HA – GHA – DEC

1.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, GHA değeri verilmiş 220°, Dec. Değeri bu sorularda önemli değil umursamayın,
kendi enleminizde önemli değil ancak boylam önemli, boylam değeri ise 060° E, yine saat açısı yani kendi
boylamınızdan doğuya doğru GHA değerine kadar olan açı soruluyor, aşağıdaki resimde yine Kuzey kutbuna

om
yukarıdan baktığınızı düşünün ortadaki siyah çizgi Greenwich boylamıdır, kırmızı çizgi 060° E boylamıdır,
gri çizgi GHA değeridir ( 220° ) soruda HA sorulduğu için turuncu açı HA değeri olacaktır, yani sizin
boylamınızdan GHA değerine kadar olan açı soruluyor ? 1 Daire 360° olduğuna göre GHA değeri 220°, Geriye
kaldı 140° ancak burda önemli olan kendi boylamınız, boylam 060° E olduğuna göre siz kalan 140° nin 060°
sinide siz kaplıyorsunuz o halde geriye kalan açı = 140 – 060 = 080° E Saat Açısı ( HA ) değeri olur

r.c
cle
vin
se
ur
on
w.
ww
2.ÇÖZÜM: Öncelikle şunu söyleyeyim; GHA – DEC – HA sorularında Doğuş – Batış – Alacakaranlık
hesaplarındaki gibi orta gün olayı yoktur yani hergün için her değer UTC zamanı olarak verilmiştir, o yüzden
işiniz daha sade olacak, soruyu yorumlayın gün 3 Mayıs, UTC zamanı Notik Almanağın GHA – DEC değerlerinin
hesabı için kullanılmasında zorunludur, o yüzden elinizdeki zaman değeri her zaman UTC olmalıdır eğer soruda
verilmediyse bulmanız gerekecek, bu soruda zaman UTC olarak verilmiş 09:24:22, bu zamanda Güneşin GHA

om
( Greenwichten itibaren batıya olan boylam değeri ) ve DEC ( Güneşin Yeryüzü üzerindeki o zamandaki enlemi )
soruluyor, böyle sorularda da ilk olarak almanağın günlük sayfaları açılıp 3 Mayıs bölümünde Güneş GHA Dec
kolonundan ( Sağ Sayfanın En Sol Tarafı ) 3 Mayıs tarihinde saat başı değeri olan 09 h için olan değer bulunur
( 315° 46‘,3 ) ama zaman değeri tam 09:00:00 olmadığı için kalan dakika ve saniyenin GHA değerine Almanağın
Artmalar ve Düzeltmeler sayfasından bakacaksınız, 24m 22s değeri ile her kalan dakikanın kendi sayfası
olduğundan sınavda size 24m ek sayfası verilecektir, bu sayfadaki 22 Saniye değerini Güneş – Gezegenler

r.c
sütunundan bulun, burada sakın yandaki kolonların değerlerini almayın, ( 6°05‘,5 ) UTC zamanına göre toplam
değerleri buldunuz, şimdi bulduğunuz iki değeri toplayın çünkü GHA her zaman toplanır; 315°46,3 + 006°05,5 =
321° 51‘,8 Dakika GHA değeri bulunur. Daha sonra Dec değerini bulmak için yine aynı şekilde 3 Mayıs 09 h GHA
değerinin yanındaki DEC kolonundan Dec. Değerini alın ( N 15° 35‘,2 ) sonra kolonun en altındaki d.
( Dec. Düzeltmesi ) değerini alın ( 0,7 ) bu 0,7 değeriyle yine aynı şekilde 24m sayfasındaki

cle
“v veya d düzeltmesi“ kolonundan 0,7 nin karşılığındaki değeri alın ( 0‘3 ) bu değeri 09 h nin değerine ekleyin
çünkü saat 10h deki Dec. Değeri zaman arttıkça artış gösteriyor, bu duruma dikkat edin, 09h nin Dec. Değeri 15°
35,2 + 0,3 = 15° 35‘,5 N değeri 09:24:22 için olan doğru değerdir
vin
se
ur
on
w.
ww
3.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın gün 6 Mayıs, UTC zamanı 19:24:42, bu kez Mars’ın GHA ve DEC değeri isteniyor,
aklınızda bulunsun, almanakta gezegen ve yıldızlarla ilgili işlemler günlük sayfaların solundan yapılır, ilk olarak
almanağın günlük sayfaları açılıp 6 Mayıs bölümünde Gezegen ve Yıldızların sayfasında MARS kolonundan
6 Mayıs tarihinde saat başı değeri olan 19h için olan değer bulunur ( 301° 16‘,3 ) kalan dakika ve saniyenin yani
24m 42s değeri aynı şekilde “Artmalar ve Düzeltmeler“ sayfalarından güneşle aynı sütundan bakılır, ( 6°10‘,5 )

