Chuong XIX
TAM DAC THAN PHUONG KHAI YEU
"Tam déc thin phuong" hay 1a nhimg Phuong thuéc than diu, tam dic cia
Hai Thuong Lan Ong; theo loi tac gid thi:
"Nhng Duge phim ma thiy thuéc ding dé cha benh goi chung la Phuong.
Phuong nghia Ia phéng theo. Ngudi xua phéng theo bénh ma lap phuong, vi ring
"lam thu6c c6 phuong cling nhu dénh cd cé thé” Phuong c6 céc phép la Chinh,
Phan, Nghich, Tong, sét, doat, kich, chiét; cho nén ngudi xua sdp x€p so hinge dé
mé dudng tién sau vao linh vue Y hoe.
Ngudi cha hoc dén noi thi Am duong chwa biét bien ro; bé, t& cing khong
dinh doat duge; phép mot duong ma phuong mot nga, kh6 tranh khdi cAi sai lam
menh mong khong dutng hudng",
Voi kin thitc sau sfe vé Triét hoc c6 dong phuong va céc sich dong y kinh
4ién; sau khi nghién ctu toan bo séch Phang Thj cém nang, Hai Thuong thay 16
§ nghfa cia Tien thin théi cyc va cong nang cia Thuy Hod vO hinh, cho nén
phan I6n trong dung hai bai Lyc vi, Bat vi, higu r6 duge tigu ban cia benh, lai
thong qua van dung vao lam sang rét hi¢u nghiém, Ong cho ring: "Chinh la nho
vao sy higu duge c4i hay cla Chan thuj, Chan hoa, ché bi 4m cia nguyen Am,
nguyén Duong..." bdi vay, téc gid moi dem nhang bai luan cing Duge phdm dang
theo ching bénh sp xép thanh tap séch nay va dat nhan dé cho séch 1a Tam Dac
Than Phuong. '
Thit | Ten phucong | Cac vi thudc trong phurong Chui tri cde chitng
thuée
1, [Toan chan nhét}Thyc dja, Bach trugt, Nhan sam,|Tring phong am hw phét
khi thang (Cau|Mach mon, Ngo vi, Nguu tat, Phy|nhigt, Ho, Hur lao, thé huyét,
fam ‘thang) ——_|tir ché tren Thyc nhigt duéi Hu han,
tren xuyén dudi ta
2° |Duong vinh|Thyc dja, Tao nhan, Phyc linh, Nguu}Lao_ thuong phat sot, ho, thé
Quy ty thang Just, Mach mon, Bach trugt, Sen,{huyét, sot ham hap, mdi met,
Bach thuyc, Nga vi, Nhyc qué, Dang|biéng an
tam
3° |Thapy toan b6|Nhan sam, Chich hoang kj, Bach|Tam ty duong hu, Ngo tang,
Jchinh thang link, Sinh 46 trong, Téo nhan, Quy,|Khi huyét d&u hu, ty han,
thug, Trugt, Tye dogn, Nem tét,!ngudi néng te thoi, cim mao
Nye qué, dai to fhm hap sot
370Cée vj thudc trong phuong
Chik tri cdc ching
Tht | Tén phwong
thube ah
huyét hu, Am|
4 |To nguyen citu|Thyc dia, Mach mon, Bach truat,|SAn oe oa . ie oe
Ithan thang {Bach thugc, Hc khuong, Bach truat, jhu pI “cho mitag, £9
Bach thuge, Hic khuong, Bach linh,|dau, chén an,
Isinh 45 trong, Tyc dogn, Nguu tat,|n6ng, hu hao
Dang ttm, Hat sen
5 [Bao san van |Nhan sam, duong quy, Xuyén khung,|Bai nay gc ti Sinh a
ftoan thang Dao nh&n, Can khuong, Chich thdo,|thang, nhung manh hon, kht
INawu ttt, Héng hoa, Nhve qué, dailthai tién thi thie 42, sin hau
tao. thi tieu i huyét
