Nov Kannada - 2021

!
ಾ#$ monthly
NammaKPSC
ಪ.ಚ0ತ 2ದ4!ಾನಗಳ !ಾಸ ಪ$.9
RS 75 only
(e-copy)
ಸ೦ಪಕ%
# 18, 2ND FLOOR, NEAR BELLARY

MAIN ROAD, HEBBAL,
BANGALORE- 24.
211, 5th Main Rd, Hampi Nagar,

Vijaya Nagar, Bengaluru-104,
Karnataka 560104
PH- 9886151564/ 9886777417/

08042103963
nammakpsc@gmail.com
AVAILABLE ONLY ON
www.nammaKPSC.com
Bangalore school of civil services and NammaKPSC product

"#ಯ %ಾಗ(ೕಕ +ೕ,ಾ ಆ.ಾಂ0ಗ1ೕ
NammaKPSCಯು ಸ.ಾ;(ೕ %ೌಕ(=ಾ>

ತ@ಾ(ನBಸುCDರುವ ಎHಾI ಅಭLM;ಗNO ಏQೕಕೃತ
SಾಲUಾಣ,ಾ>W. ಈ SಾಲUಾಣದ[I \]ೕಷ,ಾ> ಯು.".ಎ_.`
ಮತುD b.".ಎ_.`. ಪ(ೕd ತ@ಾ(=ಾ>eೕ ಪfಸDಕ gಾಮ>#ಗಳನುi
`ದjಪkಸHಾ>W. ಈ ಪC#bಯು lಾSಾLದLಂತ ಸ.ಾ;(ೕ bಲಸbm
+ೕರುವ nಾಗೂ ಅದ.ಾm> ತ@ಾ( ನBಸುCರುವ gಾ\lಾರು
ಅಭLM;ಗNO ಉಪಯುಕD,ಾ>W. ಪ#ಸುDತ \ದLqಾನಗಳ[I ಸ.ಾ;(ೕ
%ೌಕ(ಯ ಅr.ಾರ ಮತುD +ೕsಯು ಯುವ ಜ%ಾಂಗದ[I
qಾŽC monthly
ಅuೕvwೕಯ,ಾಗುCxದುj ಇದ(ಂದ ಸz{ಾ;ತ|ಕ ಪ(ೕdಗಳು
ನಮ| ತಂಡ }ಚು•CDರುವ .ಾರಣ ಆ €•‚ನ[I ತ@ಾ( ನBಸಲು ಈ qಾಸ

ಪC#bಯು ಅತLಂತ ಉಪಯುಕD,ಾ>W.
ಪ#{ಾನ ಸಂ¤ಾದಕರು
@ಾವ ಅಭLM;ಗಳು ದುƒಾ( sಚ•qಾk ಸz{ಾ;ತ|ಕ
¦ಾ .ಅಜು;§ ¨ೂೕಪಣ© ಪ(ೕdಗNO „vಣ ಪBಯಲು ಅಶಕD†ೂೕ ಅಂತಹ ಸzˆ;ಗಳನುi

ತಲುಪfವfದು ಮತುD ಅಂಥವ(O qಾಗ;ದಶ;ನ €ೕಡುವfದು ನಮ|
ಸಂ¤ಾದಕರು SಾಲUಾಣದ ಉWjೕಶ,ಾ>W. ಈ qಾ`ಕವf ಇಂ>I‹ qಾ`ಕˆಂದ
Œಾ•ಾಂತರ qಾಡHಾ>ಲI nಾಗೂ ಇದರ[Iನi qಾŽCಗಳನುi \\ಧ
ರ„|.ಎ§.lಾª
ಮೂಲಗNಂದ ಸಂಗ#ŽಸHಾ>W
gಾವ;ಜ€ಕ ಸಂಬಂಧ ಅr.ಾ( ನಮ| SಾಲUಾಣವf ಒದ>ಸುವ ಇತ† +ೕsಗಳು:
ಆದಶ; .ಎ§ • qಾŽC monthly: ಪ#ಚ[ತ \ದLqಾನಗಳ qಾಸ ಪC#b

• ಪ#ಚ[ತ \ದLqಾನಗಳು ಕನiಡ ಮತುD ಆಂಗI Œಾ˜ಯ[I
ಸುದಶ;§ ದ@ಾ«
• ಇCnಾಸ, ಭೂOೂೕಳ, lಾಜLšಾಸ› ,ಅಥ; šಾಸ›bm
ಸಂಪQ;` ಸಂಬಂˆ`ದ ಪfಸDಕಗಳು
• ಸ•ಯಂ qೌಲLqಾಪನ.ಾm> ಪ(ೕdಗಳು…. ಇUಾLˆ
nammakpsc@gmail.com
ನಮ|KPSC ತಂಡದ ವCŸಂದ €ಮOಲI(ಗೂ ಶುಭ,ಾಗ ಂದು
Ph: 080-42103963
nಾ†ೖಸು¢Dೕs
Arjun Bopanna
(ಪ#{ಾನ ಸಂ¤ಾದಕರು)

Copyright © by WWW.NAMMAKPSC.COM
All rights reserved.
No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, distributed,

or transmitted in any form or by any means, including photocopying, recording, or
other electronic or mechanical methods, without the prior written permission of
WWW.NAMMAKPSC .COM.
This document is for personal non-commercial use only
For permission requests, mail us at nammakpsc@gmail.com

ಮಾಹಿತಿ MONTHLY ನವೆಂಬರ್ - 2021
ಪರಿವಿಡಿ
ಸುದ್ಧಿ ಸಿಂಚನ.................................................. 3 ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜ್ಪ್ೇಯಿ ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ ......... 45

ವಿಶೇಷ ಲೇಖನಗಳು ಎಸ್ತಬಿ......................................................... 46
ನ ೇಟು ಅಮಾನ್ಯೇಕರಣಕ್ಕೆ 5 ವಷಷ ........................ 15 ಕರ್ಾಷಟಕಕ್ಕೆ ಶಿೇಘ್ರವೇ ರಾಜ್ಯ ಕಪ್ಾ .......................... 48
BANGALORE IAS ACADEMY & NAMMAKPSC ACADEMY |VIJAYANAGAR |HEBBAL |
'ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲ' ........................................ 17 'ವಿೇರ್ಷ ಅಭಿಯಾನ' ......................................... 49
ರಾಜ್ಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು ರಕಿಹಿೇನತೆ ................................................... 50
2020-21ನೇ ಸಾಲಿನ ರಾಜ ಯೇತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ............... 21 ಫ್ುುಟ್ಸ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ.............................................. 51
ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿ ............................................... 23 ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಸುದ್ಧಿಗಳು

ಹ ಗಳೆಂದ ಸುಗೆಂಧಭರಿತ್ ಊದುಬತ್ತಿ ...................... 24 ರ್ಾಯಯಾಧೇಶರ ನ್ವ ತ್ತಿ ವಯೇಮಿತ್ತ........................ 53
ಬಿಬಿಎೆಂಪಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ .......................................... 25 ಖಾಸಗಿ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ಬಾನುಲಿ 'ಭೆಂಡಾರ' ........................... 53
ಜ್ನಸೇವಕ ಆರೆಂಭ ........................................... 25 2022ರಿೆಂದ ಹ ಸ ಪ್ಾಯಕ್ಕೇಜೆಂಗ್ ನ್ರ್ಮ .................. 55
ಶೆಂಕರಾಚಾರ್ಷ ಪ್ರತ್ತಮೆ ..................................... 26 ಶಿರೇ ರಾಮಾರ್ಣ ಯಾತ್ಾರ ರೈಲು ........................... 56
ಆಫ್ರರಕನ್ ಕ್ಾಯಟ್ಫ್ರಶ್........................................ 27 ಎನ್ಎೆಂಎಸ್ಎ ............................................... 57
ಸವಣಷಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಫೆಲ ೇಶಿಪ್ ................................ 28 'ಸಾವಮಿತ್ವ' ಯೇಜ್ನ ....................................... 58
ಪ್ರರಡಕ್ಷನ್-ಲಿೆಂಕ್ಡ್ ಇನಸೆಂಟಿವ್ ಯೇಜ್ನ ................... 28 'ಬಾಲ ವಿಕ್ಾಸ್ ಖಜಾನ' ...................................... 59
'ಮನ ಮನಗೆ ಗೆಂಗೆ'........................................... 29 ಮಹಾರಾಷರದ ‘ಕಜಾಷತ್‘ಕಸ ಮುಕಿ ನಗರ ................. 60
ಹ ಸ ಮರಳು ನ್ೇತ್ತ ......................................... 30 ಸ್ತಬಿಐ, ಇ.ಡಿ ನ್ದೆೇಷಶಕರ ಅವಧ ............................. 61
ಒನಕ್ಕ ಓಬವವ ಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ...................................... 32 ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಗೆ ೇವುಗಳಗ ಬೆಂತ್ು ಆೆಂಬುಲನ್ಸ
ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ ................................................. 32 ಸೇವ .......................................................... 62
ಸಫಾಯಿ ಮಿತ್ರ ಸುರಕ್ಷಾ ಸವಾಲು ............................. 33 'ಒೆಂದು ರಾಷರ, ಒೆಂದು ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ನ್ರ್ಮ' ................ 62
ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಕುಡಿರ್ುವ ನ್ೇರು ಇಲಾಖೆಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ............. 34 `ಪ್ರೇಷಣ್ ಟಾರಯಕರ್' ........................................ 63
ಯೆಲ ೊ ಅಲಟ್ಷ........................................... 35 ಭಾರತ್ದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸವಚಛ ನಗರ.............................. 64
ಲಿೇಲಾವತ್ತ ವರದ್ಧ............................................. 36 3 ರಾಜ್ಧಾನ್ ಮಸ ದೆ ಹಿೆಂಪ್ಡೆತ್ ............................ 67
ಹಾಟ್ಸಾಾಟ್ ಸನ್ಸ್ತಟಿ ...................................... 37 ಆರ್ುಷ್ಾಮನ್ ಭಾರತ್....................................... 68
ಮಕೆಳ ಮೆೇಲ ಸೈಬರ್ ದೌಜ್ಷನಯ ........................... 38 ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶಕ್ಕೆ 5ನೇ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ
ವಾರಣಾಸ್ತಗೆ ಇನುಮೆಂದೆ ಕರ್ಾಷಟಕದ್ಧೆಂದ ರೇಷ್ಮಮ .............. 38 ನ್ಲಾಾಣ ..................................................... 69
'ಕರ್ಾಷಟಕ ರತ್ನ' ............................................. 39 ಗರಿೇಬ್ ಕಲಾಯಣ್ ಅನನ ಯೇಜ್ನ: .......................... 70
ಬೆಂಗಳ ರು ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಶ ೆಂಗ ಸಮಾವೇಶ .................. 39 ಕಲಿೊದಾಲು ತ್ಾಯಜ್ಯದ್ಧೆಂದ ಆಭರಣ ಸ ಷ್ಟ್ಿ................... 71
ಹಲಿ-ಹಬ್ ................................................... 40 ನ ೇರ ೇವೈರಸ್ ............................................ 71
'ಸಾಮಟ್ಷ ಬಯೇ ಪ್ುರಸಾೆರ' ............................... 42 ಆಯೆಂಟಿ ಮೆೈಕ್ಕ ರಬಿರ್ಲ್ ರಸ್ತಸಿನ್ಸ (ಎಎೆಂಆರ್) ........... 72
ಮಹಿಳೆರ್ರ ಉದಯಮ ....................................... 43 ಓಮಿಕ್ಾರನ್ ................................................... 72
ಕನಕದಾಸರ 534 ನೇ ಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಆಚರಣೆ ..................... 44 ಇತ್ತಹಾಸ, ಕಲ, ಸೆಂಸೆ ತ್ತ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಉರಗ ಉದಾಯನ ಸಾಾಪ್ನ ................................... 44 ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವ 2021 ....................................... 74
ರ ೇಸನ್ಬೌರ್ ಫೆೈರ್ ಫೆೈಟಿೆಂಗ್ ಸ್ತಮುಯಲೇಟರ್ ........... 45 ಬಿಸಾಷ ಮುೆಂಡಾ ಜ್ನಮಜ್ರ್ೆಂತ್ತ .............................. 75
© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 1

ಭೌಗೆ ೇಳಕ ಮತ್ುಿ ಪ್ರಿಸರ ಸುದ್ಧಿಗಳು ಎಕ್ಡಸ ಶಕಿಿ .................................................. 105

ಪ್ಾಯೆಂಪ್ರೇರ್ ಕ್ಕೇಸರಿ ......................................... 76 ಭಾರತ್, ಶಿರೇಲೆಂಕ್ಾ, ಮಾಲಿ್ೇವ್ಸ ಜ್ೆಂಟಿ ಕಡಲಾಭಾಯಸ..... 106
2070ರ ವೇಳೆ ಇೆಂಗ್ಾಲಮುಕಿ ಭಾರತ್....................... 76 ಅೆಂತ್ರಾಷಷ್ಟ್ರೇರ್ ಸುದ್ಧಿಗಳು
'ಗುಲಾಬಿ' ಚಿರತೆ .............................................. 77 ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ನ್ರ ೇಧಕ ಮಾತೆರ .............................. 106
'ಕುೆಂಕುಮ್ ಭಿೆಂಡಿ' ........................................... 78 5 ಪ್ೌೆಂಡ್ನ ಹ ಸ ರ್ಾಣಯ ................................. 107
ಕತ್ಾಷರ್ಪ್ುರ ಕ್ಾರಿಡಾರ್ ..................................... 79 ಜಾಗತ್ತಕ ವಿದುಯತ್ ಗಿರಡ್ ಯೇಜ್ನ ........................ 107

ಪ್ರವಾಷೆಂಚಲ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ ವೇ ............................... 79 ಪ್ಾಕಿಸಾಿನಕ್ಕೆ ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ, ಬ ಹತ್ ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕ ರವಾನ್ಸ್ತದ
ರಾಣಿ ಕಮಲಾಪ್ತ್ತ ರೈಲವೇ ನ್ಲಾಾಣ......................... 80 ಚಿೇರ್ಾ ...................................................... 109
ತ್ೆಂಜಾವರರಿನಲಿೊ ದೆೇಶದ ಮೊದಲ ಆಹಾರ ಮ ಯಸ್ತರ್ೆಂ ... 81 ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕ್ಾನ ನು ಆಯೇಗ .................... 110
'ಮೆಗ್ಾಸಾೈಡರ್' ಜೇಡ....................................... 82 ರ್ುನಸ ೆೇ ಕ್ಾರ್ಷಕ್ಾರಿ ಮೆಂಡಳ ........................ 110
ಆರ್ಥಷಕ ಸುದ್ಧಿಗಳು ಕ್ಕಮಿಕಲ್ ಕ್ಾಯಸರೇಶನ್ ..................................... 111
ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆ............................................. 83 ಚಿೇರ್ಾ: ನ ತ್ನ ಉಪ್ಗರಹ ................................. 112
ಜಾಗತ್ತಕ ತೆರಿಗೆ ಸುಧಾರಣೆ .................................... 85 ದ್ಧನ ವಿಶೇಷತೆಗಳು
ಆಬಿಷಐ ಯೇಜ್ನ............................................ 85 'ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ದ್ಧನ' ಆಚರಣೆ .......................... 112
ಮ ರು ಕ ಷ್ಟ್ ಕ್ಾಯೆಾಗಳು ರದುಾ ........................... 86 ವಿಶವ ನುಯಮೊೇನ್ಯಾ ದ್ಧನ ................................. 113
ಸರಕ್ಾರದ ಡಿಜಟಲ್ ಕರನ್ಸ.................................. 88 ಮಕೆಳ ದ್ಧರ್ಾಚರಣೆ ........................................ 114
50 ಲಕ್ಷ ಬಾಯರಲ್ ತೆೈಲ ಬಿಡುಗಡೆ........................... 88 ಸೆಂವಿಧಾನದ ದ್ಧನ ........................................... 115
ವರದ್ಧ ಮತ್ುಿ ಸ ಚಯೆಂಕಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹಾಲು ದ್ಧನ .................................... 116
ಜ್ಗತ್ತಿನ ಅತ್ತ ಶಿರೇಮೆಂತ್ ದೆೇಶ ................................ 90 ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ುರಸಾೆರಗಳು
ವಿಶವದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರಗಳ ಪ್ಟಿಿ ................... 91 ಬ ಕರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ........................................... 118
ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕುಟುೆಂಬ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ .................... 91 ಪ್ದಮ ಪ್ುರಸೆ ತ್ರು ........................................ 118
ಟಿಹಚ್ಇ ಜಾಗತ್ತಕ ಉಪ್ಯೇಗ್ಾಹಷತೆ ಶರೇಣಿ ............... 93 ವಿೇರ ಚಕರ .................................................. 119
ಅತ್ಯೆಂತ್ ಬಡ ರಾಜ್ಯ ......................................... 93 ಬಾಲನ್ ಡಿ'ಓರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ................................... 120
ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸುದ್ಧಿಗಳು ಇತ್ರ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ವರಲಾಾಚಿಯಾ ಸ ಳೆೆಗಳು ................................. 94 ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಚಲನಚಿತೆ ರೇತ್ಸವ ..................... 120
ಶತ್ಮಾನದ ಸುದ್ಧೇಘ್ಷ ಚೆಂದರಗರಹಣ ........................ 95 ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ್ ಪ್ುರೆಂದರ................................. 120
ವಿಶಿಷಿ ದ ರದಶಷಕ ಬಳಸ್ತ ಗರಹ ಪ್ತೆಿ ...................... 96 ವಿಜ್ಞಾನ್ ಜ್ಗದ್ಧೇಶ್ ಚೆಂದರ ಬ ೇಸ್ ಪ್ುಣಯಸಮರಣೆ .......... 121
ಡಬಲ್ ಆಸಾರಯ್ಡ್ ರಿಡೆೈರಕ್ಷನ್ ಟೆಸ್ಿ (DART) ......... 97 ಕ್ಕಎಎಸ್ ಮುಖಯ ಪ್ರಿೇಕ್ಷೆ ಲೇಖನ ಮತ್ುಿ ಪ್ರಶನಗಳು
ರಕ್ಷಣಾ ಸುದ್ಧಿಗಳು ಸೆಂಸದರ ನ್ಧ ............................................... 123
ಎಸ್-400 ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ನ್ರ ೇಧಕ ವಯವಸಾ ...................... 97 ಬಾಯಟರಿ ವಾಹನದ ಪ್ರ ೇಕ್ಷ ಮಾಲಿನಯ .................... 125
'ಆಪ್ರೇಷನ್ ಹಕುಯಷಲಸ್' ................................. 100 ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ .............................................. 127
ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ವಿಧವೆಂಸಕ ರ್ೌಕ್ಕ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿೆಂ ....... 101 ಮಾದರಿ ಬಹು ಆಯ್ಕೆ ಪರಶ್ನೆಗಳು- ನವೆಂಬರ್ 2021 ... 130
ವಾರ್ುಪ್ಡೆಗೆ ಮೊದಲ ಎಲ್ಸ್ತಎಚ್ ಸೇಪ್ಷಡೆ ............. 102 ಶಬ್ಾಾವಳಿ ................................................. 138
ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ ಐಎನ್ಎಸ್ ವೇಲಾ ....................... 103

ಸುದ್ಧಿ ಸಿಂಚನ
ರಾಜ್ಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು
 ಕನನಡ ಮತ್ುಿ ಸೆಂಸೆ ತ್ತ ಇಲಾಖೆ 2020-21ನೇ ಸಾಲಿನ ರಾಜ ಯೇತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ ಪ್ಟಿಿರ್ನುನ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ.
ವಿವಿಧ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿೊ ಸಾಧನ ಮಾಡಿದ 66 ಸಾಧಕರನುನ ಗುರುತ್ತಸಲಾಗಿದೆ. ಜ್ತೆಗೆ ಈ ಬಾರಿ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯದ ಅಮ ತ್
ಮಹ ೇತ್ಸವದ ಅೆಂಗವಾಗಿ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ.

 ದ್ಧೇಪ್ಾವಳ ಸೆಂದಭಷದಲಿೊ 'ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿ'ಗಳನುನ ಬಿಟುಿ ಉಳದ ಯಾವುದೆೇ ಪ್ಟಾಕಿಗಳನುನ ಮಾರಾಟ
ಮಾಡುವುದನುನ ಹಾಗ ಸ್ತಡಿಸುವುದನುನ ರಾಜ್ಯ ಸರಕ್ಾರ ನ್ಷ್ಮೇಧಸ್ತದೆ. 'ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿ' ಎೆಂದರ ಕಡಿಮೆ ಹ ಗೆ
ಉಗುಳುವ, ಶಬಾ ಹಾಗ ವಾರ್ು ಮಾಲಿನಯ ಮಾಡದ ಪ್ಟಾಕಿಗಳು. ಸಾೆಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪ್ಟಾಕಿಗೆ ಹ ೇಲಿಸ್ತದರ ಇವು
ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸಣಣ ಗ್ಾತ್ರದಲಿೊರುತ್ಿವ.
 ಬಳಸ್ತ ಎಸರ್ುವ ಹ ವುಗಳೆಂದ ಊದುಬತ್ತಿ ತ್ಯಾರಿಸುವ ನ್ಟಿಿನಲಿೊ ಹಸರಘ್ಟಿದ ಭಾರತ್ತೇರ್ ತೆ ೇಟಗ್ಾರಿಕ್ಾ
ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಸೆಂಸಾ(ಐಐಎಚ್ಆರ್)ರ್ ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳ ತ್ೆಂಡ ಸೆಂಶ ೇಧನ ಕ್ಕೈಗೆ ೆಂಡಿದೆ. ಕಸ ನ್ವಷಹಣೆಯೆೇ
ಸವಾಲಾಗಿರುವ ಈ ದ್ಧನಗಳಲಿೊ ಹ ವನುನ ಅಗರಬತ್ತಿರ್ೆಂತ್ಹ ಉತ್ಾನನ ತ್ಯಾರಿಗೆ ಬಳಸ್ತದಲಿೊ ತ್ಾಯಜ್ಯ
ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಕ್ಕ ೆಂಚ ಇಳಕ್ಕ ಸಾಧಯವಿದೆ.
 ಬೆಂಗಳ ರು ನಗರದಲಿೊನ 18 ಕ್ಕರಗಳ ಪ್ುನಶಚೇತ್ನ ಮತ್ುಿ ಏಳಕ ೆ ಹಚುಚ ಕ್ಕರಗಳ ಸೆಂರಕ್ಷಣೆ ಕ್ಕಲಸಕ್ಾೆಗಿ ಬಿಬಿಎೆಂಪಿಗೆ
ಅರ್ಥಷ ಡೆ ನಟ್ ವಕ್ಡಷ ಸಾಿರ್ ಮುನ್ಸಪ್ಾಲ್ ಲಿೇಡರ್ ಶಿಪ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ.
 8 ಇಲಾಖೆಗಳ 58 ಸೇವಗಳನುನ ಜ್ನರ ಮನ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ತ್ಲುಪಿಸುವ 'ಜ್ನಸೇವಕ' ಯೇಜ್ನಗೆ ಮುಖಯಮೆಂತ್ತರ ಬಸವರಾಜ್
ಬ ಮಾಮಯಿ ಚಾಲನ ನ್ೇಡಿದರು
 ಕ್ಕ ೇಲಾರ ಜಲಾೊದಯೆಂತ್ ಕ್ಕಲವು ಕ್ಕರಗಳಲಿೊ ನ್ಷ್ಮೇದ್ಧತ್ ಆಫ್ರರಕನ್ ಕ್ಾಯಟಿಾಷ್ ಸಾಕ್ಾಣಿಕ್ಕ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಟೆೆಂಡದಾಷರರ
ಪ್ರವಾನ್ಗೆ ರದುಾಮಾಡುವುದು ಸೇರಿದೆಂತೆ ವಿವಿಧ ಬೇಡಿಕ್ಕಗಳ ಈಡೆೇರಿಕ್ಕಗೆ ಆಗರಹಿಸ್ತ ರೈತ್ಸೆಂಘ್ದ್ಧೆಂದ ಮಿೇನುಗ್ಾರಿಕ್ಕ
ಇಲಾಖೆಗೆ ಮನವಿ ಸಲಿೊಸಲಾಯಿತ್ು.
 ನವಿೇನ ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಕಲಾನಗಳು ಮತ್ುಿ ವಿವಿಧ ವಿಭಾಗಗಳಲಿೊ ಸೆಂಶ ೇಧನ ಮತ್ುಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿರ್ ಮೆೇಲ ಪ್ರಭಾವ
ಬಿೇರುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷಕ್ಾೆಗಿ ಬೆಂಗಳ ರಿನ ಮ ವರು ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳಗೆ ಸವಣಷಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಫೆಲ ೇಶಿಪ್'ಗಳನುನ ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ.
 ಪ್ರರಡಕ್ಷನ್-ಲಿೆಂಕ್ಡ್ ಇನಸೆಂಟಿವ್(ಪಿಎಲ್ಐ) ಯೇಜ್ನರ್ಡಿ ಸಮಿಕೆಂಡಕಿರ್ ಚಿಪ್ ವಿರ್ಾಯಸಕ್ಕೆ ಪ್ರರೇತ್ಾಸಹ ಧನ
ನ್ೇಡುವೆಂತೆ ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರಕ್ಕೆ ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರ ಒತ್ಾಿಯಿಸ್ತದೆ.
 ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ಕ್ಾರಣದ್ಧೆಂದಾಗಿ 'ಮನ ಮನಗೆ ಗೆಂಗೆ' ಎನುನವ ಮಹತ್ವದ ಯೇಜ್ನಗೆ ತ್ತೇವರ ಹಿನನಡೆಯಾಗಿದೆ. ಆಡಳತ್ಾತ್ಮಕ
ಮತ್ುಿ ತ್ಾೆಂತ್ತರಕ ಅನುಮೊೇದನ ವಿಳೆಂಬ ಮತ್ುಿ ಅನುದಾನದ ಕ್ಕ ರತೆಯಿೆಂದಾಗಿ ನ್ಗದ್ಧತ್ ಪ್ರಗತ್ತ ಸಾಧಸುವುದು
ಸಾಧಯವಾಗಿಲೊ.
 ಹ ಸ ಮರಳು ನ್ೇತ್ತ ಜಾರಿಗ್ಾಗಿ ಮಾಡಿರುವ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ ನ್ರ್ಮಾವಳಗಳಗೆ ಸಚಿವ ಸೆಂಪ್ುಟ ಸಭೆ ಅನುಮೊೇದನ ನ್ೇಡಿದೆ.
 ವಾಣಿಜ್ಯನಗರಿ ಹುಬಾಳೆ ಹಾಗ ವಿದಾಯಕ್ಾಶಿ ಧಾರವಾಡ ನಡುವ ಸೆಂಚರಿಸುವ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗ್ಾಗಿ ಬಿಆಟಿಷಎಸ್
ಯೇಜ್ನ ಜಾರಿಗೆ ಳಸಲಾಗಿದೆ. ಆ ಬಸ್ ಗಳಗ್ಾಗಿಯೆೇ ಪ್ರತೆಯೇಕ ಪ್ರ್ಥ ನ್ಮಿಷಸ್ತರುವ ರಾಜ್ಯದ ಮೊದಲ ಯೇಜ್ನ
ಇದಾಗಿದೆ.

 ಕ್ಕೇರಳದ ಸಮತ್ಾ ಸೆಂಸಾರ್ು 2020ನೇ ಸಾಲಿನ ಜೇವ ಸಮ ದ್ಧಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಸಾಲು ಮರದ ತ್ತಮಮಕೆ ಅವರನುನ ಆಯೆೆ
ಮಾಡಿದೆ.ಪ್ುರಸಾೆರವನುನ ಸಮುದಾರ್ ಕರ್ಾಷಟಕ ಹಾಗ ಪ್ುರ ೇಗಮನ ಕಲಾ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೆಂಘ್ದ (ಪ್ುಕಸ)
ಸಹಯೇಗದಲಿೊ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಖಾಯತ್ ಪ್ರಿಸರ ಕ್ಾರ್ಷಕತೆಷ ಕಿೇರ್ಾಯದ ವಾೆಂಗ್ಾರಿ ಮಾತ್ಾಯಿರ್ವರ ಸಮರಣೆರ್ಲಿೊ
ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ ಸಮತ್ಾ ನ್ೇಡುತ್ತಿದೆ.
 ಮುೆಂಬೈ ಕರ್ಾಷಟಕವನುನ ಕಿತ್ ಿರು ಕರ್ಾಷಟಕ ಎೆಂದು ರ್ಾಮಕರಣ ಮಾಡಿರುವ ಬನನಲೊೇ ನವೆಂಬರ್ 11ರೆಂದು ಒನಕ್ಕ
ಓಬವವ ಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಆಚರಣೆಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರಕ್ಾರ ಆದೆೇಶ ಮಾಡಿದೆ.

 ಜ್ನವರಿಯಿೆಂದ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷಳಲಿೊ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ ಕಡಾ್ರ್ಗೆ ಳಸುವ ಮ ಲಕ ಸವರೇಷಚಚ
ರ್ಾಯಯಾಲರ್, ಇ-ಕ್ಕ ೇಟ್ಷಳ ಸಾಾಪ್ನರ್ತ್ಿ ದ್ಧಟಿ ಹಜೆಯಿಟಿಿದೆ.
 ಸಾವತ್ೆಂತೆ ರಯೇತ್ಸವದ ಅಮ ತ್ ಮಹ ೇತ್ಸವದ ಪ್ರರ್ುಕಿ ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ಏಪ್ಷಡಿಸ್ತದಾ ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣ್ 2021ರ
‘ಸಫಾಯಿ ಮಿತ್ರ ಸುರಕ್ಷಾ ಸಾರ್ಧಷ’ರ್ಲಿೊ ಬಿಬಿಎೆಂಪಿರ್ು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಆಯೆೆಯಾಗಿದೆ.
 ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರದ ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಕುಡಿರ್ುವ ನ್ೇರು ಮತ್ುಿ ನೈಮಷಲಯ ಇಲಾಖೆಗೆ ಐಎಸ್ತಸ–ಫ್ರಕಿೆ ಜ್ೆಂಟಿಯಾಗಿ ನ್ೇಡುವ ‘ಬಸ್ಿ
ಕಮುಯನ್ಕ್ಕೇಷನ್ ಇನ್ ಸಾಯನ್ಟೆೇಷನ್ 2021’ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಲಭಿಸ್ತದೆ.
 ದಕ್ಷಿಣ ಒಳರ್ಾಡಿನ ರಾಮನಗರ, ಮೆೈಸ ರು, ಮೆಂಡಯ, ಕ್ಕ ಡಗು, ಹಾಸನ, ಚಿಕೆಮಗಳ ರು ಹಾಗ ಚಾಮರಾಜ್ನಗರ
ಜಲೊಗಳಲಿೊ ಮಾತ್ರ ಗುಡುಗು, ಸ್ತಡಿಲು ಸಹಿತ್ ಹಚುಚ ಮಳೆಯಾಗುವ ಸಾಧಯತೆ ಇರುವುದರಿೆಂದ ನ.15ರವರಗೆ ‘ಯೆಲ ೊ
ಅಲಟ್ಷ’ ಮುೆಂದುವರಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ರ್ಾಡಗಿೇತೆಗೆ ಮೆೈಸ ರು ಅನೆಂತ್ ಸಾವಮಿ ಅವರ ರಾಗ ಸೆಂಯೇಜ್ನರ್ ದಾಟಿರ್ನನೇ ಉಳಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆವೆಂತೆ
ಎಚ್.ಆರ್.ಲಿೇಲಾವತ್ತ ನೇತ್ ತ್ವದ ಸಮಿತ್ತ ನ್ೇಡಿರುವ ವರದ್ಧರ್ನುನ ಸರಕ್ಾರ ಯಾವುದೆೇ ಕ್ಾರಣಕ ೆ ಒಪ್ಾಬಾರದು
ಎೆಂದು ಸುಗಮ ಸೆಂಗಿೇತ್ಗ್ಾರರು ಒತ್ಾಿಯಿಸ್ತದಾಾರ.
 ದೆಹಲಿರ್ಲಿೊ ಶುದಿಗ್ಾಳಗೆ ಪ್ರದಾಡುತ್ತಿರುವ ಮರ್ಧಯ, ದೆೇಶದಲಿೊ ಅತ್ತೇ ಹಚುಚ ಬಿಸ್ತಲಿನ ತ್ಾಪ್ ಇರುವ 50 ಜಲೊಗಳ
ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಕಲಬುರಗಿ ಮತ್ುಿ ವಿಜ್ರ್ಪ್ುರ ಸಾಾನ ಪ್ಡೆದ್ಧವ. ಮುೆಂಬರುವ ದ್ಧನಗಳಲಿೊ ಬಿಸ್ತಲ ಪ್ರಖರತೆ ಹಚಾಚಗುವ
ಆತ್ೆಂಕವನುನ ಪ್ರಿಸರ ಸೆಂಬೆಂಧತ್ ವರದ್ಧಗಳು ವಯಕಿಪ್ಡಿಸ್ತವ.
 ದೆೇಶಾದಯೆಂತ್ ಮಕೆಳ ಮೆೇಲ ನಡೆದ ಸೈಬರ್ ದೌಜ್ಷನಯ ಪ್ರಕರಣಗಳು 2019ಕ್ಕೆ ಹ ೇಲಿಸ್ತದರ 2020ರಲಿೊ
ಶೇ.400ರಷುಿ ಹಚಾಚಗಿದೆ. ಮಕೆಳ ಮೆೇಲಿನ ಸೈಬರ್ ದೌಜ್ಷನಯ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಜಾಸ್ತಿ ದಾಖಲಾಗಿರುವ ಐದು
ರಾಜ್ಯಗಳಲಿೊ ಕರ್ಾಷಟಕ ಎರಡನೇ ಸಾಾನದಲಿೊದೆ.
 ಗೆ ೇವಾದಲಿೊ ನವೆಂಬರ್ 20ರಿೆಂದ ಆರೆಂಭವಾಗಲಿರುವ 52ನೇ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಚಲನಚಿತೆ ರೇತ್ಸವದ
‘ಚ ಚಚಲ ಸಾರ್ಧಷ’ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ಸಾಗರ್ ಪ್ುರಾಣಿಕ್ಡ ನ್ದೆೇಷಶನದ ಕನನಡ ಚಿತ್ರ ‘ಡೆ ಳುೆ’ ಆಯೆೆಯಾಗಿದೆ.ಈ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ
ಭಾರತ್ದ್ಧೆಂದ ಕ್ಕೇವಲ ಎರಡು ಚಿತ್ರಗಳಷ್ಮಿೇ ಆಯೆೆಯಾಗಿದುಾ, ಇನ ನೆಂದು ಸ್ತನ್ಮಾ ಮರಾಠಿರ್ ‘ಫ್ುಯನರಲ್’ ಆಗಿದೆ.
 ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದ ವಾರಣಾಸ್ತಗೆ ರೇಷ್ಮಮ ಪ್ರರೈಕ್ಕ ಮಾಡಲು ಕರ್ಾಷಟಕ ಮುೆಂದಾಗಿದೆ. ಈ ಕುರಿತ್ಾಗಿ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶ ರೇಷ್ಮಮ
ಸಚಿವರ ಜ ತೆ ಸಚಿವ ಡಾ.ಕ್ಕ.ಸ್ತ. ರ್ಾರಾರ್ಣಗ್ೌಡ ಅವರ ನೇತ್ ತ್ವದ ನ್ಯೇಗದ ಸಭೆ ನಡೆಸಲಿದೆ. ಈ ಸೆಂಬೆಂಧ ಸಚಿವ
ರ್ಾರಾರ್ಣಗ್ೌಡ ನೇತ್ ತ್ವದ ನ್ಯೇಗ ವಾರಣಾಸ್ತಗೆ ತೆರಳಲಿದೆ.
 ಅಕ್ಾಲಿಕವಾಗಿ ವಿಧವಶರಾದ ಪ್ವರ್ ಸಾಿರ್ ಪ್ುನ್ೇತ್ ರಾಜ್ಕುಮಾರ್ ಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರ ಮರಣೆ ೇತ್ಿರ ಕರ್ಾಷಟಕ ರತ್ನ
ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸ್ತದೆ

 ಬಹು ನ್ರಿೇಕ್ಷಿತ್ ಬೆಂಗಳ ರು ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಶ ೆಂಗದ 24ನೇ ವಷಷದ ಸಮಾವೇಶ ಆರೆಂಭವಾಗಲಿದೆ. ನಗರದ ತ್ಾಜ್ ವಸ್ಿ
ಎೆಂಡ್ ಹ ೇಟೆಲನಲಿೊ ಹೈಬಿರಡ್ ಮಾದರಿರ್ಲಿೊ ಮುೆಂದ್ಧನ ಮ ರು ದ್ಧನಗಳ ಕ್ಾಲ ನಡೆರ್ಲಿರುವ ಈ ಸಮಾವೇಶಕ್ಕೆ
ಉಪ್ ರಾಷರಪ್ತ್ತ ಎೆಂ.ವೆಂಕರ್ಯ ರ್ಾರ್ು್ಚಾಲನ ನ್ೇಡಲಿದಾಾರ. ‘ಡೆರೈವಿೆಂಗ್ ದ್ಧ ನಕ್ಡಸಿ’ ಘ ೇಷ ವಾಕಯದಡಿ
ನಡೆರ್ಲಿರುವ ಬಿಟಿಎಸ್-2021ರಲಿೊ 30ಕ ೆ ಹಚುಚ ದೆೇಶಗಳು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿವ.
 ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ ಬಿಟ್ ಕ್ಾಯಿನ್ ಹಗರಣ ಸದುಾ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಬಿಟಾೆಯಿನ್ ಎೆಂಬುದು ವಚುಯಷವಲ್ ಸವರ ಪ್ದ,
ಅೆಂದರ ಡಿಜಟಲ್ ರ ಪ್ದಲಿೊರುವ ನಗದು. ಇದು ವಿಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರೇಕ ತ್ ವಯವಸಾಯಾಗಿದುಾ, ಯಾವುದೆೇ ಮಧಯವತ್ತಷ ಬಾಯೆಂಕನ
ನರವಿಲೊದೆೇ ಬಿಟಾೆಯಿನ್ಳ ಖರಿೇದ್ಧ, ಮಾರಾಟ ಅರ್ಥವಾ ವಿನ್ಮರ್ ಮಾಡಿಕ್ಕ ಳೆಬಹುದು. ಇದು ಕಿರಪ್ರಿೇಗರಫ್ರ ಎೆಂಬ
ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮ ಲಕ ಕ್ಾರ್ಷ ನ್ವಷಹಿಸುವ ಸುರಕ್ಷಿತ್ ವಯವಸಾ ಎೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
 ಎಚ್ಎಎಲನೆಂತ್ಹ ಸೆಂಸಾ ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ಬೆಂಗಳ ರನುನ ಹಲಿ-ಹಬ್ ಆಗಿ ಪ್ರಿವತ್ತಷಸುವ ಮಹತ್ವದ ಯೇಜ್ನ ಇದೆ.
ದೆೇಶದ ಒಟಾಿರ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ದ ಷ್ಟ್ಿಯಿೆಂದ ಇದು ಬಹಳ ಮಹತ್ವದಾಾಗಿದೆ.
 ಗಮರ್ಾಹಷ ಸಾಧನ ಮಾಡಿರುವ ಐದು ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳಗೆ `ಸಾಮಟ್ಷ ಬಯೇ ಪ್ುರಸಾೆರ’ ಮತ್ುಿ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಸಾಧನ
ಮಾಡಿರುವ 15 ನವರೇದಯಮಗಳಗೆ `ಬೆಂಗಳ ರು ಇೆಂಪ್ಾಯಕ್ಡಿ’ ಪ್ುರಸಾೆರವನುನ ಬೆಂಗಳ ರು ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಶ ೆಂಗಸಭೆರ್
ಎರಡನೇ ದ್ಧನ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಯಿತ್ು.
 ದುಬಷಲ ವಗಷದ ಮಹಿಳೆರ್ರಿಗೆ ರಿಯಾಯಿತ್ತ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಉದಯಮಿಗಳನುನ ಪ್ರರೇತ್ಾಸಹಿಸಲು ಮತ್ುಿ ಉತೆಿೇಜಸುವ
ನ್ಟಿಿನಲಿೊ ಸವೆಂತ್ ಉದಯಮ ಆರೆಂಭಿಸಲು ಮುೆಂದೆ ಬೆಂದರ, ಅೆಂತ್ಹವರಿಗೆ ಇಲಾಖೆರ್ ವತ್ತಯಿೆಂದ ಸಾಧಯವಿರುವ ಎಲಾೊ
ಅಗತ್ಯ ಸವಲತ್ುಿಗಳನುನ ನ್ೇಡುವುದಾಗಿ ಬ ಹತ್ ಮತ್ುಿ ಮಧಯಮ ಕ್ಕೈಗ್ಾರಿಕ್ಾ ಸಚಿವ ಮುರುಗೆೇಶ್ ಆರ್ ನ್ರಾಣಿ ಅವರು
ಹೇಳದಾಾರ.
 ದಾಸಶರೇಷಠ ಕನಕದಾಸರ 534ನೇ ಜ್ರ್ೆಂತ್ತರ್ನುನ 22 ನವೆಂಬರ್ ರೆಂದು ಆಚರಿಸಲು ಸಕಲ ಸ್ತದಿತೆ ನಡೆದ್ಧದೆ
 ಹಾವಿನ ವಿಷ ಕುರಿತ್ಾದ ಅಧಯರ್ನ ಮತ್ುಿ ವಿಷ ನ್ರ ೇಧಕ (Anti Venom) ಸೆಂಶ ೇಧನ ಸಲುವಾಗಿ ಸಕ್ಾಷರಿ
ಅನುದಾನ್ತ್ ಪ್ರಯೇಗ್ಾಲರ್ವರೆಂದು ಉರಗ ಉದಾಯನ ಸಾಾಪ್ನಗೆ ಮುೆಂದಾಗಿದೆ.
 ಬೆಂಗಳ ರು ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ ಮತೆ ಿೆಂದು ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹಿರಿಮೆಗೆ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿದುಾ, ರ ೇಸರ್ೌಾರ್ ಫೆೈರ್
ಫೆೈಟಿೆಂಗ್ ಸ್ತಮುಯಲೇಟರ್ ನ್ಯೇಜ್ನ ಮಾಡುವ ಮ ಲಕ ಈ ವಯವಸಾ ಹ ೆಂದ್ಧದ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಾಯದ ಮೊದಲ ವಿಮಾನ
ನ್ಲಾಾಣ ಎೆಂಬ ಕಿೇತ್ತಷಗೆ ಭಾಜ್ನವಾಗಿದೆ.
 ಆೆಂಪಿೊಟ ಯಡ್ ರಚಿಸ್ತದೆಂತ್ಹ ಉತ್ಾನನ ವರದ್ಧ 2021 ರ ಅನವರ್ ಏಷ್ಾಯ ಪ್ಸ್ತಫ್ರಕ್ಡ (APAC) ಪ್ರದೆೇಶದ ಭವಿಷಯದ
ಜ್ನಪಿರರ್ 5 ಉತ್ಾನನಗಳಲಿೊ ಬೆಂಗಳ ರು ಮ ಲದ ಬಹುಭಾಷ್ಾ ಮೆೈಕ್ಕ ರೇ-ಬಾೊಗಿೆಂಗ್ ವೇದ್ಧಕ್ಕ ಕ ಅಪಿೊಕ್ಕೇಶನ್
ಸಾಾನ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ.
 ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜ್ಪ್ೇಯಿ ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ವನುನ ಬಳ್ಾೆರಿಯಿೆಂದ ವಿಜ್ರ್ನಗರ ಜಲೊರ್
ಹ ಸಪ್ೇಟೆರ್ಲಿೊರುವ ಬಿಳಕಲುೊ ಮಿೇಸಲು ಅರಣಯಕ್ಕೆ ಸಾಳ್ಾೆಂತ್ರಿಸಲು ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರಕ್ಕೆ ಕರ್ಾಷಟಕ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷ
ಇತ್ತಿೇಚಿಗೆ ಅನುಮತ್ತಸ್ತದೆ.
 ಭರಷಿ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳ ಮನ ಹಾಗ ಕಚೇರಿಗಳ ಮೆೇಲ ದಾಳ ನಡೆಸಲು ಆಸಕಿಿ ತೆ ೇರಿಸುವ ಎಸ್ತಬಿ ಪ್ರಲಿೇಸರು, ಆನೆಂತ್ರ
ಜ್ರಗುವ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ ಪ್ರಕಿರಯೆಗೆ ನ್ರಾಸಕಿಿ ತೆ ೇರಿಸುತ್ಾಿರ. ಭರಷಿರ ಆಸ್ತಿರ್ನುನ ಅಕರಮ ಎೆಂದು
ರ್ಾಯಯಾಲರ್ದಲಿೊ ಸಾಬಿೇತ್ುಪ್ಡಿಸಲು ಸ ಕಿ ಸಾಕ್ಷಾಯಧಾರ ಸಲಿೊಸಲು ಸಫ್ಲರಾಗುತ್ತಿಲೊ.

 ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಶೌಚಾಲರ್ ಬಳಕ್ಕರ್ಲಿೊ ತ್ಾರತ್ಮಯಗಳು ಕೆಂಡು ಬೆಂದ್ಧದೆ ಎೆಂದು 5ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕುಟುೆಂಬ ಆರ ೇಗಯ
ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ತ್ನನ ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ತ್ತಳಸ್ತದೆ.
 ಶಿೇಘ್ರವೇ ಕರ್ಾಷಟಕ ತ್ನನದೆೇ ಆದ ರಾಜ್ಯ ಕಪ್ಾಯೆಂದನುನ ಹ ೆಂದಲಿದೆ ಹಾಗ ಈ ರಿೇತ್ತ ರಾಜ್ಯ ಕಪ್ಾಯೆಂದು
ಹ ೆಂದ್ಧದ ಭಾರತ್ದ ಮೊದಲ ರಾಜ್ಯವಾಗಲಿದೆ. ಪ್ಶಿಚಮ ಘ್ಟಿಗಳಲಿೊ ಕೆಂಡುಬರುವ, ಮಲಬಾರ್ ಟಿರೇ ಟೆ ೇಡ್ ಎೆಂಬ
ಅಪ್ರ ಪ್ದ, ಅಳವಿನ ಅೆಂಚಿನಲಿೊರುವ ಪ್ರಭೆೇದದ ಕಪ್ಾರ್ನುನ ರಾಜ್ಯ ಕಪ್ಾರ್ರ್ಾನಗಿ ಘ ೇಷಣೆ ಮಾಡಬೇಕ್ಕೆಂದು
ತ್ಜ್ಞರು ಹೇಳದಾಾರ.
 ʼದ್ಧ ಮಿರ್ಥಕ್ಡ ಸ ಸೈಟಿರ್ುʼ ಅವಿಭಜತ್ ಬೆಂಗಳ ರು ಜಲೊರ್ ಶಾಸನಗಳನುನ 3ಡಿ ಡಿಜಟಲ್ ಸೆಂರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವುದರ
ಜ ತೆಗೆ ಈ ಶಾಸನಗಳ ಹಿನನಲರ್ಲಿೊ ಬೆಂಗಳ ರಿನ ಸಾಳೇರ್ ಇತ್ತಹಾಸವನುನ ʼಬೆಂಗಳ ರು ಇತ್ತಹಾಸ ವೈಭವʼ ಎೆಂಬ
ಪ್ತ್ತರಕ್ಕರ್ನುನ ಹ ರ ತ್ೆಂದ್ಧದೆ
 ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ ರಕಿ ಹಿೇನತೆ ಹಾಗ ಅದರಿೆಂದ ಉೆಂಟಾಗುತ್ತಿರುವ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಸಯಗಳನುನ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ
ಮಕೆಳು, ಮಹಿಳೆರ್ರ ಸೆಂಖೆಯ 5 ವಷಷಗಳಲಿೊ ಗಣನ್ೇರ್ ಏರಿಕ್ಕ ಕೆಂಡಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕುಟುೆಂಬ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ
(ಎನ್ಎಫ್ ಹಚ್ಎಸ್)-5ರ್ಲಿೊ 2015-16 ಕ್ಕೆ ಹ ೇಲಿಕ್ಕ ಮಾಡಿದರ ರಕಿ ಹಿೇನತೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಮಕೆಳ ಸೆಂಖೆಯ
ಶೇ.5 ಕ್ಕೆ ಹಾಗ ಮಹಿಳೆರ್ರ ಸೆಂಖೆಯ ಶೇ.3 ಕ್ಕೆ ಏರಿಕ್ಕಯಾಗಿದೆ.
 ಕ ಷ್ಟ್ ಸಾಲ ವಿತ್ರಣೆರ್ಲಿೊ ಏಕಿೇಕ ತ್ ತ್ೆಂತ್ಾರೆಂಶ ವಯವಸಾ ಈ ತ್ನಕ ಇರಲಿಲೊ. ಅರ್ಹ ಫ್ಲಾನುಭವಿಗಳಗೆ ಸಾಲ ಸೌಲಭಯ
ತ್ಲುಪಿಸಲು ರಾಜ್ಯ ಸರಕ್ಾರವು ನ ತ್ನ ತ್ೆಂತ್ಾರೆಂಶ ವೇದ್ಧಕ್ಕ ಸ್ತದಿಪ್ಡಿಸ್ತದೆ. ಬಾಯೆಂಕಿೆಂಗ್ ಸೇವರ್ಲಿೊ ಪ್ಾರದಶಷಕತೆ
ಹಾಗ ಎಲೊ ರಿೇತ್ತರ್ ಕ ಷ್ಟ್ ಸಾಲ ವಿತ್ರಣೆಗೆ ಫ್ುುಟ್ಸ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ (FRUITS BANK) ಪ್ರೇಟಷಲ್ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ
ಪ್ಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಹಸುಗಳ ಸೆಂಖೆಯ ವ ದ್ಧಿಗೆ ಸಹಕ್ಾರಿಯಾಗುವ ನ್ಟಿಿನಲಿೊ'ಲಿೆಂಗ ನ್ಧಾಷರಿತ್ ವಿೇರ್ಷ' ಬಳಕ್ಕ ಪ್ರಕಿರಯೆ
ಚುರುಕುಗೆ ಳಸಲು 2022 ಜ್ನವರಿಯಿೆಂದ ಸರಕ್ಾರ ಹ ಸ ಅಭಿಯಾನ ಆರೆಂಭಿಸಲಿದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು
 ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸರಕ್ಾರದ ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆ ಏಪಿರಲ್ -ಸಪ್ಿೆಂಬರ್ ಅವಧರ್ಲಿೊ ಕಳೆದ 4 ವಷಷಗಳಲಿೊಯೆೇ ಕನ್ಷಠ ಮಟಿವಾದ
5.26 ಲಕ್ಷ ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ .ಗೆ ಇಳಕ್ಕಯಾಗಿದುಾ, 2021-22ರ ಬಜಟ್ ಅೆಂದಾಜನ ಶೇ.35ಕ್ಕೆ ತ್ಗಿ್ದೆ. ತೆರಿಗೆ ಆದಾರ್ದಲಿೊ
ಸುಧಾರಣೆ ಕೆಂಡು ಬೆಂದ್ಧರುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣ.
 ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಹಾಗ ರಾಜ್ಯಗಳ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷಗಳ ನ್ವ ತ್ತಿ ವರ್ಸುಸ 65 ವಷಷ ಮಿೇರಬಾರದು
ಎೆಂದು ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷ ಎಸ್. ರವಿೇೆಂದರ ಭಟ್ ಹೇಳದಾಾರ.
 ಗ್ಾೆಂಧೇಜ, ಜ್ವಾಹರಲಾಲ್ ನಹರು, ವಲೊಭಬಾಯಿ ಪ್ಟೆೇಲ್ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಅನೇಕ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರ ಹ ೇರಾಟಗ್ಾರರ ಐತ್ತಹಾಸ್ತಕ
ಸೆಂದಶಷನ, ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳ ಸೆಂಗರಹವನುನ ಖಾಸಗಿ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ಒಪಿಾಸಲು ಪ್ರಸಾರ ಭಾರತ್ತ ಮುೆಂದಾಗಿದೆ.
 ಮ ರು ದ್ಧನಗಳ ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವ 2021 ಗೆಂಗ್ಾ ನದ್ಧ ಮತ್ುಿ ಅದರ ಉಪ್ನದ್ಧಗಳ ಪ್ುನರುಜೆೇವನದ ಬಗೆ್ ಸಕ್ಾರಾತ್ಮಕ
ನ್ಣಷರ್ಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಮುಕ್ಾಿರ್ಗೆ ೆಂಡಿದೆ
 ಜ್ಮುಮ ಮತ್ುಿ ಕ್ಾಶಿಮೇರ ಪ್ರಪ್ೆಂಚದಾದಯೆಂತ್ ಕ್ಕೇಸರಿ ಕ ಷ್ಟ್ಗೆ ಹಸರುವಾಸ್ತಯಾಗಿದೆ. ಇೆಂದು ಕ್ಾಶಿಮೇರವು ಭಾರತ್ದಲಿೊ
ಕ್ಕೇಸರಿ ಪ್ರಧಾನ ಉತ್ಾಾದಕವಾಗಿದೆ. ಕ್ಕೇಸರಿರ್ನುನ ಮುಖಯವಾಗಿ ಶಿರೇನಗರಕ್ಕೆ ಸಮಿೇಪ್ವಿರುವ ಪ್ಾೆಂಪ್ರೇನಷಲಿೊರುವ
ಹ ಲಗಳಲಿೊ ಬಳೆರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಪ್ಾೆಂಪ್ರೇರ್ ಅನುನ ಕ್ಾಶಿಮೇರದ 'ಕ್ಕೇಸರಿ ಪ್ಟಿಣ' ಎೆಂದು ಕರರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ.

 ಮುೆಂದ್ಧನ ವಷಷ (2022) ಏಪಿರಲಿನೆಂದ ಪ್ಾಯಕ್ಕೇಜೆಂಗ್ ಕುರಿತ್ ಹ ಸ ನ್ರ್ಮಾವಳಗಳು ಜಾರಿಯಾಗಲಿದುಾ, ದರಗಳ ಬಗೆ್
ಹಚಿಚನ ಮಾಹಿತ್ತರ್ನುನ ಗ್ಾರಹಕರಿಗೆ ಒದಗಿಸಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ.
 ನ ೇಟು ಅಮಾನ್ಯೇಕರಣಕ್ಕೆ 5 ವಷಷ ಪ್ರಣಷಗೆ ೆಂಡಿದೆ. ಆದರ ಜ್ನರ ಬಳ ನಗದು ಪ್ರಮಾಣ ಹಚುಚತ್ಿಲೇ ಬೆಂದ್ಧದೆ.
ಭಾರತ್ತೇರ್ ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ವರದ್ಧ ಪ್ರಕ್ಾರ 2021ರ ಅಕ್ಕ ಿೇಬರ್ 8ರೆಂದು ಜ್ನರ ಬಳ 28.30 ಲಕ್ಷ ಕ್ಕ ೇಟಿ
ರ ಪ್ಾಯಿ ಮೌಲಯದ ನ ೇಟುಗಳವ.
 ಧಾಮಿಷಕ ಪ್ರವಾಸ ೇದಯಮವನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಐಆಸ್ತಷಟಿಸ್ತ ಶಿರೇ ರಾಮಾರ್ಣ ಯಾತ್ಾರ ಪ್ರವಾಸ
ಸರಣಿರ್ನುನ ಆರೆಂಭಿಸಲು ಚಿೆಂತ್ನ ನಡೆಸ್ತದೆ. ದೆೇಶದಲಿೊ ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ 19 ಸನ್ನವೇಶದಲಿೊ ಸಾಕಷುಿ ಸುಧಾರಣೆ
ಕೆಂಡುಬೆಂದ್ಧರುವ ಹಿನನಲರ್ಲಿೊ ಆೆಂತ್ರಿಕ ಪ್ರವಾಸ ೇದಯಮವನುನ ಹೆಂತ್ ಹೆಂತ್ವಾಗಿ ಸಾಾಪಿಸುವ ನ್ಟಿಿನಲಿೊ ಇದು
ಮೊದಲ ಹಜೆಯಾಗಿದೆ.
 ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆರ್ ಹಾಲಿ ಮುಖಯಸಾರಾದ ಅಡಿಮರಲ್ ಕರಮಿಾರ್ ಸ್ತೆಂಗ್ ನ.30 ರೆಂದು ನ್ವ ತ್ಿರಾಗಲಿದುಾ, ಉಪ್ ಅಡಿಮರಲ್
ಆರ್ ಹರಿ ಕುಮಾರ್ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆರ್ ಸಾರರ್ಥಯವನುನ ವಹಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲಿದಾಾರ.
 ಗ್ಾೊಸ ್ೇದಲಿೊ ಇತ್ತಿೇಚಗೆ ನಡೆದ ಸ್ತಒಪಿ-26 ಹವಾಮಾನ ಶ ೆಂಗಸಭೆರ್ಲಿೊ ಭಾರತ್ ಸ್ತಾರ ಕ ಷ್ಟ್ ನ್ೇತ್ತರ್ ಕಿರಯಾ
ಕ್ಾರ್ಷಸ ಚಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿಲೊ ಎೆಂದು ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ಸಾಷಿನ ನ್ೇಡಿದೆ.
 ಮಜ್ಗ್ಾೆಂವ ಡಾಕ್ಡ ಶಿಪಿಾಲ್ಸ್ಷ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಎೆಂಡಿಎಲ್) ನ್ಮಿಷತ್ ‘ಸಾೆಪಿಷಯಾನ್’ ಸರಣಿರ್ ರ್ಾಲೆನೇ
ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ ‘ಐಎನ್ಎಸ್ ವೇಲಾ’ವನುನ ಭಾರತ್ತೇರ್ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆಗೆ ಹಸಾಿೆಂತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ರ್ಾಡಿನ ವಿವಿಧ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿೊ ಗಣನ್ೇರ್ ಸೇವ ಸಲಿೊಸ್ತದ ಹಲವು ಮಹನ್ೇರ್ರಿಗೆ 2020ನೇ ಸಾಲಿನ ಪ್ದಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನುನ
ರಾಷರಪ್ತ್ತ ರಾಮರ್ಾರ್ಥ ಕ್ಕ ೇವಿೆಂದ್ ಅವರು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಿದರು.
 ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಜ್ನರಿಗೆ ಶಾಸನಬದಿ ಮನ ಹಕುೆ ಪ್ತ್ರ ನ್ೇಡಿ, ಪ್ರ ೇಕ್ಷವಾಗಿ ಆರ್ಥಷಕ ಮ ಲ ಸ ಷ್ಟ್ಿಸ್ತಕ್ಕ ಡುವ
ಮಹತ್ಾವಕ್ಾೆಂಕ್ಷೆರ್ ಯೇಜ್ನ 'ಸಾವಮಿತ್ವ'ಕ್ಕೆ ಹತ್ಾಿರು ವಿಘ್ನಗಳು ಎದುರಾಗಿವ.
 ಉತ್ಿರಾಖೆಂಡದ ರಾೆಂಚಿರ್ಲಿೊ ಮಕೆಳಗ್ಾಗಿಯೆೇ ಇರುವ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಕ್ಾಯಾಷಚರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಅದರ ಹಸರು ಬಾಲ್ ವಿಕ್ಾಸ್
ಖಜಾನ.
 ಹಳದ್ಧ ಬಣಣದ ಚಿರತೆಗಳಲೊದೆ ಕಪ್ುಾ ಮತ್ುಿ ಬಿಳ ಬಣಣದ ಚಿರತೆಗಳ ಬಗೆ್ ಕ್ಕೇಳದ್ಧಾೇರಿ. ಆದರ ಗುಲಾಬಿ ವಣಷದ
ಚಿರತೆರ್ ಇದೆ. ಇೆಂತ್ಹ ಅಪ್ರ ಪ್ದ ಚಿರತೆ ರಾಜ್ಸಾಾನದ ರಾಣಕುಾರ ಪ್ರದೆೇಶದ ಬಟಿ ಭಾಗವರೆಂದರಲಿೊ
ಪ್ತೆಿಯಾಗಿದೆ.
 ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಕ್ಕೆಂಪ್ು ಬಣಣದ 'ಕುೆಂಕುಮ್ ಭಿೆಂಡಿ' ಎೆಂಬ ತ್ಳರ್ ಬೆಂಡೆಕ್ಾಯಿರ್ನುನ ರೈತ್ರು ಬಳೆರ್ುತ್ತಿದುಾ,
ಇದು ಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕ್ಾೆಂಶಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುವುದರಿೆಂದ ಮಾರುಕಟೆಿರ್ಲಿೊ ಭಾರಿ ಬೇಡಿಕ್ಕ ಸ ಷ್ಟ್ಿಸ್ತದೆ.
 ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ ಕ್ಾರಣಕ್ಕೆ ಅಮಾನತ್ತನಲಿೊಟಿಿದಾ ಸೆಂಸದರ ಸಾಳೇರ್ ಪ್ರದೆೇಶಾಭಿವ ದ್ಧಿ ಯೇಜ್ನಗೆ(ಎೆಂ.ಪಿ. ಲಾಯಡ್ಸ) ಪ್ುನಃ
ಚಾಲನ ಕ್ಕ ಟುಿ ಮುೆಂದುವರಿಸಲು ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ತ್ತೇಮಾಷನ್ಸ್ತದೆ.
 ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಬಾಯಟರಿಚಾಲಿತ್ ವಾಹನಗಳ (ಇವಿ) ಬಳಕ್ಕ ಹಚುಚತ್ತಿದೆ. ಆದರ ವಿದುಯತ್ ಉತ್ಾಾದನಗೆ ಕಲಿೊದಾಲಿನ ಉಷಣ
ವಿದುಯತ್ ಸಾಾವರಗಳನನೇ ಹಚುಚ ನಚಿಚಕ್ಕ ೆಂಡಿರುವ ಕ್ಾರಣ ಇವಿಗಳೆಂದಲ ಹಚುಚ ವಾರ್ುಮಾಲಿನಯವಾಗುತ್ಿದೆ
ಎೆಂದು ತ್ಜ್ಞರು ಕಳವಳ ವಯಕಿಪ್ಡಿಸ್ತದಾಾರ.
 ಮಹಾರಾಷರದ ರಾರ್ಗಡ ಜಲೊರ್ ಕಜಾಷತ್ ಪ್ುರಸಭೆರ್ನುನ ಕಸ ಮುಕಿ ಪ್ಟಿಣವೆಂದು ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ಘ ಷ್ಟ್ಸ್ತದೆ.

 ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಆಫ್ ಇೆಂಡಿಯಾದ ಎರಡು ನವಿೇನ ಮತ್ುಿ ಗ್ಾರಹಕ-ಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರತ್ ಯೇಜ್ನಗಳು ಹ ಡಿಕ್ಕರ್
ಮಾಗಷಗಳನುನ ಹಚಿಚಸುವುದಲೊದೆ ಬೆಂಡವಾಳ ಮಾರುಕಟೆಿರ್ನುನ ಸುಲಭವಾಗಿ ಮತ್ುಿ ಸುರಕ್ಷಿತ್ವಾಗಿ ದೆ ರಕಲು
ಸಹಾರ್ ಮಾಡುತ್ಿದೆ ಎೆಂದು ಪ್ರಧಾನ ಮೆಂತ್ತರ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಹೇಳದಾಾರ.
 ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ರಕ್ಷಾ ವಿಶವವಿದಾಯಲರ್ದ ಕುಲಪ್ತ್ತ ಮತ್ುಿ ಭಾರತ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಭದರತ್ಾ ಸಲಹಾ ಮೆಂಡಳ ಸದಸಯ
ಪ್ಾರಧಾಯಪ್ಕ ವಿಮಲ್ ಪ್ಟೆೇಲ್ ಅವರು ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕ್ಾನ ನು ಆಯೇಗದ ಸದಸಯರಾಗಿ ಆಯೆೆಯಾಗಿದಾಾರ.
 ಜಾರಿ ನ್ದೆೇಷಶರ್ಾಲರ್ (ಇ.ಡಿ) ಮತ್ುಿ ಕ್ಕೇೆಂದರ ತ್ನ್ಖಾ ದಳ (ಸ್ತಬಿಐ) ನ್ದೆೇಷಶಕರ ಅಧಕ್ಾರ ಅವಧರ್ಲಿೊ 5
ವಷಷಗಳವರಗೆ ವಿಸಿರಣೆ ಮಾಡುವ ಎರಡು ಸುಗಿರೇವಾಜ್ಞೆಗಳನುನ ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ಜಾರಿಗೆ ತ್ೆಂದ್ಧದೆ.
 ದೆೇಶದಲೊೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಹಸುಗಳಗೆ ಆೆಂಬುಲನ್ಸ ಸೇವರ್ನುನ ಒದಗಿಸುವ ಯೇಜ್ನಗೆ
ಚಾಲನ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
 ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನ್ೇರು ಹಾಗ ಆಹಾರದ್ಧೆಂದ ಮನುಷಯರಿಗೆ ಹರಡುವ ಮಾರಕ ನ ೇರ ೇವೈರಸನ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಕ್ಕೇರಳದ
ವರ್ರ್ಾಡು ಜಲೊರ್ಲಿೊ ದ ಢಪ್ಟಿಿವ.
 ಇತ್ತಹಾಸಕ್ಾರ–ಲೇಖಕ, ಪ್ದಮ ವಿಭ ಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ುರಸೆ ತ್ ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ್ ಪ್ುರೆಂದರ (ಬಲವೆಂತ್ ಮೊರೇಶವರ್
ಪ್ುರೆಂದರ) ಅವರು ನ್ಧನರಾಗಿದಾಾರ.
 ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ುಿ ಗ ಹ ಸಚಿವಾಲರ್ದ ಕ್ಾರ್ಷದಶಿಷಗಳು, ಗುಪ್ಿಚರ ಇಲಾಖೆ ನ್ದೆೇಷಶಕರು ಮತ್ುಿ 'ರಾ' (ರಿಸಚ್ಷ ಆೆಂಡ್
ಅರ್ಾಲಿಸ್ತಸ್ ವಿೆಂಗ್) ಕ್ಾರ್ಷದಶಿಷರ್ವರ ಸೇವಾವಧರ್ನುನ ಎರಡು ವಷಷ ವಿಸಿರಿಸಲು ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸರಕ್ಾರ ತ್ತೇಮಾಷನ್ಸ್ತದೆ.
 ತ್ಮಿಳುರ್ಾಡಿನ ತ್ೆಂಜಾವರರಿನಲಿೊ ದೆೇಶದ ಮೊದಲ ಆಹಾರ ವಸುಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ವನುನ (ಮ ಯಸ್ತರ್ೆಂ) ಕ್ಕೇೆಂದರ
ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕ್ಕೈಗ್ಾರಿಕ್ಕ, ಆಹಾರ ಮತ್ುಿ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ವಿತ್ರಣಾ ಸಚಿವ ಪಿೇರ್ ಷ್ ಗೆ ೇರ್ಲ್ ಅವರು ವಚುಷವಲ್
ಕ್ಾರ್ಷಕರಮದ ಮ ಲಕ ಉದಾಾಟಿಸ್ತದರು.
 ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ಮತ್ುಿ ಅದರ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಿಗಳು ಜ್ಗತ್ಿನನೇ ಬಚಿಚ ಬಿೇಳಸ್ತರುವ ಬನನಲಿೊಯೆೇ ಹ ಸ ಸ ೇೆಂಕು ಸದ್ಧಾಲೊದೆ
ಭಾರತ್ದಲಿೊ ವಾಯಪಿಸುತ್ತಿದೆ ಎೆಂದು ವಿಶವ ಆರ ೇಗಯ ಸೆಂಸಾ ಎಚಚರಿಸ್ತದೆ. ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ಬಳಕ ಆಯೆಂಟಿ ಮೆೈಕ್ಕ ರಬಿರ್ಲ್
ರಸ್ತಸಿನ್ಸ (ಎಎೆಂಆರ್) ಎೆಂಬ ಸ ೇೆಂಕು ತ್ತೇವರಗತ್ತರ್ಲಿೊ ವಾಯಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಬಾಯಕಿಿೇರಿಯಾ ಮತ್ುಿ ವೈರಾಣುಗಳು
ವಯಕಿಿರ್ ರ ೇಗ ನ್ರ ೇಧಕ ಶಕಿಿರ್ನುನ ದುಬಷಲಗೆ ಳಸುವುದೆೇ ಆಯೆಂಟಿ ಮೆೈಕ್ಕ ರೇಬಿರ್ಲ್ ರಸ್ತಸಿನ್ಸ ಎೆಂದು ತ್ಜ್ಞರು
ವಿವರಿಸ್ತದಾಾರ.
 ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಗುಣಮಟಿ ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ಸುಮಾರು 341 ಕಿಲ ೇ ಮಿೇಟರ್ ಉದಾದ ಪ್ರವಾಷೆಂಚಲ ಎಕ್ಡಸ ಪ್ರಸ್
ವೇ ಅನುನ ಪ್ರಧಾನ್ ಮೊೇದ್ಧರ್ನರು ಉದಾಾಟನ ಮಾಡಲಿದಾಾರ. ಇದು ಘಾಜಪ್ುರ ಜಲೊರ್ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶ-ಬಿಹಾರ
ಗಡಿಯಿೆಂದ 18 ಕಿಮಿೇ ದ ರದಲಿೊರುವ ಗ್ಾಜಪ್ುರದ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹದಾಾರಿ 31 ರಲಿೊ ಹೈದರಿಯಾ ಗ್ಾರಮದಲಿೊ
ಕ್ಕ ನಗೆ ಳುೆತ್ಿದೆ.
 108 ವಷಷಗಳ ನೆಂತ್ರ ಕ್ಕನಡಾದ್ಧೆಂದ ಭಾರತ್ಕ್ಕೆ ಮರಳ ತ್ರಲಾದ ಅನನಪ್ರಣಷ ದೆೇವಿರ್ ವಿಗರಹವನುನ ವಾರಣಾಸ್ತರ್
ಕ್ಾಶಿ ವಿಶವರ್ಾರ್ಥ ದೆೇವಸಾಾನದಲಿೊ ಪ್ರತ್ತಷ್ಾಠಪಿಸಲಾಯಿತ್ು.
 ಕತ್ಾಷಪ್ುಷರ ಕ್ಾರಿಡಾರ್ ನುನ ಮತೆಿ ತೆರರ್ುವ ಭಾರತ್ ಸಕ್ಾಷರದ ನ್ಧಾಷರವನುನ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನದ ಉನನತ್ ಸ್ತಖ್ ಸೆಂಸಾ
ಮತ್ುಿ ಇವಾಕ ಯ ಟರಸ್ಿ ಪ್ಾರಪ್ಟಿಷ ಬ ೇಡ್ಷ (ಇಟಿಪಿಬಿ) ಸಾವಗತ್ತಸ್ತದೆ, ಇದು ಸ್ತಖ್ ಧಮಷದ ಸೆಂಸಾಾಪ್ಕ ಗುರುರ್ಾನಕ್ಡ

ದೆೇವ್ ಅವರ ಕ್ಕ ನರ್ ನ್ವಾಸಕ್ಕೆ ಯಾವುದೆೇ ಅಡೆತ್ಡೆಯಿಲೊದೆ ಭೆೇಟಿ ನ್ೇಡಲು ಭಾರತ್ತೇರ್ ಸ್ತಖಖರಿಗೆ ಸಹಾರ್
ಮಾಡುತ್ಿದೆ
 ಮಧಯಪ್ರದೆೇಶ ರಾಜ್ಧಾನ್ ಭೆ ೇಪ್ಾಲನಲಿೊ ನವಿೇಕ ತ್ ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ ರಾಣಿ ಕಮಲಾಪ್ತ್ತ ರೈಲವೇ ನ್ಲಾಾಣವನುನ ಪ್ರಧಾನ್
ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಉದಾಾಟಿಸ್ತದರು.
 ಶಿಮಾೊದಲಿೊ ನಡೆದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಅಧಯಕ್ಷರ ಸಮೆಮೇಳನದ ಶತ್ಮಾನ ೇತ್ಸವದ ವಷ್ಾಷಚರಣೆರ್ನುನ ಉದೆಾೇಶಿಸ್ತ
ಮಾತ್ರ್ಾಡಿದ ಬಿಲಾಷ, ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ಸೆಂಸಾಗಳಲಿೊ ಸಭೆಗಳ ಸೆಂಖೆಯರ್ಲಿೊ ಇಳಮುಖವಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಮತ್ುಿ ಕ್ಾನ ನು

ರಚನರ್ ಬಗೆ್ ಚಚಷರ್ ಕ್ಕ ರತೆರ್ ಬಗೆ್ ಕಳವಳ ವಯಕಿಪ್ಡಿಸ್ತದರು.
 ಪ್ರೇಷಣ್ ಟಾರಯಕರ್ ಎೆಂಬುದು ಮೊಬೈಲ್ ಆಯಪ್ ಆಧಾರಿತ್ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ. ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸರಕ್ಾರ ಜಾರಿಗೆ ತ್ೆಂದ್ಧರುವ ಈ ಆಯಪ್
ಅನುನ ಮಹಿಳ್ಾ ಮತ್ುಿ ಮಕೆಳ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಇಲಾಖೆ ನ್ವಷಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಮಕೆಳಲಿೊನ ಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕತೆ ಮತ್ುಿ ಅಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕತೆ
ಮಾತ್ರವಲೊದೆ, ಗಭಿಷಣಿ ಮತ್ುಿ ಬಾಣೆಂತ್ತರ್ರಲಿೊ ರಕಿಹಿೇನತೆ ಸಮಸಯಯಿದಾರ ಅದರ ಬಗೆಗ ಈ ಆಯಪ್ ನಲಿೊ
ನಮ ದ್ಧಸಬಹುದು.
 ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ನ ಹಿರಿರ್ ಅಡೆ ವಕ್ಕೇಟ್ ಸೌರಭ್ ಕ ಪ್ಾಲ್ ದೆೇಶದ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಗೆ ರ್ಾಯಯಾಧೇಶರಾಗಿ
ನೇಮಕಗೆ ಳುೆವ ಮೊದಲ ಸಲಿೆಂಗಿಯಾಗುವ ಸಾಧಯತೆ ಇದೆ.
 ಉತ್ಿರ ವಲರ್ದಲಿೊ ಲಾಜಸ್ತಿಕ್ಡಸ ಪ್ರರೈಕ್ಕರ್ನುನ ಬಲಪ್ಡಿಸುವ ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದ ಭಾರತ್ತೇರ್ ವಾರ್ುಪ್ಡೆ ಮತ್ುಿ
ಭಾರತ್ತೇರ್ ಸೇನರ್ು ಜ್ೆಂಟಿ ಸಮರಾಭಾಯಸ ನಡೆಸ್ತದವು. ಈ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆಗೆ 'ಆಪ್ರೇಷನ್ ಹಕುಯಷಲಸ್' ಎೆಂದು
ಹಸರಿಸಡಲಾಗಿತ್ುಿ.
 ನವೆಂಬರ್ 19 ರೆಂದು ಚೆಂದರಗರಹಣವಿದುಾ ಈ ಚೆಂದರಗರಹಣ ಈ ಶತ್ಮಾನದ ಸುದ್ಧೇಘ್ಷ ಚೆಂದರಗರಹಣವಾಗಿದೆ.
ಭ ಮಿರ್ು ಸ ರ್ಷ ಮತ್ುಿ ಚೆಂದರನ ನಡುವ ಹಾದುಹ ೇಗಿ ಚೆಂದರನ ಮೆೇಲಮೈರ್ಲಿೊ ನರಳು ರ ಪಿತ್ವಾಗುತ್ಿದೆ. ಆಗ
ಭ ಮಿರ್ು 97 ಪ್ರತ್ತಶತ್ದಷುಿ ಪ್ರಣಷ ಚೆಂದರನನುನ ಸ ರ್ಷನ ಕಿರಣಗಳೆಂದ ಮರಮಾಡುತ್ಿದೆ. ಇದು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ
ಸೆಂಭವಿಸಲಿದೆ.
 ಕಳೆದ ಒೆಂದು ವಷಷದ್ಧೆಂದ ವಾಯಪ್ಕ ವಿರ ೇಧ, ಪ್ರತ್ತಭಟನಗೆ ಕ್ಾರಣವಾಗಿದಾ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಮ ರು ಕ ಷ್ಟ್ ಕ್ಾಯೆಾಗಳನುನ
ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ರದುಾಗೆ ಳಸ್ತದೆ.
 ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಆಫ್ ಇೆಂಡಿಯಾ (ಆಬಿಷಐ) ಮುೆಂದ್ಧನ ವಷಷ ತ್ನನ ಮೊದಲ ಡಿಜಟಲ್ ಕರನ್ಸರ್ನುನ
ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಳಸುವ ನ್ರಿೇಕ್ಷೆ ಇದೆ.
 ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರವು ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣಾ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ಮ ಲಕ 2021ನೇ ಸಾಲಿನ ಭಾರತ್ದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸವಚಛ ನಗರಗಳ
ಪ್ಟಿಿರ್ನುನ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. ಸತ್ತ್ ಐದನೇ ವಷಷ ಕ ಡ ಮಧಯಪ್ರದೆೇಶದ ಇೆಂದೆ ೇರ್, ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸವಚಛ ನಗರ
ಎನ್ಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡಿದೆ.
 ದೆೇಶದ ಮೊದಲ ಮೊದಲ ರಹಸಯ ಮಾಗಷದಶಿಷ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ವಿಧವೆಂಸಕ ರ್ೌಕ್ಕ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿೆಂ ಅನುನ ಅಧಕ ತ್ವಾಗಿ
ಭಾರತ್ತೇರ್ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆಗೆ ಸೇಪ್ಷಡೆಗೆ ಳಸಲಾಯಿತ್ು
 ಆೆಂಧರ ಪ್ರದೆೇಶಕ್ಕೆ ಮ ರು ರಾಜ್ಧಾನ್ಗಳನುನ ಘ ೇಷಣೆ ಮಾಡುವ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ನ್ಣಷರ್ವನುನ ಆೆಂಧರ ಪ್ರದೆೇಶ
ಸಕ್ಾಷರ ಕ್ಕ ನಗ ಹಿೆಂಪ್ಡೆದ್ಧದುಾ, ಸ್ತಎೆಂ ಜ್ಗನ್ ಮೊೇಹನ್ ರಡಿ್ ಸಕ್ಾಷರ 3 ರಾಜ್ಧಾನ್ ಮಸ ದೆರ್ನುನ ಆೆಂಧರ
ಅಸೆಂಬಿೊರ್ಲಿೊ ಹಿೆಂದಕ್ಕೆ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ.

 ತ್ತರುಪ್ತ್ತರ್ ರಾಮಚೆಂದಾರಪ್ುರೆಂನಲಿೊ ಆೆಂಧರಪ್ರದೆೇಶ ರಾಜ್ಯದ ಅತ್ತ ದೆ ಡ್ ಹಾಗ ಅತ್ತ ಹಳೆರ್ ಜ್ಲಾಶರ್ಗಳಲಿೊ

ಒೆಂದಾದ ರಾರ್ಲ ಚರವು ಸುತ್ಿಲಿನ ಏರಿಗಳಲಿೊ ಬಿರುಕು ಉೆಂಟಾಗಿದೆ.
 ಬಾಲಾಕ್ಕ ೇಟ್ ವೈಮಾನ್ಕ ಸಜಷಕಲ್ ಸರೈಕ್ಡ ನೆಂತ್ರದ ಘ್ಟನರ್ಲಿೊ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನಕ್ಕೆ ನಡುಕ ಹುಟಿಿಸ್ತದ ಗ ರಪ್
ಕ್ಾಯಪ್ಿನ್ ಅಭಿನೆಂದನ್ ವಧಷಮಾನ್ ಗೆ ನ.22 ರೆಂದು ವಿೇರ ಚಕರ ಪ್ಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
 ಭಾರತ್ದ ವಿಜ್ಞಾನ್ ಜ್ಗದ್ಧೇಶ್ ಚೆಂದರ ಬ ೇಸ್ ಅವರ ಪ್ುಣಯಸಮರಣೆ ದ್ಧನವಾದ ಇೆಂದು (ನ.23) ದೆೇಶದ ವಿವಿಧ ರೆಂಗಗಳ
ಗಣಯರು ಅನೆಂತ್ ನಮನಗಳನುನ ಸಲಿೊಸ್ತದಾಾರ. ಸಸಯಸೆಂಕುಲಕ ೆ ಭಾವನಗಳವ ಎೆಂಬ ಅವರ ವೈಜ್ಞಾನ್ಕ ಪ್ರತ್ತಪ್ಾದನ
ಜಾಗತ್ತಕ ಮಟಿದಲಿೊ ದೆೇಶಕ್ಕೆ ಹಿರಿಮೆ ತ್ೆಂದುಕ್ಕ ಟಿಿತ್ುಿ. ಅವರ ಸಾಧನ, ಕ್ಕ ಡುಗೆಗಳು ಸಮರಣಿೇರ್
 ಭಾರತ್ ತ್ನನ ಸೆಂಗರಹಾಗ್ಾರಗಳೆಂದ 50 ಲಕ್ಷ ಬಾಯರಲ್ ತೆೈಲವನುನ ಮಾರುಕಟೆಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಳಸಲು ನ್ಧಷರಿಸ್ತದೆ.
 ವಿಶವದಲೊೇ ಬ ಹತ್ ಸಾವಷತ್ತರಕ ಆರ ೇಗಯ ಯೇಜ್ನ ಎೆಂಬ ಹಿರಿಮೆಗೆ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿರುವ 'ಆರ್ುಷ್ಾಮನ್ ಭಾರತ್'
ಯೇಜ್ನಗೆ ಮತ್ಿಷುಿ ಉತೆಿೇಜ್ನ ನ್ೇಡಲು ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸರಕ್ಾರ ಮುೆಂದಾಗಿದೆ. ಇನುಮೆಂದೆ ಚಿಕಿತ್ಾಸ ವಚಚ 10
ದ್ಧನಗಳಲಿೊಯೆೇ ಮರುಪ್ಾವತ್ತ ಆಗಲಿದೆ.
 ನಮಮ ಸೌರ ಮೆಂಡಲದ ರಚನರ್ ಸೆಂದಭಷದಲಿೊ ಗರಹಕ್ಾರ್ಗಳ್ಾಗದೆೇ ಉಳದ ಕ್ಷುದರಗರಹಗಳೆೆಂಬ ಆಕ್ಾಶಕ್ಾರ್ಗಳೆಂದ
ನಮಮ ಭ ಮಿಗೆ ನ್ರೆಂತ್ರ ಬದರಿಕ್ಕ ಇದೆಾೇ ಇರುತ್ಿದೆ. ಕ್ಷುದರಗರಹಗಳು ತ್ಮಮ ಪ್ರ್ಥ ಬದಲಿಸ್ತ ಭ ಮಿರ್ತ್ಿ ಧಾವಿಸ್ತ ಬೆಂದು
ಅಪ್ಾಳಸ್ತದರ ಉೆಂಟಾಗುವ ಅರ್ಾಹುತ್ ಊಹಿಸಲ ಅಸಾಧಯ. ಇದೆೇ ಕ್ಾರಣಕ್ಕೆ ಮಾನವ ಇತ್ತಹಾಸದಲೊೇ ಮೊದಲ
ಬಾರಿಗೆ ಭಾರಿೇ ಸಾಹಸವರೆಂದಕ್ಕೆ ಅಮೆರಿಕದ ಖಗೆ ೇಳ ವಿಜ್ಞಾನ ಸೆಂಸಾ ರ್ಾಸಾ ಕ್ಕೈ ಹಾಕಿದೆ.
 ದೆೇಶದ ಮಹಿಳೆರ್ರ ಫ್ಲವೆಂತ್ತಕ್ಕರ್ ದರ 2.2ರಿೆಂದ 2ಕ್ಕೆ ಇಳಕ್ಕಯಾಗಿದೆ’ ಎೆಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕುಟುೆಂಬ ಆರ ೇಗಯ
ಸಮಿೇಕ್ಷೆ–5ರ ಎರಡನೇ ಹೆಂತ್ದ ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
 ದೆೇಶದ ಲಿೆಂಗ್ಾನುಪ್ಾತ್ದಲಿೊ ಮಹಿಳೆರ್ರ ಸೆಂಖೆಯ ಇದೆೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಪ್ುರುಷರಿಗಿೆಂತ್ಲ ಹಚುಚ ಇದೆ ಎೆಂದು
ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕುಟುೆಂಬ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ–5ರ ವರದ್ಧರ್ನುನ ಉಲೊೇಖಿಸ್ತ ಆರ ೇಗಯ ಸಚಿವಾಲರ್ವು ಹೇಳದೆ.
ದೆೇಶದಲಿೊ ಈಗ 1,020 ಮಹಿಳೆರ್ರಿಗೆ 1,000 ಪ್ುರುಷರು ಇರಬಹುದು ಎೆಂದು ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ು ಅೆಂದಾಜಸ್ತದೆ.
 ಮಾನವಸೆಂಪ್ನ ಮಲ ಸಲಹಾ ಸೆಂಸಾ (ಹಚ್ ಆರ್ ಕನಸಲಿನ್ಸ) ಎಮಜಷೆಂಗ್ ನಡೆಸ್ತರುವ ಹಾಗ ಟೆೈಮ್ಸ ಉನನತ್
ಶಿಕ್ಷಣ (ಟಿಹಚ್ಇ) ಪ್ರಕಟಿಸ್ತರುವ ಜಾಗತ್ತಕ ಉದೆ ಯೇಗ್ಾಹಷತೆ ಶರೇಣಿ ಹಾಗ ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ಲಿೊ ಇದೆೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ
ಬೆಂಗಳ ರು ವಿಶವವಿದಾಯನ್ಲರ್ ಪ್ರವೇಶ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ.
 ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಐದನೇ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣವಾದ ನ ೇಯಾ್ ಇೆಂಟರ್ರ್ಾಯಷನಲ್ ಏರ್
ಪ್ರೇಟ್ಷ ನ್ಮಾಷಣಕ್ಕೆ ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಶೆಂಕುಸಾಾಪ್ನ ನರವೇರಿಸ್ತದರು.
 ಪ್ರಧಾನ ಮೆಂತ್ತರ ಗರಿೇಬ್ ಕಲಾಯಣ್ ಅನನ ಯೇಜ್ನ ಅಡಿರ್ಲಿೊ, ಪ್ರತ್ತೇ ವಯಕಿಿಗೆ ಪ್ರತ್ತೇ ತ್ತೆಂಗಳು ಐದು ಕ್ಕ.ಜ. ಆಹಾರ
ಧಾನಯವನುನ ಉಚಿತ್ವಾಗಿ ನ್ೇಡುವುದನುನ 2022ರ ಮಾಚ್ಷವರಗೆ ವಿಸಿರಿಸಲಾಗಿದೆ.
 2022 ಮತ್ುಿ 2023ರ ಆರ್ಥಷಕ ವಷಷದಲಿೊ ಕರಮವಾಗಿ ಶೇ. 9.3 ಮತ್ುಿ ಶೇ.7.9ರಷುಿ ಒಟುಿ ದೆೇಶಿೇರ್ ಉತ್ಾನನ
(ಜಡಿಪಿ) ಬಳವಣಿಗೆಯಾಗಲಿದೆ ಎೆಂದು ಮ ಡಿೇಸ್ ಅೆಂದಾಜ್ು ಮಾಡಿದೆ. ಭಾರತ್ 2021 - 22ರಲಿೊ ವಾಷ್ಟ್ಷಕ ಶೇ. 9.3
ರಿೆಂದ ಶೇ. 9.6 ಜಡಿಪಿ ಬಳವಣಿಗೆ ಸಾಧಸಬಹುದು ಎೆಂದು ಎಸ್ಬಿಐ ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ವರದ್ಧ ತ್ತಳಸ್ತದೆ.

 ಭಾರತ್ತೇರ್ ವಾರ್ುಪ್ಡೆಗೆ (IAF) ಲೈಟ್ ಕ್ಾೆಂಬಾಯಟ್ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿಗಷಳ (LCH) ಮೊದಲ ತ್ೆಂಡವನುನ ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ
ಮೊೇದ್ಧ ಹಸಾಿೆಂತ್ರಿಸ್ತದಾಾರ. ಎಚ್ಎಎಲ್ ನ್ಮಿಷಸ್ತರುವ ಈ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿನಷ ಮೊದಲ ಹೆಂತ್ವು ಮೆೇಕ್ಡ ಇನ್ ಇೆಂಡಿಯಾಗೆ
ದೆ ಡ್ ಚೈತ್ನಯ ನ್ೇಡಲಿದೆ.
 ಭಾರತ್ತೇರ್ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆರ್ು ಮುೆಂಬೈನ ರ್ೌಕ್ಾನಲರ್ಲಿೊ ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ 'ಐಎನ್ಎಸ್ ವೇಲಾ'ವನುನ ಸೇವಗೆ ಸೇಪ್ಷಡೆ
ಮಾಡಿಕ್ಕ ೆಂಡಿದೆ. ‘ವೇಲಾ’ ಆಗಮನದೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ದೆೇಶದ ರ್ೌಕ್ಾ ಶಕಿಿಗೆ ಮತ್ಿಷುಿ ಬಲ ಬೆಂದ್ಧದೆ.
 ನ್ೇತ್ತ ಆಯೇಗದ ಬಹು ಆಯಾಮ ಬಡತ್ನ ಸ ಚಯೆಂಕ(ಎೆಂಪಿಐ)ದ ಪ್ರಕ್ಾರ ಬಿಹಾರ, ಜಾಖಷೆಂಡ್ ಮತ್ುಿ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶ
ರಾಜ್ಯಗಳು ಭಾರತ್ದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಬಡ ರಾಜ್ಯಗಳ್ಾಗಿ ಹ ರಹ ಮಿಮವ.
 ಜಾಖಷಡ್ ನ ಧರ್ಾಾದ್ ನಲಿೊನ ಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರೇರ್ ಗಣಿಗ್ಾರಿಕ್ಕ ಮತ್ುಿ ಇೆಂಧನ ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಸೆಂಸಾರ್ಲಿೊನ ಸೆಂಶ ೇಧಕರು
ಕಲಿೊದಾಲಿನ್ೆಂದ ಆಭರಣಗಳನುನ ತ್ಯಾರಿಸುವ ವಿಧಾನವನುನ ಕೆಂಡುಹಿಡಿದ್ಧದಾಾರ.
 ಗ್ಾಳರ್ ಗುಣಮಟಿ ಕಳಪ್ ಇರುವ ಜ್ಗತ್ತಿನ 100 ನಗರಗಳಲಿೊ ಭಾರತ್, ಚಿೇರ್ಾ, ಪ್ಾಕಿಸಾಿನದೆಾೇ 94ನಗರಗಳು ಇವ.
ನ ರು ನಗರಗಳ ಪ್ೈಕಿ ಭಾರತ್ದ 46, ಚಿೇರ್ಾ 42, ಪ್ಾಕಿಸಾಿನ 6, ಬಾೆಂಗ್ಾೊದೆೇಶ 4, ಇೆಂಡೆ ೇನೇಷ್ಾಯ ಹಾಗ
ಥೈಲಾಯೆಂಡ್ನ ತ್ಲಾ ಒೆಂದು ನಗರಗಳು ಇವ. ಭಾರತ್ದ ಘಾಜಯಾಬಾದ್, ಬುಲೆಂದ್ಶಹರ್, ಬಿಸರಖ್ ಜ್ಲಾಲ್ಪ್ುರ,
ಭಿವಡಿ, ನ ಯಾ್, ಗೆರೇಟರ್ ನ ಯಾ್, ಕ್ಾನುಾರ, ಲಖರ್ೌ ಹಾಗ ದ್ಧಲಿೊ ವಿಶವದಲೊೇ ಹಚುಚ ವಾರ್ುಮಾಲಿನಯ
ಇರುವ ನಗರಗಳು ಎನ್ಸ್ತವ.
 ಮ ರು ಕ ಷ್ಟ್ ಕ್ಾಯಿದೆಗಳನುನ ರದುಾಪ್ಡಿಸಲು ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸರಕ್ಾರ ನ್ಧಷರಿಸ್ತದ ನೆಂತ್ರ, ಬಳೆಗಳ ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲಗೆ
ಕ್ಾನ ನ್ನ ಖಾತ್ರಿ ಕ್ಕ ಟುಿ ವಿಸಿರಿಸಬೇಕು ಎೆಂಬ ಬೇಡಿಕ್ಕ ಮುನನಲಗೆ ಬೆಂದ್ಧದೆ.
 ಹಿೆಂದ ಮಹಾಸಾಗರದಲಿೊ ಭದರತೆರ್ನುನ ಹಚಿಚಸಲು ಮತ್ುಿ ರ್ೌಕ್ಾ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ ಹಚಿಚಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆವ ಸಲುವಾಗಿ
ಭಾರತ್, ಶಿರೇಲೆಂಕ್ಾ ಮತ್ುಿ ಮಾಲಿ್ೇವಸನ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆಗಳು ಸಾಗರ ೇತ್ಿರ ತ್ತರಪ್ಕ್ಷಿೇರ್ ಸಮರಾಭಾಯಸ ನಡೆಸ್ತವ.
 ಭಾರತ್ತೇರ್ ರ್ೌಕ್ಾಸೇನರ್ 25ನೇ ಮುಖಯಸಾರಾಗಿ ಅಡಿಮರಲ್ ಆರ್. ಹರಿ ಕುಮಾರ್ ಅಧಕ್ಾರ ಸ್ತವೇಕ್ಾರ ಮಾಡಿದಾಾರ.
ಅಡಿಮರಲ್ ಕ್ಕಬಿ ಸ್ತೆಂಗ್ ಅವರ ನ್ವ ತ್ತಿ ಬಳಕ ಅಡಿಮರಲ್ ಆರ್. ಹರಿ ಕುಮಾರ್ ಅವರನುನ ರ್ೌಕ್ಾಸೇನರ್ ನ ತ್ನ
ಮುಖಯಸಾರರ್ಾನಗಿ ನೇಮಕ ಮಾಡಿ ಆದೆೇಶ ಹ ರಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಅಿಂತರಾಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು
 ಬಹು ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳಗೆ ಹಚುಚ ರ್ಾಯರ್ರ್ುತ್ ತೆರಿಗೆರ್ನುನ ಅಳವಡಿಸುವ ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದ 136 ರಾಷರಗಳು
ಒಪ್ಾೆಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿವ. ಜಾಗತ್ತಕ ಕ್ಾಪ್ರಷರೇಟ್ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳಗೆ ಕನ್ಷಠ ಶೇ. 15 ತೆರಿಗೆ ವಿಧಸಲು ಇದರಿೆಂದ ಹಾದ್ಧ
ಸುಗಮವಾಗಿದೆ.
 ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ವೈರಸ್ ನ್ರ ೇಧಕ ಮಾತೆರ ಮೊಲುನಪಿರವಿಗೆಷ ಬಿರಟನ್ ಅನುಮತ್ತ ನ್ೇಡಿದುಾ, ಜ್ಗತ್ತಿನಲೊೇ ಸ ೇೆಂಕಿನ
ವಿರುದಿ ಹ ೇರಾಡಲು ಮಾತೆರಗಳಗೆ ಸಮಮತ್ತ ಸ ಚಿಸ್ತದ ಮೊದಲ ರಾಷರ ಎೆಂಬ ಖಾಯತ್ತಗೆ ಭಾಜ್ನವಾಗಿದೆ.
 ವಿಶವದ ಬಡ ರಾಷರಗಳಗೆ ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಮ ಲದ ವಿದುಯತ್ ಅನುನ ಪ್ರರೈಸುವ ವಿಶವ ವಿದುಯತ್ ಗಿರಡ್
ಯೇಜ್ನಗೆ ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಬಿರಟನ್ ಚಾಲನ ನ್ೇಡಿವ.
 ಗ್ಾೊಸ ್ೇದಲಿೊ ನಡೆರ್ುತ್ತಿರುವ ಜಾಗತ್ತಕ ಹವಾಮಾನ ಶ ೆಂಗಸಭೆರ್ಲಿೊ ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಅವರು 2070ರ
ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತ್ವನುನ ಇೆಂಗ್ಾಲಮುಕಿ ದೆೇಶವರ್ಾನಗಿ ಪ್ರಿವತ್ತಷಸುವುದಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸ್ತದಾಾರ. ಹವಾಮಾನ ಮಾಲಿನಯದ
ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಅವರು ಐದು ಭರವಸಗಳನುನ ನ್ೇಡಿದಾಾರ.

 ಇೆಂಡೆ ೇನೇಷ್ಾಯ ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳು, ಡೆೆಂಗ ಯ ಸ ೇೆಂಕು ಹರಡುವ ಸ ಳೆೆರ್ನುನ ಮಟಿ ಹಾಕಲು ಮತೆ ಿೆಂದು ಜ್ನ ಸನೇಹಿ
ಸ ಳೆೆ ತ್ಳ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಪ್ಡಿಸಲು ಮುೆಂದಾಗಿದಾಾರ. 'ವರಲಾಾಚಿಯಾ' ಇದು ಕಿೇಟಗಳಲಿೊ ಕ್ಾಣಿಸುವ ಸಾಮಾನಯವಾದ
ಬಾಯಕಿಿರಿಯಾ. ಕ್ಕಲವು ಜಾತ್ತರ್ ಸ ಳೆೆ, ನ ಣ, ಚಿಟೆಿ ಮತ್ುಿ ಪ್ತ್ೆಂಗದೆಂತ್ಹ ಕಿೇಟಗಳಲಿೊ ಇದು ಸಾಮಾನಯವಾಗಿ
ಕ್ಾಣಿಸುತ್ಿದೆ. ಆದರ ಡೆೆಂಗ ಯ ವೈರಾಣು ಪ್ಸರಿಸುವ 'ಅಡಿಸ್ ಇಜಪಿಿ' ಸ ಳೆೆರ್ಲಿೊ ಮಾತ್ರ ವರಲಾಾಚಿಯಾ
ಬಾಯಕಿಿರಿಯಾ ಕ್ಾಣಿಸುವುದ್ಧಲೊ
 ಗೆ ೇವಾದಲಿೊ ನಡೆರ್ಲಿರುವ 52 ನೇ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಚಲನಚಿತೆ ರೇತ್ಸವಕ್ಾೆಗಿ ಭಾರತ್ತೇರ್

ಪ್ನ ೇರಮಾ ವಿಭಾಗದಲಿೊ 25 ಫ್ರೇಚರ್ ಮತ್ುಿ 20 ರ್ಾನ್ಫೇಚರ್ ಚಿತ್ರಗಳು ಆಯೆೆಯಾಗಿವ. ಸಾಗರ ಪ್ುರಾಣಿಕ
ನ್ದೆೇಷಶನದ ’ಡೆ ಳುೆ’, ಪ್ರವಿೇಣ ಕ ಪ್ಾಕರ ಅವರ ’ತ್ಲದೆಂಡ’, ಮನಸ ರ ನ್ದೆೇಷಶನದ ’ಆಕ್ಡಿ 1978’ ಮತ್ುಿ ಗಣೆೇಶ
ಹಗಡೆ ನ್ದೆೇಷಶನದ ’ನ್ೇಲಿ ಹಕಿೆ’ ಚಿತ್ರಗಳು ಪ್ರದಶಷನಗೆ ಳೆಲಿವ.
 ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದ ಲೇಖಕ ಡೆೇಮನ್ ಗ್ಾಲ್ಟ್ ಅವರ ಕ್ಾದೆಂಬರಿ 'ದ್ಧ ಪ್ಾರಮಿಸ್' ಪ್ರತ್ತಷ್ಟ್ಠತ್ ಬ ಕರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ
ಆಯೆೆಯಾಗಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದಲಿೊನ ವಣಷಭೆೇದ ನ್ೇತ್ತ ಮತ್ುಿ ಬಿಳರ್ ವಣಷದ ಕುಟುೆಂಬದ ಕಥರ್ನುನ ಕ್ಾದೆಂಬರಿ
ಒಳಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
 ಮಹಾತ್ಮ ಗ್ಾೆಂಧ ಸಮರಣಾರ್ಥಷ ಅವರ ಜೇವನ ಮತ್ುಿ ಪ್ರೆಂಪ್ರ ಕ್ಕ ೆಂಡಾಡುವ 5 ಪ್ೌೆಂಡನ ಹ ಸ ರ್ಾಣಯವನುನ
ದ್ಧೇಪ್ಾವಳ ಹಬಾದ ಅೆಂಗವಾಗಿ ಬಿರಟನ್ ಹಣಕ್ಾಸು ಸಚಿವ ರಿಷ್ಟ್ ಸುನಕ್ಡ ಅವರು ಅರ್ಾವರಣಗೆ ಳಸ್ತದರು.
 ನೇಪ್ಾಳದಲಿೊ ಐದು ದ್ಧನಗಳ ಸುದ್ಧೇಘ್ಷ ತ್ತಹಾರ್ ಹಬಾದ ಭಾಗವಾಗಿ 'ಕುಕುರ್ ತ್ತಹಾರ್' ಅನುನ ಆಚರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ
ಹಬಾವನುನ ತ್ತಹಾರ್ ಹಬಾದ ಎರಡನೇ ದ್ಧನದೆಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಈ ಹಬಾದಲಿೊ ರ್ಾಯಿಗಳಗೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಜ
ಸಲಿೊಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಸಾಕು ಮತ್ುಿ ಬಿೇದ್ಧ ರ್ಾಯಿಗಳಗೆ ಆಹಾರ ನ್ೇಡಿ ಗ್ೌರವಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ನೇಪ್ಾಳದಲಿೊ ರ್ಾಯಿಗಳನುನ
ರ್ಮನ ರಕ್ಷಕ ಮತ್ುಿ ದ ತ್ ಎೆಂದು ಪ್ರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಭಾರತ್ದ ನೇತ್ ತ್ವದ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಸ ೇಲಾರ್ ಒಕ ೆಟಕ್ಕೆ ಅಮೆರಿಕ ನ.10 ರೆಂದು ಅಧಕ ತ್ವಾಗಿ
ಸೇಪ್ಷಡೆಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
 ಅಫಾಾನ್ಸಾಿನ ಜಾಗತ್ತಕ ಭಯೇತ್ಾಾದನಗೆ ಸವಗಷದೆಂತ್ಾಗಲು ಅವಕ್ಾಶ ನ್ೇಡದೆಂತೆ ಕ್ಕಲಸ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಭಾರತ್,
ರಷ್ಾಯ, ಇರಾನ್ ಹಾಗ ಮಧಯಪ್ಾರಚಯದ ಐದು ರಾಷರಗಳು ದೆಹಲಿರ್ಲಿೊ ನಡೆದ ಸೆಂವಾದದಲಿೊ ನ್ಧಷರಿಸ್ತವ.
 ರ್ುಎಸ್ ಏರ್ ಕ್ಾವಲಿಟಿ ಇೆಂಡೆಕ್ಡಸ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ವಾರ್ು ಮಾಲಿನಯದ ಅೆಂಕಿಅೆಂಶಗಳ ಪ್ರಕ್ಾರ, ವಿಶವದ ಅತ್ಯೆಂತ್
ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರಗಳ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನದ ಲಾಹ ೇರ್ ಅಗರಸಾಾನದಲಿೊದೆ.
 ಚಿೇರ್ಾದ ಹಾಲಿ ಅಧಯಕ್ಷ ಕಿಸ ಜನ್ಪಿೆಂಗ್ ದಾಖಲರ್ ಮ ರನೇ ಅವಧಗ ಅಧಯಕ್ಷರಾಗಿ ಮುೆಂದುವರಿರ್ಲು ಅವಕ್ಾಶ
ನ್ೇಡುವ ಐತ್ತಹಾಸ್ತಕ ತ್ತೇಮಾಷನವನುನ ಆಡಳತ್ಾರ ಢ ಕಮುಯನ್ಷ್ಿ ಪ್ಕ್ಷ (ಸ್ತಪಿಸ್ತ) ಕ್ಕೈಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
 ರಷ್ಾಯದ ಎಸ್-400 ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ನ್ರ ೇಧಕ ವಯವಸಾ, ಬಿರಟನನ ಎೆಂ777 ಹ ವಿಟೆರ್ ಗನ್ಳು ಭಾರತ್ತೇರ್ ಸೇನರ್ ಬತ್ಿಳಕ್ಕ
ಸೇರಿದುಾ, ಗಡಿರ್ಲಿೊ ಸದಾ ಕಿರಿಕಿರಿ ಉೆಂಟುಮಾಡುವ ಚಿೇರ್ಾ ಜ್ತೆ ಹ ೇರಾಡಲು ಮತ್ಿಷುಿ ಶಕಿಿ ತ್ುೆಂಬಿವ.
 ಐಸ್ತಸ್ತ ಟಿ20 ಕಿರಕ್ಕಟ್ ವಿಶವಕಪ್ ಟ ನ್ಷರ್ಲಿೊ ಆಸರೇಲಿಯಾ ತ್ೆಂಡದ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಬರ ಕ್ಕ ನಗ ಅೆಂತ್ಯಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿ ನ ಯಜಲೆಂಡ್ ತ್ೆಂಡದ ಎದುರು 8 ವಿಕ್ಕಟ್ಗಳ ಭಜ್ಷರಿ ಜ್ರ್ ದಾಖಲಿಸುವ ಮ ಲಕ ಕ್ಾೆಂಗರ ಪ್ಡೆ ಮೊತ್ಿ
ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಟಿ20 ವಿಶವಕಪ್ ಟೆ ರೇಫ್ರ ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿದ್ಧದೆ.

 ಕಳೆದ ಎರಡು ದಶಕಗಳಲಿೊ ಜಾಗತ್ತಕ ಸೆಂಪ್ತ್ುಿ ಮ ರು ಪ್ಟುಿ ಅಧಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಾದ್ಧರ್ಲಿೊ ಅಮೆರಿಕವನುನ ಹಿೆಂದ್ಧಕಿೆ
ಜಾಗತ್ತಕ ಮಟಿದಲಿೊ ಚಿೇರ್ಾ ಮೊದಲ ಸಾಾನಕ್ಕೆೇರಿದೆ.
 ಆಸರೇಲಿಯಾದಲಿೊ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿ ಪ್ಾರಣಾೆಂತ್ತಕ ಮತ್ುಿ ದೆ ಡ್ ಜೇಡವರೆಂದು ಪ್ತೆಿಯಾಗಿದೆ.ಅಷ್ಮಿೇ ಅಲೊ
ಇದೆೇ ಜೇಡ ಆಯೆಂಟಿ ವಿಷಕ್ಾರಿರ್ ಆಗಿದೆ.
 2021-25ರ ಅವಧಗೆ ವಿಶವಸೆಂಸಾರ್ ಸಾೆಂಸೆ ತ್ತಕ ಮತ್ುಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸೆಂಸಾರ್ ಕ್ಾರ್ಷಕ್ಾರಿ ಮೆಂಡಳಗೆ ನಡೆದ
ಮರುಚುರ್ಾವಣೆರ್ಲಿೊ ಭಾರತ್ ಜ್ರ್ಗಳಸ್ತದೆ.

 ಅತ್ಾಯಚಾರದ ಅಪ್ರಾಧಗಳ ಕ್ಾಮಾಸಕಿಿ ಕುಗಿ್ಸಲು ಮುೆಂದಾಗಿರುವ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನ ಸಕ್ಾಷರಕ್ಕೆ ಒೆಂದು ರಿೇತ್ತರ್ಲಿೊ ಜ್ರ್
ಸ್ತಕಿೆದೆ. ಕ್ಾಮಾಶಕಿಿ ಕುಗಿ್ಸಲು ರಾಸಾರ್ನ್ಕ ಬಳಕ್ಕ ಮಾಡುವ ಮಸ ದೆಗೆ ಪ್ಾಕ್ಡ ಸೆಂಸತ್ನಲಿೊ ಅೆಂಗಿೇಕ್ಾರ ಸ್ತಕಿೆದೆ.
 ಮೌೆಂಟ್ ಅಬುವಿನಲಿೊ ಇರುವ ಪಿಆಎಷಲನ 1.2 ಮಿೇಟರ್ ದ ರದಶಷಕದಲಿೊ, ಆಪಿಿಕಲ್ ಫೆೈಬಫೆಷಡ್ ಸಾಕ್ಕ ರಗ್ಾರಫ್
(ಪ್ರಸ್) ಅನುನ ಬಳಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡು ಈ ಅನಯ ಸೌರಮೆಂಡಲದ ಗರಹವನುನ ಪ್ತೆಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
 ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದಲಿೊ ಕ್ಾಣಿಸ ೆಂಡಿರುವ ಹ ಸ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರ ವಿಶವಕ್ಕೆ ಮತೆ ಿಮೆಮ ಬದರಿಕ್ಕವರಡು್ತ್ತಿದೆ. ಇದು ಡೆಲಾಿ
ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಕಿೆೆಂತ್ ಹಚುಚ ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿ ಎೆಂದು ನೆಂಬಲಾಗಿದುಾ, ಕಳೆದ ಒೆಂದು ವಾರದಲಿೊ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದಲಿೊ ಹ ಸ
ಪ್ರಕರಣಗಳು ಶೇಕಡ 200 ರಷುಿ ಹಚಾಚಗಿದೆ. ಈ ಹ ಸ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರವನುನ ಓಮಿಕ್ಾರನ್ (B.1.1.529) ಎೆಂದು
ಹಸರಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಫೆರೆಂಚ್ ಸೇರ್ಾ ಪ್ಡೆಗಳ ಜ್ೆಂಟಿ ಸಮಾರಾಭಾಯಸ 'ಎಕ್ಡಸ ಶಕಿಿ'. ಫಾರನಸನ ಮಿಲಿಟರಿ ಶಾಲರ್ಲಿೊ
ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆರ್ ಅಭಾಯಸ ನಡೆದ್ಧದುಾ, ಭಾರತ್ದ 3 ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು, 3 ಜ್ ನ್ರ್ರ್ ಕಮಿಷನ್್ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು, 37
ಸೈನ್ಕರು ಭಾಗಿಯಾಗಿದಾಾರ.
 ಅಜಷೆಂಟಿೇರ್ಾದ ಫ್ುಟಾಾಲ್ ಆಟಗ್ಾರ ಲಯನಲ್ ಮೆಸ್ತಸ ಅವರು ವಿಶವದ ಉತ್ಿಮ ಆಟಗ್ಾರ ವಿಭಾಗದಲಿೊ ಪ್ರತ್ತಷ್ಟ್ಠತ್
ಬಾಲನ್ ಡಿ'ಓರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ 7ನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮುಡಿಗೆೇರಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡಿದಾಾರ. ಈ ಮ ಲಕ ರಾಬಟ್ಷ ಲವೆಂಡೆ ಸ್ತೆ ಮತ್ುಿ
ಜಾಗಿಷನ್ಹ ಅವರನುನ ಹಿೆಂದ್ಧಕಿೆದಾಾರ.
 ಸಾಮಾಜಕ ಜಾಲತ್ಾಣ ಟಿವಟರ್ ಮುಖಯ ಕ್ಾರ್ನ್ವಾಷಹಕ ಅಧಕ್ಾರಿ (ಸ್ತಇಒ) ಸಾಾನಕ್ಕೆ ಜಾಕ್ಡ ಡಾಸ್ತಷ ರಾಜೇರ್ಾಮೆ
ನ್ೇಡಿದುಾ, ಭಾರತ್ತೇರ್ ಮ ಲದ ಪ್ರಾಗ್ ಅಗವಾಷಲ್ ಅವರು ನ ತ್ನ ಸ್ತಇಒ ಆಗಿ ಆಯೆೆಯಾಗಿದಾಾರ.
ದ್ಧನ ವಿಶೇಷತೆಗಳು
 ಪ್ರತ್ತ ವಷಷ ನವೆಂಬರ್ 11 ರೆಂದು ಭಾರತ್ದಲಿೊ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ದ್ಧನ'ವಾಗಿ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಈ ದ್ಧನದೆಂದು
ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ದಾಶಷನ್ಕರಾದ ಡಾ.ಮೌಲಾರ್ಾ ಅಬುಾಲ್ ಕಲಾೆಂ ಅಜಾದ್ ರವರನುನ ಭಾರತ್ತೇರ್ರಲೊರ ನನರ್ುವ ದ್ಧನ. ಅವರ
ಜ್ನಮದ್ಧನ ಸಹ ಹೌದು.
 ಪ್ರತ್ತ ವಷಷ ನವೆಂಬರ್ 12ನುನ ಜಾಗತ್ತಕ ನುಯಮೊೇನ್ಯಾ ದ್ಧನವರ್ಾನಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ನವೆಂಬರ್ 14 ಪ್ೆಂಡಿತ್ ಜ್ವಾಹರಲಾಲ್ ನಹರು ಅವರ ಜ್ನಮದ್ಧನ. ಈ ದ್ಧನವನುನ ಮಕೆಳ ದ್ಧರ್ಾಚರಣೆ ಎೆಂದು ದೆೇಶದಾದಯೆಂತ್
ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
 ನವೆಂಬರ್ 14. ವಿಶವ ಮಧುಮೆೇಹ ದ್ಧನ. ಇನುಸಲಿನ್ ಕೆಂಡು ಹಿಡಿದ ಡಾ.ಫೆರಡರಿಕ್ಡ ಬಾಯೆಂಟಿೆಂಗ್ ಜ್ನಮದ್ಧನ. ಆತ್ ಚಾಲ್ಸಷ
ಬಸ್ಿ ಜ ತೆಗ ಡಿ 1921-22 ರಲಿೊ ಮಧುಮೆೇಹಕ್ಕೆ ಔಷಧ ಕೆಂಡುಹಿಡಿದ ಸುದ್ಧೇಘ್ಷ ಸಾಹಸಗ್ಾಥಗೆ ನ ರು ವಷಷ ತ್ುೆಂಬಿದೆ.

