Professional Documents
Culture Documents
การก่อสร้างฐานรากอาคารบนไหล่เขา กรณีศึกษาการก่อสร้างเจดีย์วัดเขาสุกิม
การก่อสร้างฐานรากอาคารบนไหล่เขา กรณีศึกษาการก่อสร้างเจดีย์วัดเขาสุกิม
การ
สัมมนาทางวิชาการและการแสดงนิทรรศการเรื่อง วิศวกรรมปฐพีและฐานราก’52, ระหวางวันที่ 11-12 พฤศจิกายน
2552 ณ โรงแรม เอส ซี ปารค กรุงเทพฯ. จัดโดยคณะอนุกรรมการสาขาวิศวกรรมปฐพี วิศวกรรมสถานแหงประเทศ
ไทย ในพระบรมราชูปถัมภ. pp. 193-215.
“การกอสรางฐานรากอาคารบนไหลเขา : กรณีศึกษาการกอสรางเจดียวัดเขาสุกิม”
ความเปนมา
194
ภาพที่ 3 พื้นที่ดําเนินงานกอสราง
ภาพที่ 4 การแตกและผุพังของหินแกรนิตทําใหเกิดหินลอย
195
?
ระดับดินเดิม (เมตร)
0.00
5.00
10.00
ความลึก (เมตร)
15.00
20.00
Bore Pile
25.00 Pre-Boring
Driven Pile
30.00
Grout
Hole
Original Bore
Pile
Effective Grout
การระเบิดหิน การอัดฉีดน้ําปูน
L
Exiting Footing
Extending Edge
Exiting Bore Pile
Pre-Boring Pile
Embedded in Rock
การตอกอัดเสาเข็มเดิม การตอกแซม
ภาพที่ 6 รูปแบบทางเลือกในการแกไขฐานราก
196
ภาพที่ 7 Steel Shoe เพื่อปองกันปลายเสาเข็มและตอกกระแทกหินลอย
20 เมตร
12.5 เมตร
11 เมตร
21 เมตร 10 เมตร
ภาพที่ 8 ผังแสดงตําแหนงหลุมเจาะสํารวจและขอมูลบางสวนแสดงความลึกถึงชั้นหิน
197
N (Blow/ft.)
0 20 40 60 80 100 120
0
5
B-1
B-2
Depth (m.) 10 B-3
B-4
B-5
15
Ave.N (Blow/ft.)
20
25
การควบคุมคุณภาพงานเสาเข็มตอก
ขอมูลจากการจัดเก็บแสดงลักษณะหินฐานรากใตปลายเสาเข็มไดถึงแสดงในภาพที่ 14
และเมื่อวิเคราะหเปรียบเทียบผลการวิเคราะหกําลังรับน้ําหนักของเสาเข็มโดยิวธีการประเมินจากสูตรของ
Hiley’s กับผลการทดสอบ Dynamic Pile Load Test พบวามีความแตกตางกัน (ภาพที่ 15 และ 16) ทํา
ใหสรุปไดวาการใชผลจากสมการ Hiley’s ควรใชประเมินเพื่อการควบคุมการกอสรางเปนหลัก ไมควร
นํามาใชเปนเกณฑตัดสินกําลังรับน้ําหนัก นอกจากนั้น หากทําการประเมินตําแหนงเสาเข็มที่เกิดการเอียง
ตัวจากการตอกพบวาเสาเข็มบริเวณรอยตอระหวางดินถมและฐานรากหินตัดมีการเอียงตัวมากและพบ
