Serafin (Cziczagow)

Serafin, imię świeckie Leonid Michajłowicz Święty

Cziczagow (ur. 9 czerwca [1] lub 9 stycznia[2] 1856 w Serafin (Cziczagow)
Petersburgu, zm. 11 grudnia 1937 w Butowie) – Leonid Michajłowicz Cziczagow
metropolita Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, święty święty nowomęczennik
prawosławny, jeden z Soboru Świętych Nowomęczenników
i Wyznawców Rosyjskich.

Pochodził z rodziny o tradycjach wojskowych. W

dzieciństwie został oddany do Korpusu Paziów, a po
ukończeniu nauki w szkole wojskowej został oficerem
artylerii. Pod wpływem doświadczeń z wojny rosyjsko-
tureckiej 1876–1878 oraz spotkań z Janem Kronsztadzkim
postanowił odejść ze służby i zostać duchownym. Po
śmierci żony wstąpił do Ławry Troicko-Siergijewskiej, po
czym pełnił kolejno obowiązki przełożonego monasterów
Spaso-Jewfimiejewskiego w Suzdalu i Zmartwychwstania
Pańskiego w Istrze. W 1905 został biskupem Suchumi,
przenoszony następnie na katedry orłowską i twerską,
odwołany z urzędu w 1917 przez zjazd duchowieństwa i Data 9 czerwca 1856
i miejsce
świeckich z powodów politycznych. Członek Związku urodzenia
Petersburg
Narodu Rosyjskiego, konserwatysta, w okresie
Data 11 grudnia 1937
poprzedzającym obalenie caratu działacz monarchistyczny. i miejsce
śmierci
poligon Butowo
W 1928 mianowany metropolitą leningradzkim i
Czczony Rosyjski Kościół
gdowskim; w 1933 odszedł w stan spoczynku. Cztery lata przez
później aresztowany, skazany na śmierć i rozstrzelany. Prawosławny
Kanonizacja 23 lutego 1997
Życiorys przez Rosyjski Kościół
Prawosławny
Wspomnienie 28 grudnia, 29
Dzieciństwo i służba wojskowa stycznia

Leonid Cziczagow urodził się w rodzinie szlacheckiej o

tradycjach wojskowych, wywodzącej się z regionu
Kostromy. Jego pradziadek uczestniczył w badaniach Sukcesja apostolska
Oceanu Arktycznego w czasie rządów carycy Data konsekracji 10 kwietnia 1905
Katarzyny II, zaś dziadek, admirał Paweł
Miejscowość Moskwa
Cziczagow[3] walczył w wojnie francusko-rosyjskiej w
1812[4]. Ojciec przyszłego świętego, Michaił Miejsce Sobór Zasnięcia Matki
Nikiforowicz Cziczagow, był pułkownikiem artylerii, Bożej
żonatym z Marią Nikołajewną. Leonid Cziczagow Konsekrator Włodzimierz
został ochrzczony 20 października 1856 w wojskowej (Bogojawleński)
cerkwi św. Aleksandra Newskiego przy
Współkonsekratorzy Tryfon (Turkiestanow),
Michajłowskiej szkole wojskowej[2].
Serafin
(Gołubiatnikow)
Ukończył carski Korpus Paziów[5]. W 1875 złożył z Współkonsekrowani biskupi [pokaż]
wyróżnieniem końcowe egzaminy i otrzymał stopień
porucznika. Został wcielony do pierwszej baterii Jego Leonid Cziczagow
Леонид Михайлович Чичагов
Wysokości konno-artyleryjskiej brygady gwardii[3]. W tym
stopniu walczył w wojnie rosyjsko-tureckiej (1876–1878),
uczestnicząc m.in. w bitwie pod Plewną, otrzymując za
odwagę Krzyż Zasługi Wojskowego orderu Świętego
Jerzego[1].