 ಬಿಸಾಷ ಮುೆಂಡಾ ಅವರ ಜ್ನಮದ್ಧನವಾದ ನವೆಂಬರ್ 15 ಅನುನ 'ಜ್ೆಂಜಾಟಿರ್ ಗ್ೌರವ್ ದ್ಧವಸ್' ಎೆಂದು ಆಚರಿಸಲು ಐತ್ತಹಾಸ್ತಕ
ನ್ಧಾಷರವನುನ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಲಾಗಿದೆ ಎೆಂದು ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ತ್ತಳಸ್ತದಾಾರ
 1949ರಲಿೊ ಸೆಂವಿಧಾನ ರಚರ್ಾ ಸಭೆರ್ು ಭಾರತ್ದ ಸೆಂವಿಧಾನವನುನ ಅೆಂಗಿೇಕರಿಸ್ತದ ನನಪಿಗ್ಾಗಿ ದೆೇಶ ಇೆಂದು (ನವೆಂಬರ್
26) ಸೆಂವಿಧಾನ ದ್ಧನವನುನ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದೆ.
 ಪ್ರತ್ತ ವಷಷ ನವೆಂಬರ್ 26 ರೆಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹಾಲು ದ್ಧನವನುನ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಈ ಮಾಹಿತ್ತ monthly ಮಾಸ ಪ್ತ್ತರಕ್ಕರ್ನುನ www.nammakpsc.com ಇೆಂದ ಡೌನ ೊೇಡ್

ಮಾಡಿಕ್ಕ ೆಂಡು ನಮಮನುನ ಬೆಂಬಲಿಸ್ತದಕ್ಕೆ ಧನಯವಾದಗಳು

ವಿಶೇಷ ಲೇಖನಗಳು
ನ ೇಟು ಅಮಾನ್ಯೇಕರಣಕ್ಕೆ 5 ವಷಷ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ನ ೇಟು ಅಮಾನ್ಯೇಕರಣಕ್ಕೆ 5 ವಷಷ ಪ್ರಣಷಗೆ ೆಂಡಿದೆ. ಆದರ ಜ್ನರ ಬಳ ನಗದು ಪ್ರಮಾಣ ಹಚುಚತ್ಿಲೇ
ಬೆಂದ್ಧದೆ. ಭಾರತ್ತೇರ್ ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ವರದ್ಧ ಪ್ರಕ್ಾರ 2021ರ ಅಕ್ಕ ಿೇಬರ್

8ರೆಂದು ಜ್ನರ ಬಳ 28.30 ಲಕ್ಷ ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ ಪ್ಾಯಿ ಮೌಲಯದ ನ ೇಟುಗಳವ.
ಭಾರತ್ತೇರ್ ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ಏನ್ದೆ ?
 ವರದ್ಧ ಪ್ರಕ್ಾರ, 2020ರಲಿೊ ಭಾರತ್ವು 25.5 ಬಿಲಿರ್ನ್ ಮೊತ್ಿದ

ರಿರ್ಲ್ ಟೆೈಮ್ ಪ್ಾವತ್ತ ಮಾಡಿದೆ
 ಡಿಜಟಲ್ ಪ್ಾವತ್ತ ಹಚಚಳವಾಗಿದಾರ ಜ್ನರ ಬಳ ನಗದು (ಕರನ್ಸ
ನ ೇಟುಗಳು) ಪ್ರಮಾಣವರ ಹಚುಚತ್ಿಲೇ ಬೆಂದ್ಧದೆ. ಅದರಲಿೊ ಕಳೆದ ಒೆಂದು ವಷಷದ್ಧೆಂದ್ಧೇಚಗೆ. ಜ್ನರ ಬಳ ನಗದು
ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಭಾರಿೇ ಏರಿಕ್ಕ ಕೆಂಡಿದೆ. ಇದರಲಿೊ ಕ್ಕ ೇವಿಡ್- 19 ಪ್ಾತ್ರವರ ಬಹಳಷ್ಟ್ಿದೆ.
 ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ ಸ ೇೆಂಕಿನ ಸೆಂದಭಷದಲಿೊ, ತ್ಮಮ ತ್ತ್ೆಷಣದ ಅಗತ್ಯಗಳಗೆ ಬೇಕ್ಾದ ಹಣವನುನ ನಗದು ರ ಪ್ದಲಿೊ
ಇಟುಿಕ್ಕ ಳೆಲು ಆರೆಂಭಿಸ್ತದರು. ಇದರಿೆಂದ ಜ್ನರ ಬಳ ನಗದು ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಭಾರಿೇ ಏರಿಕ್ಕಯಾಗಿದೆ
 ಭಾರತ್ತೇರ್ ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ, ಪ್ರತ್ತ 15 ದ್ಧನಗಳಗೆ ಮೆಮ "Currency with the People" ಬಗೆ್ ರಿಪ್ರೇಟ್ಷ
ನ್ೇಡುತ್ಿದೆ. ಅೆಂದರ ಜ್ನರ ಬಳ ಇರುವ ನಗದು ಹಣದ ಪ್ರಮಾಣ ಎಷುಿ? ಹಾಗ ದೆೇಶದಲಿೊ ಚಲಾವಣೆರ್ಲಿೊರುವ
ಕರನ್ಸ ಎಷುಿ ಅನ ನೇದನುನ ಈ ವರದ್ಧಯಿೆಂದ ನ್ಧಾಷರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಆರ್ಬಿಐ ವರದ್ಧ ಪ್ರಕ್ಾರ 2021ರ ಅಕ್ಕ ಿೇಬರ್ 8ರೆಂದು ಜ್ನರ ಬಳ 28.30 ಲಕ್ಷ ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ ಪ್ಾಯಿ ಮೌಲಯದ
ನ ೇಟುಗಳರುವುದು ಅೆಂಕಿ-ಅೆಂಶಗಳೆಂದ ತ್ತಳದು ಬೆಂದ್ಧದೆ.
 ಹಾಗೆ ನ ೇಡಿದರ, ನ ೇಟು ಅಮಾನಯ ಮಾಡುವುದಕ ೆ ಮುನನ ಅೆಂದರ 2016ರ ನವೆಂಬರ್ 4ಕ್ಕೆ ಹ ೇಲಿಕ್ಕ ಮಾಡಿದರ,
ಅೆಂದು ಜ್ನರ ಬಳ 17.97 ಲಕ್ಷ ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ ಪ್ಾಯಿ ಮೌಲಯದ ನ ೇಟುಗಳದಾವು. ಈ ಎರಡ ದ್ಧರ್ಾೆಂಕಗಳ ನಡುವ
ಹಣದ ಹಣದ ಪ್ರಮಾಣವನುನ ಹ ೇಲಿಕ್ಕ ಮಾಡಿದರ, ಪ್ರಸುಿತ್ ಜ್ನರ ಬಳ ಶೇ. 57.48ರಷುಿ ಹಣ ನಗದು ರ ಪ್ದಲಿೊ
ಇರುವುದು ತ್ತಳರ್ುತ್ಿದೆ. ಅೆಂದರ ಒಟುಿ 10.33 ಲಕ್ಷ ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ ಪ್ಾಯಿಗ ಅಧಕ ಹಣ ಜ್ನರ ಬಳ ಇದೆ ಎೆಂಬುದು
ತ್ತಳರ್ುತ್ಿದೆ.
ಜ್ಗತ್ತಿನಲೊೇ ಅತ್ತೇ ಹಚುಚ ಡಿಜಟಲ್ ಪ್ಾವತ್ತ!
 ಪ್ರತ್ತದ್ಧನ ಡಿಜಟಲ್ ಪ್ೇಮೆೆಂಟ್ ಅತ್ಯೆಂತ್ ವೇಗವಾಗಿ ಭಾರತ್ತೇರ್ರು ಅಪಿಾಕ್ಕ ಳುೆತ್ತಿದಾಾರ. ಈ ಬಗೆ್ ಅೆಂಕಿ-ಅೆಂಶಗಳನುನ
ಕಲ ಹಾಕುವ ವಲ್್ಷ ವೈಡ್ ಟಾರಯಕಿೆಂಗ್ ಪ್ಾವತ್ತ ವಯವಸಾಗಳ ಕೆಂಪ್ನ್ ಎಸ್ತಐ(ACI) ಮಾಚ್ಷ 2021ರಲಿೊ ಬಿಡುಗಡೆ
ಮಾಡಿರುವ ಮಾಹಿತ್ತ ಪ್ರಕ್ಾರ, ಭಾರತ್ತೇರ್ರು ವಿಶವದಲೊೇ ಅತ್ತ ಹಚುಚ ಅೆಂದರ 25.5 ಬಿಲಿರ್ನ್ ರಿರ್ಲ್ ಟೆೈಮ್
ಪ್ಾವತ್ತ ಮಾಡಿದಾಾರ ಅೆಂತ್ಾ ತ್ತಳಸ್ತದೆ. ಎಸ್ತಐ ಕೆಂಪ್ನ್ ಭಾರತ್ದ ವಬ್ ಸೈಟ್ MyGovt ಜ ತೆಗೆ ಸವೇಷ ಮಾಡಿ,
ಚಿೇರ್ಾಕಿೆೆಂತ್ ಅತ್ಯಧಕ ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಭಾರತ್ತೇರ್ರು ಡಿಜಟಲ್ ರ ಪ್ದಲಿೊ ಪ್ಾವತ್ತ ಮಾಡಿದಾಾರ ಅನ ನೇ
ಮಾಹಿತ್ತರ್ನುನ ಕಲ ಹಾಕಿದೆ.

ಡಿಮಾನ್ಟೆೈಸೇಷನ್ ಎೆಂದರೇನು?
 ಡಿಮಾನ್ಟೆೈಸೇಷನ್ ಅರ್ಥವಾ ಅಪ್ನಗದ್ಧೇಕರಣ ಎನುನವುದು ಕರನ್ಸರ್ ಕ್ಾನ ನು ಮಾನಯತೆರ್ನುನ ರದುಾಗೆ ಳಸುವ

ಪ್ರಕಿರಯೆಯಾಗಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕರನ್ಸರ್ ಬದಲಾವಣೆ ಇದಾಾಗಲಲಾೊ ಅದು ಸೆಂಭವಿಸುತ್ಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ
2016ರಲಿೊ ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಹಳೆರ್ 500 ಮತ್ುಿ 1000 ರು. ನ ೇಟುಗಳನುನ ಅಮಾನಯಗೆ ಳಸಲಾಗಿತ್ುಿ. ರದಾಾದ
ನ ೇಟಿನ ಬದಲು ಹ ಸ ನ ೇಟು ಅರ್ಥವಾ ರ್ಾಣಯಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಕ್ಕಲವರಮೆಮ, ಒೆಂದು ದೆೇಶವು
ಹಳೆರ್ ಕರನ್ಸರ್ನುನ ಹ ಸ ಕರನ್ಸಯೆಂದ್ಧಗೆ ಸೆಂಪ್ರಣಷವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ಿದೆ.
 ನ ೇಟು ಅಮಾನ್ಯೇಕರಣ ನ್ಧಾಷರ ತ್ಪ್ಾಾದಲಿೊ ಆರ್ಥಷಕತೆರ್ಲಿೊ ಗೆ ೆಂದಲ ಅರ್ಥವಾ ಗೆಂಭಿೇರ ಕುಸ್ತತ್ಕ್ಕೆ
ಕ್ಾರಣವಾಗಬಹುದು.
 ಕರನ್ಸರ್ನುನ ಸ್ತಾರಗೆ ಳಸಲು ಮತ್ುಿ ಹಣದುಬಾರದ ವಿರುದಿ ಹ ೇರಾಡಲು, ವಾಯಪ್ಾರ ಮತ್ುಿ ಮಾರುಕಟೆಿಗಳಗೆ
ಪ್ರವೇಶವನುನ ಸುಲಭಗೆ ಳಸಲು ಮತ್ುಿ ಅರ್ೌಪ್ಚಾರಿಕ ಆರ್ಥಷಕ ಚಟುವಟಿಕ್ಕರ್ನುನ ಹಚುಚ ಪ್ಾರದಶಷಕತೆಗೆ ಳಸಲು
ಮತ್ುಿ ಕ್ಾಳಸೆಂತೆಯಿೆಂದ ದ ರವಿರಲು ಅಪ್ನಗದ್ಧೇಕರಣವನುನ ಒೆಂದು ಸಾಧನವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಕಪ್ುಾ ಹಣದ ವಿರುದಿದ ಹ ೇರಾಟ, ನಕಲಿ ನ ೇಟುಗಳಗೆ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕುವುದು, ಅಕರಮ ಹಣವ ವಗ್ಾಷವಣೆ, ತೆರಿಗೆ
ವೆಂಚನರ್ನುನ ತ್ಡೆರ್ುವ ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದ ಭಾರತ್ದಲಿೊ ನ ೇಟು ಅಪ್ನಗದ್ಧೇರಣ ಘ ೇಷಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತ್ು.
ಭಾರತ್ದಲಿೊ ನ ೇಟು ಅಮಾನ್ಯೇಕರಣದ ಉದಾಹರಣೆ
 2016 ರಲಿೊ, ಭಾರತ್ ಸಕ್ಾಷರವು ತ್ನನ ಕರನ್ಸ ವಯವಸಾರ್ಲಿೊನ ಎರಡು ದೆ ಡ್ ಮೌಲಯದ ಕರನ್ಸಗಳ್ಾದ 500 ಮತ್ುಿ
1000 ರ ಪ್ಾಯಿ ನ ೇಟುಗಳನುನ ಅಮಾನಯಗೆ ಳಸ್ತತ್ು. ಈ ನ ೇಟುಗಳು ದೆೇಶದ ಚಲಾವಣೆರ್ಲಿೊರುವ ಹಣದ
ಶೇಕಡಾ 86 ರಷ್ಟ್ಿದಾವು. ಭಾರತ್ದ ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಅವರು 2016 ನವೆಂಬರ್ 8 ರೆಂದು ಎಲಾೊ 500 ರು
ಮತ್ುಿ 1000 ರು. ಬಾಯೆಂಕ್ಡ-ನ ೇಟುಗಳ ಅರ್ಾಣಿಯೇಕರಣವನುನ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸ್ತದರು. ಹ ಸದಾಗಿ ಪ್ರಿಚಯಿಸಲಾದ 2000
ರ ಪ್ಾಯಿ ಮತ್ುಿ 500 ರು.ಗೆ ಅವುಗಳನುನ ವಿನ್ಮರ್ ಮಾಡಿಕ್ಕ ಳೆಲು ಅವಕ್ಾಶ ನ್ೇಡಲಾಯಿತ್ು.
ಅಪ್ನಗದ್ಧೇಕರಣದ ಅನುಕ ಲಗಳು ಯಾವುವು?
 ಅಪ್ನಗದ್ಧೇಕರಣದ ಮುಖಯ ಪ್ರಯೇಜ್ನವೆಂದರ ಅಪ್ರಾಧ ಚಟುವಟಿಕ್ಕರ್ನುನ ಮೊಟಕುಗೆ ಳಸುವುದು. ಇದರಿೆಂದ

ಕ್ಾಳಸೆಂತೆಕ್ಕ ೇರರು ತ್ಮಮ ಬಳ ಇರುವ ಕಪ್ುಾ ಹಣವನುನ ಬಿಳರ್ ಹಣವರ್ಾನಗಿ ಪ್ರಿವತ್ತಷಸಲು ಸಾಧಯವಾಗುವುದ್ಧಲೊ.
ಇದು ನಕಲಿ ನ ೇಟುಗಳ ತ್ಯಾರಿಕ್ಕಗೆ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕುತ್ಿದೆ. ತೆರಿಗೆ ವೆಂಚನರ್ನುನ ತ್ಗಿ್ಸಲಿದೆ. ಅೆಂತ್ತಮವಾಗಿ, ಇದು
ಭೌತ್ತಕ ಕರನ್ಸರ್ ಚಲಾವಣೆರ್ನುನ ನ್ಧಾನಗೆ ಳಸುವ ಮ ಲಕ ಡಿಜಟಲ್ ಕರನ್ಸ ರ್ುಗಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣವಾಗಬಹುದು.
ಅಪ್ನಗದ್ಧೇಕರಣದ ಅರ್ಾನುಕ ಲಗಳು ಯಾವುವು?
 ಮುಖಯ ಅರ್ಾನುಕ ಲವೆಂದರ ಹ ಸ ಕರನ್ಸರ್ನುನ ಮುದ್ಧರಸಲು ತ್ಗುಲುವ ಸಮರ್ ಮತ್ುಿ ಮುದ್ಧರಸಲು ಆಗುವ
ವಚಚಗಳು. ಅಲೊದೆ, ನ ೇಟು ಅಮಾನಯ ಮಾಡಿದ ಮತ್ರಕ್ಕೆ ಅಪ್ರಾಧ ಚಟುವಟಿಕ್ಕರ್ನುನ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು
ಸಾಧಯವಾಗದೆೇ ಇರಬಹುದು. ಏಕ್ಕೆಂದರ ವೆಂಚಕರು ಭೌತ್ತಕ ಕರನ್ಸರ್ನುನ ಹ ರತ್ುಪ್ಡಿಸ್ತ ಇತ್ರ ರ ಪ್ಗಳಲಿೊ
ಸವತ್ುಿಗಳನುನ ಹಿಡಿದ್ಧಡಲು ಸಾಕಷುಿ ಕಳೆ ಮಾಗಷ ಕೆಂಡುಕ್ಕ ಳೆಬಹುದು. ಅೆಂತ್ತಮವಾಗಿ, ಈ ಪ್ರಕಿರಯೆರ್ು
ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿಯಾದ ಕ್ಾರಣ ಅದು ರಾಷರವನುನ ಸೆಂಪ್ರಣಷ ಗೆ ೆಂದಲಕ್ಕೆ ದ ಡಬಹುದು.

'ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲ'

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಮ ರು ಕ ಷ್ಟ್ ಕ್ಾಯಿದೆಗಳನುನ ರದುಾಪ್ಡಿಸಲು ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸರಕ್ಾರ ನ್ಧಷರಿಸ್ತದ ನೆಂತ್ರ, ಬಳೆಗಳ
ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲಗೆ ಕ್ಾನ ನ್ನ ಖಾತ್ರಿ ಕ್ಕ ಟುಿ ವಿಸಿರಿಸಬೇಕು ಎೆಂಬ ಬೇಡಿಕ್ಕ ಮುನನಲಗೆ ಬೆಂದ್ಧದೆ.
ಎೆಂಎಸ್ಪಿಗೆ ಕ್ಾನ ನು
 ದ್ಧಲಿೊರ್ ಗಡಿಭಾಗದಲಿೊ ಸೆಂರ್ುಕಿ ಕಿಸಾನ್ ಮೊೇಚಾಷ

ನೇತ್ ತ್ವದಲಿೊ ಪ್ರತ್ತಭಟನ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ೆಂಜಾಬ್, ಹರಿಯಾಣದ
ರೈತ್ರು ಇದ್ಧೇಗ ಎಲೊ ಬಲಗಳಗೆ ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲರ್ನುನ
ವಿಸಿರಿಸಬೇಕು ಹಾಗ ಕ್ಾನ ನು ರಚಿಸ್ತ ಕಡಾ್ರ್ಗೆ ಳಸಬೇಕು
ಎೆಂದು ಪ್ಟುಿ ಹಿಡಿದ್ಧದಾಾರ.
ಎೆಂಎಸ್ಪಿ ಏಕ್ಕ ಅಗತ್ಯ?
 ಮಾರುಕಟೆಿರ್ಲಿೊ ಕ ಷ್ಟ್ ಉತ್ಾನನದ ದರ ಕುಸ್ತದಾಗ ಸರಕ್ಾರ ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲರ್ನುನ ನ್ೇಡುವ ಮ ಲಕ
ಮಧಯಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ಿದೆ. ಇದರಿೆಂದ ರೈತ್ರಿಗೆ ಖಾತ್ರಿರ್ ಆದಾರ್ ಸ್ತಗುತ್ಿದೆ. ನ್ದ್ಧಷಷಿ ಬಳೆಗಳ ಕ್ಕ ಯಿೊನ
ಸಮರ್ದಲಿೊ ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲರ್ನುನ ಸರಕ್ಾರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ಿದೆ. ನೆಂತ್ರ ಖರಿೇದ್ಧ ಕ್ಕೇೆಂದರಗಳನುನ ಕ ಡ
ತೆರದು ರೈತ್ರಿೆಂದ ಬಳೆರ್ನುನ ಖರಿೇದ್ಧಸುತ್ಿದೆ.
 ಉತ್ಾಾದನಗೆ ತ್ಗಲುವ ವಚಚ, ವಚಚದಲಾೊಗುವ ಬದಲಾವಣೆ, ಮಾರುಕಟೆಿ ಟೆರೆಂಡ್, ಬೇಡಿಕ್ಕ ಮತ್ುಿ ಪ್ರರೈಕ್ಕ,
ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ದರ ಇತ್ಾಯದ್ಧಗಳನುನ ಗಮನ್ಸ್ತ ಎೆಂಎಸ್ಪಿರ್ನುನ ನ್ಗದ್ಧಪ್ಡಿಸುತ್ಾಿರ. ಸಾಮಾನಯವಾಗಿ
ಉತ್ಾಾದರ್ಾ ವಚಚದ 1.5 ಪ್ಟುಿ ಮೊತ್ಿವನುನ ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲಯಾಗಿ ನ್ೇಡುತ್ಾಿರ.
ತ್ಜ್ಞರ ಅಭಿಪ್ಾರರ್ವೇನು?
 ಎಲೊ ಬಳೆಗಳಗೆ ಎೆಂಎಸ್ಪಿರ್ನುನ ಕಡಾ್ರ್ಗೆ ಳಸ್ತ ಕ್ಾಯಿದೆ ಜಾರಿಗೆ ಳಸ್ತದರ, ಮಾರುಕಟೆಿರ್ ಪ್ರರೈಕ್ಕ-
ಬೇಡಿಕ್ಕ ನ್ೇತ್ತಗೆ ವಿರುದಿವಾಗಲಿದೆ. ಇದರ ಪ್ರಿಣಾಮ ಹಣದುಬಾರ ಹಚಚಲಿದೆ ಎೆಂದು ಬಹುತೆೇಕ
ಅಭಿಪ್ಾರರ್ಪ್ಡುತ್ಾಿರ. ಕ್ಕಲ ತ್ಜ್ಞರು ಬೆಂಬಲಿಸ್ತದ ಾ ಇದೆ.
ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲ
 ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲ (ಎೆಂಎಸ್ಪಿ) ಎೆಂಬುದು ಕ ಷ್ಟ್ ಉತ್ಾನನದ ಬಲರ್ಲಿೊ ಯಾವುದೆೇ ತ್ತೇವರತ್ರಹದ ಕುಸ್ತತ್
ಉೆಂಟಾದಾಗ ಕ ಷ್ಟ್ ಉತ್ಾಾದಕರ ಸಹಾರ್ಕ್ಕೆ ಧಾವಿಸುವ ಒೆಂದು ರ ಪ್ವಾಗಿದೆ. ಕ ಷ್ಟ್ ವಚಚ ಮತ್ುಿ ಬಲಗಳ
ಆಯೇಗದ (ಸ್ತಎಸ್ತಪಿ) ಶಿಫಾರಸುಗಳ ಆಧಾರದ ಮೆೇಲ ಕ್ಕಲವು ಬಳೆಗಳಗೆ ಬಿತ್ಿನ ಕ್ಾಲದ ಆರೆಂಭದಲಿೊ ಭಾರತ್
ಸಕ್ಾಷರವು ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲಗಳನುನ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸುತ್ಿದೆ. ಉತ್ಾಾದನ ಭಾರಿ ಹಚಚಳವಾದ ವಷಷಗಳಲಿೊ
ಅತ್ತಯಾದ ಬಲ ಕುಸ್ತತ್ದ ವಿರುದಿ ಉತ್ಾಾದಕ ರೈತ್ರನುನ ರಕ್ಷಿಸಲು ಎೆಂಎಸ್ಪಿ ಬಲರ್ನುನ ಭಾರತ್ ಸಕ್ಾಷರ
ನ್ಗದ್ಧಪ್ಡಿಸುತ್ಿದೆ.

 ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲಗಳು ಸಕ್ಾಷರದ್ಧೆಂದ ಕ ಷ್ಟ್ ಉತ್ಾನನಗಳಗೆ ನ್ೇಡುವ ಖಾತ್ರಿರ್ ಬಲಯಾಗಿದೆ. ರೈತ್ರಿಗೆ
ಉೆಂಟಾಗುವ ಮಾರಾಟ ಯಾತ್ನರ್ನುನ ಸರಿಪ್ಡಿಸುವುದು ಮತ್ುಿ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ವಿತ್ರಣೆಗ್ಾಗಿ ಆಹಾರ
ಧಾನಯಗಳನುನ ಸೆಂಗರಹಿಸುವುದು ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಉದೆಾೇಶಗಳ್ಾಗಿವ.
 ಒೆಂದು ವೇಳೆ ಭಾರಿ ಬಳೆ ಉತ್ಾಾದನಯಾಗಿ ಸರಕುಗಳ ಮಾರುಕಟೆಿ ಬಲ ಘ ೇಷ್ಟ್ತ್ ಕನ್ಷಠ ಬಲಗಿೆಂತ್
ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದಾಲಿೊ, ಸಕ್ಾಷರಿ ಸೆಂಸಾಗಳು ರೈತ್ರು ನ್ೇಡುವ ಸೆಂಪ್ರಣಷ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಳೆರ್ನುನ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸ್ತದ

ಕನ್ಷಠ ಬಲಗೆ ಖರಿೇದ್ಧಸುತ್ಿವ.
ಎೆಂಎಸ್ಪಿರ್ ಐತ್ತಹಾಸ್ತಕ ದ ಷ್ಟ್ಿಕ್ಕ ೇನ
 ಕನ್ಷಠ ಖಾತ್ರಿಪ್ಡಿಸ್ತದ ಬಲಗಳ ಮ ಲಕ, ಯಾವ ಕ್ಾರಣಕ ೆ ಇದಕಿೆೆಂತ್ ಕಡಿಮೆಗೆ ಮಾರುಕಟೆಿ ಬಲಗಳು
ಕುಸ್ತರ್ದೆಂತೆ ಇದನುನ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. 1970 ರ ದಶಕದ ಮಧಯಭಾಗದವರಗೆ, ಸಕ್ಾಷರವು ಎರಡು ರಿೇತ್ತರ್
ಆಡಳತ್ಾತ್ಮಕ ಬಲಗಳನುನ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸುತ್ತಿತ್ುಿ.
o ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲಗಳು (ಎೆಂಎಸ್ಪಿ)
o ಖರಿೇದ್ಧ ಬಲಗಳು
 ಎೆಂಎಸ್ಪಿಗಳು ಬಳೆಗ್ಾರರಿಗೆ ಖಾತ್ರಿರ್ನುನ ನ್ೇಡುತ್ತಿದಾವು. ಇದರಿೆಂದ ಉತ್ಾಾದಕರಿಗೆ ಹ ಡಿಕ್ಕ
ನ್ಧಾಷರಗಳನುನ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಲು ಸಹಾರ್ರ್ಕವಾಗುತ್ತಿತ್ುಿ; ಮತ್ುಿ ಈಗಲ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಅೆಂದರ ಬೆಂಪ್ರ್
ಬಳೆರ್ ಸೆಂದಭಷದಲಿೊರ್ ಸಹ, ತ್ಮಮ ಉತ್ಾನನಗಳ ಬಲರ್ು ಇದಕಿೆೆಂತ್ ಕಡಿಮೆಗೆ ಕುಸ್ತರ್ುವುದ್ಧಲ್ಲ ಎೆಂಬ
ಖಾತ್ರಿರ್ನುನ ಅವು ಬಳೆಗ್ಾರರಿಗೆ ನ್ೇಡುತ್ಿವ.
 ಖರಿೇದ್ಧ ಬಲ (ಪ್ರರಕುಯರ್ಮೆೆಂಟ್ ಪ್ರೈಸ್), ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಪ್ಡಿತ್ರ ವಯವಸಾ (ಪಿಡಿಎಸ್) ಮ ಲಕ ಬಿಡುಗಡೆ
ಮಾಡಲು 'ಎಫ್ಸ್ತಐ'ನೆಂತ್ಹ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಸೆಂಸಾಗಳು ದೆೇಶಿೇರ್ವಾಗಿ ಖರಿೇದ್ಧಸುವ ಖಾರಿಫ್ ಮತ್ುಿ ರಾಬಿ
ಧಾನಯಗಳ ಖರಿೇದ್ಧ ಬಲಗಳ್ಾಗಿವ.
 ಸುಗಿ್ ಪ್ಾರರೆಂಭವಾದ ಕ ಡಲೇ ಇದನುನ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಸಾಮಾನಯವಾಗಿ ಈ ಖರಿೇದ್ಧ ಬಲ ಮುಕ್ಡತ್
ಮಾರುಕಟೆಿ ಬಲಗಿೆಂತ್ ಕಡಿಮೆಯಿರುತ್ತಿತ್ುಿ ಮತ್ುಿ ಎೆಂಎಸ್ಪಿಗಿೆಂತ್ ಹಚಿಚರುತ್ತಿತ್ುಿ.
 ಎರಡು ಅಧಕ ತ್ ಬಲಗಳ ಘ ೇಷಣೆರ್ ಈ ನ್ೇತ್ತರ್ು, ಭತ್ಿದ ವಿಷರ್ದಲಿೊ 1973-74ರವರಗೆ ಕ್ಕಲವು
ವಯತ್ಾಯಸಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಮುೆಂದುವರಿಯಿತ್ು. ಗೆ ೇಧರ್ ವಿಷರ್ದಲಿೊ ಇದನುನ 1969 ರಲಿೊ ನ್ಲಿೊಸಲಾಯಿತ್ು
ಮತ್ುಿ ನೆಂತ್ರ 1974-75ರಲಿೊ ಒೆಂದು ವಷಷಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಪ್ುನಃ ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು.
 ಎೆಂಎಸ್ಪಿರ್ನುನ ಹಚಿಚಸಲು ಹಲವಾರು ಬೇಡಿಕ್ಕಗಳು ಇದುಾದರಿೆಂದ, 1975-76ರಲಿೊ, ಪ್ರಸುಿತ್
ವಯವಸಾರ್ು ವಿಕಸನಗೆ ೆಂಡಿತ್ು. ಇದರಲಿೊ ಭತ್ಿ (ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಖಾರಿಫ್ ಬಳೆಗಳು) ಮತ್ುಿ ಬಫ್ರ್ ಸಾಿಕ್ಡ
ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆಗಳಗ್ಾಗಿ ಗೆ ೇಧರ್ನುನ ಖರಿೇದ್ಧಸಲು ಕ್ಕೇವಲ ಒೆಂದೆೇ ಬಲಗಳನುನ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಯಿತ್ು.
ಎೆಂಎಸ್ಪಿ ನ್ಣಷರ್

 ಕನ್ಷಿ ಬೆಂಬಲ ಬಲಗಳು ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಬಲ ರಹಿತ್ ಕರಮಗಳಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ಶಿಫಾರಸುಗಳನುನ

ರ ಪಿಸುವಾಗ, ಆಯೇಗವು ಒೆಂದು ನ್ದ್ಧಷಷಿ ಉತ್ಾನನ ಅರ್ಥವಾ ಉತ್ಾನನದ ಗುೆಂಪಿನ ಆರ್ಥಷಕತೆರ್ ಸೆಂಪ್ರಣಷ
ರಚನರ್ ಸಮಗರ ದ ಷ್ಟ್ಿಕ್ಕ ೇನವನುನ ಮಾತ್ರವಲೊದೆ ಈ ಕ್ಕಳಗಿನ ಅೆಂಶಗಳನ ನ ಗಣನಗೆ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳುೆತ್ಿದೆ.
o ಉತ್ಾಾದರ್ಾ ವಚಚ
o ಒಳಹರಿವು ಬಲರ್ಲಿೊನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು

(ಉತ್ಾಾದರ್ಾ ವಚಚ)
o ಒಳಹರಿವು-ಹ ರಹರಿವುಗಳ ಬಲ ಸಮಾನತೆ
o ಮಾರುಕಟೆಿ ಬಲಗಳಲಿೊನ ಪ್ರವ ತ್ತಿಗಳು
o ಬೇಡಿಕ್ಕ ಮತ್ುಿ ಪ್ರರೈಕ್ಕ
o ಅೆಂತ್ರ-ಬಳೆ ಬಲ ಸಮಾನತೆ
o ಕ್ಕೈಗ್ಾರಿಕ್ಾ ವಚಚದ ರಚನರ್ ಮೆೇಲ ಪ್ರಿಣಾಮ
o ಜೇವನ ವಚಚದ ಮೆೇಲ ಪ್ರಿಣಾಮ
o ಸಾಮಾನಯ ಬಲ ಮಟಿದಲಿೊ ಪ್ರಿಣಾಮ
o ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಬಲ ಪ್ರಿಸ್ತಾತ್ತ
o ರೈತ್ರು ಪ್ಾವತ್ತಸ್ತದ ಬಲಗಳು ಮತ್ುಿ ಪ್ಡೆದ
ಬಲಗಳ ನಡುವಿನ ವಯತ್ಾಯಸ.
o ವಿತ್ರಣಾ ಬಲಗಳ ಪ್ರಿಣಾಮ ಮತ್ುಿ ಸಬಿಸಡಿರ್
ಸ ಚನಗಳು
 ಆಯೇಗವು ತ್ತೇರಾ ಸಣಣ ಪ್ರದೆೇಶ ಮಟಿದ ದತ್ಾಿೆಂಶ
ಮತ್ುಿ ಜಲೊ, ರಾಜ್ಯ ಮತ್ುಿ ದೆೇಶದ ಮಟ್ಟದ ಒಟುಿ
ಸರಾಸರಿ ದತ್ಾಿೆಂಶ ಎರಡನ ನ ಬಳಸುತ್ಿದೆ. ಆಯೇಗವು
ಬಲ ನ್ಧಷರಿಸುವಾಗ ಬಳಸುವ ಮಾಹಿತ್ತ, ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ
ಹಲವು ವಿಷರ್ಗಳು ಈ ಕ್ಕಳಗಿನವುಗಳನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿರುತ್ಿವ.
ಯಾವ ಬಳೆಗಳಗೆ ವಿಸಿರಿಸಲಾಗಿದೆ:
 ಸಕ್ಾಷರವು ಕಡಾ್ರ್ವಾಗಿ 22 ಬಳೆಗಳಗೆ ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲಗಳನುನ (ಎೆಂಎಸ್ಪಿ) ಮತ್ುಿ ಕಬಿಾಗೆ
ರ್ಾಯರ್ರ್ುತ್ ಮತ್ುಿ ಸೆಂಭಾವನ ದರವನುನ (ಎಫ್ಆರ್ಪಿ) ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ಿದೆ. ಕಡಾ್ರ್ ಬಳೆಗಳು ಖಾರಿಫ್
ಕ್ಾಲದ 14 ಬಳೆಗಳು, 6 ರಾಬಿ ಬಳೆಗಳು ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಎರಡು ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಳೆಗಳನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿವ. ಇದಲೊದೆ,
ಟೆ ರಿಯಾ ಮತ್ುಿ ಡಿ-ಹಸ್ೆ ತೆೆಂಗಿನಕ್ಾಯಿರ್ ಎೆಂಎಸ್ಪಿಗಳನುನ ಕರಮವಾಗಿ ರಾಪಿಸೇಡ್/ಸಾಸ್ತವ ಮತ್ುಿ
ಕ್ಕ ಪ್ಾರಗಳ ಎೆಂಎಸ್ಪಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೆೇಲ ನ್ಗದ್ಧಪ್ಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಬಳೆಗಳ ಪ್ಟಿಿ ಹಿೇಗಿದೆ

 ಸ್ತರಿಧಾನಯಗಳು (7) - ಭತ್ಿ, ಗೆ ೇಧ, ಬಾಲಿಷ, ಜ ೇವರ್, ಬಜಾರ, ಮೆಕ್ಕೆ ಜ ೇಳ ಮತ್ುಿ ರಾಗಿ
 ದ್ಧವದಳ ಧಾನಯಗಳು (5) –ಕಡಲ, ಅಹಷರ್/ತೆ ಗರಿ , ಹಸರು, ಉದುಾ ಮತ್ುಿ ಮಸ ರ
 ಎಣೆಣಕ್ಾಳುಗಳು (8) - ನಲಗಡಲ, ರಾಪಿಸೇಡ್/ ಸಾಸ್ತವ, ಟೆ ೇರಿಯಾ, ಸ ೇಯಾಬಿೇನ್, ಸ ರ್ಷಕ್ಾೆಂತ್ತ ಬಿೇಜ್,
ಎಳುೆ, ಕುೆಂಕುಮ ಬಿೇಜ್ ಮತ್ುಿ ನೈಗರ್ ಬಿೇಜ್
 ಕಚಾಚ ಹತ್ತಿ
 ಕಚಾಚ ಸಣಬು
 ಕ್ಕ ಪ್ಾರ
 ಡಿ-ಹಸ್ೆ್ ತೆೆಂಗಿನಕ್ಾಯಿ
 ಕಬುಾ (ರ್ಾಯಯೇಚಿತ್ ಮತ್ುಿ ಸೆಂಭಾವನ ಬಲ)
 ವಜೇಷನ್ಯಾ ಫ್ರೊ ಕ ಯಡ್ಷ (ವಿಎಫ್ಸ್ತ) ತ್ೆಂಬಾಕು

ರಾಜ್ಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು
2020-21ನೇ ಸಾಲಿನ ರಾಜ ಯೇತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಕನನಡ ಮತ್ುಿ ಸೆಂಸೆ ತ್ತ ಇಲಾಖೆ 2020-21ನೇ ಸಾಲಿನ ರಾಜ ಯೇತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ ಪ್ಟಿಿರ್ನುನ
ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. ವಿವಿಧ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿೊ ಸಾಧನ ಮಾಡಿದ 66 ಸಾಧಕರನುನ ಗುರುತ್ತಸಲಾಗಿದೆ. ಜ್ತೆಗೆ ಈ ಬಾರಿ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯದ
ಅಮ ತ್ ಮಹ ೇತ್ಸವದ ಅೆಂಗವಾಗಿ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಆಯೆೆ ಹೇಗೆ ?
 ಸೇವಾ ಸ್ತೆಂಧು ಮ ಲಕ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕರು ಮಾಡಿದ ಶಿಫಾರಸುಗಳನುನ

ಪ್ರಿಶಿೇಲಿಸ್ತ, ಹಾಗ ಎಲಮರರ್ ಕ್ಾಯಿಗಳೆಂತೆ ಸೇವ ಸಲಿೊಸ್ತದ
ಅನೇಕ ಮಹನ್ೇರ್ರನುನ ಹುಡುಕಿ ಅವರ ಹಸರನುನ ಕ ಡ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
ಸಲಹಾ ಸಮಿತ್ತ ಮತ್ುಿ ಮುಖಯಮೆಂತ್ತರಗಳ ಅಧಯಕ್ಷತೆರ್ಲಿೊ ರಚಿಸಲಾಗಿರುವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಆಯೆೆ ಸಮಿತ್ತಗಳ ಮುೆಂದೆ
ಇಡಲಾಗಿತ್ುಿ. ಅವುಗಳ ಸಮಗರ ಪ್ರಿಶಿೇಲನ ಬಳಕ ಆಯೆೆ ಸಮಿತ್ತ ಕ್ಕಲವು ಹಸರುಗಳನುನ ರಾಜ ಯೇತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಆಯೆೆ
ಮಾಡಿದೆ
ಅಮ ತ್ ಮಹ ೇತ್ಸವ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
 ಈ ಬಾರಿ ರಾಜ ಯೇತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ಲಿೊ 10 ಸೆಂಘ್ ಸೆಂಸಾಗಳಗೆ ಅಮ ತ್ ಮಹ ೇತ್ಸವ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನ್ೇಡುತ್ತಿರುವುದು
ವಿಶೇಷ. ಈ ವಷಷದ ಭಾರತ್ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯದ ಅಮ ತ್ ಮಹ ೇತ್ಸವದ ಅೆಂಗವಾಗಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಅದು ಈ ವಷಷಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸ್ತೇಮಿತ್ವಾಗಿದೆ
ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯದ ಅಮ ತ್ ಮಹ ೇತ್ಸವ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ - 2021
 ಶಿರೇ ವಿರೇಶವರ ಪ್ುಣಾಯಶರಮ ಅೆಂಧ ಮಕೆಳ ಶಾಲ- ಗದಗ, ಕರ್ಾಷಟಕ ಹಿಮೊೇ ಫ್ರೇಲಿಯಾ ಸ ಸೈಟಿ- ದಾವಣಗೆರ, ಶಿರೇ
ಕ್ಕ ತ್ಿಲ ಬಸವೇಶವರ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಮಿತ್ತ- ಕಲಬುರಗಿ, ಶಿರೇ ರಾಮಕ ಷ್ಾಣಶರಮ, ಮೆಂಗಳ ರು- ದಕ್ಷಿಣ ಕನನಡ
 ಆಲ್ ಇೆಂಡಿಯಾ ಜೈನ್ ರ್ ತ್ ಫೆಡರೇಷನ್- ಹುಬಾಳೆ, ಅನುಗರಹ ಕಣಿಣನ ಆಸಾತೆರ- ವಿಜ್ರ್ಪ್ುರ, ಉತ್ಸವ ರಾಕ್ಡ
ಗ್ಾಡಷನ್- ಹಾವೇರಿ, ಅದಮಯ ಚೇತ್ನ- ಬೆಂಗಳ ರು, ಸಿಪ್ ಒನ್- ಬೆಂಗಳ ರು, ಬನಶೆಂಕರಿ ಮಹಿಳ್ಾ ಸಮಾಜ್-
ಬೆಂಗಳ ರು
ಕನನಡ ರಾಜ ಯೇತ್ಸವ
 ನವೆಂಬರ್ 1 ಕನನಡ ರಾಜ ಯೇತ್ಸವ ಕನನಡಿಗರ ಹಮೆಮರ್ ಹಬಾ. ಕರುರ್ಾಡಿನ ಸಾವಭಿಮಾನದ ಸೆಂಕ್ಕೇತ್. ನಮಮ
ಹಮೆಮರ್ ರ್ಾಡು ರ ಪ್ುಗೆ ೆಂಡ ದ್ಧನವಿದು. ನವೆಂಬರ್ 1, 1956 ರೆಂದು ಮೆೈಸ ರು ಸೆಂಸಾಾನವು ಹಿೆಂದ್ಧನ ಮೆೈಸ ರು
ಸೆಂಸಾಾನದ ಬಹುತೆೇಕ ಪ್ರದೆೇಶವನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿತ್ುಿ. ಉತ್ಿರ ಕರ್ಾಷಟಕದ ಜ್ನರು ಮೆೈಸ ರು ಹಸರನುನ
ಉಳಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲು ಒಲವು ತೆ ೇರಲಿಲೊ. ಏಕ್ಕೆಂದರ ಇದು ಹಿೆಂದ್ಧನ ಸೆಂಸಾಾನದ ಮತ್ುಿ ಹ ಸ ರಾಜ್ಯದ ದಕ್ಷಿಣ
ಪ್ರದೆೇಶಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ನ್ಕಟ ಸೆಂಬೆಂಧ ಹ ೆಂದ್ಧತ್ುಿ. ಈ ತ್ಕಷಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ರಾಜ್ಯದ ಹಸರನುನ ಕರ್ಾಷಟಕ ಎೆಂದು

ನವೆಂಬರ್ 1 ರೆಂದು 1973 ರೆಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಈ ಮಹತ್ವದ ನ್ಧಾಷರವನುನ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ೆಂಡಾಗ ದೆೇವರಾಜ್
ಅರಸು ರವರು ರಾಜ್ಯದ ಮುಖಯಮೆಂತ್ತರಯಾಗಿದಾರು.

ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ದ್ಧೇಪ್ಾವಳ ಸೆಂದಭಷದಲಿೊ 'ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿ'ಗಳನುನ ಬಿಟುಿ ಉಳದ ಯಾವುದೆೇ ಪ್ಟಾಕಿಗಳನುನ ಮಾರಾಟ
ಮಾಡುವುದನುನ ಹಾಗ ಸ್ತಡಿಸುವುದನುನ ರಾಜ್ಯ ಸರಕ್ಾರ ನ್ಷ್ಮೇಧಸ್ತದೆ.
ಏನು ಈ ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿ?

 'ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿ' ಎೆಂದರ ಕಡಿಮೆ ಹ ಗೆ ಉಗುಳುವ, ಶಬಾ ಹಾಗ ವಾರ್ು

ಮಾಲಿನಯ ಮಾಡದ ಪ್ಟಾಕಿಗಳು. ಸಾೆಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪ್ಟಾಕಿಗೆ ಹ ೇಲಿಸ್ತದರ ಇವು
ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸಣಣ ಗ್ಾತ್ರದಲಿೊರುತ್ಿವ. ಇವುಗಳಲಿೊ ಸರ ಪ್ಟಾಕಿ, ಬಾೆಂಬ್ ಮತ್ುಿ
ಅತ್ತ ಹಚುಚ ಶಬಾ ಮಾಡುವ ಪ್ಟಾಕಿಗಳು ಇರುವುದ್ಧಲೊ.
 ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿಗಳಲಿೊ ನ್ಷ್ಮೇಧತ್ ರಾಸಾರ್ನ್ಕಗಳ್ಾದ ಲಿೇರ್ಥರ್ೆಂ, ಆಸಷನ್ಕ್ಡ, ಅಲ ಯಮಿನ್ರ್ೆಂ, ಪ್ರರಟಾಯಶಿರ್ೆಂ
ನೈಟೆರೇಟ್ ಮತ್ುಿ ಸ್ತೇಸದ ಅೆಂಶಗಳು ಇರುವುದ್ಧಲೊ. ಇದಾರ ಅವುಗಳ ಪ್ರಮಾಣವನುನ ತ್ಗಿ್ಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಹಾಗ್ಾಗಿ
ಅವುಗಳು ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸುರಕ್ಷಿತ್ ಮತ್ುಿ ಪ್ರಿಸರಸನೇಹಿ ಎೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಏನು ಹೇಳತ್ುಿ?
 2017ರಲಿೊ ಸೆಂಪ್ರಣಷವಾಗಿ ಪ್ಟಾಕಿ ನ್ಷ್ಮೇಧಸಬೇಕ್ಕೆಂಬ ವಿಚಾರ ಸುಪಿರೇೆಂಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಮುೆಂದೆ ಬೆಂದ್ಧತ್ುಿ. ಪ್ಟಾಕಿ ಸೆಂಪ್ರಣಷ
ನ್ಷ್ಮೇಧ ಅಸಾಧಯ ಎೆಂಬುದನುನ ಮನಗೆಂಡ ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ 2018ರ ಅಕ್ಕ ಿೇಬರ್ನಲಿೊ 'ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿ'ಗಳಗೆ
ಅನುಮತ್ತ ನ್ೇಡಿತ್ುಿ. ಆ ಆದೆೇಶದೆಂತೆ ಭಾರತ್ತೇರ್ ವೈಜ್ಞಾನ್ಕ ಮತ್ುಿ ಕ್ಕೈಗ್ಾರಿಕ್ಾ ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಮೆಂಡಳ (ಸ್ತಎಸ್ಐಆರ್),
ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಪ್ರಿಸರ ಮತ್ುಿ ಎೆಂಜನ್ರ್ರಿೆಂಗ್ ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಸೆಂಸಾ (ನ್ೇರಿ)ಗಳು ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿರ್ನುನ
ಅಭಿವ ದ್ಧಿಪ್ಡಿಸ್ತವ. ಸದಯ 230ಕ ೆ ಅಧಕ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿ ಉತ್ಾಾದನಗೆ ಒಡೆಂಬಡಿಕ್ಕ
ಮಾಡಿಕ್ಕ ಳೆಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳು ಉತ್ಾಾದ್ಧಸುವ ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿಗಳನುನ ಪ್ರಮಾಣಿೇಕರಿಸ್ತ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಲಭಯವಾಗುವೆಂತೆ
ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
 ರಾಸಾರ್ನ್ಕರ್ುಕಿ ಪ್ಟಾಕಿಗಳನುನ ನ್ಷ್ಮೇಧಸ್ತ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ ನ್ೇಡಿರುವ ತ್ತೇಪ್ುಷ ಯಾವುದೆೇ ನ್ದ್ಧಷಷಿ ಧಮಷ ಅರ್ಥವಾ
ಸಮುದಾರ್ದ ವಿರುದಿವಲೊ. ಆದರ, ಆಚರಣೆ ಹಸರಿನಲಿೊ ಬೇರರ್ವರ ಜೇವಿಸುವ ಹಕಿೆನ ೆಂದ್ಧಗೆ ಆಟವಾಡಲು
ಅನುಮತ್ತಸಲು ಸಾಧಯವಿಲೊ. ಇದು ಸೆಂವಿಧಾನದ 21ನೇ ವಿಧರ್ ಉಲೊೆಂಘ್ನ ಎೆಂದು ಕಳೆದ ಅ.28ರೆಂದು ಸುಪಿರೇೆಂ
ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಸಾಷಿಪ್ಡಿಸ್ತದೆ. ಅಲೊದೆ, ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿ ಬಳಕ್ಕ ಕುರಿತ್ು ತ್ಾನು ನ್ೇಡಿರುವ ಆದೆೇಶದ ಕಟುಿನ್ಟಿಿನ ಪ್ಾಲನ
ಕ್ಾರ್ುಾಕ್ಕ ಳುೆವೆಂತೆ ಎಲಾೊ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮುಖಯ ಕ್ಾರ್ಷದಶಿಷಗಳು ಮತ್ುಿ ಪ್ರಲಿೇಸ್ ಇಲಾಖೆಗೆ ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ
ನ್ದೆೇಷಶನ ನ್ೇಡಿದೆ.

ಹ ಗಳೆಂದ ಸುಗೆಂಧಭರಿತ್ ಊದುಬತ್ತಿ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಬಳಸ್ತ ಎಸರ್ುವ ಹ ವುಗಳೆಂದ ಊದುಬತ್ತಿ ತ್ಯಾರಿಸುವ ನ್ಟಿಿನಲಿೊ ಹಸರಘ್ಟಿದ ಭಾರತ್ತೇರ್
ತೆ ೇಟಗ್ಾರಿಕ್ಾ ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಸೆಂಸಾ(ಐಐಎಚ್ಆರ್)ರ್ ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳ ತ್ೆಂಡ ಸೆಂಶ ೇಧನ ಕ್ಕೈಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
 ಐಐಎಚ್ಆರ್ನ 'ಪ್ುಷಾ ಮತ್ುಿ ಮತ್ುಿ ಔಷಧೇರ್ ಬಳೆ'ಗಳ ವಿಭಾಗದ

ಹಿರಿರ್ ವಿಜ್ಞಾನ್ ಡಾ. ಜ.ಆರ್. ಸ್ತಮತ್ಾ ನೇತ್ ತ್ವದಲಿೊ ಐವರ ತ್ೆಂಡದ್ಧೆಂದ

ಸೆಂಶ ೇಧನ ಕ್ಕೈಗೆ ಳೆಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಪ್ರಣಷಗೆ ೆಂಡ
ಬಳಕ ಆಸಕಿ ಉದಯಮಿಗಳಗೆ ಪ್ರವಾನಗಿ ನ್ೇಡಲು ಉದೆಾೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಈ ಸೆಂಶ ೇಧನರ್ ಅಗತ್ಯತೆ
 ಹಲವು ದೆೇವಾಲರ್ಗಳಲಿೊ ನ್ತ್ಯವರ ಸಾಕಷುಿ ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಹ ವು

ಬಳಕ್ಕಯಾಗುತ್ಿದೆ. ಬಳಸ್ತದ ಬಳಕ ಹಚಿಚನ ಕಡೆ ಹ ವುಗಳು ಕಸದ ಬುಟಿಿ ಸೇರುತ್ತಿವ. ಕಸ ನ್ವಷಹಣೆಯೆೇ ಸವಾಲಾಗಿರುವ
ಈ ದ್ಧನಗಳಲಿೊ ಹ ವನುನ ಅಗರಬತ್ತಿರ್ೆಂತ್ಹ ಉತ್ಾನನ ತ್ಯಾರಿಗೆ ಬಳಸ್ತದಲಿೊ ತ್ಾಯಜ್ಯ ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಕ್ಕ ೆಂಚ ಇಳಕ್ಕ
ಸಾಧಯವಿದೆ. ಧಾಮಿಷಕ ಉದೆಾೇಶಗಳಗೆ ಬಳಸುವ ಹ ಗಳನುನ ನದ್ಧ, ಕ್ಕರಗಳಗೆ ಎಸರ್ುತ್ತಿರುವುದು ಜ್ಲಮಾಲಿನಯಕ್ಕೆ
ಕ್ಾರಣವಾಗಿದೆ. ಉಪ್ ಉತ್ಾನನ ತ್ಯಾರಿಗೆ ಪ್ಯಾಷರ್ ಮಾಗಷ ಕೆಂಡುಕ್ಕ ೆಂಡಲಿೊ ಮೌಲಯವಧಷನರ್ ಆಗಲಿದೆ.
 ಬಳಸ್ತ ಎಸರ್ುವ ಹ ಗಳನುನ ಸೆಂಗರಹಿಸ್ತ, ಅದರಲಿೊ ಕಸ ಮತ್ುಿ ಹ ಗಳನುನ ಬೇಪ್ಷಡಿಸಲಾಗುವುದು. ನೆಂತ್ರ ಅದನುನ
ಒಣಗಿಸ್ತ ಪ್ುಡಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಇವುಗಳನುನ ಮಹಿಳ್ಾ ಸವಸಹಾರ್ ಗುೆಂಪ್ುಗಳು ಹಾಗ ಇತ್ರರು ನ್ವಷಹಿಸಲು
ಸಾಧಯವಿದೆ. ಇದರಿೆಂದ ಸಾಕಷುಿ ಉದೆ ಯೇಗ್ಾವಕ್ಾಶಗಳು ಸ ಷ್ಟ್ಿಯಾಗಲು ಅವಕ್ಾಶವಿದೆ.
ಆರ ೇಗಯಕ್ಕೆ ಪ್ರರಕ
 ಸಾಮಾನಯವಾಗಿ ಊದುಬತ್ತಿರ್ಲಿೊ ಚಾರ್ಕ್ಕ ೇಲ್ ಬಳಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಹಿೇಗೆ ಬಳಸ್ತದ ಚಾರ್ಕ್ಕ ೇಲ್ ಉರಿದು ಅದರಿೆಂದ
ಹ ಮುಮವ ಹ ಗೆರ್ು ಅಸಿಮಾ ಮತ್ತಿತ್ರ ಶಾವಸಕ್ಕ ೇಶ ಸೆಂಬೆಂಧ ಕ್ಾಯಿಲಗಳುಳೆವರಿಗೆ ಅಪ್ಾರ್ ತ್ೆಂದೆ ಡು್ತ್ಿದೆ.
ಐಐಎಚ್ಆರ್ ಅಭಿವ ದ್ಧಿಪ್ಡಿಸುತ್ತಿರುವ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲಿೊ ಊದುಬತ್ತಿ ತ್ಯಾರಿಗೆ ಚಾರ್ಕ್ಕ ೇಲ್ ಬಳಸುವುದ್ಧಲೊ.
ಬದಲಿಗೆ ಒಣಗಿದ ಹ ವಿನ ಪ್ುಡಿರ್ನನಷ್ಮಿೇ ಬಳಸಲಾಗುವುದು. ಇದು ಊದುಬತ್ತಿ ಬಳಕ್ಕ ಆರ ೇಗಯಕ ೆ
ಪ್ರರಕವಾಗಿರಲಿದೆ.
ಎಲಾೊ ಹ ಗಳೆಂದಲ ತ್ಯಾರಿ ಸಾಧಯ
 ಕ್ಕಲವು ಹ ವುಗಳನುನ ಬಿಸ್ತಲಿನಲಿೊ ಒಣಗಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಮತೆಿ ಕ್ಕಲವನುನ ಗ್ಾಳರ್ಲಿೊ, ಓವನ್ನಲಿೊ ಒಣಗಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.

ರ್ಾರ್ಾ ರಿೇತ್ತರ್ ಹ ವುಗಳನುನ ಬೇರ ಬೇರ ವಿಧಾನದಲಿೊಒಣಗಿಸ್ತಟುಿ, ಅದನುನ ಪ್ುಡಿಮಾಡಿ ಊದುಬತ್ತಿ ತ್ಯಾರಿಗೆ
ಬಳಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಎಲೊ ಬಗೆರ್ ಹ ಗಳಲ ೊ ಊದುಬತ್ತಿ ತ್ಯಾರಿಸಬಹುದು. ಆಯಾ ಋುತ್ುಮಾನದಲಿೊ ಸ್ತಗುವ
ಹ ಗಳನುನ ಇದಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾಗುವುದು. ಏಕ ಪ್ುಷಾ ಹಾಗ ಮಿಶಿರತ್ ಪ್ುಷಾಗಳೆಂದ ಸುವಾಸನರ್ುಕಿ ಊದುಬತ್ತಿ
ತ್ಯಾರಿಸಬಹುದು.

ಬಿಬಿಎೆಂಪಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಬೆಂಗಳ ರು ನಗರದಲಿೊನ 18 ಕ್ಕರಗಳ ಪ್ುನಶಚೇತ್ನ ಮತ್ುಿ ಏಳಕ ೆ ಹಚುಚ ಕ್ಕರಗಳ ಸೆಂರಕ್ಷಣೆ ಕ್ಕಲಸಕ್ಾೆಗಿ
ಬಿಬಿಎೆಂಪಿಗೆ ಅರ್ಥಷ ಡೆ ನಟ್ ವಕ್ಡಷ ಸಾಿರ್ ಮುನ್ಸಪ್ಾಲ್ ಲಿೇಡರ್ ಶಿಪ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ.
 ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗ್ಾಗಿ ಪ್ುಟೆಿೇನಹಳೆ ನರಹ ರರ್ ಕ್ಕರ ಸುಧಾರಣಾ ಟರಸ್ಿ (ಪಿಎನ್ ಎಲ್ ಐಟಿ) ಬಿಬಿಎೆಂಪಿರ್ನುನ
ರ್ಾಮನ್ದೆೇಷಶನ ಮಾಡಿತ್ುಿ. ಪ್ುಟೆಿೇನಹಳೆ ಕ್ಕರ ಪ್ುನಶಚೇತ್ನಕ್ಾೆಗಿ 2009ರಿೆಂದಲ ಈ ಟರಸ್ಿ ಬಿಬಿಎೆಂಪಿಯೆಂದ್ಧಗೆ

ಕ್ಕಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.
 ಪ್ರಿಸರದ ಮೆೇಲ ಸಕ್ಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರಿಣಾಮ ಬಿೇರುವೆಂತ್ಹ ಯೇಜ್ನ ಹಾಗ ಕ್ಾರ್ಷ ಕ್ಕೈಗೆ ೆಂಡ ಸಾಳೇರ್ ಸೆಂಸಾಗಳಗೆ
ಅರ್ಥಷ ಡೆೇ 50ನೇ ವಷಷಚಾರಣೆ ಪ್ರರ್ುಕಿ ಅರ್ಥಷ ಡೆೇ ನಟ್ ವಕ್ಡಷ ಇೆಂಡಿಯಾದ್ಧೆಂದ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ
ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಚಿಕೆಬಸ್ತಿ, ಗುಬಾಲಾಲ, ರ್ಲೊನಹಳೆ, ತ್ಲಘ್ಟಿಪ್ುರ, ಬೈರಸೆಂದರ, ಬಸವನಪ್ುರ, ಸ್ತದಾಾಪ್ುರ, ನಗರೇಶವರ
ರ್ಾಗೆೇನಹಳೆ, ಮಹಾದೆೇವಪ್ುರ-2, ಸಾರಕಿೆ, ಬೇಗ ರು, ಹ ರಮಾವು, ಭಟಿರ ಹಳೆ, ಕ್ಕ ತ್ಿನ ರು, ನಲ ೊರಳೆ,
ಗುೆಂಜ್ ರು ಪ್ಾಳಯ, ದೆೇವರಕ್ಕರ ಮತ್ತಿತ್ರ ಕ್ಕರಗಳ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಕ್ಾರ್ಷವನುನ ಬಿಬಿಎೆಂಪಿ ಈ ವಷಷ ಮಾಡಿದೆ.
ಜ್ನಸೇವಕ ಆರೆಂಭ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? 8 ಇಲಾಖೆಗಳ 58 ಸೇವಗಳನುನ ಜ್ನರ ಮನ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ತ್ಲುಪಿಸುವ 'ಜ್ನಸೇವಕ' ಯೇಜ್ನಗೆ ಮುಖಯಮೆಂತ್ತರ
ಬಸವರಾಜ್ ಬ ಮಾಮಯಿ ಚಾಲನ ನ್ೇಡಿದರು. ಜ್ನಸೇವಕ,
ಏಕಿೇಕ ತ್ ದ ರು ಪ್ರಿಹಾರ ವಯವಸಾ ಮತ್ುಿ ಸಾರಿಗೆ ಇಲಾಖೆರ್
ಕ್ಾಗದ ರಹಿತ್ ಮತ್ುಿ ಸೆಂಪ್ಕಷ ರಹಿತ್ ಸೇವಗಳನುನ
ಉದಾಾಟಿಸ್ತದರು.
ಜ್ನಸೇವಕ ಯೇಜ್ನ
 ಜ್ನಸೇವಕ ಯೇಜ್ನರ್ಲಿೊ ಭಾರತ್ತೇರ್ ವಿಶಿಷಿ

ಗುರುತ್ು ಪ್ಾರಧಕ್ಾರ (ಆಧಾರ್), ಕೆಂದಾರ್ ಇಲಾಖೆರ್ 21, ಕರ್ಾಷಟಕ ಕಟಿಡ ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ನ್ಮಾಷಣ ಕ್ಾಮಿಷಕರ
ಮೆಂಡಳರ್ ಒೆಂಬತ್ುಿ, ಬಿಬಿಎೆಂಪಿರ್ 18, ಅೆಂಗವಿಕಲರು ಮತ್ುಿ ಹಿರಿರ್ ರ್ಾಗರಿಕರ ಕಲಾಯಣ ಇಲಾಖೆರ್ ಒೆಂದು,
ಆರ ೇಗಯ ಮತ್ುಿ ಕುಟುೆಂಬ ಕಲಾಯಣ ಇಲಾಖೆರ್ ಒೆಂದು, ಪ್ರಲಿೇಸ್ ಇಲಾಖೆರ್ ಮ ರು ಹಾಗ ಆಹಾರ ಮತ್ುಿ
ರ್ಾಗರಿಕ ಪ್ರರೈಕ್ಕ ಇಲಾಖೆರ್ ಒೆಂದು ಸೇವರ್ನುನ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಈ ಯೇಜ್ನರ್ನುನ ಬಿಬಿಎೆಂಪಿ ವಾಯಪಿಿರ್ 198 ವಾಡ್ಷ ಗಳಲಿೊ ಸ ೇಮವಾರದ್ಧೆಂದ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರಲಾಗಿದೆ. 2022ರ
ಜ್ನವರಿ 26ರ ಳಗೆ ರಾಜ್ಯದ ಎಲೊ ಕಡೆಗಳಲ ೊ ಜಾರಿಗೆ ಳಸುವ ಗುರಿ ಇದೆ.
 ಈ ಯೇಜ್ನರ್ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಜ್ನಸೇವಕರನುನ ನೇಮಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಜ್ನರು ಸಕ್ಾಷರಿ ಸೇವ ಪ್ಡೆರ್ಲು 080-
44554455ಗೆ ಕರ ಮಾಡಬಹುದು ಅರ್ಥವಾ ಮೊಬೈಲ್ ಒನ್ ತ್ೆಂತ್ಾರೆಂಶದಲಿೊ ಕ್ಕ ೇರಿಕ್ಕ ಸಲಿೊಸಬಹುದು ಅರ್ಥವಾ
www.janasevaka.Karnataka.gov.in ವಬ್ ಸೈಟ್ ನಲಿೊ ನ ೇೆಂದಣಿ ಮಾಡಿಸಬಹುದು.

 ಜ್ನರು ನ್ಗದ್ಧಪ್ಡಿಸ್ತದ ಸಮರ್ಕ್ಕೆ ಜ್ನಸೇವಕರು ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ಅಜಷ ನಮ ನಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಜ್ನರ ಮನ ಬಾಗಿಲಿಗೆ
ಹ ೇಗುತ್ಾಿರ. ಮನಯಿೆಂದಲೇ ಅಜಷ ಪ್ಡೆದು ಸೇವ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಉಪ್ಯೇಗಗಳು
 ಜ್ನರ ಮನ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಸೇವ ತ್ಲುಪಿದರ ಭರಷ್ಾಿಚಾರಕ್ಕೆ ಕಡಿವಾಣ ಬಿೇಳುತ್ಿದೆ.

 ಜ್ನರಿಗೆ ಅನುಕ ಲ ಆಗುತ್ಿದೆ.

 ವಿಳೆಂಬ ತ್ಪ್ುಾತ್ಿದೆ
ಯಾವುದೆಲಾೊ ಸೇವಗಳು?
 ಆಧಾರ್ ನವಿೇಕರಣ, ಪ್ರಮಾಣ ಪ್ತ್ರ, ಜಾತ್ತ ಪ್ರಮಾಣ ಪ್ತ್ರ, ವ ದಾಯಪ್ಯ ವೇತ್ನ, ವಿಧವ ಪಿೆಂಚಣಿ, ಸೆಂಧಾಯ ಸುರಕ್ಷಾ,
ವಿಕಲಚೇತ್ನರ ಪಿೆಂಚಣಿ, ಬಿಬಿಎೆಂಪಿರ್ಲಿೊ ಖಾತ್ಾ ವಗ್ಾಷವಣೆ ಸೇರಿದೆಂತೆ 18 ಸೇವಗಳು, ಆರ್ುಷ್ಾಮನ್ ಭಾರತ್ -
ಆರ ೇಗಯ ಕರ್ಾಷಟಕ ಗುರುತ್ತನ ಚಿೇಟಿ ಹಾಗ ಕರ್ಾಷಟಕ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಲಿೇಸ್ ಇಲಾಖೆಗೆ ಸೇರಿದ ಮ ರು ಸೇವಗಳನುನ
ಜ್ನಸೇವಕ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
ಜ್ನವರಿ 26 ರಿೆಂದ ರಾಜಾಯದಯೆಂತ್ ಜ್ನಸೇವಕ ಆರೆಂಭ
 ಈಗ್ಾಗಲೇ ಬೆಂಗಳ ರಿನ ಐದು ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿೊ ಈ ಯೇಜ್ನ ಜಾರಿರ್ಲಿೊದೆ. ಐದು ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿೊ 95,000
ಕ ೆ ಹಚುಚ ಅಜಷಗಳನುನ ಜ್ನಸೇವಕ ಮ ಲಕ ಸೆಂಗರಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ ಸೆಂದಭಷದಲಿೊ ಈ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮವನುನ
ಸಾಗಿತ್ಗೆ ಳಸಲಾಗಿತ್ುಿ. ಬೆಂಗಳ ರಿನ ಐದು ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಗೆ ಸ್ತೇಮಿತ್ವಾಗಿದಾ ಈ ಯೇಜ್ನರ್ನುನ ಇದ್ಧೇಗ ಮುೆಂಬರು
ಜ್ನವರಿ 26 ರಿೆಂದ ರಾಜಾಯದಯೆಂತ್ ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಶೆಂಕರಾಚಾರ್ಷ ಪ್ರತ್ತಮೆ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಉತ್ಿರಾಖೆಂಡದ ಕ್ಕೇದಾರರ್ಾರ್ಥದಲಿೊ ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಅವರು ಅರ್ಾವರಣಗೆ ಳಸ್ತದ ಆದ್ಧಗುರು
ಶೆಂಕರಾಚಾರ್ಷ ಅವರ ಸುೆಂದರ ಪ್ುತ್ಾಳರ್ನುನ ಕ್ಕತ್ತಿದುಾ ಮೆೈಸ ರಿನ ಶಿಲಿಾ ಅರುಣ್ ಯೇಗಿರಾಜ್.
ಹಿನನಲ
 2013ರಲಿೊ ಉತ್ಿರಾಖೆಂಡದಲಿೊ ಭಾರಿ ಪ್ರವಾಹ ಉೆಂಟಾಗಿ

ಕ್ಕೇದಾರರ್ಾರ್ಥದಲಿೊರುವ ಆದ್ಧ ಶೆಂಕರಾಚಾರ್ಷರ ಸಮಾಧ
ಕ್ಕ ಚಿಚಹ ೇಗಿತ್ುಿ. ನೆಂತ್ರ ಅದರ ಮರುನ್ಮಾಷಣದ ಭಾಗವಾಗಿ
ಕ್ಕೇೆಂದರ ಹಾಗ ಉತ್ಿರಾಖೆಂಡ ಸಕ್ಾಷರಗಳು ಜ್ೆಂಟಿಯಾಗಿ
ಕ್ಕೇದಾರೇಶವರ ದೆೇವಾಲರ್ದ ಹಿೆಂಭಾಗದಲಿೊ ಶೆಂಕರಾಚಾರ್ಷರ ಸಮಾಧ ಸಾಳದಲಿೊ ಪ್ುತ್ಾಳ ಸಾಾಪಿಸ್ತವ.
 ಶೆಂಕರಾಚಾರ್ಷರ ಪ್ುತ್ಾಳ 12 ಅಡಿ ಎತ್ಿರವಿದುಾ, ಕುಳತ್ ಭೆಂಗಿರ್ಲಿೊದೆ. 28 ಟನ್ ತ್ ಕದ ಪ್ುತ್ಾಳ ಕ್ಕತ್ಿಲು
ಹಗ್ಡದೆೇವನಕ್ಕ ೇಟೆಯಿೆಂದ ತ್ರಲಾದ 120 ಟನ್ನ ಕ ಷಣಶಿಲ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.
 ಈ ಕಲುೊ ಮಳೆ, ಗ್ಾಳ, ಬಿಸ್ತಲು ಹಾಗ ಕಠಿಣ ಹವಾಮಾನವನುನ ತ್ಾಳಕ್ಕ ಳುೆವ ಸಾಮರ್ಥಯಷ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಪ್ುತ್ಾಳಗೆ
ಹ ಳಪ್ು ಬರಲು ತೆೆಂಗಿನಕ್ಾಯಿರ್ ನ್ೇರಿನ್ೆಂದ ಪ್ಾಲಿಶ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಆದ್ಧಗುರು ಶೆಂಕರಾಚಾರ್ಷ

 ಸರ್ಾತ್ನ ಭಾರತ್ದ ಸೆಂಸೆ ತ್ತರ್ನುನ ಜ್ಗತ್ತಿಗೆ ಸಾರಿ ಹೇಳದ ಆಚಾರ್ಷತ್ರರ್ರಲಿೊ ಶೆಂಕರಾಚಾರ್ಷರು ಮೊದಲಿಗರು
(ಆದ್ಧ ಶೆಂಕರರು). ಕ್ಕೇವಲ ೩೨ ವಷಷಗಳ ಕ್ಾಲ ಜೇವಿಸ್ತದಾರು. ಶೆಂಕರಾಚಾರ್ಷರು, ಈ ಅಲಾಾವಧರ್ಲಿೊಯೆೇ ದೆೇಶದ
ಮ ಲ ಮ ಲ ಗಳಗೆ ಸೆಂಚರಿಸ್ತ ಗಿೇತ್ಾಚಾರ್ಷ ಶಿರೇಕ ಷಣನ ಸ್ತದಾಿೆಂತ್ ವಾದ "ಅದೆವೈತ್" ತ್ತ್ವವನುನ ಪ್ರತ್ತಪ್ಾದ್ಧಸುತ್ಿ
ಜ್ಗತ್ತಿಗೆ ಸಾರಿ, ಹಲವಾರು ಮತ್ಗಳೆಂದ ದಾಳಗೆ ಳಗ್ಾಗುತ್ತಿದಾ ಸರ್ಾತ್ನ ಹಿೆಂದ ಧಮಷವನುನ
ಪ್ುನರುತ್ಾಾನಗೆ ಳಸ್ತದರು.
 ಶೈವ, ವೈಷಣವ, ಶಾಕಿ, ಗ್ಾಣಪ್ತ್ಯ, ಸೌರ ಹಾಗ ಸೆೆಂದ ಮತ್ಗಳನುನ ಒಗ ್ಡಿಸ್ತ, ಷಣಮತ್ ಪ್ರತ್ತಷ್ಾಠಪ್ಕರಾದರು.
ಆದ್ಧಶೆಂಕರರು ಭಗವದ್-ಗಿೇತೆ, ಉಪ್ನ್ಷತ್ ಹಾಗು ಬರಹಮ ಸ ತ್ರಗಳಗೆ ಭಾಷಯ ಬರದ ಮೊದಲ ಆಚಾರ್ಷರಾದರು.
 ಶೆಂಕರಾಚಾರ್ಷರ ಕ್ಾಲದ ಬಗೆ್ ವಿದಾವೆಂಸರಲಿೊ ಇನ ನ ಜಜ್ಞಾಸಯಿದೆ. ಒೆಂದು ವಿದದ ಪ್ರಕ್ಾರ ಇವರು 8
ನೇ(ಕಿರ.ಶ್.೭೮೮) ಶತ್ಮಾನದಲಿೊ ಜ್ನ್ಸ್ತದರು ಎೆಂದು ನೆಂಬಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದ ಕ್ಾಲಟಿ ಎೆಂಬ ಹಳೆರ್ ಒೆಂದು ಬಡ
ನೆಂಬ ದರಿ ಬಾರಹಮಣ ಕುಟುೆಂಬದಲಿೊ ಇವರು ಜ್ನ್ಸ್ತದರು. ತ್ೆಂದೆ ಶಿವಗುರು, ತ್ಾಯಿ ಆಯಾಷೆಂಬ.
ಆಫ್ರರಕನ್ ಕ್ಾಯಟ್ಫ್ರಶ್
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಕ್ಕ ೇಲಾರ ಜಲಾೊದಯೆಂತ್ ಕ್ಕಲವು ಕ್ಕರಗಳಲಿೊ ನ್ಷ್ಮೇದ್ಧತ್ ಆಫ್ರರಕನ್ ಕ್ಾಯಟ್ಪಿಷ್ ಸಾಕ್ಾಣಿಕ್ಕ
ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಟೆೆಂಡರ್ದಾರರ ಪ್ರವಾನ್ಗೆ ರದುಾಮಾಡುವುದು ಸೇರಿದೆಂತೆ ವಿವಿಧ ಬೇಡಿಕ್ಕಗಳ ಈಡೆೇರಿಕ್ಕಗೆ ಆಗರಹಿಸ್ತ
ರೈತ್ಸೆಂಘ್ದ್ಧೆಂದ ಮಿೇನುಗ್ಾರಿಕ್ಕ ಇಲಾಖೆಗೆ ಮನವಿ ಸಲಿೊಸಲಾಯಿತ್ು.
ಮಾವಷ ಮಿೇನು
 ಪ್ರಿಸರ ಸೆಂರಕ್ಷಣೆ ಕ್ಾಯೆಾ 1986 ರ ಸಕ್ಷೆನ್ (5) ಅನವರ್ ಮಾವಷ
ಸಾಕ್ಾಣಿಕ್ಕ ಮತ್ುಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದರ 5 ವಷಷ ಸಜ, ಒೆಂದು ವಷಷ
ಜ್ುಲಾಮನ ವಿಧಸುವ ಕ್ಾನ ನು ಇದೆ. ಆದರ ಸಹ
ಕ್ಾನ ನುಬಾಹಿರವಾಗಿ ಕ್ಕರಗಳಲಿೊ ಸಾಕ್ಾಣಿಕ್ಕ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ .
 ಈ ಮಿೇನು ತ್ತೆಂದರ ಕ್ಾಯನಸರ್, ಕ್ಷರ್, ಮಲೇರಿರ್ ಮುೆಂತ್ಾದ ಕ್ಾಯಿಲಗಳು ಬರುವ ಲಕ್ಷಣಗಳನುನ ವೈದಯರು
ನ್ೇಡಿದರ , ಇವುಗಳನುನ ಸಾಕ್ಾಣಿಕ್ಕ ಮಾಡಲು ರ್ತ್ತನಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ
 ಆಫ್ರರಕನ್ ಕ್ಾಯಟ್ ಫ್ರಶ್ (ಕ್ಾೊರಿಯಾಸ್ ಗ್ಾಯರಿಪಿನಸ್) ಅಧಕ ತ್ ಅನುಮತ್ತಯಿಲೊದೆ ಭಾರತ್ದಲಿೊ
ಪ್ರಿಚಯಿಸಲಾದ ಮಾೆಂಸಾಹಾರಿ ಜಾತ್ತಯಾಗಿದೆ.
 ಸ್ತಹಿನ್ೇರಿನ ಸರ ೇವರಗಳು, ನದ್ಧಗಳು, ಜೌಗು ಪ್ರದೆೇಶಗಳು ಮತ್ುಿ ನಗರ ಒಳಚರೆಂಡಿ ವಯವಸಾಗಳಲಿೊ ಈ
ಜಾತ್ತಗಳು ಚರ್ಾನಗಿ ಬಳೆರ್ುತ್ಿವ ಎೆಂದು ಕೆಂಡುಬೆಂದ್ಧದೆ.
 ಹ ಟೆಿಬಾಕತ್ನದ ಪ್ರಭಕ್ಷಕವು ಮಿೇನು ಸೇರಿದೆಂತೆ ಜೇವೆಂತ್ ಮತ್ುಿ ಸತ್ಿ ಪ್ಾರಣಿಗಳ ಮೆೇಲ ಆಹಾರಕ್ಾೆಗಿ
ಅವಲೆಂಬಿತ್ವಾಗಿದೆ .
 ಆಳವಿಲೊದ ಮಣಿಣನಲಿೊ ದ್ಧೇಘ್ಷಕ್ಾಲ ಬದುಕುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷ, ಕಳಪ್ ಆಮೊಜ್ನಕರ್ುಕಿ ನ್ೇರು ಮತ್ುಿ ವೇಗದ
ಸೆಂತ್ಾನ ೇತ್ಾತ್ತಿಗೆ ಹಚಿಚನ ಸಹಿಷುಣತೆ ಇತ್ರ ಸಾಳೇರ್ ಜಾತ್ತಗಳ ಮೆೇಲ ಅೆಂಚನುನ ತ್ರುತ್ಿದೆ .

ಸವಣಷಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಫೆಲ ೇಶಿಪ್

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ನವಿೇನ ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಕಲಾನಗಳು ಮತ್ುಿ ವಿವಿಧ ವಿಭಾಗಗಳಲಿೊ ಸೆಂಶ ೇಧನ ಮತ್ುಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿರ್
ಮೆೇಲ ಪ್ರಭಾವ ಬಿೇರುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷಕ್ಾೆಗಿ ಬೆಂಗಳ ರಿನ ಮ ವರು ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳಗೆ ಸವಣಷಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಫೆಲ ೇಶಿಪ್'ಗಳನುನ
ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ.
 ಬೆಂಗಳ ರು ಭಾರತ್ತೇರ್ ವಿಜ್ಞಾನ ಸೆಂಸಾರ್ ಡಾ. ಶಿರೇಧರನ್ ದೆೇವರಾಜ್ನ್ ಮತ್ುಿ ಡಾ. ಮಾಯಾೆಂಕ್ಡ ಶಿರೇವಾಸಿವ ಮತ್ುಿ
ಸುಭೆ ರೇ ಭಟಾಿಚಾಜಷ ಸಹಿತ್ ದೆೇಶದಾದಯೆಂತ್ ವಿವಿಧ ವಿಜ್ಞಾನ ಸೆಂಸಾಗಳ 17 ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳು ಸವಣಷಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಫೆಲ ೇಶಿಪ್
ಗಳನುನ ಪ್ಡೆದ್ಧದಾಾರ.
ಸವಣಷಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಫೆಲ ೇಶಿಪ್
 ಭಾರತ್ದ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯದ 50ನೇ ವಷಷದ ನನಪಿಗ್ಾಗಿ ಸವಣಷಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಫೆಲ ೇಶಿಪ್ ಯೇಜ್ನರ್ನುನ ಭಾರತ್ ಸಕ್ಾಷರವು
ಸಾಾಪಿಸ್ತದೆ.
 ಈ ಯೇಜ್ನರ್ಡಿರ್ಲಿೊ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ುರಸೆ ತ್ರಿಗೆ ಕ್ಕೇೆಂದರ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆ ಮ ಲಕ ಐದು ವಷಷಗಳ
ಕ್ಾಲ ಪ್ರತ್ತೇ ತ್ತೆಂಗಳು 25000 ರ .ಗಳ ಫೆಲ ೇಶಿಪ್ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಸೆಂಶ ೇಧನರ್ನುನ ನ್ವಷಹಿಸಲು ಎಲಾೊ
ಅಗತ್ಯತೆಗಳಗೆ ಹಚುಚವರಿಯಾಗಿ ಐದು ವಷಷಗಳಲಿೊ 5 ಲಕ್ಷ ರ . ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಅನುದಾನ ನ್ೇಡುವ ಮ ಲಕ ಅವರನುನ
ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ಿದೆ. ಅವರು ತ್ಮಮ ಮಾತ್ ಸೆಂಸಾಯಿೆಂದ ಪ್ಡೆರ್ುವ ವೇತ್ನದ ಜ ತೆಗೆ ಫೆಲ ೇಶಿಪ್ ಅನುನ
ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಆಯೆೆಯಾದ ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳು ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಯೇಜ್ನರ್ಲಿೊ ಅನುಮೊೇದ್ಧಸ್ತದೆಂತೆ ವಚಚದ ವಿಷರ್ದಲಿೊ
ಸವತ್ೆಂತ್ರ ಮತ್ುಿ ಹ ೆಂದಾಣಿಕ್ಕಯೆಂದ್ಧಗೆ ಅನ್ರ್ೆಂತ್ತರತ್ ಸೆಂಶ ೇಧನರ್ನುನ ಮುೆಂದುವರಿಸಲು ಅನುಮತ್ತಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ದ ಢ ಟಾರಯಕ್ಡ ರಕ್ಾಡ್ಷ ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ಮತ್ುಿ ಕಠಿಣವಾದ ಮ ರು ಹೆಂತ್ಗಳ ಪ್ರಿಶಿೇಲರ್ಾ ಪ್ರಕಿರಯೆರ್ ಮ ಲಕ
ಆಯೆೆಯಾದ ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳು ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ುಿ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಚೌಕಟಿಿನಲಿೊ ಮ ಲಭ ತ್ ಸೆಂಶ ೇಧನರ್ನುನ
ಮುೆಂದುವರಿಸುತ್ಾಿರ.
ಪ್ರರಡಕ್ಷನ್-ಲಿೆಂಕ್ಡ್ ಇನಸೆಂಟಿವ್ ಯೇಜ್ನ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಪ್ರರಡಕ್ಷನ್-ಲಿೆಂಕ್ಡ್ ಇನಸೆಂಟಿವ್(ಪಿಎಲ್ಐ) ಯೇಜ್ನರ್ಡಿ ಸಮಿಕೆಂಡಕಿರ್ ಚಿಪ್ ವಿರ್ಾಯಸಕ್ಕೆ ಪ್ರರೇತ್ಾಸಹ
ಧನ ನ್ೇಡುವೆಂತೆ ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರಕ್ಕೆ ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರ ಒತ್ಾಿಯಿಸ್ತದೆ.
 ಶೇ. 70 ರಷುಿ ಚಿಪ್ ವಿರ್ಾಯಸವು ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ ನಡೆರ್ುವುದರಿೆಂದ ಸಮಿಕೆಂಡಕಿರ್ ಉದಯಮಕ್ಕೆ ಮೊದಲ ಆದಯತೆ
ಪ್ರರಡಕ್ಷನ್ ಲಿೆಂಕ್ಡ್ ಇನಸೆಂಟಿವ್
 ಪ್ರರಡಕ್ಷನ್ ಲಿೆಂಕ್ಡ್ ಇನಸೆಂಟಿವ್ ಅರ್ಥವಾ PLI ಯೇಜ್ನರ್ು ದೆೇಶಿೇರ್ ಘ್ಟಕಗಳಲಿೊ ತ್ಯಾರಿಸ್ತದ ಉತ್ಾನನಗಳೆಂದ
ಹಚುಚತ್ತಿರುವ ಮಾರಾಟದ ಮೆೇಲ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳಗೆ ಪ್ರರೇತ್ಾಸಹವನುನ ನ್ೇಡುವ ಗುರಿರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುವ
ಯೇಜ್ನಯಾಗಿದೆ. ಈ ಯೇಜ್ನರ್ು ವಿದೆೇಶಿ ಸೆಂಸಾಗಳನುನ ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಘ್ಟಕಗಳನುನ ಸಾಾಪಿಸಲು ಆಹಾವನ್ಸುತ್ಿದೆ,
ಆದಾಗ ಯ, ಅಸ್ತಿತ್ವದಲಿೊರುವ ಉತ್ಾಾದರ್ಾ ಘ್ಟಕಗಳನುನ ಸಾಾಪಿಸಲು ಅರ್ಥವಾ ವಿಸಿರಿಸಲು ಸಾಳೇರ್ ಸೆಂಸಾಗಳನುನ

ಉತೆಿೇಜಸಲು ಮತ್ುಿ ಹಚಿಚನ ಉದೆ ಯೇಗವನುನ ಸ ಷ್ಟ್ಿಸಲು ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ದೆೇಶಗಳೆಂದ ಆಮದು ಮಾಡಿಕ್ಕ ಳುೆವ
ದೆೇಶದ ಅವಲೆಂಬನರ್ನುನ ಕಡಿತ್ಗೆ ಳಸುವ ಗುರಿರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ.
 ಇದನುನ ಏಪಿರಲ್ 2020 ರಲಿೊ ದೆ ಡ್ಮಟಿದಲಿೊ ಎಲಕ್ಾರನ್ಕ್ಡಸ ತ್ಯಾರಿಕ್ಾ ವಲರ್ಕ್ಾೆಗಿ ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು,
ಆದರ ನೆಂತ್ರ 2020 ರ ಅೆಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಇತ್ರ 10 ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಗೆ ಪ್ರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಈ ಯೇಜ್ನರ್ನುನ ಭಾರತ್ದ
ಆತ್ಮನ್ಭಷರ್ ಭಾರತ್ ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಪ್ರಿಚಯಿಸಲಾಗಿದೆ.
'ಮನ ಮನಗೆ ಗೆಂಗೆ'

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ಕ್ಾರಣದ್ಧೆಂದಾಗಿ 'ಮನ ಮನಗೆ ಗೆಂಗೆ' ಎನುನವ ಮಹತ್ವದ ಯೇಜ್ನಗೆ ತ್ತೇವರ ಹಿನನಡೆಯಾಗಿದೆ.
ಆಡಳತ್ಾತ್ಮಕ ಮತ್ುಿ ತ್ಾೆಂತ್ತರಕ ಅನುಮೊೇದನ ವಿಳೆಂಬ ಮತ್ುಿ ಅನುದಾನದ
ಕ್ಕ ರತೆಯಿೆಂದಾಗಿ ನ್ಗದ್ಧತ್ ಪ್ರಗತ್ತ ಸಾಧಸುವುದು ಸಾಧಯವಾಗಿಲೊ.
ಅೆಂಕಿ ಸೆಂಖೆಯ
 2020ರಲೊೇ ಯೇಜ್ನ ಆರೆಂಭವಾಗಿದಾರ ಶೇ. 90 ರಷುಿ ನಳ

ಸೆಂಪ್ಕಿಷಸುವ ಕ್ಾರ್ಷ ಇನ ನ ಬಾಕಿ ಇದೆ. ಸರಕ್ಾರ ಹಾಕಿಕ್ಕ ೆಂಡ ಗುರಿ
ಅನವರ್ ಕಳೆದೆರಡು ವಷಷದಲಿೊ 40 ಲಕ್ಷ ಮನಗಳಗೆ ಗೆಂಗೆ
ಹರಿರ್ಬೇಕಿತ್ುಿ. ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ ಬಾಧಸ್ತದ ಹಿನನಲ 2020ರಲಿೊ 3.43 ಲಕ್ಷ ಮನಗಳು ಮತ್ುಿ ಪ್ರಸಕಿ ಸಾಲಿನಲಿೊ ಈ ವರಗೆ
5.57 ಲಕ್ಷ ಮನಗಳು ಸೇರಿ ಒಟಾಿರ ಸರಾಸರಿ 9 ಲಕ್ಷ ಮನಗಳಗೆ ಮಾತ್ರ ಯೇಜ್ನ ಲಭಿಸ್ತದೆ.
 ರಾಜ್ಯದ ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ 4.05 ಕ್ಕ ೇಟಿ ಜ್ನಸೆಂಖೆಯ ಇದುಾ, 2053ರಲಿೊ 5 ಕ್ಕ ೇಟಿ ಜ್ನಸೆಂಖೆಯ ಮಿೇರಲಿದೆ.
ಹಿೇಗ್ಾಗಿ, ಮುೆಂಬರುವ 30 ವಷಷದ ದ ಷ್ಟ್ಿಕ್ಕ ೇನ ಇಟುಿಕ್ಕ ೆಂಡೆೇ ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಕುಡಿರ್ುವ ನ್ೇರು ಮತ್ುಿ ನೈಮಷಲಯ
ಇಲಾಖೆ ಮ ಲಕ ಯೇಜ್ನ ಜಾರಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಏನ್ದು ಯೇಜ್ನ?:
 ಗ್ಾರಮಿೇಣ ವಸತ್ತಗಳ ಪ್ರತ್ತ ಮನಗಳಗೆ 2024ರ ಳಗ್ಾಗಿ ನಳ ಸೆಂಪ್ಕಷ ಕಲಿಾಸುವ ಮ ಲಕ ಮನರ್ ಪ್ರತ್ತ ಸದಸಯನ್ಗೆ ಪ್ರತ್ತ
ದ್ಧನ 55 ಲಿೇಟರ್ ಶುದಿ ನ್ೇರು ಪ್ರರೈಸುವ ಯೇಜ್ನ ಇದಾಗಿದೆ.
 ನ್ೇರಿನ ಸೌಲಭಯವಿಲೊದ ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಜ್ನ ವಸತ್ತಗಳಗೆ ಹತ್ತಿರದ ಜ್ಲಾಶರ್ಗಳೆಂದ ಎತ್ುಿವಳ ಯೇಜ್ನ ಮ ಲಕ ನ್ೇರನುನ
ಕಲಿಾಸುವುದು ಯೇಜ್ನರ್ ಉದೆಾೇಶ.
ಎಲೊಲಿೊ ಸಮಸಯ:
 ಬಿೇದರ್, ಕಲಬುರಗಿ, ಚಿಕೆಬಳ್ಾೆಪ್ುರ, ತ್ುಮಕ ರು, ರಾಮನಗರ, ಕ್ಕ ೇಲಾರ ಮತ್ುಿ ಬೆಂಗಳ ರು ಗ್ಾರಮಾೆಂತ್ರ
ಜಲೊಗಳ ಮನಗಳಗೆ ನಳ ಸೆಂಪ್ಕಷ ನ್ೇಡಿದರ ನ್ೇರಿನ ಸೌಲಭಯ ಒದಗಿಸುವುದು ಕಷಿ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ ಕ್ಕ ಳವ ಬಾವಿ ಮ ಲಕ
ಅರ್ಥವಾ ಇತ್ರ ಜಲೊಗಳ ಜ್ಲಾಶರ್ಗಳೆಂದ ಪ್ೈಪ್ ಲೈನ್ ಮ ಲಕವಾದರ ನ್ೇರು ತ್ರುವ ಪ್ರರ್ತ್ನ ನಡೆದ್ಧದೆ.
ಈ ಮಾಹಿತ್ತ monthly ಮಾಸ ಪ್ತ್ತರಕ್ಕರ್ನುನ www.nammakpsc.com ಇೆಂದ

ಡೌನ ೊೇಡಾಮಡಿಕ್ಕ ೆಂಡು ನಮಮನುನ ಬೆಂಬಲಿಸ್ತದಕ್ಕೆ ಧನಯವಾದಗಳು

ಹ ಸ ಮರಳು ನ್ೇತ್ತ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಹ ಸ ಮರಳು ನ್ೇತ್ತ ಜಾರಿಗ್ಾಗಿ ಮಾಡಿರುವ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ ನ್ರ್ಮಾವಳಗಳಗೆ ಸಚಿವ ಸೆಂಪ್ುಟ ಸಭೆ
ಅನುಮೊೇದನ ನ್ೇಡಿದೆ.
 ಸರಕ್ಾರದ ಅಧೇನ ಸೆಂಸಾಗಳ್ಾದ ಹಟಿಿ ಚಿನನದ ಗಣಿ ಸೆಂಸಾ

(ಎಚ್ಜಎೆಂಎಲ್) ಹಾಗ ಕರ್ಾಷಟಕ ರಾಜ್ಯ ಖನ್ಜ್ಗಳ

ನ್ಗಮದ್ಧೆಂದ (ಕ್ಕಎಸ್ಎೆಂಸ್ತ- ಹಿೆಂದ್ಧನ ಎೆಂಎೆಂಎಲ್) ಮರಳು ನ್ಕ್ಷೆೇಪ್
ತೆಗೆದು ಪ್ಾರದಶಷಕವಾಗಿ ಸಾಗಿಸ್ತ ಗ್ಾರಹಕರಿಗೆ ಪ್ರರೈಸಲು
ಪ್ರರಕವಾದ ನ್ರ್ಮಾವಳಗಳಗೆ ಸೆಂಪ್ುಟ ಅಸುಿ ಎೆಂದ್ಧದೆ.
 ಸದಯ ಹರಾಜನಲಿೊ ಮರಳು ಗಣಿಗ್ಾರಿಕ್ಕಗೆ ಗುತ್ತಿಗೆ ಪ್ಡೆದ
ಸೆಂಸಾಗಳ ಅವಧ ಮುಗಿದ ಬಳಕ ಸರಕ್ಾರದ ಉಭರ್ ಸೆಂಸಾಗಳು
ಮರಳು ಗಣಿಗ್ಾರಿಕ್ಕ ಹಾಗ ಸಾಗಣೆರ್ ಜ್ವಾಬಾಾರಿ
ವಹಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲಿವ.
 ಇದಕ್ಾೆಗಿ ‘ಕರ್ಾಷಟಕ ಉಪ್ಖನ್ಜ್ ರಿಯಾಯಿತ್ತ (ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ) ನ್ರ್ಮ 2021’ ಕ್ಕೆ ಸೆಂಪ್ುಟ ಅನುಮೊೇದನ ನ್ೇಡಿದೆ.
 ಮರಳು ಗಣಿಗ್ಾರಿಕ್ಕ ಮಾಡಿ ಅದರ ಸಾಗಣೆಗ್ಾಗಿ ಮ ರು ಹೆಂತ್ಗಳನುನ ರ ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗ್ಾರಮ ಮಟಿ, ನದ್ಧ ಪ್ಾತ್ರ ಮತ್ುಿ
ಸಮುದರ ತ್ತೇರ ಎೆಂದು ಮ ರು ಹೆಂತ್ಗಳನುನ ನ್ಗದ್ಧಪ್ಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ಗ್ಾರಮ ಮಟಿದಲಿೊ ಮಾರಲು ಪ್ರತ್ತ ಟನ್ಗೆ ₹300, ನದ್ಧ ಸೇರುವ ಪ್ಾತ್ರಗಳು ಮತ್ುಿ ಪ್ಟಿಣಗಳಗೆ ಟನ್ಗೆ ₹700 ನ್ಗದ್ಧ
ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎೆಂದರು.
ಏಕ್ಕ ಈ ಹ ಸ ನ್ೇತ್ತ ?
 ಮರಳು ಮಾಫ್ರಯಾ ಭಿೇತ್ತ ಮತ್ುಿ ನ್ರೆಂತ್ರ 'ಅರಳು ಮರಳು' ನ್ೇತ್ತರ್ ಗೆ ೆಂದಲದ್ಧೆಂದಾಗಿ ಜ್ನಸಾಮಾನಯರು ಬವಣೆ
ಪ್ಡುತ್ತಿರುವ ಹಿನನಲರ್ಲಿೊ ರಾಜ್ಯ ಸರಕ್ಾರ ಕಡಿಮೆ ದರದಲಿೊ ಮರಳು ಸ್ತಗುವ ಹ ಸ ಯೇಜ್ನ ರ ಪಿಸ್ತದೆ.
ಹ ಸ ನ್ೇತ್ತರ್ಲಿೊ ಏನ್ದೆ ?
 ಒಮೆಮಗೆ ಗರಿಷಠ 3 ಟನ್ ಮರಳು ಸಾಗಣೆಗಷ್ಮಿೇ ಅವಕ್ಾಶವಿರಲಿದೆ. ತ್ಾಲ ಕನುನ ಒೆಂದು ಘ್ಟಕವೆಂದು ಗುರುತ್ತಸಲಾಗಿದೆ.
ತ್ಾಲ ಕಿನ ಗ್ಾರ.ಪ್ೆಂ ವಾಯಪಿಿರ್ಲೊಷ್ಮಿೇ ಈ ಮರಳು ಬಳಸಬೇಕು. ಇತ್ರ ತ್ಾಲ ಕು, ಜಲೊಗೆ ಸಾಗಿಸಲು
ಅವಕ್ಾಶವಿರುವುದ್ಧಲೊ. ಇದರಿೆಂದ ಸಾಳೇರ್ ಬಳಕ್ಕಗೆ ಕಡಿಮೆ ದರದಲಿೊ ಸುಲಭವಾಗಿ ಮರಳು ಸ್ತಗಲಿದೆ
 ನದ್ಧ ಪ್ಾತ್ರ, ಹ ಳೆ, ನದ್ಧ ಸಮುದರ ಸೇರುವ ಪ್ರದೆೇಶ, ಜ್ಲಾಶರ್, ಅಣೆಕಟಿಿನ ಹಿನ್ನೇರು ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಮರಳು
ನ್ಕ್ಷೆೇಪ್ವನುನ ಸರಕ್ಾರಿ ಸೆಂಸಾಗಳೆೇ ಗಣಿಗ್ಾರಿಕ್ಕ ನಡೆಸ್ತ ಹೆಂಚಿಕ್ಕ ಮಾಡಲಿವ.
 ಉಪ್ ವಿಭಾಗ್ಾಧಕ್ಾರಿ ಅಧಯಕ್ಷತೆರ್ ತ್ಾಲ ಕು ಸಮಿತ್ತ ಮರಳು ನ್ಕ್ಷೆೇಪ್ ಸಾಳಗಳನುನ ಗುರುತ್ತಸಲಿದುಾ, ಜಲಾೊಧಕ್ಾರಿಗಳ
ಅಧಯಕ್ಷತೆರ್ ಸಮಿತ್ತ ಅೆಂತ್ತಮವಾಗಿ ನ ೇಟಿಫೆೈ ಮಾಡಲಿದೆ
 ಈ ಎರಡು ಸೆಂಸಾಗಳನುನ ಹ ರತ್ುಪ್ಡಿಸ್ತ ಯಾರ ಬಾರ ಮರಳು ಗಣಿಗ್ಾರಿಕ್ಕ ನಡೆಸಲು ಅವಕ್ಾಶವಿರುವುದ್ಧಲೊ.
ಒೆಂದೆ ಮೆಮ ಸರಕ್ಾರದ ಯಾವುದೆೇ ಇಲಾಖೆ ಸವೆಂತ್ ಬಳಕ್ಕಗೆ ಮರಳು ಬಳಸಲು ಬರ್ಸ್ತದರ ಪ್ರತೆಯೇಕವಾಗಿ ಮರಳು ಬಾೊಕ್ಡ
ಹೆಂಚಿಕ್ಕಗ ನ್ರ್ಮಾವಳರ್ಲಿೊ ಅವಕ್ಾಶವಿದೆ. ಹಾಗೆಯೆೇ ಸರಕ್ಾರ ಬರ್ಸ್ತದರ ಯಾವುದೆೇ ನ್ಗಮ, ಮೆಂಡಳ,

ಇಲಾಖೆಗ ಮರಳು ಗಣಿಗ್ಾರಿಕ್ಕ ನಡೆಸಲು, ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಅನುಮತ್ತ ನ್ೇಡಲು ನ್ರ್ಮಾವಳರ್ಲಿೊ ಅವಕ್ಾಶ
 ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಮರಳು ದಾಸಾಿನು ಮಾಡಿ ಮಾರಲು ಜಲಾೊ ಖನ್ಜ್ ನ್ಧ(ಡಿಎೆಂಎಫ್)ರ್ಡಿ ಶೇ.2ರಷುಿ
ಸೆಂಗರಹಕ್ಕೆ ಅವಕ್ಾಶ ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ. ಅದನುನ ಗ್ಾರ.ಪ್ೆಂಗೆ ನ್ೇಡಲಾಗುವುದು. ರಾರ್ಧನದಲಿೊ ಶೇ.50 ಮೊತ್ಿದಲಿೊ
ಶೇ.25ರಷಿನುನ ಸೆಂಬೆಂಧಪ್ಟಿ ಗ್ಾರ.ಪ್ೆಂ ಹಾಗ ಉಳದ ಶೇ. 25ರಷಿನುನ ಇತ್ರ ಗ್ಾರ.ಪ್ೆಂ ವಾಯಪಿಿರ್ಲಿೊನ ರಸಿ
ದುರಸ್ತಿ ಇತ್ಾಯದ್ಧಗೆ ಬಳಸಬಹುದು.

 ಜಲಾೊ ಮಟಿದಲಿೊ ಜಲಾೊಧಕ್ಾರಿಗಳ ಅಧಯಕ್ಷತೆರ್ಲಿೊ ಮತ್ುಿ ತ್ಾಲ ೊಕು ಮಟಿದಲಿೊ ಉಪ್ವಿಭಾಗ್ಾಧಕ್ಾರಿಗಳ
ಅಧಯಕ್ಷತೆರ್ಲಿೊ ‘ಮರಳು ಸಮಿತ್ತ’ಗಳ ರಚನ.
 ಮರಳು ಗಣಿಗ್ಾರಿಕ್ಕ ಮತ್ುಿ ಸಾಗಣೆರ್ ಉಸುಿವಾರಿರ್ನುನ ಈ ಸಮಿತ್ತಗಳು ಮೆೇಲುಸುಿವಾರಿ ವಹಿಸಲಿವ. ಯಾವುದೆೇ
ನ್ರ್ಮಗಳ ಉಲೊೆಂಘ್ನ ಮಾಡಿದಲಿೊ ದೆಂಡಿಸುವ ಅಧಕ್ಾರ ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ.
 ಸವೆಂತ್ ಬಳಕ್ಕಗ್ಾಗಿ ಟಾರಯಕಿರ್, ಎತ್ತಿನ ಬೆಂಡಿ, ದ್ಧವಚಕರವಾಹನಗಳಲಿೊ ಮರಳು ಸಾಗಣೆ ಮಾಡಿದರ ಪ್ರಕರಣ
ದಾಖಲಿಸುವುದ್ಧಲೊ. ಆದರ, ಬೇರ ಜಲೊಗಳಗೆ ಸಾಗಣೆ ಮಾಡುವೆಂತ್ತಲೊ. ಒೆಂದು ವೇಳೆ ಸಾಗಣಿಕ್ಕ ಮಾಡಿದರ ಪ್ರಕರಣ
ದಾಖಲಿಸಲಾಗುವುದು.
 ದ್ಧವಚಕರ ವಾಹನ, ಎತ್ತಿನಗ್ಾಡಿ, ಟಾರಯಕಿರ್, ಕತೆಿ ಮೆೇಲ ಮರಳು ಕ್ಕ ೆಂಡೆ ರ್ಯವ ರೈತ್ರು ಮತ್ುಿ ಬಡವರಿಗೆ
ರಾರ್ಧನದ ವಿರ್ಾಯಿತ್ತ ನ್ೇಡಲಾಗುವುದು.
 ಪ್ಟಾಿ ಭ ಮಿರ್ಲಿೊ ಮರಳು ಗಣಿಗ್ಾರಿಕ್ಕ ನ್ಷ್ಮೇಧಸಲಾಗಿದಾರ , ಜಲಾೊ ಮತ್ುಿ ತ್ಾಲ ೊಕು ಮರಳು ಸಮಿತ್ತಗಳೆಂದ
ಅನಮತ್ತ ಪ್ಡೆರ್ುವುದು ಕಡಾ್ರ್. ಇದಕ್ಕೆ ಸಮಿತ್ತಗಳು ಸಮಜಾಯಿಷ್ಟ್ ನ್ೇಡಬೇಕು.
 ಕ್ಕೇೆಂದರ ಪ್ರಿಸರ ಮತ್ುಿ ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆರ್ು ಗಣಿಗ್ಾರಿಕ್ಕ ಸೆಂಬೆಂಧ ಹ ರಡಿಸ್ತರುವ ಮಾಗಷಸ ಚಿಗಳನುನ ಕಟುಿನ್ಟಾಿಗಿ
ಪ್ಾಲಿಸಬೇಕು.
 ಪ್ಾರದಶಷಕ ಟೆೆಂಡರ್ಗೆ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷ ಅಧಯಕ್ಷತೆರ್ ಸಮಿತ್ತ
ಗ್ಾರಮಿೇಣರು ಪ್ಡೆಯೇದು ಹೇಗೆ?
 ಗ್ಾರ. ಪ್ೆಂ ವಾಯಪಿಿರ್ ಕ್ಕರ, ಕುೆಂಟೆ, ಹಳೆ, ತೆ ರರ್ಲಿೊನ ಮರಳು ನ್ಕ್ಷೆೇಪ್ವನುನ ತೆಗೆದು ಸಾಳೇರ್ವಾಗಿಯೆೇ ಬಳಸಲು
ಅವಕ್ಾಶ ಕಲಿಾಸಲಾಗಿದೆ.
 ವಾರದಲಿೊ ನ್ದ್ಧಷಷಿ ದ್ಧನದೆಂದು ಗ್ಾರಮ ಪ್ೆಂಚಾಯಿತ್ತ ಸ್ತಬಾೆಂದ್ಧ ಸಮುಮಖದಲಿೊ ಅಗತ್ಯವಿರುವಷುಿ ಮರಳು
ಪ್ಡೆರ್ಬಹುದು.
 ಕರಾವಳ ಭಾಗದಲಿೊ ರ್ಾನ್ ಸ್ತಆರ್ಜ್ಡ್ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ನ್ೇರಿನಲಿೊ ಮುಳುಗಿ ಮರಳು ತೆಗೆರ್ುವ ಸಾೆಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವ ತ್ತಿ
ಮುೆಂದುವರಿಸಲು ಅವಕ್ಾಶ.
 ಗ್ಾರಮಿೇಣ ವಸತ್ತ, ಸರಕ್ಾರಿ ಪ್ಾರಯೇಜತ್ ಯೇಜ್ನಗಳಗೆ ರಿಯಾಯಿತ್ತ ದರದಲಿೊ ಮರಳು ಕ್ಕ ಡಲು ಗ್ಾರ.ಪ್ೆಂಗೆ ಅವಕ್ಾಶ

ಒನಕ್ಕ ಓಬವವ ಜ್ರ್ೆಂತ್ತ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಮುೆಂಬೈ ಕರ್ಾಷಟಕವನುನ ಕಿತ್ ಿರು ಕರ್ಾಷಟಕ ಎೆಂದು ರ್ಾಮಕರಣ ಮಾಡಿರುವ ಬನನಲೊೇ
ನವೆಂಬರ್ 11ರೆಂದು ಒನಕ್ಕ ಓಬವವ ಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಆಚರಣೆಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರಕ್ಾರ ಆದೆೇಶ ಮಾಡಿದೆ.
ಒನಕ್ಕ ಓಬವವ
 ಒನಕ್ಕ ಓಬವವರ ಹಸರು ಚಿತ್ರದುಗಷದ ಇತ್ತಹಾಸದಲಿೊ

ಮರರ್ಲಾಗದು. ಅವರನುನ ಕರ್ಾಷಟಕ ವಿೇರ ವನ್ತೆರ್ರಾದ ಕಿತ್ ಿರು
ಚನನಮಮ, ರಾಣಿ ಅಬಾಕರ ಸಾಲಿನಲಿೊ ಒಬಾರೆಂದು ಪ್ರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಒನಕ್ಕ ಓಬವವ 18 ನೇ ಶತ್ಮಾನದ ಚಿತ್ರದುಗಷದ ಕ್ಕ ೇಟೆರ್
ಪ್ಾಳೆಗ್ಾರರ್ಾಗಿದಾ ಮದಕರಿ ರ್ಾರ್ಕನ ಕ್ಕ ೇಟೆರ್ ಕ್ಾವಲುಗ್ಾರ ಕಹಳೆ ಮುದರಹನುಮಪ್ಾನ ಹೆಂಡತ್ತ.
 ಚಿತ್ರದುಗಷದ ಮೆೇಲ ಹೈದರಾಲಿರ್ ಸೈನ್ಕರು ಹಠಾತ್ಾಿಗಿ ಅಕರಮಣ ಮಾಡಿದಾಗ ಓಬಾವವ ತ್ನನ ಒನಕ್ಕರ್ನುನ
ಅಸರವರ್ಾನಗಿ ಇಟುಿಕ್ಕ ೆಂಡು ಶತ್ುರಗಳನುನ ಎದುರಿಸ್ತದಾರು. ಚಿತ್ರದುಗಷದ ಕ್ಕ ೇಟೆರ್ ಕಿೆಂಡಿಯಿೆಂದ ಬೆಂದ
ನ ರಾರು ಶತ್ುರ ಸೈನ್ಕರನುನ ತ್ನನ ಒನಕ್ಕಯಿೆಂದಲ ಕ್ಕ ೆಂದ್ಧದಾರು.
 ಕ್ಕ ನರ್ಲಿೊ ಎದುರಾಳರ್ು ಬನನ ಹಿೆಂದೆ ಬೆಂದದಾನುನ ಗಮನ್ಸಲಾಗದೆ ಶತ್ುರವಿನ ಕತ್ತಿಗೆ ಬಲಿಯಾದರು.
ಅೆಂದ್ಧನ್ೆಂದ ಅವರು ಒನಕ್ಕ ಓಬವವ ಎೆಂದು ಪ್ರಸ್ತದ್ಧಾ ಹ ೆಂದ್ಧರುತ್ಾಿರ ಹಾಗ ಪ್ುಸುಿತ್ ಆ ಕಿೆಂಡಿರ್ನುನ ಒನಕ್ಕ
ಓಬಮಮನ ಕಿೆಂಡಿ ಅರ್ಥವಾ ಒನಕ್ಕ ಕಿೆಂಡಿ ಎೆಂದು ಕರರ್ಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
 ಚಿತ್ರದುಗಷದ ಕಿರೇಡಾೆಂಗಣಕ್ಕೆ ಜ್ನಕ್ಕ ಓಬವವ ಕಿರೇಡಾೆಂಗಣ ಎೆಂದು ಅವರ ಹಸರನ್ನಟುಿ ಗ್ೌರವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಒನಕ್ಕ
ಓಬವವರ ಜ್ನಮ ದ್ಧನವಾದ ನವೆಂಬರ್ 11ರೆಂದು ಒನಕ್ಕ ಓಬವವ ಜ್ರ್ೆಂತ್ತರ್ನುನ ಆಚರಣೆ ಮಾಡುವೆಂತೆ
ಘ ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗಿದೆ.
ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಜ್ನವರಿಯಿೆಂದ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗಳಲಿೊ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ ಕಡಾ್ರ್ಗೆ ಳಸುವ ಮ ಲಕ ಸವರೇಷಚಚ
ರ್ಾಯಯಾಲರ್, ಇ-ಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗಳ ಸಾಾಪ್ನರ್ತ್ಿ ದ್ಧಟಿ ಹಜೆಯಿಟಿಿದೆ.
ಸವರೇಷಚಚ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ ಏನು ಹೇಳದೆ ?
 ಸಮರ್ ಹಾಗ ಕ್ಾಗದ ಉಳತ್ಾರ್ ಮಾಡುವ ಈ ಪ್ರಿಸರಸನೇಹಿ

ವಯವಸಾ ಈಗ್ಾಗಲೇ ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ ಕ್ಾಲಘ್ಟಿದಲಿೊ ಅತ್ಯೆಂತ್
ಪ್ರಿಣಾಮಕ್ಾರಿ ವಿಧಾನವೆಂದು ಸಾಬಿೇತ್ಾಗಿದೆ. ಈ ಹಿನನಲರ್ಲಿೊ
ಸವರೇಷಚಚ ರ್ಾಯಯಾಲರ್, ಎಲೊ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗಳಗೆ ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್
ವಿಧಾನ ಕಡಾ್ರ್ಗೆ ಳಸುವೆಂತೆ ಆದೆೇಶಿಸ್ತದೆ. ಅದರಲ ೊ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮೊದಲನೇ ಹೆಂತ್ದಲಿೊ ಸರಕ್ಾರಗಳ ಕ್ಕೇಸ್
ಗಳನುನ, ತೆರಿಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧ ಪ್ರಕರಣಗಳನುನ ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ ಮ ಲಕವೇ ಮಾಡಬೇಕ್ಕೆಂದು ತ್ಾಕಿೇತ್ು ಮಾಡಿದೆ

 ಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗಳನುನ ಕ್ಾಗದ ರಹಿತ್ಗೆ ಳಸುವ ನ್ಟಿಿನಲಿೊ ಇದು ಮೊದಲನೇ ಹಜೆಯಾಗಿದೆ. ಆ ಮ ಲಕ ರ್ಾಯಯಾೆಂಗದಲಿೊ
ಡಿಜಟಲಿೇಕರಣಕ್ಕೆ ರ್ಾೆಂದ್ಧ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮುೆಂದ್ಧನ ದ್ಧನಗಳಲಿೊ ಇ-ಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗಳ ಸಾಾಪ್ನಗೆ ಇದು
ರಹದಾರಿಯಾಗಲಿದೆ.
 ಮೊದಲ ಹೆಂತ್ದಲಿೊ ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗಳಗೆ ಕಡಾ್ರ್ವಾಗಿದುಾ, ಮುೆಂದ್ಧನ ಹೆಂತ್ಗಳಲಿೊ ಅದು ಜಲಾೊ ಮತ್ುಿ
ತ್ಾಲ ಕು ಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗಳಗೆ ವಿಸಿರಣೆಯಾಗಲಿದೆ.
ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ ಮೊದಲೇ ಆರೆಂಭ
 ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್, ಹೈಬಿರಡ್ ವಿಡಿಯ ಕ್ಾನಫರನ್ಸ ಸೇರಿದೆಂತೆ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಳವಡಿಕ್ಕ ವಿಚಾರದಲಿೊ ಕರ್ಾಷಟಕವು ದೆೇಶದ ಇತ್ರ
ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗಳಗಿೆಂತ್ ಮುೆಂದ್ಧದೆ. ರಾಜ್ಯದಲಿೊ 2020ರ ಜ್ ನ್ ತ್ತೆಂಗಳಲಿೊ ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ ಸೆಂಕಷಿದ ನಡುವಯೆೇ ಅೆಂದ್ಧನ
ಸ್ತಜ ಎ.ಎಸ್. ಓಕ್ಡ ಒತ್ಾಿಸರ್ೆಂತೆ ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ ಆರೆಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಈಗ್ಾಗಲೇ ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ಗೆ ಪ್ರತೆಯೇಕ
ನ್ರ್ಮಗಳನುನ ರ ಪಿಸ್ತ ಅವುಗಳನುನ ಜಾರಿಗೆ ಳಸಲು ಮುೆಂದಾಗಿದೆ.
ಏನ್ದು ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್?
 ಪ್ರಸುಿತ್ ಬಹುತೆೇಕ ತ್ಳಮಟಿದ ತ್ಾಲ ಕು ಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗಳೆಂದ ಹಿಡಿದು ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷವರಗೆ ಎಲೊ
ರ್ಾಯಯಾಲರ್ಗಳಲಿೊ ಫ್ರಸ್ತಕಲ್ ಫೆೈಲಿೆಂಗ್, ಅೆಂದರ ಕ್ಕೇಸ್ತನ ವಿವರಗಳ ಅಜಷರ್ನುನ ಕ್ಾಗದದ ರ ಪ್ದಲಿೊ ದಾಖಲಗಳು,
ಮನವಿ, ವಕ್ಾಲತ್ುಿ ಸೇರಿ ಎಲೊ ವಿವರಗಳ ಪಿರೆಂಟ್ ತೆಗೆದು ಅದನುನ ಸಲಿೊಸುವ ವಿಧಾನ ಬಳಕ್ಕರ್ಲಿೊದೆ. ಆದರ, ಅದರಿೆಂದ
ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ಗೆ ಹಚುಚ ಸಮರ್ ಹಿಡಿರ್ುವುದಲೊದೆ, ಹಚುಚ ಕ್ಾಗದ ಖಚಾಷಗಿ ಪ್ರಿಸರದ ಮೆೇಲ ಪ್ರಿಣಾಮ ಬಿೇರುತ್ತಿದೆ.
 ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ ಅೆಂದರ ಕ್ಕೇಸುಗಳ ಅಜಷರ್ನುನ ಭೌತ್ತಕವಾಗಿ ಸಲಿೊಸುವ ಬದಲು ಇ-ವಿಧಾನದ ಮ ಲಕವೇ ಸಲಿೊಸುವುದು.
ಇನುನ ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರ ಕ್ಾಗದ ಪ್ತ್ರಗಳನುನ ಪಿರೆಂಟ್ ತೆಗೆರ್ುವ ಬದಲು, ಸಾಫ್ಿ ಕ್ಾಪಿ ಅೆಂದರ ಪಿಡಿಎಫ್
ಮಾಡಿ ನ್ಗದ್ಧತ್ ವಬ್ಸೈಟ್ನಲಿೊ ನ್ದ್ಧಷಷಿ ವಿಧಾನದಲಿೊ ಅಪ್ಲ ೇಡ್ ಮಾಡುವುದು. ಈ ವಿಧಾನದಲಿೊ ಕ್ಕೇಸ್ಗಳ
ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ಗೆ ವಕಿೇಲರು ಅರ್ಥವಾ ಅವರ ಕೊಕ್ಡಷ ಗಳು ಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗೆ ಹ ೇಗಬೇಕ್ಾಗಿಲೊ, ಗೆಂಟೆಗಟಿಲ ಕ್ಾರ್ಬೇಕ್ಾಗಿಲೊ.
ಕುಳತ್ಲಿೊಯೆೇ ಕ್ಕಲವೇ ನ್ಮಿಷಗಳಲಿೊ ಅಜಷ ಸಲಿೊಸಬಹುದು.
ಸಫಾಯಿ ಮಿತ್ರ ಸುರಕ್ಷಾ ಸವಾಲು

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಸಾವತ್ೆಂತೆ ರಯೇತ್ಸವದ ಅಮ ತ್ ಮಹ ೇತ್ಸವದ ಪ್ರರ್ುಕಿ ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ಏಪ್ಷಡಿಸ್ತದಾ ಸವಚಛ
ಸವೇಷಕ್ಷಣ್ 2021ರ ‘ಸಫಾಯಿ ಮಿತ್ರ ಸುರಕ್ಷಾ ಸಾರ್ಧಷ’ರ್ಲಿೊ ಬಿಬಿಎೆಂಪಿರ್ು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಆಯೆೆಯಾಗಿದೆ.
 ನವದೆಹಲಿರ್ ವಿಜ್ಞಾನ ಭವನದಲಿೊ ನ. 20 ರೆಂದು ಏಪ್ಷಡಿಸ್ತರುವ

ಸವಚಛ ಅಮ ತ್ ಮಹ ೇತ್ಸವ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮದಲಿೊ ರಾಷರಪ್ತ್ತ
ರಾಮರ್ಾರ್ಥ ಕ್ಕ ೇವಿೆಂದ್ ಅವರು ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣ್
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನುನ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಿದಾಾರ.
 ಯಾವ ವಿಭಾಗದಲಿೊ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎೆಂಬುದನುನ
ರಾಷರಪ್ತ್ತರ್ವರೇ ಪ್ರಕಟಿಸಲಿದಾಾರ

 ಸವಚಛ ಭಾರತ್ ಮಿಷನ್-ನಗರ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣ್ ವಿಶವದ ಅತ್ತದೆ ಡ್ ನಗರ ಸವಚಛತ್ಾ
ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ.
ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣ್ ಕುರಿತ್ು
 ಇದು ಭಾರತ್ದಲಿೊನ ನಗರಗಳು ಮತ್ುಿ ಪ್ಟಿಣಗಳ್ಾದಯೆಂತ್ ಸವಚಛತೆ, ನೈಮಷಲಯ ಮತ್ುಿ ನೈಮಷಲಯದ ವಾಷ್ಟ್ಷಕ
ಸಮಿೇಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕ ಿೇಬರ್ 2, 2019 ರ ಳಗೆ ಭಾರತ್ವನುನ ಸವಚಛ ಮತ್ುಿ ಬರ್ಲು ಶೌಚ ಮುಕಿಗೆ ಳಸುವ
ಗುರಿರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ಸವಚಛ ಭಾರತ್ ಅಭಿಯಾನದ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಈ ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ ಉಪ್ಕರಮವನುನ
ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ. 2016 ರಲಿೊ 73 ನಗರಗಳನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡ ಮೊದಲ ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ನುನ ನಡೆಸಲಾಯಿತ್ು. 2020 ರ
ಹ ತ್ತಿಗೆ, ಈ ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ು ಸುಮಾರು 4242 ನಗರಗಳನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
 ಈ ಪ್ರರೇಗ್ಾರೆಂ ಅನುನ "ಜ್ನರು ಮೊದಲು " ಎೆಂಬುದು ಅದರ ಮುಖಯ ತ್ತ್ವವಾಗಿ ವಿರ್ಾಯಸಗೆ ಳಸಲಾಗಿದೆ.
 ಮುೆಂಚ ಣಿರ್ಲಿೊರುವ ನೈಮಷಲಯ ಕ್ಾಮಿಷಕರ ಕಲಾಯಣ ಮತ್ುಿ ಯೇಗಕ್ಷೆೇಮಕ್ಾೆಗಿ ನಗರಗಳ ಉಪ್ಕರಮಗಳನುನ
ಸರಹಿಡಿರ್ುವ ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದ ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣ್ 2022 ಅನುನ ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ 7 ನೇ ಆವ ತ್ತಿರ್ು ಹಿರಿರ್ ರ್ಾಗರಿಕರು ಮತ್ುಿ ರ್ುವ ವರ್ಸೆರ ಧವನ್ಗಳಗೆ ಆದಯತೆರ್ನುನ ನ್ೇಡುತ್ಿದೆ
ಮತ್ುಿ ನಗರ ಭಾರತ್ದ ಸವಚಛತೆರ್ನುನ ಎತ್ತಿಹಿಡಿರ್ುವಲಿೊ ಅವರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕ್ಕರ್ನುನ ಬಲಪ್ಡಿಸುತ್ಿದೆ.
ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣ್ 2022
 ಈ ಆವ ತ್ತಿರ್ು ನ್ದ್ಧಷಷಿ ಸ ಚಕಗಳನುನ ಸೆಂಯೇಜಸ್ತದೆ, ಇದು ನಗರ ಭಾರತ್ದ ನೈಮಷಲಯ ಪ್ರಯಾಣದಲಿೊ

ಮುೆಂಚ ಣಿರ್ಲಿೊರುವ ಕ್ಾಮಿಷಕರಿಗೆ ಕ್ಕಲಸದ ಪ್ರಿಸ್ತಾತ್ತಗಳು ಮತ್ುಿ ಜೇವನ ೇಪ್ಾರ್ದ ಅವಕ್ಾಶಗಳನುನ ಸುಧಾರಿಸಲು
ನಗರಗಳನುನ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ಿದೆ. ಇದು ಆಜಾದ್ಧ@75 ರ ವಿಷರ್ವನುನ ಇರಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲು ಮತ್ುಿ ಹಿರಿರ್ರ
ಬುದ್ಧಿವೆಂತ್ತಕ್ಕಗೆ ಗ್ೌರವ ಸಲಿೊಸಲು ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅೆಂಗವಾಗಿ ಹಿರಿರ್ ರ್ಾಗರಿಕರಿೆಂದ ಪ್ರತ್ತಕಿರಯೆರ್ನುನ
ಸರಹಿಡಿರ್ುವ ಗುರಿರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ.
ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಕುಡಿರ್ುವ ನ್ೇರು ಇಲಾಖೆಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರದ ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಕುಡಿರ್ುವ ನ್ೇರು ಮತ್ುಿ ನೈಮಷಲಯ ಇಲಾಖೆಗೆ ಐಎಸ್ಸ್ತ–ಫ್ರಕಿೆ ಜ್ೆಂಟಿಯಾಗಿ
ನ್ೇಡುವ ‘ಬಸ್ಿ ಕಮುಯನ್ಕ್ಕೇಷನ್ ಇನ್ ಸಾಯನ್ಟೆೇಷನ್ 2021’ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಲಭಿಸ್ತದೆ.
 ದೆಹಲಿರ್ಲಿೊ ನಡೆದ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮದಲಿೊ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ ನ್ೇಡಲಾಯಿತ್ು.

