SEXTANT YÜKSEKLİK

1.ÇÖZÜM: Kutup yıldızından enlem bulma, sextant ölçüm sorularında size lazım olacak değerler GOSS
Sınavlarında hazır olarak verilir, bu yüzden hiç zaman almayan çok kolay sorulardır; normalde uzun versiyonu
için almanak kullanımını ilgili sayfaları kullanmayı bilmek gerekir, bu sorularda her zaman olduğu gibi ilk olarak

om
verilen sextant yüksekliğinden her zaman 1° çıkartın; yani sorudaki değer 51° 15‘ – 1° = 50° 15‘ ile işleme
başlayın; ardından verilen değerleri bu değere ekleyin; a0 değeri: 14,8‘ a1 değeri: 0,6‘ a2 değeri: 0,6‘ bunların
hepsinin toplamı; 16‘ eder, bu değeri direkt en son yüksekliğe ekleyerek sonucu bulun; 50° 15‘ + 00° 16‘ =
50° 31‘ N bulunduğunuz enlem olur, enlem işareti N olur, çünkü Kutup yıldızı güney yarıküreden görülmez

r.c
cle
vin
2.ÇÖZÜM: Çok kolay sorudur, yorumlayın, göz yüksekliği verilmiş 39 Feet bu durumda ölçülen Sextant
yüksekliğine uygulanacak – değeri soruyor. Almanağın A2 Düzeltme sayfasının sağ üst tarafındaki ÇEVREN
ALÇALIMI bölümünde yükseklikler Solda Metre, Sağda Feet olarak verilmiştir yanılmayın, buradan 39 Feet
değerini bularak ( 38,9 ile 40,1 arası ) hemen yan ortadaki değer Göz Yüksekliği Düzeltmesi olur ( - 6,1 )
se
ur
on
w.

3-YORUM: Göz yüksekliği değeri arttıkça o anki ufuk mesafeside artacağından gökcisminin sextant
yüksekliğinin gerçek ufuk çizgisine indirilmesi gerektiğinden gözyüksekliği değeri daima sextant yüksekliğinden
ww

çıkarılır
4-YORUM: Sextant ile ölçülen gökcisimlerinin görüntüsünün atmosferik şartlarla kırılması söz konusu olur, bu
da o andaki hava sıcaklığı ve basınç değeri kullanılarak kırılma miktarının bulunmasını sağlar

5.ÇÖZÜM: Gözlemsel yükseklik denilen HO = Height Observed, Hesabi yükseklik denilen HC = Height
Calculated yani HO ile HC arasındaki fark INTERSEPT fark değerini verir

om
6.ÇÖZÜM: Ölçtüğünüz gözlemsel yükseklik HO değeri hesabi yükseklikten büyük olduğunda INTERSEPT Yakın
( Towards = T ) olur, küçük olduğunda Uzak ( Away = A ) olur

7.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, Intersept soruluyor, intersept sorularında önemli olan iki değer vardır biri HC
değeri, diğeri sextantla yaptığınız düzeltilmiş yükseklik değeri yani HO, iki değerin farkı intersepti verir, yani iki

r.c
değeri birbirinden çıkaracaksınız; 38° 48‘ – 38° 15‘ = 33‘ yani 33 mil fark bulunur, peki uzak mı yakın mı
olduğunu nasıl anlayacaksınız ? HO büyükse YAKIN ( Towards T ) HC büyükse UZAK ( Away A ) olur, soruda HO
büyük olduğu için intersept = 33 mil Yakın olur

cle
8.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, HO değeri 57° 35,5’ HC değeri 57° 41,5‘ direkt iki değeri birbirinden çıkarın;
vin
57° 41,5‘ – 57° 35,5‘ = 6 Mil bu kez HC büyük olduğundan intersept = 6 Mil Uzak olur, Azimuth yani Semt açısı
N ( 000° ) den 075° E ( 090° ) ye doğru olduğu için Semtte aynı şekilde saat yönünde hareket olduğundan 075°
olur
se
ur

9.ÇÖZÜM: Soruya dikkat edin, bu kez başucu mesafeleri verilmiş yani yüksekliği 90° ye tamamlayan açı, şunu
unutmayın başucu mesafesi verildiğinde HO yada HC değerinin bulunması için verilen başucu mesafesi değeri
90° den çıkartılır, Z = Başucu Mesafesidir, 90 – 44° 25‘ = 45° 35‘ HO değeri olur, aynı şekilde 90 – 44° 30‘ =
45° 30‘ HC değeri olur, aynı şekilde iki değeri birbirinden çıkartın; 45° 35‘ – 45° 30 = 5 Mil fark olur, yine HO
on

büyük olduğu için intersept = 5 Mil Yakın olur

w.