W 1878, po zakończeniu działań wojennych, Leonid

Cziczagow wrócił do Petersburga. Spotkał tam znanego w
całej Rosji duchownego, Jana Kronsztadzkiego[6]. Po
rozmowie z kapłanem młody oficer uznał go za swój moralny
autorytet, pozostawał z nim w kontakcie i podejmował
ważniejsze decyzje jedynie posiadając na nie
błogosławieństwo Jana. W roku następnym Leonid
Cziczagow ożenił się z Natalią Dochturową. Z tego związku
przyszły na świat córki Wiera, Natalia, Leonida i pułkownik
Jekatierina[2]. Rodzina Cziczagowych odznaczała się, na tle Data 21 stycznia 1856
innych arystokratycznych związków, głęboką religijnością[3]. i miejsce
Petersburg
urodzenia
Jako oficer Leonid Cziczagow otrzymał również szereg Data 11 grudnia 1937
odznaczeń zagranicznych, w tym Legię Honorową (za udział, śmierci
jako specjalista ds. artylerii, w manewrach sprzymierzonej z Przebieg służby
rosyjską armii francuskiej[3]) oraz ordery rumuńskie, Lata 1875–1890
służby
greckie, bułgarskie i czarnogórskie[4]. W 1881 otrzymał
awans na sztabs-kapitana[3]. W czasie służby wojskowej Siły Armia Imperium
zbrojne
opublikował Pamiętnik Cara – Wyzwoliciela w Dunajskiej Rosyjskiego
Armii, Francuską artylerię w 1882 roku (na podstawie
Jednostki 7 Brygada Artylerii
doświadczeń z manewrów), Przykłady z minionej wojny
1877–1878[4]. Wspierał finansowo sobór św. Sergiusza z Konnej, 5 Brygada
Radoneża w Klemieniewie, który pełnił funkcję głównej Artylerii Konnej, 1
Gwardyjska Bateria
świątyni wojskowej dla wojsk artyleryjskich Rosji[3].
Brygady Artylerii
Doświadczenie wojny miało głęboki wpływ na młodego Konnej Jego
oficera. Leonid Cziczagow ukończył kursy medyczne, by móc Wysokości
w przyszłości udzielać pomocy rannym żołnierzom, Główne Wojna rosyjsko-
prowadził badania nad leczeniem przy użyciu substancji wojny i
turecka (1877–1878)
bitwy
pochodzenia roślinnego. Zainteresował się również teologią.
Samodzielne studia w tym kierunku sprawiły, że postanowił Późniejsza duchowny
praca
złożyć dymisję ze służby i wstąpić do stanu duchownego. Z
decyzją tą nie mogła pogodzić się jego żona, która
ostatecznie zaakceptowała jego plany po rozmowie z Janem
Kronsztadzkim[2].

Kapłan

15 kwietnia 1890[2] (lub w roku następnym[5]) Leonid Cziczagow złożył dymisję, która została
przyjęta. Następnie razem z rodziną przeniósł się na stałe do Moskwy. Tam, w cerkwi Dwunastu
Apostołów w kompleksie zabudowań Kremla, 26 lutego 1893 przyjął święcenia diakońskie, zaś dwa
dni później – kapłańskie[2]. Pracę duszpasterską prowadził początkowo w parafii, w której został
wyświęcony. Ze względu na zły stan techniczny świątyni, do której został skierowany, musiał sam
wyłożyć na jej remont 15 tys. rubli[3]. Za swoją pracę na rzecz
cerkwi Dwunastu Apostołów został wyróżniony prawem noszenia
nabiedrennika i skufii[3]. W 1895, po ciężkiej chorobie, zmarła
jego żona[2][5][7]. W 1896 kapłan został wyznaczony na kapelana
oddziałów artylerii stacjonujących w garnizonie moskiewskim[2],
obejmując tym samym opiekę nad opuszczoną od 30 lat cerkwią
św. Mikołaja w moskiewskiej dzielnicy Stary Wagankow.
Ponownie jego osobisty wkład finansowy pozwolił wyremontować
obiekt[3].

