‫ـ‬

‫اور‬ ‫ر‬ ‫ـ‬ ‫اس ـ‬ ‫ا‬ ‫وہ‬ ‫ا م(‬ ‫)‬ ‫ا‬ ‫اﻻ‬ ‫اور‬ ‫ب‬
‫ب‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫د‬

‫(‬ ‫و‬ ‫ٰ اور اس‬ ‫وف‬ ‫)ا م‬

‫دق‬

‫ز ی‬
 ‫ﲪ ِﻦ اﻟﱠﺮِﺣْﻴ ِﻢ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺑ ْﺴ ِﻢ ا ّ‬
‫اﻟﺮ ْ ٰ‬

‫ض‬

‫ا ماـ ـ ـو و‬ ‫ے‬ ‫ظر ‪،‬ا‬ ‫ں‬ ‫)‪ (deviation‬اور‬ ‫‪،‬د‬ ‫ﻻد‬

‫ـ ر ـ‬ ‫ـ‬ ‫۔ ر ا‬ ‫ر‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫م‪ ،‬ا‬ ‫لوا ف‬ ‫ے‬ ‫ذ اور‬

‫۔‬ ‫آ‬ ‫د اس‬ ‫واﻻ‬ ‫ا ال و ا‬ ‫واﻻ‪ ،‬اور ا‬

‫ـن‬ ‫ر ـ‬ ‫ﻻ‬ ‫ر‬ ‫ا ر‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ز‬ ‫ٰ‪ ،‬آ ب‬ ‫ء‬ ‫وف‬ ‫ام‬

‫۔‬

‫ـ ـ‬ ‫دہ ا ـ اد‬ ‫اور ا‬ ‫ہ ا ب ر ل‪،‬‬ ‫ہ‬ ‫وہ‬ ‫اور‬ ‫اہ را‬ ‫ام‬ ‫ب‬ ‫اس‬

‫۔‬ ‫ر‬ ‫اس ا ع‬ ‫آپ‬ ‫اور‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫اس و‬

‫ـ‬ ‫ں‪ ،‬ـ‬ ‫وا‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫ڑ‪ ،‬اس‬ ‫وا‬ ‫در آ‬ ‫ا‬ ‫ا ع‬ ‫ام‬

‫آ ہ ـ اور‬ ‫و‬ ‫ان‬ ‫ا‬ ‫‪ ،‬اور اس‬ ‫و‬ ‫وا‬ ‫ں‬ ‫ی اور‬

‫د دﻻ ۔‬ ‫ان‬ ‫ا‬

‫اس‬ ‫‪،‬‬ ‫ل ر‬ ‫دہ‬ ‫ب‬ ‫اس‬ ‫ں ام‬

‫ـ‬ ‫ـں‬ ‫ـ ‪،‬آپ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ں‬ ‫آج‬ ‫ے‬ ‫ٰ‬ ‫ان‬ ‫ا م ‪۵۸‬ھ‬ ‫س‬

‫ـ ذر ـ‬ ‫ت‬ ‫ـ ا ـ‬ ‫‪ ،‬آج‬ ‫زن‬ ‫اور آپ آج‬ ‫ﻻت‬ ‫اور‬ ‫وں‬ ‫ا‬ ‫آج‬

‫ـ ‪ ،‬اس‬ ‫ـ آہ ـ ر‬ ‫ا بوو ت‬ ‫وا ط‬ ‫دہ‬ ‫ر ل اور ا م و‬ ‫ا‬ ‫وں‬ ‫ا‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫ت ـ‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫۔ اس‬ ‫ا رر‬ ‫ادا‬ ‫ان‬ ‫اور ا‬ ‫ر‬ ‫را‬ ‫ت‬
‫ز ں ـ اور‬ ‫ی اور ا‬ ‫اور د‬ ‫س‬ ‫وا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا س‬ ‫را‬ ‫ک‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ا دا‬ ‫دار‬ ‫ا‬ ‫رو‬ ‫دات‬ ‫ام‬

‫اور اس‬ ‫ا ظ‬ ‫ا‬ ‫‪ ،‬اس‬ ‫‪ ،‬اس‬ ‫ا د‪ ،‬اس‬ ‫ب‬ ‫د ب‪ ،‬اس‬ ‫ں‬ ‫آپ‬

‫ـ‬ ‫دق‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫ز‬ ‫ا ان‬ ‫‪،‬‬ ‫و‬ ‫ں ت‬ ‫وا‬ ‫ر‬

‫۔‬

‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫اس ب‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫ار‬ ‫ز ی‬ ‫اﻻ م‬ ‫ب‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ا‬ ‫ﻻت‬ ‫دا‬ ‫ا ا ا ب اور و ں‬ ‫ت‬ ‫آ ی‬ ‫ﻻ۔ ب‬ ‫و‬

‫ـ ر ـ ۔ ان‬ ‫ان‬ ‫‪ ،‬اس‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫آ‬ ‫ام‬ ‫ت‬ ‫ان‬

‫ـون ـ اور‬ ‫اس ب‬ ‫ں‬ ‫او ﻻزم‬ ‫ا‬ ‫ادا‬

‫ـ اـ‬ ‫وہ ب‬ ‫در ا‬ ‫ر‬ ‫۔آ‬ ‫و‬ ‫د وآ ت‬ ‫را ا‬ ‫د‬

‫۔‬ ‫وں‬ ‫ﻻگ آراء اور‬

 ‫ب‬ ‫ا م‬ ‫ام‬ ‫ٰ‬ ‫ز‬
‫ﲪ ِﻦ اﻟﱠﺮِﺣْﻴ ِﻢ‬ ‫ﺑِ ْﺴ ِﻢ ا ِّٰ اﻟﱠﺮ ٰ‬
‫ِ ِِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫اُﻧْ ِﺸ ـ ُﺪ ُﮐﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَﻤـ ْـﻮ َن اَ ﱠن َﻋﻠِـ ﱠـﯽ اﺑْ ـﻦ اَﺑــﯽ ٰﻃﺎﻟـ ٍ‬
‫ﲔ‬‫ﲔ اَﺧ ـ ٰﯽ ﺑَـ ـ ْ َ‬ ‫ﺻ ـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ـﻪ َو آﻟ ـﻪ ‪ -‬ﺣ ـ َْ‬ ‫ـﺐ ٰﮐــﺎ َن اَ ٰﺧــﺎ َر ُﺳـ ْـﻮل ﷲ ‪َ -‬‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫ـﺎل ‪ :‬اَﻧْ ـﺖ أَﺧ ــﯽ و اَ ٰ اَﺧــﻮک ﻓــﯽ اﻟ ـ ﱡﺪﻧْـ ٰﻴﺎ و اْ ِ‬ ‫ﲔ ﻧَـ ْﻔ ِﺴ ـ ِﻪ َو ٰﻗـ َ‬ ‫ِ‬
‫ـﺎل ‪:‬‬ ‫ﻵﺧـ َـﺮةِ ٰﻗــﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ـ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌـ ْـﻢ ٰﻗـ َ‬ ‫َ‬ ‫ُْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ﺻ ـ ٰﺤﺎﺑِﻪ ﻓَ ـﺎَﺧ ٰﯽ ﺑَـْﻴـﻨَ ـﻪُ َو ﺑَـ ـ َْ‬ ‫اَ ْ‬
‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ِﻪ َو آﻟِِﻪ ‪ -‬اِ ْﺷ َﱰ ٰی َﻣ ْﻮ ِﺿ َﻊ َﻣ ْﺴ ِـﺠ ِﺪﻩِ َو َﻣﻨٰﺎ ِزﻟِـ ِﻪ ﻓَﺎﺑْـﺘَـ ٰﻨـﺎﻩُ ﰒَﱠ اﺑْـﺘَﻨ ٰـﯽ ﻓِﻴـ ِﻪ‬ ‫ِ‬
‫اُﻧْﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ َﻫ ْﻞ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ا ٰ ‪َ -‬‬
‫ِ‬
‫ﺎﺷـ َـﺮٰﻫﺎ ﻓِـﯽ َو َﺳـ ِـﻄ ٰﻬﺎ ﻻَﺑِـﯽ ﰒُﱠ َﺳ ـ ﱠﺪ ُﮐـ ﱠـﻞ ٰ ٍب ٰﺷــﺎ ِرٍع اِﻟَـﯽ اﻟْ َﻤ ْﺴـ ِـﺠ ِﺪ َﻏْﻴ ـَﺮ ٰ ﺑِـ ِﻪ ﻓَــﺘَ َﮑﻠﱠ َﻢ ﻓ ـﯽ‬ ‫ﻋ َﺸــﺮةَ ﻣ ٰﻨــﺎ ِزَل ﺗِﺴ ـﻌﺔً ﻟَـﻪ و ﺟﻌــﻞ ٰﻋ ِ‬
‫ْ َ ُ َ ََ َ‬ ‫َ َ َ‬
‫ـﺖ ٰ ﺑَـﻪُ َو ﻟَ ِﮑـ ﱠﻦ ﷲَ اََﻣَﺮﻧــﯽ ﺑِ َﺴـ ِّﺪ اَﺑْـﻮاﺑِ ُﮑ ْﻢ َو ﻓَ ـْﺘ ِﺢ ٰ ﺑِـ ِﻪ ﰒُﱠ َ ـﯽ‬ ‫ت اَﺑْ ـ ٰﻮاﺑَ ُﮑ ْﻢ َو ﻓَـﺘَ ْﺤـ ُ‬ ‫ـﺎل ‪ٰ :‬ﻣــﺎ اَ ٰ َﺳـ َـﺪ َد ْ◌ ُ‬ ‫ﮏ َﻣـ ْـﻦ ﺗَ َﮑﻠﱠـ َـﻢ ﻓَـ ٰﻘـ َ‬ ‫ٰذﻟِـ َ‬
‫ﺻـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪-‬‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﻤﺴـﺠﺪ َو َﻣْﻨ ِﺰﻟـﻪُ ﻓـﯽ َﻣْﻨـ ِﺰل َر ُﺳ ْـﻮل ﷲ‪َ -‬‬
‫اﻟ ٰﻨّﺎس اَ ْن ﻳـﻨٰﺎﻣﻮا ﻓـﯽ اﻟْﻤﺴ ِـﺠ ِﺪ َﻏﻴ ـﺮﻩ‪ ،‬و ٰﮐـﺎ َن ُﳚﻨِـﺐ ﻓـﯽ اﻟْ ِ ِ‬
‫ْ‬ ‫ْ ُ‬ ‫ْ َُ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴﻪ َو آﻟﻪ ‪َ -‬و ﻟَﻪُ‬ ‫ﻓَـ ُﻮ َﻟﺪ ﻟَﺮ ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﻓْﻴ ِﻪ ْاو ٰﻻ ٌد ؟ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬
‫ﺑﯽ َﻋﻠَْﻴ ـ ِﻪ ﰒُﱠ‬ ‫ِِ‬ ‫ِِ ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ٍ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﻓَـﺘَـ ْﻌﻠَﻤــﻮ َن اَ ّن ﻋُﻤــﺮ ﺑْــﻦ ْ ٰ ِ‬
‫ص َﻋﻠـ ٰـﯽ ُﮐ ـ ﱠﻮة ﻗَـ ْﺪ َر َﻋْﻴﻨ ـﻪ ﻳَـ َﺪﻋُ ٰﻬﺎ ﻓ ـﯽ َﻣﻨ ِﺰﻟ ـﻪ اﻟ ـ ٰﯽ اﻟْ َﻤ ْﺴــﺠﺪ ﻓَـﺎَ ٰ‬ ‫اﳋَﻄّــﺎب َﺣ ـ ِﺮ َ‬ ‫ََ َ‬ ‫ُْ‬ ‫ٰﻗـ َ‬
‫ﺎل ‪ :‬اِ ﱠن ا ٰ َ اََﻣَﺮﻧِﯽ اَ ْن اَﺑْﻨِ َﯽ َﻣ ْﺴ ِﺠﺪاً ٰﻃﺎ ِﻫﺮاً ﻻَ ﻳُ ْﺴ ِﮑﻨُﻪُ َﻏ ْﲑی َو َﻏْﻴـ ُﺮ اَ ِﺧ ْﯽ َو ﺑَﻨِْﻴ ِﻪ ٰﻗﺎﻟُ ْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ﺐ ﻓَـ ٰﻘ َ‬ ‫َﺧﻄَ َ‬
‫ﺼﺒَﻪُ ﻳَـ ْﻮَم َﻏ ِﺪﻳْ ِﺮ ُﺧ ٍّﻢ ﻓَـﻨٰﺎد ٰی ﻟَـﻪُ ِ ﻟْ ِﻮ ٰﻻﻳَـ ِﺔ َو ٰﻗ َ‬
‫ـﺎل‬ ‫ِ ِِ‬
‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴﻪ َو آﻟﻪ ‪ -‬ﻧَ َ‬
‫ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬اُﻧْﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ٰﻗ َ ِ‬
‫ﺐ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ِ‬ ‫‪ :‬ﻟِﻴـﺒـﻠِّ ِﻎ ّٰ ِ‬
‫اﻟﺸﺎﻫ ُﺪ اﻟْﻐٰﺎﻳ َ‬ ‫َُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺖ ﻣﻨّﯽ ﲟَْﻨ ِﺰﻟَـﺔ ٰﻫـ ُﺎرْو َن‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴﻪ َو آﻟﻪ ‪ٰ -‬ﻗ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ک اَﻧْ َ‬ ‫ﺎل ﻟَﻪُ ﻓﯽ َﻏْﺰَوة ﺗَـﺒُـ ْﻮ َ‬ ‫ﺎل ‪ :‬اُﻧْﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﺖ َوﻟِ ﱡﯽ ُﮐ ِّﻞ ُﻣ ْﻮِﻣ ٍﻦ ﺑَـ ْﻌ ِﺪی ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ﻣ ْﻦ ُﻣ ْﻮ ٰﺳﯽ َو اَﻧْ َ‬
‫ِ‬
‫ﺼ ـ ٰـﺎری ِﻣ ـ ْـﻦ اَ ْﻫ ـ ِﻞ َْﳒ ـ ٰـﺮا َن اِٰﻟ ــﯽ‬ ‫ﲔ َد ٰﻋ ــﺎ اﻟﻨﱠ ٰ‬ ‫ِ ِِ ِ‬
‫ﺻ ـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ـﻪ َو آﻟ ـﻪ ‪ -‬ﺣ ـ ْ َ‬
‫ِ‬
‫ـﺎل ‪ :‬اُﻧْﺸ ـ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ـ ْـﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ـ ْـﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ٰﻗ ـ َ ِ‬
‫ﺎﺣﺒَﺘِ ِﻪ َو اﺑْـﻨَـْﻴ ِﻪ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ﺼِ‬ ‫ت اِﻻﱠ ﺑِِﻪ َو ﺑِ ٰ‬ ‫اﻟْﻤ ٰﺒﺎﻫﻠَ ِﺔ َﱂ ِ‬
‫ُ َ َْ‬
‫ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬ﻷَ ْدﻓَـ َﻌﻪُ اﻟ ٰﯽ َر ُﺟ ٍﻞ ُِﳛﺒﱡﻪُ ﷲُ َو َر ُﺳ ْﻮﻟُﻪُ َو ُِﳛـ ﱡ‬ ‫ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬اُﻧْ ِﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَﻧﱠﻪُ َدﻓَ َﻊ اﻟَْﻴ ِﻪ اﻟﻠِّ ٰﻮاءَ ﻳَـ ْﻮَم َﺧْﻴـﺒَـَﺮ ﰒُﱠ ٰﻗ َ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ﺐ ُ◌ ﷲَ‬
‫ﻠﯽ ﻳَ َﺪﻳِْﻪ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ٰار َﻏْﻴـ ُﺮ ﻓَـّﺮٰا ٍر ﻳَـ ْﻔﺘَ ُﺤﻬﺎ ﷲُ َﻋ ٰ‬ ‫َو َر ُﺳ ْﻮﻟَﻪُ َﮐّﺮ ٌ‬
‫ﺎل ‪ٰ :‬ﻻ ﻳَـْﺒـﻠُ ُﻎ َﻋﻨِ ّﯽ اِ ٰﻻّ ا ٰ اَْو َر ُﺟ ٌﻞ ِﻣﻨِّﯽ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ﷲِ ﺑَـ َﻌﺜَﻪُ ﺑِﺒَـ ٰﺮاﺋٍَﺔ َو ٰﻗ َ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ِ ِ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـﻌﻠَﻤــﻮ َن اَ ﱠن رﺳــﻮل ﷲِ ‪ -‬ﺻـﻠﱠﯽ ﷲ ﻋﻠَﻴـ ِﻪ و آﻟِـ ِﻪ ‪َ -‬ﱂ ﺗَـْﻨـ ِﺰْل ﺑِـ ِﻪ ِﺷـ ﱠﺪةٌ ﻗَـ ﱡ ِ ٰ‬
‫ﱠﻣ ـﻪُ َﳍٰـﺎ ﺛ َﻘـﺔً ﺑِـﻪ َو اَﻧﱠـﻪُ َﱂْ ﻳَ ْﺪﻋُـﻪُ‬ ‫ﻂ اﻻّ ﻗَﺪ َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َُْ‬ ‫ْ ُْ‬ ‫ٰﻗـ َ‬
‫ﻂ اِ ٰﻻ ﻳَـ ُﻘ ْﻮ ُل ٰ اَ ِﺧ ْﯽ َو ْادﻋُ ْﻮا ﻟِ ْﯽ اَ ِﺧ ْﯽ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ِ ِْﲰ ِﻪ ﻗَ ﱡ‬
‫ﺖ ِﻣﻨِّـ ْﯽ‬ ‫ِ‬ ‫ﲔ َﺟ ْﻌ َﻔـ ٍﺮ َو َزﻳْـ ٍﺪ ﻓَـ ٰﻘ َ‬ ‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ِﻪ َو آﻟِِﻪ ‪ -‬ﻗَ ٰ‬ ‫ِ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ـﺎل ‪َ ٰ :‬ﻋﻠـ ﱡﯽ اَﻧْـ َ‬ ‫ﻀﯽ ﺑَـْﻴـﻨَﻪُ َو ﺑَـ ْ َ‬ ‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﺖ َوﻟِ ﱡﯽ ُﮐ ِّﻞ ِ◌ ُﻣ ْﻮِﻣ ٍﻦ ﺑَـ ْﻌ ِﺪ ْی ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧـَ َﻌ ْﻢ‬ ‫ﮏ َو اَﻧْ َ‬ ‫َو اَ ٰ ِﻣْﻨ َ‬
 ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ ِِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺻـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـﻪ َو آﻟـﻪ ‪ُ -‬ﮐ ﱠـﻞ ﻳَـ ْﻮم َﺧﻠْـ َﻮةٌ َو ُﮐ ﱠـﻞ ﻟَْﻴـﻠَــﺔ َد ْﺧﻠَـﺔٌ اذا َﺳـﺌَـﻠَﻪُ‬ ‫ـﺖ ﻟَـﻪُ ﻣـ ْﻦ َر ُﺳ ْـﻮل ﷲ ‪َ -‬‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤـ ْـﻮ َن اَﻧـﱠﻪُ ٰﮐﺎﻧَ ْ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ِ‬
‫ﺖ أَﺑْ ٰﺪاﻩُ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬‫اَ ْﻋ ٰﻄﺎﻩُ َو ا ٰذا َﺳ َﮑ َ‬
‫ـﺎل ‪ :‬ﻟِ ٰﻔ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺻـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪ -‬ﻓَ ﱠ‬ ‫ِ‬
‫ﺎﻃ َﻤـﺔَ ‪َ -‬ﻋﻠَْﻴـ ٰﻬـﺎ‬ ‫ـﲔ ٰﻗ َ‬ ‫ﻀـﻠَﻪُ َﻋﻠـ ٰﯽ َﺟ ْﻌ َﻔـ ٍﺮ َو َﲪْـَـﺰةٍ ﺣـ َْ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤـ ْـﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْـﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ﮏ َﺧْﻴـَﺮ اَ ْﻫ َﻞ ﺑَـْﻴﺘِ ْﯽ اَﻗْ َﺪ َﻣ ُﻬ ْﻢ ِﺳ ْﻠﻤﺎً َو اَ ْﻋﻈَ ُﻤ ُﻬ ْﻢ ِﺣ ْﻠﻤﺎً َو اَ ْﮐﺜَـ ُﺮُﻫ ْﻢ ِﻋ ْﻠﻤﺎً ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧـَ َﻌ ْﻢ‬ ‫اﻟ ﱠﺴ ٰﻼم ‪َ -‬زﱠوﺟﺘُ ِ‬
‫ْ‬ ‫ُ‬
‫آدم و اَ ِﺧـﯽ َﻋﻠِـ ﱞﯽ ﺳـﻴِ ُﺪ اﻟْﻌـﺮ ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪ٰ -‬ﻗ َ‬ ‫ِ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ب َو‬ ‫َّ ََ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ َ َﺳـﻴّ ُﺪ ُوﻟْـﺪ ﺑَﻨ ْـﯽ َ َ َ ْ‬ ‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫اﳉَﻨ ِﱠﺔ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫اﳉَﻨ ِﱠﺔ َو ْ‬ ‫ﺎﻃﻤﺔ ﺳﻴِﺪةُ ﻧِ ِ‬
‫ﺎب اَ ْﻫ ِﻞ ْ‬ ‫ﲔ ﺳﻴِ ٰﺪا َﺷ ٰﺒ ِ‬
‫اﳊُ َﺴ ْ ُ َ ّ‬‫اﳊَ َﺴ ُﻦ َو ْ‬ ‫ﺴﺂء اَ ْﻫ ِﻞ ْ‬ ‫ٰﻓ ِ َ ُ َ ّ َ‬
‫ﺻـﻠﱠﯽ ا ٰ ُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪ -‬اََﻣ َـﺮﻩُ ﺑِﻐُ ْﺴـﻠِ ِﻪ َو اَ ْﺧﺒَـ َـﺮﻩُ اَ ﱠن َﺟْﺒـَﺮﺋِْﻴـ َﻞ ﻳُﻌِْﻴـﻨُـﻪُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ ٰﻗـﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬـ ﱠﻢ‬ ‫ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ﺖ ﻓِـْـﻴ ُﮑﻢ اﻟﺜِّ ْﻘﻠَـ ْ ِ‬
‫ـﲔ‬ ‫ِِ‬ ‫ٍ‬ ‫ﺻ ـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪ٰ -‬ﻗـ َ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻧَـ َﻌـ ْـﻢ ٰﻗـ َ‬
‫ـﺎل ﻓـ ْﯽ آﺧ ـﺮ ُﺧﻄْﺒَــﺔ َﺧﻄَﺒَـ ٰﻬـﺎ اﻧّـ ْﯽ ﺗَـَﺮْﮐ ـ ُ ُ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤـ ْـﻮ َن اَ ّن َر ُﺳـ ْﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﮐِﺘٰﺎب ا ِٰ و اَﻫﻞ ﺑـﻴﺘﯽ ﻓَـﺘَﻤ ﱠﺴ ُﮑﻮا ِِ ٰﻤﺎ ﻟَﻦ ﺗَ ِ‬
‫ﻀﻠﱡ ْﻮا ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ ْ َ َْ‬
‫ـﺎل ﻟَـﻪُ‬ ‫ﺾ َﻋﻠِﻴّـﺎً ﻓَـ ٰﻘ َ‬ ‫ِ‬
‫ﺲ ُﳛﺒﱡﻨـﯽ َو ﻳُـْﺒﻐ ُ‬
‫ﰒُﱠ ٰ َﺷ َﺪﻫﻢ اَﻧـﱠﻬﻢ ﻗَ ْﺪ َِﲰﻌﻮﻩ ﻳـ ُﻘﻮ ُل ﻣﻦ زﻋﻢ اَﻧـﱠﻪ ُِﳛﺒﱡﻨِـﯽ و ﻳ ـﺒﻐِﺾ ﻋﻠِﻴـﺎً ﻓَـ َﻘـ ْﺪ َﮐ ِـﺬب ﻟَـﻴ ِ ِ‬
‫َ ْ َ‬ ‫ُْ ُ َ ْ َ ْ َ َ َ ُ ْ َ ُْ ُ َ ّ‬ ‫ُْ ُْ‬
‫ـﺐ ﷲَ َو‬ ‫ﺎل ‪ِ :‬ﻻ َ◌ﻧـﱠﻪُ ِﻣﻨِّـ ْﯽ َو اَ ٰ ِﻣْﻨـﻪُ َﻣ ْـﻦ اَ َﺣﺒﱠـﻪُ ﻓَـ َﻘـ ْﺪ اَ َﺣﺒﱠﻨِ ْـﯽ َو َﻣ ْـﻦ اَ َﺣﺒﱠﻨِ ْـﯽ ﻓَـ َﻘـ ْﺪ اَ َﺣ ﱠ‬ ‫ﮏ؟ ٰﻗ َ‬ ‫ﻒ ٰذﻟِ َ‬ ‫ِ‬
‫ٰﻗﺎﺋ ٌﻞ ‪َ ٰ :‬ر ُﺳ ْﻮَل ﷲ َو َﮐْﻴ َ‬
‫ِ‬
‫ﺾ ﷲَ ﻓَـ ٰﻘﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ ﻗَ ْﺪ َِﲰ ْﻌﻨٰﺎ …‬ ‫ﻀﻨ ْﯽ ﻓَـ َﻘ ْﺪ اَﺑْـﻐَ َ‬
‫ﻣﻦ اَﺑـﻐَﻀﻪ ﻓَـ َﻘ ْﺪ اَﺑـﻐَﻀﻨِﯽ و ﻣﻦ اَﺑـﻐَ ِ‬
‫ْ َ ْ َ َْ ْ َ‬ ‫َ ْ ْ َُ‬
‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ ِِ‬ ‫اِ ْﻋﺘَِﱪوا اَﻳﱡﻬﺎ اﻟٰﻨّﺎس ِﲟٰﺎ وﻋ َ ِِ ِ ِ‬
‫اﻟﺮ ّ◌ ّٰ ﻧﻴﱡ ـ ْﻮ َن َو اﻻَ ْﺣ ٰﺒ ُ‬
‫ـﺎر‬ ‫ﻆ ا ُّٰ ﺑﻪ اَْوﻟ ٰﻴﺎﺋَﻪُ ﻣ ْﻦ ُﺳ ْﻮء ﺛَـﻨٰﺎﺋﻪ َﻋﻠ ٰﯽ اﻻَ ْﺣ ٰﺒﺎر ا ْذ ﻳَـ ُﻘ ْﻮ ُل ‪ :‬ﻟَ ْﻮ ٰﻻ ﻳَـْﻨـ ٰﻬـﺎ ُﻫ ُﻢ ّ‬ ‫ُ ََ‬ ‫ُْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﮏ‬‫ٰـﺎب ﷲُ ٰذﻟِـ َ‬ ‫ﺲ ٰﻣﺎ ٰﮐﺎﻧـُ ْﻮا ﻳَـ ْﻔ َﻌﻠُ ْﻮ َن َو اﱠﳕٰـﺎ ﻋ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ٰ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬ﻟُﻌ َﻦ اﻟﺬﻳْ َﻦ َﮐ َﻔ ُﺮْوا ﻣ ْﻦ ﺑَﻨﯽ ا ْﺳ ٰﺮاﺋْﻴ َﻞ ‪ -‬اﻟﯽ ﻗَـ ْﻮﻟﻪ ‪ -‬ﻟَﺒْﺌ َ‬
‫اﻻ ْﰒ و ٰﻗ َ ِ ﱠ ِ‬ ‫ِِ ِ‬
‫َﻋ ْﻦ ﻗَـ ْﻮﳍ ُﻢ َ َ‬
‫ﮏ َر ْﻏﺒَـﺔً ﻓﻴ ٰﻤـﺎ ٰﮐــﺎﻧـُ ْﻮا‬ ‫ـﺎد ﻓَـ ٰﻼ ﻳَـْﻨـ َﻬـ ْﻮﻧَـ ُﻬ ْﻢ َﻋـ ْـﻦ ٰذﻟِـ َ‬ ‫ِ‬
‫ﲔ اَﻇْ َﻬـ ِﺮﻫ ُﻢ اﻟْ ُﻤْﻨ َﮑـ َـﺮ َو اﻟْ َﻔ ٰﺴـ َ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫َﻋﻠَـ ْـﻴ ِﻬﻢ ﻻَﻧـﱠ ُﻬـ ْﻢ ٰﮐــﺎﻧـُ ْﻮا ﻳَ ـَﺮو َن ﻣـ َـﻦ اﻟﻈﱠﻠَ َﻤــﺔ اﻟﱠــﺬﻳْ َﻦ ﺑَ ـ َْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ـﺎل ‪ :‬اﻟْ ُﻤ ْﺆﻣﻨُـ ْـﻮ َن َو اﻟْ ُﻤ ْﺆﻣ ٰﻨـ ُ‬ ‫اﺧ َﺸـ ْـﻮ ِن َو ٰﻗـ َ‬ ‫ٰ‬ ‫ِٰ‬ ‫ِ‬
‫ﻀـ ُﻬ ْﻢ‬‫ـﺎت ﺑَـ ْﻌ ُ‬ ‫ـﺎس َو ْ‬ ‫ﻳَـ ٰﻨــﺎﻟُ ْﻮ َن ﻣـْﻨـ ُﻬ ْﻢ َو َرْﻫﺒَـﺔً ﳑـّـﺎ َْﳛـ َﺬ ُرْو َن َو ﷲُ ﻳَـ ُﻘـ ْـﻮ ُل ‪ :‬ﻓَـﻼَ َﲣْ َﺸـ ُـﻮا اﻟﻨّـ َ‬
‫ﻀﺔً ِﻣْﻨﻪُ ﻟِﻌِْﻠ ِﻤ ِﻪ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺾ ُﻣ ُﺮْو َن ِ ﻟْ َﻤ ْﻌ ُﺮْوف َو ﻳَـْﻨـ َﻬ ْﻮ َن َﻋ ِﻦ اﻟْ ُﻤْﻨ َﮑ ِﺮ ﻓَـﺒَ َﺪءَ ﷲُ ِْﻷ َْﻣ ِﺮ ِ ﻟْ َﻤ ْﻌُﺮْوف َو اﻟﻨﱠـ ْﻬ ِﯽ َﻋ ِﻦ اﻟْ ُﻤْﻨ َﮑ ِﺮ ﻓَ ِﺮﻳ َ‬ ‫اَْوﻟِﻴﺂءُ ﺑَـ ْﻌ ٍ‬
‫َِﻧـﱠ ٰﻬﺎ اِ ٰذا اُِدﻳﺖ و اُﻗﻴﻤ ِ‬
‫ف َو اﻟﻨﱠـ ْﻬـ َﯽ َﻋـ ِﻦ اﻟْ ُﻤْﻨ َﮑـ ِﺮ‬ ‫ﮏ أَ ﱠن اْﻻَﻣـﺮ ِ ﻟْﻤﻌـﺮو ِ‬
‫ْ َ َ ْ ُْ‬ ‫ﺻ ْﻌﺒُـ ٰﻬﺎ َو ٰذﻟِ َ‬ ‫ﺾ ُﮐﻠﱡ ٰﻬﺎ َﻫﻴﱠـﻨُـ ٰﻬﺎ َو َ‬
‫ِ ِ‬
‫ﺖ ا ْﺳﺘَـ ٰﻘ َﺎﻣﺖ اﻟْ َﻔﺮاﺋ ُ‬ ‫َّ ْ َ ْ َ ْ‬
‫ﺿـﻌِ ٰﻬﺎ‬ ‫اﺿـﻌِ ٰﻬﺎ َو َو ْ‬ ‫ﺎت ِﻣـﻦ ﻣ ٰﻮ ِ‬
‫ْ َ‬
‫ﺼ َـﺪ ٰﻗ ِ‬ ‫ﻟﯽ اْ ِﻻ ْﺳ ٰﻼِم َﻣ َﻊ َرِّد اﻟْ َﻤ ٰﻈ ِـﺎﱂ َو ُﳐٰﺎﻟََﻔ ِـﺔ اﻟ ٰﻈّ ِـﺎﱂ َو ﻗِ ْﺴ َـﻤ ِﺔ اﻟْ َﻔـﯽ ِء َو اﻟْﻐَٰﻨـﺎﺋِِﻢ َو اَ ْﺧ ِـﺬ اﻟ ﱠ‬ ‫ِ‬
‫ُد ٰﻋﺎءٌ ا ٰ‬
‫ﻓﯽ َﺣ ِّﻘ ٰﻬﺎ‬
‫ـﺎس َﻣ ٰﻬﺎﺑَـﺔٌ‬ ‫ـﺲ اﻟ ٰﻨّ ِ‬ ‫ﱠﺼ ْـﻴ َﺤ ِﺔ َﻣ ْﻌ ُﺮْوﻓَـﺔٌ َو ِ ﱠِ ﻓـﯽ اَﻧْـ ُﻔ ِ‬ ‫ﺼـﺎﺑﺔٌ ِ ﻟْﻌِْﻠـ ِﻢ ﻣ ْﺸـﻬﻮرةٌ و ِ ْﳋَ ِـﲑ ﻣـ ْﺬ ُﮐﻮرةٌ و ِ ﻟﻨ ِ‬
‫َ ُ َْ َ ْ َ َْ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﰒُﱠ اَﻧْ ـﺘُ ْﻢ أﻳـﱠﺘُﻬـﺎ اﻟْﻌ ٰﺼـﺎﺑَﺔُ ﻋ ٰ َ‬
‫اﺋﺞ اِ ٰذا‬ ‫ﻀـ َـﻞ ﻟَ ُﮑـ ْـﻢ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو ٰﻻ ﻳَـ َﺪ ﻟَ ُﮑـ ْـﻢ ِﻋْﻨـ َـﺪﻩُ ﺗُ َﺸـ ِّﻔﻌُ ْﻮ َن ﻓــﯽ ْ‬
‫اﳊَـ ٰﻮ ِ‬ ‫ﻒ َو ﻳُـ ْﺆﺛُِﺮُﮐ ْﻢ َﻣـ ْـﻦ ٰﻻ ﻓَ ْ‬ ‫ﻳـ ٰﻬـﺎﺑ ُﮑﻢ اﻟ ﱠﺸـ ِﺮﻳﻒ و ﻳ ْﮑـ ِﺮﻣ ُﮑﻢ اﻟ ﱠ ِ‬
‫ﻀــﻌﻴ ُ‬ ‫ُ َ ُ ُ ُ‬ ‫َ ُ ُ‬
‫ﮏ اﱠﳕٰـﺎ ﻧِْﻠﺘُ ُﻤـﻮﻩُ ِﲟٰـﺎ ﻳـُْﺮ ٰﺟـﯽ ﻋِْﻨـ َﺪ ُﮐ ْﻢ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ٰ ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ﱠِ ِ ِ‬‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻣﺘُﻨِﻌ ِ‬
‫ﺲ ُﮐ ﱠـﻞ ٰذﻟـ َ‬ ‫ﺖ ﻣ ْﻦ ﻃُﻼّ ٰﺎ َو ﲤَْ ُﺸ ْﻮ َن ﻓﯽ اﻟﻄﺮﻳْﻖ َْﻴـﺒَﺔ اﻟْ ُﻤﻠُ ْﻮک َو َﮐ ٰﺮ َاﻣﺔ اْﻻَ ﮐﺎﺑﺮ ‪ ،‬اَﻟَْﻴ َ‬ ‫ْ َْ‬
‫ﺼﺮو َن ﻓَﺎﺳﺘﺨ َﻔ ْﻔﺘﻢ ِﲝ ِﻖ اْﻻَﺋِ ﱠﻤ ِﺔ ﻓَﺎَٰﻣﺎ ﺣ ﱠﻖ اﻟﻀ ِ‬ ‫ِِ ِ‬ ‫ِ ِ ِ ِ ِ‬
‫ﻀﻴﱠـ ْﻌﺘُ ْﻢ َو اَّٰﻣـﺎ َﺣ ﱠﻘ ُﮑ ْـﻢ‬ ‫ﱡﻌ ٰﻔﺎء ﻓَ َ‬ ‫َ‬ ‫ّ َ‬ ‫ﻣ َﻦ اﻟْﻘ ٰﻴ ِﺎم ﲝَ ِّﻖ ا ّٰ َو ا ْن ُﮐْﻨـﺘُ ْﻢ َﻋ ْﻦ اَ ْﮐﺜَ ِﺮ َﺣ ّﻘﻪ ﺗُـ َﻘ ّ ُ ْ ْ َ ْ ُ ْ َ ّ‬
‫ات ا ِٰ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ٰﺎدﻳْـﺘُ ُﻤ ْﻮ ٰﻫﺎ ﻓﯽ ٰذ ّ‬ ‫ﺑَِﺰ ْﻋﻤ ُﮑ ْﻢ ﻓَﻄَﻠَْﺒـﺘُ ْﻢ ﻓَ ٰﻼ ٰﻣﺎﻻً ﺑَ َﺬﻟْﺘُ ُﻤ ْﻮﻩُ َو ٰﻻ ﻧَـ ْﻔﺴﺎً ٰﺧﺎﻃَْﺮُْﰎ ٰﺎ ﻟﻠﱠﺬی َﺧﻠَ َﻘ ٰﻬﺎ َو ٰﻻ َﻋﺸْﻴـَﺮًة ﻋ َ‬
‫ﺖ َﻋﻠَـْﻴ ُﮑ ْﻢ اَﻳﱡﻬـﺎ اﻟْ ُﻤﺘَ َﻤﻨﱡـ ْـﻮ َن َﻋﻠ َـﯽ ا ِّٰ اَ ْن َِﲢ ﱠـﻞ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬
‫ـﺎوَرةَ ُر ُﺳـﻠﻪ َو اَٰﻣـﺎ ً َﻣ ْـﻦ َﻋ ٰﺬاﺑِـﻪ ﻟََﻘـ ْﺪ َﺧﺸـْﻴ ُ‬ ‫ﻠﯽ ا َّٰ َﺟﻨـﱠﺘَـﻪُ َو ُٰﳎ َ‬ ‫اَﻧْـﺘُ ْﻢ ﺗَـﺘَ َﻤﻨـ ْﱠﻮ َن َﻋ َ‬
‫ف ِ ِٰ ٰﻻ ﺗُ ْﮑ ِﺮﻣـﻮ َن و اَﻧْــﺘﻢ ِ ِٰ ﻓـﯽ ِﻋ ٰﺒ ِ‬
‫ـﺎدﻩِ‬ ‫ﺑِ ُﮑﻢ ﻧِْﻘﻤﺔٌ ِﻣﻦ ﻧَِﻘ ٰﻤﺎﺗِِﻪ ﻻَﻧﱠ ُﮑﻢ ﺑـﻠَ ْﻐﺘﻢ ِﻣـﻦ َﮐ ٰﺮاﻣ ِـﺔ ا ِٰ ﻣْﻨ ِﺰﻟَـﺔً ﻓُ ِّ ِ‬
‫ُ ْ َ ُْ ّ‬ ‫ﻀـ ْﻠﺘُ ْﻢ ٰـﺎ َو َﻣ ْـﻦ ﻳُـ ْﻌـَﺮ ُ ّ‬ ‫ْ َ ُْ ْ َ ّ َ‬ ‫ْ َ ْ‬
‫ﺾ ِذ َﻣ ِﻢ آ ٰ ﺋِ ُﮑ ْﻢ ﺗَـ ْﻔَﺰﻋُ ْﻮ َن َو ِذ َﻣـﺔُ َر ُﺳ ْـﻮِل ا ِّٰ ﳐَْ ُﻔ ْـﻮَرةٌ َْﳏ ُﻘ ْـﻮَرةٌ‬ ‫ﺿﺔً ﻓَ ٰﻼ ﺗَـ ْﻔَﺰﻋُ ْﻮ َن َو اَﻧْـﺘُ ْﻢ ﻟِﺒَـ ْﻌ ِ‬ ‫ﺗُ ْﮑﺮﻣﻮ َن و ﻗَﺪ ﺗَـﺮو َن ﻋﻬ ِ‬
‫ﻮد ا ّٰ َﻣْﻨـ ُﻘ ْﻮ َ‬ ‫َُ ْ َ َْ ُ َ‬
‫ﻨﯽ ﻓﯽ اﻟْ َﻤﺪاﺋِ ِﻦ ُﻣ ْﻬ َﻤﻠَﺔٌ ٰﻻ ﺗُـْﺮ َﲪُْﻮ َن َو ٰﻻ ﻓﯽ َﻣْﻨ ِﺰﻟَﺘِ ُﮑ ْﻢ ﺗَـ ْﻌ َﻤﻠُْﻮ َن َو ٰﻻ َﻣ ْﻦ َﻋ ِﻤ َﻞ ﻓﻴ ٰﻬﺎ ﺗُﻌِْﻴـﻨُـ ْﻮ َن‬ ‫ْﻢ َو اﻟﱠﺰْﻣ ٰ‬ ‫َو اﻟْﻌُ ْﻤ ُﯽ َو اﻟْﺒُﮑ ُ‬
‫ﮏ ِﳑّٰﺎ اََﻣَﺮُﮐ ُﻢ ا ُّٰ ﺑِِﻪ ِﻣ َـﻦ اﻟﻨﱠـ ْﻬـ ِﯽ َو اﻟﺘﱠـ ٰﻨـﺎﻫﯽ َو اَﻧْ ـﺘُ ْﻢ َﻋْﻨـﻪُ ٰﻏـﺎﻓِﻠُ ْﻮ َن َو‬ ‫ﺼﺎﻧَـ َﻌ ِﺔ ﻋِْﻨ َﺪ اﻟﻈﱠﻠَ َﻤ ِﺔ ٰ َﻣﻨُـ ْﻮ َن ُﮐ ﱡﻞ ٰذﻟِ َ‬ ‫ﺎن َو اﻟْ ُﻤ ٰ‬ ‫و ِﻻ ِّد ٰﻫ ِ‬
‫َ‬
‫ی اْﻻُ ُﻣ ْـﻮِر َو اْﻻَ ْﺣ ٰﮑ ِـﺎم َﻋﻠ ٰـﯽ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺎس ُﻣﺼْﻴـﺒَﺔً ﻟ ٰﻤﺎ ﻏُﻠْﺒـﺘُﻢ َﻋﻠَْﻴﻪ ﻣ ْﻦ َﻣﻨٰﺎ ِزِل اﻟْﻌُﻠَ ٰﻤﺎء ﻟَﻮ ُﮐْﻨـﺘُﻢ ﺗَ ْﺸﻌُﺮْو َن ٰذﻟـ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اَﻧْـﺘُ ْﻢ اَ ْﻋﻈَ ُﻢ اﻟ ٰﻨّ ِ‬
‫ﮏ َ ﱠن َٰﳎـﺎر َ‬ ‫ْ ْ ُ‬ ‫ْ‬
‫ﮏ اِ ٰﻻّ ﺑِﺘَـ َﻔﱡﺮﻗِ ُﮑ ْﻢ َﻋ ِﻦ ْ‬
‫اﳊَـ ِّﻖ‬ ‫ﮏ اﻟْ َﻤْﻨ ِﺰﻟَﺔَ َو ٰﻣﺎ ُﺳﻠِْﺒـﺘُ ْﻢ ٰذﻟِ َ‬ ‫ﻼﻟِِﻪ َو َﺣ ٰﺮ ِاﻣ ِﻪ ﻓَﺎَﻧْـﺘُ ُﻢ اﻟْ َﻤ ْﺴﻠُ ْﻮﺑـُ ْﻮ َن ﺗِْﻠ َ‬ ‫ﻠﯽ َﺣ ٰ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫اَﻳﺪي اﻟْﻌُﻠَ ٰﻤﺎء ِ ّٰ اْﻻَُﻣﻨٰﺎء َﻋ ٰ‬
‫ات ا ِٰ ٰﮐﺎﻧَــﺖ اُﻣــﻮر ا ِٰ‬ ‫ِ‬ ‫اﺿـ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫و ِ ِ‬
‫ْ ُ ُْ ّ‬ ‫ﺻـﺒَـْﺮُْﰎ َﻋﻠـ ٰـﯽ اﻻَ ٰذی َو َﲢَ ﱠﻤ ْﻠ ـﺘُ ْﻢ اﻟْ َﻤ ُﺆْوﻧَـﺔَ ﻓــﯽ ٰذ ّ‬ ‫ـﺤﺔ َو ﻟَـ ْـﻮ َ‬ ‫اﺧــﺘ ٰﻼﻓ ُﮑ ْﻢ ﻓــﯽ اﻟ ﱡﺴ ـﻨﱠﺔ ﺑَـ ْﻌ ـ َﺪ اﻟْﺒَـﻴِّﻨَــﺔ اﻟْ ٰﻮ َ‬ ‫َ ْ‬
‫اﺳﺘَﺴ ـﻠَﻤﺘُﻢ اُُﻣـ ْـﻮَر ا ِّٰ ﻓ ـﯽ اَﻳْـ ِﺪﻳْ ِﻬ ْﻢ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺼـ ُـﺪ ُر َو اﻟَـ ْـﻴ ُﮑ ْﻢ ﺗَـْﺮﺟـ ُـﻊ َو ﻟَﮑ ـﻨﱠ ُﮑ ْﻢ َﻣ ﱠﮑْﻨ ــﺘُ ُﻢ اﻟﻈﱠﻠَ َﻤ ـﺔَ ﻣـ ْـﻦ َﻣْﻨ ـ ِﺰﻟَﺘ ُﮑ ْﻢ َو ْ‬ ‫َﻋﻠَ ـْﻴ ُﮑ ْﻢ ﺗَـ ِﺮُد َو َﻋ ـْﻨ ُﮑ ْﻢ ﺗَ ْ‬
‫ﺎت اﻟﱠﺘ ـﯽ ِﻫ ـ َﯽ‬ ‫ﮏ ﻓِـ ٰـﺮارُﮐﻢ ِﻣــﻦ اﻟْﻤــﻮ ِت و اِ ْﻋ ٰﺠــﺎﺑ ُﮑﻢ ِ ْﳊ ٰﻴ ـ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ُ ْ َ‬ ‫ﻳَـ ْﻌ َﻤﻠُـ ْـﻮ َن ﻟ ﱡﺸ ـﺒَـ ٰﻬﺎت َو ﻳَﺴ ـْﻴـ ُﺮْو َن ﻓ ـﯽ اﻟ ﱠﺸ ـ َﻬ ٰﻮات َﺳ ـﻠﱠﻄَ ُﻬ ْﻢ َﻋﻠـ ٰـﯽ ٰذﻟ ـ َ ُ ْ َ َ ْ َ‬
‫ﻠﯽ ﻣﻌِْﻴ َﺸﺘِ ِﻪ ﻣ ْﻐﻠُﻮ ٍ‬ ‫ﲔ ﻣﺴﺘَ ْ ٍ‬ ‫ٍ ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ ِ ِ‬
‫ب ﻳَـﺘَـ َﻘﻠﱠﺒُـ ْـﻮ َن ﻓـﯽ‬ ‫َ ْ‬ ‫ﻀ َﻌﻒ َﻋ ٰ َ‬ ‫اﻟﻀ َﻌ ٰﻔﺎءَ ﻓﯽ اَﻳْﺪﻳﻬ ْﻢ ﻓَﻤ ْﻦ ﺑَـ ْﲔ ُﻣ ْﺴﺘَـ ْﻌﺒَﺪ َﻣ ْﻘ ُﻬ ْﻮر َو ﺑَـ ْ ُ ْ‬ ‫ُﻣ ٰﻔﺎ ِرﻗَـﺘُ ُﮑ ْﻢ ﻓﺎَ ْﺳﻠَ ْﻤﺘُ ْﻢ ُ‬
‫اﳉ ٰﺒﺎ ِر ﻓﯽ ُﮐ ِﻞ ﺑـﻠَ ٍﺪ ِﻣْﻨـﻬﻢ ﻋ ٰ ِ ِ ِ‬ ‫ِ ِِ‬ ‫اﻟْﻤ ْﻠﮏ ِ ٰراﺋِ ِﻬﻢ و ﻳﺴﺘَ ْﺸﻌِﺮو َن ِْ‬
‫ﺐ‬ ‫ﻠﯽ ﻣْﻨـ َِﱪﻩ َﺧﻄْﻴـ ٌ‬ ‫ُْ َ‬ ‫َّ‬ ‫ﻠﯽ َّْ‬ ‫ی َِ ْﻫ ٰﻮاﺋ ِﻬ ْﻢ اﻗْﺘ ٰﺪاءً ِْﻻَ ْﺷ ٰﺮا ِر َو ُﺟْﺮأًَة َﻋ ٰ‬ ‫اﳋْﺰ َ‬ ‫ْ َ َ ْ ُْ‬ ‫ُ‬
‫ﲔ َﺟ ٰﺒّـﺎ ٍر َﻋﻨِْﻴـ ٍﺪ َو ذی‬ ‫ﺲ ﻓَ ِﻤ ْﻦ ﺑَـ ْ ِ‬ ‫ﺎس َﳍُْﻢ َﺧ َﻮٌل ٰﻻﻳَ ْﺪﻓَـﻌُ ْﻮ َن ﻳَ َﺪ ٰﻻ ِﻣ ٍ‬ ‫ٰ‬ ‫ِ‬
‫ض َﳍُْﻢ ٰﺷﺎﻏَﺮةٌ َو اَﻳﺪﻳﻬ ْﻢ ﻓﻴ ٰﻬﺎ َﻣْﺒ ُﺴ ْﻮﻃَﺔٌ َو اﻟﻨّ ُ‬
‫ِ‬
‫ﺼ َﻘ ٌﻊ ﻓَﺎْﻻَْر ُ‬ ‫ﻣْ‬
‫ِ‬
‫ـﺎش َﻏﺸ ـ ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ﻀ ـ ْـﻌ َﻔ ِﺔ َﺷ ـ ِـﺪﻳ ٍﺪ ُﻣ ٰﻄ ـ ٍ‬
‫َﺳ ـﻄْ َﻮةٍ َﻋﻠ ـ ٰﯽ اﻟ ﱠ‬
‫ـﻮم‬ ‫ﻷرض ِﻣ ـ ْـﻦ ٰﻏ ـ ٍّ ُ‬ ‫ـﺐ َواْ ُ‬ ‫ف اﻟْ ُﻤْﺒ ــﺪءُ اﳌُﻌﻴ ـ َﺪ ﻓَـ ٰﻴ ـﺎ َﻋ َﺠﺒ ـﺎً َوٰﻣ ــﺎﻟﯽ ﻻ ْأﻋ َﺠ ـ ُ‬ ‫ـﺎع ٰﻻ ﻳَـ ْﻌ ـ ِﺮ ُ‬
‫ِ ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺆﻣﻨﲔ ِِﻢ َﻏﻴـﺮ رﺣﻴ ٍﻢ‪ ،‬ﻓَﺎ ْٰ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ٍ ٍ ِ‬
‫ٰﺎز ْﻋﻨٰﺎ َواﻟ ٰﻘﺎﺿﯽ ﲝُ ْﮑﻤﻪ ﻓﻴﻤﺎ َ‬
‫ﺷﺠَﺮ ﺑَـْﻴـﻨَﻨﺎ‬ ‫اﳊﺎﮐ ُﻢ ﻓﻴﻤﺎ ﻓﻴﻪ ﺗَـﻨ َ‬ ‫ُ‬ ‫َو◌ ُﻣﺘَﺼ ّﺪق ﻇﻠﻮم وﻋﺎﻣ ٍﻞ َﻋﻠﯽ اﳌُ َ ْ ْ ُ َ‬
‫ـﺎل ِ◌ َم‬ ‫اﳊ ٰﻄ ِـﺎم و ﻟَ ِﮑـﻦ ﻟِﻨُـ ِﺮی اﻟْﻤ ٰﻌ ِ‬ ‫ﺎن و ٰﻻاﻟْﺘِ ٰﻤﺎﺳـﺎً ِﻣـﻦ ﻓُ ُ ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِٰ‬ ‫ِ‬
‫ْ َ َ‬ ‫ﻀـﻮل ُْ‬ ‫ْ‬ ‫ﮏ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻢ اَﻧﱠﻪُ َﱂْ ﻳَ ُﮑ ْﻦ ٰﻣﺎ ٰﮐﺎ َن ﻣﻨّﺎ ﺗَـﻨٰﺎﻓُﺴﺎً ﻓﯽ ُﺳﻠْ ٰﻄ َ‬ ‫اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ اﻧﱠ َ‬
‫ﮏ َو‬ ‫ﮏ َو ُﺳ ــﻨَﻨِ َ‬ ‫ﻀـ ـ َ‬‫ب ِ◌ ٰﻻ ِدک و ْﻣ ــﻦ اﻟْﻤﻈْﻠُﻮﻣ ــﻮ َن ِﻣ ــﻦ ِﻋ ٰﺒ ــﺎ ِدک و ﻳـﻌﻤ ــﻞ ﺑَِﻔ ٰﺮاﺋِ ِ‬ ‫ﻻﺻـ ـ ٰﻼح ﻓ ــﯽ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِﻣ ـ ْـﻦ ِدﻳْﻨِـ ـ َ‬
‫َ َ ُْ َ َ‬ ‫َ َ ََ َ َ ُْ ْ ْ‬ ‫ﮏ َو ﻧُﻈْﻬ ـ ـَﺮ اْ ْ َ‬
‫ـﺎء ﻧُـ ْـﻮِر ﻧَﺒِــﻴِّ ُﮑﻢ َو َﺣ ْﺴـﺒُـﻨٰﺎ ا ﱠُ َو َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ‬ ‫ﺼـ ُﻔﻮ ٰ ﻗَـ ِﻮي اﻟْﻈﱠﻠَﻤـﺔُ ﻋﻠَــﻴ ُﮑﻢ و ﻋ ِﻤﻠُــﻮا ﻓــﯽ اِﻃْ ٰﻔـ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اَﺣ ٰﮑ ِﺎﻣـ ِ ِ‬
‫َ َ َْ َْ َ ْ‬ ‫ﺼـ ُـﺮْو ٰ َو ﺗَـْﻨ ْ‬ ‫ﮏ ﻓَــﺎﻧﱠ ُﮑ ْﻢ ا ْن ﻻﺗَـْﻨ ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫ﺼْﻴـ ُﺮ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺗَـﻮﱠﮐ ْﻠﻨٰﺎ و اﻟَﻴ ِﻪ اَﻧَـﺒـﻨٰﺎ و اﻟَﻴ ِﻪ اﻟْﻤ ِ‬
‫َ َ ْ ْ َ ْ َ‬