ปญหาการเกิดรอยแตกภายในเสาเข็ม เนื่องจากเสาเข็มสั้นและตอกลงในบริเวณที่หินฐานรากมีการเอียงตัว
ดังแสดงในภาพที่ 17
199
ภาพที่ 12 ผลการทดสอบ Static Pile Load Test เสาเข็มยาว 21 เมตร
ระดับดิน
SG5
SG4
SG3
SG2
SG1
ระดับหิน
200
ภาพที่ 13 ลักษณะของหินฐานรากแสดงจากขอมูลปลายเข็มตอก (สุทธิศักดิแ์ ละคณะ, 2551)
20
3
U รับกําลังไดมากกวา 120 ตัน C
รับกําลังไดนอยกวา 120 ตัน
201
20
3
U กําลังรับน้ําหนักมากกวา 300 ตัน C
กําลังรับน้ําหนักนอยกวา 300 ตัน
พฤติกรรมและปญหาการตอกเสาเข็ม
เนื่องจากการตอกเสาเข็มเปนการตอกลงสูฐานหินแกรนิต ดังนั้นจึงประสบปญหาที่เกิด
จากสภาพหินลอยหรือความไมสม่ําเสมอของหนาหินแกรนิต ทั้งนี้พฤติกรรมของการตอกเสาเข็มแสดงได
ดั ง พฤติ ก รรมของจํ า นวนครั้ง การตอกตอ 1 ฟุต ดัง แสดงในภาพที่ 18 โดยจะเห็ น วา พฤติ ก รรมมี 3
รูปแบบไดแก เสาเข็มที่ตอกแลวปลายวางอยูบนชั้นหิน (L6-1, L6-3, L6-4, L6-6), เสาเข็มที่ตอก
ผานหินลอยขนาดเล็กหรือกรวดลงสูชั้นหินพืด (L6-5) และเสาเข็มที่ไถลหรือหัก (L6-2) ทั้งนี้ปญหา
และอุปสรรคที่พบมากในการกอสรางไดแก
202
30
25
ความ ย าวเสาเข็ ม (เม ตร )
24 24
21 21
20 18 18
18 18
15
11
11 11 11 11 11
10
0
0.00 1.00 2.00 3.00 4.00 5.00 6.00 7.00
องศาการเอียง
20
3
U C
ภาพที่ 17 ตําแหนงเสาเข็มที่เกิดการเอียงและความสัมพันธเทียบกับความยาวเสาเข็ม
(สุทธิศกั ดิ์และคณะ, 2551)
203
จํา นวนครั้งการตอก/1ฟุต - ความลึก
จํานวนครั้งการตอก/ 1ฟุต
0 50 100 150 200 250 300
0.00
L6-1
1.00
L6-2
2.00 L6-3
L6-4
ความลึก(เมตร)
3.00 L6-5
L6-6
4.00
5.00
6.00
7.00
ภาพที่ 19 ลักษณะความไมเรียบของหนาหินที่มีการเอียงตัวตามชุดรอยแตกของหิน
จากรูปจะเห็นเสาเข็มตอกใหมและเสาเข็มเจาะระบบแหงเดิม
204
ภาพที่ 20 การเอียงและหนีศูนยของเสาเข็ม
2) การตอกเสาเข็มในกลุมเดียวกันแตไดความลึกตางกันอยางมาก แมจะมีระยะหางกัน
ไมมาก เสาเข็มตนที่ตอกไมลงเนื่องจากปลายเสาเข็มวางอยูบนชั้นหินหรือหินลอยขนาดใหญ ไมสามารถ
ตอกทะลุลงไปได สวนเสาเข็มที่ตอกแลวมีการจมลงมากเกินไปเนื่องจากปลายเสาเข็มวางอยูบนชองวาง