Będąc kapłanem, ks. Leonid Cziczagow kilkakrotnie

Wiera, Natalia, Leonida i
pielgrzymował do monasterów w Sarowie i Diwiejewie, gdzie pod
Jekatierina Cziczagow. Spośród
wpływem spotkań z dwiema mniszkami pamiętającymi jeszcze
czterech córek Serafina
działalność uważanego za świętego mnicha Serafina oraz z
(Cziczagowa) dwie – Natalia i
jurodiwą Paszą Sarowską, postanowił opracować kronikę historii
Leonida – wstąpiły do żeńskich
monasteru i życia Serafina i przyczynić się tym samym do
monasterów. Obie przyjęły imię
kanonizacji mnicha[4]. Ostatecznie opracował również kronikę zakonne Serafina. Również jego
monasteru w Diwiejewie[5], opublikowaną w 1896[2]. W wnuczka Warwara Czorna, z
monasterze w Diwiejewie kapłan pochował również zmarłą żonę i tym samym imieniem, została
przygotował (nigdy niewykorzystany) grób dla siebie[2]. mniszką

Mnich

Po stracie żony ks. Cziczagow postanowił złożyć śluby

zakonne. Córki, w wieku od 9 do 15 lat, powierzył opiece
innych osób[2]. 14 sierpnia 1898 został mnichem Ławry
Troicko-Siergijewskiej, w której żył przez rok. Przyjął imię
zakonne Serafin[4]. 30 sierpnia został zwolniony z
obowiązków kapelana wojskowego[2]. Jako zakonnik
opracował rys historyczny Zosimowej Pustelni Smoleńskiej
Ikony Matki Bożej[3]. W 1899 został wyznaczony na
przełożonego monasteru Spaso-Jewfimiejewskiego w
Suzdalu[5], z godnością archimandryty. W momencie
objęcia przez niego obowiązków przełożonego kompleks Monaster Spaso-Jewfimiejewski w
budynków monasterskich był w bardzo złym stanie Suzdalu
technicznym i wymagał natychmiastowej renowacji. W
obiektach klasztoru byli również przetrzymywani chorzy
psychicznie duchowni prawosławni[4]. Archimandryta Serafin uzyskał od oberprokuratora
Świętego Synodu 6 tys. rubli na remont miejsca odosobnienia dla duchownych i przekształcenia go
w skit, sam zaś zebrał 100 tys. rubli na odnowienie monasteru[4].

W 1902 kronika monasteru w Diwiejewie została wydana po raz drugi[2]. Według wspomnień
metropolity Serafina po tym wydarzeniu miał mu się ukazać mnich Serafin z Sarowa i zapytać o
jego życzenie. Duchowny odpowiedział mu jednak, iż pragnie tylko być obok niego. W tym
momencie postać Serafina zniknęła[4]. Publikacja pracy miała wpływ na przyspieszenie procesu
kanonizacyjnego Serafina z Sarowa, na osobiste życzenie cara Mikołaja II. Archimandryta Serafin
wszedł w skład komisji badającej relikwie mnicha, której przewodniczył metropolita Włodzimierz
(Bogojawleński)[2]. 29 stycznia 1903, m.in. na podstawie ustaleń tejże komisji, Świątobliwy Synod
Rządzący Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego ogłosił Serafina z Sarowa świętym[8]. Mnich
Serafin (Cziczagow) wziął udział w uroczystościach
kanonizacyjnych, które miały miejsce w lipcu tego samego roku w
monasterze w Sarowie. Napisał również akafist ku czci nowego
świętego[3]. W tym samym roku opracował żywot świętego mnicha
Eutymiusza Suzdalskiego[3].

Ze względu na zasługi położone w zarządzaniu klasztorem w

Suzdalu oraz wysoką ocenę jego tekstów hagiograficznych został
wyznaczony na przełożonego monasteru Nowe Jeruzalem[3].
Pełniąc te zadania, archimandryta Serafin przeprowadził remont
jego głównego soboru pod wezwaniem Zmartwychwstania
Pańskiego[3].