 ನೈಮಷಲಯ ಮತ್ುಿ ಕುಡಿರ್ುವ ನ್ೇರಿನ ಕುರಿತ್ೆಂತೆ ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಕುಡಿರ್ುವ ನ್ೇರು ಮತ್ುಿ ನೈಮಷಲಯ ಇಲಾಖೆ ಬೇರ ಬೇರ
ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳನುನ ಹಮಿಮಕ್ಕ ೆಂಡು ಆ ಮ ಲಕ ಜ್ನರಲಿೊ ಜಾಗ ತ್ತ ಮ ಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಾಮಾಜಕ
ಜಾಲತ್ಾಣದ ಮ ಲಕ ಇಲಾಖೆಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ವಿವಿಧ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳು, ಮಾಹಿತ್ತಗಳನುನ ಜ್ನರಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ
ತ್ಲುಪಿಸುತ್ತಿರುವ ಕ್ಾರಣಕ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ.

ಡೌನ ೊೇಡ್ ಮಾಡಿಕ್ಕ ೆಂಡು ನಮಮನುನ ಬೆಂಬಲಿಸ್ತದಕ್ಕೆ ಧನಯವಾದಗಳು

ಯೆಲ ೊ ಅಲಟ್ಷ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ದಕ್ಷಿಣ ಒಳರ್ಾಡಿನ ರಾಮನಗರ, ಮೆೈಸ ರು, ಮೆಂಡಯ, ಕ್ಕ ಡಗು, ಹಾಸನ, ಚಿಕೆಮಗಳ ರು
ಹಾಗ ಚಾಮರಾಜ್ನಗರ ಜಲೊಗಳಲಿೊ ಮಾತ್ರ ಗುಡುಗು, ಸ್ತಡಿಲು ಸಹಿತ್ ಹಚುಚ ಮಳೆಯಾಗುವ ಸಾಧಯತೆ ಇರುವುದರಿೆಂದ
ನ.15ರವರಗೆ ‘ಯೆಲ ೊ ಅಲಟ್ಷ’ ಮುೆಂದುವರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಬಣಣ-ಸೆಂಕ್ಕೇತ್ದ ಹವಾಮಾನ ಎಚಚರಿಕ್ಕ

 ಇದನುನ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ (IMD) ಬಿಡುಗಡೆ
ಮಾಡಿದೆ, ಇದರ ಉದೆಾೇಶವು ಹಾನ್, ವಾಯಪ್ಕ ಅಡಿ್ ಅರ್ಥವಾ
ಜೇವಕ್ಕೆ ಅಪ್ಾರ್ವನುನ ಉೆಂಟುಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ
ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ತ್ತೇವರ ಅರ್ಥವಾ ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿ ಹವಾಮಾನದ ಬಗೆ್
ಜ್ನರನುನ ಎಚಚರಿಸುವುದು.
 ಎಚಚರಿಕ್ಕಗಳನುನ ಪ್ರತ್ತದ್ಧನ ನವಿೇಕರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಭಾರತ್ತೇರ್ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ (IMD) 4 ಬಣಣ ಸೆಂಕ್ಕೇತ್ಗಳನುನ ಬಳಸುತ್ಿದೆ:
o ಹಸ್ತರು: ಈ ಕ್ಕ ೇಡ್ ಎೆಂದರ "ಎಲೊವರ ಚರ್ಾನಗಿದೆ" ಮತ್ುಿ ಯಾವುದೆೇ ಪ್ರತ್ತಕ ಲ ಹವಾಮಾನಕ್ಕೆ
ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ಯಾವುದೆೇ ಸಾಧಯತೆಯಿಲೊ ಮತ್ುಿ ಯಾವುದೆೇ ಸಲಹಗಳನುನ ನ್ೇಡಲಾಗುವುದ್ಧಲೊ .
o ಹಳದ್ಧ: ಹಳದ್ಧ ಬಣಣವು ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು "ಜಾಗ ತ್ರಾಗಿರಿ" ಅರ್ಥವಾ ಅವರ ಕ್ಾವಲುಗ್ಾರರಾಗಿರಲು
ಸೆಂಕ್ಕೇತ್ತಸುತ್ಿದೆ ಹಳದ್ಧ ಬಣಣವು ಹಲವಾರು ದ್ಧನಗಳವರಗೆ ತ್ತೇವರವಾಗಿ ಕ್ಕಟ್ಟ ಹವಾಮಾನವನುನ
ಸ ಚಿಸುತ್ಿದೆ. ಹವಾಮಾನವು ಕ್ಕಟಿದಾಗಿ ಬದಲಾಗಬಹುದು ಎೆಂದು ಸ ಚಿಸುತ್ಿದೆ, ಇದು ದೆೈನೆಂದ್ಧನ
ಚಟುವಟಿಕ್ಕಗಳಲಿೊ ಅಡಚಣೆರ್ನುನ ಉೆಂಟುಮಾಡುತ್ಿದೆ.
o ಕಿತ್ಿಳೆ/ಅೆಂಬರ್ (ಸ್ತದಿರಾಗಿರಿ): ಆರೆಂಜ್ ಅಲಟ್ಷ ಅನುನ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಕ್ಕಟಿ ಹವಾಮಾನದ ಎಚಚರಿಕ್ಕಯಾಗಿ
ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ, ಜ ತೆಗೆ ರಸಿ ಮತ್ುಿ ರೈಲು ಮುಚುಚವಿಕ್ಕ ಮತ್ುಿ ವಿದುಯತ್ ಸರಬರಾಜನ ಅಡಚಣೆಯೆಂದ್ಧಗೆ
ಪ್ರಯಾಣದಲಿೊ ಅಡಚಣೆರ್ ಸಾಧಯತೆಯಿದೆ.
o ಕ್ಕೆಂಪ್ು: ಅತ್ುಯನನತ್ ಮಟಿದ ಎಚಚರಿಕ್ಕರ್ನುನ ನ್ೇಡುತ್ಿದೆ-ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು "ಕರಮ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಬೇಕು"
ಎೆಂದು ಸ ಚಿಸುತ್ಾಿರ. ಅತ್ಯೆಂತ್ ಕ್ಕಟಿ ಹವಾಮಾನ ಪ್ರಿಸ್ತಾತ್ತಗಳು ಖೆಂಡಿತ್ವಾಗಿರ್ ಪ್ರಯಾಣ ಮತ್ುಿ
ವಿದುಯತ್ಿನುನ ಅಡಿ್ಪ್ಡಿಸುತ್ಿದೆ ಮತ್ುಿ ಜೇವಕ್ಕೆ ಗಮರ್ಾಹಷ ಅಪ್ಾರ್ವನುನೆಂಟುಮಾಡಿದಾಗ, ಕ್ಕೆಂಪ್ು
ಎಚಚರಿಕ್ಕರ್ನುನ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಈ ಎಚಚರಿಕ್ಕಗಳು ಪ್ರಕ ತ್ತರ್ಲಿೊ ಸಾವಷತ್ತರಕವಾಗಿವ ಮತ್ುಿ ಧಾರಾಕ್ಾರ ಮಳೆರ್ ಪ್ರಿಣಾಮವಾಗಿ ಭ ಮಿರ್
ಮೆೇಲ/ನದ್ಧರ್ಲಿೊ ಹಚುಚತ್ತಿರುವ ನ್ೇರಿನ ಪ್ರಮಾಣವನುನ ಅವಲೆಂಬಿಸ್ತ ಪ್ರವಾಹದ ಸಮರ್ದಲಿೊ ಸಹ
ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.

 ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನದ್ಧರ್ಲಿೊನ ನ್ೇರು 'ಸಾಮಾನಯ' ಮಟಿಕಿೆೆಂತ್ ಹಚಾಚದಾಗ ಅರ್ಥವಾ 'ಎಚಚರಿಕ್ಕ' ಮತ್ುಿ 'ಅಪ್ಾರ್'
ಮಟಿಗಳ ನಡುವ, ಹಳದ್ಧ ಎಚಚರಿಕ್ಕರ್ನುನ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಲಿೇಲಾವತ್ತ ವರದ್ಧ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ರ್ಾಡಗಿೇತೆಗೆ ಮೆೈಸ ರು ಅನೆಂತ್ ಸಾವಮಿ ಅವರ ರಾಗ ಸೆಂಯೇಜ್ನರ್ ದಾಟಿರ್ನನೇ ಉಳಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆವೆಂತೆ
ಎಚ್.ಆರ್.ಲಿೇಲಾವತ್ತ ನೇತ್ ತ್ವದ ಸಮಿತ್ತ ನ್ೇಡಿರುವ ವರದ್ಧರ್ನುನ ಸರಕ್ಾರ ಯಾವುದೆೇ ಕ್ಾರಣಕ ೆ ಒಪ್ಾಬಾರದು ಎೆಂದು
ಸುಗಮ ಸೆಂಗಿೇತ್ಗ್ಾರರು ಒತ್ಾಿಯಿಸ್ತದಾಾರ.
ಅನೆಂತ್ ಸಾವಮಿ ಧಾಟಿ ಒಪ್ಾದ್ಧರಲು ಕ್ಾರಣ
 ಮೆೈಸ ರು ಅನೆಂತ್ಸಾವಮಿ ಅವರು ರ್ಾಡಗಿೇತೆರ್ ಒೆಂದು ಚರಣ ಮತ್ುಿ ಎರಡು

ಪ್ಲೊವಿಗಳಗೆ ಮಾತ್ರ ರಾಗ ಸೆಂಯೇಜ್ನ ಮಾಡಿದಾಾರ. ಪ್ರಣಷ ಪ್ರಮಾಣದ
ರ್ಾಡಗಿೇತೆಗೆ ಅವರು ರಾಗ ಸೆಂಯೇಜಸ್ತಲೊ. ಆದರ, ಡಾ. ಸ್ತ. ಅಶವರ್ಥ ಅವರು
ಇಡಿೇ ರ್ಾಡಗಿೇತೆಗೆ ರಾಗ ಸೆಂಯೇಜ್ನ ಮಾಡಿ ಹಾಡಿದಾಾರ. ಆದಾರಿೆಂದ
ಸ್ತ.ಅಶವರ್ಥ ಅವರ ರಾಗ ಸೆಂಯೇಜ್ನರ್ಲೊೇ ಉಳಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಬೇಕು ಎೆಂದು ಸರಕ್ಾರವನುನ ಆಗರಹಿಸ್ತದಾಾರ.
ಹಿನನಲ
 ರ್ಾಡಗಿೇತೆಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ರಾಷರಕವಿ ಡಾ.ಜ.ಎಸ್.ಶಿವರುದರಪ್ಾ, ರ್ಾಡೆ ೇಜ್ ಚನನವಿೇರ ಕಣವಿ ಹಾಗ ವಸೆಂತ್
ಕನಕ್ಾಪ್ುರ ಅವರ ಮ ರು ಸಮಿತ್ತಗಳು ಸರಕ್ಾರಕ್ಕೆ ವಿಸಿ ತ್ ವರದ್ಧ ಸಲಿೊಸ್ತವ. ಈ ವರದ್ಧಗಳು ಸರಕ್ಾರದ್ಧೆಂದ
ಸ್ತವೇಕ ತ್ಗೆ ೆಂಡ ಬಗೆ್ ಅರ್ಥವಾ ತ್ತರಸೆ ತ್ಗೆ ೆಂಡ ಬಗೆ್ ಇದುವರಗೆ ಯಾವುದೆೇ ಆದೆೇಶಗಳಲೊ. ರಾಷರಕವಿ ಕುವೆಂಪ್ು
ಅವರ ರ್ಾಡಗಿೇತೆರ್ನುನ ಪ್ರಣಷಪ್ಾಠ ಹಾಡಬೇಕು ಎೆಂಬುದು ಸರಕ್ಾರ ಹ ರಡಿಸ್ತರುವ ಕ್ಕ ನರ್ ಆದೆೇಶವಾಗಿದೆ. ಆದರ,
ಸರಕ್ಾರ ದ್ಧಢೇರನ ಎಚ್.ಆರ್. ಲಿೇಲಾವತ್ತ ಅಧಯಕ್ಷತೆರ್ಲಿೊ ಮತೆ ಿೆಂದು ಸಮಿತ್ತ ರಚಿಸ್ತ, ಒೆಂದೆೇ ದ್ಧನದಲಿೊ
ತ್ರಾತ್ುರಿರ್ಲಿೊ ವರದ್ಧ ಪ್ಡೆದ್ಧವ.
ರ್ಾಡ ಗಿೇತೆ
 ರಾಷರಕವಿ ಕುವೆಂಪ್ು ವಿರಚಿತ್ ಜ್ರ್ ಭಾರತ್ ಜ್ನನ್ರ್ ತ್ನುಜಾತೆ| ಜ್ರ್ ಹೇ ಕರ್ಾಷಟಕ ಮಾತೆ ಗಿೇತೆರ್ನುನ ಕರ್ಾಷಟಕದ
ರ್ಾಡಗಿೇತೆರ್ರ್ಾನಗಿ ಕರ್ಾಷಟಕ ಸಕ್ಾಷರ ನ್ಧಷರಿಸ್ತದೆ. ಕ್ಕ ವಿ ಪ್ುಟಿಪ್ಾ(ಕುವೆಂಪ್ು) ಈ ಪ್ದಯವನುನ ೧೯೨೪ರಲಿೊ
'ಕಿಶ ೇರಚೆಂದರವಾಣಿ' ಎೆಂಬ ಕ್ಾವಯರ್ಾಮದಡಿ ಬರದರು. ೨೦೦೪ರಲಿೊ ಕುವೆಂಪ್ು ಜ್ನಮ ಶತ್ಮಾನ ೇತ್ಸವದ
ಸಮರ್ದಲಿೊ ಕರ್ಾಷಟಕ ಸಕ್ಾಷರ ಈ ಗಿೇತೆರ್ನುನ ಅಧಕ ತ್ ರ್ಾಡ ಗಿೇತೆರ್ರ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು ನ್ಧಷರಿಸ್ತತ್ು.

ಹಾಟ್ಸಾಾಟ್ ಸನ್ಸ್ತಟಿ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ದೆಹಲಿರ್ಲಿೊ ಶುದಿಗ್ಾಳಗೆ ಪ್ರದಾಡುತ್ತಿರುವ ಮರ್ಧಯ, ದೆೇಶದಲಿೊ ಅತ್ತೇ ಹಚುಚ ಬಿಸ್ತಲಿನ ತ್ಾಪ್ ಇರುವ
50 ಜಲೊಗಳ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಕಲಬುರಗಿ ಮತ್ುಿ ವಿಜ್ರ್ಪ್ುರ ಸಾಾನ ಪ್ಡೆದ್ಧವ. ಮುೆಂಬರುವ ದ್ಧನಗಳಲಿೊ ಬಿಸ್ತಲ ಪ್ರಖರತೆ
ಹಚಾಚಗುವ ಆತ್ೆಂಕವನುನ ಪ್ರಿಸರ ಸೆಂಬೆಂಧತ್ ವರದ್ಧಗಳು ವಯಕಿಪ್ಡಿಸ್ತವ.
ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ಏನ್ದೆ ?
 ಸನ್ಸ್ತಟಿಗಳನುನ ಗಿರೇನ್ ಸ್ತಟಿಯಾಗಿ ಮಾಡುವ ಅನ್ವಾರ್ಷತೆರ್ನುನ

ವರದ್ಧಗಳಲಿೊ ಎತ್ತಿ ತೆ ೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೆೇಶದಲಿೊ ಅತ್ತೇ ಹಚುಚ ಉಷ್ಾಣೆಂಶ ಇರುವ
50 ಜಲೊಗಳ ಪ್ೈಕಿ ಕಲಬುರಗಿ 38 ಮತ್ುಿ ವಿಜ್ರ್ಪ್ುರ 40ನೇ ಸಾಾನದಲಿೊದೆ.
 ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಗರಿಷಠ ತ್ಾಪ್ಮಾನ ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ಜಲೊಗಳ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಕಲಬುರಗಿ ಮೊದಲ ಸಾಾನ ಪ್ಡೆದ್ಧರುವುದು ಬಿಸ್ತ
ಹಚಿಚಸುವೆಂತೆ ಮಾಡಿದೆ. ಪ್ರಿಸರ ಸೆಂಬೆಂಧತ್ ಕ್ಕಲಸಗಳಲಿೊ ತೆ ಡಗಿಸ್ತ ಕ್ಕ ೆಂಡಿರುವ 'ಕ್ೌನ್ಸಲ್ ಆನ್ ಎನಜಷ ಎನ್ವರಾನ್ಮೆೆಂಟ್
ಆಯೆಂಡ್ ವಾಟರ್' ಎೆಂಬ ಸವರ್ೆಂ ಸೇವಾ ಸೆಂಸಾ ತ್ಯಾರಿಸ್ತರುವ ವಾಷ್ಟ್ಷಕ ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ಕಲಬುರಗಿ ಹಾಟ್ಸಾಾಟ್
ಹಚಾಚಗುತ್ತಿರುವ ಬಗೆ್ರ್ ಬಳಕು ಚಲಿೊದೆ.
 ಬಿಸ್ತಲು ಹಚಿಚರುವ ಜಲೊಗಳಲಿೊ ಯೇಜ್ನ ರ ಪಿಸುವೆಂತೆ ರಾಜ್ಯ ಸರಕ್ಾರಕ್ಕೆ ಸಲಹ ನ್ೇಡಿದೆ. ಬಿಸ್ತಲು ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣ ಮತ್ುಿ
ಬರ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಯೇಜ್ನ ರ ಪಿಸುವೆಂತೆರ್ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಯೇಜ್ನ ತ್ಯಾರಿಸುವವರಿಗೆ, ಆಡಳತ್ಗ್ಾರರಿಗೆ,
ಅಧಕ್ಾರಿಗಳಗೆ, ರ್ಾಗರಿಕ ಸಮಾಜ್ಕ್ಕೆ ಇದು ಮಾಗಷದಶಷನವರ ಆಗಿದೆ
 ದೆೇಶದ ದುಬಷಲ ಹವಾಮಾನ ಇರುವ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪ್ೈಕಿ ಕರ್ಾಷಟಕ 4ನೇ ಸಾಾನದಲಿೊದೆ. ಇದು ರಾಜ್ಯ ಸರಕ್ಾರಕ ೆ ಎಚಚರಿಕ್ಕ
ಗೆಂಟೆಯಾಗಿದುಾ, ಮುೆಂಬರುವ ದ್ಧನಗಳಲಿೊ ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಬರಗ್ಾಲ ಬಿೇಳುವ ಮತ್ುಿ ಉಷ್ಾಣೆಂಶ ಹಚಾಚಗುವ
ಮುನನಚಚರಿಕ್ಕರ್ ನ್ೇಡಿದೆ. ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಬಿಸ್ತಲಿನ ತ್ಾಪ್ಮಾನ ಹಚಾಚದರ ಜ್ನರ ಆರ ೇಗಯ ಮತ್ುಿ ಬರದ ಭಿೇತ್ತ
ಎದುರಾಗಲಿದೆ ಎೆಂಬ ಆತ್ೆಂಕವನ ನ ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ಉಲೊೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ಹಚುಚ ಬಿಸ್ತಲಿನ ರಿಸ್ೆನಲಿೊ ಕಲಬುರಗಿ, ವಿಜ್ರ್ಪ್ುರ ಇದಾರ, ರಿಸ್ೆನಲಿೊ ಬಿೇದರ್,ಬಾಗಲಕ್ಕ ೇಟೆ, ಮೆೈಸ ರು, ಗದಗ,
ಚಾಮರಾಜ್ಪ್ೇಟೆ, ಧಾರವಾಡ, ಚಿತ್ರದುಗಷ, ಹಾಸನ ಮತ್ುಿ ರಾರ್ಚ ರು ಸಾಾನ ಪ್ಡೆದ್ಧವ. ಹಚುಚ ಉಷ್ಾಣೆಂಶ
ದಾಖಲಾಗುವ ಜಲೊಗಳು ಉತ್ಿರ ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊಯೆೇ ಹಚಿಚರುವುದು ಗಮರ್ಾಹಷ.
ಏನು ಮಾಡಬೇಕು?
 ಈ ವರದ್ಧ ಪ್ರಿಸರ ಸೆಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ಯೇಜ್ನ ರ ಪಿಸಲು ಸರಕ್ಾಗಳಗೆ ಮಾಗಷ ಸ ಚಿಯಾಗಿದುಾ,

ಜಲಾೊಮಟಿದಲಿೊ ವಿಪ್ತ್ುಿ ನ್ವಷಹಣಾ ಯೇಜ್ನ ರ ಪಿಸಬೇಕು.
 ಮಳೆ ಬರದೆೇ ಇದಾರ ರೈತ್ರ ಬದುಕು ದುಸಿರವಾಗುತ್ಿದೆ. ಬಿಸ್ತಲು ಜಾಸ್ತಿಯಾದರ, ಮಾನವ ಸೆಂಪ್ನ ಮಲ ಸದಾಳಕ್ಕ
ಆಗುವುದ್ಧಲೊ. ದುಡಿಮೆರ್ ಅವಧ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ ಆರ್ಥಷಕತೆಗೆ ಬಲವಾದ ಪ್ಟುಿ ಬಿೇಳುತ್ಿದೆ. ಅದಕ್ಾೆಗಿ ಹಾಟ್ಸಾಾಟ್
ಗಳನುನ ಕ ಲ್ ಮಾಡುವುದು ಇೆಂದ್ಧನ ಅನ್ವಾರ್ಷತೆ ಇದೆ.
 ಜಲಾೊವಿಪ್ತ್ುಿ ನ್ವಷಹಣೆ ಯೇಜ್ನ ರ ಪಿಸಬೇಕು. ಹಸ್ತರು ಕಲಬುರಗಿ ಮಾಡಲು ಯೇಜ್ನ ರ ಪಿಸಬೇಕು. ಕಲಾಯಣ
ಕರ್ಾಷಟಕ ಭಾಗದಲಿೊ 1.75 ಲಕ್ಷ ಹಕ್ಕಿೇರ್ ಬೆಂಜ್ರು ಭ ಮಿ ಇದೆ. ಇಲಿೊ ಅರಣಿಯೇಕರಣ ಮಾಡಬಹುದು. ಮಳೆರ್
ಬರುತ್ಿದೆ, ಬಿಸ್ತಲ ನ್ರ್ೆಂತ್ತರಸಬಹುದು

ಮಕೆಳ ಮೆೇಲ ಸೈಬರ್ ದೌಜ್ಷನಯ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ದೆೇಶಾದಯೆಂತ್ ಮಕೆಳ ಮೆೇಲ ನಡೆದ ಸೈಬರ್ ದೌಜ್ಷನಯ ಪ್ರಕರಣಗಳು 2019ಕ್ಕೆ ಹ ೇಲಿಸ್ತದರ 2020ರಲಿೊ
ಶೇ.400ರಷುಿ ಹಚಾಚಗಿದೆ. ಮಕೆಳ ಮೆೇಲಿನ ಸೈಬರ್ ದೌಜ್ಷನಯ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಜಾಸ್ತಿ ದಾಖಲಾಗಿರುವ ಐದು ರಾಜ್ಯಗಳಲಿೊ
ಕರ್ಾಷಟಕ ಎರಡನೇ ಸಾಾನದಲಿೊದೆ.
 ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಅಪ್ರಾಧಗಳ ದಾಖಲ ಬ ಯರ ೇ (ಎನ್ಸ್ತಆರ್ಬಿ) ಈ ಕುರಿತ್ು

ವರದ್ಧ ನ್ೇಡಿದುಾ, 'ಕಳೆದ ವಷಷ ಮಕೆಳ ಮೆೇಲ ಸೈಬರ್ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬಳಸ್ತ ದೌಜ್ಷನಯ ಎಸಗಿರುವ ಕುರಿತ್ು 842 ಪ್ರಕರಣ
ದಾಖಲಾಗಿವ. ಇವುಗಳಲಿೊ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊಯೆೇ ಹಚುಚ ಅೆಂದರ, 170 ಕ್ಕೇಸ್ ದಾಖಲಾಗಿವ. ಹಾಗೆಯೆೇ,
ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ 144 ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಾಗಿವ'
 ಎನ್ಸ್ತಆರ್ಬಿ ವರದ್ಧ ಪ್ರಕ್ಾರ, 2019ರಲಿೊ ದೆೇಶಾದಯೆಂತ್ ಮಕೆಳ ಮೆೇಲ ಸೈಬರ್ ದೌಜ್ಷನಯ ಎಸಗಿದ ಕುರಿತ್ು 164 ಕ್ಕೇಸ್
ದಾಖಲಾಗಿದಾವು. ಅದೆೇ ರಿೇತ್ತ, 2018ರಲಿೊ 117 ಪ್ರಕರಣ, 2017ರಲಿೊ 79 ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಾಗಿದಾವು.
ದೌಜ್ಷನಯ ಹಚಚಳಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣ
 ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ಕ್ಾರಣದ್ಧೆಂದಾಗಿ ಮಕೆಳು ಹಚಿಚನ ಅವಧರ್ನುನ ಆನ್ಲೈನ್ನಲಿೊಯೆೇ ಕಳೆರ್ುತ್ತಿರುವುದರಿೆಂದ ಇೆಂತ್ಹ

ಪ್ರಕರಣಗಳು ಜಾಸ್ತಿಯಾಗುತ್ತಿವ.
 ಲೈೆಂಗಿಕ ಪ್ರಚ ೇದನ, ಅಶಿೊೇಲ ಚಿತ್ರಗಳ ವಿೇಕ್ಷಣೆ, ದೌಜ್ಷನಯ, ಅಶಿೊೇಲ ಚಿತ್ರಗಳ ರವಾನ ಸೇರಿ ಹಲವು ರಿೇತ್ತರ್ಲಿೊ
ದೌಜ್ಷನಯಕಿೆೇಡಾಗುತ್ಾಿರ
ವಾರಣಾಸ್ತಗೆ ಇನುಮೆಂದೆ ಕರ್ಾಷಟಕದ್ಧೆಂದ ರೇಷ್ಮಮ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದ ವಾರಣಾಸ್ತಗೆ ರೇಷ್ಮಮ ಪ್ರರೈಕ್ಕ ಮಾಡಲು ಕರ್ಾಷಟಕ ಮುೆಂದಾಗಿದೆ. ಈ ಕುರಿತ್ಾಗಿ ಉತ್ಿರ
ಪ್ರದೆೇಶ ರೇಷ್ಮಮ ಸಚಿವರ ಜ ತೆ ಸಚಿವ ಡಾ.ಕ್ಕ.ಸ್ತ. ರ್ಾರಾರ್ಣಗ್ೌಡ ಅವರ ನೇತ್ ತ್ವದ ನ್ಯೇಗದ ಸಭೆ ನಡೆಸಲಿದೆ. ಈ ಸೆಂಬೆಂಧ
ಸಚಿವ ರ್ಾರಾರ್ಣಗ್ೌಡ ನೇತ್ ತ್ವದ ನ್ಯೇಗ ವಾರಣಾಸ್ತಗೆ ತೆರಳಲಿದೆ.
ಮುಖಾಯೆಂಶಗಳು
 ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಉತ್ಿಮ ಗುಣಮಟಿದ ರೇಷ್ಮಮ ಬಳೆರ್ಲಾಗುತ್ತಿದುಾ, ಕರ್ಾಷಟಕ

ರಾಜ್ಯ ರೇಷ್ಮಮ ಉತ್ಾಾದನರ್ಲಿೊ ವಿಶವವಿಖಾಯತ್ತ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ. ಕಚಾಚ ರೇಷ್ಮಮ
ಉತ್ಾಾದನರ್ಲಿೊ ರಾಜ್ಯ ಮುೆಂಚ ಣಿರ್ಲಿೊದಾರ, ಬರ್ಾರಸ್ ಸ್ತೇರಗಳ
ನೇಯೆ್ಗೆ ವಾರಣಾಸ್ತ ಹಸರುವಾಸ್ತಯಾಗಿದೆ. ಹಾಗ್ಾಗಿ, ವಾರಣಾಸ್ತಗೆ ಕರ್ಾಷಟಕ
ರೇಷ್ಮಮ ಮಾರುಕಟೆಿ ವಾಯಪಿಿರ್ನುನ ವಿಸಿರಿಸಲು ಇದ್ಧೇಗ ಚಿೆಂತ್ನ ನಡೆದ್ಧದೆ.
 ಕರ್ಾಷಟಕದ ರೇಷ್ಮಮಗ ವಾರಣಾಸ್ತ ನೇಕ್ಾರರಿಗ ಅವಿರ್ಾಭಾವ ಸೆಂಬೆಂಧವಿದೆ. ವಾರಣಾಸ್ತಗೆ ಕರ್ಾಷಟಕ ಮತ್ುಿ
ಚಿೇರ್ಾದ್ಧೆಂದ ರೇಷ್ಮಮ ಆಮದು ಮಾಡಿಕ್ಕ ಳೆಲಾಗುತ್ತಿತ್ುಿ. ಆದರ ಚಿೇರ್ಾದ ಅಗ್ದ ರೇಷ್ಮಮ ಅಬಾರಕ್ಕೆ ಸ್ತಲುಕಿ ಕರ್ಾಷಟಕದ
ರೇಷ್ಮಮ ಖರಿೇದ್ಧರ್ಲಿೊ ಕುೆಂಠಿತ್ವಾಗಿತ್ುಿ. ಆದರಿೇಗ ಚಿೇರ್ಾದ್ಧೆಂದ ರೇಷ್ಮಮ ಆಮದು ಸಾಗಿತ್ಗೆ ಳಸ್ತರುವುದರಿೆಂದ ಮತೆಿ

ವಾರಣಾಸ್ತರ್ಲಿೊ ಕರ್ಾಷಟಕ ರೇಷ್ಮಮ ಪ್ರರೈಕ್ಕ ಮಾಡಲು ಹಾಗ ವಾರಣಾಸ್ತಗೆ ಸೆಂಪ್ರಣಷ ರೇಷ್ಮಮರ್ನುನ

ಕರ್ಾಷಟಕದ್ಧೆಂದಲೇ ಪ್ರರೈಸುವ ಸೆಂಬೆಂಧ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶ ರೇಷ್ಮಮ ಸಚಿವರ ಜ ತೆ ಸಚಿವ ಡಾ. ರ್ಾರಾರ್ಣಗ್ೌಡ ಅವರು
ಚಚಿಷಸಲಿದಾಾರ.
'ಕರ್ಾಷಟಕ ರತ್ನ'
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಅಕ್ಾಲಿಕವಾಗಿ ವಿಧವಶರಾದ ಪ್ವರ್ ಸಾಿರ್ ಪ್ುನ್ೇತ್ ರಾಜ್ಕುಮಾರ್ ಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರ ಮರಣೆ ೇತ್ಿರ
ಕರ್ಾಷಟಕ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸ್ತದೆ
 ಅತ್ತ ಚಿಕೆ ವರ್ಸ್ತಸನಲೊೇ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಬಾಲ ನಟನಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜ್ನರಾಗಿದಾ ಅಪ್ುಾ ಅವರಿಗೆ ಕರ್ಾಷಟಕ
ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಘ ೇಷಣೆ ಮಾಡುವ ಮ ಲಕ, ಆಗಲಿದ ಮೆೇರು ನಟನಗೆ ಸ್ತಎೆಂ ಅವರು ಅಹಷ ಗ್ೌರವವನುನ ನ್ೇಡಿದಾಾರ
ಕರ್ಾಷಟಕ ರತ್ನ
 ಕರ್ಾಷಟಕ ರತ್ನವು ಭಾರತ್ದ ಕರ್ಾಷಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಅತ್ುಯನನತ್ ರ್ಾಗರಿಕ ಗ್ೌರವವಾಗಿದೆ. ಯಾವುದೆೇ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿೊ ವಯಕಿಿರ್
ಅಸಾಧಾರಣ ಕ್ಕ ಡುಗೆರ್ನುನ ಗುರುತ್ತಸ್ತ ಇದನುನ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಇದನುನ ಕರ್ಾಷಟಕ ಸಕ್ಾಷರವು 1992 ರಲಿೊ
ಸಾಾಪಿಸ್ತತ್ು. ಒಟುಿ ಒೆಂಬತ್ುಿ ಮೆಂದ್ಧ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ಡೆದ್ಧದಾಾರ
ಬೆಂಗಳ ರು ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಶ ೆಂಗ ಸಮಾವೇಶ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಬಹು ನ್ರಿೇಕ್ಷಿತ್ ಬೆಂಗಳ ರು ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಶ ೆಂಗದ 24ನೇ ವಷಷದ ಸಮಾವೇಶ ಆರೆಂಭವಾಗಲಿದೆ. ನಗರದ
ತ್ಾಜ್ ವಸ್ಿ ಎೆಂಡ್ ಹ ೇಟೆಲ್ನಲಿೊ ಹೈಬಿರಡ್ ಮಾದರಿರ್ಲಿೊ ಮುೆಂದ್ಧನ ಮ ರು ದ್ಧನಗಳ ಕ್ಾಲ ನಡೆರ್ಲಿರುವ ಈ
ಸಮಾವೇಶಕ್ಕೆ ಉಪ್ ರಾಷರಪ್ತ್ತ ಎೆಂ.ವೆಂಕರ್ಯ ರ್ಾರ್ು್ಚಾಲನ ನ್ೇಡಲಿದಾಾರ.
 ‘ಡೆರೈವಿೆಂಗ್ ದ್ಧ ನಕ್ಡಸಿ’ ಘ ೇಷ ವಾಕಯದಡಿ ನಡೆರ್ಲಿರುವ ಬಿಟಿಎಸ್-2021ರಲಿೊ 30ಕ ೆ ಹಚುಚ ದೆೇಶಗಳು

ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿವ. ರ್ುಎಇ , ಐರ ೇಪ್ಯ ಒಕ ೆಟ, ವಿಯೆಟಾನೆಂ ಮತ್ುಿ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾ ಇದೆೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ
ಪ್ಾಲ ್ಳುೆತ್ತಿದುಾ, ಇಸರೇಲ್ ಪ್ರಧಾನ್ ನಫಾಿಲಿ ಬನಟ್ ಮತ್ುಿ ಆಸರೇಲಿಯಾದ ಪ್ರಧಾನ್ ಸಾೆಟ್ ಮಾರಿಸನ್ ಸೇರಿದೆಂತೆ
ಹಲವು ಗಣಯರು ವಚುಷವಲ್ ರ ಪ್ದಲಿೊ ಭಾಗವಹಿಸಲಿದಾಾರ.
 ಜಾಗತ್ತಕ ಮಟಿದ 300ಕ ೆ ಹಚುಚ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳು ಮತ್ುಿ 5 ಸಾವಿರಕ ೆ ಹಚುಚ ನವರೇದಯಮಗಳು, ವಾಣಿಜ್ಯ ವಲರ್ದ
20 ಸಾವಿರಕ ೆ ಹಚುಚ ಪ್ರತ್ತನ್ಧಗಳು ಮತ್ುಿ ವಚುಷವಲ್ ರ ಪ್ದಲಿೊ 5 ಲಕ್ಷಕ ೆ ಹಚುಚ ಆಸಕಿರು ಈ ಶ ೆಂಗದಲಿೊ
ಭಾಗವಹಿಸಲಿದಾಾರ
 ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಭಾರತ್ತೇರ್ ರ್ಾವಿೇನಯತ್ಾ ಮೆೈತ್ತರಕ ಟ (ಜಐಎ) ಎೆಂಬ ಪ್ರಿಕಲಾನ ಅಳವಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲಾಗಿದುಾ, ಇದರ
ಭಾಗವಾಗಿ ಜ್ಮಷನ್, ಜ್ಪ್ಾನ್, ಫ್ರನೊೆಂಡ್, ಲಿರ್ಥುವೇನ್ಯಾ, ಸ್ತವೇಡನ್, ಸ್ತವಜ್ಲಷೆಂಡ್ ಮುೆಂತ್ಾದ ದೆೇಶಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ
ಒಡೆಂಬಡಿಕ್ಕ ಮಾಡಿಕ್ಕ ಳೆಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಬಿಟಿಎಸ್-2021ರ ಅೆಂಗವಾಗಿ ರ್ಾಲುೆ ವೇದ್ಧಕ್ಕಗಳಲಿೊ ಒಟುಿ 75
ಗೆ ೇಷ್ಟ್ಠಗಳನುನ ಮತ್ುಿ 7 ಸೆಂವಾದಗಳನುನ ಏಪ್ಷಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

 ಇವುಗಳಲಿೊ ಜಾಗತ್ತಕ ಸಾಮರ್ಥಯಷ ಕ್ಕೇೆಂದರಗಳ (ಜಸ್ತಸ್ತ) ಮ ಲಕ ರ್ಾವಿೇನಯತೆರ್ ಬಳವಣಿಗೆ, ಫ್ರನ್ಟೆಕ್ಡ ಭವಿಷ್ರ್ದ

ಹಜೆಗಳು, ಕ ಷ್ಟ್, ಜೇವವಿಜ್ಞಾನ ಸೆಂಶ ೇಧನ, ಮಹಿಳ್ಾ ಉದಯಮಶಿೇಲತೆರ್ ಸವಾಲುಗಳು, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ,
ಮುೆಂದ್ಧನ ತ್ಲಮಾರಿನ ವೈದಯಕಿೇರ್ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ವೆಂಶವಾಹಿ ಆಧಾರಿತ್ ಔಷಧಗಳು, ಜೇನ್ ಎಡಿಟಿೆಂಗ್, ಸಮಿಕೆಂಡಕಿರ್,
ಕ್ಾಯನಸರ್ ಚಿಕಿತೆಸ, , ಸೈಬರ್ ಸಕುಯರಿಟಿ, ಮುೆಂತ್ಾದ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಗೆ ಹಚಿಚನ ಒತ್ುಿ ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ.
ಹಲಿ-ಹಬ್
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಎಚ್ಎಎಲ್ನೆಂತ್ಹ ಸೆಂಸಾ ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ಬೆಂಗಳ ರನುನ ಹಲಿ-ಹಬ್ ಆಗಿ ಪ್ರಿವತ್ತಷಸುವ ಮಹತ್ವದ
ಯೇಜ್ನ ಇದೆ. ದೆೇಶದ ಒಟಾಿರ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ದ ಷ್ಟ್ಿಯಿೆಂದ ಇದು ಬಹಳ ಮಹತ್ವದಾಾಗಿದೆ.
 "ಸಮರ್ವೇ ಹಣ" ಎೆಂಬ ಪ್ರಿಕಲಾನರ್ು ಸಮಾಜ್ದ ಎಲೊ

ವಗಷಗಳಲಿೊ ಪ್ಾರಮುಖಯವನುನ ಪ್ಡೆರ್ುತ್ತಿದೆ. ಜ್ನರು ಸುರಕ್ಷಿತ್ವಾಗಿ
ಮತ್ುಿ ವೇಗವಾಗಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಬರ್ಸುತ್ಾಿರ. ಇದಕ್ಾೆಗಿ ಅವರು
ತ್ಮಮ ಖಚಷನುನ ವಿಸಿರಿಸಲ ಸ್ತದಿರಾಗಿದಾಾರ. ಈ ರಿೇತ್ತರ್
ವಾತ್ಾವರಣದಲಿೊ ರ್ಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಚಿವಾಲರ್ವು
ಬೆಂಗಳ ರನುನ ಹಲಿ-ಹಬ್ ಆಗಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿಪ್ಡಿಸಲು ಆಯೆೆ ಮಾಡಿದೆ.
ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಬರಲಿರುವ ರ್ಾಲುೆ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಹಬ್ಗಳಲಿೊ ಇದ
ಒೆಂದಾಗಲಿದೆ.
ಹಿನನಲ
 ರ್ಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಚಿವ ಜ ಯೇತ್ತರಾದ್ಧತ್ಯ ಸ್ತೆಂಧಯಾ ಅವರು ಇತ್ತಿೇಚಗೆ ಡೆಹಾರಡ ನನಲಿೊ ತ್ಮಮ ಸಚಿವಾಲರ್ವು
ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಉದಯಮಕ್ಕೆ ಉತೆಿೇಜ್ನ ನ್ೇಡಲಿದೆ ಎೆಂದು ಒತ್ತಿ ಹೇಳದಾರು. ಹ ಸ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ನ್ೇತ್ತ ಅಡಿರ್ಲಿೊ
ಬೆಂಗಳ ರಿನ ಎಚ್ಎಎಲ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣವನುನ ಹಲಿ-ಹಬ್ ಆಗಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿಪ್ಡಿಸಲು ಗುರುತ್ತಸಲಾಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕೆ
ಸಚಿವರು ಯಾವುದೆೇ ಕ್ಾಲಮಿತ್ತರ್ನುನ ವಿಧಸ್ತಲೊ.
 ಅವರು ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿಗಷಳಗ್ಾಗಿ ಮಿೇಸಲಾದ ಮ ರು ಕ್ಾರಿಡಾರ್ಗಳನುನ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸ್ತದಾಾರ, ಆದರ ಅವಲೊವರ ಉತ್ಿರ
ಭಾರತ್ದಲಿೊವ. ಮುಖಯವಾಗಿ, ಅಪ್ಘಾತ್ಕಿೆೇಡಾದವರನುನ ಸಾಳ್ಾೆಂತ್ರಿಸಲು ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ವೇ ಉದಾಕ ೆ ಬರುವ ಮ ರು
ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ ವೇ ಹಲಿಪ್ರೇಟ್ಷಗಳನುನ ಅವರು ಹಸರಿಸ್ತದಾಾರ. ಈ ಆದಯತೆರ್ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಕರ್ಾಷಟಕಕ್ಕೆ ಸಾಾನವಿಲೊ.
ಆದರ , ಮುೆಂದ್ಧನ ದ್ಧನಗಳಲಿೊ ಬೆಂಗಳ ರು ಭಾರತ್ದ ವಾರ್ುಯಾನದ ರಾಜ್ಧಾನ್ಯಾಗುವ ಎಲೊ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ
ಹ ೆಂದ್ಧರುವುದರಿೆಂದ ಇದು ಪ್ಾರಮುಖಯವನುನ ಪ್ಡೆರ್ಬಹುದು.
ಭಾರತ್ ಇನ ನ ದ ರದಲಿೊದೆ!
 ತ್ನನ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ ಪ್ರರೈಸಲು ಸಾಧಯವಾಗದ್ಧದಾರ , ರ್ಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನ ಮಾರುಕಟೆಿರ್ು ಬಳೆರ್ುತ್ತಿದೆ.

ಅನೇಕ ಮುೆಂದುವರಿದ ದೆೇಶಗಳಗೆ ಹ ೇಲಿಸ್ತದರ ದೆೇಶವು ಇನ ನ ಬಹಳ ದ ರ ಸಾಗಬೇಕ್ಾಗಿದೆ. ಭಾರತ್ತೇರ್
ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಉದಯಮವು ಹ ಡಿಕ್ಕ ಮತ್ುಿ ವಾರ್ು ಸೆಂಚಾರವನುನ ಆಕಷ್ಟ್ಷಸಬಹುದು. ಶಿರೇಮೆಂತ್ ಭಾರತ್ತೇರ್
ಉದಯಮಿಗಳು ಖಾಸಗಿ ಜಟ್ಗಳನುನ ಟಾಯಕಿಸಗಳ್ಾಗಿ ಖರಿೇದ್ಧಸುತ್ತಿದಾಾರ. ಆದರ , ಸರಿಯಾದ ನ್ೇತ್ತರ್

ಕ್ಕ ರತೆಯಿೆಂದಾಗಿ, ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಹ ಡಿಕ್ಕದಾರರಿಗೆ ಆಕಷಷಕವಾಗಲು, ಪ್ರವೇಶವನುನ ಪ್ಡೆರ್ಲು ಮತ್ುಿ ಸಾಧಷಸಲು

ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಸೇವಗೆ ಸಾಧಯವಾಗಲಿಲೊ.
 ಸಕ್ಾಷರವು 1986ರಷುಿ ಹಿೆಂದೆಯೆೇ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಕ್ಾಪ್ರಷರೇಶನ್ ಆಫ್ ಇೆಂಡಿಯಾವನುನ (ಈಗಿನ ಪ್ವನ್ ಹನ್ಸ)
ಸಾಾಪಿಸ್ತತ್ು. ಆದರ, ಅದರ ವಬ್ಸೈಟ್ ಪ್ರಕ್ಾರ, ಅದು ಕ್ಕೇವಲ 43 ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳನುನ ನ್ವಷಹಿಸುತ್ಿದೆ ಮತ್ುಿ
ಚಾಲನರ್ಲಿೊರಿಸ್ತದೆ. 2027ರ ವೇಳೆಗೆ, ಇದು 100-ಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಕೆಂಪ್ನ್ಯಾಗುವ ಗುರಿರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಕ್ಾಪ್ಿರ್
ಸೇವಗಳಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ವಲರ್ದ ಘ್ಟಕಗಳ ಅಗತ್ಯಗಳ ಮೆೇಲ ಏಕಸಾವಮಯದ ಹ ರತ್ಾಗಿರ್ , ಇದು
ಅತ್ಯೆಂತ್ ನ್ಧಾನಗತ್ತರ್ ಬಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ.
 2019ರಲಿೊ ಭಾರತ್ದಲಿೊ ನ ೇೆಂದಾಯಿತ್ ಮತ್ುಿ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆರ್ ರ್ಾಗರಿಕ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳು ಇದಾವು. ಇತ್ತಿೇಚಿನ
ವಷಷಗಳಲಿೊ ಈ ಕ್ಷೆೇತ್ರವು ಋಣಾತ್ಮಕ ಬಳವಣಿಗೆರ್ನುನ ಕೆಂಡಿದೆ. ಇತ್ತಿೇಚಿನ ಅೆಂಕಿ-ಅೆಂಶಗಳ ಪ್ರಕ್ಾರ 1,280
ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳು ಮತ್ುಿ 1,141 ಹಲಿಪ್ರೇಟ್ಷಗಳವ. ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ ಸುಮಾರು 113 ಹಲಿಪ್ಾಯಡ್ಗಳವ.
ಬೆಂಗಳ ರಿನಲಿೊ ಮೆೇಲಾಛವಣಿ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಸುಮಾರು 93 ಹಲಿಪ್ಾಯಡ್ಗಳವ.
 ಒೆಂದೆರಡು ವಷಷಗಳ ಹಿೆಂದೆ, ಇವುಗಳಲಿೊ ಒೆಂದಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಮಾನಯ ಅನುಮತ್ತ ಇತ್ುಿ. ಕರ್ಾಷಟಕ ಸಕ್ಾಷರವು ಹ ಸ
ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ನ್ೇತ್ತಗೆ ಒಲವು ತೆ ೇರಲು ಮತ್ುಿ HAL ಹಲಿ-ಹಬ್ ರ್ಶಸ್ತವಯಾಗುವುದನುನ ಖಚಿತ್ಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲು
ಇದು ಸಕ್ಾಲವಾಗಿದೆ.
ಕರ್ಾಷಟಕದ ಜ್ವಾಬಾಾರಿಗಳು
 ಉದಯಮವನುನ ಚರ್ಾನಗಿ ಅರ್ಥಷಮಾಡಿಕ್ಕ ಳೆಲು ಮತ್ುಿ ಗರಿಷಠ ಲಾಭವನುನ ಪ್ಡೆರ್ಲು ಅನುಕ ಲಕರ
ವಾತ್ಾವರಣವನುನ ಸ ಷ್ಟ್ಿಸಲು ರ್ಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಚಿವಾಲರ್, ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಸೇವಾ ಪ್ರರೈಕ್ಕದಾರರು ಮತ್ುಿ
ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಉದಯಮದಲಿೊ ನ್ರಿೇಕ್ಷಿತ್ ಹ ಡಿಕ್ಕದಾರರ ನಡುವ ಸಮನವರ್ ಸಾಧಸುವ ವಿಷರ್ ತ್ಜ್ಞರ ಸಮಿತ್ತರ್ನುನ
ಅದು ಹ ೆಂದ್ಧರಬೇಕು.
 ಹಲಿಪ್ರೇಟ್ಷಗಳು ಮತ್ುಿ ಮೆೇಲಾಛವಣಿ ಹಲಿಪ್ಾಯಡ್ಗಳನುನ ಸಾಾಪಿಸುವುದಕ್ಾೆಗಿ ಭ ಮಿರ್ನುನ
ಸಾವಧೇನಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲು ಆದಯತೆ ನ್ೇಡಬೇಕು. ವಾಣಿಜ ಯೇದಯಮಿಗಳನುನ ಆಕಷ್ಟ್ಷಸಲು ಸಕ್ಾರಾತ್ಮಕ ವಾತ್ಾವರಣವನುನ
ಸ ಷ್ಟ್ಿಸುವ ಪ್ರವಷಭಾವಿ ವಿಧಾನವು ಸದಯದ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಕರ್ಾಷಟಕದ ಮುೆಂದ್ಧರುವ ಸವಾಲುಗಳು
 ವಾಹನ ದಟಿಣೆ ಸಮಸಯ: ಇತ್ತಿೇಚಿನ ವಷಷಗಳಲಿೊ ಹಳೆರ್ HAL ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ ರಸಿ ಹಾಗ ಸುತ್ಿಮುತ್ಿ
ವಾಹನಗಳ ದಟಿಣೆ ಹಚಿಚದೆ. ವಿಮಾನ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನುನ ಆಕಷ್ಟ್ಷಸಲು ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣವನುನ ತ್ಲುಪ್ಲು ತ್ವರಿತ್
ಮಾಗಷವನುನ ಒದಗಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
 ಉದಯಮಕ್ಕೆ ಪ್ರರಕ ವಾತ್ಾವರಣ ನ್ಮಾಷಣ: ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣಗಳೆಂದ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳು ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆ ನಡೆಸುವಾಗ
ಲಾಯೆಂಡಿೆಂಗ್ ಶುಲೆಗಳು, ರ್ಾಯವಿಗೆೇಷನ್ ಶುಲೆಗಳು ಮುೆಂತ್ಾದವುಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುತ್ಿವ. ಇದು ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆರ್
ವಚಚವನುನ ಸಾವಭಾವಿಕವಾಗಿಯೆೇ ಹಚಿಚಸುತ್ಿದೆ. HAL ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣವು ಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳಗೆ ವಿಶೇಷ ವಿಮಾನ
ನ್ಲಾಾಣವಾದಾಗ, ಹಚಿಚನ ಜ್ನರು ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ವಚಚದ ಅೆಂಶವು ರ್ಾಮಮಾತ್ರವಾಗಿರಬೇಕು.

 ಸಹಜ್ವಾಗಿ, ಹಲಿಪ್ರೇಟ್ಷಗಳು ಸುರಕ್ಷಿತ್ವಾಗಿ ಕ್ಾರ್ಷನ್ವಷಹಿಸಲು ಮತ್ುಿ ಜ್ನರ ನೆಂಬಿಕ್ಕರ್ನುನ ಗೆಲೊಲು ಸೌಲಭಯಗಳ

ವಿಷರ್ದಲಿೊ ಯಾವುದೆೇ ರಾಜ ಸಾಧಯವಿಲೊ. ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ ಎಲಿೊಯಾದರ ಒಬಾರು ಅಪ್ಘಾತ್ಕಿೆೇಡಾದರ ಜ್ನರು
ಸೌಲಭಯವನುನ ಬಳಸುವ ಬಗೆ್ ಎಚಚರ ವಹಿಸಬಹುದು.
 ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಅನೇಕ ಸುೆಂದರ ಪ್ರವಾಸ್ತ ತ್ಾಣಗಳವ. ಬೆಂಗಳ ರಿನಲಿೊ ಹೈಟೆಕ್ಡ ಆಸಾತೆರಗಳವ. ಶರೇಣಿ II ಮತ್ುಿ ಶರೇಣಿ III
ನಗರಗಳು ಕ್ಕೈಗ್ಾರಿಕ್ಾ ಹ ಡಿಕ್ಕಗ್ಾಗಿ ಉತ್ುಸಕತೆಯಿೆಂದ ಕ್ಾರ್ುತ್ತಿವ. ಈ ಹೆಂತ್ದಲಿೊ, ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಕ್ಕೈಗೆಟುಕುವ ವಿಮಾನ
ಸೆಂಪ್ಕಷದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಮತ್ುಿ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಆಯೆೆಗಳಲಿೊ ಒೆಂದಾಗಿದೆ. ಉದಯಮವು ಪ್ರಣಷ

ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಕ್ಾರ್ಷನ್ವಷಹಿಸುವೆಂತೆ ಮಾಡುವಲಿೊ ರಾಜ್ಯವು ವೇಗವಧಷಕವಾಗಿರಬೇಕು.
 ವಿಶವದಜಷರ್ ತ್ರಬೇತ್ತ ಸೆಂಸಾ ಅಗತ್ಯ: ಎಲೊಕಿೆೆಂತ್ ಹಚಾಚಗಿ, ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಕ್ಷೆೇತ್ರ ಸೇರಿದೆಂತೆ ವಿಮಾನಯಾನದಲಿೊ
ಉದೆ ಯೇಗಗಳನುನ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಲು ರ್ುವಕರನುನ ಸ್ತದಿಗೆ ಳಸಲು ಕರ್ಾಷಟಕಕ್ಕೆ ವಿಶವ ದಜಷರ್ ತ್ರಬೇತ್ತ ಸೆಂಸಾರ್
ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ವಿಮಾನ ಮತ್ುಿ ಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳ ದುರಸ್ತಿ ಮತ್ುಿ ನ್ವಷಹಣೆ ಕ ಡ ವಿಶೇಷ ವಿಷರ್ಗಳ್ಾಗಿವ.
 HAL, NAL, ಅರ್ಥವಾ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣಗಳು ಇದಾ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಹ ಡಿಕ್ಕದಾರರಿಗೆ ನಗರ ಅರ್ಥವಾ ರಾಜ್ಯವನುನ
ಆಕಷಷಕವಾಗಿ ಮಾಡುವುದ್ಧಲೊ. ಸಾಳೇರ್ರಲಿೊ ನುರಿತ್ ಮಾನವಶಕಿಿರ್ ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳನುನ ಸಾಮಾನಯ
ಜ್ನರ ವಾಹನವರ್ಾನಗಿಸುವುದು ಸಚಿವ ಸ್ತೆಂಧಯಾ ಅವರ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ನ್ಜ್ವಾಗಬೇಕ್ಾದರ, ಸಾಕಷುಿ ತ್ಯಾರಿ
ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
'ಸಾಮಟ್ಷ ಬಯೇ ಪ್ುರಸಾೆರ'

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಗಮರ್ಾಹಷ ಸಾಧನ ಮಾಡಿರುವ ಐದು ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳಗೆ `ಸಾಮಟ್ಷ ಬಯೇ ಪ್ುರಸಾೆರ’ ಮತ್ುಿ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ
ಸಾಧನ ಮಾಡಿರುವ 15 ನವರೇದಯಮಗಳಗೆ `ಬೆಂಗಳ ರು ಇೆಂಪ್ಾಯಕ್ಡಿ’ ಪ್ುರಸಾೆರವನುನ ಬೆಂಗಳ ರು ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಶ ೆಂಗಸಭೆರ್
ಎರಡನೇ ದ್ಧನ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಯಿತ್ು.
ಪ್ುರಸೆ ತ್ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳ ವಿವರ ಕ್ಕಳಕೆಂಡೆಂತ್ತದೆ:
ಸಾಮಟ್ಷ ಬಯೇ ಪ್ುರಸಾೆರ ವಿಭಾಗ
(1) ಆಕಿಸಯೇ ಬಯೇಸ ಲ ಯಷನ್ಸ ಪ್ರೈ.ಲಿ., (ವಷಷದ ರ್ಾವಿೇನಯತ್ಾ ಕೆಂಪ್ನ್- ವಷಷದ ಇನ ನೇವೇಟರ್’)
(2) ನ್ಯೇಡಿಕ್ಡಸ ಬಯೇಟೆಕ್ಡ ಲಾಯಬ್ಸ ಪ್ರೈ,ಲಿ. (ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ ಸೆಂದಭಷದಲಿೊ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಸಾಿಟಷಪ್)
(3) ಜ್ನನ್ ವೆಂಕಟರಾಮನ್, ಪ್ರವತ್ಷಕಿ, ಬಯೇಮೊನಟಾ (ವಷಷದ ಮಹಿಳ್ಾ ಉದಯಮಿ)
(4) ಬಯೇಕ್ಾನ್ ಅಕ್ಾಡೆಮಿ (ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಸಾಮಾಜಕ ಉದಯಮ)
(5) ಹಲ್ಿ ಕ ಯಬ್ (ವರ್ಷದ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಬಯೇಟೆಕ್ಡ ಸಾಿಟಷಪ್)
ಬೆಂಗಳ ರು ಇೆಂಪ್ಾಯಕ್ಡಿ ಪ್ುರಸೆ ತ್ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳು
 ಅಪ್ರ್ಾ, ಬಿಗ್ ಬಾಯಸೆಟ್, ಬಾೊಯಕ್ಡ ಬಕ್ಡ, ಕ್ಾಯಿನ್ಸ ವಿಚ್, ಸ್ತಆರ್ ಇಡಿ, ಕ ಯರ್ ಫ್ರಟ್, ಡೆೈಲಿ ಹೆಂಟ್, ಗೆ ರೇ, ಮಿೇಶ ,
ಎೆಂಪಿಎಲ್, ಫೆರೇನ್ ಪ್ೇ, ರೇಜ್ರ್ ಪ್ೇ, ಉಡಾನ್, ಅನ್ಅಕ್ಾಡೆಮಿ, ಜರ ೇಡಾ ಮತ್ುಿ ಝೆಟ್ ವಕ್ಡಷ.

ಸಾಿಟಷಪ್ ಮಾಗಷದಶಿಷ ಲ ೇಕ್ಾಪ್ಷಣೆ
 ‘ಬೆಂಗಳ ರು ನಕ್ಡಸಿ’ ಸೆಂವಾದ ಗೆ ೇಷ್ಟ್ಠರ್ಲಿೊ ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರವು ಸ್ತಕ್ಕ ೇಯಿಯಾ ಕೆಂಪ್ನ್ರ್ ಜ್ತೆಗ ಡಿ
ಹ ರತ್ೆಂದ್ಧರುವ `ಸಾಿಟಷಪ್ ಸಾಾಪ್ನ ಮಾಗಷದಶಿಷ’ರ್ನುನ ಸಚಿವ ಡಾ. ಸ್ತ. ಎನ್. ಅಶವತ್ಾರ್ಾರಾರ್ಣ
ಲ ೇಕ್ಾಪ್ಷಣೆ ಮಾಡಿದರು. 70 ಪ್ುಟಗಳ ಈ ಕ್ಕೈಪಿಡಿರ್ು ಸಾಿಟಷಪ್ ಸಾಾಪಿಸುವ ಆಸಕಿಿ ಹ ೆಂದ್ಧರುವವರಿಗೆ
ಉಪ್ರ್ುಕಿ ಸಲಹಗಳನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿದುಾ, ಕನನಡ ಮತ್ುಿ ಇೆಂಗಿೊಷ್ ಎರಡರಲ ೊ ಉಚಿತ್ವಾಗಿ ಲಭಯವಿದೆ.
ಮಹಿಳೆರ್ರ ಉದಯಮ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ದುಬಷಲ ವಗಷದ ಮಹಿಳೆರ್ರಿಗೆ ರಿಯಾಯಿತ್ತ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಉದಯಮಿಗಳನುನ ಪ್ರರೇತ್ಾಸಹಿಸಲು ಮತ್ುಿ
ಉತೆಿೇಜಸುವ ನ್ಟಿಿನಲಿೊ ಸವೆಂತ್ ಉದಯಮ ಆರೆಂಭಿಸಲು ಮುೆಂದೆ ಬೆಂದರ,
ಅೆಂತ್ಹವರಿಗೆ ಇಲಾಖೆರ್ ವತ್ತಯಿೆಂದ ಸಾಧಯವಿರುವ ಎಲಾೊ ಅಗತ್ಯ
ಸವಲತ್ುಿಗಳನುನ ನ್ೇಡುವುದಾಗಿ ಬ ಹತ್ ಮತ್ುಿ ಮಧಯಮ ಕ್ಕೈಗ್ಾರಿಕ್ಾ ಸಚಿವ
ಮುರುಗೆೇಶ್ ಆರ್ ನ್ರಾಣಿ ಅವರು ಹೇಳದಾಾರ.
ಮಹಿಳ್ಾ ಉದಯಮಿಗಳನುನ ಏಕ್ಕ ಉತೆಿೇಜಸಬೇಕು ?
 ಇೆಂದು ಭಾರತ್ವು 13.5 - 15.7 ಮಿಲಿರ್ನ್ ಮಹಿಳ್ಾ ಸಾವಮಯದ

ಉದಯಮಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಇದು ಎಲಾೊ ಉದಯಮಗಳಲಿೊ 20% ಅನುನ ಪ್ರತ್ತನ್ಧಸುತ್ಿದೆ. ಇೆಂತ್ಹ ಮಾನದೆಂಡಗಳ
ಕಡೆಗೆ ಉದಯಮ ಶಿೇಲತೆರ್ ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ುಿ ಗುಣಮಟಿವನುನ ವೇಗಗೆ ಳಸುವುದರಿೆಂದ 30 ಮಿಲಿರ್ನ್ ಮಹಿಳ್ಾ
ಸಾವಮಯದ ಉದಯಮಗಳನುನ ರಚಿಸಬಹುದು. ಅದರಲಿೊ 40% ಸವರ್ೆಂ ಉದೆ ಯೇಗಕಿೆೆಂತ್ ಹಚಾಚಗಿರುತ್ಿದೆ. ಮಹಿಳ್ಾ
ಉದಯಮಿಗಳು ಮಹಿಳೆರ್ರಿಗೆ ಹಚಿಚನ ಉದೆ ಯೇಗ ಸ ಷ್ಟ್ಿಗೆ ಕ್ಾರಣವಾಗುವ ಉದಯಮಗಳನುನ ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸಲು ಇತ್ರ
ಮಹಿಳೆರ್ರಿಗೆ ಸ ಫತ್ತಷ ನ್ೇಡುತ್ಾಿರ
ಮಹಿಳ್ಾ ಉದಯಮ ಶಿೇಲತೆರ್ನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಸಕ್ಾಷರ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ೆಂಡ ಕರಮಗಳು
 ಮಹಿಳ್ಾ ಉದಯಮ ಶಿೇಲತೆರ್ನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಸಕ್ಾಷರವು ಮುದಾರ ಯೇಜ್ನ, ಅನನಪ್ರಣಷ ಯೇಜ್ನ, ದ್ಧೇನ ಶಕಿಿ
ಯೇಜ್ನ ಮತ್ುಿ ಟೆರೇಡ್ (ವಾಯಪ್ಾರ - ಸೆಂಬೆಂಧತ್ ಉದಯಮಶಿೇಲತೆ ನರವು ಮತ್ುಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ) ಯೇಜ್ನಗಳನುನ ಜಾರಿಗೆ
ತ್ರಲಾಗಿದೆ. ಮಹಿಳ್ಾ ಉದಯಮಿಗಳು ಹ ಸ ಯೇಜ್ನಗಳನುನ ಸಾಾಪಿಸಲು ಹಣಕ್ಾಸ್ತನ ನರವು ನ್ೇಡಲು ಇದು ಅನುಕ ಲ
ಕಲಿಾಸಲಿದೆ
 ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರ ರಾಜ್ಯ ಮಹಿಳ್ಾ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ನ್ಗಮ, ಮಹಿಳ್ಾ ಕ್ೌಶಲಯ ತ್ರಬೇತ್ತ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮ, ದೆೇವದಾಸ್ತರ್ರ
ಪ್ುನವಷಸತ್ತ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮ, ದೆೇವದಾಸ್ತ ಪಿೆಂಚಣಿ ಯೇಜ್ನ, ಮಾಜ ದೆೇವದಾಸ್ತರ್ರಿಗೆ ವಸತ್ತ, ತ್ ತ್ತೇರ್ ಲಿೆಂಗಿಗಳ
ಪ್ುನವಷಸತ್ತ ಯೇಜ್ನ, ಮಹಿಳ್ಾ ಉದಯಮಿಗಳಗೆ ಬಡಿ್ ಸಹಾರ್ ಧನ ಯೇಜ್ನ, ಸಮ ದ್ಧಿ ಯೇಜ್ನಗಳೆಂತ್ಹ ಹಲವಾರು
ಯೇಜ್ನಗಳನುನ ಜಾರಿ ಮಾಡಿದುಾ,ಇದು ಮಹಿಳೆರ್ರ ಉನನತ್ತಗ್ಾಗಿ ಮಾರುಕಟೆಿ ನರವು ಒದಗಿಸುತ್ಿದೆ
 ಮೆೈಸ ರು, ಧಾರವಾಡ, ಕಲಬುರಗಿ ಮತ್ುಿ ಹಾರ ೇಹಳೆರ್ಲಿೊ ಮಹಿಳೆರ್ರಿಗೆ ಮಿೇಸಲಾದ ವಿಶೇಷ ಕ್ಕೈಗ್ಾರಿಕ್ಾ ಪ್ಾಕ್ಡಷ
ಅನುನ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸ್ತದ ಮೊದಲ ರಾಜ್ಯ ಕರ್ಾಷಟಕ.

ಕನಕದಾಸರ 534 ನೇ ಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಆಚರಣೆ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ದಾಸಶರೇಷಠ ಕನಕದಾಸರ 534ನೇ ಜ್ರ್ೆಂತ್ತರ್ನುನ 22 ನವೆಂಬರ್ ರೆಂದು ಆಚರಿಸಲು ಸಕಲ
ಸ್ತದಿತೆ ನಡೆದ್ಧದೆ
ಕನಕ ದಾಸರ ಕಿರು ಪ್ರಿಚರ್
 ಕನಕದಾಸಸರರು ಹಾವೇರಿ ಜಲೊರ್ ಶಿಗ್ಾ್ೆಂವಿ ತ್ಾಲ ಕಿನ ಬಾಡ

ಗ್ಾರಮದಲಿೊ 1509ರಲಿೊ ಜ್ನ್ಸ್ತದರು.
 ಬಾಡ ಗ್ಾರಮ ಕನಕದಾಸರ ಜ್ನಮಭ ಮಿಯಾದರ, ಬಾಯಡಗಿ
ತ್ಾಲ ಕಿನ ಕ್ಾಗಿನಲ ಕನಕದಾಸರ ಕಮಷಭ ಮಿ.
 ತ್ಾಯಿ ಬಚಚಮಮ ಮತ್ುಿ ತ್ೆಂದೆ ಬಿೇರಪ್ಾ ಅವರ ಮಗರ್ಾಗಿ ಜ್ನ್ಸ್ತದ ಕನಕದಾಸರ ಮ ಲ ಹಸರು
ತ್ತಮಮಪ್ಾರ್ಾರ್ಕ.16ನೇ ಶತ್ಮಾನದಲಿೊ ಜ್ನ್ಸ್ತ ಅೆಂದ್ಧನ ಸಮಾಜ್ದ ಅೆಂಕುಡೆ ೆಂಕುಗಳನುನ ಕಿೇತ್ಷನಗಳ
ಮ ಲಕ ತ್ತದ್ಧಾದ ಖಾಯತ್ತ ಕನಕದಾಸರದುಾ.
 ಪ್ರತ್ತವಷಷ ಅವರು ಜ್ನ್ಸ್ತದ ತ್ತರ್ಥ ನಕ್ಷತ್ರ ಮೆೇಲ ಕನಕದಾಸರ ಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.ಕ್ಾಗಿನಲರ್ಲಿೊ
ಕನಕದಾಸರ ಗದುಾಗೆ ನ್ಮಿಷಸಲಾಗಿದೆ.
 ಅೆಂದು ಕನಕದಾಸರು ರಚಿಸ್ತದ ನಳಚರಿತೆರ, ಮೊೇಹನತ್ರೆಂಗಿೇಣಿ,ರಾಮಧಾನಯ ಚರಿತ್ ಮತ್ುಿ ಹರಿಭಕಿಿಸಾರ
ಕ ತ್ತಗಳು ಕನನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಶರೇಷಠಕ ತ್ತಗಳ್ಾಗಿವ. ಅವರು ಕ್ಾಗಿನಲ ಆಧಕ್ಕೇಶವನ ಅೆಂಕಿತ್ರ್ಾಮದಲಿೊ ರಚಿಸ್ತದ
ಕಿೇತ್ಷನಗಳು ಇೆಂದ್ಧಗ ಜ್ನಮಾನಸದಲಿೊ ಅಚಚಳರ್ದೆೇ ಉಳದ್ಧವ.
ಉರಗ ಉದಾಯನ ಸಾಾಪ್ನ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಹಾವಿನ ವಿಷ ಕುರಿತ್ಾದ ಅಧಯರ್ನ ಮತ್ುಿ ವಿಷ ನ್ರ ೇಧಕ (Anti Venom) ಸೆಂಶ ೇಧನ ಸಲುವಾಗಿ
ಸಕ್ಾಷರಿ ಅನುದಾನ್ತ್ ಪ್ರಯೇಗ್ಾಲರ್ವರೆಂದು ಉರಗ ಉದಾಯನ ಸಾಾಪ್ನಗೆ ಮುೆಂದಾಗಿದೆ.
 ರಾಜ್ಯಸಕ್ಾಷರದ ಐಟಿ ಬಿಟಿ ಇಲಾಖೆಯಿೆಂದ ಅನುದಾನ್ತ್ ಎವಲ ಯಷನರಿ ವನ ೇಮಿಕ್ಡಸ ಲಾಯಬ್ ಈ ಕ್ಾರ್ಷಕ್ಕೆ
ಮುೆಂದಾಗಿದೆ. ಉರಗ ಉದಾಯನದಲಿೊ ಮುಖಯವಾಗಿ ಹಾವುಗಳನುನ ಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರೇಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ಈ ಉರಗ ಉದಾಯನ 7 ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ . ವಚಚದಲಿೊ ನ್ಮಾಷಣವಾಗಿದುಾ, 23 ಪ್ರಬೇದಗಳ 500ಕ ೆ ಹಚುಚ
ಹಾವುಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಹಾವುಗಳನುನ ಹ ರತ್ುಪ್ಡಿಸ್ತ, ಚೇಳು ಮತ್ುಿ ಜೇಡಗಳ ಈ ಉರಗ ಉದಾಯನದಲಿೊವ.
 ಸದಯ ಲಭಯವಿರುವ ವಿಷ ನ್ರ ೇಧಕ ಔಷಧಗಳು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿಯಾಗಿಲೊದ ಕ್ಾರಣ ಈ ಹ ಸ ಸೆಂಶ ೇಧನ ಮಹತ್ಿರ
ಪ್ಾತ್ರ ವಹಿಸ್ತದೆ

ರ ೇಸನ್ಬೌರ್ ಫೆೈರ್ ಫೆೈಟಿೆಂಗ್ ಸ್ತಮುಯಲೇಟರ್

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಬೆಂಗಳ ರು ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ ಮತೆ ಿೆಂದು ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹಿರಿಮೆಗೆ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿದುಾ, ರ ೇಸನ್
ಬೌರ್ ಫೆೈರ್ ಫೆೈಟಿೆಂಗ್ ಸ್ತಮುಯಲೇಟರ್ ನ್ಯೇಜ್ನ ಮಾಡುವ ಮ ಲಕ ಈ ವಯವಸಾ ಹ ೆಂದ್ಧದ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಾಯದ ಮೊದಲ
ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ ಎೆಂಬ ಕಿೇತ್ತಷಗೆ ಭಾಜ್ನವಾಗಿದೆ.
 ಇದೆ ೆಂದು ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ ಅಗಿನಶಾಮಕ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನವಾಗಿದುಾ, ಇದು ಯಾವುದೆೇ ರಿೇತ್ತರ್ ಅಗಿನ ಅವಘ್ಡವಾದರ
ಕ ಡಲೇ ಅದನುನ ಆರಿಸುವ ಕ್ಕಲಸದಲಿೊ ನ್ಪ್ುಣತೆ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ ಅರ್ಥವಾ ವಿಮಾನಗಳ ಅಪ್ಘಾತ್ದ
ಸೆಂದಭಷದಲಿೊ ಹ ತ್ತಿಕ್ಕ ಳುೆವ ಅಗಿನ ಅವಘ್ಡವನುನ ತ್ುತ್ಾಷಗಿ ಆರಿಸುವಲಿೊ ಈ ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ ಸ್ತಮುಯಲೇಟರ್ ಕ್ಕಲಸ
ಮಾಡಲಿದೆ.
 ರ ೇಸನ್ಬೌರ್ ಸ್ತಮುಯಲೇಟರ್ನ ಎರಡು ಫಾಯೆಂರ್ಥರ್ ೬ ಟರಕ್ಡಗಳು, ಹಾಗ ೮ ಟರಕ್ಡಗಳನುನ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಟರಕ್ಡ
ಗಳಲಿೊ ಎರಡು ಹೈರಿೇಚ್ ಎಕ್ಕಸಿೆಂಡೆಬಲ್ ಟರಟ್ಸ (ಎಚ್ಆರ್ಇಟಿ)ರ್ನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿದುಾ, ಈ ಮಟಿದ ಸುಸಜೆತ್
ಟರಕ್ಡಗಳನುನ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಾಯದಲಿೊಯೆೇ ಯಾವ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣಗಳು ಒಳಗೆ ೆಂಡಿಲೊ.
 ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣದಲಿೊರುವ ಅಗಿನಶಾಮಕ ದಳದವರಿಗೆ ಈ ಸ್ತಮುಯಲೇಟರ್ನನುನ ಬಳಸುವ ವಿಧಾನವನುನ ತ್ರಬೇತ್ತ
ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ. ಅದರಲ ೊ ಕಮಾೆಂಡ್ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಕರು, ಮ ಲ ಚಾಲಕರು, ಪ್ರೇಸ್ತಶನ್ೆಂಗ್ ಇನ್ಸಡೆೆಂಟ್ ಕಮಾೆಂಡರ್ಗಳು,
ಕ ಯ ಕಮಾೆಂಡರ್ಗಳು ಹಾಗ ಅಗಿನಶಾಮಕ ಮುೆಂಚ ಣಿ ಸ್ತಬಾೆಂದ್ಧಗೆ ಈ ತ್ರಬೇತ್ತರ್ನುನ ಕಡಾ್ರ್ವಾಗಿ
ನ್ೇಡಲಾಗುವುದು
ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜ್ಪ್ೇಯಿ ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜ್ಪ್ೇಯಿ ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ವನುನ ಬಳ್ಾೆರಿಯಿೆಂದ ವಿಜ್ರ್ನಗರ

ಜಲೊರ್ ಹ ಸಪ್ೇಟೆರ್ಲಿೊರುವ ಬಿಳಕಲುೊ ಮಿೇಸಲು ಅರಣಯಕ್ಕೆ ಸಾಳ್ಾೆಂತ್ರಿಸಲು ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರಕ್ಕೆ ಕರ್ಾಷಟಕ
ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಇತ್ತಿೇಚಿಗೆ ಅನುಮತ್ತಸ್ತದೆ.
 ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ವನುನ ಸಾಳ್ಾೆಂತ್ರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರ ಹ ರಡಿಸ್ತದಾ
ಆದೆೇಶವನುನ ಪ್ರಶಿನಸ್ತ ಸಲಿೊಸಲಾಗಿದಾ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಹಿತ್ಾಸಕಿಿ ಮನವಿರ್ನುನ ಮುಖಯ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷ
ರಿತ್ುರಾಜ್ ಅವಸ್ತಾ ಅವರಿದಾ ವಿಭಾಗಿೇರ್ ಪಿೇಠವು ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡಿದೆ.
 ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ದ ಸಾಳ್ಾೆಂತ್ರಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ನ್ಮಾಷಣ ಚಟುವಟಿಕ್ಕಗಳನುನ ಮಾತ್ರ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಯಾವುದೆೇ ಕ್ಾರಣಕ ೆ ಮನರೆಂಜ್ರ್ಾ ಚಟುವಟಿಕ್ಕಗಳನುನ ನಡೆಸಲು ನ್ಮಾಷಣ ಕ್ಾಮಗ್ಾರಿ ನಡೆಸುವೆಂತ್ತಲೊ
ಎೆಂದು ಸಕ್ಾಷರಕ್ಕೆ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ ಸಾಷಿಪ್ಡಿಸ್ತದೆ.
 ಕ್ಕೇೆಂದರ ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ ಪ್ಾರಧಕ್ಾರದ್ಧೆಂದ ಅನುಮತ್ತ ಪ್ಡೆರ್ಲಾಗಿದುಾ, ಫೆಬರವರಿ 17ರೆಂದು ಅರಣಯ
ಸಲಹಾ ಸಮಿತ್ತ ಸಭೆ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ. ಇಲಿೊ ಅರಣಯ ಇಲಾಖೆ/ರಾಜ್ಯ ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ ಪ್ಾರಧಕ್ಾರವು ಅರಣಯ

ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ ಸಾಾಪಿಸಲು ಶಿಫಾರಸುಸ ಮಾಡಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕ್ಕೇೆಂದರ ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್
ಪ್ಾರಧಕ್ಾರ ಒಪಿಾಗೆ ನ್ೇಡಿದೆ
 ಹ ಸಪ್ೇಟೆ ತ್ಾಲ ೊಕಿನಲಿೊ 20 ಸಾವಿರ ಚದರ ಮಿೇಟಗ ಷ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜ್ಪ್ೇಯಿ
ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ ನ್ಮಿಷಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಪ್ರಿಸರ ಸೆಂರಕ್ಷಣಾ ಕ್ಾಯಿದೆ 1986ರ ಅಧನ್ರ್ಮಗಳ ಅಡಿ
ಇದಕ್ಾೆಗಿ ಪ್ರಿಸರ ಒಪಿಾಗೆ ಪ್ತ್ರದ ಅಗತ್ಯವಿಲೊ. ಬಳ್ಾೆರಿಯಿೆಂದ ಹ ಸಪ್ೇಟೆಗೆ ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ವನುನ

ಸಾಳ್ಾೆಂತ್ರಿಸಲಾಗಿದುಾ, ಇದು ಉತ್ಿರ ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ ವನಯ ಪ್ಾರಣಿಗಳ ಸೆಂರಕ್ಷಣಾ ಕ್ಕೇೆಂದರವಾಗಿ ಕ್ಕಲಸ
ಮಾಡುತ್ತಿದೆ
ಎಸ್ತಬಿ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಭರಷಿ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳ ಮನ ಹಾಗ ಕಚೇರಿಗಳ ಮೆೇಲ ದಾಳ ನಡೆಸಲು ಆಸಕಿಿ ತೆ ೇರಿಸುವ ಎಸ್ತಬಿ
ಪ್ರಲಿೇಸರು, ಆನೆಂತ್ರ ಜ್ರಗುವ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ ಪ್ರಕಿರಯೆಗೆ
ನ್ರಾಸಕಿಿ ತೆ ೇರಿಸುತ್ಾಿರ. ಭರಷಿರ ಆಸ್ತಿರ್ನುನ ಅಕರಮ
ಎೆಂದು ರ್ಾಯಯಾಲರ್ದಲಿೊ ಸಾಬಿೇತ್ುಪ್ಡಿಸಲು ಸ ಕಿ
ಸಾಕ್ಷಾಯಧಾರ ಸಲಿೊಸಲು ಸಫ್ಲರಾಗುತ್ತಿಲೊ.
 ಮ ಲಗಳ ಪ್ರಕ್ಾರ ಕಳೆದ ಐದು ವಷಷಗಳಲಿೊ ದಾಳಗೆ
ಒಳಗ್ಾದ 1,610 ಭರಷಿರ ಪ್ೈಕಿ 2016ರಲಿೊ ರ್ಾಲವರಿಗೆ,
2020ರಲಿೊ ಮ ವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ ಎೆಂಬ ಮಾಹಿತ್ತ ಲಭಯವಾಗಿದೆ.
ಭರಷ್ಾಿಚಾರ ನ್ಗರಹ ದಳದ ಬಗೆ್
 ಭರಷ್ಾಿಚಾರ ನ್ಗರಹ ದಳವು ಒೆಂದು ವಿಶೇಷ ಸೆಂಸಾಯಾಗಿದುಾ, ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಭರಷ್ಾಿಚಾರಕ್ಕೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ಗುಪ್ಿ
ಮಾಹಿತ್ತ ಸೆಂಗರಹಿಸುವುದು, ಇತ್ರ ಇಲಾಖೆಗಳ ವಿಜಲನ್ಸ ಅಧಕ್ಾರಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಸಮನವರ್ತೆ ಸಾಧಸ್ತ ಸಕ್ಾಷರಿ
ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು ಪ್ಾರದಶಷಕವಾಗಿ ಕತ್ಷವಯ ನ್ವಷಹಿಸುವೆಂತೆ ನ ೇಡಿಕ್ಕ ಳುೆವುದು, ಭರಷ್ಾಿಚಾರಕ್ಕೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ
ದ ರುಗಳ ಬಗೆ್ ತ್ನ್ಖೆರ್ನುನ ಕ್ಕೈಗೆ ೆಂಡು ಅಭಿಯೇಜ್ನಗೆ ಒಳಪ್ಡಿಸುವುದು ಹಾಗ ಭರಷ್ಾಿಚಾರ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣಕ್ಕೆ
ಅಗತ್ಯವಾದ ಕರಮಗಳನುನ ಕ್ಕೈಗೆ ಳುೆವುದು ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಕತ್ಷವಯಗಳ್ಾಗಿವ.
 ಎ.ಸ್ತ.ಬಿ ರ್ು ಭರಷ್ಾಿಚಾರ ನ್ಗರಹ ಅಧನ್ರ್ಮ 1988ರ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ದಾಖಲಾಗುವ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಬಗೆ್ ಕರಮ
ಕ್ಕೈಗೆ ಳುೆತ್ಿದೆ. ಸಾವಷಜ್ನ್ಕರು, ಸಕ್ಾಷರ ಹಾಗ ಲ ೇಕ್ಾರ್ುಕಿ ಸೆಂಸಾಗಳೆಂದ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಸೇವಕರ ವಿರುದಿ
ಬೆಂದ ದ ರು ಅಜಷಗಳ/ನ್ಖರ ಮಾಹಿತ್ತ ಬಗೆ್ ವಿಚಾರಣೆರ್ನ ನ ಸಹ ನ್ಗರಹ ದಳವು ಮಾಡುತ್ಿದೆ.
 ಭರಷ್ಾಿಚಾರ ನ್ಗರಹ ದಳವನುನ 14.03.2016ರ್ಲಿೊ ಸ ಜಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದಳವು ನೇರವಾಗಿ ಸ್ತಆಸುಇ
(ಡಿ.ಪಿ.ಎ.ಆರ್)ರ್ ಆಡಳತ್ಾತ್ಮಕ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣದಲಿೊದುಾ, ಎಡಿಜಪಿ ದಜಷರ್ ಹಿರಿರ್ ಐಪಿಎಸ್ ಅಧಕ್ಾರಿರ್ವರು
ಭರಷ್ಾಿಚಾರ ನ್ಗರಹ ದಳದ ನ್ದೆೇಷಶಕರಾಗಿರುತ್ಾಿರ.

 ಎಡಿಜಪಿರವರಿಗೆ ಆಡಳತ್ಾತ್ಮಕ ಹಾಗ ಇತ್ರ ವಿಷರ್ಗಳಲಿೊ ಸಹಕರಿಸಲು ಐಜಪಿ ಹುದೆಾರ್ ಅಧಕ್ಾರಿರ್ವರು

ಇರುತ್ಾಿರ.
 ಭರಷ್ಾಿಚಾರ ನ್ಗರಹ ದಳವನುನ ರಾಜ್ಯದಲಿೊ 7 ವಲರ್ಗಳ್ಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸಲಾಗಿದುಾ ವಿವರ ಈ ಕ್ಕಳಕೆಂಡೆಂತ್ತದೆ.
o ಕ್ಕೇೆಂದರ ವಲರ್
o ದಕ್ಷಿಣ ವಲರ್
o ಪ್ರವಷ ವಲರ್
o ಪ್ಶಿಚಮ ವಲರ್
o ಉತ್ಿರ ವಲರ್
o ಈಶಾನಯ ವಲರ್
o ಬಳ್ಾೆರಿ ವಲರ್
 ಪ್ರತ್ತ ವಲರ್ದಲಿೊ 2 ಅರ್ಥವಾ 3 ಜಲೊಗಳದುಾ ಎಸ್.ಪಿ ದಜಷರ್ ಅಧಕ್ಾರಿ ಪ್ರತ್ತ ವಲರ್ದ
ಉಸುಿವಾರಿರ್ಲಿೊರುತ್ಾಿರ. ಪ್ರತ್ತೇ ಜಲೊರ್ಲ ೊ ಎಸ್ತಬಿ ಠಾಣೆ ಇದುಾ, ಡಿ.ವೈ.ಎಸ್.ಪಿ ದಜಷರ್ ಅಧಕ್ಾರಿರ್ು
ಠಾಣಾಧಕ್ಾರಿಯಾಗಿ ಕತ್ಷವಯ ನ್ವಷಹಿಸುತ್ಾಿರ.
 ಪ್ರತ್ತ ಎಸ್ತಬಿ ಠಾಣೆರ್ಲಿೊ ಡಿ.ವೈ.ಎಸ್.ಪಿ ರವರಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಲು ಇಬಾರು ಪ್ರಲಿೇಸ್ ನ್ರಿೇಕ್ಷಕರ ಹಾಗ ಇತ್ರ
ದಜಷರ್ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳ ತ್ೆಂಡವಿರುತ್ಿದೆ. ಪ್ರಲಿೇಸ್ ನ್ರಿೇಕ್ಷಕ ದಜಷರ್ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು ಭರಷ್ಾಿಚಾರ ನ್ಗರಹ
ಕ್ಾಯೆಾರ್ಡಿ ತ್ನ್ಖೆ ನಡೆಸಲು ಸಶಕಿರಾಗಿರುತ್ಾಿರ.
 ಭರಷ್ಾಿಚಾರ ನ್ಗರಹ ದಳದಲಿೊ ತ್ಾೆಂತ್ತರಕ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳ್ಾದ ಎೆಂಜನ್ರ್ರುಗಳು, ತ್ಹಶಿೇಲಾಾರರು, ಆರ್ಥಷಕ
ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು ಇದುಾ, ತ್ಾೆಂತ್ತರಕ, ಆಡಳತ್ಾತ್ಮಕ ಹಾಗ ಆರ್ಥಷಕ ವಿಷರ್ಗಳ ಉಸುಿವಾರಿ ವಹಿಸುತ್ಾಿರ.
ಕ್ಾನ ರ್ಾತ್ಮಕ ಅಗತ್ಯಗಳನುನ ಪ್ರಿಣಾಮಕ್ಾರಿಯಾಗಿ ನ್ವಷಹಿಸಲು ದಳದಲಿೊನ ಕ್ಾನ ನು ಕ್ಕ ೇಶವು ತ್ನನ ವಿಶೇಷ
ಹಾಗ ಪ್ರಿಣಿತ್ ಸಲಹ ಸ ಚನಗಳನುನ ನ್ೇಡುತ್ಿದೆ. ರ್ಾಯಯಾಲರ್ದಲಿೊ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಅಭಿಯೇಜ್ನಗೆ ಅಗತ್ಯ
ಕರಮ ಕ್ಕೈಗೆ ಳುೆವಲಿೊ ಸಹಕರಿಸುತ್ಿದೆ.
 ಸವ-ಇಚಛಯಿೆಂದ ಭರಷ್ಾಿಚಾರದ ಬಗೆ್ ಮಾಹಿತ್ತ ಸೆಂಗರಹಿಸುವ ಪ್ರದತ್ಿ ಅಧಕ್ಾರವಿದುಾ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ರ್ೌಕರರು
ಪ್ರಿಣಾಮಕ್ಾರಿಯಾಗಿ ಹಾಗ ಪ್ಾರದಶಷಕತೆಯಿೆಂದ ಕತ್ಷವಯ ನ್ವಷಹಿಸಲು ಅಗತ್ಯವನ್ಸುವ ಎಲಾೊ ಕರಮಗಳನುನ
ಕ್ಕೈಗೆ ಳುೆತ್ಿದೆ. ಸದರಿ ಭರಷ್ಾಿಚಾರ ನ್ಗರಹ ದಳವು ಡಿ.ಎ, ಅಪ್ರಾಧಕ ದುನಷಡತೆ ಹಾಗ ದುರುಪ್ಯೇಗಗಳಗೆ
ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ಪ್ರಕರಣಗಳ ತ್ನ್ಖೆರ್ನುನ ಮಾಡುತ್ಿದೆ. ಎಫ್.ಐ.ಆರ್ ದಾಖಲಿಸುವ ಮುನನ ಟಾರಯಪ್
ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆರ್ನುನ ಹ ರತ್ುಪ್ಡಿಸ್ತ ಇತ್ರ ಎಲಾೊ ರಿೇತ್ತರ್ ದ ರುಗಳನುನ ಸ್ತವೇಕರಿಸುವಾಗ ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ
ವಿಚಾರಣೆರ್ನುನ ನಡೆಸುತ್ಿದೆ. ಇದಲೊದೆ ದಳವು ವಿಚಾರಣೆ, ಗ್ೌಪ್ಯ ವಿಚಾರಣೆ ಹಾಗ ಅನ್ರಿೇಕ್ಷಿತ್ ತ್ಪ್ಾಸಣೆ
(ಸಪ್ರೈಷಸ್ ಚಕ್ಡ)ಗಳನ ನ ಸಹ ಕ್ಕೈಗೆ ಳುೆತ್ಿದೆ.
 ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ವಿಚಾರಣೆರ್ಲಿೊ ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಿಸಲು ಸಾಕಷುಿ ಮಾಹಿತ್ತ/ ಸಾಕ್ಷಿಗಳವ ಎೆಂದು ಕೆಂಡುಬೆಂದಲಿೊ
ಎಫ್.ಐ.ಆರ್ ದಾಖಲಿಸ್ತ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ಕ್ಕೆ ಸಲಿೊಸ್ತ ತ್ನ್ಖೆರ್ನುನ ಕ್ಕೈಗೆತ್ತಿಕ್ಕ ಳೆಲಾಗುತ್ಿದೆ. ತ್ನ್ಖೆ

ಮುಗಿದ ನೆಂತ್ರ ಸತ್ಾಯಸತ್ಯತೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮೆೇಲ ಆರ ೇಪ್ ಪ್ಟಿಿರ್ನುನ ದಾಖಲಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಇಲೊವೇ

ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ಇಲಾಖೆಗಳಗೆ ಆರ ೇಪಿತ್ ಅಧಕ್ಾರಿರ್ ಬಗೆ್ ಇಲಾಖಾ ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ನ್ದೆೇಷಶಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ವಶಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡ ನೆಂತ್ರ ಮುೆಂದೆೇನು?
 ದಾಳ ವೇಳೆ ದಾಸಾಿನು ಸೆಂಗರಹ ಎೆಂಬ ದಾಖಲ ಬರದುಕ್ಕ ಳುೆವ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು ಮನ, ಕಚೇರಿರ್ಲಿೊ
ಪ್ತೆಿಯಾದ ಗುೆಂಡುಪಿನ್ನನ್ೆಂದ ಚಿನನದ ಗಟಿಿವರಗ ಲಕೆಹಾಕುತ್ಾಿರ. ಎಲೊವನುನ ಮಾರುಕಟೆಿ

ಮೌಲಯಮಾಪ್ನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಈ ಬಗೆ್ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ಕ್ಕೆ ಮಾಹಿತ್ತ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಅನುಮತ್ತ
ಪ್ಡೆದು ಸಾಳೇರ್ ಖಜಾೆಂಚಿ ಇಲಾಖೆರ್ಲಿೊನ ಎಸ್ತಬಿಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ಬಾಕ್ಡಸ/ಪ್ರತೆಯೇಕ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ
ವಶಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡ ವಸುಿಗಳನುನ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ದಾಸಾಿನುಗಳನುನ ಇಟುಿ ಸ್ತೇಜ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗೆ ಚಾಜ್ಷ ಶಿೇಟ್ ಸಲಿೊಕ್ಕ ನೆಂತ್ರ ಆರ ೇಪಿ ಅಕರಮ ಆಸ್ತಿಗಳಕ್ಕಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ಎಲೊ ದಾಖಲಗಳನುನ
ಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗೆ ಸಲಿೊಸ್ತದ ನೆಂತ್ರ ವಿಚಾರಣೆ ಆರೆಂಭಗೆ ಳುೆತ್ಿದೆ.
 ದಾಳ ವೇಳೆ ವಶಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡ ನ್ವೇಶನ, ಇತ್ರ ಪ್ಾರಪ್ಟಿಷ ಸವತ್ತಿನ ದಾಖಲಗಳಲಿೊ ಮಾಲಿೇಕರ ಹಸರಿನ ಜ್ತೆ
'ಸರಕ್ಾರ' ಎೆಂಬುದಾಗಿರ್ ಎಸ್ತಬಿ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು ಲಗತ್ತಿಸುತ್ಾಿರ. ಕ್ಕ ೇಟ್ಷನಲಿೊ ತ್ನ್ಖೆ ಮುಗಿದು ತ್ತೇಪ್ುಷ
ಹ ರಬರುವವರಗ ಆಸ್ತಿಗಳ ಮೆೇಲ ಮಾಲಿೇಕನ ಹಕುೆ ಇರುವುದ್ಧಲೊ.
ವಿಫ್ಲತೆಗೆ ಕ್ಾರಣಗಳೆೇನು?
 ದಾಳ ನೆಂತ್ರ ವಶಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡ ಪ್ರತ್ತಯೆಂದು ವಸುಿವಿಗ ಪ್ತ್ರದ ಮ ಲಕ ವಯವಹಾರ ನಡೆಸಬೇಕಿದುಾ,
ತ್ನ್ಖಾ/ವಿಚಾರಣೆ ಪ್ರಕಿರಯೆ 5-6 ವಷಷಗಳಗ ಹಚುಚ ಕ್ಾಲ ಜ್ರುಗುತ್ಿದೆ.
 ಸಕರಮವೆಂದು ಸಾಬಿೇತ್ು ಪ್ಡಿಸಲು ಆರ ೇಪಿಗಳೆಂದ ದಾಖಲ ಸ ಷ್ಟ್ಿ.
 ಬಹುತೆೇಕ ಪ್ರಕರಣಗಳಲಿೊ ಪಿತ್ಾರಜಷತ್/ಕ ಷ್ಟ್ ಆದಾರ್ ಪ್ರಮಾಣ ಪ್ತ್ರವನುನ ಆರ ೇಪಿಗಳು ಸ್ತದಿಪ್ಡಿಸುತ್ಾಿರ.
 ವಿಚಾರಣೆ ಪ್ರಕಿರಯೆರ್ಲಿೊ ವಿಳೆಂಬವಾಗುತ್ಿದೆ. ಇದರಿೆಂದಾಗಿ ಆಸಕಿಿ ಕಳೆದುಕ್ಕ ಳುವ ತ್ನ್ಖಾಧಕ್ಾರಿರ್ು ಬಿ
ರಿಪ್ರೇಟ್ಷ ಸಲಿೊಸುತ್ಾಿರ.
ಕರ್ಾಷಟಕಕ್ಕೆ ಶಿೇಘ್ರವೇ ರಾಜ್ಯ ಕಪ್ಾ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಶಿೇಘ್ರವೇ ಕರ್ಾಷಟಕ ತ್ನನದೆೇ ಆದ ರಾಜ್ಯ ಕಪ್ಾಯೆಂದನುನ ಹ ೆಂದಲಿದೆ ಹಾಗ ಈ ರಿೇತ್ತ ರಾಜ್ಯ
ಕಪ್ಾಯೆಂದು ಹ ೆಂದ್ಧದ ಭಾರತ್ದ ಮೊದಲ ರಾಜ್ಯವಾಗಲಿದೆ.
 ಪ್ಶಿಚಮ ಘ್ಟಿಗಳಲಿೊ ಕೆಂಡುಬರುವ, ಮಲಬಾರ್ ಟಿರೇ
ಟೆ ೇಡ್ ಎೆಂಬ ಅಪ್ರ ಪ್ದ, ಅಳವಿನ ಅೆಂಚಿನಲಿೊರುವ
ಪ್ರಭೆೇದದ ಕಪ್ಾರ್ನುನ ರಾಜ್ಯ ಕಪ್ಾರ್ರ್ಾನಗಿ
ಘ ೇಷಣೆ ಮಾಡಬೇಕ್ಕೆಂದು ತ್ಜ್ಞರು ಹೇಳದಾಾರ.

 ಕಪ್ಾಗಳ ಪ್ರಭೆೇದಗಳ ಬಗೆ್

ಕರ್ಾಷಟಕ ಇದುವರಗೆ ಇವುಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ...
ಜ್ನರಿಗೆ ಉತ್ಿಮ ರಿೇತ್ತರ್ಲಿೊ ರಾಜ್ಯ ಮರ -- ಶಿರೇಗೆಂಧ
ಅರಿವು ಮ ಡಿಸುವ ರಾಜ್ಯ ಪ್ಾರಣಿ -- ಆನ
ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದ ರಾಜ್ಯ ಚಿಟೆಿ -- ಸದನ್ಷ ಬಡ್ಷ ವಿೆಂಗ್
ಬ ೇನ್ಷಯದಲಿೊ ರಾಜ್ಯ ಪ್ಕ್ಷಿ -- ಭಾರತ್ತೇರ್ ರ ೇಲರ್

ಆಯೇಜಸಲಾಗುವ ಫಾರಗ್ ರಾಜ್ಯ ಹ ವು -- ಕಮಲ
ರೈನ್ ಮಾದರಿರ್ಲಿೊ ರಾಜ್ಯ ಮಿೇನು -- ಕರ್ಾಷಟಿಕ್ಡ ಕ್ಾಪ್ಷ
ಬಳಗ್ಾವಿರ್ಲಿೊ ಚಳಗ್ಾಲದ ರಾಜ್ಯದ ಹಣುಣ – ಮಾವು
ವಿಧಾನಸಭೆ ಅಧವೇಶನ ನಡೆದ

ಬಳಕ, 2002 ರ ಜ್ನವರಿ ತ್ತೆಂಗಳಲಿೊ ಶರಾವತ್ತರ್ಲಿೊ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕಪ್ಾ ಹಬಾ ಆಯೇಜ್ನಯಾಗಲಿದೆ.
'ವಿೇರ್ಷ ಅಭಿಯಾನ'
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಹಸುಗಳ ಸೆಂಖೆಯ ವ ದ್ಧಿಗೆ ಸಹಕ್ಾರಿಯಾಗುವ ನ್ಟಿಿನಲಿೊ'ಲಿೆಂಗ ನ್ಧಾಷರಿತ್ ವಿೇರ್ಷ'
ಬಳಕ್ಕ ಪ್ರಕಿರಯೆ ಚುರುಕುಗೆ ಳಸಲು 2022 ಜ್ನವರಿಯಿೆಂದ ಸರಕ್ಾರ ಹ ಸ ಅಭಿಯಾನ ಆರೆಂಭಿಸಲಿದೆ.
ಹಿನನಲ
 ರೈತ್ರಿಗೆ ಆರ್ಥಷಕ ಹ ರಯಾಗಿ ಕ್ಾಡುತ್ತಿರುವ ಗೆಂಡು
ಕರುಗಳ ಬದಲಿಗೆ, ಹಣುಣ ಕರು ಜ್ನ್ಸುವೆಂತೆ
ವಿೇರ್ಷವನುನ ಬಳಕ್ಕ ಮಾಡಿಕ್ಕ ಳೆಲು ದೆೇಶಾದಯೆಂತ್
ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸರಕ್ಾರ 3 ಕಡೆ ಪ್ರಯೇಗ್ಾಲಗಳನುನ
ಆರೆಂಭಿಸ್ತದುಾ, ಇವುಗಳ ಮ ಲಕ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ 2 ಲಕ್ಷ
ವಿೇರ್ಷ ಮಾದರಿ ಪ್ರರೈಕ್ಕಯಾಗುವ ಸಾಧಯತೆಯಿದೆ
 ಈಗ್ಾಗಲೇ ವಿೇರ್ಷ ಬಳಕ್ಕ ಪ್ರಕಿರಯೆ ಚಾಲಿಿರ್ಲಿೊದಾರ
ಒೆಂದು ಬಾರಿಗೆ 900ರಿೆಂದ 1000ರ . ದರ ನ್ಗದ್ಧಗೆ ಳಸಲಾಗಿದೆ. ಸರಕ್ಾರದ ಸಬಿಸಡಿಯೆಂದ್ಧಗೆ ರೈತ್ರಿಗೆ
450ರ .ಗೆ ಈ ಸೌಲಭಯ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸಾಮಾನಯ ವಿೇರ್ಷವನುನ ಬಹುತೆೇಕ ಹಾಲು ಒಕ ೆಟಗಳಲಿೊ
ಉಚಿತ್ವಾಗಿ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದರ ಲಿೆಂಗ ನ್ಧಾಷರಿತ್ ವಿೇರ್ಷಕ್ಕೆ 450ರ . ನ್ೇಡಲು ರೈತ್ರು ಹಿೆಂದೆೇಟು
ಹಾಕುತ್ತಿರುವ ಹಿನನಲರ್ಲಿೊ ಗೆಂಡು ಕರುಗಳ ಜ್ನನವಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಏನ್ದು ಲಿೆಂಗ ನ್ಧಾಷರಿತ್ ವಿೇರ್ಷ?
 ಹಸುಗಳಗೆ ಬಳಕ್ಕ ಮಾಡುವ ಸಾಮಾನಯ ವಿೇರ್ಷದ ಫ್ಲಪ್ರದತೆ ಶೇ.50ರಷ್ಟ್ಿದುಾ, ಗೆಂಡು ಅರ್ಥವಾ ಹಣುಣ
ಯಾವುದೆೇ ಕರು ಜ್ನ್ಸಬಹುದು. ಆದರ, ಲಿೆಂಗ ನ್ಧಾಷರಿತ್ ವಿೇರ್ಷ ಬಳಕ್ಕ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನದಡಿ ಮೊದಲೇ
ಹಣುಣ ಕರು ಜ್ನ್ಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ವಿೇರ್ಷವನುನ ಪ್ರತೆಯೇಕಿಸ್ತ ಹಸುವಿಗೆ ಬಳಕ್ಕ ಮಾಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಈ

ಪ್ರಕಿರಯೆರ್ಲಿೊ ಶೇ.92ರಷುಿ ಫ್ಲಪ್ರದತೆ ದರವಿದುಾ, ಗೆಂಡು ಕರುಗಳ ಜ್ನನ ನ್ರ್ೆಂತ್ತರಸಬಹುದಾಗಿದೆ.

ವೆಂಶಾವಳ ದ ಢೇಕ ತ್ ಹ ೇರಿಗಳ ವಿೇರ್ಷ ಬಳಸುವುದರಿೆಂದ ಉತ್ೆ ಷಿ ಹಣುಣ ಕರುಗಳ ಜ್ನನವಾಗಲಿದೆ.
ಗೆ ೇಶಾಲಗಳಗೆ ರಿಲಿೇಫ್
 ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಗೆ ೇಹತ್ಾಯ ನ್ಷ್ಮೇಧ ಕ್ಾಯಿದೆ ಜಾರಿಯಾಗಿರುವ ಹಿನನಲ ಬಹುತೆೇಕ ಗೆ ೇಶಾಲಗಳು ಹೌಸ್ಫ್ುಲ್
ಆಗಿವ. ರೈತ್ರು ಗೆಂಡು ಕರುಗಳನುನ ಸಾಕಲಾಗದೆ ಬಿೇದ್ಧರ್ಲಿೊ ಬಿಡುವ ಸ್ತಾತ್ತ ನ್ಮಾಷಣವಾಗುತ್ತಿದುಾ,

ಗೆ ೇಶಾಲಗಳಗೆ ಸೆಂರಕ್ಷಿತ್ ಗೆ ೇವುಗಳ ನ್ವಷಹಣೆ ಒತ್ಿಡ ಸ ಷ್ಟ್ಿಯಾಗಿದೆ. ಇದಲೊದೆ ಎಳೆರ್ ಗೆಂಡು ಕರುಗಳನುನ
ಕಸಾಯಿಖಾನಗೆ ನ್ೇಡುವುದ ಕೆಂಡುಬರುತ್ತಿದುಾ, ಈ ಸಮಸಯ ಪ್ರಿಹರಿಸಲು ಸಹಾರ್ವಾಗಲಿದೆ.
ರಕಿಹಿೇನತೆ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ ರಕಿ ಹಿೇನತೆ ಹಾಗ ಅದರಿೆಂದ ಉೆಂಟಾಗುತ್ತಿರುವ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಸಯಗಳನುನ
ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಮಕೆಳು, ಮಹಿಳೆರ್ರ ಸೆಂಖೆಯ 5 ವಷಷಗಳಲಿೊ ಗಣನ್ೇರ್ ಏರಿಕ್ಕ ಕೆಂಡಿದೆ.
 ರಕಿ ಹಿೇನತೆ ಸಮಸಯ ಮಹಿಳೆರ್ರಲಿೊ ಶೇ.48 ರಷುಿ ಏರಿಕ್ಕಯಾಗಿದಾರ,
6 ತ್ತೆಂಗಳನ್ೆಂದ 59 ತ್ತೆಂಗಳವರಗಿನ ಮಕೆಳಲಿೊ ಈ ಪ್ರಮಾಣ ಶೇ.66
ರಷುಿ ಹಚಾಚಗಿದೆ.
 ಇತ್ತಿೇಚಗೆ ನಡೆದ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕುಟುೆಂಬ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ (ಎನ್ಎಫ್
ಹಚ್ಎಸ್)-5ರ್ಲಿೊ 2015-16 ಕ್ಕೆ ಹ ೇಲಿಕ್ಕ ಮಾಡಿದರ ರಕಿ ಹಿೇನತೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಮಕೆಳ ಸೆಂಖೆಯ
ಶೇ.5 ಕ್ಕೆ ಹಾಗ ಮಹಿಳೆರ್ರ ಸೆಂಖೆಯ ಶೇ.3 ಕ್ಕೆ ಏರಿಕ್ಕಯಾಗಿದೆ.
 ನಗರಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಶೇ.62.8 ರಷುಿ ಮಕೆಳು ರಕಿಹಿೇನತೆಯಿೆಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದಾರ, ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ
ಶೇ.67.1 ರಷುಿ ಮಕೆಳು ರಕಿಹಿೇನತೆಯಿೆಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದುಾ ಸಮಗರವಾದ ವಿಧಾನದೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಚಿಕಿತೆಸ
ನ್ೇಡಿದರಷ್ಮಿೇ ಈ ಸಮಸಯಯಿೆಂದ ಮುಕಿಿಪ್ಡೆರ್ುವುದು ಸಾಧಯ
 ಇನುನ ಸ ಾಲಕ್ಾರ್ದ ಸಮಸಯರ್ ಬಗೆ್ರ್ ಎನ್ಎಫ್ ಹಚ್ಎಸ್-5 ವರದ್ಧ ಮಾಹಿತ್ತ ನ್ೇಡಿದುಾ, ನಗರ
ಭಾಗದ ಮಹಿಳೆರ್ರಲಿೊ ಸ ಾಲಕ್ಾರ್ದ ಸಮಸಯ ಶೇ.23.3 ರಿೆಂದ ಶೇ.37.1 ಕ್ಕೆ ಏರಿಕ್ಕಯಾಗಿದಾರ ಗ್ಾರಮಿೇಣ
ಭಾಗದಲಿೊ ಶೇ.22.1 ರಿೆಂದ ಶೇ.25 ಕ್ಕೆ ಏರಿಕ್ಕಯಾಗಿದೆ.
ರಕಿಹಿೇನತೆ ಕ್ಾರಣ
 ವೈದಯರ ಪ್ರಕ್ಾರ ಆರ ೇಗಯ ಸೌಲಭಯಗಳ ಕ್ಕ ರತೆ ರಕಿಹಿೇನತೆ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಹಚುಚತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೆ ಇರುವ ಒೆಂದು
ಕ್ಾರಣ.
 ಜಾಗತ್ತಕ ಮಟಿದಲಿೊ ರಕಿ ಹಿೇನತೆಗೆ ಕಬಿಾಣಾೆಂಶ ಕಡಿಮೆ ಇರುವುದು ಕ್ಾರಣ ಎೆಂದು ಅೆಂದಾಜಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರ
ಮಲೇರಿಯಾ, ಕ್ಕ ಕ್ಕೆ ಹುಳುಗಳು, ಲಾಡಿಹುಳು ಇತ್ರ ಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕ್ಾೆಂಶ ಕ್ಕ ರತೆ, ದ್ಧೇಘ್ಷಕ್ಾಲದ ತ್ತೇವರವಾದ
ಸ ೇೆಂಕುಗಳು ಮತ್ುಿ ಆನುವೆಂಶಿಕ ಪ್ರಿಸ್ತಾತ್ತಗಳ ಸಹ ಕ್ಾರಣವಾಗಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಿಣಾಮ

 ಮಕೆಳಲಿೊನ ಏಕ್ಾಗರತೆ ಮೆೇಲ ಈ ಸಮಸಯ ದುಷಾರಿಣಾಮ ಬಿೇರಬಹುದು, ಬೇರ ರಿೇತ್ತರ್ ಸ ೇೆಂಕುಗಳಗೆ

ತ್ುತ್ಾಿಗುವ ಸಾಧಯತೆ ಹಚಿಚದುಾ ಬಳವಣಿಗೆರ್ನುನ ಕುೆಂಠಿತ್ಗೆ ಳಸಬಹುದು
 ದಲಿತ್ರು, ಆದ್ಧವಾಸ್ತ ಮೆಂದ್ಧರ್ ಮಕೆಳು ನ್ಧಾನಗತ್ತರ್ ಕಲಿಕ್ಕರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುತ್ಾಿರ. ಈ ವಗಷದವರಲಿೊನ
ಮಕೆಳನುನ ರಕಿ ಹಿೇನತೆ ಕ್ಾಡಿದರ ಮತ್ಿಷುಿ ಸಮಸಯರ್ನುನ ಆ ಮಕೆಳು ಎದುರಿಸಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ.
 ರಕಿಹಿೇನತೆ ಪ್ರಸವಪ್ರವಷ ಹಾಗ ಪ್ರಸವದ ನೆಂತ್ರದಲಿೊ ತ್ಾರ್ೆಂದ್ಧರ ಸಾವಿನ ಪ್ರಕರಣಗಳಗೆ

ಕ್ಾರಣವಾಗಬಹುದಾಗಿದುಾ, ನ್ಶಶಕಿಿ, ದೆೈಹಿಕ ಮತ್ುಿ ಮಾನಸ್ತಕ ಸಾಮರ್ಥಯಷ ಕುಸ್ತತ್, ಅವಧಗ ಮುನನ ಪ್ರಸವ,
ಕಡಿಮೆ ತ್ ಕದ ಶಿಶುಗಳ ಜ್ನನಕ ೆ ಕ್ಾರಣವಾಗಬಹುದಾಗಿದೆ.
 ಕ್ಕೇವಲ ಕಬಿಾಣಾೆಂಶದ ಕ್ಕ ರತೆಯೆಂದನನೇ ಆಧಾರವಾಗಿಟುಿಕ್ಕ ೆಂಡು ರಕಿಹಿೇನದ ಸಮಸಯಗೆ ಚಿಕಿತೆಸ
ಕ್ಕ ಡಲಾಗುವುದ್ಧಲೊ, ಸಮಗರವಾದ ವಿಧಾನದಲಿೊ ರ ೇಗ ನ್ಣಷರ್ ಮಾಡಿ ರಕಿ ಹಿೇನತೆಗೆ ಚಿಕಿತೆಸ
ನ್ೇಡಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ
ಫ್ುುಟ್ಸ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಕ ಷ್ಟ್ ಸಾಲ ವಿತ್ರಣೆರ್ಲಿೊ ಏಕಿೇಕ ತ್ ತ್ೆಂತ್ಾರೆಂಶ ವಯವಸಾ ಈ
ತ್ನಕ ಇರಲಿಲೊ. ಅಹಷ ಫ್ಲಾನುಭವಿಗಳಗೆ ಸಾಲ ಸೌಲಭಯ ತ್ಲುಪಿಸಲು ರಾಜ್ಯ
ಸರಕ್ಾರವು ನ ತ್ನ ತ್ೆಂತ್ಾರೆಂಶ ವೇದ್ಧಕ್ಕ ಸ್ತದಿಪ್ಡಿಸ್ತದೆ. ಬಾಯೆಂಕಿೆಂಗ್ ಸೇವರ್ಲಿೊ
ಪ್ಾರದಶಷಕತೆ ಹಾಗ ಎಲೊ ರಿೇತ್ತರ್ ಕ ಷ್ಟ್ ಸಾಲ ವಿತ್ರಣೆಗೆ ಫ್ುುಟ್ಸ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ
(FRUITS BANK) ಪ್ರೇಟಷಲ್ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಪ್ಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಾಯೆಂಕ್ಡಗಳಲಿೊ ಈಗ್ಾಗಲೇ ಈ ಸೇವ ಆರೆಂಭಿಸಲಾಗಿದುಾ,
ಸಹಕ್ಾರಿ ಕ್ಷೆೇತ್ರದ ಪ್ರತ್ತ ಬಾಯೆಂಕ್ಡಗಳಲಿೊ ಹ ಸ ಪ್ರೇಟಷಲ್ಗ್ಾಗಿ ರ್ುಸರ್ ನೇಮ್ ಮತ್ುಿ ಪ್ಾಸ್ವಡ್ಷ
ಸ ಷ್ಟ್ಿಸುವ ಕ್ಾರ್ಷ ಪ್ರಗತ್ತರ್ಲಿೊದೆ. ಈ ತ್ತೆಂಗಳ ಅೆಂತ್ಯದೆ ಳಗೆ ಸೇವರ್ು ರೈತ್ರಿಗೆ ಲಭಯವಾಗಲಿದೆ.
 ರೈತ್ರ ಭೌತ್ತಕ ಅಲದಾಟವನುನ ತ್ಪಿಾಸಲು ರಾಜ್ಯ ಸರಕ್ಾರ ಏಕಿೇಕ ತ್ ದತ್ಾಿೆಂಶ/ತ್ೆಂತ್ಾರೆಂಶ ವಯವಸಾರ್ನುನ
ನ.1ರಿೆಂದ ಬಾಯೆಂಕಿೆಂಗ್ ವಯವಸಾರ್ಲಿೊ ಜಾರಿ ತ್ೆಂದ್ಧದೆ.
ಏನ್ದು ಫ್ುುಟ್ಸ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ?
 ಕ ಷ್ಟ್ ಭ ಮಿರ್ ಮಾರಾಟ, ಕ್ಕ ಳುೆವಿಕ್ಕ, ಪ್ಹಣಿರ್ಲಿೊ ಸಾಲ ಇರುವ ಬಗೆ್ ಇಸ್ತ ಸಟಿಷಫ್ರಕ್ಕೇಟ್ ಒದಗಿಸುವುದ
ಸೇರಿದೆಂತೆ ಇತ್ರ ಕ್ಾರ್ಷಗಳಗೆ ತ್ಹಸ್ತೇಲಾಾರ್ ಕಚೇರಿಗಳು 'ಕ್ಾವೇರಿ ತ್ೆಂತ್ಾರೆಂಶ' ಬಳಸುತ್ತಿವ. ಭ ದಾಖಲ
ನ್ೇಡುವ ನ ೇೆಂದಣಿ ಇಲಾಖೆರ್ 'ಭ ಮಿ ತ್ೆಂತ್ಾರೆಂಶ'ದ ಜ್ತೆಗೆ ರೈತ್ರು ಪ್ಡೆರ್ುವ ಸೌಲಭಯಗಳ ದತ್ಾಿೆಂಶ
ಸೆಂಗರಹಣೆಗೆ ಕ ಷ್ಟ್ ಇಲಾಖೆರ್ು ಫ್ುುಟ್ಸ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ತ್ೆಂತ್ಾರೆಂಶವನುನ ಬಳಸುತ್ತಿದೆ.
 ಇವನುನ ಸೆಂಯೇಜಸ್ತ ಸ ಷ್ಟ್ಿಸ್ತರುವ ನ ತ್ನ ವಬ್ ಪ್ರೇಟಷಲ್ ಇದಾಗಿದೆ. ಒೆಂದೆೇ ಪ್ರೇಟಷಲ್ ವೇದ್ಧಕ್ಕರ್ಲಿೊ
ರೈತ್ನ ಭ ಮಿಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ಪ್ರಣಷ ಮಾಹಿತ್ತಗಳು ಹಣಕ್ಾಸ್ತನ ಸೆಂಸಾಗಳಗೆ ದೆ ರರ್ಲಿವ. ಇದರಿೆಂದ

ಸೆಂಸಾಗಳಗೆ ಆಧಾರ್ ನೆಂಬರ್ ನ್ೇಡುವ ಮ ಲಕ ಅಹಷ ರೈತ್ನು ಕ್ಕಲವೇ ನ್ಮಿಷಗಳಲಿೊ ಕ ಷ್ಟ್ ಸಾಲ
ಪ್ಡೆರ್ಬಹುದಾಗಿದೆ.
 ಹ ಸ ತ್ೆಂತ್ಾರೆಂಶದ ಮ ಲಕ ಸಾಲ ಪ್ಡೆರ್ುವವರ ಸೆಂಪ್ರಣಷ ಮಾಹಿತ್ತ ಏಕಕ್ಾಲದಲಿೊ ಲಭಯವಾಗಲಿದೆ.
ಎರಡೆರಡು ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಗಳಲಿೊ ಸಬಿಸಡಿ ಸಾಲ ಪ್ಡೆರ್ುವ ಅಕರಮವನುನ ಪ್ತೆಿ ಮಾಡಬಹುದು.
ಫ್ುುಟ್ಸ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಅನುಕ ಲ ಹೇಗೆ?