6 [bai bé Tam |T4o nhan, Vién chi, Duong quy,|Neuyén Khi dai hu, thot
iy Khi huyét |Nhyc qué, Nhan stm, Bach trudt,|nhién nga ra, thoat ching
phuong Bach thuge, Nga vi, Phy thin
7 |teang Thuy [Thue dia, Mach mon, P. linh, Ngd/Am hu cd dong khong lim
[phuong, vi, Vin chi, Dan stm, Sinh bach|duge Hod béc len nga vat]
Ithuge, Dan bi, Nguu tft, Dang tam,jra
Hat sen
8 |Bé am li&m |Nhan sam, Thyc dia, Bach Thugc,|Mat 46 ryc, hon me, vat va,
Duong phyong|Ban sam, Phyc than, Mach mon,|néi mé, mach héng dai, do
|Vién chi, Nguu tat, Than Khuong |Am khong gitt duge Hu|
lduong béc len, nguy thoat
9 |Ctru ly phuong|Nhan sam, Bach truat, Bach linh,[Ly da lau hon m&
Bach thuge, Nhye qué, Duong quy,
INga vi tw
10 [B6 huyét [Duong quy, Bach thuge, Bach trugt,|Tré em khi huyét dai hu
ldigu kh the {Bach linh, Thien ma (lai) Thuc dja,l4ong kinh
ican hoat Igo |Nguu tét, Kim ngan hoa, Phuc linh,
[phuong Tin gia
a ee ne [Thue dia, Duong quy, Bach thuye,|Dot nhien tay chan dau nhie
a Phone|Kith ngan, Tan giao, Newu tt, DBlda doi lan ti tréi sang pha
phuong trong, Tye doan, Qué chi, Tong tiét|Mach huyén héng
12. |B6 trung duong|
fhuyét thu can
phuong
BS trong, Tye doan, Qué chi
oe ‘Sim, Bach truat, Ngwu tét,|Tryc tring han t, ngyc bung
giao, Duong quy, Bach thuge,|dau thét chan tay dau nhite
371‘Thue | Ten phuong | Céc vi thudc trong phicong Chil tri cde ching
thude
13. [Digu bd kh |Nhan sam, Bach trugt, Hoang 19 san phy dé kh6, tinh huyét|
Ihuyét phuong [Duong quy, Bach thugc, Nguu t4t,]kho kigt, ho me, mach tr&m|
Hodc huong, Nhyc qué vi
14 |B6 khi huyét |Nhan sam, Hoang ky, Bach truat,|Khi huyét hu chan tay bai
trang can c6t [Bach link, Duong quy, Bach thugc,|ligt (két hop Bat vj hoan
phuong Iréc nhan, Tuc doan, DS trong. Nguulgia Loc nhung, D6 trong,
tat, Bac qué, Dai t4o INguu t4t)
15 |B6 huyét thanh|Sinh dja, Duong quy, Xich thuge,|Lé khdp ngudi dau ngita
nhigt tieu doc|Dan bi, Migt gidp, Ty gidi, Thi 0,
Iphuong Kim ngan, Hé ma tt, Lien kiéu,
IThé bon, Cam thdo, Moc thong tiét,
}Thé phuc tinh
16 |Tw bé khi — |Nhan stm, Mgch mon, Quy, Thyc,|Khi huyét hu, hong 16 loét
lhuyét phuong |Ngd vi, Téo nhan, Nhyc qué, Nguu
tat, Gimg, Dai téo.
17. |Tw am gidi th4c|Thyc dia, Kim ngan, Lien kiéu, Tgo|Ung. doc
lphuong lgiéc, Hoai son, Thien tring, Thé|
boi m&u, Cam thio
18 [Bai nang théc|Nhan sam, Hotng ky, Duong quy,|Ung nhot doc
ly trj Khi huy€t|Bach truat, Thién tring, Bach thugc,
[phuong Kim ngan, Xuyén son gidp, Bach|
chi, Tao giéc, Cam thio tiét
19 | Khf huyét xung|Nhan sam, Bach truat, Duong quy,|Khi huyét hu, am han ty
hoa truc’ d9c|Kim ngan, Bach thugc, Bach linh,|xung rin ving cé ham chay.