10.ÇÖZÜM: Bu soruda yanılmayın, ZX = Zenith Distance yani Başucu mesafesidir. 90° = Başucu Mesafesi + HO
ww

veya HC olur, bu nedenle HO ve HC değerini 90°den çıkarttıktan sonra HO – HC değerini birbirinden çıkartarak
intersept değerini bulacaksınız
11.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, Ölçülen Sextant Yüksekliği verilmiş 43° 57,8. Fabrikasyon Hatası verilmiş – 1,8
direk bunu verilen değerden çıkarın, 43° 57,8 – 1,8 = 43° 56,0. Ardından IE Sextant Hatası verilmiş + 0,3 bu
değeride en son bulduğunuz değere ekleyerek Düzeltilmiş Sextant Yüksekliğini bulun 43° 56,0 + 0,3 = 43° 56,3

om
r.c
12.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, tarih verilmiş unutmayın bu kez lazım olacak, Venüsten Ölçülen Sextant
Yüksekliği 32° 10,0. IC Sextant Hatası - 1,0 bu değeri direkt ölçülen yükseklikten çıkartın; 32° 10,0 - 1,0 =
32° 09,0 buldunuz, ardından göz yüksekliği 6 metre verilmiş, Çevren Alçalımı bölümünden göz yüksekliği
değerini bulup en son değerden çıkaracaksınız, Almanağın A2 Sayfasındaki Çevren Alçalımı bölümünden
6 metrenin değerini bulun ( - 4,3 ) ve en son değerden çıkartın; 32° 09,0 – 4,3 = 32° 04,7 bulduğunuz bu son

cle
değerle yine A2 sayfasındaki Yıldız ve Gezegenlerin Ana Düzeltme değerini bularak ( - 1,5 ) sonuca uygulayın;
32° 04,7 – 1,5 = 32° 03‘,2 buldunuz şimdi Venüs için Ek bir Düzeltme daha var onu unutmayın; en son
baktığınız ana düzeltme bölümünün yanında Venüs için Ek Düzeltme bölümü var buraya Tarih ve en son
bulduğunuz değer ile girip karşılığındaki değeri en son bulunan değere uygulayın ( + 0,4 ) 32° 03,2 + 0,4 =
32° 03,6 doğru sonuç olur ancak şıklarda bu değer yok, sınav anında itiraz edebilirsiniz sorunun doğru cevabı
burada 32° 03,3 kabul edilmiştir
vin
se
ur
on
w.
ww
13.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, Ölçülen Sextant Yüksekliği verilmiş 42° 38,6. IC Sextant Hatası verilmiş - 1,5 bu
değeri direkt ölçülen yükseklikten çıkartın; 42° 38,6 - 1,5 = 42° 37,1 buldunuz, ardından göz yüksekliği bu kez
15 feet verilmiş yani Çevren Alçalımı bölümünden göz yüksekliği değerini bulup en son değerden
çıkaracaksınız, Almanağın A2 Sayfasındaki Çevren Alçalımı bölümünden 15 feet in değerini bulun ( - 3,8 ) ve en
son değerden çıkartın; 42° 37,1 – 3,8 = 42° 33,3 bulduğunuz bu son değerlede yine A2 sayfasındaki Yıldız ve

om
Gezegenlerin Ana Düzeltme değerini bularak ( - 1,1 ) sonuca uygulayarak gerçek değeri bulun; 42° 33,3 – 1,1 =
42° 32‘,2 Düzeltilmiş Sextant Yüksekliğidir

r.c
cle
vin
14.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, tarih verilmiş unutmayın yine lazım olacak, Venüsten Ölçülen Sextant
Yüksekliği 50° 19,9. IC Sextant Hatası + 2,7 direkt verilmiş dikkat edin, IC = Fabrikasyon Hata + IE olduğuna göre
sadece IC değerini kullanacaksınız, fabrikasyon hatasını kullanmayacaksınız, + 2,7 yi direkt ölçülen yüksekliğe
ekleyin; 50° 19,9 + 2,7 = 50° 22,6 buldunuz, ardından göz yüksekliği bu kez 48 feet verilmiş, Çevren Alçalımı
se

bölümünden göz yüksekliği değerini bulup en son değerden çıkaracaksınız, Almanağın A2 Sayfasındaki Çevren
Alçalımı bölümünden 48 feetin değerini bulun ( - 6,7 ) ve en son değerden çıkartın; 50° 22,6 – 6,7 = 50° 15,9
bulduğunuz bu son değerle yine A2 sayfasındaki Yıldız ve Gezegenlerin Ana Düzeltme değerini bularak ( - 0,8 )
sonuca uygulayın; 50° 15,9 – 0,8 = 50° 15‘,1 buldunuz şimdi Venüs için Ek Düzeltmeyi yine unutmayın; en son
ur