‫ن اور اس‬ ‫اس‬

‫ـ ‪ ۵۸‬ـ ی ـ ‪،‬‬ ‫ـ آپ‬ ‫وہ‬ ‫اور ر‬ ‫ا‬ ‫‪،‬و‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫ا م‬ ‫ام‬

‫اور ـ ف و‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا ی‬ ‫ار د‬ ‫ﻻت‬ ‫ا‬ ‫دو ل‬ ‫ت‬ ‫و‬

‫ر ـ ـ‬ ‫تذ‬ ‫اور اس‬ ‫د‬ ‫اس‬ ‫ا ۔ا‬ ‫دو ر‬ ‫اس‬

‫۔‬ ‫ں‬ ‫ہ‬ ‫ہ‬

‫۔‬ ‫ان ا‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫‪:‬ا‬

‫۔‬ ‫ذ‬ ‫ا‬ ‫ذ داری‬ ‫ا‬ ‫د ت اور اس‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫‪:‬ا‬ ‫دو ا‬
‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫‪ ،‬ں‬ ‫وا‬ ‫و‬ ‫ف‬ ‫ں‬ ‫وں اور‬ ‫داری اور ان‬ ‫ذ‬ ‫‪:‬‬ ‫ا‬
‫ـ‬ ‫ے‬ ‫ک ا ات‬ ‫ن دہ اور‬ ‫ا مد‬ ‫داری‬ ‫ت اور اس ی د ذ‬

‫۔‬

‫ا د‬ ‫ا‬ ‫اور دو ا اور‬ ‫)‪(1‬‬

‫((‬ ‫ب ))‬

‫‪ ،‬ـ‬ ‫‪ ،‬ـ‬ ‫ر‬ ‫ں‬ ‫ہ‬ ‫۔ اس‬ ‫درج ا‬ ‫ں‬ ‫دو ی‬

‫ـں‬ ‫اور ـ‬ ‫ر‬ ‫ان‬ ‫ا‬ ‫درج‬ ‫ا‬ ‫ا ا‬ ‫اور‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ اس‬ ‫اور‬ ‫) ‪(2‬‬

‫ا‬ ‫اس‬ ‫۔ ں‬

‫۔‬ ‫ا رہ‬ ‫ن‬

‫ـ‬ ‫ـم اور ز ـ‬ ‫ـ‬ ‫ار د‬ ‫او ت‬ ‫ام‬ ‫ں‬ ‫ح‬ ‫ا‬

‫ل‬ ‫اور‬

‫‪:‬‬ ‫ر‬ ‫۔ ل‬ ‫ا‬ ‫ف‬

‫ـ‬ ‫ا م‬ ‫ام‬ ‫ا م‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫دق‬ ‫ا‬ ‫‪۱‬۔‬

‫ـ وہ‬ ‫ـ زـ‬ ‫۔وت‬ ‫وت‬ ‫ان‬ ‫ی‬ ‫‪۹۰‬‬ ‫دور ا‬ ‫ا م‬ ‫اور ا م د‬ ‫ا‬

‫ان ا ـ ا‬ ‫((‬ ‫))‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫۔ ان‬ ‫ار ر‬ ‫ز‬ ‫رو‬ ‫ف‬ ‫ج‬

‫۔‬ ‫ر‬ ‫وف اور‬ ‫اور‬ ‫ب‬ ‫اور‬ ‫ں‬

‫ـ‬ ‫ی ـی‬ ‫۔‬ ‫ا ا‬ ‫ں‬ ‫‪ :‬ب‬ ‫)و ت ‪ ۳۸۵‬ھ(‬ ‫ا‬

‫ـ ‪،‬‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ((‬ ‫ـ‬ ‫اور ب))‬ ‫دوں‬ ‫م‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫ا‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫۔‬ ‫ا ل‬ ‫اور‬ ‫ب‬ ‫م راوی اور‬ ‫ا د‬ ‫‪:‬‬

‫ـ‬ ‫ـ ا ـ اد‬ ‫ن ‪ ،‬ا ـ ذر‪ ،‬ـ اد اور ان‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اہ را‬ ‫‪ ،‬وہ‬ ‫ا‬ ‫ذ‬ ‫اس ب‬

‫ر ع ـ‬ ‫ت‬ ‫رے‬ ‫۔) ب‬ ‫ا د‬ ‫ا‬ ‫اور ا‬ ‫ر لا‬ ‫ں‬

‫‪ :‬ا ر ۔ج ‪ ۱‬۔ ص ‪(۱۵۲‬‬

 ‫ا‬ ‫ا‬ ‫وﻻ‬ ‫((‬ ‫))‬ ‫م‬ ‫(( اور‬ ‫ب ))‬ ‫ا ری‬ ‫‪۲‬۔‬

‫۔‬

‫ـا ـ‬ ‫و‬ ‫)‬ ‫ن‬ ‫ا ب‬ ‫د‬ ‫)و ت ‪۵۸۸‬ھ(‬ ‫م‬ ‫‪-۳‬‬

‫دو ل‬ ‫ت‬ ‫و‬ ‫اور و‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫(‬ ‫و‬

‫)‪(3‬‬
‫۔‬ ‫رو و د‬ ‫زا‬ ‫ار‬ ‫ا‬ ‫اس ز‬ ‫ٰ‬ ‫ز‬

‫(‬ ‫)اس‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫اور آ‬ ‫‪،‬‬ ‫‪-۴‬‬

‫م‬ ‫د‬ ‫ا ل((‬ ‫ں ))‬ ‫آ ی دو‬

‫) ‪(4‬‬
‫۔‬ ‫ا رہ‬ ‫ر‬ ‫اور اس‬

‫ـن‬ ‫ا م‬ ‫ا ا‬ ‫ت درج‬ ‫((‬ ‫))ا‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫‪-۵‬‬

‫) ‪(5‬‬
‫۔‬

‫ر ان ا‬ ‫روح ا‬ ‫ٰ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫آ‬ ‫ا ب‬ ‫ا‬ ‫‪-۶‬ا ان‬

‫ـ‬ ‫ـ آ ـ ی دو‬ ‫اس‬ ‫ن‬ ‫دار ں‬ ‫ذ‬ ‫د‬ ‫اور‬ ‫وﻻ‬

‫ف‬ ‫ـ‬ ‫ا ور‬ ‫م‬ ‫ح‬ ‫اور ا‬ ‫ا ل((‬ ‫))‬ ‫)‪(6‬‬

‫ا ل‬

‫۔‬ ‫ار د‬ ‫( ٰ‬ ‫ا‬ ‫)دو ا اور‬ ‫ا م‬ ‫ام‬ ‫ر‬ ‫وا‬ ‫آپ‬

‫ـ رت‬ ‫ں‬ ‫د‬ ‫اور‬ ‫اس‬ ‫اور‬ ‫‪،‬‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫اس‬ ‫اس‬

‫ـ ‪،‬‬ ‫ص‬ ‫ا‬ ‫ٰ‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫ر‬

‫ـ ں‬ ‫ـ‬ ‫ر اور ـ‬ ‫د‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫۔ اس‬ ‫ار د‬ ‫آپ‬

‫۔‬ ‫ں‬ ‫‪،‬‬ ‫درج‬ ‫م‬ ‫اس‬

 ‫ک) ‪(Motive‬‬ ‫ب‬ ‫اس‬

‫ـ ا ـم‬ ‫ام‬ ‫ص‬ ‫اور اس ز ن و ن‬ ‫ا‬ ‫ﻻت‬ ‫‪ ،‬اس ز‬ ‫ا‬ ‫اس‬

‫ـ ا ـ‬ ‫ـ‬ ‫ا‬ ‫وہ‬ ‫اس ت‬ ‫‪،‬‬ ‫ب‬ ‫اس‬

‫ن ـ‬ ‫و‬ ‫)‪(7‬۔ اور اس‬ ‫آ‬ ‫و د‬ ‫دور‬ ‫‪۲۵‬‬ ‫و‬ ‫ذ‬ ‫ان ﻻت‬ ‫ے‬

‫ـظ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـر‬ ‫۔‬ ‫روا ر‬ ‫ں‬ ‫اق اور‬ ‫اور ص‬ ‫ں‬ ‫م م‬

‫ـ دہ ا ـ‬ ‫فا‬ ‫اس‬ ‫ری ر‬ ‫اس دور‬ ‫ض‬ ‫ا ب‬ ‫اور اس‬ ‫ر‬

‫۔آ ـ ہ ـ ر ـ اس‬ ‫ا‬ ‫وا‬ ‫اور ان‬ ‫وا ں‬ ‫اور ان‬ ‫اور ا‬

‫۔‬ ‫ا‬ ‫ﻻت اوراس‬ ‫ز‬ ‫ب‬

‫ـ‬ ‫ـ ‪:‬‬ ‫ری ‪،‬‬ ‫ما‬ ‫م ر وں اور وا ں‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫‪:‬‬

‫ـ‬ ‫وم‬ ‫ی ا ن اور‬ ‫ں اور وہ‬ ‫یا‬ ‫اس‬ ‫ن ے‪،‬‬ ‫ان‬ ‫ا اب ان‬

‫(۔‬ ‫د‬ ‫راً‬ ‫ا‬ ‫)‬

‫ـ‬ ‫ـ ا اـ‬ ‫وں‬ ‫ر‬ ‫ء اور‬ ‫ں‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫آ‬ ‫اس‬

‫ا م اور ان‬ ‫ت‬ ‫۔‬ ‫ا ن‬ ‫اری‬ ‫د اور ان‬ ‫وع‬ ‫(‬ ‫) ذ‬ ‫ا م‬

‫ـ‬ ‫دوران ا‬ ‫۔اس‬ ‫ب‬ ‫روا‬ ‫اور ان‬ ‫وع دی‬ ‫ان‬

‫د ـؤ ـ‬ ‫وـ‬ ‫ا‬ ‫اد‬ ‫ز دہ‬ ‫ں‬ ‫دو ے‬ ‫ن‬ ‫ر اور‬ ‫ز دہ‬

‫اری ـ دے د ـ ۔‬ ‫ا‬ ‫ہ‬ ‫اور‬ ‫د‬ ‫ز دا‬ ‫اس‬ ‫۔ا‬ ‫ز دہ‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـح‬ ‫‪،‬‬ ‫رے‬ ‫ر اب د ۔ وہ‬ ‫زد‬ ‫اور‬ ‫اس‬ ‫و‬

‫ر ڈا ۔‬ ‫ڈ‬ ‫ڈ‬ ‫وا ں‬ ‫‪،‬ا ا‬

‫۔ ان‬ ‫ل ر‬ ‫‪،‬‬ ‫ڈ‬ ‫وہ‬ ‫۔ ان‬ ‫ری‬ ‫ف و اس‬ ‫ن‬

‫دور‬ ‫چ‬ ‫اق‬ ‫وا‬ ‫ا ا‬ ‫۔ ان‬ ‫ادی‬ ‫‪،‬آ‬ ‫ؤں ٹ د‬

‫ـ‬ ‫ں‬ ‫ر و وف‬ ‫۔‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ں‬ ‫ہ‬ ‫اور ا‬ ‫ہ‬ ‫ت‬ ‫ا دہ‬

‫ر ۔‬

‫ل‬ ‫ا‬ ‫ان‬ ‫اور‬ ‫ن‬ ‫د‬ ‫ر وں‬ ‫ا‬ ‫‪ :‬و‬

‫ان وا ‪ ،‬ـ ا ـ ا ـ اد‬ ‫ار‪ ،‬ان‬ ‫ء‬ ‫ا ان‬ ‫د‬ ‫ص‬ ‫اور اس ت‬

‫ـ وا ـ ام‬ ‫ااور ان‬ ‫ص ا ام‬ ‫ان‬ ‫ں‬ ‫ری‬ ‫ں‪،‬‬ ‫اور ا ت ن‬ ‫ان‬ ‫د ں‬

‫ـ ت‬ ‫م ـ‬ ‫وا‬ ‫ن‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ن‬ ‫ء‬ ‫اور‬ ‫ڑی‬

‫۔‬

‫ر رٹ‬ ‫‪،‬ا‬ ‫رے‬ ‫ء‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫ری ری‬ ‫اس‬ ‫ر وں‬

‫ـ اس‬ ‫اد‬ ‫ﻻت‬ ‫رے‬ ‫ء‬ ‫۔ ں‬ ‫ر د‬ ‫ص ا م وا ام‬ ‫اور اس‬

‫۔‬ ‫ار‬ ‫ص ا م وا ام‬ ‫ف‬ ‫وا‬

‫ـ‬ ‫۔ ـ‬ ‫ل‬ ‫و ر‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ر دا‬ ‫از ت اور م‬ ‫و‬

‫ـ ان ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫رے‬ ‫ء‬ ‫س‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫‪،‬‬ ‫را ا‬ ‫ہ اور د‬

‫اور دو وں‬ ‫م درج‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ت‬ ‫اور‬ ‫ںو ا ل‬ ‫ن د ‪ ،‬ا‬

‫۔‬ ‫رش‬ ‫اس‬

‫دو ا‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ز ـ دہ ا د ـ‬ ‫رے‬ ‫ء‬ ‫ت‬ ‫‪:‬‬ ‫ن‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫ا ـ‬ ‫اور‬ ‫ز دہ‬ ‫اب‬ ‫ا د‬ ‫رے‬ ‫ن‬ ‫ت‬ ‫‪:‬‬ ‫ں‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫و‬

‫ا دـ‬ ‫رے‬ ‫ء‬ ‫دو‬ ‫ا ب اور‬ ‫دﻻؤ‬ ‫ں‬ ‫ا اس‬

‫۔‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـرے ـ‬ ‫دو ے ا ب‬ ‫ا‬ ‫ل‬ ‫ا اب‬ ‫اور‬ ‫ن‬

‫ـ‬ ‫د‬ ‫ں‬ ‫اور ا اب اور ان‬ ‫ک‬ ‫یآ ں‬ ‫ہ اور‬ ‫ے‬ ‫را‬

‫۔‬

‫اور‬ ‫ـ‬ ‫ا ب ـ‬ ‫۔ ری ر‬ ‫د‬ ‫در ن‬ ‫ن ام ا س‬ ‫اور اس‬ ‫ھ‬ ‫ت‬ ‫ا‬

‫ـھ‬ ‫ن‬ ‫‪ ،‬گ ان ا د‬ ‫ی‬ ‫اور‬ ‫‪،‬‬ ‫ن‬ ‫ﻻ اد ا د‬

‫ـ دـ‬ ‫ں‬ ‫اور‬ ‫ں‬ ‫اور زوں‬ ‫وں‬ ‫ا د‬ ‫‪ ،‬ں‬ ‫ھ‬

‫ـ اور وہ ا ـ آ ـت‬ ‫ا د‬ ‫اں‬ ‫د ا ۔ اور ں ں اور‬ ‫ں‬ ‫وہ ا‬ ‫ا د‬

‫ـ ت دراز ـ‬ ‫اور‬ ‫د‬ ‫ر ں ‪ ،‬ں اور ز ں‬ ‫‪ ،‬ں‬ ‫ح‬ ‫آن‬

‫ری ر ۔‬

‫ا اور‬

‫ح ری ر ‪ ،‬ں‬ ‫ء را‬ ‫ر وں‬ ‫و اور اس‬ ‫‪:‬‬

‫و‬ ‫‪ :‬ری‬ ‫ں‬ ‫ن‬ ‫ار ل ‪،‬‬ ‫ا‬ ‫ں اور ر وں‬ ‫ا‬ ‫و‬

‫وا م ـ وا ـ ں‬ ‫مو‬ ‫اس‬ ‫د‬ ‫اور اس ا ام‬ ‫ا ام‬ ‫دو‬ ‫اور آل‬

‫دو ۔‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫ا ل‬ ‫دو‪ ،‬اور‬ ‫رج‬

‫ـ ـ‬ ‫ـ ان‬ ‫ـ‬ ‫‪:‬‬ ‫ن‬ ‫‪،‬‬ ‫در‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫راً‬ ‫اس‬

‫۔‬ ‫ت‬ ‫دو ے اس‬ ‫ا دو‬ ‫ا‬ ‫و اور اس‬ ‫ا ام ‪ ،‬اس‬

‫ـ ر وں‬ ‫اس‬ ‫۔‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫اس‬ ‫ا‬ ‫اق ص‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫ـ ن ـ‬ ‫او ت‬ ‫۔ ں‬ ‫ف و اس ری‬ ‫ں‬ ‫ں‬ ‫ں‬ ‫اور‬

