Httpskitlv Docs - Library.leiden - Eduopen37079138x PDF

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 240

• •

1111 1111 I I

HANDBOEK
VOOR TOERISME IN
NEDERLANDseH.INDltt

, ••

SAMENGESTELD
EN
UITGEGEVEN
DOOR

DE KONINKLIJKE VEREENIGING
"J A V A MOT 0 ReL U B"
HOOFDKANTOOR SEMARANG

Nadruk en/of verlaling verboden.

111 11 11 11 11 I 1111 11 11 11 11 11 11

t

I1 LET OP! :
""I WOFANNEER GIJ AUTOLINE ...
MOTOROLIE NOODIG ...

I HEBT. LAAT U DAN LEIDEN


DOOR DIT DEPOT·SCHILD
1\ •

",,,,,,,",,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,",,,,,,,'' ,,,",,,,,,,'' ,",,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,"",,,,,,,,,""""","""u" ;:

i
mUitE-

DE 8ATAAFSCHE PETROLEUM MIJ.


AGENTSCHAPPEN TE

SOERABAIA - SEMARANG - BATAVIA


"'I PADANG - PALEMBANG -
INHOUD

HOOFDSTUK I.

Bladz.
ALGEMEEN.
1. Kantoren der Kon. Ver. Java Motor Club
2. Alphabetische lijst van plaatsen in Ned.-Indië waar
Consuls of Vertegenwoordigers der Kon. Ver. "Java
Motor Club" gevestigd zijn. 3
3. Lijst van Clubhotels der Kon. Ver. J. M . C. in Neder-
landsch-Indië . i
i. De waarschuwingsborden der Kon. Ver. J. M . C. 9
5. Handsignalen voor chauffeurs . 12
6. De tien geboden voor den automobilist. 12
7. Hotel-telegramsleutel voor het bestellen van kamers. 13
8. Kosten bij medename van een auto van Nederland naar
Ned.-Indië v .v. . 1i
9. Clubartikelen . 16
la. Voordeelen van het lidmaatschap. 21
11. Aangiftebillet voor het lidmaatschap. 27-29

JAVA.
1. Alphabetische lijst van plaatsen op Java. per auto be-
reik baar. met vermelding van de namen der aanwezige
hotels 31
2. Lijst van hotels op Java hooger gelegen dan 250 M . ia
3. Lijst van Passangrahans op Java. i3
4. Toelichtingen betr. het gebruik van Passanggrahans. 53
5. Lijst van bronnen en badplaatsen op Java. 55
6. Lijst van oudheden en bezienswaardigheden op Java. 76
7. Lijst van overvaarten op Java. 121
8. Lijst van Interlocale telefoonkantoren met bijkantoren
en ondercentrales op Java 122
9. Verordening op het rijden langs het weggedeelte Tegal-
hombo-Slahoeng en terug. 128

1
Bladz.
Verordening op het rijden langs het weggedeelte Djati-
Ngebel en terug. Weg Ponorogo-Ngebel. 128
Verordening op het rijden langs het weggedeelte Gam-
biran-Popoh. Weg Toeloengagoeng-Popoh 128
Verordenin g op het rijden langs het weggedeelte Modjo-
Besoeki. Weg Kediri-Besoelti . 128

MADOERA.
I. Alphabetische lijst van plaatsen op Madoera, per auto
bereikbaar, met vermelding van de namen der aanwezige
hotels 133
2. Lijst van Passangrahans op Madoera 134
3. Lijst van bronnen en badplaatsen op Madoera. 135
4. Lijst van oudheden en bezienswaardigheden op Madoera. 136
5. Lijst van Intedocale telefoonkantoren met bijkantoren
en ondereentrales op Madoera. 137

BALI.
I. Lijst van Hotels op Bali 141
2. Lijst van Passanggrahans op Bali. 141
3. Lijst van Intedoeale telefoonkantoren met bijkantoren
en ondereentrales op Bali 142
4. Naar Bali . 143
5. Een trip over Bali. 143
7. Bezienswaardigheden op Bali 144
8. Kaartje van Bali. 147
9. 2 Reisplannen voor Bali. 148

SUMATRA.
I. Lijst van Clubhotels der Kon. Ver. J. M.e. op Sumatra 155
2. Alphabetische lijst van Hotels op Sumatra. 156
3. Lijst van passanggrahans op Sumatra . 158
4. Lijst van Oudheden en bezienswaardigheden op Suma-
tra. (Zie verder de beschrijving van de in Sumatra te
maken tochten) . 166
5. Wandelkaart je van Sabang . tegenover 170
6. Lijst van bronnen en badplaatsen op Sumatra . 171

II
Bladz.
7. Gegevens betreffende tochten in verschillende landstreken.
a . De Lampongsche Districten . 173
b. Rondreis door Zuid-Sumatra 176
·c. Padang en omstreken 179
d. Tochten van uit Solok. 181
e. De Padangsche Bovenlanden. 182
f. De reis van Medan naar Padang. 186
Wegenkaart Padang - Medan 190
g. Kaart van Uitstapjes vanaf den hoofdweg Medan-
Padang tegenover 188
h. Tarief voor het inhuren van personenauto's van
's Lands-Autodienst der SS. te Medan voor het
traject Medan - Padang (Emmahaven) v. v. 191
i. Tochten van uit Medan 192
j. Het Tobameer en omgeving. 195
k. De Berghut op den Pengoeloe Bao (2151 M.). 198
I. Takingeun en omstreken 199
8. Lijst van overvaarten op Sumatra 202
9. Bepalingen omtrent bet vervoer per SS. Autodiensten
in Sumatra. 203
1O. Verkeersregelingen.
a . In den weg Tapan - Soengaipenoeh 206
b. In den weg Pajakoemboh - Pangkalan Kota Baroe. 207
11. Lijst van Interlocale telefoonkantoren op Sumatra 207
12. Lijst van Telefoon- en bijkantoren op Sumatra . 209
CELEBES.
I. Lijst van Hotels op Celebes. 213
2. Lijst van Passanggrahans op Celebes 213
3. Lijst van bronnen en badplaatsen op Celebes. 215
i. Lijst van oudheden en bezienswaardigheden op Celebes. 216
5. Lijst van overvaarten op Celebes. 219
6. Lijst van Telofoonkantoren met bijkantoren en onder-
centrales op Celebes 220
OVERIGE BUITEN BEZITTINGEN.
1. Lijst van Hotels in de Buitenbezittingen 223
2. Lijst van Passanggrabans in de BUitenbezittingen 223
3. Lijst van lnter/ocale telefoonkantoren in de Buitenbe-
zittingen. 225
i. Lijst van Telefoonkantoren en bijkantoren in de Buiten-
bezittingen . 225

III
Vervoer van Automobielen en Motorrijwielen per Spoor. en
Tramwegen en per Boot.

Bladz.
I. Algemeene wenken en voorschriften. 229
2. Alphabetische lijst van Stations en halten met verhoogde
los- en laadplaatsen (Koplaadplaatsen) 230
3. Alphabetische lijst van Stations en halten met verhoogde
los- en laadplaatsen (Zijdelingsche lading). 233
4. Alphabetische lijst van Stations en halten van de onder
de Staatsspoorwegen ressorteerende tramlijnen met kop-
en zijdelingsche los- en laadplaatsen. 239
5. Spoorvervoer langs trajecten, waar bruggen of auto-
wegen ontbreken
a. voor het traject Maos-Bandjar 239
b. voor het traject Srandakan-Brossot, (men kan thans
echter ook via Wates rijden). 239
c. over de Serajoe rivier Maos-Kesoegihan v.v. 240
d. over den weg Kalipoetjang-Bandjar 241
e. over het traject Tjilatjap Kalipoetjang, Kota-Boemi-
Martapoera. 241
6. Vervoer van auto's en/of motorfietsen met of zonder
zijspanwagen tusschen Soerabaja en Kamal v.v. 242
7. Vervoer per Koninklijke Paketvaart Maatschappij . 243
8. Vervoer per Stoomvaart Maatschappijen "Nederland"
en "Rotterdamsche Lloyd" 244

IV
KANTOREN
DER

Koninklijke Vereeniging "JAVA MOTOR CLUB"

HOOFDKANTOOR : SEMARANG. . Kerkstraat. Telefoon 89.


BIJKANTOREN : WELTEVREDEN. N oordwijk 36.
Telefoon Weltevreden 443.
SOERABAJA. Kroese npark 12 A.
Telefoon Zuid 274.
PADANG. Handelskade. Telefoon 145.
PALEMBANG. 16 lIir. Telefoon 235.
MAKASSAR. Julianakade. Telefoon 78.
Hoogte 2600 Voet. 30 min. per auto van
Poerwokerto
Schitterende natuur
Warme bronnen. biljart.

iI
""
Electrisch licht en waterleiding op alle kamers
Beleefd aanbevelend.
DE BEHEERDER.

aaaaaaooaaOODaDCDaDDDDDDDDDCDaDDDCCOOOOOOODoaaoa

I1 N.V. HOTEL PAPANDAJAN


D
11
D
g ,', G A ROE T (J A V A) ,', g
D D
D D
gD 2 400 Voet boven zee gD
D D
g 100 Kamers w. o. 40 met eigen gemakken g
D D
ft Uitstekende bediening ft
D D
8
D
Gerenommeerde keuken 8
D
D D
D D
Ig
IL
D D
g Sinds jaren
HET BESTE HOTEL TER PLAATSE

DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDD
Alphabetische lijst van plaatsen in waar consuls
ol vertegenwoordigers van de Kon. Ver. J. M. C.
gevestigd zijn.

JAVA.
Bandoeng Loemadjang Soerabaja
Bangil Solo
Banjoemas Madioen Sragen
Banjoewangi Madjalengka
Bata ng Madjenang Tasikmalaja
Blitar Magelang Tegal
Blora Magetan Temanggoeng
Bodjonegoro Malang Tjiamis
Bojolali Mr. Cornelis Tjilatjap
Bondowoso Modjokerto Tjilimoes
Brebes Toeban
Buitenzorg Ngandjoek ' Toeloengagoeng
Ngawi Toeren
Cheribon
Pandeglang Wates
Demak Pasoeroean Weltevreden
Djember Pat i Wonogiri
Djocja Patjitan Wonosari
Djombang Pekalongan Wonosobo
Pemalang
Garoet Poerbolingo MADOERA.
Gombong Poerwakarta Bangkalan
Grisee Poerwodadi
Poerwokerto Pamekasan
Indramajoe Poerworedjo
Ponorogo Sampang
Karanganjar Probolinggo Soemenep
Keboemen
Kediri Rangkasbetoeng BALI.
Kendal Rembang Denpasser
Kepa ndjen
Klaten Salatiga Karang Asem
Koedoes Semarang Kloengkoeng
Koetoardjo Serang
Kraksaän Sidoardjo Negara
Sitobondo
Lamongan Soekaboemi

3
Singaradja Manna CELEBES.
Moeara Bliti Bonthain
Tabanan
Padaog Madjene
LOMBOK. Padang Pandjang Makassar
Ampenan Padang Sidempoean Maros
Pager Alam Menado
SUMATRA. Painan
Balige Pajaeomboe Palopo
Batoeradja Palembang Paré-Paré
Benkoelen
Sawah Loentoe Sengkang
Fort de Koek Sibolga
Sigli Watampone
Kepahiaog Solok
Koetaradja Soengei Penoeh SOEMBAWA.
Kota Nopan Bima
Kroë Tandjoeng Paoe
Kwala Simpang Telok Betong
Tjoeroep
Lahat
Lais BANKA . .
Langsa P. Pinang
Lho Seumawe
Lho Soekon POELOE WEU.
Loeboek Sikaping Sabang
LIJST VAN CLUBHOTELS DER KON. VER. JAVA MOTOR CLUS.

In deze Hotels behoeven leden op vertoon van hun bewijs van lidmaatschap
-geen garagehuur te beta le-D.
De volgende Hotels geven aan leden de daarachter vermelde kortingen:
kaboemi: Hotel Victoria 10%. PODorogo: (Ngebel) Hotel MeerzIcht 5%.
Koeta Radja: AtJeh Hotel 10%. N gandjoek: Hotel Ngandjoek 5%. Kaban Djahe:
Hotel Frlsla 10%. Makassar; Hotel Pension Wieland O ranje Hotel 10%.
Voor de reducties welke bij langer verblijf gegeven worden. verwijzen wij Daar
de bijzonderheden In onderstaande publicaties. Den leden wordt aunbevolen
zooveel mogelijk de clubhotels te begunstigen.

BANDOENG BUITEN ZORG


HOTEL DU PAVILLON. HOTEL DIBBETS
Na rJpan 6J12 Tt.U. H89 u 22S1. Hoov 2100 vt. h : ld. botd. Centrum at.d. Electt. lic.bt. 50 K.o.
'40 kal'Dtn. Geren. tafti. Warme en koude baden. men. geDlllUu, 2S badk. 8 gatara, 3
Prils p . p, p. d , vanaf f 7.- . puil, Na H ICP/o nd. Prij. p . p. p . d . 8.-
f 9.- 10.-12; p. f 15.- 16.- 18.-25.-.
SA TOE RADEN
CHERIBON
HOTEL & HERSTELLINGSOORD
BATOE RADEN . HOTEL CHERl BON.
H oog 1700 vl. 13 KM. van Poerwokerto. Bm.. rt. Tlangko!. Oud.te 1t ld. hou!. 33 Kamen. a aigu!.
Schitttrende vtrgulclittn. Wandelingen. GvIeu* gangu. KamelI vanaf ( 9.- ; 11 dg. 1(11/", I mnd.
kraebtlqt bronntn. Prijs p.d.p.p. (a.- en (9. 2 2(1)/0 red.
per. (1'1 en ( 16.
GAROET
BEN KOELEN HOT EL PAPAND AJAN.
HOT EL CENTRUM. H oog 2'100 vt. 100 Kamt,.. Warmt t n koude.
Tltmllralaan . IS kamers. Prilun p . p . p. d. ( 10.- kuipbaden . Praeht gdegtnh. v . ultitapJu Ttno.ilb.
Zorgvuldige btdienlng, goede keuken. Garagt m. put en looplleht v. repa ratlu; be vloerde
watchpl. v, auto' •. oplading aee:u·•. ' Cou-
laote bed. p uike taf tl PriJ, p. p. p . d. ( 7.- t.m.
SLiTAR (15.-; 2 p.( 11.- t ,m. f 25.-. Bij laoger verblijf red.
HOTEL VAN RHEEDEN .
Ie kl. bOlel. Gertnom, tafel. NllblJ HIndoeoudbe* GOMBONG
den Palllltaran . Gun.Ug klimaat. Huurauto besc:bikb. HOTEL GOMBONG.
P rijs p, p . p. d. ( 7.SO I (9.50, 2 p. ( 12,501 f 17 -
Kind onder 12 jr. (1.- p, d, Bij laogtf verblijf Soclettllllr. Keurig. dodelijk hotel. Aanbevelen,...,.
apee:. e:ond. voor doortreUenden, Bltctr. Iic:ht tri watuleldlllg.
Prijs p. p, p , d. f 6.50.- f 7.- : 2 p. ( 12,-
f 13.-. Maandloglu biUijk.
BLORA
HOTEL DOLLY. KABAN DJAHE
SlatlOlllWeg. Prljun p. p . p . d . ( 7.-, f 8.- Nabij
HOTEL I'RISIA.
ZwemlJad Mantlngan.
Hoog '1000 vl . 23 kamer .. Elee:tr, Iic:ht Prij. p . d .
p . p. (8.- tlm f 15.-. Leden J. M . C. 1(11/0 red.
SODJONE GORO op login.
HOTEL ASTOR.
StatIoniweg BIEareslt Mevr. Tb. v. Straten. K E DIR I
Prijs p. p. p. d . f .- / ( a.5O. H0:1150 vt. Goede
keuken, 1.«stafcl. Zindelijke kamen. uncliu vool\llt HOTEL KEDIRI.
."p.
KEDIRI
BRASTAGI HOTEL RICHE.
Centrum .tad. Vanuit Kedlrl uitstapjes n . KJod -
GRAND HOTEL BRASTAGI. meer. baal v. Poppob. tuindorp Be.oekl. Hoog 200
H0Q9 1800 Vl. Ie rangs mDdtrn btrghotd: alle vt. Prij. p,p.p. d . (7.50 t.m. (11.- 2 p. (11.-
<:omfort, PriJ, p . d . p . p. f 10.- t/ru (17.50; 2 p. t.m . f 20.- Na 1 weck 5010. 11 dg. 100/0. 1 mud.
f 20,- tlm f 32,50 E1«tt, Ucht. 2 tennbbanen, etc. 2{jJlo rrd.

5
KOEDOES MAKASSAR
HOTEL KOEDOES. ORANJE HOTEL.
Lec!cn 100fo reductie op tij hun nfo
Oadu nieuw Beheer. Prij. p.d.p.p. (7.- 2 .. {Il.- IIIcebrc:ngu.

KOENINGAN MEDAN
HOTEL FLORA. HOTEL DE BOER.
OtftllJftt botel ter pl•• tw. yutrum .t.d. Rutau·
tInt A la c:.rte. Prima JlU1I:baad. Parket d..DlVloer.
KOETA RADJA Gttco. keuktn Goede bed.ltalag. Prij. p. p. p . d.
f 10.- t/m f 21.- ; 2 p. Ia I kamer f 9.- t /m
ATjEH HOTEL f 11 .- utr• .
Hotelwlt; Keurig hotel ct.Dtrluu atad. Goede
keuken. Leutde!. Gl lOllnc onder druk, Leden I.M.e.
10010 red. voor hooglteD' 7 dg. NGANDJOEK
HOTEL NGANDjOEK.
LANGSA Pollueweg. Hoog 130 vt. Pril. p. p. p. d. f 7.-
2 ro. f 13.- Keurig hotel. GMdc Ulfe!. Leden I·M.e.
HOTEL PENSION EMMA. So 0 red.
Zf:et HotWtr. Tdegr. adres : Nluop
LaDg... rlll p. p. p. d. f 9 -I 2 f 16._ TCD.DlJb. OENGARAN
E r : .prWet vlot AtJdudI. g .• DultlC.b ; .telt
:.I detgewUlKht bachikb. ... gldt. HOTEL LANGENSARI.
1200 voet. Zwtmbad. ODdt.t nieuw beheer.
LAWANG
PALEMBANG
HOTEL HET WITTE HUIS.
HOOV 16(0 vt. Mooi •. d . Groeten Wcg
HOTEL SCHWARTZ VfH JOLING.
a /Sb." U lt&lcht ot;. Teaggu vd>. Keurig gcmeub. Gebed gen:organlal!:ud. Rulme kamen. Gotde
UQ)US; goede ta d : blbl. ; ten.ru.b.; ekctr. licht. tafd. Prij. p.d. p. p -,j,9.- f 11._ f 11.50 ; 2 put.
Gdegmh. v. ultitapJu. Huur8ll.to heschlkb. Pril' IA 1 umu f 9.-. eDtchellJIt 3 dg. tevon:1l ka-
p . p. p.d. f 8.-9.-10.-; 2 p. f 15_17._19._ mUI batellen.
MAd . ver blijf 2t!JIj/e rtd.

PAREE
LHO SEUMAWE
HOTEL PAREE.
HOTEL NASS. Op den weg Aaar dell KIMt. Prij. p.d. p.p. f 6.-
Aangu.. m Hotel. Goede tafd. 2 per•• f 11.- Manager H. Kon.

MADIOEN PASOEROEAN
HOTEL MORBECK.
HOTEL VAN BERESTEYN. Autovub. m/TOIIIrl. 20 Mlu. v. badpl. BIllu w-
wattt' wa.r vaalt polo til
MAGELANG
HOTEL MERBABOE. PATI
Hoog tSOO vt. 15 K.M. bovtD SaJ.lf9a; JO K.M. HOTEL LÖW.
v. Magdaag. Pu auto btrtlltb. Po.tadrea Sal.atlg•• Ccnttum atad. E1«tt. licht. p.p.p.d. f 7.50.
Tek'Cfr. tD . •dra Halle Grabak·Mub.bot: f S.SQ; 2 pen. ( 14.-. f 16.- . a 10 dg. JOD/ortd.
N. J. S. 32 mUI; of badlt. _ 6 garaQU; of lam. IAtrodUctiti v. Sotmbtr Lamln (15 m.l A.
Prtj. 2 p. f 17.50 . I p. f 9._: gew. riJdu) bil man.gtr vtrltrtjgbur.
kamul 2 p. f 14.-. I p f 8._. Bij 1 wtek SOlo.
14 IOD/o. 3 welteo. 15010 CA p. IIU1d. 200/0 red.
Guo Ine OAdu druk ; bilJart; xwemlMod; blbl. PENGALENGAN
HOTEL PENSION TjITERE.
MAGELANG
Hoog 1800 voet. Vrije buagalowl met' vol!.
HOTEL BOEROEBOEDOER. ptDalOD. Prij. van af f 3.75 p. p. p.d. Leden J. M . C.
SolO reductlt.
Onmld. nabij BCIa'Oeboedocrtempcl Hoog 1000 vt.
Prij. 0. p. p. d. ( 7.- f 8.50: 2 p. ( 12.50. f 15.s0.
Red : Da I wttk IrfJlo- 11 dg. ISO/o. J mAd. 200/0- PLAOSAN
HOTEL GIRlMOjO.
MAKASSAR Berghotel. Zwcmb... ln m/bronw.ter. TochtJtt D .
HOTEL PENSION WIELAND. bollCh en meer : 1 uur van M.d!ocll. Cementeo
t"I1 .... b.: blbl. Hoog 3000 vt. Dros:. mIJd kll ....t .
Leden J. M . C. IrfJ/o red. bij POiladra M.gtt.... "dra Itoffeu : tatJoll Mad.ioen.
verblijf vaD mJllatCIII 10 dagen. I p.d.p.p. f 7.50 Prijl p. p. p. d. f 7.-; 2 p. f 13.-. Red. ua 14 dg.
of f 9.- : 2 peri. ( 12._ of f 15.- IrfJ/. I mud. 2r:fJ/.

6
POEDJON SINDANGLAJA
HOTEL TERMINUS HOTEL SINDANGLAjA
POIt t n PoedjOD Malang. Prijs Bij Tjlandjoer. Rod - en twtll1gek:QtDh. 111 mUI'
p . p . p. dJ, 8.-. f 10.- : 2 p. f 15._, f 18.-. N. v. Tilaarou. 2 mlo. v. b. botel.
14 dg. I /0 l«I. Bij luQU vublijf 'pee. waterval ; be:rlJtoc.bt 11 . d . GedÛl ; ttDn1Ib. H oog
Hoog 1000 vt. Z. Eutop. klIm ..t. Voor tO achtu 3600 vt . PIII' p.p.p.d. f 8.so-9.-10.- : 2 p. f16.-
llInlcht o p geb. Bronwatul., Klndenpecltuln. biUart 18.-19.- . N. ti dg. 100/0 rtd.
tcnn[.b. bibl. Goedt tafel.
SOEKABOEMI
POER WOKERTO
GRAND HOTEL SELABATOE.
t HOTEL POERWOKERTO.
BLllllkttt Ic: kl. bottl. Hoog 210 vt. Prij, p.p.p.d.
rc 6.50. [ 1.50 2 p . f12._: f 11.- . BIJ langu nrbllj(
Hoog 2300 vt. UI riant gelegu
la Khad llWriJIt park ca. 8O.COO M I, Keuken Doder
IddJog Europ. vakmaD. TUInt.h. Prij. p. p. p. d.
Cl. 14 dg.) loo/o tW. Electr. liebt UI w.!uldd!ng. f 8.-9.-10.- ; 2J1' f 15.-17.-19.-. Red. na 10 à
Nieuw gebouwde comfortabele umtrl. 1i dg. 5 lot I /0. I mnd. IS 101 2QO/o. lAoger
verblijf 'p«. anaoqtmtot.

r PONOROGO
HOTEL MEERZICHT.
SOEKABOEMI
Ngebel. '11 K.M. v. Ponorogo. Bughotd. Praai HOTEL VICfORIA.
uittlchl op mur. Ledeo J. M. e. SO/u red. Hoog 2D vt. Praal palk 50.000 Ml. ctntfUm
.tad, 4 lenlab. Pril' p,p p .d. f 7.- f 10.- : 112ft1·
due ptn. In I kamer p , p . f 6.- Red. 14 dg.
PONOROGO 1001.: I mnd.. 250:. Leden J. M , e. utla rtd. 100/0
bil gtbrvlk umtrl , f 8.- f 8.50 f 10.- .
HOTEL TE PONOROGO.
Eig. M evr. L. Ph. G . Buqbllil v. Woortmall..
larld p.d.p.p. f 7.50 ' IedOl :"M.e. p.d .p.p. SOEMEDANG
f 6.s0. Red. oa IS dg. 1001.. lIa 10 dg. ISII" na HOTEL SOEMEDANG.
30 dg. 2Q0/t-
Hoog 1500 Vl. Guood klimaat. Prij. p. p. p. ti,
f 6. _ 8 Kamtn. 1 bad"'. 1 ..a .a"",. : gaaoliac 00·
PRIGEN der druk.
HOTEL PRIGEN.
Op ArdJOtno 9f;b. 2COO vt. Bltetr. licht. Vak·
SOERABAIA
kuodlg Bu rop. behtcr. Rutauranl; rtautluaal ;
b.r; tualab.: twembak. Prij. p,,"', p.d. f 10.- 8.- HOTEL NGEMPLAK.
f 7.50: l11eer pua. f 18.- lS.- 14.-. Na Ii dg. IItt rang. hOld. Tdf. 4SSS Z . leduen OIoldag
SOlo red .. I mnd. 100/0- t n Donderd.q d iner coocert.

REMBANG SOERABAIA
HOTEL CORDROMP. HOTEL SARKIES.
Oatnde1twe.. teqtnOVU Kerk. Ru imt hmtn, goede Erobong Malang. ctotlUm .!ad. E ltetr. lic:ht, SO
t.ftl. Prij. p. p. p. d. [,7.- Jf 8.-. amen waaronder m/tlQtD badk. Prij. p. p. p. d.
(7,- f 11.-: 1 p. ( 14,- (18,- . Red. 14 dg.
10°10: !Dnd. verblijf nader tt rtgtltn.
SALATIGA
HOTEL VAN BLOMMENSTEIN. :SOLO
Tot.Dlangac:bt..ng. HoO\1 2000 Vl. GMdt keuktn. HOTEL SLIER.
Guo nd klimaat. PriJ, p.p.p.d. f 6.- t/ m ( 8.-, 2
( 11. - cJ", ( 12._
SOLO
SEMARANG HOTEL KARANGPANDAN.
HOTEL JANSEN. P05tadr, Hulppk. KaraoganJar . So10.
Managu C . L. v. VIItt. Gdlul gtrtOrganllttrd, Hoog 11S0 Vl 30 K.M . v. Solo Electr. Utht.
8 1 kamtrl, dagelIjk. Eurep. cn rij.ttafel. Prij. p. p. Zeer moo:t ligging. Gu.eukrac:hti9f; broaoen nabij
p. d . {6.-7.-8.-9._: 2 ptrl. .cv
13 -15.- 17- Pablengaa. Per au to htrtlkb. Pril' p.p. p. d , (7.50.
(6.50: 2 p. (14,-I ( 12,_ Red 1 wedt SGIIJ- 1
Elgea koe]· tn vr lnlultallalle. arme en koude
baden. 810:ctr. licht. mad. 10010 op dagtarld. Ble buprtklagc!.m. Ia vu·
Ichu!dtgd 25 X dagtarld. dOl J. M . SO/_ u·tra
""d. op dl gllrtd.
SIBOLGA
IHOTEL RIETEMA. TEGAL
M ooi gelegen a . d . baal v . Tapaaoel!. Ullt lchl
op ue en bergrn. Elrctr. licht, Irtr. waler in alle
HOTEL INSULINDE.
klme rt. Prljl p .p.p. d. btj verblijf rtlp. 1·15·30 dg. - leh . P . van VIIei). ûUlrum slad ; electr. Ikbt ;
( 11.-10.-9.-8._ ; 2 p. ( 1O.- 18.- 15.- H. -. keuken Euro p bcheer

7
TEMANGGOENG TOSARI
HOTEL PENSION SOEMBING. HOTEL VILLA KARIA.
Hoog 1&50 vt. A..agu, k1lm.at. PriaKbe kamen: Hoog StoO vt. (;d,H.1 vubouwd. Uit.cekeade
gMdt tafel: 10 mln. v. badpl. Plnt.n, Prij. p.p.p .d. .uvltt. Prij. Pl,p.d. f 6.- tJm. f 9.-: 2 p. d.
f 7.- f 6.50 :l p . f IJ.- f 12.-. Na I" dg. { 10.- tlrn f 1 - Bljlaogef verhUIf 10 dg. CP/o
100/0 rtd. net. : 20 dg. 15010: 30 dg. oflaogu 200/0 red.

TJILAOET E\JRE\JN WELTEVREDEN


PREANGER STRANDHOTEL. HOTEL KONINGSPLEIN.
Po.tadr. TJlltadJang. Adll!' kolfell AgUlt Strand.
hotel G.roet . T jl.ompet 2 B. Gebouw al. hotel WELTEVREDEN
opQetrolr.kea en hyqllDlacb. 12 Kamer. ; 2 pull. of
badk. 8 gal.gu ; vutt w ..chtafel. ; waterilldding: HOTEL DER NEDERLANDEN,
electt. licht. T enten v.h. Ib'.nd. betcbikb. Onge-
vaarlijke J:eeb.dtn . roc:lt.a, uilen, bengden. jalU' RI)awlj lr. KonIl1111.pleln. Pril' p ,p.p.d . f 8.- ff 17.50
SlUM koe.le «eb ria. Prij. p ,pp.d. f a.-: p. mtu p. f 8·-1f 10. - . nagel. CODeert n Ih terr.. v,
f 15.-. 7-9 ,,: In tetua' v. 9-12 u. Dlnldag en Zater-
dag diner concut. Eigen IJdabr. Po. t cn Telcgr.
lIb. botel.
TJILATJAP
HOTEL BELLEVUE. WONOSOBO
HOTEL MARCKS.
TJIMAHI
f 6.50 t/ m f 7.50 :
2100 vt. Prij. p.d.p.p. 2 pen.
HOTEL BERGLUST. p.d . f 12.- t /m f It.- .
Tjiluhl bij BandoeD9' Telt. 6 ... vehetl vcmoder-
n'-e rd. H oog 2.. 13 vl. : 32 kamua ; prij. p. d. p. p.
f 6. _ t/m f 8.50: 2 pu•. f 11.50 t /m f 15.-:
gtJtve.n In grooten t,,[ n.
.
TOEWEL
HOTEL TOEWEL.
POitadr. Ttl. KaUbakoeng t , Adrta
kolful Balapoelang . C, S. 10 n ltuwe kamen
mlaf.lultb. voo,&altrlj : ] badk. ; 6 garagci. TcnDlab.
Hoog 3000 vt. ..oUne onder druk. Blbl. RUoitig.
utr geachlkt v. hentclltndtn : 11/1 uur v.
Prij. p.p,p d. f 6. _: 2 p. f 11, -. Wedtend ( -
terdag na luncb-Maandag na ontbijt) p.p, f t 1.-
2 p. f 19.-. Na 1 mild. 1(1)/0 red. Sp«. mnd. tuid'
v. gulllllen m.m.d. 2 kind.

8
Waarschuwingsbord No. IA.
Wordt alleen gebruikt bij kruis-
punten (ook driesprongen) die
niet overzichtelijk zijn.

Waarschuwingsbord No. 2 A.
Wordt alleen gebruikt bij spoor-
tram en decauvillebaanoverwe-
gen met sluitboomen.

Waarschuwingsbord No. 3 A.
Wordt gebruikt bij een scherpe
bocht. Een bocht wordt geacht .
scherp te zijn, wanneer men die
op normale wijze met een snel-
heid van ongeveer 40 K.M . niet
kan passeeren .

9
Waarschuwingsbord No. iA.
Voor hindernissen. Wordt ge-
bruikt bij geulen. bulten. rails
die boven dèn weg uitsteken
of die in een plotselinge inzin-
king van den weg liggen. enz.
In het dus bij weg-
gedeelten. die ter voorkoming
van ongelukken of materieele
schade. langzaam gepasseerd
moeten worden. •

Waarschuwingsbord No. 5 A
(en 6 A.)
Worden uitsluitend gebruikt bij
gevaarlijke hellingen en dalin-
gen van 8 % en meer.

Waarschuwingsbord No. 6 A.
Bij bekende gevaarlijke hellin-
gen of dalingen wordt onder
aan het bord met duidelijke
letters de naam der helling ge-
schilderd (Gombel-Nagrek enz:)
terwijl op het bord de grootte
der helling in %wordt vermeld.
Waarscbuwingsbord No. 7 A.
Wordt gebruikt bij overgangen
van spoor. tram en decauville-
banen zonder sluitboomen.

Bij meerdere scherpe bocbten


over een afstand van vele K.M.
wordt slechts aan het begin en
aan het einde der bochtenreeks
een W . B. geplaatst.

Op weggedeelten met meerdere


scherpe bochten en gevaarlijke
hellingen en/of dalingen over
vele K.M. wordt aan het begin
en aan het einde resp. een W. B.
vele Z!\ en Zv geplaatst.

11
HANDSIGNALEN VOOR CHAFFEURS.

No. I .. I k gas top pen".


De rechterarm wordt in ver tic a I e richting naar
buiten gestoken met de palm van de hand naar voren.

No. 2 .. Ik zal naar rechts afslaan".


De rechterarm wordt horizontaal naar buiten gestoken
met de palm van de hand naar voren.

No. 3 .. Ik zal mijn vaart minderen".


Men steekt den arm naar buiten als aangegeven in
No. 2. doch met de handpalm naar beneden. De arm
wordt langzaam op en neer bewogen.
No. " .. G e kun t m ij a a n mij n re c h ter zij de
voorbij rijden".
Men steekt den arm beneden schouderhoogte naar
buiten en beweegt dezen achteruit en vooruit.

DE TIEN GEBODEN VOOR DEN AUTOMOBILIST.

I . Rijd steeds zooveel mogelijk links; rijd in bochten a I t ij d


links. snijd deze nimmer rechts af. Regel Uw snelheid in een
bocht naar de plaatselijke gesteldheid.

2. Passeer een voertuig. dat gij inhaalt. altijd rechts. doch


passeer nimmer bij wegkruisingen of bij bochten.
Hinder geen andere gebruikers van den weg.

3. Rijd. bij een kruispunt komend. a I tij d zeer voo r z i c h tig


.,n geef voorrang aan dengene. die links van U is. Rijd. komende
van een zij weg op een hoof d weg. steeds behoedzaam.

4. Rijd vooral b e hoe d z a a m. indien gij door een waarschu-


wingsbord ziet dat gij een spoorwegovergang nadert. Let ook
terdege op andere waarschuwingsborden.

5. Geef. bij het veranderen van richting. tijdig een duidelijk


%i c h t b a art eek e n (dus buiten de auto) met arm. seinstok of

12
...

Het inpakken. Het voordeeligst is dit te bedingen bij aankoop


van de auto. De prijs voor het inpakken van een touring bedraagt
f 100,- à f 150,- , voor een Sedan f 200,- à f 250,-. In
dit bedrag is begrepen demontage, invetten onderdeelen, inpakken
onderdeelen enz.
Vervoer in Holland naar boord : rond f 25,-
Kraanhuur te Amsterdam of Rotterdam : rond f 25,-
Vrachtkosten Holland- Indië : f 38,- per M', indien men zelf
als passagier medevaart wordt op dezen prijs JO % reductie verleend.
Losloon in Indië: f 4,- per M',
Invoerrechten : 120/0 van de waarde. Aanbeveling verdient het .
inklaren te doen geschieden door een autozaak, om te hooge taxatie
te voorkomen.
Voor het inklaren wordt door autozaken gemiddeld f 15,- ge-
rekend.
Monteeren en verder rijvaardig maken : rond f 25 ;-

1 HOTEL
- "INSULINDE"II
CHR. F. VAN VLIET
1

BON 0 S HOT E L J. M. C.
TE GAL (JAVA)

1- Je Zeebanket Hotel _I
·__
Soerabala-Malang-Kedlrl-DJember I
8ulck Vertegenwoordigers voor: Oost-Java I!
I
I
Marquette
Oldamobllle
Vauxhall
} A utomo b Ie1en -
i
-I G. M. C. - Trucks !

15
Lijst van ten Hooldkantore der Kon. Ver...Java Motor Club"
beschikbare club artikelen met· vermelding van de
wijze waarop deze verkrijgbaar zijn

bil toc.trt-
b
bij weder
c
bil vuhuJ.- d
BENAMING DER ARTIKELEN ding .1. tOdn:deD dag: aaar
DupllateD.
ak\l" lid .1. oud lid ttD 80du
1) 2) .) ') dl.ad

Clubartikelen welke bij toetreding


worden verstrekt
Kaart van Java en Madoera. 3 deelig.
onopgeplakt. per stel compleet gra tis 800 800 1600
Kaart van Java en Madoera. 3 deelig.
op linnen geplakt. per stel com-
pleet. in etui. 500 1000 10 00
Kaart van Bali onopgeplakt. gra tis 300 3100
Kaart van Bali. op linnen geplakt. 200 100 11100 5100
Kaart van Sumatra. 2 deelig. onopge-
plakt. per stel compleet gra tis 600 12 00
Kaart van Sumatra. 2 deelig. op linnen
geplakt. per stel compleet in etui 500 750 750 1500
1

Kaart van Celebes. 2 deelig. onopge-


plakt. per stel compleet gra tis 600 600 1200
Kaart van Celebes. 2 deelig. op linnen
geplakt. per stel compleet in etui 500 750 750 1500
Afstandstabellen voor geheel Java 'j. gra tis 100 100 250
.. Bali. .. gra ti s 100 250
Sumatra .. gra tis 100 100 250
.. Celebes .. gra tis 100 IpO 250
Handboek waarin het Motorreglement.
vele wetenswaardigheden
betreffende het toerisme en

::l
gegevens op technisch gebied a 500

--
Codeboekje . 025
:::
Statuten en Huishoudelijk Reglement.
Wagenplaque ') I gra tis gra tis
gra tis gra( iS

1) led« lid ootvangt bij toctrc:dlng de k.arten en af.taadstaballtn van het eila nd waar hij woont.
1) BIJ v«buldog Da.r Uil ander dland kan mtn de artlkr.lfn b4:tuff«ade het dl.lld 1;ijnu nieuwe woonplaat.
ve.luijgtll tot de pl'lj1;"n vtrm ..ld In kolom C'.

SJ H IerIn opgtoomtll de .(ataode.n vaD alle Sulku{abrleken en CultuuronduDtmlD9tD tot de. dle.bbt
plaatHn.
4) Wagenplaque', worden In bruikleen verstrekt tD. moetcn worden Ingeleverd Indien men voor het
Kbap bedankt. Bij niet Inlevering of bij vervanging wegClIl verloren gaan. wordt f6.- Jn rekening gebracht.
-) Bij toetrtdeo ootvaollt men de bart dus onopgeplakt gratis of op linnen geplakt eo la etui tegen
taling Yan f 5.-.
Hft InrIallen van oude kaartea legea nltuwe (op Ilnaen dan wel oaopgeplakl) ha ten allen tijde gcschJedca
met bljbetaUag vaa f 5.-.

16
,

BENAMING DER ARTIKELEN Prijs

Onderdeelen van de wegenkaarten.


Kaart van West-Java. onopgeplakt .
.. Midden-Java ..
.. .. Oost-Java
.. West-Java. op linnen ge-
plakt. 750
.. .. Midden-Java. op linnen ge-
plakt. 750
.. Oost-Java op linnen geplakt. 750
.. Noord-Sumatra onopgeplakt. 750
.. Zuid-Sumatra. 750
.. Noord-Sumatra. op linnen
geplakt. 900
.. Zuid-Sumatra. op linnen: ge-
plakt. 900
.. Noord-Celebes. onopgeplakt. 750
.. Zuid-Celebes .. 750
.. .. Noord-Celebes op linnen ge-
plakt.
.. Zuid-Celebes op linnen ge-
plakt.

Overige clubartikelen.
Ondernemingskaart van Java en Ma-
doera. ideelig. onopgeplakt. met
klapper. 750
Ondernemingskaart van Java en Ma-
doera. i deelig. op linnen geplakt
met klapper . 10 00
Map met 23 plattegronden van plaatsen
in Ned.-Indië. met aanduiding der
hoofdwegen voor doorgaand ver-
300
Luxe Wagen plaque (Clubschild ter
bevestiging op den radiator) 850
Clubinsignes (voor hoed of pet). 600
Clubvlaggetjes . 1 00

17
BENAMING DER ARTIKELEN Prijs

Boekje voor Chauffeurs-getuigschriften. 1- Voor niet-leden f 5.-


Chauffeurs-medailles voor 10 en 15
jarigen trouwen dienst, uitgevoerd
in zilver benevens 6 knoopen met het
Club-embleem . 1200 Voorniet-ledenf37.-
Chauffeurs-medailles voor 20 jarigen
trouwen dienst uitgevoerd in verguld
zilver met 6 knoopen voorzien van het
Club-embleem . 1700 Voorniet-ledenf42.-

Boekje met gegevens en formullieren


betr. Buitenlandsch Tourisme gra tis *)
Nationaliteitsplaten I. N. (Indes Neer-
landaises) . 150
Internationale Rijbewijzen . 600 Voorniet-ledenfIO.-
Autokaart van Nederland. 500
België . 500
Noord-Duitschland . 500
" Zuid-Duitschland 500
" " 500
Frankrijk .
Zwitserland 500
N oord-Italië 500
" Zuid-Italië. 500
Wegenkaart van Midden-Europa en
Algiers, op linnen geplakt. 7 50
"The Cream of Europe for the Mo-
torist" (Reisbeschrijving uitgegeven
onder de auspiciën van "The Auto-
mobile Association" te Londen). 500

*) Voor beo. die mtt verlof na.r Europa ga.n cn gedul't::lde buo. verlof lid blijven.

18
]!ehalve de internationale rijbewijzen en de chauUeursmedailles
worden aan niet leden in geen enkel geval Clubartikelen verstrekt.

Zorgt er dus voor dat geen Uwer Clubartikelen in handen van


niet-leden valt.
Leent hun Uwe kaarten en afstandstabellen niet uit.
Geeft hun geen inlichtingen.
Vraagt niet op Uw naam artikelen voor hen aan.
Er zijn nog te veel leden die niet beseffen. dat zij daardoor
hunne vereeniging. en dus ook zich zelf, benadeelen.

Voorts zijn te Semarang en te Weltevreden verkrijgbaar de


volgende publicaties van de OU. Ver, voor Touristenverkeer.
Gidsen:
Come to Java. (Gids voor geheel Java) 1.25
Batavia. the Queen of the East 0.75
Bandoeng, de stad op de Hoogvlakte 0.75
Gids voor Bandoeng en Midden-Preanger 2.00
Korte Gids voor den Boroboedoer 0.50
"
Bergenweelde (Bergtochten) . 5.90
Hoe de Baliër zich kleedt 1.00
Hotel Guide of Netherland India} .
gratIs.
Malang. de berg stad van Oost-Java.
Principal Railway Connections in Java. with tariff (gratis).

Brochures: Reisbeschrijvingen (Stencil):


Java, the Tropical Garden of De Padangsche (Bo-
Eden . venlanden.
Come to Sumatra. Padang en Omstreken.
Bali. The Wonderland. De Reis Medan-Pa-
gratis.
Batavia. dang.
Buitenzorg . Medan en Omstreken.
gratis.
Do Java by Rail. Takingeun en Omstre-
Visit East-Java and Bali. ken.
Dutch East Indies.
Bali. the Tourist Resort.
By K. P. M. to Bali.
Visit the Padang Highlands.

Kaarten:
The Netherland East Indies & Surrounding countries. { 2.50
Java . 0.25

19
Soekaboemi en omstreken f 1.50>
Bandoeng . 1.50
Garoet 1.50
D joeja 1.50
Malang .. 1.50 '
Padang-Fort de Koek. (Padang Highlands). 0.75
VVegenkaart Medan-Padang . 0.25
Dutch East Indies.
Botanical Gardens Buitenzorg (plan)
Motor Tours in Sumatra. gratis.
Auto trip across Mid-Sumatra.
Auto trip through South-Sumatra.

Diversen:
Commercial Handbook of the Duteh East Indies. f 8.00 '
Faets & Figures of the Netherlands East Indies. . 1.25
The importance of Java seen from the air. 6.50 '
Colour Loving India 1.00'
Sumatra . . }
Tourism (twee'maandelijkschepublicatie) gratis.
Publieation list. .

"'''''TA
?


arlS
IMPOR-TEURS OEO. WEHR.Y &. Cg

20
KONINKLIJKE VEREENIGING "JAVA MOTOR CLUB".
VOORDEELEN VAN HET LIDMAATSCHAP:
·REDUCTIES.
ALGEMEENE:
10% op de premiën van auto· en motorrijwiel verzekering.
10% op de invidueele ongevallen-verzekeringen bij de Verze-
keringsbank de nieuwe eerste NederIandsche te Soerabaja.
10% op de premiën voor verzekering
tegen alle ongevallen, zoowel die tenge-
Bij de Ongevallen
volge van automobiel- of motorrijden als
Verzekering Mij. Fa.
die ontstaan in en buiten beroep.
turn te Weltevreden.
10 % op de premiën voor verzekering
tegen (beperkte) ziekten.
109ó op premiën voor IndividueeIe Ongevallen Verzekering bij
Palm & van AmsteI, Batavia, Hoofdvert. v. d. Neder!. Lloyd
Ongevallen.
10 % op de premiën van Verzekering tegen ongevallen en be-
perkte ziekten bij de N. V. Assurantie Kantoor Holland.lndië.
20 % bij aankoop van verbandkist jes bij de firma Van Gorkom
te Semarang, Djocja of Bandoeng en bij de firma vJh R. Klaasesz
te Semarang.
5 % bij aankoop van een Vennik Auto Brancard bij het Ing. &
Handelsbureau Kerner te Bandoeng.
5 % bij aankoop van een Riemvis Auto Brancard bij de firma
Vogelesang te Bandoeng.
10 % bij aankoop van autoruiten en lantaarnglazen bij de firma
Andriesse te Semarang.
10U{0 bij aankoop van F. W. M. Accu's bij de firma Mehlbaum
te Semarang.
10 oio op de normale prijzen van de Boyce brandblusschers bij
de N . V. Geveke I; Co's Technisch Bureau. Soerabaja.
50/0 bij aankoop van een, "Anti dazzle 5creen" (scherm'tegen ver..
blindend licht), bij de firma de Kock en Sparkes en Co. te Bandoeng.
, OP JAVA.
1001. reductie op logies in Hotel Victoria te Soekaboemi;
5 oIo Ngandjoek te Ngandjoek;
5 oIo .. Meerzicht te Ponorogo;
So{o .. Huize Bougainvilea te Lembang ;
5 OIo .. .. Gombong te Gombong.
5 Ofo.. . . . . . . Pensioen Tjitere te Pengalengan.

