Professional Documents
Culture Documents
Vijaypath TCS IBPS Chalu Ghadamodi
Vijaypath TCS IBPS Chalu Ghadamodi
Vijaypath TCS IBPS Chalu Ghadamodi
TURNING POINTS
Mmby KS>m_moS>r
(1 OmZodmar 2023 Vo 30 OyZ 2023)
Day to Day dZbmB©Za ñdê$nmV
ghm_mhr 2023
n boIZ-g§H$bZ n
{dH$mg qgXmiH$a g{MZ Hw$é§X
(Founder : Turning Points) ( H$a ghm`H$)
Turning
Points
Quality Notes
TURNING POINTS
Mmby KS>m_moS>r 2023
n àH$meH$ n
{dO`nW npãbHo$eZ, nwUo
E-mail : vijaypathpublication@gmail.com
Mobile No. : 9075381000
n boIZ-g§H$bZ n
{dH$mg qgXmiH$a g{MZ Hw$é§X
(Founder : Turning Points) (H$a ghm`H$, nwUo)
n {dVaUmgmR>r g§nH©$ n
9075381000
n ñnYm© narjoÀ`m gamd nona, àíZ_§Owfm, Mmby KS>m_moS>r, _hÎdmÀ`m ZmoQ²>g d BVa _m{hVrgmR>r
Am_Mo Q>m°nMo Q>o{bJ«m_ M°Zob Vwåhr Om°B©Z> H$am Am{U Vw_À`m {_Ìm§Zmhr Om°B©Z H$ê$Z Úm. n
Telegram : 1) @Dnyanankur_Academy
AjaOwiUr n
n
gmdbr {à¨Q>g©, nd©Vr, nwUo
_wIn¥ð> n
n
lr_§V qeXo ga
qH$_V é. 160/-
All rights reserved No. part of this publication may be raproduced, stored in retrieval systems or
transmitted in any form or by any means, electronic, Mechanical, Photocopying, Recording or
otherwise, without the prior written permission of the publishers mindwell, a lot of time, energy and
efforts have gone into preparing the book.
`m nwñVH$mVrb gd© _m{hVr XoVmZm Amåhr H$miOrnyd©H$ {Xbobr Amho. nwñVH$mV H$mhr AZmdYmZmZo AmT>iboë`m
MwH$s~Ôb Amåhr {Xb{Jar ì`ŠV H$aVmo. Ë`m àË`oH$ ~m~rer g§nmXH$, àH$meH$, boIH$ d _wÐH$ gh_V AgVrbM
Ago Zmhr, na§Vw Aem H$mhr MwH$m AmT>ië`mg Amåhmbm 8999561313 `mda Whatsapp H$ê$ eH$Vm. Ë`m_Ü`o
Amdí`H$ Vo ~Xb H$ê$Z nwT>rb Amd¥ÎmrV gwYmaUm H$aÊ`mV `oB©b.
wUo
A Zw H«$ _ {U H$m
,n
1) OmZodmar - 2023 5
2) \o$~«wdmar - 2023 31
eZ
3) _mM© - 2023 51
4) E{àb - 2023 68
5) _o - 2023 Ho$ 82
6) OyZ - 2023 96
ãb
7) H|$Ðr` AW©g§H$ën - 2023-24 107
8) _hmamï´> AW©g§H$ën - 2023-24 114
np
wUo
,n
1 OmZodmar 2023 • 28 Am°JñQ Vo 10 gßQo§~a 2023 Xaå`mZ A_o{aH Z Iwbr
Qo{Zg ñnYm© H moRo Am`mo{OV H aÊ`mV Ambo Amho? - Ý`y`m°H©
• 13 Vo 29 OmZodmar Xaå`mZ nwéf hm°H r {dœMfH ñnYm© • 2 gßQo§~a Vo 17 gßQo§~a 2023 Xaå`mZ OmJ{VH doQ{bâQtJ
H$moRo Am`mo{OV H aÊ`mV `oUma Amho? - ^maV
eZ
ñnYm© H moRo Am`mo{OV H aÊ`mV `oUma Amho? - {a`mX, gm¡Xr
• 10 Vo 26 \o ~Œwdmar 2023 `mXaå`mZ _{hbm Q²do§Qr - 20 Aao{~`m
{dœMfH ñnYm© H moRo Am`mo{OV H aÊ`mV `oUma Amho? - • Am°ŠQmo~a - Zmoìho§~a 2023 `mXaå`mZ nwéf EH {Xdgr`
X{jU Am{\Œ H m {HŒ Ho Q {dœMfH ñnYm© H moRo Am`mo{OV H aÊ`mV `oUma
• 16 OmZodmar Vo 29 OmZodmar 2023 Xaå`mZ Am°ñQ—o{b`Z Amho? - ^maV
_ob~Z©
Ho$
Iwbr Qo{Zg ñnYm© H moRo Am`mo{OV H aÊ`mV `oUma Amho ? - • amîQ—r` Hw _ma Hw _mar Imo Imo ñnYm© 2022
• Am`moOZ ñWi - ~§g~o{a`m (npíM_ ~§Jmb)
ãb
• 14 _mM© Vo 31 _mM© 2023 Xaå`mZ _{hbm OmJ{VH ~m°pŠg§J • nwéf {dOoVm g§K - _hmamîQ—
AqOŠ`nX ñnYm© H moRo Am`mo{OV H aÊ`mV `oUma Amho? - • nwéf Cn{dOoVm g§K - Zdr {X„r
Zdr {X„r • _{hbm {dOoVm g§K - _hmamîQ—
np
• 22 _o Vo 28 _o 2023 Xaå`mZ OmJ{VH Qo~b Qo{Zg AqOŠ` • _{hbm Cn{dOoVm g§K - Amo{Sem
ñnYm© H$moRo Am`mo{OV H aÊ`mV `oUma Amho? - Sa~Z • dra A{^_Ý`y (gdmo©ËH¥ îQ nwêf IoimSy) nwañH ma - {H aU
dgmdo
• Xmohm Sm`_§S brJ (A°Wbo{QŠg) 2023 H moRo Am`mo{OV
• OmZH r (gdmo©ËH¥ îQ _{hbm IoimSy) nwañH ma - àrVr H mio
nW
•
Am`mo{OV H aÊ`mV `oUma Amho? - B§½b§S {dbrZrH aU H aÊ`mV Amë`mMr KmofUm Ho§ Ð gaH maZo Ho br.
- amîQ—r` {MÌnQ {dH mg _hm_§Si
• 20 Owb¡ Vo 20 Am°JñQ 2023 Xaå`mZ _{hbm {\ \ m
{dœMfH \w Q~m°b ñnYm© XoemV Am`mo{OV H aÊ`mV `oUma • XoemVrb gdm©V OwÝ`m eoAa ~mOmamVrb _w§~B© eoAa ~mOma
Amho? - Am°ñQ—o{b`m d Ý`yÂmrb§S AWm©V '~rEgB©'Mo ì`dñWmnH r` g§MmbH Am{U _w»`
{d
wUo
• H moamoZm {dfmUyMm A{Ve` YmoH mXm`H XBB.1.5 hm • H mbmdYr - 3 Vo 7 OmZodmar
g~doar`§QMm ^maVmV n{hbm é½U H moUË`m amÁ`mV AmTiyZ • CX²¿mmQZ - n§VàYmZ Zao§Ð _moXr `m§Zr XyaX¥í` àUmbrÛmao
,n
Ambm? - JwOamV Ho bo.
• g§H ënZm - _{hbm§À`m gj_rH aUmgh emœV {dH mgmgmRr
{dkmZ Am{U V§ÌkmZ.