 ಕ ಷ್ಟ್ ಸಾಲ ನ್ೇಡಲು ಈ ಮೊದಲು ಹಣಕ್ಾಸು ಸೆಂಸಾಗಳು ನ್ೇಡುತ್ತಿದಾ ಫಾಮ್ಷ ನೆಂ.3 ಸ್ತವೇಕರಿಸುತ್ತಿದಾ
ರೈತ್ನು ತ್ಾನೇ ಸವತ್: ತ್ಹಶಿೇಲಾಾರ್ ಕಚೇರಿಗೆ ತೆರಳ ಫಾಮ್ಷ ನೆಂ3 ಮೆೇಲ ಅನುಮತ್ತ ಪ್ಡೆರ್ಬೇಕಿತ್ುಿ.
ನ ೇೆಂದಣಿ ಕಚೇರಿಗೆ ತೆರಳ ಪ್ಹಣಿರ್ಲಿೊ ಸಾಲ ಪ್ಡೆರ್ುವ ಬಗೆ್ ಋಣವನುನ ಸ ಜಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡು ದಾಖಲ
ಸಲಿೊಸ್ತದ ನೆಂತ್ರ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಗಳು ಸಾಲ ಸೌಲಭಯ ನ್ೇಡುತ್ತಿದಾವು.
 ಈಗ ಈ ಭೌತ್ತಕ ಅಲದಾಟಕ್ಕೆ ಇತ್ತಶಿರೇ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಬಾಯೆಂಕಿಗೆ ತೆರಳುವ ರೈತ್ನ ಆಧಾರ್ ನೆಂಬರ್ ಅರ್ಥವಾ ಈ
ಮೊದಲೇ ನ ೇೆಂದಣಿ ಆಗಿರುವ ರೈತ್ನ ಗುರುತ್ತನ ಸೆಂಖೆಯರ್ನುನ ಹ ಸ ತ್ೆಂತ್ಾರೆಂಶದಲಿೊ ನಮ ದ್ಧಸುವ
ಮ ಲಕ ಸಾಲಕ್ಕೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ರೈತ್ರ ಪ್ರಣಷ ಮಾಹಿತ್ತ ಸಾಳದಲೊೇ ಲಭಯವಾಗುತ್ಿದೆ. ಸಾಲ ವಿತ್ರಣೆ
ಸುಲಭವಾಗಲಿದೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ರ್ಾಯಯಾಧೇಶರ ನ್ವ ತ್ತಿ ವಯೇಮಿತ್ತ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಹಾಗ ರಾಜ್ಯಗಳ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷಗಳ ನ್ವ ತ್ತಿ ವರ್ಸುಸ 65 ವಷಷ
ಮಿೇರಬಾರದು ಎೆಂದು ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷ ಎಸ್. ರವಿೇೆಂದರ ಭಟ್ ಹೇಳದಾಾರ.
ಹಿನನಲ
 ರ್ಾಯಯಾಧೇಶರ ನ್ವ ತ್ತಿ ವರ್ಸುಸ ಏರಿಕ್ಕ ಮಾಡಬೇಕ್ಕೆಂದು ದ್ಧಲಿೊ

ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷಗಳು ನ್ೇಡಿದಾ ಹೇಳಕ್ಕರ್ನನ ಅವರು ತ್ಳೆ
ಹಾಕಿದಾಾರ.
 ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗಳ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷಗಳ ನ್ವ ತ್ತಿ ವರ್ಸಸನುನ 65
ವಷಷಗಳವರಗ ಏರಿಕ್ಕ ಮಾಡಬಹುದೆೇನ ೇ.. ಆದೆರ, ಅದಕಿೆೆಂತ್ಾ ಹಚುಚ ವಿಸಿರಣೆ ಬೇಡ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷ ಭಟ್
ಅಭಿಪ್ಾರರ್ಪ್ಟಿಿದಾಾರ.
ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷಗಳ ನ್ವ ತ್ತಿ ವರ್ಸುಸ
 ಸದಯ ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷಗಳ ನ್ವ ತ್ತಿ ವರ್ಸುಸ 65 ವಷಷಕ್ಕೆ ನ್ಗದ್ಧಯಾಗಿದೆ. ಆದೆರ, ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗಳ
ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷಗಳ ನ್ವ ತ್ತಿ ವರ್ಸಸನುನ 62 ವಷಷಕ್ಕೆ ಸ್ತೇಮಿತ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ವಯೇಮಿತ್ತ ಹಚಚಳಕ್ಕೆ ವಿರ ೇಧವೇಕ್ಕ ?
 ನ್ವ ತ್ತಿ ವರ್ಸ್ತಸನ ಮಿತ್ತರ್ನುನ ಏರಿಕ್ಕ ಮಾಡೆ ೇದನುನ ವಿರ ೇಧಸ್ತರುವ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷ ಭಟ್, ನಮಗಿೆಂತ್ಾ ಕಿರಿರ್ರಿಗೆ
ಅವಕ್ಾಶಗಳು ಸ್ತಗಬೇಕು, ಅವರು ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷಗಳ್ಾಗಿ ಸೇವ ಸಲಿೊಸಬೇಕ್ಕೆಂದು ಅಭಿಪ್ಾರರ್ಪ್ಟಿಿದಾಾರ.
 ಕಿರಿರ್ರು ರ್ಾಯರ್ ಪಿೇಠಕ್ಕೆ ಬೆಂದರ ಹ ಸ ಮನಸ್ತಾತ್ತ, ಯೇಜ್ನಗಳನುನ ಹ ತ್ುಿ ಬರುತ್ಾಿರ. ಪಿೇಠಕ್ಕೆ ಉತ್ಾಸಹ ಹಾಗ
ಹ ಸತ್ನ ತ್ುೆಂಬುತ್ಾಿರ. ಹ ಸ ಮಾಹಿತ್ತಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಅವರು ಬರುತ್ಾಿರ.
ಖಾಸಗಿ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ಬಾನುಲಿ 'ಭೆಂಡಾರ'

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಗ್ಾೆಂಧೇಜ, ಜ್ವಾಹರಲಾಲ್ ನಹರು, ವಲೊಭಬಾಯಿ ಪ್ಟೆೇಲ್ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಅನೇಕ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರ
ಹ ೇರಾಟಗ್ಾರರ ಐತ್ತಹಾಸ್ತಕ ಸೆಂದಶಷನ, ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳ ಸೆಂಗರಹವನುನ
ಖಾಸಗಿ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ಒಪಿಾಸಲು ಪ್ರಸಾರ ಭಾರತ್ತ ಮುೆಂದಾಗಿದೆ.
 ತ್ುತ್ುಷ ಪ್ರಿಸ್ತಾತ್ತ, ಗಣಯರ ನ್ಧನ, ಸೆಂದಶಷನದ ರೇಡಿಯ ಹಾಗ ಡಿಡಿ

ಮುದ್ಧರತ್ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳನುನ ಒಟಿಟಿ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಇನ್ನತ್ರ ಖಾಸಗಿ
ಮ ಲಗಳಗೆ ಹರಾಜ್ು ಪ್ರಕಿರಯೆ ಮ ಲಕ ನ್ೇಡಲು ವಯವಸಾ ರ ಪಿಸ್ತದೆ.
ಹರಾಜನಲಿೊ ಲಭಯವಿದೆ ಭೆಂಡಾರ

 ಪ್ರಸಾರ ಭಾರತ್ತ ತ್ನನ ಆನ್ಲೈನ್ ಹರಾಜನಲಿೊ 1936ರ ಬಳಕ ಡಿಡಿ, ಬಾನುಲಿರ್ಲಿೊ ಪ್ರಸಾರವಾಗಿರುವ ಐತ್ತಹಾಸ್ತಕ
ಹಿೆಂದ ಸಾಿನ್, ಶಾಸ್ತರೇರ್ ಸೆಂಗಿೇತ್ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮ, ಟೆಲಿ ಸ್ತನ್ಮಾ, ಸಾಕ್ಷಯಚಿತ್ರಗಳು, ಜೇವನ ಚರಿತೆರ, ರ್ಾಟಕಗಳು ಸೇರಿದೆಂತೆ
ಒಟುಿ 10 ವಿಭಾಗಗಳ ಬ ಹತ್ ಭೆಂಡಾರದ ಪ್ರಸಾರದ ಹಕುೆಗಳನುನ ಮಾರಾಟಕಿೆಟಿಿದೆ.
ಆದಾರ್ವೇ ಮುಖಯವೇ?
 ಪ್ರಸಾರ್ ಭಾರತ್ತ ಸಕ್ಷನ್ 14 ಸಾಷಿವಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹಿತ್ಾಸಕಿಿಗೆ ಧಕ್ಕೆ ಬಾರದೆಂತೆ ನಡೆದುಕ್ಕ ಳುೆವುದೆೇ
ಉದೆಾೇಶವೆಂದು ಹೇಳದೆ. ಆದರ, ಪ್ರಸಾರ ಭಾರತ್ತ ಹಣಗಳಕ್ಕಯೆನುನವ ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದಲೇ ಸೆಂಗರಹ ಹರಾಜಗೆ
ಮುೆಂದಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಸಾಷಿವಾಗಿ ತ್ತಳದುಬೆಂದ್ಧದೆ
ಪ್ರಸಾರ ಭಾರತ್ತ ಹ ಸ ನ್ೇತ್ತ
 ಐತ್ತಹಾಸ್ತಕ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮ ಸೆಂಗರಹವನುನ 'ಅನುದಾನ ಸೆಂಗರಹ'(ಮಾನ್ಟೆೈಸ್)ಕ್ಾೆಗಿ ಖಾಸಗಿ ವಲರ್ಕ್ಕೆ ಹರಾಜನ ಮ ಲಕ

ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ತಿದುಾ, ಟಿವಿ, ರೇಡಿಯೇ ಪ್ರಸಾರದೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಒಟಿಟಿ ಕ್ಷೆೇತ್ರದ ಪ್ರಸಾರಕ ೆ ಇದು ಅನವರ್ವಾಗಲಿದೆ.
 ಆನ್ಲೈನ್ ಮ ಲಕ ಹರಾಜ್ು ಪ್ರಕಿರಯೆಗೆ ಅವಕ್ಾಶ
 ಹಕುೆಗಳನುನ ವಾಷ್ಟ್ಷಕ ಅವಧಗೆ ಮಾರಾಟ
 ಜಾಗತ್ತಕ ಮತ್ುಿ ದೆೇಶಿೇರ್ ಮಟಿದಲಿೊ ಹರಾಜ್ು ಪ್ರಕಿರಯೆಗೆ ಅವಕ್ಾಶ
 ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳ ಮಹತ್ವವರ್ಾನಧರಿಸ್ತ ದರ ನ್ಗದ್ಧ
 ಗರಿಷಠ 5 ವಷಷದ ಅವಧಗೆ ಹಕುೆಗಳ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಅವಕ್ಾಶ
 ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳ ಗುಣಮಟಿ ಕ್ಾರ್ುಾಕ್ಕ ಳೆಲು ಷರತ್ುಿ
ಹಕುೆ ಹರಾಜನ್ೆಂದೆೇನು ಲಾಭ?
 ಒಟಿಟಿರ್ಲಿೊ ಆಕ್ಾಶವಾಣಿ ಹಳೆೇ ಸೆಂಗರಹಕ್ಕೆ ಬೇಡಿಕ್ಕಯಿದೆ

 ಉತ್ಿಮ ಆದಾರ್ ಹರಿದುಬರಲಿದೆ
 ದೆೇಸ್ತ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳು ರ್ ಟ ಯಬ್ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಹಲವಡೆ ಹಚುಚ ಪ್ರಸಾರಗೆ ಳೆಲಿವ
 ಕ್ಕೇವಲ ಡಿಡಿ, ಬಾನುಲಿ ಮಾತ್ರವಲೊದೆ ಉಳದೆಡೆ ಸಹ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮ ಸ್ತಗಲಿವ
ಆತ್ೆಂಕವೇನು?
 ಅಮ ಲಯ ಸೆಂಪ್ತ್ಾಿಗಿರುವ ದೆೇಸ್ತ ಐತ್ತಹಾಸ್ತಕ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮ ಖಾಸಗಿ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ಜಾರುವ ಆತ್ೆಂಕ

 ಸೆಂಗರಹದ ಹಕುೆ ಹರಾಜನ್ೆಂದ ದೆೇಸ್ತ ಅಸ್ತಮತೆ ಆಕ್ಾಶವಾಣಿಯಿೆಂದ ಕ್ಕೈತ್ಪ್ಾಲಿದೆ
 ರ್ ಟ ಯಬ್ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಜಾಲತ್ಾಣಗಳಲಿೊ ವೈರಲ್ ಆಗುವ ಕ್ಕಲ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳೆಂದ ಆಕ್ಾಶವಾಣಿಗೆ ಸ್ತಗಲಿದಾ
ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಕುತ್ುಿ

2022ರಿೆಂದ ಹ ಸ ಪ್ಾಯಕ್ಕೇಜೆಂಗ್ ನ್ರ್ಮ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಮುೆಂದ್ಧನ ವಷಷ (2022) ಏಪಿರಲ್ನ್ೆಂದ ಪ್ಾಯಕ್ಕೇಜೆಂಗ್ ಕುರಿತ್ ಹ ಸ ನ್ರ್ಮಾವಳಗಳು
ಜಾರಿಯಾಗಲಿದುಾ, ದರಗಳ ಬಗೆ್ ಹಚಿಚನ ಮಾಹಿತ್ತರ್ನುನ ಗ್ಾರಹಕರಿಗೆ
ಒದಗಿಸಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ.
ಹ ಸ ನ್ರ್ಮದಲಿೊ ಏನ್ದೆ ?
 ಉತ್ಾಾದಕರು ವಸುಿವಿನ ಎೆಂಆರ್ಪಿ ದರವನುನ ನಮ ದ್ಧಸುವಾಗ

ಹಚುಚವರಿ ವಿವರಗಳನುನ ನ್ೇಡಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಅೆಂದರ ವಸುಿವಿನ
ರ್ುನ್ಟ್ ದರದ ವಿವರ ಕ್ಕ ಡಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಪ್ರತ್ತ ಕ್ಕ.ಜ, ಅರ್ಥವಾ ಲಿೇಟರ್ನಲಿೊ 1 ಕ್ಕ.ಜ ಅರ್ಥವಾ ಲಿೇಟರ್, ಪ್ರತ್ತ ಗ್ಾರಮ್ ಅರ್ಥವಾ ಪ್ರತ್ತ ಮಿಲಿ ಲಿೇಟರ್ (ಎೆಂಎಲ್) ದರ
ಎಷ್ಮಿೆಂಬುದನ ನ ನ್ೇಡಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಮಿೇಟರ್ ಮತ್ುಿ ಸಎೆಂಟಿ ಮಿೇಟರ್ ಅಳತೆರ್ ಪ್ದಾರ್ಥಷಗಳಲ ೊ ಇದೆೇ ರಿೇತ್ತ
ವಿಸಿ ತ್ ವಿವರ ನ್ೇಡಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಈ ವಯವಸಾರ್ಲಿೊ 19 ವಿಧದ ಉತ್ಾನನಗಳಗೆ ನ್ದ್ಧಷಷಿ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ಾಯಕ್ಕೇಜ್ನ್ೆಂದ ವಿರ್ಾಯಿತ್ತ ಕ ಡ ಇದೆ.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹಾಲು, ಚಹಾ, ಬಿಸೆತ್, ಖಾದಯ ತೆೈಲ, ತ್ೆಂಪ್ು ಪ್ಾನ್ೇರ್, ಕುಡಿರ್ುವ ನ್ೇರು, ಬರಡ್, ಧಾನಯಗಳು, ಬೇಳೆ
ಕ್ಾಳುಗಳು, ಡಿಟಜಷೆಂಟ್, ಸ್ತಮೆೆಂಟ್ ಬಾಯಗ್ ಇತ್ಾಯದ್ಧಗಳನುನ ಉತ್ಾಾದಕರು ಮಾರುಕಟೆಿರ್ಲಿೊ ರ್ಾರ್ಾ
ಪ್ರಮಾಣಗಳಲಿೊ ವಿತ್ರಿಸಲು ಪ್ರಣಷ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯವರ ಸ್ತಗಲಿದೆ.
 ಆಮದು ಮಾಡಿದ ವಸುಿಗಳ ಪ್ಾಯಕ್ಕೇಜ್ನಲಿೊ ಉತ್ಾಾದನರ್ ವಷಷ ಮತ್ುಿ ತ್ತೆಂಗಳನುನ ನಮ ದ್ಧಸುವುದು
ಕಡಾ್ರ್ವಾಗಲಿದೆ. ಹಾಲಿ ಆಮದು ಮಾಡಿದ ದ್ಧರ್ಾೆಂಕ ಅರ್ಥವಾ ಪ್ಾಯಕಿೆಂಗ್ ಮಾಡಿದ ದ್ಧರ್ಾೆಂಕವನುನ ನಮ ದ್ಧಸಲು
ಅವಕ್ಾಶ ಇದೆ.
ಪ್ರಯೇಜ್ನಗಳು
 ನ್ರ್ಮಗಳಲಿೊನ ಪ್ರಮುಖ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿಗಳೆೆಂದರ, ಉತ್ಾನನದ ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ುಿ ರ್ ನ್ಟ್ ದರ ನಮ ದ್ಧಸುವುದಾಗಿದೆ.

ಇದರಿೆಂದ ಗ್ಾರಹಕರಿಗೆ ಉತ್ಾನನದ ಬಗೆ್ ಸಾಷಿ ಮಾಹಿತ್ತ ದೆ ರತ್ೆಂತ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಅಲೊದೆ, ಉತ್ಾಾದಕರಿಗ ವಾಣಿಜ್ಯ
ವಹಿವಾಟಿಕ್ಕ ಅನುಕ ಲಕ್ಾರಿ ಆಗಿಲಿದೆ.
 ಉತ್ಾನನವು ಎಲೊ ಪ್ರಮಾಣಗಳಲಿೊರ್ ಲಭಯವಾಗುವೆಂತ್ಾದಾಗ, ಗ್ಾರಹಕರು ತ್ಮಗೆ ಎಷುಿ ಅಗತ್ಯವಿದೆಯೇ
ಅಷಿನುನ ಮಾತ್ರವೇ ಖರಿೇದ್ಧಸಲು ಸಹಾರ್ಕವಾಗಲಿದೆ. ಅಲೊದೆ ಉತ್ಾಾದಕರ ಕ ಡ ಗ್ಾರಹಕರಿಗೆ ಹಚುಚ
ಆಯೆೆಗಳನುನ ನ್ೇಡಲು ಸಹಾರ್ಕ.


ಶಿರೇ ರಾಮಾರ್ಣ ಯಾತ್ಾರ ರೈಲು
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಧಾಮಿಷಕ ಪ್ರವಾಸ ೇದಯಮವನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಐಆರ್ಸ್ತಟಿಸ್ತ ಶಿರೇ ರಾಮಾರ್ಣ
ಯಾತ್ಾರ ಪ್ರವಾಸ ಸರಣಿರ್ನುನ ಆರೆಂಭಿಸಲು ಚಿೆಂತ್ನ ನಡೆಸ್ತದೆ. ದೆೇಶದಲಿೊ
ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ 19 ಸನ್ನವೇಶದಲಿೊ ಸಾಕಷುಿ ಸುಧಾರಣೆ ಕೆಂಡುಬೆಂದ್ಧರುವ
ಹಿನನಲರ್ಲಿೊ ಆೆಂತ್ರಿಕ ಪ್ರವಾಸ ೇದಯಮವನುನ ಹೆಂತ್ ಹೆಂತ್ವಾಗಿ ಸಾಾಪಿಸುವ

ನ್ಟಿಿನಲಿೊ ಇದು ಮೊದಲ ಹಜೆಯಾಗಿದೆ.
 ಈ ಯೇಜ್ನಗಳಲಿೊ ಮೊದಲ ಪ್ರವಾಸ ನವೆಂಬರ್ 7ರೆಂದು
ಆರೆಂಭವಾಗಲಿದೆ ಎೆಂದು ಭಾರತ್ತೇರ್ ರೈಲವ ಕ್ಕಟರಿೆಂಗ್ ಮತ್ುಿ ಪ್ರವಾಸ ೇದಯಮ ನ್ಗಮ (ಐಆರ್ಸ್ತಟಿಸ್ತ)
ತ್ತಳಸ್ತದೆ.
 ರಾಮಾರ್ಣ ಸಕ ಯಷಟ್ ರೈಲಿನ ಮೊದಲ ನ್ಗಷಮನ ನವೆಂಬರ್ 7ರೆಂದು ದ್ಧಲಿೊಯಿೆಂದ ಆರೆಂಭವಾಗಲಿದೆ.
ಉಳದ ರ್ಾಲುೆ ರೈಲುಗಳು ಮುೆಂದ್ಧನ ತ್ತೆಂಗಳು ಚಲಿಸಲಿವ' ಎೆಂದು ಐಆರ್ಸ್ತಟಿಸ್ತ ಹೇಳದೆ.
 12 ರಾತ್ತರ/13 ದ್ಧನಗಳ ಶಿರೇ ರಾಮಾರ್ಣ ಯಾತ್ಾರ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್-ಮದುರ ನವೆಂಬರ್ 16ರೆಂದು ಹ ರಡಲಿದೆ.
ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ್ದ ಧಾಮಿಷಕ ಪ್ರವಾಸದ ಅಗತ್ಯಗಳನುನ ಪ್ರರೈಸಲು ಐಆರ್ಸ್ತಟಿಸ್ತ ಸ್ತೊೇಪ್ರ್ ದಜಷ ಕ್ಕ ೇಚ್
ಗಳನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡ ಮಿತ್ವಯರ್ದ ಶಿರೇ ರಾಮಾರ್ಣ ಯಾತ್ಾರ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್-ಮದುರ ರೈಲನುನ ಆರೆಂಭಿಸಲಿದೆ.
 ಈ ರೈಲು ಮದುರಯಿೆಂದ ಹ ರಟು, ದ್ಧೆಂಡಿಗಲ್, ತ್ತರುಚರ್ಾಪ್ಳೆ, ಕರ ರ್, ಈರ ೇಡು, ಸೇಲೆಂ, ಜ ೇಲಾರ್
ಪ್ಟೆಿೈ, ಕಟಾಾಡಿ, ಚನನೈ ಸೆಂಟರಲ್, ರೇಣಿಗುೆಂಟ ಮತ್ುಿ ಕುಡಪ್ಾಗಳಲಿೊ ನ್ಲೊಲಿದೆ. ಜ್ತೆಗೆ ಅದು ಹೆಂಪಿ,
ರ್ಾಸ್ತಕ್ಡ, ಚಿತ್ರಕ ಟ, ಅಲಹಾಬಾದ್, ವಾರಾಣಸ್ತಗೆ ತೆರಳು ಬಳಕ ಮದುರಗೆ ಮರಳಲಿದೆ.
 16 ರಾತ್ತರ/17 ದ್ಧನಗಳ ಪ್ಾಯಕ್ಕೇಜನ ಶಿರೇ ರಾಮಾರ್ಣ ಯಾತ್ಾರ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್-ಶಿರೇ ಗೆಂಗ್ಾನಗರ ರೈಲು ಕ ಡ
ಸೆಂಚರಿಸಲಿದುಾ, ನವೆಂಬರ್ 25ರೆಂದು ಪ್ರಯಾಣ ಆರೆಂಭಿಸಲಿದೆ. ಇದು ಉತ್ಿರ ಭಾರತ್ದ ಧಾಮಿಷಕ
ಕ್ಕೇೆಂದರಗಳನುನ ಸೆಂಪ್ಕಿಷಸಲಿದೆ.
 ಶಿರೇ ಗೆಂಗ್ಾ ನಗರದ್ಧೆಂದ ಹ ರಟು ಅಬ ೇಹರ್-ಮಲೌತ್, ಭಟಿೆಂಡಾ, ಬರ್ಾಷಲಾ, ಪ್ಾಟಿಯಾಲ, ರಾಜ್ುಾರ,
ಅೆಂಬಾಲಾ ಕೆಂಟೆ ೇನಮೆಂಟ್, ಕುರುಕ್ಷೆೇತ್ರ, ಕನಷಲ್, ಪ್ಾಣಿಪ್ಟ್, ದ್ಧಲಿೊ ಕೆಂಟೆ ೇನಮೆಂಟ್, ಗುರುಗ್ಾೆಂವ್,
ರೇವಾರಿ, ಅಲಾವರ್, ಜೈಪ್ುರ, ಆಗ್ಾರ ಕ್ಕ ೇಟೆ, ಇಟಾವಾ ಮತ್ುಿ ಕ್ಾನುಾರಗಳನುನ ತ್ಲುಪ್ಲಿದೆ.
 ಇದು ಅಯೇಧಾಯ, ಸ್ತೇತ್ಾಮಹಿಷ, ಜ್ನಕಪ್ುರ, ವಾರಾಣಸ್ತ, ಪ್ರಯಾಗರಾಜ್ ಮತ್ುಿ ಚಿತ್ರಕ ಟ, ರ್ಾಸ್ತಕ್ಡ, ಹೆಂಪಿ,
ರಾಮೆೇಶವರೆಂ, ಕೆಂಚಿಪ್ುರೆಂಗೆ ತ್ಲುಪಿ ಗೆಂಗ್ಾನಗರಕ್ಕೆ ಮರಳಲಿದೆ.

ಎನ್ಎೆಂಎಸ್ಎ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಗ್ಾೊಸ ್ೇದಲಿೊ ಇತ್ತಿೇಚಗೆ ನಡೆದ ಸ್ತಒಪಿ-26 ಹವಾಮಾನ ಶ ೆಂಗಸಭೆರ್ಲಿೊ ಭಾರತ್ ಸ್ತಾರ
ಕ ಷ್ಟ್ ನ್ೇತ್ತರ್ ಕಿರಯಾ ಕ್ಾರ್ಷಸ ಚಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿಲೊ ಎೆಂದು ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ
ಸಾಷಿನ ನ್ೇಡಿದೆ.
ಸ್ತಾರ ಕ ಷ್ಟ್ಗ್ಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಮಿಷನ್

 ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆರ್ ವಿಷರ್ವನುನ ನ್ಭಾಯಿಸಲು ಇರುವ
ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮೆೇಲಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕಿರಯಾ
ಯೇಜ್ನರ್ಡಿರ್ಲಿೊ ಸ್ತಾರ ಕ ಷ್ಟ್ಗ್ಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಮಿಷನ್ (ಎನ್ಎೆಂಎಸ್ಎ) ನುನ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಹವಾಮಾನಕ್ಕೆ ಭಾರತ್ದ ಕ ಷ್ಟ್ರ್ನುನ ಮತ್ಿಷುಿ ಬಲಿಷಠಗೆ ಳಸುವುದಕ್ಕೆ
ಕ್ಾರ್ಷತ್ೆಂತ್ರಗಳನುನ ಬಳೆಸ್ತ ಅದನುನ ಜಾರಿಗೆ ಳಸುವುದು ಈ ಮಿಷನ್ ನ ಉದೆಾೇಶವಾಗಿದೆ.
 ಸಚಿವಾಲರ್ದ ಮಾಹಿತ್ತರ್ ಪ್ರಕ್ಾರ, ಎನ್ಎೆಂಎಸ್ಎರ್ನುನ ಮ ರು ಪ್ರಮುಖ ಘ್ಟಕಗಳಗೆ- ಮಳೆಯಾಶಿರತ್
ಪ್ರದೆೇಶದ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ, ಜ್ಮಿೇನ್ನಲಿೊ ನ್ೇರು ನ್ವಷಹಣೆ ಮಣಿಣನ ಆರ ೇಗಯ ನ್ವಷಹಣೆಗೆ ಎನ್ಎೆಂಎಸ್ಎ
ಅನುಮೊೇದ್ಧಸಲಾಗಿತ್ುಿ.
 ಸುಸ್ತಾರ ಕ ಷ್ಟ್ಗ್ಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಮಿಷನ್ (NMSA) ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಳೆಯಾಶಿರತ್ ಪ್ರದೆೇಶಗಳಲಿೊ ಸಮಗರ
ಬೇಸಾರ್, ನ್ೇರಿನ ಬಳಕ್ಕರ್ ದಕ್ಷತೆ, ಮಣಿಣನ ಆರ ೇಗಯ ನ್ವಷಹಣೆ ಮತ್ುಿ ಸ್ತನಜಷಸ್ತೆಂಗ್ ಸೆಂಪ್ನ ಮಲ
ಸೆಂರಕ್ಷಣೆರ್ ಮೆೇಲ ಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರೇಕರಿಸುವ ಕ ಷ್ಟ್ ಉತ್ಾಾದಕತೆರ್ನುನ ಹಚಿಚಸಲು ರ ಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ಎನ್ಎೆಂಎಸ್ಎ ತ್ನನ ಆದೆೇಶವನುನ ಸುಸ್ತಾರ ಕ ಷ್ಟ್ ಮಿಷನ್ನ್ೆಂದ ಪ್ಡೆದುಕ್ಕ ೆಂಡಿದೆ, ಇದು ಹವಾಮಾನ
ಬದಲಾವಣೆರ್ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕಿರಯಾ ಯೇಜ್ನ (ಎನ್ಎಪಿಸ್ತಸ್ತ) ಅಡಿರ್ಲಿೊ ವಿವರಿಸ್ತರುವ ಎೆಂಟು ಮಿಷನ್
ಗಳಲಿೊ ಒೆಂದಾಗಿದೆ. 23.09.2010 ರೆಂದು ಪ್ರಧಾನ ಮೆಂತ್ತರಗಳ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆರ್ ಕ್ೌನ್ಸಲ್
(PMCCC) ನ್ೆಂದ 'ತ್ಾತ್ತವಕವಾಗಿ' ಅನುಮೊೇದನರ್ನುನ ಪ್ಡೆದ ಮಿಷನ್ ಡಾಕುಯಮೆೆಂಟ್ನಲಿೊ ವಿವರಿಸ್ತರುವ
ಕ್ಾರ್ಷತ್ೆಂತ್ರಗಳು ಮತ್ುಿ ಪ್ರರೇಗ್ಾರಮರ್ಗಳು (POA), ಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರೇಕರಿಸುವ ಹ ೆಂದಾಣಿಕ್ಕರ್ ಕರಮಗಳ ಸರಣಿರ್
ಮ ಲಕ ಸುಸ್ತಾರ ಕ ಷ್ಟ್ರ್ನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವ ಗುರಿರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ.
 ಭಾರತ್ತೇರ್ ಕ ಷ್ಟ್ರ್ನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡ ಹತ್ುಿ ಪ್ರಮುಖ ಆಯಾಮಗಳ ಮೆೇಲ; 'ಸುಧಾರಿತ್ ಬಳೆ ಬಿೇಜ್ಗಳು,
ಜಾನುವಾರು ಮತ್ುಿ ಮಿೇನು ಸೆಂಸೆ ತ್ತಗಳು', 'ನ್ೇರಿನ ಬಳಕ್ಕರ್ ದಕ್ಷತೆ', 'ಕಿೇಟ ನ್ವಷಹಣೆ', 'ಸುಧಾರಿತ್ ಕ ಷ್ಟ್
ಪ್ದಿತ್ತಗಳು', 'ಪ್ೌಷ್ಟ್ಠಕ ನ್ವಷಹಣೆ', 'ಕ ಷ್ಟ್ ವಿಮೆ', 'ಸಾಲ ಬೆಂಬಲ', 'ಮಾರುಕಟೆಿಗಳು', 'ಪ್ರವೇಶ ಮಾಹಿತ್ತ'
ಮತ್ುಿ 'ಜೇವನದ ವೈವಿಧಯೇಕರಣ'.
 XII ಪ್ೆಂಚವಾಷ್ಟ್ಷಕ ಯೇಜ್ನರ್ಲಿೊ, ಈ ಕರಮಗಳನುನ ಪ್ುನರ್ರಚನ ಮತ್ುಿ ಒಮುಮಖ ಪ್ರಕಿರಯೆರ್ ಮ ಲಕ
ನಡೆರ್ುತ್ತಿರುವ/ಪ್ರಸಾಿಪಿತ್ ಮಿಷನ್ಗಳು/ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳು/ಕ ಷ್ಟ್ ಮತ್ುಿ ಸಹಕ್ಾರ ಇಲಾಖೆರ್
(DAC&FW) ಯೇಜ್ನಗಳಗೆ ಒಳಪ್ಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ುಿ ಮುಖಯವಾಹಿನ್ಗೆ ತ್ರಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮಣುಣ

ಮತ್ುಿ ನ್ೇರಿನ ಸೆಂರಕ್ಷಣೆ, ನ್ೇರಿನ ಬಳಕ್ಕರ್ ದಕ್ಷತೆ, ಮಣಿಣನ ಆರ ೇಗಯ ನ್ವಷಹಣೆ ಮತ್ುಿ ಮಳೆಯಾಶಿರತ್
ಪ್ರದೆೇಶದ ಅಭಿವ ದ್ಧಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಒತ್ುಿ ನ್ೇಡುವ ಮ ಲಕ ಸುಸ್ತಾರ ಕ ಷ್ಟ್ಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ಎಲಾೊ ನಡೆರ್ುತ್ತಿರುವ
ಹಾಗ ಹ ಸದಾಗಿ ಪ್ರಸಾಿಪಿಸಲಾದ ಚಟುವಟಿಕ್ಕಗಳು/ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳನುನ ಒಟುಿಗ ಡಿಸುವ,
ಕ್ಕ ರೇಢೇಕರಿಸುವ ಮತ್ುಿ ಒಳಗೆ ಳುೆವ ಮ ಲಕ NMSA ವಾಸುಿಶಿಲಾವನುನ ವಿರ್ಾಯಸಗೆ ಳಸಲಾಗಿದೆ.
 ಸಮುದಾರ್ ಆಧಾರಿತ್ ವಿಧಾನದ ಮ ಲಕ ಸಾಮಾನಯ ಸೆಂಪ್ನ ಮಲಗಳ ವಿವೇಚರ್ಾಶಿೇಲ ಬಳಕ್ಕರ್ನುನ

ತ್ುೆಂಬುವುದು NMSA ರ್ ಗಮನವಾಗಿದೆ.
 ಎನ್ಎೆಂಎಸ್ಎ 'ನ್ೇರಿನ ಬಳಕ್ಕರ್ ದಕ್ಷತೆ', 'ಪ್ೌಷ್ಟ್ಠಕ್ಾೆಂಶ ನ್ವಷಹಣೆ' ಮತ್ುಿ 'ಜೇವನದ ವೈವಿಧಯೇಕರಣ'ದ
ಪ್ರಮುಖ ಆಯಾಮಗಳನುನ ಪ್ರರೈಸುತ್ಿದೆ, ಸುಸ್ತಾರ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಮಾಗಷವನುನ ಅಳವಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆವುದರ
ಮ ಲಕ ಪ್ರಿಸರ ಸನೇಹಿ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಗೆ ಹೆಂತ್ಹೆಂತ್ವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸುವುದು, ಇೆಂಧನ ಸಮರ್ಥಷ ಸಾಧನಗಳ
ಅಳವಡಿಕ್ಕ, ನೈಸಗಿಷಕ ಸೆಂಪ್ನ ಮಲಗಳ ಸೆಂರಕ್ಷಣೆ, ಸಮಗರ ಕ ಷ್ಟ್, ಇತ್ಾಯದ್ಧ. ಜ ತೆಗೆ, NMSA ಮಣಿಣನ
ಆರ ೇಗಯ ನ್ವಷಹಣೆ, ವಧಷತ್ ನ್ೇರಿನ ಬಳಕ್ಕರ್ ದಕ್ಷತೆ, ರಾಸಾರ್ನ್ಕಗಳ ವಿವೇಚರ್ಾಶಿೇಲ ಬಳಕ್ಕ, ಬಳೆ
ವೈವಿಧಯೇಕರಣ, ಬಳೆ-ಜಾನುವಾರು ಕ ಷ್ಟ್ ಪ್ದಿತ್ತಗಳ ಪ್ರಗತ್ತಪ್ರ ಅಳವಡಿಕ್ಕ ,ಮಿೇನು ಸಾಕಣೆ, ಇತ್ಾಯದ್ಧ ಮತ್ುಿ
ಬಳೆ-ರೇಷ್ಮಮ ಕ ಷ್ಟ್, ಕ ಷ್ಟ್-ಅರಣಯಗಳೆಂತ್ಹ ಸಮಗರ ವಿಧಾನಗಳ ಮ ಲಕ ಸಾಳ ನ್ದ್ಧಷಷಿ ಸುಧಾರಿತ್ ಕ ಷ್ಟ್
ಪ್ದಿತ್ತಗಳನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವ ಗುರಿರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ.
'ಸಾವಮಿತ್ವ' ಯೇಜ್ನ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಜ್ನರಿಗೆ ಶಾಸನಬದಿ ಮನ ಹಕುೆ ಪ್ತ್ರ ನ್ೇಡಿ, ಪ್ರ ೇಕ್ಷವಾಗಿ ಆರ್ಥಷಕ ಮ ಲ ಸ ಷ್ಟ್ಿಸ್ತಕ್ಕ ಡುವ
ಮಹತ್ಾವಕ್ಾೆಂಕ್ಷೆರ್ ಯೇಜ್ನ 'ಸಾವಮಿತ್ವ'ಕ್ಕೆ ಹತ್ಾಿರು ವಿಘ್ನಗಳು ಎದುರಾಗಿವ.
ಏನ್ದು 'ಸಾವಮಿತ್ವ' ಯೇಜ್ನ?
 ನ ರಾರು ವಷಷಗಳೆಂದ ಒೆಂದೆೇ ಸಾಳದಲಿೊ ವಾಸವಿದಾರ ಮನಗಳ

ಮಾಲಿೇಕತ್ವದ ಹಕುೆ ಹ ೆಂದ್ಧರದ ವಾರಸುದಾರರಿಗೆ ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಮನಗಳ
ರ್ಾಲುೆ ದ್ಧಕಿೆನಲ ೊ ಗಡಿ ನ್ಗದ್ಧಪ್ಡಿಸ್ತ ಶಾಸನಬದಿ ಮನ ಮಾಲಿೇಕತ್ವದ ಹಕುೆ
ಪ್ತ್ರ ನ್ೇಡುವ ಯೇಜ್ನಯೆೇ 'ಸಾವಮಿತ್ವ'. ನಗರ ಪ್ರದೆೇಶದೆಂತೆಯೆೇ ದೆೇಶದ ಪ್ರತ್ತ ಗ್ಾರಮದ ಮನಗಳಗ 2024ರ ಳಗೆ
ಹಕುೆ ಪ್ತ್ರ ಒದಗಿಸುವ ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸರಕ್ಾರದ ಬಹು ನ್ರಿೇಕ್ಷಿತ್ ಯೇಜ್ನಗಳಲಿೊ ಸಾವಮಿತ್ವವರ ಒೆಂದು.
ಸವಷಗೆ ಹಿನನಡೆ?
 'ಸಾವಮಿತ್ವ' ಯೇಜ್ನ ಮಹತ್ವದಾಾಗಿದಾರ ಸವಷ ಇಲಾಖೆಗೆ ಈ ಕ್ಾರ್ಷ ಹಚುಚವರಿ ಹ ರಯಾಗಿದೆ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ ಸವಷ
ಕ್ಾರ್ಷದ ಪ್ರಗತ್ತ ಸಾಧಸುತ್ತಿಲೊ. ಇಲಾಖೆ ಬಳ ಮಾನವ ಸೆಂಪ್ನ ಮಲ ಕ್ಕ ರತೆ ಇದೆ. ಸವಷ, ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ವಾಯಜ್ಯ,
ದಾಯಾದ್ಧಗಳ ಕಲಹ ಒಳಗೆ ೆಂಡೆಂತೆ ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಪ್ರತ್ತವಷಷ 6 ಲಕ್ಷ ಅಜಷಗಳು ಸಲಿೊಕ್ಕಯಾಗುತ್ತಿದುಾ, ಈ
ವಾಯಜ್ಯಗಳನುನ ಬಗಹರಿಸುವುದೆೇ ಸವಾಲಾಗಿರುವುದರಿೆಂದ 'ಸಾವಮಿತ್ವ' ಯೇಜ್ನಗೆ ವಿಶೇಷ ಸ್ತಬಾೆಂದ್ಧ ಮತ್ುಿ ಸಮರ್
ಮಿೇಸಲಿಡುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ವಿಘ್ನಗಳೆೇನು?
 ಕ್ಕ ೇವಿಡ್, ಲಾಕ್ಡಡೌನ್

 ಪ್ಾರಕ ತ್ತಕ ವಿಕ್ಕ ೇಪ್ ಹಿನನಲರ್ಲಿೊ ಗ್ಾರಮಗಳ ಡೆ ರೇನ್ ಚಿತ್ತರೇಕರಣ ಮತ್ುಿ ಮಾಯಪಿೆಂಗ್ ಸಮಸಯ
 ಮಲರ್ಾಡು ಗ್ಾರಮಗಳಲಿೊ ಡೆ ರೇನ್ ಮಾಯಪಿೆಂಗ್ ಅಸಾಧಯ
 ಗ್ಾರ.ಪ್ೆಂ.ಗಳಲಿೊ ಮಾಲಿೇಕತ್ವದ ಮಾಹಿತ್ತ ಸ್ತಕೆರ ತ್ತೇವರ ಮಳೆ, ಭ ಕುಸ್ತತ್ದ್ಧೆಂದ ಸಾಳದಲಿೊ ಸವಷ ಸಾಧಯವಾಗುತ್ತಿಲೊ
 ದಾಯಾದ್ಧಗಳ ನಡುವ ರ್ಾಯರ್ ಪ್ೆಂಚಾಯಿತ್ತ ಬಾಕಿ
 ಹವಾಮಾನದಲಿೊ ಬದಲಾವಣೆ.
ಗ್ಾರಮ ಠಾಣಾ ವಾಯಪಿಿ ಮಿೇರಿ
 ಗ್ಾರಮ ಠಾಣಾ ಎೆಂದರ ಜ್ನವಸತ್ತ ಪ್ರದೆೇಶ. ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಭಾಗದಲ ೊ ಕೆಂದಾರ್ ಸ ಷ್ಟ್ಿಸುವ ಹಿನನಲರ್ಲಿೊ ಜ್ನವಸತ್ತ
ಪ್ರದೆೇಶ ಹ ರತ್ುಪ್ಡಿಸ್ತ ಸುತ್ಿಲಿನ ಕ ಷ್ಟ್ ಭ ಮಿರ್ನುನ ಅಳತೆ ಮಾಡಿ ಗಡಿ ನ್ಗದ್ಧಪ್ಡಿಸ್ತದಾ ಬಿರಟಿಷ್ ಸರಕ್ಾರ, ಅಳತೆ
ಮಾಡದೆ ಬಿಟಿಿದಾ ಜ್ಮಿೇನ್ಗೆ ಗ್ಾರಮ ಠಾಣಾ ಎೆಂದು ಹಸರಿಸ್ತತ್ುಿ. ಸದಯಕ್ಕೆ ಗ್ಾರಮ ಠಾಣಾ ವಾಯಪಿಿಗ ಮಿೇರಿ ಜ್ನವಸತ್ತ
ಬಳೆದ್ಧದೆ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ ಗ್ಾರಮ ಠಾಣಾ ವಾಯಪಿಿಗ ಹ ರಗಡೆ ವಿಸಿರಿಸ್ತದ ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಪ್ರದೆೇಶದ 1.75 ಲಕ್ಷ ಹಚುಚವರಿ
ಮನಗಳಗೆ 'ಸಾವಮಿತ್ವ'ದ ಪ್ತ್ರಗಳನುನ ಇಲಾಖೆ ವಿತ್ರಿಸ್ತದೆ.
ಕ ಷ್ಟ್ಕರಿಗೆ ಅನುಕ ಲ
 ಮನಗಳಗೆ ನ್ೇಡುವ ಶಾಸನಬದಿ ಹಕುೆ ಪ್ತ್ರವರೆಂದು ಸರಕ್ಾರಿ ದಾಖಲ ಆಗಿರುತ್ಿದೆ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ ಕ ಷ್ಟ್ಕರಿಗೆ ಆರ್ಥಷಕ ಮ ಲ
ಸ ಷ್ಟ್ಿಸ್ತಕ್ಕ ಡುವ ಈ ಯೇಜ್ನಯಿೆಂದ ರ್ಾರ್ಾ ಅನುಕ ಲಗಳವ. ಶಾಸನಬದಿ ಮಾಲಿೇಕತ್ವ ಹ ೆಂದುವುದರ ಜ್ತೆಗೆ
ಆರ ೇಗಯ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಮದುವ ಇತ್ಾಯದ್ಧ ಸಮಾರೆಂಭಗಳಗ ಹಕುೆಪ್ತ್ರ ಅಡಮಾನವಾಗಿಟುಿ ಬಾಯೆಂಕ್ಡಗಳಲಿೊ ಸಾಲ
ಪ್ಡೆರ್ಬಹುದು. ನಗದ್ಧೇಕರಣ, ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಅಡ, ಆಸ್ತಿ ಅಡಮಾನ, ವಾಯಜ್ಯಗಳು ಸ ಷ್ಟ್ಿಯಾದರ ಸಾಕ್ಷಿ ಪ್ತ್ರವಾಗಿ
ದಾಖಲಯಾಗಿರ್ ಬಳಕ್ಕಯಾಗುತ್ಿದೆ.
'ಬಾಲ ವಿಕ್ಾಸ್ ಖಜಾನ'

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಝಾಖಷೆಂಡ್ ರಾೆಂಚಿರ್ಲಿೊ ಮಕೆಳಗ್ಾಗಿಯೆೇ ಇರುವ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಕ್ಾಯಾಷಚರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಅದರ ಹಸರು
ಬಾಲ್ ವಿಕ್ಾಸ್ ಖಜಾನ.
 ಈ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ನಲಿೊ ಈಗ್ಾಗಲೇ 600ಕ ೆ ಹಚುಚ ಮಕೆಳು ಖಾತೆಹ ೆಂದ್ಧದುಾ ವಯವಹಾರ ನಡೆಸುತ್ತಿದಾಾರ
 ಈ ಬಾಯೆಂಕನುನ ಪ್ರತ್ತಗ್ಾಯ ಟರಸ್ಿ ಸೆಂಸಾ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ. ಕ್ಕ ಳಚ ಪ್ರದೆೇಶದ ಮಕೆಳಲಿೊ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಕುರಿತ್ು ತ್ತಳವಳಕ್ಕ
ಮ ಡಿಸುವ ದ ಷ್ಟ್ಿಯಿೆಂದ ಈ ಬಾಯೆಂಕನುನ ಸಾಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
 8-18ರ ವಯೇಮಾನದ ಮಕೆಳು ಈ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ನಲಿೊ ಖಾತೆ ತೆರರ್ಬಹುದಾಗಿದೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮೌಲಯಗಳು,
ಸಾಮಾಜಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ುಿ ಜೇವನಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಕ್ೌಶಲಗಳನುನ ಕಲಿಸುವುದು ಈ ಯೇಜ್ನರ್ ಉದೆಾೇಶ

ಮಹಾರಾಷರದ ‘ಕಜಾಷತ್‘ಕಸ ಮುಕಿ ನಗರ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಮಹಾರಾಷರದ ರಾರ್ಗಡ ಜಲೊರ್ ಕಜಾಷತ್ ಪ್ುರಸಭೆರ್ನುನ ಕಸ ಮುಕಿ ಪ್ಟಿಣವೆಂದು ಕ್ಕೇೆಂದರ
ಸಕ್ಾಷರ ಘ ಷ್ಟ್ಸ್ತದೆ.
 ಸವಚಛ ಭಾರತ್ ಅಭಿಯಾನದ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಪ್ಟಿಣಗಳಲಿೊ ತ್ಾಯಜ್ಯ

ವಿಲೇವಾರಿ ನ್ವಷಹಣೆಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ನಡೆಸಲು ಕ್ಕೇೆಂದರ

ಸಕ್ಾಷರ ನ್ಯೇಜಸ್ತದಾ ಏಜನ್ಸರ್ು ಕಜಾಷತ್ ಪ್ುರಸಭೆಗೆ 3 ಸಾಿರ್
ರೇಟಿೆಂಗ್ ನ್ೇಡಿದೆ
 ಕಜಾಷತ್ನಲಿೊ, ಪ್ರತ್ತ ಮನಯಿೆಂದಲ ಹಸ್ತ ತ್ಾಯಜ್ಯವನುನ
ಪ್ರತೆಯೇಕವಾಗಿ ಸೆಂಗರಹಿಸ್ತ ಬಯೇಗ್ಾಯಸ್ (ನೈಸಗಿಷಕ ಅನ್ಲ) ಮತ್ುಿ ಕ್ಾೆಂಪ್ರೇಸ್ಿ ಗೆ ಬಾರ ತ್ಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ವಿದುಯತ್ ಅನುನ ಬಿೇದ್ಧ ದ್ಧೇಪ್ಗಳಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಹಾಗೆಯೆೇ, ಪ್ಾದಚಾರಿ ಮಾಗಷಗಳಲಿೊ ಅರ್ಥವಾ ಪ್ಾಕಿಷೆಂಗ್
ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಹಾಕುವ ಪ್ೇವರ್ ಬಾೊಕ್ಡ ತ್ಯಾರಿಕ್ಕಗೆ ಒಣ ಕಸವನುನ ಬಳಸಲಾಗುತ್ಿದೆ
 ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಸಾಳಗಳ್ಾದ ತ್ರಕ್ಾರಿ ಮಾರುಕಟೆಿ, ಮಿೇನು ಮಾರುಕಟೆಿರ್ನುನ ಸವಚಛಗೆ ಳಸಲಾಗಿದೆಯೆೇ ಎೆಂಬುದನುನ
ಪ್ುರಸಭೆ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು ದ್ಧನಕ್ಕೆರಡು ಬಾರಿ ಖಚಿತ್ಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆತ್ಾಿರ
ಗುರಿ:
 ಸಾಿರ್ ರೇಟಿೆಂಗ್ ಶಿಷ್ಾಿಚಾರ ಅನುನ 2018 ರಲಿೊ ಸಚಿವಾಲರ್ವು ಕಸ ಮುಕಿ ಸ್ತಾತ್ತರ್ನುನ ಸಾಧಸಲು ನಗರಗಳಗೆ
ಯಾೆಂತ್ತರಕ ವಯವಸಾರ್ನುನ ಸಾೆಂಸ್ತಾಕಗೆ ಳಸಲು ಮತ್ುಿ ಉನನತ್ ಮಟಿದ ಸುಸ್ತಾರ ಶುಚಿತ್ವವನುನ ಸಾಧಸಲು
ನಗರಗಳನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸ್ತತ್ು.
 ಸವಚಛ ಭಾರತ್ ಮಿಷನ್-ಅಬಷನ್ (SBM-U) ಅನುನ ರ್ಶಸ್ತವ ಯೇಜ್ನಯಾಗಿ ಮಾಡಲು ಉದೆಾೇಶಿಸ್ತರುವ ವಿವಿಧ
ಉಪ್ಕರಮಗಳಲಿೊ ಇದು ಒೆಂದಾಗಿದೆ.
ಆಧಾರ:
 ಇದು SMART ಚೌಕಟುಿ ಅನುನ ಅನುಸರಿಸುವ 12 ಪ್ಾಯರಾಮಿೇಟರ್ಗಳನುನ ಆಧರಿಸ್ತದೆ - ಏಕ ಮೆಟಿರಕ್ಡ,

ಅಳೆರ್ಬಹುದಾದ, ಸಾಧಸಬಹುದಾದ, ಕಠಿಣ ಪ್ರಿಶಿೇಲರ್ಾ ಕ್ಾರ್ಷವಿಧಾನ ಮತ್ುಿ ಫ್ಲಿತ್ಾೆಂಶಗಳ ಕಡೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ.
 ಇದು ಘ್ನತ್ಾಯಜ್ಯ ನ್ವಷಹಣೆರ್ (SWM) 24 ವಿವಿಧ ಘ್ಟಕಗಳ್ಾದಯೆಂತ್ ನಗರಗಳನುನ ಮೌಲಯಮಾಪ್ನ ಮಾಡುವ
ಸಮಗರ ಚೌಕಟಾಿಗಿದೆ ಮತ್ುಿ ಒಟಾಿರ ಪ್ಡೆದ ಅೆಂಕಗಳ ಆಧಾರದ ಮೆೇಲ ಶರೇಣಿೇಕರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ವಿಧಾನ:
 ಸಾಿರ್ ರೇಟಿೆಂಗ್ ಅನುನ ಸವರ್ೆಂ-ಮೌಲಯಮಾಪ್ನ ಮತ್ುಿ ನ್ದ್ಧಷಷಿ ಸಾಿರ್ ರೇಟಿೆಂಗ್ ಸಾಧಸಲು ಸವರ್ೆಂ
ಪ್ರಿಶಿೇಲನಯಿೆಂದ ಬೆಂಬಲಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಸವರ್ೆಂ ಘ ೇಷಣೆರ್ ಪ್ಾರದಶಷಕ ವಯವಸಾಗ್ಾಗಿ ರ್ಾಗರಿಕ ಗುೆಂಪ್ುಗಳ
ಒಳಗೆ ಳುೆವಿಕ್ಕರ್ನುನ ಇದು ಖಚಿತ್ಪ್ಡಿಸುತ್ಿದೆ.
 ಇದಲೊದೆ, ವಸತ್ತ ಮತ್ುಿ ನಗರ ವಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲರ್ವು ನೇಮಿಸ್ತದ ಸವತ್ೆಂತ್ರ ಮ ರನೇ ವಯಕಿಿರ್ ಏಜನ್ಸರ್
ಮ ಲಕ ಸವರ್ೆಂ ಘ ೇಷಣೆರ್ನುನ ಮತ್ಿಷುಿ ಪ್ರಿಶಿೇಲಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.

ಸ್ತಬಿಐ, ಇ.ಡಿ ನ್ದೆೇಷಶಕರ ಅವಧ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಜಾರಿ ನ್ದೆೇಷಶರ್ಾಲರ್ (ಇ.ಡಿ) ಮತ್ುಿ ಕ್ಕೇೆಂದರ ತ್ನ್ಖಾ ದಳ (ಸ್ತಬಿಐ) ನ್ದೆೇಷಶಕರ ಅಧಕ್ಾರ ಅವಧರ್ಲಿೊ
5 ವಷಷಗಳವರಗೆ ವಿಸಿರಣೆ ಮಾಡುವ ಎರಡು ಸುಗಿರೇವಾಜ್ಞೆಗಳನುನ
ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ಜಾರಿಗೆ ತ್ೆಂದ್ಧದೆ.
ಪ್ರಸುಿತ್ ನ್ರ್ಮವೇನ್ದೆ ?
 ಪ್ರಸುಿತ್ ಈ ಎರಡ ತ್ನ್ಖಾ ಸೆಂಸಾಗಳ ಮುಖಯಸಾರ ಅಧಕ್ಾರ

ಅವಧ ತ್ಲಾ ಎರಡು ವಷಷಗಳ್ಾಗಿವ. ಅವರನುನ ಈ ಎರಡು
ವಷಷಗಳ ಅವಧ ಅೆಂತ್ಯಗೆ ಳುೆವವರಗ ಅಧಕ್ಾರದ್ಧೆಂದ
ತೆಗೆದು ಹಾಕಲು ಅವಕ್ಾಶವಿಲೊ. ಸಕ್ಾಷರವು ಅವರನುನ ಹುದೆಾರ್ಲಿೊ ಮುೆಂದುವರಿಸುವ ನ್ಧಾಷರ
ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಬಹುದಾಗಿದೆ.
 1997ಕ ೆ ಮುನನ ಸ್ತಬಿಐ ಮುಖಯಸಾರ ಅಧಕ್ಾರ ಅವಧರ್ನುನ ನ್ಗದ್ಧಗೆ ಳಸ್ತರಲಿಲೊ. ಅವರನುನ ಸಕ್ಾಷರ ಯಾವುದೆೇ
ಸೆಂದಭಷದಲಿೊ ಹುದೆಾಯಿೆಂದ ಕಿತ್ುಿ ಹಾಕಬಹುದಾಗಿತ್ುಿ. ಆದರ ವಿನ್ೇತ್ ರೆಂಜ್ನ್ ಪ್ರಕರಣದಲಿೊ ತ್ತೇಪ್ುಷ ನ್ೇಡಿದಾ
ಸುಪಿರೇೆಂಕ್ಕ ೇಟ್ಷ, ಸ್ತಬಿಐ ನ್ದೆೇಷಶಕರು ಸವತ್ೆಂತ್ರವಾಗಿ ಕ್ಕಲಸ ಮಾಡುವುದರ ಜ್ತೆಗೆ ಕನ್ಷಠ ಎರಡು ವಷಷ ಹುದೆಾರ್ನುನ
ನ್ಗದ್ಧಗೆ ಳಸುವೆಂತೆ ಆದೆೇಶಿಸ್ತತ್ುಿ.
ಸೆಂಟರಲ್ ವಿಜಲನ್ಸ ಕಮಿಷನ್ (ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ) ಸುಗಿರೇವಾಜ್ಞೆ 2021
 ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ಸೆಂಟರಲ್ ವಿಜಲನ್ಸ ಕಮಿಷನ್ (ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ) ಸುಗಿರೇವಾಜ್ಞೆ 2021 ಅನುನ ಪ್ರಕಟಿಸ್ತದೆ. ನ್ರ್ಮಾವಳಗಳ
ಅಡಿರ್ಲಿೊನ ಸಮಿತ್ತರ್ ಶಿಫಾರಸ್ತನ ಅನವರ್ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಹಿತ್ಾಸಕಿಿರ್ ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದ ಜಾರಿ ನ್ದೆೇಷಶರ್ಾಲರ್ ಕಚೇರಿ
ಮುಖಯಸಾರ ಅಧಕ್ಾರವನುನ ಆರೆಂಭಿಕ ನೇಮಕ್ಾತ್ತಯಿೆಂದ ಒೆಂದು ಬಾರಿಗೆ ಒೆಂದು ವಷಷದವರಗೆ ವಿಸಿರಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ಸ್ತಬಿಐ ನ್ದೆೇಷಶಕರ ಅಧಕ್ಾರ ಅವಧರ್ನುನ ದ್ಧಲಿೊ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಲಿೇಸ್ ಸೆಂಸಾಾಪ್ರ್ಾ ಕ್ಾಯೆಾ, 1946ಕ್ಕೆ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ ತ್ರುವ
ಮ ಲಕ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇದೆೇ ರಿೇತ್ತ ಕ್ಕೇೆಂದರ ವಿಚಕ್ಷಣಾ ಆಯೇಗದ ಕ್ಾಯೆಾ, 2003ಕ್ಕೆ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ ತ್ರುವ
ಮ ಲಕ ಇ.ಡಿ ಮುಖಯಸಾರ ಅಧಕ್ಾರ ಅವಧರ್ನುನ ಐದು ವಷಷಗಳವರಗೆ ವಿಸಿರಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಒಮೆಮಲ ಒೆಂದು
ವಷಷ ಅಧಕ್ಾರ ವಿಸಿರಿಸುವ ಅವಕ್ಾಶ ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಕಿರಯೆ ಹೇಗಿದೆ ?
 ಗೆಜಟ್ ಅಧಸ ಚನ ಪ್ರಕ್ಾರ ಸ್ತಬಿಐ ಮತ್ುಿ ಇಡಿ ನ್ದೆೇಷಶಕರನುನ ಮೊದಲ ಎರಡು ವಷಷಗಳ ಅವಧರ್ವರಗೆ ನೇಮಕ್ಾತ್ತ
ಮಾಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಬಳಕ ವಷಷಕ್ಕೆ ಒೆಂದು ಬಾರಿರ್ೆಂತೆ ಮ ರು ಬಾರಿ ವಿಸಿರಣೆರ್ನುನ ನ್ೇಡುವ ಮ ಲಕ ಐದು
ವಷಷಗಳವರಗೆ ಅವರ ಅಧಕ್ಾರವನುನ ವಿಸಿರಿಸಲು ಅವಕ್ಾಶವಿದೆ. ಈ ವಿಸಿರಣೆರ್ನುನ ಪ್ರತ್ತ ವಷಷವರ ಹ ಸದಾಗಿ
ನ್ೇಡಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಹಾಗೆಯೆೇ ಐದು ವಷಷಗಳ ಅವಧ ಬಳಕ ಮತೆಿ ವಿಸಿರಣೆಗೆ ಅವಕ್ಾಶವಿಲೊ.
ಸ್ತಬಿಐ ನ್ದೆೇಷಶಕ
 ಈ ವಷಷದ ಮೆೇ ತ್ತೆಂಗಳಲಿೊ ಸ್ತಐಎಸ್ಎಫ್ ಮುಖಯಸಾ ಸುಬ ೇಧ್ ಜೈಸಾವಲ್ ಅವರನುನ ಸ್ತಬಿಐ ನ್ದೆೇಷಶಕರರ್ಾನಗಿ
ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ುಿ. ಅವರು 1985ರ ಬಾಯಚ್ನ ಮಹಾರಾಷರ ಕ್ಕೇಡರ್ ಐಪಿಎಸ್ ಅಧಕ್ಾರಿಯಾಗಿದಾಾರ.

ಜಾರಿ ನ್ದೆೇಷಶರ್ಾಲರ್ದ ಹಾಲಿ ಮುಖಯಸಾ
 ಐಆರ್ಎಸ್ ಅಧಕ್ಾರಿ ಸೆಂಜ್ಯ್ಡ ಕ್ಕ ಮಿಶಾರ ಅವರು ಜಾರಿ ನ್ದೆೇಷಶರ್ಾಲರ್ದ ಹಾಲಿ ಮುಖಯಸಾರಾಗಿದಾಾರ. ಕಳೆದ
ವಷಷದ ನವೆಂಬರ್ನಲಿೊ ಸೆಂಜ್ಯ್ಡ ಮಿಶಾರ ಅವರ ಅಧಕ್ಾರ ಅವಧರ್ನುನ ಒೆಂದು ವಷಷ ವಿಸಿರಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ುಿ.
2018ರಲಿೊ ಮಿಶಾರ ಅವರ ನೇಮಕವಾಗಿತ್ುಿ. 2020ರ ನವೆಂಬರ್ನಲಿೊ ಅವರ ಅಧಕ್ಾರ ಅೆಂತ್ಯಗೆ ಳೆಬೇಕಿತ್ುಿ. ಆದರ
ಒೆಂದು ವಷಷ ವಿಸಿರಣೆ ನ್ೇಡಲಾಗಿತ್ುಿ.
ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಗೆ ೇವುಗಳಗ ಬೆಂತ್ು ಆೆಂಬುಲನ್ಸ ಸೇವ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ದೆೇಶದಲೊೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಹಸುಗಳಗೆ ಆೆಂಬುಲನ್ಸ ಸೇವರ್ನುನ ಒದಗಿಸುವ
ಯೇಜ್ನಗೆ ಚಾಲನ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
 ಗೆಂಭಿೇರ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಸಯಯಿೆಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಹಸುಗಳಗೆ

ತ್ವರಿತ್ವಾಗಿ ಚಿಕಿತೆಸ ಲಭಯವಾಗುವೆಂತೆ ಮಾಡಲು ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರ
ಆೆಂಬುಲನ್ಸ ಸೇವರ್ನುನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರುತ್ತಿದೆ
 ಪ್ಾರರೆಂಭಿಕ ಹೆಂತ್ದಲಿೊ ಈ ಯೇಜ್ನರ್ಡಿ 515 ಆೆಂಬುಲನ್ಸ
ಗಳು ಕ್ಾರ್ಷನ್ವಷಹಣೆ ಮಾಡಲಿದುಾ, ದೆೇಶದಲೊೇ ಮೊದಲ
ಬಾರಿಗೆ ಇೆಂತ್ಹ ಯೇಜ್ನ ಜಾರಿಗೆ ಳುೆತ್ತಿದೆ.
 112 ತ್ುತ್ುಷ ಸೇವ ನೆಂಬರ್ ನೆಂತೆಯೆೇ ಈ ಸೇವರ್ ಕ್ಾರ್ಷನ್ವಷಹಣೆ ಮಾಡಲಿದುಾ, ತ್ತೇವರವಾದ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಸಯ
ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಹಸುಗಳು ಬೇಗ ಚೇತ್ರಿಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆವುದಕ್ಕೆ ತ್ವರಿತ್ವಾದ ಚಿಕಿತೆಸ ಲಭಯವಾಗಲು ಈ ಯೇಜ್ನ
ಸಹಕ್ಾರಿಯಾಗಿದೆ.
 ಡಿಸೆಂಬರ್ ನಲಿೊ ಇದಕ್ಾೆಗಿ ಪ್ರತೆಯೇಕ ಕ್ಾಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಪ್ಾರರೆಂಭವಾಗಲಿದುಾ, ಕರ ಮಾಡಿದ 15-20 ನ್ಮಿಷಗಳಲಿೊ
ಆೆಂಬುಲನ್ಸ ನ್ಗದ್ಧತ್ ಸಾಳಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಲಿದೆ.
 ಇದೆೇ ವೇಳೆ ಉತ್ಿಮ ಗುಣಮಟಿದ ವಿೇರ್ಷ ಹಾಗ ಭ ರಣ ಕಸ್ತ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮ ಲಕ ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ತ್ಳ ಸುಧಾರಣೆ,
ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಯೇಜ್ನಗ ಹಚಿಚನ ಒತ್ುಿ ನ್ೇಡಲಿದೆಾೇವ
'ಒೆಂದು ರಾಷರ, ಒೆಂದು ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ನ್ರ್ಮ'

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಶಿಮಾೊದಲಿೊ ನಡೆದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಅಧಯಕ್ಷರ ಸಮೆಮೇಳನದ ಶತ್ಮಾನ ೇತ್ಸವದ ವಷ್ಾಷಚರಣೆರ್ನುನ
ಉದೆಾೇಶಿಸ್ತ ಮಾತ್ರ್ಾಡಿದ ಬಿಲಾಷ, ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ಸೆಂಸಾಗಳಲಿೊ ಸಭೆಗಳ ಸೆಂಖೆಯರ್ಲಿೊ ಇಳಮುಖವಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಮತ್ುಿ
ಕ್ಾನ ನು ರಚನರ್ ಬಗೆ್ ಚಚಷರ್ ಕ್ಕ ರತೆರ್ ಬಗೆ್ ಕಳವಳ ವಯಕಿಪ್ಡಿಸ್ತದರು.
ಓೆಂ ಪ್ರಕ್ಾಶ್ ಬಿಲಾಷ ಅವರ ಆಶರ್ಗಳು

 'ಒೆಂದು ರಾಷರ, ಒೆಂದು ಏಕರ ಪ್ ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ನ್ರ್ಮಗಳು ಮತ್ುಿ ಕ್ಾರ್ಷವಿಧಾನಗಳ' ಬಗೆ್ ಪ್ರಸಾಿಪಿಸ್ತರುವ
ಲ ೇಕಸಭೆರ್ ಸ್ತಾೇಕರ್ ಓೆಂ ಬಿಲಾಷ ಅವರು, ಇದು ದೆೇಶದ ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗಗಳನುನ ಹಚುಚ ಉತ್ಾಾದಕ ಮತ್ುಿ ಜ್ನರಿಗೆ
ಹ ಣೆಗ್ಾರರರ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲಿದೆ ಎೆಂದು ಹೇಳದಾಾರ.
 ಜ್ನರ ಹಕುೆಗಳ ಪ್ರರಕವಾಗಿ ಶಾಸನಸಭೆಗಳು ತ್ಮಮ ಕ್ಾರ್ಷವಿಧಾನ ಮತ್ುಿ ನ್ರ್ಮಗಳನುನ ಪ್ರಿಶಿೇಲಿಸಬೇಕು
 ಎಲಾೊ ಶಾಸನಸಭೆಗಳಲಿೊ ಕ್ಾನ ನು ಮತ್ುಿ ಕ್ಾರ್ಷವಿಧಾನಗಳ ಏಕರ ಪ್ತೆಗ್ಾಗಿ ಮಾದರಿ ಡಾಕ ಯಮೆೆಂಟ್
ಸ್ತದಿಪ್ಡಿಸಬೇಕು
 ಸಾಮ ಹಿಕ ಸೆಂಕಲಾದೆ ೆಂದ್ಧಗೆ, ನಮಮ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯದ 100 ವಷಷಗಳು ಪ್ರಣಷಗೆ ೆಂಡಾಗ, ಎಲಾೊ ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗಗಳ
ನ್ರ್ಮಗಳು ಮತ್ುಿ ಕ್ಾರ್ಷವಿಧಾನಗಳಲಿೊ ಏಕರ ಪ್ತೆ ಇರಬೇಕು ಮತ್ುಿ ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ಸೆಂಸಾಗಳ ಕ್ಾರ್ಷವು ಜ್ನರ
ಆಶರ್ಗಳಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ುಿ ಅೆಂತ್ಹ ಮಾದರಿ ಡಾಕ ಯಮೆೆಂಟ್ ಸ್ತದಿಪ್ಡಿಸಬೇಕು
ಹಿನನಲ
 ಭಾರತ್ವು ಆಜಾದ್ಧ ಕ್ಾ ಅಮ ತ್ ಮಹ ೇತ್ಸವವನುನ ಆಚರಿಸುತ್ಿದೆ, “ನಮಮ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯದ 100 ವಷಷಗಳು

ಪ್ರಣಷಗೆ ೆಂಡಾಗ, ಎಲಾೊ ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗಗಳ ನ್ರ್ಮಗಳು ಮತ್ುಿ ಕ್ಾರ್ಷವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ುಿ ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ಸೆಂಸಾಗಳ
ಕ್ಕಲಸದಲಿೊ ಏಕರ ಪ್ತೆ ಇರಬೇಕ್ಕೆಂದು ಖಚಿತ್ಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲು ಮಾದರಿ ದಾಖಲರ್ನುನ ಸ್ತದಿಪ್ಡಿಸುವ ಸಾಮ ಹಿಕ
ಸೆಂಕಲಾವಿರಬೇಕು. ಜ್ನರ ಆಶರ್ ಮತ್ುಿ ಆಕ್ಾೆಂಕ್ಷೆಗಳಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರಬೇಕು.
 ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಅಧಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸುವ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳ ಸಮೆಮೇಳನ, ಭಾರತ್ದಲಿೊನ ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗಗಳ ಅತ್ುಯನನತ್ ಸೆಂಸಾ, 2021
ರಲಿೊ ತ್ನನ 100 ನೇ ವಷಷವನುನ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದೆ.
 ಶತ್ಮಾನ ೇತ್ಸವದ ನನಪಿಗ್ಾಗಿ ನವೆಂಬರ್ 17-18 ರೆಂದು ಶಿಮಾೊದಲಿೊ ಸಮೆಮೇಳನವನುನ ಆಯೇಜಸಲಾಗಿದೆ.
 1921ರಲಿೊ ಶಿಮಾೊದಲಿೊ ಮೊದಲ ಸಮೆಮೇಳನವರ ನಡೆಯಿತ್ು.
`ಪ್ರೇಷಣ್ ಟಾರಯಕರ್'
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಪ್ರೇಷಣ್ ಟಾರಯಕರ್ ಎೆಂಬುದು ಮೊಬೈಲ್ ಆಯಪ್ ಆಧಾರಿತ್ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ. ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸರಕ್ಾರ ಜಾರಿಗೆ
ತ್ೆಂದ್ಧರುವ ಈ ಆಯಪ್ ಅನುನ ಮಹಿಳ್ಾ ಮತ್ುಿ ಮಕೆಳ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಇಲಾಖೆ ನ್ವಷಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಮಕೆಳಲಿೊನ ಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕತೆ ಮತ್ುಿ
ಅಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕತೆ ಮಾತ್ರವಲೊದೆ, ಗಭಿಷಣಿ ಮತ್ುಿ ಬಾಣೆಂತ್ತರ್ರಲಿೊ
ರಕಿಹಿೇನತೆ ಸಮಸಯಯಿದಾರ ಅದರ ಬಗೆಗ ಈ ಆಯಪ್ ನಲಿೊ
ನಮ ದ್ಧಸಬಹುದು.
ಇದುವರಗೆ ಇದಾ ವಯವಸಾಯೆೇನು ?
 ಈವರಗೆ ಅೆಂಗನವಾಡಿ ಕ್ಾರ್ಷಕತ್ಷರು ಮಕೆಳ ಎತ್ಿರ

ಮತ್ುಿ ತ್ ಕ ಮಾಡಿ, ಚಾಟ್ಷ ನ ೇಡಿಕ್ಕ ೆಂಡು ಅದರ ಪ್ರಕ್ಾರ ನ ೇೆಂದಣಿ ಪ್ುಸಿಕದಲಿೊ ನಮ ದ್ಧಸುತ್ತಿದಾರು. ಸಾಕಷುಿ
ಬಾರಿ ಇದು ನ್ಖರವಾಗಿರುತ್ತಿರಲಿಲೊ.

 ಆರೆಂಭದಲಿೊಯೆೇ ಅಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕತೆರ್ನುನ ಪ್ತೆಿ ಹಚಚಲಾಗದ್ಧದಾರ, ಕರಮೆೇಣ ಆ ಮಕೆಳು ತ್ತೇವರ ಅಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕತೆಗೆ

ತ್ುತ್ಾಿಗುತ್ಾಿರ. ಇದನುನ ತ್ಪಿಾಸ್ತ, ಅೆಂತ್ಹ ಮಕೆಳನುನ ಆರೆಂಭದಲೊೇ ಪ್ತೆಿ ಮಾಡಲು ಅನುಕ ಲವಾಗುವೆಂತೆ ಕ್ಕೇೆಂದರ
ಸರಕ್ಾರ `ಪ್ರೇಷಣ್ ಟಾರಯಕರ್' ಆಯಪ್ ಜಾರಿಗೆ ತ್ೆಂದ್ಧದೆ.
ಪ್ರೇಷಣ್ ಟಾರಯಕರ್ ನ ಕ್ಕಲಸ:
 ಅೆಂಗನವಾಡಿ ಕ್ಾರ್ಷಕತ್ಷರು ರಾಜ್ಯದ ಮಕೆಳು (0-6 ವರ್ಸುಸ), ಗಭಿಷಣಿ ಮತ್ುಿ ಬಾಣೆಂತ್ತರ್ರಿಗೆ ಪ್ರತ್ತ ತ್ತೆಂಗಳು
ಆಹಾರ ಧಾನಯಗಳನುನ ವಿತ್ರಿಸುತ್ಾಿರ. ಇದೆೇ ವೇಳೆ ಮಕೆಳ ತ್ ಕ, ಎತ್ಿರ, ವರ್ಸುಸ ಮತ್ುಿ ಗಭಿಷಣಿ, ಬಾಣೆಂತ್ತರ್ರ
ವಿವರಗಳನ ನ ದಾಖಲಿಸ್ತ, ಪ್ರೇಷಣ್ ಟಾರಯಕರ್ ಆಯಪ್ನಲಿೊ ನಮ ದ್ಧಸಲಾಗುವುದು. (ಅೆಂಗನವಾಡಿಗಳ ನರವು
ಪ್ಡೆರ್ುವ ಎಲಾೊ ಫ್ಲಾನುಭವಿಗಳ ಹಸರು, ಪ್ರೇಷಕರ ಹಸರು ಮತ್ುಿ ವಿಳ್ಾಸ, ಆಧಾರ್ ಸೆಂಖೆಯಯೆಂದ್ಧಗೆ ಆಯಪ್ನಲಿೊ
ನ ೇೆಂದಣಿಯಾಗಿರುತ್ಿವ.)
 ಮಾಹಿತ್ತರ್ನುನ ಆಯಪ್ನಲಿೊ ಅಪ್ಲ ೇಡ್ ಮಾಡಿದ ನೆಂತ್ರ ಮಹಿಳ್ಾ ಮತ್ುಿ ಮಕೆಳ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಇಲಾಖೆ ಇಲಾಖೆರ್
ಪ್ರಧಾನ ಕ್ಾರ್ಷದಶಿಷ, ನ್ದೆೇಷಶಕರು, ಶಿಶು ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು ಪ್ರಿಶಿೇಲಿಸುವೆಂತ್ಹ ಅವಕ್ಾಶವರ ಇದರಲಿೊದೆ.
 ``ಮಕೆಳನುನ ಅೆಂಗನವಾಡಿಗೆ ಕರತ್ೆಂದು ಅರ್ಥವಾ ಅವರ ಮನಗಳಗೆ ತೆರಳ ತ್ ಕ, ಎತ್ಿರ, ವರ್ಸಸನುನ ದಾಖಲಿಸುತೆಿೇವ.
ಈ ಮ ರು ಮಾನದೆಂಡಗಳ ಮೌಲಯದ ಮೆೇಲ ಮಕೆಳ ಸ್ತಾತ್ತಗತ್ತ ತೆ ೇರಿಸುತ್ಿದೆ. ನೆಂತ್ರ ಆ ಮಕೆಳಗೆ
ಅಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕತೆಯಿದೆಯೆೇ ಅರ್ಥವಾ ತ್ತೇವರ ಅಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕತೆಯಾ ಇಲೊವೇ ಸಾಧಾರಣವಾ ಎೆಂದು ತ್ಕ್ಷಣ ಗೆ ೇಚರಿಸುತ್ಿದೆ.
 ಬಳಕ ಸಮಸಯರ್ುಳೆ ಮಕೆಳಗೆ ಆಯಾ ತ್ಾಲ ಕು, ಜಲೊಗಳ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು ಅಗತ್ಯ ಆಹಾರ ಪ್ದಾರ್ಥಷಗಳನುನ
ನ್ೇಡುವುದು ಮತ್ುಿ ಚಿಕಿತೆಸ ಬೇಕಿದಾರ ಅದನ ನ ಕ್ಕ ಡಿಸುವಲಿೊ ನರವಾಗುತ್ಾಿರ. ಇದಲೊದೆ ಆಗ್ಾಗ ಮಕೆಳ ತ್ಪ್ಾಸಣೆ
ಮ ಲಕ ಇತ್ರ ಸಮಸಯಗಳನುನ ಪ್ತೆಿ ಮಾಡಲಾಗುವುದು
ಭಾರತ್ದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸವಚಛ ನಗರ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರವು ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣಾ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ಮ ಲಕ 2021ನೇ ಸಾಲಿನ ಭಾರತ್ದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸವಚಛ
ನಗರಗಳ ಪ್ಟಿಿರ್ನುನ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. ಸತ್ತ್ ಐದನೇ
ವಷಷ ಕ ಡ ಮಧಯಪ್ರದೆೇಶದ ಇೆಂದೆ ೇರ್, ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸವಚಛ
ನಗರ ಎನ್ಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡಿದೆ.
 ಇೆಂದೆ ೇರ್ ಬಳಕ ಸ ರತ್ ಮತ್ುಿ ವಿಜ್ರ್ವಾಡ

ನಗರಗಳು ಕರಮವಾಗಿ ಎರಡು ಮತ್ುಿ ಮ ರನೇ
ಸಾಾನ ಪ್ಡೆದ್ಧವ.
 'ಗೆಂಗ್ಾ ಪ್ಟಿಣ' ವಿಭಾಗದಲಿೊ ವಾರಾಣಸ್ತ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸವಚಛ ನಗರ ಎನ್ಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡಿದೆ. 1 ರಿೆಂದ 10 ಲಕ್ಷ ಜ್ನಸೆಂಖೆಯ ಇರುವ
ಸಣಣ ನಗರಗಳ ವಿಭಾಗದಲಿೊ ದ್ಧಲಿೊ ಮೊದಲ ಸಾಾನದಲಿೊದೆ. ಛತ್ತಿೇಸಗಡದ ಅೆಂಬಿಕ್ಾಪ್ುರ ಮತ್ುಿ ಆೆಂಧರಪ್ರದೆೇಶದ
ತ್ತರುಪ್ತ್ತ ನೆಂತ್ರದ ಸಾಾನಗಳಲಿೊವ.
ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣಾ ಅಭಿಯಾನ

 ದೆೇಶದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸವಚಛ ರಾಜ್ಯ ಎೆಂಬ ಹಗ್ಳಕ್ಕ ಛತ್ತಿೇಸಗಡಕ್ಕೆ ಸ್ತಕಿೆದೆ. ಸವಚಛ ನಗರಗಳ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಇೆಂದೆ ೇರ್,
ಸ ರತ್, ವಿಜ್ರ್ವಾಡ, ನವಿ ಮುೆಂಬೈ, ದ್ಧಲಿೊ, ಪ್ುಣೆ, ಭೆ ೇಪ್ಾಲ್, ವಡೆ ೇದರಾ, ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣ ಮತ್ುಿ
ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಮೊದಲ ಹತ್ುಿ ಸಾಾನಗಳಲಿೊವ.
 ಹತ್ುಿ ಲಕ್ಷಕ ೆ ಅಧಕ ಜ್ನಸೆಂಖೆಯ ಇರುವ ನಗರಗಳನುನ ಈ ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ಲಿೊ ಪ್ರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. 2014ರಲಿೊ
ಆರೆಂಭಿಸಲಾದ ಸವಚಛ ಭಾರತ್ ಅಭಿಯಾನದ ಭಾಗವಾಗಿ ಪ್ರತ್ತ ವಷಷವರ ನಗರಗಳ ಸವಚಛತೆ ಹಾಗ ನೈಮಷಲಿಯೇಕರಣ
ಚಟುವಟಿಕ್ಕಗಳ ಆಧಾರದಲಿೊ ಸವಚಛ ನಗರ ಎೆಂಬ ಶಿೇಷ್ಟ್ಷಕ್ಕ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.

 ರಾಷರಪ್ತ್ತ ಕ್ಕ ೇವಿೆಂದ್ ಅವರು ವಿವಿಧ ವಿಭಾಗಗಳಲಿೊ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗೆದಾ ನಗರಗಳಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಿದರು.
ಮೌಲಯಮಾಪ್ನ
 ತ್ಾಯಜ್ಯ ವಿಲೇವಾರಿ ಕುರಿತ್ಾದ ಕ್ಷೆೇತ್ರ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು ಮತ್ುಿ ರ್ಾಗರಿಕರ ಪ್ರತ್ತಕಿರಯೆ, ಬರ್ಲಶೌಚ ಮುಕಿದಲಿೊನ ರೇಟಿೆಂಗ್,
ಸಮುದಾರ್ ಶೌಚಾಲರ್ಗಳ ಕ್ಾರ್ಷಸ್ತಾತ್ತ ಮತ್ುಿ ನ್ವಷಹಣೆ, ಶೌಚಾಲರ್ಗಳೆಂದ ತ್ಾಯಜ್ಯಗಳ ಸಮಪ್ಷಕ ನ್ವಷಹಣೆ,
ತೆರದ ಚರೆಂಡಿಗಳಲಿೊ ಅರ್ಥವಾ ನ್ೇರಿನ ಮ ಲಗಳಲಿೊ ಶುದ್ಧಿೇಕರಿಸಲಾಗದ ರಾಡಿ ಸೇರಿಕ್ಕ ಳೆದೆಂತೆ ತ್ಡೆರ್ುವುದು
ಮುೆಂತ್ಾದವುಗಳ ಆಧಾರದಲಿೊ ಮೌಲಯಮಾಪ್ನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಸವಚಛ ಭಾರತ್ ಅಭಿಯಾನದ ನ ೇಡಲ್ ಏಜನ್ಸಯಾಗಿರುವ ಕ್ಕೇೆಂದರ ವಸತ್ತ ಮತ್ುಿ ನಗರ ವಯವಹಾರ ಸಚಿವಾಲರ್
2016ರಲಿೊ 73 ನಗರಗಳಲಿೊ ತ್ನನ ಮೊದಲ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ನಡೆಸ್ತತ್ುಿ. ನೆಂತ್ರದ ವಷಷ 434 ನಗರಗಳಲಿೊ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ನಡೆಸ್ತತ್ುಿ.
2018ರ ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ಲಿೊ 4,203 ನಗರಗಳು, 2019ರಲಿೊ 4,237 ಮತ್ುಿ 2021ರಲಿೊ 4,320 ನಗರಗಳನುನ
ಸಮಿೇಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪ್ಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ಈ ಸಲದ ಸಾರ್ಧಷರ್ಲಿೊ ‘ಪ್ರೇರಕ್ಡ ದೌಡ್ ಸಮಾಮನ್’ ವಗಷದಲಿೊ ದ್ಧವಾಯ (ಪ್ಾೊಟಿನೆಂ), ಅನುಪ್ಮ (ಚಿನನ), ಉಜ್ವಲ
(ಬಳೆ), ಉದ್ಧತ್ (ಕೆಂಚು) ಹಾಗ ಆರ ೇಹಿ (ಭರವಸದಾರ್ಕ) ಎೆಂಬ ಐದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನುನ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಕರ್ಾಷಟಕ ಮತ್ುಿ ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣಾ ಅಭಿಯಾನ
 ಈ ಹಿೆಂದೆ ಹಲವು ಬಾರಿ ಮೊದಲ ಸಾಾನ ಗಳಸ್ತದಾ ಮೆೈಸ ರು ಈಗ 17 ನೇ ಸಾಾನಕ್ಕೆ ಕುಸ್ತದ್ಧದುಾ, ಹುಬಾಳೆ-ಧಾರವಾಡ
57 ನೇ ಸಾಾನದಲಿೊದಾರ, ಬೆಂಗಳ ರು ನಗರ 89 ರಲಿೊದೆ.
 2015, 2016ರಲಿೊ ಸತ್ತ್ ಎರಡು ಬಾರಿ ದೆೇಶದ ನೆಂ.1 ಸವಚಛ ನಗರಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮುಡಿಗೆೇರಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡಿದಾ ಮೆೈಸ ರು ಈ
ಬಾರಿ ಸಮಗರ ವಿಭಾಗದಲಿೊ 11ನೇ ಸಾಾನಕ್ಕೆ ಜಾರಿದೆ. ಟಾಪ್ 10 ಪ್ಟಿಿಯಿೆಂದ ಹ ರಬಿದ್ಧಾದೆ.
 ಈ ಬಾರಿ 1ರಿೆಂದ 10 ಲಕ್ಷ ಜ್ನಸೆಂಖೆಯಯಳಗಿನ ನಗರಗಳ ಸವಚಛತೆರ್ ವಿಭಾಗದಲಿೊ ಮೆೈಸ ರು ದೆೇಶದ ನೆಂ.1 'ಸವರ್ೆಂ
ಸುಸ್ತಾರ ನಗರ' (ಸಲ್್ ಫ್ ಸಸಿೈನಬಲ್ ಸ್ತಟಿ) ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ ಪ್ಡೆದುಕ್ಕ ೆಂಡಿದೆ. ಜ್ತೆಗೆ ಈ ಬಾರಿರ್ 'ಫೆೈವ್ ಸಾಿರ್
' ರಾಯೆಂಕಿೆಂಗ್ನ ೆಂದ್ಧಗೆ 'ತ್ಾಯಜ್ಯ ಮಕಿ ನಗರ' ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಿಟಿಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡಿದೆ. ದೆೇಶದ 9 ನಗರಗಳಗೆ ಫೆೈವ್ ಸಾಿರ್ ರಾಯೆಂಕಿೆಂಗ್
ನ ೆಂದ್ಧಗೆ ತ್ಾಯಜ್ಯಮುಕಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನ್ೇಡಲಾಗಿದುಾ, ಆ ಪ್ೈಕಿ ಮೆೈಸ ರು ನಗರ ಸಹ ಒೆಂದಾಗಿದೆ.
ಬೆಂಗಳ ರಿಗೆ 'ವೇಗದ' ಗರಿ
 ಈ ಬಾರಿರ್ ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣೆರ್ಲಿೊ ಉದಾಯನನಗರಿ ಬೆಂಗಳ ರು 'ಅತ್ತ ವೇಗದ ನಗರ' ಹಗ್ಳಕ್ಕಗೆ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿದೆ. 40
ಲಕ್ಷಕ ೆ ಹಚಿಚನ ಜ್ನಸೆಂಖೆಯ ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ನಗರಗಳ ವಿಭಾಗದಲಿೊ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ. ಇದೆೇ ವೇಳೆ 10 ಲಕ್ಷಕಿೆೆಂತ್ಲ
ಹಚುಚ ಜ್ನಸೆಂಖೆಯರ್ುಳೆ 48 ನಗರ ಸಾಳೇರ್ ಸೆಂಸಾಗಳ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಬಿಬಿಎೆಂಪಿ 28ನೇ ಸಾಾನ ಗಳಸ್ತದೆ.

 500 ಅೆಂಕಗಳನುನ ಪ್ಡೆರ್ುವ ಮ ಲಕ ಬರ್ಲು ಶೌಚಮುಕಿ ನಗರವೆಂಬ ಹಿರಿಮೆಗ ಬೆಂಗಳ ರು ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿದೆ.

ಆದರ, 'ಕಸ ಮುಕಿ ನಗರ' ವಿಭಾಗದಲಿೊ ಯಾವುದೆೇ ಅೆಂಕ ಗಳಸುವಲಿೊ ವಿಫ್ಲವಾಗಿದೆ.
 ಆರು ಸ ಚಯೆಂಕಗಳನುನ ಆಧರಿಸ್ತ ಈ ವಗಿೇಷಕರಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ. ಕಸವನುನ ಹಸ್ತ, ಒಣ ಹಾಗ ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿ ಎೆಂದು
ವಿೆಂಗಡಿಸುವುದು, ಹಸ್ತ ಕಸದಲಿೊ ಸೆಂಸೆರಣೆಗೆ ಒಳಗ್ಾಗುವ ಕಸದ ಪ್ರಮಾಣ, ಹಸ್ತ ಮತ್ುಿ ಒಣ ಕಸಗಳ ಸೆಂಸೆರಣೆ ಮತ್ುಿ
ಮರುಬಳಕ್ಕ, ಕಟಿಡ ತ್ಾಯಜ್ಯಗಳ ಸೆಂಸೆರಣೆ, ಭ ಭತ್ತಷ ಕ್ಕೇೆಂದರಕ್ಕೆ ತ್ಲುಪ್ುವ ಕಸದ ಪ್ರಮಾಣ ನಗರದ ನೈಮಷಲ್ರ್
ಗುಣಮಟಿ ಆಧರಿಸ್ತ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಆಯೆೆ ನಡೆದ್ಧದೆ. ಇದರಲಿೊ ಯಾವ ವಿಭಾಗದಲ ೊ ಬಿಬಿಎೆಂಪಿ ಸಾಾನ ಪ್ಡೆದ್ಧಲೊ.
 ಈ ಬಾರಿರ್ ಸಾರ್ಧಷರ್ಲಿೊ ಪ್ಾಲಿಕ್ಕಗಳ ಸೇವಾ ಗುಣಮಟಿದ ಸುಧಾರಣೆ (ಗರಿಷಠ 2400 ಅೆಂಕ), ಪ್ರಮಾಣಿೇಕರಣ
(ಗರಿಷಠ 1800 ಅೆಂಕ) ಹಾಗ ರ್ಾಗರಿಕರ ಪ್ರತ್ತಕಿರಯೆ (ಗರಿಷಠ 1800) ಸೇರಿದೆಂತೆ ಒಟುಿ 6000 ಅೆಂಕಗಳನುನ
ನ್ಗದ್ಧಪ್ಡಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ.
 ಇದರಲಿೊ ಬಿಬಿಎೆಂಪಿ ಒಟುಿ 3585.5 ಅೆಂಕಗಳನುನ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಸರಾಸರಿಗಿೆಂತ್ (2,072) ಹಾಗ ರಾಜ್ಯದ
ಸರಾಸರಿಗಿೆಂತ್ (1,530) ಬಿಬಿಎೆಂಪಿ ಮುೆಂದ್ಧದೆ.
 ಬಿಬಿಎೆಂಪಿಗೆ ಹಚುಚ ಅೆಂಕ ಸ್ತಕಿೆರುವುದು (1,933.10) ಸೇವಾ ಗುಣಮಟಿ ಸುಧಾರಣೆ ವಿಭಾಗದಲಿೊ. ಈ
ಸಾಧನಯಿೆಂದಾಗಿ ಕಳೆದ ಸಾಲಿಗಿೆಂತ್ ತ್ುಸು ಉತ್ಿಮ ಸಾಧನ ತೆ ೇರಿಸಲು ಸಾಧಯವಾಗಿದೆ.
 ರ್ಾಗರಿಕರ ಪ್ರತ್ತಕಿರಯೆಗೆ ಈ ಬಾರಿ ಗರಿಷಠ 1800 ಅೆಂಕ ಪ್ಡೆರ್ುವ ಅವಕ್ಾಶವಿತ್ುಿ. ಅದರಲಿೊ ಬಿಬಿಎೆಂಪಿಗೆ 1152.45
ಅೆಂಕಗಳು ಸ್ತಕಿೆವ. ಕಳೆದ ಸಾಲಿಗೆ ಹ ೇಲಿಸ್ತದರ ಈ ವಿಭಾಗದಲಿೊ ತ್ುಸು ಉತ್ಿಮ ಸಾಧನರ್ನುನ ಬಿಬಿಎೆಂಪಿ ಮಾಡಿದೆ.
ಕರ್ಾಷಟಕದ ಹಿನನಡೆಗೆ ಕ್ಾರಣ
 ಹಲವು ರ್ಾಗರಿೇಕ ಸೆಂಸಾಗಳು, ಯೇಜ್ನಗಳ ಕಳಪ್ ಅನುಷ್ಾಠನದ್ಧೆಂದಾಗಿ ನಗರದಲಿೊ ಕಳೆದ 5 ವಷಷಗಳೆಂದ ಕ್ಕೇೆಂದರ ವಸತ್ತ
ಮತ್ುಿ ನಗರ ವಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲರ್ ನಡೆಸುವ ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣಾ ಯಾಷಕಿೆಂಗ್ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಉನನತ್ ಸಾಾನ
ಪ್ಡೆರ್ಲು ಸಾಧಅರ್ವಾಗಲಿಲೊ ಎೆಂದು ತ್ಜ್ಞರು ಅಭಿಪ್ಾರರ್ಪ್ಟಿಿದಾಾರ.
 ದೆೇಶದಲಿೊಯೆೇ ಬೆಂಗಳ ರಿನಲಿೊ ಅತ್ತೇ ಹಚುಚ ತ್ಾಯಜ್ಯ ಸವರ್ೆಂ ಸೇವಕರನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಆದರ ಘ್ನತ್ಾಯಜ್ಯ
ನ್ವಷಹಣೆರ್ಲಿೊ ನಗರದ ಶರೇಯಾೆಂಕವು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತಿಲೊ ಏಕ್ಕೆಂದರ ಸಮನವರ್ ಮತ್ುಿ ರ್ಾರ್ಕತ್ವದ ಕ್ಕ ರತೆ ಇದಕ್ಕೆ
ಕ್ಾರಣವಾಗಿದೆ

3 ರಾಜ್ಧಾನ್ ಮಸ ದೆ ಹಿೆಂಪ್ಡೆತ್
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಆೆಂಧರ ಪ್ರದೆೇಶಕ್ಕೆ ಮ ರು ರಾಜ್ಧಾನ್ಗಳನುನ ಘ ೇಷಣೆ ಮಾಡುವ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ನ್ಣಷರ್ವನುನ ಆೆಂಧರ
ಪ್ರದೆೇಶ ಸಕ್ಾಷರ ಕ್ಕ ನಗ ಹಿೆಂಪ್ಡೆದ್ಧದುಾ, ಸ್ತಎೆಂ ಜ್ಗನ್ ಮೊೇಹನ್ ರಡಿ್ ಸಕ್ಾಷರ 3 ರಾಜ್ಧಾನ್ ಮಸ ದೆರ್ನುನ ಆೆಂಧ್ರ
ಅಸೆಂಬಿೊರ್ಲಿೊ ಹಿೆಂದಕ್ಕೆ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ.
ಹಿನನಲ
 ಈ ಹಿೆಂದೆ ಸ್ತಎೆಂ ಆಗಿದಾ ಚೆಂದರಬಾಬು ರ್ಾರ್ು್ ಅವರು

ಅಮರಾವತ್ತರ್ನುನ ರಾಜ್ಧಾನ್ಯಾಗಿ ಘ ೇಷಣೆ ಮಾಡಿ ಅಲಿೊನ
ರೈತ್ರಿೆಂದ ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದ ಕ ಷ್ಟ್ ಭ ಮಿಗಳನುನ ರಾಜ್ಧಾನ್
ನ್ಮಾಷಣಕ್ಾೆಗಿ ವಶಕ್ಕೆ ಪ್ಡೆದ್ಧದಾರು. ಅಲೊದೆ ಹಲವಾರು
ವಲರ್ಗಳ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಕ್ಾಮಗ್ಾರಿ ಕ ಡ ನಡೆದ್ಧತ್ುಿ. ಆದರ ಬಳಕ
ಅಧಕ್ಾರಕ್ಕೆ ಬೆಂದ ವೈಎಸ್ ಆರ್ ಕ್ಾೆಂಗೆರಸ್ ಪ್ಕ್ಷ ಮ ರು
ರಾಜ್ಧಾನ್ಗಳನುನ ಘ ೇಷಣೆ ಮಾಡಿತ್ುಿ. ಈ ವಿವಾದ್ಧತ್
ಮಸ ದೆರ್ಲಿೊ ಕ್ಾರ್ಷಕ್ಾರಿ ರಾಜ್ಧಾನ್ಯಾಗಿ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣೆಂ, ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ರಾಜ್ಧಾನ್ಯಾಗಿ ಅಮರಾವತ್ತ,
ರ್ಾಯಯಾೆಂಗ ರಾಜ್ಧಾನ್ ಕನ ಷಲ್ ಜಲೊರ್ನುನ ಪ್ರಸಾಿಪಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ.
 ಈ ತ್ತರವಿಧೇಕರಣ ಮಸ ದೆರ್ನುನ ಪ್ರಶಿನಸ್ತ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷನಲಿೊ ಹಲವು ಅಜಷಗಳು ಸಲಿೊಕ್ಕಯಾಗಿದಾವು. ಇದ್ಧೇಗ
ಅಮರಾವತ್ತ ರೈತ್ರ ಮತ್ುಿ ಹಲವಾರು ವಲರ್ಗಳ ತ್ತೇವರ ಪ್ರತ್ತರ ೇಧದ ಹಿನನಲರ್ಲಿೊ ಆೆಂಧರಪ್ರದೆೇಶದ ರಾಜ್ಯ
ಸರಕ್ಾರವು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಮ ರು ರಾಜ್ಧಾನ್ ಮಸ ದೆರ್ನುನ ಹಿೆಂಪ್ಡೆರ್ಲು ನ್ಧಷರಿಸ್ತದೆ
ಸೆಂಸತ್ತಿಗೆ ಮಾತ್ರವೇ ಅಧಕ್ಾರ
 ರಾಜ್ಯದ ರಾಜ್ಧಾನ್ರ್ನುನ ಸಾಾಪಿಸುವ, ಬದಲಿಸುವ ಅಧಕ್ಾರ ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರಕ್ಕೆ ಇಲೊ. ಆ ಅಧಕ್ಾರ ಇರುವುದು
ಸೆಂಸತ್ತಿಗೆ ಮಾತ್ರ’. ಇದು ಆೆಂಧರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಮ ರು ರಾಜ್ಧಾನ್ಗಳನುನ ಸಾಾಪಿಸುವ ವೈಎಸ್ಆರ್ಸ್ತ ಸಕ್ಾಷರದ
ನ್ಧಾಷರದ ವಿರುದಿ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷನಲಿೊ ಅಜಷಗಳನುನ ಹಾಕಿರುವ ರೈತ್ರ ಪ್ರ ವಕಿೇಲರ ವಾದ.
 ರಾಜ್ಯದ ರಾಜ್ಧಾನ್ರ್ನುನ ಸಾಾಪಿಸುವ ಸೆಂಬೆಂಧ ಇರುವ ಅಧಕ್ಾರಗಳು ಮತ್ುಿ ಅನುಸರಿಸಬೇಕ್ಾದ ಪ್ರಕಿರಯೆಗಳ ಬಗೆ್
ಸೆಂವಿಧಾನದ 2ನೇ ಮತ್ುಿ 3ನೇ ವಿಧರ್ಲಿೊ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸೆಂವಿಧಾನದ 2ನೇ ಮತ್ುಿ 3ನೇ ವಿಧರ್ ಅಡಿ ನ ತ್ನ
ರಾಜ್ಯವನುನ ರಚಿಸ್ತ, ಅದರ ಭೌಗೆ ೇಳಕ ಗಡಿಗಳನುನ ನ್ಧಷರಿಸ್ತ, ರಾಜ್ಧಾನ್ರ್ನುನ ಗುರುತ್ತಸುವ ಅಧಕ್ಾರ ಸೆಂಸತ್ತಿಗೆ
ಮಾತ್ರವೇ ಇದೆ. ಹ ಸ ರಾಜ್ಧಾನ್ ರಚಿಸುವ ಸೆಂಬೆಂಧ ಸೆಂಸತ್ತಿನಲಿೊ ನ್ಣಷರ್ ಮೆಂಡಿಸ್ತ, ಅೆಂಗಿೇಕ್ಾರ ಪ್ಡೆರ್ಬೇಕು
ಮಸ ದೆಗಳು ಏನು ಹೇಳುತ್ಿವ?
 ಮ ರು ರಾಜ್ಧಾನ್ ಸಾಾಪ್ನ ಕುರಿತ್ು 2020ರ ಜ್ನವರಿರ್ಲಿೊ ಮಸ ದೆಗಳನುನ ಮೆಂಡಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ. ಅವುಗಳೆೆಂದರ,

‘ಆೆಂಧರಪ್ರದೆೇಶ ರಾಜ್ಧಾನ್ ಪ್ರದೆೇಶಾಭಿವ ದ್ಧಿ ಪ್ಾರಧಕ್ಾರ ರದುಾ ಮಸ ದೆ’ ಮತ್ುಿ ‘ಆೆಂಧರಪ್ರದೆೇಶ ವಿಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರೇಕರಣ
ಮತ್ುಿ ಎಲಾೊ ಪ್ರದೆೇಶಗಳ ಸಮಗರ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಮಸ ದೆ’.

 ಈ ಮಸ ದೆಗಳ ಪ್ರಕ್ಾರ, ರಾರ್ಲಸ್ತೇಮಾ ಭಾಗದ ಕನ ಷಲ್ ಅನುನ ರ್ಾಯಯಾೆಂಗ ರಾಜ್ಧಾನ್ಯಾಗಿ, ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ಿರ
ಭಾಗದ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣವನುನ ಕ್ಾಯಾಷೆಂಗ ರಾಜ್ಧಾನ್ಯಾಗಿ, ಅಮರಾವತ್ತರ್ನುನ ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ರಾಜ್ಧಾನ್ರ್ರ್ಾನಗಿ
ಪ್ರತೆಯೇಕಿಸಬೇಕು.
 ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಹಾಗ ರ್ಾಯಯಾೆಂಗಕ್ಕೆ ಸೆಂಬೆಂಧಪ್ಟಿ ಎಲೊ ಕಚೇರಿ ಮತ್ುಿ ವಿಭಾಗಗಳನುನ ಕನ ಷಲ್ಗೆ, ಆಡಳತ್ಕ್ಕೆ
ಸೆಂಬೆಂಧಪ್ಟಿ ಕಚೇರಿ ಹಾಗ ವಿಭಾಗಗಳನುನ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣಕ್ಕೆ ಸಾಳ್ಾೆಂತ್ರ ಮಾಡುವ ಸೆಂಬೆಂಧ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷಗೆ
ಸಕ್ಾಷರ ಅಜಷ ಸಲಿೊಸ್ತತ್ುಿ. ಅಮರಾವತ್ತರ್ಲಿೊ ವಿಧಾನಮೆಂಡಲವನುನ ಉಳಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆವುದಾಗಿ ಹೇಳತ್ುಿ. ಈ

ಮಸ ದೆಗಳಗೆ ವಿಧಾನಸಭೆ ಅನುಮೊೇದನ ನ್ೇಡಿದೆ. ಆದರ ವಿಧಾನ ಪ್ರಿಷತ್ನಲಿೊ ವೈಎಸ್ಆರ್ಸ್ತ ಪ್ಕ್ಷಕ್ಕೆ ಬಹುಮತ್
ಇಲೊದ ಕ್ಾರಣ, ಮಸ ದೆಗಳು ಅೆಂಗಿೇಕ್ಾರ ಪ್ಡೆದ್ಧಲೊ.
 ಈ ಮಸ ದೆಗಳನುನ ಜ್ುಲೈನಲಿೊ ಮತೆಿ ಮೆಂಡನ ಮಾಡಲಾಗಿದುಾ, ಇವುಗಳನುನ ಆಯೆೆ ಸಮಿತ್ತರ್ ಪ್ರಿಶಿೇಲನಗೆ
ಕಳುಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರ ಮಸ ದೆಗಳಗೆ ರಾಜ್ಯಪ್ಾಲರು ಸಹಿ ಹಾಕಿದಾಾರ ಎೆಂದು ತೆಲುಗುದೆೇಶೆಂ ಪ್ಕ್ಷ (ಟಿಡಿಪಿ)
ಆರ ೇಪಿಸ್ತದೆ.
ಆರ್ುಷ್ಾಮನ್ ಭಾರತ್
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ವಿಶವದಲೊೇ ಬ ಹತ್ ಸಾವಷತ್ತರಕ ಆರ ೇಗಯ
ಯೇಜ್ನ ಎೆಂಬ ಹಿರಿಮೆಗೆ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿರುವ 'ಆರ್ುಷ್ಾಮನ್ ಭಾರತ್'
ಯೇಜ್ನಗೆ ಮತ್ಿಷುಿ ಉತೆಿೇಜ್ನ ನ್ೇಡಲು ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸರಕ್ಾರ ಮುೆಂದಾಗಿದೆ.
ಇನುಮೆಂದೆ ಚಿಕಿತ್ಾಸ ವಚಚ 10 ದ್ಧನಗಳಲಿೊಯೆೇ ಮರುಪ್ಾವತ್ತ ಆಗಲಿದೆ.
 ಖಾಸಗಿ ಆಸಾತೆರಗಳಲಿೊ ಜ್ನಸಾಮಾನಯರಿಗೆ ಉತ್ಿಮ ಚಿಕಿತೆಸ ಮತ್ುಿ
ಹಚಿಚನ ಸೌಲಭಯಗಳನುನ ದೆ ರಕಿಸಲು ಯೇಜ್ನ ರ ಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಖಾಸಗಿ ಆಸಾತೆರಗಳ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ
ಹಚಿಚಸಲು ತ್ವರಿತ್ ಮರುಪ್ಾವತ್ತ, ಉತ್ಿಮ ಆಸಾತೆರಗೆ ಬಹುಮಾನ ಮೊದಲಾದ ಕರಮಗಳನುನ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗಿದೆ.
ಏನ್ದು ಯೇಜ್ನ ?
 ದೆೇಶದ 10 ಕ್ಕ ೇಟಿ ಬಡ ಕುಟುೆಂಬಗಳ 50 ಕ್ಕ ೇಟಿ ಜ್ನರಿಗೆ ವಾಷ್ಟ್ಷಕ ಐದು ಲಕ್ಷ ರ .ವರಗೆ ಆರ ೇಗಯ ವಿಮೆ
ಭದರತೆ ಒದಗಿಸುವ ದ್ಧಸರ್ಲಿೊ ಆರ್ುಷ್ಾಮನ್ ಭಾರತ್ ಪ್ರಧಾನಮೆಂತ್ತರ ಜ್ರ್ಾರ ೇಗಯ ಯೇಜ್ನ (ಎಬಿ ಪಿಎೆಂ-
ಜಎವೈ, ಸೆಂಕ್ಷಿಪ್ಿವಾಗಿ ಆರ್ುಷ್ಾಮನ್ ಭಾರತ್) ರ ಪಿಸ್ತದುಾ, ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಆರ ೇಗಯ ಪ್ಾರಧಕ್ಾರ (ಎನ್ಎಚ್
ಎ)ವು ಇದನುನ ಜಾರಿಗೆ ಳಸ್ತದೆ.
 ಆರ್ುಷ್ಾಮನ್ ಭಾರತ್' ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಅವರ ಮಹತ್ಾವಕ್ಾೆಂಕ್ಷಿ ಯೇಜ್ನಯಾಗಿದುಾ, 2018ರ
ಸಪ್ಿೆಂಬರ್ 23ರೆಂದು ಚಾಲನ ನ್ೇಡಿದಾಾರ
ಉದೆಾೇಶ ಮತ್ುಿ ಗುರಿ

 ಯೇಜ್ನಗೆ ಮುೆಂದ್ಧನ ದ್ಧನಗಳಲಿೊ ಹಚಿಚನ ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಖಾಸಗಿ ಆಸಾತೆರಗಳನುನ ಸೇರಿಸುವುದು ಸರಕ್ಾರದ

ಉದೆಾೇಶವಾಗಿದೆ. ಆ ಮ ಲಕ ಹಚುಚ ಜ್ನರಿಗೆ ಖಾಸಗಿ ಆಸಾತೆರಗಳಲಿೊ ಸಮಪ್ಷಕ ಚಿಕಿತೆಸ ಸ್ತಗುವೆಂತೆ
ನ ೇಡಿಕ್ಕ ಳುೆವುದು ನಮಮ ಗುರಿ
ಪ್ರತ್ತಯಬಾರಿಗ ಇ-ಕ್ಾಡ್ಷ
 ''ಯೇಜ್ನ ಜಾರಿರ್ ಆರೆಂಭದ್ಧೆಂದ ಇದುವರಗೆ ಪ್ರತ್ತ ಕುಟುೆಂಬಕ್ಕೆ ಒೆಂದೆ ೆಂದು ಆರ್ುಷ್ಾಮನ್ ಕ್ಾಡ್ಷ
ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ುಿ. ಆದರ, ಇನುನಮುೆಂದೆ ಪ್ರತ್ತಯಬಾ ಫ್ಲಾನುಭವಿಗ ಇ-ಕ್ಾಡ್ಷ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಇದರಿೆಂದ ಫ್ಲಾನುಭವಿಗಳು ಕಡಿಮೆ ಸಮರ್ದಲಿೊಯೆೇ ಆಸಾತೆರಗೆ ದಾಖಲಾಗಲು ಸಾಧಯವಾಗುವ ಜ್ತೆಗೆ ಅವರ
ಆತ್ಮವಿಶಾವಸ ಹಚಿಚಸಲಿದೆ
ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶಕ್ಕೆ 5ನೇ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಐದನೇ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣವಾದ ನ ೇಯಾ್
ಇೆಂಟರ್ರ್ಾಯಷನಲ್ ಏರ್ಪ್ರೇಟ್ಷ ನ್ಮಾಷಣಕ್ಕೆ ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಶೆಂಕುಸಾಾಪ್ನ ನರವೇರಿಸ್ತದರು.
 ನ ೇಯಾ್ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣವು ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಪ್ರವಾಸ ೇದಯಮ ಹಾಗ ಕ ಷ್ಟ್
ವಲರ್ ಅಭಿವ ದ್ಧಿಗೆ ನರವಾಗಲಿದೆ.
 ಹಾಗೆಯೆೇ ರಾಜ್ಯದಲಿೊರುವ
ದೆೇವಸಾಾನಗಳು ಮತ್ುಿ ಯಾತ್ಾರ
ಸಾಳಗಳಗೆ ತೆರಳಲು ಭಕಿರಿಗೆ
ಅನುಕ ಲ ಮಾಡಿಕ್ಕ ಡಲಿದೆ
 'ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದೆಂತ್ಹ ಭ ಚಾಛದ್ಧತ್
ರಾಜ್ಯದಲಿೊನ ಪ್ರವಾಸ ೇದಯಮಕ್ಕೆ
ನ ೇಯಾ್ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್
ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ ಭಾರಿ ಲಾಭ
ತ್ೆಂದುಕ್ಕ ಡಲಿದೆ.
 ಪ್ಶಿಚಮ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊನ ಕ ಷ್ಟ್
ಉತ್ಾಾದಕತೆರ್ ಸಾಮರ್ಥಯಷವು
ಗಣನ್ೇರ್ವಾಗಿ ಏರಿಕ್ಕಯಾಗಲಿದೆ.
ಸಣಣ ರೈತ್ರು ಸರಕುಗಳನುನ
ಸುಲಭವಾಗಿ, ದಕ್ಷತೆಯೆಂದ್ಧಗೆ ಹಾಗ
ಕ ಡಲೇ ರಫ್ುು ಮಾಡಲು ಅನುಕ ಲವಾಗಲಿದೆ

 ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶವು ಇನುನ ಮುೆಂದೆ 'ಉತ್ಿಮ್ ಸುವಿಧಾ ಮತ್ುಿ ನ್ರೆಂತ್ರ ನ್ವೇಶ್' ಎೆಂದು ಹಸರಾಗಲಿದೆ. ಈ
ಹ ಸ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣವು ನ ೇಯಾ್ ಮತ್ುಿ ಪ್ಶಿಚಮ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶಗಳನುನ ಜಾಗತ್ತಕ ನಕ್ಾಶರ್ಲಿೊ
ಮ ಡಿಸಲಿವ
 ಈ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣವು ಉತ್ಿರ ಭಾರತ್ದ ಲಾಜಸ್ತಿಕ್ಡ ಪ್ರವೇಶ ದಾವರವಾಗಲಿದೆ.
 ಇದು ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದ ಹತ್ಿನೇ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ ಮತ್ುಿ ಐದನೇ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ
ನ್ಲಾಾಣವಾಗಲಿದೆ. ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಯಾವ ರಾಜ್ಯವರ ಇಷುಿ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣಗಳನುನ
ಹ ೆಂದ್ಧಲೊ. ಅಲೊದೆ ಈ ಹಸ್ತರು ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣವು ದೆೇಶದ ಮೊದಲ ಮಾಲಿನಯಮುಕಿ ಏರ್ಪ್ರೇಟ್ಷ
ಎನ್ಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲಿದೆ.
 ಈ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣವು ಏಷ್ಾಯದಲಿೊಯೆೇ ಅತ್ಯೆಂತ್ ದೆ ಡ್ ಹಾಗ ಜ್ಗತ್ತಿನಲಿೊಯೆೇ
ರ್ಾಲೆನೇ ಅತ್ತ ದೆ ಡ್ ಏರ್ಪ್ರೇಟ್ಷ ಆಗಲಿದೆ. ಎನ್ಸ್ತಆರ್ ವಾಯಪಿಿರ್ಲಿೊ ಬರುತ್ತಿರುವ ಎರಡನೇ
ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ನ್ಲಾಾಣವಾಗಲಿದೆ.
 ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ ಪ್ರದೆೇಶವು ಏರ ೇ ಮತ್ುಿ ರ್ಾನ್ ಏರ ೇ ಚಟುವಟಿಕ್ಕಗಳನುನ ಹಾಗ ಎೆಂಆರ್ಒ
(ನ್ವಷಹಣೆ, ದುರಸ್ತಿ ಮತ್ುಿ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆ) ಸೌಲಭಯಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಸೆಂಪ್ರಣಷ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆ ನಡೆಸುವ
ಆರೆಂಭಿಸುವ ನ್ರಿೇಕ್ಷೆಯಿದೆ.
ಗರಿೇಬ್ ಕಲಾಯಣ್ ಅನನ ಯೇಜ್ನ:

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಪ್ರಧಾನ ಮೆಂತ್ತರ ಗರಿೇಬ್ ಕಲಾಯಣ್ ಅನನ ಯೇಜ್ನ ಅಡಿರ್ಲಿೊ, ಪ್ರತ್ತೇ ವಯಕಿಿಗೆ ಪ್ರತ್ತೇ ತ್ತೆಂಗಳು
ಐದು ಕ್ಕ.ಜ. ಆಹಾರ ಧಾನಯವನುನ ಉಚಿತ್ವಾಗಿ ನ್ೇಡುವುದನುನ 2022ರ ಮಾಚ್ಷವರಗೆ ವಿಸಿರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಯೇಜ್ನರ್ ವಿವಿಧ ಹೆಂತ್ಗಳು
 ಯೇಜ್ನರ್ ಮೊದಲ ಹೆಂತ್ವು 2020ರ ಏಪಿರಲ್–ಜ್ ನ್, ಎರಡನೇ ಹೆಂತ್ವು 2020ರ ಜ್ುಲೈ–ನವೆಂಬರ್,
ಮ ರನೇ ಹೆಂತ್ವು 2021ರ ಮೆೇ–ಜ್ ನ್ ಮತ್ುಿ ರ್ಾಲೆನೇ ಹೆಂತ್ವು 2021ರ ಜ್ುಲೈ–ನವೆಂಬರ್ವರಗೆ
ಜಾರಿರ್ಲಿೊತ್ುಿ. ಈ ತ್ತೆಂಗಳಲಿೊ ಯೇಜ್ನರ್ು ಕ್ಕ ನಯಾಗಬೇಕಿತ್ುಿ. ಈಗ, ಇನ ನ ರ್ಾಲುೆ ತ್ತೆಂಗಳಗೆ
ಯೇಜ್ನರ್ನುನ ವಿಸಿರಿಸಲಾಗಿದೆ.
PMGKAY ಕುರಿತ್ು
 ಮಾಚ್ಷ 2020 ರಲಿೊ ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ -19 ಏಕ್ಾಏಕಿ ಮರ್ಧಯ ಸಕ್ಾಷರವು PMGKAY ಅನುನ ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸ್ತತ್ು. ಈ
ಯೇಜ್ನರ್ಡಿರ್ಲಿೊ, NFSA ರ್ ಸುಮಾರು 80 ಕ್ಕ ೇಟಿ ಫ್ಲಾನುಭವಿಗಳಗೆ ಪ್ರತ್ತ ವಯಕಿಿಗೆ ತ್ತೆಂಗಳಗೆ 5
ಕ್ಕಜರ್ಷುಿ ಹಚುಚವರಿ ಉಚಿತ್-ವಚಚದ ಆಹಾರ-ಧಾನಯಗಳನುನ (ಅಕಿೆ/ಗೆ ೇಧ) ಸಕ್ಾಷರ ವಿತ್ರಿಸಲು
ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸ್ತತ್ು.