|phuong [Hoang ky, Tao giéc, Bac qué [=o khong dau néng
20 |B6 khi huyét |Nhan sim, Hoang ky, Bach truat,|That tinh ust két, dam udt
ruc dam Duong quy, Qué chi, Mach mon,
phuong INga vi, Ma hoang, Dai téo, Chich|
Ithdo, Bach thugc, Sinh khuong
21 [Thanh héa ta |Sinh dja, Diéu cAm, mach mon, Bach|Thai phy non m&i khong chi
lchi du nghich |linh, Tri mu, Bach thuge, Quét bi,
Iphuong [Cam thio, Cét can, Dang tam, Tric
Inhy
372Chi tri cde ching
Tht | Ten phicong | Cac vi thude trong phuwong
thude
22 [ram nguge [Bach trust, Nhan sam, Bach linh,|Sot rét man tinh
than phuong {Tran bi, Ban ha, Sai hd, Tho qua,
Trach ta, Thudng son, Thanh bi,
Icam thio, Dai tio
23 [aioe hung tin|Moc huong, Thuong trugt, Mdc|Ty hu ia chy man «inh.
Ibi phuong thong, Tru linh, Can khuong, Tran|Man ty phong
bi, Xa tin, Nhyc qué, Bach truat,
Kha té, Sa nhan, Hau phéc, Sinh|
khong
24 [Binh vi tén bi[Tran bi, Bién dau, Hau phéc, Moclfa chay man tinh
lgia vi phuong |huong, Thuong truat
25 {Nga linh tn |Tran bi, Thuong truat, Bach trugt,|Ty hu thdp nhiét, ia chay
gia vi Bién du, Bach linh, Chich théo,
[Trach t&
26 Hac linh dan Quang tran bi, Thanh bi, Tam lang,|Bach ly, Xich ly
Nga truat, Lien kiéu, Sa nhan, Hac
si, Can khuong, Binh lang, Nhuc|
lqué, Dau khau, Béch tho suong
27 |Ciu duong —|Nhan sam, Bach truat, Bao khuong,|Ty vi dyong hy minh néng,
thang IPhy ti, Chich thao lchan tay lanh phién khat, ia|
lchay
28 [Try duong | Bach truat, Bao khuong, Mach mon,|Ménh mon hoa suy hu duong
|phuong Phyc ti, Nguu tat, Ngd vi vO c&n béc lén, dam xuyén,
mat nga
29 |Trdn nap chan/Bach trugt, Nhan sam, Bao khuong,|Tré em beu tring, m4 dé,
Jduong phuong |Ngd vi, Phu tir ché Iho mai, tren gid niet, dudi
hu han, mé
[
30 {Bo Hoa sinh |Thyc dja, Bach truat, Bao khuong,|Bung c6 hdn cyc, dau x6c
thé nap khi Nga vi, Phy ti ché jlén ia chay, mach tram vi,
tang nguyen fan khong duge
|phuong.
31 |H6i duong khujNhan sam, Bach truat, Phy tit ché|Tré dot nhien co giat, ia dai
phong = (Citu} ikhong ty chi, ty han, vong
thoat phuong) iduong.