21
5010 op reparaties bij de AutobandeI, Reparatie Atelier en;
Tecbnisch Bureau G. H. de Vries te Buitenzorg ;
SOlo op reparaties bij bet Automobiel Technisch Bureau en
Atelier P . Naeyé, te Semarang;
10 ulo op reparaties bij de N. V . Auto- en Machinebandel
"Klaten" te Klaten;
10 oIo op reparaties bij de Autobandel en Technisch Bureau
V . N . Baume te Garoet;
100/0 op reparaties bij de Garage Torpedo te Bandoeng;
" " "de fa. Job. Mulder, Naripan,
100/0 op reparaties bij het Tecbnisch Bureau Gebrs. Hilver-
dink te Weltevreden;
20 oIo op de officieele prijzen van oliën
en vellen der Vacuum en Texas Oi!
Company, bij de Garage Torpedo'
15010 op onderdeelen en accessoires te Bandoeng ;
18 Ofo op de officieele bandenprijzen.
100/0 op autohuur tariefprijzen
20 Oio op de officieele prijzen van oliën
en vetten del" Vacuum en Texas Oil
bij het Technische
Company. Bureau Gebrs. Hilveru

IS '/0 op onderdeelen en accessoires.


dink te Weltevreden
18 Oio op de officieele banden prijzen.
10 Oio op de autohuur tariefprijzen,
Solo op autobenoodigdheden bij de firma D. Julius te Tjimabi ;.
25 % op de olf. prijzen van oliën en vet- .
J ten der Shen en Vacuum Oil Cy. bij de Fa. Tan TeIL
150/0 op onderdeel en en accessoires Hoat. Groote Postweg
20 010 op de olf. bandenprijzen 350, Tjiandjoer;
15 0/0 op de olf. Accumulatorenprijzen
10'1. op reparaties van auto's } bij de firma Mehlbaum.
10 ol. " " "accumulatoren te Semarang;
10 Ofo op reparaties aan de electrische uitrusting van auto's en
motorrijwielen bij de Electrische Werkplaats Gebrs. Haccau te
Soerabaja en Djocja.
lOoI. reductie op reparaties aan auto's en motorrijwielen bid
Gebrs. Touw te Pekalongan.
5 oIo reductie op vervoer van auto's en motorrijwielen van
Tjilatjap naar Kalipoetjang v.v. bij de Vervoer en Handel Mij .
Soekapoera.
10'/0 op vrachten van vervoer van personenauto's van Soerabaja
naar Kamal v. v. met de schepen van de Madoera Stoomtram Mii_

22
Gratis stallin!! auto of motorrijwiel gedurende twee etmalen
bij de firma D . Julius te Tjimahi.

SUMATRA.
10 % reductie op logies in Hotel Pension Emma te Langsa.
10 % .. .. het Atieh Hotel te Koeta-Radja.
10% .. .. Hotel Frisia te Kahan Djahe.

10 % reductie op reparaties in bij de Autohandel H . A. J. Che·


vallier te Padang.
10% .. en onderdeelen bij de Autohandel
Koek t: Co. te Padang.
10 % bij de Contructie Werkplaats H.
van Andel te Benkoelen.
5% .. bij de N. V. Fiat Import Company
te Medan.
10'j. bij het Reparatie atelier L. A. HoH.
man te Tandjong Karang.
10 % . .. bij het Reparatie atelier A. F. Becker
te Batoeradja.
bij het Reparatie Atelier Soera tno
te Tjoeroep.

CELEBES.
10 % reductie op reparaties bij de Celebes Motor Company te
Makassar.
100jo . . bij de Autohandel van den Heer
H. P. Lienhardt te Makassar.
5 /0
0 .. de kosten van verhuizingen. transporten.
opbergen van meubilair enz. bij het Handels.
veem te Makassar.
5% .. de prijzen van Auto· en Rijwielhuur bij de
firma S. Kitadiima te Makassar.
100/0 .. logies bij het Pension Wieland te Makassar.
10 0/0 .. .. Oranie Hotel te Makassar.
(alleen voor leden die bij logies in
het hotel hun auto meebrengen).

ALGEMEENE VOORDEELEN.
Gratis toezending van .. Het Sportblad" (weekblad).
Gratis technisch advies (beantwoording in de .. vragenbus" van
de in ons bovengenoemd Officiëel Orgaan gestelde vragen).

23
Gratis toezending bij toetreding als lid van Automobielkaart
(onopgeplakt) :
van Java en Madoera1aan de leden op Java en Madoera,
van Noord-Sumatra aan de leden op ;Sumatra, Nias en
Poeloe Weh (Sabang),
van Bali aan de leden op Bali en Lombok,
Kaarten van Zuid-Sumatra en van Celebes zijn in bewer-
king. Over enkele maanden zullen deze resp. aan de leden
op die eilanden worden verstrekt.
Gratis toezending van 3 Handboeken resp. betreffende Tourisme,
Autotechniek en Verordeningen van belang voor het auto-
verkeer. Het 2e verschijnt in 1930. Het derde na afkon-
diging van het nieuwe motorreglement.
Gratis toezending van afstandstabellen van Java en Madoera,
Sumatra, Celebes of Bali aan de leden op die eilanden
(De tabellen van Celebes zijn in voorbereiding).
Gratis toezending van Codeboekje en Wagenplaque (deze laatste
in bruikleen).
Gratis verzekering bij overlijden (bij de Verzekeringsbank De
Nieuwe Eerste Nederlandsche) tengevolge van en binnen
een jaar na een auto- of motorongeluk.
In dat geval wordt aan de(n) echtgenoot(e), bij ontsten-
tenis aan het oudste wettige kind en bij ontstentenis ook
van een wettig kind aan de erfgenamen van de(n) getrof-
fene(n) ieder voor een gelijk gedeelte, f 1000.- uitgekeerd.
Ingeval van een ongeluk behoeven belanghebbenden
daarvan slechts (onverwijld) kennis te geven aan boven-
genoemde Verzekering Maatschappij te Soerabaja en aan
ons hoofdkantoor te Semarang onder opgave van de
namen en adressen van:
a. de getuigen bij het ongeval.
b. de medicus, die hulp verleend heeft.
c. de(n) begunstigde.
Gratis gebruik van garage in circa 60 Clubhotels op Java,
Sumatra en Celebes.
Gratis verstrekken van reisplannen.
Gratis introducties bij de Kon. Ned. Automobiel Club te 's Gra-
venhage (en door haar bemiddeling bij alle voorname
Europeesche Clubs).
Gratis toezending van een boekje met volledige inlichtingen
betreffende het Buitenlandsch Toerisme voor leden die
tijdens hun Europeesch verlof lid onzer Club blijven.

24
Gratis introductie bij de Automobiel Clubs te Londen. Singa-
pore. Perak. Rangoon. Shanghai. Perth. Madras. Kuala
Lumpur. Penang en Seremban.
Vereenvoudigde douane formaliteiten bij reizen naar en in
Europa door middel van het zoogenaamde triptiekstelsel.
De triptieken worden den leden bij vertrek naar Europa
door tusschenkomst van ons Hoofdkantoor en gedurende
verblijf in Europa door het Secretariaat der K. N. A . C.
geheel kosteloos afgegeven en toegezonden.
Gratis toezending van tijdig voor vertrek naar Europa bij ons
Hoofdkantoor te Semarang. of gedurende verblijf in
Europa bij bet Secretariaat der K. N. A. C. aange-
vraagde reisroutes voor Nederland en het Buitenland en
desgewenscht levering van bijbehoorende kaarten tegen
gereduceerde prijzen.
Behalve aan het Hoofdkantoor ontvangt men ook alle
medewerking en inlichtingen bij de Bijkantoren te Batavia.
Soerabaja. Padang. Palembang en Makassar. bij elk der
150 consulaten op Java. Madoera en Bali zoomede bij
de vertegenwoordigers op Sumatra. Celebes. Banka.
Soembawa en P. Weh (Sabang).
Door lid te zijn steunt U het verbeteren van wegen en
bruggen. het overbruggen van riviertjes en rivieren op
punten. waar zulks met het oog op het verkeer dringend
noodig is en het wegnemen van gevaarlijke bochten.
Steunt U het plaatsen van wegwijzers en waarschuwings_
borden. het oplossen van gewichtige vraagstukken.

AUTOMOBILISTEN WORDT DUS LID DER KON.


VER. .. JAVA MOTOR CLUB".

Contributie f 40.- per jaar voor Automobilisten; f 30-


voor Motorwielrijders. Entrée (voor één maal) / 10.-

25
Wanneer het U aangenaam mocht zijn geweest dit boek te
ontvangen, zoo kunt U onzer Vereeniging geen beter dienst
bewijzen, dan door dit aangiftebillet, ingevuld met den naam van
een nieuw lid, te zenden aan ons Hoofdkantoor te Semarang.

Aangifte voor het Lidmaatschap

De Ondergeteekende,
Voorletters :................................._ .................._ .........._ ...................._..........................._......
Naam: .......... ___.._ ..........__...__......_ .. ___.__......_._......_ .............._ .............._ ..._
Beroep:.................................................................................................................................................
W oonplaats :_ ..........................._........_ .....__........................................................................... .
verzoekt opgenomen te worden als lid der Koninklijke
Vereeniging "Java Motor Club".
Datum en reden van ontslag zoo de candidaat vroeger reeds
lid was der Club: ..................................................................................................................... ..

Is in bet bezit van een automobiel 1 of van geen van beide


een motorrijwie
Merk ................................................................................................................................................... ..
Aantal P. K ......................................................................................................................................
Nummer der vergunning: ....................
Wenscht de autokaart op linnen en in étui tegen bijbetaling der
kosten (f 5.-) neen

._ .........._ ........._ ......... , den ......................................... 19 ......... ..

(Handteekening van den candidaat} ........_ ......................_ .......................................

Dit aangifte .. biljet, na invulling onder couvert


te zenden aan het Hoofdkantoor der Kon. Ver:
J. M . C. te Semarang.
27
Wanneer het U aangenaam mocht zijn geweest dit boek te
ontvangen, zoo kunt U onzer Vereeniging geen beter dienst
bewijzen, dan door dit aangiftebillet, ingevuld met den naam van
een nieuw lid. te zenden aan ons Hoofdkantoor te Semarang .

Aangifte voor het Lidmaatschap

De Ondergeteekende,
Voorletters: ........................................ ...................................... .. .
Naam :............................ ..
Beroep: .......................... ..
Woonplaats: ........................................................................................._...._......................
verzoekt opgenomen te worden als lid der Koninklijke
Vereeniging "Java Motor Club".
Datum en reden van ontslag zoo de candidaat vroeger reeds
lid was der Club: ........................ _........................................................................... .

Is'" in het bezit van eeD automobiel of van geen van heide
een motorrijwiel
Merk ....................................... _.............................................._._..........................................
Aantal P . K . ............. _......... _.............................._...................... .................................................. .
Nummer der vergunning; . .............. ....-............... .......................................................
Wenscht de autokaart op linnen en in étui tegen bijbetaling der
kosten (f 5.-) L
. oeen

........................................., den ................. .... 19 .

(Handteekening van den candidaat) ......................................._................ ..

Dit aangifte .. biljet, na invulling onder couvert


te zenden aan het Hoofdkan toor der Kon. V er.
f. M. C. te Semarang .
29'
Alphabetische lijst van plaatsen op Java. per Auto
bereikbaar. met vermelding van de namen
der aanwezige Hotels.

A.
Ambarawa Hotel van Rheeden, Telefoon 19

B.
Bandjarnegara Hotel Bandjarnegara
Bandoeng Hotel Preanger, Groote Postweg,
Telefoon 596/597/598/599
Hotel Homann, Groote Postweg,
Telefoon 27/28/1764/849
• Hotel du Pavillon, Naripan 8/12,
Telefoon 1489
Hotel Wilhelmina, Bragaweg 2,
Telefoon 415
Hotel Villa Merdika, Logeweg 16.
Telefoon 176
Hotel vld Dool (Andreas). Residentsweg
27/29 Telefoon 1526
Hotel 'Lux Vineet. Riouwstraat 84.
Telefoon 1265/1255/1275
Hotel Victoria. Residentsweg 21.
Telefoon 2182
Hotel Sumatra. Kedongdjati. 6-8.
Telefoon 274
Banjoemas Gewestelijk Logeergebouw
Banjoewangi Hotel Banjoewangi. Telefoon 58
Hotel Nieuw Banjoewangi, Telefoon 33
Batavia
(Weltevreden) Hotel des Indes. Molenvliet,
Telefoon 1468 t/m 1474 Wl.
• Hotel Koningsplein. Koningsplein.
Telefoon 2651 t/m 2656 Wl.
• Hotel der Nederlanden, Rijswijk 24,
Telefoon 3241 t/m 3246 Wl.
Grand Hotel Java Rijswijk 6, ,
Telefoon 1374/1375/ 1376 Wl.

• Club-hotels.

31
Alphabelische lijst van plaatsen op Java. per Auto
bereikbaar. met vermelding van de namen
der aanwezige Hotels (vervolg).

B.
Batavia
(Weltevreden) Hotel du Pavillon. Rijswijkstraat 27.
Telefoon 690/1054 Wl.
Hotel Binnenhof Kramat 21.
Telefoon 2003/2004 Wl.
Parkhotel. Rijswijk I. Telefoon 68 Wl.
Hotel Villapark. Gang Scott. 10
Telefoon 1136 Wl.
Hotel Victoria. Tanah Abang West 66.
T elefoon 3778 tlm 3780 en 3798 Wl.
Hotel Pension Bekkering. Rijswijk nr. 3
Telefoon 2040/1548 Wl.
Hotel Astor. Goenoeng Sahari 60
TeMoon 1709 Wl.
Batoe Hotel Songgoriti. Telefoon 11
Hotel Panderman. Telefoon 36
Pension Lebaksari
Batoeraden bij
Poerwokerto • Hotel Batoeraden. 12 KM van Poerwokerto
Telefoon Poerwokerto 120
Blimbing bij
Malang Hotel Wendit
Blitar • Hotel van Rheeden. Telefoon 29
Blora • Hotel Dolly. Telefoon 5
Bodja Hotel Bodja. Telefoon 6
Bodjonegoro • Hotel Astor. Telefoon 47
Hotel Midden Java. Telefoon 23
Bojolali Hotel Bojolali. Telefoon 35
Bondowoso Hotel v.d. Eb. Telefoon 29
Hotel Hoeke. Telefoon 73
Boroboedoer • Hotel Boroboedoer. 16' /, KM van Mage-
lang. Telefoon 28
Buitenzorg • Hotel Dibbets. Telefoon 61
Hotel Bellevue. Telefoon 4
Hotel Plantentuin. Telefoon 330
* Club·hotels.

32
Alphabetische lijst van plaatsen op Java. per Auto
bereikbaar. met vermelding van de namen
der aanwezige Hotels (vervolg).

C.
Cheribon • Hotel Cheribon. Telefoon 168
Hotel Juliana. Telefoon 345
Hotel Ribberink. T elefoon 45
D.
Dampit Hotel Jenne. Telefoon 8
Djember Hotel Djember. Telefoon 121
Hotel Voorwaarts. Telefoon 44
Djok ja Grand Hotel de Djokja. Telefoon \0
Hotel Toegoe. Telefoon 568
Hotel Mataram . T elefoon 56
Pension de Ruijter de Wildt.
Telefoon 258
Pension Swaving. Saidan. Tel. 782.
Pension N unnink. Telefoon 662
Pension Cora. Telefoon 301
Djombang Hotel Paviljoen. T elefoon 14

G.
Garoet • Hotel Papandajan. Telefoon 1
Hotel Villa Dolce. Telefoon 8
Hotel Belvedere. Telefoon 73
Hotel Ngamplang. Telefoon 83
Hotel Bagendit. Telefoon 41
Radium Hotel Kawa Kamodjan
Getassan Pension Berglust (boven Salatiga)
Gombong • Hote) Gombong. Schoolstraat
Grisee Hotel Grisee (Po I Khiauw). Telefoon 50

J.
Jndramajoe Hotel Indramajoe
Mej. B. Harst
K.
Kalibaroe Hotel Ingenluyf. Telefoon 17
Kalioerang Hotel Kalioerang
(27' K.M . v. Djocja)
*

33
Alphabetische lijst van plaatsen op Java per Auto
bereikbaar. met vermelding van de namen
der aanwezige Hotels (vervolg) .

K.
Karangpandan • Hotel Karangpandan. Telefoon Karanganjar 11
{30 K.M . v. Solo}
Keboemen Bad Krakal. 11 K.M. van Keboemen.
geneeskrachtige bronnen.
Kediri • Hotel Kediri. Telefoon 43
• Hotel Riche. Telefoon 176
Kertosono Spoorhotel Kertosono. Telefoon 33
Klaten Hotel Carla. Telefoon 16
Klakah Hotel van de Staatsspoor {ook voor
particulieren}
Koedoes Hotel Koedoes. Telefoon 23
Koeningan . • Hotel Flora. Telefoon 20
Kraksaän Hotel Kraksaän

L.
Lawang • Hotel Het Witte Huis. Telefoon 84
Hotel Lawang. Telefoon 11
Hotel Montagne. Telefoon 45
Hotel Nongkodjadjar. Telefoon 52
{27 K.M. v. Lawang.}
Hotel Huize Bergzicht. Telefoon 31
Lembang Grand Hotel Lembang Telefoon 10
• Hotel Bougainvillea. Telefoon 30
Linggardjati Badhotel Linggardjati {Ch. Simon}.
24 K.M. v. Cheribon. Telefoon 4
Loemadjang Hotel C. Mesker. Telefoon 32

M.
Madioen • Hotel van Beresteyn. Telefoon 24
Hotel Soesman. Telefoon 33
Madjalengka Indisch Hotel Madjalengka telefoon 27.
{Eig. Sie Hay Hie}
Magelang • Hotel Boroboedoer {Boroboedoer
6' /, K.M. van Magelang}.
Telefoon 28
,. Club-hotels.

34
Alphabetische lijst van plaatsen op Java. per Auto
bereikbaar. met vermelding van de namen
der aanwezige Hotels (vervolg).

M.
Magelang * Hotel Merbaboe. Telefoon 138
(29 K.M. v. Magelang. 1325 M. hoog)
Hotel Loze, Telefoon 6
Hotel Montagne, Telefoon 17
I Hotel Centrum. Telefoon 6a.
Magetan * Hotel Girimojo. Telefoon Plaosan 1
(Plaosan) 3500 voet
Hotel Sarangan, Telefoon Plaosan 1
Hotel-Huize Hansje c.a. ' /4 uur te paard
van Plaosan, Telefoon Sar. 2.
Bergzicht, Sarangan, Tel. Sar. 8
Gewestelijk Hotel te Sarangan
Splendid Hotel, Telefoon 611 en 615
Palace Hotel, Telefoon 26 en 307
Malang Hotel Pension Sans Souei,
Telefoon 115
Hotel Centraal, Telefoon 113
Hotel Wilhelmina, Telefoon 121
Hotel Centrum,
Hotel Bergzicht, Telefoon 36
Hotel Slamet, Telefoon 201
Modjokerto Hotel Juliana, Telefoon 10

N.
Ngandjoek * Hotel Ngandjoek, Telefoon 48
Hotel Wilhelmina, Telefoon 41
Ngawi Regentschapshotel, Aloon'
Nongkodjadjar Hotel Nongkodjadjar,
Telefoon Poespo 11
Ngebel * Hotel Meerzicht, Telefoon Ponorogo 10
(27 K.M. van Ponorogo)
O.
Oengaran • Hotel Langensari, Telefoon

35
Alphabelische lijst van plaatsen op Jav. per Auto
bereikbaar. met vermelding van de namen
der aanwezige Hotels (vervolg).

P.
Pablengan Badhotel Pablengan (bij de geneeskrach-.
ti ge
Pameungpeuk , Preanger Strand Hotel. Telefoon Tjisom-
pet 2 b.
Parangtitris Hotel Parangtitris
Paree , Hotel Paree. T elefoon 14
Pasoeroean , Hotel Morbeek. Telefoon I
Hotel Tönjes. Telefoon 56
Pati , Hotel Löw. Telefoon 43
Patjitan Gewestelijk Hotel
Pekalongan Hotel Java. Telefoon 63 en 90
Pengalengan ( Hotel Pension Tjitere
Plaosan , Hotel Girimojo. Telefoon 4
Hotel Sarangan. Telefoon I
Poedjon
I, Hotel Terminus. Telefoon 8
Hotel Huize Justine. Telefoon 6
Poerbolinggo Hotel Poerbolinggo
Poerwakarta Hotel Spoorzicht. Telefoon 53
Poerwokerto , Hotel Poerwokerto (v.d. Beek).
Telefoon
Tramhotel. Telefoon 14
Poerworedjo , Hotel van Laar. Telefoon IS
Hotel Franken. Telefoon 36
Ponorogo , Hotel Berghuis. Telefoon Ponorogo 14
, Hotel Meerzicht. Telefoon Ponorogo 100
(Ngebel 27 K.M. van Ponorogo)
I,
Prigen Hotel Prigen. Telefoon Bangil 28
Hotel Ardjoeno
Probolinggo Hotel Hageraats v.h. Busch.
Telefoon 72:
11.
Rangkasbetoeng Hotel Rangkasbetoeng. Telefoon 48
Rembang , Hotel Cordromp. T elefoon 23
Hotel Lans. Telefoon 8

36
Alphahetische lijst van plaatsen op Java. per Auto
bereikbaar. met vermelding van de namen
der aanwezige Hotel (vervolg).

:S.
Salabintanah Hotel Splendid, Telefoon Soekaboemi 265
Salatiga • Hotel van Blommesteijn, Telefoon 7
Hotel Kalitaman, Telefoon 3
Hotel Salatiga, Telefoon 21
Hotel Sanatorium Bergzicht, Telefoon 36
Semarang Hotel du Pavillon, Telefoon 12-18-19-31
• Hotel Jansen, Telefoon 535-371
Hotel Smabers, Telefoon 713
Hotel Tjandi, Telefoon Heuvel 325
Hotel Centraal, Bodjong 73,
Telefoon 161 en 1001
Pension Wilhelmina, Bodjong 131.
Telefoon 1858
Pension Zeezicht Telefoon Heuvel 301/20
.Sarangan Hotel Sarangan, Telefoon Plaosan 1
Hotel Huize Hansje, Telef. Sar. 2
Hotel Bergzicht Telef. 8
Gewestelijk Hotel en verscheidene Pensions
Serang Hotel Serang, Telefoon 52
Sidoardjo Hotel Tiong Hw. Kie
Sindanglaja . , Grand Hotel Sindanglaja, (3200 voet
18 K.M. van Tjiandjoer), Telefoon
Sitoebondo Hotel Sitoebondo, Telefoon 11
Soekaboemi • Hotel Selabatoe, Telefoon 27
• Hotel Victoria, Telefoon 19
Hotel Bellevue, Telefoon 303
(Wanasari)
Hotel Selabintana, Telefoon 138
Hotel Tjipellang, Telefoon 121
Soemedang • Hotel Soemedang
Saerabaia • Hotel Ngemplak, (Ngemplak),
Telefoon Z. 1885 tfm 1887
• Hotel Sarkies, (Embong Malang),
Telefoon Z. 55 en 687

.• Club-hotels.

37
Alphabelische lijst van plaatsen op Java per Auto
bereikbaar. met vermelding van de namen
der aanwezige Hotels (vervolg) .

S.
Soerabaia Hotel Antosch. Kedongdoro.
Telefoon Z . 1066-
Pension Brunet. (Kaliasin 8).
Telefoon Z . 3455 t/m 345&
Hotel des Indes. (Werfstraat 2).
Telefoon N. 3683.
Pension Jentink. (Lemah Poetro 44).
Telefoon Z. 798 en 441
Hotel Metropole. (Embong Malang).
Telefoon Z . 148
Hotel Centrum. (van Deventedaan
Nos. 7-11). Telefoon Z. 1664
Oranje Hotel, (Toendjoengan).
Telefoon Z . 4797 t 'm 4800·
Grand Hotel. (Samboengan 52),
Telefoon N . 194
Hotel Simpang, (Simpang),
Telefoon Z. 1652
Hotel Victoria,
Telefoon Z . 912'
Villa Ç'eorgina. (Darmo 4),
Telefoon Z . 2479
Hotel Slamet (Chineesch), Bonkarang 45
Telefoon 965
Hotel Scheffer, Sumatrastraat 47/49.
Telefoon Z . 927 en 181 &
Solo • Hotel Slier. Telefoon 24
Hotel Döhne, Telefoon 119
Hotel Juliana, Telefoon 618
Hotel Telefoon 296
Sragen Hotel Schwidder, Groote Postweg

T.
T asikmalaja Hotel Centraal, Telefoon 31
Hotel-pension Stadelman. T elefoon 73
'*

38
Alphabelische lijst van plaatsen op Java, per Auto
bereikbaar, met vermelding van de namen
der aanwezige Hotels (vervolg).

T. I
Tegal · Hotel v. Vliet (v Ib Insulinde), Telefoon 59

Toewel
I• Hotel Tegal (v /h Hageraats), Telefoon 44
Hotel Toewel (1' 1, uur v. Tegal),
Telefoon Kalibakoeng 4
Temanggoeng • Hotel Pension Soembing, Telefoon 20
Tjepoe Hotel Tjepoe, Telefoon 57
Hotel Midden Java
Tjiamis Hotel Padang (Cbineesch)
Tjiandjoer Hotel Station, Telefoon 5
Tjilatjap • Hotel Bellevue (P. Wouters), Telefoon 9
Tjilaut Eureun. • Preanger Strandhotel
Tjimahi • Hotel Berglust. Telefoon 64
Pension Tijhoff. Telefoon 94
Hotel Rustoord (Tjimindi halfweg
Bandoeng-Tjimabi) Telefoon Bndg. 414
Tjiseroepan Hotel Villa Paulina Telefoon 12
Toeban Hotel T oehan. Telefoon 29
Toeloengagoeng Hotel Toeloengagoeng Telefoon 65
Tosari • Hotel Villa Karia Telefoon 5
Hotel Sanatorium Tosari. Telefoon I en 2
Bromo, Hotel. T defoon 4
Tretes Hotel Tretes, 2300 voet. Telefoon Prigen 24

W.
Weltevreden (zie Batavia)
Willem I Hotel van Rheeden. Telefoon 19
(Ambarawa)
Wlingi Hotel Wlingi. T elefOOD 7
Wonosobo • Hotel Marcks. Telefoon 24
Diëng Hotel. Telefoon 39

..

39
LIJST van Hotels op Java. hooger gelegen dan 250 Meter.
Hoogte
PLAATS NAAM HOTEL
I In Meters

A
AMBARAWA Hotel van Rheeden 500
B
BAN DO ENG Hotel Preanger
Hotel Homann
*" Hotel du PavilioD
Hotel Wilhelmina
715
Hotel Villa Merdika
Hotel vo/d Dool (Andreas)
Hotel Lux Viocet

BATOE
Hotel Victoria
Hotel Songgorlti
J
Hotel Panderman
Pension Lebaksari
} 960

BATOERADEN .. Hotel Batoeraden 650


BLIMBING Hotel Wendit 450
BODJA Hotel Bodja . 29'1
BOJOLALI Hotel Bojolali il2
BONDOWOSO Hotel vld Eb
Hotel Hoeke } 255
BOROBOEDOER .. Hotel Boroboedoer. 296
BUITENZORG .. Hotel Dihbets
Hotel Bellevue
Hotel Plantentuin
} 285

G
GAROET .. Hotel Papandajan

}
Hotel Villa Dolce
Hotel Belvedere 711
Hotel Bagendtt
Hotel Ngamplang . 930
Radium Hotel Kawa Kamodjan 1500
GETASSAN Hotel Berglust . 99Q
K
KALIOERANO Hotel Kalioerang 907
KARANGPANDAN .. Hotel Karangpandan . 6'15
KOENINGAN .. Hotel Flora . 610
L
LAWANG .. Hotel "Het Witte Huls"
Hotel Lawaog i85
Hotel Montagne
Hotel Huize Bergzicht
}'
LlMBANG .. Hotel Bougainvillea
Grand Hotel Lembaog } 1260
LINGGARDJATI Badhotel LinggardJatl. 510
.. Club-hotels.

10
Hoogte
PLAATS NAAM HOTEL
in Mete rs

M
MAGELANG • Hotel Merbaboe . 1325
Hotel Loze:
Hotel Montagne
Hotel Centrum
} 380

MAGUAN • Hotel Girimojo . 900


Hotel Huize Hansje
Hotel Bergzicht
Hotel Sarangan
Gewestelijk Hotei te Sarangan } 1350
MALANG Splendid Hotel
Palace Hotel
Hotel Pension Sans Seuel
Hotel Centraal I
I
Hotel Wilhelmina 'ISO
Hotel Centrum
Hotel Berg=icht
Hotel Stamet
N
NONGKODJADJAR Hotel Nongkodjadjar . . 1260
0
OENGARAN ... Hotel Langensari 318
p
PENOALENOAN ... Hotel PensIon Tjitere liDO
POEDJON ... Hotel Terminus
Hotel Huize }ustina } 1120
PRIGEN ... Hotel
Hotel Ä.rdjoeno } 790
5
SALATIGA Hotel Kalitaman
• Hotel van Blommesteijn 1 58'1
Hotel Salatiga
Hotel Sanatorium Bergzicht
SINDANGLAJA ... Grand hotel Sinc!anglaJa .
IJ 1080
SOEKA80!MI .. Hotel
... Hotel Victoria
Hotel Bellevue
Hotel Tjipe:llang
} 600

Hotel Selabintana 1050


SOEMEDANG ... Hotel Soemedang '157
T
TASIKMALAJA Hotel Centraal . 350
TOEWEL ... Hotel Toe:wel 900
TlMAN6000EN6 • Hotel Pension Soembiog 590
TJIANDJOER Hotel Station 159
• C{ub·hote!s.

41
Hoogte
PLAATS NAAM HOTEL
I in Meters
T
TJIMAHI
I· Hotel Berglust
Pension Tijhoff } 757
Hotel Rustoord
TJIS!RO!PAN Hotel Villa PauH.na 1260
TOSAll • Hotel Villa Karia
Hotel Sanotorium Tosari
Bromo hotel
} 1777

TRETES Tretes. 780


W

WONOSOBO Hotel Marcks
Diëng Hotel } 8iO

WEKKEn

42
Lijst van Passanggrahans op Java .

Passang- •
Residenlie Regentschap g • Toelichtingen
grahan :r: .-
Lijst van Passanggrahans op Java.

Passang-
:c8' .-d
Residentie Regentschap Toelichtingen
grahan

Provincie West·Java (vervolg).


West-Prian- Soekaboemi Tjimelati Zie lijst badplaatsen
gan Tjiratjap Alleen in den Oost-
moesson per auto be-
reikbaar.

Tjisolok Aan de Wijnkoops-


baai.
In de omgeving Geij-
sers; ca 1/2 uur wan-
delen.
T jitjoeroeg
Tjiandjoer Kadoepan- N iet per auto bereik-
dak baar.
Soekanegara 877
Sindang- Aan zee, niet per auto
barang bereikbaar.

Tjidaoen Aan zee, niet per auto


bereikbaar.
Tanggeung 325
Midden Soemedang Darmaradja
Priangan Tjidjamboe
Tomo 35
Bandoeng Artjamanik liOO Pass. Boschwezen.
Per auto tot aan vlieg-
terrein Soekamiskien.
Goenoeng- idem, per auto tot
Semboeng 1300 Tjisandawoet.
Paseh 910
Pengalengan liOO Verhuurd
Telagapa- 1600
tengan

Tjibodas liOO Pass : Boschwezen


boven Tjiwidej. per
autobereikbaar.

Tjigonteng 1400 idem, met de auto


tot Tjiwidej .

Tjipeundeuj 313 Pass : Boschwezen


Lijst van Passanggrahans op Java.

Passang-
Residentie Regentschap Toelichtingen
grahans

Provincie West·Java (vervolg).


Midden Bandoeng Tjiririp 800 idem, per auto tot
Priangan Tjililin .
Tjisaroea 1311
Waroeng- 1140 idem, per auto alleen
koepa te berei ken 3 K.M.
van de halte Tjilame.
Oost Priangan Garoet Pameung- 10 4' /, KM . van de
peuk Zuidkust.
Singadjaja
Tjikadjang 1247
Tjipanas 840 Zie lijst badplaatsen.
Tjisompet

Tasikmalaja Pangandaran Aan zee.


Taradjoe 425 Alleen in den drogen
tijd per auto bereik-
baar.
Tjikatomas 255
Tjipatoedjah Aan de Zuidkust.
Alleen in den drogen
tijd per auto bereik-
baar.
Tjiamis Pendjaloe 732 Prachtig gelegen bij
het meer van Pen-
djaloe.
Rantjah 343
Cheribon Koeningan Linggardjati 560 Gebruik wordt aan
particulieren in enkele-
gevallen toegestaan.
na voorafgaand ver-
. zoek aan den Regent
van Koeningan.

Indramajoe Madjalengka Madja 550 I Passanggrahan van


Telaga 650 \ den Reg. Raae!.
Per auto bereikbaar.

45
Lijst van Passanggrahans op Java.

Pasang- "';:E
Resident. Regentschap
grahans g c
:z: .-
Toelichtingen

Provincie Midden.Java.
Tegal Tegal Kalibakong '110
Boemidjawa
Simpar
Balapoelang In beheer bij het
Boschwezen. Vergun-
ning te vragen aan
den Opperhoutvester
van Bala poelang .

Brebes Boemiajoe 276


Salem
Pekalongan Pekalongan Josoredjo Niet per auto bereik-
Lebakbarang baar.
Linggo
Pemalang Moga '100 Met een mooi zwem-
bad.
Batang Limpoeng 100
Bawang
Bandar
Semarang Semarang Soemowono Passanggrahan van
den Irrigatiedienst.
Kendal Soekoredjo Passanggrahan van
den Irrigatiedienst.
Koedoes Koedoes Tjolo 700 Van uit Koedoes te
bereiken.
Demak Demak
Gelapan van den Irrigatie-
dienst.
Rembang Rembang Tajoe van het Boschwezen.
Mantigan van het Boschwezen
Passanggrahan met
zwembad. aan den
grooten weg Blora-
Rembang (21 K.M.
van BIora).
Blora Poerwodadi Poerwodadi
N . Banjoemas Banjoemas Banjoemas
Z. Banjoemas Tjilatjap Madjenang 23 Per auto bereikbaar.
Karangpoe- 50 Niet per auto bereik-
tjong baar.
Karanganjar Gelegen op het eiland
Noesa-Kambangan.

46
Lijst van Passanggrahans op Java.

Residentie
Passang- "
g.::E
Regentschap Toelichtingen
grahan :co .-•

(vervolg) Provincie Midden-Java.

Z. Banjoemas Karanganjar Karangbo- In de nabijheid der


long vogelnestgrotten.
Sadang
Wonosobo Bandjarne- Batoer 1638 Niet per auto bereik-
gara baar.
Karangkobar lOI5 idem
Kalibening 1050 idem
Pagentan 945 N iet per auto bereik-
baar.
Pandar- 550
aroem
Merboeng } Speciaal voor ambte-
Tjoeroegi- naren van het Bosch-
lang wezen. Niet per auto
bereikbaar.
Wonosobo Sapoeran 736 Passanggrahan van
het Boschwezen.
Diëng 2300 Niet per auto bereik-
baar.
Broeno 212
Kedoe Magelang Pagargoe- Per auto tot Watoe-
noeng penganten waar een
autogarage is. Verder
te voet of te paard.
(I' " K. M.)
Kaliangkrik
Temang- Tjandiroto 713
goeng

Gouvernement Diociakarta.
Djocjakarta Bantoe! Parangtritis Aan zee gelegen (grot
van N jai Loro KidoeI).
KoeIon Kokap
Progo
Kalibawang
Wonosari Wonosari

47
Lijst van Passanggrahans op Java.

Passang- ö>:;E
Residentie Regentschap 8• Toelichtingen.
grahan l: .-

Gouvernement Soerakarta.
Soerakarta Wonogiri Djatisrono
Karanganjar Tawang- '10 K.M. van Solo.
mangoe
Klaten Klaten Tegalgondo 17 K.M . van Solo.
Soenanspassang-
grahan.
Bojolali Selo

Provincie Oost. Java.


Bodjonegoro Toeban Bekti 5 K.M. van Toeban.
met zwembad.
Gadon
Nglirip 50

Madioen Ngawi Ngambre '100 Gebeel per auto be-


reikbaar.

Ponorogo Ponorogo Ngebel 710


I id. Mooi aan
een bergmeer;

Tegalhombo Per auto bereikbaar.


Patjitan Nawangan Niet per auto bereik-
baar.
Toe1akan idem
Nadirodjo idem

Kediri Kediri Besoeki 950 Gelegen op de beIJing


van de W ilis; gebeel
per auto bereikbaar.

Kediri Berbek Sawaban 575 Gelegen op de belling


van de Wilis;
per auto bereikbaar;
beboortaan bet Boscb- .
wezen. toestemming
te vragen bij den
Opperboutvester te
Ngandjoek. 5 kamers
compleet ingericbt.
electriscb licht. eten
verkrijgbaar.

48
Lijst van Passanggrahans op Java,

Passang- •
-;:E
Residentie Regentschap
grahan §' • Toelichti'lgen.
:c -

(vervolg) Provincie Oost·Java.


limoe inroepen; <4
kamers met totaal <4
bedden. eten ver-
krijgbaar.

Blitar Trenggalek Moedjoengan Gelegen aan de Zuid-


kust. slechts te vQet of
te paard te bereiken
vanuit Dongko. (zeer
steil) 17 K M.. of
vanuit Pangggel ?;'I
KM .• " kamers met
totaal " bedden. eten
verkrijgbaar.

Dongko 523 In den drogen tijd per


kleine auto bereik-
baar (zie Panggoel).
afstand Soerowetan-
Dongko 16 KM.; 3

, kamers met totaal <4


bedden. eten verkrijg-
baar.

Poelee 706 In den drogen tijd per


kleine auto te gaan tot
Poeroe. hoogste punt
van den weg Soe-
roewetan-Dongkp. 8
K M. (zie Panggoel.
Van Poeroe verder <4
K M . te voet; 3 ka-
mers met totaal 3
bedden. eten verkrijg-
baar.

Trenggalek 110 3 kamers met tot'la1


3 bedden. eten ver-
krijgbaar.

Bendoengan 693 Gelegen ten Noorden


van Trenggalek in het

SI
Lijst van Passanggrahans op Java.
-
.!I .
Passang-
Residentie Regentschap
grahan
8'::E Toelichtingen
:c.!!

(vervolg) Provincie Oost·Java.


bergland; per auto tot
Tjari (17 K. M.) ver-
der te voet of te paard.
Enkele bedden, eter>
verkrijgbaar.
Grisée Lamongan Lamongan
Babad

Patjiran
Modjokerto Modjokerto Trawas 730
Pat jet 620 Passanggrahan va",
het Boschwezen.
Djombang Wonosalam 550
Malang Malang Poedjon 980 Wordt dit jaar op-
geheven.

Pondjokoe- 855 Van belang voor het


soma toerisme (Smeroe-
tocht over Ngadas.
Ranoebanoe en Ra-
noe Gembolo).

Gendogo 960 Alleen in den Oost-


moesson geheel per
auto te bereiken.
Pasoeroean Pasoeroean Poespo
Nongko-
djadjar
Bangil Prigen
Lali Djiwo Particuliere passang -
grahan, o.d. helling
van de Smeroe.
Probolinggo Probolinggo Soekal?oera
Ngadisari

Loemadjan Sendoero 435 Alleen in den Oost-


moesson geheel per
auto te bereiken.

52
Lijst van Passanggrahans op Java.

Passang- a.::i
" Toelichtingen
Residentie Regentschap 8c
grahan :t -

(vervolg) Provincie Oost·Java.


Probolinggo Goetjialit
Djatiwto
Klakah 196 Zeer mooi gelegen
aan het Meer van
Klakah.

Kraksaän Tiris
Bremi

Bondowoso Bondowoso Besoeki


Sempol 1400 Alleen in den Oost-
moesson per auto te
bereiken: gelegen op
het Idjen Plateau. Te
paard 20 K.M . van
bet kratermeer Ka-
wah Idjen.

Soember-
wringin 720

Panawekan Asembagoes
Soember-
djambe 480
Sempolan 310
Poeger

Djember Djember Goenoeng


Boto 730
Banjoewangi Kalibaroe 400

TOELICHTINGEN
Voor bet gebruik der Passanggrabans wenden personen. niet in .s Land.
dienst reizende, zich (zoo noadig telefonisch) in de Provincie West-Java :
voor alle Regentschapspassanggrahans (die, waarbij geen bijzondere
aanteekening is gesteld) tot den betrokken Regent,

53
voor den passanggrahan te Linggadjati tot den hetrokken Assist.e nt
Resident,
vopr, ,de passanggrahans van het Boschwezen tot den betrokken
houtvester,
voor den passanggrahan van de Pamanoekan-Tjiasem Landen te
Soebang tot den vertegenwoordiger van de Maatschappij tot exploitatie
van de Pamanoekan-Tjiasemlanden te Soebang. '

In de provincie Midden.Java:
V alle Regentschapspassanggrahans (die, waarbij geen bijzondere
aanteekening is gesteld) tot den betrokken Regent,
voor den passanggrahan te Bekti (Res. Bodjonegoro), tot den mandoer :
te Gadon en Nglirip tot den naastbij wonenden Europeeschen of
Inlandschen ambtenaar,
voor den passanggrahan te Mantingan tot den Opperhoutvester te
Mantingan,
voor den passanggrahan te Tajoe (Res. Rembang) tot den Opzichter
van het Boschwezen te Patio

In bet Gouvernement Dieciakarta:


voor den passanggrahan te Parangtritis. waarvoor de vergunning noodig
is van den RIJksbestuurder te Djocja, tot den Asistent-Resident van
Mataram te Djocja; voor de overige passanggrabans tot den betrokken
Regent.

In bet Gouvernement Soerakarta:


voor alle passanggrabans tot den betrokken Regent.

In de provincie Oost·Java:
Voor alle Regentschapspassanggrabans (die, waarbij geen bijzondere
aanteekening is gesteld) tot den betrokken Regent,
voor de pondok Kawab Idjen (Res. Bondowoso), tot den sectie-
ingenieur der Irrigatie-afdeeling Pekalen-Sampean.

N . B. In het algemeen worden toeristen, die op hun doorreis door


omstandig beden gedwongen worden tot overnachten, tot vorenstaande
passanggrabans toegelaten, onder beding, dat zij bij mogelijke komst van
in dienst reizende ambtenaren of militairen voor dezen de noodige
ruim te maken.
In de meeste passanggrahans worden onder hetzelfde beding ook zij
toegelaten, die daarbeen een uitstapje wenschen te maken.
In eIken passangrahan' is een reglement met tarief aanwezig.

si
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelicbtingen

Provincie West-Java.
Bantàm Pandeglang Tjibioek Op 12 K.M . afstaDd van
PandeglaDg. GeDeeskrach-
tige. warme zwavelbronnen.

Lebak TjipaDas Op 38 K.M . afstaDd van


RaDgkasbetoeDg. aaD den
verbiDdiDgsweg met Buiten-
zorg. Warme bronnen.

Batavia Tangerang ZaDdvoort Op ca. 5 K.M. ten Oosten


vaD Tandjong Priok. Zee-
bad.

Buitenzorg BuiteDzorg Kotta Batoe 15 K.M . teD Zuiden vaD


Buitenzorg.
TjiaDteD
Waterval Bij Buitenzorg afslaaD bij de
dessa Leuwiliang.

Tjigombong Bij Buitenzorg ligt het meer


Tjigombong aan den grooteD
weg naar Soekaboemi. Zeer
aardig gelegen met gelegen-
heid tot varen en zwemmen.
West-
PriaDgan Soekaboemi Sitoe Awi GelegeD aan den grooten
weg van BuiteDzorg Daar
Soekaboemi op ca. 2'/. K.M.
vaD de afdeelingshoofdplaats.

Tjimelati Beheerd door het Regent-


schap Soekaboemi; het
zwembassin en de nette pas-
saDggraban ZijD per auto te
bereiken langs een goed
onderbouden weg op ca. 4
K.M . afstand van de Spoor-
wegbalte Tjitjoeroeg.

TjipaDas Met een eenvoudig badbotel.


eigeDdom van eD bebeerd
door den Heer Morel. gele-

55
Lijst van 8ronnen en 8adplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie West -Java.


gen aan den weg van Tji-
badak naar Palaboehan Ra-
toe op ca. 11{2 K.M. afstand
van de Spoorweg halte Tji-
badak. Men kan er warme
baden nemen en aan het
water wordt geneeskracht
toegeschreven, speciaal voor
jicht en rheumatiek.
Midden-
Priangan Bandoeng Bandoeng Zweminrichting ' t Centrum,
Balistraat, Telefoon 2137.

Tjihampe!as Badplaats op ca. 2 KM. ten


Noorden van Bandoeng, aan
den weg naar Lembang
Telefoon 1780 Bdg.

Soemedang Tjileunsing Aan den weg Soemedang


over Paseh en Tjonggeang
naar Boeadoewa, op 24 KM .
van Soemedang.
Oost-Prian-
gan Garoet Tjiboejoetan Tusschen paal 36 en 37 van
den weg Leles-Garoet af-
slaan naar het Oosten en
den dessa weg volgen.

Tjipanas Ongeveer 4 KM . van Ga-


roet, nabij Trogong met
nette passanggrahan. War-
me en koude baden. Zwem-
gelegenheid. De badplaats is
in beheer bij het Regent-
schap Garoet.

Tjitjapar Badplaats in de onmidde-


lijke nabijheid van Leles.

56
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie West·Java.


Oost-Prian-
gan Tasikmalaja Tasikmalaja Provinciaal Zwembad •• Goe-
noeng-Singa" . De badplaats
is in beheer bij den Pro-
vincialen Waterstaat Sectie
Oost-Priangan.

lndramajoe Madjalengka Sanradja ') Badplaats in de dessa


Tjigasong. 4 K. M. afstand
van Madjalengka. per auto
bereikbaar.

Tjibaring-
keng ') Badplaats in de dessa
Leuwikoedjang. district Ra-
djagaloeh. niet geheel per
auto bereikbaar; is 2 K.M .
van den weg Madjalengka-
Prapatan verwijderd.

T elagaherang ') Badplaats in de dessa Dje-


roekleueut. district Radja-
galoeh. niet geheel per auto
bereikbaar ; is 3 K. M . van
den. weg Radjagaloeh-Bo-
bos verwijderd.

Pantjoeran ') Badplaats in de dessa


Kedoeng- Paningkiran. district Radja-
mend;angan galoeh aan den kant van
den weg Leuwimoending
Prapatan. geheel per auto
bereikbaar.

Tjilengkrang ') Badplaats gelegen in de


dessa Sindangpano. district
Radjagaloeh. aan den kant
van den weg Radjagaloeh-
Pajoeng. Geheel per auto
bereikbaar.
Ij Zie IMXIt biL 53.

57
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residen tie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie West.Java.


Indramajoe Madjalengka 5oemoer- '} Badplaats. gelegen in de
bandoeng dessa Bandjaran. district Ra-
djagaloeh. niet geheel per
auto bereikbaar; is ca. 1
KM. van den weg Prapa-
tan-Djatiwangi verwijderd.