2 OmZodmar 2023 • Imbrbn¡H r H moUË`m {dÚmnrRmMo eVmãXr df© gmOao
eZ
H aÊ`mV `oV Amho ? - amîQ—g§V VwH SmoOr _hmamO
• 'nm°{b{\ ë_'Mo OJmVrb gdm©V _moRo CËnmXZ Ho§ Ð H moRo Amho? {dÚmnrR, ZmJnya
- qOXmb nm°{b{\ ë_, BJVnwar
• gdmo©ÀM Ý`m`mb`mZo b{bV Hw _ma {déÕ ^maV gaH ma `m
• _hmamîQ— Am°qb{nH g§KQZoMo AÜ`j H moU AmhoV? - IQë`mÀ`m {ZH mbmV ' VËna Ý`m` {_iUo hm KQZoÀ`m
A{OVXmXm ndma
Ho$
• _hmamîQ— emgZ Am{U _hmamîQ— Am°qb{nH g§KQZm `m§À`m
H b_....... Zwgma Agboë`m Or{dH mÀ`m Am{U d¡`{ºH
ñdmV§Í`mÀ`m _yb^yV A{YH mamMm ^mJ Amho, Agm {ZH mb
g§`wº {dÚ_mZo Am`mo{OV ~hwCÔoer` _hmamîQ— amÁ` {Xbm. - H b_ 21
ãb
Am°qb{nH HŒ rSm ñnYmªZm 2 OmZodmar nmgyZ gwédmV hmoUma • MMo©Vrb H b_ - H b_ 128 d H b_ 224 A
AgyZ `m ñnYo©Mo Am¡nMm{aH CX²¿mmQZ _w»`_§Ìr EH ZmW • H b_ 128 Zw g ma ^maVmMo gaÝ`m`mYre Ho ìhmhr
qeXo `m§À`m hñVo 5 OmZodmarbm H moUË`m {RH mUr hmoUma
np
wUo
1 \o ~Œwdmar 2023 • _¡Ìr Mo {dñVm{aV ên H m` Amho? - _hmamîQ— CÚmoJ, ì`mnma
,n
Am{U Jw§VdUyH gw{dYm Ho§ Ð
• _hmamîQ—mMo amÁ` JrV H moUVo {Z{üV H aÊ`mV Ambo? - • Am§ Y Œ àXo e amÁ`mMr ZdrZ amOYmZr H mo U Vr ? -
O` O` _hmamîQ— _mÂmm {demImnÅU_
eZ
• 'O` O` _hmamîQ— _mÂmm' `m JrVmMo H dr H moU AmhoV? -
• ^maVmMo A_o{aHo Vrb amOXyV H moU AmhoV? - VaUOrV
H {dd`© amOm {ZiH§ R ~To qgJ g§Yy
• amÁ` gaH ma H moUË`m {XdgmnmgyZ 'O` O` _hmamîQ— _mÂmm' • ^maVmMo amîQ— r ` gw a jm g„mJma A{OV Xmo d b `m§ Z r
ho amÁ` JrV åhUyZ ñdrH maUma Amho? - NÌnVr {edmOr A_o{aHo À`m g§ajU XbmMo à_wI....... `m§Mr ^oQ KoVbr. -
2023 nmgyZ.
Ho$
_hmamOm§À`m O`§VrMo Am¡{MË` gmYyZ 19 \o ~Œwdmar OZab _mH© {_br
• H mí_ra_Ü`o ~\ m©bm' erZ ' Ago åhUVmV Va EH _oH mda
'O` O` _hmamîQ— _mÂmm, JOm© _hmamîQ— _mÂmm' `m JrVm_Yrb
ãb
• ~\© QmH Ê`mÀ`m Ioimbm .... Ago åhQbo OmVo. - {eZO§J
{H Vr MaUm§Mo JrV _hmamîQ—mMo amÁ` JrV åhUyZ ñdrH maÊ`mV
Ambo? - XmoZ MaUm§Mo • ì`m àOmgÎmmH {XZr H V©ì`nWmdarb g§MbZmV
74
_hmamîQ´ > m À`m 'gmSo V rZ eºrnrRo Am{U Zmareºr '`m
np
• _hmamîQ—mMo amÁ`JrV {H Vr AdYrMo {H± dm doioMo AgUma {MÌaWmbm gdmo©ËH¥ îQ {MÌaWmgmRrMm {H Vì`m HŒ _m§H mMm
Amho? - 1.41 {_{ZQ nwañH ma Omhra Âmmbm? - Xwgam
• ñdV…Mo amÁ` JrV AgUmao _hmamîQ— ho {H Vdo amÁ` Rabo? • 74 ì`m àOmgÎmmH {XZr H V©ì`nWmdarb g§MbZmV
- 12 do
nW
~mbg§JmonZ `moOZoA§VJ©V ~mbH m§À`m g§JmonZmgmRr XoÊ`mV • Á`oîR {dYrk d _mOr H m`Xm_§Ìr. d` - 97
`oUmè`m n{anmofU AZwXmZmV 1100 én`mdê$Z ..... ê$n`o • _moamaOr XogmB© `m§À`m _§{Ì_§Sim_Ü`o 1977 Vo 1979 `m
dmT H aÊ`mV `oUma Amho? - 2250 ê H mim_Ü`o Vo H m`Xm_§Ìr hmoVo. Abmhm~mX hm`H moQm©Vrb
JmOboë`m amOZmam`U `m à{gÕ IQë`mVrb Vo Zmam`U
• ~mb g§JmonZ `moOZoA§VJ©V `moOZoA§VJ©V g§ñWog XoÊ`mV
`m§Mo dH rb hmoVo. `m IQë`mV gZ 1974 _Ü`o VËH mbrZ
{d
wUo
à`moJ H moUË`m ehamVyZ àma§^ hmoV Amho? - ZmJnya • Ho§ Ð gaH maÀ`m g§JrV ZmQH AH mX_rH SyZ bmoH g§JrV
• Ho § ÐmZo 27 {Sgo § ~ a 2016 amo O r g§ _ V Ho bo ë `m joÌmVrb A_wë` `moJXmZm~Ôb XoÊ`mV `oUmam 2019 `m
,n
An§JËdmg§~§YrÀ`m H m`ÚmV Zì`mZo {H Vr An§JËdmMm dfm©Vrb nwañH ma H moUmbm Omhra Âmmbm Amho? - nm§Swa§J
g_mdoe Ho bm Amho? - 12 AÊUm KmoQH a, Xo d {Jar _hm{dÚmb`mMo g§ J rV
• 2016 À`m An§JËdmÀ`m Zì`m H m`ÚmZwgma bmoH mo_moQa {d^mJmVrb àmÜ`mnH , Am¡a§Jm~mX
eZ
{Sg°{~{bQr àH mamV {H Vr nojm H _r C§MrÀ`m bmoH m§Mm • _moJaH gm g§dY©Z amIrd joÌ H moUË`m {OëømV Amho? -
g_mdoe An§Jm§_Ü`o H aÊ`mV Ambm Amho? - 4 \y Q 10 ZmJnya
B§M • XoemV àW_M Cî_mKmV {Z`§ÌUmgmRr H¥ Vr AmamISm
• _w § ~ B© {dÚmnrRmÀ`m Hw bJw ê {ZdSrgmRr H mo U mÀ`m ~ZdÊ`mgmRr H moUË`m g§ñWoH So O~m~Xmar XoÊ`mV Ambr
AÜ`jVoImbr g{_Vr ñWmnZ H aÊ`mV Ambr Amho? -
Ho$ Amho? - {dœoœaæ`m amîQ—r` V§ÌkmZ g§ñWm, ZmJnya
{dÚmnrR AZwXmZ Am`moJmMo _mOr AÜ`j Sr. nr. qgh • Cî_mKmVmMo é½U d Ë`m_wio hmoUmè`m _¥Ë`w {Z`§ÌUmgmRr Ho§ Ð
• gm{dÌr~mB© \w bo nwUo {dÚmnrRmÀ`m Hw bJwê {ZdSrgmRr gaH maZo H moamoZmnyd© H moUË`m VrZ ehamV Cî_mKmVmMo
ãb
H moUmÀ`m AÜ`jVoImbr g{_Vr ñWmnZ H aÊ`mV Ambobr ì`dñWmnZmMm nWXer© àH ën am~{dÊ`mMo Radbo hmoVo? -
Amho? - A{Ib ^maVr` V§Ì {ejU n{afXoMo _mOr ZmJnya, amOH moQ Am{U Âmmer
AÜ`j Sm°ŠQa A{Zb ghó~wÕo • Eb {ZZmo `m ñn°{Ze eãXmMm AW© H m` hmoVmo? - ~mb `oey
np
• nmUWi ^y_rÀ`m g§dY©Z d {dH mgmgmRr _hÎdmÀ`m OmJm • 96 do A{Ib ^maVr` _amRr gm{hË` g§_obZmMo CX²¿mmQZ
`m..... åhUyZ Kmo{fV H aÊ`mV `oVmV. - am_ga OmJm H moUmÀ`m hñVo hmoUma Amho? - _w»`_§Ìr EH ZmW qeXo
• OmJ{VH Amamo ½ ` g§ K QZo À `m AmH So d marZw g ma • A{Ib ^maVr` _hm_§SimÀ`m AÜ`jm H moU AmhoV? -
'AëÂmm`_a'_w i o OJmV _¥Ë`w_wIr nSUmè`m§Mr g§»`m Cfm Vm§~o
{d
OJmVrb EHy U _¥Ë`y_Ü`o {H Vì`m HŒ _m§H mda Amho? - • dYm© `oWo Am`mo{OV 96 ì`m gm{hË` g§_b
o ZmÀ`m ZJarg.......