om
şimdi gezegen işin içine girdiğinden GHA değerine bir ek hesap daha yapacaksınız, o da Mars kolonunun en
altında olan “v“ değeri düzeltmesi aynı “d“ düzeltmesindeki gibi sayfadan değer alınır ( 3,3 )
“v veya d düzeltmesi“ bölümünde ( Sarı Sayfa ) 3,3 olan v değerinin karşılığı 1‘,3 dakika olarak bulunur.
UTC zamanına göre toplam değerleri buldunuz, şimdi bulduğunuz üç değeri toplayın çünkü GHA her zaman
toplanır; 301°16,3 + 006° 10,5 + 000° 01‘,3 = 307° 28,1 GHA değeri bulunur. Daha sonra Dec değerini bulmak
için yine aynı şekilde 6 Mayıs 19h GHA değerinin yanındaki DEC kolonundan Dec. Değerini alın ( S 10° 34‘,7 )

r.c
sonra kolonun en altındaki d. ( Dec. Düzeltmesi ) değerini alın ( 0,2 ) bu 0,2 değeriyle yine aynı şekilde 24 m
sayfasındaki “ v veya d düzeltmesi“ kolonundan 0,2 nin karşılığındaki değeri alın ( 0‘1 ) bu değeri 19 h nin
değerinden çıkaracaksınız çünkü saat 20h deki Dec. Değeri zaman arttıkça azalış gösteriyor, bu duruma dikkat
edin, 19h nin Dec. Değeri 10° 34,7 - 0,1 = 10° 34‘,6 S değeri 19:24:42 için olan doğru değerdir

cle
vin
se
ur
on
w.
ww
4.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın gün 4 Mayıs, enlem yine önemli değil, boylam 006° 15‘ W yani UTC ( GMT )
kapsamında çünkü boylam 000° Merkez boylamının 7° 30‘ Batısı kapsamında, zaman da 06:24:22, yani bu
bölgede ZT = GMT olduğundan saati aynen kullanacaksınız, yine Venüs’ün GHA ve DEC değeri isteniyor,
ilk olarak yine almanağın günlük sayfaları açılıp 4 Mayıs bölümünde Gezegen ve Yıldızların sayfasında VENÜS
kolonundan 4 Mayıs tarihinde saat başı değeri olan 06 h için olan değer bulunur ( 227° 12‘,4 ) kalan dakika ve
saniyenin yani 24m 22s değerinide aynı şekilde bulun ( 6°05‘,5 ) şimdi “v“ düzeltmesi değerine bakın VENÜS

om
kolonunun en altında olan yine – 0,7 yazıyor, bildiğiniz üzere bu düzeltmenin başında – olduğu zaman GHA
değerinden çıkaracaksınız bunun karşılığını, “v veya d düzeltmesi“ bölümünde ( Sarı Sayfa ) 0,7 olan
v değerinin karşılığı 0‘,3 dakika olarak bulunur. UTC zamanına göre toplam değerleri buldunuz, şimdi ilk
bulduğunuz iki değeri toplayın; 227° 12,4 + 006° 05,5 + 233° 17‘,9 buldunuz v düzeltmesinin değerini bu
sonuçtan çıkarın; 233° 17,9 – 000° 00,3 = 233° 17,6 GHA değeri bulunur. Daha sonra Dec değerini bulmak için

r.c
yine aynı şekilde 4 Mayıs 06h GHA değerinin yanındaki DEC kolonundan Dec. Değerini alın ( N 25° 42‘,0 ) sonra
kolonun en altındaki d. ( Dec. Düzeltmesi ) değerini alın ( 0,2 ) bu 0,2 değeriyle yine aynı şekilde 24 m
sayfasındaki “v veya d düzeltmesi“ kolonundan 0,2 nin karşılığındaki değeri alın ( 0‘1 ) bu değeri 06 h nin
değerine ekleyeceksiniz çünkü saat 07h deki Dec. Değeri zaman arttıkça artış gösteriyor, bu duruma dikkat
edin, 06h nin Dec. Değeri 25° 42,0 + 0,1 = 25° 42‘,1 N değeri 06:24:22 için olan doğru değerdir

