7/7/2023
Q-Chương 1
IT4622_Questions
Câu hỏi ôn tổng quát
1 2
Q-Chương 2: DPCM
2.1. Nguyên lý mã hóa dự đoán DPCM, làm rõ đặc
điểm về hiệu năng của phương pháp này và cách tính
các độ đo hiệu năng.
2.2. Trình bày sơ đồ và thuật toán mã hóa DPCM vòng
mở và áp dụng đối với các ma trận dữ liệu.
2.3. Trình bày sơ đồ và thuật toán mã hóa DPCM vòng
dùng bộ lọc dự đoán tuyến tính.
2.4. Mã hóa dự đoán DPCM phù hợp với dữ liệu nào để
đạt tỷ số nén cao.? Độ tổn hao của DPCM phụ thuộc
vào điều kiện gì? Tính tỷ số nén với ví dụ cụ thể
2.5. Thuật toán áp dụng DPCM vòng mở để nén các
thành phần DC của khối dữ liệu ảnh theo chuẩn JPEG.
3 4
1.1. Thế nào là dữ liệu ảnh số/ video số, audio số?
1.2. Phân biệt dữ liệu không phụ thuộc thời gian và dữ liệu phụ
thuộc thời gian. Thế nào là bitrate của dữ liệu?
1.3. Trình bày về định dạng và cấu trúc dữ liệu ảnh số/ video
số, audio số (định dạng biểu diễn, định dạng lưu trữ)
1.4. Hãy cho biết vai trò mã hóa trong hệ thống truyền thông đa
phương tiện.
1.5 Làm rõ nội hàm (chức năng tổng quát) bộ CODEC dữ liệu
đa phương tiện (thu nhận thông tin, số hóa- mã hóa tín hiệu, nén
dữ liệu, lưu trữ/ tái tạo)
1.6 Thế nào là mã hóa nén không tổn hao và có tổn hao
(Lossless and lossy compression)
1.7 Cách tính các độ đo hiệu năng nén: Tỷ số nén, Độ tổn hao?
Q-Chương 3: Mã hóa VQ
3.1 Thế nào là mã hóa VQ. Cơ sở lý thuyết và nguyên lý phương
pháp VQ? Tại sao mã hóa theo phương pháp VQ cần 2 giai đoạn:
Pha huấn luyện (học: Learning vector quantization LVQ); Pha mã
hóa/ Giải mã
3.2 Mã hóa ảnh phương pháp VQ và thiết kế bộ mã hóa VQ
3.2.1 Xây dựng bộ codebook cho ảnh đa xám với độ phân giải
MN pixel dùng thuật toán K-Mean (hoặc LBG) . Tùy chọn tham
số thiết kế bộ codebook và khảo sát ảnh hưởng của tham số
chọn đến hiệu năng nén
3.2.2 Tính các độ đo hiệu năng nén và điều chỉnh thiết kế bộ
mã hóa nén đạt tỷ số nén lớn hơn 10:1, độ tổn hao SNR > 25db
3.2.3 Cài đặt bộ mã hóa CODEC (dùng nhiều lần bộ codebook)
3.3. Mã hóa nén ảnh màu RGB theo VQ thực hiện thế nào?
 7/7/2023

Ví dụ: Dữ liệu ảnh số

Q-Chương 4: Subband Coding Tích chập với bộ lọc phân tách được
4.1. Mô hình nguyên lý phân tích tín hiệu thành các tín hiệu dải tần
con (Subband) và các kỹ thuật cơ sở (Sampling, Downsampling, Ma trận dữ liệu ảnh đa mức xám
Linear filter/ Digital filter, Filter bank…) 124 125 122 120 122 119 117 118
121 121 120 119 119 120 120 118
4.3 Hai kiểu sơ đồ phân tách tín hiệu thành dải tần con và thuật 126 124 123 122 121 121 120 120
toán triển khai các sơ đồ phân tách 124 124 125 125 126 125 124 124
4.2 Tổng quan hệ thống mã hóa dải tần con (SBC) gồm 2 giai đoạn: 127 127 128 129 130 128 127 125
(1) Analysis Subband; (2) Quantization and Coding, mỗi khối có 143 142 143 142 140 139 139 139
nhiệm vụ gì? 150 148 152 152 152 152 150 151
156 159 158 155 158 158 157 156
4.4 Thuật toán mã hóa dải tần con (Coding) có đặc điểm thế nào?
4.5 Thuật toán phân tách tín hiệu số ảnh 2D (video số) thành các tín The most frequently used filter banks in subband coding consist of a
hiệu dải tần con dùng bộ lọc phân tách được (Separable filter) cascade of images. Each stage consists of:
• A low-pass filter and a high-pass filter.
Bộ lọc ngang (hàng): Hx(k) = ¼ 1 2 1 ;
• Down sampling
1 Áp dụng bộ lọc phân tách được thực hiên phân tách ảnh số thành 4 ảnh
Bộ lọc dọc (cột): Hy(l) = 1/4 2 dải tần con theo sơ đồ Subband dùng băng lọc thông thấp, thông cao
1 Tích chập:
X(m,n)* H(k,l) = X(m,n) * [Hx(k)*Hy(l)] = [X(m,n)* Hx(k)] * Hy(l)
5 6

