Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 44

EKITABO EKITUKUVU

ekiyitibwa
‘‘ENJIRI EY’EMIREMBE N’EMIREMBE’’
Ekitabo kino kitandika, nga bwebyawandikibwa mu kitabo ky’omu-
lanzi Zekkaliya mu 5:1-4, ;- { laba, omuzingo gw’ekitabo ogubuuka. N’aŋŋam-
ba nti Ekyo kye kikolimo ekifuluma okubunya ensi yonna:} Weewaawo kino
kyekikolimo eri omubbi n’oyo omulimba n’abuli mujeemu yena agaana okuki-
riza enjiri ey’amazima. Oba nga kirabise zisanze abajeemu bonna kubanga obu-
bi tebulirwa bulituuka mangu ddala. Kalenno mwenenye mudde eri Katonda
mukirize enjiri eyamazima muwone obubi obugenda okukuba abajeemu bonna,
kubanga ekiseera eky’okusaliramu omusango kituuse,

Gano g’emawulire amalungi ag’emirembe n’emirembe, tegalinga amawulire


agaabulijjo agogera kwebyo ebibaddewo ejo era ebyayita getulaba ku Tv mu
mpapula ne ku Radio, Nedda naye gano gemawulire agogera kwebyo ebyali-
wo byetulimu ne byetuddamu, gano gemawulire agogera kunze naawe nooli,
nga gogera kwebyo ebigenda okututuukako, kale singa omanya nti nga 3rd / 05
bagenda kukubba wandyebase n’oleka omubbi okukubba? kaleno soma akatabo
kano n’obwegendereza obungi, okole ekyo ekituufu ekikuwonya.

ENO Y’ENJIRI EYEMIREMBE N’EMIREMBE ERI ABANTU BONNA;


BULI DIINI, BULI LULIMI BULI GWANGA N’ABULI NSI (OKUB 14:6)
AMOSI 3:7
Ebigambo bino bya bwesige era bya mazima: era Mukama Katonda agaba om-
woyo wo bunnabbi yatumye omuweereza we okulaga abaddu be ebigwanira
okubaawo. amangu. Yesu aja mangu, aweereddwa omukisa akwata ebigambo
eby’obunnabi obwekitabo kino. (Okub 22:6-7)

Mumanyise bonna ebigambo eby’obunnabbi obwekitabo kino; kubanga obudde


buli kumpi. Ayonoona abeere ngakyayonoona; era omugwagwa abeere ng’akyali
mugwagwa; era omutuukirivu abeere ngakyakola obutuukirivu; era n’omutuku-
vu, abeere ng’akyali mutukuvu. mulabe, Yesu ajja mangu, n’empeeraye eri naye,
okusasula buli muntu ng’omulimu gwe bwe guli. (Okub 22:10-12)

Ekitabo kino kivuunula kitabo kya kubikkurirwa kale no kirungi bwobeera okisoma
n’ofuna ne bayibuli, n’osoma ekitabo ky’okubikkulirwa nga bwosoma nekino suu-
la ku suula kanyiriri ku kanyiriri. era okategeera obulungi kirungi nofaayo n’oku-
manya ku byafaayo naddala ebya madiini kubanga kasinga kwogera ku madiini.
1

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 1 09/03/2023 05:42:14


AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA
OKUNYONYOLA EKITABO okub 1:9 paka ku okub 1:20 okwo
KY’OKUBIKKULIRWA kwali kwanjula kitabo. 5 akatundu
MUBUFUNZE ak’okubiri kava ku okub 2:1 paka
1 Ekitabo kino mukama waffe yesu ku okub 3:22 kwali kulabula bago-
yakiwa omutume yokaana akitwalire berezi ba kristo abali mu nzikiriza
ekanisa omusanvu ezaalina emyoyo ezenjawulo. 6 akatundu ak’okusatu
omusanvu ejenjawulo, egisinza ka- ye suula ey’okuna (4:1-4:11) katu-
tonda. 2 Bwenjogera emyooyo mba laga ebiri mu kanisa mubufunze, 7
ntegeeza okwagala okuliko ebikol- nga bweri oba nga bwefaanana olu-
wa, ekyo kyebayita emyoyo. 3 Ekyo vanyuma lwa batume. 8 akatuun-
kitegeeza nti buli kanisa yalina ebi- du kano ye suula ey’okuna abantu
kolwa ebyenjawulo, newankubade bonna basuubira nti baali babalaga
nga bona baali beeyita bakristaayo ebiri mu ggulu, 9 kyokka nga Yokaa-
naye gaalinga amadiini agenjawulo, na tebaamusuubizaako kumulaga
4 nga bwolaba abakatoliki, abapo- biri mu ggulu 10 wabula ebigwani-
letesitante, aba sevenithday, aba- ra okubeerawo oluvanyuma ly’ebyo.
lokole n’abalala, 5 ekyo kitegeeza (okub 4:1) era byebaamulaga.11
ekitabo kino mukama waffe yesu akatundu ak’okuna katandikira
yakiwa abakristaayo fenna, oba aba- ku okub 5:1 paka ku okub 9:21 12
goberezi ba kristo fenna. 6 Kituyam- katulaga ebyaliwo, ebiriwo nebijja.
be okumanya ebyaliwo okuva ku okuva ku Yokaana omubatiza paka
yokaana omubatiza, 7 ebiriwo nebyo kububi obugenda okuleetebwa ma-
ebigenda okubaawo oluvanyuma layika ow’omukaaga 13 okubonere-
lwabino byetulimu kati nebyetula- za abajeemu, n’abatakiriza bonna.
byeko, 8 okutuusa mukama waffe 14 akatuundu ak’okutaano ye suula
yesu lwalidda era abatukuvube ne eyekumi, katulaga ekitabo ky’oku-
bafuga naye emirembe n’emirembe bikkulirwa nga kiweebwa ekanisa
amiina 15 era nga bamulagira okuddamu
obunabbi nate, 16 obwogera kub-
2 ENO YE NSENGEKA YE KITA- wakabaka bwensi nekubantu bonna,
BO KY’OKUBIKKULIRWA 17 kubanga obunnabi obwasooka
1 Ekitabo ky’okubikkulirwa kyad- bwali bwogera ku bakristayo bokka,
ibwamu emirundi ebiri ebyo 18 kyekitundu ekisooka era yesuu-
by’ebitundu bibiri, 2 ekitundu ek- la esooka paka kuyekumin’emu. 19
isooka kiva ku ( okub 1:9 paka ku Akatundu ak’omukaaga ye suula
okub 11:19) n’eky’okubiri kiva ku eyekumi n’emu, 20 katulaga enjiri
(okub 12:1 paka ku okub 22:20) nga bweze ebuulirwa mu nsi yonna,
kyekitabo kiramba. 3 Ekitundu ek- 21 negaanibwa ekiviirideko obubi
isooka kyekutuddemu obutun- okukuba ensi yonna abatukuvu ne-
bafuga.
du mukaaga 4 akasooka kava ku 2

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 2 09/03/2023 05:42:14


AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA
22 Ekitundu eky’okubiri kiva ku suula ulwadde.
eyekumi n’ebiri paka ku suula eyabiri 5. Muggulu kitegeeza mukanisa, oba
mu biri, 23 ekitundu ekyo kyegober- mubagoberezi ba Kristo Yesu, (Isaaya
era bulungi, 24 era kitulaga okuva ku 1:2)
batume ekumi n’ababiri nga babuulira 6. Enyanja bebantu abamawanga gon-
enjiri 25 paka Yesu lwalidda abatuku- na, abakiriza n’abensi. (Okub 17:15)
vube nebatandika okufuga wamu naye 7. Omusenyu gwenyanja byeby’obuga-
emirembe nemirembe amiina. ga bye nsi
8. Olusozi yensi oba zi continent (Isa
EBIGAMBO EBIKUSIKE 56:7)
NAMAKULU GAABYO;- 9. Omuti aba muntu nebikolwa bye nga
bwebiri, okusinziira ku kika ky’omuti
Ebiri mu kitabo ky’okubikkulirwa;-
nga bweguli. (Zekal 4:11-14)
Tulina okusooka okwawula ebintu
10. Ebisolo; oba ebifaanana ebisolo
bino bibiri (1) Ebirabiddwa n’amaaso
ng’ebiramu, baba bantu nebikolwa
(2) n’ebigambo ebyogeddwa,
byabwe nga bwebiri, ng’obirabira
(1) Ebirabiddwa n’amaaso byonna kunfaanana yekisolo ekyo. Katon-
mukirooto oba mukwolesebwa biba da akozesa nyo ebisolo ng’ategeeza
mungero, biba n’amakulu amakusike, abantu. katuyige kunsolo ezenjawulo
biba bitegeeza kirala. n’amakulu gaazo. (Ebiko 10:10-28)
(2) Ebikugambidwa mukirooto oba 11. Endogoyi; kyekibiina ky’abantu ekiri
mukwolesebwa, bitegeeza ebikolwa mu kutondebwawo (Isa 63:13)
ebigenda okubaawo, mubyo ebisin- 12. Omwana gwendiga; Abeera omuntu
ga biba bituufu nay’era mubeeramu omutuukirivu ennyo era ng’oyo ye Yesu
nekungero. 13. Empologoma; Abeera kabaka era Yesu
1. Emunyeenye kitegeeza malayika era ye mpologoma ya Yuda ekitegeeza ka-
malayika kitegeeza omubaka oba baka wa bayudaaya. (Okub 5:5)
omukulembeze (Okub 1:20) 14. Ente; Oba enyana babeera bantu
2. Etaala kitegeeza ababuulizi oba aban- abatalina mutawaana, abantu ba bulijo.
tu abayigiriza abalala era jemyoyo (Malaki 4:2, Isaaya 63:14)
ejenjawulo, kubanga emyoyo gibeera 15. Engo; bebantu abaamaanyi era abagezi
mubantu, ate emyoyo kwekwagala 16. Omusota; Gemaanyi agakola obubi
okuliko ebikolwa, okugeza omuntu abalala, agakolera mu bantu mungeri
alina omwoyo w’obwenzi yayagala yeemu omusota bebantu abali mukola
obwenzi era ng’ayenda, alina omwoyo obubi, okuleeta emitawaana.
owamazima yayagala amazima era 17. Empungu; babeera bantu nga balina
n’akola amazima. ffe tuli taala kumuli- obwangu mukukola, kyona kyebakola.
sa, abalala balabe, kwekuyigiriza aba- 18. Endiga; bebantu abeewaayo okuyigi-
lala (Okub 1:20) rizibwa
3. Enjuba kitegeeza omukulembeze 19. Embizi; bebantu abakyakaze nga
owamaanyi nga presdanti oba kabaka bamalaaya n’abenzi
(Isaaya 38:4-8) 20. Amayembe g’ensolo gategeeza baka-
4. Omwezi kitegeeza amaanyi agekiziki- baka ate ba kabaka bategeeza obwak-
za, ng’ebikolwa ebibi ebikolebwa ku abaka, ensi n’abakulembeze baamu
bantu, ng’obulumi, amalogo oba ob- 3 (Dan 7:24)

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 3 09/03/2023 05:42:14


AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA
21. Omukazi ategeeza abantu abeeki- kubanga atunze n’aguze ani asinga
biina ekimu oba abenzikiriza emu. okusanyuka? bonna babamusanyu,
(Okub 17:18) buli lwotunda osanyuka era buli lwo-
22. Omwana kyekiruubirirwakyo nga gula osanyuka.
kimaze okutuukirira. 39. Omuwendo bwebuzito oba edaala ly-
23. okubeera olubuto kwekubeera ng’oli- ekintu ekyo kyeririko.
na kyogoba naye nga tekinatuukirira. 40. 666 kyekimu ne mukaaga ekitegeeza
24. Abakadde jemyaka nga omukadde ekintu ekiri mukuggwa, ate musanvu
jaabeera najo, kyekiwedde n’okuwumula n’owumula.
25. Entebe bwebwakabaka oba tuguyite 41. Enyanja ey’omuliro bebantu abali
omulembe, mukubonaabona
26. Atudde kuntebe bebafuzi abafuga 42. Ekinya ekitakoma byebibonerezo
mu bwakabaka obwo ebingi, oba ebiyitiridde.
27. Ekitala kyekigambo ekirimu oku- 43. Ensi empya bwebulamu obupya.
wakana. (Mat 10:34, Okub 19:15) 44. Ejinja ely’omuwendo lyedaala,
28. Okulwanagana oba okwetiŋŋana obukulu oba ebitiibwa
oba okumalawo emirembe kunsi, 45. Okulya kwekufuna oba okweyonger-
kwe kuwakana ng’okubuulira enjiri ako. (Ebikolwa 10:13-17)
muntu ku muntu. (Mat 10:34-35) 46. Okufa kwekugwa oba okudda mu-
29. Omuggo kyekigambo ekyeteeka, ek- naku (Luk 15:24)
ifuga abantu. (Okub 19:15) 47. Okuddamu n’oba omulamu kwe-
30. Omukono gwemulimu oba kyoli kutereera n’oba bulungi. (Luk 15:24)
mukukola 48. Langi yekintu kyona; emyufu kuba
31. Ebigere yentambulayo oba ebikolwa kubonaabona, kakobe kubeera bu-
byo rungimu, blue kutereera, ekyeru
32. Enviiri bwebutuukirivu bwo (okuba- lwatu, ekidugavu kyama, kyenvu
la 6:5,) kugwa
33. Ekitabo oba omuzingo bwe bunnab- 49. Ekikankano kwekutya, okweraliikirira
bi oba ebiteekedwa oku baawo. 50. Oluyimba y’enjiri oba okweyi giriza,
34. Akagombe kwekulabula (Ezeekyeri oba okuyigiriza. (bible)
33:2-5) 51. Enanga kwekusinza (Okub 5:8)
35. Ebibwatuka byebigambo ebiteeked- 52. Akabaani yesaala (Okub 5:8)
wa okubaawo. 53. Engule kwe kufuga kwe, luutu ye oba
36. Omuliro byebibonyoobonyo omulembe gwe,
37. Okuwandikibwako akabonero 54. Abantu jemyoyo emingi (Yok6:51-63
mukyenyi (jemyoyo) kwekwagala 55. Abalanzi jemyo ejamazima
okuliko nebikolwa, awandikiddwa- 56. Ali mumakati kitegeeza afuga, eki-
ko akabonero kensolo yooyo ayagala ri mumakati oba kyebeetoolodde
enyo ebyensi era n’akola ng’esi bweko- kyekifuga oba kyekibakulira.
la, naye awandikidwako akabonero ka 57. Ekizimbe nga kalina enene kitegeeza
Katonda y’oyo ayagala enyo katonda abantu abangi.
era nakola nga bwagamba, (yemwoyo Ebigango ebisooka okuva ku oku-
omutuukirivu) bikkulirwa 1:1-8 Yokaana siyeeyabi-
38. Okugula n’okutunda kwekubeera wandiika, wabula abawandiisi abala-
mussanyu nemubulamu obulungi, 4 la kulwokwagala okwanjula ekitabo

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 4 09/03/2023 05:42:15


1:1 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 1:15
kino kitegeerekeke bulungi, kyoka ek- layika ow’ekkanisa ey’omu Efeso wandiika
ibi birimu ensobi, kyoka baali baagala nti............era namaliriza nga agamba nti:.
kyonna ekitabo okukivuunula, naye Awangula ndimuwa okulya ku muti
nebabagaana, kubanga baali nabo ogw’obulamu, oguli wakati mu lusuku
tebabitegeera (okub 10:4) kyebava lwa Katonda. era ne Yesu bweyali ayogera
babagamba nti muleke mukyama ebig- teyeeyita ko ku Katonda, kubanga okwo
ambo bino so temubivuunula. kwali kwanjula kitabo, kiraga bulungi nti
ZINO ZENSOBI EZIRI MU BIGAM- Yesu yeyeeweera Yokaana ekitabo, mu ki-
BO EBISOOKA zemutagenda kukiri- tabo ky’okubikkulirwa Yokaana yayogera
za, okuva ku okub 1:1-8 wagamba nti nebamalayika bangi omwali n’abakadde,
katonda yeyakiwa Yesu nga basinziira soma okub 5:2,5, okub 7:13, 10:9, 17:1,
ku okub 5:6-7, so ebigambo ebyo biri 21:5-6, 21:9, abo bonna baayogera ne
mungero sibwebitegeeza, bagamba nti Yokaana kati ani omutuufu eyawa Yokaa-
Yesu yabiwa malayika abiwe yokaana na ekitabo kino? ye omu ku ba Malayika
nga basinziira ku okub 22:8,16. So nga omusanvu? bamalayika abo ba ddala oba
Yesu yenyini yeyeeweera Yokaana eki- bategeeza bantu omusanvu abaaweeb-
tabo kino. kati kino kyekiraga nti Yesu wa obuyinza okutandikawo obwakabaka
yenyini yeyamweweera ekitabo kino, bwa Katonda? Yesu yeyawa yokaana ek-
soma okub 22:16 ojifumitirize bulun- itabo kino.
gi, singa malayika yeyali mukwogera
ne Yokaana yandigambye nti Yesu ENTANDIKWA YE KITABO KY’OKU-
antumye okubategeeza mmwe bino BIKKULIRWA
kulw’e kanisa, malayika bwaba ayogera Ekitabo kino wano wekitandikira ku okub
n’omuntu teyeefuula Katonda, wabu- 1:9, naye okuva ku okub 1:9-11 ebigambo
la ayogera nga alaga nti siye Katonda, byawo tebyali mungero byenyonyola bu-
soma luk 1:28-38, mat 1:20-21, dan lungi
10:10-12 newalala wangi. 12 -13 Yokaana bweyakyuka yalaba Yesu
akanyiriri kano okub 22:16 kaali kalan- ngali mubagoberezibe bonna, etabaaza
ga alivuunula ekitabo ky’okubikkulir- omusanvu, ze kanisa omusanvu eziki-
wa, era aliba omu kubamalayika omu- kiridde amadiini gonna age kikristaayo.
sanvu, (8:2,6) (15:1, 16:1) abogerwako nti Yesu yali talabika n’amaaso naye
abalibaawo mu biseera byenkomerero, nga yagakulira gonna.
soma okub 21:9 yemalayika eyali ayo- 14 nti obutuukirivubwe bwali bwa
gerwako, nti nze Yesu ntumwe malay- lwatu (zenviiri enjeru) enviiri kitegee-
ika wange okubategeeza mmwe ebyo za obutuukirivu, n’omwoyogwe gwali
olw’ekanisa. Yokaana mukitabo kino yali munakuwavu (gemaaso okuba ng’en-
akikiridde ekanisa, ekyo kyeyalabanga imi ez’omuliro) amaaso gwemwoyo
ekanisa kyelabakati oba kyeriraba, Yokaaa- ate omuliro kwekubonaabona
na yasooka kulaba Yesu soma okub 1:10- 15 nebikolwa bye nga byayita
19 ne okub 2,3 n’amugamba nti kale wan- mukugezesebwa okungi okwalimu
diika ky’olabye, n’ebiriwo, n’ebiribeerawo obulumi obungi (ebigere byebikolwa)
ku suula ey’okubiri ney’okusatu era tumu- nebigambobye nga bijudde mubantu
laba ng’amugamba nti okub 2:1-7 Eri ma- 5 abamawanga amangi. (amazzi bebantu

