1

GLOBAL HARMONİZE SİSTEME GÖRE (GHS)

TEHLİKELİ MADDELERİN ZARARLILIK İŞARETLERİ (SEMBOLLERİ)

Fiziksel Zararlılık İşaretleri (Sembolleri)

GHS Sembol Kategori Tanım /Örnek

Patlayıcı maddeler veya karışımlar, kendiliğinden

Patlayıcı (Explosive) kimyasal tepkime ortaya çıkararak çevreye zarar
(GHS01) verecek seviyede sıcaklık, basınç veya hızda gaz
üreten maddelerdir.

Örnek: Havai fişek, Maytap, Dinamit, TNT

Alevlenir gazlar, aerosoller, sıvılar, katılar ısıyla

Alevlenir (Flammable) karşılaştığında yanarlar.
(GHS02)
Piroforik madde: Hava ile temas ettiğinde kısa süre
içinde kendiliğinden yanabilen maddelerdir. (Beyaz
fosfor gibi.)
Örnek:
Alevlenir gazlar: Propan, Hidrojen, Metan….
Alevlenir sıvılar: Benzin, Dizel Akaryakıt, Aseton,
Tiner, Boya, Nafta.
Alevlenir katılar: Alüminyum Tozu, Titanyum Tozu,
Naftalin.

Oksitleyici maddeler, yanıcı olmayan ancak yanma

için gerekli olan oksijeni içerdiklerinden yanabilen
Oksitleyici (Oxidizing) maddelerle temas edince reaksiyon veren
(GHS03) maddelerdir.

Örnek:
Hidrojen peroksit, perklorik asit, kloratlar, kalsiyum
karbonat, kromik asit amonyum nitrat…

Basınçlı gazlar, 200 kPa veya daha yüksek bir

Basınçlı Gazlar basınçta bir haznede tutulan gazlardır.
(GHS04)
Örnek:

Sıkıştırılmış gazlar
Sıvılaştırılmış gazlar
Soğutulmuş sıvılaştırılmış gazlar
Çözünmüş gazlar
 2

Temas ettikleri yerde aşındırma etkisi yapan

maddelerdir.
Aşındırıcı (Corrosive)
(GHS05) Örnek: Kükürt asidi. Nitrik asit, Kezzap. Tuz ruhu
(Asitler ve Bazlar)

Sağlığa İlişkin Zararlılık İşaretleri (Sembolleri)

GHS Sembol Kategori Tanım/Örnek

Çeşitli şekillerde maruz kalındığından insan sağlığını

olumsuz etkileyen kimyasal maddeler, sağlığa zarar
Zehirli (Toksik) Madde veren maddeler olarak tanımlanır.
(GHS06)
Örnek: Hidrojen siyanür, Karbonmonooksit, Arsenik,
Siyanür, Civanitrat

Akut toksisite (ağız yolu, cilt yolu, soluma yolu), Cilt

Zararlılık İşareti tahrişi, Göz tahrişinde kullanılır.
(Uyarı sembolü)
(GHS07)

Solunum azaltıcı,
Solunum Azaltıcı
Madde Kanserojen ve Mutajen maddelerdir.
(GHS08)
Örnek:
Asbest, Berilyum ve bileşikleri, Krom ve bileşikler,
Kadmiyum ve bileşikleri, Kobalt ve bileşikleri

Çevresel Zararlılık İşaretleri (Sembolleri)

GHS Sembol Kategori Tanım /Örnek

Çevreye zarar veren maddeler su ve atmosfere

Çevreye Zarar Veren karıştığında doğal canlı hayatı için ölümcül etkiler
Maddeler gösterebilir.
Örnek
Kimyasal ve biyolojik silahların kullanılması,
- Zehirli Maddeler,
- Radyoaktif Maddeler,
(GHS09) - Petrol ve Petrol Ürünleri (Benzin, mazot vb.),
- Evsel Ve Kentsel Atıklar,
- Endüstriyel Atıklar
 3

TEHLİKELİ MADDELERİN SINIFLARI; BÖLÜMLERİ VE ETİKETLERİ

(Dangerous Goods Regulations)

Etiketler Anlamları Grup Numarası

Patlayıcılar 1

Yanıcı Gazlar 2

2
Yanıcı Olmayan Gazlar

Zehirli Gazlar 2

Yanıcı Sıvılar 3

Kolay Tutuşan Katı 4

Maddeler

Kendi Kendine Tutuşan 4

Katı Maddeler

Su İle Tepkimeye Giren, 4

Yanıcı Gaz Çıkartılabilen
Katı Maddeler
 4

Oksitleyiciler 5
Organik Peroksitler

Zehirli Maddeler 6

Mikrop Bulaştırıcı 6
Maddeler

Radyoaktif Maddeler 7

Aşındırıcı Maddeler 8

Diğer Tehlikeli 9
Maddeler
 5

BAŞVURULAN KAYNAKLAR
“Tehlikeli Maddelerin Sembolleri”, https://stockfresh.com/image/499725/science-laboratory-safety-
signs (Erişim Tarihi: 15.10.2017)

“Tehlikeli Madde Taşımacılığı”, Milli Eğitim Bakanlığı, Ulaştırma Hizmetleri, Ankara, 2011

A.E.SARILGAN,”Hava Kargo ve Tehlikeli Maddeler”, Anadolu Üniversitesi, Ünite 7-8, Eskişehir, 2016