Ajer Panas Geneeskrachtige (zwavel)


bronnen. Om de bron te
bereiken. rijdt men. komen-
de van het Oosten. langs
den grooten weg Cheribon-
50emedang en slaat tusschen
paal 12 en 13 bij het ge-
hucht Kedoengboender links
af. In de nabijheid is geen
logeergelegenheid.

Cheribon Cheribon Tjitotog Deze bron ligt ten Zuiden


(Bron) van Ajer Panas. in het Re-
gentschap Cheribon.

Koeningan Linggardjati Geheel per auto bereikbaar;


ca. i KM. van de districts-
hoofdplaats Tjilemoes (24
KM. van Cheribon.) Zeer
mooie badplaats met goede
kleedkamers (zwembassin).

Sangkanoerip Geneeskrachtige (jodium)


bronnen. Badhuis modem
ingericht. In beheer bij den
Regentschapsraad van Koe-
ningan.
Gebeel per auto bereikbaar.
Van badplaats Linggardjati
ongeveer i KM. verwij-
derd. (ca. 25 KM. van
Cheribon).

Dne tJ-dplut..:a voor deo toeritt vaD wdlllg bdcckcal,. ZIJ wo,dca dOOf Europeanen DImmer
beUlebt CD JOODU a id de: _ocltt om van de: touililtOfoutc: af te wijk c.a.

58
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen.

(vervolg) Provincie West.Java.


Logeergelegenheid aanwe-
zig te Linggardjati (zie lijst
van Hotels en passangra-
hans) .

Cheribon Tjigoegoer • In de dessa Tjigoegoer. ca.


3 K M. van Koeningan per
auto bereikbaar.
Zeer mooie zwemplaats.

Darma In de dessa Darma ca. 12


KM. van Koeningan; per
auto bereikbaar.

Tjiboelan In de dessa Djalaksana ca.


iOO M. van den weg Che-
ribon-Koeningan (tusschen
paal 16 en 17.)

Provincie Midden·Java.
Tegal Tegal Kedoeng- In de dessa Kedoeng-woe-
woeling ling (district Boemi-ajoe); .
warme geneeskrachtige bron.
Per auto bereikbaar.

Kalibakoeng Ca. 27 KM . ten Zuiden


van Tegal; aan den weg .
Tegal-Toewel.

I
Boemidjawa Boeloekan. Schitterende-
bron. waarbij een badplaats
van de S. C. S.

Pekalongan Pemalang Moga Ca. i2 KM . ten Zuiden


van Pemalang (weg naar
Randoedongkal); zwembas-
sin en groote bron. Dit bad
is bij een passangrahan
gelegen.
Lijst van Sronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Midden.Java.


N. Banjoemas Poerwakerta Pantjasan Aangelegde badplaats met
helder bronwater 18 K.M.
van Poerwakerta, geheel
per auto te bereiken (I K.M.
van Adjibarang aan den
weg Adjibarang-Wangon).
Goede kleedkamers.
Kalibatjin Onderdistrict Rawalo. Bad-
gelegenheid (zwavelbad)
koud water, toebehoorende
aan de dessagemeente.
Batoeraden Rivierbad achter het berg-
hotel Batoeraden ; open
badplaats met tijdelijke
kleedkamers (sleutel te be-
vragen ad. f 0,50 bij den
manager van het hotel).
Pantjoerpitoe De zeven warme (heilige)
bronnen, te voet een uur
van het hotel te Batoeraden.
Geen gelegenheid tot baden,
wijl het water daarvoor een
te hooge temperatuur heeft.
Onvergetelijke oerboschin-
drukken.
Poerbalingga Wiranaja Gelegen in het onderdis-
trict Wiranaja. Open bak
zonder gelegenheid tot ver-
kleeden.
2. Banjoemas Tjilatjap Tjilatjap Aan het strand bevinden
zich enkele badhuisjes. Men
kan hier baden.
Karanganjar GomboDg Militaire zwemgelegenheid;
voor het zwemmen van
vreemdelingen is toestem-
ming vereischt van den
Plaatselijk Militairen Com-
mandant.

60
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Midden-Java.


Wonosobo 'vVonosobo Mangli Vlak bij Wonosobo. gelegen·
in het Serajoedal. Per auto·
bereikbaar.
Door het Hotel Marcks ge-
pacht. en 10 minuten van daar-
gelegen. De zwem bak is een
natuurlijk meertje. gevoed
door een bron met watertoe-
voer van ca . 2400 L. per
minuut. buffet met koude-
dranken aanwezig. Entrée
voor volwassen f 0.50 voor'
kinderen f 0.25; bij langer
verblijf abonnementskaarten.
Wegwijzers duiden de te-
volgen richting aan.

Kalianget Is niet geheel per auto be-


reikbaar.
Men volgt den weg naar
Garoeng tot de handwijzer
welke de badplaats aangeeft.
Vandaar gaat men te voet
ca. 150 M . verder. Het is
een warme. geneeskrachtige '
bron . dus geen zwemgelegen-
heid.

Kedoe Magelang Bad Moedal Te Blabak. wordt bereikt


langs een zijweg vlak bij
het station N. I. S.. door
een handwijzer aangege-
ven. Schitterend zwembassin.
Badhuis met 10 kamertjes en'
buffet.

Magelang Badplaats bij het Hotel Loze.


Overloop bronwater van
waterleiding M agelang.

61
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Ja a.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Midden.Java.


.Kedoe Magelang Bad Pisangan Een Militaire badplaats in
de omgeving van Magelang ;
om deze te bereiken volge
men achter het station de
weg naar Tegalredjo. Even
voorbij de brug over de Ello
slaat men rechts af.
Men mag niet toegelaten
worden zonder vergunning
van het plaatselijk militaire
bureau, hetwelk in het kam-
pe!"ent gelegen is.

Kali Bening Een paar K. M . voorbij Ma-


gelang in de richting Setjang
slaat men bij Pajaman links
af. Een handwijzer geeft den
weg aan.

Temang- Pikatan Nabij Temanggoeng. Bij de


goeng woning van den Assistent-
Resident slaat men links af;
men heeft slechts 2 K.M.
den weg te volgen.
Bron van de
Kali Progo Te bereiken door te Nga-
diredjo, komende van Para-
kan, bij het Pandhuis links
af te slaan . De weg is in
den Oostmoesson voor auto' s
berijdbaar tot ca. 800 M,
van af de bron. De bron is
zeer mooi gelegen op ca.
2250 M. hoçgte.
Tjandi-
oemboel Warm bad nabij de halte
Tjandioemboel N. I. S.; In
den weg Setjang-Ambarawa
paal 12 binnenweg rechts
afslaan c.a. \0 min. loopen.
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regen tschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Midden. Java.


Niet per auto bereikbaar.
Vanaf den wegwijzer naar
Halte Tjandi-Oemboel ca. 10
minuten loopen.

Semarang Semarang Semarang Bad Tjandi te Semarang.


gelegen bij het hotel van
den zelfden naam.

Kendal Plantoengan Aan den weg Soekoredio-


P lantoengan. Bij Plantoen-
gan zijn warme bronnen.

Limbangan Bij de dessa Limbangan (weg


Bodja - Limbangan) is een
kleine badplaats.

Salatiga Moentjoel Gelegen in de dessa Rawa-


boni, geheel per auto te
bereiken, binnenweg Banjoe-
biroe - Salatiga ca. 6 K.M.
van Salatiga.

Kalitaman Te Salatiga bij het Hotel


Kalitaman.
Koedoes Koedoes Badplaats bij
Prawoto De hoofdplaats van het di ....
trict Oendaän (21 K.M . van
Koedoes) ; alleen in den
Oostmoesson per auto te
bereiken, wijl in den West-
moesson een deel van den
weg onder w.ater staat; na-
bij genoemde districtshoofd-
plaats moeten overblijfselen
zijn van een lustverblijf van
een der eerste vorsten van
Demak, den Soesoehoenan
van Prawoto. Komende van
den kant van Koedoes heeft
men bij het naderen een
zeer schilderachtig gezicht;

63
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentscbap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Midden.Java.


aan weerszijden van den
weg op het open moeras. de
bekende Rawab Besar. ter-
wijl Prawoto zelf gelegen
is op den onmiddellijk zich
uit bet water verheffenden
beuvelrug.

Koedoes japara Zeebadplaats Op 9 K.M . van Japara, per


Klein Sche- auto bereikbaar.
veningen

Klamboe Op 25 K.M. van Koedoes


per auto bereikbaar.

Zeebadplaáts Geheel per auto te berei-


Poeloe Kelor ken, op 3 K. M . afstand
van Japara.

Zeebadplaats Geheel per auto te bereiken


Teloe Kawoer op ca. 5 K. M . afstand zui-
delijk van Japara.
Vergunning is noodig van
den eigenaar van het parti-
culiere land Teloe Kawoer.

Rembang Pati Goewowareh Badplaats in het district


Kajen ca. 30 K. M . van
Pati, in den Oostmoesson
per auto bereikbaar.
Rembang Mantingan T usschen Rembang en Blora,
op 21 K. M. van Blora aan
den grooten weg .

Blora Grobogan Bron Sarip Te Karangasem, ten Noor-


den van Wirosari: kleine
badplaats. Per auto bereik-
baar.
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

Gouvernement Soerakarta.
Soerakarta Soerakarta Partinituin Zwembassin aan de West-
grens van de kotta Soera.
karta.

Karanganjar Pablengan Warme. chloorhoudende


bronnen. (evenaart de bron.
nen van Wiesbaden) gele-
gen in de dessa Pablengan.
onderdistrict Matesih. di.
stictKarangpandan; 27 K.M.
van Solo. In de nabijheid
Badhotel Pablengan.

Tawang. Gelegen in het district Ka-


mangoe rangpandan. 39 K. M . van
Solo. In de nabijheid zijn
Hindoe oudheden. de Tjan·
di Soekoeh.

Wonogiri Eromoko Gelegen in de dessa en.


onderdistrict Eromoko. di-
strict Woerjantoro. 54 K.M .
van Solo. Het geneeskrach-
tige. zwavel-en jodiumhou-
dende water evenaart dat
van Wiesbaden.

Giriwojo Gelegen in de dessa en het


onderdistrict Giriwojo. di-
strict Batoeretno. 60 K. M.
van Solo.
Parang-
goepito (Zuiderstrand). gelegen in de
dessa Paranggoepito. onder.
district Giritontro. district
Batoeretno. 86 K. M . van
Solo. Een autotocht naar
dit Zuiderstrand in den dro·
gen tijd. loont zeer de moeite.

65
,
Lijst van IIronnen en Badplaatsen op Java .

Residentie Regentschap Badplaats . Toelichtingen

(vervolg) Gouvernement Soerakarta.


Klaten Klaten Geneng Gelegen op de onderneming
Gajamprit. district Klaten.
31 K.M. van Solo.

Bojolali Pengging Ge legen in de dessa Peng-


ging. onderdistrict en district
Banjoedono. afdeeling Bojo-
lali. 17 K.M. van Solo.

Gouvernement Djocjakarta.
Djocjakarta Djocjakarta Kalioerang Badplaats op 27 K.M. af-
stand van Djocja bij het
Tuindorp Kalioerang.

BantoeI Parang-Tritis Zeestrand. in de nabijheid is


een passanggrahan en een
eenvoudig Hotel. Het baden
in zee is gevaarlijk. Gelegen-
heid om in zoet water te
baden.

Koelon Progo Tjlereng Badplaats nabij Wates


SS/WL. van uit Djocja te
bereiken.
Goenoeng- Baai van
Kidoei Baron Aan het Zuiderstrand. op
22' /.K.M. van Wonosari.
In de nabijheid een zoetwa-
terbron. Gelegenheid voor
zeebad; wil men hier ge-
bruik van maken. dan moet
men vóór tienen daar zijn.
aangezien tegen elf uur het
water zakt. Voor de kazerne
der Veldpolitie te Wonosari
volgt men den weg naar
Baron. Een tocht in den
Westmoesson is niet aan te
raden. daar de weg glibbe-
rig is en vele bochten en
hellingen heeft.

66
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen .

Provincie Oóst·Java.
Madioen Madioen Oemboel Zwavelbron op ca. 20 KM.
van de hoofdplaats Madioen.

Gewestelijke Tusschen Maospati en Ma-


badplaats dioen. lIl. K.M. Oostelijk
van den Hoofdweg is een
gewestelijke badplaats.

Ngawi Ngambre Gelegen ten Zuiden van


Walikoekoen .

Magetan Plaossan Zwembak bij Hotel Giri-


mojo.

Sarangan Meer. mooie zwemgelegen-


heid. ca. 'I. uur te paard van
Plaossan.

Ponorogo Ponorogo Ngebel 27 KM. van Ponorogo.


Mooi meer.

. Patjitan Baai van Pa- Bij paal 3 gelegenheid voor


tjitan. een zeebad.
Kediri Kediri Badplaats Ca. 8 KM. van Pa ree.
Soerawana geheel per auto bereikbaar
langs dessawegen. van weg
Paree-Badas. even buiten
kotta Paree rechtsaf. ook
via Sf. Kentjong bereikbaar:
met wegwijzers aangege-
ven. Ca. 25X 25 M; diepte
niet steeds hetzelfde. Be-
schaduwde gemetselde bak.
water uit bron. bij vlak
naastgelegen waringinboom.
Geen badcostumes verkrijg-
baar.
Tarief : Volwassenen f 0.75
kinderen f 0.50. niet-baders
j 0.25.

67
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Oost.Java.


Op Vrijdag wegensschoon-
maak gesloten.
Op Zaterdag, Zondag en
Woensdag uitsluitend voor'
Europeanen .

Kediri Kediri Badplaats Geheel per auto bereik-


Soemberbe- baar van af grooten weg
doek Kediri - Toeloeng Agoeng.
ongeveer bij paal 6 naar
het Oosten afslaan in dessa-
weg. na enkele minuten
rijden wordt de badplaats
bereikt.
Twee bassins met gemetsel-
de wanden 9 X 26 M . en
25 X 45 M. Diepte neemt
geleidelijk toe, (wordt nog
uitgediept). Water afkom-
stig uit nabij gelegen bron.
Dranken wel, doch costu-
mes niet verkrijgbaar.
Tarief: Volwassenen f O,2S
kinderen f 0,15.
Op Zondag den geheelelb
dag voor Europeanen.

Maandag 6- 12 v.m. Chin ..


12- 6n.m. Eurp.
Dinsdag 6-12 v.m. Eurp .
. 12- 6 n.m. Chin .
Woensdag 6-12 v.m. Chin.
12- 6 n.m. Eurp.
Donderd. 6-12 v.m. Chin.
12- 6 n.m. Eurp.
Vrijdag, den geheelen dag
voor Inlanders
Z aterdag 6-12 v.m. Chin.

68
Lijst van Ilronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Oost.Java.

Kediri Berbek Zwembad


Ngandjoek Gelegen in Afdeeling Ber-
bek aan dessa weg . dicht
achter de gevangenis. ge-
heel per auto te bereilcen.
ca. 2 minuten rijden van
Icotta Ngandjoek.
Gemetselde bak ca. 12 X 25.
M . met water uit naastge...
legen artesische put Kaoe-
man; drie diepten voor
kinderen (afgepaald) 0.60
M. 1.20 M. en 3.10 M .•
met glijbaan. springtoren enz.
Dranken wel. badcostumes
niet verkrijgbaar.
Tarief; f 0.50 voor vol-
wassenen; f 0.25 per kind.
Op Donderdag en Vrijdag
gesloten wegens schoonma-
ken van de bak.

Kali T ritilc Gelegen in djatibosch ten


Noorden van Redjoso, op
helling van Goenoeng Pan-
dan. Mooi bosch met rivier-
tje. geschilcte plaats voor
het houden van een picnic.
Te Redjoso nader naar weg
informeeren.
Blitar Slitae Badplaats
Wlingi Gelegen in de kotta Wlingi.
tegenover zijweg. naar Sf.
Kenongo, voetpad, (2 minu-
ten loopen). gemetselde bak
II X 37 M. gevuld met
bronwater. diepte varieerend
van 1.20 M. tot 2.20 M.
Geheelen dag voor ieder-
een toeganlcelijk, alleen op
Vrijdag wegens schoonmaak
gesloten; tarief f 0.25 per

69
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap . Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Oost·Java.


persoon. geen badcostumes
verkrijgbaar.
Bodjonegoro Bodjonegoro Badplaats
Dander Onderdistrict Dander. 11
K.M. van Bodjonegoro. ge-
heel per auto te bereiken.

Toeban Bekti Ongeveer 5 K.M. van de


Afd. hoofdplaats Toeban
aan het eindpunt van den
weg van Toeban. voor-
bij Semanding Zuidwaarts.
Groote bron midden in een
stuk oerwoud. badgelegen-
heid en goede passanggrahan.

Beron Open badplaats. aan den


weg van Toeban via Pakah
naar Bodjonegoro. dicht bij
Rengel.

Gadon Zeebadplaats.

Soerabaja Soerabaja Soerabaja Zwem bakken te Tandjoeng-


perak en Sumatrastraat.
Modjokerto Modjokerto Sf. Tang-
goenan Badplaats. Vergunning te
bevragen bij den Admini-
strateur der Suikerfabriek ;
14 K.M. van Modjokerto.

Sf. Ketanan Idem op ca. I K.M. van de


fabriek. Prachtige zwemge-
legenheid.IS K.M. van Mod-
jokerto.

Sf. Dinojo Idem. ten Zuiden van de


fabriek . 20 K.M. van Mod-
jokerto.
Warme
bronnen Ca. 5 K.M. ten Zuiden van
de Passangrahan te Pat jet.

70
Lijst van Sronnen en Sadplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Oost·Java.


Modjokerto Modjokerto Trawas Op ruim 2000 voet; 36 K.M.
van Modjokerto. geheel per
auto bereikbaar. Zwembad
bij den passanggrahan en ver-
schillende particuliere zwem-
bakken.
Djombang Soemberpen-
ganten Badplaats 6 paal van Djom_
bang. En tree f 0.50.

Pasoeroean Pasoeroean Banjoebiroe In de afdeeling Pasoeroean


aan een zijweg van den groo-
ten weg Pasoeroean-Probo-
Iinggo. Prachtige zwemgele-
genheid .
Meer van
Grati idem.

Oemboelan Eind-punt weg Winangon-


Oemboelan. prachtige zwem-
gelegenheid.

Bangil Sidowaja. Met de daar aanwezige Hin-


doebeelden ; geheel per auto
bereikbaar.

Retjopodo Dessa Kepoeloengan; geheel


per auto bereikbaar.
Soember-
ringin Dessa Soemberringin; geheel
per auto bereikbaar.
Bodjo Troe-
no Waterval In ca. 15 minuten vanuit
Prigen te paard te bereiken.
Tretes Wa-
terval Nimtenbad. Mooie zwem-
gelegenheid.

Kakeh Bodoh. 5 minuten te


paard vanuit Tretes.

71
Lijst van Sronnen en Sadplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Oost·Java.


Pasoeroean B.angil Nimfenbad
Waterval 15 minuten te paard van
Tretes.

Kepoehredjo Gelegen in de dessa Kebon-


tjandi; tot Pedoekoehan per
auto.

Gemandar Tot de dessa Dajoeredjo


per auto; van Dajoeredjo
tot Djatiredjo te paard en
daarna te voet (5 K. M .)
Tjobon-
baong In de dessa Kanigoro (Sf.
Alkmaar). geheel per auto
bereikbaar.

PolamaR In de dessa Kaliredjo. tot de


dessa Karangsono per auto
of per dogkar. daarna te
paard of te voet ca. 2 K. M .

Porrong Per auto bereikbaar; 4 K. M .


van Lawang.
Tlogo Ma-
dirdo Tot Ngroto per auto. daarna
te voet of te paard 2 K. M .
Van uit Malang bereikbaar.
Malang Malang Wilhelmina-
bad Kali
Ning Bij Batoe. Tot Poen ten per
auto. daarna te voet of te
paard Vi K. M. Van uit
Malang bereikbaar.

. Boereng Geheel per auto bereikbaar


(dessa Poetoekredjo).

Wendit Geheel per auto van uit Ma-


lang bereikbaar over Blim-
bing . Prachtig zwembad.
Hotel.
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Oost.Java.


Malang Malang Soemberrin- Prachtige bron met zwembak
gin gelegen in de dessa Soem-
berringin. vlak bij Toem-
pang . Per auto bereikbaar
van uit Malang. 26 K. M .
van Sitoebondo.

Ranoe Bani Van Malang tot Potjokoe-


soma per auto. Van daar
uit ca. 4 K. M. te paard.
Probolinggo Loemadjang Meer Ra-
noebedali Tot Ranoejoso per auto.
vandaar langs dessa wegen
ca. 8 K.M. Het ligt in de
diepte en heeft steile oevers.
Men kan met eenige inspan-
ning tot den waterspiegel
afdalen.
Selokam-
bang Bronwater. Geschikte bad-
gelegenheid ca. 8 K.M. van
de kotta op den weg naar
Sendoero. Tot op 500 M.
per auto te bereiken.
Djarit (Lan-
gen Tjipto) Kristalhelder bronwater. Ge-
schikte badgelegenheid. Door
de dessa Djarit geexploi-
teerd; ca. 3 K.M. van dessa
Pasiran. Geheel per auto te
bereiken.
Waterval
Kali Glidik Aan den Zuid-Smeroeweg.
Dampit-Pasiran. Van Dam-
pit tot de Kali Glidik per
auto. dan te voet langs den
stroom ca. I K.M.
Meer Ra-
noepakis Ca. 100 M. dessa weg van
oud fabrieksterrein Ranoe-
pakis bij Klakah.

73
Liist van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

(vervolg) Provincie Oost·Java.


Probolinggo Loemadjang Meer Ra-
noeklakah Bij Klakah. Aan den oever
bevindt zich een Sanatorium
tevens hotel der SS. waar
ook particulieren kunnen
overnachten . SS. ambte-
naren gaan echter voor.

Zuider strand Gelegen in de afdeeling


Loemadjang. onderdistrict
Pasiran. district Tempeh bad-
gelegenheid in zoetw;;tter.
wijl de kali Besoeksemoet
ter plaatse in zee uitmondt.
Fraai strandgezicht.

Zuider strand Grafhuisje onder hooge boo-


men. bekende badplaats.
overigens niets bezienswaar-
digs. Van de onderdistricts-
hoofdplaats Tempeh per kar
of te paard ca. 8 K.M . Van
Parasgoang naar zee ca. 2
K.M. per kar.
Hooge golfslag. prachtig
strandgezicht.

Kraksaän Ajer Panas In de afdeding Kraksaän


tot Tjondong per auto. daar-
na te paard 21 K.M. Deze
weg is in den Oostmoesson
tot Titris per auto berijd-
baar.
Bondowoso Bondowoso Goenoeng-
sari In de dessa Pakoeniran.
afd. Bondowoso. bij Maesan
(groote weg Bondowoso-
Djember). Per auto be-
reikbaar. doch over minder
goeden weg. in den West-
moesson niet aan te bevelen .

74
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Java.

Residentie Regentschap Badplaats Toelich tingen

(vervolg) Provincie Oost.Java.


Bondowoso Bondowoso Taman Ca. 3 K. M. westelijk van'
de district-hoofdplaats Be-
soeki.
Taman-
Tasnan Nieuwe gewestelijke bad-
plaats. 5 K. M ten Zuiden
van Bondowoso. Ca. I K.
M. oostelijk van den groo-
ten Postweg.
Panaroekan Soember-
wringin Zwembad, eigendom Sf.
Pandji ; kan evenwel tegen
betaling gebruikt worden.

Kawah Idjen Kratermeer Kawah Idjen


met zwavelbron. zeer be-
zienswaardig. Gelegen op
ca. 2000 M. hoogte. Men
kan tot de onderneming
"Litjin" bij Djamboe per
auto gaan, daarna 3 a '1
uur te paard of tandoe.

Panaroekan Zeestrand. bij paal 37 aan


den grooten postweg Pana-
roekan - Besoeki. T usschen
paal 37 en 38 wordt door
de Vereeniging Pasir Poetih
een zeer goed geoutilleerd
badhuis geëxploiteerd.
D jember Djember Koetjoer In de afdeeling Djember.
aan het Zuiderstrand bij'
Poeger. Zeebaden.

75 ,
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelicbtingen
Plaats

Provincie West·Java.
Bantam Serang Bantam Ruïnen van bet fort Speel-
wijek en graven van diena-
ren der O . !. Compagnie.
11 K. M. van Serang.
Kesantrian
nabij Bantam Heilige graven van de vroe-
gere sultans van Bantam .
Ca. 9 K. M. van Serang.

Karangantoe Heilig kanon . 9 K. M . van


Serang.

Merak Een plaatsje op ca. 30 K.M.


van Serang gelegen aan
Straat Soenda. aanlegplaats
van de booten der K. P. M .
voor de verbinding met Te-
lokbetong.

Pandeglang Danoemeer Natuurmonument. is gedeel-


telijk per auto. gedeeltelijk
te voet bereikbaar.

Batavia Batavia Weltevreden In Weltevreden bet ' Mu-


seum. geopend van 8 uur
v. m. tot 2 uur n . m., Zon ..
en feestdagen van 9 tot 12
.s morgens. •s Maandags
gesloten.
Hoofd van
Pieter EIber-
feIt Het boofd van Pieter ' EIber-
feIt. Nabij de Portugeescbe
Kerk op den Jacatraweg,
aan de Oostzijde vindt men
in een hoogen witten tuin-
muur een groote ingemet-
selde staande zerk. waarop
in Hollandscb en Javaansch
staat vermeld dat bet aldaar
verboden is te bouwen of
te planten .. nu of ten Eeuwi-

76
Lijst van Oudheden en 8ezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie West-Java.


gen Daage". zulks .. uiteen ver-
foeylijke Gedagtenisse tee-
gen den gestraften Land-
verraader Pieter Elberfelt".
Batavia. 14 April Ao 1722.
Op den tuinmuur is tot
schandmerk een doodshoofd
geplaatst. waardoor een ijze-
ren speerpunt steekt.
Pieter EIberfeIt was een in-
vloedrijke vermogende in-
do-Europeaan. die. met een
aanhang van ca. 17.000 in-
landers. een complot smeed-
de om aUe Europeanen uit
den weg te ruimen ten ein-
de zich met den titel van
Toean-Goesti. aa n het hoofd
der stad Batavia te plaatsen.
Hij werd echter tijdig ont-
maskerd, en met zijne voor..
naamste aanhangers ter dood
gebracht.
Zijn huis werd gesloopt.
terwijl op den staanden tuin-
muur het bovenaan gehaalde-
verbod werd aangebracht.

Batavia Batavia Aquarium Het aquarium te Batavia.


Als me n er niet per auto
heengaat. kan men het be-
reiken als volgt : met Stoom-
of Electrische tram tot het
eindpunt. daarna per sado
door de Penang Poort. langs
het heilige kanon.
Voorbij het heilige kanon
passeert men twee bruggen
direct na de tweede wordt
links afgeslagen. en den lin-
kerkant gevolgd van het

77
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie West.Java.


kanaal, dat vroeger de com-
municatie was met Batavia
en de op de reede liggende
schepen. Men gaat nu voort '
bij de vischmarkt. en bereikt
ongeveer 400 M. verder
het kleine witte gebouw
van het aquarium . gelegen
in een tuin. Geen enkele
bezoeker van Batavia mag
nalaten een bezoek te bren-
gen aan het aquarium. daar
men er schitterende vis-
schen aantreft van buiten-
gewone vorm en kleur. Het
Aquarium is dagelijks geo-
pend van 8 uur v.m. tot 12
uur. De toegangsprijs is
f 0.30.
:Batavia Batavia Kali Besar
(Groote Ri-
vier) Hiermede worden aangeduid
de beide kaden van de Tji-
liwong. waar deze rivier
door Batavia stroom t. en
waar langs vroeger de groote
woonhuizen der welgestelde
kooplieden werden opge-
trokken.
Later werden deze patriciërs-
woningen in kantoorgebou-
wen veranderd.
Het heilige
kanon Dit is gelegen juist buiten
de Penang Poort aan de lin-
kerhand. De geschiedenis
ervan ligt in het duister, er
Is ook geen datum op aange-
geven. Het eene einde stelt
voor een gesloten vuist en
toont een inscriptie in La ..
ti;n; Ex me ipsa renata sum

78
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie West·Java .


(uit mij zelf hen ik herho-
ren) hetgeen ongetwijfeld
hierop betrekking heeft dat
het uit een ander kanon is
gegoten. De Inlandsche be-
volking gelooft. dat dit ka-
non de kracht heeft vrucht-
baar te maken ; altijd zal
men er menschen vinden,
die bezig zijn iets te offeren.
Batavia BaMvia Oude huizen Bezichtigen van eenige oude
huizen zooals het gebouw
van het mijnwezen (9 uur
v.m. tot I uur n.m.).

Poort De bekende Penang Poort.

Tangerang Tangerang Hoeden-industrie te Tange-


rang. Vergunning te vragen
bij de firma Platon te Ba-
tavia.

Buitenzorg Buitenzorg Buitenzorg Op de plaats zelve de beken-


de plantentuin en de ver-
schillende bij het Departe-
ment van Landbouw behoo-
rende musea en laboratoria.
In den omtrek de badplaats
kotta Batoe. gelegen onqe-
veer 15 K.M . ten Zuiden van
Buitenzorg. Dit uitstapje kan
gecombineerd worden met
het uitstapje naar den water-
val van Tjiapoes. veel bij-
zonders is deze waterval
echter niet.

Batoe Toelis Gelegen ongeveer 8 K.M.


in Zuidelijke richting van
Buitenzorg. Men vindt daar
eenige beschreven steenen.

79
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie West·Java.


De legende zegt van den
staanden steen. dat als men
dien ruggelings kan omspan-
nen zoodat de toppen van de
vingers elkaar raken. een
uitgesproken wensch vervuld
wordt.
Buitenzorg Buitenzorg Poentjak en
Telagawarna Op den berg Mengamen-
doeng waarop een koepel is
gebouwd (groote postweg
van Tjiandjoer naar Buiten-
zorg) en ca. 1'/2 K. M, van
den Poentjak verwijderd, in
de afd. Buitenzorg, ligt het
meer Telagawarna,
West-Pri- Tjiandjoer Bosch Moe-
angan aratiloe Langs een zijweg, 11/2 K.M .
verWijderd van den grooten
weg van Tjibeber naar Soe-
kanegara tusschen paal 21
en 22. ligt op de grens van
de onderneming Tjidadap het
bosch Moearatiloe, waarin
vele zeldzame orchideën
voorkomen, afd. Tjiandjoer.
Tusschen paal 35 en 36 weg
Soekanegara-Pagelaren, de
Tjueroek-Moeril.
GrafN.O, van
Tjiandjoer Het door Inlanders druk
bezochte heilige graf van den
vroegeren Regent van Tji-
koendoel in het onderdistrict
Madjalaja. 23 K.M. verwij-
derd van Tjiandjoer. (weg
van Tjiandjoer naar Tjika-
long-koelon). '
GrafN.O, van
Tjiandjoer Het eveneens door Inlanders
druk bezochte graf van den
vroegeren Regent van Tjika-

80
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentscbap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie West·Java.


doe. 8 K.M . verwijderd van
Tjiandjoer (weg van Tjian-
djoer over Kademangan en
zoo verder naar bet beilige
graf).

West- Tjiandjoer Krater Gedeh Vanuit Sindanglaja te be-


Priangan reiken langs een goed pad.
Bergtuin Tjibodas. in be-
beer bij bet Boscbwezen.

Goenoeng Vanuit den Bergtuin Tjibo-


Gedeh en das te bereiken langs een
Pangerango pad. De sleutel voor de
via Kandang- Kandang Badak is te bevra-
Badak gen bij den Hortulanus van
den Bergtuin Tjibodas.
De Gedeb kan ook beklom-
men worden van uit Sala-
bintana (Soekaboemi).

Bergtuin Tji- Van uit Sindanglaja langs


bodas een goed pad te bereiken.

Soekaboemi Sitoe-A wi Gelegen aan den grooten


weg van Buitenzorg naar
Soekaboemi, op ca. 2'/2 K.M.
van de Afdeelingshoofd-
plaats.

Krater Goe- Alleen in den Oostmoesson


noeng Salak gemakkelijk te bereiken.
Men kan er komen per auto
tot Tjidahoe, langs een goed
onderhouden dessaweg (af-
. stand van de spoorhalte Tji-
toeroeg ca. 9 K. M.) ; van
Tjidaboe wordt de reis te
paard of te voet voortge-
zet tot Perbakti, eene Thee-
onderneming.

81
6
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie West. Java.


Bij tijdige aanvraag kan
het dessahoofd van Tjidahoe
voor rijpaarden of draag-
stoelen zorgen. Van Perbak-
ti leidt een . voetpad door
het bosch naar den krater.
Het is ca. een uur loopen;
het pad is vrij steil.

West- Soekaboemi Rotspartij Aan den weg van Palaboe-


Priangan Karang bahoe han Ratoe naar Tjisolok (ge-
en het oerou- heel per auto te bereiken);
de Njam- afstand van Soekaboemi naar
pioeng ge- Palaboehan Ratoe (Wijn-
boomte koopsbaai) 63 K.M. en van de
spoorhalte Tjibadak 51 K.M.
Van Palaboehan Ratoe naar
Tjisolok (afstand 14 K. M .).
loopt een weg grootendeels
langs het strand met mooie
gezichten op de kust en het
gebergte. Op sommige plek-
ken aan het strand kan men
zeebaden nemen.
Te Tjisolok zijn geisers.

Sitoegoe- Een bergmeer ca. 11 K. M .•


noeng per auto van Soekaboemi.
dan nog 2 K. M. te paard.

Tjibeureum Waterval gelegen op ca. 6


K. M. (te paard) van Sala-
bintana.

Midden- 8andoeng Bandoeng Technische Hoogeschool met


Priangan Laboratorium voor mated..
alen onderzoek der B. O. W .
Geologisch Laboratorium .
(Museum).
Hoofdbureau van het De-
partement van Gouverne-
ments Bedrijven.

82
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie West-Java.


Midden- Bandoeng Dago Waterval ca. 6 K. M. be-
Priangan noorden Bandoeng. te be-
reiken via den Dagoweg en
vervolgens 3/4 K. M . te
voet.

Dago(Thee- Geheel per auto te bereiken


huis) via den Dagoweg. Vanaf
het terras heeft men een
schitterend uitzicht op Ban-
doengsche Hoogvlakte.
Tjisaroewa Waterval ca. 10 K. M . be-
noorden Tjimahi aan den
rijweg Tjisaroewa.

Grotten Grotten in het kalksteenge-


Goenoeng bergte Goenoeng Misigit.
Pawon Te bereiken langs een pad
vanaf K. M . 23 op den weg
Bandoeng-Tjiandjoer.

Krater Te bereiken vanuit Lembang


Tangkoehan te paard. doch heter vanuit
Prahoe Wates (grens Midden-Pri-
angan en Krawang. dat per
auto bereikbaar iS) langs een
voetpad 1 à 1'/. uur loopen.
Twee kraters en een krater-
meertje. (Niet in de kraters
afdalen. gevaar van stikgas-
sen).
Door de Vereeniging
.. Bandoeng Vooruit" is een
weg aangelegd. waarover
men per auto tot het hoog-
ste punt kan komen. De
weg is alleen toegankelijk
na ontvangen toestemming
van de Vereeniging "Ban-
doeng Vooruit".

83
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

{vervo/SJ} Provincie West·Java.


Midden- Bandoeng Lembang Het Junghuhn-monument ca._
Priangan I KM. te voet van af Lem-
bang, welke plaats 15 KM.
benoorden Bandoeng ligt.

De Bosscha De sterrenwacht is voor


Sterrenwacht belangstellenden eIken Za-
terdagavond te bezichtigen,
mits men van tevoren den
Directeur van het bezoek
in kennis stelt. (te bereiken
langs den particulieren weg
van de sterrenwacht, welke-
weg uitkomt bij K. M. 14-
op den weg Bandoeng -
Lembang).

Poetih Een zwavelmeer op den


Patoeah, te bereiken vanaf
den weg Tjiwideh-Patoeah-
Wattie.
Vandaar kan men in een klein
uur den top den Patoeah
bereiken en vervolgens af-
dalen naar Telaga Patengan.
Z. W . van Bandoeng.

Sangiang De plaats waar de Tjitaroem


Tikoro in een grot verdwijnt. Gele-
gen ten Zuiden van de
onderneming Radjamandala.
Grens Reg. Bandoeng en..
Tjiandjoer.

Telaga-Pate- Meer aan den weg van


ngan Tjiwidej over Rantjabali
naar de onderneming T elaga ,
Patengan, 50 K M . van,
Bandoeng.

84
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie West.Java.


M idden- Bandoeng Tjoeroeg Groote waterval van de
Priangan Halimoen Tjitaroem. Moeilijk te be-
reiken vanuit Halte Tjipeu-
jeum over het Goehage-
berg te naar de dessa Tjatja-
ban. Grens Reg. Bandoeng
en Tjiandjoer.

Tjiwideh Een krater langs den weg


van Tjiwideh naar Rantja-
bolang en Patoeah-Wattie.
Reg . Bandoeng. Te berei-
ken vanuit Bandoeng over
Soreang.

Oost- Garoet Bagendit Meer ca. 12 K. M. van Ga-


Priangan roet. via Trogong en Bod-
jongsalam te bereiken. .

Danau Pang- Groot bergmeer nabij het


kalan Engelsch park.

Grot 9 K.M. van Parakanhondje.


bij Pamidjahan bevindt zich
een ca. 200 M. lange grot.
De weg moet te voet wor-
den afgelegd. Deze grot werd
vroeger bewoond door een
der eerste predikers van den
Islam op Java. De ingang
der grot is vrij smal en lijkt
ook wat gevaarlijk. doch
verderop heeft men zalen van
ca. 200 M' oppervlakte. Bij
het bezoeken der grot moet
men blootvoets gaan en het
hoofd ongedekt houden. Bui-
ten de grot bevindt zich een
heilige begraafplaats. waar
genoemde prediker begra-
ven is.

85
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie West.Java.


Oost- Garoet Kawah Solfatoren op de helling van
Priangan Kamodjanen den Goentoer. Te bereiken
Engelsch park langs goede wegen zoowel
van de Garoetzijde (vanuit
Semarang) als van de Ban-
doeng zijde (vanuit Tjiparaj).
Het Engelsche park is een
grasweide met typische
boomgroepen.

Krater Vanuit Tjiseroepan per tan-


Papandajan doe of te paard te bereiken.
langs een goeden weg . Er is
tol verschuldigd. (Voorzich-
tig. gevaar van stikgassen).
De krater is ook te bereiken
vanaf de Bandoengzijde door
een pad te volgen door de
theetuinen van de onderne-
ming Negla.

Tasikmalaja Meer van Te bereiken vanuit Tjiawi.


Pendjaloe Het eilandje in het meer is
een natuurmonument. Die...
renpark (herten. bantengs.
enz).

Pangandaren Aan de Zuidkust bij Kalipoe-


tjang. Zeer goede passan-
grahan. Prachtig strand.
Mooie gelegenheid tot het
nemen van zeebaden. Te
bereiken vanaf Bandjar en
ook vanuit Tjilatjap per boot
door de Kinderzee.

Tjitiïs Waterval. Noordelijk van


kampoeng Tandjoeng gele-
gen. Noordelijk van paal 38
aan den weg Leles-Garoet.
de dessaweg in N .W. rich-
ting volgen.

86
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen.
Plaats

(vervolg) Provincie West-Java.


Oost- Tasikmalaja Penadjoeng Schiereiland nabij Kalipoe-
Priangan tjang. Natuurmonument.
Dierenpark. (herten, ban-
tengs enz).
Op de zelfde wijze te be-
reiken als Pangandaran.

Indramajoe Nladja- Bronzen beel- Aanwezig in de dessa Te-


leng ka den (7 stuks) lagawetan, Regentschap Ma-
djalengka, geheel per auto
bereikbaar, route Cheribon-
Koeningan-Tjikidjing.

Telaga San- Schitterend bergmeer. Mooie


gijang natuur. Heilig graf. Gelegen
op ca. 4000 voet hoogte.
Autoroute Cheribon-Koeni-
ngan-Telaga. Vanaf Telaga
ca.6 K. M. te voet of te
paard.

Cheribon Cheribon Oudheden Artikelen uit den Compag-


nie' stijd te bezichtigen in
de kraton Kasepoehan ter
hoofdplaats Cheribon. Zeer
de moeite waard.

Graf Cheribon (dessa Estana)


Graf Soenan Goenoeng-
Djati (Ie Sultan van Tjere-
bon). In de Mohamedaan-
sche maand Mauloed komen
duizenden Inlanders van
heinde en ver dit heilige
graf bezoeken. Ca. 5 K. M.
van de Hoofdplaats; per
auto bereikbaar. Bezoek zeer
aan te bevelen.

87
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie West.Java.


Cheribon Cheribon Oud Water- Per auto bereikbaar, ca. 2
kasteel (dessa K. M . van de hoofdplaats
Soenjaragi) (Cheribon). Dit kasteel is
van kalkbeton gemaakt,
doch verkeert thans in zeer
vervallen staat.

KIenteng Hoofdplaa(sCheribon. Naast


gebouw der Ned. Ind. Es-
compto Mij; een der oud-
ste Chineesche KIentengs
met mooie muurteekeningen.

Telaga Remis Bergmeer, donkerblauw van


kleur, 13 K.M. van Cheribon,
per auto tot de dessa Tjikala-
hang. Van daar ongeveer
3 K. M. te voet of te paard.

Kraton Ka- Straat Poelasar. Cheribon.


tjerbonan

Kraton Straatl Kanoman. Cheribon.


Kanoman

Soember Oud Pangeransgraf en apen-


kolonie "p 10 K. M . van
Cheribon.

Koeningan Tjoeroeg Ca 9 K.M. van Koeningange-


Bangkoeng legen, gedeeltelijk per auto te
(waterval) bereiken. (ca2 K.M. te voet).

Tjigoegoer Bergmeer. Ca 3 K. M . van


Koeningan. Heilige visschen.
Badplaats. Geheel per auto
bereikbaar.

Linggadjati Bergmeer. Ca 3 K M . van


de districtshoofdplaats Tji-
limoes. (24 K. M. van Che-
ribon). Badplaats.

88
Provincie Midden·Java.
RESIDENTlES PEKALONGAN EN TEGAL.
Om van de bezienswaardigheden van deze Residenties te profiteeren
kan men niet beter doen dan geheel of gedeeltelijk het door den voor-
maligen Resident van Pekalongan J. E. Jasper aangegeven programma
te volgen. hetwelk wij hieronder afdrukken.
Ie Dag: Van Pekalongan naar Bandar (Reg. Batang). ca 1200 voet
hoog (vanille-onderneming) en door naar Blado (Reg. Batang). Na
vooraf verkregen toestemming van den Adm. der Thee Onderneming
Pagilaran kan men door gaan naar de Theefabriek. De weg is geheel
per auto berijdbaar. Vandaar terug naar Pekalongan.
2e Dag : Van Pekalongan per auto naar de Suikeronderneming Wo-
nopringo en de Districtshoofdplaats Kadjen (Reg. Pekalongan). naar
de Gouvernements rubberonderneming Boewaran en van daar gedurende
2 uur stapvoets te paard naar de passanggrahan Linggo. ruim 2000
voet hoog (fraai uitzicht op de geheele vlakte van Pekalongan). Over-
nachten in den passanggrahan.
3e Dag: Van Linggo terug naar Pekalongan.
4e Dag.: Van Pekalongan per auto via Batang. Soebah en Limpoeng tot
Sodjomerto (Reg. Batang). van hier te paard naar de passanggrahan Soerdjo
(ongeveer 2 uur stapvoets rijden). In dezen passanggrahan overnachten.
Se Dag : Van den passanggrahan Soerdjo te paard Zuidwaarts naar
het Diëngplateau. Bijzonder interessante tocht. 's Morgens om 8 uur
van Sodjomerto vertrokken. komt men ongeveer om 2 uur .s middags
bij den passanggrahan van het Diëngplateau.
6e Dag: Verblijf op het Diëngplateau om er de bezienswaardigheden
te bezichtigen.
7e Dag: Van het Diëngplateau te paard via het mooie meer Telaga
Merdodo. het Z.g. Doodendal en het merkwaardige meer Djolotoendo. naar
de districtshoofdplaats Batoer. Overnachten in den passanggrahan aldaar.
Be Dag : Van Batoer te paard langs de groote dessa Sibébék. over
de hooge waterscheiding (grens tusschen de Residenties Pekalongan en
Wonosobo) naar de onderdistrictshoofdplaats Petoengkriono (Reg. Pe-
kalongan). Prachtig gelegen op 5000 voet hoogte. met bewonderenswaar-
dige uitzichten. Een der mooiste streken van Java met een grootsche
bergnatuur. Overnachten in de passanggrahan te Petoengkriono.
ge Dag: Van Petoengkriono te paard Noordwaarts door dicht oer-
woud naar de districtshoofdplaats Doro (Reg. Pekalongan). Deze inte-
ressante rit duurt stapvoets ongeveer 5 uren.
Van Doro per auto terug naar Pekalongan. Indien men geen eigen
auto heeft. deze bestellen uit Pekalongan.

89
10e Dag: Uitrusten te Pekalongan.
11e Dag: Van Pekalongan per auto via de suikerondernemingen
T jomal en Petaroekan naar de afdeelingshoofdplaats Pemalang (Reg.
Pemalang) en dan door naar de districtshoofdplaats Banjoemoedal (Moga).
De geheeIe rit per auto duurt ongeveer 2 uren. (totaal afstand Peka-
longan-Moga ca 69 K. M.). .
Let gedurende dezen tocht naar "boven" op de mooie. door bergen
omringde. vruchtbare vlakten van Randoedongkal. welke districtshoofd-
plaats men passeert.
Moga. ongeveer 1000 voet hoog. is langs geheel Java's Noordkust
bekend om zijn geweldige bron. waarbij een groot zwembad is aangelegd
(vlak tegenover de passanggrahan). Overnachten in den pasanggrahan.
12e Dag: Voorbereidingen voor den klim naar den top van den
Slamet (11.000 voet hoog) te treffen in overleg met den Wedana van·
Banjoemoedal. .
13e Dag: Bestijging van den Slamet ; van Moga te paard langs de
hoogste dessa Djoerangmangoe tot Igirboontjis; van hier te voet klimmen
tot Pondok Goewo (op ca 9000 voet hoogte). aan den voet van den kalen
kraterkegel). Als men om 7 uur '5 morgens van Moga vertrekt. kan
men om i uur •s middags te Pondok Goewo zijn. Mooie. maar moeilijke
tocht. alieen te maken in een der Oostmoesson maanden JuH . Augustus
of September. Overnachten in een hutje (pondok Goewo). Zeer koud.
He Dag: Beklimming van den kalen kraterkegel; bezoek aan de
Zandzee en den grandiozen krater van den Slamet. daarna terug te
voet tot Igirboontjis en van hier te paard naar Moga. Als men om
7 uur den klim begint uit Pondok Goewo. kan men. na ca 1 uur op den
top te zijn geweest. ongeveer tegen 3 of 4 uur 's middags te Moga terug zijn.
15e Dag: Uitrusten in den passanggrahan te Moga.
16e Dag : Per auto via Pemalang naar de Residentie hoofdplaats Tegal.
17e Dag : Uitstapje per auto naar het hoog gelegen.liefeHjke Toewel'
(Reg. Tegal). waar een hotel is. en van daar te voet naar Boemidjawa
(Passanggrahan). Daarna terug.
18e Dag: Van Tega! per auto Zuitwaarts naar Boemiajoe (Reg.
Brebes) ongeveer 60 K.M. en aldaar overnachten in den passanggrahan.
1ge Dag: Groote trip door het berggebied van Boemiajoe via Krètèg
naar het bekende bergmeer Telaga Randjeng. langs de grens tusschen
de Residenties Tegal en Noord-Banjoemas. langs de theetuinen van de
onderneming Kaligoea. voorbij de 6000 voet en hooger gelegen dessa' s
en het grootsche voorgebergte van den Sla met. via de onderdistricts-
hoofdplaats Sirampog (oude passanggrahan) en van daar naar de districts-
hoofdplaats Banda. van waar per vooruitbestelde auto kan worden
teruggereden naar den passanggrahan van Boemiajoe.

