31

กายภาพบาบัด ใน COPD Clinic

วัตถุประสงค์
- เพื่อเพิ่มสมรรถภาพของปอดซึ่งสามารถลดอัตราการกลับมานอนโรงพยาบาลซ้้า
(Re Admit)
เป้าหมายทางกายภาพบาบัดในผู้ป่วย COPD คือ

- เพิ่มประสิทธิภาพการหายใจ

- เพิ่มความยืดหยุ่นของทรวงอก

- เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ

- การประเมินสมรรถภาพของปอด โดยท้าการทดสอบการเดิน 6 นาที (6-Minute Walk Test)

วิธีการ
เมื่อผู้รับบริการมารับบริการที่คลินิก COPD นักกายภาพบ้าบัดจะท้าการสอน
- การจัดท่าเพื่อลดอาการหอบเหนื่อย

- Breathing Exercise

• Diaphragmatic Breathing Exercise

• Pursed Lip Breathing Exercise

- สอนการออกก้าลังกายเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการหายใจ

• Chest Trunk Mobilization Exercise

- ให้ค้าแนะน้าเรื่องการออกก้าลังกายที่เหมาะสมกับผู้ป่วย

• ในผู้ป่วยที่สามารถลุกเดินได้ เช่น การเดินออกก้าลัง การร้าไทเก๊ก การปั่นจักรยาน

• ในผู้ป่วยที่ไม่สามารถลุกเดินได้ เช่น การออกก้าลังรยางค์ แขน-ขา การฝึกความ
แข็งแรงของกล้ามเนื้อสะโพก
 32

คัดแยกผู้เข้ารับบริการที่คลินิก COPD เพื่อท้าการทดสอบสมรถภาพปอด ด้วยการเดิน 6 นาที

(6-Minute Walk Test)
ข้อห้ามและข้อควรระวังในการทาทดสอบ 6-Minute Walk Test
- มี unstable angina หรือกล้ามเนื้อหัวใจตายในช่วง 1 เดือนก่อนท้าการประเมิน
- ชีพจรขณะพัก มากกว่า 120 ครั้ง/นาที
- ความดันโลหิตช่วงหัวใจบีบตัว (systolic blood pressure,SBP) มากกว่า 180 มม.ปรอท
- ความดันโลหิตช่วงหัวใจคลายตัว (diastolic blood pressure,DBP) มากกว่า 100 มม.ปรอท
ขั้นตอนเตรียมการทดสอบ 6-Minute Walk Test
- อุปกรณ์ที่ใช้ ได้แก่ ตลับเมตร, เทปกาว, นาฬิกาจับเวลา, กรวยจราจร, เก้าอี้, เครื่องวัดความดัน
โลหิต, อุปกรณ์ที่ใช้นับรอบ
- สถานที่ จัดเตรียมทางเดินที่ไม่มีสิ่งกีดขวาง ยาว30 เมตร (100 ฟุต) ในกรณีที่มีพื้นที่จ้ากัด
ทางเดินควรยาวไม่น้อยกว่า 15เมตร (50 ฟุต) เพื่อจะได้ไม่ต้องเลี้ยวหรือกลับตัวบ่อย
- เพราะความยาวของทางเดินมีผลต่อการทดสอบ 6-Minute Walk Test
ก่อนทาการทดสอดสอบ 6-Minute Walk Test
- วัด Heart rate, Blood pressure, SpO2 รวมถึงการถามระดับความเหนื่อยของผู้เข้าทดสอบ
(Modified Borg Dyspnea Scale) ก่อนเริ่มท้าการทดสอบ แล้วบันทึกค่าทั้งหมดไว้

ที่มา http://www.ccit.go.th/lung/document/COPD+Home.pdf
- อธิบายถึงจุดประสงค์ของการทดสอบ 6-Minute Walk Test กับผู้เข้าทดสอบให้เข้าใจถึงวิธีการ
ทดสอบ และเมื่อมีอาการผิดปกติใดๆระหว่างทดสอบ ให้ผู้เข้าทดสอบควรแจ้งแก่ผู้ทดสอทันที
 33

ขั้นตอนการเดิน 6-Minute Walk Test

- อธิบายวิธีทดสอบ ให้ค้าสั่งกับผู้ป่วยว่า

“ตอนนี้จะทาการวัด 6MWT โดยจะให้เดินไปอ้อมกรวยแล้วเดินกลับมา ไป-กลับ

เป็นเวลา 6 นาที ขณะที่เดิน ให้เดินให้เร็วที่สุดเท่าที่ทาได้ (แต่ไม่ใช่การวิ่ง)”

ที่มา https://www.insightsonpah.com/Living_With_PAH/Quality_of_Life

- ในขณะที่ท้าการทดสอบ จะท้าการบอกเวลาผู้เข้าสอบทุกๆ 1 นาที ถ้าผู้เข้าทดสอบมีอาการหอบ

เหนื่อยมาก ผู้เข้าทดสอบสามารถหยุดพักเหนื่อยได้ แต่จะไม่ท้าการหยุดเวลา ถ้าอาการเหนื่อย
ของผู้เข้าทดสอบดีขึ้นแล้ว และเวลาในการทดสอบยังไม่หมด ผู้เข้าทดสอบสามารถท้าการเดิน
ทดสอบต่อไปได้จนหมดเวลา
- เมือ่ ครบเวลาทดสอบ 6 นาที ให้ผู้เข้าทดสอบนั่งลงและท้าการวัด Heart rate, Blood pressure,
SpO2 ทันที และวัดซ้้าอีกครั้งเพื่อดู Recovery เมื่อครบ 3 นาที
- และถ้าหากครบ 3 นาที (Recovery) และค่าของ Heart rate, Blood pressure ของผู้เข้าทดสอบยัง
สูงมาก อาจให้ผู้ทดสอบนั่งพักต่ออีก 3 นาที แล้ววัดซ้้าอีกครั้ง