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 5 09/03/2023 05:42:15


1:16 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 2:9
abamawanga amangi) amanyi, naye buli madiini nga kumi
16 era nga omulimu gwaliko kati ob’abiri gasobola okufaanana ekanisa
ng’agwesigamiza nyo kubakulembeze emu, mubikolwa byago. munteged-
bekanisa abo omusanvu, (omuko- de bulungi? katino soma bulun-
no gwemulimu) nayogera ebigambo gi amakanisa ago otegeere ekanisa
eby’okulamula, okusala omusango (ek- joogwamu, olabe okulabula kwa yesu
itala byebigambo) era ng’omukulem- eri ediini yo, okyuke odde mudiini
beze aw’obuyinza obungi bwayogera. eyaamazima, oba onywerere mujoo-
(enjuba yemukulembeze ow’amaanyi) limu bwebeera yentuufu. buli kanisa
17 ekanisa zonna ezo omusanvu Yesu yamaliriza agilabula, omanye
bwezaawulira ebigambo ebyo, nezeer-

2
kyoliba bwotakyuka.
aliikirira nyo, naye Yesu naziteekako 1 Eri omuntu owenzikiriza er-
amanyi ge nazigumya. inga eyomu efeso okulagulakwe
18 - 20 enyiriri ezo zenyonyola bulun- kwekuno. 2 Efeso efaanana edii-
gi, so teziri mungero, kubanga Yokaa- ni eya ba seventh day, yakebera abaali
na teyalaba ndabe wabula yawulira beeyita abatume, nga gemadiini agas-
mpulire, ebigambo ebimu byeboogera ooka okubuna munsi yonna, yagake-
mu kirooto tebiba mungero, naye buli bera negakakasa ntisimatuufu, era ya-
ekirabibwa kiba mungero. balaba nga balimba, 3 baguminkiriza
2&3 Essuula eyokubiri
neyokusatu zogera
ku kanisa omusanvu ezaalina ebikol-
mukulindirira yesu so tebakoowanga.
4 Naye okwagala kwebaalina kwaken-
deera 5 mukama waffe abalabula nti
wa ebyenjawulo nga bwetubiraba nga
mudeemu mukole nga bwemwatand-
tuzisomye, bona baali bagoberezi ba
ika, bwemugaana, alibajjako omwoyo
Kristo Yesu, naye ng’enjigiriza nebikol-
omutuukirivu bwemuteenenya, 6
wa byabwe byanjawulo ng’era ama-
naye kino kyemulina kubanga muk-
diini geki Kristaayo gonna bwegali
kati, bonna bagoberezi ba Yesu naye yawa ebikolwa byabali ebibi ne yesu
enjigiriza zaabwe nebikolwa byabwe byankyawa, 7 omugezi ateegeere
byanjawulo. Ekyo kyeraga lwatu nti okulabula kwa katonda eri ekanisa,
ekanisa ezo zaali ziraga madiini ageki- awangula aligabana ku mugabo gwa
kristayo agenjawulo. kyokka ekani- Yesu.
sa omusanvu tezitegeeza nti waliyo 8 Eri omuntu owenzikiriza eringa ey-
amadiini agakiririza mu Kristo Yesu omu sumuna okulagulakwe kweku-
musanvu gokka, nedda naye kitegeeza no. 9 Sumuna bano beebagoberezi
amadiini gonna agakiririza mu Kristo ba Yesu abali munsi enzibu ennyo
Yesu. kubanga musanvu etegeeza by- ezitulugunya abakristaayo, bebantu
onna oba ekintu ekijjudde. buli diini ababonaabona oba abayiganyizibwa
yona eyekikristaayo erinako ekanisa olwekigambo kya Katonda. waliwo
jeefaanana, kwezo ekanisa omusanvu. ediini embi ebatulugunya, nebasi-
amadiini ageekikristaayo agali kunsi ba mukomera, ne batta nga ababat-
yonna mangi nnyo, goomanyi negoot- ta bamanyi nti baweereza Katonda.
6

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 6 09/03/2023 05:42:15


2 :10 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 3:1
10 Yesu abagamba mwe ababonya- nnina ensongaku ggwe, kuban-
bonyezebwa nti mubeere bagumu ga oleka ekibiina ky’abantu ababi
okutuusa n’okuffa Yesu alibawa ob- okubeera abakulembezeebo joolli nti
ulamu obutagwaawo. 11 omugezi balanzi, nebayigiriza nebakyamya
ategeere okulabula kwa Katonda eri abaddu bange obusamize n’okuko-
ekanisa. awangula taliddamu kuffa la ebinyiiza Katonda. 21 mbawadde
nate mulundi gwakubiri. obudde bakyuke naye basigadde mu
12 Eri omuntu owenzikiriza erin- busamize bwabwe, 22 laba akasera
ga eyomu Perugamo okulagulakwe kajja lwendibabonereza (bo n’ob-
kwekuno. bwati bwayogera omul- wakabaka bwabwe) n’ababagoberera
amuzi w’ensi yonna, 13 nti nmanyi bwebatali kyuuka, 23 era nabyonna
ewali ekitebe kyamwe ekikulu se- byeyakola ndibisaanyaawo n’obubi
taani jaatuula. naye osinza erinya obungi. abantu bona balyoke bam-
lyange era onzikiriza nmanyi ne- anye nti nze wuuyo akebera ebi-
munaku enzikiriza yo zeyattiramu rowoozo n’omutima. (kubanga ob-
abajulirwa bange abaali abeesigwa ulogo bwabwe bubadde bwakyama
14 naye nina kyenkunenya gwe nnyo.)
kubanga eyo waliyo enjigiri- soma awo okub 2:23- 29 kubanga
za ereetera abantu bange okuz- wenyonyola bulungi, wabula eyoye-
ikirira, omuli okuvunamira ebi- diini eya ba poletesitanti, oba angri-
faananyi n’okusinza ebitali Katonda can church munda muyo eri kuntiko
15 era waliyo nebikolwa eby’obusam- waliyo obusamize naye buli mukya-
ize. 16 kale kyuka naye bwotalikyu- ma nyo, kyebava bagamba nti mwe
ka ndi kusalira omusanga nebyawa- abatabimanyiiko, sibatika muguggu
ndiikibwa. 17 omugezi ategeere mulala wabula buli kyemumanyi,
okulabula kwa Katonda eri ekani- mukinyweze, era aliwangula yooyo
sa. awangula ndimuwa obukulu akopa ebikolwa bya Yesu okutuusa
omuntu yenna bwatamanyi buzito kunkomerero, ekanisa eno sintufu
bwaaabwo. eyo yediini eyabakatoli- kubanga abakulembeze baayo eri
ki, yenna atya Katonda jiveemu. waggulu basamize, n’onya ku histo-
18 Eri omuntu owenzikiriza erin- ry yayo omanye ekituufu, noonya
ga eyomu Suwatira okulagulakwo

3
ekanisa entuufu. eya firaderufiya.
kwekuno. bwati bwayogera omwa- 1 Eri omuntu owenzikiriza er-
na wa Katonda alina omwoyo ogu- inga eyomu Saadi okulagulak-
nakuwade, eyayita mukubonaabona wo kwekuno. bwati bwayogera
okungi 19 nti Mmanyi ebikolwa byo oyo nyini buyinza nti Mmanyi ebi-
n’okwagala n’okukkiriza n’okuweere- kolwa byo, ng’olina erinnya ery’oku-
za nokugumiikiriza kwo, n’ebikol- ba omulokole era omwana wa ka-
wa byo eby’oluvannyuma nga bingi tonda, naye oli mufu, omusamize,
okusinga eby’olubereberye. 20 Naye omulabe wa Katonda yenyini. Soma
7

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 7 09/03/2023 05:42:15


3:7 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 3:22
3:2-6 kubanga wenyonyola bulungi. bo gwo. 12 awangula ndimufuula
eno yediini ya balokole beesuubira omwana ow’olubeerera mukibuga
okubeera abatuukirivu era katonda kya Katonda wange, so talivaamu
baawulira kyoka nga ekituufu kiri nate, nange ndimumanyisa Katonda
nti bajeemu. weewaawo waliyo ab- wange ne kibuga kya Katonda wange
ali ewala ngamukyaalo nga bali ku- ekiggya. eno ye nzikiriza eye NJIRI
mazima, nga tebafunangako na ka- ye diini esinga obutuukirivu, jinoo-
kisa kamanya ku njiri ntuufu, nga nye ojiyingiremu okakase, owone
bakwata ebiragiro bya Katonda era ebibonerezo ebigenda okukuba aba-
nebakyaawa ebibi ng’omwana wa tuula kunsi bonna, baliba ngabaka-
Katonda bwasaana okola. abo Yesu baka munaku ezokukaaba kwabat-
bwalidda bali beera wamu naye akiriza n’abajeemu bonna, 14 Eri
mukibuga ekipya jerusalem, ne Yesu omuntu owenzikiriza eringa eyomu
alibanjula mu maaso ga batukuvu be lawodikiya okulagulakwo kweku-
ne mumaaso ga Katonda nti bo bano no nti 15 mmanyi ebikolwa byo,
bange. sibibi nyo ate sibirungi nyo, wakiri
EKANISA ENTUUFU bibeere bibi, oba nga birugi nyo, 16
7 Eri omuntu owenzikiriza eringa bwekityo kubanga oli makati toli
eyomu firaderufiya okulagulak- mwonoonyi ate toli mutuukirivu,
wo kwekuno. bwati bwayogera oyo ndikugoba mumaaso gange, 17
omutukuvu ow’amazima, kabaka kubanga ogamba nti ndimumanyi
mu bakabaka agabira bayagala nga sirina kyesimanyi so sirina kyenee-
bwayagala nti 8 Mmanyi ebikolwa taga kumanya, so nga tomanyi, nti
byo nga bwebiri ebirungi, era na- tolina kyomanyi, olibubi era atalina
kufukako omukisa ogutalikuvaako. mwoyo wa bunnabi yenna, era toli-
olimwavu anyomebwa wakwata ek- na kyoli, 18 nkuwa amagezi okwe-
igambo kyange, so tewegaana linn- funira okumanya okuva mu kitabo
ya lyange. 9 laba abajeemu bonna, kino, olyoke omanye, nebikolwa eb-
abeeyita abalokole, songa sibweba- irungi olyoke osiimibwe, obutaman-
li, abatakwata mateeka ga Katonda ya bwo buleme okulabika, namagezi
bonna. ndibaleeta joori bavuname agokutereza omwoyogwo osobole
mumaaso geebigerebyo bakakase omanya, 19 nkunenya kubanga nk-
nti nkwagala 10 kubanga wagu- wagala kale fuba weenenye, 20 laba
minkiriza nga bwenayogera nange ndi kumpi naawe, bwonategeera
ndikukuuma obutayingira mu naku okunenya kwange, n’okiriza n’onse-
ezokubonaabona ezigenda okujja beza, n’abeera mu gwe era onaafuna
kunsi yonna, okubonereza abatuu- ku byange. 21 Awangula ndimuwa
la kunsi bonna. 11 ekiseera kituusi okufuga amawanga nga nange bwen-
nzijja mangu nyweza okukiriza kwo, awangula nenfuga wamu ne kitange
omulala aleme okutwala omuga- 8 mubwakabakabwe. 22 Omugezi at-

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 8 09/03/2023 05:42:15


4:1 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 4:6
egeere katonda kyategeeza ekanisa. Abaali bagukulira ekitiibwa kyabwe
eyo ye diini eya beeyita abajulirwa ba kyagerageranyizibwa nga amayinja
Yakuwa, ba Jehovah’s wittiness bee- ga yasepi ne sadio bwe gageragera-
suubira okubeera abamanyi mu bay- nyizibwa mumayinja agomuwendo
ibuli naye nga tebalina kye bamanyi, amalala. (amayinja byebitiibwa oba
siboonoonyi nga amadiini amalala edaala, class, oba level) n’obunab-
mangi naye era sibatuukirivu nga bi bwabwe oba okumanya kwabwe
amadiini agamu bwegali. n’amadiini kwagerageranyizibwa nga zumaliidi
gesoogedeeko gagenda muzimu ku bwegerageranyizibwa mu mayin-

4
kanisa ezo. ja agomuwendo amalala. kitegeeza
1 Esuula eno ey’okuna aban- baali bamanyi naye nga bakyeeta-
tu bangi basuubira nti baa- aga okuyigirizibwa. Musoke bwe-
li batulaga ebiri mu ggulu bunabbi, ate zumaliidi jinja lyamu-
kyoka bwosomawo n’obwegendereza wendo naye siryelisinga, oba nti
okiraba nga baali basuubiza Yokaana terituukiridde. 4 Omulembe ogwo
okumulaga ebigwanira okubeerawo gwalimu emirembe emirala amaku-
oluvanyuma lwe kanisa ezo, ekanisa mi abiri mwena nga mubuli gumu
ezo zaali zitegeeza enzikiriza zon- mulimu emyaka ejiringa omukadde
na ezeki kristaayo, kyoka sitegeeza jaabanajo. abakadde abiri mu bana
nti amadiini gonna gali musanvu, jeemyaka nga omukadde jaaba najo
wabula buli kanisa eri awo, erina emirundi (24) nga jalwatu, jemy-
amadiini geefaanana. Esuula eno aka Mukama waffe Yesu jaliddira-
kekabonero kekanisa nga bwefaa- mu. 5 Mumulembe ogwo mwalimu
nana munaku zino, bwenjogera okubuulira, okuteesa n’okulagira
ekanisa ntegeeza amadiini gonna nenzikiriza omusanvu eziri mu ma-
ageki kristayo, ekifaananyi ekyo diini gonna agakiririza mu Kristo
kekabonero kabakristaayo bonna. Yesu. (Wano mu 4:5 batulaze eta-
Oba tukiyite (the church coat of baaza omusanvu nebatugamba nti
arms) jemyoyo omusanvu ne Okub 1:12-
okuva edda mu kanisa mwaban- 13,20 batulaze etabaaza omusanvu
gamu ebibumbe ebiraga ekanisa nebatugamba nti zekanisa musanvu,
nga bwefaanana. Soma 2Ebyom 3,4 katukigate wamu tulabe, ekyo kitegee-
za etabaaza omusanvu jemyoyo omu-
ne 1Bas 7:13-40 2 Kubanga entebe
sanvu ejiri munzikiriza omusanvu ez-
yali yakateekebwa mugulu kitegee-
abagoberezi ba Kristo bonna.) 6 Era
za waaliwo enkola epya mukanisa mumulembe ogwo mwalimu abantu
gwemulembe omupya, Ngaguliko abamawanga bonna, ekitiibwa kya-
abagukulira. (entebe bwebwaka- bwe kyageraageranyizibwa nga ejinja
baka, oba omulembe oba ekiseera lya kulusitalo bwerigeraageranyizibwa
ate ajituddeko gwemwoyo ogufu- mumayinja agomuwendo gonna, era
ga. n’omwoyo gubeera mu bantu) 3 9 mumulembe ogwo mwalimu ebibiina

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 9 09/03/2023 05:42:16


4:7 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 5: 13
byabantu bina ebijudde emyoyo oba 3 Tewaaliwo n’omu, mukani-
enzikiriza ejenjawulo. 7 Nekibiina kya sa, mubantu abaabulijjo wadde
bantu ekyasooka kyali kyabakabaka, mubasamize eyali asaanye oku-
nekibiina ekyokubiri kyali kyabantu manya wadde okuwerekera omu-
abawombeefu abeetowaze, nekibiina manyi. 4 Ekanisa yali mu naku,
eky’okusatu kyali kyabantu abee- kubanga tewaaliwo n’omu eyasaan-
rowoozaako bokka, okwefunira ira okumanya wadde okuwerekera
ennusu, nekibiina eky’okuna kyali- omumanyi. 5 Mumyaka ejo newa-
na obwangu mukubuna buliwamu baawo esuubi okugumya ekanisa,
n’okutwala amangu. 8 Era ebibiina newabaawo kabaka wa ba yudaaya,
ebyo ebina, byona byabuna kyenka- omusika wa Daudi ng’awangudde
na amawanga gonna, ngabuliwamu okufuga muggulu ne kunsi. Oku-
birinawo ekuŋŋaniro. So ngatebi- tuukiriza ebiribaawo mumirem-
wumula, emisana nekiro, nga biten- be omusanvu. 6 Nendaba Yesu nga
dereza katonda enaku zonna. 9 Era mukulu nyo mu bwakabaka obwo,
ebibiina ebyo bitendereza katonda nga ali munzikiriza ezo omusan-
enaku zonna. 10 Emyaka ejiringa vu ezaabuna munsi yonna. 7 Nat-
omukadde jaabeera najjo emirundi wala obuyinza obwabafuzi abali
abiri mwena jirigenda jigwako nga mu bwakabaka obwo bwonna. 8
mubuli gumu mulimu okutendere- Bweyaweebwa obuyinza ebibiina
za katonda era girigwako jonna nga ebina mu myaka ng’omukadde jaa-
bakyatendereza katonda nyini buy-
ba najo emirundi abiri mwena neb-
inza.
itandika okusinza Yesu nga mubuli
Essuula eno etulaga ekanisa nga
mwaka mulimu okusaba kwabantu
bweyatambula okuva ku Yokaana
ba Katonda. 9 nebatandika enjig-
omubatiza paka ku nzikiriza yaba-
iriza empya ey’okutendereza Yesu
tume jebaateekawo nga amadiini
nti osaanidde okufuga amawanga

