Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 80
Imię i nazwisko ....................................................

1 Wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)

a) Uzupełnij schemat przedstawiający podział administracyjny Polski.

b) Wyjaśnij, jakie tereny obejmują powiaty grodzkie.

2 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja ( ... / 3 p.)

jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.

Zwiększenie się liczby ludności Polski w latach 1946–1990 było
1. P F
spowodowane dynamicznym wzrostem liczby mieszkańców miast.
2. Od początku XXI w. liczba ludności wsi spada. P F
W latach 2012–2019 liczba ludności w naszym kraju się
3. P F
zmniejszyła.
Według demografów w niedalekiej przyszłości liczba ludności
4. P F
Polski będzie wzrastać.
3 Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań. ( ... / 3 p.)

A. Na początku XXI w. w Polsce rocznie rodziło się więcej / mniej dzieci niż w latach 50.
XX w.
B. Gwałtowny wzrost liczby ludności naszego kraju został zahamowany na początku lat
90. XX w. / w pierwszym dziesięcioleciu XXI w.
C. Od początku XXI w. liczba mieszkańców polskich miast nieznacznie wzrosła / spadła.
D. W 2019 r. w Polsce urodziło się więcej / mniej osób niż umarło.
4 Na podstawie mapy wymień dwa województwa szczególnie zagrożone procesem ( ... / 2 p.)

depopulacji. Podaj dwa możliwie skutki tego zjawiska.

Województwa:

Skutki:

5 Zaznacz dwie przyczyny depopulacji niektórych regionów Polski. ( ... / 1 p.)

A. Migracje zagraniczne.
B. Napływ emigrantów z Ukrainy.
C. Budowa nowych zakładów przemysłowych.
D. Wysoki przyrost naturalny.
E. Naturalny ubytek ludności.
6 Wpisz brakującą informację i wybierz poprawne uzupełnienia zdań. ( ... / 2 p.)

A. Mieszkam w powiecie _______________. Jest to powiat ziemski / grodzki.

B. Liczba mieszkańców w województwie, w którym mieszkam, wzrasta / maleje.

Grupa A | strona 1 z 8
7 Wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)

a) Oblicz współczynnik przyrostu naturalnego w województwie opolskim w 2019 r.,

wiedząc, że urodziło się tam 8500 osób, a zmarło 10 700 osób. W tym czasie to
województwo liczyło 983 000 mieszkańców. Wynik podaj z dokładnością do jednego
miejsca po przecinku.
b) Wybierz poprawne uzupełnienie zdania.
W 2019 r. w województwie opolskim wartość współczynnika przyrostu naturalnego była
wyższa / niższa niż średnia dla całego kraju.
8 Na podstawie wykresu wpisz brakujące informacje i wybierz poprawne uzupełnienia ( ... / 3 p.)

zdań.

A. W 1975 r. współczynnik urodzeń wynosił ok. _____‰, zaś współczynnik zgonów –

ok. _____‰. Współczynnik przyrostu naturalnego osiągnął wówczas wartość
ok. _____‰.
B. Lata 1965–1970 to czas niżu / wyżu demograficznego, którego przyczyną było wejście
w okres dorosłości pokolenia urodzonego w czasie II wojny światowej / po II wojnie
światowej.
C. Moje pokolenie jest pokoleniem wyżu / niżu demograficznego.
9 Na podstawie mapy sformułuj ( ... / 2 p.)

wniosek dotyczący przestrzennego

zróżnicowania wartości
współczynnika przyrostu
naturalnego w województwie
dolnośląskim. Podaj przyczynę tego
zróżnicowania.

10 Przeanalizuj piramidę wieku i płci ludności Polski w 2019 r., a następnie zaznacz ( ... / 1 p.)

dwa podpunkty zawierające poprawne informacje.

A. Liczba osób w przedziale wiekowym 15–19 lat jest

większa niż w przedziale 40–44 lata.
B. Kształt piramidy jest charakterystyczny dla
społeczeństwa, które się starzeje.
C. Obecni trzydziestolatkowie urodzili się podczas wyżu
demograficznego.
D. W przedziale wiekowym 0–4 lata znajduje się
ok. 1 mln osób.
E. W starszych przedziałach wiekowych zaznacza się
przewaga liczebna mężczyzn nad kobietami.

11 Na podstawie wykresu przedstawiającego współczynnik dzietności w Polsce w latach ( ... / 2 p.)

1960–2019 wykonaj polecenia.

a) Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań.