baktığınız ana düzeltme bölümünün yanında Venüs için Ek Düzeltme bölümü var buraya Tarih ve en son
bulduğunuz değer ile girip karşılığındaki değeri en son bulunan değere uygulayın ( + 0,1 ) 50° 15,1 + 0,1 =
50° 15,2 doğru sonuç olur
on
w.
ww
15.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, tarih verilmiş unutmayın lazım olacak, bu kez Güneşin Üst Kenarından
( dikkat edin ) Ölçülen Sextant Yüksekliği 37° 28,0. IC Sextant Hatası + 1,0 bu değeri direkt ölçülen yüksekliğe
ekleyin; 37° 28,0 + 1,0 = 37° 29,0 buldunuz, ardından göz yüksekliği bu kez 9 metre verilmiş, Almanağın A2
Sayfasındaki Çevren Alçalımı bölümünden 9 metrenin değerini bulun ( - 5,3 ) ve en son değerden çıkartın;
37° 29,0 – 5,3 = 37° 23,7 bulduğunuz bu son değerle de bu kez A2 sayfasındaki Güneş için ayrılan Düzeltme

om
Tablosundan Tarih ve ölçülen yüksekliğe göre ilgili tablodan değeri bulacaksınız, Tarih 12 Aralık olduğuna göre
bu kez EKİM – MART arasındadır yani soldaki tabloyu kullanacaksınız, en son değer ile tabloya girip soruda
ÜST KENAR dan ölçüm yapıldığı için ölçülen açının karşılığındaki değeri bulun ( - 17,3 ) ve sonuca uygulayın;
37° 23,7 - 17,3 = 37° 06‘,4 bulduğunuz bu değer düzeltilmiş sextant yüksekliği olur

r.c
cle
vin
16.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, tarih verilmiş unutmayın lazım olacak, bu kez Güneşin Alt Kenarından
( dikkat edin ) Ölçülen Sextant Yüksekliği 46° 12,0. IC Sextant Hatası - 2,0 bu değeri direkt ölçülen yükseklikten
çıkartın; 46° 12,0 - 2,0 = 46° 10,0 buldunuz, ardından göz yüksekliği 6 metre verilmiş, Almanağın A2
se

Sayfasındaki Çevren Alçalımı bölümünden 6 metrenin değerini bulun ( - 4,3 ) ve en son değerden çıkartın;
46° 10,0 – 4,3 = 46° 05,7 bulduğunuz bu son değerle de bu kez A2 sayfasındaki Güneş için ayrılan Düzeltme
Tablosundan Tarih ve ölçülen yüksekliğe göre ilgili tablodan değeri bulacaksınız, Tarih 6 Mayıs olduğuna göre
NİSAN – EYLÜL arasındadır yani sağdaki tabloyu kullanacaksınız, en son değer ile tabloya girip soruda
ur

ALT KENAR dan ölçüm yapıldığı için ölçülen açının karşılığındaki değeri bulun ( + 15,1 ) ve sonuca uygulayın;
46° 05,7 + 15,1 = 46° 20‘,8 bulduğunuz bu değer düzeltilmiş sextant yüksekliği olur
on
w.
ww
17.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, tarih verilmiş lazım olacak, Güneşin yine Alt Kenarından ( dikkat edin ) Ölçülen
Sextant Yüksekliği 12° 20,0. IC Sextant Hatası - 2,0 bu değeri direkt ölçülen yükseklikten çıkartın; 12° 20,0 - 2,0
= 12° 18,0 buldunuz, ardından göz yüksekliği 9 metre verilmiş, Yine almanağın A2 Sayfasındaki Çevren Alçalımı
bölümünden 9 metrenin değerini bulun ( - 5,3 ) ve en son değerden çıkartın; 12° 18,0 – 5,3 = 12° 12,7
buldunuz, hava sıcaklığı 40°C ve basınç 999 Milibar verilmiş, yine bu iki değerle almanağın A4 sayfasına üstten

om
sıcaklık değeri ile yandan da basınç değeri ile girin, ikisinin kesiştiği noktadan aşağı inerek en son yükseklik
değerinin karşısındaki düzeltme değerini bulun ( + 0,6 ) ve en son bulunan değere uygulayın, 12° 12,7 + 0,6 =
12° 13,3 bu son değerle A2 sayfasındaki Güneş için ayrılan Düzeltme Tablosundan Tarih ve ölçülen yüksekliğe
göre ilgili tablodan değeri bulacaksınız, Tarih 8 Ağustos olduğuna göre NİSAN – EYLÜL arasındadır yani sağdaki
tabloyu kullanacaksınız, en son değer ile tabloya girip soruda ALT KENAR dan ölçüm yapıldığı için ölçülen açının
karşılığındaki değeri bulun ( + 11,7 ) ve sonuca uygulayın; 12° 13,3 + 11,7 = 12° 25‘,0 bulduğunuz bu değer