5
getumanyi teganatondebwawo.
gonna n’okusinzibwa kubanga wa-
1 newaba abakulembeze abaali
tibwa n’okolera Katonda erinya mu
mumulembe ogwo nga balina
mawanga gonna. 10 n’obafuula eri
emilimu jebalina okola, eji-
Katonda waffe abaana era ba Kaba-
tanatuukirira, 2 Newaba omuntu
ka ab’okufuga kunsi. 11 newabaawo
owamanyi ng’abuulira n’okukaka-
abantu abanji abali mu bibiina ebyo
sa okunji, nti ani asaanye okuman-
era mumyaka ejjo enkumi n’enkumi
ya ensi nga bwegenda okutambu-
obukadde n’obukadde; 12 nga bali
la n’okutuukiriza byelina okola mu
mu kutendereza Yesu,
mirembe jonna omusanvu. (Oyo
13 n’abuli muntu yenna yenna, abali
yali Yokaana omubatiza ng’ategeeza
mukanisa n’abantu abensi n’abasam-
Yesu nga bwagulumidde okusinga
ize n’abaamawanga bonna nebakiri-
abalala bonna)
10 za Yesu nti yafuga, yasing’amaanyi,

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 10 09/03/2023 05:42:16


5: 14 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 6:3
ekitiibwa okutendebwa emirembe bwebaayitanga embalaasi yajjanga,
n’emirembe 14 nebibiina eby’o ebina embalaasi zajjanga kubanga ebira-
nebigamba nti weewaawo, nemya- mu byaziyitanga, ebiramu byalinga
ka negitadika okutambula ngabwe- bisolo, ebisolo bitegeeza bantu, eyo
basinza. yensonga lwaki Yesu ayitibwa em-
Essuula eno etulaga amadiini nga pologoma ya Yuda kubanga ye Ka-
bwegaatandika, nebigendererwa baka wa bayudaaya era bamuyita

6
byago nga bwebyari, omwana gwendiga kubanga yali
1 Awo Yesu nakiriza omulem- muwombeefu ng’omwana gwendi-
be ogusooka okutandika, ga, teriiyo kisolo kirala kyebayita
kwejo emirembe omusanvu, Yesu. ebiramu ebina byebibiina bya
awo ekibiina ekyasooka nekitee- bantu ebyatandikawo enzikiriza oba
sa okuteekawo ekibiina n’amaanyi amadiini agaabuna munsi yonna.
amangi oba kumpaka. (Ekibii- ebiramu ebina sigemadiini, nedda
na ekisooka, kyekiramu ekisooka, naye bebantu abatandikawo ama-
eranga ye mpologoma, ekitegee- diini, endogoyi yenzikiriza eteeked-
za Kabaka, eky’okitegeeza waaliwo dwawo. EBYAFAAYO
Kabaka eyateesa nebanne okutan- Abatume tebalina diini n’emu jebaa-
dikawo ekibiina kyabakiriza oba teekawo kuzino zonna zetumanyi,
ediini (eyo ye diini ya Bakatoliki) 2 naye olwokuba enjiri yali ebunye buli
Awo newabaawo ekibiina ekimany- wamu, Kabaka we Roma nayagala
ifu ekyateekebwaawo, n’abo abaki- akole ediini eyiye eri ebaddewo aji-
kurembera nga balina eby’okulwany- jewo, okusobola okufuga ensi yonna
isa, nebalwana era nebawangula era n’okwekuŋŋanyiza ensimbi enyingi,
nebagenda nga bawera era neba- olubeerera. era yatta abakristaayo
buna buli wamu. Okunyonyola . abatuufu abaaliwo ye natekawo ey-
Tulabye Yesu ng’abembula akabone- iye. nagiteekamu sente neebuulir-
ro ku muzingo. Omuzingo ogwali wa buli wamu, era yediini eyasooka
guwandikidwako, bwebunabbi, oba okubuna munsi yonna. awo ye ney-
byebintu ebiteekeddwa okubeera- eefuula paapa neyeyita omusika wa
wo ate obubonero jemirembe Peetero. obulimba obwo nebubuna
omusanvu mwebigenda okutuuki- munsi yonna paka kati, Era abantu
ramu,Yesu bwabembulako akabo- baligoberera obulimba obwo okutu-
nero ng’omulembe ogwo gutandika, usa okusala omusango bwekulituu-
ebirina okubeera wo nga bibeerawo. ka, buli eyakiriza obulimba abonere-
Buli yesu bweyabembulako akabo- zebwe nga avunaanibwa okusigala
nero ekiramu kyayitanga, nti jangu, mubulimba.
buli lwowulira ekigambo nti jangu, 3 Bweyakiriza omulembe ogw’okubi-
wabeerawo gwebali mukuyita, era ri okutandika, awo ekibiina kyaban-
abaayina okujja, yensonga lwaki buli 11 tu abawombeefu nekiteesa oku-

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 11 09/03/2023 05:42:16


6:4 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 6:12
teekawo ekibiina kyabakiriza ekirala bwolokoka ogenda kugaggawala)
(oba ediini) 4 ne batondawo ekibiina obulwadde;-(nti bwolokoka ogenda
nga kiri mukubonaabona era abaali kuwona obulwadde bwonna obuku-
bakikulira nebatandika okubuulira luma) nebizibu ebiri kunsi ebirala
enjiri ejjudde okuwakanya ebyali- byonna. (eyo ye diini ya balokole,
wo, n’okukakasa okungi. nga bwe- egeraageranyizibwa kumpungu
bawakana bokanaboka nebafuna kubanga erina obwangu mukubuna
ekitabo ekinene (bible). (ekiramu nemukubba.) (ago gemadiini geki-
eky’okubiri kyaling’enyana, ekitegee- kristaayo agaabuna munsi yonna.
za abantu abawombeefu era omwo abangriccan siboogeddeeko kuban-
mwemuli abaseventh day. Ate ekita- ga beebamu n’abakatoliki. bonna
la ye bayibuli n’okwetiŋŋana kweku- bafugibwa bakabaka.) 9 bweyakiriza
wakana.) 5 bweyakiriza omulembe omulembe ogw’okutaano okutand-
ogw’okusatu okutandika, ekibiina ika, newabaawo abantu abaawansi
ky’abantu abeefaako boka okwefu- nga baagwa olwekigambo kya Ka-
nira ensimbi nekiteesa okuteekawo tonda n’olwenjigiriza jebaalina: 10
ekibiina. Awo ekibiina ekyekyama nga mumitima jaabwe, mumyoyo
nekiteekebwawo ngabakivuga bali jaabwe basiiba basaba nti olidda ddi
mu bizinensi, byanfuna. 6 awo new- Mukama waffe Yesu, osale omusan-
abaawo okuteesa ku byenfuna mu go era okube ensi yonna olwoku-
bibiina ebyo byonna, (engeri jebaba bonaabona kwaffe. 11 nebakolanga
ba kuŋŋaanyamu sente nga bazijja ebikolwa ebirungi era mulwatu, ne-
kubakiriza jebajja mu kanisa okus- basigalanga bakyalindako akaseera
aba) (ekibiina ekyo jeekiri naye kiri katini, okutuusa banaabwe abalala
mu kyama era kyayingira mu madi- bwebaliwera abagenda okugwa nga
ini gonna getumanyi. 7 bweyakiriza nabo bwebaagwa. (abo yenzikiri-
omulembe ogw’okuna okutandi- za ey’abenjiri n’abo ababafaanana
ka, ekibiina ky’abantu aboomuluru okwetooloora ensi yonna. bwebati
omungi, abagezi gezi mu kubba ebin- bwebafaanana (i) bakuŋŋaana ku
gi mubwangu, nekiteesa okuteekawo saturday, (ii) tebawa birabo wad-
ekibiina kyabakiriza oba ediini. 8 de ekimu ekyekumi era ng’abatume
Awo nebateekawo ekibiina kyaba- bwebaakolanga, (iii) bafaanana-
kiriza abali mukugwa. (mu mwoyo mu ku baseventh day Adventist) 12
ne mumubiri) abaali bakikulira nga bweyakiriza omulembe ogw’omu-
buli muze mubi guli kubo, (bab- kaaga okutandika newabaawo enti-
bi, balogo, benzi, balimba) n’obute- isa; (okutya nokweraliikirira okun-
mu nga buli wamu nabo nebafunza gi mu nsi yonna) abakulembeze
kwota namba eyabantu abali munsi nebibasobera n’amaanyi gekizikiza
yonna. nga babafuna nga bakoze- oba obukambwe ne bikolwa ebye-
sa ebyawandiikibwa, obwavu;- (nti 12 tima nebyeyongera obungi. (wano

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 12 09/03/2023 05:42:16


6:13 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 7:6
Colona virus webamwogererako abalondemu ba Katonda okubawon-
mu bayibuli, tebaamulanga nga bul- ya obubi obugenda okukuba aba-
wadde bunamutta, obuzibu ennyo, jeemu bonna, (okub 3:10, 9:4, 7:3,
nedda naye baamuyita ekikaankano 16:2) Enjiri esembayo, Omukisa
ekinene ekitegeeza entiisa n’okwer- ogusembayo eri aboononyi, (okub
aliikirira okungi) 13 nabasirikale 6:11) Okubatiza okusembayo, aba-
nebajjula buli wamu nga bangi nyo galanda ba Katonda. Gano mazima
nyini ddala, (Emunyeeye bebama- nga bwebyali mu biseera bya nuu-
layika ate ba malayika, basobola wa ne Luti bwebityo bwebiriba ne
okubeera abalanzi, abakulembeze mukudda kwa Mukama waffe Yesu.
oba abasirikale.) 14 namakanisa wateekedwa okubaawo eryato nga ye
ne gagalwawo, nabuli nsi nebin- Kanisa eyenjiri eyina okukuŋŋaanya

7
tu byamu nebikyuka, 15 n’abantu abalondemu aba Katonda
bonna n’ababakulira, n’abasirikale 1 Awo newabaawo aban-
n’abebitiibwa n’abagagga, n’abobuy- tu bana abeetegereza ensi
inza, abakozi n’ababakozesa nebe- yonna, n’omulimu gwabwe
kweka mu mayumba nemu bizim- gwakukuuma nsi ereme okutuukib-
be ebinene; 16 ngabeeraliikirivu wako obulabe bwonna kubantu
era nga batya nga basaba Mukama abamawanga gonna wadde kuba-
abakwatirwe ekisa, abataase obubi kulembeze. 2 newabaawo omuntu
obugudde kunsi, 17 kubanga buli omulala ng’ali mukututumuka nga
omu yakiriza nti enkomerero erabi- yakiriza Katonda era nga yabatizib-
ka etuuse, era nga buli omu yeebuu- wa ebigambo bye ne byeyali akola
za nti ani anaawona? byali bitegeeza abantu bali abana ab-
alina obuyinza n’obusobozi okukuba
Okunyonyola esuula ey’omusanvu ensi yonna. 3 baleme okukuba ensi
Esuula eno ey’omusanvu etegeeza wadde abantu bonna wadde aba-
bino wamanga (Matayo 24:37-40, kulembezze okutuusa nga tumaz-
lukka 17:26-37, matayo 24:31 ebig- ze okubuulira enjiri, era n’okubatiza
ambo ebiri mu matayo 24, ebiranga abalondemu ba Katonda, 4 abantu
okudda kwa mukama waffe bituu- bangi nebakiriza era nebabatizib-
fu naye tebyasengekebwa bulungi, wa nebayingira enzikiriza entuufu.
ndowooza kubanga baabyogera dda abantu abaabuli mpisa nebitiibwa
ate nebabiwandiika dda, ebyasen- ebyenjawulo. 5 Abalanzi oba abaku-
gekebwa obulungi bye byomukita- lembeze nebabatizibwa nebayingira
bo kyokubikkulirwa era kyova olaba ekanisa entukuvu. Abantu abaw-
buli mutume yawandiika nga bibye ulize era abempisa bangi nebayingi-
so tebifaanagana, wadde nga bonna ra ekanisa entukuvu. Abasirikale oba
Yesu yeyababuulira.) Kuno kweku- bamukuuma dembe nabo nebayin-
labula okusembayo, okukuŋŋaanya 13 gira ekanisa entukuvu. 6 Abafumbo

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 13 09/03/2023 05:42:16


7:7 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 7:17
nabo nebayingira ekanisa entukuvu. ne Yesu okubanunula, okubala-
Abantu abali obulungi nabo nebay- ga ekubo etuufu. 11 Abantu bon-
ingira mu kanisa entukuvu. Abaana na baali bakyali mu buno obwak-
ba bagagga nabo nebayingira ekani- abaka era nga bakyali mu myaka
sa entukuvu. 7 Ababuulizi nabo ne- gino, nga namaddiini gonna nga
bayingira ekanisa entukuvu. Ba Pa- gakyaliwo kunsi; nebeewombekan-
sita , oba ba Faaza nabo nebayingira ga nebatandika okusinza Katonda,
ekanisa entukuvu. Abantu ba bulijjo 12 nga boogera nti amiina: omuki-
abali obulungi nabo nebayingira sa nekitiibwa n’amagezi n’okweba-
mu kanisa entukuvu. 8 Abakyakaze za nettendo n’obuyinza n’amaanyi
nabo nebayingira ekanisa entukuvu. bibenga eri Katonda waffe emirem-
Banagagga abomunsi nabo nebayin- be n’emirembe amiina 13 mu mya-
gira ekanisa entukuvu. Nabasuubuzi ka ejimu, kwejo ejaatuweebwa Yesu
nabo nebayingira mu kanisa en- alyoke adde, abantu bano mwebaa-
tukuvu labikira. 14 abo bebantu abalabye
OKUNYONYOLA MU ku naku eri enyingi, kyebavudde
Buli kika ekyateekebwako akabone- beewaayo okulongoosa ebikolwa
ro kyaweza omuwendo gwa mutwa- byabwe olwokubonaabona kwa
lo gumu mu enkumi biri, Amakulu Yesu. 15 Yensonga lwaki beewad-
omuwendo kitegeeza edaala, oba deyo okuweereza Katonda, n’om-
class, oba level joobeerako, kitegee- woyo gwabwe gwonna, mu bwaka-
za buli eyabatizibwa yatuukanga ku baka bwe era ensi eribakuuma, 16
daala nga eryabaana ba Israel, yab- tebalibulwa kyakulya nate, wadde
alibwanga ng’omugalanda wa Israel eky’okunywa, so tebalibafuga nate,
abadde abulayo kubanga ba tabani ba wadde okubadduumira kwona. 17
Yakobo, (Israel) baali kumi nababi- kubanga Yesu afuga mu bwakabaka
ri, abo be baana ba Katonda, buli obwo anaabalabiriranga era alibawa
eya teekebwako akabonero yafuuka obulamu obutagwawo, era tebalira-
mwana wa Katonda, okwo kweku- ba naku yonna nate.
zaalibwa omulundi ogwokubiri
kwekubatizibwa era kwekuyingira OKUNYONYOLA ESUULA
ekanisa entukuvu. EY’OMUNAANA
9 Abo bwebaamala okubatizib- Esuula eno ey’omunaana keekabone-
wa, abakiriza nebeeyongera obun- ro ak’omusanvu, eyo ebeera sabbath
gi, okuva mu mawanga gonna nga kubeera ku wumula eri abantu ba
bakyali mu buno obwakabaka era Katonda bonna, era wanno mu okub
nga batunuulidde Yesu ngo mu- 8:1 batulaga akasiriikiriro mu ggulu,
lokozi waabwe era nga bakola ebi- ekitegeeza okuwumula mu kanisa,
kolwa ebirungi eby’olwatu, era nga eggulu kitegeeza ekanisa ate ensi
basanyufu. 10 nebeebaza Katonda 14 nekitegeeza abantu b’ensi, mubiseera

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 14 09/03/2023 05:42:17


8:1 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 8:5
ebyo abaliba mu kanisa entukuvu, abaana ba Nuuwa ne bakazi baabwe
baliba mirembe era tebaliraba ku beebaali basinga obutuukirivu
naku wadde, naye bonna abaagaana munsi yonna?, nedda naye bafuuka
okuyingira ekanisa entukuvu bali- abatuukirivu lwakukiriza kigam-
noza mu kubonaabona okuteekedwa bo kya Mutuukirivu, mujjukire ne
okubaawo amangu, okukema aba- mubiseera bya Musa, Katonda nga
tuula kunsi bonna nga bwekyawa- ategese okutta ababereberye be Mi-
ndiikibwa mu Okub 3:10. munaku siri bonna, Musa yalagira aba Is-
ezo atalibeera mu kanisa ntukuvu rael okusiiga ku nyumba zaabwe
talibalibwa nga mutuukirivu, nesaa- omusaayi (Okuva 12:3-14) era mu
la ye Katonda talijiwulira, talisony- biro ebyo buli eyasiiga ku nyumba ye
iyibwa lwa kwenenya kwe kubanga omusaayi yabalibwa ng’omuukirivu,
yawulira Nuuwa nga abayita muyin- era teyakubibwa naye buli eyagaana
gire eryato, naye naatayingira, mu- yabalibwa ng’omumisiri era ng’om-
jukire ekigambo kya mukama waffe wonoonyi. ne mu biseera bya Yesu
kyeyakakasa n’obukakafu obungi nti buli eyagaana okumukiriza yajibwa
nga bwebyali mu mirembe ja Nuuwa mu bantu ba Katonda. nemubiseera
neera bwebiriba mukudda kwom- byaffe bwekityo bwekiri, muyingire