‫ـ ـ‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ف‬ ‫ں اور ز ں‬ ‫ا‬ ‫دو ے‬ ‫ا اد ا‬ ‫وا‬ ‫ر‬

‫۔‬ ‫راز ش‬ ‫ان‬ ‫و ن‬ ‫ان ز ں‬ ‫‪،‬‬ ‫ر‬ ‫ت‬

‫ـ ـ وی‬ ‫ـ ا دـ‬ ‫اور م ا‬ ‫‪،‬‬ ‫اور‬ ‫آ‬ ‫و د‬ ‫ا د‬ ‫ان‬ ‫اور‬ ‫ح‬ ‫اس‬

‫ـہ‬ ‫ـ‬ ‫ا ن اور دت ار‬ ‫ث )راوی(‬ ‫گ وہ ر ر اور‬ ‫۔ اس‬

‫ـت‬ ‫ـ اور ـ‬ ‫ـ‬ ‫ر‬ ‫۔و‬ ‫ا د‬ ‫و م اور د وی ل و ل‬

‫ـ اور ـدہ‬ ‫ا‬ ‫ٹ اور ا ام‬ ‫د‬ ‫ر ا اد‬ ‫ان د ار اور‬ ‫ا د‬

‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ا وہ ان‬ ‫‪،‬‬ ‫دو وں‬ ‫اورا‬ ‫ل‬ ‫ر وا ت‬ ‫ان‬

‫)‪(8‬‬
‫۔‬ ‫ا‬ ‫وا‬

‫ـ‬ ‫ا ـم ـ‬ ‫ح ری و ری ر ـ ـ‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫(‬ ‫آ‬ ‫) و‬

‫ـ‬ ‫ز‬ ‫د‬ ‫ف و اس اور‬ ‫اور نِ ا‬ ‫آ‬ ‫ت‬ ‫ں اور‬ ‫)‪(9‬ان‬ ‫دت‬

‫۔‬ ‫ار‬ ‫ز‬ ‫ت‬ ‫دور ا دہ‬ ‫ر ک‬ ‫اور ا‬ ‫ز ز‬ ‫د‬ ‫وہ‬ ‫۔‬

‫۔‬ ‫آزاد‬ ‫رواج‬ ‫ں‬ ‫اور‬ ‫و‬ ‫اور‬ ‫ظ‬ ‫د‬ ‫د نِ ا‬ ‫ان‬

‫د‬ ‫ﻻت‬

‫ا ـ‬ ‫ـس اور‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫ارادہ‬ ‫ا م‬ ‫)‪(10‬‬

‫دو ل‬ ‫ت‬ ‫و‬ ‫‪:‬ان ﻻت‬

‫۔‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ا‬

‫د ت دی ـ اور‬ ‫د ام‬ ‫ان ا اد‬ ‫دوں اور ر ں اور ا ر‬

‫وا ـ اس‬ ‫ـ ـ‬ ‫ٰ‬ ‫اور ذ دار ا اد‬ ‫ء ام اور‬ ‫وہ‬ ‫داری‬ ‫ذ‬ ‫ان ا اد‬

‫د تد ۔‬

‫ـ ا ـم‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ا م‬ ‫ام‬ ‫ٰ‬ ‫)‪(11‬‬

‫ز دہ‬ ‫ار‬ ‫اد ا‬ ‫ا اد‪،‬‬ ‫اور‬

‫ر‬ ‫ہ‬ ‫د‬ ‫اور ا‬ ‫آہ‬ ‫و‬ ‫‪ :‬آپ گ اس‬ ‫و ء‬ ‫ل‬ ‫او‬ ‫اور‬ ‫آز‬

‫ـض‬ ‫(‬ ‫رے‬ ‫وا‬ ‫ں )ا‬ ‫ا ۔‬ ‫ر وا ر‬ ‫ں‬ ‫رے‬ ‫اور‬ ‫و‬ ‫اس‬

‫ـ‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ی‬ ‫۔‬ ‫ل‬ ‫ں‬ ‫اور ا‬ ‫ی‬ ‫ں آپ‬ ‫ں‪ ،‬ا‬
 ‫مو ـ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫وا‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫ظ‬ ‫ذ ں‬ ‫ض وں ا‬ ‫اور‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫فﻻ‬ ‫۔‬ ‫وا ں‬ ‫ا د دو ں اور‬ ‫ا اد اور ا‬

‫ـ‬ ‫ت ر‬ ‫‪،‬‬ ‫واﻻ‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ون )اور ا‬ ‫ہا‬ ‫رہ و‬ ‫وا‬ ‫اور‬

‫‪(۸‬‬ ‫‪ ۶۱‬۔ آ‬ ‫۔ رہ‬ ‫ار ں‬

‫ـ‬ ‫وا‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ام‬

‫ـم ـ‬ ‫ـ اس‬ ‫م ام‬ ‫اور‬ ‫آ‬ ‫آپ‬ ‫۔‬ ‫ی‬ ‫ا دا اد‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫ق‬ ‫و ہ‬

‫ن(‬ ‫ا‬ ‫)ا‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ا ـم‬ ‫ـ‬ ‫اور ا‬ ‫ا ا‬ ‫ا م‬ ‫ام‬ ‫اس‬

‫‪:‬‬ ‫ں‬

‫ﲪ ِﻦ اﻟ ﱠﺮِﺣْﻴ ِﻢ‬‫ﺑِ ْﺴ ِﻢ ا ِّٰ اﻟﱠﺮ ٰ‬

‫ِ ِِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫اُﻧْ ِﺸ ـ ُﺪ ُﮐﻢ ﷲ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَﻤــﻮ َن اَ ﱠن َﻋﻠِـ ﱠـﯽ اﺑْ ـﻦ اَﺑــﯽ ٰﻃﺎﻟـ ٍ‬
‫ﲔ‬‫ﲔ اَﺧ ـ ٰﯽ ﺑَـ ـ ْ َ‬ ‫ﺻ ـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ـﻪ َو آﻟ ـﻪ ‪ -‬ﺣ ـ َْ‬ ‫ـﺐ ٰﮐــﺎ َن اَ ٰﺧــﺎ َر ُﺳـ ْـﻮل ﷲ ‪َ -‬‬ ‫َ‬ ‫ُ َ ُْ‬
‫ـﺎل ‪ :‬اَﻧْ ـﺖ أَﺧ ــﯽ و اَ ٰ اَﺧــﻮک ﻓــﯽ اﻟ ـ ﱡﺪﻧْـ ٰﻴﺎ و اْ ِ‬ ‫ﲔ ﻧَـ ْﻔ ِﺴ ـ ِﻪ َو ٰﻗـ َ‬ ‫ِ‬
‫ـﺎل ‪:‬‬ ‫ﻵﺧـ َـﺮةِ ٰﻗــﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ـ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌـ ْـﻢ ٰﻗـ َ‬ ‫َ‬ ‫ُْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ﺻ ـ ٰﺤﺎﺑِﻪ ﻓَ ـﺎَﺧ ٰﯽ ﺑَـْﻴـﻨَ ـﻪُ َو ﺑَـ ـ َْ‬ ‫اَ ْ‬
‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ِﻪ َو آﻟِِﻪ ‪ -‬اِ ْﺷ َﱰ ٰی َﻣ ْﻮ ِﺿ َﻊ َﻣ ْﺴ ِـﺠ ِﺪﻩِ َو َﻣﻨٰﺎ ِزﻟِـ ِﻪ ﻓَﺎﺑْـﺘَـ ٰﻨـﺎﻩُ ﰒَﱠ اﺑْـﺘَﻨ ٰـﯽ ﻓِﻴـ ِﻪ‬ ‫ِ‬
‫اُﻧْﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ َﻫ ْﻞ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ا ٰ ‪َ -‬‬
‫ِ‬
‫ﺎﺷـ َـﺮٰﻫﺎ ﻓِـﯽ َو َﺳـ ِـﻄ ٰﻬﺎ ﻻَﺑِـﯽ ﰒُﱠ َﺳ ـ ﱠﺪ ُﮐـ ﱠـﻞ ٰ ٍب ٰﺷــﺎ ِرٍع اِﻟَـﯽ اﻟْ َﻤ ْﺴـ ِـﺠ ِﺪ َﻏْﻴ ـَﺮ ٰ ﺑِـ ِﻪ ﻓَــﺘَ َﮑﻠﱠ َﻢ ﻓ ـﯽ‬ ‫ﻋ َﺸــﺮَة ﻣ ٰﻨــﺎ ِزَل ﺗِﺴ ـﻌﺔً ﻟَـﻪ و ﺟﻌــﻞ ٰﻋ ِ‬
‫ْ َ ُ َ ََ َ‬ ‫َ َ َ‬
‫ـﺖ ٰ ﺑَـﻪُ َو ﻟَ ِﮑـ ﱠﻦ ﷲَ اََﻣَﺮﻧــﯽ ﺑِ َﺴـ ِّﺪ اَﺑْـﻮاﺑِ ُﮑ ْﻢ َو ﻓَ ـْﺘ ِﺢ ٰ ﺑِـ ِﻪ ﰒُﱠ َ ـﯽ‬ ‫ت اَﺑْ ـ ٰـﻮاﺑَ ُﮑ ْﻢ َو ﻓَـﺘَ ْﺤـ ُ‬ ‫ـﺎل ‪ٰ :‬ﻣــﺎ اَ ٰ َﺳـ َـﺪ َد ْ◌ ُ‬ ‫ٰذﻟِـ َ‬
‫ﮏ َﻣـ ْـﻦ ﺗَ َﮑﻠﱠـ َـﻢ ﻓَـ ٰﻘـ َ‬
‫ﻤﺴ ِﺠ ِﺪ َﻏْﻴـَﺮﻩُ‪َ ،‬و ٰﮐﺎ َن‬ ‫ٰﺎﻣﻮا ﻓﯽ اﻟْ ْ‬ ‫ﺎس اَ ْن ﻳَـﻨ ْ‬ ‫اﻟﻨّ َ‬
‫ٰ‬
‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪-‬‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ ِِ‬
‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴﻪ َو آﻟﻪ ‪ -‬ﻓَـ ُﻮ َﻟﺪ ﻟَﺮ ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ِ ِ ِ‬
‫ﻤﺴﺠﺪ َو َﻣْﻨ ِﺰﻟﻪُ ﻓﯽ َﻣْﻨ ِﺰل َر ُﺳ ْﻮل ﷲ‪َ -‬‬
‫ُﳚﻨِﺐ ﻓﯽ اﻟْ ِ ِ‬
‫ْ‬ ‫ْ ُ‬
‫َو ﻟَﻪُ‬
‫ﻓْﻴ ِﻪ ْاو ٰﻻ ٌد ؟ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬
‫ﺑﯽ َﻋﻠَْﻴ ـ ِﻪ ﰒُﱠ‬ ‫ِِ‬ ‫ِِ ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ٍ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﻓَـﺘَـ ْﻌﻠَﻤــﻮ َن اَ ّن ﻋُﻤــﺮ ﺑْــﻦ ْ ٰ ِ‬
‫ص َﻋﻠـ ٰـﯽ ُﮐ ـ ﱠﻮة ﻗَـ ْﺪ َر َﻋْﻴﻨ ـﻪ ﻳَـ َﺪﻋُ ٰﻬﺎ ﻓ ـﯽ َﻣﻨ ِﺰﻟ ـﻪ اﻟ ـ ٰﯽ اﻟْ َﻤ ْﺴــﺠﺪ ﻓَـﺎَ ٰ‬ ‫اﳋَﻄّــﺎب َﺣ ـ ِﺮ َ‬ ‫ََ َ‬ ‫ُْ‬ ‫ٰﻗـ َ‬
‫ﺎل ‪ :‬اِ ﱠن ا ٰ َ اََﻣَﺮﻧِﯽ اَ ْن اَﺑْﻨِ َﯽ َﻣ ْﺴ ِﺠﺪاً ٰﻃﺎ ِﻫﺮاً ﻻَ ﻳُ ْﺴ ِﮑﻨُﻪُ َﻏ ْﲑی َو َﻏْﻴـ ُﺮ اَ ِﺧ ْﯽ َو ﺑَﻨِْﻴ ِﻪ ٰﻗﺎﻟُ ْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ﺐ ﻓَـ ٰﻘ َ‬‫َﺧﻄَ َ‬
‫ﺼﺒَﻪُ ﻳَـ ْﻮَم َﻏ ِﺪﻳْ ِﺮ ُﺧ ٍّﻢ ﻓَـﻨٰﺎد ٰی ﻟَـﻪُ ِ ﻟْ ِﻮ ٰﻻﻳَـ ِﺔ َو ٰﻗ َ‬
‫ـﺎل‬ ‫ِ ِِ‬
‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴﻪ َو آﻟﻪ ‪ -‬ﻧَ َ‬
‫ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬اُﻧْﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ٰﻗ َ ِ‬
‫ﺐ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧـَ َﻌ ْﻢ‬ ‫ِ‬ ‫‪ :‬ﻟِﻴـﺒـﻠِّ ِﻎ ّٰ ِ‬
‫اﻟﺸﺎﻫ ُﺪ اﻟْﻐٰﺎﻳ َ‬ ‫َُ‬
‫ﺖ ِﻣﻨِّﯽ ِﲟَْﻨ ِﺰﻟَ ِـﺔ ٰﻫـ ُﺎرْو َن‬ ‫ک اَﻧْ َ‬
‫ِ‬
‫ﺎل ﻟَﻪُ ﻓﯽ َﻏْﺰَوة ﺗَـﺒُـ ْﻮ َ‬ ‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ِﻪ َو آﻟِِﻪ ‪ٰ -‬ﻗ َ‬ ‫ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬اُﻧْﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ٰﻗ َ ِ‬
‫ﺖ َوﻟِ ﱡﯽ ُﮐ ِّﻞ ُﻣ ْﻮِﻣ ٍﻦ ﺑَـ ْﻌ ِﺪی ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ﻣ ْﻦ ُﻣ ْﻮ ٰﺳﯽ َو اَﻧْ َ‬
‫ِ‬
‫ﺼ ـ ٰـﺎری ِﻣ ـ ْـﻦ اَ ْﻫ ـ ِﻞ َْﳒ ـ ٰـﺮا َن اِٰﻟ ــﯽ‬ ‫ﲔ َد ٰﻋ ــﺎ اﻟﻨﱠ ٰ‬ ‫ِ ِِ ِ‬
‫ﺻ ـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ـﻪ َو آﻟ ـﻪ ‪ -‬ﺣ ـ ْ َ‬
‫ِ‬
‫ـﺎل ‪ :‬اُﻧْﺸ ـ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ـ ْـﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ـ ْـﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ٰﻗ ـ َ ِ‬
‫ﺎﺣﺒَﺘِ ِﻪ َو اﺑْـﻨَـْﻴ ِﻪ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ﺼِ‬ ‫ت اِﻻﱠ ﺑِِﻪ َو ﺑِ ٰ‬ ‫اﻟْﻤ ٰﺒﺎﻫﻠَ ِﺔ َﱂ ِ‬
‫ُ َ َْ‬
‫ﺐ ُ◌ ﷲَ‬ ‫ﺎل ‪ :‬ﻷَ ْدﻓَـ َﻌﻪُ اِﻟ ٰﯽ َر ُﺟ ٍﻞ ُِﳛﺒﱡﻪُ ﷲُ َو َر ُﺳ ْﻮﻟُﻪُ َو ُِﳛـ ﱡ‬ ‫ﺎل ‪ :‬اُﻧْ ِﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَﻧﱠﻪُ َدﻓَ َﻊ اِﻟَْﻴ ِﻪ اﻟﻠِّ ٰﻮاءَ ﻳَـ ْﻮَم َﺧْﻴـﺒَـَﺮ ﰒُﱠ ٰﻗ َ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ﻠﯽ ﻳَ َﺪﻳِْﻪ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ٰار َﻏْﻴـ ُﺮ ﻓَـّﺮٰا ٍر ﻳَـ ْﻔﺘَ ُﺤﻬﺎ ﷲُ َﻋ ٰ‬ ‫َو َر ُﺳ ْﻮﻟَﻪُ َﮐّﺮ ٌ‬
‫ﺎل ‪ٰ :‬ﻻ ﻳَـْﺒـﻠُ ُﻎ َﻋﻨِ ّﯽ اِ ٰﻻّ ا ٰ اَْو َر ُﺟ ٌﻞ ِﻣﻨِّﯽ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ﷲِ ﺑَـ َﻌﺜَﻪُ ﺑِﺒَـ ٰﺮاﺋٍَﺔ َو ٰﻗ َ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ِ ِ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـﻌﻠَﻤــﻮ َن اَ ﱠن رﺳــﻮل ﷲِ ‪ -‬ﺻـﻠﱠﯽ ﷲ ﻋﻠَﻴـ ِﻪ و آﻟِـ ِﻪ ‪َ -‬ﱂ ﺗَـْﻨـ ِﺰْل ﺑِـ ِﻪ ِﺷـ ﱠﺪةٌ ﻗَـ ﱡ ِ ٰ‬
‫ﱠﻣ ـﻪُ َﳍٰـﺎ ﺛ َﻘـﺔً ﺑِـﻪ َو اَﻧﱠـﻪُ َﱂْ ﻳَ ْﺪﻋُـﻪُ‬ ‫ﻂ اﻻّ ﻗَﺪ َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َُْ‬ ‫ْ ُْ‬ ‫ٰﻗـ َ‬
‫ﻂ اِ ٰﻻ ﻳَـ ُﻘ ْﻮ ُل ٰ اَ ِﺧ ْﯽ َو ْادﻋُ ْﻮا ﻟِ ْﯽ اَ ِﺧ ْﯽ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ِ ِْﲰ ِﻪ ﻗَ ﱡ‬
‫ﺖ ِﻣﻨِّ ْـﯽ‬ ‫ِ‬ ‫ﲔ َﺟ ْﻌ َﻔـ ٍﺮ َو َزﻳْـ ٍﺪ ﻓَـ ٰﻘ َ‬ ‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ِﻪ َو آﻟِِﻪ ‪ -‬ﻗَ ٰ‬ ‫ِ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ـﺎل ‪َ ٰ :‬ﻋﻠـ ﱡﯽ اَﻧْـ َ‬ ‫ﻀﯽ ﺑَـْﻴـﻨَﻪُ َو ﺑَـ ْ َ‬ ‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﺖ َوﻟِ ﱡﯽ ُﮐ ِّﻞ ِ◌ ُﻣ ْﻮِﻣ ٍﻦ ﺑَـ ْﻌ ِﺪ ْی ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ﮏ َو اَﻧْ َ‬ ‫َو اَ ٰ ِﻣْﻨ َ‬
‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ ِِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺻـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـﻪ َو آﻟـﻪ ‪ُ -‬ﮐ ﱠـﻞ ﻳَـ ْﻮم َﺧ ْﻠـ َﻮةٌ َو ُﮐ ﱠـﻞ ﻟَْﻴـﻠَــﺔ َد ْﺧﻠَـﺔٌ اذا َﺳـﺌَـﻠَﻪُ‬ ‫ـﺖ ﻟَـﻪُ ﻣـ ْـﻦ َر ُﺳ ْـﻮل ﷲ ‪َ -‬‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤـ ْـﻮ َن اَﻧـﱠﻪُ ٰﮐﺎﻧَ ْ‬‫ٰﻗ َ‬
‫ِ‬
‫ﺖ أَﺑْ ٰﺪاﻩُ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬‫اَ ْﻋ ٰﻄﺎﻩُ َو ا ٰذا َﺳ َﮑ َ‬
‫ـﺎل ‪ :‬ﻟِ ٰﻔ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺻـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪ -‬ﻓَ ﱠ‬ ‫ِ‬
‫ﺎﻃ َﻤـﺔَ ‪َ -‬ﻋﻠَْﻴـ ٰﻬـﺎ‬ ‫ـﲔ ٰﻗ َ‬ ‫ﻀـﻠَﻪُ َﻋﻠـ ٰﯽ َﺟ ْﻌ َﻔـ ٍﺮ َو َﲪْـَـﺰةٍ ﺣـ َْ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤـ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْـﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ﮏ َﺧْﻴـَﺮ اَ ْﻫ َﻞ ﺑَـْﻴﺘِ ْﯽ اَﻗْ َﺪ َﻣ ُﻬ ْﻢ ِﺳ ْﻠﻤﺎً َو اَ ْﻋﻈَ ُﻤ ُﻬ ْﻢ ِﺣ ْﻠﻤﺎً َو اَ ْﮐﺜَـ ُﺮُﻫ ْﻢ ِﻋ ْﻠﻤﺎً ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫اﻟ ﱠﺴ ٰﻼم ‪َ -‬زﱠوﺟﺘُ ِ‬
‫ْ‬ ‫ُ‬
‫ِ‬
‫آدم و اَ ِﺧـﯽ َﻋﻠـ ﱞﯽ ﺳـﻴِ ُﺪ اﻟْﻌـﺮ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو آﻟـ ِﻪ ‪ٰ -‬ﻗ َ‬ ‫ِ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ب َو‬ ‫َّ ََ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ َ َﺳـﻴّ ُﺪ ُوﻟْـﺪ ﺑَﻨ ْـﯽ َ َ َ ْ‬ ‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫اﳉَﻨ ِﱠﺔ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫اﳉَﻨ ِﱠﺔ َو ْ‬ ‫ﺎﻃﻤﺔ ﺳﻴِﺪةُ ﻧِ ِ‬
‫ﺎب اَ ْﻫ ِﻞ ْ‬ ‫ﲔ ﺳﻴِ ٰﺪا َﺷ ٰﺒ ِ‬
‫اﳊُ َﺴ ْ ُ َ ّ‬ ‫اﳊَ َﺴ ُﻦ َو ْ‬ ‫ﺴﺂء اَ ْﻫ ِﻞ ْ‬ ‫ٰﻓ ِ َ ُ َ ّ َ‬
‫ﺻـﻠﱠﯽ ا ٰ ُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪ -‬اََﻣ َـﺮﻩُ ﺑِﻐُ ْﺴـﻠِ ِﻪ َو اَ ْﺧﺒَـ َـﺮﻩُ اَ ﱠن َﺟْﺒـَﺮﺋِْﻴـ َﻞ ﻳُﻌِْﻴـﻨُـﻪُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ ٰﻗـﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬـ ﱠﻢ‬ ‫ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ﺖ ﻓِـْـﻴ ُﮑﻢ اﻟﺜِّ ْﻘﻠَـ ْ ِ‬
‫ـﲔ‬ ‫ِِ‬ ‫ٍ‬ ‫ﺻ ـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪ٰ -‬ﻗـ َ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻧـَ َﻌـ ْـﻢ ٰﻗـ َ‬
‫ـﺎل ﻓـ ْﯽ آﺧ ـﺮ ُﺧﻄْﺒَــﺔ َﺧﻄَﺒَـ ٰﻬـﺎ اﻧّـ ْﯽ ﺗَـَﺮْﮐ ـ ُ ُ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤـ ْـﻮ َن اَ ّن َر ُﺳـ ْـﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﻀﻠﱡ ْﻮا ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ﮐِﺘٰﺎب ا ِٰ و اَﻫﻞ ﺑـﻴﺘﯽ ﻓَـﺘَﻤ ﱠﺴ ُﮑﻮا ِِ ٰﻤﺎ ﻟَﻦ ﺗَ ِ‬
‫ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ ْ َ َْ‬
‫ـﺎل ﻟَـﻪُ‬ ‫ﺾ َﻋﻠِﻴّـﺎً ﻓَـ ٰﻘ َ‬ ‫ِ‬
‫ﺲ ُﳛﺒﱡﻨـﯽ َو ﻳُـْﺒﻐ ُ‬
‫ﰒُﱠ ٰ َﺷ َﺪﻫﻢ اَﻧـﱠﻬﻢ ﻗَ ْﺪ َِﲰﻌﻮﻩ ﻳـ ُﻘﻮ ُل ﻣﻦ زﻋﻢ اَﻧـﱠﻪ ُِﳛﺒﱡﻨِـﯽ و ﻳ ـﺒﻐِﺾ ﻋﻠِﻴـﺎً ﻓَـ َﻘـ ْﺪ َﮐ ِـﺬب ﻟَـﻴ ِ ِ‬
‫َ ْ َ‬ ‫ُْ ُ َ ْ َ ْ َ َ َ ُ ْ َ ُْ ُ َ ّ‬ ‫ُْ ُْ‬
‫ـﺎل ‪ِ :‬ﻻ َ◌ﻧـﱠﻪُ ِﻣﻨِّـ ْﯽ َو اَ ٰ ِﻣْﻨـﻪُ َﻣ ْـﻦ اَ َﺣﺒﱠـﻪُ ﻓَـ َﻘـ ْﺪ اَ َﺣﺒﱠﻨِ ْـﯽ َو َﻣ ْـﻦ اَ َﺣﺒﱠﻨِ ْـﯽ ﻓَـ َﻘـ ْﺪ اَ َﺣ ﱠ‬ ‫ﮏ؟ ٰﻗ َ‬ ‫ِ‬
‫ﻒ ٰذﻟ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ـﺐ ﷲَ َو‬ ‫ٰﻗﺎﺋ ٌﻞ ‪َ ٰ :‬ر ُﺳ ْﻮَل ﷲ َو َﮐْﻴ َ‬
‫ﺾ ﷲَ ﻓَـ ٰﻘﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ ﻗَ ْﺪ َِﲰ ْﻌﻨٰﺎ …‬ ‫ﻀﻨ ْﯽ ﻓَـ َﻘ ْﺪ اَﺑْـﻐَ َ‬
‫ﻣﻦ اَﺑـﻐَﻀﻪ ﻓَـ َﻘ ْﺪ اَﺑـﻐَﻀﻨِﯽ و ﻣﻦ اَﺑـﻐَ ِ‬
‫ْ َ ْ َ َْ ْ َ‬ ‫َ ْ ْ َُ‬
 ‫ہ‬ ‫ہ‬ ‫ں‬ ‫اس‬
‫ِ ِِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫اُﻧْ ِﺸ ـ ُﺪ ُﮐﻢ ﷲ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَﻤــﻮ َن اَ ﱠن َﻋﻠِـ ﱠـﯽ اﺑْ ـﻦ اَﺑــﯽ ٰﻃﺎﻟـ ٍ‬
‫ﲔ‬ ‫ﺻ ـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ـﻪ َو آﻟ ـﻪ ‪ -‬ﺣ ـ َْ‬
‫ﲔ اَﺧ ـ ٰﯽ ﺑَـ ـ ْ َ‬ ‫ـﺐ ٰﮐــﺎ َن اَ ٰﺧــﺎ َر ُﺳـ ْـﻮل ﷲ ‪َ -‬‬ ‫َ‬ ‫ُ َ ُْ‬
‫ﺎل ‪ :‬اَﻧْﺖ أَﺧﯽ و اَ ٰ اَﺧﻮک ﻓﯽ اﻟ ﱡﺪﻧْـ ٰﻴﺎ و اْ ِ‬ ‫ﲔ ﻧَـ ْﻔ ِﺴ ِﻪ َو ٰﻗ َ‬ ‫ِ‬
‫ﻵﺧَﺮةِ )‪ٰ (12‬ﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫َ‬ ‫ُْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ﺻ ٰﺤﺎﺑِﻪ ﻓَﺎَﺧ ٰﯽ ﺑَـْﻴـﻨَﻪُ َو ﺑَـ َْ‬‫اَ ْ‬

‫ـ‬ ‫ا ـ ا ـب‬ ‫ر لا‬ ‫ں‬ ‫دے‬ ‫ا‬ ‫(‬ ‫)ا م‬

‫ـ‬ ‫د اور آ ت‬ ‫ار د اور‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫آ‬ ‫اس و‬ ‫ر‬ ‫در ن ا ت‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬ ‫( ‪ :‬را !‬ ‫ں۔ )‬ ‫را‬ ‫ے اور‬

‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ِﻪ َو آﻟِِﻪ ‪ -‬اِ ْﺷـ َﱰ ٰی َﻣ ْﻮ ِﺿ َـﻊ َﻣ ْﺴ ِـﺠ ِﺪﻩِ َو َﻣﻨٰﺎ ِزﻟِـ ِﻪ ﻓَﺎﺑْـﺘَـ ٰﻨـﺎﻩُ ﰒَﱠ‬ ‫ِ‬ ‫ٰﻗ َ ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬اُﻧْﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ َﻫ ْﻞ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ِ ِ )‪(13‬‬
‫ٰﺎﺷ َـﺮٰﻫﺎ ﻓِـﯽ َو َﺳ ِـﻄ ٰﻬﺎ ﻻَﺑِـﯽ ﰒُﱠ َﺳـ ﱠﺪ ُﮐـﻞﱠ ٰ ٍب ٰﺷـﺎ ِرٍع اِﻟَـﯽ اﻟْ َﻤ ْﺴ ِـﺠ ِﺪ َﻏْﻴ ـَﺮ ٰ ﺑـﻪ‬ ‫اﺑـﺘَﻨﯽ ﻓِﻴ ِﻪ ﻋ َﺸﺮةَ ﻣﻨٰﺎ ِزَل ﺗِﺴـﻌﺔً ﻟَـﻪ و ﺟﻌـﻞ ﻋ ِ‬
‫ْ َ ُ َ ََ َ‬ ‫ْ ٰ َ َ َ‬
‫ﺖ ٰ ﺑَﻪُ َو ﻟَ ِﮑـ ﱠﻦ ﷲَ اََﻣَﺮﻧـﯽ ﺑِ َﺴـ ِّﺪ اَﺑْـﻮاﺑِ ُﮑ ْﻢ َو ﻓَ ـْﺘ ِﺢ ٰ ﺑِـ ِﻪ‬ ‫ﻓَـﺘَ َﮑﻠﱠ َﻢ ﻓﯽ ٰذﻟِ َ‬
‫ﮏ َﻣ ْﻦ ﺗَ َﮑﻠﱠ َﻢ ﻓَـ ٰﻘ َ‬
‫ﺎل ‪ٰ :‬ﻣﺎ اَ ٰ َﺳ َﺪ َد ْ◌ ُ‬
‫ت اَﺑْـ ٰﻮاﺑَ ُﮑ ْﻢ َو ﻓَـﺘَ ْﺤ ُ‬
‫ﺻـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ )‪(14‬‬ ‫ِ‬ ‫ﰒُﱠ َ ﯽ اﻟ ٰﻨّﺎس اَ ْن ﻳـﻨٰﺎﻣﻮا ﻓﯽ اﻟْ ِ ِ‬
‫ﻤﺴﺠﺪ َو َﻣْﻨ ِﺰﻟﻪُ ﻓﯽ َﻣْﻨـ ِﺰل َر ُﺳ ْـﻮل ﷲ‪َ -‬‬ ‫ﺐ ﻓﯽ اﻟْ ْ‬ ‫ﻤﺴﺠﺪ َﻏْﻴـَﺮﻩُ‪َ ،‬و ٰﮐﺎ َن ُْﳚﻨ ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴﻪ َو آﻟﻪ ‪َ -‬و ﻟَﻪُ ﻓْﻴﻪ ْاو ٰﻻ ٌد ؟ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِِ‬
‫َو آﻟﻪ ‪ -‬ﻓَـ ُﻮ َﻟﺪ ﻟَﺮ ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ا‬ ‫ر لا‬ ‫ں‪،‬‬ ‫دے‬ ‫ا‬ ‫‪:‬‬

‫۔‬ ‫دس‬ ‫اور اس‬ ‫ی۔‬ ‫وں‬ ‫اور ا‬

‫ـم‬ ‫ـ وا ـ‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫دروازے‬ ‫ے وا‬ ‫ر ۔‬ ‫ے وا‬ ‫اور د اں و‬ ‫ا‬

‫ـ اور ـ‬ ‫رے دروازے ـ‬ ‫‪:‬‬ ‫ا اض‬ ‫وا ں‬ ‫ا اض‬ ‫وا د ۔ اور‬ ‫دروازے‬

‫ر ‪،‬‬ ‫دروازہ‬

‫ـ ـا‬ ‫ـ‬ ‫ا م‬ ‫ر ں۔ اس‬ ‫وں اور ان دروازہ‬ ‫رے دروازے‬ ‫د‬ ‫ا‬

‫ت‬ ‫۔‬ ‫م ا اد‬

‫ا م اور ـ‬ ‫ے‬ ‫‪۱‬ور ا‬ ‫) ا(‬ ‫ے‬ ‫ر لا‬ ‫ہ‬

‫؟)‬ ‫اوﻻد‬ ‫ا‬

 ‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬ ‫‪ :‬را !‬ ‫(‬
‫ص َﻋﻠ ـ ٰﯽ ُﮐ ـ ﱠﻮةٍ ﻗَـ ْﺪ َر َﻋْﻴﻨِ ـ ِﻪ ﻳَـ َﺪﻋُ ٰﻬﺎ ﻓ ـﯽ َﻣﻨ ِﺰﻟِـ ِﻪ اِﻟ ـ ٰﯽ اﻟْ َﻤ ْﺴـ ِـﺠ ِﺪ ﻓَـﺎَﺑ ٰﯽ َﻋﻠَْﻴ ـ ِﻪ ﰒُﱠ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﻓَـﺘَـ ْﻌﻠَﻤــﻮ َن اَ ّن ﻋُﻤــﺮ ﺑْـﻦ ْ ٰ ِ‬
‫اﳋَﻄّــﺎب َﺣ ـ ِﺮ َ‬ ‫ََ َ‬ ‫ُْ‬ ‫ٰﻗـ َ‬
‫ﺎل ‪ :‬اِ ﱠن ا ٰ َ اََﻣَﺮﻧِﯽ اَ ْن اَﺑْﻨِ َﯽ َﻣ ْﺴ ِﺠﺪاً ٰﻃﺎ ِﻫﺮاً ﻻَ ﻳُ ْﺴ ِﮑﻨُﻪُ َﻏ ْﲑی َو َﻏْﻴـ ُﺮ اَ ِﺧ ْﯽ َو ﺑَﻨِْﻴ ِﻪ ٰﻗﺎﻟُ ْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬
‫ﺐ ﻓَـ ٰﻘ َ‬‫َﺧﻄَ َ‬
‫ـ‬ ‫راخ ر‬ ‫ا‬ ‫آ‬ ‫ا‬ ‫د ار‬ ‫ان‬ ‫ی ا‬ ‫ب‬ ‫م‬ ‫‪:‬‬

‫ـ ـک و ـ ہ ـ‬ ‫د‬ ‫‪:‬ا‬ ‫ار د‬ ‫د ۔ اور‬ ‫ا‬ ‫ف‬

‫‪ :‬را !‬ ‫(‬ ‫۔)‬ ‫رہ‬ ‫(‬ ‫)اور‬ ‫ا‬ ‫اوﻻد‬ ‫) ( اور ان‬ ‫ے‬ ‫ے‪،‬‬ ‫ا‬ ‫ؤں‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬

‫ﺼﺒَﻪُ ﻳَـ ْﻮَم َﻏ ِـﺪﻳْ ِﺮ ُﺧ ٍّـﻢ ﻓَـ ٰﻨـﺎد ٰی ﻟَـﻪُ ِ ﻟْ ِﻮ ٰﻻﻳَـ ِﺔ )‪َ (15‬و‬ ‫ِ ِِ‬
‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴﻪ َو آﻟﻪ ‪ -‬ﻧَ َ‬
‫ِ‬ ‫ٰﻗ َ ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬اُﻧْﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﺐ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ِ‬ ‫ﺎل ‪ :‬ﻟِﻴـﺒـﻠِّ ِﻎ ّٰ ِ‬
‫اﻟﺸﺎﻫ ُﺪ اﻟْﻐٰﺎﻳ َ‬ ‫ٰﻗ َ َُ‬
‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫وآ و‬ ‫ا‬ ‫ر ل ا‬ ‫م‬ ‫ں‬ ‫دے‬ ‫ا‬ ‫‪:‬‬

‫م وﻻ‬ ‫اور ا‬ ‫دن‬

‫( ـ ‪ :‬را ـ ! ـ‬ ‫د ؟)‬ ‫ں‬ ‫د‬ ‫ا ع ں‬ ‫گ اس وا‬ ‫ں‬ ‫۔ اور‬ ‫ا ن‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬

‫ﺖ ِﻣﻨِّﯽ ِﲟَْﻨ ِﺰﻟَ ِـﺔ ٰﻫـ ُﺎرْو َن‬
‫ک اَﻧْ َ‬
‫ِ‬ ‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ِﻪ َو آﻟِِﻪ ‪ٰ -‬ﻗ َ‬
‫ﺎل ﻟَﻪُ ﻓﯽ َﻏْﺰَوة ﺗَـﺒُـ ْﻮ َ‬
‫ِ‬ ‫ٰﻗ َ ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬اُﻧْﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﺖ َوﻟِ ﱡﯽ ُﮐ ِّﻞ ُﻣ ْﻮِﻣ ٍﻦ ﺑَـ ْﻌ ِﺪی )‪ٰ (17‬ﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫)‪(16‬‬ ‫ِ‬
‫ﻣ ْﻦ ُﻣ ْﻮ ٰﺳﯽ َو اَﻧْ َ‬
‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ک‬ ‫و‬ ‫ر لا‬ ‫رے‬ ‫ں‬ ‫دے‬ ‫ا‬ ‫‪:‬‬

‫۔‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫و اور‬ ‫ں‬ ‫م‬ ‫ے‬ ‫(‬ ‫رون اور )‬ ‫ٰ‬ ‫ا‬ ‫ے‬ ‫‪:‬‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬ ‫‪ :‬را !‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ﲔ َد ٰﻋ ــﺎ اﻟﻨﱠ ٰﺼـ ٰـﺎری ِﻣ ـ ْـﻦ اَ ْﻫ ـ ِﻞ َْﳒ ـ ٰـﺮا َن اِٰﻟ ـﯽ‬ ‫ِ ِِ ِ‬
‫ﺻ ـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ـﻪ َو آﻟ ـﻪ ‪ -‬ﺣ ـ ْ َ‬
‫ِ‬ ‫ٰﻗ ـ َ ِ‬
‫ـﺎل ‪ :‬اُﻧْﺸ ـ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ـ ْـﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ـ ْـﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﺎﺣﺒَﺘِ ِﻪ َو اﺑْـﻨَـْﻴ ِﻪ )‪ٰ (18‬ﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬
‫ﺼِ‬ ‫ت اِﻻﱠ ﺑِِﻪ َو ﺑِ ٰ‬ ‫اﻟْﻤ ٰﺒﺎﻫﻠَ ِﺔ َﱂ ِ‬
‫ُ َ َْ‬
‫ـ ‪،‬‬ ‫ا ـ‬ ‫د ت دی‪،‬‬ ‫ں‬ ‫ان‬ ‫ر لا‬ ‫ں‬ ‫دے‬ ‫ا‬ ‫‪:‬‬

‫ں‬ ‫دو‬ ‫زو اور ان‬ ‫‪ ،‬ان‬ ‫ا‬

 ‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬ ‫( ‪ :‬را !‬ ‫؟)‬ ‫اور‬
‫ﺎل ‪ :‬ﻷَ ْدﻓَـ َﻌﻪُ اِﻟ ٰﯽ َر ُﺟ ٍﻞ ُِﳛﺒﱡﻪُ ﷲُ َو َر ُﺳ ْﻮﻟُﻪُ َو ُِﳛـ ﱡ‬
‫ﺐ ُ◌ ﷲَ‬ ‫ﺎل ‪ :‬اُﻧْ ِﺸ ُﺪ ُﮐ ُﻢ ﷲَ اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَﻧﱠﻪُ َدﻓَ َﻊ اِﻟَْﻴ ِﻪ اﻟﻠِّ ٰﻮاءَ ﻳَـ ْﻮَم َﺧْﻴـﺒَـَﺮ ﰒُﱠ ٰﻗ َ‬
‫ٰﻗ َ‬
‫ٰار َﻏْﻴـ ُﺮ ﻓَـّﺮٰا ٍر ﻳَـ ْﻔﺘَ ُﺤﻬﺎ ﷲُ َﻋﻠ ٰﯽ ﻳَ َﺪﻳِْﻪ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫)‪(19‬‬
‫َو َر ُﺳ ْﻮﻟَﻪُ َﮐّﺮ ٌ‬
‫دن ) ـ ا ـ م ( ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ر لا‬ ‫ں‬ ‫دے‬ ‫ا‬ ‫‪:‬‬

‫ـ اور وہ‬ ‫ا اور اس ر ل‬ ‫ں‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫اس‬ ‫اور‬ ‫د‬ ‫ت‬

‫ـ اس‬ ‫ار( اور ا‬ ‫)‬ ‫واﻻ ) ار(‬ ‫۔ا‬ ‫ر ل‬ ‫اور اس‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬ ‫( ‪ :‬را !‬ ‫۔)‬ ‫ا‬ ‫ں‬

‫ﺎل ‪ٰ :‬ﻻ ﻳَـْﺒـﻠُ ُﻎ َﻋﻨِ ّﯽ اِ ٰﻻّ ا ٰ اَْو َر ُﺟ ٌﻞ ِﻣﻨِّﯽ)‪ٰ (20‬ﻗﺎﻟُ ْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧـَ َﻌ ْﻢ‬
‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ﷲِ ﺑَـ َﻌﺜَﻪُ ﺑِﺒَـ ٰﺮاﺋٍَﺔ َو ٰﻗ َ‬
‫ٰﻗ َ‬
‫ے‬ ‫م د‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫دے‬ ‫ر ا‬ ‫ر لا‬ ‫م‬ ‫‪:‬‬

‫ں! ا ـ‬ ‫اہ‬ ‫( ‪ :‬را !‬ ‫۔)‬ ‫دے‬ ‫ا م‬ ‫اور‬ ‫وہ‬ ‫ا‬

‫۔‬
‫ِ ِ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـﻌﻠَﻤــﻮ َن اَ ﱠن رﺳــﻮل ﷲِ ‪ -‬ﺻـﻠﱠﯽ ﷲ ﻋﻠَﻴـ ِﻪ و آﻟِـ ِﻪ ‪َ -‬ﱂ ﺗَـْﻨـ ِﺰْل ﺑِـ ِﻪ ِﺷـ ﱠﺪةٌ ﻗَـ ﱡ ِ ٰ‬
‫ﱠﻣ ـﻪُ َﳍٰـﺎ ﺛ َﻘـﺔً ﺑِـﻪ َو اَﻧﱠـﻪُ َﱂْ ﻳَ ْﺪﻋُـﻪُ‬
‫ﻂ اﻻّ ﻗَﺪ َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َُْ‬ ‫ْ ُْ‬ ‫ٰﻗـ َ‬
‫ﻂ اِ ٰﻻ ﻳَـ ُﻘ ْﻮ ُل ٰ اَ ِﺧ ْﯽ َو ْادﻋُ ْﻮا ﻟِ ْﯽ اَ ِﺧ ْﯽ ٰﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬
‫ِ ِْﲰ ِﻪ ﻗَ ﱡ‬

‫صا د و‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫آ‬ ‫آ‬ ‫ر لا‬ ‫آپ‬ ‫‪:‬‬

‫ـ ۔‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ے‬ ‫اے‬ ‫‪،‬‬ ‫ر‬ ‫م‬ ‫ان‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫آ‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬ ‫‪ :‬را !‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ﺖ ِﻣﻨِّـ ْﯽ‬ ‫ِ‬ ‫ﲔ َﺟ ْﻌ َﻔـ ٍﺮ َو َزﻳْـ ٍﺪ ﻓَـ ٰﻘ َ‬ ‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ِﻪ َو آﻟِِﻪ ‪ -‬ﻗَ ٰ‬ ‫ِ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ـﺎل ‪َ ٰ :‬ﻋﻠـ ﱡﯽ اَﻧْـ َ‬ ‫ﻀﯽ ﺑَـْﻴـﻨَﻪُ َو ﺑَـ ْ َ‬ ‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﺖ َوﻟِ ﱡﯽ ُﮐ ِّﻞ ِ◌ ُﻣ ْﻮِﻣ ٍﻦ ﺑَـ ْﻌ ِﺪ ْی )‪ٰ (21‬ﻗﺎﻟُ ْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫َو اَ ٰ ِﻣْﻨ َ‬
‫ﮏ َو اَﻧْ َ‬
‫ـ‬ ‫!‬ ‫‪ :‬اے‬ ‫و‬ ‫در ن‬ ‫اور ز‬ ‫‪،‬‬ ‫ر لا‬ ‫م‬ ‫‪:‬‬

‫اہ‬ ‫‪ :‬را !‬ ‫(‬ ‫۔)‬ ‫و اور‬ ‫ں‬ ‫م‬ ‫ے‬ ‫ں اور‬ ‫اور‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬
‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ ِِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺻـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـﻪ َو آﻟـﻪ ‪ُ -‬ﮐ ﱠـﻞ ﻳَـ ْﻮم َﺧ ْﻠـ َﻮةٌ َو ُﮐ ﱠـﻞ ﻟَْﻴـﻠَــﺔ َد ْﺧﻠَـﺔٌ اذا َﺳـﺌَـﻠَﻪُ‬
‫ـﺖ ﻟَـﻪُ ﻣـ ْـﻦ َر ُﺳ ْـﻮل ﷲ ‪َ -‬‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤـ ْـﻮ َن اَﻧـﱠﻪُ ٰﮐﺎﻧَ ْ‬
‫ٰﻗ َ‬
‫ِ‬
‫ﺖ أَﺑْ ٰﺪاﻩُ )‪ٰ (22‬ﻗﺎﻟُ ْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧـَ َﻌ ْﻢ‬‫اَ ْﻋ ٰﻄﺎﻩُ َو ا ٰذا َﺳ َﮑ َ‬
 ‫ـ ال ـ‬ ‫۔ا‬ ‫ت‬ ‫ر لا‬ ‫روز‪،‬‬ ‫(‬ ‫وہ ) ت‬ ‫آپ‬ ‫‪:‬‬

‫اہ‬ ‫( ‪ :‬را !‬ ‫۔)‬ ‫آز‬ ‫د‬ ‫شر‬ ‫اور ا‬ ‫اب د‬ ‫ا م اس‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬
‫ـﺎل ‪ :‬ﻟِ ٰﻔ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺻـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪ -‬ﻓَ ﱠ‬ ‫ِ‬
‫ﺎﻃ َﻤـﺔَ ‪َ -‬ﻋﻠَْﻴـ ٰﻬـﺎ‬ ‫ﲔ ٰﻗ َ‬ ‫ﻀـﻠَﻪُ َﻋﻠـ ٰﯽ َﺟ ْﻌ َﻔـ ٍﺮ َو ﲪَْـَـﺰةٍ ﺣـ َْ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤـ ْـﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْـﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﮏ َﺧْﻴـَﺮ اَ ْﻫ َﻞ ﺑَـْﻴﺘِ ْﯽ اَﻗْ َﺪ َﻣ ُﻬ ْﻢ ِﺳ ْﻠﻤﺎً َو اَ ْﻋﻈَ ُﻤ ُﻬ ْﻢ ِﺣ ْﻠﻤﺎً َو اَ ْﮐﺜَـ ُﺮُﻫ ْﻢ ِﻋ ْﻠﻤﺎً )‪ٰ (23‬ﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬
‫اﻟ ﱠﺴ ٰﻼم ‪َ -‬زﱠوﺟﺘُ ِ‬
‫ْ‬ ‫ُ‬
‫ہ ) ـ ا ـ ا(‬ ‫ر اور‬ ‫ت‬ ‫اس‬ ‫وآ و‬ ‫ا‬ ‫ر ل ا‬ ‫‪:‬‬

‫‪ ،‬ـ‬ ‫ر ی دی ـ‬ ‫ان‬ ‫ا‬ ‫‪:‬‬ ‫ت‬ ‫دی ‪،‬‬

‫ـ ـ اہ‬ ‫( ‪ :‬را !‬ ‫۔)‬ ‫و‬ ‫ھ‬ ‫و د ر اور‬ ‫ز دہ‬ ‫واﻻ‪،‬‬ ‫ا مﻻ‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬
‫)‪(24‬‬
‫آد َم َو اَ ِﺧـ ْﯽ َﻋﻠِـ ﱞﯽ َﺳـﻴِّ ُﺪ اﻟْ َﻌ َـﺮ ِب‬ ‫ِ ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬اَ َ َﺳـﻴِّ ُﺪ ُوﻟْـﺪ ﺑَﻨـ ْﯽ َ‬‫ﺻﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ِﻪ َو آﻟِِﻪ ‪ٰ -‬ﻗ َ‬ ‫ِ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫اﳉَﻨ ِﱠﺔ )‪ٰ (26‬ﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫اﳉَﻨ ِﱠﺔ)‪َ (25‬و ْ‬ ‫ﺎﻃﻤﺔُ ﺳﻴِﺪةُ ﻧِ ِ‬
‫ﲔ ﺳﻴِ ٰﺪا َﺷ ٰﺒ ِ‬
‫ﺎب اَ ْﻫ ِﻞ ْ‬ ‫اﳊُ َﺴ ْ ُ َ ّ‬
‫اﳊَ َﺴ ُﻦ َو ْ‬ ‫ﺴﺂء اَ ْﻫ ِﻞ ْ‬ ‫َو ٰﻓ ِ َ َ ّ َ‬
‫ـ‬ ‫ا ـ‬ ‫و دار ں ‪،‬‬ ‫م اوﻻد آدم‬ ‫‪:‬‬ ‫وآ و‬ ‫ا‬ ‫ر ل ا‬ ‫‪:‬‬

‫ـ دار ـ ۔ ) ـ‬ ‫ان‬ ‫و‬ ‫ے‬ ‫اور‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ما‬ ‫‪،‬‬ ‫دار‬ ‫ں‬

‫( ‪:‬‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬ ‫را !‬

‫ﺻـﻠﱠﯽ ا ٰ ُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪ -‬اََﻣ َـﺮﻩُ ﺑِﻐُ ْﺴـﻠِ ِﻪ َو اَ ْﺧﺒَـ َـﺮﻩُ اَ ﱠن َﺟْﺒـَﺮﺋِْﻴـ َﻞ ﻳُﻌِْﻴـﻨُـﻪُ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ ٰﻗـﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬـ ﱠﻢ‬ ‫ِ‬ ‫ٰﻗ َ‬
‫ﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤ ْﻮ َن اَ ﱠن َر ُﺳ ْﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﻧـَ َﻌ ْﻢ‬
‫ـ‬ ‫اور‬ ‫د‬ ‫ا س‬ ‫و ان‬ ‫د‬ ‫ت‬ ‫ر لا‬ ‫م‬ ‫‪:‬‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬ ‫( ‪ :‬را !‬ ‫۔)‬ ‫ون و د ر ں‬ ‫ان‬ ‫اس م‬

‫ﺖ ﻓِ ـْﻴ ُﮑﻢ اﻟﺜِّْﻘﻠَ ـ ْ ِ‬
‫ﲔ‬ ‫ِِ‬ ‫ٍ‬ ‫ﺻ ـﻠﱠﯽ ﷲُ َﻋﻠَْﻴ ـ ِﻪ َو آﻟِـ ِﻪ ‪ٰ -‬ﻗـ َ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٰﻗـ َ‬
‫ـﺎل ﻓ ـ ْﯽ آﺧ ـﺮ ُﺧﻄْﺒَــﺔ َﺧﻄَﺒَـ ٰﻬ ـﺎ اﻧّـ ْﯽ ﺗَـَﺮْﮐ ـ ُ ُ‬ ‫ـﺎل ‪ :‬اَ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻤـ ْـﻮ َن اَ ّن َر ُﺳـ ْـﻮَل ﷲ ‪َ -‬‬
‫ﮐِﺘٰﺎب ا ِٰ و اَ ْﻫﻞ ﺑـﻴﺘﯽ ﻓَـﺘَﻤ ﱠﺴ ُﮑﻮا ِِ ٰﻤﺎ ﻟَﻦ ﺗَ ِ‬
‫ﻀﻠﱡ ْﻮا )‪ٰ (27‬ﻗﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ َ َْ‬
‫ڑے ـ ر ـ‬ ‫رے در ن دو ا ر ا‬ ‫‪:‬‬ ‫آ ی‬ ‫ا‬ ‫ر لا‬ ‫م‬ ‫‪:‬‬

‫( ـ ‪ :‬را ـ ! ـ‬ ‫ؤ۔ )‬ ‫اہ‬ ‫ر‬ ‫۔ ان دو ں‬ ‫ےا‬ ‫ب اور‬ ‫ں۔ا‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬

‫ﺾ َﻋﻠِﻴّـﺎً ﻓَـ ٰﻘ َ‬
‫ـﺎل ﻟَـﻪُ‬
‫ِ‬
‫ﺲ ُﳛﺒﱡﻨـﯽ َو ﻳُـْﺒﻐ ُ‬
‫ﰒُﱠ ٰ َﺷ َﺪﻫﻢ اَﻧـﱠﻬﻢ ﻗَ ْﺪ َِﲰﻌﻮﻩ ﻳـ ُﻘﻮ ُل ﻣﻦ زﻋﻢ اَﻧـﱠﻪ ُِﳛﺒﱡﻨِـﯽ و ﻳ ـﺒﻐِﺾ ﻋﻠِﻴـﺎً ﻓَـ َﻘـ ْﺪ َﮐ ِـﺬب ﻟَـﻴ ِ ِ‬
‫َ ْ َ‬ ‫ُْ ُ َ ْ َ ْ َ َ َ ُ ْ َ ُْ ُ َ ّ‬ ‫ُْ ُْ‬
‫ـﺐ ﷲَ َو‬ ‫ـﺎل ‪ِ :‬ﻻ َ◌ﻧـﱠﻪُ ِﻣﻨِّـ ْﯽ َو اَ ٰ ِﻣْﻨـﻪُ َﻣ ْـﻦ اَ َﺣﺒﱠـﻪُ ﻓَـ َﻘـ ْﺪ اَ َﺣﺒﱠﻨِـ ْﯽ َو َﻣ ْـﻦ اَ َﺣﺒﱠﻨِـ ْﯽ ﻓَـ َﻘـ ْﺪ اَ َﺣ ﱠ‬ ‫ﮏ؟ ٰﻗ َ‬‫ﻒ ٰذﻟِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ٰﻗﺎﺋ ٌﻞ ‪َ ٰ :‬ر ُﺳ ْﻮَل ﷲ َو َﮐْﻴ َ‬
‫ﺾ ﷲَ )‪ (28‬ﻓَـ ٰﻘﺎﻟُْﻮا ‪ :‬اﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ ﻧَـ َﻌ ْﻢ ﻗَ ْﺪ َِﲰ ْﻌﻨٰﺎ …‬ ‫ﻣﻦ اَﺑـﻐَﻀﻪ ﻓَـ َﻘ ْﺪ اَﺑـﻐَﻀﻨِﯽ و ﻣﻦ اَﺑـﻐَ ِ‬
‫ﻀﻨ ْﯽ ﻓَـ َﻘ ْﺪ اَﺑْـﻐَ َ‬
‫ْ َ ْ َ َْ ْ َ‬ ‫َ ْ ْ َُ‬
‫ا م‬ ‫ام‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫)اس‬

‫ـ د ـ یٰ‬ ‫‪:‬‬ ‫ت‬ ‫آ‬ ‫ر لا‬ ‫ا ں‬ ‫دے‬ ‫ا‬ ‫( آپ‬

‫ـ‪ ،‬ـ‬ ‫ر‬ ‫‪،‬ا‬ ‫وہ‬ ‫دل‬ ‫اس‬ ‫‪،‬‬ ‫وہ‬ ‫ے‬

‫ـ وہ‬ ‫ـ‪:‬‬ ‫؟ر ل ا‬ ‫ر لا‬ ‫وا‬ ‫(‬ ‫ر ۔ )اس‬

‫ـ اس‬ ‫اور‬ ‫اس‬ ‫ں۔‬ ‫اس‬ ‫اور‬ ‫) (‬

‫ـ‬ ‫ا ـ‬ ‫ـ اس‬ ‫د‬ ‫اور‬ ‫د‬ ‫اس‬ ‫د‬ ‫اور‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫ں! ا‬ ‫اہ‬ ‫( ‪ :‬را !‬ ‫۔)‬ ‫د‬

‫ـ ـرے ـ‬ ‫ان‬ ‫اور‬ ‫ت‬ ‫وہ‬ ‫رہ ﻻ‬ ‫اس‬ ‫‪ :‬ام‬

‫ـ‬ ‫گر ل‬ ‫اور‬ ‫ن‬ ‫د‬ ‫وا‬ ‫ا م‬ ‫وا‬ ‫ذ‬ ‫آن‬

‫ـ اور ـ‬ ‫ـں‬ ‫ـ‬ ‫وہ‬ ‫اور‬ ‫د ا م‬ ‫ا‬ ‫وہ‬

‫۔‬ ‫ا د‬

‫ـ ـ‬ ‫ـ ا اور‬ ‫ں‬ ‫‪ ،‬اس‬ ‫اور‬ ‫ار د‬ ‫ٰ‬ ‫ام‬

‫ـ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اور ان‬ ‫ت‬ ‫آپ‬

‫تا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ان‬ ‫اور‬ ‫ل‬ ‫ر لا‬ ‫راو ں‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫)‪(Foot Note‬‬ ‫ں( اور د‬ ‫)‬ ‫ح‬

 ‫۔‬ ‫فآ‬ ‫دو ے‬ ‫ا اب‬ ‫س‬ ‫ورت‬ ‫اس‬

‫دو ے‬

‫د ت(‬ ‫ا‬ ‫وف و‬ ‫)ا‬

‫ـ دـ‬ ‫دو ـ ے‬ ‫ا‬ ‫رت‬ ‫اور ا‬ ‫۔‬ ‫ں‬ ‫ہ‬ ‫ہ‬ ‫ن ا‪،‬‬

‫ـ ں‬ ‫ـ اـ‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ہ درج‬ ‫ہ‬ ‫اور ا‬ ‫ح اس‬ ‫‪،‬‬ ‫ض‬ ‫ر‬

‫‪:‬‬ ‫۔ ام‬ ‫ا‬ ‫دو ں‬

‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ ِِ‬ ‫اِ ْﻋﺘَِﱪوا اَﻳﱡﻬﺎ ٰاﻟﻨّﺎس ِﲟٰﺎ وﻋ َ ِِ ِ ِ‬
‫اﻟﺮ ّ◌ ّٰ ﻧﻴﱡ ـ ْﻮ َن َو اﻻَ ْﺣ ٰﺒ ُ‬
‫ـﺎر‬ ‫ﻆ ا ُّٰ ﺑﻪ اَْوﻟ ٰﻴﺎﺋَﻪُ ﻣ ْﻦ ُﺳ ْﻮء ﺛَـﻨٰﺎﺋﻪ َﻋﻠ ٰﯽ اﻻَ ْﺣ ٰﺒﺎر ا ْذ ﻳَـ ُﻘ ْﻮ ُل ‪ :‬ﻟَْﻮ ٰﻻ ﻳَـْﻨـ ٰﻬﺎ ُﻫ ُﻢ ّ‬ ‫ُ ََ‬ ‫ُْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺎل ‪ :‬ﻟُﻌِﻦ اﻟﱠﺬﻳْﻦ َﮐ َﻔﺮْوا ِﻣ ْﻦ ﺑَﻨِﯽ ا ْﺳ ٰﺮاﺋِْﻴﻞ ‪ -‬ا ٰﻟﯽ ﻗَـﻮﻟ ِﻪ ‪ -‬ﻟَﺒِ‬ ‫ﻋﻦ ﻗَـﻮﳍِِﻢ ِ‬
‫ﮏ‬‫ـﺎب ﷲُ ٰذﻟـ َ‬ ‫ﺲ ٰﻣﺎ ٰﮐﺎﻧـُ ْﻮا ﻳَـ ْﻔ َﻌﻠُ ْﻮ َن َو اﱠﳕٰـﺎ ٰﻋ َ‬ ‫َ‬ ‫ﺌ‬
‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫اﻻ ْﰒَ َو ٰ‬
‫ﻗ‬ ‫َْ ْ ُ‬
‫ﮏ َر ْﻏﺒَـﺔً ﻓﻴ ٰﻤـﺎ ٰﮐــﺎﻧـُ ْﻮا‬‫ـﺎد ﻓَـ ٰﻼ ﻳَـْﻨـ َﻬـ ْﻮﻧَـ ُﻬ ْﻢ َﻋـ ْـﻦ ٰذﻟِـ َ‬ ‫ِ‬
‫ﲔ اَﻇْ َﻬـ ِﺮﻫ ُﻢ اﻟْ ُﻤْﻨ َﮑـ َـﺮ َو اﻟْ َﻔ ٰﺴـ َ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫َﻋﻠَـْﻴ ِﻬﻢ ﻻَﻧـﱠ ُﻬـ ْﻢ ٰﮐــﺎﻧـُ ْﻮا ﻳَ ـَﺮو َن ﻣـ َـﻦ اﻟﻈﱠﻠَ َﻤــﺔ اﻟﱠــﺬﻳْ َﻦ ﺑَ ـ َْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ـﺎل ‪ :‬اﻟْ ُﻤ ْﺆﻣﻨُـ ْـﻮ َن َو اﻟْ ُﻤ ْﺆﻣ ٰﻨـ ُ‬ ‫اﺧ َﺸـ ْـﻮ ِن َو ٰﻗـ َ‬ ‫ٰ‬ ‫ِٰ‬ ‫ِ‬
‫ﻀـ ُﻬ ْﻢ‬‫ـﺎت ﺑَـ ْﻌ ُ‬ ‫ـﺎس َو ْ‬ ‫ﻳَـ ٰﻨــﺎﻟُ ْﻮ َن ﻣـْﻨـ ُﻬ ْﻢ َو َرْﻫﺒَـﺔً ﳑـّـﺎ َْﳛـ َﺬ ُرْو َن َو ﷲُ ﻳَـ ُﻘـ ْـﻮ ُل ‪ :‬ﻓَـﻼَ َﲣْ َﺸـ ُـﻮا اﻟﻨّـ َ‬
‫ﻀﺔً ِﻣْﻨﻪُ ﻟِﻌِْﻠ ِﻤ ِﻪ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺾ ُﻣ ُﺮْو َن ِ ﻟْ َﻤ ْﻌ ُﺮْوف َو ﻳَـْﻨـ َﻬ ْﻮ َن َﻋ ِﻦ اﻟْ ُﻤﻨْ َﮑ ِﺮ ﻓَـﺒَ َﺪءَ ﷲُ ِْﻷ َْﻣ ِﺮ ِ ﻟْ َﻤ ْﻌُﺮْوف َو اﻟﻨﱠـ ْﻬ ِﯽ َﻋ ِﻦ اﻟْ ُﻤْﻨ َﮑ ِﺮ ﻓَ ِﺮﻳ َ‬ ‫اَْوﻟِﻴﺂءُ ﺑَـ ْﻌ ٍ‬
‫َِﻧـﱠ ٰﻬﺎ اِ ٰذا اُِدﻳﺖ و اُﻗﻴﻤ ِ‬
‫ف َو اﻟﻨﱠـ ْﻬـ َﯽ َﻋـ ِﻦ اﻟْ ُﻤْﻨ َﮑـ ِﺮ‬ ‫ﮏ أَ ﱠن اْﻻَﻣـﺮ ِ ﻟْﻤﻌـﺮو ِ‬
‫ْ َ َ ْ ُْ‬ ‫ﺻ ْﻌﺒُـ ٰﻬﺎ َو ٰذﻟِ َ‬ ‫ﺾ ُﮐﻠﱡ ٰﻬﺎ َﻫﻴﱠـﻨُـ ٰﻬﺎ َو َ‬
‫ِ ِ‬
‫ﺖ ا ْﺳﺘَـ ٰﻘ َﺎﻣﺖ اﻟْ َﻔﺮاﺋ ُ‬ ‫َّ ْ َ ْ َ ْ‬
‫ﺿـﻌِ ٰﻬﺎ‬ ‫اﺿـﻌِ ٰﻬﺎ َو َو ْ‬ ‫ﺎت ِﻣـﻦ ﻣ ٰﻮ ِ‬
‫ْ َ‬
‫ﺼ َـﺪ ٰﻗ ِ‬ ‫ُدﻋٰﺎءٌ اِﻟ ٰﯽ اْ ِﻻ ْﺳ ٰﻼِم َﻣ َﻊ َرِّد اﻟْ َﻤ ٰﻈ ِـﺎﱂ َو ُﳐٰﺎﻟََﻔ ِـﺔ اﻟ ٰﻈّ ِـﺎﱂ َو ﻗِ ْﺴ َـﻤ ِﺔ اﻟْ َﻔـﯽ ِء َو اﻟْﻐَٰﻨـﺎﺋِِﻢ َو اَ ْﺧ ِـﺬ اﻟ ﱠ‬
‫ﻓﯽ َﺣ ِّﻘ ٰﻬﺎ‬

‫و‬

‫ـ‬ ‫ام‬ ‫ا م۔‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫‪ :‬و وی‬ ‫ا ل((‬ ‫))‬

‫۔‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫(ا‬ ‫رے‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫) ا‬ ‫ا م‬

‫ـت اور‬ ‫ـ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫‪ ،‬اس‬ ‫ا رہ‬ ‫ے اور آ ی‬

‫ا ـ دہ ـ‬ ‫ان‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫ام‬ ‫اور ا‬ ‫ا‬ ‫ع‬ ‫اور‬ ‫د‬ ‫ت‬

‫ـم ـ‬ ‫ـ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫در‬ ‫وہ‬ ‫اس‬ ‫د‬ ‫ت‬ ‫ا ل((‬ ‫اور))‬
 ‫ض‬ ‫ن‬ ‫اور اس‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬ ‫م ز ام‬ ‫ان‬

‫ـ ـا‬ ‫ا ـ ل((‬ ‫)) ـ‬ ‫رے‬ ‫ا د‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اہ را‬ ‫اس‬ ‫۔‬ ‫ا دہ‬

‫د ۔‬ ‫ب‬ ‫اور‬

‫ا ظ‬ ‫ا‬

‫ا اد‬ ‫ف اس ز‬ ‫ٰ‬ ‫د‬ ‫ص ا اد ‪ ،‬اس‬ ‫ح‬ ‫‪ :‬اس‬ ‫ـﺎس‬

‫ُ‬ ‫ّ‬‫اﻟﻨ‬ ‫ﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ﻬ‬‫ﻳ‬
‫ﱡ‬‫َ‬‫ا‬ ‫ا‬
‫و‬ ‫ﱪ‬‫َ‬‫ﻋﺘ‬‫اِ‬

‫ا‬ ‫۔‬ ‫ب‬ ‫اس‬ ‫اور د‬ ‫ز‬ ‫وہ م ا ن‬ ‫ب‬ ‫اس‬

‫۔‬ ‫ب‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫ر اور‬ ‫آن‬ ‫ذر‬ ‫‪،‬‬ ‫ا س‬

‫ـ‬ ‫ذ ـ دار ـم‬ ‫ے‬ ‫اور‬ ‫ر‬ ‫ٰ‬ ‫ا‬ ‫اد وہ ا اد‬ ‫او ء ‪ :‬ں او ء‬

‫ـ‬ ‫ان‬ ‫ادا‬ ‫دار ں‬ ‫ذ‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫م‬ ‫ے‬ ‫ا‬

‫۔‬

‫۔‬ ‫ا ر‪:‬‬

‫ـ ـلو‬ ‫اور اس‬ ‫ر‬ ‫ا م‬ ‫ل‬ ‫او‬ ‫ا در‬ ‫ا‬ ‫‪ :‬ا‬ ‫ر‬

‫۔‬ ‫ی‬ ‫ام‬

‫ـ‬ ‫ز‬ ‫ر ؤں‬ ‫اور‬ ‫دی‬ ‫اس‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ذ‬ ‫آ ِ‬ ‫ا م‬ ‫ام‬

‫ص‬ ‫ر وں‬ ‫دی‬ ‫ف‬ ‫اور ز‬ ‫ورت‬ ‫اس و‬ ‫ر ری‬ ‫ں‬

‫ـ‬ ‫۔‬ ‫اس‬ ‫ٰ‬ ‫اور‬ ‫( مد ر‬ ‫ا لا مد‬ ‫دی‬ ‫)ا‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـہ اور‬ ‫ـ‬ ‫م ا اد‬ ‫اور‬ ‫‪،‬‬ ‫ا‬ ‫وا‬ ‫ر‬ ‫اور‬ ‫د‬

‫ـ‬ ‫م ا اد‬ ‫)‬ ‫ن‬ ‫دوں‬ ‫د‬ ‫اور‬ ‫‪،‬‬

‫(۔‬ ‫ن‬ ‫ا ذات‬ ‫د ان‬ ‫ہ‬

 ‫۔‬ ‫و ہ‬ ‫‪،‬‬ ‫ٹ‪،‬‬ ‫۔‬ ‫لا ‪ :‬ہآ د‬

‫‪ :‬ام ری۔‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫‪،‬‬ ‫زور د‬ ‫ل ا وا‬ ‫اس آ ِ‬ ‫رو‬ ‫ات‬ ‫ں اور‬ ‫م‬ ‫و د‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫اور ان‬ ‫ز دہ ان‬ ‫ہ‬ ‫۔ ا‬ ‫ک‬ ‫ز دہ‬ ‫ں‬ ‫دو ہ م‬

‫ـ‬ ‫ں‬ ‫( ا م اور‬ ‫اق‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫لا‬ ‫م و ہ)‬ ‫اور ان‬ ‫ں‬ ‫او ت د‬

‫۔‬ ‫ک اور ہ‬ ‫ز دہ‬ ‫ا ور‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ؤں‬ ‫و‬ ‫‪،‬‬ ‫اد‬ ‫ف ا ادی اور ی‬ ‫اس‬ ‫ام ری‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫و ہ ـ‬ ‫ں‬ ‫ن دہ آ ات اور درآ ات‪،‬‬ ‫(‬ ‫ظ‬ ‫د‬ ‫)آج‬

‫ز دہ‬ ‫ت‬ ‫ا ادی ام ر ں‬ ‫ڈ ی ر‬ ‫اور پ ل‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫اس‬ ‫اور‬