r.c
düzeltilmiş sextant yüksekliği olur

cle
vin
se
ur
on
w.
ww
18.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, tarih 4 Mayıs, Göz yüksekliği 18 metre, Güneşin bu kez Üst Kenarından ( dikkat
edin ) Ölçülen Sextant Yüksekliği 63° 41,4. IC Sextant Hatası - 1,2 bu değeri direkt ölçülen yükseklikten çıkartın;
63° 41,4 - 1,2 = 63° 40,2 buldunuz, ardından göz yüksekliği 18 metrenin almanağın A2 Sayfasındaki Çevren
Alçalımı bölümünden değerini bulun ( - 7,5 ) ve en son değerden çıkartın; 63° 40,2 – 7,5 = 63° 32,7 buldunuz,
basınç 970 Milibar, hava sıcaklığı bu kez 20 Fahrenheit verilmiş ancak en son ölçülen açı 50° den büyük olduğu

om
için bu düzeltmeyi bu kez yapmayacaksınız, devam edin, en son olarak en son değerle A2 sayfasındaki Güneş
için ayrılan Düzeltme Tablosundan Tarih ve ölçülen yüksekliğe göre ilgili tablodan değeri bulacaksınız, Tarih
4 Mayıs olduğuna göre NİSAN – EYLÜL arasındadır yani yine sağdaki tabloyu kullanacaksınız, en son değer ile
tabloya girip soruda ÜST KENAR dan ölçüm yapıldığı için ölçülen açının karşılığındaki değeri bulun ( - 16,3 ) ve
sonuca uygulayın; 63° 32,7 - 16,3 = 63° 16‘,4 bulduğunuz bu değer düzeltilmiş sextant yüksekliği olur

r.c
cle
vin
se
ur
on
w.
ww
19.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, tarih verilmiş unutmayın lazım olacak, Güneşin bu kez Alt Kenarından ( dikkat
edin ) Ölçülen Sextant Yüksekliği 8° 42,0 ( Dikkat Edin ). IC Sextant Hatası - 2,0 bu değeri direkt ölçülen
yükseklikten çıkartın; 8° 42,0 - 2,0 = 8° 40,0 buldunuz, ardından göz yüksekliği bu kez 4,2 metre verilmiş,
Almanağın A2 Sayfasındaki Çevren Alçalımı bölümünden 4,2 metrenin değerini bulun ( - 3,6 ) ve en son
değerden çıkartın; 8° 40,0 – 3,6 = 8° 36,4 buldunuz, şimdi soruda hava sıcaklığı ( -20° ) ve basınç ( 980 Milibar )

om
verilmiş, bu iki değerle almanağın A4 sayfasına üstten sıcaklık değeri ile ( hem fahrenheit hem santigrad var
yanılmayın ) yandan da basınç değeri ile ( hem milibar var hem inç var bunada dikkat edin ) girin, ikisinin
kesiştiği noktadan aşağı inerek en son yükseklik değerinin karşısındaki düzeltme değerini bulun ( - 0,7 ) ve en
son bulunan değere uygulayın, 8° 36,4 – 0,7 = 8° 35,7 bu son değerle de bu kez ölçülen açı 0 – 10° arasında
olduğu için diğer tabloyu kullanacaksınız, yani A3 sayfasındaki Güneş için ayrılan Düzeltme Tablosundan Tarih
ve ölçülen yüksekliğe göre ilgili tablodan değeri bulacaksınız, Tarih 2 Kasım Aralık olduğuna göre EKİM – MART

r.c
arasındadır yani soldaki tabloyu kullanacaksınız, en son değer ile tabloya girip soruda ALT KENAR dan ölçüm
yapıldığı için ölçülen açının karşılığındaki değeri bulun, açı 8° 40‘ a yakın olduğu için 40‘ nın sonucunu alın
( + 10,2 ) ve sonuca uygulayın; 8° 35,7 + 10,2 = 8° 45‘,9 bulduğunuz bu değer düzeltilmiş sextant yüksekliği olur