Biskup
Serafin (Cziczagow) w szatach
Działalność w Rosji carskiej archimandryty

10 kwietnia 1905 w soborze Zaśnięcia Matki Bożej na Kremlu

moskiewskim miała miejsce jego chirotonia na biskupa suchumskiego, w której jako konsekratorzy
brali udział metropolita moskiewski Włodzimierz oraz biskupi Tryfon (Turkiestanow) oraz Serafin
(Gołubiatnikow)[3]. W eparchii tej trwały zamieszki związane z wydarzeniami rewolucyjnymi 1905;
biskup uczestniczył w załagodzeniu konfliktów między Rosjanami a ludnością gruzińską[4]. 6
listopada 1906 został przeniesiony na katedrę orłowską i siewską[1]. Według własnych wspomnień
na miejscu zastał ogromny chaos organizacyjny, wiele źle zarządzanych parafii oraz znajdujące się
w podobnym stanie seminarium duchowne. W pierwszych miesiącach po przybyciu do Orła biskup
sam odprawiał dziennie 3–4 Święte Liturgie, co było wywołane brakiem kapłanów. Za podstawę
dla odnowy działalności eparchii duchowny uznał gruntowną naprawę życia poszczególnych
parafii. Według jego koncepcji parafia miała być nie tylko ośrodkiem życia duchowego, ale i
wspólnotą zaangażowaną społecznie. W sporządzonej później pracy na ten temat, zatytułowanej O
odrodzeniu życia parafialnego pisał m.in.:

Proponuję, żeby w każdej parafii była taca na datki zbierane podczas nabożeństwa, a
uzyskane kwoty przeznaczyć na pomoc dla biednych na Boże Narodzenie i Wielkanoc.
Duchowni powinni wykorzystać każdą okazję, żeby apelować o pomoc dla pogorzelca albo
innego cierpiącego człowieka(...) Kiedy dosięgną większe nieszczęścia, należy organizować
parafialne zebrania i rozpoczynać ekonomiczną walkę, zakładać towarzystwa kredytowe,
stowarzyszenia spożywców[4]

Duchowny zachęcał również do szerszego udziału kobiet w radach parafialnych i realizowaniu

przez nie zadań związanych z dobroczynną działalnością parafii, podkreślał również szczególną
odpowiedzialność biskupa diecezjalnego jako wzoru dla wszystkich duchownych i koordynatora
życia parafialnego[9]. Zadania te miały spełniać rady parafialne, które biskup Serafin zakładał w
parafiach swojej eparchii zgodnie z zaleceniami Świętego Synodu[3].

Działalność biskupa orłowskiego prowadzona w tym kierunku zyskała mu uznanie Świątobliwego

Synodu Rządzącego i doprowadziła do zaliczenia go w poczet jego pomocniczych członków[3].
Synod doszedł również do wniosku, że energiczny hierarcha powinien zostać przeniesiony do
eparchii, w której sytuacja była jeszcze trudniejsza. Dlatego też 16 września 1908 dotychczasowy
biskup orłowski i siewski został mianowany biskupem kiszyniowskim i chocimskim[3][1].
Dwanaście dni później Serafin (Cziczagow) dotarł do Kiszyniowa. W jednym z listów nadesłanych z
tego miasta skarżył się na brak duchowieństwa i personelu pomocniczego nawet w soborze w
Kiszyniowie, jak również na problemy w kontaktach z ludnością, wywołane faktem, że mieszkańcy
wsi, Mołdawianie, nie znali języka rosyjskiego[3]. Mimo tego hierarcha starał się kontynuować
działalność, jaką prowadził w eparchii orłowskiej, zakładając rady parafialne i działając na rzecz
podniesienia poziomu pracy duchowieństwa. W czasie pracy w Kiszyniowie wydał dwa tomy
swoich kazań[3]. Przyczynił się do spopularyzowania kultu Herbowieckiej Ikony Matki Bożej[3].
Rozbudował kompleks budynków eparchii kiszyniowskiej o dom mieszczący salę koncertową,
bibliotekę, szkołę psalmistów, sklepy[10]. Jego działalność zyskała uznanie nie tylko Świętego
Synodu, ale i cara Mikołaja II[3]. Wiosną 1909 udał się do Petersburga, by odwiedzić grób zmarłego
rok wcześniej Jana Kronsztadzkiego, który pozostawał jego ojcem duchowym[3].

