LITERARY CRITICISM

ANDCRITICISM
LITERARY
and CREATIVE WRITING
CREATIVE WRITINGIN FILIPINO IN FILIPINO
FIL 204

DR. ROGER C. VILLEGAS

Propesor
 PAALAM
LITERARY CRITICISM

SA and CREATIVE WRITING

IN FILIPINO
FIL 204

PAGKABATA
Sinuri ni G. Alberto N. Siega
 I.Pamagat
LITERARY CRITICISM
and CREATIVE WRITING

PAALAMIN FILIPINO
FIL 204

SA
PAGKABATA
 II. May -akda
Si Santiago Pepito ang orihinal na lumikha sa maikling kwentong
ito. Siya ay tubong Sugod, Cebu kaya marahil ay madalas niyang inilarawan
LITERARY CRITICISM
sa kanyang mga akda ang buhay sa tabi ng dagat na kinalakihan niya.
and CREATIVE WRITING
IN FILIPINO Ngunit ang kalimitan niyang
Si Pepito ay isang kilalang manunulat.
gamit sa pagsusulat ay ang diyalektong FIL 204
Sebuanong Bisaya. Kaya upang
maintindihan ng mas nakararamit at upang maipakalat na rin ang panitikang
Cebuano, naisipan ni Nazareno D. Bas na isalin sa Tagalog ang orihinal na
ni Pepito.
Si Nazareno Bas ay isang nobelista at piksiyonista na nagmula sa Talisay,
Cebu. Naging patnugot siya ng Bisaya Magasin mula 1973 hanggang 1986.
Nagsusulat siya sa Ingles, Tagalog at Cebuano. Ang kanyang nasulat na
mahigit-kumulang sa 50 mga nobela at maiikling kuwento sa wikang Tagalog
ay isinalin niya sa Cebuano.
 III. Nilalaman
A. Uri ng Panitikan LITERARY CRITICISM
Ang maikling kuwento -andbinaybay ding
maikling kwento - ay
CREATIVE WRITING
IN FILIPINO
isang maiksing salaysay hinggilFILsa 204 isang
mahalagang
pangyayaring kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at may
iisang kakintalan o impresyon lamang. Isa itong masining na
anyo ng panitikan.
 III. Nilalaman
B. Tauhan LITERARY CRITICISM
1. Celso- Isang batang matalino, mapanuri,
and CREATIVE at mapagmahal sa kanyang
WRITING
magulang. Ang batang namaalam IN FILIPINO
sa kanyang pagkabata ng
FIL 204
malaman niya ang tunay niyang pagkatao.
2. Isidra- Ang ina ni Celso. Isang mapagmahal na ina at asawa. Siya rin
ay nagkasala sa kanyang asawa at ang nagging dahilan ng pagiging
malupit nito sa kanila ni Celso.
3. Tomas- Ang tumayong ama ni Celso. Isa siyang malupit, mapanakit
at hindi basta makalimot na ama, dahil sa kasalanan ng kanyang
minamahal na asawa
 III. Nilalaman
C. Tagpuan LITERARY CRITICISM
Ang tagpuan ng akdang ito ay sa andbahay nilaWRITING
CREATIVE Celso kung saan naranasan niya
IN ang
ang hirap at kalupitan ni Tomas, ito rin FILIPINO
lugar kung saan lagi niyang nakikita
ang pag-iyak ng kanyang ina, ito rin ang FIL lugar
204 kung saan nalaman niya ang
totoo nang siya ay humarap sa kanilang salamin. Ikalawang tagpuan ay sa
dalampasigan, kung saan hinihintay ni Celso ang kanyang ama mula sa
pangingisda at kung saan niya narinig ang usapan ng dalawang lalaki at ang
tunog mula sa isang gitara at nagpapunta sa kanya sa bahay-pawid. Ikatlo
naman ay ang bahay-pawid ang lugar kung saan niya nakita ang lalaking
tumutugtog ng gitara at nakilala niya ang kanyang tunay na ama.
 BUOD NG KUWENTONG PAALAM SA
PAGKABATA
Umiiyak lagi si Isidra at laging nakatingin sa lambat na nakasabit sa labas ng kanilang bahay. Hindi
maintindihan ni Celso kung bakit ginagawa iyon ng kaniyang ina at kung ano ang meron sa lambat.
LITERARY CRITICISM
Nang siya ay pumunta sa dalampasigan ay may narinig siyang tumutugtog ng malungkot na awit
and CREATIVE WRITING
mula sa bahay-pawid at kahit na pinagbabawalan siya ni Tomas na magpunta doon ay kusa siyang
dinala ng kaniyang mga paa. At laking gulat niya IN ng
FILIPINO
makita niya ang lalaki ay nasabi niya sa
FIL 204una ay natakot siya dito. Nagulat siya ng
kanyang sarili na nakita na niya ito sa salamin. Noong
bigla siyang yakapin ng lalaki at sinabing, “Dalawin mo ako palagi.” Nang niyakap siya ng lalaki ay
gumaan ang kanyang pakiramdam. Ngunit hindi niya alam na nakadating na si Tomas at nakita siya
nito. Paglabas ng bahay-pawid agad siyang sinampal ng malakas ni Tomas. Nang umuwi na sila ng
bahay humarap agad siya sa salamin at napaisip, at dahil doon naliwanagan si Celso sa lahat ng
mga nangyayari. Agad siyang kumuha ng itak at pinagtatagpi ang lambat. Dahil sa ginawa niya ay
nagalit si Tomas at binugbog niya si Celso. Suntok, sampal at tadyak ang dinanas ni Celso.
Nawalan siya ng malay dahil sa panghihina. Nang magkamalay siya ay laking gulat niya nang
