2.CHAP 3 - NHỮNG CƠ SỞ CỦA LÃI SUẤT

You might also like

Download as pdf
Download as pdf
You are on page 1of 33
Phan II NHUNG CO SO CUA LAI SUAT CHUONG 4 Tim hiéu 14i suat LOI DAN Lai sudt la mot trong nhing bién sé duge theo déi mot cach chat ché nhat trong nén kinh té, Dién bign eva no duge dwa tin hau nhu hang ngay trén bao chi, vi né true tiép anh hudng dén déi séng hang ngay cua mdi ngudi ching ta va 6 nhwng hé qua quan trong déi vi ste khée cia nén kinh té. No tac dong dén nhing quyét dinh cd nhan nhu : Chi tiéu hay dé gianh, mua nha hay mua trai khoan hay gin von vao mét tai khoan tiét kiém. Lai suat cting tae dong dén nhung quyét dinh kinh té ea cae doar. nghigp hoae cua ede gia dinh nhu : Dung vén dé dau tu mua thiét bi moi cho eae nha nidy hoae dé gui tiet kigin trong mét ngan hang. . Trude khi chung ta c6 thé di vao nghién cuwu tién té, hoat déng ngan hang va thi truong tai chinh, chung ta phai hiéa chinh xac: “Lei sudt” nghia 1a gi. Ching ta sé thay rang mot khai niém duce goi la “lai suat hoan vén" La mot sé do chinh xdc nhat ciia “Idi set” ; 141 sudt hodn von la edi ma cde nha kinh té muén dm chi khi he ding thuat ng lai suat. Ching ta sé thao laan xem Iai sudt hoan vén duge do luong nhu thé nao déi vei nhiéu toai cong cy tai chinh cua thi trwong tin dung duge néi chuong true va sé xem xét ede phuong phap khac (nhung it chinh xc hon} trong do lai sudt duce dinh gia. Chung ta cang sé thay ring lai suat cia mét trai khodn khong nhat thiét cho biét trai khodn dé ta m6t mon déu tu tét dén thé nao béi vi cdi ma n6é mang lai (mutc loi tte) e6 thé khae véi lai suat cua né. Sau cing, ching ta sé xem xét ky sy phan biét gitta cdc lai suit thye (real CHUONG 4 - TIM HIEU LAI SUAT 103 interest rates) la 1ai sudt duge diéu chinh theo su thay @éi mic gid va lai suat danh nghia, lai suat khong duge diéu chinh. Tuy vay, hoe cdc dinh nghia khong phai luén ludn 1a mot vide hung thu nhat, diéu quan trong la doe mét cach edn than va hiéu cac khai niém duge trinh bay o chuong nay, Ching khéng nhuing thuéng xuyén duge ding qua tat ca phan con lai cia cuén sach, ma mét sy thau hiéu cae thuat ngd nay sé giuip ban hidu 76 hon vai iré eda lai suat trong doi séng cla ban‘ eung nhu trong nén kinh té ndi chung. DO CAC LAI SUAT Trong Chuong 3, ban da duoc gigi thiéu mot sé cong cy cia thi trueng tin dung, gor 4 loai : 1, Vay don {simple loan). Vay don cung cp cho nguti vay mét khoan tién von igée), vn nay phai duge hoan tra ngudi cho vay vao ngay man han cung véi mt khoan tién phy duge goi 1a tién lai. Vi dy néu mot ngan hang cho ban vay mén don gidn 100 déla trong 1 nam, ban sé phai tra lai mon géc 100 déla trong thot han 1 nam cing voi mon tién lai them vao, vi dy 10 dola. Cac mon nay vay thuong mai cho cae nha kinh deanh vay thudng thuée loai nay. 2. Vay tra e6 dinh (fixed payment loan). Vay hodn tra c6 dinh la cho ngudi vay mdt sé tién vén, tién von nay anh ta phai hoan tra bang nhung mon tién tra nhu nhau mdi thang bao gém mot phn tién goc va lai trong midt $6 nam @a dé ra. Vi du, néu ban vay 1.000 dela. 1ét vay tra cd dinh c6 thé yeu cdu ban thanh to4n 126 dola mdi nam trong 25 nam. Cac kiéu vay tra dan (vi du vay mua 6t0) va vay thé chap thudng la kiéu vay hoan tra cé dinh. 3. Trai khodn coupon (coupon bond?. Mét traé khoan coupon thanh toan cho nguwoi sd huu trai khoan dé mot mén tién lai co dinh tién thanh tean coupon. hang nam cho dén ngay man han Ia lic ma khoan tién sau cung da dinh duec tra lai Gménh gia), Goi la tién coupon vi nguéi gid trai khoan thugng nhan duge tian thanh toan coupon bang cach cat mot coupon khei trai khodn va gui n6 toi nguai phat hanh trai khodn, nguéi nay sé gun tién tra cho ngudi git trai khoan dé. Vi dy, mét trai khodn coupon e6 ménh gia 1.000 déla cé thé thanh toan cho ban tién coupon 100 déla mét nam trong 10 nam va tai agay man han tra lai ban sé ti¢n theo ménh gid 1.000 déla Gménh gia cua mot trai khoan thudng lay 1.000 dda Mot trai khoan coupon cé thé phan biét theo 3 dac dig. Thu nhat 1a cong ty 103 PHAN Il ~ NHUNG CO SO CUA LAI SUAT hoae co quan chinh phu phat hanh trai khedn. Thit hai la ngay man han cia trai khodn. Thi 3 1a ldi sudt coupon (coupon rate) tic la tién thanh toan coupon hang nam duge biéu thi theo phan tram ménh gid cua tréi khodn, Trong vi du cua ta, trai khoan coupon