8
wana womuntu. (Mat 24:37-41) ek- mu lyato muwone.
isa kiriba kiwedewo, kuluno ekanisa 1Bweyakiriza omullembe og-
entukuvu eyenjiri lyeryato, muleme womusanvu okutandika, enjiri
kubeera nga bakigala obutawulira, negalwawo, okumala ebanga. 2
muyingire eryato, njogera mazima newabaawo abantu musanvu abee-
sirimba, mwe muliba munyumirwa waayo okuweereza Katonda nga buli
abalala nga bakaaba. kaleno munoo- omu alina obuvunaanyizibwa ku-
nye ekanisa entuufu ekuŋŋaana ku mulimu gwe gweyetegese okukola.
lunaku olw’omusanvu olwa saturday, 3 N’omuntu omulala najja, nabeera
era Katonda jayogerako mu okub mukifo ekigulumivu, ekyekitiibwa
3:7-13, 6:9-11, ne 14:1-5, muwone ekingi, ng’alina obuyinza mu govern-
okukubibwa awamu na bajeemu, ment; nawulira esaala za batukuvu
kyamazima era kituufu buli agaana alyoke atuukirize okusaba kwa ba-
okukiriza ekanisa eyenjiri eyamaz- tukuvu bonna nga asinziira mukifo
ima ajibwa mu bantu ba Katonda, ekyekitiibwa enyo mu govervment
kubanga lyekuŋŋaaniro lya batu- mu bwakabaka obwo. 4 nessaala
ukirivu, abatuukirivu mwebayina zabatukuvu nezituukirira ng’okus-
okukuŋŋaanira baleme okubonere- aba kwabwe bwekwali, ng’omuku-
zebwa awamu nabajeemu, mujjukire lembeze oyo owamaanyi eyeewaayo
kano mubiseera bya Nuuwa buli okuweereza Katonda nga ya zituuki-
eyayingira eryato yeyabalibwa oku- riza. (nga byakola abikola ng’asinzii-
ba omutuukirivu, musuubira mutya 15 ra kwebyo abatukuvu byebaagala) 5

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 15 09/03/2023 05:42:17


8:6 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 9:2
omukulembeze oyo nakozesa obuy- ebitundu ebyokusatu ebya gavern-
inza bwe; natoola eby’okulwanyi- ment yonna biffe, bireme okuddamu
sa bya government nabikuba mu okukola emirimu jaabyo emirun-
bantu abensi; newabaawo okulagi- gi nemibi. 13 awo newabaawo
ra n’okuteesa n’okubuulira n’okutya omuntu owamaanyi, alina obwan-
okungi. 6 n’abantu omusanvu abali- gu mumirimuje, ng’okusinziira ku
na obuyinza nebeetegeka okukozesa plaani jaalina abantu bensi (aba-
obuyinza bwabwe. 7 omukulem- jeemu abaagaana okukiriza okuyin-
beze eyasooka nakozesa obuyinza gira ekanisa entukuvu) ng’abaduuli-
bwe, newabaawo abantu abamaanyi ra nti zibasanze mwe olwokuteesa
amaangi (abasirikale) nga balina kwabakulembeze abasatu abasigad-
ebibonyoobonyo nebissi, nebatu- deyo abagenda okukozesa obuyinza
mibwa mu bantu abensi: n’ekitundu bwabwe, nga baduumira.
eky’okusatu ekyabantu ab’ensi nekig- OKUNYONYOLA ESSUULA
wa mu naku enyingi, n’abantu ban- EY’OMWENDA
gi nebalaba ennaku. 8 omukulem- Essuula eno etulaga entalo embi en-
beze ow’okubiri nakozesa obuyinza nyo ezigenda okukubira ddala ensi
bwe; (abantu) ngensi namba abalina yonna, okujjawo abakulembeze bon-
ebibonerezo nebatumibwa mu ban- na, abaagaana okwegata ku kanisa
tu abamawanga bonna: nekitundu entukuvu, nga bwekyawandiikibwa
eky’okusatu eky’abantu abamawanga mu Isaaya 60:11-12, ne Isaaya 14:1-
bonna nekifa; 9 nebigwa ngekitun- 2 munaku ezo abaliba mu kani-
du eky’okusatu eky’abantu nebin- sa entukuvu baliba mirembe naye
tu byabwe nekitundu eky’okusatu abaagaana baliba mu nakku em-
ekyebizimbe byabwe nekigwawo. pitirivu n’okulumwa obujijji, kuban-
10 Omukulembeze ow’okusatu na- ga bino mukama waffe Yesu byeyag-
kozesa obuyinza bwe omuduumizi amba nti nga bwekyali mu naku za
owaamaanyi n’ava mu kanisa ngali- Nuuwa era bwekityo bwekiriba ne
na obusungu bungi nakuba ekitun- mukudda kw’o mwana w’omuntu.

9
du eky’okusatu ekyabajaasi nemu- (Mat 24:37, Luk 17:26)
maka ga bantu. 11 omuduumizi 1 Omukulembeze owokutaano
oyo yali mukambwe nyo: nekitundu nakozesa obuyinza bwe, new-
eky’okusatu nekinyiiga nyo, n’aban- abaawo omuntu ow’amaanyi
tu bangi nebagwa kubanga balina enyo ngava mu kanisa nadda ku
obukambwe bungi. 12 Omukulem- bantu abensi: n’afuna obuyinza oku-
beze ow’okuna n’aduumira, ekitun- gulawo ebibonyobonyo ebitakoma,
du eky’okusatu eky’abakulembeze 2 nasumulula olutalo olutasirika;
nekikubibwa, n’ekitundu eky’oku- n’obulumi obungi nebuva mulutalo
satu ekyamaanyi gaabwe, nekitun- olwo, obulumi nebuyitirira ngob-
du ekyokusatu ekyabajaasi baabwe, 16 wekibonerezo ekisinga obunene,

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 16 09/03/2023 05:42:17


9:3 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 9:20
n’abakulembeze n’obukulembeze abantu naye ow’okutaano n’owom-
bwabwe bwonna nebugwawo ol- ukaaga bayitiriza, era wano obubi
wobulumi obwali mu lutalo olwo. 3 obusooka webukoma, n’obwokubiri
ng’obulumi n’obubalagaze nga buy- bukoma ku malayika ow’omukaaga.
itiridde buli wamu, ate n’abantu ab- (11:14) 13 omukulembeze ow’omu-
alala nebeeyongeramu abaali abensi, kaaga nakozesa obuyinza bwe, new-
nebaweebwa obuyinza ngabajaasi abaawo okuteesa okwava ku ntiko
abomunsi bwebayina. 4 nebagaan- ey’omukulembeze asinga amaanyi
ibwa obutakuba batuukirivu wadde amaliridde okukolera Katonda, 14
ekintu ekirongofu waddde ababa- nga kugamba omukulembeze oyo
kulembera, wabula abajeemu bokka ow’omukaaga okukiriza abantu bali
abatakiriza kubatizibwa mu kanisa abana abaakwekebwa mu majje
ntukutvu. 5 Nebalagibwa obutabat- amanene munsi enene. 15 abantu
ta wabula okubatulugunya okumala abo abana nebakirizibwa abaali bat-
akabanga: n’okutulugunya kwabwe egekebwa akaseera ko kenyini okut-
kwalinga okutulugunya kwa bajaasi ta ekitundu ekyokusatu eky’abantu.
abatendekebwa okutulugunya aban- 16 n’obungi bwa bakomanda abadu-
tu. 6 nemunaku ezo abantu balinoo- umira abajaasi baali bangi nyo nyini
nya okufa, so tebalikulaba n’akatono; ddala enkumi ne nkumi; nebaatula
era balyegomba okufa naye okufa omuwendo gwabwe. 17 era bwebiti
kuli badduka. 7 Abantu abo baalin- ebibiina ebyo bwebyali, n’abo aba-
ga abajaasi abategekedwa okulwana bikurira, baali bajudde ebibonyoo-
olutalo, era nga balinga abakulem- bonyo ne ntiisa eyamaanyi neby-
beze, naye ebikolwa byabwe byalin- okulwanyisa. 18 kulwebyo byona
ga abantu ba bulijjo. 8 Baalinga aba- byebaali, ebibonyobonyo n’obulumi
tuukirivu naye nga babuyinza bunji n’ebyokulwanyisa byebaakozesanga
nga bakabaka. 9 era bakuumibwa nemufiira ekitundu eky’okusatu eky-
nebyuma ebyamaayi, nokuwuuma abantu. 19 kubanga byebaateesanga
kwabyo kwalinga okuwuuma kweki- byebakolanga nebyokulwanyisa by-
biina ekirwanyi ekinene nga kiduka abwe; kubanga ebyokulwanyisa by-
okuyingira olutalo. 10 Era baalina abwe byamanyi mangi era byebaa-
ebyokulwanyisa ebiringa ebyabajaa- kozesanga. 20 n’abantu abaasigalawo
si era nenjogera; nebyokulwanyisa abatatibwa mu bibonyoobonyo ebyo
byabwe nga byebakozesa okutulu- tebaakomya bikolwa byabwe bibi
gunya abantu okumala akabanga. 11 byebaakolanga, basigala bakyasa-
baalina abakulira nga ye mukulem- mira n’okusigala mudiini zaabwe
beze oli eyaleeta olutalo olutakoma ezobulimba, basigala bakyalulunk-
(9:1-2); yali amanyiddwa nga omuz- anira ebyobukulembeze, n’ebyobu-
ikiriza. 12 newankubadde nga aba- gagga, baasigala bakyalulunkanira
kulembeze abana babonyaabonya 17 ebintu byensi byonna (beesokanga

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 17 09/03/2023 05:42:17


10:1 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 10:11
buli ekyobugaga kye baalaba ngera kiseera nate: 7 ekiseera bwekirituuka
abakava mu lutalo abalala bonna ekya malayika ow’omusanvu bwali-
bwebakola, tebaamanya kigender- ba nga agenda okuweebwa obuyinza
erwa kya lutalo olwo.) era basigala bwe, ekyama kya Katonda nekiryo-
bakyali batemu nga bwebaali, era ka kituukirira ngenjiri bweri jey-
nga bakyaloga, era nga bakyayenda, abuulira abaddu be ba nnabbi . (kino
era nga bakyabba. kyekyama;- malayika ow’omusan-
vu bwalituuka, obwakabaka bwensi
OKUNYONYOLA ESSUULA bulifuuka bwa mukama wafe Yesu
EY’EKUMI era bwa batukirivu be (okub 11:15,
essuula ey’ekumi etulaga Yokaana Dan 2:44, 7:14,27, Zechariah 14:9,
omutume ng’awa ekanisa ekitabo Obadiya 21)) 8 Newabaawo okutee-

10
ky’okubikkurirwa. sa okulala mu kanisa nga kugamba
1 Awo newalabikawo ekanisa nti twefunire akatabo kano
omuntu owaamanyi omubuulizi oyo (ye Yokaana omu-
ng’ava mu kanisa, nga tume) kaalina. 9 ekanisa nesaba
mutuukirivu; ngalina n’obunnabbi, Yokaana ekitabo (ky’okubikkulir-
nga mubuulizi wamaanyi nyo, nga wa) Yokaana nabagamba mukitwale
ayise mu kubonaabona okungi; 2 bituukirire; bijabanakuwaza nyo nga
Era yalina omulimu gweyaliko nga bituukiridde naye bijja basanyusa
bwebunnabbi, amaanyi ge gonna nyo nga mubisoma. 10 Ekanisa ne-
nagamalira ku bantu, ng’ebyensi kajja ku Yokaana nebitandika okutu-
yabivaako. 3 nayogera nga akaka- ukirira: nebijinyumira nyo nga ba-
sa n’okukakasa okungi nga kabaka bisoma naye buli ekyatuukirira ate
bwa yogera: bweyayogera ebintu nekibeeralikiiriza nyo nekibanaku-
ebiteekedwa okubaawo nebibaawo waza nyo. 11 Yokaana yaweebwa
mu bigaambo oba mu buwandiike. 4 obunabbi buno bwamirundi ebiri
ebiteekedwa okubaawo bwebaama- naye obwasooka bwali bwetoololera
la okubisoma (ky’ekitabo ky’oku- ku kanisa kyenkana yokka, awo ne-
bikkulirwa) ekanisa yali egenda bamugamba addemu awandiike ku
kubivuunula: newabaawo okuteesa bwogera ku bwakabaka bwensi yon-
okwava mu kanisa, nga kugamba na.
nti muleke ebintu ebyo mukyama Okunyonyola essuula ey’ekumi
so temubivuunula. 5 Omubulizi oyo n’emu
gwetwogerako (ye Yokaana omu- Essuula eno etulaga entandikwa
tume) nayimirira n’amaanyi aman- yenjiri ey,obwakabaka bwa Katon-
gi n’okukakasa okungi eri ekanisa, da n’abaweebwa okubutandika, aba-
6 n’ayogera n’obukakafu obungi nga buulizi ababiri n’omulimuu gwabwe
Katonda ye mujuliziwe, eyatonda eg- era nga bwebaliba.
ulu nensi nabuli ebirimu tewalisigala 18

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 18 09/03/2023 05:42:17


11
11:1 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 11:14
1 Ekanisa neweebwa en- obuyinza okusiba eggulu, enkuba
jiri efaanana nga amatee- ereme okutonya mu naku ezokute-
ka agafuga, Yesu nagam- geeza kwabwe: balina obuyinza oku-
ba abatume nti mbatuma mugende bonereza abantu n’okubonyaabon-
mubuulire enjiri eri abateefu bonna ya ensi n’ebibonyoobonyo byonna,
nemuba kabaka nabafuzi baamu. 2 emirundi emingi nga bwebaagala.
naye abagaana okubasembeza mub- 7 Era bwebaliba nga bamaze okute-
aleke, so temubabuulira; kubanga geeza kwabwe, abantu abaakava mu
bategekebwa okubeera abensi; n’aba- kubonaabona okungi baliwakana
tukuvu baliba wansi wabwe okuma- nabo era balibasinga era balibasuu-
la akaseera. la nebagwa. 8 Baagwira mu bitundu
okunyonyolamuko omuli abantu abaayonooneka era
Kubanga abatuukirivu balinyoome- nga ne Yesu mweyafiira. 9 Baagwa
bwa ebanga dene, nga bebantu okumala emyaka esatu nekitundu.
abawansi okumalira ddala ekiseera, newataba muntu yena ayita nabo
Katonda kyaliva atutumira aba- kubayamba kusituka. 10 naban-
buulizi abo ababiri kulwokutaasa tu bangi basanyuka kulwokugwa
abantu be, nga bweyatuma Musa kwabwe, nebajaguza era beeweere-
okununula Israel okubatwala mu nsi za nga olugambo; kubanga ababu-
ensubize. Ogwo gwemugaso gwa- ulizi abo ababiri basumbuwanganyo
balanzi abo, wadde nga mukusooka abantu. 11 Oluvanyuma lwemyaka
banyoomebwa naye oluvanyuma jiri esatu n’ekitundu, nebafuna om-
balikirizibwa, era balikulemberamu woyo wokwagala okubeera obulungi
abatukuvu okubatuusa mu jerusa- nebasituka nebafuuka abaamaanyi,
lemu ekigya. okub 11:1-2 watulaga abantu bangi nebabeewuunya, 12
bulungi nti ebiriwo byali byadda, Nebawulira okuteesa okwava mu
ate 11:3-17 watulaga nti ebiriwo bya kanisa, nti mutwegateko. nebeegata
mumaaso munaku ezoluvanyuma, mu kanisa nga batuukirivu nyo nyini
era nga zeezino. ddala; nabalabe baabwe nebakiman-
3 Nange ndibatumira abajulirwa ya. (akanyiriri ka ‘Okub 11:11-12’
babiri era balibuulira enjiri okumala keekamu ne suula eyo musanvu) 13
emyaka esatu n’ekitundu nga bakun- Mubiseera ebyo newabaawo okutya
gubaga. 4 Abo bebasajja babiri era kungi, n’abantu nga kitundu kya
bebabuulizi babiri abaasalawo oku- kumi nebagwa oba nebafa; abantu
weereza Katonda. 5 Era omuntu bangi nebafiira mu bunkenke obwo:
yenna bwagezako okubakola obubi, n’abo abasigalawo nebeewuunya
nga balagira ebibonyoobonyo nga nyo Katonda wa batuukirivu. 14 En-
bigwa ku balabe baabwe: era omuntu tiisa zetwogeddeko awo , bebama-
yena bwayagala okubakola obubi, layika omukaaga abasooka kwabo
abeera ayina okugwa. 6 Abo balina 19 omusanvu abalina obuyinza kun-