cle
vin
se
ur
on
w.
ww
5.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, gün 4 Mayıs, zaman UTC ( GMT ) olarak verilmiş 02:24:00, bu zamanda yine
Ayın GHA ve DEC değeri soruluyor, saniye değeri verilmemiş dikkat edin, GHA – DEC sorularında her zaman ilk
olarak almanağın günlük sayfaları açılıp 4 Mayıs bölümünde Güneş kolonunun yanındaki Ay GHA Dec
kolonundan ( Sağ Sayfanın Ortası ) 4 Mayıs tarihinde saat başı değeri olan 02 h için olan değer bulunur
( 351° 02‘,8 ) kalan dakikanın yani 24m 00s değeri ( 005° 43‘,6 ) “v düzeltmesi“ değerini 02h için almayı
unutmayın, 02h nin karşılığındaki v değerini bulun ( 12,2 ) bu değerin karşılığını Artmalar ve Düzeltmeler

om
sayfasından bulun ( 5,0 ) UTC zamanına göre toplam değerleri buldunuz, şimdi bulduğunuz üç değeri toplayın;
351°02,8 + 005° 43,6 + 000° 05,0 = 356° 51‘,4 GHA değeri bulunur. Daha sonra yine Dec değerini bulmak için
aynı şekilde 4 Mayıs 02h GHA değerinin yanındaki DEC kolonundan Dec. Değerini alın ( S 18° 56‘,9 ) sonra aynı
v değeri gibi d değeri de saatlik olarak hemen yanından alınır ( 3,3 ) 3,3 değerinin yine aynı şekilde
“v veya d düzeltmesi“ kolonundan karşılığındaki değerini alın ( 1‘3 ) bu değeri 02 h nin değerine ekleyin çünkü

r.c
saat 03h deki Dec. Değeri zaman arttıkça artış gösteriyor, bu duruma dikkat edin, 02 h nin Dec. Değeri 18° 56,9 +
1,3 = 18° 58‘,2 S değeri 02:24:00 için olan doğru değerdir

cle
vin
se
ur
on
w.
ww
6.ÇÖZÜM: Öncelikle şunu söyleyeyim; Ay ile ilgili işlemler her zaman biraz daha uzun sürer ve dikkat gerektirir
o yüzden Ay ile ilgili sorularda dikkat edin, kendine has özellikleri var yapısı gereği, soruyu yorumlayın gün 3
Mayıs, zaman UTC olarak verilmiş 04:25:15, bu zamanda Ayın GHA ve DEC değeri soruluyor, GHA – DEC
sorularında her zaman ilk olarak almanağın günlük sayfaları açılıp 3 Mayıs bölümünde Güneş kolonunun
yanındaki Ay GHA Dec kolonundan ( Sağ Sayfanın Ortası ) 3 Mayıs tarihinde saat başı değeri olan 04 h için olan
değer bulunur ( 031° 27‘,3 ) kalan dakika ve saniyenin yani 25m 15s değeri ile Artmalar ve Düzeltmeler

om
sayfasından Ay kolonundan bulun, başka kolonlardan sakın almayın ( 006° 01‘,5 ) şimdi aynı gezegenlerde az
önce yaptığınız gibi “ v düzeltmesi“ ni Ay içinde yapacaksınız ancak şöyle farklılık var Ayın “v“ değeri aynı GHA
gibi her saat için ayrı verilmiştir, yani 04h nin karşılığındaki v değerini kullanacaksınız ( 12,9 ) bu değerin karşılığı
yine Artmalar ve Düzeltmeler sayfasından bulunur ( 5,5 ) UTC zamanına göre toplam değerleri buldunuz, şimdi
bulduğunuz üç değeri toplayın çünkü GHA her zaman toplanır; 031°27,3 + 006°01,5 + 000° 05,5 = 037° 34‘,3

r.c
GHA değeri bulunur. Daha sonra Dec değerini bulmak için yine aynı şekilde 3 Mayıs 04 h GHA değerinin
yanındaki DEC kolonundan Dec. Değerini alın ( S 17° 22‘,6 ) sonra aynı v değeri gibi d değeri de saatlik olarak
hemen yanından alınır ( 5,1 ) 5,1 değeriyle yine aynı şekilde 25m sayfasındaki “v veya d düzeltmesi“
kolonundan 5,1 nin karşılığındaki değeri alın ( 2‘2 ) bu değeri 04 h nin değerine ekleyin çünkü saat 05h deki Dec.
Değeri zaman arttıkça artış gösteriyor, bu duruma dikkat edin, 04h nin Dec. Değeri 17° 22,6 + 2,2 = 17° 24‘,8 S