nay cé tién coupon hang nam Ia 100 déla va cé ménh gid 1.000 ddla. Lai suadt coupon sé ta 100 déla/1.000 dola = 0,1 hay 10%, Trai khodn va trai phiéu kho bac, va trai khodn céng ty la nhung vi du vé trai khoan coupon, 4. Trdi khodn chiét khdu (discount bonds). Mét tréi khodn chiét khaéu Auge mua voi gid thap hon ménh gid cia né (theo mite chiét khaw), va ménh gid duge hoan tra lai 6 ngay man han. Khéng nhut mot trai khodn coupon, mot trai khodn chiét khau khong cd viée tra cde khoan tién 1a ; né chi tra dd ménh gid, Vi du, mét trai khoan chiét khau vdi ménh gid 1.000 dola c6 thé duge mua voi gid 900 déla va hét thai han 1 nam ngudi sé hitu sé duge tra lai ménh gid 1.000 dla. Tin phiéu kho bac, trai khoan tiét kigm My, va trai khodn khéng 141 suat 1a nhiing vi du vé trai khoain chiét khau. . Bén loai cong cu nay adi héi hoan tra 6 nhung thdi diém khae nhau : Vay don va trai khodn chiét khdu dai hdi hoan tra chi vao ngay man han, trong khi do vay hoan tra cd dinh va trai khodn coupon thi hoan tra theo dinh ky cho dén ngay man han. Ban sé quyét dinh thé nao khi chon xem Joai nao trong cac loai céng cu nay mang lai cho ban nhiéu thu nhap hon ? Sau hét, tat ca ching xem ra cé vé kha khae nhau béi vi ching doi héi hean tra vao thai diém khae nhau. Dé giai quyét van dé nay, khdi nigm vé gid tri hién tai duge ra dé cho ching ta mat phuong thie do lai sudt déi voi nhiing kiéu cong cy khae nhau nay. Bay gid ching ta sé nghién cutu né. Khai nigm vé gid tri hién tai Khai niém vé gia tri hién tai duge dya trén quan diém cé y nghia chung la 1 déla thanh todn cho ban sau day 1 nam co it gid tri ddi voi ban so voi L ddlahom nay viban cé thé gir déng dala ham nay vao mét tai khodn tiét kiém va sé cé hon 1 déla sau 1 nam, Ching ta sé dinh nghia khai niém nay mgt cach cong thuc hon, Trong truong hop vay don, ty sé tién lai chia cho tién vay la céch ty nhién va nhay bén dé do chi phi cia viée yon d6 : Muc do chi phi niy 1a “lai suat don”, Trong vi dy ta da dung dé m6 ta vay don néi trén, mot mon vay 100 déla ham nay doi héi ngwoi vay 46 tra lai 100 déla sau day 1 nam va phai tra thém sd lai la 10 dola. Vi thd, khi ding dinh nghia 6 trén day ; lai svat. don (i) la : 10 dala “too acta 97 704 CHUONG 4 - TIM HiZU LAI SUAT 108 Néu ban cho vay 100 déla, cudi nam ban sé nhan duge 110 dola, mén nay duge viét : 100 déla x (1+ 0,1) = 110 déla. Néu sau dé ban lai cho vay mon 110 déla nay, cudi nim thy 2 ban sé nhaén duge : 110 déla x (1+ 0,1) = 121 déla, hoac tong dizong. 100 déla x (1+ 0,1) x (1+ 0,1) = 100 déla x (1+ 0,1)? = 121 déla. Tiép tue cho vay thém 1 lan nua ban sé nhan duge sau ba nam: 121 dola x (1 + 0,1) = 100 déla x (1 + 0,1)? = 133,10 dola. Nining tinh todn vé tién nhan duge nay trong mgt mén vay don gian e6 thé duge tong quat hoa nhu sau : Néu lat xuat don duge biéu dién bang sé lé thap phan (vf dy 0,10 cho lai suat 10% trong vt dy eda ta), thi sau khi thue hién cac mén cho vay nay tién trong n nam, ban sé nhan duge sé tién tra téng cong 1a: 100 déla x (1+4)°. Ching ta eing co thé thye hign tinh Jai lai. Do 100 dola hom nay sé thanh 110 déla nam toi khi lai suat don 1a 10%, chung ta cé thé néi rang 110 déla nam tei chi dang gid bang 100 déla hom nay. Hoac chung ta ¢6 thé noi rang khong ai muén tra hon 100 déla dé nhan 110 déla nam téi. Hoac tuong ty ching ta co thé néi rang 121 dota sau day 2 nam hode 133,10 déla sau day 3 nam chi dang gia bang 100 déla hom nay, Qua trinh tinh toan xem nhung déng déla nhan duge trong tuong lai dang gid nao bao nhiéu hom nay duge goi 1a viec tinh gidm tién trong tuong lai. Chung ta da ngdm gidi nhung phuong trinh huong vé phia truge @trén dé tim gid tri hom nay cda mét sé tién déla tong lai. Vi dy, trong truéng hgp 133,10 déla nhan duge sau day 3 nam véi i = 0,1. 