Một số bộ lọc phân tách được (Separable filter) Ví dụ về các bộ lọc phân tách được
và tích chập 2D dùng bộ lọc phân tách (Separable filter: LPF và HPF)
Bộ lọc 2D phân tách được (Separable filter): H(k,l) = Hx(k)*Hy(l) 1 1 1 1 2 1 
1   1   
Tích chập: X(m,n)* H(k,l) = X(m,n) * [Hx(k)*Hy(l)] = [X(m,n)* Hx(k)] * Hy(l) 1  1  1  1  1  1  
1 1 1 * 1  1 1 1 ; 1 2 1 * 2  2 4 2
trong đó X(m,n) là ma trận dữ liệu ảnh. Tác dụng giảm độ phức tạp tich chập 3   3   9 4   4   16
1   1   
1 1 1 1 2 1 
1    
1 1 1 2 1 
1    1   
1  1  1   1   1   1  
1 1 1 * 1  1 1 1 ; 1 2 1 * 2  2 4 2
3   3   9 
 
4   4   16 
    1  3 1  1 0 1 
1 
1 1 1 1 
1 2 1   1   1   
   
1 * 2   2 0 2
     1 3  1 *  3   3 9  3 ;  1 0
       
  1 3 1  1 0 1   1 1  3 1
 1   
  1   1         1 0 1 
 1       1        
31 * 3  3 9  3 ; 0 1 * 2   2 0 2
        
  1  1  1    1 
    3 1 



0 1 
 • Separable filter: H(k,l) = Hx(k)*Hy(l)
 Horizontal low-pass filter (HLP), ví dụ: HLP có Hx(k) = ¼ [ 1 2 1 ]  Horizontal low-pass filter (HLP), ví dụ: HLP là: Hx(k) = ¼ [ 1 2 1 ]
 Horizontal high-pass filter (HHP), HHP có Hy(k) = [-1 3 -1 ]  Vertical low-pass filter (VLP), ví dụ: HLP là:
 Vertical low-pass filter (VLP), ví dụ: HLP có
Các bộ lọc Wavelet phân tách được:
 Vertical high-pass filter (VHP)
DWT (Separable filters): Daubechies filters, Haar filters
7 8

Sơ đồ và thuật toán phân tách ảnh thành 4 ảnh dải tần con
và khôi phục ảnh từ các dải tần con
9 10
Chương 5: Transform Coding, JPEG200
5.1 Mã hóa nén dùng phép biến đổi (TC) dựa trên những cơ
sở lý thuyết nào, có kết hợp các phương pháp gì? Tại sao
phương pháp TC này hiện nay được dùng nhiều trong chuẩn
nén dữ liệu ảnh/video, audio? Tại sao TC có thể đạt tỷ số nén
cao và làm thế nào để hiệu chỉnh hiệu năng nén?
5.2 Trình bày sơ đồ và qui trình xử lý của bộ CODEC –TC,
làm rõ vai trò và chức năng các khối
5.3 Phép biến đổi DCT. Tại sao DCT được dùng nhiều trong
các chuẩn nén ảnh/ video (giải thích tính chất tập trung năng
lượng, giải tương quan và cho phép xây dựng thuật toán tính
nhanh của DCT). Thành phần DC của DCT là gì và tại sao
dùng DPCM mã hóa các DC của các khối điểm ảnh?
11
7/7/2023
Sơ đồ tháp băng lọc thông thấp phân tích
đa phân giải ảnh
Chương 5: Transform Coding, JPEG200
5.4 Phép biến đổi DWT: Tóm tắt cơ sở lý thuyết, sơ đồ và thuật toán
thực hiện DWT cho ảnh 2D/ video
5.5 Sơ đồ và thuật toán nén dữ liệu ảnh JPEG (Baseline JPEG)
- Sơ đồ khối tổng quan CODEC ảnh JPEG: Dữ liệu vào/ra;
- Sơ đồ và thuật toán nén dữ liệu ảnh JPEG : Tiền xử lý, DCT, Q,
Encode
- Tính các độ đo hiệu năng và hiệu chỉnh tham số
5.6 Nén ảnh JPEG2000
- Nêu các tóm tắt đặc điểm về lý thuyết, về công nghệ và về hiệu năng
nén ảnh JPEG2000
- Trình bày sơ đồ khối tổng quan CODEC ảnh JPEG2000
- Tiền xử lý. Phân biệt các biến đổi liên thành phần, đơn thành phần của
nén ảnh JPEG2000
- Sơ đồ và thuật toán DWT trong mã hóa JPEG2000
- Sơ đồ và thuật toán mã hóa nén JPEG2000 (2 pha mã hóa Tier 1, 2)
12