W 1911 na polecenie Świątobliwego Synodu Rządzącego

udał się do Pustelni Optyńskiej, by zbadać problemy
występujące wśród mnichów żyjących w filialnym wobec
niej skicie św. Jana Chrzciciela. Na miejscu stwierdził, że
zarzuty łamania ślubów zakonnych przez przełożonego
skitu, mnicha Warsonofiusza, były bezpodstawne. Za
sprawą jego interwencji zakonnik został archimandrytą i
przełożonym monasteru Starogołutwińskiego w
[3].
Kołomnie

Serafin (Cziczagow) reprezentował wyraźnie Arcybiskup twerski i kaszyński Serafin ze

konserwatywne i monarchistyczne poglądy. W swojej swoją córką Jekatieriną i jej mężem
działalności starał się przeciwstawić ideologiom (1916)
liberalizmu i marksizmu oraz filozofii ateistycznej i ideom
rewolucyjnym zyskującym poparcie wśród rosyjskiej
inteligencji. Opowiadał się za zachowaniem systemu samowładztwa carskiego. Szczególnym
wstrząsem była dla niego rewolucja 1905. W związku z tym hierarcha poparł Związek Narodu
Rosyjskiego, zaś w wielu kazaniach i publicznych wystąpieniach otwarcie głosił jego koncepcje
polityczne i społeczne, jak również zachęcał do wstępowania do organizacji[3].

W 1912 podniesiony do godności arcybiskupiej i przeniesiony na katedrę twerską i kaszyńską[1].

Sytuacja w tej eparchii była znacznie lepsza niż w tych, w których służył do tej pory. Mimo tego
duchowny podjął analogiczną działalność, jak na poprzednich katedrach; ponadto opublikował
swoją pracę poświęconą organizacji życia parafialnego[9]. Duchowny zajmował się również
pisaniem ikon[1].

Po 1917

Jesienią (lub, według innego źródła, w końcu kwietnia[9]) 1917 zjazd duchowieństwa i świeckich
eparchii twerskiej, zwołany za zgodą Świętego Synodu, z inicjatywy Rządu Tymczasowego, ogłosił
jego odwołanie z urzędu z powodu zbytniej surowości w zarządzaniu eparchią i w kontaktach z jej
duchowieństwem[1]. Święty Synod skierował wówczas do Tweru biskupa samarskiego Michała z
poleceniem dokonania oceny działalności arcybiskupa. Hierarcha ten pozytywnie ocenił
dotychczasową pracę duszpasterską arcybiskupa Serafina i doprowadził do ponownego głosowania
uczestników zjazdu nad decyzją o jego dalszych losach, które dało wynik 142 do 136 za odejściem
arcybiskupa. Zwolennicy jego odejścia przedstawiali go jako duchownego reakcyjnego, całkowicie
wrogiego zachodzącym w kraju przemianom politycznym. Sam Serafin nie ukrywał, że do końca
popierał zachowanie w kraju caratu. Do zjazdu napłynęło jednak również wiele listów z poparciem
dla hierarchy[9]. Zdaniem Ałły Matreńczyk duchownego skierowano w stan spoczynku z powodu
faktu, iż nie poparł rosyjskiego Rządu Tymczasowego[4]. Świątobliwy Synod Rządzący z jednej
strony nie podejmował próby utrzymania arcybiskupa na dotychczasowej katedrze, z drugiej
jednak – pozwolił mu na udział w obradach Soboru Lokalnego Kościoła na takich zasadach, jak
innym biskupom ordynariuszom. W czasie obrad soboru Serafin (Cziczagow) pracował, jako
przewodniczący, w komisji zajmującej się życiem monastycznym w Rosji[9].

17 września 1918 patriarcha moskiewski Tichon ze Świętym Synodem Kościoła wyznaczył