100 déla (1+0,1)* = 133,10 déla. (hign nay) (tuong lai) | 100 ast 133,10 déla do do: 00 déla = Ta Mét cach téng quat hon, chung ta cé thé giai phutong trinh nay dé biét gid tri hi¢n tai hoac gid tri tinh gidm hién tai (present discounted value - PV) eda m$t déla tuong lai, tite 1a, gid tri hém nay cua 1 déla tién tra nhan duge sau day n nam khi lai suat don lai: Ldoéla Gia tri hién tai cda 1délatuong lai = arp 106 PHAN tt - NHUNG CO SO CUA LAI SUAT Mot c.ich true giac, cai ma phuong trinh 14 1) cho ta bet, nghia 14 néu ban duge hifa sé ¢6 1 déla sau day dung 1 nam, dong déla nay sé khang co gia tri G61 véi ban nhu 1 déla ca hém nay vi ban co thé kiem duge tien lai déi vai dong dala hom nay. Khai niém vé gid tri tai dac biet hau ich (ver Bar doe them 4.1! vi no cha phep ta tinh ra gid tri hom nay cua mét cong cu tar chink « thi trueng tin dung vor mvt lai suat dou @) da cho. bang cach chi vide cOny gra tri hiéu tai cua tat ca nhuug mon tién tra tuong lai. Vide nay cho phép ta so sinh pid tri cua 2 cone cu vor thor biéu tra tién ctia chung rat khac nhau, vi du nbu | trai khoan giam gia va mot trai khoan coupon. Nhu ta sé@ thay, kha niém nay eany cho phep ching ta cd duge mat phép do tuong duong vé a: suat dorsi tat cd t loai cong cu thi truung tin dung duge dé cap o day. BAI DOC THEM 4.1 Phai chang chi phi béo linh § & L thuc su'la trén 500 ti déla ? Mot ap dung khai niém gid tri hién tai “Hién bau laeh cua chink pink doi cei Gite uct trai khode sudit rong 40 nin et cing nghi¢p Get kigm va Cha vay da miot — Kha niga gid uri hidn tai adi voi chiding ta Wong ahimg cduchuyén mei va quan tong ring Ud tinh ra gid ca nhang man tien td cata hap ky da qua. Noung tuyen bs emrig nay Wee dota bign kin xuyén xudt hien ues bio chi cing chi phi gia Citing Jui L hgh Khi hap anh mai ahiag aguni déng thad sink — chung ia fam vige nay, sia tri hign wa cua ebju st vin gud S00 17 dita tie la hom nbimg tharh toan ay We eto kheving 150 2.000 dala cho mai din éag. dan ha, (eG dbl. chur khong phi $00 U Uola. Ding cond Mg. Con sd bon S00) G data ole Hi gid tf hich Gui cda Gen baa Kh 150 bi cho thudt humy bier chink Gri Ky dicu. — dolu khong phai didu cd thé sein thuvnag plumg Lidu chi phi co thal can nla vay obung #6 khéag haan (oun dang sy nia khang 7 mGl coi sé gap hop 3 kin abu the, (Chuong qu tra loi la “khong” va kbar ni@m Feet pin ida ledn sau vé cde Kiting gta Ui hign tai cho ching te bict vi sao, hodng va blo lakh wong edng pghigp ut Con 85000 déla hue gdm nhong mon kien che vay). Lai suat hoin vén Tuy cé mét vai phuong phap chung dé tinh toan lai suat, nhung quan trong nhat la lai su&t hoan von. mét ai suat lam can bang gid tri hién tai cua tién thanh toan nhan duge theo mét cong cu no voi gid tri hdm nay cua cong cy dé. Vi khai niém tiém an trong viée tinh lai suat hoan vén c6 mét ¥ nghfa tot vé mat kinh té, eae nha kinh té coi no Ja phep da lai sudt chinh xdc nhat. Bay gié ching ta tinh lat suat hoan von cho 4 Joai cong ew thi truong tin dung. CHUONG 4 - TiM HIEU LAL SUAT 107 Vay don. Khi dung khai niém gia tri hién tai, lai sudt hoan von @6i vei mot mén vay don dugc tinh mot edch dé dang. Déi vei mon vay thei han 1 nam ma chung ta da thao luan, gid tri hém nay la 100 dala va tidn tra sau 1 nam sé 1a 110 dola (tién tra lai 100 déla cong tién tra lai 10 déla). Chung ta 6 thé dung thong tin nay dé gidi bai toan tim 14i suat hoan vén (i) bing cdch thua nh4n rang gid tri hign tai cua sé tién tra trong tueng lai phai bang gid tri hom nay cua tién vay. Khi am cho gia tri hom nay cda tién nay (100 dola) bang vei gid tri hién tai cla tién tra 110 déla sau 1 nam dung phuong trinh (4.1) chung ta cé : 110 déla 100déla = - T+: Giai tim i. 110 déla - 100 déla 10 déla b= = ——— _ 20.1= 10%. 100 dola 100 dota Cach tinh toan lai suat hoan von nay duong nhu quen thudc vi né bang tién tra lai 10 déla chia cho s6 tién vay 100 dola ; tue la no bang tai suat don adi voi tién vay. Diéu quan trong dé cong nhan 1a vi mon vay don, Idi sudt don bang lai sudt hoan vén, Nhu vay cung mét ky higu (i) duge dung dé biéu thi lai sudt hoan von va lai suat don, Hudng dan nghién ciu Diéu cot loi dé hidu phep tinh lai suat hoan vén la viée lam can bing gia tri hom nay cla cong cy vay ng v6i gid tri hién tai cuia tat ed tién trd trong tong lai cua céng cy dé. Cach tot nhat dé hoc nguyén tae nay 1a 4p dung no cho nhitng vi dy dac bigt khac cuia 4 loai cong cy thi trueng tin dung 4é bé sung vao nhing gi chung ta sé nghién cutu ¢ day. Hay xem ban co thé vidt cde phuong trinh cho phép ban tinh 1ai suat hoan vén trong méi trugng hep hay khong. Vay hodn tra cé dink, Ban nhé Jai, loai vay nay 6 mén tién hean tra nhu nhau méi nam, kéo dai suét théi gian vay. Déi v6i mén vay thé chap cé lai sudt cd dinh, vidu, nguoi vay duge tra mén tién nhu nhau méi thang cho ngan hang cho toi ngay m4n han, 1a lute ma mon