90
Deze bijzonder interessante tocht door een schitterend en vruchtbaar '
berggebied. duurt ongeveer Ii uren (eerst tevoren overleggen met den
Controleur of den Wedana van Boemiajoe).
20e Dag: Uitrusten in den passangrahan van Boemiajoe. Kleine wan-
delingen in de mooie omgeving.
21e Dag: Per auto Noordwaarts naar Brebes en van hier door naar '
Cheribon.

Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

Provincie Midden·Java.
Noord-Ban- Poerwakerta Batoe- Mooi overzicht over de
joemas Raden vlakte ca 2700 voet hoog;
op 13'/, K. M. afstand van
Poerwakerta, perautobereik-
baar ; modern berghotel met
tennisbaan en autogarage.

Waterval Dicht bij den weg naar Ba-


Rempowah toer Raden. 8 K. M. per
auto van Poerwakerta. en
dan 10 minuten loopen langs
een in den Westmoesson
slechten weg. (langs den
rand van den waterval).

Oerbosch Per auto van Poerwakerta


op de Zuid. tot het Clubhotel te Batoe-
helling van raden. daarna te voet ver-
den G . Slamet der. Wenschelijk is het den
manager van genoemd hotel
tijdig te verzoeken om een
berggids. Men moet om de
hierna te vermelden beziens-
waardigheden te bereiken.
zich op verscheidene plaat-·
sen kappende een weg banen :
De BatoeBe- In de oud-
galen heid berucht
De Batoer als roovers
Doewoer holen.
De Batoer
Segala

91

Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen.
Plaats

(vervolg) Provincie Midden·Java.


Zuid-Ban- Karanganjar Grotten met Karangbolong is van uit
joemas eetbare vo- Gombong per auto te be-
gelnestjes te reiken. De weg (± 18 K.M.)
Karangbo- is tot aan Djeladrie Kidoei
long goed berijdbaar. op enkele
stukken na, welke in den
Westmoesson veel onder
water komen. Het laatste
stuk van Djeladrie KidoeI
naar Karangbolong (± 3
K. M.l was oorspronkelijk
niet berijdbaar.
Thans kunnen auto's in den
drogen tijd wel tot Karang-
bolong komen. In den West-
moesson zijn tochten naar
Karangbolong niet aan te
raden, aangezien de vrij ge-
accidenteerde weg glibberig
is, en vele bochten heeft.
Te Karangbolong is een
passanggrahan, welke in
pacht is gegeven aan den
Heer Oei Tjing Hwat, han-
delaar te Gombong, die
mede de grotten in pacht
heeft. Bij voorafgaande
waarschuwing kan voor rijst-
tafel en ander voedsel wor-
den gezorgd. Van den pas-
sanggrahan moet men, om
de grotten te naderen, nog
± 3 K. M . bergopwaarts
gaan. Ofschoon voor gewo-
ne toeristen het afdalen in
die grotten niet doenlijk is,
blijft het toch heel interes-
sant, te zien, hoe de Javaan
met zijn primitieve middelen
in die donkere bolten binnen-
dringt, om de eetbare vogel-
nestjes te bemachtigen.
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Midden.Java.


Zuid-Ban- Karanganjar De zoogenaamde pluk heeft
joemas vier maal .s jaars plaats en
wel in de maanden Januari.
April of Mei. Augustus of
September en November.
Onnoodig te zeggen dat
ieder jaar de pluk begint
met een groote slametan
om de Godin Njai Loro
Kidoei gunstig voor de pluk-
kers te stemmen.
De grot Goewo Djoembleng
is vanaf een zeker punt zicht-
baar. Voor de afdaling
maakt de Javaan gebruik
van rottan ladders die voor
deze grot een lengte heb-
ben van ruim 150 M. Ver-
der kan de grot worden
betreden door klimmers en
springers. hetgeen groote
behendigheid vereischt in
verband met de steeds on-
stuimige zee.
Voor de grot Goewo Ge-
deh geschiedt de afdaling
langs de rotsen ook middels
een rottanladder. die onge-
veer 100 M. lang is.
Deze grot gaat in horizon-
tale richting ongeveer 800
M . diep en heeft inwendig
nog een tiental zijgangen .
In deze grot komen de Ja-
vanen binnen op loopplan-
ken. beter gezegd. op loop-
bamboes. Deze worden mid-
dels touwen aan de rotsen
vastgemaakt.
Feitelijk zijn er niets dan
twee rijen bamboes onder
elkaar. de onderste bamboe

93·
Lijsl van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen.
Plaats

(vervolg) Provincie Midden·Java.


wordt betreden en aan de
bovenste houden zij zich
vast. Deze bamboes worden
in van te voren gemaakte
gaten in de rots middels
lussen opgehangen; dus een
min of meer schommelende
weg en niets voor men-
schen met ruimtevrees of
zwakke zenuwen.

Noord-Ban- Poerwakerta De Gutta- Vanuit Poerwakerta te be-


joemas perchabos- reiken. Bekend om de heer-
schen van het lijke koele wandelwegen.
Boschwezen.

Waterval Gelegen aan een binnen-


van Ketanger weg van den weg Poer wa-
kerta-Batoeraden. Rijden tot
de dessa Ketanger. daarna
langs een irrigatie-leiding 1' /.
uur te voet verder. Deze
waterval zal dienen voor
het a.s. Krachtstation van
de electrificatie van N oord-
Banjoemas.

Zuid-Ban- Tjilatjap Druipsteen- Limoe Boentoe-Gladangan


joemas grotten bij Permisan aan de Zuid.
kust van het eiland Noesa
Kembangan bij Tjilatjap.
Toestemming tot bezoek van
het eiland moet gevraagd
worden aan den Directeur
der strafkolonie.

Oud Portu- Op Noesa Kembangan. zie


geesch Fort boven.

Karanganjar Grot hij Idjoe Onmiddellijk voor de brug.


welke op de grens tusschen
Kedoe en Banjoemas ligt.

94
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Midden·Java.


(tusschen Gombong en Ban-
joemas) slaat men links af
en bereikt Idjoe. In de grot
huizen vele vleermuizen.
waardoor het er zeer on-
welriekend is.

Kedoe Magelang De Boro- Oude beroemde Hindoetem-


boedoer pel.
Gelegen aan den weg Moen-
tilan-Salaman.

De Mendoet Is eveneens aan den weg


van Moentilan-Salaman ge-
legen. in de nabijheid van
het klooster.

Tempel Rijdt men van den Boroboe-


Pawon doer in de richting Mendoet.
dan zal men halverwege. bij
een driesprong. rechts moe-
ten inslaan en een grasweg
volgen. waarna men 300 M .
verder den tempel Pawon
bereikt.

Waterval Te bereiken vanaf Grabak


Grabak den weg naar Watoe Pen-
Merbaboe ganten te volgen (ca 3 paal).
Van hier uit bereikt men
den waterval te voet in ca
20 minuten.

Tjandi Hindoe- oudheid. 3 paal be-


Ngawen zuiden Moentilan. Is per
auto bereikbaar.

Wonosobo Wonosobo Tempels De tempels op het Diëng


plateau .
Van Wonosobo kan men
per auto via Garoeng naar
Kedjadjar rijden. waar ge-

95
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen.
Plaats

(vervolg) Provincie Midden·Java.


legenheid is tot stalling.
Van daar gaat men te voet
of te paard via Bolang naar
Diëng. De officieele gidsen
geven een omschrijving van
de verschillende tochten, die
men ter bezichtiging der
oudheden en verdere be-
zienswaardigheden maken
kan.

Wonosobo Bandjar- Bandjar- Bij de Afd. hoofdplaats Ban-
negara Tjahjana djarnegara heeft de aftap-
ping uit den Serajoe plaats.
Om deze te zien moet men
van Bandjarnegara den weg
naar Karangkobar rijden tot
bij Legok {ca 2 K. M. van
Bandjarnegara}. Van hieruit
volge men te voet ca. 1 K.M.
een zijweg,
Teruggekeerd naar den
grooten weg rijde men 4 1/ 2
K. M. verder in de richting
Karangkobar en slaat hier
den weg in naar den Ass.
Wedono van Bandjarma-
ngoe {Wonodadi}, welke
men ca 4 K. M. volgt tot ·
aan een wegwijzer naar de
brugsyphons. Dien weg slaat
men met de auto in. tot aan
de plaats waar gelegenheid
tot keeren bestaat.
Links en rechts van het punt,
waar deze weg op het in-
spectie-pad der hoofdleiding
uitkomt, liggen syphons.
Via Wonodadi komt men
op Mantrianom, op den
grooten weg naar Banjoe-
mas, uit.

96
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Midden·Java.


In omgekeerde richting van
&njoemas komende. slaat
men derhalve te Mantri-
aoom den weg naar Wono-
dadi in. om op Bandjarne..
gara uit te komen. Men
krijgt dan eerst de syphons.
daarna Bandjarmangoe: op
den weg van Karangkobar
uitkomende. slaat men rechts
af naar Bandjarnegara om
bij Legok naar de inlaatsluis
te gaan.
&gelen Poerworedjo Gedenknaald In den weg Magelang-Poer-
woredjo bij P 20. op 9 Paal
(13'/. K.M.) afstand van
Salaman. staat een gedenk-
naald ter herinnering aan
den aanleg van den weg
over de Mergojoso. met het
volgende opschrift:
.. Deze weg is daargesteld
onder het Bestuur van den
resident van Bagelen Jhr.
J.G.O.S. Von Schmidt auf
A1tenstadt en R. de Fillietaz
Bousquet en onder mede-
werking van Raden Adipati
Tjokro Negara. Regent van
Poerworedjo. 18i5-1850.
De gedenknaald is opge-
richt in 1862."

Waterval Gelegen direct naast den


Mergojoso weg Magelang-Poerworedjo
bij paal 18. Een tweetal
voetpaden geven gelegen-
beid in ± 5 minuten de
waterval (die in meerdere
trappen neervalt) onder de
bovenste val dan wel geheel

97
7
Lijst van Oudhedenen Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen,
Plaats

(vervolg) Pr.ovincie Midden .Java.


aan den voet te bereiken.
In den Oostmoesson is er
weinig water, doch in den
Westmoesson is het zeker
de moeite waard. hier een
oogenblik te vertoeven.

Semarang Semarang Semarang Het heuvel terrein. vanwaar


uit men uit diverse punten
een schitterend uitzicht ge-
niet op de zee. de gemeen-
te en den berg Oengaran.
Het wandel plein met een
fraai uitzicht op zee bij de
Kurhausbar, gelegen bewes-
ten de pieren van het
Nieuwe Havenkanaal.
De tuin van wijlen Majoor
Oei Tjiong Ham aan den
grooten Toerweg, met hare
rotspartijen.

Kendal Gouverne- Aan den grooten weg van


ments Rub- Bodja naar Kaliwoengoe (16
beronderne- K.M . van Bodja).
ming.

Grot Nabij Trajoe aan den weg


Kaliwoengoe-Bodja, Afdee-
!ing Kendal.

Waterval Bij het eindpunt van den


weg Soekoredjo-Patean. Afd.
Kendal.

Meer In de dessa Midjen, langs


den weg Djerakah-Bodja.
Afd. Kendal, is een meer.
De omgeving is geschikt
voor picnic.

98
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Residentie Regentschap I Naam of


Plaats
Toelichtingen

(vervolg) Provincie Midden.Java.


Semarang Salatiga Hindoe [n de dessa Gedongsongo.
Oudheid op de grens van Ambara-
wa en Temanggoeng. 4500
voet.
Per auto tot Taroekan. weg
Ambarawa-Soemowono. en
verder te paard of per
Tandoe 3 K. M. (Afd. Sa-
latiga).

Koedoes Demak Moskee De Moskee van Demak.


waarvan een der palen is
gemaakt van houtsplinters ;
is gebouwd door 4 Wal;' s
(wijsgeeren) en wordt door
de Inlanders als heilig be-
schouwd.

Graf te Ka- Het graf van Soenan Kali-


dilangoe djogo. de Wali. door wien
de paal van boutsplinters in
de moskee van Demak ge-
maakt is. wordt eveneens
door de Inlanders als heilig
beschouwd.

Vuur Bron van onderaardsch vuur.


dessa Merapi.

Bron In de dessa Radieg. ald.


Demak. Steeds spuitende
bron . •

Vijver In de dessa Djepang. Afd.


Demak. Vijver met talrijke
schildpadden. in de nabij-
heid waarvan, volgens le-
gende. de in de geschiedenis
van Mataram bekende Ario
Djipang. zich in afzondering
heeft terug getrokken.

99
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Midden.Java.


Koedoes Koedoes Graf Van Soenan Moeria. eeIl'
der vestigers van het Mo-
hamedaansche geloof op.
Java.
Het graf is gelegen op dea
top van een hoogen heuvel'
nabij de passangrahan Tjo-
10 (19 K. M. van Koedoes).
In den Oostmoesson tot op·
een paal afstands van ge-
noemde passangrahan per
auto te bereiken. Eens in
de 35 dagen en wel op
Ojoemoeah Paing is dit graf
het doel van vele Inland-
sche pelgrims. Er wordt n.1.
beweerd. dat wenschen bij.
dit graf uitgesproken ver-
vuld worden.

Schildpad- Bij de dessa 80ember in de


den kolonie Afd. Koedoes. welke dessa
gelegen is aan den grooten
postweg tusschen Koedoes.
en Ojekoelo. De kolonie is.
ca 'J. K. M. van den groo-
ten weg gelegen. Op Bodo-
Sawal (8 dagen na de Le-
baran of het eind van de
poeasa) wordt zij door hon-
derden Inlanders bezocnt ..
Geheel per auto bereikbaar.

Kunstwerk Het kunstwerk Wilaloeng.


(ca 17 K. M. van Koedoes),
een der grootste kunstwer-
ken van Java. hetwelk de
watertoevoer uit de Kali
Serang naar de Rawah Be-
sar regelt. en tevens dienen
zal tot bevloeiïng van de-
bouwvelden in het district

100
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Midden·Java.


Oendaän. Het werk heeft
meer dan een millioen gulden
gekost. terwijl men in ver-
band met verschillende ter-
reinmoeilijkheden. acht jaar
over den bouw gedaan heeft.

Koedoes Koedoes Graf Graf van den Soesoehoenan


Koedoes van Koedoes in de kotta
Koedoes.

Japara Japara Inlandsche houtsnijwerk-in-


dustrie.

Graf Van Soenan Kalinjamat in


de dessa Mantingan. geheel
per auto te bereiken, ruim
3 K. M. afstand zuidelijk
van Japara.

Rembang Pati Goewoh Vogelnestjesgrot met onder-


Djembaran aardsche rivier te Sloengkep,
district Kajen, op 25 K. M .
van Patio Sloengkep is per
auto bereikbaar.

Kabelbaan Van de Moeriahtras-fabriek


te Kedoengsari. op ca 22
K. M. van Patio
Kunstwerk De dam met
ken te Goenoeng Rowo,
district Telogo Woengoe,
op ca 12 K. M. van Pati.

Heilige Te Sani op 3 K. M. afstand


Schild- van Patio
padden

Het apenei- Bij Djoeana.


land

lOl
Lijst van Oullheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
plaats

(oe roolg) Provincie Midden.Java.


Rubberon. Gouvernements Rubberon.
derneming derneming Kali T elo. ca 39
K. M. van Pati.
Blora Poerwodadi Graf Van Kijai Ageng Selo. stam·
vader van de vorsten van
Solo en Djocja. Te Selo.
nabij de tramhalte Ngran.
toe. district Tawanghardjo.
Modderwel. Gelegen in de dessa Koe.
len woe. district Kradenan.
Zoutbron. In de dessa Diono. district
nen Grobogan. ca 6 paal van
den hoofdweg.
Zoutbron. In de dessa's Mendikel en
nen Tjrewek. beide in het dis-
trict Kradenan.

Gouvernement Soerakarta.
Soerakarta Soerakarta Kraton Te Solo slechts te bezichti-
gen na voorafgaande ver··
gunning van den Soesoe-
hoenan. tijdig te vragen aan
den Resident. De meest
geschikte dag voor het be·
zoek is Woensdag.

Stads tuin Te Solo. Entree volgens


en Museum tarief.

Hettenkamp Toebehoorende aan Zijne


Grogolan Hoogheid den Soesoebanan.
gelegen in de dessa Krapjak.
onderdistrict en district Kar-
tasoera, 12 K. M. van Solo.
Slechts met speciale vergun-
ning van Zijne Hoogheid
den Soesoehoenan te be-
zichtigen.

102
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen.
Plaats

(vervolg) Gouvernement van Soerakarta.


Soerakarta Soerakarta Solo Groote Inlandsche Batikin-
dustrie.

Wonogiri Djatibosch Dicht bij de grens van Ma-


Danolojo dioen, weg Wonogiri-Pono-
rogo. Het bosch wordt als
heilig beschouwd, omdat er
zich in bevindt het over-
blijfsel van een buitenge-
woon zwaren djatiboom.
waarmede de heilige moskee
te Demak is gebouwd. De
djati stijlen voor enkele ge-
deelten van den Kraton te
Solo werden uit dit bosch
verkregen .

Klaten Klaten Prambanan Gelegen in de dessa Koko-


san, onderdistrict Pram ba-
nan, op de grens van
het Gouvernement Djocja;
48 K. M. van Solo. Dicht
bij Prambanan is ook de
Tjandi-Sewoe.

Bojolali Paras Buitenverblijf van Zijne


Hoogheid den Soesoehoenan
van Soerakarta, gelegen in
de dessa Paras, onderdistrict
Tjepogo, district Ampel; 18
K. M. van Solo. Slechts met
spedale vergunning van
Zijne Hoogheid den Soe-
soehoenan te bezichtigen.

Selo Buitenverblijf van Zijne


Hoogheid den Soesoehoe-
nan, gelegen in de dessa en
het onderdistrict Selo, di-
strict Ampel, 53 K. M. van
Solo. Deze passanggrahan.
waar slechts met vergun-

103
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Gouvernement van Soerakarla.


Klaten Bojolali ning van Zijne Hoogheid
den Soesoehoenan (welke
vergunning tijdig aan den
Resident moet worden aan-
gevraagd) eenige dagen mag
worden verbleven. ligt vlak
tegen de hellingen van den
Merapi en den Merbaboe.
Gelegen op een hoogte van
5100 voet. kan van hieruit
te voet een interessante
tocht naar den top van ge-
noemde bergen worden on-
dernomen.
De beklimming van den Me-
rapi duurt 3 uren. die van
den Merbaboe 4 uren of
heen en terug 6 en 8 uren.
Vlak bij dit buitenverblijf
woont een mantri die reizi..
gers logeert tegen een bil-
lijk tarief. voor welk logies
geen vergunning noodig is.

Gouvernement Diociakarta.
Djocjakarta Djocjakarta Tempels Te Kalasan. gelegen in de
nabijheid van Prambanan.

Tuindorp Gelegen op de helling van


Kali Oerang den Merapi. 2900 voet.
Zwembassin.

Het water- Gelegen in de kotta DJocja-


kasteel karta.

KottaGedeh Inlandsche ledersnijw.erk-in-


dustrie.
In deze plaats wordt zeer
fraai goud-.zilver- en koper-
werk vervaardigd.

10i
Liist van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Residentie Regentschap
I Naam of
Plaats Toelichtingen

(vervolg) Gouvernement Diociakarta.

Djocjakarta Djocjakarta Djocja De kraton is iederen V rij-


dag vanaf 10 uur te bezich-
tigen. Aanvrage toegangs-
kaarten bij den Translateur,
(Gouverneurs-kantoor).

Goenoeng Vogelnestjes Rongkop is van uit Wono-


Kidoel te Rongkop sari per auto te bereiken.
De weg (36 K. M.) is tot
Rongkop berijdbaar, op en-
kele stukken na, welke in
den Westmoesson veel on-
der water komen. Het laatste
stuk van Rongkop naar de
grotten is in den Oostmoes-
son geheel berijdbaar.
In den Westmoesson is een
uitstapje naar Rongkop niet
aan te raden. aangezien de
vrij geaccidenteerde weg
glibberig is en vele bochten
en hellingen heeft.
Indien men een tocht wil
maken naar Rongkop, moet
men zelf voor het inwendige
van den mensch zorgen,
aangezien in de nabijheid
geen passanggrahan of res-
taurant is gevestigd.
/-

KoeIon Druipsteen- Tusschen"'Pang;iken Nan-


Progo grot goelan, dessa Djonggrogan .
Vlak daarbij, in de buurt
van Goewa Oepas, schuil.
plaats van Diponegoro, die
daar zijn menschen opriep
als hij opnieuw ten strijde
trok. Boven de grot bevindt
zich een sluitsteen, door
dezen te sluiten regelde hij
het koolzuurgas (Koolzuur-
gasgrot). Bij eventueel be-

105
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Gouvernement Djocjakarta.


zoek aan deze grot wordt
aangeraden gasmaskers voor
te doen.

Djocjakarta Koelon Familie-be- In de buurt van Kedoeng-


Progo graafplaats dang vindt men de familie-
van het Pa- begraafplaatsen van het
koe Alam- Pakoe Alamsche huis. (Ke-
scbe buis doengdang geheel per auto
bereikbaar).

Provincie Oost-Java.
Madioen Magetan Sarangan Bergmeer. Tot Plaosan per
auto. daarna ongeveer een
half uur te paard of per
tandoe (clubhotel Sarangan).

Ponorogo Ponorogo Het berg- In het Ponorogosche op een


meer Ngebel der uitloopers van den Wilis
gelegen (clubbotel Meer-
zicbt).

Sampang Oudbeden nabij de Residen-


tiehoofdplaats Ponorogo.

Patjitan De grotten Een bezoek aan de grot van


van Kalak en Kalak. 12 K.M . van Poe-
de grot van noeng gelegen. langs een
Taboean binnenweg. is ten zeerste
aan te bevelen. Zij is mis-
scbien wel de mooiste druip-
steengrot van den Archipel
en bereikbaar per tandoe of
te paard; voor sportbeoefe-
naars een welkome wande-
Iing. Men doet bet beste te
overnach ten in het botel te
Patjitan. waar tevens gele-
genheid bestaat om de auto
te stallen. In overweging
wordt gegeven daags te vo-

106
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Oost·Java.


vallen ongeveer 2 u. n. m.
weer terug kan zijn.
Men zou zich eventueel
tijdig in verbinding kunnen
stellen met den Assistent-
Wedono van Pandantojo
voor het huren van paarden
of tandoe' s.

Kediri Berbek Tempel Hindoe-tempel met au to te


Ngetos bereiken van uit Berbek.
langs dessa weg met zware
hellingen. 6 K.M.

Watervallen (Sedoedo) 7 heilige water-


Ngliman vallen. op helling van den
Wilis. van uit Sawahan te
paard of te voet in 1' /, uur
te bereiken. De door den val
gemaakte kom biedt gelegen-
heid tot baden. hoogte ca
1500 M . boven zee (zie onder
passangrahans : Sawahan).

Blitar Blitar Tjandi Pana- Zeer mooie Hindoe tem-


taran pels. waaronder zoogenaam ...
de iaartaltempel en andere
oudheden. één groot complex
vormend; vlak er naast ligt
een oude Hindoe badplaats;
geheel per auto te bereiken
vanuit Blitar.

Te Kates (± 9 K.M. van Taloen)


en te Soeroehwadang (±
3 K.M. ted Zuiden van Ka-
demangan) langs dessawegen
bereikbaar. zijn kleine ver-
zamelingen van beelden uit
den Hindoetijd. welke voor
den oudheidkundige van be-
lang zijn.

109
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Oost·Java.


Blitar Toeloeng Afdeeling Voor natuurliefhebbers zeer
agoeng Toeloeng aan te bevelen. met geologi-
Agoeng sche bijzonderheden (verstee-
ningen).

Zeestrand te Om de koraalbanken te kun-


Popob nen bezoeken moet men een
badpak meenemen. (Zie ook
onder lijst passanggrahans).
Behalve een badpak verdient
het aanbeveling om een paar
stevige schoenen mee te ne ..
men om over de koraalban-
ken te kunnen loopen .

Bojolangoe Bij Bojolangoe. aan de Oost-


en Westzijde van den weg.
liggen eenige hindoeoudhe-
den. Richting Toeloeng-
agoeng-Tjampoerdarat vindt
men eerst aan de rechterzijde
van den weg een wegwijzer
van den Oudheidkundigen
dienst. deze wijst naar de
T jandi Bojolangoe.
Iets verder (alles gerekend
richting T oeloengagoeng-
Tjampoerdarat). bij passar
Bojolangoe aan den grooten
weg. linkerzijde. een weg-
wijzer van den Oudheidkun-
digen Dienst naar Hindoe-
oudheden ; vlak bij dessa
Sanggrahan ligt Tjandi Sang-
grahan.
Slaat men bij den pijl. welke
op de viersprong ter plaatse
links naar Tjandi Sanggra-
han wijst, niet links. maar
rechts af. dan bereikt men
na een korten rit. per auto.
een kleine berg kali. om

110
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Oost.Java.


daarna nog ± tien minuten
tegen den heuvel op te 100-
pen. waarna de tempel-grot
Selamangleng bereikt wordt.
Bij bovengenoemden vier-
sprong recht doorrijd end.
bereikt men na ± 3 /4 à 1
uur. langs zwaar bergpad.
de z. g. Tjandi Dadi. ook
wel .,Toren der stilte" ge-
noemd. een tempelvorm.
met groote open ruimte in
het midden (z. g. put), waarin
men kan neerdalen.
Van dezen Tjandi heeft
men een mooi uitzicht over
de heele omgeving.

Blitar Trenggalek Een tocht Voor natuurliefhebbers aan


door het Berg- te bevelen, (zie onder lijst
land van passanggrahans).
Zuid Treng-
galek, Dong-
ko enz.

Tocht over Met paalwoningen, is ook


de Rawah vanwege de flora en fauna
Bening voor natuurliefhebbers iets
bijzonders.
Deze tocht geschiedt per
prauw vanuit Tjampoerda-
rat. Men dient zich tijdig
te wenden tot den Inland-
sehen bestuursambtenaar te
Tjampoerdarat om hulp,
voor het huren van een
prauw met toebehooren en
voor verdere regelingen.

Grot van Druipsteengrot ± 2 K. M .


Sripit lang. Sripit per auto bereik-
baar; grot ligt ± 2 K. M.

111
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vecvolg) Provincie Oost.Java.


verderop; bergweg naar
Prigi te volgen; dit gedeelte
(1'1, K. M .) is in den drogen
tijd per auto herijdbaar; de
laatste 5 ä 600 M. ten allen
tijde te voet af te leggen;
ter plaatse nader te infor-
meeren ; naar het Oosten
afslaan. door perkarangans
en verder voetpad volgen.
door kali tot vlak voor grot,
waar over rotsblokken moet
worden geklauterd. Het mee-
nemen van een gids verdient
aanbeveling, eventueel met
fakkels; auto moet ± I ' /,
K. M. verder in richting
Watoelimo doorrijden om te
kunnen keeren (weg ter
hoogte van de grot te smal).
In den regentijd is de grot niet
bereikbaar ; de in de nabij-
heid van de grot stroomende
berg kali is in den Oostmoes-
son droog, doch in den re-
gentijd niet doorwaadbaar.
Gidsen in de buurt beschik-
baar, tegen f 0.50 per gids.

Bodjonegoro Bodjonegoro Tjepoe Het bedrijf der B. P. M. met


Olieraffinaderij.

Hindoe- De in de afdeeling Bodjo-


oudheden negoro voorkomende Hin-
doe-oudheden (een 10 tal
beelden) werden op het erf
van de Regentswoning te
Bodjonegoro samengebracht.

Toeban Grot Goewo Even buiten de Zuidelijke


Abat grens van de Afdeelings-
hoofdplaats Toeban .

112
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Oost·Java.


Bodjonegoro Toe ban Steenen Pier Te Toeban; ongeveer 1' /.
K. M. lang. Op de uiterste
pun t heeft men een mooi
uitzicht op het bebouwde
strand en op de zee.

Heilig Graf Een der eerste verkondigers


van Soenan van den Islam. De begraaf-
Bonang plaats met het graf is gele-
gen bij den aloon-aloon te
Toeban.

Heilig Graf Aan den weg van Toeban


van SoeDan naar Semanding. ongeveer
Medjagoeng 3 K. M. van de stad.
Grot van de Ter districtshoofdplaats. Afd.
rivier Nge.. Toeban. De rivier stroomt
rong uit een grot. Interessant.

Waterval Van Nglirip op 36 K. M .


van Toeban. aan den weg
Toeban-Djodjogan (Singga-
han). Zeer bezienswaardig
om de schoonheid der rijk
beboschte omgeving.
In de nabijheid is een goe-
de passanggrahan. waarvan
men een keurig uitzicht heeft
op de vallei van Singgahan.
Grot Goewo Dicht bij Nglirip. Afd. Toe-
Teroes ban. Vlak bij den grooten
weg.

Bron Nga- Met bedelaarskolonie. Op


nget den weg van Bodjonegoro
naar Djodjogan dicht bij
Ngawoen rechts afslaan
(voor auto's bereikbaar).
De bron ligt ongeveer 1
paal van den grooten weg.

113

Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Oost·Java.


Pasoeroean Pasoeroean Zandzee met Tot Tosari per auto en ver-
den vulkaan der te paard. ± 14 K.M .
tlBromo"

Waterval Eveneens tot Tosari per auto


•• Nimfenbad" en daarna± 2 K.M. te paard.

Waterval Tot Poespo per auto (29


"Remboet K.M.) en verder te paard
Mojo" (8 K.M .) Afd. Pasoeroean.

Slangengrot Van Pasoeroean via Kedja-


jan en Klodjen naar Kepoeh
per auto; de weg Kepoeh-
Lorogan moet per kar wor-
den afgelegd. De geheele
afstand bedraag! 15 K. M .
Het traject Kepoeh-Lorogan
is 3 K.M .

Oude Hindoe- Aan een zijweg van den


beelden te grooten weg Pasoeroean-
Banjoebiroe Probolinggo.

Bangil Hindoe- Tjandi Wates. Afd. Bangi!.


beelden

Oude Hindoe- Tjandi Kebontjandi. Afd.


tempel met Bangi!.
beelden

Tjandi Indro- Tot de dessa Dajoeredjo per


kilo met de auto. daarna te paard. Afd.
aanwezige Bangi!.
beelden

Abijoso tem- Tot Padoekoehan Tampoe-


pel te Padoe- wono te paard. daarna te
koehan Tem- voet 1 K.M. Afd. Bangi!.
poewono
(Tombok-
watoe).

114
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Oost.Java.


Pasoeroean Bangi! Goewo Sigo- Tot Karangsono per auto of
logoio. he- per kar. daarna te voet ±
noorden de 1 112 KM. Afd. Bangil.
badplaats
Peloman
(Kaliredjo)

Hindoe oud- Op de Goenoeng Ringit. te


heden paard bereikbaar over Le-
doek en Dajoe.

Malang Malang Steenen heeld Geheel per auto bereikbaar.


Patii) Gadjal! Afd. Malang.
Modjo

Tjandi Redjo Hindoe oudheid aan den


autoweg Kasri-Prigen.

Tjobonrondo. Tot Sebaloeh per auto. daar-


(Waterval) na te voet of te paard 5
KM. Afd. Malang.

Tjobontretes. Tot T retes per auto. daarna


(Waterval) te voet '/9 KM. Afd. Ma-
lang .

Gonesja- Op den driesprong van den


beeld (Juli- grooten weg van Toeren
ana gedenk- naar Dampit en van den
teeken) grooten weg van Toeren
naar Wadjak (geheel per
auto te bereiken). Afd . Ma-
lang.

2 Reksasa Tot Goenoeng Ronggo via


beelden Tadjinan per auto en verder
te voet I K. M. Afd . Ma-
lang.
Tjandi Geheel per auto bereikbaar.
Djogo Afd. Malang.

115
Llist van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen.
Plaats

(vervolg) Provincie Oost·Java.


Malang Malang Tjandi Kidal Te Malang.
. Stadion

Tjandi Sin. Afd. Malang. Geheel per-


gosari auto bereikbaar.
Hindoe Te Toempang; Afd. Ma-
Tempel lang, per auto bereikbaar'

Aquaduct Irrigatie werk te Boeloela-


wang. Afd. Malang, per
auto bereikbaar.

Syphon Te Kepandjen . Groote Sy-


phon door "de Brantas rivier.
Per auto bereikbaar; Afd.
Malang.

Probolinggo Kraksaän 2 Tempels Gelegen in de dessa Bja-


boeng. · Tot Djaboeng per
auto. daarna te voet ca .
'/, K. M.
Tjandi In de dessa Andoengbiroe ..
Kedaton Tot Tjondong per auto, "
daarna te paard 23 K. M.

Tjandi Steenen tempeltje uit den


Djaboeng Modjapaittijd. 500 M . van .
den postweg af tusschen
K. M. 7 en 8 ten Oosten
van Kraksaän.

Loemadjang Schoon na- Nagenoeg geheel per auto .


tuurgezicht bereikbaar ca 100 M. dessa-
weg vanaf Fabrieksterrein
Ranoepakis.

Hindoebeel. Onder den Waringinboom<


den te Loemad jang.

11 6
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of Toelichtingen
Residentie Regentschap Plaats

(vervolg) Provincie Oost·Java.

Probolinggo Loemadjang Parasgoang Gelegen in de dessa Tem-


peh. district Tempeh.

Bombang Gelegen in het onderdistrict


Pasirian, district Tempeh.

Dampar Vleermuizengrotten. Prach-


tige strandgezichten. Van
Pasirian te paard of per
kar naar Bombang, van-
daar langs het stand ca
3 KM.

Soerabaja Soerabaja Graf van Tot Sendoro per auto. Van


den Sendoro te voet ca 3 K M.
onderzoeker
Zollinger

Soerabaja De Olieraffinaderij te Wo-


nokromo. en het boorterrein
der B. P. M. in Goenoeng-
kendeng, de stuwdam Dja-
dir, en het meer van Kastiba
op het eiland Bawean. In de
gemeente Soerabaja meer-
dere fabrieken, de haven-
werken. het marine etablis-
sement en den dierentuin (in
opkomst).

Djoko- Beeld in het Kroesenpark te


Dolok Soerabaja.

Sidoardjo Overblijfse- In de dessa Tjandipari ca


len Hindoe- 3 K M. van de districts-
tempel hoofdplaats Porrong.

Grisee Grisee Graf Van den eersten prediker


van den Islam op Java Sajid
Maulana Ibrahim. Gelegen in
de kampong Gapoera, I KM.
van het station Gresik.

117
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Residentie II
Regentschap
Naam of
Plaats
Toelichtingen

(vervolg) Provincie Oost·Java.


Grisee Grisee Graf Van den Soenan van Giri
in de dessa Giri. '4 K. M.
van het station Grisee.

Een beeld Idem, ten Oosten van de


dessa Lopang Te voet be-
reikbaar.

Moskee en Beide zijn zeer oud. Het


put water in de put verandert
periodiek van kleur. De
verschijnende kleuren zijn:
melk-wit, rose, diepgroen,
helder wit, bloedrood, bruin,
en bruingeel. Gelegen ca
32 K. M. van Grisee, aan
den grooten weg in het dis-
trict Sedajoe, onderdistrict
Oedjoengpangka.

Een beeld In de dessa Soemberredjo


aan den kant van een vijver.
In den Oostmoesson per kar
bereikbaar. In den West-
moesson te paard. Afd. La-
mongan .

Lamongan Een beschre- Regentschap Lamongan, On-


ven steen derdistr. Toeri, en N. O . van
de dessa Keben, midden op
de sawah. Te paard bereik-
baar.

Een beeld Regentsch. Lamongan, Afd.


Kembangbahoe; midden op
de sawah ten N. O. van de
dessa Doempiagoeng . Te
voet bereikbaar.

Een beeld Idem, ten Oosten van de


dessa Lopang. Te voet be-
reikbaar.

liS
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of Toelichtingen
Residentie Regentschap Plaats

(vervolg) Provincie Oost·Java.

Modjokerto Modjokerto Museum Groote verzameling van


beelden en steenen uit het
oude rijk Modjopait (15e
eeuw). Ter hoofdplaats Mod-
jokerto op het Zuidelijk
gedeelte van de Kaboepaten.
(Regentswoning).

Tjandi- Badplaats en graf uit het


Tikoes. oude rijk Modjopait (geres-
Bandjang- taureerd). ca IS K. M . van
ratoe Modjokerto. Ten Zuiden
van den weg van Modjo-
kerto naar de suikerfabriek
Soemengko. Ongeveer 2
K. M . langs een onverhar-
den weg. In den Westmoes-
son niet per auto bereikbaar.

Wringin Oude poort uit den tijd van


Lanang, Modjopait, weg Modjoker-
Poort to-Djombang . Enkele K. M.
voor Modjokerto Zuidwaarts
afslaan, ca 50 Meter loopen .

Tjandi Bra- Idem in den weg van de


hoe, Poort suikerfabriek Modjoagoeng
naar de S. S. halte Tjoerak-
malang.

Djedong, Idem, van de Suikerfabriek


Poort Sedati ca 6 K. M. Zuid-
waarts langs onberijdbare
weg.

Djolotoen- Omgeving rijk aan natuur-


do, Oud schoon, ca 9 K. M. ten
Praalgraf Noord .Oosten van den Pas-
sanggrahan Trawas langs
onberijdbaren weg. Afd.
Modjokerto.

119
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Java.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

(vervolg) Provincie Oost-Java.


Modjokerto Modjokerto Ruines Uit den tijd van Modjopait;
ca 5 K. M . ten Zuiden van
de pasanggrahan te Pat jet.
Langs berijdbaren weg.

Kedoeng- Wadoek Pridjetan te berei-


pring ken per auto via Dradah.

Djombang Hindoe Te Ngrimbie. gelegen op den


oudheid weg naar de bergpassang-
grahan Wonosalam. Van
hieruit heeft men een mooi
vergezicht over de vlakte.
Afd. Djombang.
Bondowoso Panaroekan Kawah Idjen Kratermeer met zwavelbron.
gelegen op ca 2000 M .
hoogte. Men kan tot de
onderneming Litjen per auto
gaan, daarna 3 à 4 uur te
paard of per tandoe.

Djember Banjoewangi Mat jan Oudheden bij Kabat. Niet


Poeti per auto bereikbaar.

Gadja mati Oudheden bij Moentjar. Niet


per auto bereikbaar.

120
LIJST VAN OVERVAARTEN OP JAVA.
De voornaamste bruikbare overvaarten zijn:

Residentie Grisee.
bij BOEN GO EH (SEMBAJAT) in den weg Grisee-Siclajoe-Toeban
{Daendelsweg) over de Solorivier.
bij DOEKOEN (KARANGBINANGOEN) in den weg Sidajoe-La-
mongan over de Solorivier.
bij KARANG-TJANKRING (KARANG-GENENG) in den weg welke
van Bandjaranjar (tusschen Toeban en Sidajoe en ten Oosten van Patjiran)
naar het Zuiden loopt en 2 K. M. ten Oosten van de halte Soemlaran
uitkomt op den weg van Babat naar Lamongan (over de Solo rivier).
bij LAREN (WRINGINANOM) in den weg van Brondong (ten
Oosten van Toeban) naar halte N. I. S. Poetjoek, over de Solorivier.
De drie eerstgenoemde overvaarten zijn steeds voor gewone auto' s,
bruikbaar (ook bij hoogen waterstand), doch niet voor vrachtauto's.
De vierde is bruikbaar in den Oostmoesson; in den Westmoesson
is door aanslibbing het oprijden van de pont zeer gevaarlijk.
De eerste namen zijn de landingsplaatsen ten Noorden, die tusschen
haakjes de plaatsen ten Zuiden van de ri vier gelegen.

Residentie Bodionegoro.
T e Bodjonegoro in den weg Bodjonegoro-Toeban over de Solo rivier.
De overvaarten in den weg Bodjonegoro-Lasem over de Solo rivier
bij Bodjonegoro en in den weg Babat-Toeban bij Babat hebben geen
waarde voor automibilisten. Auto's kunnen thans op beide plaatsen
over de n spoorbrug gaan. De toegangsweg benoorden de Solorivier
naar den spoorburg bij Babat is in den regentijd minder goed berijd-
baar; het verdient aanbeveling hieromtrent inlichtingen in te winnen
bij den Consul te Toeban.

Residentie Zuid.Banjoemas.
bij Selarang in den weg Kroja-Tjilatjap over de Serajoerivier.
bij Tjindaga, gelegen in den weg Boentoe-Sampang-Tjinclaga-Rawa-
lo-Mengati. Hier is een driesprong. Zuidwaarts naar Tjilatjap, West-
waarts naar Wangon en Loembir.
bij Gambarsari. Gelegen in den weg Ban joemas-Mandirantjan-Gam_
barsari-Kalibatjin-Rawalo-Mengati.
bij Boetoepajong nabij Maos.
De overvaarten in de Residentle Zuid-Banjoemas zijn door wegwij-
zers aangegeven, met vermelding of ze al dan niet geschikt zijn voor
automobielen.

121
LIJST VAN INTERLOCALE TELEFOONKANTOREN MET BIJKAN.
TOREN EN ONDER CENTRALES OP JAVA.

Kantoren , waaronder de
Verkorte Kantoren , bijkantoren e.
bijkantoren en onderccotrales
benaming oodercentrales
ressorteeren

Abr. Ambarawa.
Apg. Ampelgading Malang .
AWD. Ardlowlnangoen Cherihon.
Bbt. Babal
Blp. Balapoelang , Tegal.
8og. Baloeog Djember.
Bds. Bandar Seda;oe PekalongBD.
Blr. Saadj.r
Bd •. Bandjarsn Bandoeng.
Ba. Hlndjafnegar.
Bd. Bandoen, .
Bnn. Bandoengao . AmbarBwa .
Bg. Baogit •
Bm. Banjoemas Poerwokerto.
Bw. lanjoewloa:i .
Bot. Bantoer Malaog
Btg. Batang . Pekalongan.
Bt. Bat,vi •.
Bte. Batee . Malang .
Bro. Batoeretno Solo.
Bh. Bekasl . Batavia.
Bk. Besoeki Bondowoso.
Sdi. Slendtl Ke:dirl.
Bib. Blimhing Olomba.g.
BI. BHt,t
BJa. Blor.
Bda. Bodja . Se:mara.cg.
Bj. Bodjone,oro
Bgl. Bodjooglopang . Soekaboemi.
Bil. Boeloelawang Malang.
Boe.
BI.
I Boemiajoe
8ojolaU .
Tega1.
Solo.
Bo. 8001l0W050
Bb. Brebes. Tegal.
Bz. Buifenzorg
eh. CheriboD
Opt. Dampit Malang .
Dl. Oelangoe . SoJo,
Dm. Demak .
Op. Oepok . Buitenzorg.
Obg. D jamblang Che:rlbon.
Dja. Djasinga Buiten:z:org.

122
l
Verkorte Kantoren. bijkantoren en
Kantoren. waaronder de I
bijkantoren en ondereentrales
benaming ondereentrales
ressorteeren

Dtb. Djatibarang Cheribon .


Dtr. Djatirogo . Tjepoe.
Drj. Djatiroto . D Jember.
Dwg. Djatiwangi Cherlbon.
Dr. Djember
Da. Djoewana Patio
Ok. Djokjakarta
Dg. Diombang .
Gdj. Gadjah Demak .
Gk. Gadok . Buitenzorg.
Gd,. Gandoesari Blitar.
Grt. Garoet .
Gem. Gempol Bangil.
Gtg. Genteng Banjoewangi.
Gts. Getassan Salatiga .
Gim. Glenmore. Banjoewangi.
Gag. Godong Demak.
Gob. Goeboeg . Demak.
Goh. Goenoenghaloe . Bandoeng .
GgD . Gononlti . Blitar.
Gb. GomboDg . Keboe:men .
Gdl. Gondanglegl . Malang.
Gs. Grlan .
Hvl. Heuvel. Semarang.
Im . Indramajoe Cherlbon.
Jp. Japara • Koedoes.
Kad. Kadipaten CheriboD.
Kis. Kalassan . Djokjakarta.
Kbg . Kalibakoeng . Tegal.
Kbr. Kalibaroe . Banjoewangi.
Kit. Kalisat. Djember.
Kda . KandangaD KOOlr!.
Ka. Karsnganjar . Keboemen .
Kas. Karanganjar . Solo.
Kgo. Karangredjo . Toeloeogagoeng
Km. Keboemen .
Kdw. Kedewan. Tjepoe.
Kd. ledlri .
Kwo. Kedoengwoenl Pekalongan .
KeI. Keling. Koedoes.
KI. Kenda • .
KpD. Kepandjeo Malang.
Kep. Kepoeng . Koolri.
Kr!. Kertek. Wonosobo.
KerlolODO,

123 ·
Verkorte Kantoren, bijkantoren eo Kantoren. waaronder de
benaming bijkantoren en ondereentrales
oodercentrales
ressorteeren

Ksb. Kesamben. Blitar.


Kk. Klakab Loemadjang.
Kpl. Klapanoenggal . Soekaboeml.
Kt. Klaten. Solo.
Ks. Koedoes
Kdr. Koendoeran . Blora.
Kng. Koeningan Cheribno.
Kta. Koetoardjo Poerworedjo.
Kwn. Koetowinangoeo Keboemen.
Kr. Kraksaän
Kw. Krlwanc
Krn. Krian Modjokerto.
Kja. Kroja. Tjilatjap.
Lbo. Labneao Pandeglang .
Lmg. LamonCan.
Ls. Lasem . Rembang.
Lw. Lawlnc
Lem. Lembang . Bandoeng.
Lwd.
Lgd.
Leu widamar .
Llnggardjatl .
I Cheribon.
Raogkasbetoeng .

Llt. Litjin Banjoewangl.


Ldj. Lodojo. Blitar.
Lm. Loemadjang
Lsr. Losarang . Cheribon.
Los. Losarl . Cherlbon.
Mo. Madioeo
Mdl. Madjaleogka . Cheribon.
'Mg. Magelanc .
Mgt. Magetan . Madloen
MI. MllaDC·
Mb. Malangbong . Garoet.
Mod. ManondjaJa TasikmalaJa.
Ma. Maos Tjilatjap.
Mpt. Maospati . Madioen.
Me. Batavia.
Mlw. Meloewoeng . Bandjar.
Mos. Menes . Pandeglang.
Mtg. Menteng . Batavia.
Mr. Modjokerto
Mad. Modjoagoeog Modjokerto.
Md•. Modiosarl. Modjokerto.
MtI. Mocntilan. Magelaog.
Ng. Nagrek Bandoeng.
Ngg. Nanggoeng Buitenzorg.
Ndl. Ngadiloewih. Kediri.