‫۔‬

‫ہ‬ ‫ہ‬ ‫ں‬ ‫اس‬

‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ ِِ‬ ‫اِ ْﻋﺘَِﱪوا اَﻳﱡﻬﺎ ٰاﻟﻨّﺎس ِﲟٰﺎ وﻋ َ ِِ ِ ِ‬
‫ـﺎر‬ ‫ﻆ ا ُّٰ ﺑﻪ اَْوﻟ ٰﻴﺎﺋَﻪُ ﻣ ْﻦ ُﺳ ْﻮء ﺛَـﻨٰﺎﺋﻪ َﻋﻠ ٰﯽ اﻻَ ْﺣ ٰﺒﺎر ا ْذ ﻳَـ ُﻘ ْﻮ ُل ‪ :‬ﻟَ ْﻮ ٰﻻ ﻳَـْﻨـ ٰﻬـﺎ ُﻫ ُﻢ ّ‬
‫اﻟﺮ ّ◌ ّٰ ﻧﻴﱡ ـ ْﻮ َن َو اﻻَ ْﺣ ٰﺒ ُ‬ ‫ُ ََ‬ ‫ُْ‬
‫َﻋ ْﻦ ﻗَـ ْﻮﳍِِ ُﻢ‬

‫۔‬ ‫ا دہ‬ ‫ب وﻻ‬ ‫‪‬‬ ‫ام‬ ‫اور‬ ‫ے‬ ‫دو ے اور‬ ‫‪۱‬۔ اس‬
‫)‪(30‬‬
‫ﺲ ٰﻣﺎ ٰﮐﺎﻧـُ ْﻮا ﻳَـ ْﻔ َﻌﻠُ ْﻮ َن‬ ‫ﺌ‬
‫ْ‬ ‫ﺎل ‪ :‬ﻟُﻌِﻦ اﻟﱠ ِﺬﻳْﻦ َﮐ َﻔﺮْوا ِﻣ ْﻦ ﺑَﻨِﯽ اِ ْﺳ ٰﺮاﺋِْﻴﻞ ‪ -‬اِٰﻟﯽ ﻗَـﻮﻟِِﻪ‪ -‬ﻟَﺒِ‬ ‫ِ‬
‫اﻻ ْﰒَ )‪َ (29‬و ٰﻗ َ‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ‬
‫‪،‬‬ ‫او ء‬ ‫ا‬ ‫ز‬ ‫د‬ ‫ٰ‬ ‫!ا‬ ‫اے‬

‫ـ ـں ـ‬ ‫ہ آ د ں اور ام ـ ری‬ ‫ا‬ ‫اور د ر‬ ‫‪ :‬دی‬ ‫ٰ‬ ‫و ۔ا‬ ‫ت‬ ‫اس‬

‫ں‬ ‫ا ا‬ ‫‪:‬‬ ‫رو ؟ اور‬

 ‫ـ‬ ‫ا مد‬ ‫ےا ل‬ ‫دو ے‬ ‫‪ :‬وہ ا‬ ‫(‬ ‫۔) ں‬ ‫اور‬ ‫ا ر ‪،‬ا‬

‫۔‬ ‫ا م‬ ‫اور وہ‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﲔ اَﻇْ َﻬـ ِﺮﻫ ُﻢ اﻟْ ُﻤْﻨ َﮑ َـﺮ َو اﻟْ َﻔ ٰﺴ َ‬
‫ـﺎد ﻓَـ ٰﻼ ﻳَـْﻨـ َﻬـ ْﻮﻧَـ ُﻬ ْﻢ َﻋ ْـﻦ‬ ‫ِ‬
‫ﮏ َﻋﻠَْﻴ ِﻬﻢ ﻻَﻧـﱠ ُﻬ ْﻢ ٰﮐﺎﻧـُ ْﻮا ﻳَـَﺮو َن ﻣ َـﻦ اﻟﻈﱠﻠَ َﻤـﺔ اﻟﱠـﺬﻳْ َﻦ ﺑَـ َْ‬ ‫ﺎب ﷲُ ٰذﻟِ َ‬ ‫َو اﳕﱠٰﺎ ٰﻋ َ‬
‫اﺧ َﺸ ـ ْـﻮ ِن )‪َ (31‬و ٰﻗ ـ َ‬ ‫ٰ‬ ‫ِٰ‬ ‫ِ‬ ‫ٰذﻟِ ـ َ‬
‫ـﺎل ‪:‬‬ ‫ـﺎس َو ْ‬ ‫ﮏ َر ْﻏﺒَ ـﺔً ﻓﻴ ٰﻤ ــﺎ ٰﮐ ــﺎﻧـُ ْﻮا ﻳَـ ٰﻨ ــﺎﻟُْﻮ َن ﻣ ـْﻨـ ُﻬ ْﻢ َو َرْﻫﺒَ ـﺔً ﳑّــﺎ َْﳛ ـ َﺬ ُرْو َن َو ﷲُ ﻳَـ ُﻘ ـ ْـﻮ ُل ‪ :‬ﻓَ ـﻼَ َﲣْ َﺸ ـ ُـﻮا اﻟﻨّـ َ‬
‫ِ )‪(32‬‬ ‫ﺾ ﻣﺮو َن ِ ﻟْﻤﻌﺮو ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ف َو ﻳَـْﻨـ َﻬ ْﻮ َن َﻋ ِﻦ اﻟْ ُﻤْﻨ َﮑﺮ‬ ‫ﻀ ُﻬ ْﻢ اَْوﻟﻴﺂءُ ﺑَـ ْﻌ ٍ ُ ُ ْ َ ْ ُ ْ‬ ‫ٰﺎت ﺑَـ ْﻌ ُ‬ ‫اﻟْ ُﻤ ْﺆﻣﻨُـ ْﻮ َن َو اﻟْ ُﻤ ْﺆﻣﻨ ُ‬
‫اـں ـ‬ ‫و د‬ ‫د‬ ‫وہ ا آ ں‬ ‫ا ار د‬ ‫ا‬ ‫اس‬ ‫ٰ‬ ‫ا‬ ‫در‬

‫ف‬ ‫ں‬ ‫‪،‬ان‬ ‫ا‬ ‫۔‬ ‫زر‬ ‫) ں ( اس‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ر‬

‫ار ـد‬ ‫ل‬ ‫او‬ ‫۔‬ ‫دہ‬ ‫ں‬ ‫وا (‬ ‫)‬ ‫ف‬ ‫اور ان‬ ‫د‬ ‫لو ع‬ ‫وا‬

‫ـ ‪،‬‬ ‫ـ‬ ‫اور‬ ‫دو‬ ‫دو ے‬ ‫تا‬ ‫اور‬ ‫‪:‬‬ ‫ڈرو۔ اور ورد ر‬ ‫ڈرو اور‬ ‫ں‬ ‫‪:‬‬

‫۔‬ ‫رو‬ ‫اور ا ں‬ ‫د‬ ‫ں‬ ‫ا‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ف و اﻟﻨﱠـﻬ ـ ِﯽ ﻋـ ِﻦ اﻟْﻤﻨ َﮑ ـ ِﺮ ﻓ ِﺮﻳﻀـﺔ ِﻣﻨ ـﻪ ﻟِﻌِْﻠ ِﻤ ـ ِﻪ َِﻧـﱠ ٰﻬ ـﺎ اِ ٰذا اُِدﻳـﺖ و اُﻗﻴﻤـ ِ‬ ‫ِ‬
‫ـﺖ ا ْﺳ ـﺘَـ ٰﻘ َﺎﻣﺖ اﻟْ َﻔ ـﺮاﺋ ُ‬
‫ﺾ‬ ‫َّ ْ َ ْ َ ْ‬ ‫ﻓَـﺒَـ َـﺪءَ ﷲُ ِْﻷَ ْﻣ ـ ِﺮ ِ ﻟْ َﻤ ْﻌـ ُﺮْو َ ْ َ ُ ْ َ َ ً ْ ُ‬
‫ف َو اﻟﻨﱠـ ْﻬـ َﯽ َﻋـ ِﻦ اﻟْ ُﻤْﻨ َﮑـ ِﺮ ُدﻋٰـﺎءٌ اِﻟ ٰـﯽ اْ ِﻻ ْﺳـ ٰﻼِم َﻣ َـﻊ َرِّد اﻟْ َﻤ ٰﻈ ِـﺎﱂ َو ُﳐٰﺎﻟََﻔ ِـﺔ‬
‫ﮏ أَ ﱠن اْﻻَﻣـﺮ ِ ﻟْﻤﻌـﺮو ِ‬
‫ْ َ َ ْ ُْ‬ ‫ﺻ ْـﻌﺒُـ ٰﻬﺎ َو ٰذﻟِـ َ‬
‫ُﮐﻠﱡ ٰﻬﺎ َﻫﻴﱠـﻨُـ ٰﻬـﺎ َو َ‬
‫ﺿﻌِ ٰﻬﺎ ﻓﯽ َﺣ ِّﻘ ٰﻬﺎ‬ ‫اﺿﻌِ ٰﻬﺎ َو َو ْ‬ ‫ﺎت ِﻣﻦ ﻣ ٰﻮ ِ‬
‫َْ‬ ‫اﻟ ٰﻈّ ِﺎﱂ َو ﻗِ ْﺴ َﻤ ِﺔ اﻟْ َﻔﯽ ِء َو اﻟْﻐَﻨٰﺎﺋِِﻢ َو اَ ْﺧ ِﺬ اﻟ ﱠ‬
‫ﺼ َﺪ ٰﻗ ِ‬

‫اـ‬ ‫اور ا‬ ‫آز‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬ ‫ٰ‬ ‫(ا‬ ‫ت ن‬ ‫)اس آ ِ‬

‫ورد ر‬ ‫ار د‬ ‫وا‬ ‫ف‬

‫م وا ت‪ ،‬اہ وہ آ ن ں ـ‬ ‫ار ر‬ ‫ے‬ ‫اور‬ ‫ا م‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا ا‬

‫دـت‬ ‫ا م‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫۔ اور اس‬ ‫‪ ،‬د دا م‬

‫‪ ،‬ا دو‬ ‫ں‬ ‫‪،‬‬ ‫ق‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫اور‬ ‫دی‬

‫ت‬ ‫ت(‬ ‫اور‬ ‫ز ت اور دو ے وا‬ ‫ت)‬ ‫‪ ،‬اور‬ ‫م‬ ‫دﻻ‬ ‫اور ل‬

‫۔‬ ‫چ‬ ‫اروں‬ ‫و ل‬

‫۔‬ ‫ے‬ ‫ت‬ ‫اور آ ہ‬ ‫دو ا‬ ‫ں‬

 ‫ے‬

‫ن(‬ ‫دار ں‬ ‫ذ‬ ‫)‬

‫‪:‬‬ ‫ام‬
‫ـﺎس َﻣ ٰﻬﺎﺑَـﺔٌ‬ ‫ـﺲ اﻟ ٰﻨّ ِ‬ ‫ﱠﺼ ْـﻴ َﺤ ِﺔ َﻣ ْﻌُﺮْوﻓَـﺔٌ َو ِ ﱠِ ﻓـﯽ اَﻧْـ ُﻔـ ِ‬ ‫ﺼـﺎﺑﺔٌ ِ ﻟْﻌِْﻠـ ِﻢ ﻣ ْﺸـﻬﻮرةٌ و ِ ْﳋَـ ِﲑ ﻣـ ْﺬ ُﮐﻮرةٌ و ِ ﻟﻨ ِ‬
‫َ ُ َْ َ ْ َ َْ َ‬
‫ﰒُﱠ اَﻧْ ـﺘُﻢ أﻳـﱠﺘُﻬـﺎ اﻟْﻌِ ٰ ِ‬
‫ﺼــﺎﺑَﺔُ ﻋ ٰ َ‬ ‫ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻒ َو ﻳُ ْﮑـ ِﺮُﻣ ُﮑ ُﻢ اﻟ ﱠ‬
‫اﺋﺞ ا ٰذا‬‫اﳊَـ ٰﻮ ِ‬ ‫ﻀـ َﻞ ﻟَ ُﮑـ ْـﻢ َﻋﻠَْﻴـﻪ َو ٰﻻ ﻳَـ َﺪ ﻟَ ُﮑـ ْـﻢ ﻋْﻨـ َﺪﻩُ ﺗُ َﺸـ ّﻔﻌُ ْﻮ َن ﻓــﯽ ْ‬ ‫ﻒ َو ﻳُـ ْﺆﺛُﺮُﮐ ْﻢ َﻣـ ْـﻦ ٰﻻ ﻓَ ْ‬ ‫ﻀــﻌﻴ ُ‬ ‫ﻳَـ ٰﻬـﺎﺑُ ُﮑ ُﻢ اﻟ ﱠﺸـ ِﺮﻳ ُ‬
‫ﮏ اِﱠﳕٰـﺎ ﻧِْﻠﺘُ ُﻤـﻮﻩُ ِﲟٰـﺎ ﻳـُْﺮ ٰﺟـﯽ ﻋِْﻨـ َﺪ ُﮐ ْﻢ‬ ‫ﺲ ُﮐ ﱠـﻞ ٰذﻟِـ َ‬ ‫ِ ٰ ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ﱠِ ِ ِ ِ‬
‫ﺖ ﻣ ْﻦ ﻃُﻼّ ٰﺎ َو ﲤَْ ُﺸ ْﻮ َن ﻓﯽ اﻟﻄﺮﻳْﻖ َْﻴـﺒَﺔ اﻟْ ُﻤﻠُ ْﻮک َو َﮐ ٰﺮ َاﻣﺔ اْﻻَ ﮐﺎﺑﺮ ‪ ،‬اَﻟَْﻴ َ‬
‫ِٰ‬ ‫اﻣﺘُﻨِﻌ ِ‬
‫ْ َْ‬
‫ﺼﺮو َن ﻓَﺎﺳﺘﺨﻔ ْﻔﺘﻢ ِﲝ ِﻖ اْﻻَﺋِ ﱠﻤ ِﺔ ﻓَﺎَٰﻣﺎ ﺣ ﱠﻖ اﻟﻀ ِ‬ ‫ِِ ِ‬ ‫ِ ِ ِ ِ ِ‬
‫ﻀﻴﱠـ ْﻌﺘُ ْﻢ َو اَّٰﻣـﺎ َﺣ ﱠﻘ ُﮑ ْـﻢ‬ ‫ﱡﻌ ٰﻔﺎء ﻓَ َ‬ ‫َ‬ ‫ّ َ‬ ‫ﻣ َﻦ اﻟْﻘ ٰﻴ ِﺎم ﲝَ ِّﻖ ا ّٰ َو ا ْن ُﮐْﻨـﺘُ ْﻢ َﻋ ْﻦ اَ ْﮐﺜَ ِﺮ َﺣ ّﻘﻪ ﺗُـ َﻘ ّ ُ ْ ْ َ ْ َ ُ ْ َ ّ‬
‫ات ا ِٰ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺑَِﺰ ْﻋﻤ ُﮑ ْﻢ ﻓَﻄَﻠَْﺒـﺘُ ْﻢ ﻓَ ٰﻼ ٰﻣﺎﻻً ﺑَ َﺬﻟْﺘُ ُﻤ ْﻮﻩُ َو ٰﻻ ﻧَـ ْﻔﺴﺎً ٰﺧﺎﻃَْﺮُْﰎ ٰﺎ ﻟﻠﱠﺬی َﺧﻠَ َﻘ ٰﻬﺎ َو ٰﻻ َﻋﺸْﻴـَﺮًة ٰﻋ َﺎدﻳْـﺘُ ُﻤ ْﻮ ٰﻫﺎ ﻓﯽ ٰذ ّ‬
‫ﺖ َﻋﻠَـْﻴ ُﮑ ْﻢ اَﻳﱡﻬـﺎ اﻟْ ُﻤﺘَ َﻤﻨﱡـ ْـﻮ َن َﻋﻠ َـﯽ ا ِّٰ اَ ْن َِﲢ ﱠـﻞ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬
‫ـﺎوَرةَ ُر ُﺳـﻠﻪ َو اَٰﻣـﺎ ً َﻣ ْـﻦ َﻋ ٰﺬاﺑِـﻪ ﻟََﻘـ ْﺪ َﺧﺸ ْـﻴ ُ‬ ‫ﻠﯽ ا َّٰ َﺟﻨـﱠﺘَـﻪُ َو ُٰﳎ َ‬ ‫اَﻧْـﺘُ ْﻢ ﺗَـﺘَ َﻤﻨـ ْﱠﻮ َن َﻋ َ‬
‫ف ِ ِٰ ٰﻻ ﺗُ ْﮑ ِﺮﻣـﻮ َن و اَﻧْ ـﺘﻢ ِ ِٰ ﻓـﯽ ِﻋ ٰﺒ ِ‬
‫ـﺎدﻩِ‬ ‫ﺑِ ُﮑﻢ ﻧِْﻘﻤﺔٌ ِﻣﻦ ﻧَِﻘ ٰﻤﺎﺗِِﻪ ﻻَﻧﱠ ُﮑﻢ ﺑـﻠَ ْﻐﺘُﻢ ِﻣـﻦ َﮐ ٰﺮاﻣ ِـﺔ ا ِٰ ﻣْﻨ ِﺰﻟَـﺔً ﻓُ ِّ ِ‬
‫ُ ْ َ ُْ ّ‬ ‫ﻀـ ْﻠﺘُ ْﻢ ٰـﺎ َو َﻣ ْـﻦ ﻳُـ ْﻌـَﺮ ُ ّ‬ ‫َْ ْ ْ َ ّ َ‬ ‫ْ َ ْ‬
‫ﺾ ِذ َﻣ ِﻢ آ ٰ ﺋِ ُﮑ ْﻢ ﺗَـ ْﻔَﺰﻋُ ْﻮ َن َو ِذ َﻣـﺔُ َر ُﺳ ْـﻮِل ا ِّٰ ﳐَْ ُﻔ ْـﻮَرةٌ َْﳏ ُﻘ ْـﻮَرةٌ‬ ‫ﺿﺔً ﻓَ ٰﻼ ﺗَـ ْﻔَﺰﻋُ ْﻮ َن َو اَﻧْـﺘُ ْﻢ ﻟِﺒَـ ْﻌ ِ‬ ‫ﺗُ ْﮑﺮﻣﻮ َن و ﻗَﺪ ﺗَـﺮو َن ﻋﻬ ِ‬
‫ﻮد ا ّٰ َﻣْﻨـ ُﻘ ْﻮ َ‬
‫َُ ْ َ َ ْ ُ َ‬
‫ﻨﯽ ﻓﯽ اﻟْ َﻤﺪاﺋِ ِﻦ ُﻣ ْﻬ َﻤﻠَﺔٌ ٰﻻ ﺗُـْﺮ َﲪُْﻮ َن َو ٰﻻ ﻓﯽ َﻣْﻨ ِﺰﻟَﺘِ ُﮑ ْﻢ ﺗَـ ْﻌ َﻤﻠُْﻮ َن َو ٰﻻ َﻣ ْﻦ َﻋ ِﻤ َﻞ ﻓﻴ ٰﻬﺎ ﺗُﻌِْﻴـﻨُـ ْﻮ َن‬ ‫َو اﻟْﻌُ ْﻤ ُﯽ َو اﻟْﺒُ ْﮑ ُﻢ َو اﻟﱠﺰْﻣ ٰ‬
‫ﮏ ِﳑّٰﺎ اََﻣَﺮُﮐ ُﻢ ا ُّٰ ﺑِِﻪ ِﻣ َـﻦ اﻟﻨﱠـ ْﻬـ ِﯽ َو اﻟﺘﱠـ ٰﻨـﺎﻫﯽ َو اَﻧْ ـﺘُ ْﻢ َﻋْﻨـﻪُ ٰﻏـﺎﻓِﻠُ ْﻮ َن َو‬ ‫ﺼﺎﻧَـ َﻌ ِﺔ ِﻋْﻨ َﺪ اﻟﻈﱠﻠَ َﻤ ِﺔ ٰ َﻣﻨُـ ْﻮ َن ُﮐ ﱡﻞ ٰذﻟِ َ‬ ‫ﺎن َو اﻟْ ُﻤ ٰ‬ ‫و ِﻻ ِّد ٰﻫ ِ‬
‫َ‬
‫ِ‬
‫ی اْﻻُ ُﻣ ْـﻮِر َو اْﻻَ ْﺣ ٰﮑـﺎم َﻋﻠ ٰـﯽ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺎس ُﻣﺼْﻴـﺒَﺔً ﻟ ٰﻤﺎ ﻏُﻠْﺒـﺘُﻢ َﻋﻠَْﻴﻪ ﻣ ْﻦ َﻣﻨٰﺎ ِزل اﻟْﻌُﻠَ ٰﻤﺎء ﻟَﻮ ُﮐْﻨـﺘُﻢ ﺗَ ْﺸﻌُﺮْو َن ٰذﻟـ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اَﻧْـﺘُ ْﻢ اَ ْﻋﻈَ ُﻢ ٰاﻟﻨّ ِ‬
‫ﮏ َ ﱠن َٰﳎـﺎر َ‬ ‫ْ ْ ُ‬ ‫ْ‬
‫ﮏ اِ ٰﻻّ ﺑِﺘَـ َﻔﱡﺮﻗِ ُﮑ ْﻢ َﻋ ِﻦ ْ‬
‫اﳊَـ ِّﻖ‬ ‫ﮏ اﻟْ َﻤْﻨ ِﺰﻟَﺔَ َو ٰﻣﺎ ُﺳﻠِْﺒـﺘُ ْﻢ ٰذﻟِ َ‬‫ﻼﻟِِﻪ َو َﺣ ٰﺮ ِاﻣ ِﻪ ﻓَﺎَﻧْـﺘُ ُﻢ اﻟْ َﻤ ْﺴﻠُ ْﻮﺑـُ ْﻮ َن ﺗِْﻠ َ‬ ‫ﻠﯽ َﺣ ٰ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫اَﻳﺪي اﻟْﻌُﻠَ ٰﻤﺎء ِ ّٰ اْﻻَُﻣﻨٰﺎء َﻋ ٰ‬
‫ات ا ِٰ ٰﮐﺎﻧَــﺖ اُﻣــﻮر ا ِٰ‬ ‫ِ‬ ‫اﺿـ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫و ِ ِ‬
‫ْ ُ ُْ ّ‬ ‫ﺻـﺒَـْﺮُْﰎ َﻋﻠـ ٰـﯽ اﻻَ ٰذی َو َﲢَ ﱠﻤ ْﻠ ـﺘُ ْﻢ اﻟْ َﻤ ُﺆْوﻧَـﺔَ ﻓــﯽ ٰذ ّ‬ ‫ـﺤﺔ َو ﻟَـ ْـﻮ َ‬ ‫اﺧـﺘ ٰﻼﻓ ُﮑ ْﻢ ﻓــﯽ اﻟ ﱡﺴ ـﻨﱠﺔ ﺑَـ ْﻌ ـ َﺪ اﻟْﺒَـﻴِّﻨَــﺔ اﻟْ ٰﻮ َ‬ ‫َ ْ‬
‫اﺳﺘَﺴ ـﻠَﻤﺘُﻢ اُُﻣـ ْـﻮَر ا ِّٰ ﻓ ـﯽ اَﻳْـ ِﺪﻳْ ِﻬ ْﻢ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺼ ـ ُﺪ ُر َو اﻟَـ ْـﻴ ُﮑ ْﻢ ﺗَـْﺮﺟـ ُـﻊ َو ﻟَﮑ ـﻨﱠ ُﮑ ْﻢ َﻣ ﱠﮑْﻨـ ـﺘُ ُﻢ اﻟﻈﱠﻠَ َﻤ ـﺔَ ﻣـ ْـﻦ َﻣْﻨ ـ ِﺰﻟَﺘ ُﮑ ْﻢ َو ْ‬ ‫َﻋﻠَ ـْﻴ ُﮑ ْﻢ ﺗَـ ِﺮُد َو َﻋ ـْﻨ ُﮑ ْﻢ ﺗَ ْ‬
‫ﺎت اﻟﱠﺘ ـﯽ ِﻫ ـ َﯽ‬ ‫ﮏ ﻓِـ ٰـﺮارُﮐﻢ ِﻣــﻦ اﻟْﻤــﻮ ِت و اِ ْﻋ ٰﺠــﺎﺑ ُﮑﻢ ِ ْﳊ ٰﻴ ـ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ُ ْ َ‬ ‫ﻳَـ ْﻌ َﻤﻠُـ ْـﻮ َن ﻟ ﱡﺸ ـﺒَـ ٰﻬﺎت َو ﻳَﺴ ـْﻴـ ُﺮْو َن ﻓ ـﯽ اﻟ ﱠﺸ ـ َﻬ ٰﻮات َﺳ ـﻠﱠﻄَ ُﻬ ْﻢ َﻋﻠـ ٰـﯽ ٰذﻟ ـ َ ُ ْ َ َ ْ َ‬
‫ﻠﯽ ﻣﻌِْﻴ َﺸﺘِ ِﻪ ﻣ ْﻐﻠُﻮ ٍ‬ ‫ﲔ ﻣﺴﺘَ ْ ٍ‬ ‫ٍ ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ ِ ِ‬
‫ب ﻳَـﺘَـ َﻘﻠﱠﺒُـ ْـﻮ َن ﻓـﯽ‬ ‫َ ْ‬ ‫ﻀ َﻌﻒ َﻋ ٰ َ‬ ‫اﻟﻀ َﻌ ٰﻔﺎءَ ﻓﯽ اَﻳْﺪﻳﻬ ْﻢ ﻓَﻤ ْﻦ ﺑَـ ْﲔ ُﻣ ْﺴﺘَـ ْﻌﺒَﺪ َﻣ ْﻘ ُﻬ ْﻮر َو ﺑَـ ْ ُ ْ‬ ‫ُﻣ ٰﻔﺎ ِرﻗَـﺘُ ُﮑ ْﻢ ﻓﺎَ ْﺳﻠَ ْﻤﺘُ ْﻢ ُ‬
‫اﳉ ٰﺒﺎ ِر ﻓﯽ ُﮐ ِﻞ ﺑـﻠَ ٍﺪ ِﻣْﻨـﻬﻢ ﻋ ِ ِ ِ‬ ‫ِ ِِ‬ ‫اﻟْﻤ ْﻠﮏ ِ ٰراﺋِ ِﻬﻢ و ﻳﺴﺘَ ْﺸﻌِﺮو َن ِْ‬
‫ﺐ‬ ‫ﻠﯽ ﻣْﻨـ َِﱪﻩ َﺧﻄْﻴـ ٌ‬ ‫ُْ َ ٰ‬ ‫َّ‬ ‫ﻠﯽ َّْ‬ ‫ی َِ ْﻫ ٰﻮاﺋ ِﻬ ْﻢ اﻗْﺘ ٰﺪاءً ِْﻻَ ْﺷ ٰﺮا ِر َو ُﺟْﺮأًَة َﻋ ٰ‬ ‫اﳋْﺰ َ‬ ‫ْ َ َ ْ ُْ‬ ‫ُ‬
‫ٍ‬ ‫ِ‬
‫ﲔ َﺟ ٰﺒّـﺎ ٍر َﻋﻨْﻴـﺪ َو ذی‬ ‫ﺲ ﻓَ ِﻤ ْﻦ ﺑَـ ْ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺎس َﳍُْﻢ َﺧ َﻮٌل ٰﻻﻳَ ْﺪﻓَـﻌُ ْﻮ َن ﻳَ َﺪ ٰﻻﻣ ٍ‬ ‫ٰ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ض َﳍُْﻢ ٰﺷﺎﻏَﺮةٌ َو اَﻳﺪﻳﻬ ْﻢ ﻓﻴ ٰﻬﺎ َﻣْﺒ ُﺴ ْﻮﻃَﺔٌ َو اﻟﻨّ ُ‬ ‫ﺼ َﻘ ٌﻊ ﻓَﺎْﻻَْر ُ‬ ‫ﻣْ‬
‫ـﺎش َﻏﺸ ـ ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ﻀ ـ ْـﻌ َﻔ ِﺔ َﺷ ـ ِـﺪﻳ ٍﺪ ُﻣ ٰﻄ ـ ٍ‬
‫َﺳ ـﻄْ َﻮةٍ َﻋﻠ ـ ٰﯽ اﻟ ﱠ‬
‫ـﻮم‬ ‫رض ِﻣ ـ ْـﻦ ٰﻏ ـ ٍّ ُ‬ ‫ـﺐ َواْﻷ ُ‬ ‫ف اﻟْ ُﻤْﺒ ـﺪءُ اﳌُﻌﻴ ـ َﺪ ﻓَـ ٰﻴ ـﺎ َﻋ َﺠﺒ ـﺎً َوٰﻣ ــﺎﻟﯽ ﻻأ ْﻋ َﺠ ـ ُ‬ ‫ـﺎع ٰﻻ ﻳَـ ْﻌ ـ ِﺮ ُ‬
‫ِ ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺆﻣﻨﲔ ِِﻢ َﻏﻴـﺮ رﺣﻴ ٍﻢ‪ ،‬ﻓَﺎ ْٰ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ٍ ٍ ِ‬
‫ﺷﺠَﺮ ﺑَـْﻴـﻨَﻨﺎ‬‫ٰﺎز ْﻋﻨٰﺎ َواﻟ ٰﻘﺎﺿﯽ ﲝُ ْﮑﻤﻪ ﻓﻴﻤﺎ َ‬ ‫اﳊﺎﮐ ُﻢ ﻓﻴﻤﺎ ﻓﻴﻪ ﺗَـﻨ َ‬ ‫ُ‬ ‫َو◌ ُﻣﺘَﺼ ّﺪق ﻇﻠﻮم وﻋﺎﻣ ٍﻞ َﻋﻠﯽ اﳌُ َ ْ ْ ُ َ‬
‫ـﺎل ِ◌ َم‬ ‫اﳊ ٰﻄ ِـﺎم و ﻟَ ِﮑـﻦ ﻟِﻨُـ ِﺮی اﻟْﻤ ٰﻌ ِ‬ ‫ﺎن و ٰﻻاﻟْﺘِ ٰﻤﺎﺳﺎً ِﻣـﻦ ﻓُ ُ ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِٰ‬ ‫ِ‬
‫ْ َ َ‬ ‫ﻀـﻮل ُْ‬ ‫ْ‬ ‫ﮏ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻢ اَﻧﱠﻪُ َﱂْ ﻳَ ُﮑ ْﻦ ٰﻣﺎ ٰﮐﺎ َن ﻣﻨّﺎ ﺗَـﻨٰﺎﻓُﺴﺎً ﻓﯽ ُﺳ ْﻠ ٰﻄ َ‬
‫اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ اﻧﱠ َ‬
‫ﮏ َو اَ ْﺣ ٰﮑ ِﺎﻣـ َ‬ ‫ﮏ َو ُﺳﻨَﻨِ َ‬ ‫ﻼح ﻓﯽ ِب ِ◌ ٰﻻ ِدک و ْﻣﻦ اﻟْﻤﻈْﻠُﻮﻣﻮ َن ِﻣﻦ ِﻋ ٰﺒ ِﺎدک و ﻳـﻌﻤﻞ ﺑَِﻔ ٰﺮاﺋِ ِ‬ ‫ِﻣ ْﻦ ِدﻳْﻨِ َ‬
‫ﮏ‬ ‫ﻀ َ‬ ‫َ َ ُْ َ َ‬ ‫َ َ َ َ َ َ ُْْ ْ‬ ‫ﻻﺻ ٰ َ‬ ‫ﮏ َوﻧُﻈْ ِﻬَﺮ اْ ْ‬
‫ـﺎء ﻧـُ ْـﻮِر ﻧَﺒِـﻴِّ ُﮑﻢ َو َﺣ ْﺴـﺒُـﻨٰﺎ ا ﱠُ َو َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ ﺗَـ َﻮﱠﮐ ْﻠ ٰﻨـﺎ َو اِﻟَْﻴـ ِﻪ‬
‫ﺼﻔﻮ ٰ ﻗَ ِﻮي اﻟْﻈﱠﻠَﻤﺔ ﻋﻠَﻴ ُﮑﻢ و ﻋ ِﻤﻠُﻮا ﻓـﯽ اِﻃْ ٰﻔ ِ‬
‫ﺼ ُﺮْو ٰ َو ﺗَـْﻨ ُ ْ َ َ ُ َ ْ ْ َ َ ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ﻓَﺎﻧﱠ ُﮑ ْﻢ ا ْن ﻻﺗَـْﻨ ُ‬
‫اَﻧَـﺒـﻨٰﺎ و اِﻟَﻴ ِﻪ اﻟْﻤ ِ‬
‫ﺼْﻴـ ُﺮ‬ ‫ْ َ ْ َ‬

‫ا ظ‬ ‫ا‬

‫ـں‬ ‫ـ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ق‬ ‫ت‬ ‫اس‬ ‫اس‬ ‫ذ‬

‫۔‬
‫)‪(33‬‬

‫۔ اس ـ رت ـ‬ ‫اﻻ ـ درج‬ ‫ں‬ ‫دہ‬ ‫ا ل ((اور)) وا ((‬ ‫‪ :‬ب ))‬ ‫ﻓﺎﺳﺘﺨﻔﻔﺘﻢ ﲝـﻖ اﻻﺋﻤـﺔ‬
‫ـ ا ـ‬ ‫اور‬ ‫اﻻ‬ ‫درا‬ ‫اد ۔‬ ‫ق‬ ‫اور ا م‬ ‫‪ ،‬ام‬ ‫ا‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫اﻻ‬ ‫اس‬ ‫۔ ) ام‬ ‫اس ا ن‬ ‫ء‬ ‫ا‬ ‫واﻻ‬ ‫آ‬ ‫اور‬

‫(‬

‫ـن‬ ‫واﻻ‬ ‫آ‬ ‫ف اور آ‬ ‫واﻻ‬ ‫آ‬ ‫ا اء‬ ‫‪:‬‬ ‫ﻓﯽ ﻋﺒﺎدﻩ ﺗﮑﺮﻣـﻮن‬ ‫ﻻ ﺗﮑﺮﻣﻮن واﻧﺘﻢ‬ ‫وﻣﻦ ﻳﻌﺮف‬

‫ـرا‬ ‫ـ‬ ‫ن ا ‪ ،‬ا واﻻ‬ ‫۔‬ ‫م‬ ‫ن‬ ‫واﻻ ﻻ‬ ‫آ‬ ‫در ن‬ ‫ل‬ ‫دو ں‬

‫۔‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ا ام‬ ‫ں‬ ‫ان‬ ‫ا ام‬

‫۔‬ ‫اور ز‬ ‫أﻋﻤﯽ‪ ،‬اﺑﮑﻢ‬ ‫ںا ظ‬ ‫‪:‬‬ ‫اﻟﻌﻤﯽ و اﻟﺒﮑﻢ واﻟﺰﻣﻨﯽ‬

‫۔‬ ‫ل‬ ‫‪:‬‬ ‫ﻻﺗﺮﲪﻮن اور ﻏﻠﺒﺘﻢ ﺑﻪ‬

‫ـ‬ ‫ر‬ ‫‪ :‬ر ی‪ ،‬ی‬ ‫اﻻ ﻣﻨﺎء ﻋﻠﯽ ﺣـﻼ ﻟـﻪ و ﺣﺮاﻣـﻪ‬ ‫ﳎﺎری اﻻ ﻣﻮر واﻻ ﺣﮑﺎم ﻋﻠﯽ اﻳﺪی اﻟﻌﻠﻤﺎء‬

‫ـ ں‬ ‫اور‬ ‫ـ‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ا رو‬ ‫ا‬ ‫ں اور‬ ‫۔‬ ‫ن‬ ‫ا‬