Grupa A | strona 2 z 8
 A. W latach 60. XX w. wartość współczynnika
dzietności była wystarczająca /
niewystarczająca do zapewnienia prostej
zastępowalności pokoleń.
B. W 1990 r. liczba dzieci przypadających
na 1 kobietę w wieku rozrodczym wynosiła 2,0 /
1,6 i była wyższa / niższa niż dwadzieścia lat
później.

b) Podaj dwie przyczyny niskiego współczynnika dzietności w Polsce w ostatnich

latach.
12 W każdym wierszu tabeli zaznacz poprawne uzupełnienie zdania. ( ... / 2 p.)

A. liczba urodzonych dzieci

1. Współczynnik B. liczba urodzonych dzieci
przypadających na kobietę
dzietności to przypadających na 1000 kobiet.
w wieku rozrodczym.
2. Próg prostej
zastępowalności A. 1,55. B. 2,1.
pokoleń wynosi
3. Współczynnik
feminizacji w Polsce A. 98. B. 107.
wynosi
13 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja ( ... / 3 p.)

jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.

W latach 50. XX w. współczynnik przyrostu naturalnego w Polsce
1. P F
wynosił ponad 15‰.
2. W 2019 r. współczynnik dzietności w Polsce wyniósł ok. 2,4. P F
3. Regres demograficzny w Polsce trwa od końca lat 90. XX w. P F
W Polsce współczynnik feminizacji jest wyższy w miastach niż
4. P F
na obszarach wiejskich.
14 Wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)

a) Podkreśl poprawne dokończenie zdania.

Aby obliczyć gęstość zaludnienia wybranego obszaru, należy podzielić liczbę jego
mieszkańców przez wielkość powierzchni / wielkość jego powierzchni przez liczbę
mieszkańców.
b) Podkreśl nazwy województw, w których gęstość zaludnienia jest większa niż
średnia dla Polski.
województwo wielkopolskie (117 os./km2), województwo łódzkie (135 os./km2),
województwo lubuskie (84 os./km2), województwo pomorskie (128 os./km2), województwo
podkarpackie (119 os./km2)
c) Uzupełnij tabelę. Oblicz gęstość zaludnienia dla wymienionych województw.
Obliczenia podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku.
Powierzchnia Liczba Gęstość
Województwo
[tys. km2] ludności [mln] zaludnienia
dolnośląskie 19,9 2,9
podlaskie 20,2 1,2
małopolskie 15,2 3,4
15 Na podstawie mapy sformułuj wniosek dotyczący zróżnicowania gęstości ( ... / 2 p.)

zaludnienia w województwie mazowieckim. Podaj jedną przyczynę tego

zróżnicowania.
Wniosek:
.

Grupa A | strona 3 z 8
 .
.

Przyczyna:

16 Uzupełnij tabelę. Wpisz litery odpowiadające wymienionym informacjom (A–F) do ( ... / 2 p.)

właściwych kolumn.
Obszary gęsto zaludnione Obszary słabo zaludnione

A. Dynamiczny rozwój gospodarczy. D. Mniejsza dostępność komunikacyjna.

B. Duże zanieczyszczenie środowiska. E. Mniejsza antropopresja.
C. Ograniczony dostęp do usług. F. Wyższe koszty życia.
17 W każdym wierszu tabeli zaznacz nazwę województwa, które pod względem ( ... / 2 p.)

wymienionego czynnika wpływającego na gęstość zaludnienia wypada korzystniej.

Lp. Czynnik Województwo

1. Dostępność usług podlaskie pomorskie

2. Możliwość znalezienia pracy wielkopolskie świętokrzyskie

3. Żyzność gleb zachodniopomorskie lubelskie

18 Wymień po jednym historycznym i społeczno-ekonomicznym czynniku ( ... / 2 p.)

wpływającym na dużą gęstość zaludnienia na Pojezierzu Wielkopolskim.

19 W 2019 r. w województwie kujawsko-pomorskim urodziło się 19 300 osób, a zmarło ( ... / 2 p.)

22 100. W tym samym czasie w województwie osiedliło się 24 800 osób, a na stałe
wyjechało z niego 27 400 mieszkańców. Oblicz współczynnik przyrostu
rzeczywistego w województwie kujawsko-pomorskim, wiedząc, że żyło w nim
wówczas 2 072 400 ludzi. Zapisz obliczenia. Wynik podaj z dokładnością do jednego
miejsca po przecinku.
20 W tabeli przedstawiono wartości współczynnika przyrostu naturalnego oraz ( ... / 3 p.)

współczynnika salda migracji w wybranych województwach w 2019 r. Wpisz

brakujące dane, a następnie na ich podstawie podkreśl poprawne uzupełnienia zdań.
Współczynnik

Województwo przyrostu przyrostu

salda migracji
naturalnego rzeczywistego
[‰]
[‰] [‰]
dolnośląskie -2,0 1,7
opolskie -2,2 -1,5
pomorskie 1,5 2,7
świętokrzyskie -3,5 -2,8

Grupa A | strona 4 z 8
 A. Ubytek ludności nastąpił w województwie opolskim / pomorskim.
B. W województwie świętokrzyskim liczba urodzeń była większa / mniejsza od liczby
zgonów.
C. W województwie dolnośląskim liczba emigrantów była większa / mniejsza od liczby
imigrantów.
21 Zaznacz poprawne dokończenia zdań. ( ... / 3 p.)

