ΠΕΡΙ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ-ΕΝΝΟΙΑ

Τι μπορείτε να αγοράσετε με 10 ευρώ; Τι θα λέγατε για δύο CD

singles, ή ίσως
ακόμη και ένα αντίτυπο του αγαπημένου σας περιοδικού κάθε
εβδομάδα για ένα μήνα;
Αλλά έχετε σκεφτεί ποτέ πώς είναι δυνατόν να γίνει αυτό; Πώς
γίνεται να μπορείτε
ανταλλάξετε ένα κομμάτι χαρτί με ένα προϊόν ή μια υπηρεσία;
Εξάλλου, το
το ίδιο το χαρτονόμισμα στην πραγματικότητα κοστίζει μόνο μερικά
λεπτά για να παραχθεί.
Η εμπιστοσύνη είναι πολύτιμη
Γιατί λοιπόν αυτό το κομμάτι χαρτί αξίζει τόσο πολύ; Είναι απλά ένα
θέμα
εμπιστοσύνης. Αν ο καλύτερός σας φίλος δανειστεί 10 ευρώ από
εσάς, ξέρετε ότι αυτός ή αυτή
ότι θα σας τα επιστρέψει. Με ένα σταθερό νόμισμα όπως το ευρώ,
μπορείτε να
ότι θα μπορείτε πάντα να αγοράζετε αγαθά και υπηρεσίες
που αξίζουν όσο η αξία που αναγράφεται στο χαρτονόμισμα.
Ωστόσο, εάν τα χρήματά σας μειωθούν σημαντικά σε αξία, τότε
θα χάνατε την εμπιστοσύνη σας σε αυτό. Τα χρήματα έχουν αξία
επειδή οι άνθρωποι
το εμπιστεύονται.

Τα χρήματα έχουν περισσότερο νόημα από

την ανταλλαγή πραγμάτων

Ας υποθέσουμε, για μια στιγμή, ότι τα χρήματα δεν υπάρχουν. Οι

άνθρωποι θα
θα έπρεπε να αγοράζουν και να πωλούν με ανταλλαγές.
Αν ο φούρναρης σας ήθελε να σας κουρέψει τα μαλλιά με
αντάλλαγμα πέντε ψωμιά...
ψωμί, θα έπρεπε πρώτα να βρει έναν κουρέα που θα ήταν
πρόθυμος να τον κουρέψει.
να δεχτεί αυτά τα πέντε ψωμιά σε αντάλλαγμα. Και αν ο κουρέας
ήθελε ένα ζευγάρι παπούτσια, θα έπρεπε να βρει ένα
υποδηματοπωλείο...
που θα ήθελε να ανταλλάξει το ψωμί του με παπούτσια.
Όλοι μας θα έπρεπε να βρούμε κάποιον που θα ήθελε αυτό που
είχαμε...
και ήταν σε θέση να μας προσφέρει αυτό που θέλαμε σε
αντάλλαγμα. Και ακόμη και
αν βρίσκαμε αυτό το άτομο, θα έπρεπε να αποφασίσουμε για το
σωστό
αναλογία ανταλλαγής για το ψωμί έναντι του κουρέματος, το
κούρεμα έναντι των παπουτσιών, κ.λπ.
Τα χρήματα απλοποιούν τη ζωή με τρεις τρόπους. Πρώτον, είναι ένα
μέσο ανταλλαγής.
- δεν χρειάζεται πλέον να αντιστοιχίσετε τις ανάγκες ή τις απαιτήσεις
όπως στην ανταλλαγή.
οικονομία της ανταλλαγής. Δεύτερον, το χρήμα είναι μια λογιστική
μονάδα - οι τιμές αναγράφονται
μόνο σε νομισματικές μονάδες και όχι σε όρους αγαθών ή
υπηρεσιών. Και,
τέλος, το χρήμα είναι ένας τρόπος "αποθήκευσης αξίας" - οι
άνθρωποι μπορούν να το αποταμιεύουν ώστε να
μπορούν να αγοράσουν πράγματα στο μέλλον.