arcybiskupa Serafina (Cziczagowa) do objęcia wakującej katedry warszawsko-nadwiślańskiej. Od
1915 struktura ta faktycznie nie prowadziła działalności, zaś jej zwierzchnik, arcybiskup Mikołaj,
zmarł w grudniu 1915 w Petersburgu, po udaniu się na bieżeństwo[4]. Wyjazd duchownego do
Polski zablokowały jednak władze radzieckie[9]. Następnie władze II Rzeczypospolitej odmówiły
mu prawa wjazdu do kraju[1]. Ostatecznie rząd polski zmienił zdanie w tej sprawie i był skłonny
zgodzić się na przyjazd nowego prawosławnego biskupa warszawskiego. Ten ostatni zapowiedział
swój przyjazd razem z dwójką kapłanów narodowości rosyjskiej oraz sekretarzem, nie protestował
również przeciwko utracie przez swoją eparchię dotychczasowej katedry – soboru św. Aleksandra
Newskiego w Warszawie. Ostatecznie jednak jego wyjazd z Rosji uniemożliwiło aresztowanie przez
GPU[11]. W oczekiwaniu na możliwość objęcia katedry duchowny przebywał w jednym ze skitów
Ławry Troicko-Siergijewskiej, gdzie mieszkał do zakończenia wojny polsko-bolszewickiej[9]. W
1921 patriarcha Tichon nadał mu godność metropolity[9]. 24 czerwca 1921, na posiedzeniu
odbytym pod nieobecność oskarżonego, duchowny został skazany na dwa lata zesłania do łagru w
Archangielsku pod zarzutem działalności antyradzieckiej. Pozostawał jednak jeszcze przez pewien
czas na wolności, śledzony przez służby bezpieczeństwa. 21 września 1921 został aresztowany i
umieszczony w więzieniu Tagańskim w Moskwie[9].

Córki duchownego, Jekatierina i Natalia, kilkakrotnie zwracały się listownie do Michaiła Kalinina z
prośbą o zwolnienie ojca, powołując się na jego podeszły wiek. Ostatecznie duchowny opuścił
więzienie 16 stycznia 1922, będąc już ciężko chory[9]. Już 25 kwietnia 1922 został ponownie
zatrzymany i skazany na roczną zsyłkę do obwodu archangielskiego, pod zarzutem dalszej
działalności antyradzieckiej (metropolita kontaktował się z patriarchą Tichonem w sprawie
zwalczania probolszewickiej Żywej Cerkwi). W maju 1922 duchowny dotarł do miejsca odbywania
kary. Mimo nowych ataków choroby, która uniemożliwiała mu samodzielne poruszanie się, starał
się interesować bieżącym życiem Kościoła i korespondował ze swoimi duchowymi dziećmi. Z
Archangielska przesłał m.in. list z apelem o przekazywanie kosztowności cerkiewnych na potrzeby
ofiar głodu na Powołżu[9]. Po odbyciu kary wrócił do Moskwy, gdzie pozostawał w kontakcie z
mnichami Monasteru Daniłowskiego – przebywali w nim biskup Teodor (Pozdiejewski) oraz
archimandryta Jerzy (Ławrow), których stanowisko w sprawie dalszych działań Cerkwi było bardzo
zbliżone do poglądów metropolity Serafina[9]. 16 kwietnia 1924 został ponownie aresztowany i
osadzony w więzieniu na Butyrkach, gdzie poddano go trwającemu miesiąc śledztwu. O uwolnienie
hierarchy apelował patriarcha Tichon. Ostatecznie GPU nakazało mu wybrać jeden z czynnych
jeszcze klasztorów prawosławnych w Rosji, w którym chciał pozostać do końca życia. Pragnął
osiąść w Diwiejewie, lecz ihumenia Aleksandra (Trakowska), przełożona żeńskiej wspólnoty, nie
wyraziła na to zgody[9]. Wówczas metropolita osiadł w monasterze Zmartwychwstania Pańskiego i
Fiodorowskiej Ikony Matki Bożej w pobliżu miasta Szuja, za zgodą ihumenii Arsenii. W klasztorze
tym żyła już, jako mniszka Serafina, jego córka Natalia. Serafin (Cziczagow) zrezygnował wówczas
z działalności społecznej; pracował jedynie nad kontynuacją kronik klasztoru w Diwiejewie oraz
zajmował się chórem monasterskim[9].