cle
değeri 04:25:15 için olan doğru değerdir

vin
se
ur
on
w.
ww
7.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın gün 3 Mayıs, 20:24:48 ZT ( Dikkat Edin ) zaman değeri UTC olmadığı için
almanağı kullanamazsınız o yüzden öncelikle UTC ( GMT ) zamanını bulmalısınız, boylamınızı 15 e bölerek GMT
ile olan aradaki saat farkını bulun; 020° 30‘ / 15 = 1 ( Kalan 5° 30‘ 7° 30‘ dan küçük olduğu için değer aynı kalır
yani saat farkı 1 olur ) yorumlayın doğu boylamında olduğunuza göre GMT zamanı sizden 1 saat geride
olmalıdır, o bakımdan ZT değerinden 1 saat çıkarın; 20:24:48 – 01:00:00 = GMT 19:24:48 bulunur, bu zamanda

om
yine Ayın GHA ve DEC değeri soruluyor, yine ilk olarak almanağın günlük sayfaları açılıp 3 Mayıs bölümünde Ay
GHA Dec kolonundan ( Sağ Sayfanın Ortası ) 3 Mayıs tarihinde saat başı değeri olan 19 h için olan değer bulunur
( 249° 23‘,0 ) kalan dakika ve saniyenin değeri bulunur yani 24m 48s değeri ( 005° 55‘,1 ) sonra “v düzeltmesi“
değerini 19h için almayı unutmayın, 19h nin karşılığındaki v değerini bulun ( 12,5 ) bu değerin karşılığını
Artmalar ve Düzeltmeler sayfasından bulun ( 5,1 ) UTC zamanına göre toplam değerleri buldunuz, şimdi
bulduğunuz üç değeri toplayın; 249° 23,0 + 005° 55,1 + 000° 05,1 = 255° 23‘,2 GHA değeri bulunur. Daha sonra

r.c
yine Dec değerini bulmak için aynı şekilde 3 Mayıs 19 h GHA değerinin yanındaki DEC kolonundan Dec. Değerini
alın ( S 18° 31‘,2 ) sonra aynı v değeri gibi d değeri de saatlik olarak hemen yanından alınır ( 3,9 ) 3,9 değerinin
yine aynı şekilde “v veya d düzeltmesi“ kolonundan karşılığındaki değerini alın ( 1‘6 ) bu değeri 19 h nin
değerine ekleyin çünkü saat 20h deki Dec. Değeri zaman arttıkça artış gösteriyor, bu duruma dikkat edin, 19h
nin Dec. Değeri 18° 31,2 + 1,6 = 18° 32‘,8 S değeri 19:24:48 için olan doğru değerdir

cle
vin
se
ur
on
w.
ww
8.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın gün 6 Mayıs, UTC zamanı 12:25:42, ilk olarak almanağın günlük sayfaları açılıp
6 Mayıs bölümünde Güneş GHA Dec kolonundan 6 Mayıs tarihinde saat başı değeri olan 12 h için olan değer
bulunur ( 000° 50‘,6 ) kalan dakika ve saniyenin yani 25m 42s değeri aynı şekilde Artmalar ve Düzeltmeler
sayfasından bulunur ( 6°25‘,5 ) UTC zamanına göre toplam değerleri buldunuz, şimdi bulduğunuz iki değeri
toplayın çünkü GHA her zaman toplanır; 000°50,6 + 006° 25,5 = 007° 16‘,1 GHA değeri bulunur. Daha sonra
Dec değerini bulmak için yine aynı şekilde 6 Mayıs 12h GHA değerinin yanındaki DEC kolonundan Dec. Değerini

om
alın ( N 16° 29‘,3 ) sonra kolonun en altındaki d. ( Dec. Düzeltmesi ) değerini alın ( 0,7 ) bu 0,7 değeriyle yine
aynı şekilde 25m sayfasındaki “v veya d düzeltmesi“ kolonundan 0,7 nin karşılığındaki değeri alın ( 0‘3 ) bu
değeri 12h nin değerine ekleyin çünkü saat 13h deki Dec. Değeri zaman arttıkça artış gösteriyor, bu duruma
dikkat edin, 12h nin Dec. Değeri 16° 29,3 + 0,3 = 16° 29‘,6 N değeri 12:25:42 için olan doğru değerdir

r.c
cle
vin
se
ur
on
w.
ww