Chương 6: Audio coding
6.1 Cho biết tại sao mã hóa âm thanh có 2 cách tiếp cận và 2 họ
chuẩn riêng (chuẩn ITU-T và MPEG)? Tín hiệu và định dạng
audio khác với tín hiệu và định dạng ảnh/ video như thế nào?
6.2 Voice coding
6.2.1 Trình bày tóm tắt 3 phương pháp cơ sở mã hóa tiếng
nói thoại và cho biết các phương pháp này được dùng trong
VOIP như thế nào?
6.2.2 Tại sao các chuẩn mã hóa nén tiếng nói theo ITU-T gồm
nhiều chuẩn cụ thể có mã chuẩn và sơ đồ riêng, và có liên
quan đến mă hóa dự đoán (PCM, DPCM, LPC..)?
6.2.3 Hãy giải thích các độ đo đánh giá hiệu năng các bộ
CODEC tiếng nói thoại theo chuẩn ITU-T?
13
Chương 7: Video coding
7.1 Hãy cho biết về tín hiệu các thành phần màu video, tại sao các
chuẩn nén JPEG, MPEG, H26X đều qui định dùng hệ màu YUV/
YCrCb?
7.2 Mã hóa ảnh động (ảnh video) có các hướng tiếp cận nào, mỗi hướng
có đặc điểm gì? Thế nào là mã hóa “Intraframe/ Interframe Coding”?
7.3 Các qui định về dữ liệu của chuẩn MPEG được thực hiện như thể
nào để mã hóa “Intraframe/ Interframe Coding”?
7.4 Xét sơ đồ mã hóa video MPEG-1, trình bày thuật toán/ luồng xử lý
mã hóa “Intraframe/ Interframe Coding” theo sơ đồ MPEG-1:
• Dữ liệu vào: File dữ liệu video gốc bất kỳ, video trình diễn
• Dữ liệu ra: dòng bít các từ mã sau nén lưu file theo chuẩn MPEG-1
• Mã hóa “Intraframe coding” thực hiện các khối nào trong sơ đồ?
• Mã hóa “Interframe coding” thực hiện các khối nào trong sơ đồ?
• Khi thay đổi tham số GOP cho biết tỷ số nén và chất lượng ảnh video
thay đổi thế nào? Tại sao?
15
7/7/2023
Chương 6: Audio coding
6.3 Trinh bày nguyên tắc phương pháp mã hóa âm thanh dùng mô hình
cảm thụ? Hiện nay phương pháp này được áp dụng trong chuẩn mã hóa
nào? Tại sao mã hóa tiếng nói thoại không áp dụng mô hình này?
6.4 Chuẩn MPEG về âm thanh có các qui định: Tần số lấy mẫu : 32,
44.1, 48 kHz được hiểu thê nào? Tốc độ dữ liệu audio theo chuẩn
MPEG: 32, 48, 56, 64, 112, 128, 192, 256, 384 Kbit/s ?.
6.5 Mã hóa audio MP3:
6.5.1 Tại sao chuẩn MPEG qui định phân tích tín hiệu số audio (dữ liệu)
thành 32 dải tần con theo phương pháp Subband dùng băng lọc 32 bộ
lọc thông dải?
6.5.2 Trình bày thuật toán xử lý thực hiện Subband thành 32 tín hiệu dải
tần con trong sơ đồ MP3 và cho biết trong trường hợp tần số lấy mẫu tín
hiệu là 48 kHz thì mỗi dải tần con có độ rộng tần số (dải phổ tín hiệu số)
là bao nhiêu ?
14
Chương 7: Video coding
7.5.Ước lượng chuyển động và mã hóa bù chuyển động
7.5.1 Thế nào là ước lượng chuyển động trong nén video. Vai trò của khối
ước lượng chuyển động trong sơ đồ nén MPEG-1
7.5.2 Trình bày mã hóa dự đoán bù chuyển động frame P
7.6.Mã hóa Video tiên tiến: Mã hóa SVC (Scalable Video Coding)
7.6.1 Thế nào là SVC? “Sub-stream” là gì? Hãy Cho biết các kiểu SVC
và trình bày nguyên lý thực hiện các kiểu SVC.
7.6.2 Trình bày sơ đồ kiến trúc tổng quát mã hóa SVC và SVC liên quan
đến MPEG-1 như thế nào?
7.6.3 Áp dụng: Trình bày nguyên lý bộ mã hóa SVC có thể tạo ra các
Sub-stream dữ liệu theo các tình huống sau: SVC kiểu không gian
(spatial scalability) dùng kỹ thuật “Spatial decimation” đa phân giải 2 tầng
- “Subband 2 tầng” và kết hợp thay đổi SNR với 2 hệ số khác nhau?
7.7. Chuẩn MPEG qui định TS (Transport Stream) như thế nào?. Trình bày
mô hìnhTS liên quan thế nào đến kỹ thuật nén và đồng bộ dữ liệu video.
Chuẩn MPEG - TS liên quan đến lưu trữ file video và truyền dòng video
trong công nghệ ứng dụng video streaming online thế nào ?
16