Σταθερότητα των τιμών και

την αξία των χρημάτων σας

Η σταθερότητα των τιμών είναι όταν τα χρήματά σας διατηρούν την

αξία τους με την πάροδο του χρόνου. Αυτό είναι
σημαντικό αν θέλετε να αποταμιεύσετε τα χρήματά σας για να
αγοράσετε κάτι αργότερα,
για παράδειγμα. Φανταστείτε πώς θα νιώθατε αν είχατε
αποταμιεύσει 10 ευρώ
για να αγοράσετε δύο CD singles, μόνο και μόνο για να
διαπιστώσετε ότι η τιμή τους είχε αυξηθεί στα 12 €
όταν πήγατε στο κατάστημα. Στη συνέχεια, όταν επιστρέψατε με 12
ευρώ, η
ευτυχώς, οι τιμές συνήθως δεν αυξάνονται τόσο πολύ.
γρήγορα (βλέπε πίνακα πληθωρισμού στις σελίδες 14 και 15).
Πώς αλλάζει η τιμή
μετριούνται
Οι δείκτες τιμών καταναλωτή - τους οποίους χρησιμοποιούμε για να
ελέγξουμε τη σταθερότητα των τιμών - είναι
καταρτίζονται μία φορά το μήνα χρησιμοποιώντας αυτό που
ονομάζεται "καλάθι αγορών".
Το καλάθι αυτό περιέχει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων τα οποία
συνήθως
καταναλώνονται από ένα αντιπροσωπευτικό νοικοκυριό. Η συνολική
τιμή του
"καλαθιού αγορών", ως μέτρο του γενικού επιπέδου τιμών, είναι στη
συνέχεια
περιοδικά για να διαπιστωθεί πόσο αυξάνονται οι τιμές (ή, σε
σπάνιες περιπτώσεις
περιπτώσεις, πέφτουν).

Πληθωρισμός, αποπληθωρισμός και

σταθερότητα των τιμών

Ο πληθωρισμός είναι η αύξηση του γενικού επιπέδου τιμών. Με

απλούς όρους,
ο πληθωρισμός μπορεί να προκύψει όταν υπάρχει πολύ χρήμα που
κυνηγάει πολύ
λίγα αγαθά. Οι τιμές μπορεί να αυξηθούν για διάφορους λόγους. Για
παράδειγμα, οι τιμές των προϊόντων είναι πολύ υψηλές,
ας υποθέσουμε ότι έχει απομείνει μόνο ένα CD στο κατάστημα και
εσείς και όλοι σας
φίλοι σας θέλετε να το αγοράσετε. Ο καταστηματάρχης πιθανόν να
αυξήσει την
την τιμή του CD επειδή γνωρίζει ότι η ζήτηση είναι μεγάλη και
μπορεί να
να πάρει περισσότερα χρήματα γι' αυτό.
Παρομοίως, ένα προϊόν μπορεί να γίνει ακριβότερο αν κοστίζει
περισσότερο
για την παραγωγή του. Αν οι τιμές της ενέργειας αυξηθούν, για
παράδειγμα, τότε το κόστος
για την παραγωγή του CD σας θα αυξηθεί επίσης και ο
κατασκευαστής θα
αυξήσει τη χονδρική του τιμή προκειμένου να αποφύγει τη ζημία. Για
το
τον ίδιο λόγο, ο καταστηματάρχης θα προσπαθήσει να περάσει
αυτή την αύξηση της τιμής
σε εσάς.

Και στα δύο παραδείγματα, τα 10 ευρώ σας έχουν χάσει μέρος της
αξίας τους, ή το
"αγοραστική δύναμη", επειδή δεν είναι πλέον αρκετά για να
αγοράσετε δύο CD
singles. Ωστόσο, μπορούμε να μιλάμε για πληθωρισμό μόνο αν
αυτό θα ήταν
συμβεί στη συνολική τιμή ολόκληρης της γκάμας των προϊόντων
που περιλαμβάνονται
στο "καλάθι αγορών", και όχι μόνο σε ένα προϊόν.
Ο αποπληθωρισμός μπορεί να οριστεί ως το αντίθετο του
πληθωρισμού ή ως μια κατάσταση
όπου το γενικό επίπεδο τιμών μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Μπορεί να προκύψει από τη χαμηλή
ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες, η οποία αναγκάζει τις εταιρείες να
πουλήσουν τις
προϊόντα τους σε φθηνότερες τιμές.
Οι τιμές λέγεται ότι είναι σταθερές εάν, κατά μέσο όρο, δεν
αυξάνονται
(όπως σε περιόδους πληθωρισμού) ούτε μειώνονται (όπως σε
περιόδους αποπληθωρισμού).
με την πάροδο του χρόνου. Εάν, για παράδειγμα, 50 ευρώ μπορούν
να αγοράσουν περίπου τα ίδια "ψώνια
καλάθι", όπως μπορούσε να γίνει ένα ή δύο χρόνια πριν, τότε
μπορούμε να πούμε ότι
το γενικό επίπεδο τιμών είναι σταθερό.