A. W strukturze migracji wewnętrznych w Polsce dominują mężczyźni / kobiety.

B. Dodatnie saldo migracji wewnętrznych obserwuje się w województwie małopolskim /
lubuskim.
C. Współcześnie dominującą przyczyną migracji zagranicznych Polaków są względy
rodzinne / ekonomiczne.
D. W 2019 r. saldo migracji zagranicznych Polaków było dodatnie / ujemne.
22 Na podstawie tabeli przedstawiającej przyrost naturalny i saldo migracji w Polsce ( ... / 3 p.)

w wybranych latach oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę
P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
Wskaźnik 1980 1990 2000 2019
Przyrost naturalny [tys. os.] 342,6 157,4 10,3 -34,8
Saldo migracji [tys. os.] -21,2 -15,8 -19,7 6,2
1. W 1980 r. przyrost rzeczywisty wyniósł ok. 363,8 tys. osób. P F
2. W 1990 r. liczba urodzeń była większa od liczby zgonów. P F
3. W 2000 r. więcej osób opuściło Polskę niż się w niej osiedliło. P F
Największy wpływ na wartość przyrostu rzeczywistego w latach,
4. dla których dane zamieszczono w tabeli, miały liczba urodzeń P F
i liczba zgonów.
23 Na podstawie mapy uporządkuj wymienione województwa według rosnącej wartości ( ... / 2 p.)

salda migracji wewnętrznych. Przypisz województwom numery od 1 (najmniejsze

saldo) do 4 (największe saldo).

Województwo wielkopolskie: _____

Województwo świętokrzyskie: _____
Województwo pomorskie: _____
Województwo lubuskie: _____

24 Na podstawie wykresu dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej ( ... / 1 p.)

uzupełnienie 1, 2 albo 3.

W latach 2015–2019 saldo migracji zagranicznych miało wartość

A. dodatnią, co było 1. dużej liczby wyjazdów spowodowanych

Grupa A | strona 5 z 8
 skutkiem względami ekonomicznymi.
napływu do Polski imigrantów z Ukrainy
2.
i Białorusi.
B. ujemną,
dużej liczby powrotów Polaków ze Stanów
3.
Zjednoczonych i Niemiec.
25 Zaznacz podpunkt, który zawiera błędne informacje. ( ... / 1 p.)

A. Migracje zagraniczne Polaków powodują napływ wykwalifikowanych pracowników

z krajów Europy Zachodniej do naszego kraju.
B. Zagraniczna emigracja zarobkowa przyczynia się do polepszenia sytuacji materialnej
emigrantów i ich rodzin.
C. Ujemne saldo migracji jest jedną z przyczyn starzenia się społeczeństwa.
D. Migracje zagraniczne zwiększają popyt na usługi transportowe.
26 Dopasuj nazwy województw do wykresów przedstawiających strukturę ( ... / 2 p.)

zatrudnienia. Uzasadnij swój wybór.

mazowieckie, podlaskie
A. _________________ B. ___________________

27 W każdym wierszu tabeli zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 2 p.)

B. procentowy udział
A. procentowy udział
bezrobotnych w ogólnej
1. Stopa bezrobocia to bezrobotnych w ogólnej liczbie
liczbie ludności danego
aktywnych zawodowo.
kraju.
B. bezrobotni oraz osoby
A. uczniowie i studenci, emeryci,
2. Osoby bierne pracujące, które przebywają
osoby zajmujące się domem oraz
zawodowo to na zwolnieniach lekarskich
osoby z niepełnosprawnościami.
i urlopach zdrowotnych.
3. Wiek poprodukcyjny
A. 60 lat i więcej. B. 65 lat i więcej.
mężczyzn w Polsce to
28 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja ( ... / 3 p.)

jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.

1. W Polsce wśród osób aktywnych zawodowo przeważają kobiety. P F
Najmniejszy odsetek osób bezrobotnych odnotowuje się w dużych
2. miastach oraz województwach o wysokim poziomie rozwoju P F
gospodarczego.
Bezpośrednio po II wojnie światowej największy odsetek Polaków
3. P F
pracował w przemyśle.
We wschodnich regionach Polski udział pracujących w rolnictwie
4. P F
jest wyższy niż w pozostałych regionach.
29 Oceń, w jaki sposób czynniki wymienione w tabeli wpływają na poziom bezrobocia. ( ... / 2 p.)