ng sé duge hoan tra xong xu6i. Dé {inh lai suat 108 PHAN Il - NHUNG GO SO CUA LA! SUAT hoan von dai vi man vay hoan tra cé dinh, chning ta theo ciing mét cach thtte ma ching ta da lam cho mon vay don. Chung ta lam can bang gid tri hom nay cua mon ng voi gid tri hién tai cia né. Do mon vay hoan tra ¢é dinh c6 nhiéu lan tra tan, gid tri hign tai coda mon vay do duge tinh toan nhu Ia téng cue cdc gid tri bien tai ctia tat cd cde mén tién tra [dng Phuong trinh (4.1)1. Trong vi du trude day, méu vay la 1.000 dola va tién tra hang nam la 126 déla trong suct 25 nam sau dé, Gia tri hien tai (PV) duge tinh abu sau : O cudi mgt nam sé tién tra 1a 126 déla voi PV = 126 dola/i1 + i). ¢ cudi nam thu 2, <6 tién tra 126 déla voi PV = 126 dola/1 + i)", cu nhu vay cho dén cudi cia nam thi 23. 56 tian tra sau clung 126 ddla voi PV = 126 dola/(1 + i)” duge thuc hién. Khi lam can bang gid tri hom nay cia mon vay (1.000 déla) vei téng cdc gid tri hién tai cua tat ca sé tién da tra hang nam, chung ta co: 126 déla 126 déla 126 déla 126 déla 000 déla. = et 1.000 dala te) ae a Oe Mét cach téng quat hon, déi voi mét mén vay hoan tra tién c6 dinh : FP FP FP FP + —— + we (4.21, Led (L+ ue +i il+p% TIEN VAY = trongdé = TIEN VAY = toan bd mén tién vay. FP = sétién tra cé dinh hang nam N= sé nam cho te man han. D@i voi mot mén vay hoan tra cé dinh. *4 tién tea cé dinh hang nam va sé nam cho té ngay man han 1a nhung dav lugng da biét, chi lai suat hoan von la dai Jugng chua biét. Nhu vay ta cé thé gidi phuong trinh nay dé tim Iai suat hoan von, é. Vi viée tinh toan nay khong dé dang, nguoi ta da lap ra cdc bang cho phép tim ra i véi cde gid tr): TIEN VAY, TIEN TRA CO BINH FP va N cho truse cia mot mon vay. Vi dy, truong hop mén vay 25 nam véi tién tra cé dinh 126 dola/ nam, lai sudt hoan von cho trong bang la é = 12%, Nhung nguoi moi gisi bat dgag san thye thy luén co 1 bang nhu thé trong tay thoac mot may tinh bé tit cd thé gidi mot phuong trinh nhu vay} do dé ho cé thé n6i ngay véi ngudi mua nha tuong lai mét cach chinh xac sO tién tra hang nam eda anh ta sé la bao nhiéu néu anh ta mua.nha bang mot mén vay thé chap Hinh 4.1). CHUONG 4 - TIM HIEU LAI SUAT S6 tién trd hang thang dé trv dan m6t mén ay 109 The han 19 20 21 22 23 24 2s Sduéadola nam nam ném dun nam nam nan 25 0,28 0,28 028 027 027 0,27 0.27 50 056 0,56 055 054 054 054 0,53 75 0,84 0,88 082 081 0681 0,80 0,79 100 1,12 4,11 109 1,08 07,407.06 200 224 221 218 ° 2,16 218 214 11 300 3.35 3,31 3.27 3.24 321 3,19 3,16 400 4,47 441 4.36 4,32 428 4.25 4,22 500 5.58 0 5BL 545 5,39 535 5,31 5,27 600 6.70 6.61 654 647 642 637 6,32 700 781 0 7,71 763 7.55 748 743 7,38 3800 8,93 881 8.71 8,63 855 849 8,43 900 10,04 9,91 9,80 9,71 962 955 9.48 1.000 1116 11,02 10.89 10,78 10,69 10,61 10,54 2.000 22,31 22,03 21,78 21,56 21.88 21,21 21,07 3.000 33,47 33,04 32.67 32,34 32.06 32.82 31,60 4.000 44,62 44,05 43,55 43,12 42,42 42,13 5.000 55,77 55,06 54.44 3,90 53.02 52,67 Hink 4.1. Mot bang tra tién vay thé chap. Doi wei MAN vay tr Ldn ed dieth L000 dota trong 25 naan, v6 ei sudt 120, ming ed Trai khodn coupon. Dé tinh tai hoan von déi vei mat trdi kho bict ng so tide tra hing ding kt 10.4 dola (126 dblvedm) ‘in coupon, ta dung cing mét phuons phap nhu d6i voi mon vay trd tid 0 djnh : Lam can bang gid tri hom nay cua trai khoan vi gid tri hién tai eda né. Vi ¥ trdi khoan coupon eo nhiéu lan tra tién, gid tri hiéu tai cua né duge tinh 1A tng edie gid tré hign tai cua tat cd cic mén én eoupen cong vor gid tri hre sau cung, mon tién sau eung nay bang ménh gid evia trai khoan Gid trj hién tai eda mot trai khoan co ménh gia 1.000 dola voi thei NGitcua mn tien tra gian 10 nam tinh dén ngay man han va én tra coupon hang nam 100) déla (ai suat 110 PHAN Hl - NHUNG CO SO CUA LAi SUAT coupon 10%) c6 thé duge tinh nhu sau : G cui eda nam dau, e6 mot mén tién coupon 100 déla véi mot gia tri hien tai PV = 100 dola/(1 + ) ; cudi nam thit2, ¢6 m$t mén tién coupon mira 100 déla vei gid tri hin tai PV = 100 dola/tL + 9%, va tiép tue nhurthé cho dén ngay man han, co mot mon tién coupon 100 déla voi mot gid tri hign tai PV = 100 dola/(1 + )! cong véi mon tidn tr& lai 1.000 aéla (ménh gia) véi gia tri hign tai PV = 1.000 déla/ 1 +1)". Khi dat gia tri hom nay cua trai khoan (gia hign thai eva no, ky higu bang P,) bing vai