cle
vin
se
ur
on
w.
ww
20.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, Ayın alt kenarı diyor, bu kez işiniz demek ay ile, şunu unutmayın ay ile ilgili
işlemler farklıdır ve farklı tablolardan yapılır, Ayın alt kenarından ölçülen sextant yüksekliği 32° 20,0. IC Sextant
hatası – 2,0 bu değeri her zamanki gibi direkt ilk olarak ölçülen yükseklikten çıkartın; 32° 20‘ – 2,0 = 32° 18,0
buldunuz, göz yüksekliği 8 metre verilmiş, yine aynı şekilde 8 metrenin Çevren Alçalımı bölümünden karşılığını
bulun, bu kez işlem ay ile ilgili olduğu için ay için düzenlenmiş AÇISAL YÜKSEKLİK DÜZELTME ÇİZELGELERİ

om
sayfasındaki Çevren Alçalımı bölümünü kullanın çünkü bundan sonrasıyla işiniz burada olacak, burdan
8 metrenin karşılık düzeltmesini bulun ( - 5,0 ) ve en son değerden çıkartın; 32° 18 – 5,0 = 32° 13,0 buldunuz,
şuna dikkat edin, ay için kullanılacak tablo iki tanedir, ilki 0° - 35° arasındaki değerler, ikincisi 35° - 90°
arasındaki değerler, en son elinizdeki değer 32° 13,0 olduğu için 0° - 35° tablosunu kullanacaksınız, peki nasıl ?
en son değer olan 32° ile üstten girin, 13,0 değeri ile yandan girerek iki değerin kesiştiği noktadaki düzeltme
değerini bulun ( 57,9 ) ve her zaman en son değere ekleyin; 32° 13,0 + 57,9 = 33° 10,9 buldunuz hemen

r.c
ardından bulduğunuz 57,9 değerinin kolonundan aşağıya inin, soruda HP 54,4 verildiğine göre bunun
karşısındaki değeri bulun, HP 54,4 değeri 54,3 e daha yakın olduğundan 54,3 ün değeri alınabilir ölçüm alt
kenardan yapıldığından L ( LOWER ) sütunundaki 1,2 değerini alın ve en son yüksekliğe ekleyerek sonucu bulun
33° 10,9 + 1,2 = 33° 12,1 düzeltilmiş yükseklik olur

cle
vin
se
ur
on
w.
ww
21.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, tarih ve saat verilmiş, 4 Mayıs 22:00 GMT, lazım olacak unutmayın, bu kez
Ayın Üst kenarı diyor ( dikkat edin ), ölçülen sextant yüksekliği 34° 25,0. IC Sextant hatası + 1,0 bu değeri her
zamanki gibi direkt ilk olarak ölçülen yüksekliğe ekleyin; 34° 25‘ + 1,0 = 34° 26,0 buldunuz, göz yüksekliği
7 metre verilmiş, yine aynı şekilde 7 metrenin Çevren Alçalımı bölümünden karşılığını bulun ( - 4,7 ) ve en son
değerden çıkartın; 34° 26,0 – 4,7 = 34° 21,3 buldunuz, en son elinizdeki değer 0° - 35° arasında olduğu için bu

om
tabloyu kullanacaksınız, aynı şekilde en son değer olan 34° ile üstten girin, 21,3 değeri ile yandan girerek iki
değerin kesiştiği noktadaki düzeltme değerini bulun ( 56,9 ) ve her zaman en son değere ekleyin;
34° 21,3 + 56,9 = 35° 18,2 buldunuz hemen ardından bulduğunuz 56,9 değerinin kolonundan aşağıya inin,
soruda HP değeri verilmemiş peki ne yapacaksınız ? Almanağın 4 Mayıs günlük sayfasını açıp 22:00
zamanındaki HP değerini bulacaksınız ( 54,4 ) ve bu değere göre işlem yapacaksınız, HP 54,4 değeri 54,3 e daha
yakın olduğundan 54,3 ün değeri alınabilir ölçüm bu kez üst kenardan yapıldığından U ( UPPER ) sütunundaki

r.c
1,7 değerini alın ve en son yüksekliğe ekleyin; 35° 18,2 + 1,7 = 35° 19,9 buldunuz, şunu sakın unutmayın;
soruda Üst Kenardan ölçüm yapıldığı için sadece Ayın Üst Kenar ölçümünde en son bulduğunuz değerden – 30‘
çıkarmanız gerekiyor, çıkarınca doğru sonucu bulacaksınız; 35° 19,9 – 30‘ = 34° 49,9 gerçek düzeltilmiş
yükseklik olur