Zaznacz W, jeśli dany czynnik powoduje wzrost bezrobocia, albo S – jeśli wywołuje
jego spadek.
1. Wzrost tempa rozwoju gospodarczego. W S
2. Automatyzacja i mechanizacja procesów produkcji. W S

Grupa A | strona 6 z 8
 3. Wejście na rynek pracy roczników wyżu demograficznego. W S
30 Wyjaśnij, dlaczego województwo lubelskie odznacza się wysokim odsetkiem osób ( ... / 2 p.)

zatrudnionych w rolnictwie.
31 Wybierz poprawne dokończenia zdań. ( ... / 2 p.)

Stopa bezrobocia określa stosunek liczby bezrobotnych do ogólnej liczby A / B. Ten

wskaźnik osiągał w Polsce najwyższe wartości C / D. W 2019 r. najniższą stopę
bezrobocia w Polsce odnotowano w województwie E / F.
A. aktywnych zawodowo C. w latach 2000–2005 E. pomorskim
B. ludności D. po 2015 r. F. wielkopolskim
32 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja ( ... / 3 p.)

jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.

Gliwice, Chorzów i Dąbrowa Górnicza wchodzą w skład
1. P F
konurbacji górnośląskiej.
Zaledwie trzy miasta w Polsce są zamieszkiwane przez ponad
2. P F
1 mln mieszkańców.
Miasta liczące powyżej 200 tys. mieszkańców stanowią ok. 80%
3. P F
wszystkich miast w Polsce.
4. Od początku XXI w. liczba mieszkańców miast nieznacznie spada. P F
33 Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań. ( ... / 3 p.)
W województwie podkarpackim wskaźnik urbanizacji wynosi powyżej / poniżej 50%. To
oznacza, że więcej osób w tym województwie mieszka na wsi / w mieście. Taka wartość
wskaźnika urbanizacji wynika z małej liczby wsi / miast oraz dobrze / słabo rozwiniętego
przemysłu.
34 Zaznacz dwa podpunkty, które nie opisują współczesnych przemian zachodzących ( ... / 1 p.)

w obrębie polskich miast i wsi.

A. Historyczne centra dużych miast pełnią głównie funkcje usługowe.
B. Strefy podmiejskie zatracają funkcje rolnicze.
C. Udział ludności miejskiej, w związku z migracjami z pobliskich wsi, rośnie.
D. W dawnych dzielnicach przemysłowych są obecnie lokalizowane hale produkcyjne
i centra logistyczne.
E. Na obszarach wiejskich rozbudowuje się i modernizuje infrastrukturę komunalną.
35 Wybierz zestaw, w którym poprawnie dopasowano informacje do poszczególnych ( ... / 1 p.)

miejsc w tabeli.
Liczba ludności w 2019 r. Wskaźnik
Województwo
ogółem miasto wieś urbanizacji

1. 2 900 200 1 984 000 916 100 3.

2. 2 108 300 979 400 1 128 900 4.
A. 1. lubelskie, 2. dolnośląskie, 3. 46,5%, 4. 68,4%.
B. 1. dolnośląskie, 2. lubelskie, 3. 68,4%, 4. 46,5%.
C. 1. dolnośląskie, 2. lubelskie, 3. 46,5%, 4. 68,4%.
D. 1. lubelskie, 2. dolnośląskie, 3. 68,4%, 4. 46,5%.
36 Na podstawie analizy danych zawartych w tabeli zapisz dwa wnioski dotyczące ( ... / 2 p.)

województwa mazowieckiego.
Miasta według grup wielkościowych
Wójewództwo
mazowieckie poniżej 20 20–49,9 50,0–99,9 100,0–199,9 200 tys. os.
tys. os. tys. os. tys. os. tys. os. i więcej
Udział miast [%] 71,6 20,5 4,5 1,1 2,3
Udział ludności [%] 15,2 17,1 7,0 3,4 57,3
37 Na podstawie opisu wymień trzy funkcje pełnione prze Kielce. ( ... / 2 p.)
Kielce są siedzibą władz województwa świętokrzyskiego oraz powiatu kieleckiego.
Rozwój gospodarczy miasta już od XV w. opierał się na wydobyciu i przetwórstwie

Grupa A | strona 7 z 8
surowców mineralnych. Obecnie funkcjonują tam zakłady produkujące między innymi
materiały budowlane, maszyny oraz artykuły spożywcze. W Kielcach znajduje się
kilkanaście szkół wyższych. Położenie w pobliżu Gór Świętokrzyskich oraz zabytki
i atrakcje turystyczne sprawiają, że Kielce są celem wycieczek wielu turystów.