tong cc gid tr] hign tai cua t&t cA cdc mon tién tra cho trai khoan nay, ta co: 100 dela: 100 dola_-——‘100 dla 100 déla 1.000 déla Py = + tent + ti fL+ pe (ap? a+ +o" Mot cach téng quat hon'™ Cc c c Cc F Py +—— + +... +t (4.3) L+i a+u* (1+ih a+ (40s trong d6 Cc = tién coupon hang nam F = wménhgid cua trai khodn N sb nam téi ngay man han P, = gidcia trai khodn coupon ‘Trong phuong trinh (4.3) tién coupon, ménh gia, so nam dén ngay man han va gid etia trai khoan la nhving dai lugng da biét, chi ¢6 tai suat- hoan vén 1a chura biét, Nhu vay ehting ta co thé gidi phuong trinh nay 4é tim i ® .Giéng nha truong hep mon vay tra tién ¢6 dinh, viée tinh todn Gay eving khong dé, do 46 c&e bang tinh sn cho trai khodn {I]inh 4.2) da duge lap ra cho phe chuing ta doc ngay duge / caa mét trai khosin khi biét : Suat coupon, s6 nam téi ngay man han va gid cia no. Mot s0 méy tinh bé tuii dung riéng cho kinh doanh cé chuong trinh lap sn 46 giai cdc phuong trinh nay cho ban”. (Gy Hau ket rai Khoa Coupon tanh tan say lam thay d6i swrunb on Ebng damy ké vie Khong de cGy) day. (2) Trong mdi s8 wirimg bup khac. con duuxe gui Li sunt le te. (3). Vige tinh todn ai sus nodin vin eva | Uni Khovin 66 MOL my Wah HUE Lips Gn coupon hang nam (co) wxfah gia (4). 90 alam deh ngay man han (A) v chuong tink. fp coupon irda erst 2 mam hen ts E nam nhy acu gs vidu déday, Vide ching trian chi dé hdd han nap aia trait Khoon (Py) 101 chay CHUONG 1 - TIM HiEU LA{ SUAT oe (ie gid tri ctia (ri khnan Gn theo mdi 100 dla ménh gid S6 nam ii ngay man han | fi sud Sain 2am 30dm imim Suan Gaim Taam $nim Yaim lain hoan vein 10.0) 100.00 100.0) 100.00, 190.00 100.00 03,00 100,00 100.00 100,00 100,00 W258 9477 OWS6 99.37 1920 004 98.90 87P ORG OR SS URE MS 9.84 QD OSA URN UNO) 97D 975A 9734973 9605 W753 99.3] DROK 9812 YAO] Y7IA 96.78 YEAR 9A USFS OS 47 11,00 99.08 98.25 8750 9683 98.23 -95.69US.21 OITR4.02 11.250 ORAS 9782 9689 DH ERD 4S OHS 93.82 3. YT ThSO 98.62 97.39 YON 95.30 MAL RGRAY? -922U 9472 -91.22 IIS 98.39 9696 US AN O4S4 9RS2 9261 YLBO STOR YO 8986 12.00 98.17 YO53 950K 98D YAS 91.62 UOTE 89.8 KOT RES 12.25 9794 9611 4D 93059177 9082-82 87.23 12.50 99,92 95.08 3.90 UIGT YO9T BGG RESO ORTSRO872 NSS , 1298 9749 95.28 93.32 9L59 U0H ORK.TL R751 R646 8992 HHLID Hinh 4.20, Mgt bing tinh cis tri khoda Det vie mot irdi khodn 10 nam, fai suit coupon 101%, bang cho bidt ring mot lai sual hoan von 11.79% lung ting voi mot gid 49.86 doia cw 100 dol mgnh aia (nella fa khndn menh gid 1.000 deka hin voi git khodng 900 dota) Chung ta hay xem xét mot vai vi dy vé viée tim lai suat hoan vén ddi vei trai khodn c6 lai suat coupon 10% ma viée thanh todn duge thuc hién trong 10 nam. Néu gid mua cua trai khodn 1a 1,000 ola thi, hoae 1a dung mot may tinh bé tui ¢o chuong trinh lap sin heac bang cach sit dung bang tinh cho trai khoan, ching ta se thay rang lai sudt hoan vén la 10%. Néu gia ia 900 dela, thi chting ta tim thay rang lai suat hoan von la 11.75%. Bang 4.1 cho thay lai suat hoan von duot tinh cho mét vai gid trai khoan khac nhau. 112 PHAN Il - NHUNG CO SO CUA LAI SUAT Béng 4.1, Lai sudt hodu vin dot voi 1 trai khosin c6 lai suat coupon 10% man han trong 10 niin Ungul gid = 1.000 dla) Gia trai khodn Lai suat hoan vén 1.200 dela 713% 1.100 8,48% 1.000 10,00% 900 11,75'% 800 13,81 % Bang 4.1, Minh hoa 3 yéu to dang chi y : 1. Khi trai khoan coupon duoe dat gia bang ménh gia cda nd, thi lai sudt hoan yén bing lai sudt coupon. 2. Gia cia mét trai khoan coupon va ]4i suat hoan vén cé tuong quan nghich dao tue 14, khi lai suat hoan von tang thi gia cua trai khodn giam. Néu lai suat hoan vén gidm, gid cia trai khodn tang. 3, Lai suat hoan vén lon hon lai suat coupon khi gid trai khoan thap hon menh gid. Ba yéu té nay 1a dhing déi voi bat ky trai khoan coupon nao va that su khong c6 gi ngac nhién néu ban nghi vé sy hgp ly toat ra trong vn dé tinh toan lai suat hoan von, Khi ban dat 1.000 déla vao mét tai khodn ngan hang véi lai suat 10%, ban ¢é thé link ra 100 déla méi nam va ban sé nhgn lai du 1.000 dola vao cudi nain thir 10, Viéc nay tuong ty voi vige mua trai khodn 1.000 déla, voi Tai suat coupon 10% duge gidi trinh trong Bang 4.1, tr4i khodn nay thanh todn tién coupon 100 déla méi nam va sau dé hoan tra 1.000 déla & cudi nam thi 10, Néu trai khodn duge mua véi ménh gid 