373Tht | Ten phuong | Céc vj thudc trong phuong Chil tri cde ching
thudc
32. [Trang Thuj ich|Nhan sam, Thye dja, phy ti ché Phin nbiet vat va me cudng|
Hoa phuong tren gia nhigt dudi thyc han
33 Duong he [Nhan sam, Bach truat, Phy ti ché,Phy no thai 3 théng, an vao|
ch Hoa [Bao khuong, Chich théo fia non, mach tram vi
phuong
34 |Bé huyet Tye dia, Mach mon, Ngo vj td,|Thé huyét khét nhiéu do tén
sinh tan thang {Phy ti dich thi¢u
35 [Khu han [han sam, Bach trugt, Nhyc qué,|Hu lao day chutng, lon
phuong Phy tir Igiong tay chan dau nhc
mach trim vi
36 |Sam qué phy |Nhan stm, Nhyc qué, Phy ti ché |Thai phy hu lao lai bj cm)
phuong han quyét Ianh khé thé va
m6 hoi
37 [Nea vi ly [han stm, Bach trugt, Phy tt, Can|Phy_no thai ba thang an vao
rung thang — |khuong, Chich thao, Nga vi a non Mach trim vj
38 |Bé chan am |Thyc dja, Mach mon, Phy tk Dan|Séi phat sot mot ngay dal
Ithanh gid bi, Ngwu tat lan, suy nhuge, xuyén, ta,
nhigt phuong Inga tam phién nhigt
39. [Tw kim IThye dja, Mech mon, Nhan sim |Phé than kho téo, Than hoal
ITrang thuy boc
40. |B6 tinh phuong|Thit de, Sinh Hoang ky, Dirong quy|Ung nhot sau khi vo, Khi|
than, Kim ngan, Thang ma, Gimg,|huyét tan dich suy kiét
Dai téo
41 [Nga tang kiem|Hoang ky, Quy than, Thue dia, TS0|B6 du’ng Tam ty hod Can
tu o20 nhan, Vién chi, Bach trugt, Mach|tw than thanh Phé bé vinh
mon, Bach thugc, BS trong, Newuldigu ve, chta vo sinh
Itat, Nhan sam, Bach linh, Phyc than,
Hat sen
42 |Duong — Tam|Téo nhan, Quy, Thyc, Thuge, Thach|Phong xd phat ra vi khi a8
than Phé hoalhge, Mach mon, Vin chi, Nhan|hod b6c len. Dam do hod
Can cao stm, Linh, Phyc than, Nguu tft, Hat|béc vot lén
sen
314Tht | Ten phuong | Céc vj thubc trong phusong Chu tri ede ching
thude
@ brats 63 vinn}inan sam, Truat, Thue, Quy, thugs|Cée ching Hur tn
Ive nga tang cao|Téo nhan, Vin chi, Nguu t&t, Mach
mon, Ngd vi, Phyc than, Qué nhyc
44 |Bé duong vinh|Sinh, Thuc dia, Mach mon, Dan bi,|Hu lao
Ive cao ISinh thuge, ¥ di, Dia cét bi, Ngvu
tat, Nhan sam, Bach linh, Phyc than,
mat ong, Minh a giao
45 |Cam 19 thin [Cam 19 Nhan sam, Sta ngudi, Mat|Hu lao, thé huyét
Jcao long
46 |Lao khai cao tu|Thuc, Sinh dia, ¥ di, Nguu tit, Dia|Hu lao
phuong cot bi, Mat ong, Dan sam, Mach
mon, Tt uyén, Xuyén b6i miu, Than]
khong, Phye link
47 |Chin —khéi|Hoang ky, Bach trugt, Phy tit ché,|Khi nghich xung len khi hu
Inguyén khf hu|Nhan sam (Hoang ky tim rugu,/ha ham trung tién nhiéu, ia]
ham cao Iphong phong sao phoi) Hong
48 |Tieu tre bi [Hoang lien. Diu cfim, Sinh Bach]
phurong Ithuge, Son tra, Chi xc, Hau phéc,
Binh lang, Duong quy, Cam théo,
Dai du, Moc huong, Héng hoa, Dao
Inhan, Kiét ly ra mu mai nhay
49 [Tr chi cao [Mo Ign, Nhuc qué, Ca hanh, Muéi}Dén nhot rén cing khong!