gmVì`m `m§Mo Zmd XoÊ`mV Ambobo Amho. - amîQ—{nVm _hmË_m Jm§Yr
gm{hË` ZJar
• Am§VaamîQ—r` _Yw_oh àm{YH aU `m g§ñWoÀ`m gZ 2021 À`m
wUo
1 _mM© 2023 • g§nyU© Xoe^amV gdm©{YH Sm°ŠQa d B§{O{Z`a nwadUmao Jmd
,n
åhUyZ....Mr AmoiI Amho. - bmVya
• ~mOmamVrb H m§ÚmMo ^md KgaUrbm H moUH moUVo KQH • XoemV gmo`m~rZMm gdm©{YH noam H aUmam Xwgè`m HŒ _m§H mMm
H maUr^yV AmhoV, `mMm Aä`mg H aÊ`mgmRr VgoM, Ë`mda {Oëhm H moUVm? - bmVya
eZ
Cnm``moOZm gwM{dÊ`mgmRr amÁ` gaH maZo H moUmÀ`m
AÜ`jVoImbr nmM gXñ`r` g{_Vr ñWmnZ Ho br Amho? • ãby_~J©g² {~{b{Z`g© B§SoŠg Zwgma OJmVrb gdmªV lr_§V
- _mOr nUZ g§MmbH Sm°ŠQa gwZrb ndma ì`ºr H moU ~Zbr? - QoñbmMo g§ñWmnH EbZ _ñH
(Xwgao - ' EbìhrE_EM' g_yhmMo grB©Amo ~Zm©S© AZmoë
© Q.
• amÁ`godm _w»` narjm 2021 `m narjoV àW_ HŒ _m§H H moUr {Vgam - ?_oÂmm°Z Mo Oo\ ~oÂmmog Mm¡Wm - {~b JoQ²g,
nQH mdbm? - à_moX Mm¡Jwbo (gbJ Xwgè`m§Xm àW_
Ho$ nmMdo - dm°aZ ~\o )
HŒ _m§H nQH mdbm.)
• ãby_~J©g² {~{b{Z`g© B§SoŠg Zwgma OJmVrb gdmªV lr_§V
• bmVya {OëømMo joÌ\ i {H Vr Amho? - 7557 Mm¡{H _r ì`ºrÀ`m `mXrV n{hë`m Xhm lr_§Vm§_Ü`o ñWmZ {_idUmao
ãb
• 2011À`m OZJUZoZwgma bmVya {OëømMr bmoH g§»`m {H Vr EH _od ^maVr` H moU Rabo AmhoV? - _wHo e A§~mZr
Amho? - 24, 54, 196 (Xhmdm)
• 2011À`m OZJUZoZwgma bmVya {OëømMr gmjaVm {H Vr • Imbrbn¡ H r H mo U Ë`m \w Q~m° b nQy M r gdmo © Î m_ nw ê f
np
• bmVya {OëømV EHy U {H Vr ZJan{afXm AmhoV? - 4 • Imbrbn¡H r H moUË`m \w Q~m°bnQyMr gdmo©Îm_ _{hbm
\w Q~m°bnQy åhUyZ OmJ{VH \w Q~m°b _hmg§KmZo {ZdS Ho br?
• bmVya {OëømV EHy U {H Vr ZJan§Mm`Vr AmhoV? - 5
- AbopŠg`m nwV„ o mg, ñnoZ, gbJ Xwgè`m§Xm hm ~hw_mZ
• bmVya {OëømV EHy U JŒm_n§Mm`Vr {H Vr AmhoV? - 786 {_idbm.
O`
• bmVy a {OëømVrb EHy U dZjo Ì {H Vr? - 52.34 • 24 E{àb 2023 `m {Xder g{MZ Vo§SwbH a d`mMr nÞmg
{H bmo{_Qa, o.73% dfo© nyU© H aUma Agë`mÀ`m {Z{_ÎmmZo gÝ_mZ åhUyZ H moUË`m
• _m§Oam, VoaUm, aoUm, _Ê`mS, VmdaOm, {Vê, KaUr `m ZÚm ñQo{S`_da Ë`m§Mm nwVim ~g{dÊ`mV `oUma Amho? -
àm_w»`mZo H moUË`m {OëømV AmTiVmV? - bmVya dmZIoSo ñQo{S`_, _w§~B©
{d
• bmVya {Oëømbm bm^bobo _w»`_§Ìr Imbrbn¡H r H moU H moU • nrAm`~r AWm© V nÌ gy M Zm H m`m© b `mÀ`m àYmZ
AmhoV? - ñdJr©` {edmOramd nmQrb {Zb§JHo a Am{U _hmg§MmbH nXr H moUmMr {Z`wºr H aÊ`mV Ambr? -
ñdJr©` {dbmgamd Xoe_wI amOoe _ëhmoÌm
wUo
^maV (3167), a{e`m (433), B§SmoZ{o e`m (371), Zonmi (1877 Z§Va)
(355), Wm`b§S (149)
,n
• ESoZmo {dfmUy bjUo -
• ESoZmo {dfmUy_i
w o gXr© {H± dm âby gmaIm AmOma hmoD$ eH Vmo. 2 _mM© 2023
hm {dfmUy H moUË`mhr {d{eîQ G$Vy_Ü`o ngaV Zmhr, Va
• _amRdmSm {dX^m© V rb AmË_hË`mJŒ ñ V 14 {Oëho
df©^amV H Yrhr g§HŒ {_V hmoD$ eH Vmo. {hdmù`mÀ`m eodQr
eZ
Imbrbn¡H r H moUVo? - Am¡a§Jm~mX, OmbZm, Zm§XoS, ~rS,
Am{U CÝhmù`mÀ`m gwédmVrg Vo A{YH g{HŒ ` hmoVmV. hm
Cñ_mZm~mX, na^Ur, bmVya, qhJmobr, A_amdVr, dm{e_,
{dfmUy nmM dfm©nojm H _r d`mÀ`m _wbm§gmRr gdm©V
AH mobm, ~wbTmUm, `dV_mi Am{U dYm©
YmoH mXm`H Amho.
• _amRdmSm {dX^m©Vrb AmË_hË`mJŒñV 14 {OëømVrb
• grB© - 20 B§{OZMr `eñdr MmMUr Ho$ {eYmn{ÌH m YmaH m§Zm Zm__mÌ XamZo XoÊ`mV `oUmam {eYm
• M§Ð`mZ - 3 _mo{h_oVrb àjonH HŒ m`moOo{ZH B§{OZÀ`m ~§X H êZ Ë`mEodOr AmVm Xa_hm à{V bm^mWu {H Vr én`o
daÀ`m {Xeobm doJ XoUmè`m grB© - 20 HŒ m`moOo{ZH B§{OZMr g§~§{YVm§À`m ImË`mda O_m H aÊ`mV `oUma Amho? - 1500
ãb
`eñdr MmMUr KoÊ`mV Ambr. àjonU Vi - _ho§Ð {Jar, é.
V{_iZmSy . Mm§Ð`mZ - 3 bm Am§YŒ àXoemÀ`m lrharH moQm
• _hmamîQ— bmoH godm Am`moJmÀ`m gXñ` nXr A_amdVr
`oWrb gVre YdZ àjonU Ho§ ÐmVyZ _mH© - 3 À`m _XVrZo
{d^mJmMo _mOr {d^mJr` Am`wº..... `m§Mr {Z`wºr H aÊ`mV
np
• {dOoVm - Am°ñQ—o{b`m (ghmì`m§Xm) AmhoV. Ë`m_wio AZwgy{MV OmVrÀ`m AmajU 6 Q¸o hmoUma
• Cn{dOoVm - X{jU Am{\Œ H m Amho. Amo~rgr 9% Am{U Am{W©H Xw~b
© KQH mbm 10 EodOr
• gm_Zmdra - ~oW _wZr (Am°ñQ—o{b`m) 5 Q¸o AmajU bmJy amhrb.