ระหวางหินหรือซอกหิน (ภาพที่ 21)
ภาพที่ 21 ปลายเสาเข็มตางระดับกันแมจะอยูหางกันไมมาก
205
3) เสาเข็มจมลงไปในดินมากหรือความยาวเสาเข็มไมเพียงพอ จากสภาพชั้นหินดานลาง
นั้นแปรปรวนมากตามธรรมชาติของหินแกรนิต อยางไรก็ตาม เนื่องมีการเจาะสํารวจถึง 16 หลุมซึ่งถือวา
มากสําหรับพื้นที่ขนาดนี้ ทําใหพบปญหานี้อยูในปริมาณที่ไมมาก การแกไขดําเนินการโดยใชเหล็กสงตอก
สงลงไปอีกแตกําหนดใหสงไดไมเกิน 2 เมตร และตั้งแบบหลอปลายเสาเข็มขึ้นมา (ภาพที่ 22)
การตอเสาเข็ม
ภาพที่ 22 การทําแบบหลอเพื่อตอเสาเข็มที่จม
เสาเข็มเจาะในชั้นหิน
เมื่อทําการกอสรางถึงบริเวณฐานรากที่เปนรอยตอระหวางดินถมและฐานรากหินตัด การ
กอสรางพบความยากลําบากเนื่องจากไมสามารถใชเสาเข็มตอกไดดังปญหาการเอียงของเสาเข็มที่ไดกลาว
มา และหากใชฐานรากแผ จําเปนตองขุดลึกลงไปมาก ซึ่งอาจเกิดปญหาการเคลื่อนตัวของฐานรากเสาเข็ม
ใกล เ คี ยงได ประกอบกับ การก อ สรา งเดิม ไดทิ้ง ฐานรากแผที่ ข าดความปลอดภัย เนื่อ งจากมีก ารเสริ ม
คอนกรีตรองฐานที่ไมไดเสริมเหล็กไว (ภาพที่ 23) ทําใหหากตองรื้อทั้งฐานรากเดิมและคอนกรีตรองฐาน
ออกเพื่อกอสรางฐานรากแผวางไวบนชั้นหินที่มั่นคงจะเปนไปไดยาก ดังนั้นจึงไดทําการกอสรางฐานราก
เสาเข็มเจาะในหินระบบเปยก โดยทําการรื้อฐานรากคอนกรีตเสริมเหล็กออกและเจาะทะลุคอนกรีตรอง
ฐานลงสูชั้นดินและชั้นหิน โดยใหปลายเสาเข็มวางอยูบนหินดีที่มีความหนาไมนอยกวา 3 เมตร เนื่องจาก
บริเวณรอยตอของไหลเขาดังลาวมีความแปรปรวนของชั้นดิน/หินมาก ประกอบกับราคาเสาเข็มเจาะในหิน
มีราคาคอนขางสูง จึงจําเปนตองเจาะสํารวจนําทุกตนเพื่อคํานวณกําลังรับน้ําหนักและระบุปลายเสาเข็มที่
เหมาะสม (ภาพที่ 24) แสดงความเสี่ยงตอการวางปลายเสาเข็มลงบนชั้นหินผุหรือบาง ทั้งนี้เพื่อไมใหเกิด
แรงฝดระหวางเสาเข็มกับฐานคอนกรีตรองฐานรากเดิม จึงไดมีการติดตั้งแผนสังกะสีเคลือบยางมะตอย
ในชวงที่เข็มเจาะผานบริเวณดังกลาว (ภาพที่ 25) เพื่อปองกันการดึงและบิดของฐานคอนกรีตซึ่งอาจสงผล
ตอเสาเข็มโดยตรง (ภาพที่ 26) แสดงการเจาะเสาเข็มในหิน
206
0.50 m.
3.90 m.