Grupa A | strona 8 z 8
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 80
Imię i nazwisko ....................................................

1 Wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)

a) Uzupełnij schemat przedstawiający podział administracyjny Polski.

b) Wyjaśnij, jakie tereny obejmują powiaty ziemskie.

2 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja ( ... / 3 p.)

jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.

Wzrost liczby ludności Polski w latach 1946–1990 był
1. P F
spowodowany dynamicznym wzrostem liczby mieszkańców wsi.
2. Od początku XXI w. liczba ludności miast spada. P F
W latach 2012–2019 liczba ludności w naszym kraju się
3. P F
zwiększyła.
Według demografów w niedalekiej przyszłości liczba ludności
4. P F
Polski będzie się zmniejszać.
3 Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań. ( ... / 3 p.)

A. Na początku XXI w. w Polsce mieszkało mniej / więcej osób niż w okresie

powojennym.
B. Od 2012 r. liczba ludności Polski nieznacznie spada / wzrasta.
C. Obecnie w naszym kraju liczba mieszkańców wsi jest większa / mniejsza niż liczba
mieszkańców miast.
D. W okresie powojennym w Polsce rodziło się więcej / mniej osób niż umierało.
4 Na podstawie mapy wymień dwa województwa szczególnie zagrożone procesem ( ... / 2 p.)

depopulacji. Zaproponuj dwa działania, które mogą ograniczyć ten proces.

Województwa:

Działania:

5 Zaznacz dwa możliwe skutki depopulacji niektórych regionów Polski. ( ... / 1 p.)

A. Spadek atrakcyjności regionu dla inwestorów.

B. Napływ nowych inwestycji.
C. Odmłodzenie struktury wiekowej ludności.
D. Mniejsza dostępność usług edukacyjnych.
E. Wzrost zamożności mieszkańców.
6 Wpisz brakującą informację i wybierz poprawne uzupełnienia zdań. ( ... / 2 p.)

A. Mieszkam w gminie _______________. Jest to gmina wiejska / miejsko-wiejska /

Grupa B | strona 1 z 8
 miejska.
B. Problem depopulacji dotyczy / nie dotyczy województwa, w którym mieszkam.
7 Wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)

a) Oblicz współczynnik przyrostu naturalnego w województwie małopolskim w 2019

r., wiedząc, że urodziło się tam 37 000 osób, a zmarło 32 000 osób. W tym czasie to
województwo liczyło 3 411 000 mieszkańców. Wynik podaj z dokładnością do
jednego miejsca po przecinku.
b) Wybierz właściwe uzupełnienie zdania.
W 2019 r. w województwie małopolskim wartość współczynnika przyrostu naturalnego
była wyższa / niższa niż średnia dla całego kraju.
8 Na podstawie wykresu wpisz brakujące informacje i wybierz poprawne uzupełnienia ( ... / 3 p.)

zdań.

A. W 1950 r. współczynnik urodzeń wynosił ok. _____‰, zaś współczynnik zgonów –

ok. _____‰. Współczynnik przyrostu naturalnego osiągnął wówczas wartość
ok. _____‰.
B. Lata 1975–1980 to czas niżu / wyżu demograficznego, którego przyczyną było wejście
w okres dorosłości pokolenia urodzonego w czasie II wojny światowej / po II wojnie
światowej.
C. Moje pokolenie jest pokoleniem wyżu / niżu demograficznego.
9 Na podstawie mapy ( ... / 2 p.)

sformułuj wniosek dotyczący

przestrzennego
zróżnicowania wartości
współczynnika przyrostu
naturalnego w województwie
lubelskim. Podaj przyczynę
tego zróżnicowania.

10 Przeanalizuj piramidę wieku i płci ludności Polski w 2019 r., a następnie zaznacz ( ... / 1 p.)

dwa podpunkty zawierające poprawne informacje.

A. W przedziale wiekowym 60–64 lata znajduje się

ok. 1,5 mln osób.
B. W 2019 r. w Polsce urodziło się ok. 2 mln osób.
C. Wybrzuszenie obrazujące liczbę ludności w wieku
30–44 lata to echo powojennego wyżu
demograficznego.
D. W najstarszych rocznikach zaznacza się przewaga
liczebna kobiet nad mężczyznami.
E. Mała liczba osób w wieku 50–59 lat jest między
innymi skutkiem upowszechnienia się modelu rodziny 2
+ 1.

( )
Grupa B | strona 2 z 8
 ( ... / 2 p.)
11 Na podstawie wykresu przedstawiającego współczynnik dzietności w Polsce w latach
1960–2019 wykonaj polecenia.

a) Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań.