• _m{bH mdra - A±e JmS©Za (Am°ñQ—o{b`m) • Á`m Jmdm§_Ü`o AZwgy{MV O_mVrMr bmoH g§»`m 25% nojm
wUo
A§VJ©V Ho§ Ð d amÁ` emgZmMm IMm©Mm dmQm H emàH mao
aUOrV qgh Amho? - Ho§ Ð gaH ma 60 % Am{U amÁ` gaH ma 40%
• A§Qm{Q©H mda nmD$b RodUmao n{hbo ^maVr` H moU? - Sm°ŠQa
,n
• _hmamîQ—mVrb amoOJma h_r `moOZoda H m_ H aUmè`m _Owam§Zm
gæ`X Ohwa H m{g_ (9 OmZodmar 1982) 1 E{àb 2023 nmgyZ {H Vr én`o à{V{XZ _Owar {_iUma
• 'J{UVmVrb Zmo~bo ' _mZbm OmUmam Am~ob nwañH ma H moUË`m Amho? - 273 ên`o
XoemV\o© XoÊ`mV `oVmo? - Zm°do© (nwañH ma a¸ _ - Zm°do©Mo
eZ
• _hmË_m Jm§Yr amoOJma h_r `moOZoA§VJ©V H moUË`m amÁ`mV
75 bmI HŒ moZa Odinmg nmdUoghm H moQr én`o)
{H Vr én`o _Owar XoÊ`mV `oVo? - h{a`mUm 357, {g¸ r_
• Am~ob nwañH ma 2023 H moUmbm Om{ha Âmmbm? - bwB©g 354, Ho ai 333 {ZH mo~ma 328, Jmodm 322, H Zm©QH
H m\ maobr 316, A§X_mZ 311, bjÛrn 304, n§Om~ 303, nm±{SMoar
• V§ÌkmZmYm{aV AÜ`mnZ joÌmVrb Xwgè`m HŒ _m§H mMr _moRr 294, Vm{_iZmSy 294 , _hmamîQ— 273
H§ nZr H moUVr Amho? - AZ AH° S_r
Ho$ nnn
• `w{ZH m°Z© H§ nZr åhUOo....m EH AãO Sm°ba nojm A{YH
ãb
_yë` Agbobr H§ nZr
np
nW
O`
{d
wUo
,n
1 E{àb 2023 • {ZYZ - {HŒ Ho QnQy gbr_ XwamZr
• d` - 88
• 'Am§~oSH a : E bmB©\ ' `m nwñVH mMo boIH H moU AmhoV? • H gmoQr nXmn©U - Am°ñQ—o{b`m {déÕ, 1960
- eer Wéa • A§{V_ H gmoQr gm_Zm - B§½b§S {déÕ, 1973
eZ
• ñdmV§Í`dra gmdaH am§Mm OÝ_ H moRo Âmmbm? - ^Jwa ({O. • ^maVr` {HŒ Ho Q_Yrb n{hë`m AOw©Z nwañH mamMm _mZ
Zm{eH$) XyamUtZmM {_imbm. Xoem§VJ©V {HŒ Ho Q_Ü`o XyamUtZr JwOamV,
amOñWmZ Am{U gm¡amîQ—mMo à{V{Z{YËd Ho bo.
• ñdmV§Í`dra gmdaH a `m§Zr 'A{^Zd ^maV' Mr ñWmnZm Hw Ro
• A{^Z` - 1973 _Ü`o nadrZ ~m~r~amo~a {MÌnQmV
Ho br hmoVr? - Zm{eH Ho$ • OmJ{VH ObMa {XZ Ho ìhm gmOam H aÊ`mV `oVmo? - 3
• H mimam_ _§{Xa H moRo Amho? - Zm{eH
E{àb
• ñdmV§ Í `dra gmdaH a `m§ À `m O`§ V r{Z{_Îm n`© Q Z
ãb
• Hw Zmo amîQ—r` CÚmZ H moRo Amho? - _Ü` àXoe
{d^mJmV\o© ..... CnHŒ _m§VJ©V 21 _o Vo 28 _o 2023 `m
H mbmdYrV gmdaH am§Mo {dMma OmJaU gßVmh Am`mo{OV • ^wVmZMo amOo.... `m§Mm VrZ {XdgmMm ^maV Xm¡am 3 E{àb
Ho bm OmUma Amho. - dra^y_r n{aHŒ _m nmgyZ gwê hmoV Amho. - {O½_o Ioga Zm_½`mb
np
• ZmgmÀ`m M§Ð Vo _§Ji CnHŒ _mMr O~m~Xmar H moUmH So • ZmgmZo _§Jimdarb ^{dî`H mbrZ _mZdr _mo{h_m§Mo
gmondÊ`mV Ambr Amho? - ^maVr` d§emMo gm°âQdoAa gmaÏ`..... `m ^maVr` d§emÀ`m emókmH So {Xbo Amho. -
Am{U amo~mo{QŠg A{^`§Vm A{_V j{Ì` A{_V j{Ì`
nW
• ^maVmÀ`m Zì`m {dXoe ì`mnma YmoaUmZwgma H moUË`m dfm©n`ªV • 3 E{àb 2023 `m amoOr Ho§ Ðr` AÝdofU {d^mJmÀ`m (CBI)
^maVmMr {Z`m©V 2000 AãO Sm°bada ZoÊ`mMo C{XîQ ñWmnZobm {H Vr dfo© nyU© hmoV AmhoV? - 60 dfo© ({haH$
RodÊ`mV Ambo Amho? - 2030 n`ªV _hmoËgd)
• Ho§ Ðr` AÝdofU {d^mJmMr ñWmnZm Ho ìhm H aÊ`mV Ambr
O`
EbB©EŠg) `eñdr MmMUr H moRo KoVbr? - hdmB© narjU • _hmaoam (MahaRERA) Mo {dñVm[aV ê$n H$m` Amho? -
Ho§ Ð (EamoZm°{QH b QoñQ ao§O) {MÌXwJ©, H Zm©QH Maharashtra Real Estate Regulatory Author-
• {ZYZdmVm© : - ity AWm©V _hmamï´> ñWmda g§nXm {Z`m_H$ àm{YH$aU
wUo
,n
1 _o 2023 h{a`mb (BVa Zmd - `o„mo \w QoS JŒrZ {nOm°Z. emór`
Zmd - \ rBZrH m°nQoag)
• OmJ{VH ~w{Õ~i AqOŠ` ñnYo©Mo {dOoVonX Imbrbn¡H r • _hmamîQ—mMo amÁ` \w b Imbrbn¡H r H moUVo Amho? - ~moS§ mam
H moUr nQH mdbo? - qSJ {baoZ (MrZ)
eZ
(emór` Zmd - bmOo ñ Q— m o { _`m ñno { gAmo g m. `m
• goë\ r {dW Sm°Qa _mo{h_oMo OZH H moUmbm g§~moYbo OmVo? \w bmbm àmBS Am°\ B§Sr`m Agohr åhUVmV.)
- h{a`mUmVrb ~r~rnwaMo _mOr gan§M gwZrb • _hmamîQ—mMo H m§XidZ d¥j Imbrbn¡H r H moUVo Amho? -
OJbmZ nm§Tar {Mßnr \w b/ gmoZoa{e`m
• Vob§JUmÀ`m g{Mdmb`mÀ`m Zì`m B_maVrbm Imbrbn¡H r
Ho$ • H m§XidUmVë`m d¥jmg amÁ` d¥jmMm XOm© XoUmao ^maVmVrb
H moUmMo Zmd XoÊ`mV Ambo Amho? - Sm°ŠQa ~m~mgmho~ n{hbo amÁ` H moUVo? - _hmamîQ—
Am§~oSH a
• _hmamîQ—mMo amÁ` \w bnmIê H moUVo? - ãë`y _m°a_moZ qH dm
ãb
• amoOr g§`wº _hmamîQ— EH rH aU g{_VrMr ñWmnZm
.....
amUr nmH moir (emór` - n°{n{bAmo nm°{b_°ZoñQmoa)
H aÊ`mV Ambr. - 6 \o ~Œwdmar 1956
• _hmamîQ— emgZmZo H moUË`m ãë`y _m°a_Z `m \w bnmIambm
• ..... `m§À`m AÜ`jVoImbrb amÁ` nwZa©MZm Am`moJmZo amÁ` \w bnmIê åhUyZ Kmo{fV Ho bo? - 2015
np
_w~§ B©Mo {Û^m{fH amÁ` {Z_m©U H amdo, Aer {e\ mag Ho br.