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 19 09/03/2023 05:42:17


11:15 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 12:9
talo ezigenda okuleeta obwakabaka ekyamanyi amangi n’abalabe baabwe
bwa Katonda. Obubi obusooka ye nga bali wansi waabwe, kyali kiku-
malayika ow’okutaano (okub 9:12) lembebwa abantu kumi n’ababiri;
ate obubi obwokubiri ye malayika (bebatume ekumi nababiri) 2 era
ow’omukaaga nga amaliriza oluta- nga balina kyebagoba: nebayita mu
lo lwe. (essuula eyomunaana neyo bulumi obungi okusobola okutuuki-
mwenda awo webazifunziza.) 15 riza ekirooto kyabwe. (ekyokubuuli-
Awo omukulembeze ow’omusanvu ra enjiri)
nakozesa obuyinza bwenewabaawo 3 Ekyewunyisa ne kirabikawo mu
okujaganya mu kanisa, nga boogera kanisa, era, raba, amaanyi ama-
nti Obwakabaka bwensi bufuuse bi agalina ebibonyoobonyo ebingi
bwa Mukama waffe , era bwa Kris- agajudde kunsi yonna. (ye setaani
to we era anaafuganga emirembe era bwebulimba) 4 omulimu gwago
ne mirembe. 16 Nemyaka ejiringa negukyusa abantu kitundu kyaku-
abakadde amakumi abiri mwabana satu ekyabantu abaali mu kanisa,
jebabeera najo, ejakolebwamu ebyo ne kibafuula abensi: Abantu abali-
Katonda byeyateesa nejigwayo abaa- na obujja (Abafalisaayo abaalwany-
liwo ne basinza Katonda, 17 nga isanga abatume) nebalemesanga
boogera nti tukwebaza ggwe Mu- abatume. abaali mu kubuulira en-
kama Katonda, Omuyinza webin- jiri, bwebalibuulira enjiri, balyoke
tu byonna, abaawo era eyabaawo; bajimarirewo ddala. 5 nebabuulira
kubanga otutte amaanyi go amangi enjiri, egenda okufuga amawanga
n’ofuga. 18 Amawanga negasungu- gonna n’amaanyi: nenjiri nebunna
wala n’obusungu bwo nebujja, n’en- n’ekirizibwa Katonda ne mu bwak-
tuuko ez’okusaliramu omusango abaka bwonna. 6 Nekibiina ekyo
gwabafu, n’ezokuweeramu empeera ekyabatume nekiduka nekigwa mu
yaabwe abaddu bo bannabbi, n’aba- nakku enyingi (ewataali wabwe ne-
tukuvu, n’abatya erinyalyo, abato babeera abanoonyi bo bubuddamu.)
n’abakulu; n’ezokwononeramu aboo- nga Katonda bweyakyagala kibe,
noona ensi. balyoke bayigenga Katonda byaya-
OBUNNABBI OBWOKUBIRI gala nga bali mu nakku okumala ak-
abanga akawerera ddala.
Okunyonyola essuula 7 newabaawo okuwakana mu kani-
ey’ekuminabiri sa: Yesu na batume be nga bawaka-
essuula eno yetandika obunabbi ob- na nabafalisaayo; nabafalisaayo
wokubiri; batandika nga batubuulira nebawakana wamu n’abagoberezi
baabwe 8 (abafalisaayo) nebawan-

12
ebyaliwo, munaku z’abatume.
1 newabaawo ebyewu- gulwa era nebajibwa mu bantu
unyisa mu kanisa, newala- abatya Katonda. 9 n’omwoyo omubi
bikawo ekibiina kya bantu 20 oguli mu ba falisaayo negugobeb-

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 20 09/03/2023 05:42:17


12:10 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 13:4
wa mu kanisa wamu nabafalisaayo, walira ekanisa, nebagenda okulwa-
omwoyo omubi ogwedda ogumany- na n’abomuzaadde lye abaasigalawo
iddwa ng’etima ebbi era setaani ob- abakwata ebiagiro bya Katonda era
ulimba bwensi zonna: negugobebwa abalina okutegeeza kwa Yesu.
mu kanisa wamu n’abantu abaguli-
na. 10 Newabaawo okujaguza ok- Essuula eyekumi ne satu
wamanyi mu kanisa. nga boogera nti Essuula eno etulaga obwakabaka
kaakano obulokozi buzze n’amaanyi bwensi nga bwebuze bukyuka kyu-
n’obwakabaka bwa Katonda waffe, ka, netulaga abatukuvu nga bawan-

13
n’obuyinza bwa Kristu we: kubanga gulwa.
aleetera ba ganda baffe okwonoona 1 Abantu abo ababi
yasuulibwa, abakyamya mu maaso nebadda ku byobu-
ga Katonda waffe emisana ne kiro. gagga eby’ensi. Awo
11 Nabo bamuwangula olwo kubo- newabaawo obwakabaka obwava
naabona kwa Yesu, n’olwekigambo mubantu , bwalina abakulembeze
ekyokutegeeza kwabwe; nebatayaga- kumi era zensi kumi era nga batud-
la bulamu bwabwe okutuusa n’okufa. de kunsi yonna, (ze continent mu-
12 Kale musanyuke mwe aba Krista- sanvu) nensi ezo ekumi nga zezif-
ayo namwe betukuŋŋaana namwe uga ensi yonna, era obwakabaka
naye zisanze abensi n’abamawanga: obwo nga bujjudde okwegulumiza
kubanga ababi base jemuli nga bali- n’okuzalawa. 2 obwakabaka obwo
na obusungu bungi, nga bakimanyi bwali bugezigezi nebikolwa byabwo
nti balina akaseera katono. 13 Aban- nga byakwepanka nenjogera yabwo
tu abo ababi bwebaalaba nga bawan- nga ba Kabaka abaamaanyi aman-
guddwa nebayiganya bubi nyo gi: n’omwoyo omubi omuli omululu,
ekanisa yabatume. 14 Ekanisa ya ba- netima ebbi byebyabusobozesa oku-
tume n’edduka, okunoonya obubud- wangula, n’okutuuka okufuga n’obuy-
damu, nesasaanira mu nsi ezeewa- inza obungi. 3 Awo ensi emu eri mu
la ewataali mmere jebaalimirayo, continent emu nekubibwa, nebeera
wabula jebaalabira enaku enyingi nga egudde naye neddamu nesitu-
balyoke bayigirizibwenga okutya ka; n’abantu bangi nebagoberera ob-
Katonda nokwetowaza mu maaso wakabaka obwo mungeri eyeewu-
ge, okumalira ddala ekiseera ekiw- unyisa; (ensi eyo eteeberezebwa oku
erera ddala nga n’ababi balaba. 15 beera Roma era obukatoliki. Roma
Abantu abo ababi nebalyoka bayuwa siyensolo yonna naye gwemutwe
ejje eddene balyoke babamalirewo ogwafuna ekiwundu ekyokufa naye
ddala. 16 naye abantu bensi abalala negutafa naye baakozesa akakodyo
nebayamba ekanisa nebalwana nam- ke diini abantu bangi nebabagobere-
ajje ago era nebagamalirawo ddala. ra) 4 Abantu nebatya nyo abantu abo
17 Abantu abo ababi nebasungu- 21 ababi kubanga olwebikolwa byabwe

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 21 09/03/2023 05:42:18


13:5 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 13:17
ebibi ( omuli obutemu n’omululu) boogera nga abalina amaanyi ag’ob-
bawangula era nebatandika okufu- ulabe enyo. 12 Nebukozesa obuy-
ga. nebatya nyo obwakabaka obwo inza obwobwakabaka obwasooka
nga bagamba nti ani abenkana era nga n’obwasooka bulaba, nebaleetera
ani ayinza okubawangula? (Abantu abantu okutya n’okukiriza obwak-
baali tebali mu kutya Roma, nedda abaka obwasooka obwali bugudde
naye obwakabaka obwo bwonna, nebusituka. (Amakulu obwakaba-
obwafuga ensi yonna, mubiseera ka bwa America bwebuno bwetu-
nga amawanga mangi teganafuna limu, tebwakyuusa bintu abaasooka
independence nga gakyafugibwa byebaaleeta wabula bwayongeramu
ensi entini.) 5 Obwakabaka obwo amaanyi bikolebwe okusinga biri
bwona obufugibwa ensi ekumi, neb- bwebyali, okugeza okusoma, eby-
wogeranga ebyamakulu, nebyok- obufuzi, okusinza, n’ebyenfuna.)
wegulumiza n’okuzalawa; nebufuga 13 nebakolanga ebyewuunyisa eb-
okumalira ddala ekiseera ekiwere- yamaanyi (Ye technology omungi
ra ddala naye ekitali kya lubeerera. omuli amasimu, tv, computer nebi-
6 Abakulembeze abo tebaatyanga rala bingi) era nebuleeta okukakaa-
Katonda wadde okumusaamu ek- lukana okungi, nga n’abantu balaba.
itiibwa wadde abantu abamutya (Edda abantu tebaakolanga lunaku
n’abasinza mu mazima bona, 7 ne- lulamba, naye kati abantu tebakyali-
bawakana n’abatukuvu era nebabas- na budde lwa mirimu ) 14 obwak-
inga; nebafuga buli muntu buli nsi abaka buno bubuzaabuziza abantu
n’amawanga gonna, 8 era abantu bangi olwa technology omungi gwe-
bangi bali butya era nokubugobere- bukoze ngan’abaasooka balaba; era
ra, abo abatatya Katonda era abatali buleetedde abantu kunsi okulaba
balondemu be, 9 omugezi awulir- nga bakyali mu bwakabaka buli, ob-
ize era afumitirize ategeere Katonda wali bugudde ate nebusituka. 15 era
kyategeeza. 10 Omuntu bwayagala buleetede obwakabaka obwasooka
okubba naye alibibwa, omuntu yena okulaga ng’obukyalina amaanyi, ensi
bwatta naye alittibwa, (Amakulu ezaasooka ofuga ziragire era buli
buli agoberera obwakabaka obwo, atakola nga bwezaagala agwe. 16
nakola nga bwebukola aba yegase nebuwaliriza bonna , abato abakulu,
nabwo, era aba aligabana ku bi- abagagga, n’abaavu, n’abeddembe,
bonerezo ebyabategekebwa.) naye n’abaddu, okwagala enyo ebyensi,
omutuukirivu agumiinkiriza n’akola era n’okukola ngensi bwekola, ol-
ekituufu Katonda kyayagala. Awo womulimu gwokola oba olwobula-
omutuukirivu wategeerebwa. Awo mubwo gwe; (teriiyo agenda kuwal-
newabaawo obwakabaka obulala ob- iriza muntu yenna, wabula ensi eno
wava mubantu abensi, era bwalina oba omulembe guno gwegukuwali-
ensi biri ezaali ngezegonjebwa ne- 22 riza.) 17 Era omuntu yenna aleme

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 22 09/03/2023 05:42:18


13:18 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 13:18
okufuna ku sanyu, wabula oyo igamba nti (1Yokaana 2:15 ;- tem-
amaze okwagala enyo ensi n’okukola wagalanga nsi newankubadde ebi-
ngensi bwekola 18 Awo wewali ri munsi, omuntu yena bwayagala
amagezi. Alina okutegeera ategeere enyo ensi, okwagala kwa Kitaffe
edaala (levo) y’obwakabaka buno; tekuba muyye.)
kubanga lye daala (levo) y’omuntu: Tukoze tutwa okwewala okuweeb-
era kwekubulako akatini okuggwa wa akabonero kensolo 666?
oba okutuukirira. Nga tukyawa ensi nebijirimu.
AKABONERO KA 666 KALIBA Tukyawe tutya ensi n’ebijirimu?
KATYA? Nga twewala okufaanana abensi,
Abantu bangi basuubira nti olunaku Twewalenga omwenge nebifo ebi-
lulikya nebatandika okubakaka sanyukirwamu, kubanga mubyo
buli muntu okumuteekako sitam- setaani mwasangibwa era mwayita
pu eriko 666, abamu basuubira nti okutujja ku Katonda wabula tuk-
ye microchip era nti olunaku lujja watenga ekiragiro kya Katonda
lwebalikaka buli muntu okuteekeb- ekisinga obukulu ekigamba nti;-
wamu microchip mumukono gwe Yagalanga Mukama Katondawo
ogwa ddyo oba ku kyenyi kye nga n’omutimagwo gwonna, n’amanyigo
buli agaana bamutta. abange mbag- gonna n’ebirowoozobyo byonna, oba
amba mazima nti ebyo tebiribaawo. nga Katonda omwagala n’ebirowoo-
ekyawandiikibwa kigamba nti balit- zobyo byonna ate oyinza otya okud-
ta abo bonna abatasinza kifaananyi da kuluddo ne zaala ne mu club
kyansolo nti buli agaana balimut- ekuŋŋaaniro lya boonoonyi n’aba-
ta nga bwebyali mu naku za sad- jeemu, Temumanyi nti Abatuukirivu
dulaaki, mesaki, ne abeduneego?? jebakuŋŋaanira yewaba Katonda,
(danyeri 3:1-30), abange tebiriba n’abajeemu jebakuŋŋaanira yewa-
bwebityo, kubanga ebyo byali mu ba Setaani, buli abantu abensi kye-
ngero ebyetaaga okuvuunulwa, lwa- bagulumiza kyansi era kya Setaani,
ki muvuunulako kagambo kamu?, omuli Amasimu, nebiringa ebyo,
Abamu bagamba nti 666 ye Sunday okubikwatako sikyekibi naye okubi-
era nti olunaku lulikya nebawalir- wa obudde kyekibi, kubanga ebiva
iza bonna okusinza ku sunday, era mubyo ebisinga bya Setaani, omuli
nti buli aligaana bali mutta, abange enyimba, commedy nebiringa ebyo,
tekiriba bwekityo era tekiribaawo, kubanga byosiiba owuliriza byebi-
kino kyekiseera abatya Katonda jula mumutima gwo, ow’oluganda
okuwangula (Okub 15:2) lukaaga mu Kristo bwaba anyiiga kubanga
nkaaga mumukaaga sikiragiro kipya okute esimu kale jitunde obeerere-
nti temukirizanga kubawandikan- wo nga ye, kubanga teriiyo agenda
gako lukaaga nkaaga mu mukaaga, kuvunaanibwa nti lwaki tewakwata
nedda naye kyekiragiro ekyedda ek- 23 simu? Ate fenna tukimanyi bulungi

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 23 09/03/2023 05:42:18


13:18 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 13:18
nti esimu mbi, nemize emibi mingi era gwemuwendo gwange, kuban-
ejiri musimu, Mazima ddala lwaki ga Katonda yatukola ku lunaku lwa
ow’oluganda abuulira aboluganda mukaaga, natuwa enaku mukaaga,
abatakwata masimu, nti mutandike ezo nga zenaku z’omuntu zetuli-
okukwata esimu? Tokimanyi nti aba- na okoleramu emirimu jaffe jonna,
jeemu, enaku zino musimu mweba- olw’omusanvu lwa Katonda, mukaa-
kuŋŋaanira? ku Tiktok, whatsapp ga kitegeeza ekinaatera okutuukirira
group, face book, newalala ate aba- naye nga tekinatuukirira, Katonda
jeemu jebakuŋŋaanira eyo ne setaani yatutonda netubulako katini okum-
jaabeera. kale nze nŋŋamba kirungi wenkana. wadde nga tetuli mwen-
abooluganda obutakwata masimu. kana emirembe jonna, kyetuva tuy-
Naye ekisinga kwe kwagala itibwa mukaaga, Katonda yatonda
Aboluganda obudde buwedeyo ebintu binji nyo naye ffe abantu
tuve mu kulwanagana, mumpa- tubisinga nyo, n’olwekyo bwekityo
ka ezitatuyamba kubanga ekisinga bwekiri wabaddewo emirembe min-
obukulu kwekwagala, (1Abakko- gi oba obwakabaka bungi naye buno
linso 13:1-13) twagalenyo Katonda obwakabaka businga nyo obwakaba-
waffe, tweyagalenyo nga aboolugan- ka bwonna obuze bubaawo, kyebuva
da era twagale nyo okukola emirimu buyitibwa omuwendo gw’omuntu
ja Katonda n’okwagala okusinga 666. Bukoze buli kimu omuntu kya-
obungi, so sikutunuulira balabe lowoozaako, buli ng’omuntu. So
baffe n’obukyayi obungi, kubanga tebiri nga bwemubadde mubisuubi-
Katonda kwagala, namateeka gon- ra nti waliwo omuntu gweboogera-
na gategeeza kwagala, n’ekiragiro ko omulala, omuntu oyo yegwe era
kya Kristo kitugamba kwagala- yenze, wadde nga bangi bagamba
na, tujewo obukyayi kuboolugan- nti ye Paapa, nebabala erinya lye
da, olwokuba yawakana namwe ku nga bwebaagala nga bakozesa Ro-
kigambo ekimu, nemumunyiigira man numerals, Abange, muwulire
okusinga omulabe wamwe, temu- kino; eyo embala yabantu buntu, so
manyi nti atatulwanyisa taba mulabe siyabwa Katonda, era ebintu bingi
waffe, n’emumirembe ja Yesu ekani- n’abantu bangi bemusobola okubala
sa yeyamulwanisanga, era nelwan- mumbala eyo nebakola omuwendo
isa n’abatume, musobola okukyawa ogwo 666, baganda bange kamba-
omutuufu, bwemukulembezanga buulire, teriiyo mugezi gezi ow’ensi
obukyaayi. ayinza okuvuunula ebya Katonda,
666 KYE KI? okumanya amakulu ga 666 tetweta-
omuwendo guno lukaaga nkaaga aga kusooka kuyita banasaayansi
mumukaaga, gwe gumu ne mukaa- abensi, wadde abagezi gezi abensi
ga (6) era gwemuwendo gw’omuntu bonna, ebyo bya balondemu ba Ka-
(okub 13:18) gwemuwendo gwo 24 tonda.