'124
Kantoren. waaronder de
Verkorte Kantoren. bijkantoren e.
bijkantoren e n ondereentrales
benaming ondereentrales
ressorteeren

NdJ. Ngandjoek.
Nw. Ngawi Madioen
Nb. N\Jebroek . Malang .
Nt. Ngoenoet. Toeloengagoeng
Nld. Njalindoeng. Soekaboemi
Od. Oendjoengbroeng . Bandoeng.
Og. Oengaran Semarang.
Pbp. Paalbapang Ojokjakarta.
Plm. Paalmerah Batnvis.
Pabo Paboearan Cheribon.
Pdl. Padalarang Bandoeng.
Plr. Palaboeanratoe . Soe:kaboemi.
Pmp. Pameungpeuk Garoet.
Pan. Panataran . Blitar.
Pda. Pandaän Bangil.
Pdg. rande,ta n'
Ppr. Papar . Kediri.
Prn. Porokan . Magelang .
Po. Paree . Kediri.
Psw. Pasawahan Soekaboemi.
PSt. Pasirian Loemadjang.
Ps. Puoeroean
Pt. Patio
Pk. Pekalongan
Pro l. Pemalang. Pekalongan .
PI• . Pengalengan. Bandoeng.
Ple. PIered. Cheribon
PS3. Plosso: D }ombang.
Pdj. Poedjon Malang.
Pnt. Poenten Malang.
Pbg. Poerbolinggo Poerwokerto.
Pwk. Poerwakarla .
Pw. Poerwodadi
Pwt. Poerwollerto .
Pwr. Poerworedjo .
Ppo. Poespo Pasoeroean ..
po. Ponorogo Madioen.
Prg. Prigen. Ba.gil.
Pb. Probolin,Co
Rbp . Rambipoedjl . OJember.
Rdd. Randoedongkal. Tegal.
Rk. Ran&kasbetoeng .
Rtb. Rantjabali Bandoe.ng .
Rb. RembanC .
Rgd. RogodJampi . Bélnjoewan gl .

12')·
Kantoren, waaronder de
Verkorte Kantoren, bijkantoren en
benaming bijkantoren en ondercentrales
ondercentrales
ressortee ren

Sa. SalaUga
S lO. Santosa Bandoeng.
Srg. Sarangan. MadIoen .
Sm. Semarang.
Sp. Se mpol Malang.
SpI. Sempolan . OJember.
Sn. Sengon Blitar.
Spd. Sepandjang Soerabala.
Sg. Serang
Sda. Sidoardjo .
SdI. Sindangiaja . Tjlandjoer.
Sdo. Sindanglaoet. eheribon.
Spa. Singaparna TasJkmalaja .
Sg•. SiDgosari Malang.
Sit. SHoebondo
Slw. Slawt T.gal.
SmD. Sieman Djokjakarta.
Sba. Soebab Pekalongan .
So. Soebang Poerwakarta.
SI. Soekaboeml
Soe. Soekaradja Poerwokerto.
Skr. Soekoredjo Kenda!.
Skw. Soekowono . Ojember.
Sbm. Soembermandjing . Malang .
Smd. Soemedang Bandoeng .
Sb. Soerabaia (N• •• Z.).
Slo. Solo
Sr. Sragen Solo.
Snt. Srengat Blttar.
Taj . Tajoe . Pati o
. Tal. BlItar.
Tao. T.lok. Malaog .
Tri. Tandjoengsari Bandoe.g.
Ttl. Tandjong. Tegal.
Tpk. Tandjongpriok . Batavla .
Tng. Tangerang Batavia.
Tg •. Tanggeung Tjlandjoer.
Tgl. Tanggoel Djember.
Tsm. Tasikmataja .
Tg. TeCal
Tmg. Temanggoeng Magelang .
Tpe. Tempeh LoemadJang.
Tat. TJampoerdarat Toelocngagoeng.
Trb. Tjaroeban. Madioen .
Tpm. T jempaka. T Jlandoer.

126
Kantoren, waaronder de
verkorte j Kantoren. bijkantoren en
bijkantoren en ondereentrales
benaming ondercentra!es
ressorteert:n

Tja. Tjepoe.
Tm. Tliamis Tasikmalaja .
Taa. TJlampea. Bultenzorg .
Td. Tjlandjoer.
Tbd. Tjibadak . Soekaboeml.
Tbl. Tjibalong. Tasikmalaja.
Tjl. Tjibaroesa Buitenzorg .
Tjb. TJibatoe: Garoet.
Tbb. TJibeber TJlandjoe:r.
Tkg. Tjlkandjang • Garoe.t.
Tkk. TjikalongkoeloD Tjlandjoer.
Tkw. Tjtkalongwetan . Bandoeng.
Tkp. Tjlkampek Poerwakarta.
Tkb. Tjikembang . Soekaboemi.
Tp. Tjit.tjlP
Tig. Tjilegon Serang .
Tml. Tjlmahl Bandoeog.
Tip. Tjiparaj Bandoeng.
Rg. Tjireungas Soekaboeml.
Tn. Tllroeas Serang .
Tsp. Tjlsompet. Garoet.
Tjl. Tjltjalengka . Baodoeng.
TtT. Tjitjoeroeg Soekaboemi.
Twd. Tjlwldej Bandoeng.
Tn. Toebao.
Ta Toeloengagoeng .
Tmp. Toempaog Malang
Tsr. Tosarl. Pasoeroeao.
Tsl. Treblasala Banjoewangi.
Tl. Treoggalek T oeloengagoeng .
Tts. Tretes . Malang.
Wk. Madioen.
Wgn. Wangon
Wt. Wates. Djokjakarta.
Wat. Wates. KoolrI.
Wir. Welerl. Kenda!.
WJ. Weltevreden. Batavia.
Wrs. Wirosari. Poerwodadf
Wgo Wlingi. Blitar.
Wng . Wonogirf. Solo.
Wns. Wonosarf. Djokjakarta.
Ws. Wono50bo .
WsJ. Wonosalam. Modjokerto.

127
Verordening op het rijden langs het weggedeelte
Tegalhombo-Slahoeng en terug.
Het rijden langs den weg Tegalhombo richting Slahoeng is-
aan Auto's en Motor-rijwielen alleen toegestaan:
Van 5 uur v .m. tot 7 uur v.m .
9 uur v.m. tot 11 uur v .m.
I uur n.m . tot 3 uur n.m.
S uur n.m. tot T uur n .m.
Vertrek van Tegalhombo richting Slahoeng uiterlijk:
Om 5' /, uur v.m.
9'/, uur v.m.
J' /, uur n.m.
5 '/. uur n.m.
Overtreding is strafbaar gesteld bij Art. 3 jo. Art. 27 van
het Motor-reglement.

Het rijden langs den weg 'Slahoeng richting Tegalhombo is-


aan auto' s en Motor-rijwielen alleen toegestaan:
Van 7 uur v.m. tot 9 uur v.m.
IJ uur v.m. tot I uur n.m.
3 uur n,m. tot 5 uur n.m.
Vertrek van Slahoeng richting Tegalhombo uiterlijk:
Om 7'/, uur v.m.
11' /, uur v.m.
3'/, uur n.m.
Overtreding is strafbaar gesteld bij Art. 3 jo. Art. 27 van
hel Motor-reglement.

Verordening op het rijden langs het weggedeelte


Djati-Ngebel en terug,
Weg Ponorogo-Ngebel Residentie Ponorogo.
I. Het rijden langs den weg Djati richting Ngebel is aan
Auto's en Motor-rijwielen alleen toegestaan:
Van 8 uur v.m. tot 10 uur v.m.
J2 uur m. tot 2 uur n.m.
i uur n.m. tot 6 uur n.m.
Vertrek van Djati richting Ngebel uiterlijk.
Om 9 uur v.m.
1 uur n.m.
S uur n.m.

J28
Overtreding is strafbaar gesteld bij Art. 3 jo. Art. 27 van
bet Motor-reglement.

11. Het rijden langs den weg Ngebel ricbting Djati is aan
Auto's en Motor-rijwielen alleen toegestaan:
Van 6 uur v.m . tot 8 uur v.m.
10 uur v.m. tot 12 uur m.
2 uur n .m. tot -4 uur n.m.
Vertrek van Ngebel ricbting Djati uiterlijk om:
7 uur v.m.
11 uur v.m.
3 uur n,m.

Overtreding is strafbaar gesteld bij Art. 3 jo. Art. 27 van


bet Motor-reglement.

Verordening op het rijden langs het weggedeelte


Gambiran.Popoh
weg Toeloengagoeng.Popoh.
Voor den weg Gambiran-Popob geldt de volgende verkeers-
regeling: •
van 6 uur v.m. - 10 uur v.m. van Gambiran naar Popob.
.. 10'/, .. v.m. - 12 m Popob naar Gambiran.
.. 12'/, .. n.m. - 1' /, n.m. Gambiran naar Popob.
2 .. n.m. _ 3 .. n.m. Popob naar Gambiran.
.. 3'/2 .. n.m. - 4.'/, n.m... Gambiran naar Popob .
. 5 " n.m. - 6 " n.m. " Popoh naar Gambiran .
Deze verkeersregeling zal door borden. met witte letters op
rooden acbtergrond. zoowel aan zijde Pohoh als aan zijde Gam-
biran bekend gesteld worden.

Verordening op het rijden langs het weggedeelte


Modio·Besoeki (weg: Kediri.Besoeki).
Van Modjo tot Besoeki is bet verkeer per as des daags on-
derworpen aan de volgende regeling:

Van Modjo naar Besoeki : Van Besoeki naar Modjo


7 - 8 uur 6 _ 6.30 uur v.m.
10.30-12 .. v.m. 11
8.30-10 v.m.
3.30- 6 .. n.m. 12.30- 3 .. n.m.

129

.. VUUCHT[N
OP
WATEIl

ZYN OVERHEERLYK
Madoera
Alphabelische lijst van plaatsen op Madoera. per Auto
bereikbaar. met vermelding van de namen
der aanwezige Hotels.

P.
Pamekasan Hotel Pamekasan, Telefoon 40
Hotel Patria, Telefoon 27

'S.
Sampang Hotel Sampang

Soemenep Hotel Rustdam, Telefoon 6


Hotel Soemenep, Telefoon 8

VICIOuHUGO

OntJ,rJCbûdul Zl€b o'QlZ


alle flnUtre make",
arx,r bun bijzonJer
ure/Hen .,maak. h" n
aroma M ""Ilen brand

JBAARS&ZOQN
OpgerichllOo/

.. GEO. WEHRY & CQ, Neet Indie

133
Lijst van Passangrahans op Madoera.

Passang- 0>
Residentie Regentschap 0 Toelichtingen
grahan 0
:r:
West-
Madoera
Bangkalan Kamal - tegenover Soerabaja.

Sampang Ketapang
:t - aan de Noordkust in
het midden van het
of eiland .
.
Krampon -
Oost- Pamekasan Waroe - aan de Noordkust van,
Madoera het eiland.
Soemenep Kalianget -

WYBERT

134
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Madoera.

Residentie Regentschap Badplaats Toelichtingen

West Ma. Bangkalan Soember In den weg Njerondong.


doera Poetjoeng Kwanjer.
Deze badplaats is gesloten
in verband met den aanleg
eener waterleiding voor
Bangkalan.

Sampang Omben In den weg Omben.Pame·


kasan.

Oost Ma. Pamekasan Zwavel. In den weg Pamekasan.Sam.


doera bronnen pang. tusschen paal 18.19.
De bronnen worden speciaal
gebruikt door Leprozen.

Bloemboen. In den weg Pamekasan.


gan Bloemboengan·Pakaong. tus·
schen paal 3.4.

Soemenep Batoean In den weg Soemenep.Len.


teng. tusschen paal 38-39.

Amboenten Bij deze plaats gelegen aan


de Noordkust in de afd.
Soemenep bestaat gelegen.
heid om in zee te zwemmen.

I Soemenep Badplaats. Batoean. gelegen


aan den zijweg Soemenep.
Lenteng op ca. 3 K.M. van
de kotta. Deze behoort aan
de barisans. doch parti.
culieren kunnen er ook ge-
bruik van maken.

135
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Madoera.

Naam of
Residentie Regentschap Toelichtingen
Plaats

West- Bangkalan Bangkalan De vorstelijke begraafplaats


Madoera .. Aengmata·' (Aier Mata) in
het onderdistrict Aroesbaja,
op een afstand van ca . 18
K M. ten Noord-Oosten
van Bangkalan.

Vuurtoren De Vuurtoren te Sembilan-


gan, onderdistrict Kota op
een afstand van ca 8 KM.
ten Zuid-Westen van Bang-
kalan.

Vleerm uizen- De vleermuizengrot te Ke-


grot banjar, op een afstand van
ca 3 KM. ten Westen van
de districtshoofdplaats Ke-
banjar.

136
Bali
Lijst van Hotels op Bali.

I
"!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!i"""""!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!r=

Denpasar Bali Hotel (K. P . M . hotel) Gianjarweg. Telefoon 23.

Lijst van Passangrahans op Bali.

Onder-
Plaats Toestemming tot gebruik te vragen aan :
afdeeling

Singaradja Boeleleng Controleur van Boeleleng.


Gitgit Boeleleng .f .. ..
Kintamani Kloengkoeng Sedert I Juli 1929 verkocht aan de K.P.M .
• Plaats te bespreken bij den Vertegen-
woordiger der Officieele Vereeniging Tou-
ristenverkeer te Singaradja (tel. Sgr. 28),
dan wel bij den mandoer te Kintamani
Moendoek Boeleleng Gontroleur van Boeleleng.
Kloengkoeng Kloengkoeng .. Kloengkoeng.
Karang-asem Karang-asem .. Karang-Asem.
Bangli
Selat
Kloengkoeng
Karang-asem
. .. K1oengkoeng.
Karang-Asem .
Petang Badoeng .. :. Badoeng (Denpassar).
Negara Djembrana Assistent Resident van Djembrana.
Tambaksiring Gianjar Controleur van Gianjar.
Batoeritl Badoeng .. Badoeng (Denpassar).

Hier is een oude en een nieuwe passangra-·


hans: de laatste wordt vaak door B. B.
Ambtenaren gebruikt.

Alle passangrahans zijn per auto te bereiken. Voor die te Bangli.


Selat en Petang verdient het aanbeveling zelf blikjes en dranken mede-
te nemen . daar in de passangrahan zelf meestal niets te krijgen is.

141
Lijst van Interloeale Telefoonkantoren op Bali.
Oenpasser
'Singaradja

Lijst van Telefoon. en Bijkantoren op Bali.


Ampenen (Ap)
Oenpassar (Opr)
Kloengkoeng (kantoor Oenpassar)
Laboehan Hadji (Lh)

142
Naar Bali.
Het toerisme op Bali is hoofdzakelijk aangewezen op automobielen,
daar spoor- en tramwegen ontbreken.
Er zijn meerdere autoverhuurderijen. waar men wagens kan huren
voor f 30,- per dag. Bij gebruik gedurende meerdere dagen achtereen
wordt f 25, - per dag berekend.
Indien men echter de trip per eigen auto maken wil. dan vindt men,
van Soerabaja vertrekkend, te Tandjong Perak het schip aan de kade
liggen en kan de eigenaar de auto langs zij brengen.
De auto wordt door de douaneloods gevoerd, alwaar de wagen
ter vermijding van betaling van in- en uitvoerrechten moet worden
voorzien van een loodje. Hier dient te worden opgelet, dat het juiste
nummer van den motor wordt genoteerd, daar men anders de kans
loopt bij terugkomst last te ondervinden. Het laden der auto levert
geen bezwaar ; wanneer de kap is opengeslagen kan het ophijschen
zonder eenige beschadiging geschieden. Benzine moet uit de tank verwij-
derd worden.
Bij debarkeeren te Boeleleng kan de auto zonder eenig bezwaar in
de prauw worden gelost, doch het overbrengen der auto van de
prauw op het strand levert moeilijkheden op. Zoo lang op den steiger
geen kraan zal zijn geplaatst, is het niet aan te raden de auto te
Boeleleng te ontschepen. Men doet er beter aan te Benoa aan wal te
gaan. Hierdoor wordt de reis iets duurder.
Door de geregelde toename van het aantal toeristen naar Bali en in
verband met het geregeld over Bali reizend groot aantal inspecteerende
ambtenaren. is het ter voorkoming van teleurstelling. zeer aan te bevelen
door tusschenkomst van den Vertegenwoordiger van de Officieele Ver-
eeniging Touristenverkeer (te Weltevreden. Bijkantoor onzer Vereeni-
ging) tijdig een reisplan te doen opmaken (tel. adres Bruyns. Singaradja.
ABC C ode 6th Edition). Bedoelde vertegenwoordiger verleent gratis
zijn hulp daartoe en bespreekt dan plaats in de verlangde passangrahans.
Bij reizen op eigen initiatief riskeert men. dat in de meeste passan-
grahans reeds door anderen de aanwezige plaatsen besproken werden.

Een Trip over Bali.


W anneer men de autotrip begint van uit Denpasar. gaat men Oost-
waarts tot Karangasem, en bezichtigt alle bezienswaardigheden. welke
men onderweg tegenkomt of langs zij-wegen kan bereiken. Daarna
terug naar Kloengkoeng.
Van Kloengkoeng over Gianjar naar Kintamani en voorts naar Te-
djakoela via Koeboetambahan.

143
Van Tedjakoela terug naar Koeboetambahan en via Sangsit naar
Boeleleng.
Van hier naar Moendoek, via Boeboenan en Majong. Om weder
den grooten weg naar Denpasar te bereiken, rijdt men van Moendoek
terug naar Majong; daarna Zuidwaarts via Antosari en Tabanan naar
Denpasar (Badoeng).
Denpasar als uitgangspunt nemend kan men verschillende tocbtjes in
den omtrek maken. Zooals b.v. naar Batoeriti.
Tenslotte embarkeert men weder te Benoa. Een uitstapje van onge-
veer 14 dagen is voldoende om alles goed te bezichtigen.

Bezienswaardigheden op Bali.
Bang/i: Oude tempel Poera Penataban; interessante passer.
Even voorbij Bangli richting Kintamani is een zijweg,
welke naar den Poera Kehen (Oude tempel) leidt. Een
trap van ± 50 treden voert naar den tempelpoort.
Men passee'-t op den weg naar Kintamani een Inland-
sche badplaats waar het water uit een .. garoeda"
neervalt. Boven deze garoeda (dit beteekent de zonne-
arend van Shiwa") is een klein afgodsbeeld, hetwelk
door de Inlanders als heilig wordt beschouwd.
Batoer Dit dorpje is bij de eruptie van 2 Aug. 1926 totaal
bedolven door de lava, welke op sommige plaatsen tot
14 M. hoog ligt. Een tocht naar het meer Batoer is
aanbevelenswaardig. Deze is echter zeer zwaar wegens
de steile hellingen.
Batoeriti. Schitterende rozentuin bij den passangrahan, prachtig uit-
zicht op den Tabanan
In de' nabijheid de Danau Bratan (meer).
Denpasar: De Poera Strija, vroeger de voornaamste offerplaats
van de vortsen van Bali.
Het Balineesch museum.
In den omtrek vele mooie tempels. Balineesche volks-
spelen en dansen kunnen in den passanggrahan besteld
worden tegen een kleine vergoeding.
Gian;ar. Uitgangspunt voor tochtjes naar Oeboed.
De weg is rijk aan natuurschoon; in elke dessa treft
men poera's (tempels) aan, waaronder de poera Soeka-
wat! een der bekendste is.
Boeddhisten rotsklooster nabij Tampak Siring.

141
Gitgit Zwembassin, schitterend panorama over zee. Van hieruit
tochtjes te maken naa r de bergmeren D anau Boejan,
Danau Tamblingan en Bratan. Deze excursies kunnen
het best, met het oog op den toestand der wegen, te
voet gemaakt worden. Het is minder raadzaam deze
trips per draagstoel of te paard te maken.
Een wandeling naar den waterval loont zeer de
moeite.
Karangasem, Inlandsche Pasar.
Poeri's van den Stedehouder. Standplaats van den
Stedehouder. Voor bezoeken van het paleis is de tus-
schenkomst van den Controleur B. B. noodig.
Monumentale fontein (in de dessa Sokota). Geschenk
van H. M. de Koningin aan den vroegeren Stedehouder.
Kinfamani Het glanspunt van Bali.
Schitterende panorama's, waaronder zeegezichten, Bij
helder weer is het oude "boeven eiland" Noesa Pen ida
zelfs te zien.
Bij paal 40 is op een hoogte van 1240 M. een mooi
uitzicht te bewonderen op het dal en het meer van
den vulkaan Batoer.
Kloengkoeng Inlandsche nijverheid ; goud- en zilver-smeedwerk, hout-
snijwerk.
Poera van Gel Gel.
Gowa Lawa (vleermuizen grot).
Moendoek Zwembassin.
Tempel (dessa Galleg .) langs een steil voetpad te
bereiken.
Oeboed Huistempel (Panadjaran). achter het vroegere verblijf
van den Poenggawa.
Tempel te Tjampean
Poera Gowa. oude rotstempel uit de lle of 12e eeuw;
deze tempel was gewijd aan Shiwa.
De toegang is lastig te vinden, daar deze gedeeltelijk
onder den grond ligt. Boven den ingang ziet men den
kop van een geweldigen reus.
Oedjoeng Lustslot van den Stedehouder.
Pene/okan Schitterend uitzichtspunt.
Sangsit Tempel. De grootste en rijkst versierde van Bali, goed
onderhouden.
In den binnenhof hebben vaak Balineesche dansen
plaats.

145.
10
Singaradja Hoofdplaats van Bali
Zetel van den Resident van Bali en Lombok.
Ruim gebouwde en keurig aangelegde plaats.
Poera Desa (offerplaats).
Poera Dalem (begraaf- en offerplaats).
Zilverkunstsmeedwerk (desa Bratas).
Tempel Bean.
Bila.
Zwembassin.
Afgeschoten zwembassin te Moemboel naast de electri-
sche centrale. (10 X30 M).
Tempak Siring Zwembassin.
Tedjakoela Zwembassin. tevens een bad gelegenheid voor Inlanders

Ji6


BALI

.R" PASA(Y66RAHAIY
Driedaagscbe Tocbt. Aankomst te Boeleleng Vrijdag ochtend.
Reisroute ·A· Vertrek van Boeleleng Zondag namiddag.
vanuit Boeleleng.

Vrijdag (eerste aag).


Na debarkement rondrit door Boeleleng en Singaradja. Vervolgens
langs de kustroute naar Boeboenan en van hier via Tabanan naar '
Denpasar. het centrum van het typische Balische volksleven.
Lunch en logies in het Balihotel te Denpasar.

In den namiddag rijtoer in de omgeving van Denpasar. Bezoek


aan enkele voornaamste tempels en aan het heilige bosch bij Blahkioe

Zaterdag (tweede dag).


Bezoek aan het openlucht Museum (specimen van Balischen tempel- .
bouw). Bijwoning van Balischen da!,sen bij Kedaton (Den pasar).
V ervolgens via Kesiman en Gianjar naar Kloengkoeng. Bezoek aan de
Kerta Gossa. de oude Balische rechtszaal. Vervolgens naar Gel Gel'
en naar de vleermuizengrot bij Kosambe.
Lunch in de pasanggrahan te Kloengkoeng.

In de namiddag vertrek naar Tambaksiring. Excursie naar het rots-


klooster met de Koningsgraven Goenoeng Kawi. Na dezen tocht kan
een wijle worden verpoosd in den kleinen pasanggrahan bij de heilige
bron .. Tirta Tamboe)" .
Daarna terug naar Denpasar voor logies.

Zondag (derde dag).


's Morgens vertrek van Denpasar naar Kjntamani. via Bangli en .
Penelokan.
Lunch te Kintamani.

In den namiddag, uiterlijk 2 uur, vertrek naar Boeleleng. Onderweg


bezoek aan den bekenden tempel van Sangsit.
Embarkement 5 uur N . M.

N .B. D e kosten voor Balische dansen te Kedaton (Denpasarl dienen


extra te worden betaald. Engelsch en Maleisch sprekende gidsen
vld .. Vereeniging Toeristenverkeer" zijn beschikbaar tegen .
f 8.50 per dag .

1-48
Afstanden.
Boeleleng-Denpasar (via Tabanan) . 114 K. M.
Denpasar-Blahkioe en terug. 40 K. M.
Denpasar-Gianjar-Kloengkoeng . 39 K. M.
Kloengkoeng-Gel Gel-Kloengkoeng. 4 K. M.
Kloengkoeng-Kosambe (vleermuizengrot)-Kloengkoeng. 24 K. M.
·Kloengkoeng-Tambaksiring 35 K. M .
·Tambaksiring-Denpasar. 38 K. M .
D enpasar-Kintamani (via Bangli) 66 K. M.
Kintamani-Sangsit-Boeleleng . 52 K. M.
Tocht vanuit Boeleleng.
llriedaagsche Tocht. Aankomst te Boeleleng Vrijdag ochtend.
Reisroute .B. Vertrek van Boeleleng Zondag namiddag.
vanuit Boeleleng.
Vrijdag (eerste dag).
Na debarkement rondrit door Boeleleng en Singaradja. Vervolgens
,langs de kustroute naar Boeboenan en van hier via Tabanan naar Den-
.pasar. het centrum van het typische Baliscbe volksleven.
Lunch en logies in het Balihotel te Den Pasar.
In den N. M. rijtoer in de omgeving van Denpasar. .Bezoek aan
'enkele voorname tempels en aan het heilige boscb bij Blahkioe.
Zaterdag (tweede dag).
Bezoek aan het openlucht Museum (specimen van Balischen tempel-
.bouw). Bijwoning van Balische dansen bij Kedaton (Denpasar). Ver-
volgens via Kesiman en Gianjar naar Kloengkoeng. Bezoek albier aan de
.. Kerta Gossa" de oude Balische rechtszaal. Bezoek aan Gel Gel en
.aan de vleermuizengrot bij Kosambe.
Lunch in de pasanggrahan Ie Kloengkoeng.
In den namiddag vertrek naar Tampaksiring. Excursie naar het rots-
kïooster met de Koningsgraven .. Goenoen\} Kawi". Daarna vertrek naar
l<intamani. via Gianjar en Bangli.
Logies in de passanggrahan te Kintamani.
Zondag (derde dag).
Verblijf op Kintamani. Gelegenbeid tot bet maken van een tocht te
voet vanuit Penelokan naar het meer van Batoer.
• Lunch in de pasanggrahan te Kinlamani.
In de namiddag uiterlijk 2 uur. vertrek van Kintamani naar Boeleleng.
()nderweg bezoek aan den bekenden tempel van Sangsit.
Embarkement om 5 uur n.m.

li9
Afstanden.
Boeleleng - Denpasar (via Tabanan) 114 K.M .
Denpasar - Blakkioe en terug 40 K.M.
Denpasar - Kloenkoeng 39 K.M.
Kloengkoeng - Gel Gel- Kloengkoeng. i K. M .
Kloengkoeng - Kosambe ' (vleermuizengrot) - Kloengkoeng 24 K.M.
Kloengkoeng - Tampaksiring . 35 K.M.
Tampaksiring - Kintamani (via Bangli) 64 K.M.
Kin tamani - Boeleleng 52 K.M.

Tocht vanuit Denpasar.


(Bij langer verblijf op
Bali. Per eigen auto).

Ie. dag: Aankomst te Den- De Poera Strija. vroeger de voornaam-


pasar. ste offerplaats van de vorsten van Bali.
Het Balineeseb museum .
In den omtrek vele mooie tempels.
Balineescbe volksspelen en dansen
kunnen in den passanggrahan besteld
worden tegen een kleine vergoeding'

2e. dag: Denpasar-Kloeng- 'Te Karang Asem.


koeng-Karangasem en Inlandsebe Pasar.
terug naar Kloeng- Poer;' s van den Stedehouder. Stand-
koeng via Selat plaats van den Stedehouder. Voor
(I22 KM). bezoeken van het paleis is de tusschen-
komst van den Cont.oleur B.B. noodig.
Monumentale fontein (in de dessa So-
kota). Geschenk van H .M. de Koningin
aan den vroegeren Stedehouder. Lust-
slot van den Stedehouder bij Wedoeng.

3e. dag : Van Kloengkoeng 'Te Kloenkoeng .


naar Tambaksiring en Inlandsche nijverheid ; goud- en zilver-
terug via Gianjar smeedwerk. houtsnijw'erk.
(70 KM). Poera van Gel Gel.

Te Tambaksiring.
Gowa Lawa (vleermuizen grot).
Excursie naar het rotsklooster met de
Koningsgraven "Goenoeng Kawi" .
'" Loglu hl P ....nggr.b.1I tevort ll plaat. bupru.tu.

150
Uitgangspunt voor tochjes naar Oeboed.
De weg is rijk aan natuurschoon ; in
elke dessa treft men poera's (tempels)
aan, waaronder de poera Soekawiti
een der bekendste is. Boeddhisten
rotsklooster nabij Tambaksiring.

dag: Kloengkoeng-Kinta- * Kintamani,


man i (48 KM). Het glanspunt van Bali.
Schitterende panorama's, waaronder
zeegezichten Bij helder weer is het
oude .boeven eiland" Noesa Penida
zelfs te zien. Bij paal 40 is op een
hoogte van 1240 M . een mooi uitzicht
te bewonderen op het dal en het
meer van den vulkaan Batoer.
Het dorpje van denzelfden naam is bij de
eruptie van 2 Aug. 1926 totaal bedolven
door de lava, welke op sommige plaatsen
tot 14 M. hoog ligt Een tocht naar het
meer Batoer is aanbevelenswaardig.
Deze is echter zeer zwaar wegens de
steile hellingen .

5e. dag: Kintamani·Singaradja • Singaradja.


(S2 KM). Hoofdplaats van Bali.
Zetel van den Resident van Bali en
Lombok. Ruim gebouwde en keurig
aanlegde plaats. Poera Desa (offerplaats).
Poera Dalem (begraaf- en offerplaats).
Zilverkunstsmeedwerk (desa Bratas).
Tempel Bean.
Gebeeldhouwde tempel Bila .
6e: dag: Van Singaradja via • Tedjakoela.
Sangsit naar Tedja- Gebeeldhouwd Zwembassin, tevens een
koel a en terug bad gelegenheid voor Inlanders.
(66 KM). Te Sangsit.
's middag naar Gitgit Tempel. De grootste en rijkst versierde
(IO KM). van Bali, goed onderhouden.
In den binnenhof hebben vaak Bali-
neesche dansen plaats.

151
'Te Gifgit.
7e. dag: Verblijf Ie Gilgit Zwembassin. schitterend panorama over
zee. Van hieruit tochtjes te maken naar
de bergmeren Danau Boejan, Danau
Tamblingan en Bratan. Deze excursies
kunnen het best, met bet oog op den
toestand der wegen, te voet gemaakt
worden. Het is minder raadzaam deze
trips per draagstoel of te paard te
maken. Een wandeling naar den wa-
terval loont zeer de moeite.

8e. dag: Gitgit-Singaradja Hotel Bali vld. K. P. M.


Boeboenan-Tabanan-
Denpasar (127 KM)

'Te Batoeriti.
ge. dag: Denpasar Batoeriti Schitterende rozentuin bij den passang-
en terug grahan, prachtig uitzicht op den
Tabanan.
In de nabijheid de Danau Bratan (meer).

10e. dag: Embarkement te (Men kan deze reis zelf naar verkiezing
Benoa ui tbreiden door b.v. op sommige plaat-
sen langer te blijven of door het maken
van wandeltochten).

... Logtu IQ P.....gllrah.D tevoUll plnta baprclu..II.

152
SUlllatra
Lijst van Clubhotels der Kon. Ver. Java Motor Club.
op Sumatra.

Brastagi . . . Grand Hotel Brastagi.


Kaban Ojabe. Hotel Frisia.
Kota Radja. . Atjeb Hotel.
Langsa . . . Pension Emma.
Lbo Seumawe. Hotel N ass.
Medan . . Hotel de Boer. \
Palembang . Hotel Schwartz (v /h Joli!g).
Sibolga. . Hotel Rieterna.

GEBRUIKT UITSLUITEND
HET GEIMPOQTEERDE
MINERAALW'ATER

155
Alphabelische lijst van Hotels op Sumatra.

Asaban (Tand jong Hotel Rockland


Balai).
RafBes Hotel (Cbineeseb)
Asaban Club
Balige Hotel Toba. Telefoon No. 4
'Benkoelen Oranje Hotd
Hotel Hollandia
Hotel Alex
Brastagi • Grand Hotel Brastagi. Telefoon No. 15
Hotel Belvedère. Telefoon No. 6
Hotel Pension Berg en Dal
Fort de Koek Hotel Centrum
Park Hotel
Kaban Djabe • Hotel Frisia. Telefoon 12
Kota Radja • Atjeh Hotel. Telefoon 174
Oranje Hotel
Pension Anna . Telefoon I
Langsa • Hotel Pension Emma
Lbo Seumawe • Hotel Nass
Loeboek Selasib Hotel Soebangpas
Medan • Hotel de Boer. Telefoon No. 90/993t/m 995
Medan Hotel. Telefoon No. 770 tlm 772
Pension Spernoga. T clefoon No. 176
Pension Polonia. Telefoon No. 147
Pension Wilhelmina. Telefoon No. 480
Pension Centrum. Telefoon. 132
Pension Eibers. Telefoon No. 164
Padang Oranje Hotel. Telefoon No. I en lOl
Hotel Centrum
Padang Pandjang Barkey
Pajaeombo Hotel Pajaeombo
Palembang • Hotel Schwartz v. h. Toling. Telefoon No.
19 en 77
Paneb (Laboean Paneh Club
Bilik)
Pangkalan Soesoeb Hotel der B.P.M . (Tevoren toestemming
te vragen)

....

156
Alphabelische lijst van Hotels op Sumatra (vervolg).

Parapat Hotel Para pat


Pematang Siantar Hotel Siantar
Sabang Sabang Hotel
Sawah Loento Hotel Ombilin
Sibolga • Hotel Rietema. Telefoon No. 23
H otel Tapanoeli
Solok Hotel Solok
Tandjoeng Karang Hotel Juliana. Telefoon No. 5
Tebing Tinggi Hotel Tebing Tinggi.
Telok Betong Hotel Hollandia
Juliana Hotel. Telefoon No. 26

J3ECKS KOétfTJ/-'
I J:R
\ /3'11...4 LET OP l'\fW(

GEEF MIJ MAAIl


BECK'S KOENTJI BIEIl.
DAT SMAAKT TOCH NOG
HET BESTE.

• Club-botels.

151'
Lijst van Passanggrahans op Sumatra.

Atieh en Onderhoorigheden.
AFDEELING GAJOE EN ALASLANDEN.
Blang Kedjeren' Pendeng
Koeta Tjane Takingeun
Lokop Trangon
AFDEELING GROOT ATJEH.
Indrapoeri Mon Mata
Kroeëng-Raja Seulimeum
Lho-Nga
AFDEELING NOORDKUST ATJEH.

Bireuen Lho Soekon


Boeloe Blang Ara Paja Bakong
Lho Seumawe Samalanga
AFDEELING OOSTKUST ATJEH.
Idi Peureula
Koeala Simpang Rantau Pandjang
Langsa
AFDEELING PlDIË.
Geumpang Sigli
Lameulo Tangse
AFDEELING WESTKUST ATJEH.
Bakongan Naibos
Blang-Pidië Paté
Djeuram Roending
Kandang Sawang
Koeala Bhee Sibigo
Kota Boe\oeh Sinabang. (P. Simeuloeë)
Ladang Rimba Singkel
Lama Inong Tangan-Tangan
Lamië Tapa-Toean
Lam-No Teunom
Lho Kroeët Tjalang
Manggeng Troemon
Meulahoh

158
Lijst van Passanggrahans op Sumatra.

Residentie Benkoelen.
AFDEELlNG BENKOELEN.
Ei!. Engano Taba Penandjong
Koerkoewa Talong ampat
Sihajoen

AFDEELlNG KAOER (BINTOEHAN)

Aner Gading Loeboek Belimbing


Benoea Loeboekkajoe Aroe
Bintoehan Natal
Doerian Siginim Sahoeng
Doesoen Baroe Oeloe Daoau
Goenoeng Pager Djati
Kota Donok Tandjoeng Betoewa

AFDEELING KROl':.
Bandar Dalam Negeri
Kenali Negeri Bitin
Kota Djawa N egeri Ratoe
Kroë Poeloe Pisang
Lemong Soekaradja
Tampah

AFDEELlNG LEBONG AMAN).


Bantal Nasah.Poetih
Ipoe PadangOelah Tanding
Kebon Agoeng Pasar Tjoeroep
Ketahoen Rimboe Pengadang
Lais Seblat
Lebong $oeHt Sehajoen
Loeboek Pinang Selolong
Loeboe Sahoeng Soengei Landai
Aman Tjoeroep

159
Lijst van Passanggrahans Sumatra.

( Vervolg) Residentie Benkoelen.

ÀFDEBLING MANA.

Mana Tadjoeng Sakti


Poelau Panas

AFDEELING SELAMA.

Ajer Pirohan Mas Mambang


Loehoek Lintang Tallo

Residentie Diambi.

AFDEELING BANGKO.

Ajer Bahan Melakok


Limhoer 8angko

AFDEELING DjAMBI.

D jambi Sanggarang Agoeng

AFDEELING KORINTjl.

Serapah Temiaj.
Soengei,Penoeh

AFDEELING MA TEMBIN.

D jambi Toeloe Rantau Pandjang


Doesoen Dalam Sarolangan
Paoeh Soenagei Menare

AFDEELING MOEAROBOENGO.

Moeara Syam

160
Lijst van Passanggrahans op Sumatra.
--_._ ---
(Vervolg) Residentie Diambi

AFDEELING SAROLANGOEN.

Boekit Loentjoeng Moeara Madras


Djamik Toea M oeara Mesan
Djangka t Moeara Soengei
Doesoen Baroe Moeara Talang
Loeboek Landai Moeara Tebo
Loeboek Resoen Pehan
Meriboeng Pinang
Moeara Boea t Sepintoen
Moeara Boengo Telok Kajoe
M oeara Kesiro Tiga Doesoen

Residentie Lampongsche Districten.

AFDEELING TELOK-BETONG.

• Kalianda • Telok- Betong


Talang Padang

A FDEELING SEPOETIH TOELANGBAWA NG.

Bandjarrajoeng • Kotta Boemi


Bandjarnegara Laboean Maringai
Gaham • Menggala
Gedong Batin N egeri Batin
Goenoeng Raja N egeri Besar
• Goenoeng Soegih Negara Toelang Bawang
Goenoeng Trang .' Pakoean Ratoe
Katapang • Soekadana
• Kotta Agoeng Tandjoengan
In de passanggrahans Menggala en Telok-Eletong is de noodige
voeding. enz. verkrijgbaar; in de overige niet.

161
11
Passanggrahans Sumatra's Oostkust.

AFDEELING LANGKAT.
Bohorok. Vergunning te vragen bij den Con-
troteur van Bindjei.
AFDEELING DELI EN SERDANG.
Bandar Baroe. Vergunning te vragen bij den Con-
troleur van Arnhemia.
Goenoeng Maria. idem bij den Controleur van
Loeboek-Pakam.
AFDEELI)lG SIMOELOENGOEN EN
KAROLANDEN.
Seriboe Dolok.

Siantar.
Prapat.
Brastagl.
Kabandjahe.
l Vergunning te vragen bij de Assistent
Resident van Pemantang Siantar.

Alleen bestemd voor in dienst reizende


ambtenaren.

AFDEELING ASSAHAN.
Bandar Poelau. Vergunning te vragen bij den A. R.
van Tandjong Balei.
Marbau. idem bij den Hoofdadministrateur
van de onderneming Sumana.
Rantauprapat. idem bij den gezaghebber te
Marbau.
Kota Pinang. idem bij de Controleur te La-
boean Bilik.
AFDEELING BENGKALIS.
Bangan Si Api Api.
Siak.
Residentie Palembang.
AFDEELING OGAN EN KOMERING OELOE.
Batoe Radja Moeara Doea
Banrlingagoeng Poeloe Bringin
Martapoera Pengandonan
Tjempaka Praboemoelih
AFDEELING PALEMBANGSCHE BENEDENLANDEN.
Loeboek Kliat Sekajoe
Moeara Koepang SoeroeJangoen
Padamaran Talang Pangeran
Paja Raman Tandjoeng Radja
Pampangan Troesan
Parit

162
Lijst van Passanggrahans op Sumatra.

(Vervolg) Residentie Palembang.


AFDEELING PALEMBANGSCHE BOVENLANDEN.
Bandar • Moeara Klingi
Bingin Teloek *" Moeara Pinang
Boemi Agoeng • Moeara Tiga
Boerei Padang Boernaij
Kajoe Agoeng • Pager Alam
Karoeng Djelatang Penanggiran
.. Keban • Selangit
• Kebon Djati Soengai Laro
• Lahat Tabat Sebantoer
Merapi • Talang Padang
• Moeara Bliti • Tebing Tinggi
* Moeara Enim

Residentie Tapanoeli.
AFDEELING BENEDEN TAPANOELI.
Aeh Si Borong Loemban Djoeloe
Ambarita Loemban Gaol
.. Balige Onder Afd. Toba Moeara
Bataklanden • Pagarang Pisang
.. Banan Dolok Onder Afd, Palilitan
Sibolga Pangoeroean
Banoe Adji Pardoeaan
Baroes Pardomoean
Batang Doea Parmanangan
Dolok Sanggoel Parsoboeran
Goenoeng Sitoli Pengaloan
Hariarapintoe Porsea
Hoela Matiti Raoet Besi
Kampar Rappa
Lahagoe Sababolak
Latoe Siborongborong
Loeboek Lapiang Sidihalang
.. Lo"moet

• VaD belaug voor bet toerisme:.

163
Lijst van Passanggrabans op Sumatra.

(Vervolg) Aldeeling Beneden op Tapanoeli.

Si Lalahi Sorkam
Simangoemban. • Taroetoeng Onder. Afd. Silin-
Sim pang Gambir doeng Bataklanden.
Simarbalatoek. Toeka Dolok
Si Pahoetar Toetoepan.
Sitorang

Aideeling Padang Sidimpoean.

Aeh Na Bara • Padang Sidimpoean Onder Afd .


Aeh Na Godang Angkola en Sipirok.
* Batang Taroe Onder Afd. Pasar Loroh
Angkota en Sipirok. Penjaboengan
Goenoeng Toewa. Si Aboe
Hiti Oerat Si Boehoean
* Hoetanopan Afd. Mandailing ') Si Mangoemban
Kotta Gedang Si Oendal
Kotta Nopan. 1*) Si Pagaboe
* Moeara Sipongi Onder Afd. Si Piongat
Mandailing. * Sipirok Onder Afd. Angkola eno
Moeara Soma SipiroL
Natal. Sosopan
Oedjoeng Batoe Telok Dalam

Aideeling Nias.eilanden.

Goenoeng Sitoli. Alleen den drogen tijd per auto bereikbaar.


Hinako. .
Idano Gawo.
Labewa. ..
Telok Dalam. .

1) Kot. Nopan (Hottuopan) gelegen op 2(H KM. van Siboig. en 179 KM. van Port de Kock au
de grOOle weg P ort de Kock-Slboloa. D e P.""ngrahan heeft 11 2pclloon •• kamu. mf:! lr.18mboUamuw.
CD .toomtnd wattr. Zeer guiefelijh p ....ngr.baD. Van belaoQ voor hu tMriln'lt.
Hl., I. het ovetnatbt/.og.. punt voor toeriJ,te..a Vall Slbolga.Port de Kock V.v. Vu hier uit i. Sibolga
:tonder oponthoud In Slis uur te bueibn en P ort de Kock 10 S uur.
VtrgulI Dlng te vr.QUI. .an het H oofd Vl O Pl •• tlltlljk Satuut .
• Van belanljj voor bl!t touilme.

161
Lijst van Passanggrahans op Sumatra,

Sumatra's Westkust .

Abai Paria man ')


Aer Bangis Pasar Koeoh
Aer Boesoek Pasar Tikoe
Alahan Pandjang Pasir Ganting
Aoer Doeri Plambajan
Asem Koembang Poelau Poendjoeng
Balai Selasa Poel oe Balei
Bang Kinang Poeloe Gadang
Baso Rangkmaing Soeloes
Baroe Goenoeng Raroen 2 Renda
Ba toe Basoerat * Rau
Batoe Mengaoen Sasak
Boekit Sileh Si Alang
Boeo. '). Sidoengjoeng
... Bondjol Salaming
Fort van de Capellen '). Silaoet
Indrapoera Sim iso
Kajoe Tanam ') Simpang Tonong
Koebang Nan Doea Singkarak
Kota Alam Sirantik
Kota Barhoe Sitioeng
Kota Tinggi Soekamenanti
Kwali Soengei Dareh
Lalo Soengei Langsat
Loeboek Alai Soengei Penoeh
Loeboek Basoeng. Soengei Sangkai
Loeboek Selasih Soerian
... Loeboek Si kaping Solok
Malalak Tabat Patah
Manindjau Taloe
Matoer Tandjoeng
Malampah Tandjong Balik
Moeara Kiaroek Tandjong Boenai Aoer
Moeara Laboeb Tandjong Gading
Moeara Soko Tandjong Paoeh
Oedjoeng gading Tandjong Tebal
Oeloe Ajer Tapan
Painan Tarantang
Panti Taroesan
Paringin

1) Vergunnlrr.g biJ den Coauolcur Port vaa de Capelkll .


'2) Vcrgunning tt vragen bij deo Colllroleur V.ll PtianLaa.
... Vaa belaag voor het tOCrillllt .

165
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden
in de Residentie Benkoelen.
(Zie verder de beschrijvingen over de in Sum atra
te maken tochten).

T e Benkoelen. Het oudste huis van Benkoelen toebehoo-


rend aan de familie v. d. V ossen. Dit huis.
was vroeger de woonplaats van de Engel-
sche Gouverneurs. Naar verluidt was het
vroeger door een onderaardsche gang ver-
bonden met het fort Malborough en met het
zeestrand.

Het Fort Malborough. Vesting uit den


Engelsehen tijd, thans Politie-kazerne. Een
zeer gaaf en merkwaardig oud bouwwerk. Het
is door een onderaardsche gang verbonden.
met bet v roeg ere Engelsche Gouv erneurs_
huis en met het strand. De gang naar het
strand heeft men helaas niet onderhouden.
zoodat deze ten deele is ingestort, Het fort
bevat de graven van Thomas Parr en
Charles Murray. Op een marmeren gedenk-
steen is vermeld hoe Th . Parr om het leven
kwam . Het opschrift eindigt met de WOor-
den "The Right Honorable Gilbert, Lord
Minto, Goveroor General in Counsel has
ordered this marbIe to be erected to his.
memory", Voorts vindt men er nog ver-
scheidene andere grafsteenen w .o . eene VOOr
Mr. Thomas Shaw, Factor in Ford St.
Georg. Overleden 25 April 170'1. Het fort
bevat enkele kanonnen . M en heeft er een.
fraai uitzicht op zee.

