Si Defanan, Ang Batang May Kapansanan

Matatagpuan sa isang inuupahang Iupain sa San Antonio, isang bayan sa

kilalang Zambales ang batang nakatingin lagi sa kalangitan gabi-gabi na nagsasabing,

“gusto ko maging doktor!” “mukang babagay sa estilo ko maging guro, tulad ni lolo! " sa

lawak ng kaniyang imahinasyon, ibat-ibang bersyon ng sarili ang kaniyang nakikita sa

hinaharap. Siya ay si Defanan, ang batang may kapansanan. Puno ng pag-asa.

Ramdam ang kalinga ng kaniyang mga magulang, ang kaniyang ina na si Defa

at amang si Nando ay magsasaka ng tanimang pagmamay-ari ng matalik na kaibigan

ng tatay ni Defanan. May okasyon man o wala, laging pinaglulutuan ng gulay ni Defa

ang anak na paborito naman nito basta may sabaw. si Nando, na hindi masyadong

maalam sa sign language ay nagsusulat palagi ng liham ng biruan at kuwentuhan nila

ng mag-ama. Ang samahan naman nilang pamilya ay ang maghabulan sa bukirin— ito

ang sikreto ng pagkabatang muli ng mag-asawa.

Pumasok si Defanan noong primarya sa isang pribadong paaralan na may

programang Special Education na malapit sa kanilang tahanan. Dumating ang

panahong natigil siya sa pag-aaral nang mawalan ng trabaho bilang tagapagluto sa

isang catering service ang kaniyang ina dahil sa pagkalugi ng negosyo nito.

“Pasensya na anak ha? Pinilit kong mamasukan sa maraming kumpanya pero

hindi nila ako kinuha kasi wala raw akong pinag-aralan.” Sabi ng kaniyang gamit ang

pagsenyas.

"Opo, nay, naiintindihan ko. Tutulong nalang po ako sa inyo. Tignan ko ang

magagawa ko.” Mungkahi ng anak kay Defa.

 "Hindi anak, itutuloy mo parin pag-aaral mo. Konting tiis pa at makakabalik ka,

pangako." Naluluhang gunita ng ina.

Kinabukasan, narinig niya ang mga kapitbahay na nag-uusap, "Maganda sa

Almario High School, public man 'e nariyan nag-aral si Belle Manano, artista 'yun!"

Nagkaroon ng pag-asa si Defa sa anak, kahit alangan din siya dahil ito yung regular na

klase at hindi Special Education.

Sa unang araw ng hayskul, inaasar-asar na siyang pipi, bingi, walang bibig.

Nilalayuan siya na parang pinandidirihan, lalo sa mga group reportings na kailangan ay

magsalita siya. Nililihim niya lahat ng ito sa kaniyang ama’t ina.

Habang kumakain mag-isa, may lumapit na bata. Nakangiti at sinabayan sya nito

kumain. Nagsenyas ng pagbati si Defanan habang naiiyak sa tuwa. Sa wakas may

kaibigan na siya. Ikinuwento niya ang pag-hihikayat ng kaniyang gurong sumali sa

Guhit Pinas dahil napagmasdan pala siya nitong iginuguhit ang larawan nilang pamilya.

Sumang-ayon ang kaibigan kay Defanan, Tiara ang kaniyang ngalan. Mabait siyang

totoo dahil ang kaniyang ina ay isa ring deaf.

Natuwa si Defa at Nando sa paryang pagsali ni Defanan.

Hindi nga sila binigo—nanalo bilang kampeon si Defanan. Dahil sa karangalang

nakamit, nagpursige pa siya lalo. Nangunguna na nin siya sa klase bilang academic

achiever. Nagtataka at biglang humupa ang pambubulas sa kaniya ng mga kaklase. Si

Tiara ay hindi na siya pinapansin—bagaman masaya ngunit nangingibabaw ang inggit.

Hinayaan na lamang niya sila at nanalangin ng paggabay sa kaniyang pag-uwi.

 Umuwi si Defanan dala ang paboritong manok at ispageti mula sa Jollibee.

Bumili siya ng pasalubong sa pamilya gamit ang pabuya na ipinagkaloob ng

pamahalaan ng San Antonio bilang iskolar ng bayan.

Nagyakapan ang pamilya at sama-samang naghapunan.

Maya-maya, may naaamoy si Defanan na usok sa labs. Natatakot siyang

lumabas dahil uso ang pangingidnap sa kanilang lugar. Sa isang sulok ng bintana,

nasilip niyang tuwang tuwa ang kaniyang mga kaklase kasama si Tiara sa pagsisindi ng

apoy sa itinapong gasoline sa paligid. Noong papasan niya sa kuwarto, malaking apoy

na ang bumungad malapit sa kama. Sa sobrang himbing ng tulog ng mag-asawa sa

pagod, hindi sila magising sa mga tapik ni Defanan. Ang problema pa rito, hirap silang

makaamoy dahil sa aksidente noon.