cle
vin
se
ur
on
w.
ww
22.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, Göz yüksekliği 18 Feet, tarih ve saat verilmiş, 2 Mayıs 10:00 GMT, yine lazım
olacak unutmayın, yine Ayın Üst kenarı diyor ( dikkat edin ), ölçülen sextant yüksekliği 32° 46,7. IC Sextant
hatası verilmemiş, o halde 18 Feetin Çevren Alçalımı bölümünden karşılığını bulun ( - 4,1 ) ve ölçülen ilk
değerden çıkartın; 32° 46,7 – 4,1 = 32° 42,6 buldunuz, Sıcaklık 20°C, basınç 990 Milibar, yine bu iki değerle
almanağın A4 sayfasına üstten sıcaklık değeri ile yandan da basınç değeri ile girin, ikisinin kesiştiği noktadan

om
aşağı inerek en son yükseklik değerinin karşısındaki düzeltme değerini bulun ( + 0,1 ) ve en son bulunan değere
uygulayın, 32° 42,6 + 0,1 = 32° 42,7 buldunuz bu değer 0° - 35° arasında olduğu için bu tabloyu kullanacaksınız,
aynı şekilde en son değer olan 32° ile üstten girin, 42,7 değeri ile yandan girerek iki değerin kesiştiği noktadaki
düzeltme değerini bulun ( 57,7 ) ve her zaman en son değere ekleyin; 32° 42,7 + 57,7 = 33° 40,4 buldunuz
hemen ardından bulduğunuz 57,7 değerinin kolonundan aşağıya inin, soruda HP değeri verilmemiş yine
almanaktan bulacaksınız, Almanağın 2 Mayıs günlük sayfasını açıp 10:00 zamanındaki HP değerini bulun

r.c
( 54,0 ) ve bu değere göre işlem yapın, HP 54,0 değeri ile ölçüm yine üst kenardan yapıldığından U ( UPPER )
sütunundaki 1,5 değerini alın ve en son yüksekliğe ekleyin; 33° 40,4 + 1,5 = 33° 41,9 buldunuz, yine aynı
şekilde soruda Üst Kenardan ölçüm yapıldığı için sadece Ayın Üst Kenar ölçümünde en son bulduğunuz
değerden – 30‘ çıkarmanız gerekiyor, çıkarınca doğru sonucu bulacaksınız; 33° 41,9 – 30‘ = 33° 11,9 gerçek
düzeltilmiş yükseklik olur

cle
vin
se
ur
on
w.
ww
23.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, tarih 5 Haziran, Güneşin Üst Kenarından ( dikkat edin ) Ölçülen Sextant
Yüksekliği 67° 35‘ Güneşin HC değeri de 67° 35‘, aynı ancak Sextant Yükseklik düzeltmesi yapınca farklı olacak
iki değer, IC Sextant Hatası - 1,2 bu değeri direkt ölçülen yükseklikten çıkartın; 67° 35,0 - 1,2 = 67° 33,8
buldunuz, ardından göz yüksekliği 16 metrenin almanağın A2 Sayfasındaki Çevren Alçalımı bölümünden
değerini bulun ( - 7,1 ) ve en son değerden çıkartın; 67° 33,8 – 7,1 = 67° 26,7 buldunuz, en son olarak bu

om
değerle de A2 sayfasındaki Güneş için ayrılan Düzeltme Tablosundan Tarih ve ölçülen yüksekliğe göre ilgili
tablodan değeri bulacaksınız, Tarih 5 Haziran olduğuna göre NİSAN – EYLÜL arasındadır o yüzden sağdaki
tabloyu kullanacaksınız, en son değer ile tabloya girip soruda ÜST KENAR dan ölçüm yapıldığı için ölçülen
açının karşılığındaki değeri bulun ( - 16,2 ) ve sonuca uygulayın; 67° 26,7 - 16,2 = 67° 10‘,5 bulduğunuz bu
değer düzeltilmiş sextant yüksekliği yani HO olur, şimdi HC değeri ile arasındaki fark size intersepti verecek, iki
değeri birbirinden çıkartın; HC 67° 35,0 – HO 67° 10,5 = 24,5 Mil yine HC büyük olduğu için intersept = 24,5 Mil

r.c
Uzak olur

cle
vin
se
ur
on
w.
ww
24.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, tarih 5 Mart verilmiş unutmayın yine lazım olacak, bu kez Venüsten
( hatırlayın ) Ölçülen Sextant Yüksekliği 28° 38,0 Hesabi Yükseklik HC değeri ise bu kez 28° 32,2, IC Sextant
Hatası + 0,9 bunu direkt ölçülen yüksekliğe ekleyin; 28° 38,0 + 0,9 = 28° 38,9 buldunuz, ardından göz
yüksekliği yine 16 metre verilmiş, Çevren Alçalımı bölümünden göz yüksekliği değerini bulup ( - 7,1 ) en son
değerden çıkarın; 28° 38,9 – 7,1 = 28° 31,8 bulduğunuz bu son değerle bu kez A2 sayfasındaki Yıldız ve