 ಇಲಿೊರ್ವರಗೆ, ಇಲಾಖೆರ್ು ರಾಜ್ಯಗಳು/ಕ್ಕೇೆಂದಾರಡಳತ್ ಪ್ರದೆೇಶಗಳಗೆ ಸುಮಾರು 600 LMT ಆಹಾರ

ಧಾನಯಗಳನುನ ಹೆಂಚಿಕ್ಕ ಮಾಡಿದೆ, ಇದು ಆಹಾರ ಸಬಿಸಡಿರ್ಲಿೊ ಸುಮಾರು 2.07 ಲಕ್ಷ ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ ಪ್ಾಯಿಗಳಗೆ
ಸಮರ್ಾಗಿದೆ.
ಕಲಿೊದಾಲು ತ್ಾಯಜ್ಯದ್ಧೆಂದ ಆಭರಣ ಸ ಷ್ಟ್ಿ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಜಾಖಷಡ್ ನ ಧರ್ಾಾದ್ ನಲಿೊನ ಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರೇರ್ ಗಣಿಗ್ಾರಿಕ್ಕ ಮತ್ುಿ ಇೆಂಧನ ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ
ಸೆಂಸಾರ್ಲಿೊನ ಸೆಂಶ ೇಧಕರು ಕಲಿೊದಾಲಿನ್ೆಂದ ಆಭರಣಗಳನುನ ತ್ಯಾರಿಸುವ ವಿಧಾನವನುನ ಕೆಂಡುಹಿಡಿದ್ಧದಾಾರ.
 ಕಲಿೊದಾಲಿನ್ೆಂದ ತ್ಯಾರಾಗುವ ಅಲೆಂಕ್ಾರಿಕ ಸಾಮಗಿರ ಹಗುರ ಮಾತ್ರವಲೊದೆ ದ್ಧೇಘ್ಷ ಬಾಳಕ್ಕರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ
ಎೆಂದು ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳು ತ್ತಳಸ್ತದಾಾರ. ಕಲಿೊದಾಲ ತ್ಾಯಜ್ಯದ್ಧೆಂದ ಆಭರಣಗಳನುನ ಸೆಂಶ ೇಧಕರು ರ ಪಿಸ್ತದಾಾರ.
ಆರ ೀಗಯ ಸಿಂಬಿಂಧಿತ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ನ ೇರ ೇವೈರಸ್
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನ್ೇರು ಹಾಗ ಆಹಾರದ್ಧೆಂದ ಮನುಷಯರಿಗೆ ಹರಡುವ ಮಾರಕ ನ ೇರ ೇವೈರಸ್ನ ಪ್ರಕರಣಗಳು
ಕ್ಕೇರಳದ ವರ್ರ್ಾಡು ಜಲೊರ್ಲಿೊ ದ ಢಪ್ಟಿಿವ.
ನ ರ ವೈರಸ್ ಎೆಂದರೇನು?
 ನ ೇರ ೇವೈರಸ್ ಎನುನವುದು ಜ್ಠರಕರುಳನ ಕ್ಾಯಿಲಗೆ

ಕ್ಾರಣವಾಗುವ ವೈರಸ್ಗಳ ಗುೆಂಪ್ು.
ನ ೇರ ೇವೈರಸ್ ಲಕ್ಷಣಗಳೆೇನು?
 ಈ ವೈರಸ್ ಹ ಟೆಿರ್ ಭಾಗದಲಿೊ ಮತ್ುಿ ಕರುಳನಲಿೊ ಉರಿಗೆ

ಕ್ಾರಣವಾಗುತ್ಿದೆ. ಜ್ತೆಗೆ ವಿಪ್ರಿೇತ್ ವಾೆಂತ್ತ ಮತ್ುಿ ಅತ್ತಸಾರ ಉೆಂಟಾಗುತ್ಿದೆ.
 ನ ೇರ ೇವೈರಸ್ ಆರ ೇಗಯವೆಂತ್ ಜ್ನರಿಗೆ ಹಚುಚ ಅಪ್ಾರ್ ಉೆಂಟುಮಾಡುವುದ್ಧಲೊ. ಆದರ ಚಿಕೆ ಮಕೆಳು,
ವ ದಿರಲಿೊ ಹಾಗ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಸಯಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುವವರಲಿೊ ಗೆಂಭಿೇರ ಸವರ ಪ್ದ ಸಮಸಯ
ಉೆಂಟುಮಾಡಬಲೊದು.
 ಈ ಪ್ಾರಣಿಜ್ನಯ ಕ್ಾಯಿಲರ್ು ಸ ೇೆಂಕು ತ್ಗುಲಿದ ವಯಕಿಿಯಿೆಂದ ನೇರವಾಗಿ ಮತೆ ಿಬಾರಿಗೆ ಹರಡಬಲೊದು. ಸ ೇೆಂಕಿತ್
ವಯಕಿಿ ಮಲ ಹಾಗ ವಾೆಂತ್ತಯಿೆಂದ ವೈರಸ್ ಹರಡುವುದು ಸಾಧಯ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ ರ ೇಗವು ಬಹಳ ವೇಗವಾಗಿ ಹಬುಾವುದರಿೆಂದ
ಅದರ ಬಗೆ್ ಬಹಳ ಎಚಚರಿಕ್ಕ ಹ ೆಂದುವುದು ಅಗತ್ಯ. ಕ್ಾಯಿಲ ಆರೆಂಭವಾದ ಎರಡು ದ್ಧನಗಳ ಬಳಕ ವೈರಸ್
ಇನ ನಬಾರಿಗೆ ಹರಡಬಲೊದು.
 ಭೆೇದ್ಧ, ಹ ಟೆಿ ನ ೇವು, ವಾೆಂತ್ತ, ವಾಕರಿಕ್ಕ, ಜ್ವರ, ತ್ಲ ನ ೇವು ಮತ್ುಿ ಮೆೈ ಕ್ಕೈ ನ ೇವು ಇದರ ಸಾಮಾನಯ
ಲಕ್ಷಣಗಳ್ಾಗಿವ. ನ್ರೆಂತ್ರ ವಾೆಂತ್ತ ಮತ್ುಿ ಭೆೇದ್ಧ ನ್ಜ್ಷಲಿೇಕರಣಕ್ಕೆ ಹಾಗ ಇತ್ರ ಸಮಸಯಗಳಗೆ ಎಡೆಮಾಡಿಕ್ಕ ಡಲಿದೆ.

ಆಯೆಂಟಿ ಮೆೈಕ್ಕ ರಬಿರ್ಲ್ ರಸ್ತಸಿನ್ಸ (ಎಎೆಂಆರ್)

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ಮತ್ುಿ ಅದರ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಿಗಳು ಜ್ಗತ್ಿನನೇ ಬಚಿಚ ಬಿೇಳಸ್ತರುವ ಬನನಲಿೊಯೆೇ ಹ ಸ ಸ ೇೆಂಕು
ಸದ್ಧಾಲೊದೆ ಭಾರತ್ದಲಿೊ ವಾಯಪಿಸುತ್ತಿದೆ ಎೆಂದು ವಿಶವ ಆರ ೇಗಯ ಸೆಂಸಾ ಎಚಚರಿಸ್ತದೆ.
 'ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ಬಳಕ ಆಯೆಂಟಿ ಮೆೈಕ್ಕ ರಬಿರ್ಲ್ ರಸ್ತಸಿನ್ಸ (ಎಎೆಂಆರ್) ಎೆಂಬ ಸ ೇೆಂಕು ತ್ತೇವರಗತ್ತರ್ಲಿೊ ವಾಯಪಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಏನ್ದು ಎಎೆಂಆರ್?
 ಬಾಯಕಿಿೇರಿಯಾ ಮತ್ುಿ ವೈರಾಣುಗಳು ವಯಕಿಿರ್ ರ ೇಗ ನ್ರ ೇಧಕ ಶಕಿಿರ್ನುನ ದುಬಷಲಗೆ ಳಸುವುದೆೇ ಆಯೆಂಟಿ
ಮೆೈಕ್ಕ ರೇಬಿರ್ಲ್ ರಸ್ತಸಿನ್ಸ ಎೆಂದು ತ್ಜ್ಞರು ವಿವರಿಸ್ತದಾಾರ. ಯಾವುದೆೇ ವಯಕಿಿರ್ಲಿೊ ಎಎೆಂಆರ್ ಕ್ಾಣಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡರ
ಆಯೆಂಟಿ ಬಯೇಟಿಕ್ಡ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಯಾವುದೆೇ ಮಾತೆರ, ಔಷಧಗಳು ಸಹ ಪ್ರಿಣಾಮಕ್ಾರಿಯಾಗುವುದ್ಧಲೊ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ ಎಎೆಂಆರ್
ನ್ೆಂದ ಸಾವು ಸಹ ಸೆಂಭವಿಸುವ ಅಪ್ಾರ್ ಇದೆ ಎೆಂದು ಡಬ ೊಯಎಚ್ಒ ತ್ತಳಸ್ತದೆ.
ಸ ೇೆಂಕು ತ್ಗುಲುವುದು ಹೇಗೆ?
 ವೈದಯರ ನ್ದೆೇಷಶನದೆಂತೆ ರ ೇಗಿಗಳು ಆಯೆಂಟಿ ಬಯೇಟಿಕ್ಡಸ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಲು ನ್ಲಷಕ್ಷಿಸ್ತದಾಗ

 ನ್ರ್ಮಿತ್ವಾಗಿ ಕ್ಕೈ ತೆ ಳೆರ್ದ್ಧರುವುದು ಸೇರಿ ನೈಮಷಲಯ ಕ್ಾಪ್ಾಡದೆ ಇದಾಾಗ
 ಪ್ದೆೇ ಪ್ದೆೇ ವಿದೆೇಶಕ್ಕೆ ತೆರಳುವವರಿೆಂದ ಬೇರರ್ವರಿಗೆ ಸ ೇೆಂಕು ಹರಡುವ ಸಾಧಯತೆ ಹಚುಚ
ಓಮಿಕ್ಾರನ್
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದಲಿೊ ಕ್ಾಣಿಸ ೆಂಡಿರುವ ಹ ಸ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರ ವಿಶವಕ್ಕೆ ಮತೆ ಿಮೆಮ
ಬದರಿಕ್ಕವರಡು್ತ್ತಿದೆ. ಇದು ಡೆಲಾಿ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಕಿೆೆಂತ್ ಹಚುಚ ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿ ಎೆಂದು ನೆಂಬಲಾಗಿದುಾ, ಕಳೆದ ಒೆಂದು
ವಾರದಲಿೊ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದಲಿೊ ಹ ಸ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಶೇಕಡ 200 ರಷುಿ ಹಚಾಚಗಿದೆ.
 ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದ್ಧೆಂದ ಹುಟಿಿಕ್ಕ ೆಂಡ ಈ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರವು
ಹಾೆಂಗ್ ಕ್ಾೆಂಗ್, ಇಸರೇಲ್ ಮತ್ುಿ ಬ ೇಟಾಸವರ್ಾ
ದೆೇಶಗಳಗೆ ವಾಯಪಿಸ್ತದೆ. ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳು ಇದನುನ ಭಯಾನಕ
ಮತ್ುಿ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಕ್ಕಟಿ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಿ ಎೆಂದು
ಅಭಿಪ್ಾರರ್ಪ್ಟಿಿದಾಾರ.
ಹ ಸ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಿ ಹಸರೇನು?
 ಈ ಹ ಸ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರವನುನ ಓಮಿಕ್ಾರನ್ (B.1.1.529) ಎೆಂದು ಹಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರವು ಒಟುಿ
50 ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ ಎೆಂದು ಅೆಂದಾಜ್ು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಹ ಸ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಿ 30 ಸಾೈಕ್ಡ
ಪ್ರರೇಟಿೇನ್ ಹ ೆಂದ್ಧದುಾ, ಡೆಲಾಿ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಕಿೆೆಂತ್ ಹಚುಚ ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿ ಎೆಂದು ತ್ಜ್ಞರು ಹೇಳದಾಾರ.
ಈ ಓಮಿಕ್ಾರನ್ ಎಷುಿ ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿ?

 ಆತ್ೆಂಕಕ್ಾರಿ ಸೆಂಗತ್ತಯೆೆಂದರ, ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರದ 50 ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಗಳವ. ಈ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರವು ಕೊಸಿರ್ನೆಂತ್ತದುಾ,

ಮತ್ುಿ ಹಿೆಂದೆ ಹರಡುವ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಕಿೆೆಂತ್ ಸೆಂಪ್ರಣಷವಾಗಿ ಭಿನನವಾಗಿದೆ. ಸಾೈಕ್ಡ ಪ್ರರೇಟಿೇನ್ ಲಸ್ತಕ್ಕ ಕ್ಕಲಸ
ಮಾಡುವ ದೆೇಹದ ಭಾಗವಾಗಿದುಾ, ಈ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರದ ಮೆೇಲ ಲಸ್ತಕ್ಕ ಪ್ರಿಣಾಮಕ್ಾರಿಯಾಗದ್ಧರುವ
ಸಾಧಯತೆರ್ ಹಚಿಚದೆ.
ಲಸ್ತಕ್ಕ ಅದರ ಮೆೇಲ ಪ್ರಿಣಾಮ ಬಿೇರುವುದ್ಧಲೊವೇ?

 ಈಗ ಸದಯ ಲಭಯವಿರುವ ಲಸ್ತಕ್ಕಗಳು ಚಿೇರ್ಾ ವೈರಸ್ ಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿವ. ಆದರ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದಲಿೊ
ಪ್ತೆಿಯಾಗಿರುವ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರಿ ವೈರಸ್ ಭಿನನವಾಗಿರುವುದರಿೆಂದ ಈ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರದ ವಿರುದಿ ಈಗಿನ ಲಸ್ತಕ್ಕ
ಪ್ರಿಣಾಮಕ್ಾರಿಯಾಗಿದಾರ ಅದರ ದಕ್ಷತೆರ್ನುನ ಈ ವೈರಸ್ ಕಡಿಮ ಮಾಡಬಹುದು.
ಈ ಹ ಸ ತ್ಳ ಎಲಿೊೆಂದ ಬೆಂತ್ು?
 ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರದ ಮ ಲವು ಇನ ನ ಸಾಷಿವಾಗಿಲೊ, ಆದರ ಇದು HIV/AIDS ಸ ೇೆಂಕಿಗೆ ಒಳಗ್ಾದವರಿೆಂದ
ಹರಡಿದೆ ಎೆಂದು ನೆಂಬಲಾಗಿದೆ. ಮೆೇ 2020 ರಲಿೊ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದಲಿೊ ಕೆಂಡುಬೆಂದ ಬಿೇಟಾ ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರವು
ಏಡ್ಸ ಸ ೇೆಂಕಿತ್ ವಯಕಿಿಯಿೆಂದ ಹರಡಿತ್ು.
ಭಾರತ್ ಸಕ್ಾಷರದ ತ್ಕ್ಷಣ ಕರಮ:
 ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರದ ಬಗೆ್ ಹಚುಚತ್ತಿರುವ ಕ್ಾಳಜರ್ನುನ ಗಮನದಲಿೊಟುಿಕ್ಕ ೆಂಡು, ಭಾರತ್ದ ಕ್ಕೇೆಂದರ ಆರ ೇಗಯ
ಸಚಿವಾಲರ್ವು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾ, ಹಾೆಂಗ್ ಕ್ಾೆಂಗ್ ಮತ್ುಿ ಬ ೇಟಾಸವರ್ಾದ್ಧೆಂದ ಆಗಮಿಸುವ ಅರ್ಥವಾ ಹ ರಡುವ
ಪ್ರಯಾಣಿಕರನುನ ಕಟುಿನ್ಟಾಿಗಿ ಪ್ರಿೇಕ್ಷಿಸಲು ರಾಜ್ಯಗಳಗೆ ನ್ದೆೇಷಶನ ನ್ೇಡಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ, ಕಲೆ ಮತುು ಸಿಂಸೆೃತಿ ಸಿಂಬಿಂಧಿತ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವ 2021

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಮ ರು ದ್ಧನಗಳ ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವ 2021 ಗೆಂಗ್ಾ ನದ್ಧ ಮತ್ುಿ ಅದರ ಉಪ್ನದ್ಧಗಳ ಪ್ುನರುಜೆೇವನದ ಬಗೆ್
ಸಕ್ಾರಾತ್ಮಕ ನ್ಣಷರ್ಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಮುಕ್ಾಿರ್ಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
 ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವದ ಈ ಐದನೇ ಆವ ತ್ತಿರ್ನುನ ಗೆಂಗ್ಾ ಜ್ಲಾನರ್ನ ಪ್ರದೆೇಶದಾದಯೆಂತ್ ಆಚರಿಸುವ ಮತ್ುಿ ದೆೇಶದ 150
ಕ ೆ ಹಚುಚ ಜಲೊಗಳನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡು 'ನದ್ಧ ಉತ್ಸವ' ಎೆಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಗೆಂಗ್ಾ ಟಾಸ್ೆ ಫೆರೇಸ್ಷ ಬಾಯೆಂಡ್ನ ಪ್ರದಶಷನದೆ ೆಂದ್ಧಗೆ `ಮಶಾಲ್' ಅನುನ ಬಳಗಿಸುವ ಮ ಲಕ `ಮೆೇರಿ ಗೆಂಗ್ಾ ಮೆೇರಿ
ಶಾನ್' ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ಚಾಲನ ಕ ಡ ನ್ೇಡಲಾಯಿತ್ು.
 ಗೆಂಗ್ಾನದ್ಧರ್ನುನ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ನದ್ಧರ್ರ್ಾನಗಿ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸ್ತದ ದ್ಧನವಾದ ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವವನುನ ಪ್ರತ್ತ ವಷಷ ನವೆಂಬರ್ 4
ರೆಂದು 'ಸವಚ್ಛ ಗೆಂಗ್ಾ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಮಿಷನ್' ಆಚರಿಸುತ್ಿದೆ.
ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವದ ಬಗೆ್
 ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವ, ಗೆಂಗ್ಾ ನದ್ಧರ್ ವೈಭವವನುನ ಆಚರಿಸುವ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮವನುನ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಗೆಂಗ್ಾ ಕ್ೌನ್ಸಲ್ (NGC)
ಜಾರಿಗೆ ಳಸ್ತದ ಗೆಂಗ್ಾ ಸವಚಛತೆರ್ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಮಿಷನ್ನ್ೆಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಇದು ಮ ರು ದ್ಧನಗಳ
ಹಬಾವಾಗಿದ್. ಇದು ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಸಹಭಾಗಿತ್ವವನುನ ಉತೆಿೇಜಸುತ್ಿದೆ.
 ಈ ಉತ್ಸವವನುನ ಕಥ ಹೇಳುವುದು, ಜಾನಪ್ದ ಕಥಗಳು, ಪ್ರಖಾಯತ್ ವಯಕಿಿಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಸೆಂವಾದಗಳು, ರಸಪ್ರಶನಗಳು,
ಸೆಂಗಿೇತ್ ಮತ್ುಿ ನ ತ್ಯ ಪ್ರದಶಷನಗಳು ಮತ್ುಿ ಸಾೆಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಲಾ ಪ್ರಕ್ಾರಗಳು, ಪ್ರದಶಷನಗಳು ಮತ್ುಿ ಫೆರೇಟೆ ೇ
ಗ್ಾಯಲರಿಗಳನುನ ಪ್ರದಶಿಷಸುವ ಮ ಲಕ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವದ ಉದೆಾೇಶವೇನು?
 ನದ್ಧರ್ನುನ ಪ್ುನರುಜೆೇವನಗೆ ಳಸಲು ವಿವಿಧ ಜ್ನರನುನ ಸೆಂಪ್ಕಿಷಸುವ ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದ ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವವನುನ

ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಇದು ಸೆಂವಾದಗಳ ಮ ಲಕ ಸ ಕ್ಷಮ ಪ್ರಿಸರ ಸಮಸಯಗಳನುನ ಪ್ರಿಹರಿಸಲು ಪ್ರರ್ತ್ತನಸುತ್ಿದೆ.
ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವವನುನ ಎಲಿೊ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ?
 ಗೆಂಗ್ಾ ಉತ್ಸವವನುನ ನದ್ಧರ್ ದಡದಲಿೊ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಪ್ರಯಾಗರಾಜ್ನಲಿೊ ಇದನುನ ಗೆಂಗ್ಾ

ನದ್ಧ ಮತ್ುಿ ರ್ಮುರ್ಾ ನದ್ಧರ್ ಸೆಂಗಮದಲಿೊ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಉಜ್ೆಯಿನ್ರ್ಲಿೊ ಇದನುನ ಶಿಪ್ಾರ ನದ್ಧರ್ಲಿೊ
ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.


ಬಿಸಾಷ ಮುೆಂಡಾ ಜ್ನಮಜ್ರ್ೆಂತ್ತ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಬಿಸಾಷ ಮುೆಂಡಾ ಅವರ ಜ್ನಮದ್ಧನವಾದ ನವೆಂಬರ್ 15 ಅನುನ 'ಜ್ೆಂಜಾಟಿರ್ ಗ್ೌರವ್ ದ್ಧವಸ್'
ಎೆಂದು ಆಚರಿಸಲು ಐತ್ತಹಾಸ್ತಕ ನ್ಧಾಷರವನುನ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಲಾಗಿದೆ ಎೆಂದು ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ತ್ತಳಸ್ತದಾಾರ.
ಬಿಸಾಷ ಮುೆಂಡಾ ಯಾರು?
 ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಬುಡಕಟುಿ ಸಮುದಾರ್ಗಳು ಅವನನುನ ದೆೇವರೆಂದು ಪ್ರಿಗಣಿಸುತ್ಾಿರ. ಭಾರತ್ದ

ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯದಲಿೊ ಬಿಸಾಷ ಮುೆಂಡಾ ಮಹತ್ವದ ಪ್ಾತ್ರ ವಹಿಸ್ತದಾರು. ಅವರು ಶ ೇಷಕ ಬಿರಟಿಷ್ ವಸಾಹತ್ುಶಾಹಿ
ವಯವಸಾರ್ ವಿರುದಿ ಹ ೇರಾಡಿದರು. ಅವರು ಮುೆಂಡಾ ಬುಡಕಟಿಿಗೆ ಸೇರಿದವರು. ಅವರು ಇೆಂದ್ಧನ ಬಿಹಾರ
ಮತ್ುಿ ಜಾಖಷೆಂಡ್ನ ಬುಡಕಟುಿ ಬಲ್ಿನಲಿೊ 19 ನೇ ಶತ್ಮಾನದಲಿೊ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಬುಡಕಟುಿ ಸಹಸರಮಾನದ
ಧಾಮಿಷಕ ಚಳುವಳರ್ ನೇತ್ ತ್ವ ವಹಿಸ್ತದಾರು.
ಜ್ೆಂಜಾಟಿರ್ ಗ್ೌರವ್ ದ್ಧವಸ್

 ಬುಡಕಟುಿ ಜ್ರ್ಾೆಂಗದ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರರ್ ಹ ೇರಾಟಗ್ಾರರ ಸಮರಣಾರ್ಥಷ ಜ್ೆಂಜಾಟಿರ್ ಗ್ೌರವ್ ದ್ಧವಸ್
ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತ್ದ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯ ಚಳವಳರ್ಲಿೊ ಬುಡಕಟುಿ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯ ಹ ೇರಾಟಗ್ಾರರು ಮಾಡಿದ
ತ್ಾಯಗದ ಬಗೆ್ ಮುೆಂಬರುವ ಪಿೇಳಗೆಗೆ ಅರಿವು ಮ ಡಿಸಲು ಈ ದ್ಧನವು ಪ್ರರ್ತ್ತನಸುತ್ಿದೆ. ಆದ್ಧವಾಸ್ತಗಳು ತ್ಮಮ
ಸಾೆಂಸೆ ತ್ತಕ ಪ್ರೆಂಪ್ರರ್ನುನ ಸೆಂರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ುಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹಮೆಮ ಮತ್ುಿ ಆತ್ತರ್ಥಯದೆಂತ್ಹ ಭಾರತ್ತೇರ್
ಮೌಲಯಗಳನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಮಾಡಿದ ಪ್ರರ್ತ್ನಗಳನುನ ಗುರುತ್ತಸಲು ಈ ದ್ಧನವನುನ ಪ್ರತ್ತ ವಷಷ
ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ದ್ಧನದ ಮಹತ್ವ
 ಜ್ೆಂಜಾಟಿರ್ ಗ್ೌರವ್ ದ್ಧವಸ್ ಭಾರತ್ದ ಬುಡಕಟುಿ ಸಮುದಾರ್ಗಳ ವೈಭವದ ಇತ್ತಹಾಸ ಮತ್ುಿ ಅವರ
ಸಾೆಂಸೆ ತ್ತಕ ಪ್ರೆಂಪ್ರರ್ನುನ ಅೆಂಗಿೇಕರಿಸುತ್ಿದೆ.

ಭೌಗ ೀಳಿಕ ಮತುು ಪರಿಸರ ಸಿಂಬಿಂಧಿತ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಪ್ಾಯೆಂಪ್ರೇರ್ ಕ್ಕೇಸರಿ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಜ್ಮುಮ ಮತ್ುಿ ಕ್ಾಶಿಮೇರ ಪ್ರಪ್ೆಂಚದಾದಯೆಂತ್ ಕ್ಕೇಸರಿ ಕ ಷ್ಟ್ಗೆ ಹಸರುವಾಸ್ತಯಾಗಿದೆ. ಇೆಂದು ಕ್ಾಶಿಮೇರವು
ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಕ್ಕೇಸರಿ ಪ್ರಧಾನ ಉತ್ಾಾದಕವಾಗಿದೆ.
 ಕ್ಕೇಸರಿರ್ನುನ ಮುಖಯವಾಗಿ ಶಿರೇನಗರಕ್ಕೆ ಸಮಿೇಪ್ವಿರುವ ಪ್ಾೆಂಪ್ರೇರ್ನಲಿೊರುವ

ಹ ಲಗಳಲಿೊ ಬಳೆರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಪ್ಾೆಂಪ್ರೇರ್ ಅನುನ ಕ್ಾಶಿಮೇರದ 'ಕ್ಕೇಸರಿ
ಪ್ಟಿಣ' ಎೆಂದು ಕರರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಕ್ಕ ರೇಕಸ್ ಹ ವಿನ್ೆಂದ ಪ್ಡೆದ ಕ್ಕೇಸರಿ, ವಿವಿಧ ಪ್ಾಕಪ್ದಿತ್ತಗಳನುನ ವಧಷಸುವ
ಬಣಣಕ್ಾೆಗಿ ಬಳಸುವ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಜ್ನಪಿರರ್ ಮಸಾಲಗಳಲಿೊ ಒೆಂದಾಗಿದೆ.
2070ರ ವೇಳೆ ಇೆಂಗ್ಾಲಮುಕಿ ಭಾರತ್

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಗ್ಾೊಸ ್ೇದಲಿೊ ನಡೆರ್ುತ್ತಿರುವ ಜಾಗತ್ತಕ ಹವಾಮಾನ ಶ ೆಂಗಸಭೆರ್ಲಿೊ ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ
ಅವರು 2070ರ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತ್ವನುನ ಇೆಂಗ್ಾಲಮುಕಿ ದೆೇಶವರ್ಾನಗಿ ಪ್ರಿವತ್ತಷಸುವುದಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸ್ತದಾಾರ. ಹವಾಮಾನ
ಮಾಲಿನಯದ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಅವರು ಐದು ಭರವಸಗಳನುನ ನ್ೇಡಿದಾಾರ.
 ಸೆಂಪ್ನ ಮಲಗಳ ಪ್ರಜ್ಞಾಪ್ರವಷಕ ಬಳಕ್ಕರ್ನುನ ಅಳವಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆವುದು ಹಾಗ ಮತ್ತಹಿೇನ ಬಳಕ್ಕರ್ನುನ

ತೆ ಡೆದುಹಾಕುವ- 'ವಿಶವ ಜೇವನ' ಎೆಂಬ ಜಾಗತ್ತಕ ಚಳವಳರ್ನುನ 'ಜೇವನ ವಿಧಾನ ಬದಲಾವಣೆ'ರ್ರ್ಾನಗಿ
ಮಾಡಿಕ್ಕ ಳೆಬೇಕು ಎೆಂದು ಜಾಗತ್ತಕ ರ್ಾರ್ಕರಿಗೆ ಅವರು ಮನವಿ ಮಾಡಿದಾಾರ.
ಮೊೇದ್ಧ ಘ ೇಷಣೆಗಳು
 2030ರ ವೇಳೆಗೆ ದೆೇಶದಲಿೊ 450-500 ಗಿಗ್ಾವಾಟ್ನಷುಿ ವಿದುಯತ್ ಅನುನ ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಮ ಲಗಳೆಂದ

ಉತ್ಾಾದ್ಧಸಲಾಗುವುದು
 2030ರ ವೇಳೆಗೆ ದೆೇಶಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ವಿದುಯತ್ನಲಿೊ ಶೇ 50ರಷಿನುನ ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಮ ಲಗಳೆಂದ
ಉತ್ಾಾದ್ಧಸಲಾಗುವುದು
 2030ರ ವೇಳೆಗೆ ಇೆಂಗ್ಾಲದ ಹ ರಸ ಸುವಿಕ್ಕರ್ನುನ ಶೇ 45ರಷುಿ ಕಡಿತ್ ಮಾಡಲಾಗುವುದು (ಈ ಹಿೆಂದೆ 2030ರ
ವೇಳೆಗೆ ಶೇ 35ರಷುಿ ಕಡಿತ್ ಮಾಡುವ ಗುರಿ ಹಾಕಿಕ್ಕ ಳೆಲಾಗಿತ್ುಿ
 2030ರ ವೇಳೆಗೆ ರೈಲವರ್ ಇೆಂಗ್ಾಲ ಹ ರಸ ಸುವಿಕ್ಕರ್ನುನ ಶೇ 100ರಷುಿ ಕಡಿತ್ ಮಾಡಲಾಗುವುದು. ಇದರಿೆಂದ
ವಾಷ್ಟ್ಷಕ 6 ಕ್ಕ ೇಟಿ ಟನ್ ಇೆಂಗ್ಾಲದ ಮಾಲಿನಯ ಕಡಿಮೆಯಾಗಲಿದೆ
 2030ರ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತ್ದ ವಾಷ್ಟ್ಷಕ ಇೆಂಗ್ಾಲ ಹ ರಸ ಸುವಿಕ್ಕರ್ಲಿೊ 100 ಕ್ಕ ೇಟಿ ಟನ್ನಷುಿ ಕಡಿಮೆ
ಮಾಡಲಾಗುವುದು.
ದ್ಧವೇಪ್ ರಾಷರಗಳಗೆ ನರವು

 ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯಿೆಂದ ಅಪ್ಾರ್ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಣಣ ದ್ಧವೇಪ್ ರಾಷರಗಳ ನರವಿಗ್ಾಗಿ ಭಾರತ್ವು

‘ರಸ್ತಲಿರ್ೆಂಟ್ ಐಲಾಯೆಂಡ್ ಸಿೇಟ್ಸ’ (ಐಆರ್ಐಎಸ್) ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಕ್ಕೆ ಚಾಲನ ನ್ೇಡಿದೆ.
 ಈ ರಾಷರಗಳಲಿೊ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆರ್ನುನ ತ್ಡೆಗಟಿಲು ಮತ್ುಿ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆರ್
ದುಷಾರಿಣಾಮಗಳನುನ ತ್ಡೆಗಟಿಲು ದೆ ಡ್ ರಾಷರಗಳು ಶರಮಿಸಬೇಕಿದೆ’ ಎೆಂದು ಕರ ನ್ೇಡಿದಾಾರ.
 ಈ ದೆೇಶಗಳಲಿೊ ಚೆಂಡಮಾರುತ್ದ ಮಾಹಿತ್ತ, ಹವಳದ ದ್ಧಬಾಗಳ ಮೆೇಲಿವಚಾರಣೆ, ಕರಾವಳ ಮೆೇಲಿವಚಾರಣೆಗೆ ನರವು
ನ್ೇಡಲೆಂದೆೇ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಬಾಹಾಯಕ್ಾಶ ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಸೆಂಸಾ (ಇಸ ರ) ಪ್ರತೆಯೇಕ ಘ್ಟಕವನುನ ಆರೆಂಭಿಸ್ತದೆ ಎೆಂದು ಮೊೇದ್ಧ
ಹೇಳದಾಾರ. ಐಆರ್ಐಎಸ್ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮವನುನ ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಬಿರಟನ್ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲಿೊ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಗುರಿ ತ್ಲುಪ್ುವ ಹಾದ್ಧ
 ಭಾರತ್ವು 2070ರ ವೇಳೆಗೆ ನಟ್ ಝೇರ ಗುರಿ ತ್ಲುಪ್ಲು ಕಲಿೊದಾಲು ಆಧಾರಿತ್ ವಿದುಯತ್ ಉತ್ಾಾದನರ್ನುನ ಶೇ
99.99ರಷುಿ ಕಡಿತ್ಗೆ ಳಸಬೇಕು ಎೆಂದು ತ್ಜ್ಞರು ಹೇಳದಾಾರ. ಈ ಗುರಿ ತ್ಲುಪ್ಲು ಏನಲಾೊ ಮಾಡಬೇಕು ಎೆಂಬುದನುನ
ದೆಹಲಿರ್ ‘ಕ್ೌನ್ಸಲ್ ಆನ್ ಎನಜಷ, ಎನ್ವಿರಾನ್ಮೆೆಂಟ್ ಅೆಂಡ್ ವಾಟರ್’ ಸೆಂಘ್ಟನರ್ು ಪ್ಟಿಿ ಮಾಡಿದೆ.
 ಸೌರಶಕಿಿ ಆಧಾರಿತ್ ವಿದುಯತ್ ಉತ್ಾಾದನ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ 2050ರ ವೇಳೆಗೆ 1,689 ಗಿಗ್ಾವಾಟ್, 2070ರ ವೇಳೆಗೆ
5,630 ಗಿಗ್ಾವಾಟ್ಗೆ ಹಚಿಚಸಬೇಕು.
 ಪ್ವನ ವಿದುಯತ್ ಉತ್ಾಾದರ್ಾ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ 2050ರ ವೇಳೆಗೆ 557 ಗಿಗ್ಾವಾಟ್ ಮತ್ುಿ 2070ರ ವೇಳೆಗೆ 1,792
ಗಿಗ್ಾವಾಟ್ಗಳಗೆ ಹಚಿಚಸಬೇಕು.
 2070ರ ವೇಳೆಗೆ ದೆೇಶದ ಶೇ 79ರಷುಿ ಟರಕ್ಡಗಳು ವಿದುಯತ್ ಚಾಲಿತ್ವಾಗಿರಬೇಕು. ಶೇ 21ರಷುಿ ಟರಕ್ಡಗಳು ಜ್ಲಜ್ನಕದ
ಸಲ್ ಚಾಲಿತ್ವಾಗಿರಬೇಕು.
 2070ರ ವೇಳೆಗೆ ಕ್ಾರು, ಟರಕ್ಡ, ಬಸ್ ಮತ್ುಿ ವಿಮಾನಗಳಲಿೊ ಬಳಕ್ಕಯಾಗುವ ಇೆಂಧನದಲಿೊ ಶೇ 84ರಷುಿ ಜೈವಿಕ
ಇೆಂಧನವಾಗಿರಬೇಕು.
 ಕ್ಕೈಗ್ಾರಿಕ್ಾ ವಲರ್ದಲಿೊ ಕಲಿೊದಾಲು ಬಳಕ್ಕ ಪ್ರಮಾಣವು 2040ರಿೆಂದ ಇಳಕ್ಕಯಾಗಬೇಕು ಮತ್ುಿ 2065ರ ವೇಳೆಗೆ ಶೇ
97ರಷುಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಬೇಕು.
 ಕಚಾಚತೆೈಲ ಬಳಕ್ಕ ಪ್ರಮಾಣವು 2050-2070ರ ಮಧಯ ಶೇ 90ರಷುಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಬೇಕು.
'ಗುಲಾಬಿ' ಚಿರತೆ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಹಳದ್ಧ ಬಣಣದ ಚಿರತೆಗಳಲೊದೆ ಕಪ್ುಾ ಮತ್ುಿ ಬಿಳ ಬಣಣದ ಚಿರತೆಗಳ ಬಗೆ್ ಕ್ಕೇಳದ್ಧಾೇರಿ. ಆದರ ಗುಲಾಬಿ
ವಣಷದ ಚಿರತೆರ್ ಇದೆ. ಇೆಂತ್ಹ ಅಪ್ರ ಪ್ದ ಚಿರತೆ ರಾಜ್ಸಾಾನದ ರಾಣಕುಾರ ಪ್ರದೆೇಶದ
ಬಟಿ ಭಾಗವರೆಂದರಲಿೊ ಪ್ತೆಿಯಾಗಿದೆ.
 ಭಾರತ್ತೇರ್ ಚಿರತೆಗಳು ಸಾಮಾನಯವಾಗಿ ಕೆಂದು ಹಳದ್ಧ ಬಣಣ ಹಾಗ ಕಪ್ುಾ ಚುಕ್ಕೆ

ಹ ೆಂದ್ಧರುತ್ಿವ. ಗುಲಾಬಿ ಚಿರತೆರ್ು ಕ್ಕೆಂಪ್ು ಕೆಂದು ಚಮಷ ಹಾಗ ಸಾಮಾನಯ
ಚಿರತೆಗಳಗೆ ಹ ೇಲಿಸ್ತದರ ವಿಶಿಷಿ ಮತ್ುಿ ವಿಭಿನನ ಚುಕ್ಕೆಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುತ್ಿದೆ. ಈ ಗುಲಾಬಿ ಚಿರತೆರ್ಲಿೊನ
ಚಮಷದಲಿೊನ ಸಾರಬರಿ ಚುಕ್ಕೆಗಳು ಎರಿತ್ತರಸೆಂ- ಅೆಂದರ ಕ್ಕೆಂಪ್ು ವಣಷ ಕ್ಕ ೇಶಗಳ ಅತ್ತಯಾದ ಉತ್ಾಾದನಯಿೆಂದ ಅರ್ಥವಾ
ಗ್ಾಢ ವಣಷಕ್ಕ ೇಶಗಳ ಕಡಿಮೆ ಉತ್ಾಾದನಯಿೆಂದ ಉೆಂಟಾಗಿರಬಹುದಾದ ಆನುವೆಂಶಿಕ ಸ್ತಾತ್ತ ಇರಬಹುದು

 ಈ ಬಣಣದ ಚಿರತೆರ್ು ಈ ಹಿೆಂದೆ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದಲಿೊ 2012 ಮತ್ುಿ 2019ರಲಿೊ ಪ್ತೆಿಯಾಗಿತ್ುಿ. ಚಿರತೆಗಳ ದೆೇಹದ
ರ ಪ್ಾೆಂತ್ರದ್ಧೆಂದ ಈ ಬಣಣ ಬೆಂದ್ಧರಬಹುದು.
 600 ಚದರ ಕಿ.ಮಿೇ ಭ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಹರಡಿರುವ ಕುೆಂಭಲ್ಢ ಅರಣಯ ಪ್ರದೆೇಶವು ರಾಜ್ಸಾಾನದ ರಾಜ್ಸಮೆಂದ್
ಜಲೊರ್ಲಿೊದೆ. ಅರಾವಳರ್ ಪ್ವಷತ್ ಶರೇಣಿಗಳನುನ ಆವರಿಸ್ತರುವ ಅರಣಯ ಪ್ರದೆೇಶವು ಭಾರತ್ತೇರ್ ಚಿರತೆ, ಭಾರತ್ತೇರ್
ತೆ ೇಳ, ಪ್ಟೆಿ ಕತೆಿಕಿರುಬ, ಗೆ ೇಲ್ನ್ ನರಿ ಮತ್ುಿ ಸಾೆಂಬಾರ್, ಇತ್ರ ಜಾತ್ತಗಳಗೆ ನಲಯಾಗಿದೆ.
'ಕುೆಂಕುಮ್ ಭಿೆಂಡಿ'
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಕ್ಕೆಂಪ್ು ಬಣಣದ 'ಕುೆಂಕುಮ್ ಭಿೆಂಡಿ' ಎೆಂಬ ತ್ಳರ್ ಬೆಂಡೆಕ್ಾಯಿರ್ನುನ ರೈತ್ರು
ಬಳೆರ್ುತ್ತಿದುಾ, ಇದು ಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕ್ಾೆಂಶಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುವುದರಿೆಂದ
ಮಾರುಕಟೆಿರ್ಲಿೊ ಭಾರಿ ಬೇಡಿಕ್ಕ ಸ ಷ್ಟ್ಿಸ್ತದೆ.
ಇದರಲಿೊರುವ ಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕ್ಾೆಂಶಗಳು
 'ಕುೆಂಕುಮ ಭಿೆಂಡಿ' ಶೇ. 94ರಷುಿ ಪ್ಾಲಿಅನ್

ಸಾಯಚುರೇಟೆಡ್ ಕ್ಕ ಬಾನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ, ಇದು ಕ್ಕಟಿ
ಕ್ಕ ಲಸಾರಲ್ ಮಟಿವನುನ ನ್ರ್ೆಂತ್ತರಸುತ್ಿದೆ.
ಇದರ ೆಂದ್ಧಗೆ, ಬೆಂಡೆಕ್ಾಯಿರ್ಲಿೊರುವ ಶೇ. 66 ರಷುಿ
ಸ ೇಡಿರ್ೆಂ ಅೆಂಶವು ಅಧಕ ರಕಿದೆ ತ್ಿಡವನುನ ನ್ರ್ೆಂತ್ತರಸಲು ಸಹಾರ್ ಮಾಡುತ್ಿದೆ.
 ಶೇ. 21ರಷ್ಟ್ಿರುವ ಕಬಿಾಣದ ಅೆಂಶವು ರಕಿಹಿೇನತೆರ್ ಸಾಧಯತೆರ್ನುನ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ಿದೆ ಮತ್ುಿ ಶೇ. 5ರಷುಿ ಇರುವ
ಪ್ರರೇಟಿೇನ್ ದೆೇಹದ ಚಯಾಪ್ಚರ್ ವಯವಸಾರ್ನುನ ಕರಮವಾಗಿ ಇಡುತ್ಿದೆ. ಇದಲೊದೆ ಅಧಕ ರಕಿದೆ ತ್ಿಡವನುನ
ಉಪ್ಶಮನಗೆ ಳಸಲ ಈ ತ್ರಕ್ಾರಿ ಸಹಕ್ಾರಿ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದ ರೈತ್ರು ಈ ವಿಶಿಷಿ ಬೆಂಡೆಕ್ಾಯಿ ತ್ಳರ್
ವಯವಸಾರ್ದಲಿೊ ತ್ಮಮ ಆದಾರ್ವನುನ ಹಚಿಚಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆತ್ತಿದಾಾರ.
 ಈ ಕ್ಕೆಂಪ್ು ಬೆಂಡೆಕ್ಾಯಿ ತ್ಳರ್ಲಿೊ ಆೆಂಥ ೇಸಯಾನ್ನ್ಗಳು ಮತ್ುಿ ಫ್ರೇರ್ಾಲಿಕ್ಡಗಳದುಾ, ಇದು ಅದರ ಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕ್ಾೆಂಶದ
ಮೌಲಯವನುನ ಹಚಿಚಸ್ತದೆ.
ಯಾವಾಗ ಬಳೆರ್ಬಹುದು?
 ಫೆಬರವರಿಯಿೆಂದ ಏಪಿರಲ್ ಎರಡನೇ ವಾರದ ತ್ನಕ ಕುೆಂಕುಮ್ ಭಿೆಂಡಿ ಬೆಂಡೆಕ್ಾಯಿರ್ನುನ ಬಳೆರ್ಬಹುದು. ನವೆಂಬರ್
ನಲಿೊ ಬಿತ್ಿನ ಮಾಡಬಹುದು. ಆದರ ಡಿಸೆಂಬರ್ - ಜ್ನವರಿ ಅವಧರ್ಲಿೊ ಇದರ ಬಳವಣಿಗೆ ನ್ಧಾನವಾಗಿರುತ್ಿದೆ.
ಫೆಬರವರಿ ವೇಳೆಗೆ ಕ್ಾಯಿ ಬರಲು ಆರೆಂಭವಾಗುತ್ಿದೆ. ಜ್ನ ಇದನುನ ಪ್ೌಷ್ಟ್ಿಕ್ಾೆಂಶರ್ುಕಿ ಸ ಪ್ರ್ ಫ್ುಡ್ ಎೆಂದು
ಪ್ರಿಗಣಿಸುತ್ತಿದುಾ, ಬೇಡಿಕ್ಕ ವ ದ್ಧಿಸ್ತದೆ.

ಕತ್ಾಷರ್ಪ್ುರ ಕ್ಾರಿಡಾರ್
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಕತ್ಾಷರ್ಪ್ುರ ಕ್ಾರಿಡಾರ್ ನುನ ಮತೆಿ ತೆರರ್ುವ ಭಾರತ್ ಸಕ್ಾಷರದ ನ್ಧಾಷರವನುನ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನದ ಉನನತ್
ಸ್ತಖ್ ಸೆಂಸಾ ಮತ್ುಿ ಇವಾಕ ಯ ಟರಸ್ಿ ಪ್ಾರಪ್ಟಿಷ ಬ ೇಡ್ಷ
(ಇಟಿಪಿಬಿ) ಸಾವಗತ್ತಸ್ತದೆ, ಇದು ಸ್ತಖ್ ಧಮಷದ ಸೆಂಸಾಾಪ್ಕ
ಗುರುರ್ಾನಕ್ಡ ದೆೇವ್ ಅವರ ಕ್ಕ ನರ್ ನ್ವಾಸಕ್ಕೆ ಯಾವುದೆೇ

ಅಡೆತ್ಡೆಯಿಲೊದೆ ಭೆೇಟಿ ನ್ೇಡಲು ಭಾರತ್ತೇರ್ ಸ್ತಖಖರಿಗೆ ಸಹಾರ್
ಮಾಡುತ್ಿದೆ
ಕತ್ಾಷರ್ಪ್ುರ ಕ್ಾರಿಡಾರ್
 ಸ್ತಖ್ ಧಮಷದ ಸಾಾಪ್ಕ ಗುರುರ್ಾನಕ್ಡ ದೆೇವ್ ಅವರು ಅೆಂತ್ತಮ ಕ್ಷಣಗಳನುನ ಕಳೆದ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನದ ಗುರುದಾವರ ದಬಾಷರ್
ಸಾಹಿಬ್ ನ್ೆಂದ ಗುರುದಾಸ್ ಪ್ುರ ಜಲೊರ್ ದೆೇರಾ ಬಾಬಾ ರ್ಾನಕ್ಡ ದೆೇಗುಲಕ್ಕೆ ಈ ಕತ್ಾಷರ್ ಪ್ುರ್ ಕ್ಾರಿಡಾರ್ ಸೆಂಪ್ಕಷ
ಕಲಿಾಸುತ್ಿದೆ.
 ಕ್ಾರಿಡಾರ್ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನದ ಗುರುದಾವರ ದಬಾಷರ್ ಸಾಹಿಬ್, ಗುರುರ್ಾನಕ್ಡ ದೆೇವ್ ಅವರ ಅೆಂತ್ತಮ ವಿಶಾರೆಂತ್ತ ಸಾಳವನುನ
ಪ್ೆಂಜಾಬ್ನ ಗುರುದಾಸ್ಪ್ುರ ಜಲೊರ್ ಡೆೇರಾ ಬಾಬಾ ರ್ಾನಕ್ಡ ದೆೇಗುಲಕ್ಕೆ ಸೆಂಪ್ಕಿಷಸುತ್ಿದೆ.
 ಗುರುರ್ಾನಕ್ಡ ಜ್ನಮ ದ್ಧರ್ಾಚರಣೆಗೆ ಇನ ನ ಮ ರು ದ್ಧನಗಳು ಬಾಕಿಯಿರುವೆಂತೆಯೆೇ ಈ ಕ್ಾರಿಡಾರ್ ಪ್ುನರಾರೆಂಭಿಸುವ
ಭಾರತ್ ಸಕ್ಾಷರದ ನ್ಧಾಷರವನುನ ಸಾವಗತ್ತಸುತೆಿೇವ. ಇದರಿೆಂದ ಭಾರತ್ದ ಪ್ೆಂಜಾಬ್ ನ್ೆಂದ ಸ್ತಖಖರು ಕತ್ಾಷರ್ ಪ್ುರ
ಗುರುದಾವರಕ್ಕೆ ಬರಲು ಅವಕ್ಾಶವಾಗುತ್ಿದೆ
ಪ್ರವಾಷೆಂಚಲ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ ವೇ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ದೆೇಶದಲೊೇ ಅತ್ತೇ ಉದಾದ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ ವೇ ಎನುನವ ಹಿರಿಮೆಗೆ ಪ್ಾತ್ರವಾಗಿರುವ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದ
ಸುಲಾಿನ್ಪ್ುರ ಜಲೊರ್ಲಿೊರುವ ಪ್ರವಾಷೆಂಚಲ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ ವೇ ರ್ನುನ ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಲ ೇಕ್ಾಪ್ಷಣೆ ಗೆ ಳಸ್ತದರು.
ಏನ್ದು ಪ್ರವಾಷೆಂಚಲ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ ವೇ? ಏನ್ದರ ವಿಶೇಷತೆಗಳು?
 ಒಟುಿ 341 ಕಿಮಿೇ ಉದಾದ ಈ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ವೇ ಸದಯ ಆರು ಪ್ರ್ಥ ಆಗಿದುಾ, ಭವಿಷಯದಲಿೊ ಅಗತ್ಯ ಬಿದಾರ ಎೆಂಟು ಪ್ರ್ಥಕ್ಕೆ
ವಿಸಿರಿಸಲ ಕ ಡ ಅವಕ್ಾಶ ಇದೆ.
 ಸುಮಾರು 22500 ಕ್ಕ ೇಟಿ ರುಪ್ಾಯಿ ವಚಚದಲಿೊ ಇದನುನ
ನ್ಮಾಷಣ ಮಾಡಲಾಗಿದುಾ, ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ ವೇ ಜ್ತೆರ್ಲಿೊಯೆೇ
ನ್ಮಿಷಸಲಾಗಿರುವ ಈ ಏರ್ಸ್ತರಪ್ನಲಿೊ ರ್ುದಿ
ವಿಮಾನಗಳು ತ್ುತ್ುಷ ಅಗತ್ಯವಿದಾಾಗ ಇಳರ್ುವ ಹಾಗ
ಏರುವ ವಯವಸಾರ್ನುನ ಕಲಿಾಸಲಾಗಿದೆ.
 ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದ ರಾಜ್ಧಾನ್ ಲಖರ್ೌ ಜಲೊರ್
ಗೆ ೇಸಾಯಿಗೆಂಜ್ ಹಾಗ ಗ್ಾಜೇಪ್ುರ ಜಲೊರ್ ಹೈದರಿಯಾ
ನಡುವ ನ್ಮಾಷಣಗೆ ೆಂಡಿರುವ ಈ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ವೇಗೆ 2018

ಜ್ುಲೈನಲಿೊ ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಶೆಂಕುಸಾಾಪ್ನ ನರವೇರಿಸ್ತದಾರು. ಇದ್ಧೇಗ ಈ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ ವೇ

ಲ ೇಕ್ಾಪ್ಷಣೆಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
 ಈ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ ವೇ ಮ ಲಕ ವಾಹನ ಸವಾರರು ದ್ಧಲಿೊಯಿೆಂದ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದ ಪ್ರವಷದಲಿೊನ ಬಿಹಾರದ ಗಡಿರ್
ಅೆಂಚಿನವರಗೆ 10 ಗೆಂಟೆಗಿೆಂತ್ಲ ಕಡಿಮೆ ಅವಧರ್ಲಿೊ ತ್ಲುಪ್ಲು ಸಾಧಯವಾಗಲಿದೆ. ಲಕ್ಕ ನೇದ್ಧೆಂದ ಗ್ಾಜಪ್ುರ ನಡುವಿನ
ಪ್ರಯಾಣದ ಸಮರ್ವನುನ 6 ಗೆಂಟೆಯಿೆಂದ 3.5 ಗೆಂಟೆಗಳಗೆ ತ್ಗಿ್ಸಲಿದೆ.
 ಲಕ್ಕ ನೇದ ಚಾೆಂದದಸರೈ ಗ್ಾರಮದ್ಧೆಂದ ಆರೆಂಭವಾಗುವ ಪ್ರ್ಥ, ಗ್ಾಜಪ್ುರದ (ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶ- ಬಿಹಾರ ಗಡಿಯಿೆಂದ 18
ಕಿಮಿೇ ದ ರ) ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹದಾಾರಿ 31ರಲಿೊರುವ ಹೈದಾರಿಯಾ ಗ್ಾರಮದಲಿೊ ಅೆಂತ್ಯಗೆ ಳೆಲಿದೆ.
 ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದ ಪ್ರವಷ ಭಾಗಗಳು, ಮುಖಯವಾಗಿ ಲಕ್ಕ ನೇ, ಬಾರಾಬೆಂಕಿ, ಅಮೆೇರ್ಥ, ಅಯೇಧಾಯ, ಸುಲಾಿನಪ್ುರ,
ಅೆಂಬೇಡೆರ್ ನಗರ, ಅಜ್ೆಂಗರ, ಮವು ಮತ್ುಿ ಗ್ಾಜಪ್ುರ ಜಲೊಗಳಲಿೊ ಆರ್ಥಷಕ ಅಭಿವ ದ್ಧಿಗೆ ಇದು ಮಹತ್ಿರ ನರವು
ನ್ೇಡಲಿದೆ.
 ಈ ಮಾಗಷದಲಿೊ ಒಟುಿ ಏಳು ಪ್ರಮುಖ ಸೇತ್ುವಗಳು, 22 ಫೆೊೈ ಓವರ್ಗಳು, ಆರು ಟೆ ೇಲ್ ಪ್ಾೊಜಾಗಳು, ಏಳು
ರೈಲವ ಓವರ್ಬಿರಡ್ೆಗಳು, 114 ಸಣಣ ಸೇತ್ುವಗಳು, 139 ಲೈಟ್ ವಿರ್ುಪಿ, 525 ಕಿರು ಸುರೆಂಗಗಳು ಮತ್ುಿ 271
ಅೆಂಡರ್ಪ್ಾಸ್ಗಳನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
 ಈ ನ ತ್ನ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ ವೇ ಸ್ತಎನ್ಜ ಸಿೇಷನ್ಗಳು, ಎಲಕಿರಕ್ಡ ರಿಚಾಜ್ಷ ಕ್ಕೇೆಂದರಗಳನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿದುಾ, ಆಗ್ಾರ
ಮತ್ುಿ ಬುೆಂಡೆೇಲಖೆಂಡ್ ಎಕ್ಡಸಪ್ರಸ್ ವೇಗಳ ಮುಖಾೆಂತ್ರ ರಕ್ಷಣಾ ಕ್ಾರಿಡಾರ್ಗೆ ಸೆಂಪ್ಕಿಷಸುತ್ಿದೆ.
 ಈ ಮಾಗಷದಲಿೊ ಸುರಕ್ಷತೆ ಹಾಗ ವೈದಯಕಿೇರ್ ತ್ುತ್ುಷಗಳಗ್ಾಗಿ ಪ್ರಲಿೇಸ್ ವಾಹನಗಳು, ಜಾನುವಾರುಗಳನುನ
ಹಿಡಿರ್ುವ ವಾಹನಗಳು ಮತ್ುಿ 16 ಆೆಂಬುಲನ್ಸಗಳನುನ ನ್ಯೇಜಸಲಾಗಿದೆ.
 ಈ ಮಾಗಷವು ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಇೆಂಧನ ಹಾಗ ಸಮರ್ದ ಉಳತ್ಾರ್ಕ್ಕೆ ನರವಾಗಲಿದೆ ಮತ್ುಿ ಅಪ್ಘಾತ್ಗಳ
ಸೆಂಖೆಯರ್ನುನ ತ್ಗಿ್ಸಲಿದೆ.
ರಾಣಿ ಕಮಲಾಪ್ತ್ತ ರೈಲವೇ ನ್ಲಾಾಣ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಮಧಯಪ್ರದೆೇಶ ರಾಜ್ಧಾನ್ ಭೆ ೇಪ್ಾಲ್ನಲಿೊ ನವಿೇಕ ತ್ ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ ರಾಣಿ ಕಮಲಾಪ್ತ್ತ ರೈಲವೇ
ನ್ಲಾಾಣವನುನ ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಉದಾಾಟಿಸ್ತದರು.
 ಏಪ್ರೇಷಟ್ಷ ಮಾದರಿ ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ ಸೌಲಭಯಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ಈ ರೈಲವೇ ನ್ಲಾಾಣ, ದೆೇಶದಲೊೇ ಉತ್ಿಮ

ಸೌಕರ್ಷವುಳೆ ರೈಲವೇ ನ್ಲಾಾಣ ಎನುನವ ಹಗ್ಳಕ್ಕ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ.
 ಖಾಸಗಿ-ಸಕ್ಾಷರಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲಿೊ ಸುಮಾರು 450 ಕ್ಕ ೇಟಿ ರುಪ್ಾಯಿ ವಚಚದಲಿೊ ಈ ರೈಲವೇ ನ್ಲಾಾಣವನುನ
ನವಿೇಕರಣ ಮಾಡಲಾಗಿದುಾ, ವಿಶವ ದಜಷರ್ ವಿರ್ಾಯಸ, ವಿಕಲ ಚೇತ್ನ್ರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸೌಲಭಯ, ಬಹು-ಮಾದರಿ ಸಾರಿಗೆ, ಎಲ್
ಇಡಿ ಪ್ರದೆ ಮುೆಂತ್ಾದ ವಯವಸಾ ಇಲಿೊ ಇದೆ.
 ನ್ಲಾಾಣದಲಿೊ ಫ್ುಡ್ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ, ರಸ ಿೇರೆಂಟ್ಗಳು, ಹವಾನ್ರ್ೆಂತ್ತರತ್ ವೈಟಿೆಂಗ್ ರ ಮ್, ವಿಐಪಿ ಲಾೆಂಜ್ ಇದುಾ ,
160 ಸ್ತಸ್ತಟಿವಿ ಕ್ಾಯಮೆರಾಗಳು ದ್ಧನ 24 ಗೆಂಟೆರ್ ರೈಲವೇ ನ್ಲಾಾಣವನುನ ತ್ಮಮ ಕಣಾ್ವಲಿನಲಿೊರಿಸಲಿವ. ಏಕಕ್ಾಲಕ್ಕೆ
1110 ರಷುಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನುನ ನ್ವಷಹಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ.

 ಈ ಹಿೆಂದೆ ಹಬಿೇಬ್ ಗೆಂಜ್ ರೈಲವೇ ನ್ಲಾಾಣವಾಗಿದಾ ಇದನುನ 18ನೇ ಶತ್ಮಾನದ ಗೆ ೆಂಡಾ ಪ್ರದೆೇಶದ ಬುಡಕಟುಿ
ರಾಣಿ ಕಮಲಾಪ್ತ್ತ ಅವರ ಹಸರ ಹಸರಿನ್ೆಂದ ಮರುರ್ಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ತ್ೆಂಜಾವರರಿನಲಿೊ ದೆೇಶದ ಮೊದಲ ಆಹಾರ ಮ ಯಸ್ತರ್ೆಂ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ತ್ಮಿಳುರ್ಾಡಿನ ತ್ೆಂಜಾವರರಿನಲಿೊ ಸ ೇಮವಾರ ದೆೇಶದ ಮೊದಲ ಆಹಾರ ವಸುಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ವನುನ
(ಮ ಯಸ್ತರ್ೆಂ) ಕ್ಕೇೆಂದರ ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕ್ಕೈಗ್ಾರಿಕ್ಕ, ಆಹಾರ ಮತ್ುಿ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ವಿತ್ರಣಾ

ಸಚಿವ ಪಿೇರ್ ಷ್ ಗೆ ೇರ್ಲ್ ಅವರು ವಚುಷವಲ್ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮದ ಮ ಲಕ
ಉದಾಾಟಿಸ್ತದರು.
 ಭಾರತ್ವು ವಿಶವದ ಪ್ರಸುಿತ್ ಐದನೇ ಅತ್ತದೆ ಡ್ ಕ ಷ್ಟ್ ರಫ್ುುದಾರ

ರಾಷರವಾಗಿದೆ.
 ಆಹಾರ ಭದರತ್ಾ ವಸುಿಸೆಂಗರಹಾಲರ್ವನುನ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಆಹಾರ ನ್ಗಮವು ತ್ೆಂಜಾವರರಿನಲಿೊ ಸಾಾಪಿಸ್ತದೆ.

 ಈ ವಸುಿಸೆಂಗರಹಾಲರ್ವನುನ ಫ್ುಡ್ ಕ್ಾಪ್ರಷರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇೆಂಡಿಯಾ (ಎಫ್ಸ್ತಐ) ಮತ್ುಿ ವಿಶವೇಶವರರ್ಯ ಕ್ಕೈಗ್ಾರಿಕ್ಾ
ಮತ್ುಿ ತ್ಾೆಂತ್ತರಕ ವಸುಿಸೆಂಗರಹಾಲರ್ಗಳು, ಬೆಂಗಳ ರು ಸಹ-ಅಭಿವ ದ್ಧಿಪ್ಡಿಸ್ತದೆ.
 1.10 ಕ್ಕ ೇಟಿ ವಚಚದಲಿೊ 1,860 ಚದರ ಅಡಿ ವಿಸ್ತಿೇಣಷದಲಿೊ ಇದನುನ ನ್ಮಿಷಸಲಾಗಿದೆ.
 ಎಫ್ಸ್ತಐನ ಜ್ನಮಸಾಳವಾದ ತ್ೆಂಜಾವರರಿನಲಿೊ ಮ ಯಸ್ತರ್ೆಂ ಸಾಾಪಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಜ್ನವರಿ 14, 1965 ರೆಂದು FCI ರ್
ಮೊದಲ ಕಚೇರಿರ್ನುನ ಅಲಿೊ ಉದಾಾಟಿಸಲಾಯಿತ್ು.
ಆಹಾರ ಭದರತ್ಾ ಮ ಯಸ್ತರ್ೆಂ ಬಗೆ್
 ಆಹಾರ ಭದರತ್ಾ ವಸುಿಸೆಂಗರಹಾಲರ್ವು ಅಲಮಾರಿ ಬೇಟೆಗ್ಾರ ಗುೆಂಪ್ುಗಳೆಂದ ನಲಸ್ತದ ಕ ಷ್ಟ್ ಕ್ಾರ್ಷವಿಧಾನಗಳ್ಾಗಿ

ಮನುಷಯನ ವಿಕ್ಾಸವನುನ ಪ್ರದಶಿಷಸುತ್ಿದೆ, ಇದು ರ್ಾಗರಿಕತೆರ್ ಆರೆಂಭವನುನ ಗುರುತ್ತಸುತ್ಿದೆ.
 ಇದು ಹಲವಾರು ಪ್ಾರಚಿೇನ ಜಾಗತ್ತಕ ಮತ್ುಿ ಸಾಳೇರ್ ಧಾನಯ ಶೇಖರಣಾ ವಿಧಾನಗಳು, ಶೇಖರಣೆರ್ಲಿೊನ ಸವಾಲುಗಳು
ಮತ್ುಿ ವಿಶವ ಮತ್ುಿ ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಆಹಾರ ಧಾನಯ ಉತ್ಾಾದನರ್ ಸನ್ನವೇಶಗಳನುನ ಸಹ ಪ್ರದಶಿಷಸುತ್ಿದೆ.
 ಇದು ಎಫ್ಸ್ತಐನ ಪ್ರಯಾಣ, ಅದರ ಪ್ರಸುಿತ್ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆಗಳು ಮತ್ುಿ ಎಫ್ಸ್ತಐ ಮ ಲಕ ಹ ಲದ್ಧೆಂದ ತ್ಟೆಿಗೆ
ಆಹಾರ ಧಾನಯಗಳ ಪ್ರಯಾಣದ ಬಗೆ್ ಮಾಹಿತ್ತರ್ುಕಿ ವಿಷರ್ವನುನ ಡಿಜಟಲ್ನಲಿೊ ಪ್ರದಶಿಷಸುತ್ಿದೆ.

'ಮೆಗ್ಾಸಾೈಡರ್' ಜೇಡ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಆಸರೇಲಿಯಾದಲಿೊ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿ ಪ್ಾರಣಾೆಂತ್ತಕ ಮತ್ುಿ ದೆ ಡ್ ಜೇಡವರೆಂದು

ಪ್ತೆಿಯಾಗಿದೆ.ಅಷ್ಮಿೇ ಅಲೊ ಇದೆೇ ಜೇಡ ಆಯೆಂಟಿ ವಿಷಕ್ಾರಿರ್
ಆಗಿದೆ.
 ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳ "ಮೆಗ್ಾಸಾೈಡರ್"ಎೆಂದು ಕರರ್ುವ

ಅತ್ಯೆಂತ್ ವಿಷಕ್ಾರಿರ್ ಈ ಜೇಡ ಫ್ನಲ್ವಬ್ ಜಾತ್ತಗೆ
ಸೇರಿದೆ. ಈ ಮೆಗ್ಾಸಾೈಡರ್ ಜೇಡದ ಕುಟುಕು ಎಷುಿ
ಶಕಿಿರ್ುತ್ವಾಗಿದೆ ಎೆಂದರ ಉಗುರನುನ ಸಹ ಇದು ಕುಟುಕುತೆಿ. ಇೆಂತ್ಹ ಅತ್ಯೆಂತ್ ವಿಷಕ್ಾರಿ ಜೇಡವನನ ಪ್ರಸುಿತ್
ನ ಯ ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸನ ಆಸರೇಲಿರ್ನ್ ಸರಿೇಸ ಪ್ ಉದಾಯನವನದಲಿೊ ಇರಿಸಲಾಗಿದುಾ ಫ್ನಲ್ ವಬ್ ಜೇಡಗಳ
ವಿಷದ್ಧೆಂದ ವಿಷ-ವಿರ ೇಧ ಔಷಧಗಳನುನ ಹ ರತೆಗೆರ್ಲಾಗುತೆಿ
 ಭ ಮಿರ್ ಮೆೇಲ 40 ಜಾತ್ತರ್ ಫ್ನಲ್ ವಬ್ ಜೇಡಗಳವ. ಅದರಲಿೊ ಹಾಯಡೆ ರನ್ಚ ಮತ್ುಿ ಅಟಾರಕ್ಡಸ
ಕುಲಗಳು ಆಸರೇಲಿಯಾದ ಪ್ರವಷ ಪ್ರದೆೇಶಗಳಲಿೊ ಕೆಂಡುಬರುತ್ಿವ.
 ಈ ಜೇಡ ಕಚಿಚದರ ಅರ್ಥವಾ ಕುಟುಕಿದರ, 15 ನ್ಮಿಷಗಳಲಿೊ ಸಾವು ಖಚಿತ್. ಈ ಜೇಡದ ಚಮಷ ಹ ಳೆರ್ುವ,
ಚಿಕೆ ಕ ದಲಿನ ಮತ್ುಿ ಕೆಂದು ಬಣಣದ್ಧೆಂದ ಗ್ಾಢ ಕಪ್ುಾ ಬಣಣವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುತೆಿ.ಇದಕ್ಕೆ ಎೆಂಟು ಕಣುಣಗಳು
ರ್ಾಲುೆ ಸಾಲುಗಳಲಿೊವ. ಈ ಜೇಡಗಳು ಸಾಮಾನಯವಾಗಿ ಸಕಿರರ್ವಾಗಿರುತ್ಿವ.
 ಶಿೇತ್ ಮತ್ುಿ ಒದೆಾಯಾದ ಪ್ರದೆೇಶಗಳಲಿೊ, ನಲದೆ ಳಗೆ ಬಿಲಗಳನುನ ಮಾಡಿ ವಾಸಮಾಡುತ್ಿವ.ಬಿಲದ ಮೆೇಲ
ಕಟಿಿರುವ ಬಲರ್ ಬಾಗಿಲಿನ ಮೆೇಲ ಕಿೇಟಗಳು ಸ್ತಕಿೆಹಾಕಿಕ್ಕ ೆಂಡರ ಅರ್ಥವಾ ಯಾವುದೆೇ ಪ್ಾರಣಿಯಾಗಲಿ
ಮನುಷಯರಾಗಲಿ ಅದನುನ ಮುಟಿಿದರ, ಈ ಜೇಡ ತ್ಕ್ಷಣವೇ ಅದರ ಮೆೇಲ ದಾಳ ಮಾಡಿ ಸಾವಿಗೆ
ಕ್ಾರಣವಾಗುತ್ಿದೆ. ಹಿೇಗೆ ಸತ್ಿ ಕಿೇಟ ಜೇವಿರ್ನನ ಈ ಜೇಡ ಮತೆಿ ತ್ತನುನತೆಿ
 ಆಸರೇಲಿರ್ನ್ ಸರಿೇಸ ಪ್ ಉದಾಯನವನವು ಫ್ನಲ್ ವಬ್ ಸಾೈಡರ್ನ ವಿಷದ್ಧೆಂದ ವಿಷ-ವಿರ ೇಧ ಔಷಧಗಳನುನ
ತ್ಯಾರಿಸುವ ವಿಶವದ ಏಕ್ಕೈಕ ಸೆಂಸಾಯಾಗಿದೆ.
ಆಯೆಂಟಿ ವನಮ್ ತ್ಯಾರಿಸುವ ಪ್ರಕಿರಯೆ

 ಆಯೆಂಟಿ ವನಮ್ ತ್ಯಾರಿಸುವ ಪ್ರಕಿರಯೆರ್ು ತ್ುೆಂಬಾ ಆಸಕಿಿದಾರ್ಕವಾಗಿದೆ. ಫ್ನಲ್-ವಬ್ ಜೇಡಗಳ ವಿಷವನುನ
ಮೊಲದ ದೆೇಹಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಚುಚಚಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಈ ಕ್ಾರಣದ್ಧೆಂದಾಗಿ, ಮೊಲದ ದೆೇಹದಲಿೊ
ಪ್ರತ್ತಕ್ಾರ್ಗಳನುನ ತ್ಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಅದರ ನೆಂತ್ರ, ಮೊಲದ ದೆೇಹದ್ಧೆಂದ ಪ್ರತ್ತಕ್ಾರ್ಗಳನುನ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ಿದೆ ಮತ್ುಿ ಸ್ತೇರಮ್ ಅನುನ
ತ್ಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ, ಇದು ಮಾನವರಿಗೆ ಉಪ್ರ್ುಕಿವಾಗಿದೆ. ಅೆಂದರ, ಈ ಜೇಡವು ವಯಕಿಿರ್ನುನ ಕಚಿಚದರ,
ಮೊಲದ ದೆೇಹದ್ಧೆಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಪ್ರತ್ತಕ್ಾರ್ಗಳೆಂದ ಮಾಡಿದ ಸ್ತೇರಮ್ ಅನುನ ಬಳಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.

 ಆಸರೇಲಿರ್ನ್ ರಪ್ಿೈಲ್ ಪ್ಾಕ್ಡಷ(ARP) ಅನುನ 1950 ರಲಿೊ ಸಾಾಪಿಸ್ತದುಾ ಇಲಿೊರ್ವರಗೆ, ಈ

ಉದಾಯನವನದ್ಧೆಂದ ತ್ಯಾರಿಸ್ತದ ಔಷಧಗಳೆಂದ 25 ಸಾವಿರಕ ೆ ಹಚುಚ ಆಸರೇಲಿರ್ನನರನುನ ಉಳಸಲಾಗಿದೆ
ಆರ್ಥಾಕ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸರಕ್ಾರದ ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆ ಏಪಿರಲ್ -ಸಪ್ಿೆಂಬರ್ ಅವಧರ್ಲಿೊ ಕಳೆದ 4 ವಷಷಗಳಲಿೊಯೆೇ ಕನ್ಷಠ
ಮಟಿವಾದ 5.26 ಲಕ್ಷ ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ .ಗೆ ಇಳಕ್ಕಯಾಗಿದುಾ, 2021-22ರ ಬಜಟ್ ಅೆಂದಾಜನ ಶೇ.35ಕ್ಕೆ ತ್ಗಿ್ದೆ. ತೆರಿಗೆ
ಆದಾರ್ದಲಿೊ ಸುಧಾರಣೆ ಕೆಂಡು ಬೆಂದ್ಧರುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣ.
ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆ ಎೆಂದರೇನು?
 ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆ ಅರ್ಥವಾ ಹಣಕ್ಾಸು ಕ್ಕ ರತೆ (Fiscal Deficit) ಎೆಂದರ,
ಸಕ್ಾಷರದ ಒಟುಿ ಖಚುಷ ಹಾಗ ಅದರ ಆದಾರ್ದ ನಡುವ ಇರುವ ವಯತ್ಾಯಸ.
ಈ ಆದಾರ್ದಲಿೊ ಸಾಲ ಪ್ಡೆದ ಹಣ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿರುವುದ್ಧಲೊ.
ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆ ಲಕ್ಾೆಚಾರ ಯಾವುದನುನ ಆಧರಿಸ್ತರುತ್ಿದೆ?
 ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆರ್ು ಮುಖಯವಾಗಿ ಆದಾರ್ ಮತ್ುಿ ಖಚಷನುನ ಆಧರಿಸ್ತರುತ್ಿದೆ.

 ಆದಾರ್: ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರದ ಆದಾರ್ವನುನ ಎರಡು ವಿಧವಾಗಿ ವಿೆಂಗಡಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ತೆರಿಗೆಯಿೆಂದ ಬರುವ ಆದಾರ್
ಮತ್ುಿ ತೆರಿಗೆರ್ಲೊದ ಮ ಲಗಳೆಂದ ಬರುವ ಆದಾರ್. ತೆರಿಗೆರ್ ಆದಾರ್ವು ನ್ಗಮ ತೆರಿಗೆ, ಆದಾರ್ ತೆರಿಗೆ, ಸ್ತೇಮಾ
(ಕಸಿಮ್ಸ) ಸುೆಂಕ, ಅಬಕ್ಾರಿ ಸುೆಂಕ, ಜಎಸ್ಟಿ ಮುೆಂತ್ಾದವುಗಳೆಂದ ಜ್ಮೆಯಾಗುವ ಮೊತ್ಿವನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿರುತ್ಿದೆ.
ತೆರಿಗೆ ವಿಧಸಲಾಗದ ಆದಾರ್ವು ಬಾಹಯ ಅನುದಾನಗಳು, ಬಡಿ್, ಲಾಭಾೆಂಶ (ಡಿವಿಡೆೆಂಡ್) ಮತ್ುಿ ಲಾಭ, ಕ್ಕೇೆಂದಾರಡಳತ್
ಪ್ರದೆೇಶಗಳೆಂದ ಪ್ಡೆದ ಆದಾರ್ ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಮ ಲಗಳೆಂದ ಬೆಂದ್ಧರುತ್ಿದೆ.
 ಖಚುಷ: ಸೆಂಬಳ, ಪಿೆಂಚಣಿ, ವೇತ್ನ, ಸವತ್ುಿಗಳ ರಚನ, ಮ ಲಸೌಕರ್ಷ, ಅಭಿವ ದ್ಧಿ, ಆರ ೇಗಯ ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ
ವಲರ್ಕಿೆರುವ ಖಚುಷ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಹಲವಾರು ಕ್ಾರ್ಷಗಳಗೆ ಸಕ್ಾಷರ ಬಜಟ್ ಅನುದಾನವನುನ ಹೆಂಚಿಕ್ಕ ಮಾಡುತ್ಿದೆ.
ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆ ಹಚಾಚದರ ಏರ್ಾಗುತ್ಿದೆ?
 ಸಕ್ಾಷರವು ಹಚುಚ ಸಾಲ ಮಾಡಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ ಅರ್ಥವಾ ಹಚುಚ ಹಣವನುನ ಟೆಂಕಿಸುವೆಂತೆ ಭಾರತ್ತೇರ್ ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ
ಗೆ ಕ್ಕೇಳಕ್ಕ ಳೆಬಹುದು. ಆದರ ಹಣವನುನ ಟೆಂಕಿಸುವುದು (ಮುದ್ಧರಸುವುದು) ಸಾಕಷುಿ ಅಡ್ ಪ್ರಿಣಾಮಗಳನುನ
ಹ ೆಂದ್ಧರುತ್ಿದೆ. ಇದು ಹಣದುಬಾರಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣವಾಗುತ್ಿದೆ ಮತ್ುಿ ಬಡಿ್ ದರಗಳ ಏರಿಕ್ಕಗೆ ಕ್ಾರಣವಾಗುತ್ಿದೆ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ,
ಹಣವನುನ ಮುದ್ಧರಸ್ತ ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆ ತ್ುೆಂಬಲು ಯಾವುದೆೇ ಸಕ್ಾಷರವರ ಪ್ರರ್ತ್ತನಸುವ ಗೆ ೇಜಗೆ ಹ ೇಗುವುದ್ಧಲೊ.
ಬದಲಾಗಿ, ಸಾಲವನನೇ ನಚಿಚಕ್ಕ ಳುೆತ್ಿದೆ.
ಸಕ್ಾಷರ ಎಲಿೊೆಂದ ಸಾಲ ಪ್ಡೆರ್ತ್ಿದೆ?

 ಮಾರುಕಟೆಿ, ಸಣಣ ಉಳತ್ಾರ್ ನ್ಧ, ರಾಜ್ಯ ಪಿೆಂಚಣಿ ನ್ಧಗಳು, ಬಾಹಯ ವಲರ್ ಮತ್ುಿ ಕಿರು ಅವಧರ್ ನ್ಧಗಳೆಂದ
ಸಕ್ಾಷರ ಸಾಲ ಪ್ಡೆರ್ುತ್ಿದೆ. ಆದರ, ವಿತ್ತಿೇರ್ ಆದಾರ್ ಕ್ಕ ರತೆಗೆ ಹಣಕ್ಾಸು ಒದಗಿಸುವ ಪ್ರಧಾನ ಮ ಲವೆಂದರ
ಮಾರುಕಟೆಿಯಿೆಂದ ಪ್ಡೆರ್ುವ ಸಾಲ.
ಸಾಲ ಪ್ಡೆರ್ುವುದರಿೆಂದಲ ಪ್ರತ್ತಕ ಲ ಪ್ರಿಣಾಮ ಆಗುವುದ್ಧಲೊವೇ?
 ಹೌದು, ಆಗುತ್ಿದೆ. ಸಕ್ಾಷರ ಹಚುಚ ಸಾಲ ಪ್ಡೆದಷ ಿ ಖಾಸಗಿ ಉದಯಮಗಳು ಮತ್ುಿ ಕ್ಾಪ್ರಷರೇಟ್ಗಳಗೆ ಮಾರುಕಟೆಿ
ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಅವಕ್ಾಶ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ಿದೆ. ಅಲೊದೆ, ಸಕ್ಾಷರ ಹಚುಚ ಸಾಲ ಪ್ಡೆದಲಿೊ ಇತ್ರ ಸಾಲಗಳ ಬಡಿ್ ದರವರ
ಏರಿಕ್ಕಯಾಗುತ್ಿದೆ. ಇದರ ಜ್ತೆಗೆ, ಅದು ಸಕ್ಾಷರದ ಸಾಲ ಮರುಪ್ಾವತ್ತಸಬೇಕ್ಾದ ಹ ರರ್ನುನ ಹಚಿಚಸುತ್ಿದೆ ಮತ್ುಿ
ಆರ್ಥಷಕತೆರ್ಲಿೊ ಹ ಡಿಕ್ಕ ಮಾಡಬೇಕ್ಾದ ಪ್ರಮಾಣವನ ನ ಹಚಿಚಸುತ್ಿದೆ. ಇದು ಆರ್ಥಷಕತೆ ಕುಸ್ತತ್ಕ್ಕೆ (ಹಿೆಂಜ್ರಿಕ್ಕಗೆ)
ಕ್ಾರಣವಾಗುತ್ಿದೆ.
ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆರ್ ಸೆಂಖೆಯರ್ ಮೆೇಲ ಹಚುಚ ಗಮನ ಯಾಕ್ಕ?
 ಅದು ದೆೇಶದ ಆರ್ಥಷಕತೆರ್ ಒಟಾಿರ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ ಪ್ರಕಟಪ್ಡಿಸುತ್ಿದೆ. ಜಾಗತ್ತಕ ಹ ಡಿಕ್ಕದಾರರ ಇದೆೇ

ಸೆಂಖೆಯರ್ನುನ ಅವಲೆಂಬಿಸ್ತರುತ್ಾಿರ. ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆ ಹಚಾಚಗಿದಾರ ಮಾರುಕಟೆಿರ್ಲಿೊ ತ್ಮಮ ಮೆೇಲ ಒತ್ಿಡ
ಹಚಾಚಗಬಹುದು, ಜ ತೆಗೆ ಹಚಿಚನ ಹಣದುಬಾರ ಮತ್ುಿ ಹಚಿಚನ ಬಡಿ್ದರವು ತ್ಮಮ ಲಾಭದ ಮೆೇಲ ಪ್ರಿಣಾಮ
ಬಿೇರಬಹುದು ಎೆಂಬುದು ಅವರ ಆತ್ೆಂಕಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣವಾಗುತ್ಿದೆ.
ದೆೇಶವು ಎಷಿರವರಗಿನ ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆರ್ನುನ ತ್ಾಳಕ್ಕ ಳೆಬಲುೊದು?
 ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆರ್ು ಶೇ.3-4ರಿೆಂದ ಹಚುಚ ಇರುವೆಂತ್ತಲೊ. ತೆರಿಗೆ ಆದಾರ್ವು ಸಕ್ಾಷರದ ಖಚಷನುನ ಪ್ರರೈಸಲು
ಸಾಕಷ್ಟ್ಿಲೊದ್ಧರುವ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಹ ೆಂದುತ್ತಿರುವ ದೆೇಶದಲಿೊ, ವಿತ್ತಿೇರ್ ತೆರಿಗೆರ್ು ಸವಲಾ ಹಚಾಚಗಿದಾರ
ಪ್ರವಾಗಿಲೊ.
ಭಾರತ್ಕ್ಕೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆ ಹೇಗಿದೆ?
 ಭಾರತ್ವು 2008-09ರವೇಳೆಗೆ ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆರ್ನುನ ಜಡಿಪಿರ್ ಶೇ.3ಕ್ಕೆ ಇಳಸುವ ಗುರಿಯೆಂದ್ಧಗೆ, 2003ರಲಿೊ
ವಿತ್ತಿೇರ್ ಹ ಣೆಗ್ಾರಿಕ್ಕ ಮತ್ುಿ ಬಜಟ್ ನ್ವಷಹಣೆ (FRBM) ಕ್ಾಯೆಾರ್ನುನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ೆಂದ್ಧತ್ುಿ. ಈ ಗುರಿರ್ ಪ್ರಕ್ಾರ
ಪ್ರತ್ತ ವಷಷ ಶೇ.0.3 ತ್ಗಿ್ಸಬೇಕಿತ್ುಿ. ಆದರ ಇದು ಸಾಧಯವಾಗಲಿಲೊ ಮತ್ುಿ ಸಕ್ಾಷರವು ವಷಷದ್ಧೆಂದ ವಷಷಕ್ಕೆ ಈ
ಗುರಿರ್ನನೇ ಸಡಿಲಿಸುತ್ಾಿ ಹ ೇಯಿತ್ು. ಕಳೆದ ವಷಷ ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರವು FRBM ನ್ರ್ಮಗಳಗೆ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ ತ್ೆಂದು,
ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆರ್ನುನ ಶೇ.3ಕ್ಕೆ ಇಳಸುವ ಗುರಿರ್ ಅವಧರ್ನುನ 2020-21ಕ್ಕೆ ವಿಸಿರಿಸ್ತತ್ುಿ.
ವಿತ್ತಿೇರ್ ಕ್ಕ ರತೆರ್ ಗುರಿ ತ್ಲುಪ್ಲು ಭಾರತ್ವು ಶರಮಿಸಬೇಕ್ಕೇ?
 ಹ ಸ ಜಎಸ್ಟಿ ಜಾರಿಗೆ ಬೆಂದ್ಧರುವುದರ ೆಂದ್ಧಗೆ ಕ್ಕಲವರೆಂದು ಸಮಸಯಗಳರುವುದರಿೆಂದ, ಸವಲಾ ಮಟಿಿನ ಸಡಿಲಿಕ್ಕಗೆ

ಆರ್ಥಷಕ ತ್ಜ್ಞರು ಒಪ್ುಾತ್ಾಿರಾದರ , ರೇಟಿೆಂಗ್ ಏಜನ್ಸಗಳು ಮತ್ುಿ ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹಣಕ್ಾಸು ನ್ಧ (ಐಎೆಂಎಫ್),
ದೆೇಶವು ಈ ಗುರಿಗೆ ಕಟುಿನ್ಟಿಿನ ಬದಿತೆ ತೆ ೇರಬೇಕಿದೆ ಎೆಂದು ಬರ್ಸುತ್ತಿದೆ.

ಜಾಗತ್ತಕ ತೆರಿಗೆ ಸುಧಾರಣೆ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಬಹು ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳಗೆ ಹಚುಚ ರ್ಾಯರ್ರ್ುತ್ ತೆರಿಗೆರ್ನುನ ಅಳವಡಿಸುವ ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದ 136
ರಾಷರಗಳು ಒಪ್ಾೆಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿವ. ಜಾಗತ್ತಕ ಕ್ಾಪ್ರಷರೇಟ್ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳಗೆ ಕನ್ಷಠ ಶೇ. 15 ತೆರಿಗೆ ವಿಧಸಲು ಇದರಿೆಂದ ಹಾದ್ಧ
ಸುಗಮವಾಗಿದೆ.
 ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳಗೆ ಕನ್ಷಠ ಶೇ.15 ತೆರಿಗೆ ವಿಧಸುವ

ಒಪ್ಾೆಂದವನುನ ಜ 20 ರಾಷರಗಳು ಅನುಮೊೇದ್ಧಸ್ತವ
 ಜ 20ರಲಿೊ ಭಾರತ್, ಅಮೆರಿಕ, ರಷ್ಾಯ, ಚಿೇರ್ಾ, ಜ್ಪ್ಾನ್,
ಐರ ೇಪ್ಯ ಒಕ ೆಟ, ಸೌದ್ಧ ಅರೇಬಿಯಾ ಸೇರಿ ಪ್ರಮುಖ
ರಾಷರಗಳವ. ವಿಶವ ಜಡಿಪಿರ್ ಶೇ. 90 ಪ್ಾಲನುನ ಇದು
ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಎೆಂಎನ್ಸ್ತಗಳಗೆ ಜಾಗತ್ತಕ ಏಕರ ಪ್ದ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಸುವ ಪ್ರಸಾಿಪ್ 2017ರಲಿೊ ಮೆಂಡಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ.
ಒಪ್ಾೆಂದದ ಉದೆಾೇಶ
 ಜಾಗತ್ತಕ ದ್ಧಗ್ಜ್ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳು ಕಡಿಮೆ ತೆರಿಗೆ ಇರುವ ರಾಷರಗಳಲಿೊ ತ್ಮಮ ತೆರಿಗೆ ಬಿಲ್ಗಳನುನ ಪ್ಾವತ್ತಸ್ತ ತೆರಿಗೆ ಉಳತ್ಾರ್
ಮಾಡುವುದರಲಿೊ ನೈಪ್ುಣಯತೆ ಪ್ಡೆದ್ಧವ. ಆದರ ಇದರಿೆಂದ ಹಲವು ರಾಷರಗಳಗೆ ತೆರಿಗೆ ಸೆಂಗರಹದಲಿೊ ಭಾರಿ
ವಯತ್ಯರ್ವಾಗುತ್ಿದೆ. ಆದಾರಿೆಂದ ಜಾಗತ್ತಕ ಕನ್ಷಠ ತೆರಿಗೆರ್ನುನ ವಿಧಸ್ತದರ, ಎೆಂಎನ್ಸ್ತಗಳು ತ್ಮಮ ತ್ವರು
ರಾಷರಗಳಲಿೊಯೆೇ ತೆರಿಗೆ ಪ್ಾವತ್ತಸುವ ಹಾಗ ಕಡಿಮೆ ತೆರಿಗೆ ಇರುವ ರಾಷರಗಳಗೆ ಸಾಳ್ಾೆಂತ್ರಿಸುವ ಸಾಧಯತೆ ಇಲೊ ಎೆಂದು
ನ್ರಿೇಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ಒಟಿಿನಲಿೊ ಎೆಂಎನ್ಸ್ತಗಳು ತೆರಿಗೆದಾರರಿಗೆ ಸವಗಷ ಎೆಂದು ಪ್ರಿಗಣನಯಾಗಿರುವ ರಾಷರಗಳಗೆ ತೆರಿಗೆ
ಉತ್ಿರದಾಯಿತ್ವವನುನ ಸಾಳ್ಾೆಂತ್ರಗೆ ಳಸುವುದನುನ ನ್ರುತೆಿೇಜ್ನಗೆ ಳಸುವುದು ಈ ಒಪ್ಾೆಂದದ ಉದೆಾೇಶ.
ಯಾರಿಗೆ ಅನವರ್?
 ವಾಷ್ಟ್ಷಕ 867 ದಶಲಕ್ಷ ಡಾಲರ್ಗಿೆಂತ್ (ಅೆಂದಾಜ್ು 6,415 ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ .) ಹಚುಚ ಆದಾರ್ ಇರುವ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೇರ್
ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳಗೆ ಅನವರ್ವಾಗಲಿದೆ. ಅೆಂರ್ಥ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳು ವಿದೆೇಶಗಳಲಿೊ ನಡೆಸುವ ವಹಿವಾಟಿನಲಿೊ ಗಳಸುವ ತೆರಿಗೆಗೆ ಶೇ. 15ರ
ಜಾಗತ್ತಕ ಕನ್ಷಠ ತೆರಿಗೆ ಪ್ಾವತ್ತಸಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಅದಕಿೆೆಂತ್ ಕನ್ಷಠ ಮಟಿಕ್ಕೆ ತೆರಿಗೆರ್ನುನ ಇಳಸುವೆಂತ್ತಲೊ. ಕ್ಕ ೇವಿಡ್
ಬಿಕೆಟಿಿನ್ೆಂದ ಆರ್ಥಷಕ ಸವಾಲು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ರಾಷರಗಳಗೆ ಹಚಿಚನ ತೆರಿಗೆ ಸೆಂಗರಹಿಸಲು ಅವಕ್ಾಶ ಉೆಂಟಾಗಲಿದೆ.
ಆಬಿಷಐ ಯೇಜ್ನ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಆಫ್ ಇೆಂಡಿಯಾದ ಎರಡು ನವಿೇನ ಮತ್ುಿ ಗ್ಾರಹಕ-ಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರತ್ ಯೇಜ್ನಗಳು
ಹ ಡಿಕ್ಕರ್ ಮಾಗಷಗಳನುನ ಹಚಿಚಸುವುದಲೊದೆ ಬೆಂಡವಾಳ
ಮಾರುಕಟೆಿರ್ನುನ ಸುಲಭವಾಗಿ ಮತ್ುಿ ಸುರಕ್ಷಿತ್ವಾಗಿ ದೆ ರಕಲು ಸಹಾರ್
ಮಾಡುತ್ಿದೆ ಎೆಂದು ಪ್ರಧಾನ ಮೆಂತ್ತರ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಹೇಳದಾಾರ.
ಯಾವುದು ಆ ಎರಡು ಯೇಜ್ನಗಳು ?

 ಆರ್ ಬಿಐ ರಿಟೆೇಲ್ ಡೆೈರಕ್ಡಿ ಯೇಜ್ನ

 ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ-ಇೆಂಟಿಗೆರೇಟೆಡ್ ಒೆಂಬಡ್ಸ ಮನ್ ಯೇಜ್ನ
ಆರ್ ಬಿಐ ರಿಟೆೇಲ್ ಡೆೈರಕ್ಡಿ ಯೇಜ್ನ: ಆರ್ಬಿಐ ರಿಟೆೇಲ್ ಡೆೈರಕ್ಡಿ ಯೇಜ್ನರ್ು ಸಣಣ ಹ ಡಿಕ್ಕದಾರರಿಗೆ ಸಕ್ಾಷರಿ
ಬಾೆಂಡ್ ಮಾರುಕಟೆಿರ್ು ಸುಲಭದಲಿೊ ಲಭಯವಾಗುವೆಂತೆ ಮಾಡುವ ಉದೆಾೇಶ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ
 ಯೇಜ್ನರ್ ಮ ಲಕ ಸಣಣ ಹ ಡಿಕ್ಕದಾರರು ಕ್ಕೇೆಂದರ ಹಾಗ ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರಗಳು ಹ ರಡಿಸುವ ಟೆರಷರಿ ಬಾೆಂಡ್
, ಟೆರಷರಿ ಬಿಲ್ ಹಾಗ ಸಾಲಪ್ತ್ರಗಳಲಿೊ ನೇರವಾಗಿ ಹ ಡಿಕ್ಕ ಮಾಡಬಹುದು. ಸಣಣ ಹ ಡಿಕ್ಕದಾರರು ಆರ್ಬಿಐ
ಮ ಲಕ ತ್ಮಮ ಸಕ್ಾಷರಿ ಸಾಲಪ್ತ್ರ ಖಾತೆರ್ನುನ ಆನ್ಲೈನ್ ಮ ಲಕ ತೆರದು, ಉಚಿತ್ವಾಗಿ ಖಾತೆರ್ ನ್ವಷಹಣೆ
ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ.
 ಏಕಿೇಕ ತ್ ಒೆಂಬುಡ್ಸಮನ್ ಯೇಜ್ನ: ಏಕಿೇಕ ತ್ ಒೆಂಬುಡ್ಸಮನ್ ಯೇಜ್ನರ್ು ಗ್ಾರಹಕರ ದ ರುಗಳನುನ
ಪ್ರಿಹರಿಸುವ ವಯವಸಾರ್ನುನ ಇನನಷುಿ ಸುಧಾರಿಸುವ ಉದೆಾೇಶ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಗ್ಾರಹಕರು ತ್ಮಮ ದ ರುಗಳನುನ
ಹೇಳಕ್ಕ ಳೆಲು ಹತ್ಾಿರು ಕಡೆ ತ್ತರುಗಬೇಕಿಲೊ. ದ ರುಗಳನುನ ಹೇಳಕ್ಕ ಳೆಲು ಹಾಗ ಪ್ರಿಹಾರ ಪ್ಡೆರ್ಲು ಇರುವ
ಮಾಗಷಗಳ ಬಗೆ್ ಬಹುಭಾಷ್ಾ ಸಹಾರ್ವಾಣಿರ್ು ಮಾಹಿತ್ತ ನ್ೇಡಲಿದೆ
 ಇೆಂಟಿಗೆರೇಟೆಡ್ ಒೆಂಬಡ್ಸ ಮನ್ ಯೇಜ್ನ 'ಒೆಂದು ರಾಷರ-ಒೆಂದು ಲ ೇಕಪ್ಾಲ್'-ಒೆಂದು ಪ್ರೇಟಷಲ್, ಒೆಂದು
ಇಮೆೇಲ್ ಮತ್ುಿ ಒೆಂದು ವಿಳ್ಾಸದೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಗ್ಾರಹಕರು ತ್ಮಮ ದ ರುಗಳನುನ ಸಲಿೊಸಬಹುದಾಗಿದೆ
ಎರಡು ಯೇಜ್ನಗಳು ದೆೇಶದಲಿೊ ಹ ಡಿಕ್ಕರ್ ವಾಯಪಿಿರ್ನುನ ವಿಸಿರಿಸುತ್ಿವ ಮತ್ುಿ ಬೆಂಡವಾಳ ಮಾರುಕಟೆಿಗಳಗೆ

ಪ್ರವೇಶವನುನ ಸುಲಭಗೆ ಳಸ್ತ ಹ ಡಿಕ್ಕದಾರರಿಗೆ ಹಚುಚ ಸುರಕ್ಷಿತ್ಗೆ ಳಸುತ್ಿವ.
ಮ ರು ಕ ಷ್ಟ್ ಕ್ಾಯೆಾಗಳು ರದುಾ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಕಳೆದ ಒೆಂದು ವಷಷದ್ಧೆಂದ ವಾಯಪ್ಕ ವಿರ ೇಧ, ಪ್ರತ್ತಭಟನಗೆ ಕ್ಾರಣವಾಗಿದಾ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಮ ರು ಕ ಷ್ಟ್
ಕ್ಾಯೆಾಗಳನುನ ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ರದುಾಗೆ ಳಸ್ತದೆ.
ಆ ಕ್ಾನ ನುಗಳು ಯಾವುವು?
 ರೈತ್ರ ಉತ್ಾನನ ವಾಯಪ್ಾರ ಮತ್ುಿ ವಾಣಿಜ್ಯ (ಪ್ರಚಾರ ಮತ್ುಿ ಅನುಕ ಲ)

ಕ್ಾಯಿದೆ, 2020
 ಅಗತ್ಯ ಸರಕುಗಳ (ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ) ಕ್ಾಯಿದೆ, 2020
 ರೈತ್ರ (ಸಬಲಿೇಕರಣ ಮತ್ುಿ ರಕ್ಷಣೆ) ಬಲ ಭರವಸ ಮತ್ುಿ ಕ ಷ್ಟ್ ಸೇವಗಳ
ಕ್ಾಯಿದೆ, 2020.
ರೈತ್ರ ಚಿೆಂತೆಗಳೆೇನು?

 ರೈತ್ರ ಮುಖಯ ಕ್ಾಳಜಗಳೆೆಂದರ, ಈ ಕ್ಾನ ನುಗಳು ಆರ್ಾ ಬಳೆಗಳ ಮೆೇಲ ಕ್ಕೇೆಂದರದ್ಧೆಂದ ಖಾತ್ರಿಪ್ಡಿಸುವ ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ
ಬಲರ್ನುನ (MSP) ರದುಾಗೆ ಳಸುತ್ಿವ. ಇದು ಅೆಂತ್ತಮವಾಗಿ ದೆ ಡ್ ಕ್ಾಪ್ರಷರೇಟ್ ಸೆಂಸಾಗಳ ಕರುಣೆಗೆ ರೈತ್ರನುನ
ಬಿಡುತ್ಿದೆ ಎೆಂಬ ಆತ್ೆಂಕ .
ಕ್ಾನ ನುಗಳ ಬಗೆ್ ಕ್ಕೇೆಂದರದ ನ್ಲುವು
 ಮ ರು ಕ ಷ್ಟ್ ಕ್ಾಯೆಾಗಳು ಸಣಣ ರೈತ್ರನುನ ಸಬಲಿೇಕರಣಗೆ ಳಸಲಿವ. ಇವುಗಳನುನ ಕ ಷ್ಟ್ ವಲರ್ದಲಿೊ ಮತ್ಿಷುಿ
ಸುಧಾರಣೆಗ್ಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ಳಸಲಾಗಿದೆ.
 ರೈತ್ರನುನ ವಿಶಾವಸಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಲು ಎಲೊ ಮಟಿದ ಪ್ರರ್ತ್ನಗಳನುನ ನಡೆಸ್ತದೆಾವು. ಅವರ ಆಕ್ಷೆೇಪ್ಣೆಗಳು ಇರುವ
ವಿಭಾಗಗಳಲಿೊ ಬದಲಾವಣೆ ತ್ರಲು ಕ ಡ ಸ್ತದಿರಿದೆಾವು. ಒೆಂದು ವಗಷದ ರೈತ್ರನುನ ವಿಶಾವಸಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಲು
ನಮಿಮೆಂದ ಸಾಧಯವಾಗದೆ ಇರುವುದಕ್ಕೆ ದೆೇಶದ ಜ್ನತೆರ್ ಕ್ಷಮೆ ಕ್ಕ ೇರುತೆಿೇನ. ರ್ಾವು ಕ ಷ್ಟ್ ಕ್ಾಯೆಾಗಳನುನ
ರದುಾಗೆ ಳಸಲು ನ್ಧಷರಿಸ್ತದೆಾೇವ ಎೆಂದು ಮೊೇದ್ಧ ಹೇಳದಾಾರ.
 ರೈತ್ರು ತ್ಮಮ ಕಠಿಣ ಪ್ರಿಶರಮಕ್ಕೆ ತ್ಕೆ ಬಲರ್ನುನ ಪ್ಡೆದುಕ್ಕ ಳುೆವುದನುನ ನ ೇಡಿಕ್ಕ ಳೆಲು ಅನೇಕ ಕರಮಗಳನುನ
ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಲಾಗಿದೆ. ಸಣಣ ರೈತ್ರನುನ ವಿಮೆರ್ ಅಡಿ ತ್ರಲಾಗಿದೆ. ಫ್ಲಾನುಭವಿಗಳಗೆ ನೇರ ಹಣ ವಗ್ಾಷವಣೆ ಈ
ಸಕ್ಾಷರದ ಪ್ರಮುಖ ಸಾಧನಗಳಲಿೊ ಒೆಂದು. ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರವು ಈವರಗ 22 ಕ್ಕ ೇಟಿ ಮಣಿಣನ ಆರ ೇಗಯ ಕ್ಾಡ್ಷ
ಗಳನುನ ರೈತ್ರಿಗೆ ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕ ಷ್ಟ್ ಉತ್ಾಾದನರ್ನುನ ವ ದ್ಧಿಸ್ತದೆ. ಬಳೆ ವಿಮೆರ್ನುನ ಪ್ರಿಣಾಮಕ್ಾರಿಯಾಗಿ
ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಮಾರುಕಟೆಿ ಮ ಲಸೌಕರ್ಷವನುನ ಸುಧಾರಿಸಲಾಗಿದೆ.
 ರೈತ್ರಿಗೆ ವಿಮೆಗಳು ಸಮಪ್ಷಕವಾಗಿ ಸ್ತಗುವೆಂತೆ ಖಾತ್ರಿ ಪ್ಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲರ್ನುನ (ಎೆಂಎಸ್ಪಿ)
ಹಚಿಚಸಲು ಹಾಗ ಸಗಟು ವಾಯಪ್ಾರ ಮಾರುಕಟೆಿ ವಯವಹಾರಗಳನುನ ಆನ್ಲೈನ್ನಲಿೊ ನಡೆಸುವೆಂತೆ ಮಾಡಲು ರ್ಾವು
ಕರಮಗಳನುನ ಕ್ಕೈಗೆ ೆಂಡಿದೆಾೇವ. ಕ್ಕೇೆಂದರದ ಕ ಷ್ಟ್ ಬಜಟ್ ಅನುನ ಐದು ಪ್ಟಿಿಗ ಅಧಕ ಹಚಿಚಸಲಾಗಿದೆ. ಕಿರು ನ್ೇರಾವರಿ
ಅನುದಾನ ಹೆಂಚಿಕ್ಕರ್ು ಈಗ 10,000 ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ ಇದೆ. ಪ್ಶು ಸೆಂಗೆ ೇಪ್ನ ಮತ್ುಿ ಮಿೇನುಗ್ಾರಿಕ್ಕರ್ಲಿೊ
ತೆ ಡಗಿರುವವರನ ನ ವಿವಿಧ ಯೇಜ್ನಗಳ ಫ್ಲಾನುಭವಿಗಳ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ತ್ರಲಾಗಿದೆ
ಶ ನಯ ಬಜಟ್ ನೈಸಗಿಷಕ ಕ ಷ್ಟ್ ವಿಧಾನವನುನ ಜಾರಿ
 ರೈತ್ರ ಬಳೆಗಳಗೆ ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲರ್ನುನ ಇನನಷುಿ ದಕ್ಷವಾಗಿ ತ್ರಲು ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಸಮಸಯಗಳನುನ ಬಗೆಹರಿಸಲು
ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ಸಮಿತ್ತಯೆಂದನುನ ರಚಿಸಲಿದೆ. ಅದರಲಿೊ ಕ್ಕೇೆಂದರ, ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರಗಳ ಪ್ರತ್ತನ್ಧಗಳು, ರೈತ್ರು,
ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳು, ಆರ್ಥಷಕ ತ್ಜ್ಞರು ಇರುತ್ಾಿರ. ದೆೇಶದ ರೈತ್ರ ಪ್ರವಾಗಿ ನಮಮ ಕ್ಕಲಸ ಮುೆಂದುವರಿರ್ುತ್ಿದೆ
 ದೆೇಶದ ಕ ಷ್ಟ್ ಕ್ಷೆೇತ್ರದ ಅವಶಯಕತೆಗಳನುನ ಮತ್ುಿ ಬಳೆಗಳನುನ ಹಚಿಚಸಲು, ಬಳೆಗಳನುನ ವೈಜ್ಞಾನ್ಕ ರಿೇತ್ತರ್ಲಿೊ
ಬದಲಾಯಿಸಲು ಹಿೇಗೆ ಎಲಾೊ ವಿಷರ್ಗಳ ಬಗೆ್ ಭವಿಷಯದ ಬಗೆ್ ನ್ಣಷರ್ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಲು ಈ ಸಮಿತ್ತರ್ನುನ
ರಚಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಕ್ಾನ ನನುನ ಹೇಗೆ ರದುಾಗೆ ಳಸಲಾಗುತ್ಿದೆ?
 ಯಾವುದೆೇ ಕ್ಾನ ನ್ನ ರಿೇತ್ತರ್ಲಿೊಯೆೇ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ ಮಸ ದೆರ್ನುನ ಸೆಂಸತ್ತಿನಲಿೊ ಮೆಂಡಿಸಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಈ

ಅಧವೇಶನದಲಿೊಯೆೇ ಇದನುನ ಮೆಂಡಿಸಬಹುದು. ಸೆಂಸತ್ತಿನಲಿೊ ಅದನುನ ಮೆಂಡಿಸಬೇಕು, ನೆಂತ್ರ ಚಚಷ ಮತ್ುಿ ಮತ್
ಚಲಾಯಿಸಬೇಕು. ಸಮಯಾವಧರ್ು ರಾಜ್ಕಿೇರ್ ಪ್ರಕಿರಯೆರ್ ಮೆೇಲ ಅವಲೆಂಬಿತ್ವಾಗಿರುತ್ಿದೆ.

 ತ್ತದುಾಪ್ಡಿಗ್ಾಗಿ ಪ್ರಸಾಿವನರ್ನುನ ಸೆಂಬೆಂಧಪ್ಟಿ ಸಚಿವಾಲರ್ವು ಕ್ಾನ ನು ಸಚಿವಾಲರ್ಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ.

ಸಚಿವಾಲರ್ವು ಕ್ಾನ ನು ಅೆಂಶಗಳನುನ ಪ್ರಿಶಿೇಲಿಸುತ್ಿದೆ. ನೆಂತ್ರ ಸೆಂಬೆಂಧಪ್ಟಿ ಸಚಿವರು, ಅೆಂದೆರ ಕ್ಾನ ನು
ಸಚಿವರಲೊ. ಸೆಂಸತ್ತಿನಲಿೊ ಮಸ ದೆರ್ನುನ ಮೆಂಡಿಸುತ್ಾಿರ
ಸರಕ್ಾರದ ಡಿಜಟಲ್ ಕರನ್ಸ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಆಫ್ ಇೆಂಡಿಯಾ (ಆರ್ಬಿಐ) ಮುೆಂದ್ಧನ ವಷಷ ತ್ನನ ಮೊದಲ ಡಿಜಟಲ್ ಕರನ್ಸರ್ನುನ
ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಳಸುವ ನ್ರಿೇಕ್ಷೆ ಇದೆ.
 ಸೆಂಟರಲ್ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಡಿಜಟಲ್ ಕರನ್ಸ (ಸ್ತಬಿಡಿಸ್ತ) ಕರನ್ಸರ್ ವಚುಷವಲ್ ರ ಪ್ವಾಗಿದುಾ, ಇದರ ಬಿಡುಗಡೆ ಬಗೆ್ ಅಧಕ ತ್
ವೇಳ್ಾಪ್ಟಿಿ ನ್ಗದ್ಧಯಾಗಿಲೊ.
ಏನ್ದು ಆರ್ನ್ಐ ಡಿಜಟಲ್ ಕರನ್ಸ?
 ಈಗ ಚಲಾವಣೆರ್ಲಿೊರುವ ಕರನ್ಸ ರ ಪ್ಾಯಿಗೆ ಪ್ಯಾಷರ್ವಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದಾದ ವಚುಷವಲ್ ಕರನ್ಸಯೆೇ ಡಿಜಟಲ್

ಕರನ್ಸ. ಸೆಂಟರಲ್ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಡಿಜಟಲ್ ಕರನ್ಸರ್ನುನ (ಸ್ತಬಿಡಿಸ್ತ) ಚಲಾವಣೆಗೆ ತ್ರಲು ಆರ್ಬಿಐ ಸಜಾೆಗುತ್ತಿದೆ.
ವಯತ್ಾಯಸವೇನು?
 ಇದು ಬಿಟ್ ಕ್ಾಯಿನ್ ಮಾದರಿರ್ ಕಿರಪ್ರಿ ಕರನ್ಸ ಅಲೊ. ಬಿಟ್ ಕ್ಾಯಿನ್ ಡಿಜಟಲ್ ದತ್ಾಿೆಂಶಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಸ ಿೇರ್
ಆಗಿರುತ್ಿದೆ. ಹಾಗ ವಿಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರೇಕರಣವಾಗಿರುತ್ಿದೆ. ಹಾಗ ಯಾವುದೆೇ ಸರಕ್ಾರಿ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಕ ವಯವಸಾಗೆ
ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತರುವುದ್ಧಲೊ. ಮತೆ ಿೆಂದು ಕಡೆ ಆರ್ಬಿಐ ಡಿಜಟಲ್ ಕರನ್ಸ (ಸ್ತಬಿಡಿಸ್ತ) ಸರಕ್ಾರದ ಮಾನಯತೆ ಗಳಸ್ತರುತ್ಿದೆ.
ಪ್ರಯೇಜ್ನವೇನು?
 ಕ್ಾಗದದ ನ ೇಟುಗಳ ಮೆೇಲಿನ ಅವಲೆಂಬನ ಕಡಿಮೆಯಾಗಲಿದೆ. ಹಣಕ್ಾಸು ವಗ್ಾಷವಣೆ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ನರವಿನ್ೆಂದ

ಮತ್ಿಷುಿ ಸುಗಮವಾಗಲಿದೆ. ಜ್ತೆಗೆ ಖಾಸಗಿ ಕಿರಪ್ರಿ ಕರನ್ಸಗಳಗೆ ಪ್ಯಾಷರ್ವಾಗಿ ಡಿಜಟಲ್ಕರನ್ಸರ್ನುನ
ಚಲಾವಣೆಗೆ ಳಸಬಹುದು.
50 ಲಕ್ಷ ಬಾಯರಲ್ ತೆೈಲ ಬಿಡುಗಡೆ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಭಾರತ್ ತ್ನನ ಸೆಂಗರಹಾಗ್ಾರಗಳೆಂದ 50 ಲಕ್ಷ ಬಾಯರಲ್ ತೆೈಲವನುನ ಮಾರುಕಟೆಿಗೆ

ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಳಸಲು ನ್ಧಷರಿಸ್ತದೆ.
 ಭಾರತ್ದ ಜ್ತೆಗೆ ಅಮೆರಿಕ, ಜ್ಪ್ಾನ್ ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಪ್ರಮುಖ
ರಾಷರಗಳು ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ತೆೈಲ ದರವನುನ ತ್ಗಿ್ಸುವ
ದ ಷ್ಟ್ಿಯಿೆಂದ ಒಟಾಿಗಿ ತ್ಮಮ ಸೆಂಗರಹಾಗ್ಾರಗಳೆಂದ ಕಚಾಚ
ತೆೈಲವನುನ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಳಸಲು ನ್ಧಷರಿಸ್ತವ

 ಭಾರತ್ವು 3.8 ಕ್ಕ ೇಟಿ ಬಾಯರಲ್ ಕಚಾಚ ತೆೈಲವನುನ ಪ್ರವಷ ಮತ್ುಿ ಪ್ಶಿಚಮದ ಮ ರು ಕಡೆಗಳಲಿೊ
ಆಪ್ತ್ಾೆಲಕ್ಕೆೆಂದು ದಾಸಾಿನ್ರಿಸ್ತದೆ. ಇದರಲಿೊ 50 ಲಕ್ಷ ಬಾಯರಲ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿದೆ. ಇದು 7 - 10 ದ್ಧನಗಳ
ಬಳಕ್ಕಗೆ ಸಾಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಈ ಕಚಾಚ ತೆೈಲವನುನ ಮೆಂಗಳ ರು ರಿಫೆೈನರಿ ಆಯೆಂಡ್ ಪ್ಟೆ ರಕ್ಕಮಿಕಲ್ಸ (ಎೆಂಆರ್ಪಿಎಲ್) ಮತ್ುಿ
ಹಿೆಂದ ಸಾಿನ್ ಪ್ಟೆ ರೇಲಿರ್ೆಂ ಕ್ಾಪ್ಷ ಲಿ. (ಎಚ್ಪಿಸ್ತಎಲ್)ಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದು.