ภาพที่ 23 ฐานคอนกรีตปรับระดับที่ไมเสริมเหล็กและมีความหนาตางกัน
23
Ground on Site
Soil
Lean Concrete
=? 3.00 m. Granite Rock RQD< 90%
Lose
3.00 m. Granite Rock RQD< 90%
Lose
Granite Rock RQD< 90%
ภาพที่ 24 ลักษณะหินฐานรากที่ปรากฎชั้นหินผุสลับชั้นหินดี
207
ภาพที่ 25 แผนสังกะสีเพือ่ ลดแรงฝดระหวางเสาเข็มเจาะกับฐานรองคอนกรีตเดิม
ภาพที่ 26 การกอสรางเสาเข็มเจาะในหิน
208
การควบคุมคุณภาพเสาเข็มเจาะในหิน
การควบคุมคุณภาพเสาเข็มประกอบดวยการทดสอบ Drilling Monitor เพื่อตรวจสอบ
ขนาดของหลุมเจาะ (ภาพที่ 27) Sonic Logging Test เพื่อตรวจสอบความสม่ําเสมอของเนื้อคอนกรีต
หลังจากเท (ภาพที่ 28) Dynamic Load Test, Seismic Test และ Static Pile Load Test ดังแสดงผลใน
ภาพที่ 29 ซึ่งจากผล Static Pile Load Test จะเห็นวาเสาเข็มมีความเปนอิลาสติกสูง มีคาการทรุดตัวถาวร
นอย
209
ภาพที่ 29 ผลการทดสอบ Static Pile Load Test ของเสาเข็มเจาะในหิน
ฐานรากแผ
งานกอสรางฐานรากสวนสุดทายไดแกการกอสรางฐานรากแผซึ่งแตเดิมไดมีการกอสรางไว
แตเมื่อทําการตรวจสอบความมั่นคงพบวา อาจมีความเสี่ยงสูงที่จะนําฐานรากเดิมมาใช ดังแสดงปญหา
ตางๆ ที่พบในภาพที่ 30 ถึง 32 ดังนั้นจึงไดตัดสินใจรื้อฐานรากเดิมออกและตัดปรับหินฐานรากที่มีความ
ขรุขระมาก โดยการตัดใหเรียบ ดังภาพที่ 33 โดยมีขอกําหนดการปรับหนาหินดังภาพที่ 34 การตัดหินเพือ่
ทําฐานรากเปนไปดวยความยากลําบาก เนื่องจากหินมีความแข็งแตเปราะ ทําใหควบคุมขนาดและความ
เรียบยาก โดยในการปรับความเรียบตองอาศัย ผูรับเหมาที่ชํานาญในการสกัดหินสรางพระมาดําเนินการ
ทั้งนี้การกอสรางฐานรากแผ ไดดําเนินการโดยความระมัดระวังอยางยิ่ง เนื่องจากปรากฎแนวรอยแตกของ
หินหลายรูปแบบ ดังแสดงในภาพที่ 35 และ ภาพที่ 36 แสดง Stereonet ที่ระบุถึงรูปแบบของรอยแตกที่
ตัดกันใหลักษณะการพิบัติแบบลิ่มระนาบ 327/51°
ภาพที่ 32 ฐานรากบางฐานวางอยูบนหินพืดสวนหนึ่งและวางบนดินถมสวนหนึ่ง
อาจทําใหเกิดการบิดตัวของฐานรากจากการทรุดตัวไมเทากัน
211
ภาพที่ 33 การตัดหินเพื่อทําฐานรากแผ
ผิวหินใตฐานราก
ในกรณีที่นูน ใหมคี วามนูนไมเกิน 10 cm.
ในกรณีที่เปนหลุม ใหมีความลึกไมเกิน 20 cm.
ความลาดของฐานรากทั้งฐาน ไมเกิน 5 องศาหรือผลตางมุมไมเกิน 20 cm.
212
A B CD
A1 A2
F1A
F1D
F1D
F1D
F1D
F1D
F1D
L=26 m.
L=26 m.
L=26 m.
L=26 m.
L=26 m. L=26 m.
L=26 m. L=26 m.
F1D
F1D
F1A
L=26 m. L=26 m.
L=26 m. L=26 m.
L=11 m.
3.75
2.00 1.43
L=11 m.
F1D
F1D
F1D
F1D
Q R
F1D
F1D
F1D
F1D
L=26 m.
L=26 m.
L=26 m.
L=26 m.
2.25
3.43
1.50
9.00
7.50
F1A
F1A
L=11 m.
L=11 m.
9.00
E
9.00
9.00
F
G H
2.00
S
5.00
9.00
J K
2.00
9.00
9.00
9.00
M L
T
9.00
N P
2.00
5.00
9.00
7.50
9.00
Q R
2.00
F1A
F1A
L=11 m.
L=11 m.