PHỤ LỤC: Chuẩn MPEG4-part 10/ H264
• MPEG-4 đã ra đời tháng 10 năm 1998, với tốc độ mã hóakhoảng 1.5
Mb/s. MPEG-4 bao gồm các bộ phận (part) riêng rẽ, có quan hệ chặt
chẽ với nhau và có thể được triển khai ứng dụng riêng hoặc tổ hợp
với các phần. MPEG-4 chia thành các nhóm công cụ gọi là các profile,
mỗi profile chỉ chứa một vài tính năng cần thiết của chuẩn mã hóa thích
hợp cho một phạm vi ứng dụng nào đó. Mỗi profile lại có một số mức
level khác nhau.
• MPEG-4_ISO/CEI 14496: về phương diện mã hóa MPEG4 là chuẩn mã
hóa theo đối tượng video/audio (video object – VO)
• Hiện nay MPEG-4 có 22 parts.
• Liên quan đến truyền thông video qua mạng Internet là chuẩn MPEG-4
part 10/ H.264 hay H.264/AVC được phát triển bởi nhóm video kết
hợp JVT bao gồm các chuyên gia đến từ MPEG và VCEG của ITU-T.
H.264/AVC với phần mở rộng của MPEG-4 part 10 là kỹ thuật SVC.
• MPEG4 part 14 về định dạng fille mp4
17
MPEG DASH Technology Overview
• HTTP-based adaptive streaming technologies have two components: MPEG
Encoded AVC streams (MPEG-4); The DASH manifest file (called the Media
Presentation Description) for the player and contain their URL addresses
Multimedia Communication
19
Nguyen Thi Hoang Lan
7/7/2023
MPEG- DASH
Chuẩn mã hóa video và truyền dòng video đa tốc,
độ thích nghi qua HTTP
• MPEG DASH (Dynamic Adaptive Streaming over HTTP) is a
developing ISO Standard (ISO/IEC 23009-1) that should be finalized
by early 2012. DASH is a standard for adaptive streaming over
HTTP
• Adaptive streaming involves producing several instances of a live
or on-demand source file and making them available to various
clients depending bandwidth and CPU processing power.
• Streaming protocol utilized: RTMP
• HTTP-based adaptive streaming technologies: Combination of
encoded media files and manifest files that identify alternative
streams and their respective URLs
18
MPEG DASH- công nghệ HLS
20
 7/7/2023

Một số ví dụ ma trận dữ liệu ảnh MPEG4 - SVC

124 125 122 120 122 119 117 118 1 9 9 1 1 1 1 2
1 9 9 1 1 1 1 2
121 121 120 119 119 120 120 118
1 8 10 1 1 1 1 1
126 124 123 122 121 121 120 120 1 9 9 1 1 1 1 2
124 124 125 125 126 125 124 124 1 8 9 0 1 1 1 1
127 127 128 129 130 128 127 125 1 11 11 10 11 10 1 1
143 142 143 142 140 139 139 139 1 10 10 11 11 12 1 1
150 148 152 152 152 152 150 151 1 10 10 1 2 3 3 1
156 159 158 155 158 158 157 156 1 9 10 1 2 4 1 1