ಏಕ್ಕ ಈ ನ್ಣಷರ್ ?
 ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ ಪ್ರಿಣಾಮ ಬೇಡಿಕ್ಕ ಇಳದರ ಅರ್ಥವಾ ಪ್ರಮುಖ ಬಳಕ್ಕದಾರ ರಾಷರಗಳು ತ್ಮಮ ಸೆಂಗರಹಾಗ್ಾರಗಳೆಂದ
ತೆೈಲವನುನ ಬಳಸ್ತದರ ಅದಕ್ಕೆ ತ್ಕೆೆಂತೆ ಪ್ಟೆ ರೇಲಿರ್ೆಂ ರಫ್ುು ಮಾಡುವ ದೆೇಶಗಳ ಸೆಂಘ್ಟನ (ಒಪ್ಕ್ಡ) ತ್ನ್ನ
ದರವನುನ ಇಳಸುವ ನ್ರಿೇಕ್ಷೆ ಇದೆ.
 ಕಚಾಚ ತೆೈಲ ದರ ಬಾಯರಲ್ಗೆ 80 ಡಾಲರ್ಗಿೆಂತ್ ಕ್ಕಳಗಿದಾರ ಮಾತ್ರ ತ್ಾತ್ಾೆಲಿಕವಾಗಿ ರಿಟೆೇಲ್ ದರವನುನ
ನ್ರ್ೆಂತ್ತರಸಬಹುದು.
ಒಪ್ಕ್ಡ ದೆೇಶಗಳಗೆ ಭಾರತ್ ಸವಾಲು
 ಬೇಡಿಕ್ಕ ಹಚಾಚಗಿರುವ ಹಿನನಲರ್ಲಿೊ ಕಚಾಚ ತೆೈಲ ಉತ್ಾಾದನ ಹಚಿಚಸುವೆಂತೆ ಒಪ್ಕ್ಡಗೆ ಭಾರತ್ ಮನವಿ
ಮಾಡಿತ್ುಿ. ಆದರ ಇದಕ್ಕೆ ಸ ಪ್ುಾ ಹಾಕದ ಒಪ್ಕ್ಡಗೆ ಠಕೆರ್ ನ್ೇಡಲು ಭಾರತ್ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಹಲವು ದೆೇಶಗಳು
ತ್ತೇಮಾಷನ್ಸ್ತವ. ಆ ಮ ಲಕ ಕಚಾಚತೆೈಲದ ಆಮದು ಕಡಿತ್ಗೆ ಳಸ್ತ, ಬಲ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಪ್ರರ್ತ್ತನಸಲಿವ.
 ವಿಶೇಷವೆಂದರ, ಇದೆೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಭಾರತ್ದ ಮುೆಂದಾಳತ್ವದಲಿೊ ಇೆಂರ್ಥಹದೆ ಾೆಂದು ಕ್ಾರ್ಷತ್ೆಂತ್ರ
ಸ್ತದಿಗೆ ೆಂಡಿದುಾ, ಅಮೆರಿಕ, ಜ್ಪ್ಾನ್ ಮತ್ುಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕ್ಕ ರಿಯಾ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಇತ್ರ ದೆೇಶಗಳ ಇದಕ್ಕೆ ಕ್ಕೈ
ಜ ೇಡಿಸ್ತವ. ಆ ದೆೇಶಗಳ ಒಟಿಿಗೆ ತ್ಮಮ ಸೆಂಗರಹಾಗ್ಾರಗಳೆಂದ ಕಚಾಚ ತೆೈಲವನುನ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಳಸಲು
ನ್ಧಷರಿಸ್ತವ.
 ಚಿೇರ್ಾ ಸಹ ಇೆಂರ್ಥದೆಾೇ ಕ್ಾರ್ಷತ್ೆಂತ್ರಕ್ಕೆ ಸೈ ಎೆಂದ್ಧದೆ. ಪ್ರಮುಖ ರಾಷರಗಳು ತ್ಮಮದೆೇ ದಾಸಾಿನ್ನಲಿೊರುವ
ತೆೈಲವನುನ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಳಸ್ತದಾಗ ಸೌದ್ಧ ಅರೇಬಿಯಾ, ಮತ್ುಿ ರಷ್ಾಯ ನೇತ್ ತ್ವದ ತೆೈಲ ೇತ್ಾಾದಕ ರಾಷರಗಳಗೆ
ಬೇಡಿಕ್ಕ ಕಡಿಮೆಯಾಗಲಿದುಾ, ಬಲ ಇಳಸುವ ಒತ್ಿಡಕ್ಕೆ ಸ್ತಲುಕಲಿವ.

ವರದ್ಧ,ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮತುು ಸ ಚಯಿಂಕಗಳು
ಜ್ಗತ್ತಿನ ಅತ್ತ ಶಿರೇಮೆಂತ್ ದೆೇಶ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಕಳೆದ ಎರಡು ದಶಕಗಳಲಿೊ ಜಾಗತ್ತಕ ಸೆಂಪ್ತ್ುಿ ಮ ರು ಪ್ಟುಿ ಅಧಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಾದ್ಧರ್ಲಿೊ
ಅಮೆರಿಕವನುನ ಹಿೆಂದ್ಧಕಿೆ ಜಾಗತ್ತಕ ಮಟಿದಲಿೊ ಚಿೇರ್ಾ ಮೊದಲ ಸಾಾನಕ್ಕೆೇರಿದೆ.
 ಮೆಕ್ಡಕಿನಸ ಆೆಂಡ್ ಕ್ಕ ೇ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿರುವ ಹ ಸ ವರದ್ಧರ್ು ಹತ್ುಿ

ದೆೇಶಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಲಕೆ ಪ್ತ್ರದ ವಿವರಗಳನುನ ಅಧಯರ್ನ
ಮಾಡಿದುಾ, ಈ ದೆೇಶಗಳು ಜ್ಗತ್ತಿನ ಒಟುಿ ಆದಾರ್ದ ಶೇ 60ರಷುಿ
ಪ್ಾಲನುನ ಹ ೆಂದ್ಧವ ಎೆಂದು ತ್ತಳಸ್ತದೆ.
 ಜ್ಗತ್ತಿನ ಒಟಾಿರ ನ್ವವಳ ಸೆಂಪ್ತ್ುಿ 2000ನೇ ಇಸವಿರ್ಲಿೊ 156

ಟಿರಲಿರ್ನ್ ಡಾಲರ್ ಇತ್ುಿ. 2020ಕ್ಕೆ ಅದು 514 ಟಿರಲಿರ್ನ್ ಡಾಲರ್ಗೆ ತ್ಲುಪಿದೆ
 ಈ ಹಚಚಳದಲಿೊ ಸರಿಸುಮಾರು ಮ ರನೇ ಒೆಂದು ಭಾಗವನುನ ಚಿೇರ್ಾ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿದೆ. ವಿಶವ ವಾಯಪ್ಾರ ಸೆಂಘ್ಟನಯಳಗೆ
ಸೇಪ್ಷಡೆಯಾಗುವ ಒೆಂದು ವಷಷದ ಮುನನ, 2000ದಲಿೊ 7 ಟಿರಲಿರ್ನ್ ಡಾಲರ್ ಇದಾ ಚಿೇರ್ಾ ಸೆಂಪ್ತ್ುಿ, 2020ರಲಿೊ
120 ಟಿರಲಿರ್ನ್ ಡಾಲರ್ಗೆ ರಾಕ್ಕಟ್ನೆಂತೆ ಏರಿಕ್ಕಯಾಗಿದೆ.
 ಆಸ್ತಿ ದರಗಳಲಿೊ ಹಚುಚ ಏರಿಕ್ಕ ಕೆಂಡಿರುವ ಅಮೆರಿಕದಲಿೊ, ನ್ವವಳ ಸೆಂಪ್ತ್ುಿ ಈ ಅವಧರ್ಲಿೊ ಎರಡು ಪ್ಟಿಿಗ
ಅಧಕವಾಗಿದುಾ, 90 ಟಿರಲಿರ್ನ್ ಡಾಲರ್ ಆಗಿದೆ. ಜ್ಗತ್ತಿನ ಅತ್ತ ದೆ ಡ್ ಆರ್ಥಷಕತೆಗಳ್ಾದ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ುಿ ಚಿೇರ್ಾದಲಿೊ
ಶೇ 10ರಷುಿ ಶಿರೇಮೆಂತ್ ವಯಕಿಿಗಳು ಮ ರನೇ ಎರಡು ಭಾಗಕಿೆೆಂತ್ ಹಚುಚ ಸೆಂಪ್ತ್ಿನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದಾಾರ. ಅವರ
ಷ್ಮೇರುಗಳು ಏರಿಕ್ಕಯಾಗುತ್ಿಲೇ ಇದೆ ಎೆಂದು ವರದ್ಧ ತ್ತಳಸ್ತದೆ.
 ಮೆಕ್ಡಕಿನಸ ಲಕ್ಾೆಚಾರದ ಪ್ರಕ್ಾರ, ಶೇ 68ರಷುಿ ಜಾಗತ್ತಕ ನ್ವವಳ ಸೆಂಪ್ತ್ುಿ ರಿರ್ಲ್ ಎಸಿೇಟ್ನಲಿೊದೆ. ಇನುನಳದ
ಸೆಂಪ್ತ್ುಿ ಮ ಲ ಸೌಕರ್ಷ, ರ್ೆಂತ್ರ ಮತ್ುಿ ಸಾಧನಗಳೆಂತ್ಹ ವಲರ್ಗಳಲಿೊದೆ. ಇನುನ ಅಲಾ ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಬೌದ್ಧಿಕ
ಆಸ್ತಿ ಮತ್ುಿ ಪ್ೇಟೆೆಂಟ್ಗಳೆಂತ್ಹ ಅಮ ತ್ಷ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿೊ ಈ ಸೆಂಪ್ತ್ುಿ ಇದೆ.
 ಜಾಗತ್ತಕ ಸೆಂಪ್ತ್ತಿನ ಲಕ್ಾೆಚಾರದಲಿೊ ಹಣಕ್ಾಸು ಆಸ್ತಿಗಳನುನ ಪ್ರಿಗಣನಗೆ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ೆಂಡಿಲೊ. ಏಕ್ಕೆಂದರ ಅವು
ಭಾದಯತೆಗಳಗೆ ಒಳಪ್ಟಿಿರುತ್ಿವ. ಕ್ಾಪ್ರಷರೇಟ್ ಬಾೆಂಡ್ ವಯಕಿಿಗತ್ ಹ ಡಿಕ್ಕದಾರನ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣದಲಿೊ ಇರುತ್ಿದೆ. ಈ
ಕ್ಾರಣಕ್ಾೆಗಿ ಅವುಗಳನುನ ಲಕೆ ಮಾಡಿಲೊ.
ಅಡ್ ಪ್ರಿಣಾಮಗಳು
 ಕಳೆದ ಎರಡು ದಶಕಗಳಲಿೊ ನ್ವವಳ ಸೆಂಪ್ತ್ತಿನ ತ್ತೇವರ ಏರಿಕ್ಕರ್ು ಒಟುಿ ಜಾಗತ್ತಕ ಆೆಂತ್ರಿಕ ಉತ್ಾನನದಲಿೊನ ಕಡಿತ್ದ
ಏರಿಕ್ಕಗೆ ಕ್ಾರಣವಾಗಿದೆ. ಮತ್ುಿ ಆಸ್ತಿ ದರಗಳಲಿೊನ ಹಚಚಳವು ಬಡಿ್ ದರ ಕುಸ್ತತ್ಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣವಾಗುತ್ತಿದೆ
 ಆಸ್ತಿ ದರಗಳು ಅವುಗಳ ದ್ಧೇಘಾಷವಧ ಸರಾಸರಿ ಆದಾರ್ದ ಸರಿಸುಮಾರಿ ಶೇ 50ರಷುಿ ಹಚಿಚದೆ. ಈ ಏರಿಕ್ಕರ್ು ಸೆಂಪ್ತ್ತಿನ
ಹಚಚಳದ ಸುಸ್ತಾರತೆರ್ ಕುರಿತ್ಾಗಿ ಪ್ರಶನಗಳನುನ ಹುಟಿಿಸ್ತದೆ.

 ರಿರ್ಲ್ ಎಸಿೇಟ್ ಮೌಲಯದ ಹಚಚಳದ್ಧೆಂದ ಅನೇಕ ಜ್ನರು ಮನಗಳನುನ ಖರಿೇದ್ಧಸಲು ಸಾಧಯವಾಗದೆಂತೆ ಮಾಡಿದೆ. ಜ್ತೆಗೆ
ಹಣಕ್ಾಸು ಬಿಕೆಟುಿಗಳ ಅಪ್ಾರ್ವನುನ ಹಚಿಚಸ್ತದೆ. 2008ರಲಿೊ ಅಮೆರಿಕವು ನ್ವಾಸಗಳ ಬಿಕೆಟುಿ ಎದುರಾಗಿತ್ುಿ.
ಚಿೇರ್ಾದಲಿೊರ್ ಅೆಂತ್ಹ ಸ್ತಾತ್ತ ಉೆಂಟಾಗುವ ಸಾಧಯತೆ ಇದೆ ಎೆಂದು ಅದು ಅಭಿಪ್ಾರರ್ ವಯಕಿಪ್ಡಿಸ್ತದೆ.
 ಜಾಗತ್ತಕ ಸೆಂಪ್ತ್ತಿನ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಚಿೇರ್ಾ ಮತ್ುಿ ಅಮೆರಿಕ ಬಳಕ ಕರಮವಾಗಿ ಜ್ಮಷನ್, ಫಾರನ್ಸ, ಬಿರಟನ್, ಕ್ಕನಡಾ,
ಆಸರೇಲಿಯಾ, ಜ್ಪ್ಾನ್, ಮೆಕಿಸಕ್ಕ ೇ ಮತ್ುಿ ಸ್ತವೇಡನ್ ದೆೇಶಗಳು ಇವ.
ವಿಶವದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರಗಳ ಪ್ಟಿಿ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ರ್ುಎಸ್ ಏರ್ ಕ್ಾವಲಿಟಿ ಇೆಂಡೆಕ್ಡಸ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ವಾರ್ು ಮಾಲಿನಯದ ಅೆಂಕಿಅೆಂಶಗಳ ಪ್ರಕ್ಾರ, ವಿಶವದ
ಅತ್ಯೆಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರಗಳ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನದ ಲಾಹ ೇರ್ ಅಗರಸಾಾನದಲಿೊದೆ.
 ಪ್ಾಕಿಸಾಿನದ ರಾಜ್ಧಾನ್ ಲಾಹ ೇರ್ನಲಿೊ ವಾರ್ು ಗುಣಮಟಿ ಸ ಚಯೆಂಕವು 600ಕ ೆ ಹಚುಚ ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ
ದಾಖಲಾಗಿದೆ. ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಕರಾಚಿ ಐದನೇ ಸಾಾನದಲಿೊದೆ. ಕಳೆದ ವಷಷ ಕ ಡ ಲಾಹ ೇರ್ ವಿಶವದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್
ನಗರ ಎೆಂಬ ಹಣೆಪ್ಟಿಿ ಪ್ಡೆದ್ಧತ್ುಿ.
 ಲಾಹ ೇರ್ನ ಗುಲಾಗ್ಷ ನಲಿೊ 681, ರೈವಿೆಂಡ್ ನಲಿೊ 626, ಅರ್ಾಕಷಲಿ ಮಾರುಕಟೆಿರ್ಲಿೊ 541 ಮತ್ುಿ ಮಾಡೆಲ್
ಟೌನ್ ನಲಿೊ 532 ಮಟಿ ದಾಖಲಾಗಿದೆ.
 ಈ ನಡುವ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನದ ಪ್ೆಂಜಾಬ್ ಪ್ಾರೆಂತ್ಯದಲಿೊ ಹ ಗೆ ಆವರಿಸ್ತರುವುದು ಅಧಕ್ಾರಿಗಳ ಆತ್ೆಂಕಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣವಾಗಿದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕುಟುೆಂಬ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಶೌಚಾಲರ್ ಬಳಕ್ಕರ್ಲಿೊ ತ್ಾರತ್ಮಯಗಳು ಕೆಂಡು ಬೆಂದ್ಧದೆ ಎೆಂದು 5ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್
ಕುಟುೆಂಬ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ತ್ನನ ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ತ್ತಳಸ್ತದೆ.
 ಉತ್ಿರ ಕರ್ಾಷಟಕದ 12 ಜಲೊಗಳಗೆ ಹ ೇಲಿಸ್ತದರ ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ಾಷಟಕದ 15 ಜಲೊಗಳು ಮತ್ುಿ ಕರಾವಳರ್
ಮ ರು ಜಲೊಗಳಲಿೊ ಶೌಚಾಲರ್ಗಳ ವಯವಸಾ ಹಚಾಚಗಿರುವುದು ಕೆಂಡು ಬೆಂದ್ಧದೆ.
 ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ುಿ ಎಲಾೊ ಕರಾವಳ ಜಲೊಗಳಲಿೊ ಶೌಚಾಲರ್ ವಯವಸಾಗಳು ಶೇ.90 ರಷ್ಟ್ಿದಾರ, ಉತ್ಿರ
ಕರ್ಾಷಟಕದ ಒೆಂದು ಜಲೊ ಕ ಡ ಶೇ.90 ರಷಿನುನ ತ್ಲುಪಿಲೊ ಎೆಂದು ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ತ್ತಳಸ್ತದೆ.
 ಸ ಕಿ ರಿೇತ್ತರ್ ನೈಮಷಲಯ ಸೌಲಭಯಗಳಲೊದ ಕುಟುೆಂಬಗಳು ಅತ್ತಸಾರ, ಭೆೇದ್ಧ ಮತ್ುಿ ಟೆೈಫಾಯಿಡ್ನೆಂತ್ಹ
ರ ೇಗಗಳ ಹಚಿಚನ ಅಪ್ಾರ್ವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುತ್ಾಿರ ಎೆಂದು ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ು ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ತ್ತಳಸ್ತದೆ.
 ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ ಶೇ.83.1 ಕುಟುೆಂಬಗಳು ಶೌಚಾಲರ್ ಸೌಲಭಯವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದುಾ, ಗ್ಾರಮಿೇಣ
ಪ್ರದೆೇಶಗಳಗಿೆಂತ್ (75.9%) ನಗರ ಪ್ರದೆೇಶಗಳಲಿೊ (93.3%) ಶೌಚಾಲರ್ ಸೌಲಭಯಗಳು ಹಚಾಚಗಿದೆ.
 ಪ್ರಿಶಿಷಿ ಜಾತ್ತ, ಪ್ರಿಶಿಷಿ ಪ್ೆಂಗಡ ಅರ್ಥವಾ ಇತ್ರ ಹಿೆಂದುಳದ ವಗಷಕ್ಕೆ ಸೇರದ ಕುಟುೆಂಬಗಳಲಿೊ ಶೇ.76 ರಿೆಂದ
ಶೇ.88 ರಷುಿ ಪ್ರಿಶಿಷಿ ಜಾತ್ತರ್ವರಿಗೆ ಶೌಚಾಲರ್ಗಳ ಪ್ರವೇಶವಿದೆ ಎೆಂದು ಸಮಿೇಕ್ಷೆ ಹೇಳದೆ.

 “ಬಾಗಲಕ್ಕ ೇಟೆ, ಕಲಬುರಗಿ, ಬಿಜಾಪ್ುರ, ರಾರ್ಚ ರು, ಯಾದಗಿರಿ ಮುೆಂತ್ಾದ ಜಲೊಗಳಲಿೊ ಈ ವಯವಸಾಗಳು
ಶ ೇಚನ್ೇರ್ ಸ್ತಾತ್ತರ್ಲಿೊದುಾ, ನ್ೇರು ಪ್ರರೈಕ್ಕರ್ಲಿೊ ಕ್ಕ ರತೆ, ಶೌಚಾಲರ್ ಬಳಕ್ಕರ್ಲಿೊನ ಸಾೆಂಸೆ ತ್ತಕ
ಅಡೆತ್ಡೆಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಫ್ಲವೆಂತ್ತಕ್ಕ ದರ
 ದೆೇಶದ ಮಹಿಳೆರ್ರ ಫ್ಲವೆಂತ್ತಕ್ಕರ್ ದರ 2.2ರಿೆಂದ 2ಕ್ಕೆ ಇಳಕ್ಕಯಾಗಿದೆ’ ಎೆಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕುಟುೆಂಬ

ಆರ ೇಗಯ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ–5ರ ಎರಡನೇ ಹೆಂತ್ದ ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
 ದೆೇಶದಲಿೊನ ಒಟುಿ ಜ್ನನ ಪ್ರಮಾಣವನುನ, ಫ್ಲವೆಂತ್ತಕ್ಕ ವರ್ಸ್ತಸನ ಒಟುಿ ಮಹಿಳೆರ್ರ ಸೆಂಖೆಯಯೆಂದ್ಧಗೆ
ತ್ಾಳೆ ಮಾಡಿ ಫ್ಲವೆಂತ್ತಕ್ಕ ದರವನುನ ಲಕೆಹಾಕಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 2015–16ರಲಿೊ ಫ್ಲವೆಂತ್ತಕ್ಕ ದರವು 2.2ರಷುಿ ಇತ್ುಿ. 2019–21ರಲಿೊ ಈ ದರವು 2ಕ್ಕೆ ಇಳದ್ಧದೆ. ದೆೇಶದ
ನಗರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಫ್ಲವೆಂತ್ತಕ್ಕ ದರವು 1.6ರಷುಿ ಇದೆ. ಗ್ಾರಮಿೇಣ ಪ್ರದೆೇಶಗಳಲಿೊ 2.1ರಷುಿ ಇದೆ.
 2015–16ಕ್ಕೆ ಹ ೇಲಿಸ್ತದರ, ಗಭಷನ್ರ ೇಧಕ ಕರಮಗಳನುನ ಅನುಸರಿಸುವವರ ಪ್ರಮಾಣವು 2019–21ರಲಿೊ
ಏರಿಕ್ಕಯಾಗಿದೆ. 2015–16ರಲಿೊ ದೆೇಶದ ಶೇ 54ರಷುಿ ಮೆಂದ್ಧ ಇೆಂತ್ಹ ಕರಮಗಳನುನ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದಾರು.
2019–21ರಲಿೊ ದೆೇಶದ ಶೇ 67ರಷುಿ ಜ್ನರು ಇೆಂತ್ಹ ಕರಮಗಳನುನ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದಾಾರ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿಯೆೇ
ಫ್ಲವೆಂತ್ತಕ್ಕರ್ ದರದಲಿೊ ಇಳಕ್ಕ ಸಾಧಯವಾಗಿದೆ ಎೆಂದು ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ವಿಶೊೇಷ್ಟ್ಸಲಾಗಿದೆ.
 ಎರಡನೇ ಹೆಂತ್ದಲಿೊ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪ್ಟಿ ರಾಜ್ಯಗಳಲಿೊ ಜ್ನಸೆಂಖೆಯರ್ ಮಟಿ ಕ್ಾರ್ುಾಕ್ಕ ಳೆಲು ಅಗತ್ಯವಾದ
ಫ್ಲವೆಂತ್ತಕ್ಕ ದರವು 2.1ರಷುಿ ಇದೆ ಎೆಂದು ವರದ್ಧರ್ು ಹೇಳದೆ.
ಪ್ುರುಷರಿಗಿೆಂತ್ ಹಚುಚ ಮಹಿಳೆರ್ರು
 ದೆೇಶದ ಲಿೆಂಗ್ಾನುಪ್ಾತ್ದಲಿೊ ಮಹಿಳೆರ್ರ ಸೆಂಖೆಯ ಇದೆೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಪ್ುರುಷರಿಗಿೆಂತ್ಲ ಹಚುಚ ಇದೆ ಎೆಂದು
ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕುಟುೆಂಬ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ–5ರ ವರದ್ಧರ್ನುನ ಉಲೊೇಖಿಸ್ತ ಆರ ೇಗಯ ಸಚಿವಾಲರ್ವು ಹೇಳದೆ.
 ದೆೇಶದಲಿೊ ಈಗ 1,020 ಮಹಿಳೆರ್ರಿಗೆ 1,000 ಪ್ುರುಷರು ಇರಬಹುದು ಎೆಂದು ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ು ಅೆಂದಾಜಸ್ತದೆ.
ಇದು ಮಾದರಿ ಆಧಾರದಲಿೊ ಹಾಕಿದ ಲಕ್ಾೆಚಾರ. ಇದು ಜ್ನಸೆಂಖೆಯ ಪ್ರವ ತ್ತಿರ್ ಸ ಚಕ ಮಾತ್ರ.
ವಾಸಿವದಲಿೊ ಪ್ರಿಸ್ತಾತ್ತ ಹೇಗಿದೆ ಎೆಂಬುದು ಜ್ನಗಣತ್ತರ್ ವರದ್ಧ ಬೆಂದ ಬಳಕವಷ್ಮಿೇ ತ್ತಳರ್ುತ್ಿದೆ.
 2011ರ ಜ್ನಗಣತ್ತ ಪ್ರಕ್ಾರ, ದೆೇಶದಲಿೊ ಸಾವಿರ ಪ್ುರುಷರಿಗೆ 940 ಮಹಿಳೆರ್ರು ಮಾತ್ರ ಇದಾರು.
 ಕ್ಕೇೆಂದರ ಆರ ೇಗಯ ಸಚಿವಾಲರ್ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಳಸ್ತರುವ ಎರಡು ವಷಷಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕುಟುೆಂಬ ಮತ್ುಿ
ಆರ ೇಗಯ ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ ಪ್ರಕ್ಾರ, 1,000 ಪ್ುರುಷರಿಗೆ 1,020 ಮಹಿಳೆರ್ರು ದೆೇಶದಲಿೊದಾಾರ.
 1876ರಿೆಂದ ಹಿಡಿದು ಇೆಂದ್ಧನವರಗ ನಡೆದ್ಧರುವ ಸಮಿೇಕ್ಷೆಗಳಲಿೊ ಇದೆೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ುರುಷರಿಗಿೆಂತ್
ಮಹಿಳೆರ್ರ ಸೆಂಖೆಯ ಹಚಿಚದೆ ಎೆಂದು ಸಕ್ಾಷರದ ಅೆಂಕಿ ಅೆಂಶ ಹೇಳುತ್ತಿದೆ.
 ಮಹಿಳೆರ್ರ ದ್ಧೇಘಾಷವಧರ್ ಜೇವಿತ್ಾವಧಯಿೆಂದ ಈ ಫ್ಲಿತ್ಾೆಂಶ ಕೆಂಡುಬೆಂದ್ಧದೆ. ಆದರ, ದೆೇಶದಲಿೊ ಈಗಲ
ಹಣುಣಮಕೆಳಗಿೆಂತ್ ಹಚಿಚನ ಪ್ರಮಾಣದಲಿೊ ಗೆಂಡು ಮಕೆಳೆೇ ಜ್ನ್ಸುತ್ತಿದಾಾರ. ಪ್ರತ್ತ 929 ಹಣುಣಮಕೆಳಗೆ

1,000 ಗೆಂಡು ಮಕೆಳು ಜ್ನ್ಸುತ್ತಿದಾಾರ. ಇದು ದೆೇಶದಲಿೊ ಗೆಂಡು ಮಗುವಿನ ಆದಯತೆ ನ್ೇಡುತ್ತಿರುವುದನುನ
ತೆ ೇರಿಸುತ್ಿದೆ.
 ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಸದಯ 130 ಕ್ಕ ೇಟಿ ಜ್ನಸೆಂಖೆಯ ಇದುಾ, ಈ ದಶಕದ ಅೆಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತ್ವು ಜ್ನಸೆಂಖೆಯರ್ಲಿೊ
ಚಿೇರ್ಾವನುನ ಮಿೇರಿಸಬಹುದು ಎೆಂದು ವಿಶವಸೆಂಸಾ ಅೆಂದಾಜಸ್ತದೆ.
ಟಿಹಚ್ಇ ಜಾಗತ್ತಕ ಉಪ್ಯೇಗ್ಾಹಷತೆ ಶರೇಣಿ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಮಾನವಸೆಂಪ್ನ ಮಲ ಸಲಹಾ ಸೆಂಸಾ (ಹಚ್ ಆರ್ ಕನಸಲಿನ್ಸ) ಎಮಜಷೆಂಗ್ ನಡೆಸ್ತರುವ
ಹಾಗ ಟೆೈಮ್ಸ ಉನನತ್ ಶಿಕ್ಷಣ (ಟಿಹಚ್ಇ) ಪ್ರಕಟಿಸ್ತರುವ ಜಾಗತ್ತಕ ಉದೆ ಯೇಗ್ಾಹಷತೆ ಶರೇಣಿ ಹಾಗ ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ಲಿೊ
ಇದೆೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬೆಂಗಳ ರು ವಿಶವವಿದಾಯನ್ಲರ್ ಪ್ರವೇಶ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ.
 ದೆಹಲಿ ಐಐಟಿ ನೆಂತ್ರದ ಸಾಾನದಲಿೊ ಇೆಂಡಿರ್ನ್ ಇನ್ಸಿಟ ಯಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ (ಐಐಎಸ್ ಸ್ತ) ಇದುಾ ಜಾಗತ್ತಕ
ಮಟಿದಲಿೊ 61 ನೇ ಸಾಾನ ಗಳಸ್ತದೆ.
 ನೇಮಕ್ಾತ್ತ ಮಾಡುವವರ ಪ್ರಕ್ಾರ ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ಲಿೊ ವಿಶವದ ಟಾಪ್ 250 ವಿವಿಗಳನುನ ಪ್ಟಿಿ ಮಾಡಲಾಗಿದುಾ,
ಬೆಂಗಳ ರು ವಿಶವವಿದಾಯಲರ್ 249 ನೇ ಸಾಾನದಲಿೊದೆ. ಭಾರತ್ತೇರ್ ಸೆಂಸಾಗಳ ಪ್ೈಕಿ ದೆಹಲಿ-ಐಐಟಿ 27 ನೇ
ಸಾಾನದಲಿೊದುಾ, ಕಳೆದ ವಷಷ ಜಾಗತ್ತಕ ಮಟಿದ ಶರೇಣಿರ್ಲಿೊ ಗುರುತ್ತಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡಿದಾ ಭಾರತ್ದ ಇನ ನ 6
ವಿವಿಗಳು ಸರಾಸರಿ 20 ಸಾಾನಗಳು ಮೆೇಲೇರಿವುದು ಗಮರ್ಾಹಷ ಅೆಂಶವಾಗಿದೆ.
 ಚಿೇರ್ಾ, ಮೆೇನ್ ಲಾಯೆಂಡ್, ಫಾರನ್ಸ, ಸಾೇನ್ ಮಾದರಿರ್ಲಿೊ ಭಾರತ್ವರ ಸಹ ಉದೆ ಯೇಗ್ಾಹಷತೆರ್ಲಿೊ
ವೇಗವಾಗಿ ಬಳೆರ್ುತ್ತಿರುವ ದೆೇಶವೆಂದು ಪ್ರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಎೆಂದು ಸಮಿೇಕ್ಷೆರ್ಲಿೊ ತ್ತಳಸಲಾಗಿದೆ.
ಅತ್ಯೆಂತ್ ಬಡ ರಾಜ್ಯ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ನ್ೇತ್ತ ಆಯೇಗದ ಬಹು ಆಯಾಮ ಬಡತ್ನ ಸ ಚಯೆಂಕ(ಎೆಂಪಿಐ)ದ ಪ್ರಕ್ಾರ ಬಿಹಾರ, ಜಾಖಷೆಂಡ್
ಮತ್ುಿ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶ ರಾಜ್ಯಗಳು ಭಾರತ್ದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಬಡ ರಾಜ್ಯಗಳ್ಾಗಿ
ಹ ರಹ ಮಿಮವ.
ಸ ಚಯೆಂಕದಲೊೇನ್ದೆ ?
 ಈ ಸ ಚಯೆಂಕದ ಪ್ರಕ್ಾರ, ಬಿಹಾರದಲಿೊ ಶೇ. 51.91 ರಷುಿ ಜ್ನ
ಬಡವರಾಗಿದಾರ, ಜಾಖಷೆಂಡ್ನಲಿೊ ಶೇ. 42.16 ರಷುಿ ಜ್ನ
ಹಾಗ ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಶೇ. 37.79 ರಷುಿ ಜ್ನ ಬಡವರಾಗಿದಾಾರ.
 ಅತ್ಯೆಂತ್ ಬಡ ರಾಜ್ಯಗಳ ಸ ಚಯೆಂಕದಲಿೊ ಮಧಯಪ್ರದೆೇಶ(ಶೇ 36.65)ರ್ಾಲೆನೇ ಸಾಾನದಲಿೊದಾರ,
ಮೆೇಘಾಲರ್ (ಶೇ 32.67) ಐದನೇ ಸಾಾನದಲಿೊದೆ.

 ಕ್ಕೇರಳ(ಶೇ. 0.71), ಗೆ ೇವಾ(ಶೇ. 3.76), ಸ್ತಕಿೆೆಂ (ಶೇ. 3.82), ತ್ಮಿಳುರ್ಾಡು(ಶೇ. 4.89) ಮತ್ುಿ
ಪ್ೆಂಜಾಬ್(ಶೇ. 5.59) ರಾಜ್ಯಗಳು ದೆೇಶದಲಿೊಯೆೇ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಡತ್ನವನುನ ದಾಖಲಿಸ್ತವ
ಮತ್ುಿ ಸ ಚಯೆಂಕದ ಕ್ಕಳಭಾಗದಲಿೊವ.
ಎೆಂಪಿಐ ಅನುನ ಹೇಗೆ ಅಳೆರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ?
 ವರದ್ಧರ್ ಪ್ರಕ್ಾರ, ಭಾರತ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಎೆಂಪಿಐ ಮಾಪ್ನವರ ಆಕ್ಡಸಫ್ಡ್ಷ ಪ್ಾವಟಿಷ ಮತ್ುಿ ಮಾನವ
ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಉಪ್ಕರಮ(OPHI) ಮತ್ುಿ ವಿಶವಸೆಂಸಾರ್ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮ(UNDP)
ಅಭಿವ ದ್ಧಿಪ್ಡಿಸ್ತದ ಜಾಗತ್ತಕವಾಗಿ ಅೆಂಗಿೇಕರಿಸಲಾಟಿ ಮತ್ುಿ ದ ಢವಾದ ವಿಧಾನವನುನ ಬಳಸುತ್ಿದೆ.
ಎೆಂಪಿಐ ರ್ ಮ ರು ಆಯಾಮಗಳು
 ಎೆಂಪಿಐ ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರ ೇಗಯ ಮತ್ುಿ ಜೇವನಮಟಿ ಎೆಂಬ ಮ ರು ಆಯಾಮಗಳನುನ ಆಧರಿಸ್ತದೆ. ಪ್ರತ್ತಯೆಂದು
ಆಯಾಮವು ಸ ಚಯೆಂಕದಲಿೊ ಮ ರನೇ ಒೆಂದು ಭಾಗದಷುಿ ತ್ ಕವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಈ ಆಯಾಮಗಳ 12
ವಿಭಾಗಗಳು ಸೇರಿವ- ಪ್ರೇಷಣೆ, ಪ್ರಸವಪ್ರವಷ ಆರೈಕ್ಕ, ಮಕೆಳು ಮತ್ುಿ ಹದ್ಧಹರರ್ದವರ ಮರಣ, ಶಾಲಾ
ಹಾಜ್ರಾತ್ತ, ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣದ ವಷಷಗಳು, ಅಡುಗೆ ಇೆಂಧನ, ಕುಡಿರ್ುವ ನ್ೇರು, ನೈಮಷಲಯ, ವಸತ್ತ, ವಿದುಯತ್,
ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಖಾತೆಗಳು ಮತ್ುಿ ಆಸ್ತಿಗಳು.
ವಿಜ್ಞಾನ ಮತುು ತಿಂತರಜ್ಞಾನ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ವರಲಾಾಚಿಯಾ ಸ ಳೆೆಗಳು
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಇೆಂಡೆ ೇನೇಷ್ಾಯ ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳು, ಡೆೆಂಗ ಯ ಸ ೇೆಂಕು ಹರಡುವ ಸ ಳೆೆರ್ನುನ ಮಟಿ ಹಾಕಲು ಮತೆ ಿೆಂದು
ಜ್ನ ಸನೇಹಿ ಸ ಳೆೆ ತ್ಳ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಪ್ಡಿಸಲು ಮುೆಂದಾಗಿದಾಾರ.
 'ವರಲಾಾಚಿಯಾ' ಇದು ಕಿೇಟಗಳಲಿೊ ಕ್ಾಣಿಸುವ ಸಾಮಾನಯವಾದ ಬಾಯಕಿಿರಿಯಾ.

ಕ್ಕಲವು ಜಾತ್ತರ್ ಸ ಳೆೆ, ನ ಣ, ಚಿಟೆಿ ಮತ್ುಿ ಪ್ತ್ೆಂಗದೆಂತ್ಹ ಕಿೇಟಗಳಲಿೊ ಇದು
ಸಾಮಾನಯವಾಗಿ ಕ್ಾಣಿಸುತ್ಿದೆ. ಆದರ ಡೆೆಂಗ ಯ ವೈರಾಣು ಪ್ಸರಿಸುವ 'ಅಡಿಸ್ ಇಜಪಿಿ'
ಸ ಳೆೆರ್ಲಿೊ ಮಾತ್ರ ವರಲಾಾಚಿಯಾ ಬಾಯಕಿಿರಿಯಾ ಕ್ಾಣಿಸುವುದ್ಧಲೊ.
 ಈ ಗುಟಿನುನ ತ್ತಳದ ಇೆಂಡೆ ೇನೇಷ್ಾಯ ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳು ಈಗ ವರಲಾಾಚಿಯಾ ಸ ಳೆೆಗಳನುನ ಹಚಾಚಗಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಪ್ಡಿಸ್ತ
ಅಡಿಸ್ ಇಜಪಿಿರ್ನುನ ಇಲೊವಾಗಿಸಲು ಹಣಗುತ್ತಿದಾಾರ. ಶೇ.60ರಷುಿ ಕಿೇಟಗಳಲಿೊ ವರಲಾಾಚಿಯಾ ಬಾಯಕಿಿರಿಯಾ
ಕ್ಾಣಿಸುತ್ಿದೆ. ಈ ಬಾಯಕಿಿೇರಿಯಾವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ಸ ಳೆೆ ಮತ್ುಿ ಕಿೇಟಗಳೆಂದ ಪ್ರಿಸರಕ್ಕೆ ಯಾವುದೆೇ ಅಪ್ಾರ್
ಇಲೊ. ಇವು ಮನುಷಯನ್ಗೆ ಕಚಿಚದರ ಸಮಸಯ ಇಲೊ. ಆದರ ಅಡಿಸ್ ಇಜಪಿಿ ಸ ಳೆೆಗಳು ಮೆೈತ್ುೆಂಬ ಮಾರಕ
ವೈರಾಣುಗಳನನೇ ಹ ತ್ುಿ ತ್ತರುಗುತ್ಿವ. ಅವು ರ್ಾಶವಾಗಬೇಕ್ಾದರ ಸುಲಭ ಸೆಂತ್ಾರ್ಾಭಿವ ದ್ಧಿಗೆ ಅವಕ್ಾಶ ಇಲೊದೆಂತೆ
ನ ೇಡಿಕ್ಕ ಳುೆವುದೆ ೆಂದೆೇ ಮಾಗಷ.
 ಈ ತ್ೆಂತ್ರವನನೇ ಈಗ ವರಲಾಾಚಿಯಾ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಪ್ಡಿಸುವ ಮ ಲಕ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಪ್ಕ್ಾೆ ಪ್ರಿಸರ ಸನೇಹಿ ಎನ್ಸ್ತದ
ವರಲಾಾಚಿಯಾ ಸ ಳೆೆಗಳನುನ ಹೇರಳವಾಗಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಪ್ಡಿಸ್ತದರ, ಇಜಪಿಿ ಸ ಳೆೆಗಳಗೆ ಸೆಂತ್ಾರ್ಾಭಿವ ದ್ಧಿ ಇಕೆಟುಿ
ಶುರುವಾಗುತ್ಿದೆ. ಸಜಾತ್ತರ್ ಸ ಳೆೆಗಳು ಸ್ತಗದೆೇ ಅವು ವರಲಾಾಚಿಯಾದೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಸೆಂಪ್ಕಷ ಸಾಧಸ್ತ ಸೆಂತ್ಾನ

ಬಳೆಸಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ.ಹಾಗ್ಾದಾಗ, ಅಲಿೊ ವರಲಾಾಚಿಯಾ ಸ ಳೆೆಗಳೆೇ ಉತ್ಾತ್ತಿಯಾಗುತ್ಿವ ವಿರ್ಾ ಇಜಪಿಿಗಳು

ಆಗುವುದ್ಧಲೊ
 ಅಡಿಸ್ ಇಜಪಿಿ ಮತ್ುಿ ವರಲಾಾಚಿಯಾ ಸ ಳೆೆಗಳ ನಡುವ ಸಮಿಮಲನ ನಡೆದರ ಹುಟುಿವುದು ವರಲಾಾಚಿಯಾ
ಸ ಳೆೆಗಳು ಎನುನವ ಸೆಂಗತ್ತ 2017ರಿೆಂದ ನಡೆದ ಸೆಂಶ ೇಧನಯಿೆಂದ ಖಚಿತ್ಪ್ಟಿಿದೆ.
ಶತ್ಮಾನದ ಸುದ್ಧೇಘ್ಷ ಚೆಂದರಗರಹಣ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ನವೆಂಬರ್ 19 ರೆಂದು ಚೆಂದರಗರಹಣವಿದುಾ ಈ ಚೆಂದರಗರಹಣ ಈ ಶತ್ಮಾನದ ಸುದ್ಧೇಘ್ಷ

ಚೆಂದರಗರಹಣವಾಗಿದೆ.
 ಭ ಮಿರ್ು ಸ ರ್ಷ ಮತ್ುಿ ಚೆಂದರನ ನಡುವ ಹಾದುಹ ೇಗಿ
ಚೆಂದರನ ಮೆೇಲಮೈರ್ಲಿೊ ನರಳು ರ ಪಿತ್ವಾಗುತ್ಿದೆ. ಆಗ
ಭ ಮಿರ್ು 97 ಪ್ರತ್ತಶತ್ದಷುಿ ಪ್ರಣಷ ಚೆಂದರನನುನ ಸ ರ್ಷನ
ಕಿರಣಗಳೆಂದ ಮರಮಾಡುತ್ಿದೆ. ಇದು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ
ಸೆಂಭವಿಸಲಿದೆ.
ಯಾವ ಖೆಂಡಗಳಲಿೊ ಗರಹಣ ಗೆ ೇಚರಿಸುತ್ಿದೆ ?

 ಭಾಗಶಃ ಚೆಂದರಗರಹಣವು ಪ್ರವಷ ಏಷ್ಾಯ, ಆಸರೇಲಿಯಾ, ಉತ್ಿರ ಅಮೆರಿಕ್ಾ, ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕ್ಾ ಮತ್ುಿ ಪ್ಸ್ತಫ್ರಕ್ಡ
ಪ್ರದೆೇಶದಾದಯೆಂತ್ ಗೆ ೇಚರಿಸುತ್ಿದೆ. ಭಾರತ್ದಲಿೊ, ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೆೇಶ ಮತ್ುಿ ಅಸಾಸೆಂನ ಒೆಂದು ಸಣ್ಣ
ಭಾಗವು ಭಾಗಶಃ ಗರಹಣವನುನ ವಿೇಕ್ಷಿಸುತ್ಿದೆ. ಬಿಹಾರ, ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶ ಮತ್ುಿ ಜಾಖಷೆಂಡ್ನಲಿೊ ಗ್ರಹಣದ
ಅೆಂತ್ಯದ ಭಾಗ ಗೆ ೇಚರಿಸುತ್ಿದೆ.
ಫಾರಸ್ಿ ಮ ನ್
 ನವೆಂಬರ್ 19 ರೆಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಹುಣಿಣಮೆರ್ನುನ ಫಾರಸ್ಿ ಮ ನ್ ಅರ್ಥವಾ ಬಿೇವರ್ ಮ ನ್ ಎೆಂದ
ಕರರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ. ನವೆಂಬರ್ನಲಿೊ ಹುಣಿಣಮೆಗಳಗೆ ಹಿೇಗೆ ಹಸರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಏಕ್ಕೆಂದರ ಇದು ಮೊದಲ ಹಿಮಪ್ಾತ್
ಮತ್ುಿ ಹಿಮದ ಸಮರ್ವಾಗಿದೆ, ಹಾಗೆಯೆೇ ಬಿೇವರ್ಗಳು ತ್ಮಮನಲಗಳು ಅರ್ಥವಾ ಅಣೆಕಟುಿಗಳನುನ
ನ್ಮಿಷಸಲು ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸುತ್ಿವ.


ವಿಶಿಷಿ ದ ರದಶಷಕ ಬಳಸ್ತ ಗರಹ ಪ್ತೆಿ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಮೌೆಂಟ್ ಅಬುವಿನಲಿೊ ಇರುವ ಪಿಆರ್ಎಲ್ನ 1.2 ಮಿೇಟರ್ ದ ರದಶಷಕದಲಿೊ, ಆಪಿಿಕಲ್ ಫೆೈಬರ್
ಫೆಡ್ ಸಾಕ್ಕ ರಗ್ಾರಫ್ (ಪ್ರಸ್) ಅನುನ ಬಳಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡು ಈ ಅನಯ ಸೌರಮೆಂಡಲದ ಗರಹವನುನ ಪ್ತೆಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
 ಪ್ರಸ್ ಸಾಕ್ಕ ರಗ್ಾರಫ್ ಅನುನ ಬಳಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡು ಆ ಗರಹದ ಗ್ಾತ್ರ ಮತ್ುಿ

ದರವಯರಾಶಿರ್ನುನ ಲಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎೆಂದು ಭಾರತ್ತೇರ್ ಬಾಹಾಯಕ್ಾಶ
ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಸೆಂಸಾ (ಇಸ ರ) ಹೇಳದೆ.
 ಭ ಮಿಯಿೆಂದ 725 ಜ ಯೇತ್ತವಷಷಷಗಳಷುಿ ದ ರದಲಿೊರುವ
ನಕ್ಷತ್ರವನುನ ಈ ಗರಹವು ಸುತ್ುಿತ್ತಿದೆ. ಹನ್ರ ಡೆರೇಪ್ರ್ನ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಈ
ನಕ್ಷತ್ರವನುನ ಎಚ್ಡಿ 82139 ಎೆಂದು ಹಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದನುನ ಸುತ್ುಿತ್ತಿರುವ ದೆೈತ್ಯ ಗರಹವನುನ ಟಿಒಐ 1789ಬಿ
ಎೆಂದು ಕರರ್ಲಾಗಿದೆ.
 ಟಿಒಐ 1789ಬಿ ಗರಹದ ದರವಯರಾಶಿರ್ು, ನಮಮ ಸೌರಮೆಂಡಲದ ಗುರು ಗರಹದ ದರವಯರಾಶಿಗಿೆಂತ್ ಶೇ 70ರಷುಿ ಹಚುಚ.
ಟಿಒಐ 1789ಬಿ ಗರಹವು, ನಮಮ ಗುರುಗರಹಕಿೆೆಂತ್ 1.4 ಪ್ಟುಿ ಹಚುಚ ದೆ ಡ್ದು.
 2020ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ನ್ೆಂದ 2021ರ ಮಾಚ್ಷವರಗೆ ನಡೆಸ್ತದ ಅಧಯರ್ನದಲಿೊ ಈ ಗರಹದ ಗ್ಾತ್ರ ಮತ್ುಿ
ದರವಯರಾಶಿರ್ನುನ ಲಕೆ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ.
 ಜ್ಮಷನ್ರ್ ಸಾಕ್ಕ ರಗ್ಾರಫ್ ಮತ್ುಿ ಪಿಆರ್ಎಲ್ನ 43 ಸೆಂ.ಮಿೇ.ನ ದ ರದಶಷಕವನುನ ಬಳಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡು, ಪ್ರಸ್
ಸಾಕ್ಕ ರಗ್ಾರಫ್ನಲಿೊ ಲಕೆಹಾಕಲಾದ ಗ್ಾತ್ರ ಮತ್ುಿ ದರವಯರಾಶಿರ್ನುನ ದ ಢಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲಾಗಿದೆ
 ಟಿಒಐ 1789ಬಿ ಗರಹವು, ಎಚ್ಡಿ 82139 ನಕ್ಷತ್ರವನುನ ಪ್ರತ್ತ 3.2 ದ್ಧನಕ್ಕ ೆಮೆಮ ಸುತ್ತಿಬರುತ್ಿದೆ. ಅಲೊದೆ ಈ ಗರಹವು
ನಕ್ಷತ್ರಕ್ಕೆ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸಮಿೇಪ್ವಿದೆ. ನಮಮ ಸ ರ್ಷ ಮತ್ುಿ ಬುಧ ಗರಹದ ನಡುವಣ ಅೆಂತ್ರದ 10ನೇ 1ರಷುಿ ದ ರವಷ್ಮಿೇ,
ಈ ಗರಹ ಮತ್ುಿ ನಕ್ಷತ್ರದ ನಡುವಿನ ಅೆಂತ್ರ
ಪ್ರಸ್
 ಪ್ರಸ್, ಭಾರತ್ದಲಿೊನ ಮೊದಲ ಆಪಿಿಕಲ್ ಫೆೈಬರ್ಫೆಡ್ ಸಾಕ್ಕ ರಗ್ಾರಫ್ ಆಗಿದೆ. ಇದನುನ ಬಳಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡು
2018ರಲಿೊ, ಭ ಮಿಯಿೆಂದ 600 ಜ ಯೇತ್ತವಷಷಷಗಳಷುಿ ದ ರದಲಿೊರುವ ಕ್ಕ2–236ಬಿ ಎೆಂಬ ಅನಯ ಸೌರಮೆಂಡಲದ
ಗರಹವನುನ ಪ್ತೆಿ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ುಿ.

ಡಬಲ್ ಆಸಾರಯ್ಡ್ ರಿಡೆೈರಕ್ಷನ್ ಟೆಸ್ಿ (DART)
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ನಮಮ ಸೌರ ಮೆಂಡಲದ ರಚನರ್ ಸೆಂದಭಷದಲಿೊ ಗರಹಕ್ಾರ್ಗಳ್ಾಗದೆೇ ಉಳದ

ಕ್ಷುದರಗರಹಗಳೆೆಂಬ ಆಕ್ಾಶಕ್ಾರ್ಗಳೆಂದ ನಮಮ ಭ ಮಿಗೆ ನ್ರೆಂತ್ರ ಬದರಿಕ್ಕ ಇದೆಾೇ
ಇರುತ್ಿದೆ. ಕ್ಷುದರಗರಹಗಳು ತ್ಮಮ ಪ್ರ್ಥ ಬದಲಿಸ್ತ ಭ ಮಿರ್ತ್ಿ ಧಾವಿಸ್ತ ಬೆಂದು
ಅಪ್ಾಳಸ್ತದರ ಉೆಂಟಾಗುವ ಅರ್ಾಹುತ್ ಊಹಿಸಲ ಅಸಾಧಯ. ಇದೆೇ ಕ್ಾರಣಕ್ಕೆ

ಮಾನವ ಇತ್ತಹಾಸದಲೊೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಭಾರಿೇ ಸಾಹಸವರೆಂದಕ್ಕೆ ಅಮೆರಿಕದ
ಖಗೆ ೇಳ ವಿಜ್ಞಾನ ಸೆಂಸಾ ರ್ಾಸಾ ಕ್ಕೈ ಹಾಕಿದೆ.
 ಡಿಡಿಮೊೇಸ್ ಎೆಂದು ಕರರ್ಲಾಡುವ ಜ ೇಡಿ ಕ್ಷುದರಗರಹಕ್ಕೆ DART(ಡಬಲ್ ಆಸಾರಯ್ಡ್ ರಿಡೆೈರಕ್ಷನ್ ಟೆಸ್ಿ
) ಎೆಂಬ ಹಸರಿನ ಬಾಹಾಯಕ್ಾಶ ರ್ೌಕ್ಕರ್ನುನ ರ್ಾಸಾ ಡಿಕಿೆ ಹ ಡೆಸಲಿದೆ.
 ಡಿಡಿಮೊೇಸ್ ಜ ೇಡಿ ಕ್ಷುದರಗರಹಗಳಲಿೊ ಎರಡು ಕ್ಷುದರಗರಹಗಳದುಾ, ಒೆಂದು 163 ಮಿೇಟರ್ ಸುತ್ಿಳತೆರ್ ಚಿಕೆ
ಕ್ಷುದರಗರಹವು 780 ಮಿೇಟರ್ ಸುತ್ಿಳತೆರ್ ದೆ ಡ್ ಕ್ಷುದರಗರಹವನುನ ಸುತ್ುಿತ್ತಿದೆ. ಈ ಜ ೇಡಿ ಕ್ಷುದರಗರಹ
ನ್ರ್ರ್ ಅರ್ಥಷ ಆಬೆಕ್ಡಿ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊದುಾ, ಇದಕ್ಕೆ DART ರ್ೌಕ್ಕರ್ನುನ ಡಿಕಿೆ ಹ ಡೆಸ್ತ ಈ ಜ ೇಡಿ
ಕ್ಷುದರಗರಹದ ಪ್ರ್ಥ ಬದಲಿಸುವ ಪ್ರರ್ತ್ನಕ್ಕೆ ರ್ಾಸಾ ಕ್ಕೈ ಹಾಕಿದೆ.
 ಕ್ಾಯಲಿಫೆರೇನ್ಷಯಾದ ವಾೆಂಡೆನ್ಬಗ್ಷ ಬಾಹಾಯಕ್ಾಶ ನಲಯಿೆಂದ, ಸಾೇಸ್ಎಕ್ಡಸ ಫಾಲೆನ್ 9 ರಾಕ್ಕಟ್ನಲಿೊ
DART ಬಾಹಾಯಕ್ಾಶ ರ್ೌಕ್ಕರ್ನುನ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲು ನ್ಧಷರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ರ್ೌಕ್ಕ ಗೆಂಟೆಗೆ 24,000 ಕಿ.ಮಿೇ
ವೇಗದಲಿೊ ಡಿಡಿಮೊೇಸ್ ಕ್ಷುದರಗರಹಕ್ಕೆ ಡಿಕಿೆ ಹ ಡೆರ್ಲಿದೆ.
 1,210 ಪ್ೌೆಂಡ್ಗಳಷುಿ ತ್ ಕವಿರುವ DART ಬಾಹಾಯಕ್ಾಶ ರ್ೌಕ್ಕ, ಡಿಡಿಮೊೇಸ್ ಕ್ಷುದರಗರಹವನುನ
ರ್ಾಶಗೆ ಳಸುವುದ್ಧಲೊ. ಬದಲಿಗೆ ಅದರ ಪ್ರ್ಥವನುನ ಬದಲಿಸಲಿದೆ ಎೆಂದು ರ್ಾಸಾ ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳು
ಸಾಷಿಪ್ಡಿಸ್ತದಾಾರ.
ರಕ್ಷಣಾ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಎಸ್-400 ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ನ್ರ ೇಧಕ ವಯವಸಾ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ರಷ್ಾಯದ ಎಸ್-400 ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ನ್ರ ೇಧಕ ವಯವಸಾ, ಬಿರಟನ್ನ ಎೆಂ777 ಹ ವಿಟೆರ್ ಗನ್ಗಳು ಭಾರತ್ತೇರ್
ಸೇನರ್ ಬತ್ಿಳಕ್ಕ ಸೇರಿದುಾ, ಗಡಿರ್ಲಿೊ ಸದಾ ಕಿರಿಕಿರಿ ಉೆಂಟುಮಾಡುವ ಚಿೇರ್ಾ ಜ್ತೆ ಹ ೇರಾಡಲು ಮತ್ಿಷುಿ ಶಕಿಿ ತ್ುೆಂಬಿವ.
 ಎಸ್-400 ಚಿೇರ್ಾದ ವಾರ್ುದಾಳ ತ್ಡೆರ್ಲು ಸಮರ್ಥಷವಾದರ, ಎೆಂ777 ಗನ್ಗಳು ಗುಡ್ಗ್ಾಡು ಪ್ರದೆೇಶಗಳಲಿೊರ್

ಸಮರ್ಥಷವಾಗಿ ಕ್ಾರ್ಷನ್ವಷಹಿಸಬಲೊವು. ಜ್ತೆಗೆ ಈ ಗನ್ಗಳ ಸಾಗಣೆರ್ ಸುಲಭವಾಗಿದೆ.

 ರಷ್ಾಯ ಜ್ತೆಗೆ 2018ರಲಿೊ ನಡೆದ ಒಪ್ಾೆಂದದ ಅನವರ್ ಐದು ಎಸ್-

400 ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ದಾಳ ನ್ರ ೇಧಕ ವಯವಸಾಗಳನುನ ಸುಮಾರು 40 ಸಾವಿರ
ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ . ವಚಚದಲಿೊ ಖರಿೇದ್ಧಗೆ ನ್ಧಷರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎಸ್-400
ವಾರ್ುದಾಳ ನ್ರ ೇಧಕ ವಯವಸಾರ್ನುನ ಚಿೇರ್ಾ ಗಡಿರ್ಲಿೊ
ನ್ಯೇಜಸಲು ನ್ಧಷರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಿೆಂದ ಆಗ್ಾಗ ಕ್ಾಯತೆ ತೆಗೆರ್ುವ
ಚಿೇರ್ಾ ಮಿಲಿಟರಿಗೆ ಖಡಕ್ಡ ಎಚಚರಿಕ್ಕ ರವಾನ್ಸ್ತದೆಂತ್ಾಗಲಿದೆ.

ಅಮೆರಿಕ ನ್ಬಷೆಂಧಕ್ಕೆ ಹಿನನಡೆ:
 ರಷ್ಾಯದ ಮಿಲಿಟರಿ ಶಸಾರಸರಗಳನುನ ಖರಿೇದ್ಧಸುವ ದೆೇಶದ ವಿರುದ್ಧ ಅಮೆರಿಕವು ಹಣಕ್ಾಸು ಮತ್ುಿ ಮಿಲಿಟಿರಿ ವಯವಹಾರ
ನಡೆಸುವುದ್ಧಲೊ. ಈ ಸೆಂಬೆಂಧ 2017ರಲಿೊ 'ಕ್ಾಯಟಾಸ' ಕ್ಾನ ನು ರ ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎಸ್-400 ಖರಿೇದ್ಧಸ್ತದ ಟಕಿಷ ವಿರುದಿ
ಕಳೆದ ವಷಷ ಅಮೆರಿಕ ಸರಕ್ಾರವು ಕ್ಾಯಟಾಸ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ನ್ಬಷೆಂಧ ಹೇರಿದೆ.
 ಇದಲೊದೆೇ ಎಫ್-35 ರ್ುದಿವಿಮಾನ ಯೇಜ್ನಯಿೆಂದಲ ಟಕಿಷರ್ನುನ ಹ ರಕ್ಕೆ ದ ಡಲಾಗಿದೆ. ರ್ಾಯಟೆ ೇ
ಒಕ ೆಟದ ಟಕಿಷ ವಿರುದಿವೇ ಅಮೆರಿಕ ಇಷ್ಮ ಿೆಂದು ಖಡಕ್ಡ ಕರಮ ಕ್ಕೈಗೆ ೆಂಡಿದಾರ , ಭಾರತ್ದ ವಿರುದಿ ಮಾತ್ರ
ಮೊದಲಿನ್ೆಂದಲ ಮ ದುರ್ಧ ೇರಣೆರ್ನನೇ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ.
 ಕ್ಾಯಟಾಸ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಅಮೆರಿಕ ಭಾರತ್ದ ವಿರುದಿ ಕರಮ ಕ್ಕೈಗೆ ಳೆಬೇಕಿದಾರ ದ್ಧವಪ್ಕ್ಷಿೇರ್ ಸೆಂಬೆಂಧ
ಉತ್ಿಮವಾಗಿರುವ ಕ್ಾರಣ ಹಾಗ ಚಿೇರ್ಾದ ಅತ್ತಕರಮ ಹತ್ತಿಕೆಲು ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಭಾರತ್ ಅನ್ವಾರ್ಷ ಆಗಿರುವ ಕ್ಾರಣ
ನ್ಬಷೆಂಧಗಳೆಂದ ವಿರ್ಾಯಿತ್ತ ನ್ೇಡಲೇಬೇಕಿದೆ.
ಆರು ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳಗೆ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲರ್ ನ್ಬಷೆಂಧ
 ಆರು ವಿದೆೇಶಿ ರಕ್ಷಣಾ ಸಾಧನ ತ್ಯಾರಿಕ್ಕ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳ ಮೆೇಲ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲರ್ ನ್ಬಷೆಂಧ ಹೇರಿದೆ. ಸ್ತೆಂಗ್ಾಪ್ುರ
ಟೆಕ್ಾನಲಜೇಸ್ ಕ್ಕೈನಟಿಕ್ಡಸ, ಇಸರೇಲ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಇೆಂಡಸ್ತರೇಸ್, ಟಿಎಸ್ ಕಿಸಾನ್, ಲುಧಯಾನದ ಆರ್ಕ್ಕ ಮಷ್ಟ್ೇನ್ ಟ ಲ್ಸ
, ಜ್ ಯರಿಚ್ನ ಹಿೇಷನ್ಮೆಟಲ್ ಏರ ಡಿಫೆನ್ಸ, ರಷ್ಾಯ ಕ್ಾಪ್ರಷರೇಷನ್ ಡಿಫೆನ್ಸ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳ ಜ್ತೆಗೆ ವಯವಹಾರಕ್ಕೆ
ಸಚಿವಾಲರ್ ಬರೇಕ್ಡ ಹಾಕಿದೆ. ಅಗಸಾಿವಸ್ಿಲಾಯೆಂಡ್ನ ಮಾಲಿೇಕ ಕೆಂಪ್ನ್ಯಾದ ಲಿಯರ್ಾಡೆ ಷ (ಮುೆಂಚಿನ ಹಸರು
ಫ್ರನ್ಮೆಕ್ಾೆನ್ಕ್ಾ) ಹಸರುಗಳನುನ ನ್ಬಷೆಂಧತ್ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಇಲೊ ಎನುನವುದು ಗಮರ್ಾಹಷ.
ಏನ್ದು ಎಸ್-400?
 ಎಸ್-400 ಸುಧಾರಿತ್, ದ್ಧೇಘ್ಷ ಶರೇಣಿರ್, ಮೆೇಲಮೈಯಿೆಂದ ಗ್ಾಳಗೆ ನಗೆರ್ುವ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ರಕ್ಷಣಾ ವಯವಸಾಯಾಗಿದೆ. ಎಸ್-
400 ನ್ವಷಹಿಸಲು ರಷ್ಾಯ ಈಗ್ಾಗಲೇ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಸ್ತಬಾೆಂದ್ಧರ್ ಗುೆಂಪಿಗೆ ತ್ರಬೇತ್ತ ನ್ೇಡಿದೆ. 2022ರ ಜ್ನವರಿರ್
ಆರೆಂಭದಲಿೊ ರಷ್ಾಯದ ತ್ಜ್ಞರು ಭಾರತ್ಕ್ಕೆ ಭೆೇಟಿ ನ್ೇಡಲಿದುಾ, ಶಸಾರಸರಗಳು ನಲಗೆ ೆಂಡಿರುವ ಸಾಳಗಳಲಿೊ ಅವುಗಳ
ನ್ಯೇಜ್ನರ್ ಮೆೇಲಿವಚಾರಣೆ ಮಾಡಲಿದಾಾರ.
ಈ ವಯವಸಾರ್ ಮಹತ್ವವೇನು?
 ಎಸ್-400 ಟರರ್ೆಂಫ್ ಮಾಸ ೆೇ ಮ ಲದ ಅಲಾಮಜ್ ಸೆಂಟರಲ್ ಡಿಸೈನ್ ಬ ಯರ ಉತ್ಾಾದ್ಧಸುವ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ನ್ರ ೇಧಕ
ವಯವಸಾಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಅತ್ಯೆಂತ್ ಆಧುನ್ಕ ವಾರ್ು ರಕ್ಷಣಾ ವಯವಸಾರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಒಳಬರುವ ಶತ್ುರ

ವಿಮಾನಗಳು, ಕ್ಷಿಪ್ಣಿಗಳು ಮತ್ುಿ ಡೆ ರೇನ್ಳನುನ 400 ಕಿ.ಮಿೇ. ವಾಯಪಿಿಯಳಗೆ ರ್ಾಶಪ್ಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ.
ಇದು ಸುಮಾರು 600 ಕಿ.ಮಿೇ. ಟಾರಯಕಿೆಂಗ್ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ.
ವಿಶೇಷವೇನು?
 ಎಸ್-400 ದ್ಧೇಘ್ಷ-ಶರೇಣಿರ್ ರೇಡಾರ್, ಕಮಾೆಂಡ್ ಪ್ರೇಸ್ಿ ವಹಿಕಲ್, ಟಾಗೆಷಟ್ ಅಕಿವಸ್ತಷನ್ ರೇಡಾರ್ ಮತ್ುಿ ಎರಡು
ಬಟಾಲಿರ್ನ್ ಲಾೆಂಚರ್ಗಳನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿದೆ (ಪ್ರತ್ತ ಬಟಾಲಿರ್ನ್ ಎೆಂಟು ಸ್ತಬಾೆಂದ್ಧರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ). ಎಸ್-400
ಅನುನ 400 ಕಿ.ಮಿೇ., 250 ಕಿ.ಮಿೇ., 120 ಕಿ.ಮಿೇ. ಮತ್ುಿ 40 ಕಿ.ಮಿೇ. ವಾಯಪಿಿರ್ ರ್ಾಲುೆ ವಿಭಿನನ ಶರೇಣಿರ್
ಕ್ಷಿಪ್ಣಿಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಶಸರಸಜೆತ್ಗೆ ಳಸಬಹುದು.
 ದ್ಧೇಘ್ಷ ಶರೇಣಿರ್ ರೇಡಾರ್ ಏಕಕ್ಾಲದಲಿೊ ಒೆಂದು ಡಜ್ನ್ ಗುರಿರ್ ಮೆೇಲ ದಾಳ ನಡೆಸ್ತ ರ್ಾಶಪ್ಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷ
ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಜ್ತೆಗೆ, ಏಕಕ್ಾಲದಲಿೊ 100ಕ ೆ ಹಚುಚ ಹಾರುವ ವಸುಿಗಳನುನ ಟಾರಯಕ್ಡ ಮಾಡಬಲೊದು.
ಪ್ರತ್ತಸಾಧಷಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಹ ೇಲಿಕ್ಕ
 ಅಮೆರಿಕ-ನ್ಮಿಷತ್ ಟಮಿಷನಲ್ ಹೈ ಆಲಿಿಟ ಯಡ್ ಏರಿಯಾ ಡಿಫೆನ್ಸ, ಅರ್ಥವಾ THAAD, "ಕಡಿಮೆ ವಾಯಪಿಿರ್ನುನ
ಹ ೆಂದ್ಧದೆ ಮತ್ುಿ ಕ್ಷಿತ್ತಜ್ವನುನ ಮಿೇರಿ ಗುರಿಗಳನುನ ಹ ಡೆರ್ಲು ಅಸಮರ್ಥಷವಾಗಿದೆ." ಆದರ ಇದು ಕ್ಕೇವಲ ಸ್ತಡಿತ್ಲ
ವಿರ ೇಧ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ವಯವಸಾಯಾಗಿರುವುದರಿೆಂದ, ಇತ್ರ ವೈಮಾನ್ಕ ಗುರಿಗಳನುನ ತೆ ಡಗಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲು ಸಾಧಯವಿಲೊ. S-
400 ರ ಮತೆ ಿೆಂದು ಸುವಿಖಾಯತ್ ಸಾಮರ್ಥಯಷವೆಂದರ ಅದರ "ಉಡಾಯಿಸ್ತ ಮರತ್ುಬಿಡಬಹುದಾದ ಸಾಮರ್ಥಯಷ" (fire-
and-forget capability) ಕ್ಷಿಪ್ಣಿಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಹ ೇಮಿೆಂಗ್ ಸಾಧನವನುನ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದುಾ, ಅದು ಗುರಿರ್ನುನ
ಲಾಕ್ಡ ಮಾಡುತ್ಿದೆ ಮತ್ುಿ ರ್ಾಶಪ್ಡಿಸುತ್ಿದೆ.
 ಕ್ಾರ್ಷನ್ವಷಹಿಸಬಹುದಾದ ವಾಯಪಿಿ ಮತ್ುಿ ಎತ್ಿರ ಎರಡರಲ ೊ ಅಮೆರಿಕದ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನಕಿೆೆಂತ್ ಇದು ಉತ್ಿಮವಾಗಿದೆ
ಎೆಂದು ರಷ್ಾಯದ ಮಿಲಿಟರಿ ತ್ಜ್ಞರು S-400 ಕುರಿತ್ಾಗಿ ಹೇಳರುವುದು ವರದ್ಧಯಾಗಿದೆ.
 ದ ರದ ಗುರಿಗಳತ್ಿ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿಗಳನುನ ಉಡಾಯಿಸುವ ಜ್ತೆಗೆ 27 ಕಿ.ಮಿೇ. ಎತ್ಿರದಲಿೊ ಬದರಿಕ್ಕಗಳನುನ ತ್ಡೆರ್ುತ್ಿದೆ.
"ಗರಿಷಠ ಗುರಿ ವಿರ್ಾಶದ ಶರೇಣಿರ್ ವಿಷರ್ದಲಿೊ, S-400 ಅದರ ಪ್ರತ್ತರ ಪ್ಗಳನುನ ಸುಮಾರು ಎರಡು ಪ್ಟುಿ
ಮಿೇರಿಸುತ್ಿದೆ (ಮತ್ುಿ) 10 ಮಿೇಟರ್ ಎತ್ಿರದಲಿೊ ಕ ರಸ್ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ಅರ್ಥವಾ ಯಾವುದೆೇ ಶತ್ುರ ವಿಮಾನವನುನ
ರ್ಾಶಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ
ಭಾರತ್ S-400 ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ವಯವಸಾರ್ನುನ ಏಕ್ಕ ಖರಿೇದ್ಧಸ್ತತ್ು?
 S-400 ಭಾರತ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಾರ್ು ರಕ್ಷಣಾ ಜಾಲದಲಿೊ ಪ್ರಮುಖ ಅೆಂತ್ರವನುನ ತ್ುೆಂಬುತ್ಿದೆ.

 ಇದು DRDO ಅಭಿವ ದ್ಧಿಪ್ಡಿಸ್ತದ ಭಾರತ್ದ ಸಾಳೇರ್ ಬಾಯಲಿಸ್ತಿಕ್ಡ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ರಕ್ಷಣಾ ವಯವಸಾಗೆ ಪ್ರರಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ುಿ
ದೆೇಶದ ಮೆೇಲ ಬಹು ಹೆಂತ್ದ ವಾರ್ು ರಕ್ಷಣೆರ್ನುನ ರಚಿಸುತ್ಿದೆ.
 ಅದರ ದ್ಧೇಘ್ಷ ವಾಯಪಿಿರ್ನುನ ನ್ೇಡಿದರ, ಪ್ಾಶಿಚಮಾತ್ಯ ಗಡಿಗಳ ಕಡೆಗೆ ನ್ಯೇಜಸ್ತದರ, ವಯವಸಾರ್ು ಪ್ಾಕಿಸಾಿನದ
ವಾರ್ುಪ್ಡೆರ್ ವಿಮಾನಗಳು ತ್ಮಮ ನಲಗಳೆಂದ ಟೆೇಕ್ಡ ಆಫ್ ಆದ ತ್ಕ್ಷಣ ಅವುಗಳ ಚಲನರ್ನುನ ಟಾರಯಕ್ಡ
ಮಾಡಬಹುದು.
 ಇದು ಮಧಯಮ ಅವಧರ್ಲಿೊ ಭಾರತ್ತೇರ್ ವಾರ್ುಪ್ಡೆರ್ (IAF) ಬಿೇಳುವ ರ್ುದಿ ವಿಮಾನ ಸಾೆವಡರನ್ಗಳನುನ
ಸರಿದ ಗಿಸುತ್ಿದೆ.

ಭಾರತ್ದ S-400 ಖರಿೇದ್ಧಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ಸಮಸಯಗಳು ಯಾವುವು?
i). ರ್ುಎಸ್ ಅಸಮಾಧಾನ: ರ್ುಎಸ್ ಹಲವಾರು ಸೆಂದಭಷಗಳಲಿೊ ತ್ನನ ಅಸಮಾಧಾನವನುನ ನವದೆಹಲಿಗೆ ಪ್ದೆೇ ಪ್ದೆೇ ತ್ತಳಸ್ತದುಾ,
ಖರಿೇದ್ಧರ್ನುನ ರದುಾಗೆ ಳಸುವೆಂತೆ ಭಾರತ್ವನುನ ಕ್ಕೇಳುತ್ತಿದೆ ಮತ್ುಿ ಬದಲಿಗೆ ಸುಧಾರಿತ್ ರ್ುಎಸ್ ವಾರ್ು ರಕ್ಷಣಾ
ವಯವಸಾಗಳನುನ ನ್ೇಡಿದೆ. CAATSA ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಭಾರತ್ವು US ನ್ಬಷೆಂಧಗಳ ನ್ರಿೇಕ್ಷೆರ್ನುನ ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದಲೊದೆ,
ಪ್ರಸುಿತ್ US ಆಡಳತ್ವು ಭಾರತ್ಕ್ಕೆ CAATSA ಮರ್ಾನ ಕುರಿತ್ು ಸಾಷಿವಾದ ಸೆಂಕ್ಕೇತ್ವನುನ ರವಾನ್ಸ್ತಲೊ.
 ಭಾರತ್ವು ರಷ್ಾಯದ ರಕ್ಷಣಾ ವಯವಸಾಗಳ ಮೆೇಲಿನ ಸಾೆಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅವಲೆಂಬನರ್ನುನ ಕಡಿಮೆಗೆ ಳಸಬೇಕ್ಕೆಂದು ರ್ುಎಸ್
ಬರ್ಸುತ್ಿದೆ. ದಶಕಗಳೆಂದ ಭಾರತ್ಕ್ಕೆ ರಷ್ಾಯ ಅತ್ತ ದೆ ಡ್ ರಕ್ಷಣಾ ಪ್ಾಲುದಾರ ರಾಷರವಾಗಿದೆ. ಭಾರತ್ವು
ರಾಜ್ತ್ಾೆಂತ್ತರಕವಾಗಿ ಮತ್ುಿ ಕ್ಾರ್ಷತ್ೆಂತ್ರವಾಗಿ ರ್ುಎಸ್ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗುತ್ತಿದಾೆಂತೆ ಈ ಸೆಂಬೆಂಧವು ಬದಲಾಗುತ್ತಿದೆ. US
ನ್ೆಂದ ಆಮದುಗಳು ಹಚಾಚಗಿವ, ಹಚಾಚಗಿ ರಷ್ಾಯದ ಆಮದುಗಳ ವಚಚದಲಿೊ.
ii). ರ್ುಎಸ್ ಮತ್ುಿ ರಷ್ಾಯವನುನ ಸಮತೆ ೇಲನಗೆ ಳಸುವುದು: ಭಾರತ್ವು ರಷ್ಾಯ ಮತ್ುಿ ರ್ುಎಸ್ಎ ಎರಡರ ೆಂದ್ಧಗ
ಉನನತ್ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಒಪ್ಾೆಂದಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಆದಾರಿೆಂದ, ಎರಡನ ನ ಸಮತೆ ೇಲನಗೆ ಳಸುವಾಗ ನವದೆಹಲಿರ್ು ಪ್ರಚೆಂಡ
ಒತ್ಿಡವನುನ ಎದುರಿಸಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ.
ಮುೆಂದ್ಧರುವ ದಾರಿ ಯಾವುದು?
 ಟರೆಂಪ್ ಆಡಳತ್ವು 2017 ರಲಿೊ ಪ್ರಿಚಯಿಸಲಾದ CAATSA ಗಿೆಂತ್ ಮೊದಲು ವಯವಸಾರ್ನುನ

ಸಾವಧೇನಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆವ ಪ್ರಕಿರಯೆರ್ು ಪ್ಾರರೆಂಭವಾಯಿತ್ು ಎೆಂಬುದು ಭಾರತ್ದ ಸ್ತಾರ ನ್ಲುವು. 2016 ರಲಿೊ ಭಾರತ್
ಮತ್ುಿ ರಷ್ಾಯ ಟರರ್ಮ್ಫ ಇೆಂಟಸಷಪ್ಿರ್ ಆಧಾರಿತ್ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ವಯವಸಾರ್ ಒಪ್ಾೆಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದಾವು.
 ಇದಲೊದೆ, ರಷ್ಾಯದ ಮ ಲಕ ತ್ನನ ಮಿಲಿಟರಿ ಆಧುನ್ೇಕರಣದ ಅಗತ್ಯಗಳ ಒೆಂದು ಭಾಗವನುನ ಪ್ರರೈಸಲು ಭಾರತ್ಕ್ಕೆ
ದೆಂಡ ವಿಧಸುವುದರಿೆಂದ ಹಲವಾರು ಬಿಲಿರ್ನ್ ಡಾಲರ್ ಮೌಲಯದ ನಡೆರ್ುತ್ತಿರುವ ಮತ್ುಿ ಸೆಂಭಾವಯ ಭಾರತ್-ರ್ುಎಸ್
ರಕ್ಷಣಾ ವಯವಹಾರವನುನ ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಕೆ ತ್ರುತ್ಿದೆ. ಭಾರತ್ವು ತ್ನನ ಶಸಾರಸರ ಆಮದುಗಳನುನ ವೈವಿಧಯಗೆ ಳಸುವ
ಕರಮೆೇಣ ಪ್ರಕಿರಯೆರ್ನುನ ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸ್ತದೆ, ಈ ಪ್ರಕಿರಯೆರ್ು ಹಚುಚತ್ತಿರುವಾಗ ಮಾತ್ರ ನಡೆರ್ುತ್ಿದೆ
 USA ಜ ತೆಗಿನ ಭಾರತ್ದ ಮುೆಂಬರುವ 2+2 ಸೆಂವಾದದ ಮೆೇಲ ಈಗ ಎಲೊರ ಕಣುಣಗಳು ಇರುತ್ಿವ.
 S-400 ಗೆ ೆಂದಲಕ್ಕೆ ಪ್ರಸಾರ ಸ್ತವೇಕ್ಾರಾಹಷ ಪ್ರಿಹಾರವನುನ ಕೆಂಡುಹಿಡಿರ್ುವುದು ಕ್ಾರ್ಷಸ ಚಿರ್ಲಿೊ ಪ್ರಮುಖ
ಅೆಂಶವಾಗಿದೆ
'ಆಪ್ರೇಷನ್ ಹಕುಯಷಲಸ್'
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಉತ್ಿರ ವಲರ್ದಲಿೊ ಲಾಜಸ್ತಿಕ್ಡಸ ಪ್ರರೈಕ್ಕರ್ನುನ

ಬಲಪ್ಡಿಸುವ ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದ ಭಾರತ್ತೇರ್ ವಾರ್ುಪ್ಡೆ ಮತ್ುಿ ಭಾರತ್ತೇರ್
ಸೇನರ್ು ಜ್ೆಂಟಿ ಸಮರಾಭಾಯಸ ನಡೆಸ್ತದವು. ಈ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆಗೆ 'ಆಪ್ರೇಷನ್
ಹಕುಯಷಲಸ್' ಎೆಂದು ಹಸರಿಸಡಲಾಗಿತ್ುಿ.

 ಈ ಪ್ರರ್ತ್ನವು ಭಾರತ್ತೇರ್ ವಾರ್ುಪ್ಡೆರ್ ಅೆಂತ್ಗಷತ್ ಹವಿ-ಲಿಫ್ಿ ಸಾಮರ್ಥಯಷದ ವಾಸಿವ ಪ್ರದಶಷನವಾಗಿದೆ.

ಈ ಹಿೆಂದೆ ಯಾವುದೆೇ ಆಕಸ್ತಮಕ ಸೆಂದಭಷಗಳಲಿೊ ತ್ವರಿತ್ವಾಗಿ ಪ್ರತ್ತಕಿರಯಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ
ಖಾತ್ತರಪ್ಡಿಸುವಲಿೊ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ಾತ್ರ ವಹಿಸ್ತದೆ.
 ಏರ್ ಲಿಫ್ಿ ಗ್ಾಗಿ ಸ್ತ-17, ಐಎಲ್ -76 ಮತ್ುಿ ಎಎನ್ -32 ವಿಮಾನಗಳನುನ ಬಳಸಲಾಯಿತ್ು. ಇವುಗಳು ಪ್ರವಷ
ಏರ್ ಕಮಾೆಂಡ್ ವಾರ್ುನಲಯಿೆಂದ ಟೆೇಕ್ಡ ಆಫ್ ಆದವು. ಮುೆಂದ್ಧನ 4-5 ತ್ತೆಂಗಳುಗಳವರಗೆ ಭಾರತ್ದ ಉಳದ
ಪ್ರದೆೇಶಗಳೆಂದ ಈ ಪ್ರದೆೇಶ ಕಡಿತ್ಗೆ ಳುೆವುದರಿೆಂದ ಸಾಕಷುಿ ಪ್ಡಿತ್ರ, ಸೆಂಪ್ನ ಮಲಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ವಿಧವೆಂಸಕ ರ್ೌಕ್ಕ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿೆಂ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ದೆೇಶದ ಮೊದಲ ರಹಸಯ ಮಾಗಷದಶಿಷ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ವಿಧವೆಂಸಕ ರ್ೌಕ್ಕ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿೆಂ ಅನುನ
ಅಧಕ ತ್ವಾಗಿ ಭಾರತ್ತೇರ್ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆಗೆ ಸೇಪ್ಷಡೆಗೆ ಳಸಲಾಯಿತ್ು.
 ಈ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣೆಂ ಹಡಗು ಪ್ಾರಜಕ್ಡಿ

15ಬಿರ್ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ವಿಧವೆಂಸಕ ಶಿಪ್ ಆಗಿದೆ.
ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣೆಂ
 ದೆೇಶಿೇರ್ವಾದ ಡಿಎೆಂಆರ್ 249ಎ ಉಕುೆ ಬಳಸ್ತ ಈ ಐಎನ್

ಎಸ್ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣೆಂ ಹಡಗನುನ ನ್ಮಿಷಸಲಾಗಿದುಾ, ಇದು
ಭಾರತ್ದಲಿೊ ತ್ಯಾರಿಸಲಾದ ಅತ್ತದೆ ಡ್ ವಿಧವೆಂಸಕ ರ್ೌಕ್ಕಗಳಲಿೊ ಒೆಂದಾಗಿದೆ.
 ಇದರ ಒಟಾಿರ ಉದಾ 163 ಮಿೇಟರ್ಗಳದುಾ, 704 ಟನ್ಗಳಷುಿ ಭಾರವನುನ ಸಾಳ್ಾೆಂತ್ರ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ
ರ್ೌಕ್ಕರ್ಲಿೊ ಶಸಾರಸರಗಳ ಅಳವಡಿಗೆ ಮುೆಂದುವರಿದ ವಿಧಾನದಲಿೊ ಇದುಾ, ಬಹುವಿಧದ ಕ್ಾರ್ಷ ನಡೆಸುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷ
ಹ ೆಂದ್ಧದೆ.
 ಈ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ಧವೆಂಸಕ ಹಡಗು ಶಕಿಿರ್ುತ್ ಅನ್ಲ ಮತ್ುಿ ಅನ್ಲ ಸೆಂಚಲನಯಿೆಂದ ಚಾಲಿತ್ವಾಗಲಾಡುತ್ಿದೆ. ಅಲೊದೆ, ಎರಡು
ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳನುನ ಹ ರುವಷುಿ ಬಲಿಷಠವಾಗಿದೆ. ಅಷ್ಮಿೇ ಅಲೊ, ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ ಡಿಜಟಲ್ ನಟ್ವಕ್ಡಷಗಳು,
ಕ್ಾೆಂಬಾಯಟ್ ಮಾಯನೇಜ್ಮೆೆಂಟ್ ವಯವಸಾ, ಇೆಂಟಿಗೆರೇಟೆಡ್ ಪ್ಾೊಟ್ಫಾಮ್ಷ ನ್ವಷಹಣಾ ವಯವಸಾಯೆಂದ್ಧಗೆ ಹಚಿಚನ
ಮಟಿದಲಿೊ ಯಾೆಂತ್ತರೇಕ ತ್ಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
 INS ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣೆಂನ ವೈಶಿಷಿಯಗಳು ಇೆಂದ್ಧನ ಅಗತ್ಯಗಳನುನ ಮಾತ್ರವಲೊದೆ ಭವಿಷಯದ ಅಗತ್ಯಗಳನ ನ ಪ್ರರೈಸಲಿವ.
ಇದರ ಕ್ಾಯಾಷರೆಂಭವು ನಮಮ ಪ್ಾರಚಿೇನ, ಮಧಯಕ್ಾಲಿೇನ ಭಾರತ್ದ ಕಡಲ ಶಕಿಿ, ಹಡಗು ನ್ಮಾಷಣ ಕ್ೌಶಲಯ ಮತ್ುಿ
ಅದುುತ್ ಇತ್ತಹಾಸವನುನ ನಮಗೆ ನನಪಿಸುತ್ಿದೆ.
 ಇದು ಭಾರತ್ದಲಿೊ ನ್ಮಿಷಸಲಾದ ಅತ್ತ ಉದಾದ ವಿಧವೆಂಸಕ ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕಯಾಗಿದುಾ, ಇದರಲಿೊ 50 ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು
ಸೇರಿದೆಂತೆ ಸುಮಾರು 300 ಸೈನ್ಕರನುನ ನ್ಯೇಜಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
 ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣೆಂನಲಿೊ ಸವದೆೇಶಿ ಬರಹ ಮೇಸ್ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿರ್ನುನ ನ್ಯೇಜಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರ ಮೆೇಲ
ನ್ಯೇಜಸಲಾದ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿರ್ು 70 ಕಿಮಿೇ ದ ರದಲಿೊ ಹಾರುವ ಶತ್ುರ ರ್ುದಿ ವಿಮಾನವನುನ ರ್ಾಶಪ್ಡಿಸುವ
ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಐಎನ್ ಎಸ್ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣೆಂ ಪ್ರಮಾಣು, ಜೈವಿಕ ಮತ್ುಿ ರಾಸಾರ್ನ್ಕ ದಾಳರ್

ಸೆಂದಭಷದಲಿೊ ಗಟಿಿಯಾಗಿ ನ್ಲುೊವುದಲೊದೆ, ಸಮುದರದಲಿೊ ಒೆಂದು ಕಿಲ ೇಮಿೇಟರ್ ಆಳದಲಿೊ ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ

ರ್ೌಕ್ಕಗಳಲಿೊ ಅಡಗಿರುವ ಶತ್ುರಗಳನುನ ಸಮಾಧ ಮಾಡಬಲೊದು.
INS ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣೆಂ 75 ಪ್ರತ್ತಶತ್ ಸವದೆೇಶಿ ರ್ುದಿ ರ್ೌಕ್ಕ
 INS ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣೆಂ ಅನುನ ಮುೆಂಬೈನ ಮಡಗ್ಾವ್ ಡಾಕ್ಡ ಯಾಡ್ಷನಲಿೊ ನ್ಮಿಷಸಲಾಗಿದುಾ, ಈ ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕರ್

ಪ್ರಮುಖ ವಿಷರ್ವೆಂದರ ಇದರ 75 ಪ್ರತ್ತಶತ್ ಭಾಗವು ಸೆಂಪ್ರಣಷವಾಗಿ ಸವದೆೇಶಿಯಾಗಿದೆ. ಮುೆಂಬರುವ ವಷಷಗಳಲಿೊ

ಈ ವಗಷದ ಇನ ನ ಮ ರು ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕಗಳನುನ 35,000 ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ ಪ್ಾಯಿ ವಚಚದಲಿೊ ನ್ಮಿಷಸಲಾಗುವುದು.
ಭಾರತ್ದ ವಿಧವೆಂಸಕ ನ್ಮಾಷಣ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮ:
 ಭಾರತ್ದ ಸಾಳೇರ್ ಡೆಸಾರರ್ರ್ ನ್ಮಾಷಣ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮವು 1990 ರ ದಶಕದ ಅೆಂತ್ಯದಲಿೊ ಮ ರು ದೆಹಲಿ ದಜಷರ್
(P-15 ವಗಷ) ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕಗಳೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಪ್ಾರರೆಂಭವಾಯಿತ್ು ಮತ್ುಿ ಮ ರು ಕ್ಕ ೇಲೆತ್ಾಿ ವಗಷದ (P-15A)
ವಿಧವೆಂಸಕ ರ್ೌಕ್ಕಗಳು ಒೆಂದು ದಶಕದ ನೆಂತ್ರ ನ್ಯೇಜಸಲಾಟಿವು.
 ಪ್ರಸುಿತ್, P-15B (ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣೆಂ ವಗಷ) ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಒಟುಿ ರ್ಾಲುೆ ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕಗಳನುನ ಯೇಜಸಲಾಗಿದೆ
(ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣೆಂ, ಮೊಮುಷಗೆ ೇವ್, ಇೆಂಫಾಲ್, ಸ ರತ್).
 ಡೆಸಾರರ್ರ್ಗಳು ತ್ಮಮ ವಾಯಪಿಿ ಮತ್ುಿ ಸಹಿಷುಣತೆಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ವಿಮಾನವಾಹಕ ರ್ೌಕ್ಕ (INS ವಿಕರಮಾದ್ಧತ್ಯ)
ನೆಂತ್ರ ಬರುತ್ಿವ.
ಯೇಜ್ನ-15B:
 ಯೇಜ್ನ 15B (P 15B) ನ ರ್ಾಲುೆ ಮಾಗಷದಶಿಷ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ವಿಧವೆಂಸಕಗಳು ಮುೆಂಬೈನ M/s ಮಜ್ಗ್ಾೆಂವ್ ಡಾಕ್ಡ ಶಿಪ್
ಬಿಲ್ಸ್ಷ ಲಿಮಿಟೆಡ್ನಲಿೊ ನ್ಮಾಷಣ ಹೆಂತ್ದಲಿೊವ. ಈ ರ್ಾಲುೆ ಹಡಗುಗಳ ನ್ಮಾಷಣದ ಒಪ್ಾೆಂದಕ್ಕೆ 2011 ರಲಿೊ
ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತ್ು.
 ಈ ಹಡಗುಗಳು ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ ಶಸಾರಸರ/ಸೆಂವೇದಕ ಪ್ಾಯಕ್ಕೇಜ್, ಸುಧಾರಿತ್ ಸಿಲ್ಿ ವೈಶಿಷಿಯಗಳು ಮತ್ುಿ ಉನನತ್
ಮಟಿದ ಯಾೆಂತ್ತರೇಕ ತ್ಗೆ ೆಂಡ ವಿಶವದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ತ್ಾೆಂತ್ತರಕವಾಗಿ ಮುೆಂದುವರಿದ ಮಾಗಷದಶಿಷ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ವಿಧವೆಂಸಕಗಳಲಿೊ
ಸೇರಿವ.
ವಾರ್ುಪ್ಡೆಗೆ ಮೊದಲ ಎಲ್ಸ್ತಎಚ್ ಸೇಪ್ಷಡೆ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಭಾರತ್ತೇರ್ ವಾರ್ುಪ್ಡೆಗೆ (IAF) ಲೈಟ್ ಕ್ಾೆಂಬಾಯಟ್ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳ (LCH) ಮೊದಲ
ತ್ೆಂಡವನುನ ಪ್ರಧಾನ್ ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಹಸಾಿೆಂತ್ರಿಸ್ತದಾಾರ. ಎಚ್ಎಎಲ್
ನ್ಮಿಷಸ್ತರುವ ಈ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ನ ಮೊದಲ ಹೆಂತ್ವು ಮೆೇಕ್ಡ ಇನ್ ಇೆಂಡಿಯಾಗೆ
ದೆ ಡ್ ಚೈತ್ನಯ ನ್ೇಡಲಿದೆ.
 ಭಾರತ್ತೇರ್ ಸೇನ ಮತ್ುಿ ಭಾರತ್ತೇರ್ ವಾರ್ುಪ್ಡೆಗ್ಾಗಿ ಲಘ್ು ರ್ುದಿ
ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳ ಮೊದಲ 15 ಸ್ತೇಮಿತ್ ಸರಣಿ ಉತ್ಾಾದನ (LSP)
ಇದಾಗಿದೆ.

 ಸಕ್ಾಷರಿ ಸಾವಮಯದ ಹಿೆಂದ ಸಾಿನ್ ಏರ ೇರ್ಾಟಿಕಲ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (HAL) ನ್ೆಂದ ಹ ರಬರುತ್ತಿರುವ ಮೊದಲ
ದಾಳಕ್ಾರ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಇದಾಗಿದೆ.
 LCH ಒೆಂದು ಅವಳ-ಎೆಂಜನ್ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಆಗಿದುಾ, ಐದರಿೆಂದ ಎೆಂಟು ಟನ್ಳ ನಡುವ ತ್ ಗುತ್ಿದೆ ಮತ್ುಿ
5,000-ಮಿೇಟಗಷಳಷುಿ (16,400-ಅಡಿ) ಎತ್ಿರದಲಿೊ ಟೆೇಕ್ಡ ಆಫ್ ಮತ್ುಿ ಲಾಯೆಂಡಿೆಂಗ್ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ
ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ವಿಶವದ ಏಕ್ಕೈಕ ದಾಳ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಎೆಂದು ಬಣಿಣಸಲಾಗಿದೆ.

 ಇದು ವಿವಿಧ -ಒಣ ಮರುಭ ಮಿರ್ ಪ್ರಿಸ್ತಾತ್ತಗಳಲಿೊ ಮೆೈನಸ್ 50 ಡಿಗಿರ ಸಲಿಸರ್ಸ್ನ್ೆಂದ ಪ್ೊಸ್ 50 ಡಿಗಿರ
ಸಲಿಸರ್ಸ್- ತ್ಾಪ್ಮಾನಗಳಲಿೊ ಕ್ಾರ್ಷನ್ವಷಹಿಸಬಲೊದು.
 ಸವದೆೇಶಿ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿನಷಲಿೊ ಗ್ಾಳಯಿೆಂದ ಗ್ಾಳಗೆ ಮತ್ುಿ ಗ್ಾಳಯಿೆಂದ ನಲಕ್ಕೆ ದಾಳ ಮಾಡುವ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿಗಳನುನ
ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ುಿ 20 ಎೆಂಎೆಂ ಗನ್ ಮತ್ುಿ 70 ಎೆಂಎೆಂ ರಾಕ್ಕಟ್ಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ.
 ಸುಧಾರಿತ್ ಏವಿಯಾನ್ಕ್ಡಸ ಮತ್ುಿ ಶಸಾರಸರಗಳ ಸಹಾರ್ದ್ಧೆಂದ LCH ಗ್ಾಳ ಮತ್ುಿ ನಲದ ಗುರಿಗಳನುನ
ಪ್ಡೆದುಕ್ಕ ಳೆಬಹುದು ಮತ್ುಿ ತ್ಟಸಾಗೆ ಳಸಬಹುದು.
 ಪ್ರಣಷ 360 ಡಿಗಿರಗಳ ಪ್ರಿಭರಮಣ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ LCH ಹ ೆಂದ್ಧದೆ; ಇದರರ್ಥಷ, ಚಾಪ್ರ್ ಅನುನ
ಗ್ಾಳರ್ಲಿೊಯೆೇ ವೇಗವಾಗಿ ತ್ತರುಗಿಸಬಹುದು.
 ಭಾರತ್ತೇರ್ ಸಶಸರ ಪ್ಡೆಗಳ ನ್ದ್ಧಷಷಿ ಆವಶಯಕತೆಗಳನುನ ಪ್ರರೈಸುವ ಶಸಾರಸರಗಳು ಮತ್ುಿ ಇೆಂಧನದ
ಗಣನ್ೇರ್ ಹ ರಯೆಂದ್ಧಗೆ 5,000 ಮಿೇ. (16,400 ಅಡಿ) ಎತ್ಿರದಲಿೊ ಲಾಯೆಂಡ್ ಆಗಬಲೊ ಮತ್ುಿ ಟೆೇಕ್ಡ-
ಆಫ್ ಮಾಡಬಲೊ ವಿಶವದ ಏಕ್ಕೈಕ ದಾಳ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ ಇದಾಗಿದೆ.
 ಸೇನರ್ು 65 ALH-ರುದರ ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳನುನ ಸೇಪ್ಷಡೆಗೆ ಳಸ್ತದೆ ಮತ್ುಿ LCH ಕಡೆಗೆ ಒಲವು ತೆ ೇರಲು
ಹಿೆಂಜ್ರಿರ್ುತ್ತಿದೆ.
LCH ವಪ್ನ್ಸ ಪ್ರರೇಗ್ಾರೆಂನಲಿೊ ಟಾಯೆಂಕ್ಡ ವಿರ ೇಧ ಮಾಗಷದಶಿಷ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿಗಳ (ATGM) ಕ್ಕ ರತೆ ಮತ್ುಿ DRDO ನ್ೆಂದ
ಹಲಿಕ್ಾಪ್ಿರ್ಗಳಗ್ಾಗಿ ATGM ಅಭಿವ ದ್ಧಿರ್ ನ್ಧಾನಗತ್ತರ್ು ಈ ವಯವಸಾರ್ಲಿೊ ಹ ಡಿಕ್ಕ ಮಾಡಲು
ಸ್ತದಿವಾಗಿಲೊದ್ಧರುವುದಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣಗಳ್ಾಗಿವ.
ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ ಐಎನ್ಎಸ್ ವೇಲಾ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಭಾರತ್ತೇರ್ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆರ್ು ಮುೆಂಬೈನ ರ್ೌಕ್ಾನಲರ್ಲಿೊ ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ 'ಐಎನ್ಎಸ್
ವೇಲಾ'ವನುನ ಸೇವಗೆ ಸೇಪ್ಷಡೆ ಮಾಡಿಕ್ಕ ೆಂಡಿದೆ. ‘ವೇಲಾ’
ಆಗಮನದೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ದೆೇಶದ ರ್ೌಕ್ಾ ಶಕಿಿಗೆ ಮತ್ಿಷುಿ ಬಲ ಬೆಂದ್ಧದೆ.
 ಕಲವರಿ-ಕ್ಾೊಸ್’ ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ ಯೇಜ್ನ-75ರ ಅಡಿರ್ಲಿೊ
ಭಾರತ್ತೇರ್ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆರ್ು ಸೇಪ್ಷಡೆ ಮಾಡಿಕ್ಕ ಳೆಲಿರುವ ಆರು
ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ ರ್ೌಕ್ಕಗಳ ಪ್ೈಕಿ ಇದು ರ್ಾಲೆನರ್ದುಾ.

ವೇಲಾ ಹಸರೇಕ್ಕ?
 1973ರಿೆಂದ 2010ರ ವರಗೆ ನೇವಿರ್ಲಿೊ ಸೇವ ಸಲಿೊಸ್ತದಾ, ಈಗ ಕ್ಾರ್ಷ ಸಾಗಿತ್ಗೆ ಳಸ್ತರುವ ಸಬ್ಮೆರಿನ್
ವೇಲಾದ ನನಪಿಗೆ ಇದಕ ೆ 'ವೇಲಾ' ಎೆಂದು ಹಸರಿಡಲಾಗಿದೆ. ಹಿೆಂದ್ಧನ ವೇಲಾ ಸ ೇವಿರ್ತ್ ಒಕ ೆಟದ
ಫಾಕ್ಾರಟ್ ವಗಷದ ಸಬ್ಮೆರಿನ್ ಆಗಿತ್ುಿ.
ವಿಶೇಷತೆ:
 ವೇಲಾ ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿರ್ಲಿೊ 3303 ಟಾಪ್ಷಡೆ ೇ ನ್ರ ೇಧಕ ವಯವಸಾಯಿದೆ.: 618 ಟಾಪ್ಷಡೆ ೇ ಅರ್ಥವಾ
ಎಕ್ಕ ಿೇಸಟ್ ರ್ೌಕ್ಕ-ನ್ರ ೇಧಕ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿಗಳು ಅರ್ಥವಾ ಟಾಪ್ಷಡೆ ೇ ಬದಲಿಗೆ 30 ಮೆೈನ್ಸ ಗಳನುನ ಇದು
ಒರ್ಯಬಲೊದು, ಈಜಾಗರ ಕತೆ (ವಿಜಲೆಂಟ್), ದ್ಧಟಿತ್ನ (ವೇಲಿರ್ೆಂಟ್), ವಿಜ್ರ್ (ವಿಕ್ಕ ಿೇರಿರ್ಸ್) -ಇವು
ಐಎನ್ಎಸ್ ವೇಲಾ ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿರ್ ಮ ರು ಗುರಿಯಾಗಿದುಾ ಸವಾಲನುನ ಎದುರಿಸುವಲಿೊ ಸಬ್ಮೆರಿನ್ನ
ಚೈತ್ನಯವನುನ ಸೆಂಕ್ಕೇತ್ತಸುತ್ಿದೆ.
ಪ್ಾರಜಕ್ಡಿ 75 ಎೆಂದರೇನು?
 IK ಗುಜಾರಲ್ ಸಕ್ಾಷರದ ಸಮರ್ದಲಿೊ 25 ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ ರ್ೌಕ್ಕಗಳನುನ ಸಾವಧೇನಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲು
ಕಲಿಾಸಲಾಗಿತ್ುಿ, P 75 ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ ರ್ೌಕ್ಕಗಳನುನ ನ್ಮಿಷಸಲು 30 ವಷಷಗಳ ಯೇಜ್ನಯಾಗಿ
ವಿಕಸನಗೆ ೆಂಡಿತ್ು.
 2005 ರಲಿೊ, ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಫಾರನ್ಸ ಆರು ಸಾೆಪಿೇಷನ್ ವಗಷದ ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ ರ್ೌಕ್ಕಗಳನುನ ನ್ಮಿಷಸಲು $
3.75 ಬಿಲಿರ್ನ್ ಒಪ್ಾೆಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದವು. ಭಾರತ್ದ ಭಾಗದಲಿೊ ಕ್ಾರ್ಷಗತ್ಗೆ ಳಸುವ ಕೆಂಪ್ನ್
ಮಜ್ಗ್ಾೆಂವ್ ಡಾಕ್ಡಸ ಲಿಮಿಟೆಡ್, ಮತ್ುಿ ಫೆರೆಂಚ್ ಭಾಗದಲಿೊ ಇದು DCNS ಆಗಿದೆ, ಇದನುನ ಈಗ ನೇವಲ್
ಗ ರಪ್ ಎೆಂದು ಕರರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಒಪ್ಾೆಂದದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅೆಂಗವಾದ "ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ವಗ್ಾಷವಣೆ" ರ್ ಬದಿತೆರ್ ಮೆೇಲ ಕ್ಾರ್ಷನ್ವಷಹಿಸಲು
ಫೆರೆಂಚ್ ಸಕ್ಾಷರದ ಹಿೆಂಜ್ರಿಕ್ಕರ್ ಮೆೇಲಿನ ವಿಳೆಂಬಗಳು ಮತ್ುಿ ಪ್ರಶನಗಳೆಂದ ಯೇಜ್ನರ್ು ಡಾಗ್
ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಫ್ಲವಾಗಿ, ಆರು ಸಬ್ಗಳಲಿೊ ಮೊದಲನರ್ದು, INS ಕಲವರಿರ್ನುನ ನ್ಗದ್ಧತ್
ಸಮರ್ಕಿೆೆಂತ್ ಐದು ವಷಷಗಳ ಹಿೆಂದೆ, 2017 ರಲಿೊ ನ್ಯೇಜಸಲಾಯಿತ್ು.
ಇಲಿೊರ್ವರಗಿನ ಪ್ರಗತ್ತ ಏನು?
 ಕಲವರಿ ನೆಂತ್ರ, ಒಪ್ಾೆಂದದಡಿರ್ಲಿೊ ಇನ ನ ಎರಡು ಜ್ಲಾೆಂತ್ಗ್ಾಷಮಿ ರ್ೌಕ್ಕಗಳು, INS ಖೆಂಡೆೇರಿ ಮತ್ುಿ INS
ಕರೆಂಜ್ ಅನುನ ಕ್ಾಯಾಷರೆಂಭಗೆ ಳಸಲಾಯಿತ್ು. ವೇಲಾ ರ್ಾಲೆನರ್ದು, ಮತ್ುಿ ವಾಗಿರ್ಗ್ಾಗಿ ಸಮುದರ
ಪ್ರಯೇಗಗಳು ನಡೆರ್ುತ್ತಿವ, ಆರನೇ, ವಾಗಿಶೇರ್ ನ್ಮಾಷಣ ಹೆಂತ್ದಲಿೊದೆ.


ಎಕ್ಡಸ ಶಕಿಿ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಫೆರೆಂಚ್ ಸೇರ್ಾ ಪ್ಡೆಗಳ ಜ್ೆಂಟಿ ಸಮಾರಾಭಾಯಸ 'ಎಕ್ಡಸ ಶಕಿಿ'. ಫಾರನ್ಸನ ಮಿಲಿಟರಿ
ಶಾಲರ್ಲಿೊ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆರ್ ಅಭಾಯಸ ನಡೆದ್ಧದುಾ, ಭಾರತ್ದ 3 ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು, 3 ಜ್ ನ್ರ್ರ್ ಕಮಿಷನ್್
ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು, 37 ಸೈನ್ಕರು ಭಾಗಿಯಾಗಿದಾಾರ.
ವಾಯಯಾಮದ ಎರಡು ಹೆಂತ್ಗಳು

 ಎಕ್ಡಸ ಶಕಿಿ ಎರಡು ಹೆಂತ್ಗಳಲಿೊ ನಡೆಸಲಾಯಿತ್ು. ಇದು
ಭಯೇತ್ಾಾದರ್ಾ ನ್ಗರಹ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆಗಳ ರ್ುದಿ
ಕೆಂಡಿೇಷನ್ೆಂಗ್ ಮತ್ುಿ ರ್ುದಿತ್ೆಂತ್ರದ ತ್ರಬೇತ್ತರ್ನುನ
ಒಳಗೆ ೆಂಡಿತ್ುಿ. ಇದು ಅರ-ನಗರ ಪ್ರಿಸರದಲಿೊ ತ್ರಬೇತ್ತರ್
ಮೌಲಿಯೇಕರಣದೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಉತ್ುಿೆಂಗಕ್ಕೆೇರಿತ್ು. ಎರಡ
ಕಡೆರ್ ಸೇನರ್ು ತ್ಮಮ ಅತ್ುಯತ್ಿಮ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆ
ಅಭಾಯಸಗಳು ಮತ್ುಿ ಅನುಭವಗಳನುನ ಹೆಂಚಿಕ್ಕ ೆಂಡರು.
ನಡವಳಕ್ಕರ್ ಸಮರ್ದಲಿೊ ಸಾಧಸ್ತದ ಮಾನದೆಂಡಗಳಗೆ
ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ಈ ವಾಯಯಾಮದ ಫ್ಲಿತ್ಾೆಂಶದ ಬಗೆ್
ಎರಡ ತ್ುಕಡಿಗಳು ಅಪ್ಾರವಾದ ತ್ ಪಿಿರ್ನುನ
ವಯಕಿಪ್ಡಿಸ್ತದವು.
ಎಕ್ಡಸಶಕಿಿ ಬಗೆ್
 ಈ ವಾಯಯಾಮವು ವಿಶವಸೆಂಸಾರ್ ಆದೆೇಶದ ಅಡಿರ್ಲಿೊ
ಅರ-ನಗರ ಭ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಭಯೇತ್ಾಾದನ ನ್ಗರಹ
ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆಗಳ ಮೆೇಲ ಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರೇಕರಿಸುತ್ಿದೆ. ಎರಡ
ದೆೇಶಗಳ ಸೇನಗಳ ನಡುವ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಹಕ್ಾರ ಮತ್ುಿ
ಪ್ರಸಾರ ಕ್ಾರ್ಷಸಾಧಯತೆರ್ನುನ ಹಚಿಚಸುವ
ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದ ಇದನುನ ದೆವೈವಾಷ್ಟ್ಷಕವಾಗಿ ಆಯೇಜಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವಾಯಯಾಮವನುನ 2011 ರಲಿೊ
ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು ಮತ್ುಿ ಇದನುನ ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಫಾರನ್ಸನಲಿೊ ಪ್ಯಾಷರ್ವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಫಾರನ್ಸ ನಡುವಿನ ಇತ್ರ ರಕ್ಷಣಾ ಸಮರಾಭಾಯಸ
 ವರುಣ, ಇದು ರ್ೌಕ್ಾ ಅಭಾಯಸ
 ಡೆಸಟ್ಷ ನೈಟ್-21
 ಗರುಡ, ವಾರ್ುಅಭಾಯಸ .

ಭಾರತ್, ಶಿರೇಲೆಂಕ್ಾ, ಮಾಲಿ್ೇವ್ಸ ಜ್ೆಂಟಿ ಕಡಲಾಭಾಯಸ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಹಿೆಂದ ಮಹಾಸಾಗರದಲಿೊ ಭದರತೆರ್ನುನ ಹಚಿಚಸಲು ಮತ್ುಿ ರ್ೌಕ್ಾ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ

ಹಚಿಚಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆವ ಸಲುವಾಗಿ ಭಾರತ್, ಶಿರೇಲೆಂಕ್ಾ ಮತ್ುಿ ಮಾಲಿ್ೇವ್ಸನ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆಗಳು ಸಾಗರ ೇತ್ಿರ ತ್ತರಪ್ಕ್ಷಿೇರ್
ಸಮರಾಭಾಯಸ ನಡೆಸ್ತವ.
 ಹಿೆಂದ ಮಹಾಸಾಗರದಲಿೊ ರಕ್ಷಣೆರ್ನುನ ಹಚಿಚಸಲು, ಪ್ರಸಾರ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆರ್ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ

ಗುರುತ್ತಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಈ ಅಭಾಯಸ ನಡೆಯಿತ್ು.
 30 ವಷಷಗಳ ಹಿೆಂದೆ ಈ ಸಮರಾಭಾಯಸ ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಮಾಲಿ್ೇವ್ಸ ನಡುವ ಆರೆಂಭವಾಗಿದುಾ, 2012ರಿೆಂದ
ಶಿರೇಲೆಂಕ್ಾ ಸೇಪ್ಷಡೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು 15ನೇ ಆವ ತ್ತಿರ್ ಸಮರಾಭಾಯಸವಾಗಿದೆ.
 ಕ್ಕ ಲೆಂಬ ಸಕುಯರಿಟಿ ಕ್ಾನ್ಕ್ಕೊೇವ್ (ಸ್ತಎಸ್ಸ್ತ) ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಎರಡು ದ್ಧನಗಳ ಸಮರಾಭಾಯಸ ನಡೆದ್ಧದುಾ, ಕಡಲ
ಭದರತೆಗೆ ಸಹಕ್ಾರ ನ್ೇಡುವ ಪ್ರರ್ತ್ನವಾಗಿದೆ
 ಭಾರತ್ತೇರ್ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆರ್ನುನ ಐಎನ್ಎಸ್ ಸುಭದಾರ ಗಸುಿ ಹಡಗು ಮತ್ುಿ ಪಿ8ಐ ಲಾೆಂಗ್ ರೇೆಂಜ್ ಏರ್
ಕ್ಾರಫ್ಿ ಪ್ರತ್ತನ್ಧಸ್ತದರ, ಶಿರೇಲೆಂಕ್ಾದ್ಧೆಂದ ಎಸ್ಎಲ್ಎನ್ಎಸ್ ಸಮುದರ (SLNS Samudra), ಎೆಂಡಿಎನ್
ಎಫ್ ಮೆರಿಟೆೈಮ್ (MNDF Maritime) ಏರ್ಕ್ಾರಫ್ಿ ಮತ್ುಿ ಮಾಲಿ್ೇವ್ಸನ್ೆಂದ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ರಕ್ಷಣಾ
ಪ್ಡೆಗಳು ಭಾಗವಹಿಸ್ತವ.
ಅಿಂತರಾಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ನ್ರ ೇಧಕ ಮಾತೆರ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ವೈರಸ್ ನ್ರ ೇಧಕ ಮಾತೆರ ಮೊಲುನಪಿರವಿರ್ಗೆ ಬಿರಟನ್ ಅನುಮತ್ತ ನ್ೇಡಿದುಾ, ಜ್ಗತ್ತಿನಲೊೇ
ಸ ೇೆಂಕಿನ ವಿರುದಿ ಹ ೇರಾಡಲು ಮಾತೆರಗಳಗೆ ಸಮಮತ್ತ ಸ ಚಿಸ್ತದ ಮೊದಲ ರಾಷರ
ಎೆಂಬ ಖಾಯತ್ತಗೆ ಭಾಜ್ನವಾಗಿದೆ.
 ಅಮೆರಿಕ ಮ ಲದ ಮಕ್ಡಷ ಹಾಗ ರಿಡ್ೆಬಾಯಕ್ಡ ಬಯೇಥರಪ್ುಯಟಿಕ್ಡಸ

ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳು ಜ್ೆಂಟಿಯಾಗಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿಪ್ಡಿಸ್ತರುವ ಈ ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ - 19
ನ್ರ ೇಧಕ ಮಾತೆರಗಳಗೆ ಬಿರಟನ್ನ ಔಷಧಗಳು ಮತ್ುಿ ಆರ ೇಗಯ ಉತ್ಾನನಗಳ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣ ಸೆಂಸಾ (ಎೆಂಎಚ್ಆರ್ಎ)
ಅನುಮೊೇದನ ನ್ೇಡಿದೆ.
 ಕ್ಕ ರ ರ್ಾ ಸ ೇೆಂಕು ದ ಢಪ್ಟಿವರು ಹಾಗ ಸ ೇೆಂಕಿನ ಲಕ್ಷಣ ಕೆಂಡು ಬೆಂದವರಿಗೆ ಐದು ದ್ಧನಗಳ ಒಳಗೆ ಚಿಕಿತೆಸರ್
ಭಾಗವಾಗಿ ದ್ಧನಕ್ಕೆ ಎರಡು ಬಾರಿ ಈ ಮಾತೆರಗಳನುನ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಮಾತೆರಗಳನುನ ಪ್ಡೆದ ಸ ೇೆಂಕಿತ್ರು ಆಸಾತೆರಗೆ
ದಾಖಲಾಗುವ ಹಾಗ ಆರ ೇಗಯ ಸ್ತಾತ್ತ ಗೆಂಭಿೇರವಾಗಿ ಮ ತ್ಪ್ಡುವ ಅಪ್ಾರ್ ಇದರಿೆಂದ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ಿದೆ

5 ಪ್ೌೆಂಡ್ನ ಹ ಸ ರ್ಾಣಯ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಮಹಾತ್ಮ ಗ್ಾೆಂಧ ಸಮರಣಾರ್ಥಷ ಅವರ ಜೇವನ ಮತ್ುಿ ಪ್ರೆಂಪ್ರ ಕ್ಕ ೆಂಡಾಡುವ 5 ಪ್ೌೆಂಡ್ನ
ಹ ಸ ರ್ಾಣಯವನುನ ದ್ಧೇಪ್ಾವಳ ಹಬಾದ ಅೆಂಗವಾಗಿ ಬಿರಟನ್ ಹಣಕ್ಾಸು ಸಚಿವ ರಿಷ್ಟ್ ಸುನಕ್ಡ ಅವರು
ಅರ್ಾವರಣಗೆ ಳಸ್ತದರು.
 ಚಿನನ ಮತ್ುಿ ಬಳೆ ಸೇರಿದೆಂತೆ ಹಲವು ಮಾನದೆಂಡಗಳಲಿೊ ಈ ರ್ಾಣಯ ಲಭಯವಿದೆ. ಸೆಂಗರಹ ಯೇಗಯವಾದ ಈ
ರ್ಾಣಯವನುನ ಹಿೇರ್ಾ ಗೆ ೊೇವರ್ ವಿರ್ಾಯಸಗೆ ಳಸ್ತದಾಾರ.
 ಗ್ಾೆಂಧರ್ವರ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಪ್ರಸ್ತದಿ ಉಲೊೇಖಗಳಲಿೊ ಒೆಂದಾದ ‘ಮೆೈ ಲೈಫ್ ಈಸ್ ಮೆೈ ಮೆಸೇಜ್’ ಜ ತೆಗೆ
ಭಾರತ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹ ವು ಕಮಲದ ಚಿತ್ರವನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿದೆ.
 ಈ ರ್ಾಣಯವು ವಿಶವದಾದಯೆಂತ್ ಲಕ್ಷಾೆಂತ್ರ ಜ್ನರಿಗೆ ಸ ಫತ್ತಷ ನ್ೇಡಿದ ಪ್ರಭಾವಿ ರ್ಾರ್ಕನ್ಗೆ ಸ ಕಿವಾದ
ಗ್ೌರವವಾಗಿದೆ
ಜಾಗತ್ತಕ ವಿದುಯತ್ ಗಿರಡ್ ಯೇಜ್ನ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ವಿಶವದ ಬಡ ರಾಷರಗಳಗೆ ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಮ ಲದ ವಿದುಯತ್ ಅನುನ ಪ್ರರೈಸುವ ವಿಶವ ವಿದುಯತ್
ಗಿರಡ್ ಯೇಜ್ನಗೆ ಭಾರತ್ ಮತ್ುಿ ಬಿರಟನ್ ಚಾಲನ ನ್ೇಡಿವ.
ಏನ್ದು ಜಾಗತ್ತಕ ಗಿರಡ್ ಯೇಜ್ನ ?
 ನಮಮ ದೆೇಶದ ಯಾವುದೆೇ ಭಾಗದಲಿೊ ಉತ್ಾಾದ್ಧಸ್ತದ ವಿದುಯತ್ಿನುನ ದೆೇಶದ

ಇರ್ಾನವುದೆೇ ಭಾಗದಲಿೊ ಬಳಸಬಹುದು. ಇದು ಸಾಧಯವಾಗುವುದು ನಮಮ
ದೆೇಶದಲಿೊರುವ ಅಧಕ ವರೇಲಿೇಜ್ ವಿದುಯತ್ ಪ್ರಸರಣದ ಐದು ಪ್ಾರದೆೇಶಿಕ
ಮತ್ುಿ ಒೆಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿದುಯತ್ ಜಾಲದ (ರ್ಾಯಷನಲ್ ಗಿರಡ್) ಮ ಲಕ.
ಭ ತ್ಾನ್, ಮಾಯರ್ಾಮರ್, ಬಾೆಂಗ್ಾೊದೆೇಶ ಮತ್ುಿ ನೇಪ್ಾಳವರ ನಮಮ
ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಜಾಲದೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಸೆಂಪ್ಕಷ ಹ ೆಂದ್ಧವ.
 ದೆೇಶದ ಹೆಂತ್ದಲಿೊನ ಈ ವಯವಸಾರ್ೆಂತೆಯೆೇ, ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಸೌರವಿದುಯತ್ಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ಪ್ರಪ್ೆಂಚದ ಎಲೊ
ದೆೇಶಗಳನ ನ ಜ ೇಡಿಸುವ ಜಾಗತ್ತಕ ವಿದುಯತ್ ಜಾಲವರೆಂದನುನ ರ ಪಿಸುವುದು ಸಾಧಯವಾದರ, ಅದು ಸೌರಶಕಿಿರ್
ಬಳಕ್ಕರ್ಲಿೊ ಕ್ಾರೆಂತ್ತಕ್ಾರಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನುನ ತ್ರಬಲೊದು. ನಮಮ ಭ ಮಿರ್ ಅಧಷ ಭಾಗದಲಿೊ ಸ ರ್ಷ ಇರುವ
ಹಗಲಿನಲಿೊ ಉತ್ಾಾದ್ಧಸ್ತದ ಸೌರಶಕಿಿರ್ನುನ, ಸ ರ್ಷನ್ಲೊದ ರಾತ್ತರರ್ ಭ ಮಿರ್ ಇನ ನೆಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ
ರವಾನ್ಸಬಹುದು. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ ಹಗಲು- ರಾತ್ತರಗಳೆನನದೆೇ ದ್ಧನದ 24 ಗೆಂಟೆಗಳ ಸೌರವಿದುಯತ್ ಉತ್ಾಾದನ ಸಾಧಯವಾಗಿ,
ರಾತ್ತರರ್ ಬಳಕ್ಕಗೆ ವಿದುಯತ್ಿನುನ ಬಾಯಟರಿಗಳಲಿೊ ಸೆಂಗರಹಿಸ್ತಡುವುದನ ನ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.
 ಇೆಂತ್ಹದೆ ೆಂದು ದ ರದಶಿಷತ್ವದ, ಅತ್ಯೆಂತ್ ಮಹತ್ಾವಕ್ಾೆಂಕ್ಷೆರ್ ‘ಒೆಂದು ಸ ರ್ಷ- ಒೆಂದು ಪ್ರಪ್ೆಂಚ- ಒೆಂದು ಜಾಲ’
ಎೆಂಬ ಹಸರಿನ, ಜಾಗತ್ತಕ ವಿದುಯತ್ ಜಾಲದ ಯೇಜ್ನರ್ನುನ ಇೆಂಗೆೊೆಂಡ್ನ ಡನ ಸೇರಿ, ಗ್ಾೊಸ ್ದ ಶ ೆಂಗಸಭೆರ್ಲಿೊ
ಭಾರತ್ ಅರ್ಾವರಣಗೆ ಳಸ್ತದೆ.