- Ý`m`_yVr© \ mOb Abr • amÁ` \w bnmIê Kmo{fV H aUmao _hmamîQ— ho XoemVrb {H Vì`m
HŒ _m§H mMo amÁ` Amho? - Xwgè`m
• .....amoOr _w§~B© {Û^m{fH amÁ` ApñVËdmV Ambr. - 1
_hmamîQ—mMm amÁ` \w bnmIê ãë`y _m°a_moZ ho AmH mamZo
nW
Zmoìho§~a 1956 •
^maVmVrb {H Vì`m HŒ _m§H mMo _moRo Am{U gw§Xa \w bnmIê
• ... amoOr _hmamîQ—mMr KmofUm H aÊ`mV Ambr. - 1_o 1960
Amho? - Xwgè`m HŒ _m§H mMo
• Am§VaamîQ—r` H m_Jma {Xdg Ho ìhm gmOam Ho bm OmVmo? - • _hmamîQ—mMo amÁ` àmUr Imbrbn¡H r H moUVo Amho? - eoH ê
1 _o
O`
wUo
,n
1 OyZ 2023 ghH m`m©Zo {dH {gV H aÊ`mV Ambobo jonUmó Amho? -
^maV d a{e`m
• g§`wº amîQ—m§Zr ZwH Ë`mM Omhra Ho boë`m AmH SodmarZwgma • ~Œmh_mog ho Zmd H moUË`m XmoZ ZÚm§À`m Zmdm§Mm g§J_ gmYyZ
142.86 H moQr bmoH g§»`ogh H moUVm Xoe OJmVrb
`m jonUmómMo Zmd RodÊ`mV Ambo? - ^maVmMr ~Œ÷nwÌm
eZ
gdm©{YH bmoH g§»`oMm Xoe ~Zbm Amho ? - ^maV ZXr Am{U a{e`mMr _moH ñdm
(Ë`mZwgma 19% bmoH g§»`m ^maVmV)
• `m§Zr 1955 _Ü`o 'Am{Q©{\ {e`b B§Qo{bOÝg' hr
.......
• VéU bmoH g§»`oMo gdm©{YH à_mU Agbobm Xoe åhUyZ g§H ënZm gd©àW_ _m§Sbr. - Om°Z _°H mWr©
H moUË`m Xoembm AmoiIbm OmVmo? - ^maV
Ho$ • `wnrEggr Mo AÜ`j H moU AmhoV? - Sm°. _ZmoO gmoZr
• amÁ` _§{Ì_§SimZo H moUË`m nmM dfm©À`m H mbmdYrgmRr
dómoÚmoJ YmoaU Omhra Ho bo? - 2023 Vo 2028 • `ynrEggrÀ`m AÜ`j d gXñ` `m§Mm H m`©H mi {H Vr df©
AgVmo? - ghm df© qH dm 65 dfm©n`ªV
ãb
• amÁ`g^oMo Cng^mnVr H moU AmhoV? - h{ad§e Zmam`U
qgh (nj - g§`wº OZVm Xb) • XoemVrb EH _od ~Œm÷U gXZ - '{dà{hVm ~Œm÷U gXZ'
H moUË`m amÁ`mV gwê H aÊ`mV Ambo? - h¡Xam~mX,VobJ§ Um
• Ah_XZJaMo Zdo Zmd H m` H aÊ`mMr KmofUm _w»`_§Ìr
_hmamîQ—mV EHy U bmoH g^oÀ`m {H Vr OmJm AmhoV? - 48
np
H mS© \ moZ'Mr gw{dYm àm`mo{JH VÎdmda H moUË`m H mamJ¥hmV Ambr? - amOrd qgh
n{hë`m§Xm H aÊ`mV `oUma Amho? - nwUo H mamJ¥h • qaJgmB©S - An, ŠbmoO A±S ng©Zb Am°Z B§Sr`m A±S {~`moS§
`m nwñVH mMo boIH H moU AmhoV? - Sm°. {dO` XSm©
{d
2 OyZ 2023
3 OyZ 2023
• O¡d{d{dYVm H m`Xm H moUË`m dfm©Mm Amho? - 2002
• ~Œmh_mog ho Imbrbn¡H r H moUË`m XmoZ XoemÀ`m g§`wº • amÁ`mMo gmIa Am`wº åhUyZ H moUmMr {Z`wºr H aÊ`mV
wUo
H m` ñdñV hmoUma? • H am_Yrb amÁ`m§Mm {hñgm - 18 n¡go
,n
• AÝ` IM© - 8 n¡go
• H° _oam boÝg,BbopŠQ—H dmhUo, _mo~mB©b \ moZ, EbB©Sr
Qrìhr,~m`moJ°g g§~§{YV JmoîQr, IoiUr ,gm`H b, eoVr gßVlr A_¥VH mb
CnH aUo, H¥ {Ì_ {hao, Am°Qmo_mo~mB©b gwQo ^mJ, H m°ñ_o{QH
eZ
Am¡fYr, {b{W`_ ~°Qar. 1 gd©g_mdoeH {dH mg
2. gdm©V XwJ©_ ^mJmn`ªVhr XiUdiU ì`dñWm
H m` _hmJ hmoUma§? 3. `wdmeºr
4. {dÎm joÌ
• Qm`a,{gJmaoQ ,a~a, Am`mV BbopŠQ—H {M_Ur, JmoëS ~ma 5. n`m©daU {dH mg
Am`mV {nVi, Mm§XrMo Xm{JZo
Ho$
Am{U ßb°{QZ_nmgyZMo Am`mV gm{hË`, Am`mV IoiUr, 6.
7.
j_Vm {dH mg
nm`m^yV gw{dYm JwV§ dUyH
• B{VhmgmV àW_M amîQ—nVrnXr ÐmonXr _w_y© `m§À`m ênmZo
ãb
én`m Agm `oB©b
_{hbm {damO_mZ AmhoV, Va {Z_©bm grVmam_Z `m§À`m ênmZo
• H Oo© - 34 n¡go _{hbm AW©_̧ r AmhoV. Ë`m_wio _{hbm AW©_ͧ `m§Zr _{hbm
• àmpßVH a - 15 n¡go amîQ—nVrH So _§OwargmRr AW©g§H ën gmXa H aÊ`mMr hr
np
wUo
à{HŒ `m gwb^ hmoB©b. 3 Vo 6 bmI 5%
• XoemVrb AJŒJÊ` e¡j{UH g§ñWm§_Ü`o VrZ JwUdÎmmnyU© 6 Vo 9 bmI 10%
,n
H¥ {Ì_ ~w { Õ_Îmm Ho § Ð ( go § Q a \ m° a EŠgbÝg \ m° a
Am{Q©{\ {e`b B§Qo{bOÝg ) ñWmnÊ`mV `oVrb. 9 Vo 12 bmI 15%
• amîQ—r` J¥h{Z_m©U ~±Ho Ûmao ì`dñWm{nV Ho ë`m OmUmè`m 12 Vo 15 bmI 20%
eZ
JŒ m _rU nm`m^y V gw { dYm {dH mg {ZYrÀ`m YVr© d a 15 bmIm§nwT>o 30%
gaH maH SyZ ehar nm`m^yV gw{dYm {dH mg {ZYrhr
C^maÊ`mV `oB©b. OwÝ`m `moOZoVrb H$aQ>ßno
• ì`dgm` H aÊ`mg gwb^Vm `oÊ`mgmRr 39 hOmam§hZy A{YH
AZwnmbZ (H§ ßbm`Ýg) KQdbo AmhoV d 3400 hyZ A{YH
Ho$ CËnÞ (én`o) H$a
H m`Xoera VaVwXrA§VJ©V JwÝhm XmIb H aÊ`mMr VaVyX 2.5 bmI 0%
hQdÊ`mV Ambr Amho.
2.5 Vo 3 bmI 5%
ãb
3 Vo 5 bmI 5%
amÁ`m§Zm H O©`moOZog _wXV dmT
5 Vo 10 bmI 20%
np
Agbo ë `m B§ Q aZ° e Zb \ m`ZmÝg gpìh© g go § Q agmRr H aÊ`mMr KmofUm AW©g§H ënmV Amho .
• 52,937 H moQr én`m§ M r Jw§VdUyH ~rEgEZEb_Ü`o
(Am`E\ Eggr ) AW©_§Í`m§Zr AZoH _hÎdmÀ`m KmofUm
Ho ë`m. `m Ho§ Ðm_Ü`o bdmX, ghmæ`^yV godm gwairV H aÊ`mMm àñVmd AW©_§Í`m§Zr _m§Sbm Amho.
hmoÊ`mgmRr Am{U goÂm H m`ÚmA§VJ©V Xwhoar {Z`§ÌU
50 Zdo {d_mZVi, hobrnmoQ©
{d
wUo
Amho.
grVmam_Z `m§Zr AW©g§H ënmV Ho bo.