A. Na początku XXI w. wartość współczynnika
dzietności była wystarczająca /
niewystarczająca do zapewnienia prostej
zastępowalności pokoleń.
B. W 1985 r. liczba dzieci przypadających na
1 kobietę w wieku rozrodczym wynosiła
ok. 2,15 / 2,4 i była wyższa / niższa niż
dwadzieścia lat później.

b) Podaj dwa skutki niskiego współczynnika dzietności w Polsce w ostatnich latach.

12 W każdym wierszu tabeli zaznacz poprawne uzupełnienie zdania. ( ... / 2 p.)

A. suma urodzeń żywych B. różnica między liczbą

1. Przyrost naturalny i salda migracji w danym urodzeń żywych a liczbą
to czasie na określonym zgonów w danym czasie na
obszarze. określonym obszarze.
B. liczbę kobiet
2. Współczynnik A. liczbę mężczyzn
przypadających na 100
feminizacji wskazuje przypadających na 100 kobiet.
mężczyzn.
3. Współczynnik
dzietności w Polsce w A. 1,4. B. 2,1.
2019 r. wyniósł
13 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja ( ... / 3 p.)

jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.

Echo wyżu demograficznego w Polsce przypadło na lata 70. XX w.
1. P F
oraz pierwszą połowę lat 80. XX w.
W 2019 r. przeciętna długość życia mieszkańców naszego kraju
2. P F
wynosiła 68 lat.
Współczynnik dzietności równy 1,15 zapewnia prostą
3. P F
zastępowalność pokoleń.
Od końca lat 90. XX w. współczynnik przyrostu naturalnego
4. P F
w Polsce przyjmuje wartości zbliżone do 0.
14 Wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)

a) Podkreśl poprawne dokończenie zdania.

Aby obliczyć gęstość zaludnienia wybranego obszaru, należy podzielić liczbę jego
mieszkańców przez wielkość powierzchni / wielkość jego powierzchni przez liczbę
mieszkańców.
b) Podkreśl nazwy województw, w których gęstość zaludnienia jest mniejsza niż
średnia dla Polski.
województwo dolnośląskie (145 os./km2), województwo pomorskie (128 os./km2),
województwo kujawsko-pomorskie (115 os./km2), województwo łódzkie (135 os./km2),
województwo podkarpackie (119 os./km2),
c) Uzupełnij tabelę. Oblicz gęstość zaludnienia dla wymienionych województw.
Obliczenia podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku.
Powierzchnia Liczba Gęstość
Województwo
[tys. km2] ludności [mln] zaludnienia

lubuskie 14,0 1,0

śląskie 12,3 4,5
świętokrzyskie 11,7 1,2

Grupa B | strona 3 z 8
 Na podstawie mapy sformułuj wniosek dotyczący zróżnicowania gęstości ( ... / 2 p.)
15
zaludnienia w województwie łódzkim. Podaj jedną przyczynę takiego zróżnicowania.
Wniosek:
.
.
.

Przyczyna:

16 Uzupełnij tabelę. Wpisz litery odpowiadające wymienionym informacjom (A–F) do ( ... / 2 p.)

właściwych kolumn.
Obszary gęsto zaludnione Obszary słabo zaludnione

A. Spowolniony rozwój gospodarczy.

D. Większa dostępność komunikacyjna.
B. Większe ryzyko wystąpienia chorób
E. Większa antropopresja.
cywilizacyjnych.
F. Niższe ceny gruntów.
C. Większe możliwości rozwoju turystyki.
17 W każdym wierszu tabeli zaznacz nazwę województwa, które pod względem ( ... / 2 p.)

wymienionego czynnika wpływającego na gęstość zaludnienia wypada korzystniej.

Lp. Czynnik Województwo
Występowanie surowców
1. dolnośląskie kujawsko-pomorskie
mineralnych
2. Usługi edukacyjne małopolskie świętokrzyskie
3. Ukształtowanie terenu podkarpackie wielkopolskie
18 Wymień po jednym przyrodniczym i społeczno-ekonomicznym czynniku ( ... / 2 p.)

wpływającym na dużą gęstość zaludnienia na Nizinie Śląskiej.