ಹಿನನಲ
 ಜಾಗತ್ತಕ ವಿದುಯತ್ ಜಾಲದ ಪ್ರಿಕಲಾನ ಮ ಡಿ ಬೆಂದದುಾ 2018ರಲಿೊ ದೆಹಲಿರ್ಲಿೊ ನಡೆದ ‘ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಸೌರ
ಒಕ ೆಟ’ದ (ಇೆಂಟರ್ರ್ಾಯಷನಲ್ ಸ ೇಲಾರ್ ಅಲರ್ನ್ಸ) ಮೊದಲ ಮಹಾಸಭೆರ್ಲಿೊ ಪ್ರಧಾನ್ ಮಾಡಿದ ಆಶರ್
ಭಾಷಣದಲಿೊ. ಶುದಿ, ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಸೌರವಿದುಯತ್ಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದ ಆಧಾರ ರಚನಗಳ ನ್ಮಾಷಣ,
ವಿದುಯದುತ್ಾಾದನ, ಬಳಕ್ಕ, ಸೆಂಶ ೇಧನ ಮುೆಂತ್ಾದ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿೊ ಜ್ಞಾನ ಸ ಷ್ಟ್ಿ, ಮಾಹಿತ್ತ ವಿನ್ಮರ್, ಪ್ರಸಾರ
ಸಹಕ್ಾರಗಳಗ್ಾಗಿ, ಭಾರತ್ದ ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಪ್ರರ್ತ್ನಗಳೆಂದ 2015ರಲಿೊ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬೆಂದ ಈ ಒಕ ೆಟದಲಿೊ ಇೆಂದು 99
ದೆೇಶಗಳವ.
ಈ ಒಕ ೆಟದ್ಧೆಂದಾದ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಾರ್ಷಗಳು
 ಕಳೆದ ಮ ರು ವಷಷಗಳ ಅವಧರ್ಲಿೊ, ಈ ಒಕ ೆಟದ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಜಾಗತ್ತಕ ವಿದುಯತ್ ಜಾಲಕ್ಕೆ ಸೆಂಬೆಂಧಪ್ಟಿೆಂತೆ

ಮ ರು ಮುಖಯ ಕ್ಕಲಸಗಳು ನಡೆದ್ಧವ. ಮೊದಲನರ್ದಾಗಿ, ಏಷ್ಾಯ, ಆಫ್ರರಕ್ಾ, ರ್ುರ ೇಪ್, ಉತ್ಿರ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ುಿ
ಲಾಯಟಿನ್ ಅಮೆರಿಕ ದೆೇಶಗಳ ಪ್ರತ್ತನ್ಧಗಳ ಚಾಲರ್ಾ ಸಮಿತ್ತ ಈ ಯೇಜ್ನ ಕ್ಾರ್ಷಗತ್ವಾಗಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ನೆಂಬಿಕ್ಕ,
ವಿಶಾವಸಗಳನುನ ದೆೇಶ ದೆೇಶಗಳ ನಡುವ ಬಳೆಸುವ ಪ್ರರ್ತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಎರಡನರ್ದಾಗಿ, ಪ್ರಿಣತ್ರ ತ್ೆಂಡವರೆಂದು
ಜಾಗತ್ತಕ ವಿದುಯತ್ ಜಾಲದ ನ್ಮಾಷಣಕ್ಕೆ ಬೇಕ್ಾದ ಸವಷ ಸಮಸಿ ಅಗತ್ಯಗಳನ ನ ಪ್ಟಿಿ ಮಾಡಿ, ಅವುಗಳನುನ ಪ್ರರೈಸಲು
ಕ್ಕೈಗೆ ಳೆಬೇಕ್ಾದ ಕರಮಗಳ ಬಗೆ್ ಕ್ಕಲಸ ಮಾಡಿದೆ. ಮ ರನರ್ದಾಗಿ, ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಸೌರ ಒಕ ೆಟ ಮತ್ುಿ
ವಿಶವಬಾಯೆಂಕ್ಡನ ಪ್ರಿಣತ್ರ ತ್ೆಂಡ ಈ ಯೇಜ್ನರ್ನುನ ಕ್ಾರ್ಷಗತ್ಗೆ ಳಸುವುದರಲಿೊ ಎದುರಾಗುವ ಆರ್ಥಷಕ, ತ್ಾೆಂತ್ತರಕ,
ಸಾೆಂಸ್ತಾಕ ಸಮಸಯಗಳನುನ ಗುರುತ್ತಸ್ತ, ಅವುಗಳನುನ ಪ್ರಿಹರಿಸುವತ್ಿ ಗಮನಹರಿಸ್ತದೆ.
ಸವಾಲುಗಳು
 ಜಾಗತ್ತಕ ವಿದುಯತ್ ಜಾಲವನುನ ನನಸುಗೆ ಳಸಬೇಕ್ಾದರ ದೆೇಶ ದೆೇಶಗಳ ನಡುವ, ಖೆಂಡಗಳ ನಡುವ, ವಿವಿಧ
ಕ್ಾಲವಲರ್ಗಳ (ಟೆೈಮ್ ಝೆ ೇನ್) ನಡುವ ಅಧಕ ವರೇಲಿೇಜನ ವಿದುಯತ್ ಪ್ರಸರಣ ಸಾಧಯವಾಗಬೇಕು. ಈ ದ್ಧಕಿೆನಲಿೊ
ಹಲವಾರು ಯೇಜ್ನಗಳು ಪ್ಾರರೆಂಭವಾಗಿವ.
 ಯೇಜ್ನರ್ನುನ ಸಾಕ್ಾರಗೆ ಳಸಲು ಎಲೊ ದೆೇಶಗಳ ಸೌರ ವಿದುಯತ್ ಉತ್ಾಾದನ, ಸೆಂಗರಹಣೆ, ಸಾಗಣೆರ್
ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿೊ ಬಹಳಷುಿ ಬೆಂಡವಾಳ ತೆ ಡಗಿಸಬೇಕು. ದೆೇಶಗಳ ಗಡಿ ದಾಟಿ, ಖೆಂಡಾೆಂತ್ರ ವಿದುಯತ್ ಪ್ರಸರಣ
ವಯವಸಾರ್ನುನ ರ ಪಿಸಬೇಕು.
 ಸಾಗರ ತ್ಳದ ಕ್ಕೇಬಲ್ಗಳ ಮ ಲಕ ಸೌರ ವಿದುಯತ್ಿನುನ ಸಾಗಿಸುವುದು ಬಹು ದುಬಾರಿ. ಅದು ಸಾಧಯವಾಗದ್ಧದಾಾಗ
ತ್ೆಂತ್ತಗಳ ಮ ಲಕ ಸಾಗಿಸಬೇಕು.
 ಅಕೆಪ್ಕೆದ ದೆೇಶಗಳ ನಡುವ ಗಡಿ ಸಮಸಯ, ವೈಮನಸಯ, ಅಪ್ನೆಂಬಿಕ್ಕ, ವೈರತ್ವಗಳದಾಾಗ ವಿದುಯತ್ ಪ್ರಸರಣ
ಅಸಾಧಯವಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಜಾಗತ್ತಕ ಜಾಲದ್ಧೆಂದ ಸೌರವಿದುಯತ್ ವಿತ್ರಣೆಗೆ ದೆೇಶ ದೆೇಶಗಳ ನಡುವ ವಾಯಪ್ಾರ, ವಹಿವಾಟಿನ ಒಪ್ಾೆಂದಗಳ್ಾಗಬೇಕು. ಈ
ಒಪ್ಾೆಂದಗಳು ಪ್ಾರದಶಷಕವಾಗಿದುಾ ಯಾವುದೆೇ ರಿೇತ್ತರ್ ಶ ೇಷಣೆಗೆ ಅವಕ್ಾಶವಿರಬಾರದು.
 ವಾಯಜ್ಯ ಪ್ರಿಹಾರ ವಯವಸಾಯಿರಬೇಕು.

 ಎಲೊದಕಿೆೆಂತ್ ಮುಖಯವಾಗಿ ದೆೇಶಗಳಗೆ ರ್ಾಗರಿಕ ಸಮಾಜ್ದ ನ್ೇತ್ತ ಸೆಂಹಿತೆ, ಕ್ಾನ ನುಬದಿ ನಡವಳಕ್ಕ, ರ್ಾಯಯಾಲರ್ದ
ತ್ತೇಪ್ಷನುನ ಗ್ೌರವಿಸುವ ಮನ ೇಭಾವವಿರಬೇಕು.
ಭಾರತ್ಕ್ಕೆ ಯೇಜ್ನರ್ ಮಹತ್ವ
 ವಿಶವದ ಎರಡನೇ ಅತ್ತ ಹಚುಚ ಜ್ನಸೆಂಖೆಯ ಇರುವ ಭಾರತ್ವು, ಪ್ಳೆರ್ುಳಕ್ಕ ಇೆಂಧನ ಕಡಿತ್ದಲಿೊ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಹ ೆಂದ್ಧದ
ದೆೇಶಗಳಗೆ ಸಮರ್ಾಗಿಯೆೇ ಗುರಿರ್ನುನ ಹಾಕಿಕ್ಕ ೆಂಡಿದೆ. ಜಾಗತ್ತಕ ವಿದುಯತ್ ಗಿರಡ್ ಯೇಜ್ನರ್ು ಭಾರತ್ದ ಇೆಂಗ್ಾಲ
ಕಡಿತ್ದ ಸಾಧಯತೆಗಳನುನ ತೆ ೇರಿಸುತ್ಿದೆ
ಪ್ಾಕಿಸಾಿನಕ್ಕೆ ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ, ಬ ಹತ್ ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕ ರವಾನ್ಸ್ತದ ಚಿೇರ್ಾ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಚಿೇರ್ಾವು ಅತ್ತದೆ ಡ್ ಮತ್ುಿ ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕರ್ನುನ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನಕ್ಕೆ ತ್ಲುಪಿಸ್ತದೆ

ಎೆಂದು ಚಿೇರ್ಾದ ಸಕ್ಾಷರಿ ಮಾಧಯಮ ವರದ್ಧ ಮಾಡಿದೆ.
 ಗೆ ೊೇಬಲ್ ಟೆೈಮ್ಸ ಪ್ರಕ್ಾರ, ಚಿೇರ್ಾ ಸಿೇಟ್ ಶಿಪ್
ಬಿಲಿ್ೆಂಗ್ ಕ್ಾಪ್ರೇರೇಷನ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್
ವಿರ್ಾಯಸಗೆ ಳಸ್ತದ ಮತ್ುಿ ನ್ಮಿಷಸ್ತದ
ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕರ್ನುನ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆಗೆ ಶಾೆಂಘೈನ
ಸಮಾರೆಂಭದಲಿೊ ವಿತ್ರಿಸಲಾಯಿತ್ು.
 ಟೆೈಪ್ 054ಎ/ಪಿ ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕಗೆ ಪಿಎನ್ಎಸ್ ತ್ುಗಿರಲ್ ಎೆಂದು ಹಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪಿಎನ್ಎಸ್ ತ್ುಗಿರಲ್
ಪ್ಾಕಿಸಾಿನ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆಗ್ಾಗಿ ನ್ಮಿಷಸಲಾಗುತ್ತಿರುವ ರ್ಾಲುೆ ವಿಧದ 054 ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕಗಳ ಮೊದಲ ಕವಚ ಎೆಂದು
ಪ್ಾಕಿಸಾಿನ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆ ತ್ತಳಸ್ತದೆ.
 ಹಡಗು ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದುಾ ಹಚುಚ ಸಾಮರ್ಥರಯವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ವಾಯಪ್ಕವಾದ
ಕಣಾ್ವಲು ಸಾಮರ್ಥರಯಗಳ ಜ ತೆಗೆ ಅಗ್ಾಧವಾದ ಗ್ಾಳ ಮತ್ುಿ ನ್ೇರ ಳಗಿನ ಫೆೈರ್ಪ್ವರ್ ಕ ಡ ಇದೆ. ಇದು
ಆಧುನ್ಕ ಸವರಕ್ಷಣೆ ಸಾಮರ್ಥರಯದ ಜ ತೆಗೆ ಅತ್ಾಯಧುನ್ಕ ಮಾದರಿರ್ಲಿೊ ರ್ುದಿ ನ್ವಷಹಣೆ ಮತ್ುಿ ಎಲಕ್ಾರನ್ಕ್ಡ
ರ್ುದಿ ವಯವಸಾರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ.
 ಟೆೈಪ್ 054ಎ/ಪಿ ರ್ುದಿರ್ೌಕ್ಕರ್ು ಏಕಕ್ಾಲದಲಿೊ ಹಲವಾರು ರ್ೌಕ್ಾ ರ್ುದಿ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆಗಳನುನ
ಅತ್ಯೆಂತ್ ತ್ತೇವರವಾದ ಬಹುವೇಗವಾಗಿ ಕ್ಾರ್ಷಗತ್ಗೆ ಳಸಬಲೊದು

ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕ್ಾನ ನು ಆಯೇಗ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ರಕ್ಷಾ ವಿಶವವಿದಾಯಲರ್ದ ಕುಲಪ್ತ್ತ ಮತ್ುಿ ಭಾರತ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಭದರತ್ಾ ಸಲಹಾ ಮೆಂಡಳ
ಸದಸಯ ಪ್ಾರಧಾಯಪ್ಕ ವಿಮಲ್ ಪ್ಟೆೇಲ್ ಅವರು ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕ್ಾನ ನು ಆಯೇಗದ ಸದಸಯರಾಗಿ ಆಯೆೆಯಾಗಿದಾಾರ.
 ವಿಶವಸೆಂಸಾರ್ಲಿೊ ನಡೆದ ಕಠಿಣ ಸಾರ್ಧಷರ್ಲಿೊ ಆಯೆೆ ನಡೆಯಿತ್ು. 8 ಸಾಾನಗಳಗೆ

ನಡೆದ ಚರ್ಾವಣೆಗೆ ಏಷ್ಾಯ ಪ್ಸ್ತಫ್ರಕ್ಡ ರಾಷರಗಳ ಸಮ ಹದ್ಧೆಂದ 11 ಅಭಯರ್ಥಷಗಳು

ಕಣದಲಿೊದಾರು.
ಇೆಂಟರ್ಾಯಷಷನಲ್ ಲಾ ಕಮಿಷನ್ (ILC) ಬಗೆ್
 ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕ್ಾನ ನ್ನ ಪ್ರಚಾರ ಮತ್ುಿ ಪ್ರಗತ್ತಶಿೇಲ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಮತ್ುಿ

ಅದರ ಕ್ಕ ರೇಡಿೇಕರಣವನುನ ಖಚಿತ್ಪ್ಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲು ರ್ು ಎನ್ ನ ಆದೆೇಶವನುನ ಕ್ಕೈಗೆ ಳೆಲು ILC ಅನುನ 1947 ರಲಿೊ
ರ್ುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ ಜ್ನರಲ್ ಅಸೆಂಬಿೊ ಸಾಾಪಿಸ್ತತ್ು. ಇದು ಜನ್ೇವಾದಲಿೊರುವ UN ಕಚೇರಿರ್ಲಿೊ ವಾಷ್ಟ್ಷಕ
ಅಧವೇಶನವನುನ ನಡೆಸುತ್ಿದೆ.
ರ್ುನಸ ೆೇ ಕ್ಾರ್ಷಕ್ಾರಿ ಮೆಂಡಳ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? 2021-25ರ ಅವಧಗೆ ವಿಶವಸೆಂಸಾರ್ ಸಾೆಂಸೆ ತ್ತಕ ಮತ್ುಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸೆಂಸಾರ್ ಕ್ಾರ್ಷಕ್ಾರಿ ಮೆಂಡಳಗೆ
ನಡೆದ ಮರುಚುರ್ಾವಣೆರ್ಲಿೊ ಭಾರತ್ ಜ್ರ್ಗಳಸ್ತದೆ.
 ಭಾರತ್ವು ಈ ಮರುಚುರ್ಾವಣೆರ್ಲಿೊ 164 ಮತ್ಗಳನುನ ಪ್ಡೆರ್ುವ

ಮ ಲಕ 2021-25ರವರಗೆ ರ್ುನಸ ೆೇದ ಕ್ಾರ್ಷಕ್ಾರಿ ಮೆಂಡಳಗೆ
ಮರು ಆಯೆೆಯಾಗಿದೆ
 ಗ ರಪ್ ರ್ಾಲೆರಲಿೊ ಏಷಯನ್ ಮತ್ುಿ ಪ್ಸ್ತಫ್ರಕ್ಡ ದೆೇಶಗಳು, ಜ್ಪ್ಾನ್, ಫ್ರಲಿಪ್ೈನ್ಸ, ವಿಯೆಟಾನೆಂ, ಕುಕ್ಡ ದ್ಧವೇಪ್ಗಳು ಮತ್ುಿ
ಚಿೇರ್ಾ ಆಯೆೆಯಾದವು.
ರ್ುನಸ ೆೇ ಎಕಿಸಕ ಯಟಿವ್ ಬ ೇಡ್ಷ ಬಗೆ್
 ರ್ುನಸ ೆೇ ಎಕಿಸಕ ಯಟಿವ್ ಬ ೇಡ್ಷ ರ್ುಎನ್ ಏಜನ್ಸರ್ ಮ ರು ಸಾೆಂವಿಧಾನ್ಕ ಅೆಂಗಗಳಲಿೊ ಒೆಂದಾಗಿದೆ.

 ಜ್ನರಲ್ ಕ್ಾನಫರನ್ಸನ ಅಧಕ್ಾರದ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಕ್ಾರ್ಷನ್ವಷಹಿಸುತ್ಿದೆ.
 ಸೆಂಸಾರ್ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳು ಹಾಗ ಪ್ರಧಾನ ನ್ದೆೇಷಶಕರು ಸಲಿೊಸುವ ಬಜಟ್ ಅೆಂದಾಜಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ಕ್ಾರ್ಷಕ್ಾರಿ
ಮೆಂಡಳರ್ು ಪ್ರಿಶಿೇಲನ ನಡೆಸುತ್ಿದೆ.
 ರ್ುನಸ ೆೇ ವಬ್ ಸೈಟ್ ನ ಪ್ರಕ್ಾರ, ಇದು ರ್ಾಲುೆ ವಷಷಗಳ ಅಧಕ್ಾರಾವಧಯೆಂದ್ಧಗೆ 58 ಸದಸಯ-ರಾಜ್ಯಗಳನುನ
ವಿಶವಸೆಂಸಾರ್ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ವೈಜ್ಞಾನ್ಕ ಮತ್ುಿ ಸಾೆಂಸೆ ತ್ತಕ ಸೆಂಸಾ (UNESCO) ಬಗೆ್

 UNESCO ವಿಶವಸೆಂಸಾರ್ (UN) ವಿಶೇಷ ಸೆಂಸಾಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಶಿಕ್ಷಣ, ವಿಜ್ಞಾನ, ಕಲ ಮತ್ುಿ ಸೆಂಸೆ ತ್ತರ್ಲಿೊ
ಅೆಂತ್ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಸಹಕ್ಾರದ ಮ ಲಕ ವಿಶವ ಶಾೆಂತ್ತ ಮತ್ುಿ ಭದರತೆರ್ನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವ ಗುರಿರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಇದು
193 ಸದಸಯ ರಾಷರಗಳನುನ ಮತ್ುಿ 11 ಸಹವತ್ತಷ ಸದಸಯರನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿರುತ್ಿದೆ, ಜ ತೆಗೆ ಅೆಂತ್ರಸಕ್ಾಷರಿ,
ಸಕ್ಾಷರೇತ್ರ ಮತ್ುಿ ಖಾಸಗಿ ವಲರ್ದಲಿೊ ಪ್ಾಲುದಾರರನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಏಜನ್ಸರ್ು ಫಾರನ್ಸನ ಪ್ಾಯರಿಸ್ನಲಿೊರುವ
ವಲ್್ಷ ಹರಿಟೆೇಜ್ ಸೆಂಟರ್ನಲಿೊ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿರ್ನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ. ಅದರ ಹ ರತ್ಾಗಿ, ಇದು 53 ಪ್ಾರದೆೇಶಿಕ ಕ್ಷೆೇತ್ರ
ಕಛೇರಿಗಳನುನ ಮತ್ುಿ 199 ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಆಯೇಗಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧದೆ, ಅದು ತ್ನನ ಜಾಗತ್ತಕ ಆದೆೇಶವನುನ
ಸುಗಮಗೆ ಳಸುತ್ಿದೆ.
UNESCO ಇತ್ತಹಾಸ
 ಲಿೇಗ್ ಆಫ್ ನೇಷನ್ಸನ ಬೌದ್ಧಿಕ ಸಹಕ್ಾರದ ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಸಮಿತ್ತರ್ ಉತ್ಿರಾಧಕ್ಾರಿಯಾಗಿ UNESCO ಅನುನ
1945 ರಲಿೊ ಸಾಾಪಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಇದರ ಸೆಂವಿಧಾನವು ಏಜನ್ಸರ್ ಗುರಿಗಳು, ಕ್ಾಯಾಷಚರಣಾ ಚೌಕಟುಿ ಮತ್ುಿ ಆಡಳತ್
ರಚನರ್ನುನ ಸಾಾಪಿಸುತ್ಿದೆ.
UNESCO ನ ಕ್ಾರ್ಷಕ್ಡರಮ
 UNESCO ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಮಾಜಕ ಅರ್ಥವಾ ಮಾನವ ವಿಜ್ಞಾನ, ನೈಸಗಿಷಕ ವಿಜ್ಞಾನ, ಸೆಂಸೆ ತ್ತ ಮತ್ುಿ ಸೆಂವಹನ ಅರ್ಥವಾ
ಮಾಹಿತ್ತರ್ ಐದು ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿೊ ಕ್ಾರ್ಷನ್ವಷಹಿಸುತ್ಿದೆ. ಇದು ಸಾಕ್ಷರತೆರ್ನುನ ಸುಧಾರಿಸಲು,
ಸವತ್ೆಂತ್ರ ಮಾಧಯಮವನುನ ರಕ್ಷಿಸಲು, ತ್ಾೆಂತ್ತರಕ ತ್ರಬೇತ್ತ ಮತ್ುಿ ಶಿಕ್ಷಣವನುನ ಒದಗಿಸಲು ಮತ್ುಿ ಸಾೆಂಸೆ ತ್ತಕ
ವೈವಿಧಯತೆರ್ನುನ ಉತೆಿೇಜಸಲು ಯೇಜ್ನಗಳನುನ ಪ್ಾರಯೇಜಸುತ್ಿದೆ.
ಕ್ಕಮಿಕಲ್ ಕ್ಾಯಸರೇಶನ್
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಅತ್ಾಯಚಾರದ ಅಪ್ರಾಧಗಳ ಕ್ಾಮಾಸಕಿಿ ಕುಗಿ್ಸಲು ಮುೆಂದಾಗಿರುವ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನ ಸಕ್ಾಷರಕ್ಕೆ ಒೆಂದು
ರಿೇತ್ತರ್ಲಿೊ ಜ್ರ್ ಸ್ತಕಿೆದೆ. ಕ್ಾಮಾಶಕಿಿ ಕುಗಿ್ಸಲು ರಾಸಾರ್ನ್ಕ ಬಳಕ್ಕ ಮಾಡುವ ಮಸ ದೆಗೆ ಪ್ಾಕ್ಡ ಸೆಂಸತ್ನಲಿೊ ಅೆಂಗಿೇಕ್ಾರ
ಸ್ತಕಿೆದೆ.
ಹಿನನಲ
 ಅತ್ಾಯಚಾರ ಅಪ್ರಾಧಗಳನುನ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕವಾಗಿ ಗಲಿೊಗೆೇರಿಸಬೇಕ್ಕೆಂಬ ಒತ್ಾಿರ್ ಕ್ಕೇಳ ಬೆಂದ್ಧತ್ುಿ. ಇದರ ಜ ತೆಗೆ

ಆರ ೇಪಿಗಳ ವ ಷಣವನನೇ ಕತ್ಿರಿಸಬೇಕ್ಕೆಂದು ಆಗರಹ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ುಿ. ಇದಕ್ಕೆಲಾೊ ವಿಭಿನನವಾಗಿ ಈಗ ಈ ಮಸ ದೆ
ಅೆಂಗಿೇಕ್ಾರವಾಗಿದೆ.
 2020ರ ನವೆಂಬರ್ ತ್ತೆಂಗಳಲಿೊ ಲಾಹ ೇರ್-ಸ್ತಯಾಲ್ಕ್ಕ ೇಟ್ ರ ೇಡ್ನಲಿೊ ಮಕೆಳ ಎದುರೇ ಮಹಿಳೆಯೇವಷಳ
ಮೆೇಲ ಸಾಮ ಹಿಕ ಅತ್ಾಯಚಾರ ನಡೆದ್ಧತ್ುಿ. ಇದಕ್ಕೆ ಎಲೊಡೆಯಿೆಂದ ವಾಯಪ್ಕ ಆಕ್ಕ ರೇಶ ವಯಕಿವಾಗಿತ್ುಿ. ದೆೇಶಾದಯೆಂತ್
ಪ್ರತ್ತಭಟನ ನಡೆದ್ಧತ್ುಿ.
ಏನ್ದು ಕ್ಕಮಿಕಲ್ ಕ್ಾಯಸರೇಶನ್?

 ಅತ್ಾಯಚಾರವಸಗುವ ಅಪ್ರಾಧರ್ ಮೆೇಲ ರಾಸಾರ್ನ್ಕ ಬಳಕ್ಕ ಮಾಡುವುದರಿೆಂದ ಆತ್ನ ಜೇವಿತ್ಾವಧರ್ಲಿೊ ಮತೆಿ

ಸೆಂಭೆ ೇಗ ನಡೆಸಲು ಅಸಮರ್ಥಷರ್ಾಗಿರುತ್ಾಿನ. ಆದರ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ ಹಾಗ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಇದಕ್ಕೆ ಅನುಮತ್ತ ನ್ೇಡುವುದು
ಕಡಾ್ರ್.
ಯಾವ ದೆೇಶಗಳಲಿೊ ಇದನುನ ಅನುಮೊೇದ್ಧಸಲಾಗಿದೆ ?
 ದಕ್ಷಿಣ ಕ್ಕ ರಿಯಾ, ಪ್ರೇಲೆಂಡ್, ಅಮೆರಿಕದ ಕ್ಕಲವರೆಂದು ರಾಜ್ಯಗಳಲಿೊ ಈ ಶಿಕ್ಷೆ ಜಾರಿರ್ಲಿೊದೆ.
ಚಿೇರ್ಾ: ನ ತ್ನ ಉಪ್ಗರಹ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಪ್ರಿೇಕ್ಷೆ ಉದೆಾೇಶದ ಹ ಸ ಉಪ್ಗರಹವರೆಂದನುನ ಚಿೇರ್ಾ ರ್ಶಸ್ತವಯಾಗಿ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿತ್ು

ಎೆಂದು ಸಕ್ಾಷರಿ ಒಡೆತ್ನದ ಮಾಧಯಮವರೆಂದು ವರದ್ಧ ಮಾಡಿದೆ.
 ‘ಶಿಯಾನ್–11’ ಎೆಂಬ ಉಪ್ಗರಹವನುನ ಹ ತ್ಿ ‘ಕುವಾಯಿಜೌ–1ಎ’ ರಾಕ್ಕಟ್ ನಭಕ್ಕೆ ಚಿಮಿಮ, ಪ್ರವಷನ್ಧಷರಿತ್
ಭ ಕಕ್ಷೆರ್ಲಿೊ ಅದನುನ ಸೇರಿಸ್ತತ್ು. ಮೆಂಗೆ ೇಲಿಯಾದ ಗೆ ೇಬಿ ಮರುಭ ಮಿರ್ಲಿೊರುವ ಜರ್ುಕ್ಾವನ್
ಉಪ್ಗರಹ ಉಡಾವಣೆ ಕ್ಕೇೆಂದರದಲಿೊ ಈ ಕ್ಾರ್ಷ ನರವೇರಿತ್ು ಎೆಂದು ಚಿೇರ್ಾ ಗೆ ೊೇಬಲ್ ಟೆಲಿವಿಷನ್ ನಟ್ವಕ್ಡಷ
(ಸ್ತಜಟಿಎನ್) ವರದ್ಧ ಮಾಡಿದೆ.
 ಇದೆೇ ಸರಣಿರ್ ಶಿಯಾನ್–10 ಉಪ್ಗರಹವನುನ ಕ್ಕಲ ದ್ಧನಗಳ ಹಿೆಂದೆ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ುಿ.
ರ್ಶಸ್ತವಯಾಗಿ ನ್ದ್ಧಷಷಿ ಕಕ್ಷೆಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದಾರ , ತ್ನನ ನ್ಗದ್ಧತ್ ಕ್ಾರ್ಷ ಮಾಡುವಲಿೊ ವಿಫ್ಲವಾಗಿತ್ುಿ
ದ್ಧನ ವಿಶ್ನೀಷತೆಗಳು
'ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ದ್ಧನ' ಆಚರಣೆ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಪ್ರತ್ತ ವಷಷ ನವೆಂಬರ್ 11 ರೆಂದು ಭಾರತ್ದಲಿೊ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ದ್ಧನ'ವಾಗಿ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಈ ದ್ಧನದೆಂದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ದಾಶಷನ್ಕರಾದ ಡಾ.ಮೌಲಾರ್ಾ ಅಬುಾಲ್ ಕಲಾೆಂ ಅಜಾದ್ ರವರನುನ ಭಾರತ್ತೇರ್ರಲೊರ ನನರ್ುವ
ದ್ಧನ. ಅವರ ಜ್ನಮದ್ಧನ ಸಹ ಹೌದು.
 ಡಾ.ಮೌಲಾರ್ಾ ಅಬುಾಲ್ ಕಲಾೆಂ ಅಜಾದ್ ರವರು ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯ ಭಾರತ್ದ ಮೊಟಿ ಮೊದಲ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವರು. ಸವತ್ೆಂತ್ರ
ಭಾರತ್ದ ಮೊದಲ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವರಾಗಿ ಮೌಲಾರ್ಾ ಅಜಾದ್ ರವರು 1947 ರ ಆಗಸ್ಿ 15 ರಿೆಂದ 1958 ರ ಫೆಬುರವರಿ 2
ರವರಗೆ ಸೇವ ಸಲಿೊಸ್ತದಾರು.
 ಡಾ.ಮೌಲಾರ್ಾ ಅಬುಾಲ್ ಕಲಾೆಂ ಅಜಾದ್ ರವರು ಈ ದೆೇಶದ ಒಬಾ ವಿದಾವೆಂಸರಾಗಿರ್ ಮತ್ುಿ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯ
ಚಳುವಳರ್ ಹ ೇರಾಟಗ್ಾರರಾಗಿರ್ ಸಕಿರರ್ರಾಗಿದಾರು. ಭಾರತ್ದ ಪ್ರಪ್ರರ್ಥಮ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವರಾಗಿದಾ ಸಮರ್ದಲಿೊ
'ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ನ್ೇತ್ತ'ರ್ನುನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ೆಂದ್ಧದಾರು. ಪ್ರವಷ ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಹಚುಚ ಒತ್ುಿ ನ್ೇಡಿ ಕ್ಕ ಡುಗೆ
ನ್ೇಡಿದಾರು.

 1922 ರಲಿೊ ಇವರಿಗೆ ಭಾರತ್ದ ಅತ್ುಯನನತ್ ರ್ಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ 'ಭಾರತ್ರತ್ನ' ನ್ೇಡಿ ಅಜಾದ್ರನುನ
ಗ್ೌರವಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಐಐಟಿಗಳ ಸಾಾಪ್ನ ಮತ್ುಿ ವಿಶವವಿದಾಯಲರ್ಗಳ ಧನಸಹಾರ್ ಆಯೇಗಗಳ
ಅಡಿಪ್ಾರ್ಕ ೆ ಇವರ ಕ್ಕ ಡುಗೆ ಪ್ರಶೆಂಸನ್ೇರ್ವಾದದುಾ.
 ನವೆಂಬರ್ 11, 1888 ರಲಿೊ ಮೌಲಾರ್ಾ ಅಬುಾಲ್ ಕಲಾೆಂ ಅಜಾದ್ ರವರು ಜ್ನ್ಸ್ತದರು. ಉದುಷ ವಿದಾವೆಂಸರಾದ
ಅವರು, ತ್ಮಮ ಬರಹಗಳಗೆ 'ಅಜಾದ್ ಎೆಂಬ ರ್ಾಮಾೆಂಕಿತ್ವನುನ ಬಳಸುತ್ತಿದಾರು. ಆದಾರಿೆಂದ ಅವರು ಮೌಲಾರ್ಾ
ಅಜಾದ್ ಎೆಂದೆೇ ಪ್ರಸ್ತದ್ಧಾಯಾದರು.

'ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ದ್ಧನ'
 2008 ರ ಸಪ್ಿೆಂಬರ್ 11 ರೆಂದು ಭಾರತ್ ಸಕ್ಾಷರದ ಮಾನವ ಸೆಂಪ್ನ ಮಲ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲರ್ವು, ಅಜಾದ್ ರವರ
ಜ್ನಮ ದ್ಧನ ನವೆಂಬರ್ 11 ನೇ ದ್ಧರ್ಾೆಂಕವನುನ 'ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ದ್ಧನ'ವಾಗಿ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಲು ನ್ಧಷರಿಸ್ತತ್ು. ಅವರು
ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೆೇತ್ರಕ್ಕೆ ನ್ೇಡಿದ ಕ್ಕ ಡುಗೆರ್ ಅದಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣವಾಗಿದೆ. ಅೆಂದ್ಧನ್ೆಂದ ಅಜಾದ್ ರವರು ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೆೇತ್ರಕ್ಾೆಗಿ ನ್ೇಡಿದ
ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಕ ಡಗೆಗ್ಾಗಿ, ಭಾರತ್ತೇರ್ರಲೊರ ಅವರಿಗೆ ಗ್ೌರವ ಸಲಿೊಸಲು, ಅವರ ಸವಿನನಪಿಗ್ಾಗಿ 'ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಶಿಕ್ಷಣ
ದ್ಧನ' ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಮೌಲಾರ್ಾ ಅಜಾದ್ ರವರು ನ್ೇಡಿದ ಕ್ಕಲವು ಉಲೊೇಖಗಳು
 "ಶಿಕ್ಷಣ ತ್ಜ್ಞರು ವಿದಾಯರ್ಥಷಗಳಲಿೊ ವಿಚಾರಣೆರ್ ಮನ ೇಭಾವ ಬಳೆಸುವುದು, ಸ ಜ್ನಶಿೇಲನ ಸಾಮರ್ಥಯಷ ಹಚಿಚಸುವುದು,

ಉದಯಮಶಿೇಲತೆ, ನೈತ್ತಕ ರ್ಾರ್ಕತ್ವ ಗುಣಗಳನುನ ಬಳೆಸುವುದರ ಮ ಲಕ ಅವರ ಅದಶಷ ವಯಕಿಿಗಳ್ಾಗಬೇಕು". ಇದು
ಉತ್ಿಮ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ನ್ೇಡುವ ಕ್ಕ ಡುಗೆ ಎೆಂದ್ಧದಾಾರ ಮೌಲಾರ್ಾ ಅಜಾದ್ರವರು.
 " ರ್ಾಲಿಗೆಯಿೆಂದ ಬ ೇಧಸುವುದರಿೆಂದ ಬದರಿಸಬಹುದು. ಆದರ ಒಳೆೆರ್ ಕ್ಾರ್ಷದ್ಧೆಂದ ಬಲವಾಗಿ ಉಳರ್ಬಹುದು".
 "ಬಹುಸೆಂಖಾಯತ್ರು ಸಸ್ತಗಳನುನ ನಡುತ್ಾಿರ. ಆದರ ಅವರಲಿೊ ಕ್ಕಲವರು ಮಾತ್ರ ಅದರ ಫ್ಲವನುನ ಪ್ಡೆರ್ುತ್ಾಿರ".
 'ಶಿಕ್ಷಣ ಎೆಂದರ ಕ್ಕೇವಲ ಓದುವುದು ಅಲೊ. ಇತ್ರರಿೆಂದ ಕಲಿರ್ುವುದು ಮತ್ುಿ ಇತ್ರರಿಗ ಕಲಿಸುವುದು' ಎೆಂಬುದನುನ
ಹೇಳಕ್ಕ ಟಿವರು ಮೌಲಾರ್ಾ ಅಬುಾಲ್ ಕಲಾೆಂ ಅಜಾದ್ ರವರು.
ವಿಶವ ನುಯಮೊೇನ್ಯಾ ದ್ಧನ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಪ್ರತ್ತ ವಷಷ ನವೆಂಬರ್ 12ನುನ ಜಾಗತ್ತಕ ನುಯಮೊೇನ್ಯಾ ದ್ಧನವರ್ಾನಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಮಹತ್ವ
 ನುಯಮೊೇನ್ಯಾ ಮತ್ಿದರ ಲಕ್ಷಣಗಳು, ಚಿಕಿತೆಸ ಹಾಗ ಅದರ ತ್ಡೆ, ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣದ ಬಗೆ್ ಜ್ನಸಾಮಾನಯರಲಿೊ ಅರಿವು
ಹಚಿಚಸುವುದಕ್ಾೆಗಿ ಈ ದ್ಧರ್ಾಚರಣೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಜ್ತೆಗೆ ಶಾವಸಕ್ಕ ೇಶಗಳಗೆ ತ್ಗಲುವ ಈ ಮಾರಕ ಸ ೇೆಂಕು ರ ೇಗದ
ಬಗೆ್ ಮಾಹಿತ್ತ ಮತ್ುಿ ಎಚಚರ ಸದಾ ಜಾಗ ತ್ವಾಗಿರಬೇಕ್ಾಗಿದೆ ಎೆಂಬುದು ದ್ಧನದ ಮಹತ್ವವಾಗಿದೆ.
ನುಯಮೊೇನ್ಯಾ ಎೆಂದರೇನು?:
 ನುಯಮೊೇನ್ಯಾವು ಶಾವಸಕ್ಕ ೇಶಗಳಗೆ ತ್ಗಲುವ ಒೆಂದು ಸ ೇೆಂಕು. ಬಾಯಿ ಅರ್ಥವಾ ಮ ಗಿನ ಮ ಲಕ ನಡೆಸುವ
ಉಚಾಛಸದ ಮ ಲಕ ಶಾವಸಕ್ಕ ೇಶಗಳ ಒಳಕ್ಕೆ ಸೇರುವ ಸ ಕ್ಷಮಜೇವಿಗಳೆಂದಾಗಿ ಈ ಸ ೇೆಂಕು ಉೆಂಟಾಗುತ್ಿದೆ. 2016ರ

ಗೆ ೊೇಬಲ್ ಬಡಷನ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ತೇಸಸ್ (ಜಬಿಡಿ) ಪ್ರಕ್ಾರ ಜಾಗತ್ತಕವಾಗಿ ಮ ತ್ುಯ ಮತ್ುಿ ಆರ ೇಗಯ ಹಾನ್ ಉೆಂಟಾಗುವ
ಕ್ಾರಣಗಳಲಿೊ ನುಯಮೊೇನ್ಯಾ ಮುೆಂಚ ಣಿರ್ಲಿೊದೆ.
ಲಕ್ಷಣಗಳೆೇನು?:
 ಜ್ವರ, ಚಳ ನಡುಕ, ಕ್ಕಮುಮ, ಉಸ್ತರಾಡಲು ತೆ ೆಂದರ, ಹ ದರ್ ಬಡಿತ್ ಮತ್ುಿ ಉಸ್ತರಾಟದ ವೇಗ ಹಚುಚವುದು,
ಅಪ್ರ ಪ್ಕ್ಕೆ ಹ ಟೆಿ ತೆ ಳೆಸುವಿಕ್ಕ, ವಾೆಂತ್ತ ಮತ್ುಿ ಭೆೇದ್ಧ ನುಯಮೊೇನ್ಯಾದ ಲಕ್ಷಣಗಳ್ಾಗಿವ. ರ ೇಗದ ಮುೆಂದುವರಿದ
ಹೆಂತ್ಗಳಲಿೊ ರ ೇಗಿರ್ು ಗೆ ೆಂದಲಕಿೆೇಡಾಗಬಹುದು, ಉದ್ಧವಗನಗೆ ಳುೆವ ಸಾಧಯತೆಯಿದೆ.
ರ ೇಗ ಪ್ತೆಿ ಹೇಗೆ?:
 ವೈದಯರು ರ ೇಗ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಬಗೆ್ ರ ೇಗಿಯಿೆಂದ ಮಾಹಿತ್ತ ಸೆಂಗರಹಿಸುತ್ಾಿರ. ದೆೇಹವನುನ ಅದರಲ ೊ ವಿಶೇಷವಾಗಿ

ಎದೆರ್ನುನ ಕ ಲೆಂಕಷವಾಗಿ ತ್ಪ್ಾಸಣೆಗೆ ಒಳಪ್ಡಿಸುತ್ಾಿರ. ರಕಿಪ್ರಿೇಕ್ಷೆ, ಕಫ್ದ ಪ್ರಿೇಕ್ಷೆ ಮತ್ುಿ ಎದೆರ್ ಎಕ್ಡಸ ರೇಗಳು
ಕ್ಾಯಿಲರ್ನುನ ಖಚಿತ್ಪ್ಡಿಸುವಲಿೊ ಸಹಾರ್ ಮಾಡುತ್ಿವ. ರ ೇಗಿರ್ ಸ್ತಾತ್ತರ್ ಗೆಂಭಿೇರತೆರ್ನುನ ಅವಲೆಂಬಿಸ್ತ
ಮುೆಂದುವರಿದ ಉನನತ್ ಪ್ರಿೇಕ್ಷೆಗಳನುನ ನಡೆಸ್ತ ಯಾವ ವೈರಸ್ ಅರ್ಥವಾ ಬಾಯಕಿಿೇರಿಯಾದ್ಧೆಂದ ರ ೇಗ ಹರಡಿದೆ ಎೆಂಬುದರ
ಬಗೆ್ ತ್ತಳರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಚಿಕಿತೆಸಗೆ ವಯವಸಾ:
 ನುಯಮೊೇನ್ಯಾ ಮಕೆಳಲಿೊ ಹಚಾಚಗಿ ಕ್ಾಡುತ್ಿವ. ಇದರ ಚಿಕಿತೆಸಗೆ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಆಸಾತೆರಗಳಲಿೊ ವಯವಸಾ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಆಶಾಕ್ಾರ್ಷತೆರ್ರು, ವೈದಯರು, ವೈದಯ ಸ್ತಬಾೆಂದ್ಧಗೆ ರ ೇಗ ಪ್ತೆಿ ಹಚುಚವ ಕುರಿತ್ು ತ್ರಬೇತ್ತ ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ. ಜ್ತೆಗೆ
ಚಿಕಿತೆಸಗ ಕ ಡಾ ಕರಮ ವಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಔಷಧಗಳ ಪ್ರಧರೈಕ್ಕ ಕ ಡ ಸಮಪ್ಷಕವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
 ನ ಯಮೊೇನ್ಯಾ ಲಸ್ತಕ್ಕ: ನುಯಮೊಕ್ಾಕಲ್ ಕ್ಾೆಂಜ್ುಗೆೇಟ್ ವಾಯಕಿಸನ್ ಎೆಂಬ ಲಸ್ತಕ್ಕರ್ನುನ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಮಕೆಳ ದ್ಧರ್ಾಚರಣೆ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ನವೆಂಬರ್ 14 ಪ್ೆಂಡಿತ್ ಜ್ವಾಹರಲಾಲ್ ನಹರು ಅವರ ಜ್ನಮದ್ಧನ. ಈ ದ್ಧನವನುನ ಮಕೆಳ
ದ್ಧರ್ಾಚರಣೆ ಎೆಂದು ದೆೇಶದಾದಯೆಂತ್ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
 ಮಕೆಳ ಬಗೆಗಿನ ಪಿರೇತ್ತರ್ ಕ್ಾರಣದ್ಧೆಂದಲೇ ನಹರು ಅವರಿಗೆ ಚಾಚಾ
ನಹರು ಎೆಂಬ ಹಸರ ಬೆಂದ್ಧತ್ುಿ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ, ಇವರಿಗೆ ಗ್ೌರವ
ಸಲಿೊಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ನಹರು ಅವರ ಜ್ನಮದ್ಧನವನುನ ಮಕೆಳ
ದ್ಧನವರ್ಾನಗಿ ಆಚರಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡು ಬರಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಹಿೆಂದೆ ನವೆಂಬರ್
20ರೆಂದು ಮಕೆಳ ದ್ಧನವನುನ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ುಿ. ಆದರ, ನಹರು
ಅವರ ನ್ಧರ್ಾನೆಂತ್ರ ಅವರ ಗ್ೌರವಾರ್ಥಷ 1964ರಿೆಂದ ನವೆಂಬರ್
14 ರೆಂದು ಮಕೆಳ ದ್ಧನವನುನ ಆಚರಿಸಲು ನ್ಧಷರಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ.

 ಮಕೆಳ ಹಕುೆಗಳು ಮತ್ುಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಅರಿವನುನ ಮ ಡಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಭಾರತ್ದಾದಯೆಂತ್ ಈ ದ್ಧನವನುನ

ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಶಾಲಗಳಲ ೊ ವಿವಿಧ ಸಾೆಂಸೆ ತ್ತಕ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮಗಳನುನ ಆಯೇಜಸುವ ಮ ಲಕ ಮಕೆಳ
ದ್ಧನದ ಸಡಗರಕ್ಕೆ ಇನನಷುಿ ರೆಂಗು ತ್ರಲಾಗುತ್ಿದೆ
 ಮಕೆಳ ಹಕುೆ ಹಿತ್ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ುಿ ಯೇಗಕ್ಷೆೇಮದ ಉದೆಾೇಶದೆ ೆಂದ್ಧಗೆ ಜ್ಗತ್ತಿರ್ಾದಯೆಂತ್ ಮಕೆಳ
ದ್ಧರ್ಾಚರಣೆರ್ನುನ ಬೇರ ಬೇರ ದ್ಧನಗಳೆಂದು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದಾಾರ. ನವೆಂಬರ್ 20 ರೆಂದು ‘ರ್ುನ್ವಸಷಲ್

ಚಿಲ್ುನ್ ಡೆೇ’ ಜ್ ನ್ 1 ‘ಇೆಂಟರ್ ರ್ಾಯಷನಲ್ ಚಿಲ್ುನ್ ಡೆೇ’ ಆಚರಣೆರ್ಲಿೊದೆ. ಇೆಂದು ಬಹಳಷುಿ ದೆೇಶಗಳು
ತ್ಮಮ ಮಕೆಳ ಪ್ರೇಮಿ ರಾಷರ ರ್ಾರ್ಕರ ಬಾರ ಜ್ನಮದ್ಧನವನುನ ಮಕೆಳ ದ್ಧರ್ಾಚರಣೆ ರ ಪ್ದಲಿೊ
ಆಚರಿಸುತ್ಿವ.
ಸೆಂವಿಧಾನದ ದ್ಧನ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? 1949ರಲಿೊ ಸೆಂವಿಧಾನ ರಚರ್ಾ ಸಭೆರ್ು ಭಾರತ್ದ ಸೆಂವಿಧಾನವನುನ ಅೆಂಗಿೇಕರಿಸ್ತದ ನನಪಿಗ್ಾಗಿ
ದೆೇಶ ಇೆಂದು (ನವೆಂಬರ್ 26) ಸೆಂವಿಧಾನ ದ್ಧನವನುನ
ಆಚರಿಸುತ್ತಿದೆ.
 ಪ್ವಿತ್ರ ಸೆಂವಿಧಾನದ ಮ ಲಕ ನಮಮ
ದೆೇಶದಲಿೊ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕ ೆೆಂದು ಅರ್ಥಷ
ಕಲಿಾಸ್ತಕ್ಕ ಡುವ ವಯವಸಾರ್ನುನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ೆಂದ
ದ್ಧನವಿದು. 2015ರಿೆಂದ ಸೆಂವಿಧಾನ ದ್ಧನ
ಆಚರಣೆ ಆರೆಂಭವಾರ್ುಿ.
 ಪ್ರತ್ತಯಬಾ ಭಾರತ್ತೇರ್ರ ಶಕಿಿಯಾದ, ಎಲೊರ ಪ್ಾಲಿಗ ಪ್ವಿತ್ರ ಗರೆಂರ್ಥವಾದ ನಮಮ ಸೆಂವಿಧಾನವನುನ
1949ರ ನವೆಂಬರ್ 26ರೆಂದು ಅೆಂಗಿೇಕರಿಸಲಾಗಿತ್ುಿ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ, ಈ ದ್ಧನವನುನ ದೆೇಶಾದಯೆಂತ್ ಸೆಂವಿಧಾನ
ದ್ಧನವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್.ಅೆಂಬೇಡೆರ್ ನೇತ್ ತ್ವದ ಸೆಂವಿಧಾನ ಕರಡು ರಚರ್ಾ ಸಮಿತ್ತರ್ 2 ವಷಷ 11 ತ್ತೆಂಗಳ ಕ್ಾಲ ಸತ್ತ್
ಅಧಯರ್ನ, ಪ್ರಿಶರಮದ ಫ್ಲವೇ ನಮಮ ಬಲಶಾಲಿ ಸೆಂವಿಧಾನ. 1949ರ ನವೆಂಬರ್ 26ರೆಂದು ಎಲಾೊ ಸೆಂಸತ್
ಸದಸಯರು ಸವಾಷನುಮತ್ದ್ಧೆಂದ ಭಾರತ್ದ ಸೆಂವಿಧಾನವನುನ ಅೆಂಗಿೇಕರಿಸ್ತದರು. ಬಳಕ 1950ರ ಜ್ನವರಿ 26
ರೆಂದು ನಮಮ ಸೆಂವಿಧಾನವನುನ ಅನುಷ್ಾಠನಕ್ಕೆ ತ್ರಲಾಗಿತ್ುಿ.
 ಸೆಂವಿಧಾನ ಭಾರತ್ದ ದೆ ಡ್ ಬಲ. ಈ ಮಹಾನ್ ಗರೆಂರ್ಥ ದೆೇಶದ ಜ್ನರನುನ ಸಶಕಿಗೆ ಳಸ್ತದೆ. ಸವಷರಿಗ
ಸಮಾನತೆಯದಗಿದೆ. ಮ ಲಭ ತ್ ಹಕುೆಗಳು, ಕತ್ಷವಯವನ ನ ನ್ೇಡಿದೆ. ಇದರ ದೆ ಯೇತ್ಕವಾಗಿಯೆೇ
ಸೆಂವಿಧಾನ ದ್ಧನವನ ನ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹಾಲು ದ್ಧನ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಪ್ರತ್ತ ವಷಷ ನವೆಂಬರ್ 26 ರೆಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹಾಲು ದ್ಧನವನುನ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಐತ್ತಹಾಸ್ತಕ ಹಿನನಲ
 ಭಾರತ್ತೇರ್ ಡೆೈರಿ ಅಸ ೇಸ್ತಯೆೇಷನ್ನ ೆಂದ್ಧಗೆ ಭಾರತ್ದ
ಎಲಾೊ ಡೆೈರಿ ಮೆೇಜ್ರ್ಗಳು 2014 ರಲಿೊ ಡಾ. ವಗಿೇಷಸ್

ಕುರಿರ್ನ್ ಅವರಿಗೆ ಗ್ೌರವ ಸಲಿೊಸಲು ನವೆಂಬರ್ 26
ರೆಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹಾಲು ದ್ಧನವನುನ ಆಚರಿಸಲು
ನ್ಧಷರಿಸ್ತದರು. ನವೆಂಬರ್ 26 ಡಾ ಕುರಿರ್ನ್ ಅವರ
ಜ್ನಮದ್ಧನ.
 ದೆೇಶ ಮತ್ುಿ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ದೆ ಡ್ ಹಾಲು
ಉತ್ಾಾದಕರ ಒಕ ೆಟವಾದ ಅಮ ಲ್ (ಆನೆಂದ್ ಮಿಲ್ೆ ರ್ ನ್ರ್ನ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್) ಅನುನ ರ ಪಿಸ್ತದುಾ
ಕುರಿರ್ನ್. 1946ರಲಿೊ ದೆೇಶದ ಮೊದಲ ಹಾಲು ಉತ್ಾಾದಕರ ಸೆಂಘ್ ಗುಜ್ರಾತ್ನಲಿೊ ಆರೆಂಭವಾಗಿತ್ುಿ.
1948ರಲಿೊ ಅದರ ಸದಸಯರ ಸೆಂಖೆಯ ಹಚಾಚಯಿತ್ು. ಜಲಾೊಮಟಿದಲಿೊರ್ ಹಾಲು ಉತ್ಾಾದಕರ
ಸೆಂಘ್ಟಗಳ ಒಕ ೆಟಗಳು ಆರೆಂಭವಾದವು.
‘ಆಪ್ರೇಷನ್ ಫ್ೊಡ್’
 ಗುಜ್ರಾತ್ತನಲಿೊ ವಗಿೇಷಸ್ ಕುರಿರ್ನ್ ಅವರು ರ ಪಿಸ್ತದಾ ಸಹಕ್ಾರಿ ಹಾಲು ಒಕ ೆಟ ವಯವಸಾರ್ ರ್ಶಸ್ತಸನ
ಬಗೆ್ ತ್ತಳದುಕ್ಕ ಳೆಲು ಅೆಂದ್ಧನ ಪ್ರಧಾನ್ ಲಾಲ್ಬಹದ ಾರ್ ಶಾಸ್ತರ ಅವರಿಗೆ ತ್ತೇವರ ಕುತ್ ಹಲವಿತ್ುಿ.
1964ರಲಿೊ ಅಮ ಲ್ ಘ್ಟಕಕ್ಕೆ ಭೆೇಟಿ ನ್ೇಡಿದ ಅವರು, ಹಳೆಗರ ಸಾಮಾಜಕ–ಮತ್ುಿ ಆರ್ಥಷಕ ಸ್ತಾತ್ತ
ಉತ್ಿಮಪ್ಡಿಸುವ ಕುರಿರ್ನ್ ಅವರ ಈ ಮಾದರಿರ್ನುನ ದೆೇಶದ ಎಲೊಡೆ ವಿಸಿರಿಸುವ ಕುರಿತ್ ಚಚಷ
ನಡೆಸ್ತದಾರು. ಈ ಬಳಕ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಡೆೇರಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಮೆಂಡಳ (ಎನ್ಡಿಡಿಬಿ) ರ ಪ್ು ತ್ಾಳತ್ು. ಕುರಿರ್ನ್ ಅದರ
ಮೊದಲ ಮುಖಯಸಾರಾದರು. ಮೆಂಡಳರ್ು 1970ರಲಿೊ ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಡೆೇರಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಯೇಜ್ನರ್ನುನ
ಶುರು ಮಾಡಿತ್ುಿ. ಇದು ‘ಆಪ್ರೇಷನ್ ಫ್ೊಡ್’ ಎೆಂದೆೇ ಹಸರಾಯಿತ್ು.
 ‘ಆಪ್ರೇಷನ್ ಫ್ೊಡ್’ ಯೇಜ್ನರ್ು ದೆೇಶದಲಿೊ ಕ್ಷಿೇರಕ್ಾರೆಂತ್ತಗೆ ರ್ಾೆಂದ್ಧಹಾಡಿತ್ು. ಮಧಯವತ್ತಷರ್ ಹಾವಳ
ತ್ಪಿಾಸ್ತ, ಹಾಲು ಉತ್ಾಾದಕರಿೆಂದ ಪ್ರಮುಖ ನಗರ ಮತ್ುಿ ಪ್ಟಿಣಗಳ ಗ್ಾರಹಕರಿಗೆ ಹಾಲು ಪ್ರರೈಸುವ
ಉದೆಾೇಶವನುನ ಇದು ಹ ೆಂದ್ಧತ್ುಿ.
 ಉತ್ಾಾದಕರಿಗೆ ಅಹಷ ಬಲ ದೆ ರಕಿಸಲು ಆದಯತೆ ನ್ೇಡಲಾಗಿತ್ುಿ. ಈ ಯೇಜ್ನರ್ು ಡೆೇರಿ ಉದಯಮಕ್ಕೆ ಸ್ತಾರತೆ
ತ್ರುವುದರ ಜ ತೆಗೆ ಬಡ ರೈತ್ರಿಗೆ ಉದೆ ಯೇಗದ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕ್ಕ ಟಿಿತ್ು.

 ಆಪ್ರೇಷನ್ ಫ್ೊಡ್ನ ತ್ಳಹದ್ಧರ್ಲಿೊ ಬಹುತೆೇಕ ಹಳೆಗಳಲಿೊ ಹಾಲು ಉತ್ಾಾದಕರ ಸಹಕ್ಾರ ಸೆಂಘ್ಗಳು ತ್ಲ
ಎತ್ತಿದವು. ಹಾಲು ಉತ್ಾಾದನ, ಸರಬರಾಜ್ು ಸೇರಿದೆಂತೆ ವಿವಿಧ ಹೆಂತ್ಗಳಲಿೊ ಆಧುನ್ಕ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನವನುನ
ಬಳಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲಾಯಿತ್ು. ಇದರ ಫ್ಲವಾಗಿ ದೆೇಶದಲಿೊ ಕ್ಷಿೇರ ಕ್ಾರೆಂತ್ತ ಆಯಿತ್ು.
 ಆಪ್ರೇಷನ್ ಫ್ೊಡ್ ಯೇಜ್ನರ್ುಜ್ಗತ್ತಿನ ಅತ್ತದೆ ಡ್ ಡೆೇರಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಕ್ಾರ್ಷಕರಮ ಎೆಂದು ಹಸರಾಯಿತ್ು.
ಇದಕ್ಕೆ ಕ್ಾರಣಕತ್ಷರಾದ ವಗಿೇಷಸ್ ಕುರಿರ್ನ್ ಅವರನುನ ಕ್ಷಿೇರ ಕ್ಾರೆಂತ್ತರ್ ಪಿತ್ಾಮಹ ಎೆಂದು ಕರರ್ಲಾಯಿತ್ು.
ಮ ರು ಹೆಂತ್ಗಳು:
 ಯೇಜ್ನರ್ಲಿೊ ಮ ರು ಹೆಂತ್ಗಳದಾವು. 1970ರಲಿೊ ಮೊದಲ ಹೆಂತ್ದಲಿೊ, 10 ರಾಜ್ಯಗಳಲಿೊ 18 ಹಾಲಿನ
ಘ್ಟಕಗಳನುನ ಸಾಾಪಿಸ್ತ ಅದರ ಮ ಲಕ ದೆೇಶದ ರ್ಾಲುೆ ಮಹಾ ನಗರಗಳಗೆ ಹಾಲು ಸರಬರಾಜ್ು ಮಾಡುವ
ಯೇಜ್ನ ಹಾಕಿಕ್ಕ ಳೆಲಾಗಿತ್ುಿ. 1981ರಲಿೊ ಈ ಹೆಂತ್ ಪ್ರಣಷಗೆ ೆಂಡಾಗ, ದೆೇಶದಲಿೊ 13 ಸಾವಿರ ಸಹಕ್ಾರಿ
ಸೆಂಘ್ಗಳು ರ ಪ್ುಗೆ ೆಂಡಿದಾವು.
 ಕರ್ಾಷಟಕ, ರಾಜ್ಸಾಾನ, ಮಧಯಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಎರಡನೇ ಹೆಂತ್ ಜಾರಿಯಾಯಿತ್ು. 1985ರ ವೇಳೆಗೆ ದೆೇಶದಲಿೊ
136 ಘ್ಟಕಗಳು, 34 ಸಾವಿರ ಸೆಂಘ್ಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲಿೊದಾವು. 36 ಲಕ್ಷ ಸದಸಯರು ಡೆೇರಿ ಉದಯಮದಲಿೊ
ತೆ ಡಗಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡಿದಾರು.
 ಮ ರನೇ ಹೆಂತ್ದಲಿೊ ಉತ್ಾಾದಕತೆ ಹಚಿಚಸುವ ಹಾಗ ದ್ಧೇಘಾಷವಧರ್ಲಿೊ ಸ್ತಾರತೆ ಕ್ಾರ್ುಾಕ್ಕ ಳುೆವ
ಉದೆಾೇಶ ಇರಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲಾಗಿತ್ುಿ. ಈ ಹೆಂತ್ ಪ್ರಣಷಗೆ ೆಂಡಾಗ (1996) ದೆೇಶದಲಿೊ 93 ಸಾವಿರ ಡೆೇರಿ
ಸೆಂಘ್ಗಳದಾವು. ಸದಸಯರ ಸೆಂಖೆಯ 94 ಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಏರಿಕ್ಕಯಾಗಿತ್ುಿ.
 ಈ ಉದಯಮ ವಷಷದ್ಧೆಂದ ವಷಷಕ್ಕೆ ಬಳೆರ್ುತ್ಾಿ ಹ ೇಯಿತ್ು. ಹ ಸ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನುನ
ಅಳವಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲಾಯಿತ್ು. ಹಾಲಿನ ಉತ್ಾನನಗಳನುನ ವಿದೆೇಶಗಳಗೆ ರಫ್ುು ಮಾಡಲು ಆರೆಂಭಿಸಲಾಯಿತ್ು.
 ಗುಜ್ರಾತ್ನಲಿೊ ಶುರುವಾದ ಅಮ ಲ್ ಹ ರತ್ುಪ್ಡಿಸ್ತದರ, ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ ಶುರುವಾದ ಕ್ಕಎೆಂಎಫ್ ಅತ್ತ
ಹಚುಚ ರ್ಶಸುಸ ಪ್ಡೆದ ಹಾಲು ಉತ್ಾಾದಕ ಸೆಂಸಾ ಎನ್ಸ್ತತ್ು.
ವಗಿೇಷಸ್ ಕುರಿರ್ನ್ ಜೇವನ
 1921ರ ನವೆಂಬರ್ 26ರೆಂದು ಕ್ಕೇರಳದ ಕ್ಕ ೇಯಿಕ್ಕ ೆೇಡ್ನಲಿೊ ಕ್ಕರೈಸಿ ಕುಟುೆಂಬದಲಿೊ ಜ್ನ್ಸ್ತದ ವಗಿೇಷಸ್
ಕುರಿರ್ನ್, 1940ರಲಿೊ ಮದಾರಸ್ನ ಲ ಯೇಲಾ ಕ್ಾಲೇಜ್ನ್ೆಂದ ಬಿಎಸ್ಸ್ತ ಪ್ದವಿ ಪ್ಡೆದರು. ಅಲಿೊಯೆೇ
1943ರಲಿೊ ಮೆಕ್ಾಯನ್ಕಲ್ ಎೆಂಜನ್ರ್ರಿೆಂಗ್ ಪ್ದವಿರ್ನ ನ ಪ್ಡೆದರು.
 ಜ್ಮ್ಶಡ್ಪ್ುರದ ಟಾಟಾ ಸೆಂಸಾರ್ಲಿೊ ಎೆಂಜನ್ರ್ರಿೆಂಗ್ ಅಧಯರ್ನ ಮಾಡಿ, ಬೆಂಗಳ ರಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಡೆೇರಿ
ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಸೆಂಸಾರ್ಲಿೊ ಡೆೇರಿ ವಿಭಾಗದಲಿೊ ಎೆಂಜನ್ರ್ರಿೆಂಗ್ ಓದ್ಧದರು.
 ನೆಂತ್ರ ಮಿಶಿಗನ್ ವಿಶವವಿದಾಯಲರ್ದ್ಧೆಂದ ಮೆಕ್ಾಯನ್ಕಲ್ ಎೆಂಜನ್ರ್ರಿೆಂಗ್ನಲಿೊ ಪ್ದವಿ ಪ್ಡೆದರು.
 ಗುಜ್ರಾತ್ ರಾಜ್ಯದ ಆನೆಂದ್ನಲಿೊರುವ ಸಕ್ಾಷರಿ ಸೆಂಶ ೇಧರ್ಾ ಕಿರೇಮರಿ ಸೆಂಸಾರ್ಲಿೊ ಕ್ಕಲಸ ಮಾಡಿದರು.
1965ರಲಿೊ ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಡೆೇರಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಮೆಂಡಳ ಮೊದಲ ಅಧಯಕ್ಷರಾಗಿ ನೇಮಕವಾದರು. ಇವರ
ನೇತ್ ತ್ವದಲಿೊ ಆಪ್ರೇಷನ್ ಫ್ೊಡ್ ಕ್ಾರ್ಷರ ಪ್ಕ್ಕೆ ಬೆಂದ್ಧತ್ು.

 ಗುಜ್ರಾತ್ ಸಹಕ್ಾರಿ ಹಾಲು ಮಾರಾಟ ಒಕ ೆಟ ಆರೆಂಭಿಸ್ತದರು.

 ರೇಮನ್ ಮಾಯಗೆಸೇಸ, ಪ್ದಮ ವಿಭ ಷಣ, ವಿಶವ ಆಹಾರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅವರಿಗೆ ಸೆಂದ್ಧವ. ಅವರು 2012ರ
ಸಪ್ಿೆಂಬರ್ 9ರೆಂದು ನ್ಧನರಾದರು.
ಪರಶಸು ಪುರಸ್ಾೆರಗಳು
ಬ ಕರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದ ಲೇಖಕ ಡೆೇಮನ್ ಗ್ಾಲ್ಟ್ ಅವರ ಕ್ಾದೆಂಬರಿ 'ದ್ಧ ಪ್ಾರಮಿಸ್' ಪ್ರತ್ತಷ್ಟ್ಠತ್ ಬ ಕರ್
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಆಯೆೆಯಾಗಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರರಕ್ಾದಲಿೊನ ವಣಷಭೆೇದ ನ್ೇತ್ತ ಮತ್ುಿ ಬಿಳರ್ ವಣಷದ ಕುಟುೆಂಬದ ಕಥರ್ನುನ ಕ್ಾದೆಂಬರಿ
 ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ು 50,000 ಪ್ೌೆಂಡ್ (ಸುಮಾರು ₹50 ಲಕ್ಷ) ಬಹುಮಾನವನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡಿದೆ.

 ಡೆೇಮನ್ ಗ್ಾಲ್ಟ್ ಅವರ ಕ್ಾದೆಂಬರಿರ್ು ಬ ಕರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ ಆಯೆೆ ಪ್ಟಿಿಗೆ ಈ ಹಿೆಂದೆರ್ ಎರಡು ಬಾರಿ
ಸೇಪ್ಷಡೆಯಾಗಿತ್ುಿ. ಆದರ, ಮ ರನೇ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಒಲಿದ್ಧದೆ. 2003ರಲಿೊ 'ದ್ಧ ಗುಡ್ ಡಾಕಿರ್' ಹಾಗ 2010ರಲಿೊ
'ಇನ್ ಎ ಸರೇೆಂಜ್ ರ ೆಂ' ಕ ತ್ತಗಳು ಆಯೆೆ ಪ್ಟಿಿಗೆ ಸೇಪ್ಷಡೆಯಾಗಿದಾವು.
 2021ರ ನ ಬಲ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ುರಸಾೆರ ಪ್ಡೆದ ಸಾಹಿತ್ತ ಅಬುಾಲ್ ರಜಾಕ್ಡ ಗುರ್ಾಷ ಸಹ ಆಫ್ರರಕ್ಾದವರು ಎೆಂಬುದನುನ
ಡೆೇಮನ್ ಗ್ಾಲ್ಟ್ ಈ ಸೆಂದಭಷದಲಿೊ ನನಪಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡಿದಾಾರ.
 1969ರಿೆಂದ ಇೆಂಗಿೊಷ್ನಲಿೊ ಪ್ರಕಟವಾಗಿರುವ ಕ ತ್ತಗಳಗೆ ಬ ಕರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಪ್ದಮ ಪ್ುರಸೆ ತ್ರು
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ರ್ಾಡಿನ ವಿವಿಧ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿೊ ಗಣನ್ೇರ್ ಸೇವ ಸಲಿೊಸ್ತದ ಹಲವು ಮಹನ್ೇರ್ರಿಗೆ 2020ನೇ
ಸಾಲಿನ ಪ್ದಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನುನ ರಾಷರಪ್ತ್ತ ರಾಮರ್ಾರ್ಥ ಕ್ಕ ೇವಿೆಂದ್ ಅವರು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಿದರು.
 ಕರ್ಾಷಟಕದ ಖಾಯತ್ ವೈದಯ ಹಾಗ ಶಿಕ್ಷಣ ತ್ಜ್ಞ ಬಿ.ಎೆಂ. ಹಗೆ್, ಪ್ುರಾತ್ತ್ವ ಶಾಸರದ ದೆಂತ್ಕಥ ಬಿ.ಬಿ.ಲಾಲ್
ಅವರಿಗೆ ’ಪ್ದಮವಿಭ ಷಣ’, ಶಿಲಾಕಲಾ ಕ್ಷೆೇತ್ರದ ಸಾಧನರ್ನುನ ಗುರುತ್ತಸ್ತ ಒಡಿಶಾದ ಖಾಯತ್ ಶಿಲಿಾ ಸುದಶಷನ್
ಸಾಹ , ಲ ೇಕಸಭೆರ್ ಮಾಜ ಸ್ತಾೇಕರ್ ಸುಮಿತ್ಾರ ಮಹಾಜ್ನ್ ಅವರಿಗೆ ’ಪ್ದಮಶಿರೇ’ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ
ಮಾಡಿದರು.
 ಪ್ೇಜಾವರ ಮಠದ ಹಿರಿರ್ ಶಿರೇಗಳ್ಾದ ವಿಶವೇಶತ್ತೇರ್ಥಷ ಸಾವಮಿೇಜರ್ವರಿಗೆ ಮರಣೆ ೇತ್ಿರ ಪ್ದಮವಿಭ ಷಣ
ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
 ದಕ್ಷಿಣ ಕನನಡದ ಅಕ್ಷರ ಸೆಂತ್’ ಹರೇಕಳ ಹಾಜ್ಬಾ, ಕನನಡತ್ತ ಮೆಂಜ್ಮಮ ಜ ೇಗತ್ತ, ರೆಂಗಸಾವಮಿ
ಲಕ್ಷಿಮೇರ್ಾರಾರ್ಣ ಕಶಯಪ್, ಪ್ರಿಸರ ಪ್ರೇಮಿ ತ್ುಳಸ್ತ ಗೆ ೇವಿೆಂದೆೇಗ್ೌಡ, ಮಾಜ ಹಾಕಿ ಪ್ಟು ಎೆಂಪಿ ಗಣೆೇಶ್ ಮತ್ುಿ
ಉದಯಮಿ ವಿಜ್ಯ್ಡ ಸೆಂಕ್ಕೇಶವರ್ ಅವರು ರಾಷರಪ್ತ್ತಗಳೆಂದ ಪ್ದಮಶಿರೇ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸ್ತವೇಕರಿಸ್ತದರು.

 ವಿವಿಧ ಕ್ಷೆೇತ್ರದ 119 ಸಾಧಕರಿಗೆ 7 ಪ್ದಮವಿಭ ಷಣ, 10 ಪ್ದಮಭ ಷಣ ಮತ್ುಿ 102 ಪ್ದಮಶಿರೇ
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನುನ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಯಿತ್ು. ಪ್ರಖಾಯತ್ ಗ್ಾರ್ಕ ಎಸ್ .ಪಿ. ಬಾಲ ಸುಬರಹಮಣಯೆಂ ಅವರಿಗೆ
ಮರಣೆ ೇತ್ಿರವಾಗಿ ಪ್ದಮ ವಿಭ ಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನ್ೇಡಲಾಯಿತ್ು.
 ಮಾಜ ವಿದೆೇಶಾೆಂಗ ಸಚಿವ ಸುಷ್ಾಮ ಸವರಾಜ್ ಅವರಿಗೆ ಮರಣೆ ೇತ್ಿರವಾಗಿ ಪ್ದಮವಿಭ ಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ
ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಿದುಾ, ಅವರ ಪ್ುತ್ತರ ಬಾನುಸರಿ ಸವರಾಜ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸ್ತವೇಕರಿಸ್ತದರು.

 ಒಲಿೆಂಪಿರ್ನ್ ಬಾಯಡಿಮೆಂಟನ್ ಆಟಗ್ಾತ್ತಷ ಪಿವಿ ಸ್ತೆಂಧು ಪ್ದಮಭ ಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಐಸ್ತಎೆಂಆರ್ ಮಾಜ ಮುಖಯ
ವಿಜ್ಞಾನ್ ಡಾ ರಾಮನ್ ಗೆಂಗ್ಾಖೆೇಡೆರ್, ನಟಿ ಕೆಂಗರ್ಾ ರಣಾವತ್ ಅವರಿಗೆ ಪ್ದಮಶಿರೇ, ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನ್ೇಡಲಾಯಿತ್ು.
ವಿೇರ ಚಕರ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಬಾಲಾಕ್ಕ ೇಟ್ ವೈಮಾನ್ಕ ಸಜಷಕಲ್ ಸರೈಕ್ಡ ನೆಂತ್ರದ ಘ್ಟನರ್ಲಿೊ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನಕ್ಕೆ ನಡುಕ
ಹುಟಿಿಸ್ತದ ಗ ರಪ್ ಕ್ಾಯಪ್ಿನ್ ಅಭಿನೆಂದನ್ ವಧಷಮಾನ್ ಗೆ ನ.22 ರೆಂದು ವಿೇರ ಚಕರ ಪ್ಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ .
ಹಿನನಲ
 ಪ್ುಲಾವಮ ಉಗರ ದಾಳಗೆ ಪ್ರತ್ತೇಕ್ಾರವಾಗಿ ಬಾಲಾಕ್ಕ ೇಟ್ ನಲಿೊ
ಭಾರತ್ ನಡೆಸ್ತದಾ ವೈಮಾನ್ಕ ದಾಳಗೆ ಪ್ರತ್ತಯಾಗಿ ಪ್ಾಕ್ಡ ನಡೆಸ್ತದ
ದಾಳರ್ ವೇಳೆ ಫೆ.27, 2019 ರಲಿೊ ಪ್ಾಕಿಸಾಿನದ ಎಫ್-16
ಫೆೈಟರ್ ಜಟ್ ನುನ ಹ ಡೆದುರುಳಸ್ತ, ಸೆಂಘ್ಷಷದ ಪ್ರಿಸ್ತಾತ್ತರ್ಲಿೊ
ಶೌರ್ಷದ್ಧೆಂದ ಹ ೇರಾಡಿದಾಕ್ಾೆಗಿ ಅಭಿನೆಂದನ್ ಅವರನುನ
ಗ್ೌರವಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ವಿೇರ ಚಕರ
 ವಿೇರ ಚಕರವು ಭಾರತ್ದ ಶೌರ್ಷ ಪ್ುರಸಾೆರವಾಗಿದುಾ ರ್ುದಿಭ ಮಿರ್ಲಿೊ ಶೌರ್ಷ ಸಾಹಸಗಳನುನ
ಪ್ರದಶಿಷಸ್ತದವರಿಗೆ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಗುವುದು. ಸೇರ್ಾ ಪ್ುರಸಾೆರಗಳ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಇದರ ಆದಯತೆ ಪ್ರಮ ವಿೇರ
ಚಕರ ಮತ್ುಿ ಮಹಾ ವಿೇರ ಚಕರಗಳ ನೆಂತ್ರ ಮ ರನರ್ದಾಾಗಿದೆ.
 ಈ ಪ್ುರಸಾೆರದ ಜ ತೆಗೆ ಧನಸಹಾರ್ವರ ಸೆಂದಾರ್ವಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಪ್ದಕದ ಮುೆಂಬದ್ಧ: ಮ ರ ವರ ಸೆಂ.ಮಿ. ದುೆಂಡನರ್ ಬಳೆರ್ ಪ್ದಕ. ಐದು ಕ್ಕ ೇನಗಳುಳೆ ನಕ್ಷತ್ರ, ಇದರ
ಮಧಯದಲಿೊ ಚಕರ, ಇದರ ಮೆೇಲ ಭಾರತ್ದ ಲಾೆಂಛನ. ತ್ುದ್ಧರ್ಲಿೊ ಪ್ದಕದ ಹಸರು ಬರದ್ಧದೆ .
 ಪ್ದಕದ ಹಿೆಂಬದ್ಧ: ಎರಡು ಆಖಾಯನಗಳು ಕಮಲದ ಹ ವುಗಳು ಇವುಗಳ ಮರ್ಧಯ. ಇದರ ಮೆೇಲ ವಿೇರ ಚಕರ ಎೆಂದು
ಹಿೆಂದ್ಧ ಮತ್ುಿ ಇೆಂಗಿೊಷ್ ಭಾಷ್ಮಗಳಲಿೊ ಬರದ್ಧದೆ .

ಬಾಲನ್ ಡಿ'ಓರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಅಜಷೆಂಟಿೇರ್ಾದ ಫ್ುಟಾಾಲ್ ಆಟಗ್ಾರ ಲಯನಲ್ ಮೆಸ್ತಸ ಅವರು ವಿಶವದ ಉತ್ಿಮ ಆಟಗ್ಾರ
ವಿಭಾಗದಲಿೊ ಪ್ರತ್ತಷ್ಟ್ಠತ್ ಬಾಲನ್ ಡಿ'ಓರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ 7ನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮುಡಿಗೆೇರಿಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡಿದಾಾರ. ಈ ಮ ಲಕ
ರಾಬಟ್ಷ ಲವೆಂಡೆ ಸ್ತೆ ಮತ್ುಿ ಜಾಗಿಷನ್ಹ ಅವರನುನ ಹಿೆಂದ್ಧಕಿೆದಾಾರ.
 ಜ್ುಲೈ ತ್ತೆಂಗಳಲಿೊ ಅಜಷೆಂಟಿೇರ್ಾಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕ್ಕ ೇಪ್ಾ ಅಮೆರಿಕ ಟೆ ರೇಫ್ರರ್ನುನ ತ್ೆಂದುಕ್ಕ ಟಿ ಬಳಕ
7ನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮೆಸ್ತಸ ಅವರು ಡಿ'ಓರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜ್ನರಾಗಿದಾಾರ.
 ಮಹಿಳೆರ್ರ ವಿಭಾಗದಲಿೊ ಸಾೈನ್ನ ಫ್ುಟಾಾಲ್ ಆಟಗ್ಾತ್ತಷ ಅಲಕಿಸಯಾ ಪ್ುಟೆಲಾೊ ಅವರು ಬಾಲನ್ ಡಿ'ಓರ್
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜ್ನರಾಗಿದಾಾರ.
ಇತ್ರ ಸುದ್ಧಿಗಳು
ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಚಲನಚಿತೆ ರೇತ್ಸವ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ? ಗೆ ೇವಾದಲಿೊ ನಡೆರ್ಲಿರುವ 52 ನೇ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಚಲನಚಿತೆ ರೇತ್ಸವಕ್ಾೆಗಿ
ಭಾರತ್ತೇರ್ ಪ್ನ ೇರಮಾ ವಿಭಾಗದಲಿೊ 25 ಫ್ರೇಚರ್ ಮತ್ುಿ 20 ರ್ಾನ್ಫ್ರೇಚರ್ ಚಿತ್ರಗಳು ಆಯೆೆಯಾಗಿವ.
 ಈ ಚಿತ್ರಗಳನುನ ಗೆ ೇವಾದಲಿೊ ಇದೆ 20 ರಿೆಂದ 28 ರವರಗೆ ಪ್ರದಶಿಷಸಲಾಗುವುದು.

 ಕ್ಕೇೆಂದರ ವಾತ್ಾಷ ಮತ್ುಿ ಪ್ರಸಾರ ಸಚಿವಾಲರ್, ಗೆ ೇವಾ ಸಕ್ಾಷರದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲಿೊ ಈ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್
ಚಲನಚಿತೆ ರೇತ್ಸವವನುನ ಆಯೇಜಸ್ತದೆ. ಚಿತೆ ರೇತ್ಸವದ ಪ್ನ ೇರಮಾ ವಿಭಾಗದಲಿೊ, ಕನನಡದ 4 ಚಿತ್ರಗಳು
ಪ್ರದಶಷನಗೆ ಳುೆತ್ತಿವ.
ಕನನಡದ 4 ಚಿತ್ರಗಳು
 ಸಾಗರ ಪ್ುರಾಣಿಕ ನ್ದೆೇಷಶನದ ’ಡೆ ಳುೆ’, ಪ್ರವಿೇಣ ಕ ಪ್ಾಕರ ಅವರ ’ತ್ಲದೆಂಡ’, ಮನಸ ರ ನ್ದೆೇಷಶನದ ’ಆಕ್ಡಿ
1978’ ಮತ್ುಿ ಗಣೆೇಶ ಹಗಡೆ ನ್ದೆೇಷಶನದ ’ನ್ೇಲಿ ಹಕಿೆ’ ಚಿತ್ರಗಳು ಪ್ರದಶಷನಗೆ ಳೆಲಿವ.
 ಫ್ರೇಚಸ್ಷ ಫ್ರಲ್ಮ ವಿಭಾಗದಲಿೊ ಕನನಡದ ಹಿರಿರ್ ನ್ದೆೇಷಶಕ ಎಸ್.ವಿ. ರಾಜೇೆಂದರಸ್ತೆಂಗ್ ಬಾಬು ಅವರ ನೇತ್ ತ್ವದಲಿೊ,
12 ಜ್ ಯರಿ ಸದಸಯರನುನ ನೇಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಎೆಂದು ಕ್ಕೇೆಂದರ ವಾತ್ಾಷ ಮತ್ುಿ ಪ್ರಸಾರ ಸಚಿವಾಲರ್ ತ್ತಳಸ್ತದೆ.
ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ್ ಪ್ುರೆಂದರ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಇತ್ತಹಾಸಕ್ಾರ–ಲೇಖಕ, ಪ್ದಮ ವಿಭ ಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ುರಸೆ ತ್ ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ್ ಪ್ುರೆಂದರ

(ಬಲವೆಂತ್ ಮೊರೇಶವರ್ ಪ್ುರೆಂದರ) ಅವರು ನ್ಧನರಾಗಿದಾಾರ.
 ಮರಾಠಿರ್ಲಿೊ ಶಿವಾಜ ಮಹಾರಾಜ್ ಕುರಿತ್ು ಪ್ುರೆಂದರ ಅವರು ಎರಡು ಭಾಗಗಳಲಿೊ ರಚಿಸ್ತರುವ 900 ಪ್ುಟಗಳ
ಕ ತ್ತ 'ರಾಜಾ ಶಿವಛತ್ರಪ್ತ್ತ' ಜ್ನಪಿರರ್ತೆ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ. ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ 1950ರಲಿೊ ಪ್ರಕಟಗೆ ೆಂಡ ಕ ತ್ತರ್ು
ಈವರಗ ಹಲವು ಬಾರಿ ಮರುಮುದರಣ ಕೆಂಡಿದೆ ಹಾಗ ಮರಾಠಿಗರ ಪ್ರತ್ತ ಮನರ್ಲಿೊ ಸಾಾನ ಪ್ಡೆದ್ಧದೆ.

1980ರ ದಶಕದಲಿೊ ಶಿವಾಜ ಮಹಾರಾಜ್ ಅವರ ಜೇವನವನುನ ಆಧರಿಸ್ತ 'ಜಾಣತ್ಾ ರಾಜ್' ರ್ಾಟಕವನುನ ರಚಿಸ್ತ,
ನ್ದೆೇಷಶಿಸ್ತದರು.
ಅವರಿಗೆ ಸೆಂದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು
 ಜ್ನವರಿ 2019 ರಲಿೊ ಇತ್ತಹಾಸಕ್ಾರರಿಗೆ ಭಾರತ್ದ ಎರಡನೇ ಅತ್ುಯನನತ್ ರ್ಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
ಪ್ದಮವಿಭ ಷಣವನುನ ನ್ೇಡಲಾಯಿತ್ು. ಅವರಿಗೆ 2015 ರಲಿೊ ಮಹಾರಾಷರ ಭ ಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ ಸಹ

ನ್ೇಡಲಾಯಿತ್ು, ಇದು ಮಹಾರಾಷರದ ಅತ್ುಯನನತ್ ರ್ಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಮಧಯಪ್ರದೆೇಶ ಸಕ್ಾಷರವು
2007-08 ರಲಿೊ ರ್ಾಟಕ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿೊನ ಅವರ ಕ್ಕಲಸಗಳಗ್ಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಕ್ಾಳದಾಸ್ ಸಮಾಮನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ
ನ್ೇಡಿತ್ು.
ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ ಪ್ುರೆಂದರ ಕ ತ್ತಗಳು

 ಪ್ುರೆಂದರರು ಚಿಕೆ ವರ್ಸ್ತಸನಲೊೇ ಶಿವಾಜರ್ ಆಳವಕ್ಕರ್ ಕಥಗಳನುನ ಬರರ್ಲು ಪ್ಾರರೆಂಭಿಸ್ತದಾರು. ಈ
ಕಥಗಳನುನ ನೆಂತ್ರ ಸೆಂಕಲಿಸ್ತ "ತ್ತನಗಯ" ("ಸಾಾಕ್ಡಸಷ") ಎೆಂಬ ಪ್ುಸಿಕದಲಿೊ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಅವರ ಇತ್ರ
ಕ ತ್ತಗಳು ಸೇರಿವ-
o ರಾಜ್ ಶಿವ-ಛತ್ರಪ್ತ್ತ ಎೆಂಬ ಪ್ುಸಿಕ
o ಕ್ಕೇಸರಿ ಎೆಂಬ ಪ್ುಸಿಕ
o ರ್ಾರಾರ್ಣರಾವ್ ಪ್ೇಶವರ್ವರ ಜೇವನದ ಕುರಿತ್ಾದ ಪ್ುಸಿಕ.
o ಜ್ನತ್ಾ ರಾಜ್ ಎೆಂಬ ರ್ಾಟಕ.
ವಿಜ್ಞಾನ್ ಜ್ಗದ್ಧೇಶ್ ಚೆಂದರ ಬ ೇಸ್ ಪ್ುಣಯಸಮರಣೆ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಭಾರತ್ದ ವಿಜ್ಞಾನ್ ಜ್ಗದ್ಧೇಶ್ ಚೆಂದರ ಬ ೇಸ್ ಅವರ ಪ್ುಣಯಸಮರಣೆ ದ್ಧನವಾದ ಇೆಂದು( ನ.23)
ದೆೇಶದ ವಿವಿಧ ರೆಂಗಗಳ ಗಣಯರು ಅನೆಂತ್ ನಮನಗಳನುನ ಸಲಿೊಸ್ತದಾಾರ.
 ಸಸಯಸೆಂಕುಲಕ ೆ ಭಾವನಗಳವ ಎೆಂಬ ಅವರ ವೈಜ್ಞಾನ್ಕ ಪ್ರತ್ತಪ್ಾದನ ಜಾಗತ್ತಕ ಮಟಿದಲಿೊ ದೆೇಶಕ್ಕೆ ಹಿರಿಮೆ
ತ್ೆಂದುಕ್ಕ ಟಿಿತ್ುಿ. ಅವರ ಸಾಧನ, ಕ್ಕ ಡುಗೆಗಳು ಸಮರಣಿೇರ್
ಸರ್ ಜ್ಗದ್ಧೇಶ್ಚೆಂದರ ಬ ೇಸ್

 ಸರ್ ಜ್ಗದ್ಧೇಶ್ಚೆಂದರ ಬ ೇಸ್, (ನವೆಂಬರ್ ೩೦, ೧೮೫೮ – ನವೆಂಬರ್ ೨೩, ೧೯೩೭) ಒಬಾ ಬಹುಮುಖ
ಪ್ರತ್ತಭೆರ್ ಬೆಂಗ್ಾಲಿ ಮ ಲದ ಭೌತ್ಶಾಸರ ಹಾಗು ಜೇವಶಾಸರ ವಿಜ್ಞಾನ್.
 ರೇಡಿಯ, ದ ರಸೆಂಪ್ಕಷ, ಪ್ರಕ್ಾಶ ಶಾಸರ, ಸಸಯ ಜೇವಶಾಸರ ಹಿೇಗೆ ಅನೇಕ ವಿಜ್ಞಾನದ ವಿಭಾಗದಲಿೊ ಸೆಂಶ ೇಧನ
ನಡೆಸ್ತದಾ ಬ ೇಸರು ಅವರ ಕ್ಾಲದ ಶರೇಷಿ ವಿಜ್ಞಾನ್ಗಳಲ ೊಬಾರಾಗಿದಾರು.
 ಬ ೇಸರು ಸಸಯಗಳು ಸಹ ಪ್ಾರಣಿಗಳ ಹಾಗೆ ಹ ರ ಪ್ರಭಾವಗಳಗೆ ಸಾೆಂದ್ಧಸುತ್ಿವೆಂದು ಜ್ಗತ್ತಿಗೆ ಸಾಬಿೇತ್ು ಮಾಡಿ
ತೆ ರಿಸ್ತದವರು. ಭಾರತ್ ಉಪ್ಖೆಂಡದಲಿೊ ಪ್ರಯೇಗವಿಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಅಡಿಪ್ಾರ್ ಹಾಕಿದವರು ಇವರು.

 ರೇಡಿಯೇ ವಿಜ್ಞಾನದ ತ್ೆಂದೆ ಎೆಂದ , ಬೆಂಗ್ಾಲಿ ವಿಜ್ಞಾನಸಾಹಿತ್ಯದ ತ್ೆಂದೆ ಎೆಂದ ಇವರನುನ

ಪ್ರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ತ್ಮಮ ಸೆಂಶ ೇಧನಗಳಗೆ ನರವಾಗುವೆಂತ್ಹ ಅನೇಕ ಉಪ್ಕರಣಗಳನುನ (ಕ್ಕರಸ ೆಗ್ಾರಫ್
ಹಾಗು ಕ್ಕ ಹರರ್) ತ್ಾವೇ ಸವತ್ಃ ಕೆಂಡುಹಿಡಿದ್ಧದಾರು.
 ಅಮೆೇರಿಕದ ಪ್ೇಟೆೆಂಟ್ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ೆಂಡವರಲಿೊ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಉಪ್ಖೆಂಡದ ಮೊದಲಿಗರು.

ಕೆಎಎಸ್ ಮುಖ್ಯಪರಿೀಕ್ಷೆಯ ಮಾದರಿ ಪರಶ್ನೆ- ಉತುರ
ಕ್ಕ ಎ ಎಸ್ ಮುಖಯ ಪ್ರಿೇಕ್ಷೆರ್ಲಿೊ ಕ್ಕೇಳಬಹುದಾದ ಸೆಂಭವನ್ೇರ್ ಪ್ರಶನಗಳಗೆ ಸೆಂಬೆಂದ್ಧಸ್ತದ ಲೇಖನಗಳು
ಸೆಂಸದರ ನ್ಧ
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ ಕ್ಾರಣಕ್ಕೆ ಅಮಾನತ್ತನಲಿೊಟಿಿದಾ ಸೆಂಸದರ ಸಾಳೇರ್ ಪ್ರದೆೇಶಾಭಿವ ದ್ಧಿ ಯೇಜ್ನಗೆ(ಎೆಂ.ಪಿ.
ಲಾಯಡ್ಸ) ಪ್ುನಃ ಚಾಲನ ಕ್ಕ ಟುಿ ಮುೆಂದುವರಿಸಲು ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ
ತ್ತೇಮಾಷನ್ಸ್ತದೆ.
ಯೇಜ್ನರ್ ವಿವರಗಳು:
 ಎೆಂ.ಪಿ.ಲಾಯಡ್ಸ ಕ್ಕೇೆಂದರ ವಲರ್ದ ಯೇಜ್ನಯಾಗಿದುಾ, ಭಾರತ್

ಸಕ್ಾಷರದ್ಧೆಂದ ಸೆಂಪ್ರಣಷವಾಗಿ ಧನಸಹಾರ್ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಕುಡಿರ್ುವ ನ್ೇರು, ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಆರ ೇಗಯ, ನೈಮಷಲಯ ಮತ್ುಿ ರಸಿಗಳು ಮುೆಂತ್ಾದ ಕ್ಷೆೇತ್ರಗಳಲಿೊ
ದ್ಧೇಘ್ಷಕ್ಾಲ ಬಾಳಕ್ಕ ಬರುವ ಸಾಮುದಾಯಿಕ ಸವತ್ುಿಗಳ ಸ ಷ್ಟ್ಿಗೆ ಒತ್ುಿ ನ್ೇಡುವ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಸವರ ಪ್ದ ಕ್ಕಲಸಗಳನುನ
ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲು ಸೆಂಸದರಿಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕ್ಕ ಡುವುದು ಈ ಯೇಜ್ನರ್ ಉದೆಾೇಶವಾಗಿದೆ.
 ಪ್ರತ್ತ ಸೆಂಸದರ (ಎೆಂಪಿ) ಕ್ಷೆೇತ್ರಕ್ಕೆ ವಾಷ್ಟ್ಷಕ ಎೆಂಪಿ ಲಾಡ್ಸ ನ್ಧರ್ು 5 ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ .ಗಳ್ಾಗಿರುತ್ಿದೆ, ಎೆಂಪಿ ಲಾಡ್ಸ
ಮಾಗಷಸ ಚಿಗಳ ಪ್ರಕ್ಾರ ಷರತ್ುಿಗಳ ಈಡೆೇರಿಕ್ಕಗೆ ಒಳಪ್ಟುಿ ತ್ಲಾ 2.5 ಕ್ಕ ೇಟಿ ರ .ಗಳ ಎರಡು ಕೆಂತ್ುಗಳನುನ
ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಸಮಾಜ್ದಲಿೊ ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ -19ರ ಆರ ೇಗಯ ಮತ್ುಿ ಪ್ರತ್ತಕ ಲ ಪ್ರಿಣಾಮಗಳನುನ ನ್ವಷಹಿಸಲು, 2020-21 ಮತ್ುಿ
2021-22 ನೇ ಹಣಕ್ಾಸು ವಷಷದಲಿೊ ಎೆಂಪಿ ಲಾಡ್ಸ ಅನುನ ನ್ವಷಹಿಸದ್ಧರಲು ಮತ್ುಿ ಕ್ಕ ೇವಿಡ್ -19 ಸಾೆಂಕ್ಾರಮಿಕದ
ಪ್ರಿಣಾಮಗಳನುನ ನ್ವಷಹಿಸಲು ಹಣಕ್ಾಸು ಸಚಿವಾಲರ್ದ ಬಳ ನ್ಧ ಇಟುಿಕ್ಕ ಳೆಲು ಸೆಂಪ್ುಟವು 2020ರ ಏಪಿರಲ್ 6
ರೆಂದು ನಡೆದ ಸಭೆರ್ಲಿೊ ನ್ಧಷರಿಸ್ತತ್ುಿ.
 ಪ್ರಸಕಿ ಹಣಕ್ಾಸು ವಷಷದಲಿೊ ಪ್ರತ್ತಯಬಾ ಸೆಂಸದರ ಕ್ಷೆೇತ್ರಕ್ಕೆ ₹2 ಕ್ಕ ೇಟಿರ್ಷುಿ ಅನುದಾನ ಸ್ತಗಲಿದೆ. ಮುೆಂದ್ಧನ
ಹಣಕ್ಾಸು ವಷಷದ್ಧೆಂದ ರ್ಥಾಪ್ರಕ್ಾರ ₹5 ಕ್ಕ ೇಟಿರ್ಷುಿ ಅನುದಾನ ಒದಗಿಸಲಾಗುವುದು ಎೆಂದ ಸಕ್ಾಷರ ಪ್ರಕಟಿಸ್ತದೆ.
ಅನುಷ್ಾಠನ ಕ್ಾರ್ಷತ್ೆಂತ್ರ ಮತ್ುಿ ಗುರಿಗಳು:
 ಎೆಂಪಿ ಲಾಡ್ ಯೇಜ್ನರ್ು ಮಾಗಷಸ ಚಿಗಳ ಒೆಂದು ಸಮ ಹದ್ಧೆಂದ ನ್ರ್ೆಂತ್ತರಸಲಾಡುತ್ಿದೆ, ಅವುಗಳನುನ ಕ್ಾಲಕ್ಾಲಕ್ಕೆ
ಪ್ರಿಷೆರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಎೆಂಪಿ ಲಾಡ್ಸ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಪ್ರಕಿರಯೆರ್ು ಸೆಂಸದರು ನ ೇಡಲ್ ಜಲಾೊ ಪ್ಾರಧಕ್ಾರಕ್ಕೆ ಕ್ಾಮಗ್ಾರಿಗಳನುನ ಶಿಫಾರಸು
ಮಾಡುವುದರ ೆಂದ್ಧಗೆ ಪ್ಾರರೆಂಭವಾಗುತ್ಿದೆ. ಸೆಂಬೆಂಧಪ್ಟಿ ನ ೇಡಲ್ ಜಲೊರ್ು ಸೆಂಸದರು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದ
ಅಹಷ ಕ್ಾಮಗ್ಾರಿಗಳನುನ ಅನುಷ್ಾಠನಗೆ ಳಸುವ ಮತ್ುಿ ಕ್ಾರ್ಷಗತ್ಗೆ ಳಸ್ತದ ವೈರ್ಕಿಿಕ ಕ್ಾಮಗ್ಾರಿಗಳ ವಿವರಗಳನುನ
ಮತ್ುಿ ಯೇಜ್ನರ್ಡಿ ಖಚುಷ ಮಾಡಿದ ಮೊತ್ಿವನುನ ನ್ವಷಹಿಸುವ ಜ್ವಾಬಾಾರಿರ್ನುನ ವಹಿಸುತ್ಿದೆ.
ಪ್ರಿಣಾಮ:

 ಎೆಂಪಿ ಲಾಡ್ಸ ನ ಮರುಸಾಾಪ್ನ ಮತ್ುಿ ಮುೆಂದುವರಿಕ್ಕರ್ು ಎೆಂಪಿ ಲಾಡ್ಸ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಹಣದ ಕ್ಕ ರತೆಯಿೆಂದಾಗಿ
ನ್ಲಿೊಸಲಾದ / ಸಾಗಿತ್ವಾದ ಕ್ಷೆೇತ್ರದಲಿೊನ ಸಾಮುದಾಯಿಕ ಅಭಿವ ದ್ಧಿ ಯೇಜ್ನಗಳು / ಕ್ಾರ್ಷಗಳನುನ
ಪ್ುನರಾರೆಂಭಿಸುತ್ಿವ.
 ಇದು ಸಾಳೇರ್ ಸಮುದಾರ್ದ ಆಕ್ಾೆಂಕ್ಷೆಗಳು ಮತ್ುಿ ಅಭಿವ ದ್ಧಿರ್ ಅವಶಯಕತೆಗಳನುನ ಪ್ರರೈಸಲು ಮತ್ುಿ ಬಾಳಕ್ಕ
ಬರುವ ಸವತ್ುಿಗಳ ಸ ಷ್ಟ್ಿರ್ನುನ ಪ್ುನರಾರೆಂಭಿಸುತ್ಿದೆ, ಇದು ಎೆಂಪಿ ಲಾಡ್ಸ ನ ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಉದೆಾೇಶವಾಗಿದೆ.
 ಇದು ಸಾಳೇರ್ ಆರ್ಥಷಕತೆರ್ನುನ ಪ್ುನರುಜೆೇವಗೆ ಳಸುವಲಿೊರ್ ಸಹಾರ್ ಮಾಡುತ್ಿದೆ.

ಯೇಜ್ನರ್ಲಿೊನ ಲ ೇಪ್ಗಳು
 ವಾಸಿವವಾಗಿ ಈ ಯೇಜ್ನರ್ ಅನುಷ್ಾಠನದಲಿೊ ಪ್ಾರದಶಷಕತೆರ್ ಕ್ಕ ರತೆ ತ್ತೇವರವಾಗಿದುಾ, ಅನುದಾನ ಬಳಕ್ಕರ್

ಸವರ ಪ್ದ ಕುರಿತ್ು ಮೊದಲಿನ್ೆಂದಲ ಅಪ್ಸವರಗಳು ಕ್ಕೇಳಬರುತ್ತಿವ.
 ಹಣ ದುಬಷಳಕ್ಕ, ಅಪ್ವಯರ್, ಸವಜ್ನಪ್ಕ್ಷಪ್ಾತ್ ಹಾಗ ಭರಷ್ಾಿಚಾರದ ಕ್ಕಸರು ಈ ಯೇಜ್ನಗೆ ಮೆತ್ತಿಕ್ಕ ೆಂಡಿರುವುದು
ಮಹಾಲೇಖಪ್ಾಲರ (ಸ್ತಎಜ) ವರದ್ಧಗಳಲಿೊ ಮೆೇಲಿೆಂದ ಮೆೇಲ ವಯಕಿವಾಗುತ್ಿಲೇ ಇದೆ.
 ಕುಡಿರ್ುವ ನ್ೇರು, ಪ್ಾರರ್ಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಆರ ೇಗಯ, ನೈಮಷಲಯ ಹಾಗ ರಸಿ ಸೌಕರ್ಷ ಒದಗಿಸುವೆಂತ್ಹ
ಮಹತ್ವದ ಯೇಜ್ನಗಳಗೆ ಈ ನ್ಧರ್ನುನ ಬಳಕ್ಕ ಮಾಡಬೇಕ್ಕೆಂದು ಆದಯತ್ಾ ವಲರ್ಗಳನನೇನ ೇ ಗುರುತ್ತಸಲಾಗಿದೆ.
ಆದರ, ಮತ್ ತ್ರುವೆಂತ್ಹ ಸಮುದಾರ್ ಭವನಗಳ ನ್ಮಾಷಣಕ್ಕೆೇ ಈ ಹಣ ಬಳಕ್ಕಯಾಗಿದುಾ ಹಚುಚ.
 ಕ್ಕಲವು ಸೆಂಸದರು ಜಾತ್ತವಾರು ಸೌಲಭಯಗಳಗೆ ಅನುದಾನ ಹೆಂಚಿಕ್ಕ ಮಾಡಿದ ದ ರುಗಳ ಇಲೊದ್ಧಲೊ. ಅನುದಾನ
ಹೆಂಚಿಕ್ಕರ್ ವಿವೇಚರ್ಾಧಕ್ಾರವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ಸೆಂಸದರಿಗೆ ಉತ್ಿರದಾಯಿತ್ವದ ಹ ಣೆಗ್ಾರಿಕ್ಕ ಇಲೊದ್ಧರುವುದು
ಯೇಜ್ನರ್ ಅನುಷ್ಾಠನದಲಿೊನ ಲ ೇಪ್ಗಳಗೆ ಬಹುಮುಖಯ ಕ್ಾರಣ.
 ರಾಜ್ಕಿೇರ್ವಾಗಿ, ನೈತ್ತಕವಾಗಿ ತ್ಪ್ುಾ ಹಜೆ ಎನ್ಸ್ತರುವ ಈ ಯೇಜ್ನರ್ನುನ ಜಾರಿಗೆ ತ್ರುವ ಮ ಲಕ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ
ಹಣಕ್ಾಸು ನ್ವಷಹಣೆರ್ ನ್ರ್ಮಗಳನುನ ಉಲೊೆಂಘ್ನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
 ಕ್ಾಯಾಷೆಂಗ ಮತ್ುಿ ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗದ ನಡುವಣ ಕ್ಾರ್ಷವಾಯಪಿಿ ಸಾಷಿವಾಗಿರಬೇಕು ಎೆಂಬ ತ್ತ್ವಕ್ಕೆ ಈ ಯೇಜ್ನ
ಬದಿವಾಗಿಲೊ.
 ಕ್ಾರ್ಷಗತ್ ಆಗಬೇಕಿರುವ ಯೇಜ್ನಗಳು ಯಾವುವು ಎೆಂಬುದನುನ ಸೆಂಸದರು ಆಯೆೆ ಮಾಡುವುದು ಕ್ಾಯಾಷೆಂಗದ
ಅಧಕ್ಾರ ವಾಯಪಿಿರ್ಲಿೊ ಹಸಿಕ್ಷೆೇಪ್ ನಡೆಸ್ತದೆಂತೆ ಎೆಂಬ ಟಿೇಕ್ಕಗಳಲಿೊನ ಸತ್ಾಯೆಂಶವನುನ ಗರಹಿಸ್ತ, ಈ ಯೇಜ್ನರ್ ಅಗತ್ಯದ
ಬಗೆ್, ಸವರ ಪ್ದ ಬಗೆ್, ಹಣದ ವಗ್ಾಷವಣೆ ಬಗೆ್ ಸಕ್ಾಷರ ಪ್ುನರ್ ಪ್ರಿಶಿೇಲನ ನಡೆಸಬೇಕು.
ಏನು ಮಾಡಬೇಕು ?
 ಸಾವಷಜ್ನ್ಕರ ಹಣ ಪ್ರೇಲಾಗುವುದನುನ ತ್ಪಿಾಸಬೇಕು. ಆದಯತೆರ್ ಕ್ಕಲಸಗಳಗೆ ಮಾತ್ರ ಅದು ಬಳಕ್ಕಯಾಗುವೆಂತೆ

ನ ೇಡಿಕ್ಕ ಳೆಬೇಕು.


ಬಾಯಟರಿ ವಾಹನದ ಪ್ರ ೇಕ್ಷ ಮಾಲಿನಯ

ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಬಾಯಟರಿಚಾಲಿತ್ ವಾಹನಗಳ (ಇವಿ) ಬಳಕ್ಕ ಹಚುಚತ್ತಿದೆ. ಆದರ ವಿದುಯತ್ ಉತ್ಾಾದನಗೆ
ಕಲಿೊದಾಲಿನ ಉಷಣ ವಿದುಯತ್ ಸಾಾವರಗಳನನೇ ಹಚುಚ ನಚಿಚಕ್ಕ ೆಂಡಿರುವ ಕ್ಾರಣ ಇವಿಗಳೆಂದಲ ಹಚುಚ
ವಾರ್ುಮಾಲಿನಯವಾಗುತ್ಿದೆ ಎೆಂದು ತ್ಜ್ಞರು ಕಳವಳ ವಯಕಿಪ್ಡಿಸ್ತದಾಾರ.
ಬಾಯಟರಿಚಾಲಿತ್ ವಾಹನಗಳ (ಇವಿ) ಬಳಕ್ಕ ಹಚಾಚಗಲು ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಾರಣ
 ಪ್ರಿಸರ ಮಾಲಿನಯವನುನ ತ್ಡೆಗಟುಿವ ಉದೆಾೇಶ ಮತ್ುಿ ಪ್ಟೆ ರೇಲ್–ಡಿೇಸಲ್ ವಾಹನಗಳಗಿೆಂತ್ ಕಡಿಮೆ ವಚಚ ಎೆಂಬುದು
ಇವಿಗಳ ಬಳಕ್ಕ ಹಚಾಚಗಲು ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಾರಣ.
 ಸಕ್ಾಷರವರ ಇವಿಗಳ ಬಳಕ್ಕರ್ನುನ ಉತೆಿೇಜಸುತ್ತಿದೆ. ಇವಿಗಳ ಖರಿೇದ್ಧಗೆ ಸಹಾರ್ಧನವನ ನ ನ್ೇಡುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತ್ದಲಿೊ
ಇವಿಗಳ ಬಳಕ್ಕಯಿೆಂದ ಪ್ರ ೇಕ್ಷವಾಗಿ ವಿದುಯತ್ಗೆ ಬೇಡಿಕ್ಕ ಹಚುಚತ್ಿದೆ. ದೆೇಶದಲಿೊ ಒಟುಿ ಬಳಕ್ಕರ್ ಶೇ 60ರಷುಿ
ವಿದುಯತ್ ಅನುನ ಪ್ಳೆರ್ುಳಕ್ಕ ಇೆಂಧನದ್ಧೆಂದ (ಕಲಿೊದಾಲು, ಡಿೇಸಲ್, ನೈಸಗಿಷಕ ಅನ್ಲ) ಉತ್ಾಾದ್ಧಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಹಿೇಗ್ಾಗಿ
ವಿದುಯತ್ ಚಾಲಿತ್ ವಾಹನಗಳು ಚಲಿಸುವಾಗ ಇೆಂಗ್ಾಲದ ಡೆೈಆಕ್ಕಸೈಡ್ ಅನುನ ಹ ರಹಾಕುವುದ್ಧಲೊ. ಆದರ, ಚಾಜಷೆಂಗ್
ಮಾಡಲು ಬಳಸುವ ವಿದುಯತ್ನ ಉತ್ಾಾದನ ವೇಳೆ ವಾತ್ಾವರಣಕ್ಕೆ ಇೆಂಗ್ಾಲದ ಡೆೈಆಕ್ಕಸೈಡ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ಿದೆ.
ಬಾಯಟರಿ ವಾಹನದ ಪ್ರ ೇಕ್ಷ ಮಾಲಿನಯ
 ಈಗಿನ ಸ್ತಾತ್ತರ್ಲಿೊ ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಇವಿಗಳ ಬಳಕ್ಕಯಿೆಂದ ಪ್ರಿಸರ ಮಾಲಿನಯ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದ್ಧಲೊ. ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ

ಇೆಂಧನ ಮ ಲಗಳು, ಜ್ಲವಿದುಯತ್ ಮತ್ುಿ ಅಣು ವಿದುಯತ್ನ ಪ್ರಮಾಣವನುನ ಹಚಿಚಸ್ತದರ, ಇವಿಗಳೆಂದಾಗುವ ಪ್ರ ೇಕ್ಷ
ವಾರ್ು ಮಾಲಿನಯವನುನ ತ್ಡೆಗಟಿಬಹುದು.
 2070ರ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತ್ವು ಕಲಿೊದಾಲು ಆಧಾರಿತ್ ವಿದುಯತ್ ಉತ್ಾಾದನರ್ ಪ್ರಮಾಣವನುನ ಶೇ 99.9ರಷುಿ ತ್ಗಿ್ಸುವ
ಗುರಿ ಹಾಕಿಕ್ಕ ೆಂಡಿದೆ. ಅಲಿೊರ್ವರಗೆ ಇವಿ ಚಾಜಷೆಂಗ್ ಮಾಡುವಾಗ, ಪ್ರ ೇಕ್ಷವಾಗಿ ವಾತ್ಾವರಣಕ್ಕೆ ಇೆಂಗ್ಾಲದ
ಡೆೈಆಕ್ಕಸೈಡ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತಿರುತ್ಿದೆ. ಆದರ ಕಲಿೊದಾಲು ಆಧಾರಿತ್ ವಿದುಯತ್ ಮೆೇಲಿನ ಅವಲೆಂಬನ
ಕಡಿಮೆಯಾದೆಂತೆ, ಇವಿಗಳೆಂದಾಗುವ ಪ್ರ ೇಕ್ಷ ವಾರ್ುಮಾಲಿನಯದ ಪ್ರಮಾಣವರ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ಿದೆ.
ಬಾಯಟರಿಗಳೆಂದಲ ಹಾನ್
 ಇವಿಗಳಲಿೊ ಈಗ ಲಿರ್ಥರ್ೆಂ ಅಯಾನ್ ಬಾಯಟರಿಗಳನುನ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಸವರ ಪ್ದ ಬಾಯಟರಿಗಳಲಿೊ ಲಿರ್ಥರ್ೆಂ,

ನ್ಕೆಲ್ ಮತ್ುಿ ಕ್ಕ ೇಬಾಲ್ಿಗಳನುನ ಬಳಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಈ ಮ ರು ರಾಸಾರ್ನ್ಕ ವಸುಿಗಳು ಭ ಮಿರ್ಲಿೊ ಖನ್ಜ್
ರ ಪ್ದಲಿೊ ದೆ ರರ್ುತ್ಿವ. ವಿಶವದಲಿೊ ಈಗ ಬಳಕ್ಕಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಬಹುಪ್ಾಲು ಲಿರ್ಥರ್ೆಂ ಚಿೇರ್ಾದ್ಧೆಂದ
ಪ್ರರೈಕ್ಕಯಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಲಿರ್ಥರ್ೆಂ ಅನುನ ಗಣಿಗಳೆಂದ ಹ ರತೆಗೆರ್ುವಾಗ ವಾತ್ಾವರಣಕ್ಕೆ ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿ ರಾಸಾರ್ನ್ಕ ವಸುಿಗಳು
ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ಿವ. ವಿಶವದ ಶೇ 70ರಷುಿ ಕ್ಕ ೇಬಾಲ್ಿ ಅನುನ ಕ್ಾೆಂಗೆ ೇ ಪ್ರರೈಸುತ್ಿದೆ. ಲಿರ್ಥರ್ೆಂ ಅಯಾನ್
ಬಾಯಟರಿರ್ಲಿೊ ಇದು ಅತ್ಯೆಂತ್ ಪ್ರಮುಖವಾದ ರಾಸಾರ್ನ್ಕ ವಸುಿ. ಇದನುನ ಭ ಮಿಯಿೆಂದ ಹ ರತೆಗೆರ್ುವಾಗ
ವಿಷಕ್ಾರಿ ರಾಸಾರ್ನ್ಕ ವಸುಿಗಳು ವಾತ್ಾವರಣಕ್ಕೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ಿವ. ಈ ಕ್ಾರಣದ್ಧೆಂದ ಇವಿಗಳ ಬಳಕ್ಕ ಹಚಿಚದರ,
ಪ್ರ ೇಕ್ಷವಾಗಿ ಪ್ರಿಸರಕ್ಕೆ ಹಾನ್ಯಾಗುತ್ಿದೆ.