(dan) lin xung
50 |Gia vj Thai 4t|Dau mé, t6c ri, Hat thdu dau. Sinh}Thang dc chua vo hodc dal
cao (Cao dén) |dia, Dai hoang, Huyén sim Buong|vom trat da, dau phong thap|
quy, Xich thugc, Bach chi Nhdjkhi.
lhuong, Moc dugc Tung huong,|
Hoang don
51 [Phong khi |Téc den, Mo heo, dau mé, Hat thdu|Ung nhot
ldiet phéc cao |ddu, Uy linh tien, Quy, Thyc, Doct
lduge thin —_hoat, Kim ngan, Bach chi, Xuyén|
phuong (cao |o, Thao 6, minh ting huong, Nha
ldan) lhuong, X@ huong, Mot duge, Hoang|
don
315Thit | Ten phucong | Cac vj thude trong phuong Chui tri cae ching
thude
52. |Bao anh chi {Tran bi, La bac ti, H phéc, Mach|Tré nhé phong dam phat sot
[bao dinh wt —|nha, Chi thgc, Th truat, huong phy,|Kinh, cam tich, tré non ia|
Dau khéu, Son ta, thén, khiic Iong
53 Bao thai thin |Bach trugt, Bach link, Diu cAm,|Thai dong bung dau chuong,
higu hoan hong phy, Huyén hd, Héng hoa,ltré bung, doa siy ra huyét
ich mfu, Mot duge
54 |Quan am ctu [Xa hyong, Chau xa, Liu hoang [Phong han thdp ta, tay chan
khé dan dau co rit, ligt mat. Nir c6|
: lt hon tich
55 |Xuy hau duge|Gi déng xanh, Nhan trung bach. Tay|Hong viém 16 loét
phuong (thuge|nguu hodng, Bang phién, Xa huong
thoi)
56 |Vi doc phuong|Pai hoang Xich thugc, Lé phu dung|Ung doc
(vay dgc) [Bach liém Bach. cap Lang tring|
tring ga
57 {Tay nhan thén[Hoang lign, phan thao thanh dong|Mat mo hoa mét, dau mit
lphuong (thuéc|Hanh nhan, Bém phan Dai tao —|chdy nude mat
rita mat)
58 |Giap thong [Thach cao nung Phy ti ché, t€ tan|Viem xung dau ring han khi
chi thong ——_|khuong hogt b6 Jai hu hoa boc ten
than. phuong
59. [ram thong than|Phan bot tring tren mat migng s&t|Dau ngyc, tam thong
Iphurong, nung
60 |Ke can tén bi[Minh hing hodng, Tang bach bi,|Mét kéo mang tring cam
lphuong (an [Gan gd, Ke noi kim, Rugu mat
61. |Ke can tén (&n)|Hing ‘hotng, Thach cao nung, Gan|Cam tich
ea
62 |Tam khi dm [Duong quy, Thyc dja, Bach truat,|Lich tiét phong, dau nhite
Bach thuge, Ky ti, nhan stm, nguru|chi
tat, DS trong, Phy ti, Tyo doan
316‘Tht | Tén phicong | Cac vi thude trong phurong Chit tri cdc ching
thude
63 |Lam tdy [Hanh tam, Xuyén tigu, Mach nha,|BO sinh duc ngoai viem xumg)
Inang thang —|Hat chéi xé
than phuong
(ria)
64 |Bi thy Tay|Héng dau khau, Nhyc khu, NhyclAn vao non ra, kigt ly
lphuong,
lduong ti duge|qué, Cao lung khuong, Bach dau}
khatu, Cong dinh hyong
65
[Tri nha ung|Ngan hoa, BO cong anh, Quy vi,)Viem tuyén vi
than phuong . [Mot duge, Cam thio tiét
66 |Khdu cam [Bang phién, Xe huong, Nhan trung|Viem loét nigm mac mieng|
xuy dugc bach, Thanh déng, New ho’ng
thin phuong
(thude thdi)
67 |Tnr can tan |Cée tinh thao, Ngeu (vop) nung,|Thic an thudc (thanh hoa)
IThach cao (tém dam nung) Gan lon|
68 [Tri nguge than|Trin bi, Ban ha, Bach link, Cam|Sét rét con (s6t nhiéu gia|
lphuong, thao, Phy ti, Can khuong, Théo qua,|Sai hé Hoang cam)
IThudng son
69. |Xét nha chi bao|Xuong chudt cng nung chay, Trdm|Viem Igi rang
rang)
(dé sic boi Igifhuong, mot thach tit, c6t todi bé,
377