Oud Engelsch graf bij het kleine strand.

Oud Engelsch kerkhof. Thans nog in ge-


bruik voor Europeanen. V escheidene oude
belangwekkende gra fmonum enten.

166
Obelisk. Genaamd de .. Piek van Hainil-
ton". Deze draagt het volgende opschrift:
Underneath tbis obelisk are intirred tbe Re-
mains of Captain Robert Hamilton who died
in the Sth. of Dec. 1793 in the age of 38
years in the command of tbe troops and
Second member of the Governement.

Het monument Parr. Dit monument (Koe-


boeran Boeled) werd in 1808 op last van
de Engelsche Compagnie en op kosten der
bevolking opgericbt ter herdenking van den
aanslag op den toenmaligen Engelsehen
Resident Tbomas Parr. Het graf van Parr is
bet middelste van de drie gemetselde graven
in bet Fort Marlborough. Recbts (Oosielijk)
van hem rust zijn jeugdige secretaris en vriend
Cbarles Murray die bij den aanslag tegen-
woordig was, en het leven van de Weduwe
Parr wist te redden. Murray overleed, zoo-
als zijn grafscbrift meldt, aan uitputting 11
dagen na Parr. Het huis van Parr waar de
aanslag plaats bad bevond zich op de Mount
Felix (Kebon Koemendoer) op ongeveer 3
K.M. afstand van bet Fort Marlborough .
Het is gelegen aan den ouden Engelsehen
weg welke van dat fort leidt naar den toen-
mali gen havenplaats Pasar Atjeh aan de
Poeloe Baai. Van het huis zijn nog slechts
restanten van de fundeeringen over.

Oranjebank. Ontbuld in 1923 door Resi-


dent Roos van Raadtsboven. Van hier heeft
men een fraai uitzicbt op zee en op het
Fort Marlborougb.

Eiland Poeloe Tikoes Eiland Poeloe met 40 M. hooge


vuurtoren en koraalbanken; 1 uur varen vanaf
Benkoelen.

Aijer Poetib Zijde-industrie Aijer Poetih. Eigendom van


bij Tjoeroep . den Heer Takado.

167
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden in de
Residentie Palembang.
(Afdeeling Ogan en Komering Oeloe).

Ranaumeer. De weg van Kotta Batoe naar Sim pang


Ranau geeft mooie vergezichten op het
meer. Bandingangoeng is mooi en aangenaam
gelegen aan het meer, 130 K.M. van Batoe
Radja en 55 K.M. van Moeara Doewa. Te
Bandingangoeng is een passangrahan.

Druipsteengrotten. Op den weg Bajoer-Moeara Doewa bij


K.M. 388 kan men vanaf den weg na 20
minuten wandelen, langs een schaduwrijk
pad bij de grotten komen. Bij deze grotten
worden eetbare vogelnestjes gevonden.
(25 K.M . van Moeara Doewa).

Oudheden. Op den weg Moeara Doewa-Bajoer bij


K.M. 'lIl zijn steenen beelden uit het
Hindoetijdperk te zien, voorstellende een
menschenfiguur, een olifant en een mortier.
('18 K,M. van Moeara Doewa).

Druipsteengrotten. Te Padang' Bindoe, gelegen op 35 K.M.


van Batoe Radja aan den weg naar Moe-
araenim; per auto bereikbaar.
Na overvaring van de Ogan op bamboe-
vlotjes en een wandeling van ongeveer 2
K.M. door het dichte bosch zijn de grotten
bereikt. De auto's zijn op Padang Bindoe
achter te laten, en daar de hulp van de Kria
jn te roepen voor koelies voor het overvaren
der Ogan en het open kappen der boschweg,
verlichting enz. Deze druipsteengrotten zijn
een bezoek waard.

(Afdeeling Palembangsche Bovenlanden).


Hindoebeelden. Niet ver van de onderafdeelingshoofdplaats
Pagar A1am zijn bezienswaardige Hindoe-
beelden te vinden, gelegen in de nabijheid

168
van de doesoens Tandjong Aro. Pagar Din.
Kota Raja en Goeooeng Megang. Deze
doesoens zijn per auto bereikbaar.

Bezienswaardigheden in Groot·Atjeh.
Sultansgraven Voor het Gouverneurskantoor treft men
Koeta-Radja. nog II niet overdekte graven aan. waar vol·
gens traditie o.m. twee sultans begraven zijn.
Ongeveer 100 M. ten Noorden hiervan
bevindt zich een overdekte begraafplaats.
waar vooral drie groote gemetselde sarcop-
hagen de aandacht trekken. rustplaats van
2 sultans en I sultane.

Pinto Khob. T usscben Kroeëng Daroj en de Petjoetweg


Koeta-Radja. (van Gouverneurskantoor naar kerkhof) staat
eenlaagwitgemetseld poortje. overblijfsel van
de achterpoort van den Kraton.

Goenóngan Een vreemdsoortig witgepleisterd bouw-


Koeta-Radja. werk naast het kerkhof Peutjoet aan den weg
naar Lho N ga. Volgens Atjehsche kronieken
een lusthof van de sultans; heeft een achthoe-
kig grondvlak. bestaat uit drie verdiepingen
en is in totaal 10 M . hoog. Naast de Goe-
nóngan ligt een ommuurd pleintje. volgens
kronieken een vorstelijke begraafplaats.

Tjakra Donja . Deze groote klok van Chineesch en Ara-


Koeta-Radja. bisch letterschrift voorzien. hangt in een
fraai koepeltje voor het Atjeh-Museum aan
de Esplanade. Heeft in vroegere tijden in
de Kraton vóór de moskee gehangen; diende
om de rltueele dagindeeling aan de Kraton-
bewoners mede te deelen.

Atjeh Museum. Dit gebouw is als een Atjehsch woonhuis


Koeta-Radja. opgetrokken en gelegen aan de Esplanade;
entree 25 cent. Dagelijks vrijwel den geheelen
dag geopend tot 5 uur n. m. Omvat een groote
verzameling specifiek Atjehsche gebruiks- en

169
kunstvoorwerpen. wa pens. munten. weefsels
en dergelijke uit vroegere jaren, als ook uit
den tegenwoordigen tijd.

Kerkhof Peutjoet Dit fraaie kerkhof- het Eik en Duinen van


Koeta-Radja. Atjeh is een gewijde plaats van historische
beteekenis. Indrukwekkend is de ingang en
het portiek met de honderden namen ge-
graveerd op marmeren platen.

Groote Moskee. Dit mooie groote bouwwerk is in 1881 ten


Koeta-Radja. tijde van Generaal van der Heyden als een
blijk van verzoening door het Gouvernement
aan de Atjehers ten geschenke gegeven.

Ruïne bij Ongeveer 300 M. links van den weg


Ladong T oengkob. Koeta-Radja-Kroeëng Raja. Ligt op een af-
stand van ± 25 KM . van Koeta-Radja bij de
kampong Ladong (ten Z. O. van Atjehsch
Noordpunt) een vrij goed intact gebleven ruïne
van zeer groote afmetingen (70 X 70 M.).
Oorsprong onbekend, men vermoedt een oud
Portugeesch fort. Twee mooie overdekte
putten trekken vooral de aandacht door
Stijl en constructiewijze.

Bezienswaardigheden op hel Eiland Poeloeh Weh. (Sahang).


Vanuit Sa bang. Tocht naar het bergmeer "Anak Laoet'". Per
auto te bereiken. Mooi uitzicht op het meer. Een prauw i"
aanwezig om naar den overkant te varen.
Tocht naar Tjot Bahoe. via het bergmeer en zwembad terug.
geeft mooie gezichtspunten. (De weg is nog niet geheel
voor autovervoer).
Tocht naar de Zuidbaai "Balongan". Deze tocht zal in de
toekomst welloonend zijn. momenteel is men nog bezig de weg
berijdbaar te maken.
Tocht naar de kleine zeetuin nabij het eiland Klah. Slechts per motor-
boot te bereiken. Vanaf het eiland een mooi gezicht op de haven.
Tocht naar de seinpost (Tjot Penimpoean). Slechts te voet bereik-.
baar . Van hier uit een mooi uitzicht op de haven, buiten- en binnenbaai
Naar de warmwaterbron "lboes" . Slechts per motorboot te
bereiken. (Circa ' /, uur varen).

170
1-- -
---------
WANDELKAART.JE VAN SABANG.

Autow8,en
Slechts la voet bel •• nb. . ,
-,

Schaal I : '20000
SABANG BAAI

,,

. .
,"
.. ,'
••

"
r

r:. terug n/ boord.


WAN DEL' N GEN .
1. Langs Zee boulevard, rondom Tjat Penimpoean.

2. Naar Oedj. Tapa Gadja (strand) heen.


. 45 min.
. 30
I
ZIE

I"
OE

5.
6.
ROODE

"
"
LIJNEN.
No. 4 . Naar Tjat Bahoe en terug via Zwembad
Zwembad (zoet water) heen
Bergmeer heen.
90 min,
20
30

_ Y :;:::, HandwlJnr, R = Ververlchingen. N01, 1. 3, & en CS kunnln ook por auto gemaakt wordon. :=::dJI1
Lijst van Bronnen en Badplaatsen op Sumatra.
Gouvernement Atjeh en Onderhoorigheden.
Zeebadplaats Oelee Gelegen nabij de haven van Oelee Lheue.
Lheue. Ca. 6 K.M. van Koeta Radja. Badplaats met
restaurant. geheel per auto bereikbaar.

Zeebadplaats Lho Een duinenrij. begroeid met tjemarabos-


Nga. schen. gelegen ten Z.W. van Koeta-Radja.
Is zeer fraai gelegen aan den Indischen
Oceaan. Geheel per auto te bereiken.

Bronnenbadplaats Gelegen ca; 6 K.M. van Koeta Radja.


Mata lë. Schitterende badgelegenheid. Geheel per auto
te bereiken.

Sabang . Zoetwater badplaats Kroeëng Pantjo. Da-


gelijks behalve op Donderdag (schoonmaak).

Sumatra's Westkust.
Padang. Julianabad. Men rijdt met een auto van
het hotel naar Gaoeng bij Emmahaven. waar '
de weg links afslaat. Langs mooie zee- en
berggezichten is men in een half uur aan
het Julianabad. De entree bedraagt JO cent
waarvoor men de badplaats kan de zichti-
gen . Tegen betaling van 25 cent kan men
van de kleedkamers en bassins gebruik ma-
ken. mits men zelf zwempak en handdoeken
medeneemt. Heeft men die niet dan kan men
deze aan het buffet huren. Hier zijn even-
eens koele dranken verkrijgbaar. Men kan
hier aardige foto's van de rotsgroepen
en een klimpartij naar boven maken. Het
water stoomt door een gemetselde goot van
een hoogen waterval in het bassin. Ringen
en springplanken.

Padangpandjang. Badplaats Air Mata Koetjing.


Kiambing. Badplaats Kiambing in de onderafdeeling
Fort van de Capellen .

171
Warme bron. 10 K.M. van Solok bevindt zich niet ver
van de hoofdweg een geneeskrachtige warme
bron. die door de bevolking als badplaats
wordt gebruikt.

Singkarak. Nabij de passangraban te Singkarak is een


badplaats voor Europeanen.
Alahan Pandjang Badplaats voor Europeanen.

Tapanoeli
Afdeeling Padang Sidimpoean.
'Batang Toeroe Particuliere badplaats. Voor het gebruik
toestemming te vragen aan den Hoofdadmi-
nistrateur van de Cult. Mij Batang Toeroe.
Simapil-apil 8 K. M. van Padang Sidempoean; informee-
ren bij mandoer van de passanggrahan te
Padang-Sidempoean.

Afdeeling Beneden Tapanoeli.


5ibolga Badplaats nabij het hotel Riete.ma.
Taroetoeng Badplaats.
Sidikalang Badplaats.
Goenoeng Sitoli Badplaats.
Balige Bij Balige bestaat gelegenheid tot zwemmen
in het Tobameer.

Residentie Benkoelen.
Pateh Pandjang Zeebadplaats. ca I K. M. van Benkoelen.
Restaurant. badkamertjes met zoetwater.
Prachtig wit zeestrand. Entree f 0.50.

Residentie Palembang.
Een uitstekende badplaats is de Lawang
Agoeng Waterval. gelegen 17 K. M . van
Pager AJam. per auto bereikbaar. Met zeer
eenvoudige kleedkamer.

Afdeeling Ogan en Komering-Oeloe.


Een badplaats bij uitnemendheid is op Ban-
ding-agoeng te vinden in het Ranaumeer
(130 K. M. van Batoeradja).

172
'1

De Lampongsche dislriclen.
Bij het maken van uitstapjes naar Zuid-Sumatra. (Lampongscbe
Districten) ligt bet voor de hand Telok- Betong (Oost haven)
als uitgangspunt te kiezen.

Verbindingen met Java.


a. via Batavia-Oostbaven.

's Maandags 5 uur n.m. vertrekt een boot van lijn 2 der
K. P. M .• Dinsdagmorgen te 5.30 uur v. m. te Oosthaven ar-
riveerend.
b. via Merak-Oosthaven .

's Woensdags en 's Vrijdags 11.45 uur v.m. vertrekt de ferry-


boot der K. P. M. van Merak en arriveert in den loop van den
namiddag te Oostbaven.

Te Tandjong Karang treft men een beboorlijk hotel aan.


"Hotel Juliana". Telok Betong zelf heeft een minder gunstige lig-
ging. Tandjong Karang ligt in een veel gezonder en hooger om-
geving. ongeveer 5 K. M. afstand van Telok Betoog.

Nog voor men te Telok Betong komend. Tandjong Karang


bereikt. heeft men links een zijweg naar de Aai Lima streek.
beginnende bij Gedong Tataän. De weg leidt door de onderne-
mingen van Langkapoera. Egaharap. Negara Ratoe en 5oengai-
langka.

Nabij Godoog Tataän begint de omgeving een vroolijker


aanzien te dragen. hier en daar bemerkt men pepertuinen tus-
schen sawahs gelegen.

Te Kedongdong is een passangraban. de haven en onderafdee-


Iings-hoofdplaats Kota Agoeng per auto bereikbaar vanuit Telok
Betong. De nu doorkruiste streek is het meest peperrijk gebied
van het gewest. vandaar dat dit ook een van de volkrijkste
gebieden is.

De Westkust van de Lampongbaai is niet te bereiken en


vrijwel als geisoleerd te beschouwen. Er loopt slechts een paar-
deo pad evenwijdig aan de kustlijn.

173
Aan de Oostkust is het anders gesteld. Tot Tarakan loopt een
weg vlak langs de zee, om vervolgens af te buigen naar Tan-
djoegan en van hier verder te gaan naar Kalianda. Dit is de
standplaats van een Gezaghehber en gelegen aan de voet van de
1281 M. hooge Radjabasa, een uitgedoofde vulkaan waar echter
hier en daar nog wel eenige vulkanische werking te bespeuren
is. Bantammers vormen het meerendeel van de bevolking in deze
streek. Kalianda heeft een Gouvernements-passangrahan.

De rit van Kalianda Zuidwaarts biedt bijna steeds een wijd


zeegezicht, met uitzicht op enkele eilanden, w. o. Seboekoe.
Midden op de Zuidzijde ligt de kleine kampong Koenjir, waar
nabij de weg een passangrahan gelegen is waar men een fraai
uitzicht heeft op de zee. Koenjir vOorbij, gaat de weg meest
door bosch en is vol hellingen. De weg van Kalianda rondom de
Radjabasa is alleen geschikt voor transport te paard of per kar.

Grootere tochten.
Van Tandjong Karang de hoofdweg houdend, komt men langs
enkele kleine kampongs en oemboels bij Tegineneng, waar de
Way Sekampong, een diep uitgesneden rivier, is overbrugd.

Eerst loopt de weg ongeveer parallel met den spoorweg, maar


. al spoedig slaat de spoorbaan meer naar links af, men komt nu
in de afdeeling Sepoetih- Toelangbawang, onderafdeeling Sepoetih,
waarvan de hoofplaats Goenoeng Soegih is.

Een zacht gloeiende weg van 11 K.M. voert langs wemlg in-
teressante streken naar Snekadana. Van Soekadana kan men nog
verder per auto gaan tot Laboean Ratoe. een karreweg gaat
verder Zuid-Oost en bereikt bij Laboen Maringgay bijna de zee.
Een andere verbinding tusscben Laboean Maringgay en Snekadana
wordt gevormd door een karreweg via de Sekampong. Lahoean
Maringgay is de havenplaats voor de aan deze elips gelegen
plaatsen.

Snekadana is een aardig plaatsje, met een sterk gemengd


Lampongsch-Maleische bevolking, de standplaats van een Contro-
leur, is in een zeer behoorlijke passanggrahan.

Een interessant punt in deze streek is het meer van Djepara,


dat te bereiken is vanuit Djepara. gelegen ongeveer halverwege
den weg, Soekadana- Laboean Maringgay.

171
Dit meer staat in een reuk van heiligheid. volgens overlevering
moet dit oorspronkelijk een vulkaan geweest zijn. Aan de Noord-
en Oostzijde staan steile wanden op. de grootste diameter is 1400
M . Goenoeng Soegih is het midden van den weg Telok Betong-
Menggala. is door één hoofdweg met Soekadana verbonden. door
twee wegen met Kotaboemi en voor prauwen bereikbaar over
de Sepoetih. Den hoofdweg volgend. komt men na 12 KM. te
Terbangi Besar. een kleine kampong. echt Lampongsch. Hier
wordt de adat het meest onverflauwd in eere gehouden.
Hier kan men de hoofdweg verlaten om links af te slaan
en zoodoende over Blambangan te Kotaboemi aan de Way
Rarem te arriveeren.

Het is aanbevelenswaardig. bij doortocht per auto naar Palembang.


tot Kotaboemi per auto te gaan. verder tot Martapoera per trein.

N aast de verbinding Goenoeng Soegih - Tebangi - Kotaboemi


welke zoojuist genoemd is. bestaat een voor de dorpen van de
afd. Sepoetih zeer belangrijke weg : het is de karreweg die langs
de bovenloop der Sepoetih ligt. bij Segalaminder Noordwaarts
ombuigt om spoedig de Rarem te volgen: deze karreweg is in
het algemeen ook voor auto's berijdbaar.

De Wey Rarem is meest 20. soms echter 30 - 40 M. breed.


maar door den snellen stroom en verraderlijke hindernissen (dood
hout) gevaarlijk vaarwater.

Alle rivieren in dit gebied zijn bijzonder bochtig. zij zijn dus als
waterweg zeer lang. De snelle stroom heeft bovendien diepe
beddingen uitgeschuurd. waardoor overvaren op plaatsen waar
geen bruggen zijn. meestal ondoenlijk is.

Menggala. Van Goenoeng Soegih via Terbangi Besar de hoofd-


weg in Noordelijke richting volgend. arriveert me n te MenggaJa.
de hoofdplaats van de onderafdeeling Toelangbawang en van de
afdeeling Sepoetih-Toelangbawang. Inderdaad is dit het echte
centrum van de Lampongs- hoewel het als handelstad verre
onderdoet voor Telok-Betong.

De bevolking bestaat hoofdzakelijk uit Lampongers. Van hieruit


heeft men een pracht gelegenheid een tocht te maken naar Pager-
dewa. liefst per motorboot om tegen de sterke tellenstroom
opgewassen te zijn.

175
De streek langs Besai, vooral Zuidelijker, nabij Bandjarmasin,.
is fleurig en vroolijk, scherp afstekend tegen de gewone eento-
Righeid van de uitgestrekte vlakke bosseben.

Rondreis door Zuid·Sumatra.


(Bezoek aan de voornaamste ondernemingen:)

Duur der reis.


Wanneer men van Batavia naar Benkoelen gebruik maakt van
lijn 1 der K. P. M. (Zaterdagmorgen 9 uur v. m. uit Batavia,
Maandagmorgen aan Bengkoelen) en van Palembang naar Batavia
van den sneldienst 7A, vertrekkend uit Palembang Zaterdag vm.,
arriveerend te 8atavia Zondagmorgen. komt de reis van Batavia
via Palembang terug naar Batavia op 9 dagen of dagen plus een
geheel aantal malen zeven dagen meer,
Maakt men echter gebruik van lijn 3 der K. P. M. (uit Batavia
Donderdag 9 uur vm. aan Bengkoelen Zaterdag vm.) en terug van
Palembang weer 'per snel dienst 7 A, duurt de reis dus II dagen,
zoodat een reisbeschrijving voor 9 dagen, II dagen en 16 dagen
voldoende zal zijn.

Totaal 9 daagsehe trip- 5 dagen in Sumatra.


Zaterdag. Uit Batavia naar Benkoelen per lijn I 9 n.m.
Maandag. Aan Benkoelen 7 v .m.
Bezichtiging van Benkoelen, bezoek aan Fort
Marlborough en het Engelsebe Kerkhof.
Na de luneb (Oranje Hotel) gaat men per auto
naar Kepahiang (een schitterende tocht),
Kepahiang heeft een heerlijk klimaat. Na een
oogenblik in de passanggrahan, zet men de tocht
voor noar Tjoeroep, alwaar wordt overnacht.
Afstanden: Benkoelen - Kepajang 59 K.M.
Kepajang - Tjoeroep 25 K.M.

Dinsdag Uitstapje vanuit Tjoeroep over Moeara Anam


naar de Gouvernements zilvermijnen te
Lebong. De Tambang-Sawah mijnen liggen op
88 K.M. van Tjoeroep. Afstand 176 K.M. Vooral
de weg T joe roep Moeara Anam is schitterend en
zeker even mooi als de weg Sibolga-Balige.
Overnachten in de passanggrahan te Tjoeroep.

176
Woen sdag. Van Tjoeroep naar Lahatvia Kepajang (25 K.M).
Pageralam (140 K.M.) ....................................... 165 K.M.
Lunch te Pageralam. zoodat men het liefst 's
morgens vroeg uit T joeroep moet vertrekken. ten-
einde de schittende natuur in langzaam tempo
rijdend ten volle te kunnen genieten .
Na de lunch. Afstand Pageralam - Lahat... .......... .
70 K.M .

Donderdag. Van Lahat naar Batoeradja .. via Moeara Enim.


Boekit Asem (Kolenmijnen). Hier eventueel de
lunch gebruiken.
Na de lunch naar Batoeradja. via Sigoewaras.
Afstanden;
Lahat-Moeara Enim 45 K.M.
Moeara Enim - Tandjong 20
Tandjong-Batoeradja 89 .. IS4 K.M.

Vrijdag Van Batoeradja naar Palembang via Praba-


moelih.
Overnachten in de Passanggrahan .
•s Avonds riviervaart op de Moesi.
Overnachten in Hotel Schwartz v /h Joling-
Palembang.

Zaterdag. Vertrek van Palembang per K. P . M. naar


Batavia.

Reisplan.
a. Vertrek Van Batavia op Woensdag of Vrijdag:
Ie dag. Van Batavia naar Merak. vroege afrit. teneinde de
ferry boot te halen. welke 11.45 uit Merak vertrekt.
b. Vertrek Van Batavia op Maandag:
Ie dag. Maandag Suur n.m. vertrek van Priok per K.P.M.
lijn 2. aankomst te Oosthaven Dinsdagmorgen.
2e dag . Te Tandjong Karang. tocht naar Kalianda en terug.
3e dag. per auto naar Kota Boemi via Goenoeng Soegih
en Terbanggi Besar.
4e dag. Per trein naar Batoeradja. van Batoeradja over
Moeara Doea. alwaar middagmaal in den passang-
grahan. Verder naar Bandingagoeng. een schitterend

177

""
gelegen plaatsje aan het Ranau Meer.
Logies in den Passanggrahan.
Se dag. Van Bandingagoeng terug naar Batoeradja via de
zelfde route.
6e dag. Van Batoeradja naar Palembang. Via Banindjawan-
Tandjongredja.
7e dag. Te Palembang. Riviervaart op de Moesi; uitstapje
naar de petroleumplaats Pladjoe.
8e dag. Van Palembang naar Lahat via Praboemelie-Moeara
Enim.
Overnachten in de passanggrahan.
ge dag. Van Lahat naar Kepajang, via Pageralam, alwaar
lunch in den passanggrahan.
IOe dag. Van Kepajang naar Moeara Aman, via Tjoeroep.
Bezichtiging van een goudmijn en terug zoo mogelijk
naar Tjoeroep, alwaar overnacht wordt in den pas-
sanggrahan.
lIe dag. Van Tjoeroep naar Benkoelen via Kepajang.
Overnachten in het Hotel.
Speciaal het weggedeelte Kepajang- Tjoeroep en
Kepajang- Benkoelen is bijzonder mooi wat betreft
natuurschoon.
12e dag. Inscheping per K. P. M, boot.
l3e dag. Aankomst te Padang, Overnachten in het Hotel
(Het Centrum of Oranje Hotel) Voor buitengewone
aardige uitstapjes in de omgeving vide "Padang en
Omstreken".
De reisbeschrijving voor het traject Padang - Medan vide de
daarvan gegeven beschrijving.
De indeeling is meestal als volgt:
Ie dag. Aankomst te Padang.
2e dag. Van Padang naar Fort de Koek.
3e dag. Te Fort de Koek.
4e- dag. ,. ft

Se dag, Van Fort de Koek naar Kota Nopan.


6e dag, Van Kota Nopan naar Sibolga.
7e dag. Van Sibolga naar Prapat.
8e dag. Aan het Tobameer te Prapat.
ge dag. Van Prapat naar Brastagi.
IOe dag. Te Brastagi.
Ile dag. Van Brastagi naar Medan.
12e dag. Inscheping.

178
Logeergelegenheid: Padang- Medan.
Het is aanbevelenswaardig naar Padaug en Fort de Koch van
te voun te telegrafeeren, dit is mogelijk daar men op een weke-
lijksche scheepsverbinding is aangewezen. Het overige gedeelte
van de trip kan telefonisch resp. telegrafisch worden geregeld.

PADANG EN OMSTREKEN.
APENBERG. Tien minuten loopen van het Oranje Hotel
naar de Moearah tot over de brug. Daar wordt men met een
veerbootje de Padangrivier (Batang Harau) overgevaren (tarief
10 cent heen en 10 cent terug). Aan den overkant gekomen.
koopt men in eeu der vele lapaus (warongs) de noodige pisangs.
welke door een boejoeng (kat jong} tegen een fooitje worden
gedragen. Deze boejoengs dienen tevens lot gids. Na eenige
minuten loopen bergopwaarts. komen de apen in grooten getale
uit alle hoeken tevoorschijn, en kan men zich vermaken met de
onderlinge twisten. welke de beesten voeren. om de meeste pisangs
te bemachtigen. Interessant is het gade te slaan hoe de "mandoer".
de grootste en sterkste der apen. tyraunie over de rest der kolonie
uitoefent.
Men wandelt dan verder tot den koepel. waar men een mooi
uitzicht heeft over de Padangkust en Ind.schen Oceaan eenerzijds
en de baai van Aer Manis met de Eilanden Poeloe Pisang Besar
en Poelo Pisang Ketjil anderzijds.
Na regenachtige dagen is het bergpad glad. Neemt men de
auto van bet Hotel. dan gaat de chauffeur mede als gids, koopt
pisang in, betaalt de overvaart etc. en komt dit uitstapje dan
alles inbegrepen op f 5.-. Een gezelschap bestaande uit meer
dan een persoon (tot maximum vier) betaalt f 1.- extra voor
de overvaart. D e tocht komt dan in totaal. voor vier personen
op f 6.- , Duur: 2 uren.
Wandeling over het Padanggebergte naar Emmahaven. Men
rijdt naar de Moearah. laat zich met een bootje overzetten en
engageert bij een der lapaus een Inlander. die tegen een fooi van
f 1.50 als gids meegaat voor den volgende trip:
Men wandelt langs oude en nieuwe Cbineescbe graven. welke
men daar .overal aantreft. langs een weg welke uitzicht biedt op
kust- en bergpartijen. grootsche rotsgroepen etc. in ongeveer twee
uren naar bet Randgebergte vld Emmabaven waar een magni6que
panorama van de geheeIe Wilhelminabaai en de Emmahaven zicb
voor het oog van den wandelaar outrolt. Daarna daalt men af

179
en is in 15 minuten de Emmahaven bereikt. waar men in de:
wachtkamer van het station een verfrissching kan gebruiken. Nu
kan men naar verkiezing op drie verschillende wijzen naar het:
Hotel terugkeeren:
A. Met den trein Ie. klas naar Station Padang. f 0.30
daar aangekomen met een saldo naar het Hotel .. 0.50
B. Met een sado van de Emmahaven rechtstreeks naar het
Hotel f 1.25
C. Met een auto f 5.-
JULIANABAD. Met rijdt met een auto van het Hotel naar
Gaoeng. bij Emmahaven. waar de weg links afslaat. Langs mooie
zee- en berggezichten is men in een half uur aan het Julianabad.
De entree bedraagt JO cent. waarvoor men de badplaats kan
bezicbtigen. Tegen betaling van 25 cent kan men van de kleed-
kamer en bassins gebruik maken. mits men zelf zwempak en
handdoeken medeneemt. Heeft men die niet dan kan men deze
aan het Buffet huren. Hier zijn eveneens koele dranken verkrijg-
baar. Men kan daar aardige foto's van de rotsgroepen nemen en.
een klimpartij naar boven maken. Het water stroomt door een_
gemetselde goot van een hoogen waterval in het bassin. Ringen
en springplanken.
VUURTOREN SOENGEIBRAHMEI.
Dezelfde trip tot het Julianabad. Men rijdt echter door. daar
waar men aan de linkerkant steeds de steile bergwand heeft en:
rechts in de diepte prachtige zeegezichten. eilanden. panorama-
Emmahaven etc. etc. Dit is een van de meest schilderachtige-
wegen van Indië. Bij den Vuurtoren gekomen kan men op het-
emplacement toegelaten worden. waar men een schitterend ver-
gezicht heeft op de Wilhelmina baai. Emmahaven. en den In-
dischen Oceaan. Het is verboden den Vuurtoren te bestijgen. De
beste tijd om dezen trip te maken is. des namiddags om halF
vijf bij goed weder. daar men dan juist tegen zonsonderganl}
aankomt.
LOEBOEK PERAKOE. Met een auto rijdt men tot de Ned.
Ind. Portland Cement Fabriek te Indaroeng (de fabriek kaIL
men zonder introductie van de Directie. Firma Veth. niet be-
zichtigen); 18 KM.
Daar er slechts één weg bestaat. rijdt men dien door tot eello
brug. gelegen over de wild stroomende rivier.
De tocht hierheen biedt prachtige vergezichten over de Padang-
vlakte en in het verschiet de Ind. Oceaan.
Een zeer mooi bergtocht je en niet te lang van duur.

180
TIND]OE LAOET. W el de mooiste autotocht van de Padang-
"lche Benedenlanden. Overtreft verre de Aneikloof in woeste
natuur. Kronkelende wegen. zeer zwaar bergterrein.
Men rijdt denzelfden weg van Loeboek Perakoe (zie boven1.
passeert de brug en direct begint de zware klim. Ruim ander-
half uur blijft de weg steil omhooggaan totdat men komt bij
Tindjoe Laoet. K.M . 28. Even voor dit hoogste punt heeft men
het prachtigste uitzicht op de Padanglaagvlakte. de Indische
Oceaan. en op den voorgrond in de diepte de heel klein gelijkende
'Cementfabriek. alles omgeven door een rotsachtigen bergketen.
Bij K.M .-paal 28. wordt gekeerd. daar de weg waar het panorama
te zien is. te smal is om de auto aldaar te keeren.
Bij regenachtig of mistig weder is deze tocht af te raden. daar
'men door de zware wolkenmassa .s belemmerd wordt in het
uitzicht.
ANEIKLOOF. Met een auto rijdt men door een vlak terrein
tot Kajoe Tanem . waar in de onmiddelijke nabijheid de Aneikloof
begint. De Aneikloof biedt een woeste berg natuur ; steile berg-
wanden en bruisende rivieren. Komt men de kloof uit, ongeveer
bij KM . 72. dan rijdt men het kleine. indertijd door de aardbeving
verwoeste bergplaatsje Padang Pandjang binnen. hetwelk onge_
veer gelegen is tusschen de machtige vulkanen "Merapi" en
:5inggalang".
Waar men vroeger in het Hotel "Merapi" een goede lunch
kon gebrUiken doet men thans het beste de 20 kilometer tot Fort
de Kock af te leggen en daar in Hotel "Centrum" (club hotel)
te tafelen.

TOCHTEN VANUIT SOLOK.


Bezienswaardig zijn:
1. Het meer van Singkarak. (per trein en per auto te bereiken
van uit Padang Pandjang.)
2. De twee meren nabij Alahan Pandjang (Danau di Baroek en
Danau di Atas) op 70 MK. gelegen van Padang aan de
autoweg naar Moeara Laboeh.
Het loont de moeite deze autorit te maken van wege de
'Schitterende vergezichten van de Soebang pas op Padang en
·omstreken en op de vlakte van Solok. De weg gaat van af
cle brug Loeboek Perakoe tot Tindjoe-Laoet steil omhoog
doch is zeer goed berijdbaar!

181
Zood ra men in de onderafdeeling Alahan Pandjang komt
'(KM. 65) krijgt men een mooi uitzicht op de Danau di atas.
met haar grillige kustlijn. Men bevindt zich dan op een
hoogte van ongeveer 1600 M. boven de zee. In den na-
middag kan het hier zeer frisch zijn.
Bij Pakan Ahad (KM. 66) rijdt men 250 M. een binnenweg
op. om verder 150 M. te voet de waterscheiding tusschen
beide meren te bereiken. waar een pracht uitzicht op die
meren op de vlakte van Solok valt te bewonderen. ± 6 KM.
verder ligt Alaban Pandjang (1500 M. boven de zee). de
hoogst gelegen Controleurs-standplaats in heel Indië met een.
goede passanggrahan.
3. Stelt men belang in cultures. dan wordt een bezoek aan
Moeara Laboeh en Loeboek Gadang aanbevolen. Tusschen
deze plaatsen treft men schitterende Europeescbe tbee- en.
koffieondernemingen.
i. De terugrit over Alaban Pandjang en Solok biedt uitzichten.
op de Padangsche bovenlanden. welke onvergetelijk zijn.
5. Ten slotte wordt nog een bezoek aan Siloengkan. waar het
bekende Siloengkan weefwerk vandaan komt aanbevolen.
Per auto is deze plaats van Solok te bereiken en kan men
doorrijden naar Sawah Loento voor bet bezichtigen van de
steenkolenmijnen.

De Padangsche Bovenlanden.
In de Padangsche Bovenlanden bezoeke men de volgende
bezienswaardigheden:
PADANG PANDlANG. Padang Pandjang kleine garnizoens_
plaats in een buitengewoon gezonde streek gelegen en met
schitterende gelegenheid tot het maken van wandelingen in de
omgeving. Heeft men geen baast. dan kan niets sterker worden
aanbevolen dan een paar dagen daar door te brengen. want de
wandelingen van Padang Pandjang naar de Anei kloof behooren
tot de mooiste welke men in de bovenlanden kan maken. Een
ander indrukwekkend plekje is bet monument Goegoer Malintang.
opgericht op de plaats waar drie zwaargewonde militairen. w. o.
de sergeantmajoor-geweermaker Scbilling. het fort in de lucht
deden vliegen. liever dan zicb aan den vijand over te geven.
Vanuit Padang Pandjang kan men de vuurspuwende berg
.. MERAPJ" beklimmen. Van daar uit heeft men een mooi uil-
zicht op de omliggende streken en de Indische Oceaan.

182
Het heilige graf "OELAKAN" (Priaman) waar duizenden
Mohamedanen in de maand Juli naar toe stroomen en dicht bij
het graf slapen voor bedevaart.
FORT DE KOeK. Als uitgangspunt voor vele belangwek-
kende uitstapjes is Fort de Koch welbekend. Van hier kan men
gaan naar Pajacombo met zijn prachtige pasar en de beroemde
kloof van Harau; naar de watervallen van Soengei Poear; naar
de grotten van Kamang Baso; naar den vijver met de heilige
visschen te Soengei Djarnih en ten slotte naar de aardige kleine
passanggrahan te Matoer met zijn onvergetelijke tochtjes naar den
Poentjak Boekit en Padang Galanggang. waar men een eenig
uitzicht heeft over het Meer van Manindjau. het mooiste van
alles; terwijl de bestijging van den Merapi met zijn eeuwig wer-
kenden krater en van den Singgalang zeer aanlokkelijk zijn voor
den bergbeklimmer.
HET MEER VAN MANINDjAU. Indien men naar Matoer
en het Meer van Manindjau gaat. leidt de weg. bijna onmid-
delijk nadat men Fort de Koek heeft verlaten. door een smalle
donkere spleet in de rotsen in de kloof. die bekend is als
het "Karbouwengat" .
Even voordat men de kloof verlaat. moet men een klein
riviertje. de Si Anok. oversteken. Ruim een uur slingert de weg
zich langs den voet van een berg en op verschillende plaatsen
heeft men een schitterend uitzicht op het "Karbouwengat".
Als een machtig geheel rijst daar de Ophir voor U op en men
kan ver daarachter den Merapi en Singgalang onderscheiden.
De weg daalt weder in een dal. dat gedurende de Padri-oor-
logen het tooneel van menig bitter gevecht was. stijgt dan door
nauwe en donkere spelten en doorgangen in de rotsen, tot men
na ongeveer drie uur den passanggrahan van Matoer bereikt.
Hoofdzakelijk is de formatie. welke men op deze plaatsen te zien
krijgt. die van spleten en geulen tusschen de rotsen, waarvan de
naakte wanden steil in de lucht rijzen.
Van Matoer is een aardige en belangwekkende tocht die naar
den Poentjak Boekit. waar men het panorama over het meer van
Manindjau te volle kan genieten.
De weg leidt langs aanplanten van suikerriet waarin inen nu
en dan de eigenaardige Inlandsche suikermolen (kilingan) opmerkt.
welke nog steeds bij de Inlanders in gebruik is. Voortgaande
ziet men eenige zeer mooi met snijwerk versierde huizen waar...
onder een "balai" (vergaderplaats van de Inlandsche hoofden)
wel het meest belangwekkend is.

183
Op het laatst komt men aan een weide. waarop zich een kleine
heuvel verheft, van welks top het schitterende panorama over het
meer zich voor het oog uitstrekt. Hier is een prieeltje gebouwd,
zoodat men van het vergezicht op zijn gemak kan genieten.
De met oerwoud bedekte heuvels dalen bijna loodrecht van
de plek waar men staat naar de Qevers van het meer af; heel
in de verte glinsteren daken van Inlandsche dorpen, half in het
groene loof verborgen, in de zonnestralen en ver weg aan de
tegenovergestelde zijde ontdekt het oog door een ruimte tusschen
de bergen, welke de oevers van het meer vormen, den Indischen
Oceaan. De blauwe, rustige oppervlakte van het meer, beschenen
door stralen van de ondergaande zon, vertoont wonderlijke tinten,
schakeeringen en kleurweerspiegelingen.
DE KLOOF VAN HARAU. Komt men langzamerhand ver-
den in het binnenland, zoo wordt het leven der Inlanders steeds
schilderachtiger en in het bijzonder is zulks het geval, wanneer
men Pajacombo bezoekt op een Zondag, den Inlandsehen markt-
dag. Dan ziet men er een kleeding, kleuriger dan men ooit te
voren gezien heeft en vormt elke handelende en hurkende groep
met de vroolijke en vreemdsoortige kleedij van koopers en ver-
koopers op zichzelf reeds een studie. Dikwijls wordt de markt
'op deze dagen door meer dan 30.000 personen bezocht.
Vertrekt men van Fort de Koek in den vroegen morgen, dan
gaat de spoorweg eerst door een (terrein bedekt met ontzaglijke
'stukken steen, overblijfselen van .uitbarstingen in vroeger dagen.
Links doet een keten van het Kamang-gebergte zijne steile hellingen
omhoogrijzen. Geleidelijk daalt de spoorweg door een golvende
vlakte, onderbroken door ravijnen. Rechts komt de machtige piek
'Van den Sago-vulkaan in het gezicht en beneden in de verte.
midden in een woud van kokospalmen, duikt Pajacombo op. Dit
kleine dorpje, eindstation van den spoorweg, bestaat slechts uit
een breede hoofdstraat, aan welker beide zijden de huizen van
de hier levende Europeanen zijn gelegen.
Volgt men dezen weg, dan bereikt men in ongeveer Ph uur
tie kloof van Harau. In de velden merkt men groote wielen op,
die eenigszins gelijken op die, welke in Holland bij ouderwet-
scbe watermolens in gebruik zijn; zij zijn een herinnering aan
den Hindoe-tijd toen zij, evenals nog thans het geval is, voor
de watervoorziening van de rijstvelden werden gebezigd. Aan
alle zijden vertoont de vruchtbare vlakte een wonderbare groei
'der veldgewassen; ver vooruit verbffen zich de machtige rotsen
hoog in de lucht en men krijgt een gevoel, alsof men voort-

184
gaande tegen deze groote gevaarten. op de muren van in puin
gevallen middeleeuwsche kasteelen gelijkende. zal opbotsen.
Nergens is een doorgang zichtbaar. tot plotseling. vlak voor
deze indrukwekkende rotsmassa's gekomen zich een smalle bres
in de overigens solide muur opent.
De indrukwekkende rotswanden rijzen loodrecht omhoog.
slecht een nauwe doorgang overlatende. welke zich op sommige
plaatsen tot een breedte van 600 tot 900 voet verwijdt.
Overal zijn de rotsen met kleine waterstroompjes bekleed.
welke aan zil veren draden doen denken en dicht aan den voet
gekomen zijnde. uiteenspatten in een regen van, in den zonneschijn
als zilver. glinsterende druppels.
Tusschen de solide massa's der rotsen ingesloten ligt de weg.
Een meer indrukwekkend en benauwend schouwspel dan deze
machtige bolwerken. voeten hoog oprijzende. is nergens
te vinden en alleen de weelde planten in de vochtige geul
verzacht de wilde en indrukwekkende grootheid ervan.
DE OMBILIN KOLENMIJNEN. Een rit van twee uur
brengt U van Fort van de Capellen naar Ombilin over een
weg . . welke langs koffietuinen en rijstvelden ' en door een zeer
schilderachtige landstreek voert. Kort vóór Ombilin loopt de weg
langs de snel voortstuwende heldere Ombilinrivier. welke het
water van het lDeer van Singakarak afvoert.
Deze kolenvelden werden in 1868 ontdekt door een ingenieur
van het Gouvernement. de Greve genaamd, die niet lang daarna
op een excursie verdronk. Den spoorweg in de Bovenlanden
heeft men grootendeels alleen aangelegd voor het vervoer va n
de kolen naar de haven. In den laatsten tijd heeft de kolenin-
dustrie een groote vlucht genomen en zal waarschijnlijk in de
naaste toekomst één van de meest belangrijke van Sumatra
uitmaken. Een bezoek aan deze mijnen is zeer interessant.

Bezienswaardigheden van Fort de Kock.


\. Woensdag- en Zaterdag-passar.
2. Sterreschans. oude fortificatie. (James park) vergezicht.
3. Westenenksche Paadjes langs het Karbouwengat.
4. Karbouwengat en 1000 trapjes.
5. Tijgerpoort (achter Postkantoor). vergezicht.
6. Stormpark. vergezicht.
7. Oepang-Oepangheuvel. vergezicht ± 5 K.M.
8. Kota Gadang (kant- en zilverwerk) + 5 ..
9. Heilige vijver te Taloek met Moskee ± 6 ..
185
ID. Soengei T anang via Padang Loeat, badplaats ± 8 KM.
11. Soengei Poear, Sarik, waterval, fabricatie
koperwerk ± 12
12. Grot van Kamang en Paoeh (heen en terug) 31
13. Heilige visschen te Soengei Djernib (per
trein of auto tot Baso) 16
11. Grot van Baso (per trein of auto tot Baso) 16
15. Grot van Si Marasok (per trein of auto
tot Baso)
16. Pajakombo (Zondags passar, Kloof van
22 .
Harau, Ajer Poetih, Ajer Tabek badplaats) 33
17. Matoer via Padang Loear 22
Pantar 18
Padang Galanggang
Poentjak Boekit
vergezicht
28 .
29.5 ..
Goenoeng Endah 23
Boekit Sirib 26
18. Meer van Manindjau via Matoer 31
19. Beklimming Merapi via Soengei Poear 9100 voet.
20. Beklimming Singgalang over Kota Baroe 9200
21. Naar Tabat Patah via Baso, vergezicht 26.5
22. Naar Fort vld Capellen via Tabat Patah, Hin-
doen monumenten, Grot van Boea, Menang Kabau
(badplaats) en terug naar Fort de Kock 127.- ..
23. Tocht rond de Merapi via P. Pandjang, Om-
bilin, Fort van de Capellen, Baso 100.
24. Tocht rond de Merapi en Sago via Ombilin,
Fort v ld Capellen, Boea, Pajacombo, Baso 167.- ..
25 Naar Sawah Loento (Ombilin Kolenmijnen)
over Baso en Fort vld Capellen 126.- ..

De reis van Medan naar Padang.


Je. Dag.
a. Van Medan naar Pematang Siantar via Brastagi= SeribOf!"
D%k.
via Arnhemia- Brastagi- Keban Djahe- Seriboe Dolok-Marihat-
en van te.
Onderweg zeer goede Hotels te Brastagi, Keban Djahe en Se-
riboe Dolok ;
Van Seriboe Dolok kan een trip gemaakt worden naar Ha-
ranggaul, aan de oevers van bet Toba meer.

186
Hier is een passanggrahan, van waar men een fraai uitzicht
heeft over het meer.

AFSTANDEN .
Seriboe Dolok - Haranggau1 18 KM .
Medan - Arnbemia. 20 KM.
Arnbemia- Brastagi . . 45 KM.
Brastagi - Keban Djabe . 10 KM.
Keban Djabe - Seriboe Dolok. 41 KM.
Seriboe Dolok - Pematang Siantar 46 KM.
162 KM.
b. Van Medan naar Pematang Siantar via Loeboek Pakam en
Bangoen Poerba.
via Loeboek Pakam - Gabang - Bangoen Poerba - Moeroeboen -
Kota Bajoe - Seriboe Dolok - Marihat.
Onderweg passanggrabans te Loeboek Pakam. Bangoen Poerba.
en Seriboe Dolok.
Hotel te Pematang Siantar

AFSTANDEN.
Medan - Loeboek Pakam . . 31 KM.
Loeboek Pakam - Seriboe Dolok . 95 KM .
Seriboe Dolok - Pematang Siantar 46 KM.
172 KM.
c. Van Medan naar Pematang Siantar via Tebing Tinggi.
via Loeboek Pakam - Tebing Tinggi - Pematang Sianta.

AFSTANDEN .

Medan - Loeboek Pakam . . . 31 KM.


Loeboek Pakam - Perbaoengan . 9 KM.
Perbaoengan - Soengai Rampab . 26 KM·
Soengai Rampab - Tebing Tinggi. 19 KM .
Tebing Tinggi - Pematang Siantar 47 KM .
132 KM .
Hotels te Tebing Tinggi en Pematang Siantar.
Passanggraban te Loeboek Pakam .
2e. Dag. Van Pematang Siantar naar Balige.
Via Pannabatan - Parapat - Loemban Djoeloe - Porsea - Si
Goempar - Lagoeboti.

