GHI CHÉP

ĐÁNH GIÁ NHU CẦU NÂNG CAO NĂNG LỰC

ĐỐI VỚI CÁC CƠ QUAN HỮU QUAN VỀ CHUYỂN DỊCH NĂNG LƯỢNG

- Đơn vị: Viện Năng Lượng – Bộ Công thương

- Ngày 13 /3/2023 – lúc: 09h30
- Người gặp: Viện Năng lượng
- Người phỏng vấn: P.T. Dũng

GIỚI THIỆU
Chuyển dịch năng lượng đóng vai trò then chốt và là xu hướng tất yếu tại nhiều quốc gia trên thế giới
nhằm giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ hệ thống khí hậu trái đất nhưng vẫn bảo đảm an ninh năng
lượng và giảm thiểu tác động đến phát triển kinh tế - xã hội - môi trường, đang được nhiều quốc gia
triển khai thực hiện hiệu quả. Những định hướng chuyển dịch chính bao gồm chuyển đổi nguồn nhiên
liệu hóa thạch sang các nguồn năng lượng tái tạo, sử dụng điện trong các linh vực kinh tế khác, tăng
cường các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Để quá trình CDNL thành công đòi hỏi cần 04 yếu tố cốt lõi, gồm công nghệ; nền kinh tế cạnh tranh;
mở cửa thị trường và chính sách hỗ trợ. Trong đó, việc quản lý, giám sát thực thi các chính sách hỗ trợ
đòi hỏi năng lực, trình độ chuyên môn của các cơ quan hữu quan, của cán bộ trực tiếp tham gia quản
lý, theo dõi quá trình chuyển dịch năng lượng không ngừng được đổi mới và nâng cao.

Với tinh thần đó, Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường (UB KHCN&MT) của Quốc hội phối hợp
với Chương trình Hỗ trợ Năng lượng, Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ) tại Việt Nam, tổ chức
“Đánh giá nhu cầu nâng cao năng lực đối với Ủy ban KH,CN&MT, Vụ KH,CN&MT và các cơ quan
hữu quan về Chuyển dịch năng lượng” với mục tiêu nhận diện các nhu cầu, các khoảng trống
chuyên môn để từ đó đề xuất các giải pháp xây dựng năng lực liên quan nhằm hỗ trợ các cơ quan thực
hiện tốt các nhiệm vụ, tăng cường tiếng nói và sự tham gia vào quá trình chuyển đổi năng lượng.

NỘI DUNG THẢO LUẬN

1. Giới thiệu chung về cơ quan

- Đơn vị trực thuộc BCT, chính thức thành lập 1980
- Là đơn vị sự nghiệp công lập: Tự chủ chi thường xuyên
- Tầm nhìn: Sẽ trở thành tổ chức NC về năng lượng hàng đầu của khu vực

2. Vai trò, nhiệm vụ của cơ quan trong chuyển đổi năng lượng và giảm sử dụng than để phát điện
- Viện Là đơn vị đầu ngành tư vấn chính sách và công nghệ: Tham mưu về về cơ chế chính
sách, quy hoạch (Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia, QH tổng thể điện lực quốc gia…);
- NC về công nghệ và ứng dụng công nghệ trong ngành điện; Có phòng thí nghiệm trọng điểm;
- Dịch vụ KHCN và tư vấn; Tất cả các loại năng lượng tái tạo: Từ thiết kế đến đầu tư và vận
hành dự án; Hợp tác rất nhiều với các tổ chứ quốc tế…
 - Với điện than đã tư vấn từ A đến Z

3. Cơ cấu tổ chức và nhân sự chủ chốt của cơ quan

4. Nhận diện các thách thức trong quá trình chuyển đổi năng lượng/ giảm sử dụng than để phát điện,
đặc biệt là nguồn nhân lực, tài chính, công nghệ (Hỏi thêm Nhận xét về hiệu quả công việc).
a. Hiện nay hỗ trợ về tài chính có ít, cần cơ chế đặc thù.

5. Xin liệt kê những chủ đề nâng cao năng lực liên quan tới chuyển đổi năng lượng và giảm sử dụng
than để phát điện mà Cơ quan thấy cần thiết cho đơn vị mình trong thời gian tới. Mức độ ưu tiên
như thế nào? (Một số chủ đề được gợi ý trong bảng 1)

Bảng 1: Gợi ý một số chủ đề, nội dung đề xuất nâng cao năng lực

Hoàn Cần
toàn Không thiết Ưu
ST Ưu
Nội dung đề xuất nâng cao năng lực không cần nhưng tiên
T tiên
cần thiết không cao
thiết ưu tiên
Nâng
Chính sách và quy định ảnh hưởng đến quá trình cao
chuyển đổi năng lượng và giảm sử dụng than để phát
1
điện (ví dụ: thực hành chính sách và quy định tốt,
phân tích khoảng trống chính sách và quy định, v.v.)