19 W 2019 r. w województwie świętokrzyskim urodziło się 10 200 osób, a zmarło 14 500. ( ... / 2 p.)

W tym samym czasie w województwie osiedliło się 11 300 osób, a na stałe wyjechało
z niego 14 700 mieszkańców. Oblicz współczynnik przyrostu rzeczywistego
w województwie świętokrzyskim, wiedząc, że żyło w nim wówczas 1 237 400 ludzi.
Zapisz obliczenia. Wynik podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku.
20 W tabeli przedstawiono wartości współczynnika przyrostu naturalnego oraz ( ... / 3 p.)

współczynnika salda migracji w wybranych województwach w 2019 r. Wpisz

brakujące dane, a następnie na ich podstawie podkreśl poprawne uzupełnienia zdań.
Współczynnik
przyrostu przyrostu
Województwo salda migracji
naturalnego rzeczywistego
[‰]
[‰] [‰]
lubelskie -1,8 -2,9
śląskie -2,5 -1,0
podkarpackie 0,3 -1,4
wielkopolskie 0,9 0,4

Grupa B | strona 4 z 8
 A. Liczba ludności wzrosła w województwie podkarpackim / wielkopolskim.
B. W województwie śląskim liczba zgonów była większa / mniejsza od liczby urodzeń.
C. W województwie lubelskim liczba imigrantów była większa / mniejsza od liczby
emigrantów.
21 Zaznacz poprawne dokończenia zdań. ( ... / 3 p.)

A. Od początku XXI w. w naszym kraju saldo migracji w miastach jest dodatnie /

ujemne.
B. Dodatnie saldo migracji wewnętrznych obserwuje się w województwie pomorskim /
podkarpackim.
C. Najliczniejsza Polonia żyje obecnie w Niemczech / Stanach Zjednoczonych.
D. W Polsce największą grupę imigrantów stanowią Ukraińcy / Białorusini.
22 Na podstawie tabeli przedstawiającej przyrost naturalny i saldo migracji w Polsce ( ... / 3 p.)

w wybranych latach oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę
P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
Wskaźnik 1985 1995 2005 2019
Przyrost naturalny [tys. os.] 296,1 47,0 -3,9 -34,8
Saldo migracji [tys. os.] -18,9 -18,2 -12,9 6,2
1. W 1985 r. przyrost rzeczywisty wynosił 277,2 tys. osób. P F
2. W 1995 r. liczba urodzeń była niższa od liczby zgonów. P F
3. W 2005 r. więcej osób opuściło Polskę niż się w niej osiedliło. P F
4. W 2019 r. odnotowano wzrost liczby ludności naszego kraju. P F
23 Na podstawie mapy uporządkuj wymienione województwa według rosnącej wartości ( ... / 2 p.)

salda migracji wewnętrznych. Przypisz województwom numery od 1 (najmniejsze

saldo) do 4 (największe saldo).

Województwo zachodniopomorskie:
_____
Województwo małopolskie: _____
Województwo lubelskie: _____
Województwo mazowieckie: _____

24 Na podstawie wykresu dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej ( ... / 1 p.)

uzupełnienie 1, 2 albo 3.

W latach 2005–2010 saldo migracji zagranicznych miało wartość

co było dużej liczby powrotów Polaków ze Stanów
A. dodatnią, 1.
skutkiem Zjednoczonych i Niemiec.
B. ujemną, 2. napływu do Polski imigrantów z Ukrainy

Grupa B | strona 5 z 8
 i Białorusi.
otwarcia unijnych rynków pracy dla
3.
pracowników z Polski.
25 Zaznacz podpunkt, który zawiera błędne informacje. ( ... / 1 p.)

A. Napływ obcokrajowców do Polski sprzyja rozwojowi firm zatrudniających

imigrantów.
B. Migracje zagraniczne Polaków mają pozytywny wpływ na strukturę demograficzną
Polski.
C. Emigracja wykwalifikowanych pracowników przyczynia się do wzrostu cen wielu
usług w kraju.
D. Migracje zagraniczne mogą skutkować konfliktami na tle narodowościowym.
26 Dopasuj nazwy województw do wykresów przedstawiających strukturę ( ... / 2 p.)

zatrudnienia. Uzasadnij swój wybór.

lubelskie, dolnośląskie
A. _________________ B. ___________________

27 W każdym wierszu tabeli zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 2 p.)

1. Współczynnik A. stosunek liczby aktywnych B. stosunek liczby osób

aktywności zawodowej zawodowo do liczby osób aktywnych zawodowo do
to w wieku 15 lat i więcej. liczby bezrobotnych.
2. Ludność aktywna A. osoby pracujące, B. osoby pracujące
zawodowo to uczniowie i studenci. i bezrobotni.
3. Wiek poprodukcyjny
A. 60 lat i więcej. B. 65 lat i więcej.
kobiet w Polsce to
28 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja ( ... / 3 p.)

jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.

Poziom wykształcenia społeczeństwa jest jednym z czynników
1. P F
wpływających na aktywność zawodową ludności.
Wskaźnik aktywności zawodowej w Polsce jest wyższy od średniej
2. P F
unijnej.
3. Obecnie w sektorze usług pracuje nieco mniej niż 60% Polaków. P F
W ostatnich latach w Polsce maleje liczba osób w wieku
4. P F
poprodukcyjnym.
29 Oceń, w jaki sposób czynniki wymienione w tabeli wpływają na poziom bezrobocia. ( ... / 2 p.)