187
Passanggrahans te Pannahatan - Parapat - Loemban Djoeloe.
Hotel en passanggrahan te Baüge.
Hotel te Parapat.

AFSTANDEN .
Pematang Siantar - Parapat 46 KM.
Parapat - Balige 59 KM.
lOS KM,

Van Balige kunnen uitstapjes worden gemaakt naar de Wil-


.helmina WaterviII. een van de grootste op Sumatra.
Naar de grotten te Poesoek Boekit.
Een autorit naar Hoeta Gandjing.
Voor bergbeklimmen is de Dolok Tolong aan te bevelen.

Je. Dag. Van Batige naar Sibolga.


Via Si Borong Borong - Taroetoeng - Adian Koting - Bonan Dolok.
Onderweg passanggrahans te Taroetoeng - Pagatan Pisang.
Hotel te Sibolga. (Hotel Rietema. Clubhotel).

AFSTANDEN.
Balige - S. Borong Borong . 22 KM.
S. Borong Borong - Taroetoeng 27 KM.
Taroetoeng - Adian Koting . 26 KM.
Adian Koting - Bonan Dolok 30 KM.
Bonan Dolok - Sibolga . 10 KM.
liS KM.

4e. Dag. Van Sibolga naar Kota Nopan.


Via Loemoet - Batang Toro - Padang Sidimpoean - Sajoer
Matinggi - Siaboe - Penjaboengan.
Onderweg passanggrahans te Loemoet - Batang Toro - Padang
Sidimpoean - Penjaboegan en Koto N opan.

AFSTANDEN.
Sibolga - Loemoet. 38 KM.
Loemoet - Batang Toro. 19 KM.
Batang Toro - Padang Sidimpoean. 32 KM.
Padang Sidimpoean - Sajoer Matinggi. 34 KM.
Sajoer Matinggi - Penjaboengan. 38 KM.
Penjaboengan - Kota Nopan . 43 KM.
204 KM.

:188
UITSTAPJES VANAF DEN HOOFDWEG MEDAN-PADANG
AUTOTOCHTEN VAN DEN HOOFDWEG
PADANG-MEDAN
Harauk loof
5
Van Fort de Koek naar
Tarief van Medan (Belawan) naar Padang (Emmahaven) of omgekeerd-zie
Middenkaart. per 5 persoons Hupmobile f 415.- inel. chauffeur ete.- Pajakoemboe. Haraukloof via Baso. Pi ladang Pa ja-
exclusief logies enz. Afstand 827 K. M.-Maximum daarvoor toegestane
reisduur 14 dagen.
STRAAT koemboeh en Sarilamak. en terug 104
UlTST AP JES. Deze kunnen worden gemaakt als hieronder op de zij- KM., extra f 32.-
kaartjes met vermelding der extrakosten staat aangegeven. De dikke lijn
stelt den hoofdweg. de dunne lijn het uitstapjes voor. n4LAKA

I
6
Medan - Pematang Siantar Van Padang via Soebangpas,
via Brastagi (inplaats van Loeboek Soelasih, Solok.
via T ebing Tinggi) Singkarak, Oembilin. K. Karambil.
71 KM. extra f 20.- Padang Pandjang. Fort de Koek
(inplaats van langs den hoofdweg)
BRASTA61. RUSTOORD.
49 KM. extra 15.-
Uitzicht op het Toba meer
Soebang Pass en het meer van
2 Singkarak

Zijweg naar Napoeltak

lang 7 KM.. extra


7
14 KM. f 4.-
Bovenstaande weg evenals No. 6 doch
van Ombilin via Fort v. d. Capellen
Sidimpo .... n

Uitzicht op het T oba meer Tabeh Patah, Baso naar


OC&1AK
Fort de - Koek. 64 KM. extra f 20.-

3 Solo.

Ommegang van Fort v/ dCapellen


Van KM. 99 naar Siborong 2

via Hoeta Gindjang 17 KM.


extra f 5.-
8
Van Padang via Loeboek-Soelasih.
Uitzicht op het Toba meer Alahan-Pandjang. Koeban nan Doea,
Solok. Oembilin. P. Pandjang.
naar Fort de Koek.
4 104 KM. extra f 30.-
Van Fort de Koek via Matoer
naar Poentjak Boekit en terug naar
Fort de Koek, 56 KM. extra f 15-

Uitzichten op de meeren
Uitzicht op het meer van Danau di Baroeh en
Manindjau en op den In- Danau di Atas.
dischen Oceaan Alaha. Pandje.J

DEZE GEGEVENS DANKEN WIJ AAN DEN WELWILLENDHEID VAN DE OFF. VEREENIGING VOOR TOURISTENVERKEER
Se. Dag. Van Kata Nopan Fort de Koek.
Moeara Si pang i Via - Rau - Loeboek Si kaping - Bondjol -
Si Pisang - Pal oe poeh.
Onderweg in alle plaatsen passanggrahans.
Te Fort de Koek, Hotel Centrum en Park Hotel.

AFSTANDEN.
Kota Nopan - Moera Sipongi 20 KM.
Moeara Sipongi - Rau . 28 KM.
Rau - Panti. 23 KM.
Panti-Loeboek Sikaping. 31 KM.
Loeboek Sikaping - Bondjol 21 K.M.
Bondjol - Si Pisang. . 14 KM.
Si Pisang - Fort de Koek. 42 KM.
179 KM .

6e. Dag Van Fort de Koek naar Padang.


Via Padang Pandjang.
Hotel te Padang Pandjang.

_ ............

.......
189
WEGENKAART
PADANG - MEDAN
SCHAAL: I: 8.000.000
KM. = 0 .6214 E MILES

AFSTAN DEN
EmmahaYlln-Padani 9 K.M.
Padang_Padanl_PandJang 72 "
Padani-Pandjanl-Forl de Koek 20"
Fort de Koek_ L o_boak Slk.plng 78 ..
Seriboe L oeboek Slk.plnl-Reu 03 "
p. Rau_B oundary Swc. 15 "
B ou nd.ry Swc._Mo •• ra Sibongi 13"
Mo••ra Siponsi-Kota Nopen 20 "
Kot. Nopa-PanJaboengan 4S ..
PenJaboan •• n_padan, Sldlmpoaan 72 "
DJolll08 P . Padana Sldlmpoean _ Sibolga 89 "
Sibolga_Taroeloeng 66 "
Taroaloanl_ Balls& 49 "
Ball'8 _ Parapat 69 "
Parapat_Slanler 4ti "
Slanter _ Tabl"g Tin", 48 "
Tablng T lnl,i - Madan 84 "
Madan-eel.wan 23 "

Emmahavan-Salawan 859 K,M .

P.

Padang S;dimpoe.n P.

P.

9= fi>o""".?.?w,r,,,,.
.,)'iS eJ'Cot,1
........................"
%k-_....L'''!:.bO.k S.tUI P.
Tariel voor het inhuren van Personen.Auto·s van 's Lands·Autodienst
der SS. te Medan. voor het traject Medan.Padang (Emmahaven) v. v.

T ARIEV EN
a. Afstand in Kilometers a.
b. Personenwagens (Enkele reis of retour) b.
c. Motorbus c.

M edan Pematang Padang


van/ naar Fort de Koek
(Belawan) Siantar (Emmahaven)

a.
Medan (Belawan) b.
-- 132
- 1/
735
294 .-(10)
827
f 330.80 (12)
c. - - - -
a, 132
- -- 603 695

-
Pematang Siantar b. /241.20 (9) / 278._ (10)
c. - - -
a. 237 105 498 590
b./ 94.80 (i) / i2.- (2) 1199.20 (l0)
-
Baligé / 236.- (8)
c. - .
6.30 .. 29.90
a . 286 154 449 541

-
b. /114.40 (i) / 61.60 (3) /179.60 (6) f
-
Taroetoeng 216.iO (7)
c. ..
9.25 .. 26.95
a. 352 220 383 i75
f 190.- (7)
-
Sibolga b. j140.80 (5) /88.- (3) /153.20 (6)
c. .. 13.20 . 23.- -
a. 441 309 294 386
Padang-Sidempoean b. / 176.40 (6) /123.60 (5) /117.60 (4) f 15i.40 (5)
c. - .
18.55 . 17.65 -
8. 576 44i 159 251

-
Moeara-sipongi b. /230.iO (8) /177.60(6 ) f 63.60 (3) f 100.iO (4)
c. - ..
26.65 .. 9.55
8. 735 603 -- --
92

-
Fort de Koek b.f294.-(10) /2i1.20 (9) f f
c. .
36.20 -
Padang
8. 827 695 92 --
--
b. / 330.80 /278 .- (l0)
(Emmahaven)
c. - - -
191

..
Tochten vanuit Medan.
Voor hen. die niet in de gelegenheid zijn de 827 KM lange
overlandtocht MEDAN-PADANG te maken. en die toch in
korten tijd veel natuurschoon wenschen te aanschouwen. wordt
het maken van de volgende autotocht jes aanbevolen.
BRASTAGI. (afstand Medan-Brastagl 70 KM.)
De goedkoopste verbinding is per personen Autobusruenst van
de D. S. M. lOeli Spoorweg Maatschappij), welke middels zeer
moderne autobussen een regelmatigen dienst tussen MEDAN en
BRAST AG! onderhoudt. Deze bussen vervoeren uitsluitend eerste
klas passagiers.
Het tarief Medan-Brastagi bedraagt f 6.- per persoon, (kin-
deren onder tien jaar half tarief).
Elk plaatsbewijs 1e. klasse geeft recht op 30. KG. vrij vervoer
van handbagage per volwassene en 15 KG. per kind. Retourbil-
letten worden niet afgegeven.
Dienstregeling.
Dagelijks vertrekken twee Studebaker-bussen van Medan : één
om 9 uur v.m. met bestemming Brastagi, één om 1.30 n.m. met
bestemming Keban Djahé.
Omgekeerd vertrekken eveneens twee Studebaker-bussen van
de hoogvlakte: één uit Keban Djahé om 8 v.m. en uit Brastagi
om 9 v.m. en één om 4.30 uit Brastagi.
Op Zondagen wordt de bus, welke op werkdagen om 1.30 n.m.
van Medan vertrekt, op het traject Medan-Brastagi vervangen
door een extra bus van Medan-Brastagl om 7 uur v.m. van
Medan.
Voor het vervoer van 2e. Klasse passagiers, alsmede groote
bagage van reizigers van den personendienst, loopt dagelijks in
beide richtingen een speciale snelvrachtdienst autobus.
Een vluggere verbinding-ongeveer twee uur-is mogelijk per
privé auto, waarvoor het tarief per 5 zits auto f 40.- à J 50.-
en per 7 zits auto f 50.- à f 60.- v.v. bedraagt.
De geheeIe weg Medan-Brastagi verkeert in zeer goeden staat.
Even buiten Medan passeert men links en rechts van den weg
uitgestrekte tabaksvelden met tientallen tabaksschuren in de 0"1-
geving. Na een goed half uur rijden is Arnhemia bereikt, waar
de eerste spooren der Batakkers aangetroffen worden. Tot deze
plaats is de weg zonder verheffing en met weinig bochten, doch
weldra komt men in meer en meer geaccidenteerd terrein.
Tientallen van scherpe bochten moeten genomen worden. Men

192
volgt nu grootendeels een in rotsen uitgehouwen weg. Alvorens
de eerstvolgende plaats (Bandar Baroe\ bereikt wordt. gaat men
voorbij de plantentuin Sibolangit. Te Bandar Baroe is men reeds
gekomen op een hoogte van 2800 voet. Na Bandar Baroe gaat
het langs steile bergwanden steeds hoog er. De natuur wordt hier
nog grootscher. Op verscheidene plaatsen ontrolt zich een im-
posant panorama voor het oog. In de diepte ziet men de Deli-
vlakte liggen en bij helder weer is heel dUidelijk Straat Malacca
te ontwaren. Vooral even voorbij KM . 58 is een schitterend
uitzicht.
Brastagi zelf heeft een gunstig. frisch klimaat. hetwelk bijna
.. koud" genoemd kan worden vooral des nachts. Het ligt op
de Karo Hoogvlakte op een hoogte van 4800 voet. Het land-
schap is er weidsch en grootsch. Bergwanden sluiten de hoog _
vlakte af met de vulkanen Sibajak en Sinaboeng.
Het plaatsje zelf is liefelijk aangeleg: men vindt er behalve
verscheidene .. up to date" ingerichte hotels. vele landhuizen. tegen
de heuvels opgebouwd. Grand Hotel Brastagi club.
De Inlandsche bevolking bestaat uit Batakkers. een volk. dat
zich typeert door zijn donkere kleeding en eigenaardige woning-
bouw. terwijl de vrouwen bovendien door hun excentrieke hoofd-
doek en oorringen de aandacht trekken. .
Een Batak-kampong is dan ook werkelijk zeer bezienswaardig.
terwijl ook een gang naar de passer te Brastagi op Zaterdag
de moeite loont.
Voor toeristen bestaat er op Brastagi volop gelegenheid tot
het maken van tochtjes. hetzij te paard. te voet of per auto.
terwijl zij. die bergen wenschen te beklimmen. eveneens hun
hart kunnen ophalen.
Onder deze uitstapjes verdienen de volgende in de eerste plaats
vermelding:
1. Van Brastagi naar Lao-Deboek (Zwavelmeertje) en Petani
Waterval. Uitstapje van ongeveer 3 uur. 13 KM . per auto
en 15 minuten wandelen van den groeten weg.
2. Van Brastagi naar Laoet-Tawar. een bergmeer. waar ge-
legenheid tot zwemmen is. Per auto 3/4 uur naar Kampong
Naman. vervolgens tot het meer 2' /. uur wandelen .
3. Van Brastagi naar de Sibajak. Beklimming zonder dames
2' /, uur. met dames 3' /, uur. Voor een gids wordt f 2.50
betaald.
4. Bezichtiging van het Batak-Museum. 5 KM. wandelen vanaf
Brastagi. Catalogus in Hotel Brastagi verkrijgbaar.

193
IJ'
Een klein half uur van Brastagi verwijderd ligt Keban Djahé .
Dit plaatsje ligt lager dan Brastagi (4000 voet) in een dal.
Hotel Frisia Club. Het tarief van Hotel Frisia varieert van
f 25.- tot 12.- p . d. voor een tweepersoonskamer. terwijl
ook enkele eenpersoonskamers tegen een tarief van f 10.-
tot f 12.- p.d.p.p. beschikbaar zijn.
Dezelfde autobussen welke den dienst. tusschen Medan en Bras-
tagi v.v. onderhouden. loopen door naar Keban Djahé.
HARANGAUL. Aan de Noordoostelijken oever van het schoone
Toba Meer gelegen. is Harangaul vanuit Brastagi per auto in
anderhalf uur de bereiken . (afstand 60 KM.)
Enkele KM . voordat men te Harangaul aankomt. krijgt men
den eersten aanblik op het Toba Meer. hetwelk enkele honder-
den Meters in de diept' liggend. een imposant natuurtafereel
oplevert.
T e Harangaul bevindt zich een passanggrahan; hier bestaat
gelegenheid tot zwemmen.
PRAPAT. (afstand Medan-Prapat 178 KM.)
De goedkoopste wijze van reizen van Medan naar Prapat is
per spoor van Medan naar Pematang Siantar (met overstappen
te Tebing Tinggi) en verder per Gouvernement autQbus naar
Prapat. De treinkosten Ie. klasse van Medan naar Siantar be-
dragen voor een enkele reis f 7.80 en voor een retour (2 dagen
geldig) f 12.50. terwijl per autobus voor de route SIANTAR -
PRAPAT (46 KM.) f 2.80 is verschuldigd. Direct moet echter
hieraan toegevoegd worden. dat men. het parcours Siantar-Prapat
per autobus rijdende. geen aanspraak kan maken op comfort. Het
verdient daarom voor toeristen aanbeveling de geheele route Medan-
Prapat per huurauto te maken, hetgeen des reisduur met ruim
twee uur bekort. De kosten hieraan verbonden zijn f 90.- à
f 100.- v .v.
Voor wordt f 10.- per nacht berekend.
Een andere goedkooper gelegenheid om Prapat vanuit Medan
te bereiken is de volgende: per trein van de D. S. M. naar Si-
antar (tarief Ie. klasse f 7.50) en van Siantar per huurauto naar
Prapat. Het tarief voor laatstgenoemd traject bedraagt f 20.- .
Deze wagens staan onder toezicht van den Beheerder van het
Prapat Hotel.
De geheele weg verkeert in uitstekende conditie en voert langs
tabaksvelden en Rubberkebons. af en toe afgewisseld door djatti-
aanplant. via Loeboek Pakam. Tebing Tinggi naar Pamatang
Siantar(Afstand Medan-Tebing Tinggi 85 KM; Tebing Tinggi-

194
'Siantar 47 KM ). Even voordat laatstgenoemde plaats is bereikt
passeert men theetuinen.
Zoowel te Siantar als te Tebing Tinggi zijn hotels waar gele-
genheid bestaat zich te verpoozen.
Na Siantar gaat het bergopwaarts en stijgt de weg tot op een
hoogte van 4200 voet om daarna de 9 KM. lange. in
den bergwand uitgehouwen. afdaling naar het meer te maken.
De eerste aanblik die men op het Toba Meer krijgt vanaf het
randgebergte is grootsch en onvergetelijk schoon.
Te Prapat bestaat een prachtgelegenheid tot zwemmen. De
badplaats is vlak bij het hotel gelegen. Het strand loopt zacht
glooiend af. waardoor zij. die niet kunnen zwemmeo# zonder
gevaar zich te water kunnen begeven. Springtoren en badhuis jes
zijn aanwezig. Het water is zoo helde'r als glas.
Verder kan men hier zeilen en roeien en er zijn ook enkele
motorbooten gestationeerd. waarmede men kan oversteken naar
het interessante eiland Samosir.
Tot het beklimmen van bergen bestaat eveneens gelegenheid
t. w. de Dolok Marpalatoek (1770 M.) en de Pengoeloe Bao.
(2151 M.) waar een berghut is.
Het tarief in Hotel Prapat is als volgt t.w. f 12.- per dag
per persoon en f 22.- per dag voor twee personen in één kamer.
Bij langer verblijf dan 8 dagen is f 10.- p.d. p. p. verschuldigd.
onverschillig het aantal personen per kamer. Kinderen onder 8
jaar half

Het Tobameer en omgeving. *)


Het Tobameer ligt 906 M. boven zee. het is 23 @! G . M .
'groot. dus bijna zoo groot als de provincie Utrecht. ruim 2 X zoo
-groot als het meer van Geneve. De afstand van het noordelijkste
tot het zuidelijkste punt is 84 K. M. de diepte 400 à 500 M .
Aan den steilen bergwand zijn oeverterrassen gevonden. rlie
bewijzen dat de waterstand vroeger 150 M . hooger was.
Naar verondersteld wordt is het meer ontstaan in vóórtertiaren
tijd ; na groote andeciet erupties hadden gewelrlige aardverschui-
vingen plaats. Een landschol. het tegenwoordige meer. verzonk
bij gedeelten een 1000 M. in de diepte. Midden in het meer ligt
het eiland Samosir. met een bevolking van 60.000 zielen. De
'Controleursstandplaats Pangoeroeran ligt aan het kanaaltje door
.de landengte. aan den voet van den Poe soek Boehit. een gedoofde
*) Ovugeaomtll uit g(w van de N. V . Hotel "Haodd Mil. Tob. te a.ligt ta PralUlt",

195
vulkaan. welke aan den Noord-Oostwand nog een woest zwavel-
veld met solfatoren en warmwaterloopjes heeft. De berg heeft
een boogte van 2005 M.
Het natuurschoon aan den voet van dezen berg is schitterend.
Het meer werd ontdekt in 1853. waarna door den Maharadja
Si Singa gedurende 30 jaren den invloed van de Europeanen in
deze streken werd tegengegaan. In 1897 kwam het eerste bootje.
de "Wilbelmina" op bet meer. De verdere omgeving kwam in
de jaren 1904-1908 onder direct bestuur. Van Siantar naar Pra-
pat stijgt de weg tot op een boogte van ongeveer 4200 voet. om
daarna de 9 K.M. lange. in den bergwand uitgehouwen. afdaling
naar bet meer te maken Het eerste gezicht op het meer van af
bet randgebergte is indrukwekkend. Heel diep beneden ligt het
effen blauwe watervlak; soms als de bergwinden het water strie-
men neemt bet een groene kleur aan. bedekt met schuim.
Het botel .. Prapat" ligt op de landtong vanwaar men naar alle
kanten bet meer kan aanscbouwen. Van Prapat naar Balige stijgt
men weer tot op een boogte van 4000 voet. om daarna af te
dalen in de groote sawabvlakte: de Oeloean. In deze reuzen-
vlakte wonen ca 80.000 menschen.
Op de markten te Balige. Lagoe Boti en Porsea (waar de
Asabanrivier begint. de uitlaat van bet meer) komen 7 tot 16
duizend menscben. De bevolking. de Tobaneezen . zijn voor een
gedeelte tot bet Cbristendom overgegaan.
Hier tocb werkt de Reinscbe zending. met zijn staf van 35
zendelingen. De afdeeling Bataklanden (Baligé en Taroetoeng)
vormen het cetrale zendingsgebied met leprozeriën te Hoeta
Salem en Si Toemba. Een groote industriescbool waar bezoekers
ten alle tijden bet bedrijf mogen bezicbtigen. staat te Lagoe Boti.
Van uit bet hotel .. Toba" te Baligé. in de nabijbeid van het
Tobameer en de Oeloean. kan men uitstapjes maken naar de
Wilbelmina- en Tangga-watervallen. beboorende tot de meest
beroemde watervallen van de wereld. Deze tocbt eischt evenwel
sterke longen en beenen en duurt ongeveer 3 dagen.
Ie dag. Per auto tot 2 K.M. voorbij Sitorang. Verder te voet
dan wel te paard naar Pardoeaän. Afstand Sitorang-
Pardoeaän 20 K.M. De weg leidt over beuvelruggen .
men kan gemakkelijk in 6 uren Pardoeaän bereiken zon-
der de minste inspanning.
Na de lunch kan een tocht worden ondernomen naar
de Wilhelmina-waterval (Sampoeran Wilhelmina) en kan
men tegen 6 uur weer terug zijn te Pardoeaän. Het

J 96
medenemen van een gids is zeer noodig, omdat het ter-
rein doorkruist is met vele voetpaden en men, indien
er geen gids bij is, niet gemakkelijk het beoogde doel
bereikt.
2e dag. Te voet naar Sampoeran Harimau (Tangga-waterval-
len). Hier wordt men de Assahan rivier overgezet. Over
de rivier is een rottankabel gespannen, waaraan een
rottanmandje is bevestigd. Hierin neemt men plaats en
wordt naar de overzijde getrokken . Is men eenmaal aan
den overkant, dan kan men de tocht voortzetten en
onderdak vinden in de passanggrahan te Totoepan.
3e dag. Tot Sosorladang, waarheen de auto de eerste dag
werd gedirigeerd, te voet en daarna terug naar Balige.
Wil men een paar dagen langer te Pardoeaän verblij-
ven, dan is aan te bevelen een tocht te maken naar den
top van den Dolok Soeroengan. Het is hier aan één
stuk door klimmen. Is eenmaal de top bereikt, dan heeft
men een schitterend uitzicht op de straat Malakka. Zelfs
kleine zeilbooten kan men de zee zien doorklieven, met
op den voorgrond schitterende vergezichten. Daar men
vanwege de mist niet altijd dadelijk een uitzicht kan
hebben op zee, en toch van dit natuurschoon wil genieten.
is het aan te bevelen een nacht op den top door te
brengen. (tent, slaapgelegenheId en voeding medenemen).
Een bezoek aan Poesoek Boehit duurt ongeveer 3 dagen. Naar
<ie grot ", dag, terwijl men vooral gedurende de ochtenduren
heerlijke wandelingen kan maken in het licht geaccidenteerde ter-
rein tusschen Baligé en het randgebergte.
Een der mooiste autotocht jes ter wereld kan gemaakt worden
naar Hoeta Gindjang. van waar men op het Tobameer en omge-
ving neer ziet van een hoogte van 1653 M. Deze hoogte is
geheel per auto te bereiken.
Van Baligé uit naar Taroentoeng stijgt de weg weer tot een
hoogte van 1400 M. De eerste 10 K.M. geven een zeldzaam
natuurschoon te zien en men doet goed bij het bord "Stop, mooi
uitzicht" dezen raad even op te volgen,
Taroentoeng is op zeer vulkanische bodem gebouwd. er zijn
vele warmwaterbronnen, terwijl af en toe zwavelgeuren het reuk-
orgaan prikkelen. Dicht bij Sibolga, bij K.M. paal 10.2 staat'
andermaal een bord "Stop, mooi uitzicht". Men loopt 100 M . in
de richting van de - - ; vandaar heeft men een panorama op
<ien voorgrond op Sibolgo, verder de Baai van Tapanoeli, met

197
de eilandjes Poel oe Marsala. Toontje Poland enz. met den Indi- ·
schen Oceaan tot achtergrond.

De Berghut op den Pengoeloe Bao (2151 M.) *)

Na 18 K.M . den Tobaweg. ricbting Baligé. gevolgd te hebben.


stapt men uit de auto en slaat liDks het bergpad in . Eerst een
grasvlakte. dan eenige ladangs en verder jong bosch. dat langza-
merhand overgaat in oer bosch. Steeds grooter en geweldiger'
wordeD de boomen. van de zon heeft meD geeD last. slechts hier
eD daar flitst zij door het gebladerte. Wanneer men zoo ongeveer
600 M . gestegen is (het beginpuDt van het pad is 1200 M .) ver-
kleinen de boom en zich weer en zijn bedekt met mos. Een geheel
andere vegetatie vangt bier aaD. Mos en nog eeDS mos. De dunste
liaan. het kleinste boompje lijkt hier tien maal dikker. het is slechts
mos. De boomen worden hier niet oud, vallen spoedig om, en vormen
holen. dak en wandeD vaD mos. En op eD tussebeD dit mos groeieD de
heerlijkste orchideeën. Wanneer meD het treft. dat de ZOD. kort nadat
een regenbuitje is gevallen. doorbreekt en de waterdruppeltjes. als
evenzooveel diamanten doet schitteren. dan verbeeldt men zich
in een sprookjesland te zijn. Vijftig meter beDedeD den top staat
de ruime berghut. slaapgelegenheid biedend voor twee personeD.
In deD hoek is de haard. waar spoedig het houtvuur kDappert.
Is bij aankomst de lucht helder. dan gaat men nog eerst even
door tot den top. vanwaar men schitterend uitzicht heeft op het
Tobameer. Geheel Samosir ligt aaD Uwe voeten. Het gebergte
op de Hoogvlakte van Toba. en op de Karohoogvlakte is zicht-
baar. DUidelijk ziet men de rook opstijgen van den Sibajak .
Aan de andere zijde ligt Deli.
De avoDd wordt doorgebracht iD de hut. bij het haardvuur.
terwijl mogelijk de wiDd opsteekt en door het oerbosch huilt. dan
wel de regen tegen de ramen klettert.
Nadat de volgende ochtend. nog weer eens eveD van het mooie
uitzicht is geprofiteerd. wordt de terugtocht aanvaard.
De waDdeling naar boven duurt 2' /, tot i uur.

Voor nadere inlichtingen en het bespreken van de hut wende:


men zich tot den Beheerder van "Hotel Prapat".

* O VtrgtDome..o uit de gld. va D de N . V . H Olel .,Handel Mij Tob. tr. Balige t il Prapat".

198
Pang Moq is wederom een bivak. Afstand Koeta Dah-Pang
Moq 32 KM. Van Pang Moq volgt men tot de Boerni Lah
steeds den kam van de bergrug (hoogte boven 2000 M.), daarna
daalt men tot aan de Lomot, waar een bivak is. Afstand Pang
Moq-Lomot 25 K.M. Deze weg biedt telkens uitzicht op de
Singgah N ata en de Boerni Intem 2. Over Simpang Tiga kan
men hierna in twee dagmarschen Blang Kedjeren bereiken en
vandaar over Lokop naar Langsa, dan wel over Koeta Tjane
naar Medan reizen.

AUTOTOCHTEN.
Naar K.M. 85 Toendjang en de Boerni Telong:
In de onmiddellijke nabijheid zoowel van K.M. 85 als van
Toendjang zijn dennenbosschen, waar men vrij kan rondwande-
len en picnicken. Om naar Toendjang gaan, rijdt men tot
Lampahan (K.M, 75) en volgt daarna den grintweg links: men
komt dan vanzelf aan het dennenboseh. Nabij Toendjang in het
dennenbosch op de sawahrand ligt het heilige graf van Datoe
Beroe (De heilige Maagd), waar kinderloozen, zieken, enz. hulp
gaan vragen.
Van KM. 85 voert een pad door het dennenbosch naar den
top van den Boerni Telong. De beklimming en afdaling kan in
een dag geschieden. Men zorge een behoorlijke watervoorraad
mede te nemen, want onderweg is geen water te krijgen. Ook
zij men voorzichtig in de keuze van gidsen.

Naar Baleq en Paja Djorok:


Langs den Gajoweg tot aan den loods der terpentijnwinning
bij K.M. 83. Van hieruit voert een breed boschpad linksaf
naar het etablissement te Baleq (Afstand K.M. 83 - Baleq 8 'I.
KM.) Met een wagen type Ford en een goeden chauffeur is het
pad ook voor auto's berijdbaar. Van Baleq loopt een voetpad
dwars door dennenbosch naar Paja Djorok (1 uur gaans) van-
waar een schoon uitzicht.

Naar Belvedere, Tertet, Tingkom Redelong Kramat:


Teungkoe di Koeala Blang Obor'.
Langs den Gajoweg tot KM. 96, vanwaar een uitzicht op het
Meer. Een trap voert naar een platform, waarop overdekte banken.
Bij KM. 91 rechts afslaande, voert de weg over Teretet en
Tingkom naar Redelong.

201
Van Redelong leidt een voetpad. eerst over de sawah. daarna
door hoog oerboseh. Na I uur gaans splitst de weg zich; de
Zuidelijke voert na 2 uur gaans naar het graf van Teungkoe
Locala. de Noordelijke na '4 uur gaans naar de Aloer Poetih en
de Blang Obor'.

Naar Koeto Lintang. Kong. Pajah Djagat en Redelong:


Van het huis Laut Tawar over de Blang Kolaq tot aan den
viersprong. Hier links af over de brug bij Sarel daarna rechts af
den grintweg volgen.
Van Koeta Lintang loopt de weg door tot men weer op den
grooten weg komt en achtereenvolgens door Kong (bevolkingskof-
fietuin). Paja Djagat en Ie Relob rijdt. Van Ie Relob kan men
nog eenige K. M. naar boven langs den weg van Blang Kedjeren
in aanleg. Deze weg biedt fraaie uitzichten op de vlakte van Pe-
gaseng met de Boerni Bios op den achtergrond.

BOOTTOCHTEN.
Per roeiboot ; naar de buffelgrot. de tweede kaap aan de Z .
kust van het meer, tusschen Pedemoen en Toweren.
Per roeiboot; naar Baboeli en Poekas (grot).
Per Motorboot ; naar Klintoe en Bintang.

Lijst van Overvaarten op Sumatra.


Residentie Palembang.

(Afdeeling Palembangsche Benedenlanden).


Te Palembang. Over de Moesi rivier. Weg Palembang.
Kertapati.
Over de Moesi rivier. Weg Palembang-.
Pladjoe.
Over de Batang Hari Leko. Weg Palem.
bang-Sekajoe.
Over de Moesi rivier. Weg Sekajoe-Moeara
Lakitan.
Over de Komering rivier. Weg Kajoe'
Agoeng-Padamaran.

(Afdeeling Ogan en Komering Oeloe).


Te Batoeradja. Over de Oga rivier. Weg Batoeradja-
Martapoera.

202
,
Te Banten. Over de Komering rivier. Weg M artapoera-
Goenoeng Batoe.
Te T andjoeng Iman. Over de Kemoe rivier. Weg Moeara Doea-
Tandjoeng Iman Poeloe Bringin.

Sumatra's Westkust.
(Afdeeling Solokj.
Overvaarten in den weg Padang-Koerintji :
(in volgorde vanuit Padang):
Te Batang Kapas. Over de Batang Kapasrivier.
Te Kambang. Over de Kambang rivier. (
Te Lakitan. Over de Lakitan rivier.
Te Laboean. Over de Pelangei rivier.
Te Aer Hadji. Over de Aer Hadji rivier.
Deze overvaarten zijn voor auto's bruikbaar.
Het overzetten geschiedt den gebeelen
dag en nacbt. Tusscben 's avonds 6 uur
en 6 uur 's morgens ecbter tegen dubbel
tarief. Het tarief is bij elke overvaart
zichtbaar aangegeven.

Residentie Diambi.
Te Soeroelangoen. Over de Aier Moesi.
Te Sarolangoen. Over de Soengei Limoen.
Te Bangko. Over de Batang Merangin.
Te Rantau pandjang. Over de Batang Tabir.
Te RantaukeJajan. Over de Soengei Pelapat.
Te Senemat. Over een zijriviertje van de S. Pelapat.
Te Moeara Boengo. Over de Ba tang Boengo.
Te Pamindjan. Over de Batangbari.

BEPALINGEN OMTRENT HET VERVOER PER S. S.


AUTODIENSTEN IN SUMATRA.

BEPALINGEN.
Extra personenwagens.
Het vervoer geschiedt overeenkomstig de .. Bepalingen op het
vervoer met de Landsautomobieldiensten". voor ZQoverre daar ...
van in de volgende voorschriften niet wordt afgeweken.

203
Het biljet is persoonlijk.
Per auto mogen hoogstens 3 reIzigers worden vervoerd.
De reis moet binnen twee maanden na de afgifte van het biljet
worden aangevangen. terwijl de automobiel hoogstens zooveel
dagen worden gebruikt en aangehouden als de vracht een
veelvoud is van f 30.-
Voor het gebruik of aanhouden (zonder gebrUik) van de auto-
mobiel boven het aantal toegestane dagen is het gewone tarief
verschuldigd.
Het maximum toegestane gewicht der mede te nemen bagage
bedraagt bij vervoer van één. twee of drie reizigers in totaal
respectievelijk: toO. 75 of 60 KG. De bagage moet zoodanig
verpakt zijn ..- ter beoordeeling van den dienst -- dat beschadiging
der auto 's wordt voorkomen.
De dienst stelt zich in geen enkel opzicht aansprakelijk voor
de gevolgen. ontstaan door oponthoud. missen van aansluitingen
met andere vervoermiddelen, ongevallen enz.
Bij verlenging van de tijdsduur. dus zonder uitbreiding der op
de biljetten aangegeven route. is een supplement van f 20.- per
dag verschuldigd.
Wordt van de vastgestelde route afgeweken. waardoor meer
KM. worden gereden. dan is boven het betaalde bedrag. voor
het meerdere aantal afgelegde KM. een tarief verschuldigd van
20 ct. per KM. tot de hoofdroute weer wordt bereikt.
Omrijden en afwijking van de vastgestelde routes mag slechts
geschieden na voorafgaand overleg met den administrateur of.
indien deze niet bereikt kan worden. met den agent van den
autodienst ter plaatse.
Ingeval de reis. waarvoor reeds een biljet werd verstrekt. ver-
valt of onderweg wordt afgebroken. dan wordt de vracht geheel.
respectievelijk gedeeltelijk. naar verhouding van het aantal afge-
legde kilometers. zonder eenige korting vergoed.

Vervoer met de in geregelden dienst rijdenden


Molorbussen.
Hiervoor gelden ook de "Bepalingen op het vervoer met de
Landsautomobieldiensten". Per persoon wordt 20 K. G. vrijdom
voor vervoer van bagage verleend; voor het meerdere gewicht is
het gewone tarief verschuldigd.
Bij onderbreking der reis. dus ook in geval den volgenden dag
de rit niet wordt vervolgd. moet het biljet bij den agent ter plaatse
worden afgeteekend.

20'1
De vrachtprijzen voor het vervoer bedragen (tenzij in speciale
tarieven anders is bepaald):

A. Per Omnibussen op luchtbanden :


8. Eerste klasse zitplaats 6 cent per kilometer, met een minimum
van f 1,50 (minimum vervoersafstand 25 K.M .);
b. Tweede klasse zitplaats 2 cent per kilometer, met een mi-
nimum van f 0,25 (minimum vervoersafstand 10 K.M .);

B . Per autobussen op massieve banden (Carfords) :


a. Tweede klasse (zitplaats) 1 cent per kilometer met een mi-
nimum van f 0,10 ;
b. Derde klasse (staanplaats) 1 cent per 2 kilometer met een
minimum van f 0,10.
De vrachtprijzen worden bovenwaarts afgerond op veelvouden
van 5 cent.

C. Chevrolettrucks voor reizigers en goederen vervoer.


Voor het gebruik van extra Chevrolettrucks met laadbak-
ken (open of gesloten) wordt 30 cent berekend per kilometer
over den afgelegden afstand van de garage tot terug in de
garage.
De trucks mogen met niet meer dan 1250 K. G. Imaximum
gewicht) beladen worden.
Het minimum per dag verschuldigd bedrag bedraagt f 25,-
en per halven dag (maximum 6 uren) met bepaling dat, indien
zulks voor belanghebbende voordeeliger is, bij gebruik van meer-
dere dagen, een gemiddelde minimum opbrengst per dag van
f 25,- wordt gerekend.

D. Omnibussen op luchtbanden

Voor het gebruikt van extra bussen met meer dan 1' /. ton
laadgewicht wordt 80 cent berekend per K.M . over den afgeleg-
den afstand van garage tot terug in de garage.
De wagens mogen met niet meer dan het door den Dienst en
eventueel door Plaatselijke of Gewestelijke verordeningen vastge-
stelde maximum gewicht worden beladen.
Het minimum per dag verschuldigde bedrag bedraagt f 50,-
en per halven dag (maximum 6 uren) f 25,- .

205
E. Chevroletomnibussen.
Voor het gebruik van extra Chevroletomnibussen wordt f 0.45
per kilometer over den afgelegden afstand van garage tot terug
in de garage berekend.
De wagens mogen met niet meer dan 1' /. ton (maximum ge-
wicht) beladen worden. Het minimum per dag verschuldigde bedrag
bedraagt f 40.- en per halven dag (maximum 6 uren) f 20.-.

Tarie! van de Staatsspoor en Tramwegen voor hare


Autobusdienst van Fort de Koek·Pematang Siantar v.v.
(Autobussen op luchtbanden ).
Van Fort Koek naar: Van Pematang Siantar naar:

I klas II klas I klas lIklas


LoeboekSikaping f 4.65 1.55 Prapat 0.95
Kota Nopan .. 10.75.. 3.60 Hotel Prapat 1._
PadangSidempoeûn .. 17.65 .. 5.90 Baligë 2.10
Batang Taroe .. 19.60 .. 655 Hotel Toba 2.20
Siboga .. 23.- .. 7.70 Taroetoeng 3.10
Taroetoeng .. 26.95 .. 9.- Siboga 3.75
Siborong-borong .. 28.50 .. 9.50 Batang Toroe 4.90
Baligë .. 29.90 .. 10.- PadangSidempoean .. 18.55 .. 5.55
.. Hotel Toba .. 29.70 .. 9.90 Kota Nopan .. 25.45 .. 7.85
Prapat .. 33.45 .. 11.151 Loeboek Sikaping .. 31.60 .. 9.90
.. Hotel Prapat .. 33.55 .. 11.20 Fort de Koek .. 36.20 .. 1l.45
Pematang Siantar .. 36.20 .. 11.45
De omnibussen rijdén ten gerieve der reizigers van- en naar de
' plaatselijke Hotels.-

Verkeersregeling in den weg Tapan·Soengeipenoeh.


Deze weg. mag van 12 uur 's nachts tot 12 uur 's middags
slechts bereden worden in de richting Soengeipenoeh. Van 12
uur 's middags tot 12 uur 's nachts slechts in de richting Tapan.
Over dezen afstand van 65 K. M. doet een personenauto
bij matig rijden 21/2 ä 3 uur. zulks vanwege het zware berg-
terrein met verbazend veel bochten in den weg. Bij het vertrek
moet terdoge worden nagegaan of een van bovengenoemde
plaatsen op tijd kan worden bereikt. daar ernstige ongelukken
er anders het gevolg van kunnen zijn.

206
Verkeersregeling op den weg Paiokoemboh.Pangkalan
Kota 8aroe.
Tusschen Pintoe Angin en Manggilang wordt het auto- en
bendyverkeer als volgt geregeld:
richting Pajokoemboh -lPangkalan Kota Baroe
v;';--ti- uur v. m. tot 12 uur .s middags.
van 6 uur v. m. tot 12 uur 's nachts.

richting Pangkalan Kota Baroe naar Pajokoe mboh


van 12 uur 's middags tot 6 uur n. m.
van 12 uur 's nachts tot 6 uur v, m.

LIJST VAN INTERLOCALE TELEFOONKANTOREN : OP SUMATRA.


In het Gouvernement van Atieh en Onderhoorigheden:
Bireüen Langsa
Idi Lho Seumawe
Kota Radja (met onder- Sabang
centrale Oelee Lheüe) Sigli
Kotatjané Takengon
Koeala Sim pang

In het Gouvernement Sumatra's Oostkust:

Brastagi Medan
Kaban Djahe Negri Bawe
Kota Pinang Rantauprapat
Laboean Bilik Tandjong Pasir
Marbau

In de Residentie Sumatra 's Westkust:

flort de Koek Padang Pandjang


Padang Pajakombo

In de Residentie Tapanoeli:

Balige Sibolga
Batangtaro Taroetoeng
Padang-Sidempoean

207
In c1e Residentie Benkoelen :

Bengkoelen Tjoeroep

In de Lampongsche Districten:

Kotta Agoeng (tusschenstation Talang Padang)


Telokbetong

In de Residentie Palembang:

Lahat Pagaralam
Moearaenim Palembang (met ondercentrale
Kertapati)

Jft'fjJjrlau de
oloqne

208
LIJST VAN TELEFOON· EN BIJKANTOREN OP SUMATRA.

Kantoren, waaronder de
Verkorte Kantoren, bijkantoren cn
bijkantoren en onde:rcentrales
benaming onderccntraJes
ressortttren

Big. Blli't
Bn. Benkoeleo .
Be. Betoeng Palembang.
Blf. Biretieo
Bst. Brasta,i
Db. Djambi .
Em. Emmahavt:n . Padang.
Pk. forl de loek.
Gdt. Gedoog Tataän Telokbetong.
Ed. Idi
Kbd .
Kph. Kepabiang Tjoeroql.
Kpt. Kertapati Palembang.
Ksg. loeata Slm ping ,
Ktr. loe:. R"ja
Ktj. Koelatjaoe .
Kp!. Koetapinlnc
Lb!. Laboebanbilik.
Lt. Lab,.
Lgs. Lln,s• .
Lsm. Lho Stam.web .
LH Ltk!. Moearalaboeh.
Mau Marbau .
Mdn . Medan .
Man. Moeara aaam Tjoeroep
Mlh . Moear.laboeh.
Ngb. Netri·Baroe
Me. Moearaenim
Ol. Olee Lheue . Koeta Radja.
Pd. Pdan,
Pp. Padanep·odj_D' •
Psp. radin, SidempoelD
Pga. ra.ar,lam
Pj. Pajallomboh
Pmk. rem,nekal.
Prl. Pe:ureula • ldi.
Rt. laotaupr.pat .
Sab. Sabaag .
Smm. Seulimcun. Koeta Radja.
Sbg. 5ibol,• .
Sgi. Si,U
Sgp. Soengelpait Palembang.
T1<o. raken,rta .

l<' 209
UJST VAN TELEFOON· EN BIJKANTOREN OP SUMATRA. (vervolg)

Verkorte Kantoren. bijkantoren .n Kantoren, waaronder de


bijkantoren en ondereentrales
benaming ondereentra les ressorteeren

Tdk. Tandjongkarang Telokbetong.


Tag. Talangpadang Telokbetong.
Tps. randjong Pasir .
Trt. raroetoeng
Trp. Tjoeroep
Tk. Telokbeloog

Studeerenden I
..or d. Indische Handelswetenschappelijke examens ;
l!
werken door:
dewe,ken . .n .
A P F
• ACCOUNTANT
MICHEL
i
I Op geen kantoor ontbreken:

II I
Kennis van den Uaadel In Ned ... lndtl
Inleldlnll tot bet Ned. ·lnd. Handelsrecht 3e. druk.
Balansboek 3e. druk ::112

J
RepetlU.boek Handel.rekenen
"epelUIeboek boekhouden Z•. druk. I
door :
G. C. T . VAN DORP 0 Co.

210
Celebes

\
Lijst van Hotels op Celebes.
Op het Eiland Celebes zijn slechts enkele hotels.
"n.1. te Amoerang Hotel Amoerang.
te Gorontalo Hotel Velberg.
te Makassar Oranje Hotel Clubhotel J. M. C.
Hotel Wieland ..
te Menado Hotel Wilhelmina.
te Tjikeroe bij Malakadji 1) Hotel Tjikeroe.
Op de andere plaatsen moet men logeeren in passanggrahans.
waarvan een opgave hieronder volgt.

PASSANGGRAHANS OP CELEBES.
Gouvern. Celebes en Onderhoorigheden.
Alloe Kalimpang
Djeneponto Mara
Malakadji t) Neengo
Makassar Pangkadjene Oedjoeng Lamoeroe
Segeri x) Palatae x)
Takalar Bone Palima
Tjamba t) Pampanoea
Singkang
Soppeng
Tjita' x)
Watampone
Bikeroe
Boeloekoemba Barroe
Bonthain Boengin x)
Borongrapoa t) Enrekang
Ereng' x) Kalosi
Hila x) Madjene
'Bonthain Kadjang Mamasa (Alleen te
Lokka t) paard bereikbaar).
Pare-Pare
Salajar (Benteng) Mamoedjoe
en
Sindjei Pare'
Mandar
Tanaberoe x) Pinrang
Tanette x) Polewali
Tombolo x) Rappang
Toemonga (van uit
1) lea Nootdtll VaD Bonthala) .
O p de plaatHD gemukt Ji ) b gun P;t.uaaggrw.:1. doch. Ul1 door-
Polewali 13' /,KM
gllllg1huh auwnlg. (eigcil voed"";, clgu bed). te paard bereik.
Ot md t) gcmerkte plSlID.ggranau tIja va!l bda'!llg IQ nrbl.lld
«tt bet IOtrUmc. •
baar.)