Zabrał głos dopiero w konflikcie o dalszy zarząd Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, gdy po
śmierci patriarchy Tichona w 1925 władze uniemożliwiły zwołanie soboru, który wybrałby jego
następcę, a następnie uwięziły wyznaczonego na locum tenens metropolitę Piotra (Polańskiego).
Metropolita Serafin poparł metropolitę Sergiusza (Stragorodskiego) jako zastępcę locum tenens[9],
a następnie przyznał rację jego deklaracji lojalności Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego wobec
władz stalinowskich[4]. Wdzięczny za poparcie udzielone mu przez hierarchę o wysokiej reputacji
wśród żyjących biskupów rosyjskich, metropolita Sergiusz wyznaczył Serafina (Cziczagowa) do
objęcia urzędu metropolity leningradzkiego i gdowskiego w
1928[9]. W eparchii leningradzkiej przeciwnicy Sergiusza
(zarówno z ramienia Żywej Cerkwi, jak i przedstawiciele
konserwatywnego kleru, w tym nie wspominający) byli
szczególnie silni. Jako zwierzchnik tejże eparchii hierarcha
starał się utrzymywać na tyle, na ile było to możliwe życie
parafialne w Leningradzie, głosił konieczność częstego
uczestnictwa w Świętej Liturgii. Zyskał znaczny autorytet
nawet wśród duchownych, którzy nie zgadzali się z nim w
sprawie stanowiska Cerkwi wobec władz państwowych.
Jego starania na rzecz przywrócenia całkowitej jedności
wśród duchownych i świeckich eparchii oraz całkowitego
poparcia przez nich metropolity Sergiusza zakończyły się
jednak niepowodzeniem, choć doprowadził do znacznego
spadku parafii otwarcie mu przeciwnych[9].

Odejście w stan spoczynku i śmierć

W 1933, z powodu starości, złego stanu zdrowia i

potencjalnego zagrożenia aresztowaniem, metropolita
Jako metropolita leningradzki i gdowski
Sergiusz przeniósł metropolitę Serafina w stan spoczynku.
24 października tego roku duchowny odprawił ostatnią
Świętą Liturgię w Leningradzie, po czym udał się do
Moskwy. Przez krótki czas mieszkał w rezydencji
patriarszego locum tenens, a następnie przeniósł się do
mieszkania w miejscowości Udielnaja pod Moskwą. Razem
z nim przebywały dwie mniszki z klasztoru, w którym żył
do 1928, był też odwiedzany przez swoje dzieci duchowe, w
tym biskupów Aleksego (Simanskiego) i Arseniusza
(Stadnickiego). Duchowny wzywał do pozostawania w
Kościele mimo przeżywanych przez niego prześladowań i
Ostatnia fotografia duchownego,
twierdził, że ten, kto nie wyprze się Cerkwi w jej ówczesnej wykonana w więzieniu Tagańskim w
sytuacji, będzie zbawiony[9]. Przewidywał dalsze 1937
prześladowania prawosławnych:

Wielu obecnie z powodu prześladowań odchodzi z Cerkwi, inni nawet ją sprzedają. Ale z
historii dobrze widać, że i wcześniej były prześladowania, że wszystkie one kończyły się
triumfem chrześcijaństwa. Tak samo będzie i z tymi prześladowaniami. Dobiegną końca i
prawosławie znowu zatriumfuje. Teraz wielu cierpi za wiarę, ale to złoto oczyszcza się w
duchowym tyglu prób. Po tym będzie tylu męczenników, którzy wycierpieli za wiarę
prawosławną, ilu nie pamięta cała historia chrześcijaństwa[4]

Stan zdrowia metropolity ulegał systematycznemu pogorszeniu. Cierpiał na odwodnienie

hipertoniczne oraz na chorobę serca, stopniowo tracił zdolność poruszania się[9]. Mimo tego 30
listopada 1937 został aresztowany pod zarzutem prowadzenia agitacji monarchistycznej[1]. W dniu
zatrzymania enkawudziści musieli wynieść go z domu na noszach. Duchowny trafił do więzienia
Tagańskiego; w czasie śledztwa nie przyznał się do stawianych mu zarzutów. Został skazany na
karę śmierci przez rozstrzelanie[9]. Wyrok został wykonany na poligonie Butowo
najprawdopodobniej 11 grudnia 1937 (lub w lutym roku następnego)[1].

Kanonizacja
Serafin (Cziczagow) został całkowicie zrehabilitowany 10 listopada 1988. 23 lutego 1997 Rosyjski
Kościół Prawosławny kanonizował go[1] jako jednego z Soboru Nowomęczenników i Wyznawców
Rosyjskich[3].