52 55 61 66 70 61 64 73
63 59 55 105 109 70 69 72
62 59 68 123 144 124 66 73
63 58 71 125 126 125 70 69
67 61 68 124 130 78 68 70
79 65 70 112 114 68 58 60
70 71 64 59 55 61 65 63
56 59 68 68 65 66 67 56
21 22

Q and A
7.3. Kỹ thuật SVC (Scalable Video Coding)
7.3.1 Thế nào là SVC, mục đích SVC và khảo sát ứng dụng
7.3.2 Cho biết các kiểu (mode) SVC và trình bày các kỹ thuật xử lý dữ liệu thực
hiện các kiểu SVC
7.3.3 Áp dụng: Dựa trên CSLT về cấu trúc khung SVC theo chuẩn MPEG-4 part
10 mở rộng, hãy cho biết các kỹ thuật xử lý của bộ mã hóa để đáp yêu cầu có thể
tạo ra bao nhiệu các Sub-stream dữ liệu trong các trường hợp sau:
- SVC kiểu không gian (spatial scalability) dùng kỹ thuật “Spatial decimation”,
đa phân giải 2 mức hay “Subband 2 tầng” kết hợp với thay đổi SNR với 2 hệ
số khác nhau.
- SVC kiểu không gian như trên kết hợp kiểu thời gian (temporal scalability)
thay đổi fps với 2 tốc độ: 30Hz; 15Hz và kết kết hợp với thay đổi SNR với 2 hệ
số khác nhau.
Lưu ý: Giả thiết bộ mã hóa (coder) của MPEG-4 part 10 trong 2 tình huống trên là
như nhau về sơ đồ triển khai thuật toán cũng các tham số của chuẩn)
Q and A
8.2 Audio coding applied
8.2.1 Mã hóa audio theo chuẩn MPEG có khác gì so với mã hóa âm
thanh thoại theo chuẩn của ITU-T? Tại sao? Trong các file video có cả
hình và tiếng hiện nay thường dùng mã hóa audio theo chuẩn nào?
8.2.2 Tại sao chuẩn MPEG về âm thanh có các qui định: Tần số lấy
mẫu : 32, 44.1, 48 kHz. Tốc độ dữ liệu audio theo chuẩn MPEG: 32,
48, 56, 64, 112, 128, 192, 256, 384 Kbit/s ?. Hiểu và có thể áp dụng các
qui định này như thế nào trong các ứng dụng thực tế
8.2.3 Mã hóa audio MP3:
a/ Tại sao chuẩn MPEG qui định phân tích tín hiệu số audio (dữ liệu)
thành 32 dải tần con theo phương pháp Subband dùng băng lọc 32 bộ
lọc? Đây có phải là tham số có thể thay đổi không?
b/ Trình bày thuật toán xử lý thực hiện Subband thành 32 tín hiệu dải
tần con và cho biết trong trường hợp tần số lấy mẫu tín hiệu là 48 kHz
thì mỗi dải tần con có độ rộng tần số (dải phổ tín hiệu số) là bao nhiêu ?

23 24
 7/7/2023

Q and A
Chương 9 : Multimedia Synchronization
9.1 Cho biết 2 hướng tiếp cận các giải pháp đồng bộ âm thanh hình ảnh
trong các ứng dụng truyền thông đa phương tiện, 2 hướng tiếp cận đồng bộ
tương ứng với các mô hình truyền thông nào?
9.1.1 Trong các cuộc gọi video phone, nguyên tắc đồng bộ audio-video
như thế nào ? Tại sao?
9.1.2 Trong các ứng dụng video online, video streaming, VOD … qua
mang Internet, nguyên tắc đồng bộ audio-video thế nào? Tại sao?
9.2 Chuẩn MPEG qui định TS (Transport Stream) nhằm mục đích gì và như
thế nào?. TS có liên quan thế nào đến kỹ thuật nén và đồng bộ dữ liệu
video, lưu trữ và truyền dòng video?
9.3 Chuẩn MPEG-DASH liên quan đến mã hóa nén, đồng bộ âm thanh-
hình ảnh (audio/video codec) và kỹ thuật truyền dòng video thích nghi
động qua HTTP thế nào (Dynamic Adaptive Streaming over HTTP)?

25