1.000 déla, lai suat hoan vén euia né phai bang Jai suat 10%, nd cang bang lai sudt coupon 10%. Sy lap luan dung nhu vay duge Ap ding cho mat tr4ikhodn bat ky nao déu chitng t6 rang, néu trai khoan coupon duge mua é ménh gid cua no, thi lai suat hoan von va lai suat coupon phai bang nhau. Ro rang 1a trai khodn va 1ai suat hoan von la cé lién hé nguoc. Khi i, lai suat hoan vén, tang lén, tat cd cae mau sé trong cdng thie gid trai khodn nhat thiét CHUONG 4 - Tiv HIEU LAI SUAT 4118 Pa phai tang lén. Nhu vay, mot su tang lai sudt khi dug dq bang lai suat hoan vén c6 nghia la gid eda trai khoan phai giam. Mot each giai thich khde vige vi sao gid trai khoan gidm khi lai suat tang lén Ja ¢ ché mot lai suat eac ham y rang tién tra coupon tuwong Jai va tién tra sau chét sé kém gid khi dugc tinh giam dén hién tai, do do gia cia trai khoan phai thap hon, C6 mét truéng hgp dac biét cua 1 trai khodn coupon cn phai thao Juan béi vi lai sudt hoan vén cia né rat dé tinh todn. Trai khodn nay dug goi la céngxén (consol) (edn goi trai khoan hep nhét), né 1a mot trai khodn vinh vién (perpetual bond), khong e6 ngay man han va khong hoan tra vén, vén nay dem lai cde mén tién coupon C déla mai mai. Cdc trai khodn cong xén da duge ban Jdn ddu ¢ kho bac Anh trong chién tranh Napélééng va van con duge mua ban ngay nay ; tuy nhién ching hiém cé trén thi tru¢ng von M¥ Céng thie trong phuong trinh (4,3) dé tim gia cia congxén (P) don gian héa nh sau day Po =— (4.4) Mot dae diém thu vi cia cde congxén 1a ¢ ché ban cé thé thay ngay rang khii tang lén, gid cia trdi khodn gid. Vi dy, néu mot congxén thanh todn 100 déla/ (3) Cong thie tinh gid wi khodin cho mift cong It © c ec —+ + aed tea ye wey Cong thite tran e6 thé duge «8 hu sau Poe Cire Pax'end tongds x = TT ‘Theo itn thu dai sei hoe & trig dai hoc. han oS tht nher lai'cong thite cho mOL t6ng vo has : Lane ate ee va nhu vay: Saul mgt sti bien déi dai se thich hop. tre thanb : R= cult 7 114 PHAN I - NHUNG CO SO CUA LAI sUAT nam vinh vién va lai sudt 1a 10%, gid ecia né sé 1a 1.000 déla = 100 déla/0, 10. Néu Jai suat tang toi 20%, thi gid cua no sé giam toi 500 déla = 100 dola/0,20. Ching ta etinig cé thé viét cong thie nay nhu: t= (4.5) Chung ta thay rang viée tinh 1a; suat hean vén cho céngxén cung dé dang (bat ké yéu t6 la né khéng bao gid man han). Vi dy. voi mot céngxon thanh tean 100 déla/nam va mot gid 2.000 déla, lai sudt hoan vén la: 5% (= 100 dola/2.000 déla) Trdi khodn gidm gid. Viée tinh todn lai suat. hoan von che 1 trai khoan giam gia cing tuong tu nhu viée tinh toan né cho mén vay don, Chung ta hay xem xét mot trai khodn giam gia vi du m6t tin phiéu kho bac M§, tin phiéu nay hoan tra ménh gia 1.000 déla trong thoi gian 1 nam, Néu gid mua hién thoi cia tin phigu nay 1a 900 déla, thi khi lam can bang gid nay voi gia tri hign tai eda 1.000 dola nhan duge sau 1 nam, phuong trinh 4.1 cho ta: 1,000 déla Lei 900 dola giai tinh i, . 1.000 déla - 900 déla O41 1% ns 900 dé ta = 0111 = 11, Téng quat hon, véi mét trai khoan gidm gia bat ky loai 1 nam, 14i sudt hoan von cé thé duge viet la: , =F 46) P, trong dé # = ménh gia cua trai khoan giam gia P = gid hien thoi eda trai khoan gidm gia. 7 Noi mét cdéch khae, lai sudt hoan vén bang véi mute tang gid qua ]nam(F-P,) chia cho gia ban dau (P,). Mét dac diém quan trong cua phuong trinh nay la déi vei mot trai khoan gidm gia, lat suat hoan von ti lé nghich véi gia trai khoan hién thoi. Diéu nay cing giéng nhu két ludn ma chung ta dwa ra déi voi trai khoan coupon, Vi du, phuong CHUCNG 4 - TIM HIEU LAI SUAT 115 eee trinh 4.6 6 trén cho thay rang mot sy tang gid trai khoan tur 900 dola lén 950 déla nghia la trai khodn sé c6 mot su tang nhé hon vé gid cla né trong dvi eda n6, do 46 lai suat hoan vén gidm ter 11,1 dén 5,3%, Twong ty nhu vay, mét sv gidm lai suat hoan vén nghia la gid cua trdi khodn gidm gid da tang lén. Tom tdi. Khai niém vé gid tri hién tai cho ta biét rang mét ddla trong tugng lai khéng ¢6 gid tri déi voi ban nhu mot déla hom nay vi ban cé thé kiém duge lai 6 déng déla hém nay : Dac biét, mot dla nh4n duge sau day n nam chi dang gid 1 dla /(7 + )*hém nay. Gia tri hién tai cia mot 86 tién tra trong tuong lai theo mét cong cy vay ng bang téng cae gid tri hién tai cua mdi mon ng trong tuong lai. Lai suat hoan vén cho m6t cng cu tai