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 24 09/03/2023 05:42:18


13:18 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 13:18
OKUTEEKEBWAKO AKABONERO Omuwendo kitegeeza obuzitobwo,
Okuteekebwako akabonero kyekimu class yo, level yo, oba edaala lyoliko.
n’okuwandiikibwako erinya mu
kyenyi, (Okub 14:1, 7:4, 13:16-17) OKUBALIRIRA OMUWENDO
bwetusoma Yeremiya 31:33 wagam- GWENSOLO
ba Katonda aliwandiika amateeka Okubikulirwa 13:17-18 wagam-
ku mitima jaffe oba kale ejja ba Is- ba nti;- Awo wewali amagezi, Ali-
rael, abange musuubira ku mitimaa na okutegeera abalirire omuwendo
ja ba Israel Katonda yawandiikako gwensolo; kubanga gwemuwendo
amateega ge? era bwogirabako ogal- gw’omuntu: Abange singa mbagam-
aba? nedda kale no okuwandiikako ba nti mubalirire omuwendo gwe lin-
kitegeeza kumanyisa bantube ma- ya lya Yesu, kitegeeza kubala nyikuta
teeka era n’okugakwatanga. Oku- ziri ku linnya Yesu? Oba kuwa buli
wandiikibwako erinya lyensolo kite- nyikuta value okusinziira ku alpha-
geeza kwagalanyo nsi, nebigirimu, betical order?, oba kuzikyusa mu
era n’okola ng’ensi bwekola, era oku- Roman numerals nga mugamba nti
wandiikibwako erinya lya Yesu ne U efaanana V kitegeeza ye V era ye
lya Katonda kitegeeza kwagalanyo taano (5)? Bwebatyo abakozesa am-
Katonda era n’okola nga bwayagala. agezi ag’obuntu obuntu bwebakola
ekyo mukitegedde bulungi?, Oku- naye abakozesa aga Katonda bam-
teekako akabonero ka Katonda ku- anyi engero ze, bategeera amakulu
byenyi bya bantu, kwekubuulira en- n’obubonero, atamanyi bya Katonda
jiri paka kukubatiza. kwekwagaza tasobola kunyonyola bya Katonda,
abantu Katonda. wewaawo alinga science naye owa-
MUSANVU (7) banabbi so si ng’owabasawo.
Ate musanvu (7) muwendo gwa Ka- kino namwe mukiraba okubaliri-
tonda era kekabonero ke, musanvu ra omuwendo gw’erinnya lya Yesu
kyekintu ekijjudde oba ekiwedde, kubeera kumanya buzitobwe, so si-
kubanga kulunaku olw’omusanvu kubalirira nyikuta ziri ku linya Yesu.
Mukama Katonda yamala byonna Bwekityo no okubalirira omuwendo
era n’awumula. (Olubereberye 2:2- gwerinya lyensolo kubeera kuman-
3,) somako newano (Matayo 18:21- ya buzito bwa nsolo, era ng’obuzito
22, Lukka 17:4, Yoswa 6:4-16, 2 bwensolo bwebuzito bw’omuntu.
Bassekabaka 5:10-14) Ago gemaanyi Ensolo kyeki? Esolo abeera muntu
agali mu musanvu era abategeera oba abantu, naye eno ensolo bebaku-
Katonda basaamu ekitiibwa olunaku lembeze baffe oba tubuyite obwaka-
olw’omusanvu kubanga Katonda baka buno bwetulimu. obwakaba-
yalutukuza era naluwa omukisa. ka buno bwetulimu bulinga muntu,
(Olub 2:2) era kekabonero ke kwal- era nga namwe bwemulina enjogera
abira abamutya (Ezeekyeri 20:20,12) 25
egamba nti laba emotoka etunula

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 25 09/03/2023 05:42:18


14:1 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 14:10
ng’omuntu, oba nti ayina amaka ga- ali mu madiini gano getumanyi era
tunula nga muntu, kale no buli ek- mumyaka jino jetulimu; naye tewa-
yakabi ennyo kigeraageranyizibwa li muntu yasobola kuyiga njiri eyo
ng’omuntu. muntegedde bulungi?. mpozi abo bokka abalondemu ba
Okunyonyola essuula ey’ekumi Katonda abaanunulibwa munsi. 4
nennya. Abo bebateegatanga nabyamasanyu
Essuula eno etulaga ediini, oba ga bantu abensi; kubanga tebeega-
ekanisa entukuvu eyenjiri’ egenda tanga nabo (Okukola nga bo bwe-
okuwona ebibonerezo bya Katon- bakola) Abo beebakolanga buli Yesu
da ebigenda okukuba abakozi be kyayagala. Kyebava baalondebwa
bibi bonna, n’abo abagaana okukiri- mu bantu abalala bonna okubeera
za ekanisa eya mazima, Era etulaga aboolubereberye mukutya Katonda
ekitabo kya Katonda ekisembayo, ne Yesu. 5 Tebaabuuliranga bya bu-
n’abalanzi abasatu abasembayo, era limba; tebaliiko kya kunenyezebwa.
ngabwebaliba, abo bwebalirabika (Abo ye kanisa eye njiri na babafaa-
enkomerero y’obwakabaka obwensi nana okwetooloola ensi yonna.)
terirwa, erituuka, Abatukuvu bal-
isanyuka n’ababi bali kaaba. 6 Mubiro ebyo newabaawo omuntu

14
ng’abuna amawanga ng’alina
Awo Yesu n’asinziira amawulire agemirembe n’emirembe
munsi yabatya erinya okutegeeza amawanga gonna n’abuli
lye, ngali wamu n’aba- muntu yenna mu diini zonna. (ekita-
tukuvube, nga bamutegeera nyo ye bo kino wano wekyalangibwa, kyo-
ne Kitaawe era nga bakola ebyo byay- ka siwoka ) 7 ngayogera n’okukakasa
agalira ddala. (Kino kyebayita oku- okungi nti mutye Katonda mumuwe
teekebwako akabonero oba erinnya ekitiibwa; kubanga ekiseera ekyo-
mukyenyi. bwekityo no okuteeke- musango gwe kituuse; mumusinze
bwako akabonero kensolo gwem- eyakola eggulu nensi nenyanja nen-
woyo omubi ogwokwagala enyo ensi sulo zamazzi. 8 n’omuntu omulala
era n’okola nga bwekola erinya lya ow’okubiri nagoberera ng’ayogera nti
Yesu ne Kitaawe gwemwoyo omu- bafudde abalimba bonna abaaleetera
tuukirivu ekitegeeza okwagala enyo ensi yonna okujeema. 9 N’omuntu
Katonda n’okukola nga bwayagala.) omulala ow’okusatu nabagobere-
2 Newabaawo okuteesa okwava mu ra nga ayogera n’okukakasa okungi
kanisa entukuvu ng’okuteesa kwa nti omuntu yenna bwayagala enyo
bantu abangi, era ng’okuteesa ebig- ensi era nakola nga bwekola, wadde
ambo ebyeteeka, n’okuteesa okwo olwomulimugwe, 10 n’oyo naye ali-
kwali mu kusinza, 3 Nebabuulira noza kubibonerezo bya Katonda eb-
enjiri eringa empya mubwakaba- italiimu kisa n’akusaasira; era alibo-
ka buno obwensi era mubantu ab- 26 nyaabonyezebwa mubibonyobonyo

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 26 09/03/2023 05:42:18


14:11 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 15:2
ebingi ng’abatuukirivu ne Yesu bala- bakuumibwe ‘nga bakabaka aba-
ba; 11 n’okubonaabona kwabwe kwa lindiridde okukulembera amawan-
lubeerera; So tebaliwumula enaku ga gonna’. 17 N’omuntu omulala
zonna abaagala enyo ensi nebigi- najja ng’ava munsi ya batuukirivu,
rimu era nebakola nga bwekola ne- naye ng’alina obuyinza bungi. 18
bakiriza okuyitibwa abensi. 12 Awo N’omuntu omulala najja ng’ava mu
weewali okuguminkiriza kwa batu- government eyamaanyi, yeyalina
ukirivu abakwata ebiragiro bya Ka- amaanyi kubibonyoobonyo byonna,
tonda era n’okutegeeza kwa Yesu. nayogera n’okukakasa okungi nga
agamba oyo alina obuyinza obun-
13 Newabaawo okuteesa okwava gi, nti kozesa obuyinza bwo obungi
mu kanisa entukuvu nga kwogera ojewo abajeemu abomunsi, kubanga
nti mubalagulireko nti balina omu- ekiseera eky’okubabonererezaamu
kisa abalese ebyabwe byonna, kituuse. 19 N’omuntu oyo n’akozesa
nebagwa ku lwerinnya lya Mukama obuyinza bwe najawo abantu abensi
waffe Yesu okutandika leero; kya- n’abasuula mu bibonyoobonyo ebin-
mazima omwoyo bwatyo bwayogera gi nga Katonda bwayagala. nebal-
balyoke bawumule mukutegana wanira wala ewataali batuukirivu,
kwabwe kwonna; kubanga ebikolwa n’emirambo n’okukaaba okungi
byabwe bagenda n’abyo. ( Abagenda nekujjula ewali egwaniro, emiranga
okukiriza enjiri eyamazima , bagen- ne naku nebijjura mu bantu abangi.
da kugwa , kubanga balina okuleka
byonna byebanabagaana, naye bee- Okunyonyola essuula eye kumi ne-
siimye nyo kubanga munaku ntini taano
balibeera nga balangira , munaku Essuula eno etulaga Sabbaato enku-
ez’okubonaabona kwa bajeemu bon- lu, okuwumula n’okuwangula kwa
na.) 14 Newabaawo mu gwanga batukuvu, mubiro ebyo; abakiriza
obutuukirivu obw’olwatu, obutu- okuyingira ekanisa entukuvu baliba
ukirivu obwo nga buliko omuntu bulungi, naye abajeemu baliba mu

15
abukulira, yali mukulembeze era nga bibonerezo bya Katonda.
alina obuyinza bungi. 15 N’omuntu 1 Ekintu ekyewunyisa
omulala najja, nga ayogera n’oku- ekyekitalo, ekitabangawo
kakasa okungi nti kozesa obuyinza nekibaawo mu kanisa,
bwo okuŋŋaanye abantu bo, kuban- Abakulembeze musanvu (Abakrista-
ga ekiseera ekyokubakuŋŋaany- ayo abatya Katonda) nga baze oku-
izaamu kituuse, kubanga abalonde- bonereza, mukubonereza kwa bika
mu bamaze okweteeka teeka. 16 musanvu okusembayo. Kubanga
N’omuntu oyo omukulembeze mu mu bibonerezo ebyo obusungu bwa
batuukirivu nalagira abantu abat- Katonda mwebutuukirira. 2 newa-
uukirivu bonna okujibwa mu babi, 27 baawo abantu abaali mukubonaa-

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 27 09/03/2023 05:42:19


15:3 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 16:9
bona; Abatakiriza kuyitibwa bansi n’omukaaga
(Abakiriza enjiri eyamazima) nga Abakulembeze omusanvu abalina
bawangudde nga bali waggulu wa- obuyinza kuntalo ezireeta enkomer-
bantu abalala bonna (nga babasin- ero, okubonereza abajeemu bonna.
ga okubeera obulungi) era nga bali essuula eno yeemu neyo munaana

16
mu kusinza Katonda. 3 Nebaso- n’omwenda.
ma endagaano enkadde nempya 1 Newabaawo okuteesa
nga boogera nti bikulu era byakita- okwamaanyi okwava mu
lo ebikolwa byo, Mukama Katonda bantu, nga kugamba aba-
omuyinza we bintu byonna; ga bu- kulembeze bali omusanvu nti mu-
tuukirivu era ga mazima amakubo- tandike okuleeta ebibonerezo omu-
go ggwe Kabaka owemirembe sanvu kubantu abensi nga Katonda
n’emirembe. 4 Ani atalitya Mukama, bwayagala 2 Eyasooka natandika
n’ataliwa kitiibwa linya lyo? kubanga okukuba ensi; newabaawo obulu-
gweweka gwe mutuukirivu; kuban- mi obungi kubantu abensi, abakiriza
ga amawanga gonna galijja era gal- okuyitibwa abensi. (beebo abaagaa-
isinziza mu maaso go; kubanga ebi- na okuyingira ekanisa entukuvu)
kolwa byo eby’obutuukirivu birabise. 3 Ow’okubiri n’aleeta olutalo lwe
5 Ebyo webyaggwa newaba ensi ya kubantu abamawanga gonna; newa-
batuukirivu nga muyo mulimu ne baawo okufa n’okugwa ne bintu by-
nnabbi, ekikakasa nti Katonda ali- abwe byonna.
wamu n’abantu be. 6 Mubatuukirivu 4 Ow’okusatu n’aleeta olutalo lwe
nemuvaamu abantu musanvu nga kubajaasi nekubakulembeze, newa-
baze okubonereza mu bibonyoo- baawo okufa kungi. 5 Nempulira
bonyo musanvu nga ba bitiibwa nyo omukulembeze akulira abantu bon-
era nga bakulembeze. 7 Kabaka ( na ng’ayogera nti gwe omutukuvu
oba President owamaanyi aman- ggwe abaawo era eyabaawo, gwe mu-
gi) n’abawa obuyinza oba obukulu tukuvu kubanga wasala omusango
bwa mirundi musanvu nga Katonda bwotyo: 6 kubanga baabonyaabonya
bwayagala aba omulamu emirem- abatukuvu ne ba nnabbi, naawe ebi-
be ne mirembe. (Ekiramu awo kye- bonerezo byobawadde bibasaanid-
baayogerako kyekiramu ekisooka de. 7 Nekuntiko ya govrnment esinga
era ye mpologoma ekitegeeza Kaba- amaanyi negamba nti kituufu Mu-
ka). 8 N’abantu bangi nebalumwa kama Katonda, omuyinza we bintu
obujiji nga Katonda bweyayagala; byonna, gyamazima era jansonga
era tewaaliwo ayinza kubegatamu emisangogyo. 8 Owokuna naleeta
okutuusa ebibonyoobonyo omusan- olutalo lwe kubakulembeze; aba-
vu lwebyagwa. kulembeze nebatabukira nyo aban-
tu nebibonerezo ebingi. 9 Abantu
Okunyonyola essuula ey’ekumi 28 nebabonerezebwa nyo nyini ddala:

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 28 09/03/2023 05:42:19


16:10 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 17:4
nebavuma Katonda ayina obuyinza nensi nebitaddamu kulabika, 21
ku bibonerezo ebyo; nebateenenya n’abantu abaamaanyi amaangi abo-
okumuwa ekitiibwa. 10 Ow’okutaa- busungu obungi nebava mu kani-
no nakuba obwakabaka bwonna ob- sa nebakuba abantu bensi: n’abantu
wensi, obwakabaka bwensi bwonna nebavuma Katonda olwebibonerezo
nebugwawo. Abantu nebakaaba nyo ebyabantu abo byebaabatuusaaako;
olw’obulumi obungi. 11 Nebavuma kubanga baabatulugunya nyo.
Katonda wabatuukirivu olwobulu-
mi bwabwe bwonna bwebaalina, sso Okunyonyola essuula ey’ekumi
tebaalekayo bikolwa byabwe bibi. 12 n’omusanvu.
Ow’omukaaga n’aleeta olutalo lwe Essuula eno etulaga ensi ya Saud
ku bajaasi abangi enyo......, n’abantu Arabia ngesalirwa omusango. Olu-
baabwe nebagwawo, okutereeza ob- vanyuma nga ebibonerezo bya ba
wakabaka obugya butuule mirembe. malayika omusanvu nga biwedde,
13 Newaba okuteesa okwava mu Saudi yajukirwa era nesalirwa omu-
bantu ababi nemubagezigezi, oku- sango ngebikolwa byayo bwebyali,
teesa okubi okwobulabe. 14 kubanga kubanga yensi ekyasinze okutulu-
kwali kuteesa kukola bya kulwanyisa gunya, era yensi erisinga okuwebwa
ebyobulabe; nebakuŋŋaanya abaku- ebibonerezo ebingi, wadde nga zon-
lembeze bonna balwane mulutalo na baali bazikuba naye eno balidda-

17
lwa Katonda olwokubonererezaamu mu nebajikuba nate.
abajeemu bonna. 15 (laba nzijira 1 Newajja omukubaku-
kulunaku lwemutamanyi. Aweered- lembeze omusanvu abaa-
dwa omukisa atunula nakuuma lina obuyinza omusan-
ebikolwa bye, aleme okuswala, era vu, nayogera ne kanisa nga agamba
baleme okulaba ebyonoono bye.) 16 nti kambabuulire ku musango gwa
Nebabakuŋŋaanya mukifo Amage- balogo abo abalina abantu abangi;
doni. 17 Ow’omusanvu n’aleeta olu- 2 Abakulembeze bangi begatan-
talo lwe; newabaawo okujaganya mu ga wamu nabo, n’abantu bangi ne-
kanisa entukuvu nga kwogera nti ki- basamiriranga mubo. 3 mubiro ebyo
wedde: 18 Newabaaawo okubuulira ensi yali yamaladda okukubibwa:
n’okuteesa n’okulagira; newabaawo newabaawo abantu nga bali muku-
entiisa eyaamaanyi nga tebangawo bonaabona nga tebategeera Katonda
kasookedde abantu baba kunsi, en- wamazima, nga baayala kunsi yon-
tiisa eyaamaanyi nge’yo. 19 N’aban- na. 4 Abantu abo baali bagagga naye
tu bangi nebeeyawulamu emirun- nga bali mukubonaabona, baali bu-
di esatu n’abantu bangi nebagwa: lungi era nga basibwamu ekitiibwa
n’abababulooni bonna nebajjukirwa kingi, baalina omulimu gwabwe nga
mu maaso ga Katonda okubonereze- ye diini eyaamaanyi ekola ebinyiiza
bwa Katonda. 20 N’abuli continent 29 Katonda, yenyingiza ey’obusamize