213
Badjo
Barana x} Boeton { Baoe'
Kolaka en Kendari
Malili Lawoei Raha
Makale t}
Masamba t}
Loewoe Palopo t}
Rantebala x} Alleen te paard bereikbaar
Salolimboeng x} Alleen te paard bereikbaar
Todjamboe t)
Wadjo x) Alleen te paard bereikbaar
Watoe x)
Gewest Menado.
Amoerang. g) t) { Kwandang g)
Bolaang Gorontalo Soemalata g}
Kakas t}
Kotamobagoe Ampana
Menado Majaan g} Banggai
Moroling g) Boengkoe
Rataban g} Bomea
Tomohon. g) t) Dodo
Tondano Koekoe
Poso Kolonodale
Enemawira Loewoek
Hoeloe Parigi
Sangi en Ondong Poso
Talaud eiJ. Taghoelandang Tentena
Taboena Tinombo
Tamako Toboli
Watoetaoe
Boeol
Donggala
Koelawi
Palei eh
Donggala Paloe
Sirendja
Tawaeli
Toli-Toli

De met g) gemukte pRII.nggrahans behooTte aan hd GouverocmtD!, de overige •• 11 part lcul!trtPl


of Land,chappen.
Ot mtt t) gemerkte p.uanggrahans :ijn van belug In verbud mei hu l otrllmt.
Op plUIHD gemerk t z) I. gt4: D p&llaaggrab.an, doc:.h U D doorganglbull aanw ezig. (dgeD voediJl,g.
clgCD bed).

214
5RONNEN EN 5ADPLAATSEN CELE5ES.
5ronnen en Badplaatsen.

afd. Makassar. Op 13 K.M . van Maros (44 K.M. van


Makassar) ligt de schitterende waterval van
Bantimoeroeng. met zwemgelegenheid in
bovengelegen meertjes. Ook grotten.

Tonassa. Op 25 K.M. van Maros inNoorde-


Iijke richting (bij K.M. 45 op den weg naar
Pare-Pare rechts af) ligt Tonassa. een zwem-
gelegenheid tusschen de kalkrotsen.

Bij Batiling is een heilige bron. waarin


heilige visschen. Te bereiken vanaf Makassar
op K.M. 25 rechtsaf via Amarang naar Lek-
kopantjing (per auto). Verder te voet 5 à (;
K.M. in Westelijke richting ligt de Bron.

Baring (Segerie). Dit kleine zwembassin


wordt door bronwater gevoed. De kleedge-
legenheid is een baroega met 2 kamers. De
adatgemeenschap Segerie. die deze badplaats
heeft aangelegd. vordert een betaling van
f 0.10 per persoon.
afd. Pare-Pare. Badplaats 3 K.M. Noordelijk van Pare 2 per
auto bereikbaar.

afd. Mandar. Badplaats en kleine waterval Abaga. 4


K.M. Oostelijk van Madjene. per auto be-
reikbaar.

afd . Bone. Badplaats Lantja ongeveer 24 K.M. Noor-


delijk van Watampone in den weg naaf
Pampanoea per auto bereikbaar. 5 K.M. ver-
der naar het Noorden (waarvan ongeveer
1 K.M. te voet) de groote Mamboegrot.

afd. Bonthain. Badplaats Borongrapoa. ong. 1 K.M . van


den passanggraban Borongrapoa per auto
bereikbaar.

215
Lijst van Oudheden en Bezienswaardigheden op Celebes.

Afdeeling Makassar.

Fort Rotterdam. Te M akassar het Fort Rotterdam. ge-


bouwd door Speelman op de overblijfselen
van het vroegere Makassaarsche Fort
Oedjong Pandan (1 686).

Oude graven . Ca. 6 K. M . Zuidelijk van Makassar de


oude graven der vorsten van Goa, per
auto bereikbaar. o. m. van den bekenden
Makassaarschen Vorst Hasan Oedin en van
den Vorst van Bone Aroe Palakka.

Waterval. Bantimoeroeng waterval, 44 K. M. van


Makassar. Over Maros per auto te bereiken.

Waterval. De waterval in de Karallewarivier, gele-


gen circa 9 K.M. van de passanggrahan te
Malakadji. Per auto tot den driesprong van
den weg Malakadji- Tjikero en weg naar
Rappodaeng. Vandaar 21 /, K. M. te voet of
te paard.

Onderafdeeling Bone.
Oud Boegineesch Te Watampone. Het zelfbestuurskantoor
snijwerk. met oud Boegineesch snijwerk. afkomstig
van voormalige vorstenwoning . Per auto
bereikbaar.

Vorstengraven. Graven van Bone vorsten gelegen aan den


autoweg Sailong-Tjenrana. (vóór de pont
naar Palima).

Oudheden. Oude vestingwallen. kanonnen en kerkhof


in Tosora. Per auto tot Sengkang. vandaar
te paard ca, 16 K. M.

Rotspartij. Rotspartij te Palatte. Per auto te bereiken


vanuit Watampone. Afstand ca. 12 K. M ·
Zeer mooi, vooral bij volle maan.

21 6
Irrigatiewerk. Irrigatiewerk Palakka. Circa 6 K M. per
auto van Watampone .

Meer. Het Tempe-meer bij Sengkang. Mooi ge-


bied voor vogeljacht.

Lontarvlechtwerk. Te Watampone is eenvoudig, doch aardig


lontarvlechtwerk verkrijgbaar.

Afdeeling Pare Pare.

Pare Pare. Pare- Pare is een vrij drukke havenplaats


(rijstuitvoer), welke zich gestadig uitbreidt.
De plaats wordt door ongeveer 12 KP. M.
schepen per maand aangedaan. Gelegen aan
de mooie baai van Pare-Pare, welke voor
de grootste schepen bevaarbaar is en een
veilige ligging biedt.
Mooi landschaps-hospitaal.

Kalkrotsen met oude Bij de samenvloeiing van de Mata-Aloe en


Toradja-graven. de Maloewarivier bij Pasaran (Sosok). Pasa-
ran is een kampong gelegen aan den autoweg
Enrekang-Kalossi, 10 KM. van Kalossi:
Bedoeld punt ligt op ongeveer I KM. van
den hoofdweg en is te paard of te voet
bereikbaar.

Druipsteengrot. De Allah-grot. Een schitterende druipsteen-


grot, gelegen op ongeveer 1 KM. van den
autoweg tusschen Kalossi en Makale, ca. 10
K.M. van Kalossi. Hier uit de auto stappend
slaat men van Kalossi komende, een voetpad
aan de rechterhand in, gaat over een ca.
60 M. lange houten brug Over de Mata-Aloe
en volgt verder het pad langs den rivieroever
(stroomafwaarts) tot men aan de grot komt.

Waterval. De groote waterval (Garoegoe) van de


Mamasa-rivier. Een val van ongeveer 125 M.
langs steile hellingen . Het punt is moeilijk

217
te bereiken. nl. vanuit een punt 4 K.M. Noor-
delijk van Boengi in den weg van Pare-Pare
naar Mandar. langs een ongeveer 30 K.M.
lang paardenpad door moeilijk terrein .
Afdeeling Bonthain.
Oud fort. Te Balangnipa (nabij Sindjai) ligt een oud
fort. dat wel bezienswaardig is.
Werven. Te Tiro en Ara ten Zuiden van Kadjang
zijn werven. waarop lnlandsche zeil prauwen
gebouwd worden.
Heilige palingen. Nabij Boeloekoemba en Bikeroe zijn in
de rivier z.g. heilige palingen. die zeer tam
zijn en met kippen en eieren gevoed worden.
Van Bikeroe moet men eerst 5 K.M. per auto
en daarna ongeveer een half uur te voet. De
plaats Boeloekoemba is per auto te bereiken.
Waterval. De waterval Bisappoe bij Bonthain is zeer
bezienswaardig.

Onderafdeeling Pa/opo.
Begraafplaatsen der De begraafplaatsen der Toradjas (berg
Toradjas. bewoners) in kalkrotsen aan den grooten
weg van Palopo-Rante Pao-Makale.
Toch t door ongerep- Een reis naar Boven-Rongkong (Limbong)
te natuur. 5400-6000 voet hoogte. schitterend ongerepte
natuur. primitieve bevolking. plangi en ikat
huisindustrie (Rongkongkleeden). Aanbeve-
lenswaardige tijd Augustus tot December.
Tot Boeka 93 K.M . van Palopo per auto
de laatste 30 K.M. te paard. Te Limbong
is een voldoend passantenhuis (vergunning on-
derafdeelingshoofd te Masamba). Ter plaatse
zijn blikjes en dranken verkrijgbaar, voor
keukengerei en veldbedden moet worden
gezorgd.
Voor eventueele reizigers naar Boven
Rongkong verdient het aanbeveling tijdig.
14 dagen tevoren, het Onderafdeefingshoofd

218
om vergunning te vragen om bet passanten-
buis te Limbong te mogen gebruiken en om
voor bet traject Boeka-Limbong tijdig dra-
gers bescbikbaar te stellen.

Begraafplaats Vor- De oude begraafplaats van de voormalige


stenstammen. vorstenstammen en bunne familieleden, welkè
gelegen is op een balve dagma rscb vanaf
de strandkampong Batoenong op 109 paal
afstand van de plaats Kolaka.

Begraafplaats Vor- Oude begraafplaats van de voormalige


stenstammen. vorstenstammen en hunne familielèden van
Kolaka te Siloa, ca 13 paal per auto van
Kolaka, daarna I dagmarsch te paard.

Lijst van overvaarten op Celebes,

Afdeeling Bone. Over de Tjenranarivier in den weg naar


Palima.

Over de Tjenranarivier bij Solo in den bin-


nenweg Solo, Bola, Peniki en Djalang.

Over de Waloenoerivier bij Tjitta in den


weg Tatjipi, Amali, Tjitta Soppeng.

Afdeeling Pare- Pare. Een overvaart bij Enrekang is pas gereed


gemaakt over de Alloerivier (zijrivier van de
Sadang) in den weg Pare-Pare naar Makale,
Rantepao.

Onder Afd. Palopo. Pont over de Rongkongrivier, weg Palopo-


Malili K.M. 52.
Pont over de Baliasserivier, weg Palopo-
Malili K.M. 69.
Pont over de Kandjirivier, weg Palopo-
M alili K. M. 90.
Tijdelijke pont over de Paremanrivier, weg
Palopo-Sengkang.

219
Afdeeling Bonthain. In den strandweg Boeloekoemba over Bira
naar Kandjang en rechtstreeks (langs de kust)
door naar Sindjai liggen een viertal over-
vaarten . De route is voor toeristen niet aan
te raden. daar bij hooge of lage waterstand
di kwijls moeilijkheden worden ondervonden.

Lijst van Interlocale Telefoonkantoren op Celebes.


In de Residentie Menado.
Amoerang Menado

Lijst van Telefoon. en Bijkantoren op Celebes.

In Menado-Celebes en Onderh . .
Am . Amoerang Mp"';'. Mempawa
Gt. Gorontalo Tmh. Tomohon
Mrs. Maros Ton. Tondano
Mo. Menado
NB. In het binnenland van Zuid Celebes is alleen een Bestuurs-
telefoon. Aan de telefoonkantoren kan men Phonogram-
men verzenden.

220
Overige Buiten=:
bezittingen
,

Lijst van Hotels in de Buitenbezittingen.

(Zie aparte lijsten van Java. Madoera. Sumatra.


Bali en Celebes).

Ambon Hotel Esplanade (bijgenaamd Hotel vld


Aart).
Hotel Soselisa.
Banda Hotel Brandtz.
Hotel de Vries.
Bandjarmasin Hotel Pension van Rdlem .
Hotel Banjer.
Pontianak Hotel Pontianak.
Samarinda Mahakam Hotel.
Sampang Hotel Sampang.
Ternate Pension Zeezicht.
Tandjong Pandan Hotel van de Billiton Mij.
Tandjong Pinang
(Eiland Bintang). Hotel Riouw.

Lijst van Passanggrahans in de Buitenbezittingen.

(Zie aparte lijsten van Jav3. Madoera. Sumatra. Bali en Celebes).

Eiland Borneo.

Residentie Wester-afdeeling van Borneo.

Afd. Pontianak te Blitang Afd. Sin tang te Nanga Pinoh


Ngabang Poeloe Madjang
Sekadau Sanggau
" Singkawang" Bengkajang Selimbau
Boedoek Silat
Loemar Soengei Ajat
Mampawa " Ketapang" Telok Melano
Pemangkat (Iandschapspas-
Sambas sangrahan).
Singkawang Waroe(74 K.M.
Siroekam Noordelijk van
Soengei Raja Sampang).

223
(vervolg) Lijst van Passanggrahans in de 8uilenbezillingen.
(vervolg) Eiland Borneo.

Residentie Zuider- en Ooster-afdeeling van Borneo.


Afd. Bandjarmasin te Kwang Bangkal') Afd. Zuid- en Oostkust
Martapoera ') van Borneo
Pengaron ') te Batoelitjin 2)
Pleihari ') Kota Baroe ')
Pantai')
Pegatan ')
50engai Doea ')
Soengai Koepang ')
Tanah Grogot ')
Afd. Doesoenlanden
te Tamiang Lajang
Afdeeling Samarinda
te Balikpapan. (twee) Samarinda Sankoelirang
één van de B.P.M. Sebrang Tabang
Damai Sambodja (van Tandjoeng Redep
Derawan 2) de B. P. M.) Selor
Moeara Lasan 2) Sanga-Sanga Tarakan (twee) één
Moeara Moentai (van de B. P . M.) van de B.P. M .
Moeara Wabau I)

Afd. Koeala Kapoeas te Sampit


Bangka en onderhoorigheden
te Blinjoe Koba Soengailiat
Djeboes Muntok Toboali
Klappa

Riouwen onderhoorigheden
te Aer Moelik Midai Tandjoeng
Beseraag Penoeba Tandjoeng Pi-
Oabo Rengat nang
Kamoening Samboe T daga
Moeda Soebi Tembilahan
Koeala Loeboer Taloek Tjirentji
Loeboek Djambi
I) Vold_a &all de 'tlltldt t llChu.
2) ADu.a It B.toe wordt voeding 'Ytntrt1r.t meubilair ta ktllbDgud •• 11,.,«1141.

224
Vervoer van auto's
per Spoor= en
Tramwegen
en per boot
Vervoer van Automobielen per Spoor en Tram.
Algemeene wenken en Voorschriften.
Ten minste 2 maal 24 uren tevoren moet men aan den Stations.-
'Chef. van het station, waar men de auto wil opladen, een platten
wagen aanvragen onder opgaaf van het nummer van den trein
waarmede men de auto wil vervoeren.
De automobielen moeten minstens een uur vóór de verzending
ten vervoer zijn aangeboden, terwijl zij, bij reizigers behoorende,
indien aangebracht voor 5 uur n.m., zoodra mogelijk na aankomst
-en na betaling van de vracht, uiterlijk binnen 2 uur moeten zijn
weggevoerd, op poene van staangeld, dan wel los- en bewaarloon.
Komt de zending later aan, dan begint de termijn van lossing
eerst den volgenden dag des morgens om 7 uur.
Zoo een dekkleed voor de auto gewenscht wordt, gelieve men
·dit bij de aanvraag te vermelden. Het gebruik daarvan wordt
.afzonderlijk berekend.
Het laden, bevestigen op den spoorwagen en het lossen, geschiedt
-door en voor rekening en risico van den verzender, indien de auto ..
mobiel bij den reiziger behoort. Men moet dus voor het bevestigen
<>p de spoorwagens voor de noodige touwen en wiggen zorgen.
Het is aan te bevelen de voertuigen zoodanig te laden, dat
bet achtergedeelte naar de locomotief gekeerd is.
De kap dient gesloten te zijn. Zijn de automobielen van zeilen
<>f dekkleeden voorzien, dan dienen deze zoo veel mogelijk de
voertuigen te bedekken.
Automobielen mogen geen benzine, gasoline of andere licht
brandbare stoffen bevatten.
De Maatschappijen stellen zich niet verantwoordelijk voor bagage,
·die de reizigers in hunne automobiel laden, evenmin vOOr de zicb
-daarin of daaraan bevindende losse deel en, ook al zijn die stukkken
verpakt en in den betrekkelijken vracbtbrief voor den wagen vermeld.
Daarom verdient bet aanbeveling de lpsse deelen in een kist
te pakken en die bij zicb te bouden in den personenwagen, dan
wel afzonderlijk ten vervoer als vracbtgoed{ijlgoed) aan te bieden.
Het vervoer beeft plaats met de gemengde- en goederentreinen,
-ecbter indien de veilig beid zulks toelaat mag het vervoer ook met
personentreinen gescbieden.
Wordt het vervoer van voertuigen, geheel of gedeeltelijk, met
personentreinen verlangd en toegestaan, dan wordt de vracht uit-
sluitend berekend bij geheele wagenlading met 50 '1, verbooging
over bet geheele traject.
Het vervoer van wagons met automobielen in sneltreinen is
niet toegelaten.

229
Alphabetische Lijst van Stations en Halten met
Verhoogde Los· en Laadplaatsen.
KOPLAADPLAATSEN.
B. K.
Babadan. S. S. Kalianget. Mad. S. M.
Babat. N. I. S. Kalibaroe S. S.
Balega. Mad. S. M . Kalimas. S. S.
Bandjar. S. S. Kalisat. S. S.
Bandoeng. S. S. Kamal (pier.) Mad. S. M .
Bangil. S. S. Kalibagoer. S. S.
Bangkalan. Mad. S. M. Kalipoetjang. S. S.
Batavia Goederenstation. S. S. Karanggandoel. S. S.
Bendo. S. S. Karangsari. S. S.
Blitar. S. S. Karangsoewoeng. S. S.
Blora. S. J. S. Karees. S. S.
Bodjonegoro. N. I. S. Kebasen. S. S.
Boemiajoe. S. S. Kediri. S. S.
Bondowoso. S. S. Kedoenggalar. S. S.
Bonosaré. S. S. Kertosono. S. S.
Brebes. S. C. S. Kesoegihan. S. S.
Buitenzorg. S. S. Ketanggoengan-West. S. S.
C. Klakah. S. S.
Cheribon. S. C. S.. S. S. Koedoes. S. J. S.
D. Kras. S. S.
Demak. S. J. S. Kretek. S. S.
Djatibarang. S. S. Kroja. S. S.
Djember. S. S. Kwanjar. Mad. S. M.
Djeroeklegi. S. S. L.
Djokjakarta S. S. Langen. S. S.
Djokja BrosotK.M, N .l.S. Lasem. S. J. S.
Legok. S. S.
Djombang. S. S. K. S. M. Limbangan. S. S.
G. Linggapoera. S. S.
Garoet. S. S. M.
Geneng S. S. Madioen. S. S.
Gombong. S. S. Magelang. kotta. N. I. S.
Gr.oedjoegan. S. S. Malang Station. S. S.
I. Manggarai. S. S.
Indramajoe. S. S. Maos. S. S.
J. Meloewoeng. S. S.
Joana. S. J. S. Merak. S. S.

230
Alphabetlsche Lijst van Stations en Hallen met
Verhoogde Los- en Laadplaatsen.
KOPLAADPLAATSEN (vervolg).
M. S.
Merakoerak. N . I. S. Sampang. Mad. S. M .
Minggiran. S. S. Semarang. S. J. S.
Modjokerto . S. S . Semarang. N . I. S. Tawang .
Semarang West. S. C. S.
N. Semarang Goederen Station
Nangkaän. S. S . Breedspoor N . l.S.
Ngadiloeweh. S. S. Semarang Goederen Station
Ngoedjong. S. S. Smalspoor. N, I. S.
Notog. S. S.
Sindanglaoet. S. S. S. C. S,
P. Sitoebondo. S. S.
Padalarang. S. S. Soekaboemi. S. S.
Pamekasan. Mad. S. M . Soekaradja. S. D . S.
Panaroekan. S. S. Soekasari. S. S.
Papar. S. S. Soekawono. S. S.
Parong. S. S. Soemenep. Mad . S. M.
Pasarsenen. S. S. Soemberkolak. S. S.
Patikradia S. D. S. Soerabaia Goebeng . S. S.
Patoegoeran. S. S. Soerabaia Kotta. S. S.
Pemalang. S. C. S. Soerabaia Pasar Toerie. N . I. S.
Ploempang. N. I. S. Solo Sk. S. S.
Poerbolinggo. S. D . S. Solo Sks S. S.
Poerwoasri. S. S.
Poerwakarta. S. S. T.
Poerwodadi. S. J. S. Tamanan . S. S.
Poerworedjo . S. S. Tandjong Priok Goederen-
Poerwokerto. S. D . S. S. S. station . S. S.
Poerwosarie. N . I. ',S. Tangsi!. S. S,
Porrong . S. S. Tapen . S. S.
Pradjekan. S. S. Tasikmalaja. S. S.
Prins Hendrik. S. S. Tjaroeban . S. S.
Probolinggo . S. S. Tjepoe S J. S. N . I. S.
Proepoek. S. S. Tjiamis. S. S.
Tjiandjoer. S. S
R. Tjikampek. S. S.
Randegan. S. S. Tjikoedapateuh, S. S.

231
Alphabelische Lijst van Stations en Halten met
Verhoogde Los. en Landplaatsen.
KOPLAADPLAATSEN (vervolg.)
T. T.
Tjilatjap. S. S. Triboengan. S. S.
Tjimahi. S. S.
Tjimindi. S. S. W.
Tjitjalengka. S. S. WilJem I. N. I. S.
Tjomal. S. C. S. Widoeri. S. S.
Toeloengagoeng. S. S. Wonokromo. S. S.

:JJECKS KOétflJl-
BIER LET OD HfT MfQK.

HET IS GOED RUSTEN


ONDER HET GENOT
VAN EEN LEKKER KOUD
GL"S 6fCK'S KOENTJI BIER'.

232
VERHOOGDE LAAD- EN LOSPLAATSEN MET
ZIJDELINGSCHE LADING.

A. 8.
Angkee. S. S. Bojolali. N. I. S. (Z.O.)
Ardjasa. S. S. Bowerno. N . 1. S. (Z.O.)
Ardjowinangoen. S. S. Brambanan. N. 1. S. (Z. O .)
Awipari. S. S. Brebes. S. C. S.
Bringin. N. 1. S. (Z.O.)
8. Brossot. N. 1. S. (Z.O.)
Babadan. S. S. Buitenzorg. S. S.
Babat. N. I. S.
Bagor. S. S. C.
Baijeman. S. S. Cheribon. S. S. S. C. S.
Balapoelang. S. C. S.
Balega. Mad. S. M. D.
Bandjar. S. S. Dadapan. S. S.
Bandjaran. S. C. S. Dampit. M. S.
Bandjarnegara. S. D. S. Delangoe. N . 1. S. (Z.O.)
Bandoeng. S. S. Demak. S. J. S.
Bangil. S. S. MO. S. M . Depok. S. S.
Bangkalan. Mad. S. M. Dinoijo. O. J. S.
Bangodoewa. S. S. Djamblang. S. C. S.
Bangsal. S. S. (Z.O.) Djati. S. S.
Bangsalsari. S. S. Djatibarang. S. S.
Banjoewangi. S. S. Djatiroto. S. S.
Barat. S. S. Djatiwangi. S. C. S.
Baron. S. S. Ojember. S. S.
Batavia Goederenstation. S. S. Djenar. S. S.
Bekasi. S. S. Djeroeklegi. S. S.
Bendo. S. S. Djocja. S. S.
Besokor. S. C. S. Djocja Lempoejangan. N . 1. S.
Blimbing. S. S. Djocja Toegoe. N . 1. S.
Blitar. S. S. Djombang. S. S.
Blora. S. J. S. Djorongan. S. S. (Z.O.)
Bodjonegoro. N. 1. S. (Z.O.) Doeri. S. S.
Bodjong . S. S.
Bodjonggedeb. S. S. G.
Boemiajoe. S S. Gandasoli. S. S.
Boetoe. S. S. Gandroengmangoen. S. S.

(Z. O.) beteekent : zonder oprit.

233
Verhoogde Los. en Laadplaalsen
meI zijdelingsche lading.
(vervolg).
G. K.
Garahan. S. S. Kalisat. S. S. (Z.O.)
Garoem .. S. S. Kalisetail. S. S.
Garoet. S. S. Kalitldoe. N . I. S. (Z.O.)
Gawok. N. I. S. (Z.O.) Kaliwates. S. S.
Gedangan. S. S. Kandangan. K. S. M .
Geneng. S. S. Karanganjar. S. S.
Glenmore. S. S. Karangantoe. S. S.
Goemilir. S. S. Karangsono. N . I. S. (Z.O.)
Goendih. N. I. S. (Z. O .) Kebasen. S. S.
Goerah. K. S. M . Keboemen. S. S.
Goenoenggangsir. S. S. Kebonromo. S. S.
Gombong. S. S. Kediri. S. S.
Gondanglegi. M. S. Kedoengbanteng. S. S.
Grabak Merbaboe. N. I. S. (Z.O.) Kedoengdjattie. N . I. S. (Z.O.)
Grati. S. S. Kedoenggalar. S. S.
Grisee. N . I. S. (Z.O.) Kedokangaboes. S. S.
Grompol. S. S. Kemiri. S. S.
Kempit. S. S.
H. Kemrandjen. S. S.
Haoergeulis. S. S. Kendal. S. C. S.
I. Kepandjen. S. S. (Z.O.)
Kertasemaja. S. S.
Indihiang. S. S.
Kertosono. S. S. .
Indramajoe. S. S.
Kesamben . S. S. (Z.O.)
J. Kesoegihan. S. S.
Joana. S. J. S. Ketanggoengan-West. S. S.
Klakah. S. S. (Z.O.)
K. Klatten. N . I. S. (Z.O.)
Kabat. S. S. Koedoes. S. J. S.
Kadipaten . S. C. S. Koetoardio. S. S.
Kalassan. N . I. S. (Z.O.) Koetowinangoen. S. S.
Kalianget. Mad. S. M. Kottok. S. S.
Kalibaroe. S. S. Kradenan. N. I. S. (Z.O.)
Kalimas. S. S. Kras. S. S.
Kaliosso. N . I. S. (Z.O.) Kraton. S. S.

(Z.O.) beteekent : zonder oprit.

234
Verhoogde Los- en Laadplaatsen
met zijdelingsche lading.
(vervolg).
K. M.
Krawang. S. S. Maos. S. S.
Krian. S. S. Masaran. S. S. (Z.O.)
Kroja. S. S. Meloewoeng. S. S.
Kwanjar. Mad. S. M . Menes. S. S.
Merak . S. S.
L.
Mesigit. S. S.
Laboean. S. S.
Mingiran. S. S.
Lamongan. N . I. S. (Z.O.)
Lampegan. S. S. Modjoagoeng. O. J. S.
Modjokerto. S. S. MO. S. M .
Langen. S. S.
Lasem. S. J. S. O . J. S.
Modjosragen. S. S.
Lawang. S. S.
Moentilan. N . l. S.
Lebeng. S. S.
Mr. Cornelis. S. S.
Ledokombo. S. S.
Lemahabang. S. S. N.
Lentengagoeng. S. S. Nagrek. S. S.
Let jes. S. S. Ngadiloeweh. S. S.
Lobener. S. S. Ngandjoek. S. S.
Loewoeng. S. S. Ngebroek. S. S. (Z.O.)
Loewoenggadjah. S. S. Ngoedjang. S. S.
Losari. S. C. S. Ngoeling. S. S.
M.
Ngoenoet. S. S.
Madioen. S. S. (Z.O .) Ngoro. MO. S. M. O. J. S.
Madja. S. S. Nieuw Tersana. S. C. S.
Notog. S. S.
Magelang KoUa. N. I. S.
Magelang Pasar. N. I. S. P.
Magoewo N. I. S. Paal Bapang. N. I. S.
Malangbong. S. S. Padangan. N . I. S.
Malangdjagalan. M. S. Padalarang. S. S.
Malang-Kotta lama. S. S. Padas. N. I. S.
Malang-Station. S. S. Paboearan. S. S.
Manggarai . S. S. Pakisadji. S. S. (Z.O.)
Mangiran . N. I. S. Paloer. S. S.
Mangli. S. S. (Z. O.) Pamekasan. Mad. S. M.
Manondjaja. S. S. Pamotan. S. J. S.

(Z. O .) beteekent : zonder oprit.

235
Verhoogde Los- en Laadplaatsen
met zijdelingsche lading.
(vervolg).
P. P.
Pandaän. MO. S. M. Porrong. S. S.
Pandeglang. S. S. Pramban. S. S.
Pandji. S. S Pramboan. S. S.
Papar. S. S. Pringkasab. S. S.
Parakan N . I. S. Prins Hendrik. S. S. (Z.O.)
Parapattan. S. C. S. Probolinggo. S. S. P. S. M.
Parangkoeda. S. S. Proepoek. S. S.
Paroe. K. S. M .
Paron. S. S. R.
Pasargedeh. N. I. S. Radjapalah. S. S.
Passarmingoe. S. S. Rambipoedji. S. S.
Pasar Senen. S. S. Randegan. S. S.
Pasirajam. S. S. Randoeagoeng. S. S.
Pasirboengoer. S. S. Randoeblatoeng. N. 1. S.
Pasoeroean. S. S. Rangkasbitoeng. S. S.
Patikradja. S. D. S. Rantjaekek. S. S.
Patoekan. S. S. Redjoso. S. S.
Pegadenbaroe. S. S. Redjotangan. S. S.
Pekalongan. S. C. S. Rembang. S. J. S.
Pemalang. S. C. S. Rewoeloe. S. S.
Pesing . S. S. Rogodjampi. S. S.
Peterongan. S. S.
Petjangaän. S. J. S. s.
Petoeng. S. S. Sadang. S. S.
Phaëton. P. S. M. Salem. N. I. S.
PIered. S. S. Salemba. S. S.
Poerbolinggo. S. D. S. Saradan. S. S.
Poerwakarta. S. S. Sasaksaät. S. S.
Poerwoasri. S. S. Sedajoe. S. S.
Poerwodaru. S. J. S. Selokromo. S. D . S.
Poerwokerto. S. D. S. Semarang Goederenstation. N . I. S.
Poerworedjo. S. D. S. N. I. S.
Poerwosarie. N. I. S. S. J. S.
"
Pohdjeder. MO. S. M. Tawang. N. I. S.
Pondoktjina. S. S. West. S. C. S.
"
(Z. 0 .) zonder oprit.

236
...,................----------------------------------------

Verhoogde Los- en Laadplaatsen met


zijdelingsche lading.
(vervolg).

'5. S.
Semboeng. S. S. Sroeweng. S. S.
Sempalan. S. S. Srowot. N . I. S.
Sengon. S. S.
·Sentolo. S. S. T.
Sepandjang. S. S. Tagogapoe S. S.
Serang. S. S. Taloen. S. S.
Setjang. S. S. Tambak . S. S.
Sidaredja. S. S. Tanababang. S. S.
Sidhoardjo. S. S. Tanabmerab. M . S. M.
Sindanglaoet. S. S. Tandjongpriok. S. S.
Singgaparna. S. S. Tangerang . S. S.
Singodjoeroeb. S. S. TanggoeI. S. S.
Singomerto. S. D . S. Tanggoelangin . S. S.
Singosari. S. S. Tanggoeng. N . I. S.
Slawi. S. C S. Tarik S. S.
Soekaboemi S. S. Tasikmalaja. S. S.
Soekaradja. S. D. S. Tegal. S. C. S.
Soekasari. S. S. Telagasari. S, S.
·Soekomoro. S. S. Telawa. N. I. S.
Soekowono. S. S. Temanggoeng. N. I. S.
Soemberbaroe. S. S. Temoegoeroeb. S. S.
·Soembergempol. S. S. Tempel. N. I. S.
Soemberlawang. N. I. S. Terisi. S. S.
Soemberpoetjoeng. S.S. (Z.O .) Tjaroeban. S. S.
Soemberredjo. N. I. S. Tjepoe. N . I. S. en S. J. S.
Soemenep. M. S. M. Tjepper. S . S. N. I. S.
Soemobito. S. S. (Z. O .) Tjiamis. S. S.
Soempioeb. S. Tjiandjoer. S. S.
Soerabaja Goebeng. S. S.
Tjiawi. S. S.
. Kotta. S. S.
Tjibadak. S. S .
Pasar Toerie. N. l.S.
Solo Balapan. N. I. S. Tjibeber. S. S.
Solo Djebres. S. S. Tjikadongdong. S. S.
Solo Sks. S. S. Tjikampek. S. S.
Srandakan. N . I. S. Tjikoedapateuh. S. S.

(Z. O .) beteekent : zonder oprit.

237
Verhoogde Los. en Laadplaatsen
met zijdelingsche lading.
(vervolg).
T. T.
Tjilajam. S. S. Toeloengagoeng. S. S.
Tjilame. S. S. Toentang. N. I. S.
Tjilatjap. S. S.
Tjileboet. S. S. W.
Tjiledoek. S. S. S. C. S. Walikoekoen. S. S.
Tjilegon. S. S. Wanaradja. S. S.
Tjimahi. S. S. Waroe. S. S.
Tjimindi. S. S. Wates. S. S. K. S. M.
Tjipatat. S. S. Welahan. S. J. S.
Tjipeundeuj. S. S. Weltevreden. (Salemba) S. S.
Tjipentjang. S. S. Wilangan. S. S.
Tjireungas. S. S. Willem. I. N. J. S.
Tjisaat. S. S. Wlingi S. S. (Z.O.)
TjitJalengka. S. S. Wodjo . S. S.
Tjitjoeroeg. S. S. Wonokromo. S. S.
Tjoeramalang. S. S. Wonogiri N . I. S.
TjomaJ. S. C. S. Wonopringgo. S. C. S.
Toeban. N . I. S. Wonosari. S. S.
Toelangan. S. S. Wonosobo. S. D. S.

(Z . O .) beteekent : zonder oprit.

S. S. = Staatsspoor.
S. D. S. = Serajoedal Stoomtram Mij.
S. C. S. = Semarang Cheribon Stoomtram Mij.
S. J. S. = Semarang-Joana-Stoomtram Mij.
MO. S. M. =Modjokerto Stoomtram Mij.
Mad. S. M. = Madoera Stoomtram Mij.
N. I. S. NederJ.-Ind. Spoorweg Mij.
K. S. M. = Kediri Stoomtram Mij.
0. J. S = Oost Java Stoomtram Mij.
M. S . = Malang Stoomtram Mij.
P. S. M . = Probolinggo Stoomtram Mij.

238
Kop- en zijdelingsche Laadplaatsen van de onder de
Staatspoorwegen ressorteerende Tramlijnen.
Verhoogde laad- en losplaatsen met zijdelingsche laadgele-
genheid.-
B: S:
Bandjarsari. Singaparna.
K: Soekodono.
Kareës. T:
Kalipoetjang. Tandjongsari.
L: Tempeh.
Loemadjang. Tjondro .
N: Tjisondari.
Ngimbang. Tjiwedej.
P: Tjikeroek.
Pasirian :
Plosso.
Ponorogo.
Verhoogde laad- en losplaatsen met koplaad-gelegenheid.-
K;
Kalipoetjang.

Spoorvervoer langs trajecten. waar bruggen oi


autowegen ontbreken.

I. Maos-Bandjar (Res. Oost Priangan-Res. Banjoemas).


Voor dit traject gelden de algemeene wenken en voorschrif--
ten voor het spoorvervoer van automobielen.
2. Srandakan-Brossot (res. Djocjakarta).
Voor dit traject geldt het volgende:

Regeling voor bet autovervoer over de- Progo-spoorbrug


tus5chen Sraodakan en 8r0550t.

Zoolaog geen treinen in aantocht zijn. kunnen automobilisten.


tegen betaling van het vastgestelde tarief per lorrie over de brug
vervoerd worden.
Zoodra een trein de. brug heeft bereikt, mogen achter den trein
lorries weder worden toegelaten, tenzij binnen 15 minuten een
andere trein is aangekondigd.

239
Aan de overzijde worden lorries. behoudens dezelfde uitzon-
-dering. toegelaten zoodra de trein de brug heeft verlaten .
Voor de lorries zijn aan weerszijden van de brug zijsporen
met koplaadplaatsen aangelegd.
Aan iedere zijde is een lorrie aanwezig.
Voor het duwen van de lorries en het behulpzaam zijn bij het
opladen zijn twee koelies beschikbaar.
Eischt het vervoer van de beladen lorries meerdere koelies.
dan hebben de gebruikers der lorries deze aan te werven.
Voor het vervoer van automobielen per N. I: S. lorrie is een
vergoeding verschuldigd van:
f 1.50 per rivierovergang tusschen 5 uur v. m. en 6 uur 30 n. m.
f 2.50 .. 6 uur 30 min. n. m. en 5
uur v. m. een en ander inclusief de beschikking over boven
genoemde twee koelies voor het transport.
Per lorrie mogen ten hoogste drie motorfietsen met zijspan-
wagens vervoerd worden.
Voor het vervoer per lorrie wordt een toegangsbewijs afge-
geven.
Komende uit de richting Brossot moet dit toegangsbewijs
worden gekocht. overdag bij den Stationschef te Brossot. na
6 uur 30 min. bij den brugwachter Brossot-zijde en uit de rich-
ting Djocja bij den brugwachter aan de Srandakan-zijde.
De toegangsbewijzen worden na het passeeren van de brug
aan den brugwachter afgegeven.

Vervoer van auto's over de Seraioe rivier per spoor.


Maos-Kesoegihan. v.v.
Op het emplacement van de halte Kesoeglhan is een koplaad-
plaats, terwijl gelegenheid bestaat tot het vervoer van auto's
over de Serajoebrug tusschen die halte en het station Maos.
De overbrenging van automobielen kan geschieden met de
gewone te Kesoegihan stoppende treinen, dan wel met de spe-
çiaal daarvoor ingelegde convooitreinen. welke op tijdig ver-
zoek van automobilisten kunnên rijden en waarvan de loop bij
de huidige dienstregeling is als onderstaand aangegeven:

Vertrek. Aankomst.
Maos 7 uur 26 v. m. Kesoegihan 7 uur 33 v . m.
Kesoegihan 7 . 43 Maos 7
" 50
Maos 10 .. • Kesoegihan 10 ..7

240
Vertrek. Aankomst.
Kesoegihan 10 uur 17 v. m. Maos la uur 24 v, m.
Maos 12 . la n. m. Kesoegihan 12 .. 17 n.m .
Kesoegihan 12 27 Maos 12 .. 34
Maos 3 Kesoegihan 3 . 7
Kesoegihan 3 . 17 Maos 3 24
Maos 5 .. 20 . Kesoegihan 5 . 27
Kesoegihan 5 37 Maos 5 .. H

De reizigers kunnen met den zelfden trein, waarmede de auto-


wordt vervoerd, met hunne bagage kosteloos worden overge-
bracht.
In de convooitreinen loopt voor de overbrenging van personen
een rijtuig mede.
Hierbij dient nog te worden vermeld, dat ook de halte Meloe-
woeng een kopplaats rijk is, Reizigers uit de richting Tasikmalaja.
die b.v. in Zuid-Banjoemas moeten zijn, en het korte traject per
trein van Meloewoeng-Maos prefereeren boven een langen tocht
om de Noordkust, doen beter hun auto in te laden te Meloewoeng
en van Maos verder naar de plaats hunner bestemming te reizen
per auto.

Verkeersregeling weg Kalipoetjang.Bandjar.


Door de SS. wordt in c.len regentijd (I November-30 April) te
Kalipoetjang een platte wagen voor het vervoer van automobielen
gestationneerd.
Hierdoor is het voor leden, die van de Zuidelijke verbinding
(bootverbinding Tjilatjap-Kalipoetjang) tusschen Midden en West-
Java gebruik wenschen te maken, ook in geval van bandjir tusschen
Kalipoetjang en Bandjar, steeds mogelijk hun weg na aankomst
te Kalipoetjang te vervolgen.

Vervoer van Kota Boemi.Martapoera.

Waar de Lampongsche districten en Palembang niet door-


een autoweg verbonden zijn kan men om de ontbrekende schakel
de auto van/naar vorenstaande plaatsen vervoeren per Zuid
Sumatra Spoor. Duur van de reis ca 4 uur .

241
Madoera Stoomtram Maatschappij.
Vervoer van auto's en/of motorfietsen met
of zonder zijspanwagen tusschen
Soerabaja en Kamal v.v,
Het vervoer van auto's en/of motorfietsen tusschen SOERABAJA
en KAMAL v.v. geschiedt per motorboot. welke dagelijks van
SOERABAJA (Station Madoeratram. Oedjoeng) vertrekt te 7.15 en
10.30 v.m. en ten 2.15 uur en i .55 uur n.m..
De vertrekuren van KAMAL <Gouvernementspier nabij de op-
haalbrug) zijn: ten 8.15 en 11.30 v.m. en ten i uur n.m.
Voor het vervoer van Soerabaja naar Kamal of omgekeerd.
'Worden de volgende vrachtprijzen berekend :
Voor een motorrijwiel op 2 wielen f 1.50. motorrijwiel op 3
wielen f 3.-. tweezits auto f i. -. vierzits auto f 5.-. zes- of
zevenzits auto f 6. -. vrachtauto van I ton laadvermogen f 10.-.
aanhangwagen f 10.-. vrachtauto van meer dan 1 ton laadver-
mogen f 20. -, auto-omnibus (voor het vervoer van personen)
f30 ,-.
AAN DE LEDEN DER KONINKLIJKE VEREENIGING
"JAVA MOTOR CLUB", WORDT OP VERTOON VAN
HET BEWIJS VAN LIDMAATSCHAP. EENE REDUCTIE
VAN 10 % VERLEEND BIJ VERVOER VAN PERSONEN-
AUTO'S.
N .B. MET NADRUK WORDT ER DE AANDACHT OP
·GEVESTIGD. DAT DE AUTO'S EN/OF MOTORFIETSEN
10 MINUTEN VOOR HET VERTREKUUR TER INLA-
DING GEREED MOETEN STAAN.
Vervoer van Tjllatjap naar. Kalipoetjang
(Oost.Priangan).
lederen werkdag vertrekt de motorboot "SOEKAPOERA" van
·de N. V. Vervoer en Handel Mij. "SOEKAPOERA" v,an Tjilatjap'
te 8 uur 30 v. m.• en komt ten ongeveer 12 uur 30 n. m. te Kali-
poetjang aan. Alleen op gewone Zondagen (dus daaronder niet
begrepen de alg. erk. feestdagen) en op Inl. Nieuwjaar. bene-
vens een dag daarvoor en 2 dagen daarna. vaart de "SOEKA-
POERA" niet.
Op alle werkdagen kan derhalve een auto worden vervoerd.
terwijl de kosten bedragen: voor een groote auto I 25.- en
voor een kleine (type Ford) f 20.- Chauffeur vrij . Leden der
J. M. C. genieten op deze prijzen 5 % reductie op vertoon van

242
bewijs van lidmaatschap Passagiers betalen Ie. klasse f 2.50 en
2e. klasse f 1.50. Het is aan te bevelen, dat eenige dagen van
te voren aan de Mij. wordt kennis gegeven, dat een auto zal
worden aangeboden. aangezien slechts één auto tegelijk kan
worden vervoerd. Het opladen en lossen zoowel te Tjilatjap
als te Kalipoetjang kan geschieden zonder eenig bezwaar, aan-
gezien te Tjilatjap evenals te Kalipoetjang twee steigers zijn.
n.l. één voor hoog en één voor laagwaterstand.
De manager van dezen dienst raadt elkeen aan eerst zijn kan-
toor te Tjilatjap op te bellen. (Telf. Inter!. Tp 88 kantoor. Tp
92 en Tp 109 Huis Directeur).
Het vertrek van Kalipoetjang is gesteld op 2 uur IS n. m .•
in verband met de aankomst van den trein van 2 uur 5 min. uit
de richting Bandjar. Aankomst te Tjilatjap ongeveer 6 uur n. m.
Aan boord verkrijgbaar blikjes en niet-alcoholische dranken .

Vervoer per Koninklijke Paketvaart Maatschappij,

Passagiers reizende per K. P. M .-schepen. die auto's willen


medenemen . dienen daarvoor .bij den betrokken K. P. M .-Agent
tijdig ruimte aan te vragen en tevens op te geven de afmetingen
en het gewicht van de auto.
Auto' s worden naar de maat bevracht. vermeerderd met ver-
hoogingen. indien het gewicht meer dan 2000 KG. bedraagt.
Bij de berekening . van den kubieken inhoud van onverpakte
aan dek te vervoeren auto's wordt de hoogte echter op niet
meer dan I Meter gerekend, tenzij de hoogte van dien aard
is. dat de tenten van het vervoerende schip niet opgezet kun-
nen worden en/of het . stuwen aan dek bijzondere moeüijkheden
oplevert b.v. bij auto's met vaste kap. In die gevallen dient de
kubieke inhoud te worden vastgesteld door vermenigvuldiging van
lengte met breedte en werkelijke hoogte.
Voor een gewone Ford-auto, metende 310 X 170 X 150 cM. en
wegende circa 700 KG. b. v. wordt de vracht berekend over
310 X 170 X 100 cM. = 5.78 M' d.i. 1.93 last van 3 M' en dit aan-
tal lasten vermenigvuldigd met de gewone tariefvracht. evenwel
verminderd met 25 %.
Echter bestaan voor de meest bereisd wordende trajecten
speciale tarieven voor passagiers·auto's, voor deze gelegenheid
in twee groepen ingedeeld, t.W. kleine en groote auto's, waarvan
de grens voor het gemak door de K. P. M. is bepaald op 2' /,

243
last van 3 M'. Deze tarieven zijn bekend bij de K. P . M . Agenten
op de plaatsen van afscheep.
Dit zijn alleen de vrachten. exclusief kosten afscheep- en be-
stemmingshaven. welke voor iedere haven verschillend zijn. Voor
zoover passagiers-auto's worden vervoerd van en naar plaatsen.
waar aan een kade of steiger wordt geladen of gelost. worden
behalve de zeevracht geen extra-kosten berekend.
De aandacht wordt er op gevestigd. dat deze kosten. voor
zoover prauwtransport moet plaats hebben. over het algemeen
aanzienlijk zijn. b.v. te Benkoelen f 25.-. te Boeleleng f 15.-.
en te Semarang f 20.- voor een auto. niet grooter dan 2' /, last.
en f 33. - voor een grootere auto.
Te Soerabaia. Tg. Priok. Padang (Emmahaven). Belawan Deli.
Palembang. Oosthaven. Pontianak. Bandjarmasin. Balikpapan. Sa-
marinda. Makasser. Ambon. Banda. Ternate en Benoa kunnen
auto's langszijde het schip gereden worden; voorafgaand overleg-
met het Agentschap blijft echter aanbevolen.
Benzine mag niet worden meegenomen, zoodat men vóór het
laden van de auto in het schip. de benzinetank moet ledigen.

Vervoer per Stoomvaart Maatschappijen "Nederland"


en "Rollerdamsche Lloyd".
Rijwielen mogen in geen geval in hutten worden geplaatst_
Zij moeten in kisten verpakt zijn en worden bij de bagage
.. NIET VOOR DE REIS" opgemtten; verpakking in kratten
wordt als onvoldoende beschouwd.
Automobielen en motorrijwielen worden niet als bagage be-
schouwd. maar bevracht overeenkomstig de vrachttarieven.
Alle onderdeelen. welke benzine. olie. vet of dergelijke bevatten.
zooals benzine-reservoirs. versnellingsbakken. oliereservoirs enz.
(met uitzondering van de cardan-as). dienen vóór verscheping"
geledigd te worden. Bij verzuim blijft de passagier aansprakelijk
voor alle daaruit ontstane schade.
Teneinde zekerheid te hebben dat het vervoer plaats heeft
met hetzelfde schip. waarmede de passagiers reizen. dient uiterlijk.
14 dagen voor de afvaart ruimte bij het Vrachtbureau te worden
besproken.

244

You might also like