DRUGI KOLOKVIJ IZ ELEMENATA KONSTRUKCIJA IIA, IIB, i IIC

Uređaj prikazan na slici ima dvostruku namjenu. Elektromotor EM preko spojke S1, remenskog
prijenosa tkanim plosnatim remenom (R1 - R2), tarnog prijenosa koničnim tarenicama (TN1-TN2), bubnja BU i
užeta pomiče teret Q brzinom vQ. POVREMENO se preko zupčanog prijenosa zupčanicima s ravnim zubima (Z1-
Z2) te uključno-isključne konične tarne spojke S2 pogoni radni stroj RS. Potrebni pritisak za prijenos snage
između koničnih tarenica TN1 i TN2 ostvaruje se pomoću tlačne opruge OP1. Tarenica TN1 aksijalno je pomična
po vratilu V.

ZADANO:
Brzina vrtnje elektromotora EM je konstantna i iznosi nEM = 1 440 min-1. Faktor trenja µp između tereta
Q i kosine iznosi 0,4. Težine dijelova uređaja koje nisu navedene, gubitke u ležajevima, spojkama i
bubnju BU ne treba uzimati u obzir.
Remenski prijenos tkanim plosnatim remenom (R1 - R2):
Materijal tkanog plosnatog remena ...................................................................................... balata-pamuk
Debljina remena .......................................................................................................................... minimalna
Prijenosni omjer ................................................................................................................................ iR12 = 3
Promjer manje remenice ............................................................................................................. minimalan
Težina remenice R2 ................................................................................................................. GR2 = 0,25 kN
Tarni prijenos koničnim tarenicama (TN1 - TN2):
Srednji promjer manje konične tarenice TN1 ........................................................................ dTN1 = 135 mm
Srednji promjer veće konične tarenice TN2 .......................................................................... dTN2 = 220 mm
Težina manje tarenice TN1..................................................................................................... GTN1 = 0,15 kN
Bubanj BU:
Promjer bubnja ....................................................................................................................... dBU = 135 mm
Zupčani prijenos zupčanicima s ravnim zubima (Z1 – Z2):
Prijenosni omjer ................................................................................................................................ iZ12 = 2
Težina manjeg zupčanika Z1..................................................................................................... GZ1 = 0,10 kN
Osnovni profil ozubljenja prema ISO 53:1998 .................................................................................. profil A
Uključno-isključna tarna konična spojka S2:
Srednji promjer tarnih ploha ................................................................................................... dsr = 150 mm
Nagib tarnih ploha ............................................................................................................................αS = 15°
Faktor trenja između tarnih ploha.................................................................................................. µS = 0,25
Faktori korisnog učinka (stupnjevi djelovanja):
R12 = 0,94; TN12 = 0,88; Z12 = 0,98.
Traži se:

1. Potrebna snaga elektromotora EM uz pretpostavku potpunog iskorištenja

remenskog prijenosa tkanim plosnatim remenom (R1 – R2). Pretpostaviti
da je duljina remena 1520 mm, a sila predzatezanja remena 420 N. (25 bodova)

2. Potrebna širina tkanog plosnatog remena remenskog prijenosa (R1 - R2)

ako je ukupni korekcijski faktor Cuk = 1,32. (10 bodova)

3. Maksimalna težina tereta Q ako sila u tlačnoj opruzi OP1 iznosi 1,5 kN.
Materijal tarnih obloga tarnog prijenosa koničnim tarenicama (TN1 - TN2)
je plastika/čelik, značajka pritiska valjanja kgr/k = 1,25, a sigurnost protiv
proklizavanja Sk = 1,5. (25 bodova)

4. Izračunati broj zubi obaju zupčanika zupčanog prijenosa (Z1 - Z2) te

odrediti normalnu silu na manjem zupčaniku Z1, ako je osni razmak
između zupčanika 240 mm, a zbroj zubi manjeg i većeg zupčanika 120. (10 bodova)

5. Za slučaj kada je spojka S2 uključena, skicirati prostornu shemu SVIH

OPTEREĆENJA (sile i momenti) u izometrijskoj projekciji (uz obaveznu
naznaku smjera vrtnje) te shemu SVIH OPTEREĆENJA koja djeluju na
vratilu V u horizontalnoj i vertikalnoj ravnini. (20 bodova)

Napomene:
- Nije potrebno računati, ali je potrebno nacrtati reakcije u
osloncima.
- Rezultantnu silu remenskog prijenosa (R1 - R2) smjestiti zbog
pojednostavljenja u vertikalnu ravninu.

6. Odrediti minimalni iznos sile Fisklj. na poluzi P potreban za isključivanje

tarne konične spojke S2 ako odnos krakova na poluzi iznosi a : b = 1 : 3.
Pretpostaviti da je faktor sigurnosti protiv proklizavanja 1,5, faktor
primjene KA = 1 te da je spojka predviđena za veliki broj uključivanja. (10 bodova)

Potrebne podatke za rješavanje zadatka koji nisu navedeni odredite samostalno uz obvezno navođenje
izvora. Rješenja moraju sadržavati ukupni postupak proračuna: potrebne skice, jednadžbe s općim
brojevima i zatim uvrštenim brojčanim vrijednostima te rezultat.

U slučaju da brojčane vrijednosti nisu uvrštene u jednadžbe postupak se neće bodovati!!!

VRIJEME ZA RAD: 1 sat i 45 minuta