chinh 1a 14i sudt lam can bang gid tri hién tai eda cdc mon tra trong tuong lai theo cong cu nay véi gid tri hom nay cia nd, Do phuong phap tinh todn Iai suat hoan vin duge dua trén nhing aguyén ly kinh té duing dan, nén day la phép do ma ede nha kinh té cho 1A phuyong phap mé ta chinh xac nhat lai suat. Nhung tinh todn cua chung ta vé Idi sudt hoan vén cho nhimg trai khoan khae nbau thé hién mot digu quan trong la gid trai khoan hign thoi va lai sudt eo tuong quan nghich : Khi Idi sudt tang, thi gid cua trai khodn gidm va ngugc lai. CAC PHEP DO LAI SUAT KHAC Lai suat hoan vén la sé do dung dan nhat eda lai suat va la diéu ma ede nha kinh té muén néi khi ho dang thuat ngit lai sudt. Tru nhung truong hop dac biét, cde thuat ngur lai sudt va Iai sudt hodn vin sé ding nghia voi nhau trong sach nay. Tuy nhién, vi lai suat hoan vén d6i khi kho tinh todn, cho nén cdc sé do khae kem chinh xac, duge sui dung rong rai trong thj truang chig khodn, Ban sé luon gap hai phép do nay "Iai suat hoan vén hien hanh’” ya “lai sudt hoan vén trén co sé tinh giam” khi doc cae bao chi ; diéu quan trong la ban phai hiéu chung ca nghia gi va chung khae v6i cdc phep do chinh xac hon vé lai suat, Jai suat hoan von nhu thé nao. Lai sudt hoan vn hién hanh Lai suat hoan vén hién hanh la mot xap xi lai suat hoan vén eda trai khoan coupon, né thudng duge néi tdi vi khac véi lai sudt hoan vén, no dé tinh toan hon. No duge dinh nghia la ti sd gia tién thanh todn coupon hang nam voi gid cua ching khodn do. 116 PHAN Il - NHUNG GO SG GUA LAI SUAT i= a (4.7) trong do: lai sudt hoan vén hién hanh. P, = gid cia trai khodn coupon. c = tién coupon hang nam. Cong thite nay tong ty véi cong thie trong Phuong trinh (4.5) la céng thute thé hién viéc tinh todn lai suat hoan vén cho mgt congxon. Vi thé, déi vai 1 cdng- x6n, lai sudt hoan von hién hanh 1a mot phép do chinh xéc ctia lai suat hoan vén. Khi mét trai khodn coupon cé thoi gian dén ngay man han dai (dai han) (vi dy 20 nam hay hon nif), né rat gidng mot céngxén la loai thanh todn tién coupon vinh vién, Nhu vay, ban che rang lai suat hoan vén hién hanh 1a mét dai lueng 6 phan khit khao ciia lai sudt hoan vén cho mot trai khoan coupon dai han, va ban cé thé dung mét cach yén tam phép tinh ai suat hoan von hién hanh thay vi tra tim Iai sudt hoan vén trong bang tinh sn cho trai khoan coupon. Tuy nhién, do thoi gian dén ngay m4n han cua mét trai khoan coupon ngdn lai (vi du, ithon 5 nam), né‘té ra dan dan st giéng mt eéngxén va nhu vay tinh xap xi cda lai sudt hoan vén hién hanh tré nén dan dan kém di. Chung ta cung da thay rang khi gid trai khoan bAng ménh gid cua trdi khodn, 14i sudt hoan vén bang véi lai sudt coupon (tin coupon chia cho ménh gid cia trdi khoan), Do Jai sudt hoan vén hién hanh bing tién coupon ehia cho gid tr4i khodn, lai suét hoan vén hign hanh cung bang suat coupon khi gid trai khodn la bang ménh gid ca no. Ly 1é nay dan ta dén kot lugn rang, khi gid trai khodn la bang ménh gid, lai sudt hoan vén hién hanh bang 14i suat hoan vén, Didu nay nghia la gid tri khodn cng gén vor ménh gia eda trai khodn, lai sudt hoan vén hién hanh eang x4p xi voi lai sudt hoan von. Lai suat hoan vén hién hanh ti le nghich voi gid cua trai khodn. Trong truong hep trai khodn cé Jai suat coupon 10%, khi gid tang Ten ti 1,000 dala dén 1.100 dola, lai suat hoan vén hién hanh giam ttt 10% (= 100 déla/1.000 dela) tai 9,09% (= 1.000 déla/1.100 déla). Nhu Bang 4.1 chi ré, lai suat hoan vén cing tilé nghich voi gid trai khodn ; khi gid tang tw 1.000 déla dén 1.100 déla, lai sudt hoan vén gidm tu 10% xudng 8,48%. O day, ta thay mot diéu quan trong : Léi suait hoan vén hién hanh va lai suat hoan von luén di vei nhau ; mot su tang é lai sudt hoan vén hién hanh luén bao higu rang !ai suat hoan vén cing da tang. Cac dae tinh chung ctia 14i suat hoan von hién hanh (tién coupon hang nam/ gid trai khodn) cé thé duge tém lai nhu sau : Lai suat hoan vén hién hanh cang Ta mot xdp xi tét hon déi véi lai sudt hoan yon, néu gid trai khoan cang gan véi CHUONG 4 ~ TiM HIEU LAI SUAT 417 ménh gid cua trai khodn, ky han thanh todn cia trai khoan cang dai. N6 cang tré thanh mét x4p xi kém, néu gid cla trai khodn cang xa ménh gid cula trai khodn, ky han thanh toan etig trai khoan cang ngan hon. Bat ké du lai sudt hoan von hign hanh e¢ 1a mét