‫ـ ا ـ اور‬ ‫ل و ام ا ـ‬ ‫‪،‬‬ ‫ا م‬ ‫ان ر‬ ‫و‬ ‫زت‬ ‫وا‬ ‫ٹ‬

‫ں۔‬ ‫وا‬ ‫ظر‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫آ‬

‫ـ‬ ‫ذـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ اور‬ ‫رگ‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫ر دﻻ‬ ‫ان‬ ‫وا‬ ‫وﻻ‬

‫۔‬

‫۔‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫اس ز‬ ‫ت اﻻرض‬ ‫ہ‪ :‬ب‬ ‫واﻻرض‬

‫ـ ں ـ‬ ‫ں‬ ‫د‬ ‫۔‬ ‫آواز وا‬ ‫ز (۔‬ ‫وف‬ ‫ز اور‬ ‫‪):‬‬

‫۔‬ ‫اق‬ ‫ں‬ ‫و نو ہا‬ ‫ر ‪،‬‬ ‫د ذ را ا غ‬

‫ہ‬ ‫ہ‬ ‫ں‬ ‫اس‬

‫ـﺎس َﻣ ٰﻬﺎﺑَـﺔٌ‬ ‫ﱠﺼ ْـﻴ َﺤ ِﺔ َﻣ ْﻌُﺮْوﻓَـﺔٌ َو ِ ﱠِ ﻓـﯽ اَﻧْـ ُﻔـ ِ‬
‫ـﺲ ٰاﻟﻨّ ِ‬ ‫ﺼـﺎﺑﺔٌ ِ ﻟْﻌِْﻠـ ِﻢ ﻣ ْﺸـﻬﻮرةٌ و ِ ْﳋَـ ِﲑ ﻣـ ْﺬ ُﮐﻮرةٌ و ِ ﻟﻨ ِ‬
‫َ ُ َْ َ ْ َ َْ َ‬
‫ﰒُﱠ اَﻧْ ـﺘُﻢ أﻳـﱠﺘُﻬـﺎ اﻟْﻌِ ٰ ِ‬
‫ﺼــﺎﺑَﺔُ ﻋ ٰ َ‬ ‫ْ‬
‫اﺋﺞ اِ ٰذا‬ ‫ﻀـ َﻞ ﻟَ ُﮑـ ْـﻢ َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ َو ٰﻻ ﻳَـ َﺪ ﻟَ ُﮑـ ْـﻢ ِﻋْﻨـ َﺪﻩُ ﺗُ َﺸـ ِّﻔﻌُ ْﻮ َن ﻓــﯽ ْ‬
‫اﳊَـ ٰﻮ ِ‬ ‫ﻒ َو ﻳُـ ْﺆﺛُِﺮُﮐ ْﻢ َﻣـ ْـﻦ ٰﻻ ﻓَ ْ‬ ‫ﻳـ ٰﻬـﺎﺑ ُﮑﻢ اﻟ ﱠﺸـ ِﺮﻳﻒ و ﻳ ْﮑـ ِﺮﻣ ُﮑﻢ اﻟ ﱠ ِ‬
‫ﻀــﻌﻴ ُ‬ ‫ُ َ ُ ُ ُ‬ ‫َ ُ ُ‬
‫ِ‬
‫ک َو َﮐ ٰﺮ َاﻣﺔ اْﻻَ ٰﮐﺎﺑِ ِﺮ ‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺖ ﻣﻦ ﻃُ ٰﻼّ ٰﺎ و ﲤَْ ُﺸﻮ َن ﻓﯽ اﻟﻄﱠ ِﺮﻳ ِﻖ ﻴـﺒﺔ اﻟْﻤﻠُﻮ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ْ َْ َ ُ ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫ْاﻣﺘُﻨ َﻌ ْ ْ‬
‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫و‬ ‫‪،‬و‬ ‫اور‬ ‫ذ‬ ‫‪،‬‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫اے وہ وہ‬

‫ـ‬ ‫ر آپ‬ ‫‪ ،‬ں‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫آپ‬ ‫د ں‬ ‫ں‬ ‫وا‬ ‫اور ا‬ ‫ت‬ ‫آپ‬

‫ـ آپ ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫د‬ ‫آپ‬ ‫د‬ ‫ٰ وہ‬ ‫‪،‬‬ ‫ا ام‬ ‫و اں آپ‬ ‫اور‬

‫ـ‬ ‫آپ‬ ‫اس و‬ ‫ال رد‬ ‫وں‬ ‫۔‬ ‫رت ر‬ ‫آپ اس‬ ‫اور‬

‫ـ ـہ و ـ ل اور‬ ‫ں‬ ‫ر د‬ ‫آپ‬ ‫ں‬ ‫(‬ ‫وہ ت و ا ام‬ ‫) آپ‬ ‫رش رآ‬

‫۔‬ ‫ا ن و ا اف‬
‫ﺎﺳـﺘَ ْﺨ َﻔ ْﻔﺘُ ْﻢ ِﲝَ ِّـﻖ‬ ‫ِِ ِ‬ ‫ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اَﻟَﻴﺲ ُﮐ ﱠﻞ ٰذﻟِ َ ِ ِ ِ‬
‫ﮏ اﳕﱠٰﺎ ﻧ ْﻠﺘُ ُﻤﻮﻩُ ﲟٰﺎ ﻳـُْﺮ ٰﺟﯽ ﻋْﻨ َﺪ ُﮐ ْﻢ ﻣ َﻦ اﻟْﻘ ٰﻴ ِﺎم ﲝَ ِّﻖ ا ّٰ َو ا ْن ُﮐْﻨـﺘُ ْﻢ َﻋ ْﻦ اَ ْﮐﺜَـ ِﺮ َﺣ ّﻘـﻪ ﺗُـ َﻘ ّ‬
‫ﺼ ُـﺮْو َن ﻓَ ْ‬ ‫ْ َ‬
‫ﻀﻴﱠـ ْﻌﺘُ ْﻢ َو اَّٰﻣﺎ َﺣ ﱠﻘ ُﮑ ْﻢ ﺑَِﺰ ْﻋ ِﻤ ُﮑ ْﻢ ﻓَﻄَﻠَْﺒـﺘُ ْﻢ ﻓَ ٰﻼ ٰﻣﺎﻻً ﺑَ َﺬﻟْﺘُ ُﻤ ْﻮﻩُ َو ٰﻻ ﻧَـ ْﻔﺴﺎً ٰﺧـﺎﻃَْﺮُْﰎ ِ ٰـﺎ ﻟِﻠﱠـﺬی َﺧﻠَ َﻘ ٰﻬـﺎ‬ ‫اْﻻَﺋِ ﱠﻤ ِﺔ ﻓَﺎَ ٰﻣﺎ ﺣ ﱠﻖ اﻟﻀ ِ‬
‫ﱡﻌ ٰﻔﺎء ﻓَ َ‬‫َ‬ ‫ّ َ‬
‫ات ا ِٰ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َو ٰﻻ َﻋﺸْﻴـَﺮًة ٰﻋ َﺎدﻳْـﺘُ ُﻤ ْﻮ ٰﻫﺎ ﻓﯽ ٰذ ّ‬
‫ـ‬ ‫ـ ‪،‬ا ـ اس‬ ‫ا اء‬ ‫آپ ا ٰ ا م‬ ‫آپ‬ ‫ف اس‬ ‫ت و ا ام‬

‫ـ‬ ‫ا ـ اد‬ ‫( ور اور‬ ‫ے‬ ‫‪)،‬‬ ‫د‬ ‫ا از‬ ‫ق‬ ‫ا‬ ‫۔ آپ‬ ‫ز دہ‬ ‫ں‬ ‫آپ‬
 ‫ـ ـ‬ ‫اس‬ ‫۔‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ل م‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫د‬

‫۔‬ ‫مو‬ ‫ا‬ ‫ڈا اور‬ ‫ے‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫دی اور‬
‫ﺖ َﻋﻠَـْﻴ ُﮑ ْﻢ اَﻳﱡﻬـﺎ اﻟْ ُﻤﺘَ َﻤﻨﱡـ ْـﻮ َن َﻋﻠـ َﯽ ا ِّٰ اَ ْن َِﲢ ﱠـﻞ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬
‫ـﺎوَرةَ ُر ُﺳـﻠﻪ َو اَٰﻣـﺎ ً َﻣ ْـﻦ َﻋ ٰﺬاﺑِـﻪ ﻟََﻘـ ْﺪ َﺧﺸـْﻴ ُ‬
‫اَﻧْـﺘُ ْﻢ ﺗَـﺘَ َﻤﻨـ ْﱠﻮ َن َﻋﻠ َﯽ ا َّٰ َﺟﻨـﱠﺘَﻪُ َو ُٰﳎ َ‬
‫ف ِ ِٰ ٰﻻ ﺗُ ْﮑ ِﺮﻣـﻮ َن و اَﻧْــﺘﻢ ِ ِٰ ﻓـﯽ ِﻋ ٰﺒ ِ‬
‫ـﺎدﻩِ‬ ‫ﺑِ ُﮑﻢ ﻧِْﻘﻤﺔٌ ِﻣﻦ ﻧَِﻘ ٰﻤﺎﺗِِﻪ ﻻَﻧﱠ ُﮑﻢ ﺑـﻠَ ْﻐﺘُﻢ ِﻣـﻦ َﮐ ٰﺮاﻣ ِـﺔ ا ِٰ ﻣْﻨ ِﺰﻟَـﺔً ﻓُ ِّ ِ‬
‫ُ ْ َ ُْ ّ‬ ‫ﻀـ ْﻠﺘُ ْﻢ ٰـﺎ َو َﻣ ْـﻦ ﻳـُ ْﻌـَﺮ ُ ّ‬ ‫َْ ْ ْ َ ّ َ‬ ‫ْ َ ْ‬
‫ﺗُ ْﮑَﺮُﻣ ْﻮن‬
‫ـ‬ ‫ف‬ ‫‪ ،‬ﻻ‬ ‫ان‬ ‫اب‬ ‫اور ا‬ ‫ر لا‬ ‫و د ( آپ‬ ‫)ا‬

‫آپ د ان‬ ‫‪،‬‬ ‫م‬ ‫آپ اس‬ ‫تو‬ ‫ا‬ ‫‪،‬‬ ‫زل‬ ‫اب آپ‬ ‫ا‬

‫ت و ا ـ ام ـ‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫وں‬ ‫ا‬ ‫آپ‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ا ام‬ ‫ں‬

‫۔‬ ‫د‬
‫ﺾ ِذ َﻣـ ِﻢ آ ٰ ﺋِ ُﮑ ْـﻢ ﺗَـ ْﻔَﺰﻋُ ْـﻮ َن َو ِذ َﻣـﺔُ َر ُﺳ ْـﻮِل ا ِّٰ ﳐَْ ُﻔ ْـﻮَرةٌ َْﳏ ُﻘـ ْـﻮَرةٌ َو‬
‫ﺿـﺔً ﻓَـ ٰﻼ ﺗَـ ْﻔَﺰﻋُ ْـﻮ َن َو اَﻧْ ـﺘُ ْﻢ ﻟِـﺒَـ ْﻌ ِ‬ ‫و ﻗَـﺪ ﺗَــﺮو َن ﻋﻬـ ِ‬
‫ﻮد ا ّٰ َﻣْﻨـ ُﻘ ْﻮ َ‬
‫َْ ُ َ‬ ‫َ‬
‫اﻟْﻌُ ْﻤ ـ ُﯽ َو اﻟْ ـﺒُ ْﮑ ُﻢ َو اﻟﱠﺰْﻣﻨـ ٰـﯽ ﻓ ـﯽ اﻟْ َﻤــﺪاﺋِ ِﻦ ُﻣ ْﻬ َﻤﻠَ ـﺔٌ ٰﻻ ﺗُـْﺮ َﲪُـ ْـﻮ َن َو ٰﻻ ﻓــﯽ َﻣْﻨ ـ ِﺰﻟَﺘِ ُﮑ ْﻢ ﺗَـ ْﻌ َﻤﻠُـ ْـﻮ َن َو ٰﻻ َﻣـ ْـﻦ َﻋ ِﻤـ َـﻞ ﻓﻴ ٰﻬ ـﺎ ﺗُﻌِْﻴـﻨُ ـ ْـﻮ َن َو‬
‫ﮏ ِﳑّٰﺎ اََﻣَﺮُﮐ ُﻢ ا ُّٰ ﺑِِﻪ ِﻣ َﻦ اﻟﻨﱠـ ْﻬ ِﯽ َو اﻟﺘﱠـﻨٰﺎﻫﯽ َو اَﻧْـﺘُ ْﻢ َﻋْﻨﻪُ ٰﻏﺎﻓِﻠُ ْﻮن‬ ‫ﺼﺎﻧَـ َﻌ ِﺔ ﻋِْﻨ َﺪ اﻟﻈﱠﻠَ َﻤ ِﺔ ٰ َﻣﻨُـ ْﻮ َن ُﮐ ﱡﻞ ٰذﻟِ َ‬ ‫ِﻻ ِّد ٰﻫ ِ‬
‫ﺎن َو اﻟْ ُﻤ ٰ‬
‫ـ ـ ف‬ ‫‪ ،‬اس‬ ‫دہ‬ ‫و د آپ‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ڑا ر‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫آپ د‬

‫ـ‬ ‫ا از ـ ر‬ ‫)‪(34‬‬
‫ن‬ ‫و‬ ‫ر لا‬ ‫‪،‬‬ ‫آپ ز ا‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫آ ؤ ا اد‬ ‫ا‬

‫۔ آپ گ ـ ـ‬ ‫ان ر‬ ‫اور‬ ‫ﻻوارث ے‬ ‫وں‬ ‫اور ا‬ ‫‪،‬‬ ‫ر ۔ا‬ ‫وا‬ ‫اور‬

‫ـ ذر ـ‬ ‫ـ‬ ‫اور‬ ‫ں‬ ‫۔ آپ‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫ں‬ ‫ان‬ ‫اور‬ ‫ر‬ ‫دار ادا‬ ‫دا‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫) (‬ ‫دو ے‬ ‫اور ا‬ ‫اس‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫آپ‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫ا از‬ ‫۔اور آپ ان م ا م‬

‫ی اْﻻُُﻣ ْـﻮِر َو اْﻻَ ْﺣ ٰﮑ ِـﺎم‬ ‫ِ‬ ‫ﺼْﻴـﺒَﺔً ﻟِ ٰﻤﺎ ﻏُﻠِْﺒـﺘُﻢ َﻋﻠَْﻴ ِﻪ ِﻣ ْﻦ َﻣﻨٰﺎ ِزِل اﻟْﻌُﻠَ ٰﻤ ِﺎء ﻟَﻮ ُﮐْﻨـﺘُﻢ ﺗَ ْﺸﻌُﺮْو َن ٰذﻟِـ َ ِ‬ ‫ﺎس ﻣ ِ‬ ‫ٰ‬
‫َو اَﻧْـﺘُ ْﻢ اَ ْﻋﻈَ ُﻢ اﻟﻨّ ِ ُ‬
‫ﮏ َ ﱠن َٰﳎـﺎر َ‬ ‫ْ ْ ُ‬ ‫ْ‬
‫ﮏ اِ ٰﻻّ ﺑِﺘَـ َﻔـﱡﺮﻗِ ُﮑ ْﻢ َﻋـ ِﻦ‬
‫ﮏ اﻟْ َﻤْﻨ ِﺰﻟَﺔَ َو ٰﻣﺎ ُﺳﻠِْﺒـﺘُ ْﻢ ٰذﻟِ َ‬
‫ﻠﯽ َﺣ ٰﻼﻟِِﻪ َو َﺣ ٰﺮ ِاﻣ ِﻪ ﻓَﺎَﻧْـﺘُ ُﻢ اﻟْ َﻤ ْﺴﻠُ ْﻮﺑـُ ْﻮ َن ﺗِْﻠ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ﻠﯽ اَﻳﺪي اﻟْﻌُﻠَ ٰﻤﺎء ِ ّٰ اْﻻَُﻣﻨٰﺎء َﻋ ٰ‬ ‫َﻋ ٰ‬
‫ﻼﻓِ ُﮑﻢ ﻓﯽ اﻟ ﱡﺴﻨ ِﱠﺔ ﺑـﻌ َﺪ اﻟْﺒـﻴِﻨَ ِﺔ اﻟْ ٰﻮ ِ‬
‫اﺿ َﺤ ِﺔ‬ ‫اﳊ ِﻖ و ِ‬
‫َ ْ َّ‬ ‫اﺧﺘ ٰ ْ‬ ‫َْ ّ َ ْ‬
‫ـ‬
‫ـ(‬ ‫)ا آپ‬ ‫‪ ،‬اس‬ ‫ی‬ ‫وا‬ ‫آ‬ ‫ں‬ ‫دو ے‬ ‫وا‬ ‫آ‬ ‫آپ‬

‫ـ ـ د ـ‬ ‫اٰ‬ ‫ذ داری‬ ‫و‬ ‫‪،‬‬ ‫د‬ ‫وم‬ ‫آپ‬ ‫مو‬ ‫ا ٰ‬

‫ـ‬ ‫آپ ـ‬ ‫مو‬ ‫۔ اور اس‬ ‫دار‬ ‫ا‬ ‫ل و ام‬ ‫ا‬ ‫‪،‬‬

‫۔‬ ‫ر‬ ‫ا ف‬ ‫رے‬ ‫و د‬ ‫اور وا دﻻ‬ ‫دور‬

‫ﺼ ُﺪ ُر َو اِﻟَْﻴ ُﮑ ْﻢ ﺗَـ ْﺮِﺟ ُﻊ َو‬ ‫ِ‬
‫ﺖ اُُﻣ ْﻮُر ا ّٰ َﻋﻠَْﻴ ُﮑ ْﻢ ﺗَ ِﺮُد َو َﻋْﻨ ُﮑ ْﻢ ﺗَ ْ‬
‫ِ ِ‬
‫ﻠﯽ اﻻَ ٰذی َو َﲢَ ﱠﻤْﻠﺘُ ْﻢ اﻟْ َﻤ ُﺆْوﻧَﺔَ ﻓﯽ ٰذات ا ّٰ ٰﮐﺎﻧَ ْ‬
‫ﺻﺒَـْﺮُْﰎ َﻋ ٰ‬ ‫َو ﻟَْﻮ َ‬
‫ﺎت و ﻳ ِﺴﻴـﺮو َن ﻓﯽ اﻟ ﱠﺸﻬ ٰﻮ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ات‬ ‫َ‬ ‫اﺳﺘَﺴﻠَﻤﺘُﻢ اُُﻣ ْﻮَر ا ّٰ ﻓﯽ اَﻳْﺪﻳْ ِﻬ ْﻢ ﻳَـ ْﻌ َﻤﻠُ ْﻮ َن ﻟ ﱡﺸﺒَـ ٰﻬ َ َ ْ ُ ْ‬ ‫ﻟَﮑﻨﱠ ُﮑ ْﻢ َﻣ ﱠﮑْﻨـﺘُ ُﻢ اﻟﻈﱠﻠَ َﻤﺔَ ﻣ ْﻦ َﻣْﻨ ِﺰﻟَﺘ ُﮑ ْﻢ َو ْ‬
‫ـ ( آپ ـ‬ ‫ا م ا ٰ )ا اء‬ ‫ر‬ ‫ت دا‬ ‫راہ‬ ‫اور ا‬ ‫و آزار‬ ‫ا آپ اذ‬

‫ں اور ـ وں‬ ‫آپ‬ ‫ر ع‬ ‫( آپ‬ ‫ت‬ ‫اور )‬ ‫در‬ ‫‪ ،‬آپ‬

‫ـ ا ٰـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ا ر ) وہ ا ر‬ ‫وا‬ ‫اور ا‬ ‫مو‬ ‫وہ آپ‬ ‫د‬

‫ـ را‬ ‫ا ت‬ ‫اور ا‬ ‫ا ازوں اور و و ل‬ ‫ا‬ ‫ول‬ ‫(ا‬ ‫وری‬ ‫ی‬

‫۔‬
‫اﻟﻀ َـﻌ ٰﻔﺎءَ ﻓـﯽ اَﻳْـﺪﻳ ِﻬ ْﻢ ﻓَ ِﻤ ْـﻦ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ﺳﻠﱠﻄَﻬﻢ ﻋﻠﯽ ٰذﻟِ َ ِ ِ‬
‫ﮏ ﻓ ٰﺮ ُارُﮐ ْﻢ ﻣ َﻦ اﻟْ َﻤ ْﻮت َو ا ْﻋ ٰﺠﺎﺑُ ُﮑ ْﻢ ِ ْﳊَٰﻴﺎت اﻟﱠﺘﯽ ﻫـ َﯽ ُﻣ ٰﻔـﺎ ِرﻗَـﺘُ ُﮑ ْﻢ ﻓﺎَ ْﺳـﻠَ ْﻤﺘُ ْﻢ ُ‬ ‫َ ُْ َ ٰ‬
‫ی َِ ْﻫ ٰﻮاﺋِِﻬ ْﻢ‬ ‫ﻒ ﻋﻠﯽ ﻣﻌِﻴ َﺸﺘِ ِﻪ ﻣ ْﻐﻠُﻮ ٍب ﻳـﺘَـ َﻘﻠﱠﺒـﻮ َن ﻓﯽ اﻟْﻤ ْﻠﮏ ِ ٰراﺋِ ِﻬﻢ و ﻳﺴﺘَ ْﺸﻌِﺮو َن ِْ‬ ‫ﲔ ﻣﺴﺘَ ْ ٍ‬ ‫ٍ ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬
‫اﳋْﺰ َ‬ ‫ْ َ َ ْ ُْ‬ ‫ُ‬ ‫ﻀ َﻌ َ ٰ َ ْ َ ْ َ ُ ْ‬ ‫ﺑَـ ْﲔ ُﻣ ْﺴﺘَـ ْﻌﺒَﺪ َﻣ ْﻘ ُﻬ ْﻮر َو ﺑَـ ْ ُ ْ‬
‫اِﻗْﺘِ ٰﺪاءً ِْﻻَ ْﺷ ٰﺮا ِر َو ُﺟْﺮأَةً َﻋﻠ ٰﯽ ْ‬
‫اﳉَٰﺒّﺎ ِر‬

‫اور ر ـ د ـ‬ ‫اور اس‬ ‫وا‬ ‫ڈر‬ ‫آپ ت‬ ‫ب‬ ‫اس‬ ‫وہ‬

‫ـ اور ) ـ‬ ‫اور ور گ ان‬ ‫(‬ ‫ور ں‬ ‫) آپ‬ ‫۔‬ ‫ر‬

‫۔ ـم‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫روں‬ ‫اور‬ ‫د‬ ‫ح‬ ‫ں‬ ‫(‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫و ـ اری‬ ‫ذ‬ ‫وی‬ ‫ا ت‬ ‫اور ا‬ ‫ہ‬ ‫اد‬ ‫اور ا‬ ‫د ی‪ ،‬آ‬ ‫ں‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫د‬ ‫اور ورد ر‬ ‫وی‬ ‫ش ا اد‬ ‫‪،‬‬

‫ٰ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻓ ـﯽ ُﮐـ ِـﻞ ﺑـﻠَـ ٍـﺪ ِﻣ ـْﻨـﻬﻢ ﻋﻠ ـﯽ ِﻣْﻨـ ـ ِﱪﻩِ ﺧ ِﻄﻴ ـ ِ‬
‫ض َﳍُـ ْﻢ ٰﺷــﺎﻏَﺮةٌ َو اَﻳ ـﺪﻳﻬ ْﻢ ﻓﻴ ٰﻬ ـﺎ َﻣْﺒ ُﺴـ ْـﻮﻃَﺔٌ َو اﻟﻨّـ ُ‬
‫ـﺎس َﳍُـ ْﻢ َﺧـ َـﻮٌل‬ ‫ﺼ ـ َﻘ ٌﻊ ﻓَ ـﺎْﻻَْر ُ‬
‫ﺐﻣ ْ‬
‫ُْ َ ٰ َ َ ْ ٌ‬ ‫َّ‬
‫ف اﻟْ ُﻤْﺒ ِﺪءُ اﳌﻌﻴﺪ‬ ‫ﲔ َﺟ ٰﺒّﺎ ٍر َﻋﻨِْﻴ ٍﺪ َو ذی َﺳﻄْ َﻮةٍ َﻋﻠ ٰﯽ اﻟﻀ ْﱠﻌ َﻔ ِﺔ َﺷ ِﺪﻳ ٍﺪ ُﻣ ٰﻄ ٍﺎع ٰﻻ ﻳَـ ْﻌ ِﺮ ُ‬ ‫ٰﻻﻳَ ْﺪﻓَـﻌُ ْﻮ َن ﻳَ َﺪ ٰﻻ ِﻣ ٍ‬
‫ﺲ ﻓَ ِﻤ ْﻦ ﺑَـ ْ ِ‬
‫ُ‬
‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫اور ان‬ ‫روک ک‬ ‫ان‬ ‫۔ز‬ ‫ان‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫۔ م‬ ‫دع‬ ‫اور ا‬ ‫م‬ ‫( ام ان‬ ‫ر‬ ‫)‬

‫ـ ـا ـ‬ ‫واﻻ ‪،‬ان‬ ‫د‬ ‫وروں‬ ‫اور‬ ‫واﻻ‬ ‫اور د ر‬ ‫اور د‬ ‫‪،‬‬

‫۔‬ ‫روز ا‬ ‫اور‬

 ‫ـﺆﻣﻨ ِِ‬
‫ِ‬ ‫ٍ ِ ِ ٍ ٍ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﲔ ـ ْﻢ َﻏْﻴ ـ ُﺮ َرﺣـﻴ ٍﻢ‪ ،‬ﻓَـﺎ ُ‬
‫ـﺎش َﻏ ُﺸـﻮم َو◌ ُﻣﺘَﺼـ ّﺪق ﻇﻠـﻮم وﻋﺎﻣ ٍـﻞ َﻋﻠـﯽ اﳌُ َ‬ ‫ﻷرض ﻣ ْـﻦ ٰﻏ ٍّ‬
‫ـﺐ َواْ ُ‬
‫أﻋ َﺠ ُ‬
‫ﻓَـ ٰﻴﺎ َﻋ َﺠﺒﺎً َوٰﻣـﺎﻟﯽ ﻻ ْ‬
‫ِ ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ْٰ ِ‬
‫ٰﺎز ْﻋﻨٰﺎ َواﻟ ٰﻘﺎﺿﯽ ﲝُ ْﮑﻤﻪ ﻓﻴﻤﺎ َ‬
‫ﺷﺠَﺮ ﺑَـْﻴـﻨَﻨﺎ‬ ‫اﳊﺎﮐ ُﻢ ﻓﻴﻤﺎ ﻓﻴﻪ ﺗَـﻨ َ‬
‫اور ـ ں ـ‬ ‫ار‬ ‫۔ اس‬ ‫ر‬ ‫ز‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫!‬ ‫اور ں‬

‫ـ‬ ‫ے‬ ‫رے‬ ‫ان ا ر‬ ‫ر( ا‬ ‫ر ۔ )آ‬ ‫دل اور‬ ‫ں‬ ‫) ر دہ( ر‬ ‫ا‬

‫ـدر ـ ے‬ ‫ـ‬ ‫ا‬ ‫ا ف‬ ‫وا‬ ‫آ‬ ‫در ن‬ ‫رے اور ان‬ ‫اور و‬ ‫در ن اع‬ ‫رے اور ان‬ ‫رے‬

‫۔‬
‫ـﺎل ِ◌ َم‬ ‫اﳊ ٰﻄ ِـﺎم و ﻟَ ِﮑـﻦ ﻟِﻨُـ ِﺮی اﻟْﻤ ٰﻌ ِ‬ ‫ﺎن و ٰﻻاﻟْﺘِ ٰﻤﺎﺳﺎً ِﻣـﻦ ﻓُ ُ ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِٰ‬ ‫ِ‬
‫ْ َ َ‬ ‫ﻀـﻮل ُْ‬ ‫ْ‬ ‫ﮏ ﺗَـ ْﻌﻠَ ُﻢ اَﻧﱠﻪُ َﱂْ ﻳَ ُﮑ ْﻦ ٰﻣﺎ ٰﮐﺎ َن ﻣﻨّﺎ ﺗَـﻨٰﺎﻓُﺴﺎً ﻓﯽ ُﺳ ْﻠ ٰﻄ َ‬
‫اَﻟﻠﱠ ُﻬ ﱠﻢ اﻧﱠ َ‬
‫ﮏ َو اَ ْﺣ ٰﮑ ِﺎﻣـ َ‬ ‫ﮏ َو ُﺳﻨَﻨِ َ‬ ‫ﻼح ﻓﯽ ِب ِ◌ ٰﻻ ِدک و ْﻣﻦ اﻟْﻤﻈْﻠُﻮﻣﻮ َن ِﻣﻦ ِﻋ ٰﺒ ِﺎدک و ﻳـﻌﻤﻞ ﺑَِﻔ ٰﺮاﺋِ ِ‬ ‫ِﻣ ْﻦ ِدﻳْﻨِ َ‬
‫ﮏ‬ ‫ﻀ َ‬ ‫َ َ ُْ َ َ‬ ‫َ َ َ َ َ َ ُْْ ْ‬ ‫ﻻﺻ ٰ َ‬ ‫ﮏ َوﻧُﻈْ ِﻬَﺮ اْ ْ‬
‫ﺼﻔﻮ ٰ ﻗَ ِﻮي اْﻟﻈﱠﻠَﻤﺔ ﻋﻠَﻴ ُﮑﻢ و ﻋ ِﻤﻠُﻮا ﻓـﯽ اِﻃْ ٰﻔ ِ‬
‫ـﺎء ﻧـُ ْـﻮِر ﻧَﺒِـﻴِّ ُﮑﻢ َو َﺣ ْﺴـﺒُـﻨٰﺎ ا ﱠُ َو َﻋﻠَْﻴـ ِﻪ ﺗَـ َﻮﱠﮐ ْﻠ ٰﻨـﺎ َو اِﻟَْﻴـ ِﻪ‬ ‫ﺼ ُﺮْو ٰ َو ﺗَـْﻨ ُ ْ َ َ ُ َ ْ ْ َ َ ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ﻓَﺎﻧﱠ ُﮑ ْﻢ ا ْن ﻻﺗَـْﻨ ُ‬
‫اَﻧَـﺒـﻨٰﺎ و اِﻟَﻴ ِﻪ اﻟْﻤ ِ‬
‫ﺼْﻴـ ُﺮ‬ ‫ْ َ ْ َ‬
‫(‬ ‫ا م ان ا ظ‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫)ا م‬

‫ـ‬ ‫ل ا ار‬ ‫( وہ‬ ‫و‬ ‫اور‬ ‫ا) ا‬ ‫ری‬ ‫را !‬

‫ـ‬ ‫ـ ـ ے دـ‬ ‫ـ‬ ‫ف اس‬ ‫ا وں‬ ‫لد‬ ‫اور‬ ‫ر‬

‫اور ا م‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫ان‬ ‫م وں‬ ‫‪ ،‬ے‬ ‫ا ح‬ ‫اور ی‬ ‫د‬ ‫آ ر‬ ‫ں‬

‫ا ف ـ ـ ـ‬ ‫رے‬ ‫اور‬ ‫ری د‬ ‫ب(‬ ‫ات )‬ ‫۔ اب ا آپ‬ ‫ان‬

‫ـ‬ ‫ا‬ ‫رے‬ ‫۔‬ ‫اور ز دہ ل‬ ‫اور)) ر ت((‬ ‫)اور ز دہ(‬ ‫آپ‬

‫۔‬ ‫اور ا‬ ‫ری‬ ‫ف‬ ‫اور ا‬ ‫و‬ ‫‪،‬ا‬

‫ـم دو ـ وں ـ‬ ‫د ـ ـ‬ ‫ی‬ ‫اور م‬ ‫ار د‬ ‫ٰ‬ ‫ا م‬ ‫ام‬ ‫وہ‬

‫ـ‬ ‫آہ‬ ‫ت‬ ‫ان‬ ‫وا‬ ‫ا م‬ ‫ن‪،‬‬ ‫م‬ ‫ر ر‬ ‫ٰ اﻻ ن‬

‫۔‬ ‫ہﻻ‬ ‫ا س‬ ‫ا م‬

‫ت اور‬ ‫دا‬ ‫اس‬

 ‫ـ ؤں ـ ا ـ‬ ‫اور‬ ‫دت‬ ‫ا م‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اس‬ ‫ا م‬ ‫ام‬

‫ـ‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫ں‬ ‫ذ‬ ‫ا ب اور ان و ت‬ ‫ا ار‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫و ا‬ ‫ے‬

‫ـ دار ـ‬ ‫ں‬ ‫‪ ،‬اور‬ ‫ا رہ‬ ‫ات‬ ‫ن دہ‬ ‫ا م‬ ‫آپ‬ ‫۔ اس‬ ‫آ‬ ‫ں‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ش‬ ‫ر ا اد‬ ‫م‪ ،‬اور‬ ‫اور‬ ‫ر‬ ‫د ے‬ ‫ش اور‬ ‫وہ‬ ‫ا اب‬

‫ـ وزاں‪ ،‬ا ـ م‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ہ‬ ‫ر ت‬ ‫ف‬ ‫ادا‬ ‫دار ں‬ ‫اور ا ذ‬

‫۔‬ ‫ں‬ ‫ں‬ ‫د‬

‫د‬ ‫داری ان‬ ‫ذ‬ ‫اور‬ ‫ن‬ ‫ت‬ ‫آن اور‬ ‫ذر‬ ‫اس‬ ‫ز ر ل‬

‫ـ آہ‬ ‫اس ـ ے‬ ‫اور ا‬ ‫ر اور د ار ا اد‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫وہ اس‬ ‫ں‬

‫۔‬

‫ـ ـ‬ ‫ـظ‬ ‫اور ر‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اس‬ ‫اس‬ ‫ورت اس ت‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ت ر‬ ‫ف‬ ‫ل اور‬ ‫ا‬ ‫رت‬ ‫ی‬ ‫ا ل ں‬ ‫)‪(35‬‬

‫۔‬

‫ﻻت‬ ‫اور‬ ‫ز‬

‫۔ اس‬ ‫ـ وری‬ ‫د‬ ‫ز ن‬ ‫ز ن و ن اور‬ ‫ار د‬ ‫اس‬

‫دـت‬ ‫ل ا‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫۔‬ ‫ا ب‬ ‫)ا مِ (‬ ‫م ) ٰ( اور ص و‬ ‫ص‬

‫ـ‬ ‫ا اد‬ ‫‪ ۲۰۰‬ا‬ ‫اس ا ع‬ ‫۔ ص‬ ‫ء ام‬ ‫وا ر‬ ‫اور‬ ‫‪،‬‬ ‫دی‬

‫ـ زا ـ ا ـ اد ا ـ ب‬ ‫وہ ‪۸۰۰‬‬ ‫۔ان ‪۲۰۰‬‬ ‫دت‬ ‫اہ را‬ ‫اور ان‬ ‫ر ل ا‬

‫۔‬ ‫(‬ ‫اوﻻد )‬ ‫ر‬

‫ـ ب اور‬ ‫ـ‬ ‫ت اـ ا‬ ‫دار‬ ‫اور و ا‬ ‫‪،‬‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫‪،‬‬ ‫ٰ‬ ‫ہ‪:‬‬