Η σταθερότητα των τιμών προάγει

την οικονομική ανάπτυξη και
την απασχόληση ...
- ... διευκολύνοντας τη σύγκριση των τιμών
Οι σταθερές τιμές καθιστούν ευκολότερη τη σύγκριση των τιμών και
συνεπώς
να αποφασίσουν ποια αγαθά ή υπηρεσίες να αγοράσουν.
Όταν οι τιμές είναι σταθερές, μπορείτε εύκολα να καταλάβετε αν η
τιμή του πιο μοντέρνου
τζιν έχει αυξηθεί σε σύγκριση με την τιμή των τελευταίων αθλητικών
παπουτσιών.
Αυτό σημαίνει ότι εσείς ως καταναλωτής μπορείτε να λαμβάνετε
καλύτερες αποφάσεις σχετικά με
τι να αγοράσετε με τα χρήματά σας.
Με τον ίδιο τρόπο, οι εταιρείες μπορούν να κάνουν καλά
ενημερωμένες επενδύσεις
αποφάσεις. Οι πόροι μπορούν στη συνέχεια να διατεθούν στην πιο
παραγωγική
τρόπο και το παραγωγικό δυναμικό της οικονομίας θα αυξηθεί.
7
Με τον πληθωρισμό (ή τον αποπληθωρισμό) οι τιμές όλων των
αγαθών μεταβάλλονται
σημαντικά και συχνά και με απρόβλεπτο τρόπο. Όπως προκύπτει
από το
αποτέλεσμα, είναι δύσκολο να κριθεί αν η μεταβολή των τιμών
ενός προϊόντος το καθιστά φθηνότερο ή ακριβότερο σε σχέση με
άλλα προϊόντα. Κατά συνέπεια, οι εταιρείες και οι καταναλωτές
ενδέχεται
παρερμηνεύσουν τις μεταβολές των τιμών και να κάνουν λάθη στις
αγορές τους.
αποφάσεις τους. Αυτό οδηγεί στη συνέχεια σε μη παραγωγική
χρήση των πόρων.
- ... μειώνοντας το κόστος δανεισμού.
Όταν οι τιμές είναι σταθερές, οι αποταμιευτές και οι δανειστές είναι
διατεθειμένοι να αποδεχθούν
χαμηλότερα επιτόκια για τις αποταμιεύσεις τους, επειδή αναμένουν
ότι η αξία των χρημάτων τους θα παραμείνει η ίδια για μεγαλύτερες
χρονικές περιόδους.
Διαφορετικά, θα ήθελαν κάποια ασφάλιση έναντι της αβεβαιότητας
γύρω από τη μελλοντική αξία των χρημάτων τους και θα ζητούσαν
υψηλότερο
επιτόκιο όταν τα καταθέτουν ή τα δανείζουν.
8
Κατά συνέπεια, οι δανειολήπτες μπορούν να επωφεληθούν από τα
χαμηλότερα επιτόκια. Αυτό
σημαίνει χαμηλότερο κόστος δανεισμού για τις εταιρείες που θέλουν
να αγοράσουν περισσότερα
σύγχρονα μηχανήματα και για τους πολίτες που θέλουν δάνειο για
να αγοράσουν
ένα αυτοκίνητο ή ένα σπίτι, για παράδειγμα. Ενθάρρυνση των
επιχειρήσεων να επενδύσουν σε
με αυτόν τον τρόπο συμβάλλει στη βελτίωση της
ανταγωνιστικότητάς τους και δημιουργεί επιπλέον
θέσεις εργασίας. Αυτός είναι άλλος ένας λόγος για τον οποίο οι
σταθερές τιμές είναι τόσο σημαντικός
συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση.

Οι κοινωνικές πτυχές της τιμής

σταθερότητα
Η σταθερότητα των τιμών είναι το κλειδί και για την κοινωνική
σταθερότητα. Σε ένα πληθωριστικό
περιβάλλον οι τιμές τείνουν να μεταβάλλονται με απρόβλεπτο
τρόπο, γεγονός που
μπορεί να προκαλέσει σημαντικές απώλειες στους ανθρώπους. Για
παράδειγμα, ο πληθωρισμός μπορεί
να μειώσει την αξία των αποταμιεύσεων των ανθρώπων. Συνήθως,
οι φτωχότερες ομάδες
της κοινωνίας συχνά υποφέρουν περισσότερο από τον
πληθωρισμό, καθώς έχουν μόνο
περιορισμένες δυνατότητες να προστατευθούν. Κατά τη διάρκεια
της ιστορίας, ο υψηλός
ποσοστά πληθωρισμού (ή αποπληθωρισμού) έχουν συχνά
δημιουργήσει κοινωνική αστάθεια.
9
Το Ευρωσύστημα -
θεματοφύλακας της σταθερότητας των τιμών
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες
των
της ζώνης του ευρώ συγκροτούν από κοινού το Ευρωσύστημα, την
κεντρική
τραπεζικό σύστημα της ζώνης του ευρώ (βλ. χάρτη). Ο κύριος
στόχος του
του Ευρωσυστήματος είναι να διατηρεί τις τιμές σταθερές για το
σύνολο της ζώνης του ευρώ.
Η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ αποσκοπεί στη διατήρηση του
ετήσιου ευρώ
πληθωρισμού της ζώνης σε πολύ χαμηλό επίπεδο, δηλαδή κάτω
αλλά κοντά στο 2% κατά τη διάρκεια του
μεσοπρόθεσμα. Με άλλα λόγια, τα δύο CD singles σας θα πρέπει
να κοστίζουν
σχεδόν το ίδιο στο μέλλον όπως και τώρα (βλ. πίνακα πληθωρισμού
στο
σελίδες 14 και 15).