om
Gezegenlerin Ana Düzeltme değerini bularak ( - 1,8 ) sonuca uygulayın; 28° 31,8 – 1,8 = 28° 30‘,0 buldunuz
şimdi Venüs için Ek Düzeltmeyi yine unutmayın; en son baktığınız ana düzeltme bölümünün yanında Venüs için
Ek Düzeltme bölümü var buraya Tarih aralığı ve en son bulduğunuz değer ile girip karşılığındaki değeri en son
bulunan değere uygulayın ( + 0,1 ) 28° 30,0 + 0,1 = 28° 30,1 Düzeltilmiş Sextant Yüksekliği ( HO ) olur, şimdi HC
değeri ile arasındaki fark size intersepti verecek, iki değeri birbirinden çıkartın; HC 28° 32,2 – HO 28° 30,1 = 2,1
Mil yine HC büyük olduğu için intersept = 2,1 Mil Uzak olur, soruda en yakın cevap “2 mil uzak“ doğru kabul

r.c
edilmiştir

cle
vin
se
ur
on
w.
ww
25.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, Dec. S 20° 30‘ olan güneşin meridyen geçiş anında bulunduğunuz enlem
isteniyor. Sex.Yüksekliği 40°50‘ ve Az.180° olduğuna göre güneş sizden daha güneyde siz kuzeyde olursunuz.
Aranızdaki fark ise Başucu mesafesidir yani 90-HO değerinden Başucu mesafesi : 49°10‘ bulunur, Güneşin Dec.
değeri 20°30‘ S olduğuna göre siz güneşten 49°10‘ daha kuzeyde olursunuz yani Enleminiz = 49°10-20°30‘ =
28°40‘ N olur

om
26.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, Declination değeri bu kez S 18° 15‘ güneş meridyen geçişinde enlem bulma
sorusu, Düzeltilmiş Sextant Yüksekliği ( HO ) 42° 36,5‘, aynı şekilde HO değeri verildiğinde önce başucu
mesafesini bulun; 90 – HO 42° 36,5‘ = 47° 23,5‘ Başucu mesafesi olur, arada baya bir fark var demek ki güneşin
enlemiyle ( Dec. ) sizin aranızda, hayal edin, Azimuth 180° deniyor, yani ölçüm anında güneş baya bir arkanızda
olacak, yani yorumlayın, güneş güney yarıkürede olduğuna göre siz onun baya bir önündesiniz yani yukarı

r.c
enlemlerdesiniz, aranızda da baya açı farkı var o yüzden sizin enleminiz güneşin enleminden baya fazla
yukarıda yani kuzeyde olacaktır, peki ne kadar ? Farklı yarıkürede Az. 180° iken enlem = Başucu Mesafesi – Dec
olur yani; 47° 23,5‘ – 18° 15‘ = 29° 08,5 N sizin enleminiz olur, çünkü güneş baya aşağınızdadır; aşağıdaki
resimde kırmızı çizgi Dec. Değerini, mavi yay başucu mesafesini, turuncu çizgi ise sizin enleminizi gösterir; yani
Enlem = Başucu Mesafesi – Dec. olur

cle
vin
se

27.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, Declination değeri bu kez S 22° 10‘, Düzeltilmiş Sextant Yüksekliği ( HO )
76° 48,2‘, aynı şekilde HO değeri verildiğinde önce başucu mesafesini bulun; 90 – HO 76° 48,2‘ = 13° 11,8‘
ur

Başucu mesafesi olur, arada çok az fark var demek ki güneşin enlemiyle ( Dec. ) sizin aranızda, fazla mesafe
yok, hayal edin, Azimuth 180° deniyor, yani ölçüm anında güneş çok az arkanızda olmuş olacak, yani
enlemleriniz yakın olcak, güneş güney yarıkürede olduğuna göre siz de o civarlardasınız çünkü başucu mesafesi
çok düşük, Az.180° olduğuna göre siz biraz daha yukarı enlemlerdesiniz, peki ne kadar ? Aynı yarıkürede Az.
on