9.00
UV W X
1.50
9.00
S
0.625
T
W1 W2
F1
F1
F1
F1
F1
F1
F1
F1
7.50
9.00
2.50
0.625
UV W X
F1
F1
1.50
F1
F1
F1
F1
F1
F1
0.625
W1 W2
2.50
0.625
0.62
2.00 5.00 2.00 2.00 5.00 2.00 7.50 1.50 2.50 0.63 0.63 2.50
3.75 2.25
1.50 7.50
9.00 9.00 9.00
2.00 5.00
9.00
2.00
9.00 9.00 9.00
2.00 5.00
9.00
2.00
9.00 9.00
7.50
9.00
1.50
2.25
2.50
3.75
0.63
0.63
4.72 9.00 9.00 9.00 9.00 9.00 9.00 9.00 9.00 9.00 2.25 3.75
16
19
17
14
13
18
15
12
10
20
11
22 21.2
2121.1
4
3
2 1.2
1 1.1
8
7
5
9
0.63
16
14
17
13
15
10
12
11
1
4
3
2
5
7
8
9
5.00
9.00
Q R
2.00
F1A
F1A
L=11 m.
L=11 m.
9.00
9.00
TS
7.50
9.00
UV W X
1.50
0.625
W1 W2
2.50
0.625
2.00 5.00 2.00 2.00 5.00 2.00 7.50 1.50 2.50 0.63
9.00 9.00 9.00 9.00 9.00 9.00 9.00 9.00 9.00 2.25 3.75
0.63
16
14
17
13
15
10
12
11
1 1.1
4
3
2 1.2
5
7
8
9
ภาพที่ 35 แผนที่รอยแตกและประเภทของหินบริเวณสวนกอสรางฐานรากแผ
Y. SIRISART
Updated : 07/07/2008
213
92 เสาเข็มตอก
15 เสาเข็มเจาะ
36 ฐานวางบนหิน
ภาพที่ 37 สรุปประเภทของฐานรากที่ใชในโครงการฯ
สรุป
การกอสรางอาคารขนาดใหญบนไหลเขาจําเปนตองใชความใสใจมากเปนพิเศษโดยเฉพาะ
อยางยิ่งหากหินฐานรากเปนแกรนิต จากการดําเนินงานที่เสนอมาทําใหสรุปไดวาถึงแมฐานรากเสาเข็มตอก
214
จะมีความประหยัดแตไดประสบปญหาระหวางการกอสรางมาก ทําใหตองติดตามแกไขฐานรากเกือบทุก
ฐาน อยางไรก็ตามเมื่อแกปญหาเปนที่เรียบรอยพบวาคุณภาพการรับน้ําหนักและการทรุดตัวอยูในเกณฑที่
ดี สําหรับเสาเข็มเจาะในหินพบวามีประสิทธิภาพดีทั้งดานคุณสมบัติทางวิศวกรรมและการกอสรางแต
เนื่องจากมีราคาแพงกวาเสาเข็มตอกมากจึงกําหนดใหกอสรางเฉพาะในพื้นที่ที่จําเปน อันไดแกพื้นที่ที่มี
ความลาดเทของหินฐานรากมาก สุดทายการกอสรางฐานรากแผนบนหินแกรนิตที่มีแนวรอยแตกที่มีการ
เอียงตัวและตัดกันเปนลิ่มพบวาประสบปญหาในการตัดและทําใหฐานรากเรียบ ภาพที่ 37 แสดงสรุป
ประเภทฐานรากทั้งหมดที่ไดดําเนินการในโครงการนี้
เอกสารอางอิง
วีรพงศ ขวัญเซง, กอโชค จันทวรางกูร และ สุทธิศักดิ์ ศรลัมพ, 2551 “การควบคุมงานตอกเสาเข็มตาม
หลักสมดุลพลังงาน” การประชุมวิชาการวิศวกรรมโยธาแหงชาติ ครั้งที่ 13
สุทธิศกั ดิ์ ศรลัมพ, ศิริชัย แกวกิติคณ
ุ และ เสวก จีนโต, 2551 “การประยุกตใชระบบ GIS ในการ
วิเคราะหขอมูลการกอสรางฐานรากเสาเข็มเจดียบูรพาฐิตวิริยาประชาสามัคคี วัดเขาสุกิม จ.
จันทบุร”ี การประชุมวิชาการวิศวกรรมโยธาแหงชาติ ครั้งที่ 13.
215