H mam{Jam§gmRr nrE_ - {dH mg `moOZm
,n
AW©g§H$ën Am{U gm_m{OH$ {dH$mg • H mamJra Am{U hñV{eënH ma `m§À`mgmRr Zì`mZo g§H pënV
'àYmZ_§Ìr {dœH _m© H m¡eb gÝ_mZ' (nrE_ {dH mg)
`mo O Zo M r Kmo f Um Xo e ^amVrb H mam{Jam§ Z m Ë`m§ À `m
eZ
_¡bm g\ mB©Mo `m§{ÌH rH aU
CËnmXZm§Mm XOm©, à_mU d àgma `m§À`mV gwYmaUm H êZ
• hmVmZo _¡bm gm\ H aÊ`mMr àWm g§nwîQmV AmUÊ`mMo Ë`m§Mm gyú_, bKw d _Ü`_ CÚmoJm§À`m _yë` gmIirer
gaH maMo Ü`o` . g_Ýd` gmYZo eŠ` hmoUma Amho.
• '_°Zhmob Qy _erZ hmob' pñWË`§Va gmYÊ`mgmRr gd© • `moOZoMr à_wI d¡{eîQ>ço: - Am{W©H ghmæ`, àJV H m¡eë`
eham§_Ü`o 'gopßQH Q±Ho ' d JQmam _Yrb KmU ñdÀN
Ho$ à{ejU, AmYw{ZH {S{OQb V§ÌkmZ d gj_ h{aV V§ÌkmZ
H aÊ`mMo 100 Q¸o `m§{ÌH rH aU Ho bo OmB©b. `m§Mo kmZ, CËnmXZmMr Om{hamV, ñWm{ZH d OmJ{VH
• JQmao Am{U gopßQH Q°H§ `m§Mr YmoH mXm`H nÕVrZo ñdÀNVm ~mOmanoRoMr g§b¾Vm, {S{OQb no_o§Q,gm_m{OH gwajm.
ãb
8
np
\ SUdrg `m§Zr 'n§Mm_¥V'`m Ü`o`mda AmYm{aV Agbobr • {deof joÌ {dH mg - 425 H moQr
_m§SUr nwTrb à_mUo Ho br. • nmQ~§Ymao d nya {Z`§ÌU - 16,697 H moQr
• emœV eoVr - g_¥Õ eoVH ar • D$Om© - 12,405 H moQr
• _{hbm , Am{Xdmgr , _mJmgdJ© , Amo ~ rgrgh gd© • CÚmoJ d ImU - 1853 H moQr
{d
wUo
AàË`j amoOJma {Z_m©U H aVmZm EHy U OrSrnr _Ü`o dmhZ
{Z_m©U joÌmMo 7.1 Q¸o `moJXmZ am{hbo, Va {Z{_©Vr joÌm_Ü`o • _opŠgH mo - 60 AãO Sm°ba
49 Q¸o `moJXmZ am{hbo Amho. • 2. MrZ - 51 AãO Sm°ba
,n
• 3. {\ {b{nÝg-38 AãO Sm°ba
_w~bH naH r` J§JmOir • 4. B{OßV - 32 AãO Sm°ba
eZ
• 2020-21=577AãO Sm°ba • 6. \Œ mÝg - 29 AãO Sm°ba
• 2021-22=607 AãO Sm°ba • 7.~m§JbmXoe - 21 AãO Sm°ba
• 2022-23({Sgo§~a 2022 n`ªV)=563 AãO Sm°ba • 8. Zm`Oo{a`m - 21 AãO Sm°ba
• 9. pìhEVZm_ - 21 AãO Sm°ba
godmjoÌmVrb dmT Ho$
• 2019-20=6.3%
Am¡Úmo{JH dmT
• 2020-21= -7.8% •
ãb
2020-21 = - 3.3%
• 2021-22(VmËnwaVm A§XmO)=8.4% • 2021-22 = 10.3%
• 2022-23(n{hbm A§XmO)=9.1% • 2022-23 = 4.1%
np
• 2019-20=297.5 Xebj QZ
• 2020-21= 310.7 Xebj QZ emioVrb JiVr
• 2021-22=315.7 Xebj QZ
• 2013-14 = 4.7%
{dÎmr` VyQ KQUma (GDP À`m VwbZoV Q¸o ) • 2021-22 = 1.5%
{d
wUo
,n
àH aU 1 - amÁ`mMm g§{jßV AmTmdm 4.godm joÌ - 6.4 Q¸o
• _hmamîQ—mMo XaSmoB© amÁ` CËnÞ ( nm`m^yV df© - 2011 -
• _hmamîQ—mMo ñWmZ - XoemÀ`m n{ü_ d _Ü` ^mJmV 12)
• Aa~r g_wÐmMm g_wÐ{H Zmam - 720 {H bmo{_Qa 1. 2022 - 23 (Ano{jV): 2 bmI 42 hOma 287
eZ
• _hmamîQ—mÀ`m dm`ì`og JwOamV, CÎmaog _Ü` àXoe, nydo©g 2. 2021 - 22: 2 bmI 15 hOma 233
NÎmrgJS, Am¾o`og Vob§JUm, X{jUog H Zm©QH d Z¡G$Ë`og • g§`wº amîQ—Ûmao gZ 2023 ho 'Am§VaamîQ—r` ^aS YmÝ` df©'
Jmodm Amho. _hmamîQ—mV EHy U {Oëho 36 Am{U EHy U _hgyb åhUyZ Kmo{fV H aÊ`mV Ambo Amho.
{d^mJ ghm AmhoV. • go§{Ð` eoVr CËnmXZmV A{Ib ^maVmV _Ü` àXoe Z§Va
• amÁ`mMo hdm_mZ - CîUH {Q~§Yr` amÁ` 20% {híí`mgh Xwgè`m HŒ _m§H mda Amho.
•
joÌ\ imZwgma XoemV {Vgè`m HŒ _m§H mMo Amho.
Ho$
_hmamîQ— amÁ` bmoH g§»`oZwgma XoemV Xwgè`m HŒ _m§H mMo Va • new JUZm 2019 Zwgma gw_mao 3.31 H moQr newYZmgh amÁ`
XoemV gmVì`m HŒ _m§H mda Amho.
_hmamîQ—mMr amOYmZr _w§~B© hr XoemMr Am{W©H amOYmZr
ãb
• • gw_mao 7.43 H moQr Hw ¸w QmXr nú`mgh amÁ` XoemV nmMì`m
Amho. HŒ _m§H mda Amho.
• AO§Rm, doêi d Kmamnwar boUr , 19 ì`m eVH mVrb Zd • _mho _mM© 2022 AIoa amÁ`mMo dZjoÌ ^m¡Jmo{bH joÌmÀ`m
Jm° { WH e¡ b rVrb gmd© O {ZH B_maVr d {dgmì`m
np
bmoUma gamoda Am{U RmUo ImSr `m Z¡g{J©H nmZWi joÌm§Zm • _hmamîQ—_Ü`o gZ 2020 _Ü`o,
am_ga ñWim§Mm XOm© àmßV Âmmbm Amho. A^ŒH _¥Ë`wXa 16 hmoVm.
• Am¡a§Jm~mX Zm_m§Va - NÌnVr g§^mOrZJa ZdOmV {eew _¥Ë`y Xa 11 hmoVm.
• Cñ_mZm~mX Zm_m§Va - Ymam{ed nmM dfm©Imbrb ~mbH m§Mm _¥Ë`y Xa 18 hmoVm.