makita na yakap na siya ni Tomas at inilagay ang kanyang ulo sa dibdib nito, matagal siyang
niyakap ni Tomas.
 KULTURANG SUMASALAMIN SA
AKDA
LITERARY CRITICISM
Ang kulturang masasalamin sa akdang ito ay kung
and CREATIVE WRITING
IN FILIPINO
paano tayo nagpapatawad at nagsisisi sa mga
FIL 204
kasalanan na ating nagawa at ang ating pagpapahalaga
saating pamilya. Isa pang kultura na masasalamin dito
ay ang pagmamahalan at pagmamalasakit sa isa’t isa.
At kung paano natin masosolusyonan ang problema
natin sa ating mga pamilya.
 PAGSUSURING
PANGKAISIPAN
LITERARY CRITICISM
Ang kaisipan ng akdang ito
anday magbigay
CREATIVE WRITINGideya kung paano natin
tatanggapin ang realidad ng buhay. Dahil sa ating panahon ngayon
IN FILIPINO
FIL 204
marami ring taong nakaranas ng ganitong sitwasyon. Isa pang ideya
ng akdang ito ay kung paano tayo magpapatawad sa mga taong
nagkasala sa atin, at kung paano natin pahahalagahan ang ating
pamilya
 ESTILO SA PAGKAKASULAT
NG AKDA
LITERARY CRITICISM
Ang ginamit na estilo ng pagkasulat ay malikhain dahil gumamit ang
and CREATIVE WRITING
may akda ng simbolismo upang maintindihan
IN FILIPINO natin ang ipinahihiwatig o
paksa ng akda na kanyang isinulat.FILMalikhain
204 din ito sapagkat, habang
binabasa natin ang akdang ito ay may nabubuo tayong imahinasyon
mula sa akdang ating binabasa.
 MGA SIMBOLISMONG GINAMIT SA AKDA
Ang may akda ay gumamit ng dalawang simbolismo sa kwentong ito. Una ay ang lambat, para sa
akin ang lambat ay sumisimbolo sa kalayaan LITERARY CRITICISM
dahil, gaya ng mga isda, nakukulong sila sa lambat at
and CREATIVE
dahil sa pagkakulong na ito ay hindi nila magawa WRITING
ang gusto nilang gawin, gaya sa kuwento pilit na
IN FILIPINO
kinukulong ni Tomas si Isidra sa isang pangyayaring hindi niya nagustuhan at hindi niya kayang
kalimu-tan sa pamamagitan ng palagiang pagpapakita niya ng lambat dito. At dahil doon ay hindi
FIL 204
makalaya si Isidra sa pangyayaring iyon at araw-araw niya itong pinagdudusahan, kaya ng malaman ni
Celso ang katotohanan ay tinaga niya ang lambat upang tuluyan na silang makalaya sa pangyayaring
iyon.
Ikalawa naman ay ang salamin, ang salamin naman ay sumisimbolo sa katotohanan, gaya na lamang
kapag tayo ay tumitingin sa salamin, nakikita natin ang tunay nating itsura. Sa kwentonaman nang
Makita ni Celso ang lalaki sa bahay-pawid ay nasabiniya sa kanyang sarili na nakita na niya ito sa
salamin. Kaya noong umuwi na siya sa kanilang bahay ay humarap siya sa salamin at muli niyang
nakita ang mukha ng lalaki sa bahay-pawid at dahil din sa pagtingin niya sa salamin ay nalaman niya
ang katotohanan na ang lalaki sa bahay-pawid ay ang kanyang totoong ama.
 TEORYANG NAKAPALOOB SA AKDA
Teoryang Humanismo
ang teoryang ito ay nagbibigay-diin na ang
LITERARY tao ang sentro ng mundo na
CRITICISM
kung saan binibigyang-tuon ang andkalakasan at mabubuting katangian ng tao
CREATIVE WRITING
gaya ng talino, talento at kaasalan. IN FILIPINO
FIL 204
Reaksiyon:
Ang akdang Paalam sa Pagkabata ni Santiago Pepito ay isang akdang
patungkol sa isang batang nakakaranas ng mga katanungan tungkol sa buhay
na walang sinoman ang nagtangkang sumagot. Base sa takbo ng kwento'y
masasabi kong akma ito sa konsepto ng teoryang humanismo sapagkat sentro
dito ang tao na kung saan ay nagdedesisyon siya para sa kanyang sarili at
nagkakaroon siya ng mga katanungan ukol sa kanyang pagkatao.
 REKOMENDASYON
Maraming tao ang nagbibigay papuri sa "Paalam sa Pagkabata".Batay
LITERARY CRITICISM
sa aking pagsusuri ,napakaganda po ng kuwentong ito. Nagamit dito
and CREATIVE WRITING
ang mga elemento ng kwento saINkakaibang
FILIPINO paraan. Malalim ang mga
simbolong ginamit. At ang mga pangyayari
FIL 204 ay 'di tahasang binanggit."
Kung mababasa ito ng mga kabataang may karanasan tulad ng
pangunahing tauhan na si Celso ay tiyak na magbibigay ito ng
inspirasyon na kailangang maging matatag sa buhay at dapat harapin
ang problema ng buong puso at huwag matakot na tuklasin ang nais
malaman higit lalo sa totoong pagkatao. Hindi lamang ito dapat
nababasa kundi maaari rin itong maisapelikula upang kapulutan ng aral
at inspirasyon.
MARAMING SALAMAT
LITERARY CRITICISM
and CREATIVE WRITING
IN FILIPINO
FIL 204