Przypisy
1. Серафим (Чичагов) (https://web.archive.org/web/20060528070149/http://www.ortho-rus.ru/cgi
-bin/ps_file.cgi?2_1027). [dostęp 2010-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (http://www.ortho
-rus.ru/cgi-bin/ps_file.cgi?2_1027) (2006-05-28)]. (ros.).
2. Священномученик митрополит Серафим (Чичагов) (https://web.archive.org/web/201509240
62313/http://www.ortho-rus.ru/cgi-bin/ps_file.cgi?2_1027). [dostęp 2010-07-19].
[zarchiwizowane z tego adresu (http://days.pravoslavie.ru/Life/life4900.htm) (2015-09-24)].
(ros.).
3. Житие священномученика митрополита Серафима (Чичагова). Часть первая (http://days.p
ravoslavie.ru/Life/life360.htm). [dostęp 2010-07-19]. (ros.).
4. A. Matreńczyk: Święty Serafim wierny sługa świętego Serafima (http://archiwum.przegladprawo
slawny.pl/articles.php?id_n=445&id=8). „Przegląd Prawosławny”, sierpień 2003. [dostęp 2010-
07-19]. (pol.).
5. Священномученик митрополит Серафим (Чичагов) (http://days.pravoslavie.ru/Life/life6827.h
tm). [dostęp 2010-07-19]. (ros.).
6. Późniejszego świętego prawosławnego.
7. Według innych źródeł Natalia Cziczagowa zmarła trzy lata później, por. Серафим (Чичагов) (ht
tps://archive.is/20120911004224/http://www.ortho-rus.ru/cgi-bin/ps_file.cgi?2_1027)
8. Gabriel (Hagioryta), M. Jakimiuk, J. Misiejuk, Święty Serafim Sarowski żywot i pouczenia,
Bratczyk, Hajnówka 1999, ISBN 83-910025-3-5, ss.28-29
9. Житие священномученика митрополита Серафима (Чичагова). Часть первая (http://days.p
ravoslavie.ru/Life/life361.htm). [dostęp 2010-07-19]. (ros.).
10. Комплекс зданий Митрополии в Кишинёве (http://oldchisinau.com/kladbishha-cerkvi-sinago
gi/starye-cerkvi-kishinyova/kompleks-zdaniy-mitropolii-v-kishinyov/), oldchisinau.com [dostęp
2017-08-07] (ros.).
11. Pelica G. J., Kościół prawosławny w województwie lubelskim (1918–1939), Fundacja Dialog
Narodów, Lublin 2007, ISBN 978-83-925882-0-7, s.83 i 98

Bibliografia

Opracowania
Pelica G.J., Kościół prawosławny w województwie lubelskim (1918–1939), Lublin: Fundacja
Dialog Narodów, 2007, ISBN 978-83-925882-0-7, OCLC 177030699 (http://worldcat.org/oclc/1
77030699).

Opracowania online
Житие священномученика митрополита Серафима (Чичагова). Часть первая (http://days.
pravoslavie.ru/Life/life360.htm). [dostęp 2010-07-19]. (ros.).
Житие священномученика митрополита Серафима (Чичагова). Часть первая (http://days.
pravoslavie.ru/Life/life361.htm). [dostęp 2010-07-19]. (ros.).
Серафим (Чичагов) (http://archive.is/20120911004224/http://www.ortho-rus.ru/cgi-bin/ps_file.
cgi?2_1027). [dostęp 2010-07-19]. (ros.).
Священномученик митрополит Серафим (Чичагов) (http://days.pravoslavie.ru/Life/life4900.
htm). [dostęp 2010-07-19]. (ros.).
 Священномученик митрополит Серафим (Чичагов) (1856-1937) (http://www.novodev.narod.
ru/serafim/serafim.html). [dostęp 2010-07-19]. (ros.).
Митрополит Серафим (Чичагов): «Из рода Серафимов» (http://www.pravmir.ru/mitropolit-se
rafim-chichagov-iz-roda-serafimov/). [dostęp 2010-07-19]. (ros.).
A. Matreńczyk: Święty Serafim wierny sługa świętego Serafima (http://archiwum.przegladpraw
oslawny.pl/articles.php?id_n=445&id=8). Przegląd Prawosławny, sierpień 2003. [dostęp 2010-
07-19]. (pol.).

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Serafin_(Cziczagow)&oldid=70454490”