O`
1. amÁ` AW©ì`dñWoV - 6.8 Q¸o E{àb 2022 amoOr gwê H aÊ`mV Ambo. `m A{^`mZmÛmao
2. H¥ fr d g§b¾ H m`© - 10.2 Q¸o XoemVrb àË`oH {Oëøm_Yrb {H _mZ 75 ObómoVm§Mm
3. CÚmoJ joÌ - 6.1 Q¸o {dH mg d nwZé‚rdZ H aÊ`mMo C{ÔîQ Amho.
wUo
lr.. Zao§Ð _moXr n§VàYmZ ImU _§Ìr
,n
12 lr. Zmam`U VmVy amUo - gyú_, bKw Am{U _Ü`_
• H m{_©H , gmd©O{ZH VHŒ ma{ZdmaU Am{U {Zd¥{ÎmdoVZ CÚmoJ_§Ìr
_§Ìmb`; AUw D$Om© {d^mJ; A§Vami {d^mJ; gd© _hÎdnyU©
eZ
YmoaUmË_H ~m~r; Am{U H moUË`mhr _§Í`m§Zm Zo_Zy Z {Xbobr 13 lr. g~m©Z§X gmoZmodmb - ~§Xao, Zm¡dhZ Am{U Ob_mJ©
Cd©{aV gd© ImVr/{d^mJ. _§Ìr; Am{U Am`wf _§Ìr
14 Sm°. drao§Ð Hw _ma - gm_m{OH Ý`m` Am{U gj_rH aU
_§Ìr
H° {~ZoQ _§Ìr Ho$ 15 lr. {J{aamO qgJ - JŒm_{dH mg _§Ìr; Am{U n§Mm`V
amO _§Ìr
1 lr. amOZmW qgh - g§ajU _§Ìr
16. lr. Á`mo{Vam{XË` _m.qg{X`m - ZmJar hdmB© dmhVyH
ãb
2 lr. A{_V ehm - J¥h_§Ìr; Am{U ghH ma _§Ìr
_§Ìr, nmobmX _§Ìmb`
3 lr. {ZVrZ O`am_ JSH ar - añVo dmhVyH Am{U _hm_mJ©
17 lr. A{œZr d¡îUd - aoëdo_§Ìr, Xyag§Mma _§Ìr, Am{U
_§Ìr
BboŠQ´>m°{ZŠg Am{U _m{hVr V§ÌkmZ _§Ìr
np
wUo
• _w»`_§Ìr EH ZmW qeXo –
,n
• adtÐ MìhmU – gmd©O{ZH ~m§YH m_ ( gmd©O{ZH CnHŒ _
_w»`_§Í`m§H So gm_mÝ` àemgZ, AJa {dH mg _m{hVr d
dJiyZ), AÞ Am{U ZmJar nwadRm
V§ÌkmZ, Jm{hVr d OZg§nH© , gmd©O{ZH ~mYH m_
(gmd©O{ZH àH ën n{adhZ, nUZ, gm_m{OH Ý`m` d • M§ÐH m§V nmQrb – CÀM Am{U V§Ì{ejU, dómoÚmoJ Am{U
eZ
{deof ghmæ`, _XV d nwZd©gZ, AmnÎmr ì`dñWmnZ _¥Xm g§gXr` H m`©
d Obg§ Y maU , n`m© d aU d dmVmdaUr` ~Xb , • gwaoe ImSo – H m_Jma
Aëng§»`mH d Am¡H m\ VgoM BVa H moUË`mhr _§Í`m§Zm
dmQn Ho bo {d^mJ • gwYra _wZJ§Qrdma – dZ, gmñH¥ {VH H m`© Am{U _Ëñ`
ì`dgm`
• Cn_w»`_§Ìr Xodo§Ð \ SUdrg Ho$
J¥h, AW©, {d{Z`moOZ {dYr d Ý`m`, Obg§nXm d bm^joÌ • CX` gm_§V – CÚmoJ
{dH mg J¥h{Z_m©U, D$Om©, amO{eîQmMma • XrnH Ho gaH a – embo` {ejU Am{U _amRr ^mfm
ãb
• _§Jbà^mV bmoTm – n`©QZ Am{U H m¡eë` {dH mg Am{U • e§^yamOo XogmB© – CËnmXZ ewëH
CÚmoOH Vm, _{hbm Am{U ~mb{dH mg
• XmXm ^wgo – ~§Xao Am{U IZrH _©
amYmH¥ îU {dIo nmQrb _hgy b , new g § d Y© Z ,
np
• –
Xw½Y{dH mg • Jwbm~amd nmQrb – nmUrnwadRm Am{U ñdÀNVm
• AVwb gmdo – ghH ma Am{U BVa _mJmg Am{U ~hwOZ • g§XrnmZ ^w_ao – amoh`mo `moOZm, \ imoËnmXZ
H ë`mU
nW
• AãXwb gÎmma – H¥ fr
• {Jare _hmOZ – JŒm_{dH mg Am{U n§Mm`Vr amO, • VmZmOr gmd§V – gmd©O{ZH Amamo½` Am{U Hw Qw~§ H ë`mU
d¡ÚH r` {ejU, HŒ rSm Am{U `wdH H ë`mU
• g§O` amRmoS – AÞ Am{U Am¡fY àemgZ
• {dO`Hw _ma Jm{dV – Am{Xdmgr {dH mg
O`
nnn
{d
wUo
,n
• Actual I met them - JwbOma • The Disruptor - Xodm{ef _wIOr©
• Free Fall : My Experiments with Living - _p„H m • The Hindutva Paradigm - am_ _mYd
gmam^mB© (àm»`mV Z¥Ë`m§JZm ) • The India Way : Strategies for an Uncertain
eZ
• How To Prevent The Next Pandemic - {~b JoQ²g World - Eg. O`e§H a
• India's Women Unsung Heroes - _rZmjr boIr • The Light We Carry : Overcoming In Uncer-
• Indomitable - Aé§YVr ^ÅMm`© tain Times - {_eob Amo~m_m
• Journey of Nation : 75 Years of Indian Economy • The living mountain - A{_Vmd Kmof
- g§O` ~mê
Justice for the Judge - a§OZ JmoJmoB©
Ho$ • The Lost Diary of Kastur, My Ba - Vwfma Jm§Yr
• • Translating Myself and Others - Âmwånm bm{har
ãb
• Listen to Your Heart : The London Adventure - • Unfinished - {à`§H m Mmoàm
apñH Z ~m°ÊS • Ungalil Oruvan (One Among You ) - E_Ho ñQ°{bZ
• Mind Master : Winning Lessons from a
np
• Rebels against the Raj - am_M§Ð Jwhm ho_§V {~ídm e_m© `m§Mo nwñVH$
• Reflections : In Rhyme and Rhythm - H {nb • COACHING BEYOND : Days with the Indian
{gã~b Cricket Team - Ama. H m¡{eH , Ama. lrYa
• Resolved : Uniting Nations in a Divided World • Irrfan Khan : A Life in Movies - ew^Œm JwßVm
{d
wUo
{XZ{deof
,n
27 \o ~Œwdmar - amîQ—r` à{WZ {XZ.
28 \o ~Œwdmar - amîQ—r` {dkmZ {XZ.
OmZodmar
_mM©
eZ
4 OmZodmar - OmJ{VH ~Œob {XZ.
9 OmZodmar - àdmgr ^maVr` {XZ. 1 _mM© - OmJ{VH g_wÐ JdV {XZ.
12 OmZodmar - amîQ—r` `wdH {XZ. 3 _mM© - OmJ{VH dÝ`Ord {Xdg.
14 OmZodmar - ^yJmob {XZ. 3 _mM© - OmJ{VH ldUeºr {XZ.
15 OmZodmar - ^maVr` bîH a {XZ.
16 OmZodmar - amîQ—r` ñQmQ©An {Xdg.
Ho$7 _mM© - OZ Am¡fYr {Xdg.
8 _mM© - Am§VaamîQ—r` _{hbm {XZ.