Hinawakan ni Defanan ang magkabilang kamay ng ama’t ina, lumuha at pumatak

ito sa kanila. "Tay, Nay alis na tayo. Gusto ko pa kayong makasama." Lumabas sila

nang maayos at ligtas.

Nakatanaw mula sa malayo ang mga kaklase ni Defanan at si Tiara. Napagtanto

nila na kalabisan na ang ginawa nila kay Defanan.

Rica’s Part:

Sa mga sumunod na araw, isinailalim sa imbestigasyon ng mga pulis ang

pangyayaring nangyari sa tahanan ng pamilya ni Defanan. Lumitaw ang mga ebidensya

na nagturo sa mga awtoridad tungkol sa plano ng mga kaklase ni Defanan na sunugin

ang bahay. Natuklasan din nila na ang pinuno ng grupo ay si Tiara, ang dating kaibigan

ngunit naging taksil.

 Habang inaalam ng mga pulis ang motibo ng mga ito, nagsimula ring mabunyag

ang mga lihim at koneksyon ng ibang mga tao sa bayan. Lumalabas na ang

inuupahang bahay ni Defanan at ng kaniyang pamilya ay may malalim na lihim na

koneksyon sa isang sindikato ng ilegal na droga. Ito pala ang dahilan kung bakit pinili

ang kanilang tahanan bilang target ng pagsunog.

Sa paghahanap ng katotohanan, nadiskubre rin ng mga pulis ang tungkol sa mga

kaibigan ni Defanan na nagtangkang pumatay sa kaniya. Ito ay isang bahagi ng

malaking konspirasyon upang linlangin ang mga tao sa bayan at takutin ang mga saksi

ng kanilang mga krimen.

Sa kahabaan ng imbestigasyon, nalaman ng mga awtoridad na ang sindikato ng

droga at ang mga pumapatay ay may malalim na koneksyon sa mga taong nasa

kapangyarihan sa lokal na pamahalaan. Ang mga ito ang nagtatangkang supilin ang

katotohanan at takutin ang mga nasasangkot na maglabas ng mga detalye.

Sa kabila ng panganib, hindi nagpatalo si Defanan at ang kaniyang pamilya.

Ginamit nila ang nalalaman nila sa pagsisikap upang magkaroon ng hustisya.

Nagtulong-tulong sila sa mga pulis at iba pang awtoridad na naglalayong tapusin ang

krimen sa kanilang bayan.

Sa huli, nahuli at naparusahan ang mga sangkot sa mga krimen. Naging bukas

ang mata ng mga tao sa bayan sa mga patago at mapaniil na kalakaran sa kanilang

lugar. Tinulungan nila ang pamilya ni Defanan na makabalik sa normal na pamumuhay,

at nagsilbing inspirasyon sila sa ibang mga taong nagnanais na magkaroon ng

pagbabago sa kanilang komunidad.

 Sa kahuli-hulihan, napatunayan ni Defanan na ang kanyang kapansanan ay hindi

hadlang sa kanya upang maging isang bantayog na tao. Ginamit niya ang kaniyang

natatanging kakayahan at tapang upang lumaban para sa katotohanan at hustisya.

Nagpatuloy siya sa pag-aaral at naging isang kilalang abogado na nagtatanggol sa mga

inapi at nangangailangan.

Ang kuwento ni Defanan ay naglingkod bilang isang babala at inspirasyon para

sa mga tao na labanan ang kahit anong pagsubok sa buhay, maging anuman ang

kanilang kapansanan. Ipinakita niya na ang tunay na tapang at determinasyon ay mas

malakas kaysa sa anumang hadlang na maaaring harapin.

 Ang Kwento ni Ethan at Mia

(Rica’s Story l Genre: Romance-Comedy-Tragedy)

Si Ethan, isang binatang may malikot na kalooban, ay naninirahan sa isang maliit

na bayan sa probinsya. Siya ay kilala bilang isang taong masayahin at laging handang

tumulong sa iba. Sa kabila ng kanyang kabaitan, mayroon siyang isang malalim na

pangungulila sa puso. Sa tuwing makakakita siya ng mga magkasintahan na naglalakad

sa bayan, nadarama niya ang panghihinayang.

Isang araw, dumating si Mia, isang dalagang napakaganda at mapagmahal sa

sining. Ang kanyang mga mata ay parang mga bituin na nagliliwanag tuwing ngumingiti

siya. Sa unang pagkakataon na magkasalubong sila, nadama ni Ethan ang isang

kakaibang sigla at pagnanasa sa puso. Hindi niya inaasahan na mabibihag siya sa

ganda at kasiyahan na dala ni Mia.