xp xi ching cia l4i sudt hay lA khéng, mét sw thay déi 614i suat hoan vén hién hanh ludn béo hiéu mot sy thay déi theo eung mot chiéu cuia 14i sudt hodn vén. Lai xudt hoan vén trén co sé tinh gidm Trude khi xuat hién m4y tinh, nhiing ngudi buén ban trai khodn kho bac My thay khé khan khi tinh 1ai suat la moe lai sudt hoan von. Thay vao dé, ho dinh gid 14 suat ddi voi trai khoan nhu mét lai suét hoan vén trén co sé tinh giam hoc lai sudt hoan vén tinh gidm (discount yield) va ho van edn lam nhu vay ngay nay. Nguyén tae, lai sudt hean vdn trén eo s¢ tinh giam duge dinh nghia theo céng thic sau : (F-P,) 360 i = —— x ———_—__ 48) F sé ngay toi khi man han trong 6: é,, = lai sudt hoan vén trén 1 co sé tinh giam. F = ménh gia cia trai khoan giam gid. P, = gid mua aia trai khodn giam gia. C6 hai sy khie biét trong phyong phap tinh lai suat nay. Thu nhat, n6é ding tile phda tram trén menh gid cia tin phiéu (F - P,)/F chit khéng ding ti 1é phan tram trén gid mua tin phiéu, (F - P,yP,, hu duge dung khi tinh todn lai suat hoan von. Thy hai, né tinh lai suat hoan vén lay 360 ngay thay cho 365 ngay 1 nam. Do c6 nhiing khac biét nay, lai suat hoan vén tinh gidm dinh gia thap di lai suat cua tin phiéu nhur da duge do bang lai suat hean vén. Doi véi tin phiéu 1 nam, duge ban véi gia 900 dola va c6 ménh gid 1.000 déla, lai sudt hoan von trén eo sd tinh giam sé 1a: 1.000 dola - 900 dola 360 ooo — ba 1.000 déla 365 = 0,099 = 9,9%. Trong khi 1ai suat hoan vén déi voi tin phiéu nay, nhy ching ta da tinh todn trudc day, 14 11,1%. Lai sudt hoan vOn tinh gidm da dinh gid lai suat hoan von thap di bang mot sé hon 10%. Se di e6 giam bét di hon 1% mét chut la do dé dai 118 PHAN Il - NHUNG CO SC CUA LA! SUAT théi gian 1 nam da bj giam di bang mét sé lén hon 1% mét chut ; khi tin phigu co thoi gian dén ngay man han la ] nam, phan thit hai cua vé phai trong cong thuc 14 0,986 thay vi dang le 1a 1. Tuy nhién, ly do quan trong hon cua viée dinh gid thap nhu vay la do viée dung ti lé ph4n tram déi voi ménh gia thay vi déi voi gia mua. Bi vi, theo dinh nghia, gid mua 1 trai khoan gidm gid ludn luén nhé hon ménh gid ctia n6, ti lg phan tram déi voi ménh gid r6 rang phai nhé hon ti léphan tram déi voi gid mua. Sy sai biét givta gid mua va ménh gia cang I¢n, thi sy dinh gia thap cia 1ai sudt hoan von tinh giam tui suat hoan vén cang lén. Do sy sai bigt giga gid mua va ménh gid cang lon néu ky han thanh toan cang dai hon, chung ta cé thé nit ra két luan sau day vé quan hé giv tai suat hoan von tren co s@ tinh giam di voi 14i suat hoan vén : Lai sudt hoan vén trén co sé tinh giam Juén luén dinh gid thap Jai sudt hoan vén va dinh gid thép nay cang Ign néu han ky thanh todn cua trai khoan giam gid cang lén. Mot dae diém quan trong khae eta lai sudt hoan von tinh giam Ja & ché, gidng nhu Jai sudt hoan vén, né cé tung quan nghich dao véi gid cla trai khoan, Vi du, khi gid trai khodn tang ti 900 dela lén 950 déla, cong thutc néi trén cho thay rang lai sust hoan vén trén co sé tinh giam gidm di tir tri sé 11,1 dén 5,8%. O day chuing ta thay mot yéu té quan trong khac vé sy lién quan cua lai suat hoan von trén co s¢ tinh gidin d6i voi 14i suat hoan vén : Chung Juon luén di theo nhau ; tite la, mot su tang lai suat hoan vén tinh gidm luén luén nghia Ja Idi suat hoan von da tang, va mot sy gidm xudéng cua 14i suat hoan vén tinh gidm nghia la lai sudt hoan vén cung da giam xudng. Nhung dac tinh cila Jai suat hoan vén trén ec s@ tinh gidm c6 thé duge tom tat nhu sau : Lai suat trén co 6 tinh giam dé dinh gid th4p dianitc do chinh xc hon cua 1ai suat, lai suat hoan von, vaky han thanh ton ctia trai khoan gidm gid cang dai hon, th) sy dinh gia thap nay cang tro nén Jon hon. Tuy nhién, mac du 1ai suat hoan vén tinh giam la mét mute do hoi sai léch cua lai sudt, nhung mot su thay déi trong lai sudt hoan von tinh gidm luén cho thay mot su thay déi cing huéng cia lai suat. hoan vn. UNG DUNG / oo, DE DOC TRANG TRAI KHOAN CUA CAC NHAT BAO Nay chung ta da hiéu cac dinh nghia khac nhau vé lai suat, chung ta hay ung dung hiéu biét cda ching ta va xem xem nhiing loai thong tin nao xudt hign trén trang trai khodn cia nhat bao dién hinh, Gia trai khoan va lai suat duac dinh ra theo 8 cach khac nhau trén t¢ nhat bao. Phan “Theo déi tin tai chinh" co su ligt

You might also like