‫ـا ـ‬ ‫ا‬ ‫دار‬ ‫د‬ ‫ا زات‬ ‫ں‬ ‫وہ‬ ‫۔‬ ‫ہ‬ ‫تا‬ ‫ل‬ ‫وا ر‬
 ‫اور راہ ـ ا ـ‬ ‫ـ‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫ن اور‬ ‫ںا ن‬ ‫م‬ ‫وہ‬ ‫۔‬ ‫د‬

‫درس‬ ‫)‪(36‬‬
‫ا‬ ‫ا‬ ‫تا‬ ‫زی‬ ‫‪،‬د‬ ‫‪،‬‬ ‫را‬ ‫اور ا ن اور ا م‬

‫ت اور ـ ٰ ـ ے ـ ے ـ‬ ‫ں‪،‬‬ ‫راہ‬ ‫ا‬ ‫ار دے‬ ‫ء‬ ‫)‪(37‬‬

‫ا‬ ‫ا ءا‬ ‫اور‬

‫۔‬ ‫ا ن‬ ‫م‬

‫‪ ،‬ا ـ ار ـط اور‬ ‫دت و ر‬ ‫ٰ‬ ‫ا‬ ‫وا‬ ‫ں‬ ‫وہ و‬ ‫ا۔‬ ‫ام‬ ‫ز ‪:‬‬

‫ز‬ ‫ا مد‬ ‫‪ ،‬اور‬ ‫رات‬ ‫ن‬ ‫ر ‪،‬‬ ‫ت‬ ‫ل‬ ‫ا ل ا م دے ‪،‬‬ ‫ے‬

‫۔‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫اور رو‬ ‫م ل‬ ‫تآ‬ ‫ر ل‬

‫ت‬ ‫طا‬

‫ا اف‬ ‫‪ - ۱‬وﻻ‬

‫ـ‬ ‫‪ ،‬وﻻ ـ اور‬ ‫ف‬ ‫وہ ) ں (‬ ‫ا رہ‬ ‫ف‬ ‫ت‬ ‫ام‬ ‫اس‬

‫۔‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫ر ل ا‬ ‫رے‬ ‫د اور اس دی‬ ‫را‬ ‫اس‬

‫ـد‬ ‫ـت ـ‬ ‫ری ‪۲۳‬‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ا ا ام‬ ‫ا ن ت‬ ‫وآ و‬ ‫ا‬ ‫ر ل ا‬

‫ـت‬ ‫ـ ـ‬ ‫ں‬ ‫ں‬ ‫ں ‪،‬‬ ‫اور اس‬ ‫ع‬ ‫اور وﻻ‬ ‫ا‬

‫ـ دروازے ـ‬ ‫وں‬ ‫ا اب )‬ ‫س‬ ‫ں اور‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫رف ا ۔ ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬

‫ے ا‬ ‫ت اور‬ ‫ا اف‬ ‫ا‬ ‫وا اور‬ ‫ر ل‬ ‫ﻻ‬ ‫۔‬ ‫وا ( واﻻ وا‬

‫و‬ ‫ـا ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫دت ا ا‬ ‫‪ :‬ا‬ ‫و‬ ‫اور ا‬ ‫در‬ ‫دو ک‬ ‫)‪(38‬‬
‫اﻻ اب اﻻ ب‬ ‫دوران‬

‫ـرے دروازے ـ ا دوں اوران‬ ‫ـ‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫وا‬ ‫دروازے‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫)‬

‫ر ں۔‬ ‫دروازہ‬ ‫) (‬

‫ـ ر ـل‬ ‫ری ر ۔ ـں ـ‬ ‫ذر‬ ‫دو ے ار دات‬ ‫اور ا‬ ‫)‪(39‬‬

‫ی‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫رف ا‬

‫ں‬ ‫در ن ا‬ ‫ام ا س‬ ‫ع‬ ‫س اور ا‬ ‫اس‬ ‫ں اور آ ی ا م‬ ‫آ ی‬ ‫ا ز‬

 ‫وـ‬ ‫اور‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫اور‬ ‫‪،‬‬

‫ا ـد ا ـ ب‬ ‫ا ں‬ ‫و‬ ‫د ا اد د ان ا‬ ‫د‬ ‫ٰ‬ ‫۔‬ ‫را‬ ‫و‬

‫۔‬ ‫ا‬ ‫اب‬ ‫ان‬ ‫ن‬ ‫ا م‬ ‫۔ ا ام‬ ‫وں‬ ‫اور‬

‫ـ‬ ‫ر‬ ‫آ اور و‬ ‫ا اف و د‬ ‫و د(‬ ‫ں‬ ‫م‬ ‫)ر ل ا م‬ ‫رت و‬

‫ـ ـ‬ ‫د‬ ‫ا ع اور‬ ‫ا ب‬ ‫)ر ل ا م ( و‬ ‫۔‬

‫‪،‬ار ب‬ ‫ا ر‬ ‫ا اد‬ ‫‪،‬‬ ‫ڈال‬ ‫ا ع‬ ‫دو ا‬ ‫ف دو ل‬

‫ا ب‬ ‫ء م‬ ‫دس ل‬ ‫‪ ،‬اور ا‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫ا از‬ ‫را‬ ‫اور‬ ‫و‬

‫۔‬ ‫ا‬ ‫ا را‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ف ریٰ‬ ‫ا ب‬ ‫ء‬ ‫دو‬

‫واﻻ‬ ‫ا د‬ ‫اور راہ‬ ‫د را‬ ‫اور‬ ‫وا‬ ‫ا ر‬ ‫ا ب‬

‫ر‬ ‫و‬ ‫اس‬ ‫واﻻ‬ ‫دا ن اور ا م‬ ‫ا‬ ‫ف‬ ‫د‬ ‫ا اد‬ ‫ا اف‬

‫ے اور و‬ ‫‪،‬وہ ا‬ ‫آ‬ ‫ت‬ ‫اور‬ ‫اس‬

‫ـ‬ ‫ـن ـ‬ ‫اور رخ ا‬ ‫ٰ‬ ‫اور‬ ‫و‬ ‫ان‬ ‫ا ر‬ ‫ا‬

‫۔‬

‫رو‬ ‫ت‬ ‫وا ت ا‬ ‫ز‬ ‫ا‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫اور ں ا ـس‬ ‫س‬ ‫م‬ ‫درج ذ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫اور‬ ‫اس ز‬

‫۔‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ام‬

‫ـ‪،‬ا ـ اـ‬ ‫ن‬ ‫ر ل اور م‬ ‫ء ا ب اور اس دوران ا‬ ‫اول اور دوم‬ ‫اس م‬

‫آـ ‪ ،‬ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫زـ‬ ‫اور‬ ‫ء‬ ‫ف ا رہ‬ ‫ں‬ ‫ں اور‬ ‫ں‪،‬‬ ‫ان وا ت ‪،‬‬

‫‪ ،‬ـ‬ ‫ـ‬ ‫ا رہ‬ ‫ف‬ ‫ا ل‬ ‫ان‬ ‫ح اس م‬ ‫۔ا‬ ‫ر ع‬ ‫ا‬ ‫وہ ا‬ ‫ر‬ ‫ں‬

‫‪:‬‬ ‫ا م د ۔ آپ‬ ‫ں‬ ‫د ‪ ،‬ہ و م اور ل و ل‬ ‫ا ت‪،‬‬

 ‫ـ۔ ـ‬ ‫ـ‬ ‫راہ روی‬ ‫‪ ،‬ن ا اور‬ ‫روی‪،‬‬ ‫ز‬ ‫ء دوم(‬ ‫گ ان )‬ ‫)) ا‬

‫ـ اور‬ ‫ود ـ‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫ا راہ‬ ‫ا ں‬ ‫‪ ،‬ں‬ ‫ت اور‬ ‫اس‬

‫ے‬ ‫؟ ان‬ ‫وا‬ ‫اس ریٰ‬ ‫د ل ۔‬ ‫ا‬ ‫اس‬

‫ـ‬ ‫ا ر‬ ‫۔‬ ‫‪،‬‬ ‫ں‬ ‫اب ان‬ ‫‪،‬‬ ‫و‬ ‫ق اور‬ ‫ا‬

‫ـح‬ ‫ـ اـ‬ ‫اڑ‬ ‫وہ او‬ ‫ں اور‬ ‫ا‬ ‫واز‬ ‫د‬ ‫وہ ز‬

‫ر ں( ۔‬ ‫ہ‬ ‫رت‬ ‫ٰ اﻻ ن‬ ‫واز وں )‬

‫ـ‬ ‫ں ـ و ـ‬ ‫ا‬ ‫ا وردو ا دا دی اور‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫و د‬ ‫ا‬ ‫ریٰ(‬ ‫ان )ارا‬

‫در ـ ن ـ ا ـ ا اور‬ ‫اور رے‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫اس‬ ‫۔ ں‬ ‫ن‬ ‫اد‬

‫ـرہ‬ ‫ـر‬ ‫ح او‬ ‫ح‬ ‫اس‬ ‫ل‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫ے‬ ‫ا‬ ‫اس‬ ‫ا‬

‫م م د ـ اور‬ ‫اس‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫اور اس‬ ‫ر‬ ‫اس‬ ‫آ‬ ‫وہ و‬ ‫۔ ں‬

‫ح‬ ‫ال‬ ‫ف‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫زدہ‬ ‫د‬ ‫م‬ ‫ں‬ ‫اد ۔اس و‬ ‫ا‬ ‫ی‬

‫ـ دو ـ ں‬ ‫اور ـ ی ـدر‬ ‫ر‬ ‫اور‬ ‫رت‬ ‫۔ ں‬ ‫ھر‬ ‫ف‬

‫ـ رت ـ ا ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ں‬ ‫ا ڈا‬ ‫ح‬ ‫ے د اس‬ ‫۔ وہ‬ ‫رے‬

‫ـ ڑ ڈا ـ‬ ‫وہ‬ ‫ا‬ ‫دار ں‬ ‫ذ‬ ‫و د‬ ‫اس‬ ‫۔‬ ‫د‬ ‫وا‬

‫ـ‬ ‫‪ :‬آـت‬ ‫ار د‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫ان‬ ‫۔‬ ‫ا ر‬ ‫ے وہ‬ ‫اور‬ ‫اور دو ا د‬

‫ـ‬ ‫ر وں‬ ‫ـ‬ ‫ا ـم‬ ‫اور ا‬ ‫د‬ ‫‪،‬‬ ‫ی‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫د‬ ‫ار د‬ ‫ں‬ ‫ان‬

‫ـ ـ اور‬ ‫ل‬ ‫د‬ ‫ں‬ ‫ان‬ ‫اور د‬ ‫اس آ‬ ‫ں‬ ‫ان‬ ‫۔ ں ں! ا‬

‫)‪(40‬‬
‫۔((‬ ‫د‬ ‫دا‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫اس‬

‫ـا‬ ‫زم‬ ‫آپ‬ ‫۔ ا‬ ‫درد دل‬ ‫آپ‬ ‫آ یا ظ‬ ‫رہ ﻻ‬ ‫ا ا‬

‫و ـ ام‬ ‫ا ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ان ا ظ‬ ‫ا ں‬ ‫ل ﻻ ا اور‬ ‫ذ اور ل وا ف‬ ‫ا‬ ‫اور ا م‬

‫۔۔) ا‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ا ل‬ ‫ق‬ ‫ةو‬ ‫ا ل‬ ‫ن‬ ‫اﻻ ء دد‬ ‫ا ءو‬ ‫وج‬ ‫و‬ ‫‪:‬وا‬ ‫ا ن‬
‫ا ـ‬ ‫د‬ ‫ر‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫د‬ ‫رں‬ ‫ل اس‬ ‫!ا‬

‫ـ‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫ا ف‬ ‫اور‬ ‫یو‬ ‫ا ف‬ ‫اد ۔اس‬ ‫وا‬

‫دی‬ ‫اور‬ ‫دوری اور ن‬ ‫ت‬ ‫راہ روی‪ ،‬ر ل ا‬ ‫‪ ۲۵‬ل‬ ‫‪(۱۵‬‬ ‫ا‬ ‫۔‬

‫ے‬ ‫اور آپ‬ ‫م‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫و ا‬ ‫‪ ،‬گ‬ ‫و‬

‫د۔‬ ‫آز‬ ‫دا‬ ‫فا‬ ‫اور آپ‬

‫ـ‬ ‫ط ۔ اس‬ ‫د‬ ‫ذر‬ ‫ا‬ ‫ا ں‬ ‫اس‬ ‫اہ را‬ ‫گا‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ء‬ ‫ا اف و‬ ‫ا اء اور آن و‬ ‫ل وا ف‬ ‫ا ا‬

‫ـ‬ ‫۔‬ ‫ز‬ ‫ے‬ ‫اور ا‬ ‫دوں‬ ‫تا م‬ ‫م‬ ‫‪ ،‬آپ‬ ‫ف‬

‫ـ ا ـ آزردہ‬ ‫ا اـ‬ ‫ر ل‬ ‫اور اس‬ ‫ا‬ ‫ور اور‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫ں اور ا رو ا‬ ‫ان دا‬

‫‪:‬‬ ‫ں ض‬ ‫ا‬ ‫رہا‬ ‫آپ‬

‫اﻟﻠﻬﻢ اﻧﯽ ﻗﺪ ﻣﻠﻠﺘﻬﻢ وﻣﻠﻮﻧﯽ وﺳﺌﻤﺘﻬﻢ وﺳﺌﻤﻮﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺎﺑﺪﻟﻨﯽ‬
‫ﻢ ﺧﲑا ﻣﻨﻬﻢ‪ ،‬واﺑﺪﳍﻢ ﺑﯽ ﺷﺮاﻣﻨﯽ‬

‫ـ‬ ‫ا ـ‬ ‫ں اور‬ ‫ا‬ ‫ان‬ ‫۔‬ ‫آ‬ ‫ں اور‬ ‫آ‬ ‫ان‬ ‫))اے ورد ر!‬

‫دے دے۔ ((‬ ‫دے اور ا‬ ‫م‬ ‫ان‬ ‫ا‬

‫‪:‬‬
‫وﷲ ﻻ ﻇﻦ ان ﻫﻮﻻء اﻟﻘﻮم ﺳﻴﺪ اﻟﻮن ﻣﻨﮑﻢ ﺟﺘﻤـﺎﻋﻬﻢ ﻋﻠـﯽ ﻃﻠﻬـﻢ ‪،‬وﺗﻔـﺮﻗﮑﻢ ﻋـﻦ ﺣﻘﮑـﻢ وﲟﻌﺼـﻴﺘﮑﻢ اﻣـﺎ ﻣﮑـﻢ‬
‫ﻓﯽ اﳊـﻖ‪ ،‬وﻃـﺎﻋﺘﻬﻢ اﻣـﺎﻣﻬﻢ ﻓـﯽ اﻟﺒﺎﻃـﻞ‪ ،‬و داﺋﻬـﻢ اﻻﻣﺎﻧـﺔ اﻟـﯽ ﺻـﺎﺣﺒﻬﻢ و ﺧﻴـﺎﻧﺘﮑﻢ ‪،‬وﺑﺼـﻼﺣﻬﻢ ﻓـﯽ ﺑـﻼد ﻫـﻢ وﻓﺴـﺎد‬
‫ﮐﻢ‬

‫ـ اور‬ ‫ا‬ ‫۔اس‬ ‫ا ار‬ ‫گ‬ ‫ا ل‬ ‫ا‬ ‫))اور‬

‫ا‬ ‫۔‬ ‫ام‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫۔‬ ‫ا‬

‫ـ وں ـ‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫وا ن ر‬ ‫ا‬ ‫وں‬ ‫ا‬ ‫۔‬ ‫اور‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫اس‬ ‫ا‬

‫‪(۲۵‬‬ ‫۔‬ ‫۔(() ا‬ ‫د‬

 ‫ـ‬ ‫ادا‬ ‫وا‬ ‫ف‬ ‫اور ا م‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫)‬ ‫آ ہ ﻻت‬

‫ـ ار‬ ‫ـ‬ ‫و ـ اور اس‬ ‫(‬ ‫ر‬ ‫م‬ ‫روز‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫اور د‬ ‫اور‬

‫۔‬ ‫رے ا ر‬ ‫ر‬ ‫ک‬ ‫اور‬ ‫ر‬ ‫اور ں ا‬ ‫ب‬

‫)‪(41‬‬
‫اﻣﺎ اﻧﮑﻢ ﺳﺘﻠﻘﻮن ﺑﻌﺪی ذﻻ ﺷﺎﻣﻼ و ﺳﻴﻔﺎ ﻗﺎﻃﻌﺎ واﺛﺮةﻳﺘﺨﺬﻫﺎ اﻟﻈﺎﳌﻮن ﻓﻴﮑﻢ ﺳﻨﺔ‬

‫ـ اس‬ ‫اور ـ ں‬ ‫ـ‬ ‫ار‬ ‫وا‬ ‫اور‬ ‫وا ذ‬ ‫ف‬ ‫ے‬ ‫)) آ ہ ر‬

‫۔ ((‬ ‫ص‬ ‫ا‬ ‫وم‬ ‫وہ‬ ‫و ے‬

‫اور ان ا ـ اد ـ‬ ‫( ـ ری ـ‬ ‫ا اد‬ ‫ان‬ ‫)ان‬ ‫ا‬ ‫د ‪:‬‬ ‫را ا‬ ‫اور آ‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫م‬ ‫ار ص‬ ‫اہ ا‬ ‫ر ل ا ‪ ،‬ا ء اور او ء‬ ‫ا‬ ‫ٰ‬ ‫ا‬ ‫ر ہ‬ ‫ا ا‬

‫ـ‬ ‫رب‬ ‫ا‬ ‫)‪(42‬‬

‫اور ت ورب ا‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫آ ی‬ ‫ن آ د اور وح‬ ‫ا‬ ‫اور آپ‬

‫۔‬ ‫روا‬ ‫ت‬

‫ء ر‬ ‫ام‬

‫ـدوا اف اور‬ ‫ـ‬ ‫ا‬ ‫ٰ(‬ ‫ز اور ا ء ر ل )ا م‬ ‫ان‬ ‫ا م‬ ‫ا ا‬

‫ـ‬ ‫اور آج ـ‬ ‫اور‬ ‫م‬ ‫را‬ ‫ا ا‬ ‫وہ‬ ‫و‬

‫وہ‬ ‫‪،‬‬ ‫دی ذ داری ار د‬ ‫اور ر ی‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫اور‬ ‫را‬ ‫ا ا‬ ‫و‬ ‫اور‬ ‫را‬ ‫‪،‬ان‬ ‫دار‬ ‫اور ا ن‬ ‫ام‬

‫ـر‬ ‫ہ ﻻر اور‬ ‫‪ ،‬د ج‬ ‫اور‬ ‫در‬ ‫ف‬ ‫و‬ ‫ا آپ‬

‫۔‬ ‫ف روا‬ ‫ذ‬

‫ـ ـ‬ ‫ـ آ ـ اور‬ ‫‪،‬‬ ‫و‬ ‫و ا اد‬ ‫د‬ ‫دا‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫آز‬

‫ف‬ ‫اور دو ی‬ ‫ہ‬ ‫در ہ ا ٰ‬ ‫داری‬ ‫ذ‬ ‫اور‬ ‫و‬ ‫اور ان‬ ‫ا ا‬
 ‫ـ‬ ‫د‬ ‫ے‬ ‫اور ا‬ ‫ی ل‬ ‫ف‬ ‫ر ن‬ ‫ا‬ ‫ام‬ ‫و‬ ‫ﻻ‬ ‫ن‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫و ا‬ ‫ہ‬ ‫وا‬ ‫ہ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫درآ‬ ‫ر‬

‫زـ‬ ‫اور ا‬ ‫ذ‬ ‫ں‬ ‫دی ا ب‬ ‫م رو‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫اس ر‬ ‫ام‬

‫ـ دوران‬ ‫ـ‬ ‫اـ‬ ‫۔ا ں‬ ‫ا ر‬ ‫د ا‬ ‫ا‬ ‫ا ا رو‬ ‫اس‬ ‫ں‬

‫‪:‬‬ ‫ں ار د‬ ‫د‬ ‫وں‬ ‫و‬

‫۔ ان‬ ‫ـ‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ارداد ل‬ ‫ں‬ ‫و‬ ‫!‬ ‫)) اے‬

‫ـ‬ ‫)‬ ‫ان‬ ‫رے‬ ‫ر ی اور دت‬ ‫ں‬ ‫ب اور‬ ‫ا‬ ‫در‬

‫ـ و ـ دار‬ ‫وا‬ ‫رے‬ ‫گ‬ ‫ا‬ ‫وں( اور ا‬ ‫ف‬ ‫بو‬

‫۔‬ ‫زل‬ ‫ان‬ ‫وآ ن‬ ‫لز‬ ‫او‬ ‫ری د‬ ‫اور‬ ‫ری ا‬ ‫اور‬ ‫ر‬

‫ر ـلا ـ‬ ‫۔ اے و !‬ ‫د‬ ‫اب‬ ‫اور ﻻد‬ ‫ں‬ ‫( اور‬ ‫و‬ ‫)‬

‫ـ‬ ‫ـ اور‬ ‫ـ‬ ‫ا اد‬ ‫آ ہ اور‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ن‬ ‫اس‬

‫ـر ـ‬ ‫ـ (‬ ‫ـ‬ ‫دت )‬ ‫وں‬ ‫اور وہ م‬ ‫ر‬ ‫اور دی اس م‬ ‫دے‬ ‫د‬ ‫ں‬

‫۔((‬

‫‪:‬‬

‫ـدت ـ‬ ‫ے‬ ‫د اور‬ ‫ک‬ ‫‪،‬ا‬ ‫اور‬ ‫ٰ‬ ‫رون‪،‬‬ ‫و د‬ ‫)) ا ا‬

‫ـ‬ ‫اس ا‬ ‫ر لا‬ ‫رے‬ ‫ت‬ ‫آ اور‬ ‫ا اف‬ ‫ا‬ ‫در ن‬ ‫ں‬ ‫۔‬ ‫ل‬

‫ـ ـ(‬ ‫ـٰ‬ ‫ـرون ـ‬ ‫و‬ ‫! آپ‬ ‫)اے‬ ‫ة رون‬ ‫!ا‬ ‫‪:‬‬

‫۔((‬ ‫ر‬ ‫ے‬ ‫ڑ د اور اس‬ ‫ں‬

‫‪:‬‬ ‫و‬ ‫ام‬

‫ا ـر‬ ‫اور ا ان‬ ‫ہ‬ ‫ر‬ ‫‪،‬ا ں‬ ‫د ت دے ر‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫ر لا‬ ‫ز‬ ‫))‬

‫ہ ـل‬ ‫ے ا ان و ا ر‬ ‫و !ا‬ ‫۔اے‬ ‫دور‬ ‫ں‬ ‫وہ‬ ‫و ا ان‬

‫۔((‬

‫‪:‬‬ ‫ب‬ ‫ں‬

‫ـ۔ ا ـ‬ ‫ـر‬ ‫اور ان‬ ‫ڑد‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ان‬ ‫ر ل ‪،‬‬ ‫رون‬ ‫ٰ‬ ‫))ا‬

‫ـ۔ ا ـ‬ ‫دوری ا ر‬ ‫م‬ ‫اور ا‬ ‫در‬ ‫وہ ا‬ ‫ل‬ ‫ر‬ ‫ا م‬ ‫حا‬

‫ـ ۔ ـا‬ ‫آ‬ ‫ارد د ا ان و ا ر‬ ‫ا‬ ‫ل ے‬ ‫ر‬ ‫ے وا‬ ‫ے اور‬ ‫ٰ‬

‫۔((‬ ‫وا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫وا ت‬ ‫اور ا‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ارہ ۔ اور‬ ‫( دو وں‬ ‫)‬

‫‪:‬‬ ‫آ‬ ‫ا‬ ‫ام‬

‫)‪(43‬‬
‫۔((‬ ‫ز‬ ‫وہ‬ ‫ے‬ ‫ے اور‬ ‫ش و‬ ‫ب‬ ‫قو‬ ‫!ا‬ ‫))‬

‫‪:‬‬ ‫ں‬ ‫اب‬ ‫آپ‬ ‫ال‬ ‫رے‬ ‫وا ں‬ ‫ام‬ ‫ح‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫اور ا ـ اس‬ ‫واﻻ‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫ل‬ ‫ف اس و‬ ‫ہ‬ ‫اور‬ ‫)) ا‬

‫ـ وہ ا ـم‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫دن رات و‬ ‫و ت )ا ر و ا ان(‬ ‫ے س‬

‫‪:‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ت اَﻧْﺼـﺎراً ﻟَﻘﺎﺗَـ ْﻠﺘُـﻪُ ﻟَﻴﻠـﯽ َوﻧـَ ٰﻬـﺎری َﺣﺘـ ﱠﯽ َْﳛ ُﮑ َـﻢ ﷲ ﺑﻴﻨـﯽ‬ ‫َوﷲ‪ ،‬ﻣﺎٰ َﺳﻠﱠ ْﻤ ُ‬
‫ﺖ اْ ﻷ َﻣﺮ اﻟﻴﻪ اﻻّ اَﻧﯽ َﱂ اَﺟﺪ اَﻧْﺼﺎراً َوﻟَ ْﻮ َوﺟ َـﺪ ُ‬
‫)‪(44‬‬
‫َوﺑَﻴﻨَﻪ((‬
‫ـ‬
‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫‪ ،‬و‬ ‫اور ا م‬ ‫ا اف و‬ ‫ا ما‬ ‫ا‬ ‫ا ا‬ ‫ء م‬

‫ـ‬ ‫ب ں اور ا ـ ذ ـ و ر ـ ا‬ ‫ل‬ ‫ا ار‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫وہ‬ ‫رت‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫اورا‬ ‫ر‬

‫ـ ـ د ـ‬ ‫ک‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اور ں‬ ‫د‬ ‫دور‬ ‫ا م و آن‬ ‫د ‪،‬ا‬ ‫دو ر‬

‫دہ ـ‬ ‫ے‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫ا م اورو‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اس‬ ‫د ‪،‬‬

‫ا‬ ‫ا مو ا‬ ‫ام‬ ‫ف‬ ‫دی۔ ا اد‬ ‫دار ں‬ ‫ا ذ‬ ‫اور ا م‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ا اد‬
‫ـ ا ا ـت‪،‬‬ ‫فا‬ ‫اس‬ ‫م‬ ‫ر ی‬ ‫ی اور رو‬ ‫اور ان‬ ‫ر‬

‫ے۔‬ ‫تا‬ ‫ر‬ ‫آ‬ ‫اور ں و ا‬

‫ا‬ ‫ا‬ ‫وف و‬ ‫‪- ۲‬ا‬

‫ـ‬ ‫اور ا ر‬ ‫ص‬ ‫ں اور‬ ‫م م‬ ‫دو ے‬ ‫اس را اور ر‬ ‫ا‬ ‫ام‬

‫ان‬ ‫ا‬ ‫(‬ ‫ا س ا ار‬ ‫ے‬ ‫ا‬ ‫)‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ءا‬ ‫اور‬

‫ـر ـ‬ ‫ـ‬ ‫ں‬ ‫اور‬ ‫ٹ‬ ‫و‬ ‫ے‬ ‫‪ ،‬اور‬ ‫ز‬ ‫اوران‬ ‫اور‬

‫ـ‬ ‫اس ا‬ ‫ا‬ ‫(‬ ‫ے‬ ‫اس‬ ‫ا‬ ‫ذ آپ‬ ‫)‬ ‫ا اد‬ ‫اور‬

‫۔‬ ‫ار د‬ ‫ں‬

‫___________________‬

‫‪ :‬اِ ﱠن اﺑﻨـﯽ‬ ‫وا‬ ‫ب‬ ‫ل‬ ‫ر ل‬ ‫ر‬ ‫ن‬ ‫اس وا‬ ‫ام‬ ‫رے‬ ‫ک‬ ‫)ٹ‪ :‬و‬

‫ـ دو و ـ ں ـ‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫او‬ ‫اور ا‬ ‫و ﻻر‬ ‫(‬ ‫ز )‬ ‫ﲔ) ا‬ ‫ِ‬ ‫ﻫﺬا ﺳﻴ ﱠﺪ وﻟَﻌﻞ ﷲ اَ ْن ﻳﺼﻠِﺢ ﺑِِﻪ ﺑـ ِ ِ‬
‫ﲔ ﻓ َﺌﺘـﲔ ﻣ َـﻦ اﳌُﺴـﻠﻤ َ‬
‫ُ ْ َ َْ َ‬ ‫ً َ ََ‬
‫ـ‬ ‫ـ دا ـ‬ ‫اور‬ ‫دو ے‬ ‫ری اور ا‬ ‫ان‬ ‫ام‬ ‫ا ح ے (‬

‫ـ‬ ‫اور ا م‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫زی‬ ‫ا‬ ‫‪،‬‬ ‫س‬ ‫‪،‬‬

‫ـ‬ ‫ا ـم ـ‬ ‫۔‬ ‫او‬ ‫ا‬ ‫اور ا م‬ ‫وا‬ ‫ا‬ ‫ام اور‬ ‫ن‬ ‫اور ان‬ ‫ر‬ ‫ں‬

‫ـز ر‬ ‫ـ‬ ‫اور ﻻت آپ‬ ‫اد‬ ‫اہ‬ ‫را بوا ر‬ ‫اور ا آپ‬ ‫ل‬ ‫ری‬ ‫آپ‬ ‫وا‬ ‫ر‬

‫۔‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫و روں‬ ‫و‬ ‫اور آپ‬ ‫ری ر‬ ‫ف‬ ‫و‬ ‫آپ‬
 ‫ا‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫ـ ا ـ‬ ‫وف اور‬ ‫‪ ،‬وہ ا‬ ‫اور ا‬ ‫تا‬ ‫اس‬ ‫ب‬ ‫ام‬

‫ـ ا ـم‬ ‫۔‬ ‫ا رہ‬ ‫رخ اور‬ ‫ا‬ ‫اور اس دی‬ ‫ؤں‬ ‫م اور اس‬ ‫و‬

‫ـ ار ـ‬ ‫ـ ا ـ‬ ‫ـ وف اور ـ‬ ‫ا‬ ‫ے‬ ‫‪:‬ا‬ ‫ر‬ ‫دو آ ت‬ ‫آن‬

‫ـ وار‬ ‫ا ر‬ ‫ر‬ ‫اق‬ ‫اور‬ ‫۔اس‬ ‫ت‬ ‫اور م‬ ‫ے م وا ت‬

‫‪:‬‬ ‫ن‬ ‫رت‬ ‫درج ذ‬

‫فدـت‬ ‫ا م‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ﳌﻌﺮوف و اﻟﻨﻬﯽ ﻋﻦ اﳌﻨﮑـﺮ دﻋـﺎء اﻟـﯽ اﻻﺳـﻼم‪ :‬ا‬ ‫‪-۱‬وذﻟﮏ ان اﻻﻣﺮ‬
‫۔‬ ‫وی (‬ ‫د‬ ‫) ی اور‬

‫۔‬ ‫ق‬ ‫ان‬ ‫ں‬ ‫‪:‬‬ ‫‪ - ۲‬ﻣﻊ رد اﳌﻈﺎﱂ‬

‫۔‬ ‫و‬ ‫ف‬ ‫‪:‬‬ ‫‪ -۳‬وﳐﺎﻟﻔﺔ اﻟﻈﺎﱂ‬

‫۔‬ ‫دﻻ‬ ‫اور ا دو‬ ‫‪ :‬ل‬ ‫‪ -۴‬وﻗﺴﻤﺔ اﻟﻔﯽ ء واﻟﻐﻨﺎﺋﻢ‬

‫ت ـ ا ـ‬ ‫آوری اور‬ ‫وا ت‬ ‫‪ :‬ز ت اور دو ے‬ ‫وو‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫‪ - ۵‬وا‬

‫۔‬ ‫چ‬

‫‪ ،‬ـق ـ‬ ‫ا مد ‪)،‬‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬ ‫اس و‬ ‫اس ت‬

‫ـ ا ـ اء‬ ‫م اور ان ا ر‬ ‫ا‬ ‫(‬ ‫م‬ ‫لوا ف‬ ‫ے‬ ‫اور‬ ‫و‬ ‫‪،‬‬ ‫ز‬

‫۔‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫اور ز‬ ‫ا ادی‬ ‫ت‬

‫اور ـ دی‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬ ‫اب‬ ‫وا‬ ‫ں‬ ‫ان‬ ‫ن در‬ ‫ا م‬ ‫ام‬

‫۔‬ ‫ز‬ ‫اور‬ ‫‪ ،‬ا ادی‬ ‫ود‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫ا اء‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬ ‫ے‬ ‫اور‬ ‫وا‬ ‫م‬ ‫با‬ ‫ح‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫ا‬ ‫طد‬ ‫ا‬

 ‫‪،‬وـ‬ ‫ـ‬ ‫م‬ ‫اس‬ ‫د‬ ‫رگ‬ ‫رو‬ ‫د دﻻ‬ ‫اور ا‬ ‫ا‬

‫ـ ـر ـ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ان دو ا‬ ‫اور ا‬ ‫خ ار د‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫و دا‬ ‫اور ا م‬

‫۔‬

‫ـ اس‬ ‫ـ ا ـ‬ ‫وف و‬ ‫ا ة وا ت‬ ‫ةوآ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫‪:‬ا‬ ‫واﻻ‬ ‫درج‬ ‫ز رت ا م‬

‫ـد اور ـرزہ‬ ‫ـ ا ـم‬ ‫ـ‬ ‫ـ ا ـم‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫اور اس‬ ‫اہ‬

‫۔‬ ‫ا مد‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫م اور ا‬ ‫‪ ،‬ز وز ت‬ ‫ادا‬ ‫ا ِا ٰ‬ ‫در‬

‫و‬ ‫ج‬ ‫رواج اور‬ ‫لوا ف‬ ‫ے‬ ‫م‬ ‫اور‬ ‫‪،‬و‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬

‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬ ‫ے‬ ‫‪ ،‬اور ا‬ ‫ا‬ ‫وری‬ ‫۔‬ ‫د‬

‫ـ ا ـ‬ ‫ـ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫اور ا‬ ‫ا اء‬ ‫م‬ ‫اس‬ ‫اس‬

‫ا آ یو‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا رہ‬ ‫ت‬ ‫۔ا‬ ‫ے‬ ‫ش ا اد‬ ‫اور‬ ‫و‬

‫‪:‬‬

‫۔‬ ‫وﻻ ﺗﱰﮐﻮااﻷﻣﺮ ﳌﻌﺮوف و اﻟﻨﻬﯽ ﻋﻦ اﳌﻨﮑﺮ ﻓﻴﻮﻟﯽ ﻋﻠﻴﮑﻢ اﺷﺮار ﮐﻢ ﻓﺘﺪﻋﻮن ﻓﻼ ﻳﺴﺘﺠﺎب ﻟﮑﻢ‬
‫ـ‬ ‫د‬ ‫‪،‬‬ ‫رے ے‬ ‫‪،‬ور‬ ‫ک‬ ‫رت‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫))ا‬
‫)‪(45‬‬
‫ں ۔((‬ ‫ری‬

‫ا اد‬ ‫‪- ۳‬ر‬

‫وہ ـے‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫درس اور‬ ‫ء ر‬ ‫ا ر‬ ‫ا‬ ‫اس ا‬ ‫ا م‬ ‫ام‬