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 29 09/03/2023 05:42:19


17:5 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 17:17
bwabwe, 5 Baalina akabonero aka- tinent taano ziriba zaakubibwa nga
manyidwa obulungi enyo, (akom- tekukyaliko mukulembeze, conti-
wezi ne munyeenye) akategeeeza nti nent emu eriba ekyaliwo (eyo abatu-
ABALABE BA KATONDA ABAN- ukirivu jebalibeeramu nga bakuum-
GI, ENSIBUKO Y’OBUSAMIZE NE ibwa) ate continent endala eyitibwa
BINYIIZA MUNSI. (omwezi kite- Antarctica ne kati teliimu ba bantu
geeza amaanyi agekizikiza ate emu- nga zino endala. naye nayo erigenda-
nyeenye ye malayika oba omuntu, mu abantu n’abakulembeze okumala
bwobigata wamu bitegeeza omulogo, akaseera katono. (kulwentalo eziri-
oba omuntu owamanyi agekizikiza kuba ensi eno yonna abantu bangi
ye musamize) 6 Abantu abo baali baliddukira eyo okuwona okufa)
battanga abantu ba Katonda bangi 11 n’obwakabaka obwaliwo eranga
nababuulira ku Yesu bangi. Omusan- mubiro ebyo tebulibeerawo, obwo
go gwabwe bwegwasomebwa ekani- bwebwakabaka obwomunaana naye
sa nebeewuunya. 7 Yokaana yabira- buliba ku continent ezo omusan-
ba neyeewuunya naye eyabimulaga vu nabwo bugenda kusaanawo. 12
namusuubiza okubimunyonyola mu Namayembe ekumi bebakulembeze
ko. 8 Obwakabaka obwo bwali bwa- kumi, mubiro ebyo baali tebana-
liwoko naye mubiseera ebyo bwali fuuka ba kulembeze, naye baafuu-
tebukyaliwo era bwali bukubiddwa ka abakulembeze omulundi gumu
naye nga bagenda kulekeraawo oku- nebafugayo kanini. (entalo ezo
bukuba busaanirewo ddala. n’abantu omusanvu bwezaggwa ensi yadd-
abensi abaasigalawo balyeewuun- amu nefuna abakulembeze kumi
ya abo abatakiriza kuyingira kanisa bokka , nga beebafuga ensi yonna,
ntukuvu, bwebaliraba obwakabaka akaseera katono.) 13 abobona baa-
buno nga bukubiddwa nga tebuk- li bakolagana nebafugira wamu. 14
yaliwo ate nga bugenda kuddamu Abo baliwakana ne Yesu naye Yesu
bubeerewo ko. 9 wano wo weetagisa alibasinga, kubanga ye Mukama wa
omuntu omumanyi ddala. emitwe baami era ye Kabaka wa bakabaka;
omusanvu ze zicontinent omusanvu era n’abo abayitibwa abalondemu,
abantu abo kwebasangibwa; abeesigwa (baawangula wamu naye)
15 Naŋŋamba nti amazzi gewalabye
omwenzi watudde, be bantu bonna
n’ebibiina n’amawanga n’enimi. 16
Nebakabaka ekumi abo n’obwak-
abaka bwabwe balikyawa abantu
abo ababi nebabakubira ddala, bal-
ibaavuwaza, balitwala ebyobugagga
10 era bwebwakabaka (oba amat- byabwe, era bali babonereza ddala
wale ) musanvu; (mubiro ebyo) con- 30 nebibonerezo ebingi. 17 Kubanga

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 30 09/03/2023 05:42:20


18:1 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 18:10
Katonda yassa mumitima jaabwe bajeemu bano, efuuse nsi ya ba-
okukola kyeyateesa, n’okuteeseza lubaale, ekomera lyabuli mwoyo
awamu, n’okufuga ensi, okutuusa mubi, n’abantu ababi abakyayibwa
ebigambo bya Katonda lwebiritu- Katonda. (efuuse geyeena) kubanga
ukirira. 18 N’omukazi gwewalabwe olwobwagazi bwobusamize bwabwe
kyekibuga ekinene, ekirina obuku- ensi yonna kijireetedde okugwa;
lu mu bwakabaka bwe nsi ezimu. n’abafuzi b’ensi baasamiririranga
(okugeza nga bwowulira nti Saudi omwo, n’abantu abakozi bagagga-
Arabia nsi ya basiraamu, ne Iran, ne walira eyo olwamaanyi gobulogo
Iraq, ne Turkey, ne Algeria ne Egypt, bwabwe. 4 Newabaawo okuteesa ok-
Libya, nensi endala nyingi nyo. wava mu kanisa nga kwogera nti
mukiveemu abantu bange muleme
Okunyonnyola essuula ey’ekumi okuyitibwa abeeyo nemukubibwa
n’omunaana. wamu nabo; 5 Kubanga okwonoo-
Okuzikirira kwa Saudi Arabia, Eyo na kwabwe kuyitiridde ne Katonda
yensi esinga empisa embi omuli ajukidde ebyonoono byabwe. 6 Mu-
obutemu, obulogo, okutulugunya bayise nga namwe bwebaabayisanga
abakozi, n’abuli muze omubi ogu- ate muyiseewo emirundi ngebiri nga
sanga mubantu boomwo, bankuba nabo bwebeeyisanga: buli kyebaaba-
kyeyo banjulira, Teri mukozi yenna kolanga mukikubiseemu emirundi
ayinza kwegomba kukolera mu Sau- ng’ebiri. 7 nga bwebeegulumizanga
di, bagenda yo lwa naakola ntya, era nebeetwala okubeera abakabi, nam-
beeraliikirivunyo, kubanga era yensi we mubayise bwemutyo, mukuba-
mwowulira nti ono omukozi baamu- bonyaabonya nemukubalabya
jeemu ensigo, nti ono baamuse, enaku; kubanga beesuubira nti
Bakristaayo banange mwena, mun- baamalayo, balina buli kimu nti
salire omusango guno, oba nga mwe era tebaliraba nakku n’akatono. 8
abagenda okusalira ensi omusango, kyebaliva babonaabona omulun-
{Matayo 19:28, Lukka 22:30, 1Abak- di gumu, okufa nenaku nenjala; era
kolinso 6:2} nga tusinzidde ku kira- balikubibwa ddala; kubanga Muka-
giro kya Mukama waffe Yesu {Ma- ma Katonda eyabasalira omusango
tayo 7:16-20, 12:33, Lukka 6:43-45} w’amaanyi. 9 era ensi ezaabagulu-
nga mwogera amazima ddala nsiki, mizanga nezeegata nabo zirikaaba

18
etuddemu sitaani? ziri lumwa wamu nabo kulwabwe,
1 Oluvanyuma lwebyo bwebaliraba ngensi eyo ekubiddwa
newabaawo omuntu ddala. (Okuva ku18:10-22 ebigam-
ng’ava mu kanisa, yali- bo byawo ebisinga tebiri mungero,
na obuyinza bungi, ng’ensi yonna kubanga ebisinga byawulirwa bu-
emukiririzaamu 2 N’ayogera n’oku- wulizi so tebyalabibwa era sibivu-
kakasa okungi nti egudde ensi ya 31 unudde.) 10 nga bayimiridde wala

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 31 09/03/2023 05:42:20


18:11 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 18:24
olw’entiisa ey’okubonaabona kwe, abakola emirimu egy’omu nnyanja,
nga boogera nti Zikisanze, ziki- ne bayimirira wala, 18 ne booger-
sanze, ekibuga ekinene Babulooni, era waggulu bwe baalaba omukka
ekibuga eky’amaanyi, kubanga mu ogw’okwokebwa kwe, nga boogera
ssaawa emu omusango gwo gutuuse. nti Kiruwa ekifaanana ng’ekibuga
11 N’abatunzi ab’omu nsi bakaaba ekinene? 19 Ne bafuka enfuufu ku
banakuwala ku lulwe kubanga tewa- mitwe gyabwe, ne boogerera wag-
li muntu akyagula obuguzi bwabwe; gulu nga bakaaba nga banakuwala,
12 obuguzi obwa zaabu, ne ffeeza, nga boogera nti Zikisanze, zikisanze,
n’amayinja ag’omuwendo, ne luulu, ekibuga ekinene, bonna kye bagag-
ne bafuta ennungi, n’olugoye olw’ef- gawaliramu abaalina ebyombo mu
fulungu, ne aliiri, n’olugoye olumyu- nnyanja olw’omuwendo gwe omun-
fu; na buli muti ogw’omugavu, na gi, kubanga mu ssaawa emu gwa-
buli kintu eky’essanga, na buli kintu zikirira. 20 Mumusanyukire, eggulu
eky’omuti ogw’omuwendo omungi nammwe abatukuvu nammwe aba-
ennyo, n’eky’ekikomo, n’eky’ekyuma, tume nammwe bannabbi; kuban-
n’eky’ejjinja eddungi; 13 n’eky’akaloo- ga Katonda amusalidde omusango
sa, n’ebinzaali, n’obubaane, n’omuz- gwammwe. 21 Malayika ow’amaanyi
igo gw’omugavu, n’envumbo, n’om- n’asitula ejjinja ddene ng’oluben-
wenge, n’amafuta, n’obutta obulungi, go olunene, n’alisuula mu nnyanja,
n’eŋŋaano, n’ente n’endiga; n’obuguzi ng’ayogera nti Babulooni, ekibuga
bw’embalaasi n’amagaali n’abaddu; ekinene, bwe kirisuulibwa bwe ki-
n’emyoyo gy’abantu. 14 N’ebibala tyo n’okutandaggirwa okunene, so
omwoyo gwo bye gwegomba bi- tekirirabika nate. 22 Newakubad-
kuvuddeko, n’ebintu byonna ebi- de eddoboozi ly’abakubi b’ennanga
wooma n’ebirungi bikuvuddeko, n’abalina ebivuga n’abafuuwa emir-
so tebakyabiraba nate. 15 Abatunzi ere n’abafuuwa amakondeere teriri-
b’ebyo, be yagaggawaza, baliyimiri- wulirwa nate mu ggwe; newakubad-
ra wala olw’entiisa y’okubonaabona de omugezi w’emirimu gyonna
kwe, nga bakaaba nga banakuwala; gyonna talirabika nate mu ggwe;
16 nga boogera nti Zikisanze; ziki- newakubadde eddoboozi ly’oluben-
sanze, ekibuga ekinene, ekyayam- go teririwulirwa nate mu ggwe; 23
bazibwa bafuta ennungi n’olugoye newakubadde okutangaala kw’etta-
olw’effulungu n’olumyufu, era ne baaza tekulitangaala nate mu ggwe;
kiyonjebwa ne zaabu n’amayinja newakubadde eddoboozi ly’awasa
ag’omuwendo ne luulu! 17 kubanga omugole n’ery’omugole teririwulir-
mu ssaawa emu obugagga obungi wa nate mu ggwe; kubanga abatunzi
nga buno buzikiridde. Na buli mu- be baali balangira ba nsi; kubanga
goba na buli atambula wonna wonna mu bulogo bwo amawanga gonna
mu lyato n’abalunnyanja ne bonna 32 gaalimbibwa. 24 Era n’omusaayi gwa

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 32 09/03/2023 05:42:20


19:1 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 19:12
bannabbi n’abatukuvu n’ogwa bonna da waffe omuyinza w’ebintu byon-
abattibwa ku nsi gwalabika mu ye. na afuga. 7 Tusanyuke, tujaguze,
Okudda kwa mukama waffe tumumuwe ekitiibwa ye: kubanga
Yesu ekiseera kyókudda kwa Muka-
Munaku ezo emyaka ejiringa ab- ma waffe Yesu kituuse, n’abantu be
akadde abiri mu bana jebabanajo beeteeseteese. (Okuv19:10-16, Yos-
jiriwera era omulanzi omuku- wa 3:5), 8 N’ebakolanga ebikwa eb-
lu alirangirira okudda kwa Yesu, irungi ennyo ebya batuukirivu: 9
Omukulembeze oyo n’agamba ekan-
era abatukuvu bona balyetegekera
isa nti mubalagulireko nti Baweered-
okudda kwe, mukiseera ekyo muka-
dwa omukisa abagenda okubaawo
ma waffe Yesu alituuka ng’aliwamu kulunaku lwokujja kwa Mukama
nebanabbi abedda (Yuda 14, Zek waffe Yesu. (kubanga lutuuse) N’ag-
14:5), kubanga jemyaka ejalagib- amba ekanisa nti Ebyo bye bigambo
wa jalidiramu. era liriba sanyu eri eby’amazima ebya Katonda. (ebyo

19
abatukuvu bonma. byonna webirimala okubaawo ne
Ebyo webyaggwa ne mukama waffe Yesu nalyoka ajja)
wabaawo okujagan- 10 (ekanisa bweyalaba nga byonna
ya mu kanisa entukuvu bibaddewo ng’omukulembeze oyo
okwabantu abangi nga kwogera nti bweyabagambanga) nekakkana oku-
Aleruuya; Obulokovu, n’ekitiibwa, musaamu ekitiibwa, naye ye n’abag-
n’obuyinza bye bya Katonda waffe: 2 amba nti temukola mutyo; nange ndi
kubanga emisango gye gya mazima muddu munamwe era ng’abatume
era gya nsonga; kubanga asalidde n’abalanzi abalala (abansooka nze)
omusango ensi enene, eyayonoona musinze Katonda. kubanga enjiri ya
ensi n’obulogo bwayo, era awooled- Yesu (bwokoląnga bweragira) ng’ofu-
de eggwanga oly’omusaayi gwa bad- na omwoyo wobunnabbi. 11 New-
ddu be mu mukono gw’ayo. 3. Omu- abaawo ekyamagero mukanisa; era,
lundi ogw’okubiri ne boogera nti laba ekibiina kyabantu ekigya (ekya-
Aleruuya. N’okubonaabona kwayo va muggulu oba tubayite ba malayika
kwalubeerera. 4 n’emyaka ejiringa oba abatuukirivu abedda omuli ba
abakadde amakumi abiri mwabana nnabbi n’abatume) neyali akikuli-
jebaba najo nejijula n’abantu aben- ra ngaye Yesu asala omusango og-
jawulo ne bavuunama ne basinza wamazima. era awakanya ebikyamu
Katonda afuga mu bwakabaka obwo,
nga boogera nti Amiina; Aleruuya.
5 N’okuteesa nekuva mu bwakabaka
obwo nga kwogera nti Mutendereze
Katonda waffe, mmwemwenna abad-
du be, abamutya, abato n’abakulu. 6
Awo abatukuvu bonna nebajaguza
n‘amaanyi amangi, nga boogera nti
Aleruuya: kubanga Mukama Katon- 33 12 Yalina omwoyo ogunakuwad-

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 33 09/03/2023 05:42:20


19:13 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 20:2
de ngekikulu ekimuleese kwekuga- n’abagezigezi abayina technology
ba obukulu; ngakyaali teli akimanyi omungi gwebaakolanga okubu-
wabula ye yekka. 13 Era nga ayina zaabuza abantu bonna nebakiriza
ebikolwa ebyayitako mukubonaabo- okubeera abensi, bonna nebateeke-
na ng’amanyidwa nga kigambo wa bwa munsi yaabwe nga balamu
Katonda. 14 N’abantu abaali muka- eyabategekebwa okubonaabon-
nisa entukuvu eyo bokka nebabeera eramu. 21 n’abalala (abaalitebaze
naye mu kibiina ekimanyidwa obu- kulwanira byabugagga,) nabo ne-
lungi. nga bakola ebikolwa ebirungi. bateekebwa munsi y’abonoonyi
15 N’ayogera ebigambo eby’okusala nga Yesu bweyali amaze okubasali-
omusango eri amawanga gonna: ra omusango, n’abantu ba Yesu
era alibakulembera n’amaanyi: era nebeetwalira ebintu ebyali ebyabali
abonereza abajeemu nebibonerezo byonna.
ebingi nga Katonda bwayagala. 16
N’ebikolwa bye nga biraga nti ye Olunaku lw’okusaliramu
KABAKA WA BAKABAKA ERA omusango
MUKAMA WA BAAMAANYI. 17
Awo newabaawo omukulembeze Mubiro ebyo, Yesu ng’ali wamu
ngalina amaanyi mangi; n’ayogera n’abatukuvu, balisooka okukwa-
n’okukakasa okungi ng’agamba aban- ta abajeemu bonna nebasibibwa
tu bonna abali mukujaganya (ol- munsi yaabwe okumala akabanga,
wokudda kwa Yesu) nti mujje muku- mukabang’ako Yesu alironda
ŋŋaane ku kijjulo kya Katonda kya- abasinga obutuukirivu ne baweeb-
bategekedde. 18 mulyoke mutwale wa okusalira abajeemu omusango,
ebintu bya ba president nebya baka- naye akabanga ako nga kaakag-
baka, n’ebyabamaanyi nebya bagag- waako, abajeemu balilumba abatu-
ga n’ababakulira, neby’abantu bonna ukirivu okubawamba naye-
abedembe, n’abakozi abato n’abakulu. tekirisoboka, ebyo ngabiwedde
(Abantu abataali mu kanisa ntukuvu okusala omusango kulibaawo era
eyali awamu ne Yesu bwe baawuli- abatukuvu enyo balisala omusango
ra nga Yesu agabye ebintu bya- nga basinzira kwebyo ebyawandik-
bwe, omuli amayumba amamoto- ibwa mu bayibuli. n’abajeemu bal-
ka amataka company, nabyonna isuulibwa munsi yaabwe omujudde
byebakoledde ebanga, nabigabi- okukakaalukana.
ra abantu be nebawakana naye nti

20
abadize ebintu byabwe) 19 mubiro 1 Awo newabaa-
ebyo waaliwo ba Kabaka abaafugan- wo omuku-
ga ebitundu byensi ebirala byonna, lembeze omu-
bwebaawulira nti Yesu agabye ebin- lala ng’ava mu kanisa
tu byabwe nebeekuŋŋaanya oku- entukuvu, ngalina obuyinza kunsi
muwakanya n’okumulwanisa yaboonoonyi jebaabawa, n’okugi-
(abadize ebintu byabwe) 20 obwaka- kuuma. 2 nakwata abajeemu bon-
baka obwo nebukwatibwa era wamu 34