Zaznacz W, jeśli dany czynnik powoduje wzrost bezrobocia, albo S – jeśli wywołuje
jego spadek.
1. Spadek tempa rozwoju gospodarczego. W S
2. Niedostosowanie kwalifikacji pracowników do wymagań rynku pracy. W S
3. Wejście na rynek pracy roczników niżu demograficznego. W S
30 Wyjaśnij, dlaczego województwo mazowieckie odznacza się wysokim odsetkiem osób ( ... / 2 p.)

zatrudnionych w usługach.
31 Wybierz poprawne uzupełnienia zdań. ( ... / 2 p.)

Bezrobotni należą do grupy A / B zawodowo. W 2019 r. stopa bezrobocia wynosiła

Grupa B | strona 6 z 8
 w Polsce około C / D. Najwyższą wartość tego wskaźnika odnotowano wtedy
w województwie E / F.
A. aktywnych C. 10% E. warmińsko-mazurskim
B. biernych D. 5% F. dolnośląskim
32 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja ( ... / 3 p.)

jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.

Kraków jest drugim pod względem liczby mieszkańców miastem w
1. P F
Polsce.
W Polsce wskaźnik urbanizacji jest najniższy w województwach
2. P F
znajdujących się na północnym wschodzie kraju.
W Polsce liczba ludności miejskiej jest niższa niż liczba ludności
3. P F
wiejskiej.
Wskaźnik urbanizacji informuje, jaki jest procentowy udział
4. P F
ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności danego obszaru.
33 Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań. ( ... / 3 p.)
W województwie dolnośląskim wskaźnik urbanizacji wynosi powyżej / poniżej 50%. To
oznacza, że więcej osób w tym województwie mieszka na wsi / w mieście. Taka wartość
wskaźnika urbanizacji wynika z dużej liczby wsi / miast oraz dobrze / słabo rozwiniętego
przemysłu.
34 Zaznacz dwa podpunkty, które nie opisują współczesnych przemian zachodzących ( ... / 1 p.)

w obrębie polskich miast i wsi.

A. W strefach podmiejskich rośnie liczba mieszkańców utrzymujących się z działalności
rolniczej.
B. Na obszarach oddalonych od dużych ośrodków miejskich saldo migracji jest ujemne.
C. Liczba mieszkańców miast od kilkunastu lat nieznacznie maleje.
D. W strefach podmiejskich coraz częściej są lokalizowane obiekty przemysłowe
i magazyny.
E. Historyczne centra dużych miast pełnią głównie funkcje mieszkaniowe.
35 Wybierz zestaw, w którym poprawnie dopasowano informacje do poszczególnych ( ... / 1 p.)

miejsc w tabeli.
Liczba ludności w 2019 r. Wskaźnik
Województwo
ogółem miasto wieś urbanizacji

1. 1 696 200 1 160 700 535 500 3.

2. 2 127 200 880 600 1 246 600 4.
A. 1. podkarpackie, 2. zachodniopomorskie, 3. 68,4%, 4. 41,4%.
B. 1. podkarpackie, 2. zachodniopomorskie, 3. 41,4%, 4. 68,4%.
C. 1. zachodniopomorskie, 2. podkarpackie, 3. 68,4%, 4. 41,4%.
D. 1. zachodniopomorskie, 2. podkarpackie, 3. 41,4%, 4. 68,4%.
36 Na podstawie analizy danych zawartych w tabeli zapisz dwa wnioski dotyczące ( ... / 2 p.)

województwa małopolskiego.
Miasta według grup wielkościowych
Wójewództwo
małopolskie poniżej 20 20–49,9 50,0–99,9 100,0–199,9 200 tys. os.
tys. os. tys. os. tys. os. tys. os. i więcej
Udział miast [%] 79,0 16,2 1,6 1,6 1,6
Udział ludności [%] 22,9 18,0 5,1 6,6 47,4
37 Na podstawie opisu wymień trzy funkcje pełnione przez Szczecin. ( ... / 2 p.)
Szczecin jest siedzibą władz województwa zachodniopomorskiego oraz powiatu
szczecińskiego. W mieście znajduje się port morski, przez który przebiegają szlaki
tranzytowe do Czech, Słowacji i wschodnich Niemiec. W Szczecinie zbiega się sześć linii
kolejowych, a w strefie podmiejskiej funkcjonuje Port Lotniczy Szczecin Goleniów. W

Grupa B | strona 7 z 8
mieście znajduje się kilkanaście uczelni wyższych i wiele przedsiębiorstw związanych
z gospodarką morską.

Grupa B | strona 8 z 8