Wyżyna

Krakowsko-Częstochowska
Jura Krakowsko-Częstochowska

Wyżynę (Jurę) Krakowsko-Częstochowską, która stanowi część

Wyżyny Śląsko-Krakowskiej tworzy rozległa płyta
górnojurajskich wapieni, wznosząca się przeciętnie od 300 m
n.p.m. w rejonie Częstochowy, do 400–500 m n.p.m. koło
Krakowa.
Jest ona lekko nachylona ku płn.-wsch., gdzie stopniowo
zapada się pod młodsze utwory kredowe budujące Wyżynę
Przedborską i Nieckę Nidziańską z jej mezoregionem Wyżyną
Miechowską.
Od północy w jurajską płytę wcina się przełomowa dolina
Warty, wyznaczająca granicę z Wyżyną Wieluńsko-Woźnicką.
Na południu tektoniczne obniżenie Białej Przemszy –
Szreniawy dzieli Wyżynę Krakowsko-Częstochowską na jej
mezoregiony: Wyżynę Częstochowską oraz Wyżynę Olkuską,
zwaną często Płaskowyżem Ojcowskim. .
Rzeźba krasowa
Atrakcje turystyczne regionu
Jasna Góra w Częstochowie
Jasna Góra słynie z kultu obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Jest też jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejsc
kultu maryjnego w Polsce i na świecie. Zajmuje obecnie piątą pozycję w świecie wśród miejsc pielgrzymkowych (po
Waranasi, Mekce, Lourdes i Rzymie.). Jasna Góra otrzymała tytuł Pomnika Historii. Na terenie klasztoru znajdują się:
Kaplica Cudownego Obrazu Matki Bożej, Skarbiec, biblioteka ze starodrukami, Muzeum 600-lecia, Bastion św. Rocha,
Sala Rycerska i wieża o wys. 106,3 m (jedna z najwyższych w Polsce).
 Zamek Olsztyn
Najważniejszą atrakcją Olsztyna jest Góra Zamkowa z ruinami średniowiecznego zamku, zniszczonego w czasie potopu
przez Szwedów. Do naszych czasów zachowały się fragmenty zamku górnego z cylindryczną wieżą oraz basztą
„Sołtysią”. Zamek leży na Szlaku Orlich Gniazd i jest jedną z najbardziej malowniczych warowni tego szlaku. Na zamku
odbywa się m.in. Turniej Rycerski o szablę Kacpra Karlińskiego
 Zalew w Poraju
Zalew w Poraju to sztuczny zbiornik zaporowy utworzony na rzece Warcie, który wraz z usytuowanymi
wokół niego ośrodkami rekreacyjno-sportowymi jest główną atrakcją Poraja. Zalew daje możliwość
aktywnego wypoczynku, w tym żeglowania. Odbywają się tu regaty o randze lokalnej ale i ogólnopolskiej.
Okolice zalewu sprzyjają także uprawianiu turystyki rowerowej, pieszej, miłośnikom grzybobrania czy
wędkarstwa.
 Rezerwat „Parkowe” w Złotym
Potoku
Za Stawem Amerykan w Złotym Potoku, znajduje się wejście do jednego z najbardziej malowniczych rezerwatów
przyrody Jury Krakowsko-Częstochowskiej – Rezerwatu „Parkowe”. Malownicza dolina rzeki Wiercicy, jaskinia
Grota Niedźwiedzia oraz masyw skalny Brama Twardowskiego (charakterystyczny ostaniec skalny z otworem
przypominającym bramę, symbol północnej Jury). zasługują na szczególną uwagę turystów. Z roślin
występujących w rezerwacie warto wymienić lilię złotogłów, czosnek niedźwiedzi czy śnieżyczkę przebiśnieg.

I
 Pustynia Siedlecka

Pustynia Siedlecka to dwudziestohektarowy, piaszczysty obszar na terenie miejscowości