‫ـ‬ ‫‪،‬ا م‬ ‫ا ب ن‬ ‫ں‬ ‫ں‬ ‫دوران‬ ‫ا ا ‪ ۵۰‬ل‬ ‫ا م‬ ‫ت‬

‫ـ ن‬ ‫اـ‬ ‫و ا‬ ‫اور‬ ‫ا ر‬ ‫‪،‬ا‬ ‫و تذ‬ ‫وں‬ ‫ں اور‬ ‫ا ا دور‬

‫۔‬ ‫ہ‬ ‫ان‬ ‫ؤں‬ ‫اور‬ ‫ف ا رہ‬

‫آن ‪:‬ان ﷲ ﻻ ﻳﻐﲑ ﻣﺎﺑﻘﻮم ﺣﺘﯽ ﻳﻐﲑوا‬ ‫آ‬ ‫در‬ ‫اس‬

 ‫۔ ـ اـ‬ ‫ا از‬ ‫رت اور د‬ ‫ا‬ ‫رو‬ ‫س دﻻ‬ ‫ا اور ا‬ ‫ر‬ ‫ﻣﺎ ﻧﻔﺴـﻪ‬
‫ر ا ـم‬ ‫اور ا‬ ‫ا ر‬ ‫ا رو ر و ا وہ اور ان‬ ‫ا م‬ ‫ام‬

‫۔‬ ‫م‬ ‫اور اری‬ ‫ص‬ ‫ں‬ ‫م‬ ‫وا‬ ‫آ‬

‫ـ ں ‪ ،‬ا ـ ب ر ـ ل اور ان ـ‬ ‫ـد‬ ‫ا ع‬ ‫اور ر‬ ‫اس ا‬ ‫ے‬ ‫ا م‬ ‫ام‬

‫اـ‬ ‫ے‬ ‫ذر‬ ‫دار‬ ‫ا‬ ‫دہ ا اد‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫اور‬ ‫گ‬ ‫ار د ۔‬ ‫اوﻻدوں‬

‫ء ـ اور ﻻ ـ‬ ‫ن ا اد‬ ‫اور‬ ‫ر و دار‬ ‫‪،‬‬ ‫لو‬ ‫وہ گ‬ ‫۔‬ ‫ا د‬

‫۔‬

‫ـت‬ ‫ں‬ ‫اور‬ ‫ا ازہ‬ ‫اور ا‬ ‫اور اس‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬

‫ں ـ‬ ‫‪ ،‬دی‬ ‫د وی ز‬ ‫۔‬ ‫ر‬ ‫دت‬ ‫حو‬ ‫ں‬ ‫ے‬ ‫اور‬

‫راہ ا ـ ر‬ ‫د‬ ‫ان ا اد‬ ‫و‬ ‫د اور دہ‬ ‫او ت ا‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫اور‬ ‫ص‪ ،‬آ‬

‫ا ا ت ـ ا ـ‬ ‫ں‬ ‫د ۔ ان‬ ‫دار ں‬ ‫ذ‬ ‫ان‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫اور ز‬

‫نر ۔‬ ‫راہ روی‬ ‫اور ا اس‬ ‫ذا‬ ‫ان‬

‫‪ ،‬ـ ور اور‬ ‫اور م‬ ‫ے‬ ‫و‬ ‫اور‬ ‫وہ گ‬

‫۔‬ ‫د‬ ‫ص ا ام‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫اور د‬ ‫ان‬ ‫د ں‬ ‫‪،‬‬ ‫رت‬

‫ـ‬ ‫اور ـ آن ـ‬ ‫د‬ ‫ں‬ ‫۔ ان‬ ‫ت‬ ‫اور‬ ‫ری ا‬ ‫ان‬ ‫ے‬

‫ـ ا ـ اور‬ ‫ـ ۔ ان‬ ‫و آزار‬ ‫اور اذ‬ ‫و‬ ‫ی‪،‬‬ ‫اور‬ ‫ن‬ ‫‪،‬‬

‫ـ ں ‪ ،‬ا ـ م ـ راہ‬ ‫و آن‬ ‫اورد‬ ‫ان‬ ‫اور ا ں‬ ‫ر‬ ‫اق اڑا‬ ‫ت‬ ‫دار ا‬ ‫ر‬

‫ا م و آن‬ ‫د‬ ‫دی۔ ان‬ ‫ا‬ ‫وا ں‬ ‫دا‬ ‫و‬ ‫وا ں اور اس راہ‬ ‫و آزار‬ ‫اذ‬

‫ز ز ـ روش ا ـر ـ اور ـ ں‬ ‫اور ان‬ ‫ں‬ ‫د‬ ‫ا م‬ ‫شر‬ ‫اور‬ ‫ل‬

‫ار ۔‬ ‫را‬ ‫ق‬ ‫ں‬ ‫اور‬ ‫ں‬

‫‪ ،‬اور د ا ـ‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫در‬ ‫ا ں‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ر‬ ‫ا‬

‫ـ ـرے ـ‬ ‫ن ـت‬ ‫اور‬ ‫وﻻ‬ ‫ڑ ‪،‬‬ ‫ا وہ‬ ‫۔‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫ور ا‬ ‫ںا ذ‬

‫ـ را ـ‬ ‫اورا‬ ‫ﻻ‬ ‫روزہ د وی ز‬ ‫‪،‬‬ ‫ا‬ ‫رے‬ ‫‪ ،‬راہ ا‬ ‫ر‬ ‫ا ف‬

‫اور ا ـ‬ ‫ا اور ز م ا ر ان‬ ‫ے‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫و‬ ‫اور‬ ‫‪،‬‬ ‫ر‬

‫ـ‬ ‫‪ ،‬و ں اور ـ‬ ‫ں ت‬ ‫ر ہ ا اد ان‬ ‫م اور‬ ‫‪،‬‬ ‫ری‬ ‫ذر‬ ‫ان‬ ‫ا م اور ا‬

‫۔‬ ‫د‬ ‫ں‬ ‫ان‬ ‫و‬ ‫اور‬ ‫داد ر‬ ‫روں‬

‫ذ ـ و ـ ار ـ د ـ ‪،‬اور ـ رت و‬ ‫ا‬ ‫دوری‬ ‫ان‬ ‫ر د ‪،‬ا م‬ ‫ل‬ ‫اور‬ ‫ان‬

‫ـ‬ ‫ـ ف ان ـ‬ ‫ـ اور ـ‬ ‫آ‬ ‫ں‬ ‫ح‬ ‫‪ ،‬وہ‬ ‫آ‬ ‫ں‬ ‫ں‬ ‫د‬

‫ر ـل ـ ا ـ ۔‬ ‫ـ اور ـ‬ ‫ا م‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫ے‬ ‫ن‬

‫ـد‬ ‫ـ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫۔‬ ‫وم‬ ‫ق‬ ‫ا‬ ‫دی‬ ‫ں ‪ ،‬ا اور‬ ‫ؤں‪،‬‬

‫ـ ـل ـ‬ ‫تو‬ ‫ں‬ ‫رت اور‬ ‫گا م‬ ‫۔‬ ‫وا‬ ‫د اہ‬ ‫ا‬ ‫اور‬

‫ـ ر‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫اور ا‬ ‫د ر‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ل ر‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫س‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫رف ا ر‬ ‫ر‬ ‫وت‬ ‫ات‬ ‫اور‬ ‫ص‬ ‫‪،‬‬ ‫ق‬ ‫ا‬ ‫اؤں‬ ‫‪ ،‬ود‬

‫ـ اور‬ ‫ـ‬ ‫اـ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫‪ ،‬ز ا‬ ‫ءر ل‬ ‫ا‬ ‫‪،‬‬ ‫ار د‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫وہ‬

‫ـا‬ ‫و او ـ‬ ‫م اور م ا‬ ‫ما ء‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ف‬ ‫۔‬ ‫ز ا‬

‫ء ا ـر‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫‪،‬ا م‬ ‫ت‬ ‫‪،‬‬ ‫م‬ ‫اﻻ ء‬ ‫ٰ‪ ،‬اور‬ ‫ت‬ ‫ٰ‪،‬‬ ‫ت‬ ‫‪،‬‬ ‫‪ ،‬تا ا‬ ‫درد دل‬

‫۔‬ ‫م‬

‫اب‬

‫ا ء اور ا ء‬ ‫اب‬ ‫ح اس‬ ‫‪،‬ا‬ ‫م‬ ‫م ا ء ‪ ،‬او ء اور ا ء یٰ‬ ‫اور‬ ‫ح‬

‫۔‬ ‫ا‬ ‫اس ت‬ ‫دور‬ ‫ر ا‬ ‫ں‬ ‫د ‪ ،‬ا ور و‬ ‫یٰ‬

‫وا ـ‬ ‫ب‬ ‫اس‬ ‫‪ ،‬د‬ ‫وا‬ ‫ب‬ ‫‪ ،‬د‬ ‫وا‬ ‫اور‬ ‫گ دی‬ ‫ں!‬

‫اور‬ ‫ا ـ اـ‬ ‫اب‬ ‫اس د ت‬ ‫۔ا ں‬ ‫وا‬ ‫اب د‬ ‫اس‬ ‫اور د‬ ‫وا‬ ‫‪ ،‬د د تد‬

‫‪،‬‬ ‫ـ آ‬ ‫ود ں ـ‬ ‫ز‬ ‫را‬ ‫د ے‪ ،‬اورآ‬ ‫آگ‬ ‫قوا ق‬ ‫تد‬

‫ق‬ ‫ں‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫اری د‬ ‫ا‬ ‫ا اف و‬ ‫اور ا‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫اور‬

‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ان‬ ‫اس ر و دار‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫گا‬ ‫ت دﻻ ۔‬ ‫و‬ ‫ذ‬ ‫م‬ ‫ا‬

‫۔‬ ‫ہ‬ ‫ن‬ ‫ا ں‬ ‫اس‬ ‫ں‬ ‫د‬ ‫ر‬

‫ت آـ‬ ‫ی اور‬ ‫د ِا م‬ ‫ر ؤں‬ ‫اور اس‬ ‫ا‬ ‫اس‬ ‫ا‬ ‫ا از اور ا ر‬ ‫اور آ‬

‫زـ‬ ‫و‬ ‫ز اں اور‬ ‫(‬ ‫و‬ ‫دﻻ ا‬ ‫ا‬ ‫)‬ ‫راہ‬ ‫ذ‬

‫)‪(46‬۔ ـں‬ ‫ـ‬ ‫دوران‬ ‫و‬ ‫ں‬ ‫ں‬ ‫ں اور‬ ‫ز‬ ‫را‬ ‫اور آ‬

‫ـ۔‬ ‫ـ‬ ‫ـ ں ـ‬ ‫د نا م‬ ‫ار‬ ‫اور ا‬ ‫و‬ ‫ا زت دی ا‬ ‫ﻻت اور و‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫وـ‬ ‫ا‬ ‫ن اور‬ ‫ا‬ ‫اور) و ا‬ ‫ز‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫در‬

‫ـ‬ ‫و ـ‬ ‫وا‬ ‫ف‬ ‫و ا‬ ‫اور ر ا م‬ ‫ر ا‬ ‫آرا‬ ‫اور ا م‬ ‫( ام‬

‫۔‬ ‫ے اوراق‬

‫اب‬ ‫ا ب‬ ‫اور ان‬ ‫ا م‬

‫ر‬ ‫ا‬ ‫آ ہ ا ا ت اور‬ ‫ام‬ ‫اور‬ ‫ن‬ ‫اس‬ ‫ا‬

‫ـ ـر‬ ‫ﻻت‬ ‫آ ہ‬ ‫اور‬ ‫دے ر‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬ ‫ا م‬ ‫اور ا م‬

‫ـ ـ‬ ‫ا ـظ‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫آ ی‬ ‫د ت دے ر‬ ‫ون‬ ‫اور اس م‬ ‫ر‬

‫‪:‬‬ ‫ام‬ ‫و‬ ‫ر اور ر‬ ‫اور ا‬ ‫دی‬ ‫ن‬

‫اﻟﻠﻬﻢ اﻧﮏ ﺗﻌﻠـﻢ اﻧـﻪ ﱂ ﻳﮑـﻦ ﻣﺎﮐـﺎن ﻣﻨـﺎ ﻣﻨﺎﻓﺴـﺔ ﻓـﯽ ﺳـﻠﻄﺎن ﻓـﺎﻧﮑﻢ ان ﱂ ﺗﻨﺼـﺮو و ﺗﻨﺼـﻔﻮ ﻗـﻮی اﻟﻈﻠﻤـﺔ ﻋﻠـﻴﮑﻢ و‬
‫ﻋﻤﻠﻮا ﻓﯽ اﻃﻔﺎء ﻧﻮر ﻧﺒﻴﮑﻢ‬
‫ـ‬ ‫ل ا ار‬ ‫( وہ‬ ‫و‬ ‫اور‬ ‫ا) ا‬ ‫ری‬ ‫)) را ٰ !‬

‫ےد‬ ‫ف اس‬ ‫ا وں‬ ‫لد‬ ‫اور‬ ‫ر‬

‫اور ا ـ م ـ‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫ان‬ ‫م وں‬ ‫‪ ،‬ے‬ ‫ا ح‬ ‫اور ی‬ ‫د‬ ‫آ را‬ ‫ں‬

‫ا ف ـ ـ‬ ‫رے‬ ‫اور‬ ‫ری د‬ ‫ب(‬ ‫ات )‬ ‫۔ اب ا آپ‬ ‫ان‬

‫ـا ـ‬ ‫رے‬ ‫۔‬ ‫اور ز دہ ل‬ ‫اور )) ر ت ((‬ ‫اور ز دہ‬ ‫آپ‬

‫۔((‬ ‫اور ا‬ ‫ری‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫‪،‬ا‬

‫ـل‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـب‬ ‫اس‬ ‫ـ آپ‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ام‬ ‫اس‬

‫۔‬ ‫ا رہ‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫روا‬ ‫(‬ ‫‪۶۰‬ھ‬ ‫)‪ ۲۸‬ر‬
‫واﻧﯽ ﱂ اﺧﺮج اﺷﺮاً وﻻ ﺑﻄﺮاً وﻻ ﻣﻔﺴﺪاً وﻻ ﻇﺎﳌﺎً واﳕﺎ‬
‫۔۔۔‬ ‫ا‬ ‫وف و ا‬ ‫ا ة ی‪ ،‬ار ان آ‬ ‫اﻻ ح‬

‫ـ ـ‬ ‫ں۔‬ ‫و د‬ ‫اور‬ ‫ض‬ ‫د‬ ‫)) ا‬

‫ا ح وں۔((‬ ‫ا ر‬ ‫رو ں اور ا‬ ‫دوں اور ا ں‬ ‫ں‬ ‫ں اور‬ ‫ں‬

‫ا ء‬ ‫ا م‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫اور‬ ‫ور‬ ‫ا ءا ر‬ ‫اور‬

‫اوراق ا ـ ـ اروں‬ ‫دی۔ ر‬ ‫ا ن‬ ‫ا‬ ‫)‪(47‬‬

‫اء ا‬ ‫ن‬ ‫اول ‪ ،‬دوم اور م‬ ‫ف‬

‫ـ ـ اور ـ‬ ‫د‬ ‫م ب‬ ‫‪،‬‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫وہ ا‬ ‫۔ان‬ ‫ں‬ ‫ا‬

‫‪:‬‬ ‫ت‬ ‫اج‬ ‫ا ظ‬ ‫ا‬

‫ـ‪،‬‬ ‫ـ‬ ‫رو‬ ‫ن‬ ‫دت ا‬ ‫دم‬ ‫و‬ ‫ء‬ ‫ا ر‬ ‫ں‬ ‫د‬ ‫ز‬ ‫و‬ ‫ان ز‬ ‫م‬ ‫))‬

‫ـ‬ ‫و‬ ‫ا ـ آـ‬ ‫ان‬ ‫اور‬ ‫۔ ز‬ ‫اغ رو‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫اور و‬

‫ـی‬ ‫ـ ـ وں ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫اور‬ ‫ا ر‬ ‫اور درس و‬ ‫ر‬ ‫آ‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫ں‬

‫ی‬ ‫ا‬ ‫ا ع‬ ‫ں‬ ‫اور‬ ‫ن‬ ‫ں‬ ‫واز‬ ‫ٹ ڈاﻻ اور‬ ‫ز وں‬ ‫ا ت د وی‬

‫ا ـ ـ‬ ‫مو‬ ‫اور ا‬ ‫آ‬ ‫اء‬ ‫م ان‬ ‫ے۔ درود و‬

 ‫۔ اور‬ ‫دی‬ ‫رہ رہ وں‬ ‫وں اور‬ ‫ن‬ ‫ا ان‬ ‫ا‬ ‫دق‬

‫راہ‬ ‫د‬ ‫م‬ ‫اور ا‬ ‫د ت‬ ‫وہ‬ ‫اس‬ ‫ا م اور‬

‫)‪(48‬‬
‫۔((‬ ‫دت‬ ‫ا م‬ ‫بز‬ ‫اور ان‬ ‫وہ د‬

‫ـد‬ ‫وہ ا اد ـ‬ ‫ص‬ ‫ا م‬ ‫ام‬ ‫‪ ،‬اس ر‬ ‫م‬ ‫ر‬ ‫‪:‬‬

‫۔‬ ‫دار ار د ـ‬ ‫ذ‬ ‫ا اف اور‬ ‫ے‬ ‫ا اد‬ ‫ا‬ ‫ا م‬ ‫اور ا م‬ ‫ر‬ ‫ر ؤں‬

‫اور ا ـ‬ ‫ے‬ ‫ذر‬ ‫وہ دی‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬ ‫ن‬

‫ں‬ ‫زم ا ر ا‬ ‫و‬ ‫اور‬ ‫‪ ،‬لوا ف‬ ‫ل‬ ‫د‬ ‫ے‬ ‫اس‬

‫ے‬ ‫۔ا‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫اورا‬ ‫دو ر د‬ ‫اور دی‬ ‫ے‬

‫ـ‬ ‫ک‬ ‫ا م دے‬ ‫ٰ ا ور اس‬ ‫ے اور‬ ‫ر‬ ‫اور‬ ‫و‬ ‫وہ ا‬ ‫داری‬ ‫ذ‬ ‫د‬

‫۔‬ ‫ان آ ت و ت‬

‫وا ـ ا ـ‬ ‫دت ـ آ‬ ‫‪‬‬ ‫اور ا م‬ ‫دور د ر‬ ‫ت‬ ‫ا م‬ ‫ر‬ ‫د ا‬ ‫ں‬ ‫آج‬

‫ـش‬ ‫د‬ ‫ار‬ ‫ڈ‬ ‫ا ان‬ ‫رت‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ر اور اری‬ ‫ں‬ ‫ا ب‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫دـ‬ ‫اور د ـ‬ ‫و دا ا‬ ‫ں اور و‬ ‫وا ں‬ ‫د اور اس‬ ‫ش‬

‫د۔‬ ‫ر‬

‫ں ـ‬ ‫اور‬ ‫دہ‬ ‫اور د‬ ‫ی‬ ‫یا م‬ ‫آ ہ‬ ‫ر‬ ‫ر اس ا اف‬ ‫آج‬

‫ھ‬ ‫اور‬ ‫اوا اورو‬ ‫ذرا‬ ‫اور اس‬ ‫اور ان‬

‫ان‬ ‫۔ـ‬ ‫ی‬ ‫یا م‬ ‫ا‬ ‫آ‬ ‫د‬ ‫اری‬ ‫ا را‬ ‫ں‬

‫ـ ن اس‬ ‫ـ ۔ ـا اـ‬ ‫دی ا‬ ‫روآ‬ ‫م ‪ ،‬ارادہ اور‬ ‫ا‬ ‫ں‬ ‫و د‬ ‫ا‬ ‫م‬

‫۔‬ ‫م‬ ‫ری‬ ‫اری اور‬

 ‫اور‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫ن دو وں‬ ‫۔‬ ‫دار ادا‬ ‫ا‬ ‫دو ا‬ ‫اس‬

‫اور‬ ‫ـ وـ و ـ‬ ‫‪ ،‬وہ‬ ‫زن‬ ‫اس‬ ‫ء‬ ‫ا م‬ ‫ز‬ ‫ا‬

‫ـ‬ ‫ـت‬ ‫ـ‬ ‫۔ا م‬ ‫ری ا از‬ ‫اور‬ ‫د تو‬ ‫۔ اور دو ا‬ ‫ھ‬ ‫د ت و ار د‬

‫۔‬ ‫ن‬ ‫ر‬ ‫وا‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫دہ‬ ‫ت اور د‬ ‫اس‬

‫ـ‬ ‫ـا‬ ‫وہ م ا‬ ‫ا ء در‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬ ‫آ‬ ‫ز‬ ‫ا م‬ ‫ام‬

‫ـ‬ ‫ـ ادث اور ا ا ـت‬ ‫اور‬ ‫ا‬ ‫ہ‬ ‫ا رو‬ ‫ں‬ ‫ف‬ ‫ذر‬

‫و‬ ‫وہ‬ ‫۔ ں‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫اور‬ ‫وہ ا م‬ ‫ظ‬

‫ـ‬ ‫۔ اب ا ـ ا ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ا‬ ‫اور زوال و ا ط‬ ‫ا‬ ‫ک‬ ‫اور اس‬ ‫ت‬ ‫ا‬

‫ر ـ‬ ‫اس‬ ‫رت‬ ‫ت ام‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫راہ روی اور ا ط‬ ‫اد‪،‬‬ ‫وا‬ ‫ن‬

‫وا ـ ں‬ ‫اب‬ ‫و‬ ‫ا ء‬ ‫اور‬ ‫دی‬ ‫اور راہ‬ ‫دی‬ ‫ا‬

‫اور‬ ‫دت‬ ‫د وآ ت‬

‫۔‬ ‫ر‬ ‫و اری‬ ‫ا یذ‬ ‫وا‬ ‫ڑ‬ ‫اس‬

‫____________________‬

‫ار د ـ‬ ‫اور‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫ذ‬ ‫ا‬ ‫)و ت ‪ ۹۰‬ی(‬ ‫‪-۱‬‬

‫۔‬ ‫وا‬ ‫م اور ر‬

‫ـ‬ ‫ے‬ ‫ف دو ے اور‬ ‫ا ل((‬ ‫ا ر ب ))‬ ‫ا‬ ‫ا ((‬ ‫ث ))‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫‪-۲‬‬

‫‪-‬‬

‫‪3‬۔ا ج ۔ج ‪۲‬۔ ص ‪۱۷‬‬

‫۔‬ ‫وﻻ‬ ‫۔‬ ‫ا‬ ‫وف وا‬ ‫اﻻ‬ ‫‪،‬‬ ‫۔ج ‪ ۱۰۰‬۔ص ‪ ،۷۹‬وا ۔ ب ا‬ ‫ا‬ ‫‪4‬۔ راﻻ ار ۔‬

‫۔ ج ‪۱‬۔ ص ‪۱ ۹۹‬۔‬ ‫‪5‬۔ ا‬

‫۔ ص ‪- ۱۲ ۵‬‬ ‫‪6‬۔ وﻻ‬

 ‫ـ‬ ‫‪ ،‬ـ‬ ‫ـ‬ ‫ز‬ ‫م‬ ‫ن‬ ‫ت‬ ‫ر ‪ ۲۵‬ل‬ ‫ر اور‬ ‫و‬ ‫‪ ۴۰‬ل‬ ‫‪7‬۔ م‬

‫۔‬ ‫ا ر‬ ‫و‬ ‫ری ا‬ ‫ر‬ ‫و‬

‫ـ ا )و ـت‬ ‫ا ا ـ‬ ‫ح ۔ ج ‪ ۱۱‬۔ ص ‪ ۴۶‬۔ ‪۴۴‬‬ ‫ا‬ ‫ا ا‬ ‫ا‬ ‫( ص ‪ ۲۰۶‬۔‬ ‫اﻻ‬ ‫دارا‬ ‫)‬ ‫‪8‬۔ ب‬

‫۔‬ ‫ب ))اﻻ اث ((‬ ‫‪۲۲۵‬ھ(‬

‫۔‬ ‫دت وا‬ ‫ام‬ ‫‪9‬۔‪۵۰‬ھ‬

‫۔‬ ‫)دو ل(‬ ‫ا ج‬ ‫)دو ل(‬ ‫ل(اور‬ ‫ة )ا‬ ‫ں‬ ‫‪10‬۔ ب‬

‫ر (‬ ‫ا‬ ‫)ا‬ ‫ز دہ ن‬ ‫ار‬ ‫اد ا‬ ‫ء‬ ‫‪11‬۔‬

‫۔ج ‪ ۳‬۔ص ‪۱۶‬‬ ‫‪ ، ۳۸۰۴‬ا ا‬ ‫۔‬ ‫ی ۔ ج ‪ ،۵‬ا‬ ‫‪12‬۔‬

‫۔ ج ‪ ۱‬۔ ص ‪ ، ۳۳۱‬ج ‪ ۲‬۔ ص ‪۲۶‬‬ ‫ا‬ ‫‪،۳۸۱۵‬‬ ‫ی ۔ ج ‪ ،۵‬ا‬ ‫‪13‬۔‬

‫۔ ج ‪ ۱‬۔ ص ‪۳۳۱‬‬ ‫ا‬ ‫‪،۳۸۱۱‬‬ ‫۔‬ ‫ی۔ج‪،۵‬ا‬ ‫‪ 14‬۔‬

‫۔ ج ‪ ۳‬۔ ص ‪۱۳۴ ،۱۰۹‬‬ ‫رک‬ ‫‪15‬‬

‫۔‬ ‫رک‬ ‫‪،۱۱۵‬‬ ‫۔‬ ‫۔‬ ‫ا‬ ‫‪ ۳۸۰۸‬اور ‪،۳۸۱۳‬‬ ‫۔‬ ‫ی ۔ ج ‪ ،۵‬ا‬ ‫‪،۲۴۰۴‬‬ ‫۔ج‪۴‬۔‬ ‫‪16‬۔‬

‫ج ‪ ۳‬۔ ص ‪ ۱۰۹‬اور ‪۱۳۳‬‬

‫۔ ج ‪ ۱‬۔ ص ‪۳۳۱‬‬ ‫ا‬ ‫‪،۳۷۹۶‬‬ ‫۔‬ ‫ی ۔ ج ‪ ،۵‬ا‬ ‫‪17‬۔‬

‫۔ ج ‪ ۳‬۔ ص ‪۱۵۰‬‬ ‫رک‬ ‫‪،۳۸۰۸‬‬ ‫۔‬ ‫ی۔ ج ‪ ، ۵‬ا‬ ‫‪18‬۔‬

‫‪۱۱۷‬‬ ‫۔‬ ‫۔‬ ‫ا‬ ‫‪،۲۴۰۴‬‬ ‫۔ ج ‪۴‬۔‬ ‫‪،۲۴۰۶ ،۲۴۰۵ ،۳۸۰۸ ،۲۸۰۸‬‬ ‫ی۔‬ ‫‪19‬۔‬

‫‪۳۸۰۳‬‬ ‫۔‬ ‫ی۔ج‪،۵‬ا‬ ‫‪20‬۔‬

‫‪۳۷۹۶‬‬ ‫۔‬ ‫ی۔ج‪،۵‬ا‬ ‫‪21‬۔‬

‫‪۳۸۰۶‬‬ ‫۔‬ ‫ی۔ج‪،۵‬ا‬ ‫‪22‬‬

 ‫۔ ج ‪ ۹‬۔ ص ‪۱۷۴‬‬ ‫ا ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫۔ ج ‪ ۴‬۔ ص ‪ ، ۳۵۹‬ح‬ ‫از ا ق ا‬ ‫۔ ص ‪۱۲۸‬‬ ‫درر ا‬ ‫‪23‬۔‬

‫۔ ج ‪۳‬۔ ص ‪۱۲۴‬‬ ‫رک‬ ‫‪24‬۔‬

‫رک ۔ ج ‪ ۳‬۔ ص ‪۱۵۱‬‬ ‫‪25‬۔‬

‫۔ ج ‪ ۳‬۔ ص ‪۱۶۷‬‬ ‫رک‬ ‫‪،۱۱۸‬‬ ‫۔‬ ‫۔‬ ‫ا‬ ‫‪26‬۔‬

‫۔ ج ‪ ۳‬۔ص ‪ ۱۴‬اور ج ‪۴‬۔ ص ‪۳۶۷‬‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫۔ ج ‪ ۳‬۔ ص ‪،۱۴۸‬‬ ‫رک‬ ‫‪،۲۴۰۸‬‬ ‫۔ج‪۴‬۔‬ ‫‪27‬۔‬

‫‪۱۱۴‬‬ ‫۔‬ ‫۔‬ ‫ا‬ ‫‪،۱۳۱‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪28‬۔‬

‫‪۶۳‬‬ ‫ہ‪۵‬۔آ‬ ‫‪29‬۔ رہ‬

‫‪۷۹ ،۷۸‬‬ ‫ہ‪۵‬۔آ‬ ‫‪30‬۔ رہ‬

‫‪۴۴‬‬ ‫ہ‪۵‬۔آ‬ ‫‪31‬۔ رہ‬

‫‪۷۱‬‬ ‫‪۹‬۔ آ‬ ‫‪32‬۔ رہ‬

‫‪ ۱۰۴‬اور ‪۱۲۹‬۔‬ ‫ا‬ ‫‪ 33‬۔ د‬

‫ـ‬ ‫ر لا‬ ‫اور‬ ‫ح وﻻ‬ ‫۔ا‬ ‫ر ل ا ‪,‬‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫اد وہ‬ ‫‪34‬۔ اس‬

‫۔‬ ‫اد‬ ‫‪ ،‬وہ‬ ‫ن‬ ‫و‬

‫۔‬ ‫ا ﻻ‬ ‫ا یا ء‬ ‫ن ری اﻻ ر واﻻ م‬ ‫ذ‬ ‫فا‬ ‫اس‬ ‫اور‬ ‫‪35‬۔‬

‫ت ‪ ۳۷‬۔آ ‪(۱۰۲‬‬ ‫۔ ) رہ‬ ‫د‬ ‫ا وہ‬ ‫‪36‬۔ اے وا‬

‫‪(۱۰۲‬‬ ‫ت ‪ ۳۷‬۔ آ‬ ‫۔ ) رہ‬ ‫وا ں‬ ‫آپ‬ ‫‪37‬۔ ا‬

‫دو۔‬ ‫دروازے‬ ‫ا‬ ‫‪38‬۔‬

‫۔‬ ‫ں‬ ‫ں‬ ‫م‬ ‫ے‬ ‫( آپ‬ ‫‪39‬۔ )اے‬

‫‪۳‬‬ ‫۔‬ ‫ا‬ ‫‪40‬۔‬

 ‫‪۵۸‬‬ ‫۔‬ ‫ا‬ ‫‪41‬۔‬

‫اور‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ء ز‬ ‫))ﻓﺎز ﲞﲑ ای ﻇﻔﺮﺑﻪ وﻳﻘﺎل ﳌﻦ اﺧﺬﺣﻘـﻪ ﻣـﻦ ﻏﺮﳝـﺔ‪:‬ﻓـﺎز(( اس ح‬ ‫ا ب ا ارد‬ ‫‪42‬۔‬

‫۔‬ ‫وا‬ ‫آج‬ ‫و‬ ‫اور‬ ‫اس‬ ‫ں‬ ‫ا ح‬

‫۔ ج ‪۲‬۔ ص ‪۸‬‬ ‫‪43‬۔ ا ج‬

‫۔ ج ‪۲‬۔ص ‪۱۲‬‬ ‫‪44‬۔ ا ج‬

‫‪۴۷‬‬ ‫ب‬ ‫۔‬ ‫ا‬ ‫‪45‬۔‬

‫ا س‬ ‫و‬ ‫ا ٰو‬ ‫‪46‬۔ ا م‬

‫ـ‬ ‫ـ ام‬ ‫‪ ۱۲۰‬ـ وف ـ‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫‪،‬‬ ‫ر ب‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫((‬ ‫ب ))ا‬ ‫اء ا‬ ‫‪47‬۔‬

‫دت ش ۔‬ ‫م‬ ‫راہ‬ ‫ا م‬ ‫ں‬ ‫ﻻت درج‬

‫ا س۔‬ ‫م ر ‪ ۲۲‬وری ‪۱۹۸۹‬ء‬ ‫ر‬ ‫م ام‬ ‫ارس‬ ‫‪48‬۔ د‬

‫‪4................................................................................................................................‬‬ ‫ض‬

‫ب ‪6 ...........................................................................................‬‬ ‫ا م‬ ‫ام‬ ‫ٰ‬ ‫ز‬

‫‪8 ..........................................................................‬‬ ‫ن اور اس‬ ‫اس‬

‫ک) ‪11 ....................................................................................................... (Motive‬‬ ‫ب‬ ‫اس‬

‫‪11 ............................................................................................................................‬‬

‫‪12 ..........................................................................................................................‬‬ ‫دو ا‬

‫‪13 ..................................................................................................................‬‬ ‫ا اور‬

‫‪14 ...........................................................................................................‬‬ ‫د‬ ‫ﻻت‬

‫‪15 ...............................................................................................................‬‬

‫ن( ‪15 .......................................................................................................‬‬ ‫ا‬ ‫)ا‬

‫‪17 ................................................................................................‬‬ ‫ہ‬ ‫ہ‬ ‫ں‬ ‫اس‬

‫‪22 ............................................................................................................‬‬ ‫دو ے‬

‫د ت( ‪22 ...............................................................................................‬‬ ‫ا‬ ‫وف و‬ ‫)ا‬

‫‪22 .................................................................................................................................‬‬ ‫و‬

‫‪23 .......................................................................................................................‬‬ ‫ا ا ظ‬

‫۔ ‪23 .......................................................................................................................‬‬ ‫ا ر‪:‬‬

‫‪ :‬ام ری۔ ‪24 ................................................................................................................‬‬ ‫ا‬

‫‪24 ................................................................................................‬‬ ‫ہ‬ ‫ہ‬ ‫ں‬ ‫اس‬

‫‪26 ............................................................................................................‬‬ ‫ے‬

‫ن( ‪26 ............................................................................................................‬‬ ‫دار ں‬ ‫ذ‬ ‫)‬

‫‪27 .......................................................................................................................‬‬ ‫ا ا ظ‬

‫‪28 ................................................................................................‬‬ ‫ہ‬ ‫ہ‬ ‫ں‬ ‫اس‬

‫‪31 ...................................................................................................‬‬ ‫ت اور‬ ‫دا‬ ‫اس‬

‫ﻻت ‪32 .....................................................................................................................‬‬ ‫ز اور‬

‫ت ‪33 ...............................................................................................................‬‬ ‫طا‬

‫ا اف ‪33 ...................................................................................................................‬‬ ‫‪ - ۱‬وﻻ‬

‫‪34 .......................................................................‬‬ ‫رو‬ ‫ت‬ ‫وا ت ا‬ ‫ز‬ ‫ا‬ ‫ا‬

‫ء ر ‪37 .................................................................................................................‬‬ ‫ام‬

‫‪40 ..............................................................................................‬‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫وف و‬ ‫‪- ۲‬ا‬

‫‪41 ............................................................................................‬‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫وف اور‬ ‫ا‬

‫ا اد ‪42 ........................................................................................................‬‬ ‫‪- ۳‬ر‬

‫اب ‪44 ......................................................................................................................‬‬

‫اب ‪45 .............................................................................................‬‬ ‫ا ب‬ ‫اور ان‬ ‫ا م‬