 ಲಿರ್ಥರ್ೆಂ ಅಯಾನ್ ಬಾಯಟರಿಗಳ ಕ್ಾರ್ಷಕ್ಷಮತೆ ಕುಸ್ತದಾಗ ಅವನುನ ಬದಲಿಸಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಹಿೇಗೆ ಬದಲಿಸ್ತದ ಹಳೆರ್
ಬಾಯಟರಿಗಳಲಿೊ ಮರುಬಳಕ್ಕ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಬಾಯಟರಿಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಶೇ 5 ಮಾತ್ರ. ಉಳದ ಶೇ 95ರಷುಿ ಹಳೆರ್
ಬಾಯಟರಿಗಳನುನ ಅವೈಜ್ಞಾನ್ಕವಾಗಿ ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದರಿೆಂದ ಪ್ರಿಸರಕ್ಕೆ ಅಪ್ಾರ್ಕ್ಾರಿ ರಾಸಾರ್ನ್ಕ
ವಸುಿಗಳು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ಿವ.
ಮುೆಂದ್ಧರುವ ಸವಾಲುಗಳು
 ವಿದುಯತ್ ಉತ್ಾಾದನಗೆ ಪ್ಳೆರ್ುಳಕ್ಕ ಇೆಂಧನಗಳ ಮೆೇಲಿನ ಅವಲೆಂಬನರ್ನುನ ತ್ಗಿ್ಸಬೇಕಿದೆ. ಅೆಂದರ ಕಲಿೊದಾಲು ಉಷಣ
ವಿದುಯತ್ ಸಾಾವರ, ಡಿೇಸಲ್ ಆಧಾರಿತ್ ವಿದುಯತ್ ಉತ್ಾಾದರ್ಾ ಸಾಾವರ ಮತ್ುಿ ನೈಸಗಿಷಕ ಅನ್ಲ ಆಧಾರಿತ್ ವಿದುಯತ್
ಉತ್ಾಾದರ್ಾ ಸಾಾವರಗಳ ಮೆೇಲಿನ ಅವಲೆಂಬನರ್ನುನ ಸೆಂಪ್ರಣಷವಾಗಿ ತ್ಪಿಾಸಬೇಕು.
 ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ಯಾಷರ್ವಾಗಿ ಜ್ಲವಿದುಯತ್, ಸೌರವಿದುಯತ್, ಪ್ವನ ವಿದುಯತ್ ಮತ್ುಿ ಅಣುವಿದುಯತ್ ಸಾಾವರಗಳ ಸೆಂಖೆಯ
ಹಾಗ ಸಾಮರ್ಥಯಷವನುನ ಹಚಿಚಸಬೇಕು. ಅಗತ್ಯವಿರುವ ವಿದುಯತ್ನ ಶೇ 100ರಷಿನ ನ ಈ ಮ ಲಗಳೆಂದಲೇ
ಪ್ರರೈಸುವೆಂತ್ಾದರ, ಇವಿಗಳೆಂದಾಗುವ ವಾರ್ುಮಾಲಿನಯವನುನ ಸೆಂಪ್ರಣಷವಾಗಿ ತ್ಗಿ್ಸಲು ಸಾಧಯವಿದೆ. ಆದರ
ಕಲಿೊದಾಲು ಆಧಾರಿತ್ ಉಷಣ ವಿದುಯತ್ ಸಾಾವರಗಳ ಅವಲೆಂಬನರ್ನುನ ಸೆಂಪ್ರಣಷವಾಗಿ ತ್ಗಿ್ಸಲು, ಅಭಿವ ದ್ಧಿ
ಹ ೆಂದ್ಧದ ರಾಷರಗಳು 2050ರವರಗಿನ ಗಡುವು ಹಾಕಿಕ್ಕ ೆಂಡಿವ.
 ರಷ್ಾಯ 2060, ಭಾರತ್ವು 2070ರಲಿೊ ಈ ಗುರಿರ್ನುನ ಮುಟುಿವ ಪ್ರತ್ತಜ್ಞೆ ಮಾಡಿವ. ಇದಕ್ಾೆಗಿ ಅಪ್ಾರ ಪ್ರಮಾಣದ
ಬೆಂಡವಾಳ ಹ ಡಿಕ್ಕ ಮಾಡಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಆದರ ಭಾರತ್ವು ಹಾಕಿಕ್ಕ ೆಂಡಿರುವ ಗುರಿರ್ನುನ 2070ರ ಒಳಗೆ ಮುಟಿಲು
ಸಾಧಯವಿಲೊ ಎೆಂದು ತ್ಜ್ಞರು ವಿಶೊೇಷ್ಟ್ಸ್ತದಾಾರ.
 ಬಾಯಟರಿಗಳೆಂದಾಗುವ ಪ್ರಿಸರ ಮಾಲಿನಯವನುನ ತ್ಡೆಗಟಿಲ ಹಲವು ಕರಮಗಳನುನ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಬೇಕಿದೆ. ಕಡಿಮೆ
ಹಾನ್ಕ್ಾರಕ ರಾಸಾರ್ನ್ಕ ವಸುಿಗಳ ಸೆಂಯೇಜ್ನರ್ ಬಾಯಟರಿ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನವನುನ ಅಭಿವ ದ್ಧಿಪ್ಡಿಸಬೇಕಿದೆ.
 ಬಾಯಟರಿಗಳ ಮರುಬಳಕ್ಕರ್ನುನ ಉತೆಿೇಜಸಬೇಕಿದೆ. ಅಲೊದೆ, ಹಳೆರ್ ಬಾಯಟರಿಗಳ ವೈಜ್ಞಾನ್ಕ ವಿಲೇವಾರಿರ್ನುನ
ಕಟುಿನ್ಟಾಿಗಿ ಜಾರಿಗೆ ಳಸಬೇಕಿದೆ.
 ವಿದುಯತ್ ತ್ಯಾರಿಕ್ಕರ್ನುನ ಇೆಂಗ್ಾಲಮುಕಿಗೆ ಳಸುವ ಹಾಗ ನವಿೇಕರಿಸಬಹುದಾದ ಮ ಲಗಳೆಂದ ಉತ್ಾಾದ್ಧಸ್ತದ
ಇೆಂಧನವನುನ ದಾಸಾಿನು ಮಾಡುವ ಉತ್ಿಮ ಮಾಗಷಗಳನುನ ಕೆಂಡುಕ್ಕ ಳುೆವ ಸವಾಲು ವಾಹನ ಉದಯಮದ ಮುೆಂದ್ಧದೆ.
 ಲಿರ್ಥರ್ೆಂ ಅಯಾನ್ ಬಾಯಟರಿಗಳು ಕ್ಕೇವಲ 4 ಗೆಂಟೆಗಳವರಗೆ ಪ್ರಣಷ ಸಾಮರ್ಥಯಷದಲಿೊ ವಿದುಯತ್ ಸೆಂಗರಹಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷ
ಹ ೆಂದ್ಧವ. ಅೆಂದರ ಹಗಲಿನಲಿೊ ಗಮರ್ಾಹಷ ಪ್ರಮಾಣದ ಸೌರ ಮತ್ುಿ ಪ್ವನ ಶಕಿಿರ್ನುನ ಉತ್ಾಾದ್ಧಸುವ ದೆೇಶಗಳು,
ರಾತ್ತರರ್ ವೇಳೆ ಇೆಂಗ್ಾಲ ಆಧಾರಿತ್ ವಿದುಯತ್ ಮ ಲಗಳ ಮೆೇಲ ಅವಲೆಂಬಿತ್ವಾಗಬೇಕ್ಾದ ಪ್ರಿಸ್ತಾತ್ತ ಇದೆ.
 ದೆೇಶಗಳು ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ವಿದುಯತ್ ಉತ್ಾಾದರ್ಾ ಮ ಲಗಳು ಯಾವುವು ಎೆಂಬುದರ ಮೆೇಲ, ಸಾರಿಗೆರ್ನುನ ಪ್ರಣಷ
ವಿದುಯದ್ಧೇಕರಣಗೆ ಳಸುವ ಅೆಂಶ ಅವಲೆಂಬಿತ್ವಾಗಿದೆ. ಇವಿ ರ್ಶಸ್ತವಯಾಗಬೇಕ್ಾದರ, ಇೆಂಗ್ಾಲಮುಕಿ ವಿದುಯತ್ ಕ್ಾರ್ಷ
ತ್ೆಂತ್ರಗಳನುನ ಅಳವಡಿಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಬೇಕು.

ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್
ಸುದ್ಧಿರ್ಲಿೊ ಏಕಿದೆ ? ಕರ್ಾಷಟಕದಲಿೊ ಬಿಟ್ ಕ್ಾಯಿನ್ ಹಗರಣ ಸದುಾ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ
ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಎೆಂದರೇನು?
 ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಎೆಂಬುದು ವಚುಯಷವಲ್ ಸವರ ಪ್ದ, ಅೆಂದರ

ಡಿಜಟಲ್ ರ ಪ್ದಲಿೊರುವ ನಗದು. ಇದು ವಿಕ್ಕೇೆಂದ್ಧರೇಕ ತ್
ವಯವಸಾಯಾಗಿದುಾ, ಯಾವುದೆೇ ಮಧಯವತ್ತಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡನ
ನರವಿಲೊದೆೇ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ಗಳ ಖರಿೇದ್ಧ, ಮಾರಾಟ ಅರ್ಥವಾ
ವಿನ್ಮರ್ ಮಾಡಿಕ್ಕ ಳೆಬಹುದು. ಇದು ಕಿರಪ್ರಿೇಗರಫ್ರ ಎೆಂಬ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮ ಲಕ ಕ್ಾರ್ಷ ನ್ವಷಹಿಸುವ ಸುರಕ್ಷಿತ್
ವಯವಸಾ ಎೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
 ಸಾವಿರಾರು ಕಿರಪ್ರಿೇಕರನ್ಸಗಳು ಮಾರುಕಟೆಿರ್ಲಿೊದಾರ , ಹಲವು ಕರನ್ಸಗಳು ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ನ
ಪ್ಡಿರ್ಚಿಚನೆಂತ್ತದಾರ , ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಗಳಸ್ತರುವ ಜ್ನಪಿರರ್ತೆರ್ ಮಟಿವನುನ ತ್ಲುಪ್ಲು ಯಾವುದರಿೆಂದಲ
ಸಾಧಯವಾಗಿಲೊ. ಇದಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ನ ಅನನಯ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಹಾಗ ಸುರಕ್ಷತ್ಾ ವಿಧಾನಗಳು ಕ್ಾರಣ.
 ಪ್ರತ್ತೇ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ವಹಿವಾಟು ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಡೆ ಮೆೈನ್ನಲಿೊ ಲಭಯವಿರುವೆಂತೆ ಈ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ರ ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಏನು
ವಾಹಿವಾಟು ನಡೆರ್ುತ್ತಿದೆ ಎೆಂಬ ಪ್ರತ್ತ ಅೆಂಶವರ ದಾಖಲಾಗುತ್ಾಿ ಹ ೇಗುತ್ಿದೆ. ಪ್ರತ್ತಯಬಾರಿಗ ಈ ಮಾಹಿತ್ತ ಸ್ತಗುವ
ವಯವಸಾ ರ ಪಿಸಲಾಗಿದುಾ, ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ಗಳನುನ ನಕಲು ಮಾಡಲು ಸಾಧಯವಿಲೊ.
 ಇದು ಚಿನನದಷ್ಮಿೇ ಮೌಲಯರ್ುತ್ವಾದದುಾ ಎೆಂಬುದು ತ್ಜ್ಞರ ಅಭಿಮತ್. 2009ರಲಿೊ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಆರೆಂಭವಾದ ಬಳಕ
ಇದರ ಮೌಲಯ ಹಚುಚತ್ಾಿ ಹ ೇಯಿತ್ು. ₹6,900ಕ್ಕೆ ಲಭಯವಿದಾ ಒೆಂದು ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಬಲ 2021ರ ಅಕ್ಕ ಿೇಬರ್
26ರೆಂದು ಸುಮಾರು ₹46 ಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ತ್ಲುಪಿರುವುದು, ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ನ ಜ್ನಪಿರರ್ತೆ ಹಾಗ ಮಾರುಕಟೆಿರ್ ಗ್ಾತ್ರವನುನ
ಸ ಚಿಸುತ್ಿದೆ.
ಏನ್ದು ಡಿಜಟಲ್ ವಾಯಲಟ್?
 ಪ್ರತ್ತಯೆಂದು ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಒೆಂದು ಕೆಂಪ್ರಯಟರ್ ಕಡತ್ (ಫೆೈಲ್) ಇದಾೆಂತೆ. ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ಗಳನುನ ಕೆಂಪ್ರಯಟರ್

ಅರ್ಥವಾ ಸಾಮಟ್ಷಫೆರೇನ್ ಆಯಪ್ನಲಿೊರುವ ‘ಡಿಜಟಲ್ ವಾಯಲಟ್’ನಲಿೊ ಸೆಂಗರಹಿಸಲಾಗಿರುತ್ಿದೆ. ಜ್ನರು
ತ್ಮಮಲಿೊರುವ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಅನುನ ಮತೆ ಿಬಾರ ಡಿಜಟಲ್ ವಾಯಲಟ್ಗೆ ರವಾನ್ಸಬಹುದು. ಅವರು ಮತೆ ಿಬಾರಿಗೆ
ಅದನುನ ವಗ್ಾಷಯಿಸಬಹುದು. ಈ ಎಲೊ ಪ್ರಕಿರಯೆಗಳ ‘ಬಾೊಕ್ಡಚೈನ್’ ಎೆಂಬ ಡಿಜಟಲ್ ರ ಪ್ದ ದಾಖಲಾತ್ತರ್ಲಿೊ
ಸೆಂಗರಹವಾಗುತ್ಿವ. ಬಿಟ್ ಕ್ಾಯಿನ್ ಅನುನ ಯಾರು ಯಾರಿಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದರು ಅರ್ಥವಾ ವಗ್ಾಷಯಿಸ್ತದರು ಎೆಂಬ
ಮಾಹಿತ್ತ ಬಾೊಕ್ಡಚೈನ್ನಲಿೊ ಸ್ತಗುತ್ಿದೆ. ಯಾರು ಬೇಕ್ಾದರ ಇದನುನ ಪ್ರಿಶಿೇಲಿಸಬಹುದು.
ಬಾೊಕ್ಡಚೈನ್ ಎೆಂದರೇನು?
 ಬಾೊಕ್ಡಚೈನ್ ಎೆಂಬುದು ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ದತ್ಾಿೆಂಶಗಳನುನ ಒಳಗೆ ೆಂಡ ಮ ಟೆ. ಪ್ರತ್ತಯೆಂದು ಬಿಟ್ ಕ್ಾಯಿನ್
ಮಾರಾಟ/ಖರಿೇದ್ಧ/ವಗ್ಾಷವಣೆರ್ ದ್ಧರ್ಾೆಂಕ, ಸಮರ್, ಮೌಲಯ, ಖರಿೇದ್ಧದಾರ ಮತ್ುಿ ಮಾರಾಟಗ್ಾರ ಮತ್ುಿ ಪ್ರತ್ತೇ
ವಹಿವಾಟಿಗೆ ನ್ೇಡಲಾಗುವ ಕ್ಕ ೇಡ್ ಮೊದಲಾದ ಅೆಂಶಗಳು ಘ್ಟಕಗಳ ರ ಪ್ದಲಿೊ (ಬಾೊಕ್ಡ) ದಾಖಲಾಗಿರುತ್ಿವ. ಇಲಿೊ

ದಾಖಲಾಗುವ ಪ್ರತ್ತಯೆಂದು ಘ್ಟಕಗಳನುನ ಕ್ಾಲಾನುಕರಮದಲಿೊ ಒಟಿಿಗೆ ಜ ೇಡಿಸ್ತದಾಗ, ಅದು ಡಿಜಟಲ್ ಸರಪ್ಳ

ಅರ್ಥವಾ ಬಾೊಕ್ಡಚೈನ್ ಆಗುತ್ಿದೆ. ಬಾೊಕ್ಡಚೈನ್ ಎೆಂಬುದು ಕಿರಪ್ರಿೇಕರನ್ಸ ವಹಿವಾಟಿನ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಲಡೆರ್ ಆಗಿ
ಕ್ಾರ್ಷನ್ವಷಹಿಸುತ್ಿದೆ.
ಹ ಡಿಕ್ಕರ್ ಮಾಗಷ
 ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಖರಿೇದ್ಧ ಮಾಡಬೇಕ್ಾದರ, ಆನ್ಲೈನ್ನಲಿೊ ಖಾತೆ ತೆರದು, ಕಿರಪ್ರಿಕರನ್ಸ ಎಕ್ಡಸಚೇೆಂಜ್ ಮ ಲಕ ಖರಿೇದ್ಧ

ಮಾಡಬಹುದು. ಗುರುತ್ತನ ದಾಖಲಗಳನುನ ಒದಗಿಸಬೇಕು. ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಖರಿೇದ್ಧಗೆ ಲಕ್ಷಾೆಂತ್ರ ರ ಪ್ಾಯಿ ಬೇಕಿಲೊ.
ನ ರು ರ ಪ್ಾಯಿ ಹ ಡಿಕ್ಕ ಮಾಡಿ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ನ ಒೆಂದು ಭಾಗವನುನ ಖರಿೇದ್ಧ ಮಾಡಬಹುದು.
 ಷ್ಮೇರು ಮತ್ುಿ ಬಾೆಂಡ್ಗಳೆಂತೆಯೆೇ, ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಪ್ಯಾಷರ್ ಹ ಡಿಕ್ಕ ಮಾಗಷವಾಗಿ ಬಳಕ್ಕಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸರಕು ಖರಿೇದ್ಧ
ಮತ್ುಿ ಸೇವಗಳನುನ ಪ್ಡೆದಾಗ, ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ರ ಪ್ದಲಿೊ ಹಣ ಪ್ಾವತ್ತಸಬಹುದು. ಕಿರಪ್ರಿೇಕರನ್ಸರ್ನುನ
ಸ್ತವೇಕರಿಸುವ ಮಾರಾಟಗ್ಾರರ ಸೆಂಖೆಯ ಸ್ತೇಮಿತ್ವಾಗಿದಾರ , ಅವರ ಪ್ರಮಾಣ ನ್ಧಾನವಾಗಿ ಹಚಾಚಗುತ್ತಿದೆ.
ಮೆೈಕ್ಕ ರೇಸಾಫ್ಿ, ಪ್ೇಪ್ಾಲ್ ಮೊದಲಾದ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳು ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ರ ಪ್ದಲಿೊ ಪ್ಾವತ್ತ ಸ್ತವೇಕರಿಸುತ್ತಿವ. ಕ್ಕಲವು ಸಣಣ
ಸಾಳೇರ್ ಚಿಲೊರ ವಾಯಪ್ಾರಿಗಳು ಅರ್ಥವಾ ಕ್ಕಲವು ವಬ್ಸೈಟ್ಗಳು ಸಹ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಲು ಶುರು
ಮಾಡಿದುಾ, ಇದರ ಮಾರುಕಟೆಿ ವಿಸಿರಣೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಕಿರಪ್ರಿೇ ಹಣಕ್ಕೆ ತೆರಿಗೆ?
 ಬಾಯೆಂಕ್ಡಗಳು ಅರ್ಥವಾ ಹಣಕ್ಾಸು ಸೆಂಸಾಗಳು ಕಿರಪ್ರಿೇಕರನ್ಸ ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಅವಕ್ಾಶ ನ್ೇಡಬಾರದು ಎೆಂಬುದಾಗಿ

2018ರಲಿೊ ಭಾರತ್ತೇರ್ ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ನ್ಷ್ಮೇಧ ಹೇರಿತ್ುಿ. ಆದರ 2020ರಲಿೊ ಇದಕ್ಕೆ ತ್ಡೆ ನ್ೇಡಿದಾ ಸುಪಿರೇೆಂ
ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ, ಆನ್ಲೈನ್ ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಅವಕ್ಾಶ ನ್ೇಡಿತ್ುಿ.
 ಕಿರಪ್ರಿೇಕರನ್ಸಗೆ ದೆೇಶದಲಿೊ ಕ್ಾನ ನ್ನ ಮಾನಯತೆ ಇಲೊದ್ಧದಾರ , ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳು ಕಿರಪ್ರಿೇಕರನ್ಸ ಮ ಲಕ ಗಳಸ್ತದ ಹಣ
ಅರ್ಥವಾ ನಷಿದ ಮಾಹಿತ್ತರ್ನುನ ಬಹಿರೆಂಗಪ್ಡಿಸುವುದು ಕಡಾ್ರ್ ಎೆಂದು ಸಕ್ಾಷರ ಸ ಚಿಸ್ತದೆ. ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳು
ತ್ಮಮಲಿೊರುವ ಕಿರಪ್ರಿೇಕರನ್ಸರ್ ಮೌಲಯವನುನ ಬಾಯಲನ್ಸಶಿೇಟ್ನಲಿೊ ನಮ ದ್ಧಸಬೇಕಿದೆ.
 ಕಿರಪ್ರಿೇಕರನ್ಸ ಮತ್ುಿ ಅಧಕ ತ್ ಡಿಜಟಲ್ ಕರನ್ಸ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣ ಮಸ ದೆ–2021 ಅನುನ ಸೆಂಸತ್ತಿನಲಿೊ ಸಕ್ಾಷರ
ಮೆಂಡಿಸ್ತದುಾ, ಚಳಗ್ಾಲದ ಅಧವೇಶನದಲಿೊ ಅದು ಚಚಷಗೆ ಬರಲಿದೆ. ಆದಾರ್ ತೆರಿಗೆ ರಿಟನ್ಸಷ ಸಲಿೊಸುವಾಗ ಜ್ನರು
ತ್ಾವು ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ಕಿರಪ್ರಿೇಕರನ್ಸ ಮಾಹಿತ್ತರ್ನುನ ನ್ೇಡಬೇಕು ಎೆಂಬ ಅೆಂಶವರ ಮಸ ದೆರ್ಲಿೊ ಇದೆ ಎನನಲಾಗಿದೆ.
ಈಗ, ಆದಾರ್ ತೆರಿಗೆ ಕ್ಾಯೆಾರ್ಲಿೊ ಕಿರಪ್ರಿೇಕರನ್ಸಗೆ ತೆರಿಗೆ ಇಲೊ. ಮುೆಂದ್ಧನ ದ್ಧನಗಳಲಿೊ ಇದಕ್ಕೆ ತೆರಿಗೆ ಹಾಕುವ
ಸಾಧಯತೆಯಿದೆ
ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಮೆೈನ್ೆಂಗ್
 ಯಾವುದೆೇ ಕಿರಪ್ರಿೇಕರನ್ಸರ್ ವಹಿವಾಟು ಪ್ರಣಷವಾಗಬೇಕ್ಾದರ, ಅದನುನ ತ್ಜ್ಞರು ಅನುಮೊೇದ್ಧಸಬೇಕು. ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್

ಸಹ ಈ ಪ್ರಕಿರಯೆಯಿೆಂದ ಹ ರತ್ಲೊ. ಹಿೇಗೆ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ವಹಿವಾಟನುನ ಅನುಮೊೇದ್ಧಸುವ ಕಿರಯೆರ್ನುನ ಬಿಟ್
ಕ್ಾಯಿನ್ ಮೆೈನ್ೆಂಗ್ ಎೆಂದು, ಈ ಕ್ಕಲಸ ಮಾಡುವವರನುನ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಮೆೈನರ್ ಎೆಂದು ಕರರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ.
 ಅನುಮೊೇದ್ಧಸುವ ಈ ಕ್ಕಲಸಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ತಯಾಗಿ, ಮೆೈನರ್ಗಳ ವಾಲಟ್ನಲಿೊ ಹ ಸ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ಗಳು ಸ ಷ್ಟ್ಿಯಾಗುತ್ಿವ.
ಆ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ಗಳು ಚಲಾವಣೆಗೆ ಬರುತ್ಿವ.

 ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ನಲಿೊ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸುವವರು ತ್ಾವು ಪ್ಡೆದ ಸೇವ

ಅರ್ಥವಾ ಸರಕಿಗೆ ಪ್ರತ್ತಯಾಗಿ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ರ ಪ್ದಲಿೊ ಹಣ ಪ್ಾವತ್ತ ಒೆಂದೆೇ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಅನುನ ಇಬಾರಿಗೆ
ಮಾಡುತ್ಾಿರ. ಆ ಹಣವನುನ ಯಾರಿಗೆ ಕ್ಕ ಡಬೇಕ್ಕ ಅವರ ಬಿಟ್ ಅರ್ಥವಾ ಅದಕಿೆೆಂತ್ಲ ಹಚುಚ ಜ್ನರಿಗೆ
ಕ್ಾಯಿನ್ ವಾಲಟ್ನ ವಿಳ್ಾಸವನುನ ನಮ ದ್ಧಸ್ತ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ವಗ್ಾಷವಣೆ ಮಾಡುವುದನುನ ‘ಡಬಲ್
ವಗ್ಾಷಯಿಸುತ್ಾಿರ. ಸಾೆಂಡಿೆಂಗ್’ ಎನುನತ್ಾಿರ.

ಪ್ರತೆಯೇಕ ವಿಳ್ಾಸ ಮತ್ುಿ ಡಬಲ್ ಸಾೆಂಡಿೆಂಗ್ ‘ಡಬಲ್ ಸಾೆಂಡಿೆಂಗ್’ ಮ ಲಕ ವೆಂಚನ
 ಪ್ರತ್ತೇ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ಗೆ ಮತ್ುಿ ಪ್ರತ್ತೇ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಒೆಂದು ಎಸಗುವುದನುನ ತ್ಡೆರ್ಲು ಇರುವ
ವಿಳ್ಾಸ ಇರುತ್ಿದೆ. ಆ ವಿಳ್ಾಸದಲಿೊ ಇರುವ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ನ ವಯವಸಾಯೆೇ ಮೆೈನ್ೆಂಗ್.
ಮೌಲಯದಷುಿ ಹಣವನನಷ್ಮಿೇ ವಗ್ಾಷವಣೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧಯ. ಆ ಬಿಟ್

ಕ್ಾಯಿನ್ ಅನುನ ಈ ಹಿೆಂದೆ ಯಾರಿಗೆಲಾೊ ವಗ್ಾಷವಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಮತ್ುಿ ಎಷುಿ ಬಾರಿ ವಗ್ಾಷವಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ
ಎೆಂಬುದರ ವಿವರ ಆ ವಿಳ್ಾಸದಲಿೊ ಇರುತ್ಿದೆ. ಮತ್ುಿ ಈ ಎಲಾೊ ವಿವರ ಬಾೊಕ್ಡಚೈನ್ನಲಿೊ ದಾಖಲಾಗಿರುತ್ಿದೆ. ಆ
ವಿಳ್ಾಸದಲಿೊ ಇರುವ ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ನ ಮೌಲಯವರ ಅದರಲಿೊ ದಾಖಲಾಗಿರುತ್ಿದೆ. ಬಾಯಕ್ಡಚೈನ್ನಲಿೊ ಇರುವ ವಿಳ್ಾಸವು
64 ಅಕ್ಷರ ಮತ್ುಿ ಅೆಂಕ್ಕಗಳ ಸೆಂಯೇಜ್ನ. ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಈ ರಿೇತ್ತರ್ ಕ್ಕ ೇಡ್ ರ ಪ್ದ ಹಣ.
ಬಿಟ್ ಕ್ಾಯಿನ್ ಬಳಸಲು ಇರುವ ಸವಾಲುಗಳು
 ಪ್ರತ್ತೇ ವಹಿವಾಟನುನ ಅನುಮೊೇದ್ಧಸಲು 15–20 ನ್ಮಿಷ ಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಬಿಟ್ಕ್ಾಯಿನ್ ಚಲಾವಣೆಗೆ ಬೆಂದಾಗಿನ್ೆಂದ

ಆಗಿರುವ ಎಲಾೊ ವಹಿವಾಟುಗಳನುನ ಪ್ರಿಶಿೇಲಿಸ್ತ, ಪ್ರತ್ತೇ ಹ ಸ ವಹಿವಾಟನುನ ಅನುಮೊೇದ್ಧಸಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಇದಕ್ಾೆಗಿ
ಪ್ರಬಲ ಮತ್ುಿ ದುಬಾರಿ ಕೆಂಪ್ರಯಟರ್ಗಳು ಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿವ. ಈ ಕ್ಾರ್ಷಕ್ಕೆ ಹಚುಚ ವಿದುಯತ್ ಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಈಗ ಇರುವ
ಕ್ಕ ೇಟಯೆಂತ್ರ ಮೆೈನರ್ಗಳ ಜ್ತೆ ಪ್ೈಪ್ರೇಟಿ ನಡೆಸ್ತ, ವಹಿವಾಟನುನ ಅನುಮೊೇದ್ಧಸುವ ಕ್ಕಲಸ ಮಾಡಬೇಕ್ಾಗುತ್ಿದೆ. ಅಷುಿ
ಚಾಕಚಕಯತೆ ಇದಾರಷ್ಮಿೇ ಮೆೈನರ್ ಆಗಿ ಕ್ಕಲಸ ಮಾಡಲು ಸಾಧಯ.
ಮೀಲಿನ ಲೆೀಖ್ನದ ಆಧಾರದ ಮೀಲೆ ಈ ಕೆ.ಎ.ಎಸ್ ಮುಖ್ಯ ಪರಿೀಕ್ಷೆಯ ಮಾದರಿ ಪರಶ್ನೆಗ ಉತುರಿಸ
1. ಸೆಂಸದರ ನ್ಧ ಯೇಜ್ನ ಬಗೆ್ ಸೆಂಕ್ಷಿಪ್ಿವಾಗಿ ವಿವರಿಸ್ತ ಮತ್ುಿ ಯೇಜ್ನರ್ ಅನುಷ್ಾಠನದಲಿೊರುವ

ಲ ೇಪ್ಗಳನುನ ತ್ತಳಸ್ತ
2. ಬಾಯಟರಿಚಾಲಿತ್ ವಾಹನಗಳ (ಇವಿ) ಬಳಕ್ಕ ಹಚಾಚಗಲು ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಾರಣಗಳನುನ ಪ್ಟಿಿ ಮಾಡಿ ಮತ್ುಿ
ಅದರಿೆಂದ ಉೆಂಟಾಗುವ ಪ್ರ ೇಕ್ಷ ಮಾಲಿನಯದ ಕುರಿತ್ು ಚಚಿಷಸ್ತ
3. ಬಿಟಾೆಯಿನ್ ಎೆಂದರೇನು? ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಬಿಟಾೆಯಿನ್ ನ ಸ್ತಾತ್ತ ಗತ್ತ ಏನು? ಬಿಟಾೆಯಿನ್ ಇೆಂದ
ಉೆಂಟಾಗಬಹುದಾದ ಅರ್ಾಹುತ್ಗಳನುನ ವಿವರಿಸ್ತ

ಮಾದರಿ ಬಹು ಆಯ್ಕೆ ಪ್ರ ಶ್ನೆ ಗಳು- ನವೆಂಬರ್ 2021

1. ಅರ್ಥಷ ಡೆ ನಟ್ ವಕ್ಡಷ ಸಾಿರ್ ಮುನ್ಸಪ್ಾಲ್ ಲಿೇಡರ್ B. ಶೇ. 20
ಶಿಪ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿರ್ನುನ ಯಾವ ಮಹಾನಗರ ಪ್ಾಲಿಕ್ಕಗೆ C. ಶೇ.25
ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ? D. ಶೇ.30
A. ಬೆಂಗಳ ರು 6. ಜ್ಗತ್ತಿನಲೊೇ ಕ್ಕ ೇರ ೇನ ಸ ೇೆಂಕಿನ ವಿರುದಿ

B. ಹುಬಾಳ -ಧಾರವಾಡ ಹ ೇರಾಡಲು ಮಾತೆರಗಳಗೆ ಸಮಮತ್ತ ಸ ಚಿಸ್ತದ
C. ಮೆೈಸ ರು ಮೊದಲ ರಾಷರ ಯಾವುದು ?
D. ಮೆಂಗಳ ರು A. ಅಮೆೇರಿಕ್ಾ
2. 'ಜ್ನಸೇವಕ' ಯೇಜ್ನ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಎಷುಿ ಸೇವಗಳನುನ B. ಬಿರಟನ್
ಮನ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ ? C. ಭಾರತ್
A. 25 D. ಜ್ಪ್ಾನ್
B. 50 7. ವಿಶವ ವಿದುಯತ್ ಗಿರಡ್ ಯೇಜ್ನಗೆ ಯಾವ ದೆೇಶ
C. 58 ಚಾಲನ ನ್ೇಡಿದೆ ?
D. 75 A. ಭಾರತ್
3. ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷಳ ರ್ಾಯರ್ಮ ತ್ತಷಗಳ ನ್ವ ತ್ತಿ ವರ್ಸುಸ B. ಬಿರಟನ್
ಎಷುಿ? C. ಅಮೆೇರಿಕ್ಾ
A. 62 D. ಎ ಮತ್ುಿ ಬಿ
B. 65 8. ಜಾಗತ್ತಕ ಹವಾಮಾನ ಶ ೆಂಗಸಭೆರ್ಲಿೊ ಪ್ರಧಾನ್
C. 70 ನರೇೆಂದರ ಮೊೇದ್ಧ ಅವರು ಯಾವ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತ್ವನುನ
D. 75 ಇೆಂಗ್ಾಲಮುಕಿ ದೆೇಶವರ್ಾನಗಿ ಪ್ರಿವತ್ತಷಸುವುದಾಗಿ
4. ಕ್ಾಶಿಮೇರದ 'ಕ್ಕೇಸರಿ ಪ್ಟ್ಟಣ’ ಎೆಂದು ಯಾವ ಪ್ರಕಟಿಸ್ತದಾಾರ?
ನಗರವನುನ ಕರರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ? A. 2030
A. ಶಿರೇನಗರ B. 2050
B. ಉದಾೆಂಪ್ುರ್ C. 2070
C. ಪ್ಾೆಂಪ್ರರ್ D. 2075
D. ಗುಲಾಮಗ್ಷ 9. 'ವರಲಾಾಚಿಯಾ' ಎೆಂಬುದು ಏನು ?
5. ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕೆಂಪ್ನ್ಗಳಗೆ ಕನ್ಷಠ ಎಷುಿ ತೆರಿಗೆ A. ಬಾಯಕಿಿೇರಿಯಾ
ವಿಧಸುವ ಒಪ್ಾೆಂದವನುನ ಜ 20 ರಾಷರಗಳು B. ಫ್ೆಂಗಸ್
ಅನುಮೊೇದ್ಧಸ್ತವ? C. ಸ ಳೆೆ
A. ಶೇ.15 D. ನ ಣ

10. ‘ಮೆೈ ಲೈಫ್ ಈಸ್ ಮೆೈ ಮೆಸೇಜ್’ ಎೆಂಬುದು ಯಾರ 13. ಧಾಮಿಷಕ ಪ್ರವಾಸ ೇದಯಮವನುನ ಉತೆಿೇಜಸುವ
ಹೇಳಕ್ಕಯಾಗಿದೆ ? ಸಲುವಾಗಿ ಐಆಸ್ತಷಟಿಸ್ತ ಯಾವ ಸರಣಿರ್ನುನ
A. ಗ್ಾೆಂಧೇಜ ಆರೆಂಭಿಸಲು ಚಿೆಂತ್ನ ನಡೆಸ್ತದೆ?
B. ನಹರು A. ಶಿರೇ ರಾಮಾರ್ಣ ಯಾತ್ಾರ ಪ್ರವಾಸ

B. ಮಹಾಭಾರತ್ ಯಾತ್ಾರ ಪ್ರವಾಸ
C. ಸುಭಾಷ್ ಚೆಂದರ ಬ ೇಸ್

D. ಲಾಲ್ ಬಹದ ಾರ್ ಶಾಸ್ತರೇ C. ಭಗವಾನ್ ಬುದಿ ಯಾತ್ಾರ ಪ್ರವಾಸ
11. 'ಕುಕುರ್ ತ್ತಹಾರ್' ಹಬಾವನುನ ಯಾವ ದೆೇಶದಲಿೊ D. ಯಾವುದು ಅಲೊ
ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ ? 14. ಬಸ್ ಗಳಗ್ಾಗಿಯೆೇ ಪ್ರತೆಯೇಕ ಪ್ರ್ಥ ನ್ಮಿಷಸ್ತರುವ

ರಾಜ್ಯದ ಮೊದಲ ಯೇಜ್ನ ಎಲಿೊದೆ ?
A. ಭಾರತ್
A. ಹುಬಾಳೆ -ಧಾರವಾಡ
B. ನೇಪ್ಾಳ
B. ಮೆಂಗಳ ರು-ಕ್ಾರವಾರ
C. ಬಾೆಂಗ್ಾೊದೆೇಶ
C. ಬೆಂಗಳ ರು -ಮೆೈಸ ರು
D. ಮಾಯರ್ಾಮರ್
D. ಯಾವುದು ಅಲೊ
12. ಆಫ್ರರಕನ್ ಕ್ಾಯಟಿಫಶ್ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ಈ ಕ್ಕಳಗಿನ
15. 2020ನೇ ಸಾಲಿನ ಜೇವ ಸಮ ದ್ಧಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಯಾರು
ಹೇಳಕ್ಕಗಳನುನ ಪ್ರಿಗಣಿಸ್ತ
1. ಮಿೇನ್ಗೆ ಆಳವಿಲೊದ ಕ್ಕಸರಿನಲಿೊ ದ್ಧೇಘ್ಷಕ್ಾಲ ಭಾಜ್ನರಾಗಿದಾಾರ ?
ಬದುಕುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷ ಮತ್ುಿ ಕಳಪ್ A. ತ್ುಳಸ್ತ ಗ್ೌಡ
ಆಮೊಜ್ನಕರ್ುಕಿ ನ್ೇರಿಗೆ ಹಚಿಚನ ಸಹಿಷುಣತೆ B. ಸಾಲು ಮರದ ತ್ತಮಮಕೆ
ಇದೆ. C. ಹರಕ್ಕಳ ಹಾಜ್ಬಾ
2. ಅವು ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಆಕರಮಣಕ್ಾರಿ ಮತ್ುಿ D. ಮೆೇಲಿನ ಯಾರು ಅಲೊ
ಸಾಳೇರ್ ಮಿೇನು ಪ್ರಭೆೇದಗಳಗೆ 16. ಚಿತ್ರದುಗಷದ ಕಿರೇಡಾೆಂಗಣಕ್ಕೆ ಯಾರ ಹಸರಿಡಲಾಗಿದೆ ?

A. ಮದಕರಿ ರ್ಾರ್ಕ
ಅಪ್ಾರ್ವನುನೆಂಟುಮಾಡುತ್ಿವ.
B. ಒನಕ್ಕ ಓಬಾವವ
3. ಅಧಕ ತ್ ಅನುಮತ್ತಯಿಲೊದೆ ಇದನುನ
C. ಭರಮಣಣ ರ್ಾರ್ಕ
ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಪ್ರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತ್ು.
D. ಓಬಣಾಣ ರ್ಾರ್ಕ
ಮೆೇಲ ನ್ೇಡಿರುವ ಹೇಳಕ್ಕಗಳಲಿೊ ಯಾವುದು
ಸರಿಯಾಗಿದೆ? 17. ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ ಕುರಿತ್ು ನ್ೇಡಿರುವ ಹೇಳಕ್ಕಗಳನುನ
A. 2 ಮತ್ುಿ 3 ಮಾತ್ರ ಗಮನ್ಸ್ತ ಮತ್ುಿ ಸರಿಯಾದ ಹೇಳಕ್ಕರ್ನುನ ಆಯೆೆ
B. 1 ಮತ್ುಿ 2 ಮಾತ್ರ ಮಾಡಿ
C. 1, 2 ಮತ್ುಿ 3 1. ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷಳಲಿೊ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್
D. ಯಾವುದ ಅಲೊ ಕಡಾ್ರ್ಗೆ ಳಸಲಾಗಿದೆ

2. ಇ-ಫೆೈಲಿೆಂಗ್ ಅನುನ ಜಲಾೊ ಮತ್ುಿ ತ್ಾಲ ಕು 22. ರ್ುಎಸ್ ಏರ್ ಕ್ಾವಲಿಟಿ ಇೆಂಡೆಕ್ಡಸ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ
ಕ್ಕ ೇಟ್ಷಳಗೆ ವಿಸಿರಣೆಮಾಡಲಾಗಿದೆ ವಾರ್ು ಮಾಲಿನಯದ ಅೆಂಕಿಅೆಂಶಗಳ ಪ್ರಕ್ಾರ, ವಿಶವದ
A. ಮೊದಲನೇ ಹೇಳಕ್ಕ ಮಾತ್ರ ಸರಿಯಿದೆ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಕಲುಷ್ಟ್ತ್ ನಗರಗಳ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಯಾವ ನಗರ
B. ಎರಡನೇ ಹೇಳಕ್ಕ ಸರಿಯಿದೆ ಅಗರಸಾಾನದಲಿೊದೆ?
C. ಎರಡ ಹೇಳಕ್ಕಗಳು ಸರಿಯಾಗಿದೆ A. ಲಾಹ ೇರ್

D. ಎರಡ ಹೇಳಕ್ಕಗಳು ತ್ಪ್ಾಾಗಿವ B. ಕರಾಚಿ
18. ಬಾಲ್ ವಿಕ್ಾಸ್ ಖಜಾನ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಯಾವ ರಾಜ್ಯದಲಿೊ C. ನವ ದೆಹಲಿ
ಕ್ಾಯಾಷಚರಿಸುತ್ತಿದೆ? D. ಮುೆಂಬೈ
A. ಉತ್ಿರಾಖೆಂಡ್ 23. ಈ ಕ್ಕಳಗೆ ನ್ೇಡಿರುವ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಹವಾಮಾನ
B. ಝಾಖಷೆಂಡ್ ಇಲಾಖೆರ್ 4 ಬಣಣ ಸೆಂಕ್ಕೇತ್ಗಳನುನ ಮತ್ುಿ ಅವುಗಳು
C. ಉತ್ಿರಪ್ರದೆೇಶ ನ್ೇಡುವ ಎಚಚರಿಕ್ಕಗಳಲಿೊ ಯಾವುದು ಸರಿಯಾಗಿ
D. ಬಿಹಾರ್ ಹ ೆಂದಾಣಿಕ್ಕಯಾಗಿದೆ
1. ಹಸ್ತರು - ಎಲೊವು ಚರ್ಾನಗಿದೆ
19. 'ಕುೆಂಕುಮ್ ಭಿೆಂಡಿ' ಎೆಂಬ ತ್ಳರ್ ಬೆಂಡೆಕ್ಾಯಿರ್ನುನ
2. ಹಳದ್ಧ - ಜಾಗ ತ್ರಾಗಿರಿ
ಯಾವ ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಬಳೆರ್ಲಾಗುತ್ತಿದೆ ?
3. ಕಿತ್ಿಳೆ - ಸ್ತದಿರಾಗಿರಿ
A. ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶ
4. ಕ್ಕೆಂಪ್ು -ಕರಮ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆ
B. ಬಿಹಾರ
A. ಮೊದಲನರ್ದು ಸರಿಯಿದೆ
C. ತೆಲೆಂಗ್ಾಣ
B. ಎರಡನರ್ದು ಸರಿಯಿದೆ
D. ಪ್ಶಿಚಮ ಬೆಂಗ್ಾಳ
C. ರ್ಾಲೆನರ್ದು ಸರಿಯಿದೆ
20. ಭಾರತ್ದ ಮೊಟಿ ಮೊದಲ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವರ ಹಸರೇನು ?
D. ಎಲೊವರ ಸರಿಯಿದೆ
A. ಜ್ವಾಹರಲಾಲ್ ನಹರು
24. ‘ಇೆಂಟರ್ ರ್ಾಯಷನಲ್ ಚಿಲ್ುನ್ ಡೆೇ’ ರ್ನುನ ಎೆಂದು
B. ಬಿ.ಆರ್.ಅೆಂಬೇಡೆರ್
ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ ?
C. ಮೌಲಾರ್ಾ ಅಬುಾಲ್ ಕಲಾೆಂ ಆಜಾದ್
A. ನವೆಂಬರ್ 14
D. ಷಣುಮಗೆಂ
B. ನವೆಂಬರ್ 20
21. ಜಾಗತ್ತಕ ನುಯಮೊೇನ್ಯಾ ದ್ಧನವನುನ ಎೆಂದು
ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ ? C. ಜ್ ನ್ 01
A. ಅಕ್ಕ ಿೇಬರ್ 10 D. ಜ್ ನ್ 14
B. ಅಕ್ಕ ಿೇಬರ್ 12 25. ಫೆರಡರಿಕ್ಡ ಬಾಯೆಂಟಿೆಂಗ್ ಯಾವ ಔಷಧರ್ನುನ ಕೆಂಡು
C. ನವೆಂಬರ್ 10 ಹಿಡಿದರು ?
D. ನವೆಂಬರ್ 12 A. ಪ್ನ್ಸ್ತಲಿನ್
B. ಇನುಸಲಿನ್

C. ರೇಬಿೇಸ್ 30. ಕ್ಕಳಗಿನವುಗಳಲಿೊ ಯಾವುದು ಸರಿಯಾಗಿ ಹ ೆಂದ್ಧಕ್ಕ

D. ಪ್ರೇಲಿಯ ಆಗಿಲೊ ?
26. ಕಜಾಷತ್ ಪ್ುರಸಭೆರ್ನುನ ಕಸ ಮುಕಿ ಪ್ಟಿಣವೆಂದು
1.ಎಸ್-400 ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ ನ್ರ ೇಧಕ ವಯವಸಾ-ರಷ್ಾಯ
ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ ಘ ಷ್ಟ್ಸ್ತದೆ.ಇದು ಯಾವ
2.ಎೆಂ777 ಹ ವಿಟೆರ್ ಗನ್ಳು -ಬಿರಟನ್
ರಾಜ್ಯದಲಿೊದೆ? A. ಮೊದಲನರ್ದು
A. ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶ B. ಎರಡನರ್ದು
B. ಮಹಾರಾಷರ C. ಎರಡ ಸರಿಯಾಗಿದೆ
C. ಬಿಹಾರ D. ಎರಡ ತ್ಪ್ಾಾಗಿವ
D. ಮಧಯ ಪ್ರದೆೇಶ 31. 52ನೇ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್
27. ಎಚ್.ಆರ್.ಲಿೇಲಾವತ್ತ ವರದ್ಧ ಯಾವುದಕ್ಕೆ ಚಲನಚಿತೆ ರೇತ್ಸ ಯಾವ ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಜ್ರುಗಲಿದೆ ?
ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆ ?
A. ಕರ್ಾಷಟಕ
A. ಕರ್ಾಷಟಕ ರ್ಾಡಗಿೇತೆ
B. ಮಹಾರಾಷರ
B. ಕರ್ಾಷಟಕ ಧವಜ್
C. ಗೆ ೇವಾ
C. ಕರ್ಾಷಟಕ ಸುಗಮ ಸೆಂಗಿೇತ್
D. ದೆಹಲಿ
D. ಯಾವುದು ಅಲೊ
32. ದೆೇಶದ ಮೊದಲ ಆಹಾರ ವಸುಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ವನುನ
28. ದೆೇಶದಲಿೊ ಅತ್ತೇ ಹಚುಚ ಬಿಸ್ತಲಿನ ತ್ಾಪ್ ಇರುವ 50
(ಮ ಯಸ್ತರ್ೆಂ) ಎಲಿೊ ಉದಾಾಟಿಸಲಾಗಿದೆ ?
ಜಲೊಗಳ ಪ್ಟಿಿರ್ಲಿೊ ಕರ್ಾಷಟಕದ ಯಾವ ಜಲೊಗಳು
A. ಚನನೈ
ಸಾಾನ ಪ್ಡೆದ್ಧವ?
B. ತ್ೆಂಜಾವರರು
A. ಕಲಬುರಗಿ
C. ಬೆಂಗಳ ರು
B. ವಿಜ್ರ್ಪ್ುರ
D. ತ್ುಮಕ ರು
C. ಬಾಗಲಕ್ಕ ೇಟೆ
33. ‘ಡೆರೈವಿೆಂಗ್ ದ್ಧ ನಕ್ಡಸಿ’ ಘ ೇಷ ವಾಕಯ ಯಾವುದಕ್ಕೆ
D. ಒೆಂದು ಮತ್ುಿ ಎರಡು
ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆ ?
29. ದೆೇಶಾದಯೆಂತ್ ಮಕ್ಡಕಳ ಮೆೇಲ ನಡೆದ ಸೈಬರ್
A. ಬೆಂಗಳ ರು ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಶ ೆಂಗ
ದೌಜ್ಷನಯ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಜಾಸ್ತಿ ದಾಖಲಾಗಿರುವ ಐದು
B. ಬೆಂಗಳ ರು ವಿಜ್ಞಾನ ಶ ೆಂಗ
ರಾಜ್ಯಗಳಲಿೊ ಕರ್ಾಷಟಕ ಎಷಿನೇ ಸಾಾನದಲಿೊದೆ ?
C. ಬೆಂಗಳ ರು ಆಟೆ ೇಮೊಬೈಲ್ ಶ ೆಂಗ
A. ಒೆಂದು
D. ಅೆಂತ್ರಾಷಷ್ಟ್ರೇರ್ ತ್ೆಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಶ ೆಂಗ
B. ಎರಡು
34. ರಾಣಿ ಕಮಲಾಪ್ತ್ತ ರೈಲವೇ ನ್ಲಾಾಣ ಯಾವ
C. ಮ ರು
ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಇದೆ ?
D. ರ್ಾಲುೆ
A. ಮಧಯಪ್ರದೆೇಶ
B. ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶ

C. ಮಹಾರಾಷರ 39. ತ್ತಮಮಪ್ಾರ್ಾರ್ಕ ಎೆಂಬುದು ಯಾವ ದಾಸವರೇಣಯರ

D. ಪ್ೆಂಜಾಬ್ ಮ ಲ ಹಸರು ?
35. ಅಖಿಲ ಭಾರತ್ ಅಧಯಕ್ಷರ ಸಮೆಮೇಳನದ A. ಪ್ುರೆಂದರ ದಾಸರು
ಶತ್ಮಾನ ೇತ್ಸವದ ವಷ್ಾಷಚರಣೆ ಎಲಿೊ ನಡೆಯಿತ್ು ? B. ಕನಕ ದಾಸರು
A. ಶಿಮಾೊ C. ತ್ುಳಸ್ತ ದಾಸರು

B. ಪ್ಾಟಾನ D. ಯಾರು ಅಲೊ
C. ಲಕ್ಕ ನೇ 40. ಹರಿಭಕಿಿಸಾರ ಕ ತ್ತರ್ನುನ ಯಾರು ರಚಿಸ್ತದರು ?
D. ಡೆಹಾರಡ ನ್ A. ಪ್ುರೆಂದರ ದಾಸರು
36. 'ಆಪ್ರೇಷನ್ ಹಕುಯಷಲಸ್' ಯಾವ ರಕ್ಷಣಾ ವಯವಸಾಗಳ B. ಕನಕ ದಾಸರು
ನಡುವಿನ ಸಮರಾಭಾಯಸವಾಗಿದೆ ? C. ತ್ುಳಸ್ತ ದಾಸರು
A. ಭಾರತ್ತೇರ್ ಸೇನ ಮತ್ುಿ ಭಾರತ್ತೇರ್ ವಾರ್ುಪ್ಡೆ D. ಯಾರು ಅಲೊ
B. ಭಾರತ್ತೇರ್ ಸೇನ ಮತ್ುಿ ಭಾರತ್ತೇರ್ ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆ 41. ದೆೇಶದ ಅತ್ಯೆಂತ್ ಸವಚಛ ರಾಜ್ಯ ಎೆಂಬ ಹಗ್ಳಕ್ಕ ಯಾವ
C. ಭಾರತ್ತೇರ್ ವಾರ್ುಪ್ಡೆ ಮತ್ುಿ ಭಾರತ್ತೇರ್ ರಾಜ್ಯ ಭಾಜ್ನವಾಗಿದೆ ?
ರ್ೌಕ್ಾಪ್ಡೆ A. ಛತ್ತಿೇಸಗಡ
D. ಯಾವುದ ಅಲೊ B. ಮಧಯ ಪ್ರದೆೇಶ
37. ಮಹಿಳೆರ್ರಿಗೆ ಮಿೇಸಲಾದ ವಿಶೇಷ ಕ್ಕೈಗ್ಾರಿಕ್ಾ ಪ್ಾಕ್ಡಷ C. ಕರ್ಾಷಟಕ
ಅನುನ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸ್ತದ ಮೊದಲ ರಾಜ್ಯ ಯಾವುದು ? D. ಮಹಾರಾಷರ
A. ಕರ್ಾಷಟಕ 42. ‘ಪ್ರೇರಕ್ಡ ದೌಡ್ ಸಮಾಮನ್’ ವಗಷದಲಿೊ ದ್ಧವಾಯ
B. ತ್ಮಿಳು ರ್ಾಡು (ಪ್ಾೊಟಿನೆಂ), ಅನುಪ್ಮ (ಚಿನನ), ಉಜ್ವಲ (ಬಳೆ),
C. ಮಹಾರಾಷರ ಉದ್ಧತ್ (ಕೆಂಚು) ಹಾಗ ಆರ ೇಹಿ (ಭರವಸದಾರ್ಕ)
D. ಆೆಂಧರ ಪ್ರದೆೇಶ ಎೆಂಬ ಐದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನುನ ಯಾವ ಸಾರ್ಧಷರ್ಲಿೊ
38. ಫ್ನಲ್ ವಬ್ ಸಾೈಡನಷ ವಿಷದ್ಧೆಂದ ವಿಷ-ವಿರ ೇಧ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ?
ಔಷಧಗಳನುನ ತ್ಯಾರಿಸುವ ವಿಶವದ ಏಕ್ಕೈಕ ಸೆಂಸಾ A. ಸಾಮಟ್ಷ ಸ್ತಟಿ
ಎಲಿೊದೆ ? B. ಸವಚಛ ಸವೇಷಕ್ಷಣಾ ಅಭಿಯಾನ
A. ಬಿರಟನ್ C. ಸವಚಛ ಭಾರತ್ ಅಭಿಯಾನ
B. ಆಸರೇಲಿಯಾ D. ರಾಜ್ಯಗಳ ಉತ್ಿಮ ಆರ್ಥಷಕತೆಗ್ಾಗಿ
C. ರ್ುರ ೇಪ್ 43. ದೆೇಶದ ಮೊದಲ ರಹಸಯ ಮಾಗಷದಶಿಷ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿ
D. ಚಿೇರ್ಾ ವಿಧವೆಂಸಕ ರ್ೌಕ್ಕ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಶಾಖಪ್ಟಿೆಂ ಅಲಿೊ
ಯಾವ ಕ್ಷಿಪ್ಣಿರ್ನುನ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ ?
A. ಬರಹ ಮೇಸ್

B. ಅಗಿನ 48. ಭರಷ್ಾಿಚಾರ ನ್ಗರಹ ದಳವನುನ ರಾಜ್ಯದಲಿೊ ಎಷುಿ

C. ಪ್ ರ್ಥವ ವಲರ್ಗಳ್ಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ?
D. ಆಕ್ಾಶ A. 5
44. ರ ೇಸರ್ೌಾರ್ ಫೆೈರ್ ಫೆೈಟಿೆಂಗ್ ಸ್ತಮುಯಲೇಟರ್ B. 6
ನ್ಯೇಜ್ನ ಮಾಡುವ ಮ ಲಕ ಈ ವಯವಸಾ C. 7

ಹ ೆಂದ್ಧದ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಾಯದ ಮೊದಲ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ D. 8
ಎೆಂಬ ಕಿೇತ್ತಷಗೆ ಯಾವ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ 49. ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಕುಟುೆಂಬ ಆರ ೇಗಯ ಸಮಿೇಕ್ಷೆ–5ರ
ಭಾಜ್ನವಾಗಿದೆ ? ವರದ್ಧರ್ ಪ್ರಕ್ಾರ ದೆೇಶದ ಲಿೆಂಗ್ಾನುಪ್ಾತ್ದಲಿೊ
A. ಹೈದೆರಾಬಾದ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ ಮಹಿಳೆರ್ರ ಸೆಂಖೆಯ ಎಷುಿ?
B. ಬೆಂಗಳ ರು ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ A. 1000
C. ಚನನೈ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ B. 1020
D. ತ್ತರುವನೆಂತ್ಪ್ುರೆಂ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ C. 940
45. ರೇಡಿಯೇ ವಿಜ್ಞಾನದ ಪಿತ್ಾಮಹ ಎೆಂದು ಯಾವ D. 860
ವಿಜ್ಞಾನ್ರ್ನುನ ಪ್ರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ? 50. ಯಾವ ಹಸ್ತರು ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣವು ದೆೇಶದ ಮೊದಲ
A. ಜ್ಗದ್ಧೇಶ್ ಚೆಂದರ ಬ ೇಸ್ ಮಾಲಿನಯಮುಕಿ ಏರ್ಪ್ರೇಟ್ಷ ಎನ್ಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಲಿದೆ?
B. ಆಲಾಟ್ಷ ಐನ್ಸಿೇನ್ A. ನ ೇಯಾ್ ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ
C. ಚೆಂದರಶೇಖರ್ B. ಕ್ಕೆಂಪ್ೇಗ್ೌಡ ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ
D. ರುರ್ಥಫೆರಡ್ಷ C. ನವ ದೆಹಲಿ ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ
46. ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜ್ಪ್ೇಯಿ ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ D. ಹೈದೆರಾಬಾದ್ ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ವಿಮಾನ ನ್ಲಾಾಣ
ಯಾವ ರಾಜ್ಯದಲಿೊದೆ ? 51. 'ಐಎನ್ಎಸ್ ವೇಲಾದ 'ರ್ೌಕ್ಾನಲ ಎಲಿೊದೆ ?
A. ಕರ್ಾಷಟಕ A. ಮುೆಂಬೈ
B. ಉತ್ಿರ ಪ್ರದೆೇಶ B. ಕ್ಾರವಾರ
C. ಗುಜ್ರಾತ್ C. ವಿಶಾಖಪ್ಟಿಣ
D. ರಾಜ್ಸಾಾನ್ D. ಗೆ ೇವಾ
47. ಡಿಡಿಮೊೇಸ್ ಎೆಂಬುದು ಏನು ? 52. ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಹಾಲು ದ್ಧನವನುನ ಎೆಂದು
A. ಗರಹ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ?
B. ಉಪ್ಗರಹ A. ನವೆಂಬರ್ 24
C. ಕ್ಷುದರಗರಹ B. ನವೆಂಬರ್ 25
D. ಕುಬೆ ಗರಹ C. ನವೆಂಬರ್ 26
D. ನವೆಂಬರ್ 27

53. ಫಾರಗ್ ರೈನ್ ಅನುನ ಎಲಿೊ ಆಯೇಜಸಲಾಗುತ್ಿದೆ ? C. ಹಣುಣಗಳ ಬಿೇಜ್ ಖರಿೇದ್ಧಗೆ

A. ಬ ೇನ್ಷಯಾ D. ಯಾವುದ ಅಲೊ
B. ಜಾಜಷಯಾ 57. ಕನ್ಷಿ ಬೆಂಬಲ ಬಲಗಳು ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಬಲ ರಹಿತ್
C. ಜನ್ೇವಾ ಕರಮಗಳಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ಶಿಫಾರಸುಗಳನುನ
D. ಯಾವುದು ಅಲೊ ರ ಪಿಸುವಾಗ ಈ ಕ್ಕಳಗಿನ ಯಾವುದನ ನ ಗಣನಗೆ

54. ಬಹು ಆಯಾಮ ಬಡತ್ನ ಸ ಚಯೆಂಕ(ಎೆಂಪಿಐ)ವನುನ ತೆಗೆದುಕ್ಕ ಳೆಲಾಗುತ್ಿದೆ ?
ಯಾರು ನ್ೇಡುತ್ಾಿರ ? A. ಉತ್ಾಾದರ್ಾ ವಚಚ
A. ಕ್ಕೇೆಂದರ ಸಕ್ಾಷರ B. ಒಳಹರಿವು-ಹ ರಹರಿವುಗಳ ಬಲ ಸಮಾನತೆ
B. ರಾಜ್ಯ ಸಕ್ಾಷರ C. ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಬಲ ಪ್ರಿಸ್ತಾತ್ತ
C. ನ್ೇತ್ತ ಆಯೇಗ D. ಮೆೇಲಿನ ಎಲೊವು
D. ಆರ್ ಬಿ ಐ 58. ಈ ಬಾರಿರ್ ಬಾಲನ್ ಡಿ'ಓರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಯಾರಿಗೆ
55. ʼಬೆಂಗಳ ರು ಇತ್ತಹಾಸ ವೈಭವʼ ಎೆಂಬ ಪ್ತ್ತರಕ್ಕರ್ನುನ ಸೆಂದ್ಧದೆ?
ಯಾವ ಸೆಂಸಾ ಹ ರ ತ್ೆಂದ್ಧದೆ? A. ಲಿಯೇನಲ್ ಮೆಸ್ತಸ
A. ʼದ್ಧ ಮಿರ್ಥಕ್ಡ ಸ ಸೈಟಿʼ B. ರ ರ್ಾಲ ್
B. ಭಾರತ್ದ ಪ್ುರಾತ್ತ್ವ ಇಲಾಖೆ C. ಕ್ಾಸವಿ
C. ರಾಜ್ಯ ಪ್ುರಾತ್ತ್ವ ಇಲಾಖೆ D. ಆೆಂಡೆರಸ್ ಇನ್ಯೆಸಾಿ
D. ಯಾವುದ ಅಲೊ
56. ಫ್ುುಟ್ಸ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ಯಾವುದಕ್ಕೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆ ?
A. ಹಣುಣಗಳ ವಾಯಪ್ಾರಕ್ಕೆ
B. ಕ ಷ್ಟ್ ಸಾಲ ವಿತ್ರಣೆಗೆ

ಹಿಿಂದ್ಧನ ಸಿಂಚಿಕೆ (ಅಕ್ಕ ಿೇಬರ್) ಉತುರಗಳು
1. A 20. B 39. C
2. B 21. A 40. B
3. A 22. A 41. A
4. C 23. B 42. A
5. A 24. C 43. D
6. C 25. C 44. A
7. B 26. A 45. B
8. A 27. C 46. A
9. A 28. A 47. C
10. A 29. B 48. B
11. A 30. D 49. A
12. A 31. A 50. A
13. A 32. B 51. C
14. B 33. C 52. B
15. A 34. D 53. B
16. A 35. A 54. B
17. C 36. A 55. A
18. A 37. A
19. A 38. B.

ಶಬ್ದಾ ವಳಿ
ಗರಿಷಠ ಪ್ರಿಮಿತ್ ಬಲ (ಪ್ರೈಸ್ ಸ್ತೇಲಿೆಂಗ್): ಪ್ರೈಸ್ ಸ್ತೇಲಿೆಂಗ್ ಎನುನವುದು ಉತ್ಾನನ ಅರ್ಥವಾ ಸೇವಗೆ ಶುಲೆ ವಿಧಸಲು
ಮಾರಾಟಗ್ಾರನ್ಗೆ ಅನುಮತ್ತಸಲಾದ ಗರಿಷಠ ಮೊತ್ಿವಾಗಿದೆ. ದ್ಧನಬಳಕ್ಕರ್ ವಸುಿಗಳ ದರಗಳು ಸಾಮಾನಯ ಗ್ಾರಹಕರಿಗೆ
ಕ್ಕೈಗೆಟುಕದಷುಿ ದುಬಾರಿಯಾದಾಗ ಆಹಾರ ಮತ್ುಿ ಇೆಂಧನ ಉತ್ಾನನಗಳೆಂತ್ಹ ಅಗತ್ಯ ವಸುಿಗಳಗೆ ಕ್ಾನ ನ್ನ ಪ್ರಕ್ಾರ ಪ್ೈಸ್
ಸ್ತೇಲಿೆಂಗ್ ಅನವಯಿಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಕ್ಕಲವು ಪ್ರದೆೇಶಗಳಲಿೊ ವೇಗವಾಗಿ ಏರಿಕ್ಕ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಬಾಡಿಗೆ ನ್ವಾಸಗಳ ದರಗಳನುನ
ನ್ರ್ತ್ತರಸಲು ಬಾಡಿಗೆ ದರಕ್ಕೆ ಮಿತ್ತರ್ನುನ ಹೇರಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಗರಿಷಠ ಪ್ರಿಮಿತ್ ಬಲ ಮ ಲಭ ತ್ವಾಗಿ ಒೆಂದು ರಿೇತ್ತರ್ ಬಲ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣವಾಗಿದೆ. ಕನ್ಷಠ ತ್ಾತ್ಾೆಲಿಕವಾಗಿಯಾದರ ಅಗತ್ಯ
ವಸುಿಗಳನುನ ಕ್ಕೈಗೆಟುಕುವೆಂತೆ ಮಾಡಲು ಇದರಿೆಂದ ಅನುಕ ಲವಾಗಬಹುದು.
ರಿಯಾಯಿತ್ತ ದರ: ರಿಯಾಯಿತ್ತ ದರ ಎೆಂಬ ಪ್ದವು ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕುಗಳು ಅಲಾಾವಧರ್ ಸಾಲಗಳಗೆ ವಿಧಸುವ ಬಡಿ್ದರ ಅರ್ಥವಾ
ರಿಯಾಯಿತ್ತ ನಗದು ಹರಿವು (ಡಿಸ್ತಎಫ್) ವಿಶೊೇಷಣೆರ್ಲಿೊ ಭವಿಷಯದ ಹಣದ ಹರಿವನುನ ನ್ಧಷರಿಸಲು ಬಳಸುವ ದರವನುನ
ಸ ಚಿಸುತ್ಿದೆ. ಬಾಯೆಂಕಿೆಂಗ್ ಸನ್ನವೇಶದಲಿೊ, ರಿಯಾಯಿತ್ತ ಸಾಲವು ವಿತ್ತಿೇರ್ ನ್ೇತ್ತರ್ ಪ್ರಮುಖ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ ಮತ್ುಿ ಇದನುನ
ಕ್ಕೇೆಂದರ ಬಾಯೆಂಕುಗಳು ಬಳಕ್ಕ ಮಾಡುತ್ಿವ.
ಮಾರುಕಟೆಿ ಚಾಲಿತ್ ಅೆಂತ್ರ್ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ದರವನುನ ಬಳಸ್ತಕ್ಕ ೆಂಡು ಯಾವುದೆೇ ಮೆೇಲಾಧಾರ ಅಗತ್ಯವಿಲೊದೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಾಯೆಂಕುಗಳು
ಪ್ರಸಾರ ಸಾಲ ಮತ್ುಿ ಸಾಲದ ಬೆಂಡವಾಳ ಸೆಂಗರಹಿಸಲು ಮುಕಿವಾಗಿವಯಾದರ ಅವು ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕಿನ್ೆಂದ ತ್ಮಮ
ಅಲಾಾವಧರ್ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆರ್ ಅವಶಯಕತೆಗಳಗ್ಾಗಿ ಹಣವನುನ ಎರವಲು ಪ್ಡೆರ್ಬಹುದು. ಅೆಂತ್ಹ ಸಾಲಗಳನುನ ರಿಸವ್ಷ
ಬಾಯೆಂಕ್ಡನ 12 ಪ್ಾರದೆೇಶಿಕ ಶಾಖೆಗಳೆಂದ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಸಾಲ ಪ್ಡೆದ ಬೆಂಡವಾಳವನುನ ಯಾವುದೆೇ ಹಣಕ್ಾಸ್ತನ ಕ್ಕ ರತೆಗಳನುನ
ಪ್ರರೈಸಲು, ಯಾವುದೆೇ ಸೆಂಭಾವಯ ನಗದು ಸಮಸಯಗಳನುನ ತ್ಡೆಗಟಿಲು ಅರ್ಥವಾ ಬಾಯೆಂಕಿನ ವೈಫ್ಲಯವನುನ ತ್ಡೆಗಟಿಲು
ಹಣಕ್ಾಸು ಸೆಂಸಾಗಳು ಬಳಸ್ತಕ್ಕ ಳುೆತ್ಿವ. ಈ ವಿಶೇಷ ಕ್ಕೇೆಂದರ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ನ್ೇಡುವ ಸಾಲ ಸೌಲಭಯವನುನ ರಿಯಾಯಿತ್ತ ವಿೆಂಡೆ ೇ
ಎೆಂದು ಕರರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಪ್ರಸುಿತ್ ಸವತ್ುಿಗಳು: ಪ್ರಸುಿತ್ ಸವತ್ುಿಗಳು ಕೆಂಪ್ನ್ರ್ ಎಲಾೊ ಸವತ್ುಿಗಳನುನ ಪ್ರತ್ತನ್ಧಸುತ್ಿವ. ಅದು ಒೆಂದು ವಷಷದ ಪ್ರಮಾಣಿತ್
ವಯವಹಾರ ಕ್ಾಯಾಷಚರಣೆಗಳ ಮ ಲಕ ಮಾರಾಟ, ಬಳಕ್ಕ, ಖಚುಷ ಮಾಡಲಾಗಿದುಾ ಎೆಂದು ನ್ರಿೇಕ್ಷಿಸಲಾಗಿರುತ್ಿವ. ಪ್ರಸುಿತ್
ಸವತ್ುಿಗಳು ಕೆಂಪ್ನ್ರ್ ಬಾಯಲನ್ಸ ಶಿೇಟ್ನಲಿೊ ಗೆ ೇಚರಿಸುತ್ಿವ. ಇದು ಪ್ರತ್ತವಷಷ ಪ್ರಣಷಗೆ ಳಸಬೇಕ್ಾದ ಅಗತ್ಯ ಹಣಕ್ಾಸು
ಹೇಳಕ್ಕಗಳಲಿೊ ಒೆಂದಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಸುಿತ್ ಸವತ್ುಿಗಳಲಿೊ ನಗದು, ನಗದು ಸಮಾನ, ಸ್ತವೇಕರಿಸುವ ಖಾತೆಗಳು, ಸಾಿಕ್ಡ ದಾಸಾಿನು, ಮಾರುಕಟೆಿ ಮಾಡಬಹುದಾದ
ಭದರತೆಗಳು, ಪ್ರವಷ-ಪ್ಾವತ್ತಸ್ತದ ಹ ಣೆಗ್ಾರಿಕ್ಕಗಳು ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ದರವಯ ಸವತ್ುಿಗಳು ಸೇರಿವ. ಪ್ರಸುಿತ್ ಸವತ್ುಿಗಳನುನ ಕರೆಂಟ್
ಅಕ್ೌೆಂಟ್ಸ ಎೆಂದ ಕರರ್ಬಹುದು
ಭಾರತ್ ಸೆಂವಿಧಾನದ ಪಿೇಠಿಕ್ಕ: ಪಿೇಠಿಕ್ಕರ್ು ಭಾರತ್ದ ಸೆಂವಿಧಾನದ ಒೆಂದು ಅೆಂಗವಲೊ; ಏಕ್ಕೆಂದರ ಇದನುನ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ದಲಿೊ
ಪ್ರಯೇಗಿಸಲು ಸಾಧಯವಿಲೊ. ಹಾಗಿದಾರ , ಸೆಂವಿಧಾನದಲಿೊ ದವೆಂದವ ಇರುವೆಂತೆ ಕೆಂಡುಬರುವಲಿೊ ಪಿೇಠಿಕ್ಕರ್ನುನ ಉಪ್ಯೇಗಿಸ್ತ
ದವೆಂದವ ನ್ವಾರಿಸಬಹುದಾದ ಕ್ಾರಣ ಸವರೇಷಚಛ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ವು ಪಿೇಠಿಕ್ಕರ್ನುನ ಸೆಂವಿಧಾನದ ಒೆಂದು ಅೆಂಗವಾಗಿ ಪ್ರಿಗಣಿಸ್ತದೆ.
ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆ, 'ಕ್ಕೇಶವಾನೆಂದ ಭಾರತ್ತ ಮತ್ುಿ ಕ್ಕೇರಳ ಸಕ್ಾಷರ' ಪ್ರಕರಣ. ಅದಾಗ ಯ, ಪಿೇಠಿಕ್ಕರ್ನುನ ಸೆಂವಿಧಾನದ
ಲೇಖನದಲಿೊ ದವೆಂದ್ವ ಇದಾಾಗ ಮಾತ್ರ, ಮತ್ಿಷುಿ ಅರ್ಥಷವತ್ಾಿಗಿಸುವ ಸಾಧನವರ್ಾನಗಿ ಬಳಸಬಹುದೆೇ ಹ ರತ್ು, ಹಕುೆ
ಸಾಧಸುವ ಸೆಂವಿಧಾನದ ಒೆಂದು ಪ್ರತೆಯೇಕ ವಿಭಾಗವೆಂದು ಪ್ರಿಗಣಿಸಲಾಗದು.

ಪಿೇಠಿಕ್ಕರ್ ಮ ಲಪ್ರತ್ತರ್ಲಿೊ "ಸಾವಷಭೌಮ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಗಣರಾಜ್ಯ" ಎೆಂದ್ಧತ್ುಿ. ಎರಡು ಹಚಿಚನ ಪ್ದಗಳ್ಾದ

"ಸಮಾಜ್ವಾದ್ಧ" ಮತ್ುಿ "ಜಾತ್ಾಯತ್ತೇತ್" ಪ್ದಗಳನುನ ೧೯೭೬ರಲಿೊ ಸೆಂವಿಧಾನದ ೪೨ನ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿರ್ಲಿೊ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಆ
ಸಮರ್ದಲಿೊ ತ್ುತ್ುಷಪ್ರಿಸ್ತಾತ್ತ ಜಾರಿರ್ಲಿೊದ್ಧಾದಾರಿೆಂದ, ಸೆಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ ತ್ರಲು ಸಾಧಯವ ಎೆಂಬುದನುನ ಹಿೆಂದ್ಧನ
ಅನುಭವದ ಆಧಾರದಲಿೊ ಪ್ರಿಶಿೇಲಿಸ್ತ, ಸದಾಷರ್ ಸವರಣ್ ಸ್ತೆಂಗ್ ಅವರ ಅಧಯಕ್ಷತೆರ್ಲಿೊನ ಸಮಿತ್ತರ್ು ಈ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿರ್ನುನ
ಕ್ಾರ್ಷಗತ್ಗೆ ಳಸಬಹುದೆೆಂದು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿತ್ು.
ಪಿೇಠಿಕ್ಕರ್ಲಿೊರುವ ಕ್ಕಲವು ವಾಕಯಗಳು, ಭಾರತ್ದ ಸೆಂವಿಧಾನವು ರಚಿತ್ವಾಗಿರುವ ಕ್ಕಲವು ಮ ಲಭ ತ್ ಮೌಲಯಗಳು ಮತ್ುಿ ಸಾತ್ತವಕ
ಸ ಚಿಗಳನುನ ಎತ್ತಿ ತೆ ೇರಿಸುತ್ಿದೆ. ಈ ಪಿೇಠಿಕ್ಕರ್ು ನಮಮ ಸೆಂವಿಧಾನದ ದ್ಧಕ ಸಚಿರ್ೆಂತೆ ಕ್ಕಲಸ ಮಾಡುತ್ಿದೆ ಮತ್ುಿ
ರ್ಾಯಯಾಧೇಶರು ಸೆಂವಿಧಾನವನುನ ಇದೆೇ ದಾರಿರ್ಲಿೊ ವಾಯಖಾಯನ್ಸ್ತ ಮುನನಡೆಸುತ್ಾಿರ.
ಮ ಲಭ ತ್ ಹಕುೆಗಳು: ಮ ಲಭ ತ್ ಹಕುೆಗಳು ವಯಕಿಿಗಳ, ಬೌದ್ಧಿಕ, ನೈತ್ತಕ ಮತ್ುಿ ಆಧಾಯತ್ತಮಕ ಬಳವಣಿಗೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ
ಹಕುೆಗಳು. ಈ ಹಕುೆಗಳು ವಯಕಿಿಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಮತ್ುಿ ಸವಾಷೆಂಗಿೇಣ ಅಭಿವ ದ್ಧಿಗೆ ಮ ಲಭ ತ್ ಅರ್ಥವಾ ಅವಶಯಕವಾದ ಕ್ಾರಣ,
ನವದ್ಧೇಪ್ ಚೌಧರಿ ಅವರ ಪ್ರಕ್ಾರ ಇದನುನ 'ಮ ಲಭ ತ್' ಹಕುೆಗಳು ಎೆಂದು ಕರರ್ಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಇವುಗಳನುನ ಭಾರತ್ದ
ಸೆಂವಿಧಾನದ ಭಾಗ III (ಲೇಖನಗಳು 12 ರಿೆಂದ 35) ರಲಿೊ ಪ್ರತ್ತಪ್ಾದ್ಧಸಲಾಗಿದೆ.
ಸೆಂವಿಧಾನದ ಮ ಲದಲಿೊ 7 ಮ ಲಭ ತ್ ಹಕುೆಗಳದಾವು. ನೆಂತ್ರ ಬೆಂದ ಜ್ನತ್ಾ ಸಕ್ಾಷರವು 1978 ರಲಿೊ ಸೆಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ 44
ನೇ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿರ್ನುನ ತ್ೆಂದು ಆಸ್ತಿರ್ ಹಕೆನುನ ಮ ಲಭ ತ್ ಹಕುೆಗಳ ಪ್ಟಿಿಯಿೆಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಿತ್ು.ಮ ಲಭ ತ್
ಹಕುೆಗಳನುನ ತ್ತದುಾಪ್ಡಿ(368ನೇ ವಿಧ) ಮಾಡುವ ಅರ್ಥವಾ ರದುಾಪ್ಡಿಸುವ ಅಧಕ್ಾರವನುನ ಸೆಂಸತ್ತಿಗೆ ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ.ಮ ಲಭ ತ್
ಹಕುೆಗಳ ರಕ್ಷಣೆರ್ನುನ ಸವರೇಚಛ ಹಾಗ ಉಚಚರ್ಾಯಯಾಲರ್ಗಳಗೆ ನ್ೇಡಲಾಗಿದೆ.
ಜ್ರ್ಾೆಂಗ, ಜ್ನಮಸಾಳ, ಧಮಷ, ಜಾತ್ತ ಅರ್ಥವಾ ಲಿೆಂಗವನುನ ಲಕಿೆಸದೆ ಎಲಾೊ ರ್ಾಗರಿಕರಿಗೆ ಮ ಲಭ ತ್ ಹಕುೆಗಳು ಸಾವಷತ್ತರಕವಾಗಿ
ಅನವಯಿಸುತ್ಿವ. ಭಾರತ್ತೇರ್ ದೆಂಡ ಸೆಂಹಿತೆ ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಕ್ಾನ ನುಗಳು ಈ ಹಕುೆಗಳ ಉಲೊೆಂಘ್ನಗೆ ಶಿಕ್ಷೆರ್ನುನ ಸ ಚಿಸುತ್ಿವ,
ಇದು ರ್ಾಯಯಾೆಂಗದ ವಿವೇಚನಗೆ ಒಳಪ್ಟಿಿರುತ್ಿದೆ.
ಮ ಲಭ ತ್ ಕತ್ಷವಯಗಳು: ಮ ಲಭ ತ್ ಕತ್ಷವಯ ಗಳನುನ ರ್ಾವು ಭಾರತ್ಸೆಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಸ ೇವಿರ್ತ್ (ರಷ್ಾಯ ) ಸೆಂವಿಧಾನದ್ಧೆಂದ
ಎರವಲು ಪ್ಡೆದ್ಧದೆಾೇ ವ. 1976ರ 42ನೇ ತ್ತದುಾ ಪ್ಡಿರ್ಮ ಲಕ ಭಾರತ್ ಸೆಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಮ ಲಭ ತ್ ಕತ್ಷವಯ ಗಳ ಪ್ಟಿಿ
ರ್ನುನ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತ್ು. ಭಾರತ್ಸೆಂವಿಧಾನದಲಿೊ 4-ಎ ಭಾಗದಲಿೊನ 51(ಎ) ವಿಧರ್ಡಿರ್ಲಿೊ ಹನ ನೆಂದುಮ ಲಭ ತ್
ಕತ್ಷವಯ ಗಳನುನ ಕ್ಾಣಬಹುದು.
ಮ ಲಭ ತ್ ಕತ್ಷವಯಗಳು ರ್ಾಯರ್ರಕ್ಷಿತ್ವಲೊ.. ಮ ಲಭ ತ್ ಹಕುೆಗಳು ಕ್ಕೇಳುವೆಂತೆ ಕತ್ಷವಯಗಳನುನ ಪ್ಾಲಿಸುವುದು
ಪ್ರತ್ತಯಬಾ ಪ್ೌರನ ಆದಯ ಕತ್ಷವಯವಾಗಿದೆ.
ಸಾವಷಭೌಮತ್ವ: ಸಾವಷಭೌಮತ್ವ ವೆಂದರ, ಒೆಂದು ಭೌಗೆ ೇಳಕ ಪ್ರದೆೇಶದ ಮೆೇಲ ಪ್ರಮ, ಸವತ್ೆಂತ್ರ ಅಧಕ್ಾರವನುನ
ಹ ೆಂದ್ಧರುವ ಸಾಮರ್ಥಯಷ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಭ ಪ್ರದೆೇಶ. ಈ ಲಕ್ಷಣವನುನ ಆಳುವ ಹಾಗು ಕ್ಾನ ನನುನ ರ ಪಿಸುವ ಅಧಕ್ಾರದಲಿೊ
ಕ್ಾಣಬಹುದು, ಇದು ಒೆಂದು ರಾಜ್ಕಿೇರ್ ಆಧಾರದ ಮೆೇಲ ಅವಲೆಂಬಿತ್ವಾಗಿರುವುದರಿೆಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಷಿ ಯಾವುದೆೇ ಕ್ಾನ ನು
ವಿವರಣೆ ಒದಗಿಸಲಾಗುವುದ್ಧಲೊ
ಸಾವಷಭೌಮತ್ವದ ಒೆಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅೆಂಶವೆಂದರ ಅದರ ನ್ರೆಂಕುಶತ್ವ ದ ಮಟಿ. ಒೆಂದು ಪ್ರಮಾಧಕ್ಾರವು, ಎಲೊವನುನ
ನ್ರ್ೆಂತ್ತರಸುವ ಹಾಗು ತ್ನನ ಆಡಳತ್ ಪ್ರದೆೇಶದಲಿೊ ಪ್ರತ್ತ ಚಟುವಟಿಕ್ಕಗೆ ಇರುವ ಅಪ್ರಿಮಿತ್ ಹಕಿೆನ್ೆಂದಾಗಿ ನ್ರೆಂಕುಶ
ಸಾವಷಭೌಮತ್ವವನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರುತ್ಿದೆ.

ಸಮಾಜ್ವಾದ: ಸಮಾಜ್ವಾದವು ಒೆಂದು ರಾಜ್ಕಿೇರ್ ಸ್ತದಾಿೆಂತ್. ಜ್ನರ ಹಿತ್ಕ್ಾೆಗಿ ಕ್ಾಮಿಷಕರೇ ಉತ್ಾಾದನ ಮತ್ುಿ ವಿತ್ರಣೆರ್ನುನ
ಮಾಡುವ ವಯವಸಾ. ಸಮಾಜ್ವಾದದ ಮ ಲ ಉದೆಾೇಶ ಸಮಾನ ಸಮಾಜ್ದ ನ್ಮಾಷಣ. ಜ್ಮಷನ್ರ್ ಕ್ಾಲ್ಷ ಮಾಕ್ಡಸಷ
ಸಮಾಜ್ವಾದದ ಒಬಾ ಮುಖಯ ಪ್ರತ್ತಪ್ಾದಕರಗಿದಾರು.
ಸಮಾಜ್ವಾದವನುನ ಜ್ನರ ನ್ರ್ೆಂತ್ರಣದಲಿೊ ಶಕಿಿ ಮತ್ುಿ ಉತ್ಾಾದರ್ಾ ಸಾಧನಗಳನುನ ಬಳಸುವ ವಯವಸಾಯಾಗಿ
ಸೆಂಕ್ಷೆೇಪಿಸಬಹುದು. ಅದು ಬೆಂಡವಾಳಶಾಹಿರ್ನುನ ತ್ತರಸೆರಿಸುತ್ಿದೆ. ವಯವಸಾರ್ಲಿೊ ವಯಕಿಿತ್ವವಲೊ, ಸಮಾಜ್ದ ತ್ತಳುವಳಕ್ಕ
ಮುನನಲಗೆ ಬರುತ್ಿದೆ. ಇದು ಕಮುಯನ್ಸ್ಿ ವಯವಸಾರ್ನುನ ನಲವನುನ ಸ್ತದಿಪ್ಡಿಸುವ ಒೆಂದು ಸ್ತದಾಿೆಂತ್ವಾಗಿ ಸೆಂಕ್ಷೆೇಪಿಸುತ್ಿದೆ.
ಸಮಾಜ್ವಾದದಲಿೊ ಹಲವಾರು ಪ್ೆಂರ್ಥಗಳರುವುದು. ರಾಜ್ಯವಾದ್ಧೇ ಹಾಗ ಅರಾಜ್ಯವಾದ್ಧೇ ಸಮಾಜ್ವಾದಗಳು ಇವುಗಳಲಿೊ
ಮುಖಯವಾದವುಗಳು. ಸ ೇವಿಯೆಟ್ ರ್ ನ್ರ್ನನಲಿೊ ಪ್ರತ್ತಸಾಿಪಿತ್ವಾಗಿದಾ ರಾಜ್ಯವಾದ್ಧೇ ಸಮಾಜ್ವಾದದ ಉದಾಹರಣೆ.
ಸಾೇನನಲಿೊ ೧೯೩೬ಅಲಿೊ ಪ್ರತ್ತಸಾಿಪಿರ್ಥವಾಗಿದಾ ಅರಾಜ್ಯವಾದ್ಧೇ ಕ್ಾಯಟಲ ೇನ್ರ್ ಅರಾಜ್ಯವಾದ್ಧೇ ಸಮಾಜ್ವಾದದ ಉದಾಹರಣೆ.
ಜಾತ್ಯತ್ತೇತ್ತೆ: "ಸಕುಯಲರ್"(ಜಾತ್ಯತ್ತೇತ್ತೆ) ಎೆಂಬ ಪ್ದವು ಧಮಷದ್ಧೆಂದ "ಪ್ರತೆಯೇಕ" ಅರ್ಥವಾ ಯಾವುದೆೇ ಧಾಮಿಷಕ ಆಧಾರವನುನ
ಹ ೆಂದ್ಧಲೊ ಎೆಂದರ್ಥಷ. ಜಾತ್ಯತ್ತೇತ್ ವಯಕಿಿ ಎೆಂದರ ಯಾವುದೆೇ ಧಮಷಕ್ಕೆ ತ್ನನ ನೈತ್ತಕ ಮೌಲಯಗಳನುನ ನ್ೇಡದವನು. ಅವರ
ಮೌಲಯಗಳು ಅವರ ತ್ಕಷಬದಿ ಮತ್ುಿ ವೈಜ್ಞಾನ್ಕ ಚಿೆಂತ್ನರ್ ಉತ್ಾನನವಾಗಿದೆ.
‘ಸಕುಯಲರಿಸೆಂ’ ವೈದ್ಧಕ ಪ್ರಿಕಲಾನರ್ ‘ಧಮಷ ನ್ರಪ್ೇಕ್ಷತ್ಾ’ ಅೆಂದರ ಧಮಷದ ಬಗೆ್ ರಾಜ್ಯದ ಅಸಡೆ್ಗೆ ಹ ೇಲುತ್ಿದೆ.
ಜಾತ್ಯತ್ತೇತ್ತೆ ಎೆಂದರ ಜೇವನದ ರಾಜ್ಕಿೇರ್, ಆರ್ಥಷಕ, ಸಾಮಾಜಕ ಮತ್ುಿ ಸಾೆಂಸೆ ತ್ತಕ ಅೆಂಶಗಳೆಂದ ಧಮಷವನುನ ಪ್ರತೆಯೇಕಿಸುವುದು,
ಧಮಷವನುನ ಸೆಂಪ್ರಣಷವಾಗಿ ವೈರ್ಕಿಿಕ ವಿಷರ್ವೆಂದು ಪ್ರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದು ಧಮಷದ್ಧೆಂದ ರಾಜ್ಯದ ವಿಘ್ಟನ ಮತ್ುಿ ಎಲಾೊ
ಧಮಷಗಳಗೆ ಸೆಂಪ್ರಣಷ ಸಾವತ್ೆಂತ್ರಯ ಮತ್ುಿ ಎಲಾೊ ಧಮಷಗಳ ಸಹಿಷುಣತೆಗೆ ಒತ್ುಿ ನ್ೇಡಿತ್ು.ಇದು ಎಲಾೊ ಧಮಷಗಳ
ಅನುಯಾಯಿಗಳಗೆ ಸಮಾನ ಅವಕ್ಾಶಗಳನುನ ನ್ೇಡುತ್ಿದೆ ಮತ್ುಿ ಧಮಷದ ಆಧಾರದ ಮೆೇಲ ಯಾವುದೆೇ ತ್ಾರತ್ಮಯ ಮತ್ುಿ
ಪ್ಕ್ಷಪ್ಾತ್ಮಾಡುವುದ್ಧಲ್ಲ.
ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ: ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಎೆಂದರ ಯಾವುದೆೇ ವಗಷ, ಗುೆಂಪ್ು ಅರ್ಥವಾ ವಯಕಿಿರ್ ಅಧೇನದಲಿೊಲೊದೆ ಜ್ನತೆರ್
ಅಧೇನದಲಿೊರುವ ಸಕ್ಾಷರ (ಡೆಮಾಕರಸ್ತ). ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಎೆಂಬ ಪ್ದವನುನ ಹಲವಾರು ಅರ್ಥಷಗಳಲಿೊ ಬಳಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಹಾಗ
ಪ್ರಜಾ ಪ್ರಭುತ್ವವನುನ ಅಬರಹಾೆಂ ಲಿೆಂಕನ್ ರವರು ಹೇಳರುವೆಂತೆ ಪ್ರಜಗಳೆಂದ ಪ್ರಜಗಳಗ್ಾಗಿ ಪ್ರಜಗಳಗೆ ೇಸೆರ ರಚಿತ್ವಾಗಿರುವ
ಸರಕ್ಾರವೇ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ.ಪ್ುರಾತ್ನ ಕ್ಾಲದಲಿೊ ಗಿರೇಕ್ಡ ನಗರ ರಾಜ್ಯವಾದ ಆತೆನ್ಸನಲಿೊ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ
ಅಸ್ತಿತ್ವದಲಿೊತ್ುಿ. ಅಲೊದೆ, ಪ್ಾರಚಿೇನ ಭಾರತ್ದಲಿೊದಾ ಗಣರಾಜ್ಯಗಳ ಬಗೆ್ ಸಾಕಷುಿ ಸೆಂಶ ೇಧನಯಾಗಿದೆ. ಇತ್ರ ಕ್ಕಲವು
ದೆೇಶಗಳಲ ೊ ಇೆಂರ್ಥ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವಿದುಾದನುನ ಕ್ಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲಿೊ ಮುಖಯವಾಗಿ ಎರಡು ಬಗೆಗಳವ. 1. ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಅರ್ಥವಾ ನೇರ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ 2. ಪ್ಾರತ್ತನ್ಧಕ ಅರ್ಥವಾ ಪ್ರ ೇಕ್ಷ
ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ.
ಗಣರಾಜ್ಯ: ಗಣರಾಜ್ಯವು ಯಾವುದೆೇ ದೆೇಶದಲಿೊ ಪ್ರಜಗಳನುನ ಆಳುವ ಸರಕ್ಾರವನುನ ನ್ಧಷರಿಸುವ ಶಕಿಿ ಅೆಂತ್ತಮವಾಗಿ ಅದೆೇ
ಪ್ರಜಗಳ ಕ್ಕೈರ್ಲಿೊ ಇರುವೆಂತ್ಹ ಸರಕ್ಾರದ ವಿಧ. ಗಣರಾಜ್ಯಗಳ ಸರಕ್ಾರಗಳ ಹಲವು ವಿಧದವುಗಳ್ಾಗಿರಬಹುದು. ಒೆಂದು
ಜ್ನಸಮ ಹದ (ಚುರ್ಾರ್ಕ ಸಮುದಾರ್) ವಶದಲಿೊ ಪ್ರಮಾಧಕ್ಾರವಿರುವ, ಅವರಿೆಂದ ಚುರ್ಾಯಿತ್ರಾಗಿ ಮತ್ುಿ ಅವರಿಗೆ
ತ್ಾತ್ತಿವಕವಾಗಿಯಾದರ ಜ್ವಾಬಾಾರರಾಗಿರುವೆಂರ್ಥ ಪ್ರತ್ತನ್ಧಗಳು ಆ ಪ್ರಮಾಧಕ್ಾರವನುನ ಚಲಾಯಿಸುತ್ತಿರುವ, ಒೆಂದು ರಾಷರ;
ಅೆಂರ್ಥ ರಾಷ್ಿರದ ಸಕ್ಾಷರ (ರಿಪ್ಬಿೊಕ್ಡ).

ಸಮ ಹದ್ಧೆಂದ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿ ಅರ್ಥವಾಾ ಪ್ರ ೇಕ್ಷವಾಗಿ ಅಧಕ್ಾರ ಪ್ಡೆದು, ಜ್ನತೆರ್ ಇಚಛಗನುಗುಣವಾಗಿ, ನ್ರ್ಮಿತ್ ಅವಧರ್ಲಿೊ
ಮಾತ್ರ ಆ ಅಧಕ್ಾರವನುನ ಚಲಾಯಿಸುವ ಸಕ್ಾಷರ ಪ್ದಿತ್ತಯೆೇ ಗಣರಾಜ್ಯವೆಂದು ಮಾಯಡಿಸನ್ ಹೇಳದಾಾನ. ಇೆಂರ್ಥ ವಯವಸಾರ್ಲಿೊ
ಅಧಕ್ಾರವನುನ ಹಲವೇ ಜ್ನರಿೆಂದ ಪ್ಡೆರ್ದೆ ಇಡಿೇ ಜ್ನತೆಯಿೆಂದ ಪ್ಡೆರ್ುವುದು ಬಹು ಮುಖಯವಾದ ಅೆಂಶ. ಈ ಅರ್ಥಷದಲಿೊ
ಗಣರಾಜ್ಯವೆಂದರ ಇೆಂದ್ಧನ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಪ್ದಿತ್ತ. ಅಮೆರಿಕದಲಿೊ ಗಣರಾಜ್ಯ ಸಾಾಪ್ನಯಾದೆಂದ್ಧನ್ೆಂದ ಜ್ಗತ್ತಿನ ಅನೇಕ
ರಾಷರಗಳು ಗಣರಾಜ್ಯಗಳ್ಾಗಿವ. ಸವತ್ೆಂತ್ರಭಾರತ್ವರ ತ್ನನ ಸೆಂವಿಧಾನದಲಿೊ ಭಾರತ್ವನುನ ಸವಷತ್ೆಂತ್ರ ಸವತ್ೆಂತ್ರ ಗಣರಾಜ್ಯವೆಂದು
ಸಾರಿದೆ.
ಪ್ೌರತ್ವ: ಪ್ೌರನೆಂದರ ಪ್ೌರತ್ವ (ದೆೇಶ ಅರ್ಥವಾ ನಗರದೆಂತ್ಹ ಒೆಂದು ರಾಜ್ಕಿೇರ್ ಸಮುದಾರ್ದಲಿೊ ಸದಸಯತ್ವ) ಹ ೆಂದ್ಧರುವ
ಒಬಾ ವಯಕಿಿ. ಪ್ೌರತ್ವ ಅರ್ಥವ ರ್ಾಗರಿಕತ್ವವೆಂದರ ಒೆಂದು ಪ್ದಿತ್ತ ಅರ್ಥವಾ ಕ್ಾನ ನ್ನ ಅಡಿರ್ಲಿೊ ಮಾನಯತೆ ವಯಕಿಿರ್ ಸ್ತಾತ್ತಗೆ
ಸದಸಯತ್ವ ಕ್ಕ ಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಒೆಂದು ವಯಕಿಿರ್ು ಅನೇಕ ರ್ಾಗರಿೇಕತ್ವಗಳನುನ ಹ ೆಂದ್ಧರಬಹುದು ಮತ್ುಿ ಯಾವುದೆೇ ರಾಜ್ಯದ
ಪ್ೌರತ್ವ ಹ ೆಂದ್ಧಲೊದ ಒಬಾ ವಯಕಿಿರ್ು 'ಸ್ತಾತ್ತಯಿಲೊದ'ವ ಎೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಮುಖಯವಾಗಿ ಅೆಂತ್ರರಾಷ್ಟ್ರೇರ್
ಕ್ಾನ ನ್ನಲಿೊ - ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ತೆ ಸಾಮಾನಯವಾಗಿ ಇೆಂಗಿೊೇಷ್ಟ್ನಲಿೊ 'ಪ್ೌರತ್ವ' ಸಮಾರ್ಾರ್ಥಷಕ ಪ್ದವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಈ
ಶಬಿವನುನ ರಾಷರವರೆಂದರ (ದೆ ಡ್ ಜ್ರ್ಾೆಂಗಿೇರ್ ಗುೆಂಪ್ು) ವಯಕಿಿರ್ ಸದಸಯತ್ವ ಸ ಚಿಸುವೆಂತೆ ಕ್ಕಲವು ದೆೇಶಗಳಲಿೊ
ಅಥೈಷಸಲಾಗುತ್ಿದೆ.
ಭಾರತ್ದ ಪ್ೌರತ್ವ ಪ್ಡೆರ್ುವುದು ಹೇಗೆ?
ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಜ್ನ್ಸ್ತದಾರ, ಪ್ರೇಷಕರು ಭಾರತ್ದ ಪ್ರಜಗಳ್ಾಗಿದಾರ, ಪ್ರವಷಜ್ರು ಭಾರತ್ತೇರ್ರಾಗಿದಾರ, ಭಾರತ್ತೇರ್ ಪ್ರಜರ್ನುನ
ವಿವಾಹವಾಗುವ ಮ ಲಕ,ಕನ್ಷಠ 12 ವಷಷ ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಕ್ಾನ ನುಬದಿವಾಗಿ ನಲಸುವ ಮ ಲಕ ಭಾರತ್ದ ಪ್ೌರತ್ವ
ಪ್ಡೆರ್ಬಹುದು
ಹೇಬಿರ್ಸ್ ಕ್ಾಪ್ಷಸ್ ದಾವ: ಇದು ಒೆಂದು ರಿಟ್ ಅಜಷ ಅರ್ಥವಾ ಕ್ಾನ ನು ಪ್ರಕಿರಯೆಯಾಗಿದುಾ. ಇದರಿೆಂದ ವಯಕಿಿಯಬಾನು
ಅರ್ಾಯರ್ಕ್ಕೆ ಅರ್ಥವಾ ಇನ ನಬಾ ವಯಕಿಿಗೆ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಅರ್ಾಯರ್ವನುನ ತ್ಡೆರ್ಲು ಅರ್ಥವಾ ಅದರಿೆಂದ ಹ ರಬರಲು ಇದನುನ
ಬಳಸ್ತಕ್ಕ ಳೆಬಹುದಾಗಿದೆ. ರ್ಾಯರ್ ವಯವಸಾಯಿೆಂದ ಅರ್ಥವಾ ವಯಕಿಿಗಳೆಂದ ಕಷಿಕಿೆೇಡಾಗುವುದನುನ ಈ ಹೇಬಿರ್ಸ್ ಕ್ಾಪ್ಷಸ್
ದಾವರ್ು ತ್ಪಿಾಸುತ್ಿದೆ. ಮ ಲದಲಿೊ ಇದು ಇೆಂಗಿೊಷ್ ಕ್ಾನ ನ್ನ ಒೆಂದು ಸೌಲಭಯವಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಕ್ಾನ ನು ಕರಮಗಳೆಂದ
ವಯಕಿಿಗತ್ ಮೌಲಯಗಳನುನ ರಕ್ಷಿಸುವ ಉದೆಾೇಶದ್ಧೆಂದ ಹೇಬಿರ್ಸ್ ಕ್ಾಪ್ಷಸ್ ದಾವರ್ು ಐತ್ತಹಾಸ್ತಕವಾಗಿ ಬಹುಮುಖಯವಾದ
ಕ್ಾನ ರ್ಾತ್ಮಕ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಒಬಾನನುನ ಬೆಂಧನದಲಿೊಟಿಿರುವುದು ರ್ಾಯರ್ ವಿಹಿತ್ವರ ಅಲೊವರ ಎೆಂಬುದನುನ ವಿಚಾರಣೆ
ಮಾಡುವುದಕ್ಾೆಗಿ ರ್ಾಯಯಾಧಪ್ತ್ತರ್ ಮುೆಂದೆ ವಯಕಿಿರ್ನುನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾಿಗಿ ಹಾಜ್ರು ಮಾಡಬೇಕ್ಕೆಂದು ಕ್ಕ ಟಿ ಆಜ್ಞೆ.
ರಿಟ್ ಅಜಷ: ಯಾರೇ ಒಬಾ ವಯಕಿಿ ತ್ನನ ಮ ಲಭ ತ್ ಹಕುೆಗಳಗೆ ಅರ್ಥವಾ ತ್ನನ ಕ್ಾನ ನುದತ್ಿ ಹಕುೆಗಳಗೆ
ಲ ೇಪ್ವಾಗಿದೆಯೆೆಂದು ರಿಟ್ ಅಜಷರ್ನುನ ಹಾಕಬಹುದು. ಪ್ರಶಿನತ್ ಆಜ್ಞೆಯಿೆಂದ ತ್ನಗೆ ವೈರ್ಕಿಿಕವಾಗಿ ಯಾವ ಹಾನ್ ಇಲೊವೇ
ನಷಿ ಆಗಿರದ್ಧದಾರ. ಆಗ ಆ ವಯಕಿಿ ರಿಟ್ ಅಜಷರ್ನುನ ಹಾಕುವೆಂತ್ತಲೊ. ಇದಕ್ಕೆ ಇೆಂಗಿೊಷನಲಿೊ ಲ ೇಕಸ್ ಸಾಿೆಂಡಿ (Locus
standi) ಅೆಂದರ “ಪ್ರಶಿನಸುವ ಸಾಾನ’ ಅಥಾಷತ್ “ಪ್ರಶಿನಸುವ ಅಧಕ್ಾರ’ ಎನುನತ್ಾಿರ. ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಹಿತ್ಾಸಕಿಿ ರಿಟ್ ಅಜಷಗಳಗೆ
ಈ ನ್ರ್ಮದ್ಧೆಂದ ವಿರ್ಾಯಿತ್ತ ಇದೆ.
ತ್ನನ ಪ್ರಜಗಳ ಮ ಲಭ ತ್ ಹಕಿೆನ ಉಲೊೆಂಘ್ನರ್ ವಿರುದಿ ರಕ್ಷಣೆ ನ್ೇಡುವ ಸೆಂವಿಧಾನದ ಈ ಅನುಚಛೇ ದವನುನ (32ನೇ
ಅನುಚಛೇ ದ) ಡಾ. ಅೆಂಬೇಡೆರ್ ಅವರು ’ಸೆಂವಿಧಾನದ ಆತ್ಮ’ ಎೆಂದು ಕರದ್ಧದಾಾರ. ಸೆಂವಿಧಾನದ ಈ ಅನುಚಛೇದದ ಮ ಲಕ

ಸವರೇಷಚಚ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ಕ್ಕೆ ಮ ಲಭ ತ್ ಹಕುೆಗಳ ಸೆಂರಕ್ಷಣೆರ್ ಜ್ವಾಬಾಾರಿರ್ನುನ ನ್ೇಡಿದೆ ಮತ್ುಿ ಇೆಂರ್ಥ ಸೆಂರಕ್ಷಣೆಗೆ

ಅಗತ್ಯವಾದ ಅತ್ಯೆಂ ತ್ ವಾಯಪ್ಕ ಅಧಕ್ಾರಗಳನುನ ಸಹ ಸವರೇಷಚಚ ರ್ಾಯ ಯಾಲರ್ಕ್ಕೆ ಸೆಂವಿಧಾನ ನ್ೇಡಿದೆ.
ಕ್ಕ ವೇ-ವಾರಾೆಂಟೆ : ‘ಕ್ಕ ವೇ-ವಾರೆಂಟೆ ’ದ ರಿಟ್ನ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥಷವೆಂದರ ‘ಯಾವ ಅಧಕ್ಾರ ಅರ್ಥವಾ ವಾರೆಂಟ್ನ್ೆಂದ.’ ಒಬಾ
ವಯಕಿಿಯಿೆಂದ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಕಚೇರಿರ್ನುನ ಅಕರಮವಾಗಿ ಕಬಳಸುವುದನುನ ತ್ಡೆರ್ಲು ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಅರ್ಥವಾ ಹೈಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ಈ
ರಿಟ್ ಅನುನ ಹ ರಡಿಸುತ್ಿದೆ. ಈ ರಿಟ್ ಮ ಲಕ, ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಕಚೇರಿಗೆ ವಯಕಿಿರ್ ಹಕುೆಗಳ ಕ್ಾನ ನುಬದಿತೆರ್ನುನ
ರ್ಾಯಯಾಲರ್ವು ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ಿದೆ

ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಕ್ಕ ವೇ-ವಾರೆಂಟೆ ಬಗೆ್ ಸೆಂಗತ್ತಗಳು:
 ಕ್ಾನ ನು ಅರ್ಥವಾ ಸೆಂವಿಧಾನದ ಮ ಲಕ ರಚಿಸಲಾದ ಶಾಶವತ್ ಪ್ಾತ್ರದ ಸಬಾಸಿೆಂಟಿವ್ ಸಾವಷಜ್ನ್ಕ ಕಚೇರಿರ್ು
ಒಳಗೆ ೆಂಡಿರುವಾಗ ಮಾತ್ರ ಕ್ಕ ವೇ-ವಾರೆಂಟೆ ಹ ರಡಿಸಬಹುದು
 ಖಾಸಗಿ ಅರ್ಥವಾ ಸಚಿವರ ಕಚೇರಿರ್ ವಿರುದಿ ಇದನುನ ನ್ೇಡಲಾಗುವುದ್ಧಲೊ
ನ್ಷ್ಮೇಧ: ‘ನ್ಷ್ಮೇಧ’ದ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥಷವು ‘ನ್ಷ್ಮೇಧಸುವುದು.’ ಉನನತ್ ಸಾಾನದಲಿೊರುವ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ವು ತ್ನನ ಅಧಕ್ಾರ
ವಾಯಪಿಿರ್ನುನ ಮಿೇರದೆಂತೆ ಅರ್ಥವಾ ಅದು ಹ ೆಂದ್ಧರದ ರ್ಾಯರ್ವಾಯಪಿಿರ್ನುನ ಕಿತ್ುಿಕ್ಕ ಳೆದೆಂತೆ ತ್ಡೆರ್ಲು ಕ್ಕಳಮಟಿದ
ರ್ಾಯಯಾಲರ್ದ ವಿರುದಿ ನ್ಷ್ಮೇಧದ ರಿಟ್ ಅನುನ ಹ ರಡಿಸುತ್ಿದೆ. ಇದು ನ್ಷ್ಟ್ೆುರ್ತೆರ್ನುನ ನ್ದೆೇಷಶಿಸುತ್ಿದೆ.
ಭಾರತ್ದಲಿೊ ನ್ಷ್ಮೇಧದ ಬಗೆ್ ಸೆಂಗತ್ತಗಳು:
 ನ್ಷ್ಮೇಧದ ರಿಟ್ ಅನುನ ರ್ಾಯಯಾೆಂಗ ಮತ್ುಿ ಅರ-ರ್ಾಯಯಾೆಂಗ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳ ವಿರುದಿ ಮಾತ್ರ ನ್ೇಡಬಹುದು.
 ಆಡಳತ್ಾತ್ಮಕ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳು, ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ಸೆಂಸಾಗಳು ಮತ್ುಿ ಖಾಸಗಿ ವಯಕಿಿಗಳು ಅರ್ಥವಾ ಸೆಂಸಾಗಳ ವಿರುದಿ ಇದನುನ
ನ್ೇಡಲಾಗುವುದ್ಧಲೊ.
ಸಟಿಷಯರಾರಿ: 'ಸಟಿಷಯರಾರಿ'ರ್ ರಿಟ್ನ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥಷವೆಂದರ 'ಪ್ರಮಾಣಿೇಕರಿಸುವುದು' ಅರ್ಥವಾ 'ತ್ತಳವಳಕ್ಕ ನ್ೇಡುವುದು.' ಈ
ರಿಟ್ ಅನುನ ಅಧಕ್ಾರದಲಿೊರುವ ಉನನತ್ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ವು ಕ್ಕಳ ರ್ಾಯಯಾಲರ್ ಅರ್ಥವಾ ರ್ಾಯಯಾಧಕರಣಕ್ಕೆ ಹ ರಡಿಸುತ್ಿದೆ
ಮತ್ುಿ ಅವರಲಿೊ ಬಾಕಿ ಇರುವ ಪ್ರಕರಣವನುನ ವಗ್ಾಷಯಿಸಲು ಆದೆೇಶಿಸುತ್ಿದೆ. ಸವತ್ಃ ಅರ್ಥವಾ ಒೆಂದು ಪ್ರಕರಣದಲಿೊ ಅವರ
ಆದೆೇಶವನುನ ರದುಾಗೆ ಳಸ್ತ. ಹಚುಚವರಿ ಅಧಕ್ಾರ ವಾಯಪಿಿ ಅರ್ಥವಾ ರ್ಾಯರ್ವಾಯಪಿಿರ್ ಕ್ಕ ರತೆ ಅರ್ಥವಾ ಕ್ಾನ ನ್ನ ದೆ ೇಷದ
ಆಧಾರದ ಮೆೇಲ ಇದನುನ ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ಿದೆ. ಇದು ರ್ಾಯಯಾೆಂಗದಲಿೊನ ತ್ಪ್ುಾಗಳನುನ ತ್ಡೆರ್ುವುದಲೊದೆ, ಅದನುನ
ನ್ವಾರಿಸುತ್ಿದೆ.
ಭಾರತ್ದಲಿೊ ಸಟಿಷಯರಾರಿ ಬಗೆ್ ಸೆಂಗತ್ತಗಳು:
 1991 ರ ಪ್ರವಷ: ಸಟಿಷಯರಾರಿರ್ ರಿಟ್ ಅನುನ ರ್ಾಯಯಾೆಂಗ ಮತ್ುಿ ಅರ-ರ್ಾಯಯಾೆಂಗ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳ ವಿರುದಿ ಮಾತ್ರ
ನ್ೇಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ುಿ ಮತ್ುಿ ಆಡಳತ್ಾತ್ಮಕ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳ ವಿರುದಿ ಅಲೊ
 1991 ರ ನೆಂತ್ರ: ವಯಕಿಿಗಳ ಹಕುೆಗಳ ಮೆೇಲ ಪ್ರಿಣಾಮ ಬಿೇರುವ ಆಡಳತ್ಾತ್ಮಕ ಅಧಕ್ಾರಿಗಳ ವಿರುದಿವರ
ಪ್ರಮಾಣಪ್ತ್ರವನುನ ನ್ೇಡಬಹುದು ಎೆಂದು ಸುಪಿರೇೆಂ ಕ್ಕ ೇಟ್ಷ ತ್ತೇಪ್ುಷ ನ್ೇಡಿತ್ು.
 ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ಸೆಂಸಾಗಳು ಮತ್ುಿ ಖಾಸಗಿ ವಯಕಿಿಗಳು ಅರ್ಥವಾ ಸೆಂಸಾಗಳ ವಿರುದಿ ಇದನುನ ನ್ೇಡಲಾಗುವುದ್ಧಲೊ.


Nov Kannada - 2021

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Nov Kannada - 2021

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nov Kannada - 2021

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

!

# 18, 2ND FLOOR, NEAR BELLARY

211, 5th Main Rd, Hampi Nagar,

PH- 9886151564/ 9886777417/

Bangalore school of civil services and NammaKPSC product

NammaKPSCಯು ಸ.ಾ;(ೕ %ೌಕ(=ಾ>

ನಮ| ತಂಡ }ಚು•CDರುವ .ಾರಣ ಆ €•‚ನ[I ತ@ಾ( ನBಸಲು ಈ qಾಸ

¦ಾ .ಅಜು;§ ¨ೂೕಪಣ© ಪ(ೕdಗNO „vಣ ಪBಯಲು ಅಶಕD†ೂೕ ಅಂತಹ ಸzˆ;ಗಳನುi

gಾವ;ಜ€ಕ ಸಂಬಂಧ ಅr.ಾ( ನಮ| SಾಲUಾಣವf ಒದ>ಸುವ ಇತ† +ೕsಗಳು:

ಆದಶ; .ಎ§ • qಾŽC monthly: ಪ#ಚ[ತ \ದLqಾನಗಳ qಾಸ ಪC#b

All rights reserved.

No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, distributed,

This document is for personal non-commercial use only

For permission requests, mail us at nammakpsc@gmail.com

ಸುದ್ಧಿ ಸಿಂಚನ.................................................. 3 ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜ್ಪ್ೇಯಿ ಪ್ಾರಣಿ ಸೆಂಗರಹಾಲರ್ ......... 45

'ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲ' ........................................ 17 'ವಿೇರ್ಷ ಅಭಿಯಾನ' ......................................... 49

ರಾಜ್ಯ ಸುದ್ಧಿಗಳು ರಕಿಹಿೇನತೆ ................................................... 50

2020-21ನೇ ಸಾಲಿನ ರಾಜ ಯೇತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ............... 21 ಫ್ುುಟ್ಸ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ.............................................. 51

ಹಸ್ತರು ಪ್ಟಾಕಿ ............................................... 23 ರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಸುದ್ಧಿಗಳು

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 1

ಭೌಗೆ ೇಳಕ ಮತ್ುಿ ಪ್ರಿಸರ ಸುದ್ಧಿಗಳು ಎಕ್ಡಸ ಶಕಿಿ .................................................. 105

ಕತ್ಾಷರ್ಪ್ುರ ಕ್ಾರಿಡಾರ್ ..................................... 79 ಜಾಗತ್ತಕ ವಿದುಯತ್ ಗಿರಡ್ ಯೇಜ್ನ ........................ 107

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 2

ಮಹ ೇತ್ಸವದ ಅೆಂಗವಾಗಿ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ.

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 3

ಓಬವವ ಜ್ರ್ೆಂತ್ತ ಆಚರಣೆಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರಕ್ಾರ ಆದೆೇಶ ಮಾಡಿದೆ.

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 4

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 5

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 6

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 7

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 8

ಮಾತ್ರ್ಾಡಿದ ಬಿಲಾಷ, ಶಾಸಕ್ಾೆಂಗ ಸೆಂಸಾಗಳಲಿೊ ಸಭೆಗಳ ಸೆಂಖೆಯರ್ಲಿೊ ಇಳಮುಖವಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಮತ್ುಿ ಕ್ಾನ ನು

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 9

 ತ್ತರುಪ್ತ್ತರ್ ರಾಮಚೆಂದಾರಪ್ುರೆಂನಲಿೊ ಆೆಂಧರಪ್ರದೆೇಶ ರಾಜ್ಯದ ಅತ್ತ ದೆ ಡ್ ಹಾಗ ಅತ್ತ ಹಳೆರ್ ಜ್ಲಾಶರ್ಗಳಲಿೊ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 10

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 11

 ಗೆ ೇವಾದಲಿೊ ನಡೆರ್ಲಿರುವ 52 ನೇ ಭಾರತ್ತೇರ್ ಅೆಂತ್ಾರಾಷ್ಟ್ರೇರ್ ಚಲನಚಿತೆ ರೇತ್ಸವಕ್ಾೆಗಿ ಭಾರತ್ತೇರ್

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 12

ಮರುಚುರ್ಾವಣೆರ್ಲಿೊ ಭಾರತ್ ಜ್ರ್ಗಳಸ್ತದೆ.

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 13

ಈ ಮಾಹಿತ್ತ monthly ಮಾಸ ಪ್ತ್ತರಕ್ಕರ್ನುನ www.nammakpsc.com ಇೆಂದ ಡೌನ ೊೇಡ್

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 14

ನ ೇಟು ಅಮಾನ್ಯೇಕರಣಕ್ಕೆ 5 ವಷಷ

ಬೆಂದ್ಧದೆ. ಭಾರತ್ತೇರ್ ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ವರದ್ಧ ಪ್ರಕ್ಾರ 2021ರ ಅಕ್ಕ ಿೇಬರ್

ಭಾರತ್ತೇರ್ ರಿಸವ್ಷ ಬಾಯೆಂಕ್ಡ ವರದ್ಧರ್ಲಿೊ ಏನ್ದೆ ?

 ವರದ್ಧ ಪ್ರಕ್ಾರ, 2020ರಲಿೊ ಭಾರತ್ವು 25.5 ಬಿಲಿರ್ನ್ ಮೊತ್ಿದ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 15

 ಡಿಮಾನ್ಟೆೈಸೇಷನ್ ಅರ್ಥವಾ ಅಪ್ನಗದ್ಧೇಕರಣ ಎನುನವುದು ಕರನ್ಸರ್ ಕ್ಾನ ನು ಮಾನಯತೆರ್ನುನ ರದುಾಗೆ ಳಸುವ

 ಅಪ್ನಗದ್ಧೇಕರಣದ ಮುಖಯ ಪ್ರಯೇಜ್ನವೆಂದರ ಅಪ್ರಾಧ ಚಟುವಟಿಕ್ಕರ್ನುನ ಮೊಟಕುಗೆ ಳಸುವುದು. ಇದರಿೆಂದ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 16

'ಕನ್ಷಠ ಬೆಂಬಲ ಬಲ'

 ದ್ಧಲಿೊರ್ ಗಡಿಭಾಗದಲಿೊ ಸೆಂರ್ುಕಿ ಕಿಸಾನ್ ಮೊೇಚಾಷ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 17

ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದಾಲಿೊ, ಸಕ್ಾಷರಿ ಸೆಂಸಾಗಳು ರೈತ್ರು ನ್ೇಡುವ ಸೆಂಪ್ರಣಷ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಳೆರ್ನುನ ಘ ೇಷ್ಟ್ಸ್ತದ

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 18

 ಕನ್ಷಿ ಬೆಂಬಲ ಬಲಗಳು ಮತ್ುಿ ಇತ್ರ ಬಲ ರಹಿತ್ ಕರಮಗಳಗೆ ಸೆಂಬೆಂಧಸ್ತದೆಂತೆ ಶಿಫಾರಸುಗಳನುನ

o ಒಳಹರಿವು ಬಲರ್ಲಿೊನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು

© www.NammaKPSC.com |Vijayanagar | Hebbal 19