180° iken enlem = Dec – Başucu Mesafesi olur yani; 22° 10‘ – 13° 11,8‘ = 08° 58,2 S sizin enleminiz olur, çünkü
güneş çok az arkanızdadır açı olarak, yani güneşin izdüşümü size yakındır; aşağıdaki resimde kırmızı çizgi Dec.
Değerini, mavi yay başucu mesafesini, turuncu çizgi ise sizin enleminizi gösterir; yani Enlem = Dec – Başucu
Mesafesi olur
w.
ww
28.ÇÖZÜM: Dec değeri S 18°30‘ enlemimiz 18°30’N saptandığına göre Gök cismi ile aramızda başucu mesafesi
N ve S ayrı olduğu için 18°30‘ + 18°30‘ = 37°00‘ olur ZX. Soruda bu kez HO yani ölçtüğümüz yükseklik sorulduğu
için 90° = Başucu Mesafesi + HO olduğundan 90° - 37° = 53° HO değeri olur yani ölçülen yükseklik

om
r.c
cle
29.ÇÖZÜM: Güneş Dec. değeri S 12°35‘ yani güney. Meridyen geçişinde enleminizi 42°36’N tespit ettiğinize
göre Güneşle aranızda baya açı farkı yani Başucu mesafesi olduğu aklınıza gelsin yani Başucu Mesafesi fazla ise
Ölçülen Yükseklik Az olur (90°=Başucu Mesafesi + HO olduğu için) Kendi Enleminiz ve Dec. değeri farklı olduğu
için önce Başucu Mesafenizi bulun yani İki değeri toplayın. 42°36‘ + 12°35‘ = 55°11‘ Başucu mesafeniz olur,
vin
bunun 90°den farkı da ölçülen yükseklik HO olur. 90° yani 89°60‘ - 55°11‘ = 34°49‘ bulunur. Bu tarz sorularda
boylamlar önemsizdir
se
ur
on
w.

30.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, Herhangi bir gök cisminin bu kez alt meridyenden geçişi anında Declination
değeri N 56° 25‘, değişik bir soru, Düzeltilmiş Sextant Yüksekliği ( HO ) 08° 15‘, başucu mesafesini bulun; 90 –
HO 08° 15‘ = 81° 45‘ Başucu mesafesi olur, arada çok fark var ancak bunun nedeni alt meridyen geçişi olduğu
içindir, bu yüzden başucu mesafesi alt meridyen geçişinde önemli değildir, demek ki alt meridyen geçişini
görebiliyorsanız siz de o gök cismiyle aynı kürede olmuş oluyorsunuz, peki ne kadar ? Alt meridyen geçişinde
ww

başucu mesafesine gerek olmadığından enlem = 90 – Dec + HO formülüyle bulunur; 89° 60‘ – 56° 25‘ + 08° 15‘
= 41° 50‘ N sizin enleminiz olur, çünkü o gök cisminin alt meridyen geçişini ufuğun biraz üstünden ( 08° 15‘ )
görebiliyorsunuz ve gök cisminin Dec. Değeri sizin enleminizden daha yukarıda
31.ÇÖZÜM: Kutup yıldızı ile ilgili işlemlerde 1° her zaman çıkarılarak a0 a1 a2 düzeltme değerleri uygulanır,
enlem düzeltmesi diye bir şey yoktur

32.ÇÖZÜM: Soruyu yorumlayın, Ölçülen Sextant Yüksekliği verilmiş 20° 14,3. IC Sextant Hatası verilmiş + 2,5 bu
değeri direkt ölçülen yüksekliğe ekleyin; 20° 14,3 + 2,5 = 20° 16,8 buldunuz, ardından göz yüksekliği 9 metre

om
verilmiş yani Çevren Alçalımı bölümünden göz yüksekliği değerini bulup en son değerden çıkaracaksınız,
Almanağın A2 Sayfasındaki Çevren Alçalımı bölümünden 9 m nin değerini bulun ( - 5,3 ) ve en son değerden
çıkartın; 20° 16,8 – 5,3 = 20° 11,5 bulduğunuz bu son değerlede A2 sayfasındaki Yıldız ve Gezegenlerin Ana
Düzeltme değerini bularak ( - 2,6 ) sonuca uygulayarak gerçek değeri bulun; 20° 11,5 – 2,6 = 20° 08‘,9
Düzeltilmiş Sextant Yüksekliğidir

r.c
cle
vin
33.ÇÖZÜM: Dikkat edin, yine enleminizi bulacaksınız, enleminiz güneşin Dec. ( Enlem ) değerinden büyük ve
se

aynı yarıküredesiniz ( N ), yer üzerinde ekvatordan itibaren kuzey yarıkürede enleminiz ayrıca güneşin Dec
değerinide kapsıyor yani sizin enleminiz güneşin Dec. değerinden büyük, sizin mevkiinizden güneşin Dec.
değerine kadar olan mesafe ise Başucu mesafesidir yani ZX, o bakımdan sizin nerde olduğunuzu bulmanız için
bu kez güneşin Dec. değeri ile ZX ( Başucu Mesafesi ) değerini toplamanız gerekecek, bu şekilde doğru enlem
ur

bulunacaktır. ( Şıklardaki ZX = Başucu Mesafesidir, HO: Ölçülen Sextant yüksekliğidir )

on
w.
ww