ãb
19 OmZodmar - amîQ—r` AmnÎmr à{VgmX Xb {Xdg. 9 _mM© - OmJ{VH _yÌqnS ({H SZr) {XZ.
23 OmZodmar - namHŒ _ {Xdg. 14 _mM© - OmJ{VH J{UV (qH dm nm`){XZ.
25 OmZodmar - amîQ—r` _VXma {XZ. 15 _mM© - OmJ{VH JŒmhH h¸ {XZ.
np
wUo
AO]{Q>Zm ã`wZg Am`g© Aë~Q>m} \$ZmªS>oP
,n
Am°ñQ´>o{b`m {gS>Zr S>m°ba A±WZr Aë~mZogo (n§Vn«YmZ)
H°$ZS>m AmoQ>mdm S>m°ba OñQ>rZ Q®>S>oD$
MrZ ~r{O§J `wAmZ/aoZm{_Ý~r br {H$`m§J (n§VàYmZ) er {OZqnJ (amï´>nVr)
eZ
\«$mÝg n°[ag `wamo B_°Ý`wAb _°H«$m°Z (amï´>mÜ`j) Bbrgm~oW ~moaZo (n§VàYmZ)
O_©Zr ~{b©Z `wamo Amobm\$ ñH$moëP (M°Ýgba) \«±$H$ dmëQ>a ñQ>oZ{_Aa (amï´>mÜ`j)
B§S>moZo{e`m OH$mVm© B§S>moZo{e`Z én`m OmoH$mo {dS>m|S>mo (amï´mÜ`j)
OnmZ Q>mo{H$`mo `oZ
Ho$ \w${_Amo {H${eXm (n§VàYmZ)
X{jU H$mo[a`m goD$b H$mo[a`Z `wZ-gwH$-`oAmob (amï´>mÜ`j)
[anpãbH$dmoZ h°Z-S>H$-gw (n§VàYmZ)
ãb
_opŠgH$mo _o{ŠgH$mo {gQ>r _opŠgH$Z nogmo A±S´>og Amo~«°S>moa (amï´>mÜ`j)
a{e`m _m°ñH$mo a{e`Z é~b ìbm{X{_a nw{VZ (amï´>mÜ`j)
np
gm¡Xr Aao{~`m [a`mY gD$Xr {a`mb gb_mZ qdZ AãXwb AOrO Ab gCX
VwH$s© A§H$mam VwH$sªg {bam agon Væ`rn BaXmoJZ (amï´>mÜ`j)
nW
{~«Q>Z b§S>Z nm±S> ñQ>{bªJ Mmëg© {Vgao (amOm) F$fr gwZH$ (n§VàYmZ)
A_o[aH$m dm°qe½Q>Z S>r.gr. `w.Eg.S>m°ba Omo ~m`S>oZ (amï´>mÜ`j)
å`mZ_ma ZonrS>m° Š`mQ> {dZ{_ÝV
O`
wUo
3) amï´>r` _mJmgdJr©` Am`moJ 14 Am°JñQ> 1993 Zdr {Xëbr lr. h§gamO A{ha Ý`m. Ama EZ àgmX
,n
4) amï´>r` ~mb hŠH$ g§ajU 2007 Zdr {Xëbr {à`§H$ H$mZw§Jmo em§Vm {gÝhm
Am`moJmMo AÜ`j
5) amï´>r` AZwgy{MV OmVr 19 \o$~«wdmar Zdr {Xëbr {dO` gm§nbm (AÜ`j) S>r.nr.Eb nw{Z`m (Xþgè`m§Xm)
Am`moJ 2004 (1978) AéU hëXa (CnmÜ`j) am_ e§H$a H$R>o[a`
eZ
6) amï´>r` AZwgy{MV 19 \o$~«wdmar Zdr {Xëbr hf© Mm¡hmZ Hw$_ma qgJ Q>oH$m_
O_mVr Am`moJmMo AÜ`j 2004 (1978)
8) H|$Ðr` _m{hVr Am`moJ 2005 Zdr {X„r `edY©Z Hw$_ma {gÝhm (11do) n{hbo - dOmhV h~r~w„mh
9) ^maVr` ñnYm© Am`moJ 14 Am°ŠQ>m.o 2003
Ho$ Zdr {Xëbr adZrV H$m¡a YZ|Ð Hw$_ma
(2009 gmbr A_bmV)
10) H¥$fr d _yë` Am`moJ 1965 Zdr {X„r àm. {dO` e_m©
ãb
11) amï´>r` gm§p»`H$s Am`moJ 12 Owb¡ 2006 Zdr {X„r amOrd bú_U H$a§XrH$a
12) H|$Ðr` XjVm Am`moJ 1964 Zdr {X„r nr. Ho$. lrdmñVd EZ. Eg. amd
13) amï´>r` h[aV Ý`m`mb` 2010 Zdr {Xëbr AmXe© Hw$_ma Jmo`b bmoHo$œa qgJ n§Vm
np
14) 15 dm {dÎm Am`moJ 27 Zmoìh|~a 2017 --- EZ. Ho$. qgJ Ho$. gr. {Z`moJr
15) 21 do {dYr Am`moJ 2015 Vo 2018 ~bdra qgJ
16) ZrVr Am`moJ 1 OmZodmar 2015 Zdr {X„r AÜ`j - n§VàYmZ nwU© doi gXñ` -
nW
wUo
DVET ITI INSTRUCTOR 2023 {dÚmÏ`mªZm amÁ` n{adhZmÀ`m ~g_Ü`o _mo\ V dmhVyH
,n
CnbãY H êZ XoÊ`mMm Amho? (ITI INSTRUCTOR
• {Sgo§~a 2022 _Ü`o gwê Âmmbobm g_¥Õr _hm_mJ© EŠgàog
2023) - A{hë`m~mB© hmoiH a `moOZm
hm`do,_w§~B©er _hmamîQ—mVrb H moUË`m ehambm OmoSVmo?
(ITI INSTRUCTOR 2023) - ZmJnya • Zmoìho~§ a 2021 À`m Xaå`mZ _hmamîQ— amÁ`mZo d¡ÚH r` Am{U
eZ
Amamo½` n`©QZmbm MmbZm XoÊ`mgmRr AmImVr Xoem§gmo~V
• I{ZO gmR²æmm§darb amÁ` nwZamdbmoH ZmÀ`m 51 ì`m
gm_§Oñ` H amam§da gøm Ho ë`m. nwTrbn¡H r H moUVm Xoe
Amd¥ÎmrZwgma,H m`ZmBQ CËnmXZmV _hmamîQ—mMm HŒ _m§H
Ë`m Xoem§nH¡ r EH Amho? ( ITI INSTRUCTOR 2023)
H moUVm Amho? (ITI INSTRUCTOR 2023) - Xwgam
- Amo_mZ
• _hmamîQ— amÁ` AW© g § H ën 2021 - 22 A§ V J© V ,
Ho$ • Am°ñQ—o{b`mVrb HŒ m°g {Sno§SÝgr B{Z{eE{Qìh(XDI ) À`m
emgZmZo.......... Km bm§~rÀ`m àñVm{dV nwUo - Zm{eH
JŒm°g Smo_po ñQH Šbm`_oQ {añH , `m \o ~Œwdmar 2023 À`m
_Ü`_ erKŒ - JVr aoëdo _mJm©À`m ~m§YH m_mg _mÝ`Vm {Xbr
AhdmbmZw g ma , ~m§ Y bo ë `m n{agambm hdm_mZ
ãb
Amho. (ITI INSTRUCTOR 2023) - 235
dmVmdaUmVrb ~Xbm_wio hmZr nmohmoMÊ`mMm YmoH m
• {Sgo§~a 2022 _Ü`o, H moUË`m amÁ`m {Xì`m§JmgmRr ñdV§Ì Agboë`m OJmVrb n{hë`m 50 àXoem§V _hmamîQ—mMm
{d^mJ ñWmnZ H aUmao XoemVrb n{hbo amÁ` ~Zbo? (ITI HŒ _m§H {H Vdm Amho? ( ITI INSTRUCTOR 2023)
np
àUmbrMm \ m`XoeranUm d¥{ÕJV H aUo Agm CÔoe INSTRUCTOR 2023) - E. Eb. OèhmS
AgUmè`m (2021 - 22_Ü`o ) ZmZmOr Xoe_wI H¥ fr
• \o ~Œwdmar 2022 _Ü`o _w§~B©Vrb amO^dZmV amÁ`^amVrb
g§OrdZr àH ënmbm H moUË`m ~±Ho Zo Am{W©H ghmæ` {Xbo
40 Sm° Š Qa Am{U gm_m{OH H m`©H Vo© `m§ Z m CËH¥ îQ
hmoVo? (ITI INSTRUCTOR 2023) - OmJ{VH ~±H
O`
wUo
in tackling climate change, which is inspired Bal puraskar 2023' under the category of Art
by Prime Minister Narendra Modi's mission and Culture?(DMER PHYSIOTHERAPIST
,n
LIFE ( Lifestyle for Environment).( DMER 2023) - Aditya Suresh
PHYSIOTHERAPIST 2023) - Meri LIFE
• Which of the following regulator from India
• Who is the governor of Kerala in 2023 has collaborated with Global Financial
eZ
?(DMER PHYSIOTHERAPIST 2023) - Arif Innovation Network( GFIN) to participate in
Mohammed Khan the Greenwashing Tech Sprint 2023?(DMER
PHYSIOTHERAPIST 2023) - Reserve Bank
• What is the scheme objective of 'Sanjay Gandhi
of India
Niradhar Anudan Yojana' in Maharashtra?
(DMER PHYSIOTHERAPIST 2023) - Ho$ • As per India State of Forest Report( ISFR)
Pension Scheme 2021, the total forest cover ( in sq. km ) of
Maharashtra state is (DMER
• When was Pradhanmantri Jan Dhan Yojana (
ãb
PHYSIOTHERAPIST 2023) – 50798
PMJDY) launched by government of India?
(DMER PHYSIOTHERAPIST 2023) - 2014 • R Narmada Nithin is associated with which of
the following sports? (DMER
np