Nâng
Chuyển đổi năng lượng và giảm sử dụng than để phát cao
2 điện: Hàm ý đối với khung pháp lý và hoàn thiện
khung chính sách, pháp luật.

Nâng
Thống kê và phân tích dữ liệu về chuyển đổi năng cao
lượng, giảm sử dụng than để phát điện và sử dụng số
3
liệu thống kê trong hoạch định chính sách dựa trên
bằng chứng.

Nâng
Đánh giá tác động của việc chuyển đổi năng lượng,
4 cao
đặc biệt là từ giảm sử dụng than để phát điện.

Vừa tư Vừa Nâng

vấn cần cao
Các lựa chọn công nghệ sẵn có cho chuyển đổi năng được đào
5
lượng và giảm sử dụng than để phát điện tạo
nâng
cao
 Hoàn Cần
toàn Không thiết Ưu
ST Ưu
Nội dung đề xuất nâng cao năng lực không cần nhưng tiên
T tiên
cần thiết không cao
thiết ưu tiên
Nâng
Các phương án tài chính sẵn có cho chuyển đổi năng
6 cao
lượng và giảm sử dụng than để phát điện

Quản lý quá trình chuyển đổi từ nhiệt điện than sang Nâng
7 NLTT và xây dựng kịch bản chuyển đổi năng lượng, cao
đặc biệt từ nhiệt điện than sang NLTT.
Nâng
Phối hợp giữa các bên liên quan trong chuyển đổi
8 cao
năng lượng và trong giảm sử dụng than để phát điện

Nâng
9 Khả năng ứng phó khẩn cấp cao

Nâng
10 Kiến thức chung về chuyển đổi sớm ở nhiệt điện than cao

6. Các chủ đề khác để nâng cao năng lực liên quan đến chuyển dịch năng lượng (CDNL)?

7. Nhu cầu hỗ trợ nâng cao năng lực của cơ quan trong các chủ đề về CDNL?

- Trong danh sách thì đều cần: Cần đào tạo nâng cao…
+ Cần ưu tiên trang bị công nghệ mới
+ Cần ưu tiên năng lực quản lý tiêu chuẩn: Test an toàn pin, hệ thống của xe điện… (cần
công nghệ và tiêu chuẩn…).
- Viện cần được đào tạo đội ngũ chuyên gia đủ mạnh để kết nối các tổ chức quốc tế và các doanh
nghiệp trong nước (Vì Viện hiểu cả hai đầu);
+ Đào tạo về: Xây dựng và thực hiện các dự án NLTT (tham gia chuỗi dưới hình thức tư vấn);
+ Đào tạo chuyên gia công nghệ trong chuyển đổi điện than
+ Cơ chế vận hành năng lượng
- Viện cần được hỗ trợ tiếp cận các cơ sở dữ liệu, phần mềm, hệ thống công nghệ thông tin (tính
toán kịch bản, tác động chính sách…): Những hạng mục này của Viện đã tương đối tốt, nhưng
cần hỗ trợ thêm từ Nhà nước và các tổ chức… Hiện các đơn vị VN khó tiếp cận: Chi phí quá lớn
không có nguồn lực và cơ chế để thực hiện… trong khi Viện là đơn vị tự chủ thường xuyên, Nhà
nước chi đầu tư còn ít

8. Chương trình nâng cao năng lực nên được thực hiện như thế nào: Phương pháp (hội thảo, khóa học,
thực địa…)? Thời gian? Địa điểm?
- Nội dung đào tạo:
+ Các trụ cột của chuyển đổi năng lượng:
+ Đào tạo chính sách
+ Tư vấn làm dự án cụ thể
- Hình thức:
+ Khóa tập huấn;
+ Hội thảo;
 + Tài liệu tham khảo;
+ Hỗ trợ tiếp cận các cơ sở dữ liệu về CDNL; công nghệ mới…
-

9. Các khuyến nghị khác để cải thiện năng lực của cơ quan nhằm thực hiện tốt hơn việc thúc đẩy
chuyển đổi năng lượng và giảm sử dụng than để phát điện?
- Nên chia thành các nhóm đối tượng:
+ Theo chuyên môn; Địa phương, Nhu cầu….
+ Nhóm đối tượng cần đào tạo cả về chính sách, quy định,
+ Nhóm đối tượng đào tạo sâu về chuyên môn
+ Nhóm đối tượng các tổ chức trung gian: Tư vấn, nghiên cứu…

10. Loại hình dịch vụ đào tạo nào về chuyển đổi năng lượng mà tổ chức của Quý vị có thể cung cấp hoặc
hỗ trợ (đối với các viện và trường đại học)?
- Viện có thể tham gia đào tạo tất cả các chủ đề nêu trên cho các đơn vị có nhu cầu