Nagkaroon sila ng maraming pagkakataon na magkasama dahil sa mga

proyektong pangkomunidad. Sa tuwing magkasama sila, laging mayroong mga

kalokohan at tawanan. Naging malapit na kaibigan sila at itinuturing ng marami na

perpektong magkapares.

Ngunit sa kabila ng lahat ng kaligayahan, mayroong isang sikreto si Mia na hindi

niya sinasabi kay Ethan. Sa likod ng kanyang magandang mukha at nakakatawang

tawa, mayroong malalim na kalungkutan sa puso ni Mia. Siya ay mayroong

nakakabahalang sakit na hindi na natutugunan ng mga doktor.

Sa isang hindi inaasahang pangyayari, natuklasan ni Ethan ang lihim ni Mia. Ito

ay isang malaking pagsubok sa kanilang relasyon. Sa halip na mawalan ng pag-asa,

nagdesisyon si Ethan na maging sandigan ni Mia sa mga natitirang araw na natitira sa

buhay niya. Sinubukan nilang gawing masaya ang bawat sandali na magkasama sila,

kahit sa gitna ng karanasan ng sakit at kalungkutan.

Ang kanilang pag-ibig ay naging isang kakaibang uri ng katatawanan at ligaya na

hindi kayang sukatin ng oras. Naglalakbay sila sa iba't ibang lugar at nagtatakbuhan sa

mga burol. Sa kabila ng pagkakaroon ng malubhang karamdaman, hindi nagpabaya si

Ethan sa pag-aalaga kay Mia at sa pagpapakita ng pagmamahal sa bawat araw na

nagdaan.

Ngunit sa huli, hindi na kinaya ng katawan ni Mia ang laban. Isang malungkot na

gabi, humingi siya kay Ethan na sambahin ang kalangitan habang hawak niya ang

kamay nito. Sa sandaling iyon, iniwan ni Mia ang mundo na puno ng pagmamahal mula

kay Ethan.

Continuation…

Carmela’s Part:

Hindi maipaliwanag ng kahit anong salita ang kalumbayan ni Ethan noong

napansin niyang bumitaw na ang kamay nito sa kaniya. Humagulgol siya sa tatlong

araw ng lamay at burol ni Mia. Pagkatapos, nagkulong si Ethan sa kwarto nang tulala at

tumatangging kumain.

Napagpasyahan ng kaniyang ina na gumawa ng sariling bidyo upang ipaalam na

naririyan palagi ang kaniyang pamilya para damayan siya. Hinikayat nitong lumabas

sandali para makumusta siya, subalit humiling si Ethan ng tatlo pang araw para

makapagnilay-nilay.
 Ginamit niya ang nalalabing araw ng pagkulong sa pananalangin. Humingi ng

paggabay sa itaas kung anong dapat niyang gawin para sa ikasisiya ni Mia.

Makapagbigay raw sana ng palatandaan nang hindi siya magkamali sa pagpapasya.

Huminahon ang puso at isip ni Ethan sa kaniyang daan palabas ng silid. Dali-

daling niyakap ng ina ang anak. Sabay na lumuha at natawa sa isa’t isa.

Payo ng kaniyang ina na manatiling maging mabuting tao sa kapwa, at huwag

kalimutang piliin ang sariling kaligayahan. Ito ay para rin sa kapayapaan at

kapanatagan ng kaniyang minamahal.

Tatlo pa ang palatandaang tama ang desisyon ni Ethan: una, ang pagtitiwala sa

Diyos sa magagawa Niya; pangalawa, sa karunungang galing sa kaniyang magulang

at; panghuli ang tinitibok ng puso nito para kay Mia.

Kinabukasan, gumawa ng listahan si Ethan ng mga paboritong kainin, gawin,

puntahan – lahat ng mabubuting alaala sa kaniya na kaniya namang gagawin nang

aktuwal. Kinuhanan niya ng mga larawan ang kaniyang paglalakbay at nagsimula nang

magsulat sa kaniyang talaarawan.

Tumulong ulit siya sa mga proyektong pangkomunidad – isa na rito ang

programang Handog-Saya Foundation. Sa isang bahay-ampunan ibinigay sa mga

batang paslit ang isang kahon ng mga damit at laruang pinaglumaan na ni Ethan.

Maya-maya, dumating ang isang batang maputi na nakadamit-polo.

Nagpapasalamat siya kay Ethan dahil nakita niyang muli ang ngiti ng kaniyang mga

kalarong paslit. Ito na raw kasi ang huling araw na masisilayan niya ang kaniyang

pagkabata. Hindi napigilang mapaiyak si Ethan. Kinuwento nito sa bata ang

pagmamahalan nila noon at ngayon sa kinalalagyan niya. Sinambit nang makailang ulit
ng bata ang pangalan nilang dalawa, at ginamit ang ilang minuto ng kaniyang buhay sa

pagkwento sa lahat ng kaniyang mga kalaro.

“Ang kwento ni Ethan at Mia!” sigaw ng mga bata.