Siedlec. Piasek z tej pustyni pochodzi z okresu lodowcowego. Tutejsza „pustynia” choć jest
znacznie mniejsza od najsławniejszej Pustyni Błędowskiej, stanowi atrakcję turystyczną.
Wydmy osiągają tu wysokość 30 m, a w upalne dni w gorącym powietrzu zobaczyć można
zjawisko fatamorgany.
 Zamek Mirów
Jest to bez wątpienia jeden z najpiękniejszych obiektów na szlaku Orlich Gniazd. Leżąca na wzniesieniu,
monumentalna bryła zamku, przywodząca niektórym na myśl okręt, pomimo pozostawania przez wiele lat
w ruinie robi spore wrażenie. Mirowska twierdza stanowi jedną z najstarszych budowli obronnych Wyżyny
Krakowsko-Częstochowskiej. Wiemy, iż murowana strażnica powstała tu około połowy XIV wieku, w czasach
Kazimierza Wielkiego.
 Zamek Bobolice
Położony na malowniczym, skalistym wzgórzu zamek Bobolice to jedna z bardziej znanych warowni leżących
na Szlaku Orlich Gniazd, w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Dzieli go niespełna pół godziny
spaceru od bliźniaczej twierdzy w Mirowie. Sieć szlaków turystycznych umożliwia także dłuższe wędrówki
w rejon Skał Kroczyckich i Rzędkowickich oraz w inne atrakcyjne zakątki Jury. Zamek stanowi ciekawy przykład
budowli, która po wiekach bycia ruiną została odbudowana w czasach obecnych.
 Zamek Bąkowiec
Ruiny zamku rycerskiego „Bąkowiec” pochodzącego z XIV–XV w. znajdują się na terenie wypoczynkowego
ośrodka „Morsko Plus”. Obok obiektu przechodzą dwie najważniejsze, piesze trasy jurajskie: czerwono
znakowany Szlak Orlich Gniazd oraz niebieski Szlak Warowni Jurajskich. Wycieczkę do ruin zamku
połączyć można ze zwiedzaniem pobliskich Skał Rzędkowickich i Kroczyckich
 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu
Zamek Ogrodzieniec to największa warownia Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, a także, bez wątpienia, jeden
najpiękniejszych zamków w Polsce. Znajduje się na Górze Janowskiego w środkowej części Wyżyny. Majestatycznym
ruinom malowniczości dodają fantazyjne formy skalne, z wykorzystaniem których postawiono mury budowli. Zamek leży
w centralnej części Jury i jest łatwo dostępny komunikacyjnie. Obok przebiega czerwono znakowany Szlak Orlich Gniazd.
 Gród na Górze Birów w Podzamczu
Góra Birów, wznosząca się 461 m n.p.m., stanowi jedno z charakterystycznych wzniesień w rejonie
Podzamcza i Ogrodzieńca. Skaliste, malownicze wzgórze, dające dobry widok na okolicę było już od
czasów neolitu miejscem osadnictwa. Szczególnie partie wierzchołkowe wzniesienia, tworzące nieckę
otoczoną wapiennymi ostańcami, dodawały temu miejscu istotnych walorów obronnych. Obecnie
możemy tu oglądać rekonstrukcję grodziska słowiańskiego
 Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska, rozciągająca się na pograniczu województwa śląskiego i małopolskiego - od Błędowa
(dzielnicy Dąbrowy Górniczej) do Kluczy - to największy w Polsce i jeden z większych w Europie obszar lotnych
piasków. Teren piaszczysty jest zresztą znacznie większy, niż sam obszar Pustyni Błędowskiej. Ta „polska Sahara”
to także jedna z bardziej interesujących atrakcji Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz rejon w którym
przecina się kilka szlaków turystycznych.
 Jaskinia Głęboka w Podlesicach

Jaskinia Głęboka znajduje się w zachodniej części Góry Zborów zwanej Kruczymi Skałami, w rezerwacie
przyrody Góra Zborów. Jest to największa znana aktualnie podziemna forma krasowa rezerwatu
przyrody „Góra Zborów”. Jej długość wynosi 190 m., a różnica wysokości między skrajnie położonymi
punktami jaskini – 22,4 m. Pierwszą dokumentację jaskini wykonał Kazimierz Kowalski w 1948 roku. On
też nadał jej dzisiejszą nazwę.
 Zwiedzając Jurę możemy natrafić na różnego rodzaju skamieniałości, z których najpopularniejszymi są amonity mające
charakterystyczny kształt ślimaka. Pasjonaci tego typu rzeczy często starają się wejść do czynnych lub nieczynnych już
kamieniołomów, gdzie przy pomocy młotka mają największą szansę na znalezienie tajemniczych stworzeń. Ich łupem są
często również skamieniałe gąbki, podłużne belemnity, ramienionogi, czy kuliste jeżowce. Sporadycznie zdarzają się także
zęby rekinów. Często w rumoszu skał na szlaku bądź w litych skałkach, zauważyć można wyróżniające się wśród biało-
kremowych wapieni, brązowe, szare, czerwone bądź czarne krzemienie. To z nich prehistoryczni ludzie robili narzędzia,
a dziś jedna z jego odmian – krzemień pasiasty występujący Krzemionkach Opatowskich w woj. świętokrzyskim, jest
cenionym na świecie kamieniem jubilerskim.