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 34 09/03/2023 05:42:21


20:3 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 20:12
na n’agayisa gabwe agabi, n’abasuu- okukola buli kyebaagala, nebateesa
la munsi yaabwe nabasibira eyo bonna okwelwanako bo batandike
okumala akaseera akawera. 3 okwefuga (sinakindi n’okufu-
n’abasuula eyo ewali okubonaabo- ga abatukuvu) nebeekuŋŋaanya
na okutakoma n’agalawo n’abateer- okugenda okulwana n’abatukuvu
awo n’amateeka amakambwe bale- nga banji nyo nyini ddala. 9 aba-
menga okwerimbanga okutuusa jeemu nebagenda kulutabaalo, ne
ekiseera ekiwera bwekirigwako; bazingiza ensi y’abatukuvu n’abantu
oluvanyuma lwekiseera ekyo kibag- Katonda baayagala: naye abatuku-
wanira okumenya amateeka ago vu nebabasaako ebibonerezo ebingi
okumala akaseera sikangi. 4 Awo abajeemu nebagwa. 10 n’abo abaab-
newabaawo ebifo ebikulu nga wal- akulemberamu abaabalimba (nti
iwo n’ababirimu, nebaweebwa ok- basobola okuwangula abatukuvu)
usala omusango; (abaweebwa ok- nebasuulibwa munsi yaboonoonyi
usala omusango bateeberezebwa ejude ebibonyoobonyo era omu-
okubeera ba nnabbi ebedda n’aba- li abakulembeze abaagwa ne-
tume Yesu baalija n’abo mpozi na- banasayansi abagezigezi; era
bamu kwabo abaasangibwawo) Awo banaabonaabonanga ennaku zon-
waaliwo abaagwa olwenjiri ya Yesu na, emirembe n’emirembe. (ebyo
n’olwekigambo kya Katonda nga bwebyaggwa obwakabaka obwom-
b’ebo abatayagalanga nsi nebigirimu,
uggulu nebutandika.) 11 newal-
so tebaayitibwanga bansi wadde
abikawo obwakabaka obwamanyi
olw’obulungi bw’obulamu bwabwe
wadde olwemilimu jaabwe baama- amanji obwamanyibwa buli omu,
la nebatereera, nebafugira wamu ne n’oyo eyali abukulira (ye Yesu) naky-
Yesu ensi okumala akabanga akaw- usa buli kimu, (obulamu obukadde
erako. 5 Abaagwa abalala tebaater- nebuvaawo era tebwaddamu ku-
eera okutuusa akaseera akol- beerawo.) 12 Abantu abaagwa abaa-
wekaligwako. okwo kwebayita li mu geyeena (munsi yabajeemu
okuzuukira okusooka. 6 Aweered- abaana n’abantu abakulu nga bay-
dwa omukisa, era ye mutukuvu ali- imiridde mu bwakabaka obwo. Awo
na omugabo mukuzuukira okw’ol- Bayibuli nebikulwa (Bible: byebita-
ubereberye: okufa okw’okubiri bo kubanga bible kuŋŋaaniro lya
tekulina buyinza ku bo, naye banaa- bitabo ebitukuvu.) nekitabo ekirala
beeranga bakabona ba Katonda era nekibikulwa, kyekyobulamu ekyo-
ba Kristo, era banaafugiranga wamu gera kubulamu bwaffe fenna nga
naye okumala emyaka ejateesebwa.
bwebutambudde era kyekitabo ek-
7 Awo akabanga ako bwekaligwa
ivuunula ekitabo ky’okubikkulir-
abajeemu nebalyooka bagibwako
amaanyi amangi gebaali babatadde- wa, era kyekino kyenyini, kulunaku
ko, nebabeera badembe okola ng- olwokusala omusango nakyo kir-
abwebaagala, 8 abajeemu bwebaalaba ibikulwa. abantu abali mu geyeena
nga babatadde nga bafuuse badembe 35 nebasalirwa omusango nga basin-

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 35 09/03/2023 05:42:21


20:13 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 21:8
ziira kwebyo ebyawandiikibwa mu ekitibwa.

21
bayibuli, ng’ebikolwa byabwe bweb-
yali. 13 n’abantu abamawanga gon- 1 Awo newaba obulamu
na nebajja ewasalirwa omusango obupya ( oba obwaka-
n’abaafa nebazuukira n’abo nebay- baka obupya): kubanga
imirira ewasalirwa omusango ne- obwakabaka obukadde bwali bu-
basalirwa omusango nga basinzira weddewo: n’amawanga nga tega-
kwebyo byebaakolanga. 14 n’okugwa kyaliwo (mubiro ebyo abantu bal-
era n’okufa nebisuulibwa munsi ya- iba batabuletabule) 2 newabaawo
boonoonyi, ekyo kitegeeza nti bonna ekibiina kya batukuvu, aba Israel
abaliba eyo baliba bagwa mubyenfu- abapya nga kyakatondebwawo nga
na byabwe era baliba bafa so bo te- bategekedwa bulungi nyo ng’omugo-
baliba balamu emirembe n’emirem- le bwategekebwa kulunakulwe ol-
be, okwo kwekufa okwokubiri. 15 wembaga. 3 Newabaawo oluvuu-
Era omuntu yenna ataasangibwa vuuma olwamanyi olwawulirwa mu
mu kitabo ky’obulamu, n’asuulibwa bwakabaka obwo nga boogera nti
munsi ejudde okubonaabona okun- laba ba nnabbi ba Katonda awamu
gi. (ekitabo ky’obulamu, kyekitabo n’abantu be, era anaatulanga wamu
ekivuunula ekitabo kyokubikkulir- nabo, nabo banaaberanga bantube
wa buli mutuukirivu yawandiikib- naye Katonda yenyini anaabeeran-
wamu era bwokisoma osobola oku- ga wamu nabo, Katonda waabwe: 4
manya oba nga mwoli oba toliimu.) naye alisangula buli ziga mu maa-
so gaabwe; era okuffa tekulibaawo
Obwakabaka obwa katonda mubo nate; so tewaabengawo nate
Obunabbi buno baasooka nebaba nakku newankubadde okukaaba
ng’ababukomeza ku 21:8. awo newankubadde okulumwa: ebyolu-
ebisigadde nebatulaga omu ku bereberye biweddewo. 5 n’oyo akuli-
bakulembeze omusanvu abalina ra obwakabaka obwo nayogera nti
obuyinza kuntalo ezireeta enko- laba, byonna mbiziza buggya. n’ayo-
merero: nga yabiraga ekanisa mum- gera nti wandiika: kubanga ebigam-
woyo, ekikakasa kyekino (Okub bo ebyo bya bwesige era bya mazi-
21:2) baatulaga ekibuga ekiggya nga ma. 6 Naŋŋaamba nti bituukiridde
kika, ateera mu (Okub 21:10) ne nze ndi alfa ne omega ( A ne Z )
baddamu nebakitulaga, ekyo kite- okusooka ne nkomerero. ndimu-
geeza baabidamu, baali batulaga wa buwa alina enyonta okunywa
omubuulizi, eyategeeza ekanisa nga mu luzzi olwamazzi agobulamu.
bwebiriba, Oyo ye yavuunula ekita- 7 Awangula alisikira ebyo: nange
bo ky’okubikurirwa, era ekanisa bw- nnaabeeranga Katonda we, naye
eriraba byonna nga bituukiridde nga anaabanga mwana wange. 8 Naye
bweyabagambanga, eri musaamu 36 abati, n’abatakkiriza, n’abagwag-

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 36 09/03/2023 05:42:21


21:9 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 21:20
wa, n’abassi, n’abenzi, n’abalogo, bisatu; era obugwanjuba ebika bisa-
n’abasinza ebifaananyi, n’abalimba tu. 14 era ekibiina ekyo kyona ekya
bonna, omugabo gwabwe gulibeera batuukirivu kirina ebitiibwa kumi
mu nnyanja eyaka n’omuliro n’ek- na bibiri oba tubiyite ebifo byobuku-
ibiriiti; kwe kufa okw’okubiri lembeze kumi nabibiri era ebifo ebyo
byatuumibwa amanya ga batume
9 Omu kubakuleembeze omusan- ekumi n’ababiri aba Yesu. ( kubanga
vu abalina obuyinza kuntalo eziree- feffena tufaanana nga abatume Yesu
ta enkomerero; nagamba ekanisa beyatuma, eyakola enyo nga Paul
(eyebiro bino) nti mujje mbalage era neyeeyisa nga Paulo aliweeb-
ekyo Mukama waffe kyasinga okwa- wa obukulu nga obwa Paulo, eyali
gala. 10 Nabakubiramu akafaananyi omutuukirivu enyo nga Yokaana era
(ng’alagula) nga bwebiriba; Mulabe neyeeyisa nga Yokaana aliweebwa
munsi enene eyamaanyi jemulirabi- obukulu ng’obwa Yokaana, eyakola
ra ekibiina ky’abantu abatuukirivu nga Filipo, oba Battolomaayo, oba
nga kya katondebwawo, be ba Israel Saddayo oba Tomasi naye aliweeb-
abapya. 11 ekibiina ekyo nga kirina wa obukulu nga obwabatume abo,
amaanyi ga Katonda: ekitiibwa kya- buli omu aliweebwa obukulu nga
kyo ng’ekitiibwa kya bakabaka abaf- basinziira ku mulimu gwe nebikol-
uga kunsi muno: 12 nga kirina aban- wa bye nga bwebyali.) 15 Naye
tu bangi era abaamaanyi: nga kirimu eyabuulira ekanisa yali mubuuli-
ebibiina ebirala kumi nabibiri, nabu- zi, nga alina enjiri ey’obwakabaka
li kibiina nga kirina omukulembeze okubuulira abantu nebibiina ne ka-
akikulira, nabuli kibiina kyali kimu nisa yonna. 16 n’abantu abo baali
ku bika bya Israel; (ekyo kitegeeza benkanankana n’abuulira abantu
buli alibeera munsi eyo alibeera neki- enjiri eyo, nebaba nga abaana ba Is-
ka kye mulibeeramu ab’omukika kya rael: nga bona beebamu. 17 n’abuuli-
Yuda, ekya Yusufu, ekya Lewubeeni ra abantu nebaba ekanisa entukuvu,
nebika ebirala bingi ngebika bya Is- ng’okubuulira kwo muntu era kwe
rael bwebiri.) 13 ( nga bwebyali Ka- kwomubuulizi oyo. 18 n’abantu abo
tonda nga agabira abaana ba Israel bona nga bakubeera bakulembeze:
etaka munsi jeyabasuubiza era neku- mubifo ebyamaanyi, 19 Omusin-
luno bwekiriba, buli omu balimuga- gi abantu abo kwebaazimbibwa
bira nga basinziira ku kika kye, ‘‘Yos gwa bukulembeze obwomuwendo
13:6-14’’ era buli muntu awebwa omungi. (Abedaala eritandikibwako
ekika kye nga basinziira kubikolwa baliba nga Daudi ‘Zekkaliya 12:8’’
bye nga bwebyali) Oruuyi olwebu- awo edaala ely’okubiri neridirira
vanjuba walibeerayo ebika bisatu; paka ku lye kumi n’ebiri, ....20......
era obukiika obwa kono ebika bi- tulibeera bakulembeze nga Muka-
satu; era obukiika obwa ddyo ebika 37 ma waffe Yesu bweyatusuubiza mu

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 37 09/03/2023 05:42:21


21:21 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 22:9
‘‘Lukka 19:12-27’’ 21 n’ebibiina eku- eyo teribeerayo bulwadde n’akulaba
mi n’ebibiri byebifo kumi n’abibiri, naku: obwakabaka bwa Katonda ne
buli bukulu bwali ku kibiina kimu Yesu bunaaberanga omwo, n’abantu
nekigendererwa kyabwe kyonna ky- be banaamuweerezanga. 4 era ba-
ali kya kufuga. 22......23........Abantu naamulabanga maaso ku maaso era
abo bayigirizibwa nga nakigambo banaamutegeerera ddala. 5 Eyo tee-
kya Katonda era Yesu ye mubuulizi benga bya nkukutu (emize emibi) so
waabwe. 24 n’abantu abalala bona tebeetaaga kubuulira kwa babuuli-
baligobereranga ebiragiro byabwe; zi n’okubuulira kw’omukulembeze
nekitiibwa kya bakabaka kkiriba ; kubanga Mukama Katonda yana-
mubo. 25 nebibiina ebyo tebiri- babuuliranga: era banaafuganga
wumula mu kuyingiza eby’obugag- emirembe n’emirembe. 6 n’ategee-
ga obudde bwonna. 26 ebitiibwa za ekanisa nti ebigambo bino bya
n’ebyobugagga ebyomunsi biriba mu bwesige era bya mazima: era Muka-
bo. 27 So temulibeeramu mwonoo- ma Katonda agaba emyoyo jobun-
nyi, wadde omulimba, wabula abo nabbi, yatuma omuweereza we alage
abawandiikibwa mu kitabo ekyobu- abaddu be ebigwanira okubaawo
lamu ekya Yesu. amangu. 7 Era, laba, njija man-
Okunyonyola essuula gu. Aweereddwa omukisa akwata
eyabirimubiri ebigambo eby’obunnabbi obw’ekita-
Omu ku bakulembeze omusanvu bo kino. 8 Ekanisa (eyebiro bino)
abalina obuyinza kuntalo eziree- ye yawulira era neraba byonna nga
ta enkomerero nga alagula ekani- bituukirira. bwebaabijibuulira ate
sa ebiribaawo mu bwakabaka bwa nebiraba nga bituukiridde, ne kaka-
Yesu n’abatukuvube nga Yesu amaze na okuwa ekitiibwa omuntu oyo

22
okudda. eyavuunula bino ‘ekanisa nesobola
1N’abuulira ekanisa okubitegeera’’. 9 naye ye nagamba
(eyebiro bino) aban- ekanisa (eribeerawo ebisinga obun-
tu abalifuna obulamu gi nga bimaze okutuukirira) nti laba
obutagwawo nga bwebaliba; baliba temukola mutyo: ndi muddu mu-
mu bitiibwa ebiyitiridde, nga bali namwe era omu kuba nnabbi, n’abo
mu bwakabaka bwa Katonda n’ob- abakwata ebigambo ebyekitabo
wa Yesu, 2 nebeeyagaliranga mu kino: musinze Katonda. [Abolugan-
nsi yabwe nga balina ekigendererwa da musuubira mutya, lwaki Malay-
kimu, era nga beetoolodwa Yesu, ika ono baayita baganda be beebo
Yesu alikolanga enkuŋŋaana kumi boka abakiriza ekitabo kino?, mbag-
na biri buli mwaka, Akolayo oluku- amba mazima nti ekiseera kijja era
ŋŋaana lumu buli mwezi, nebiva kituuse buli atalikiriza kitabo kino
mu lukuŋŋaana olwo nga byakuma- ‘‘ekivuunula ekitabo ky’okubikkulir-
la buli nsonga yonna ey’omuntu. 3 38 wa era ekiyitibwa enjiri eyemirembe

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 38 09/03/2023 05:42:21


22:10 AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA 22:20
n’emirembe, ekiseera kijja lwali jibwa kino nti Omuntu yenna bw’ayongeran-
mu bantu ba Katonda’’.] 10 N’agam- gako ku byo, Katonda alyongerako ku
ba ekanisa nti; temukuuma bigam- ye ebibonyoobonyo ebiwandiikiddwa
bo ebyobunnabbi buno mukyama mu kitabo kino: 19 era omuntu yenna
kubanga obudde butuukidde ddala. bw’aggyangamu mu bigambo eby’ek-
11 Ayonoona abeere nga akyayonoo- itabo eky’obunnabbi buno, Katon-
da aliggyako omugabo gwe ku muti
na: era omugwagwa abeere nga aky-
ogw’obulamu, ne mu kibuga ekituku-
ali mugwagwa: era n’omutuukirivu
vu, ebiwandiikiddwa mu kitabo kino.
abeere nga akyakola obutuukirivu. 20 Ategeeza bino ayogera nti Wee-
[lwaki omugwagwa asigale nga waawo: njija mangu. Amiina: jjangu,
mugwagwa? kubanga amazima Mukama waffe Yesu.
gavuddeyo, luli ebigambo bibadde
mungero kati ekituufu mukitegedde, Temwongeramu wadde okutoola ku
naye era mugaanye okukiriza mu- bigambo ebiri mu kitabo kino obu-
wone, kasita abanaayingira mu Je- tuukirivu bwamwe buleme okubafiira
rusaremi ekijja bamanyiddwa, neka- obwereere, ekitabo kino kivuunud-
nisa entuufu emanyiddwa namwe wa omuweereza wa Katonda Brother
abagaamye mwetegedde kati yon- Sserunyigo Edward eyayita mu kubo-
oonera ddala.] 12 Laba nzijja mangu naabona okungi nga abatume n’abalan-
nempeera yange eri nange okusasula zi kwebaayitamu, eya kubibwa, nawaay-
buli muntu ngo mulimugwe bwegu- irizibwa nakyayibwa era nasibibwa mu
li.13 Nze Alufa ne Omega, ow’olubere- komera emasaka olwekigambo kya Ka-
berye era omukoobezi, okusooka n’en- tonda. Omuntu yena ayagala okufuna
komerero. 14 Baweereddwa omukisa omwoyo w’obunnabbi, soma nyo ebita-
abayoza ebyambalo byabwe, balyoke bo ebina omuli enjiri ya Yesu era okole
babeere n’obuyinza ku muti ogw’obul- nga bweyogera. nkusaba otandikire
amu, era balyoke bayingire mu kibuga wano Matayo 19:21, 6:19-20 kuban-
nga bayita mu miryango. 15 Ebweru ye ga okutegeeza kwa Yesu kwekulimu
eri embwa, n’abalogo, n’abenzi, n’abassi, omwoyo w’obunnabbi, bwolibikola ol-
n’abasinza ebifaananyi, na buli ayagala itandika okulaba ebyo abalala byebat-
n’akola obulimba. 16 Nze Yesu ntumye alabangako, naawe olimanya ebyama
omuweereza wange okubategeeza ebyakwekebwa.
mmwe ebyo olw’ekkanisa. Nze ndi Ate ayagala okuweebwa obutuukirivu
kikolo era omuzukkulu wa Dawudi, bino byoteekeddwa okumanya n’oku-
emmunyeenye eyaka ey’enkya. 17 Ab- teeka munkola;-
ali mu mwoyo n’abesunga okujja kwe 1. Yagalanga mukama Katondawo
boogera nti Jjangu. Naye awulira ay- n’omutimagwo gwonna, n’obula-
ogere nti Jjangu. Naye alina ennyonta mubwo bwonna, n’amagezi go gon-
ajje: ayagala atwale amazzi ag’obulamu na (Matayo 22:37-40)
buwa. 18 Ntegeeza buli muntu awuli- 2. Yagalanga muliranwawo nga
ra ebigambo eby’obunnabi obw’ekitabo bweweeyagala weka. mu biragiro
39 ebyo amateeka gona mwegasin-

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 39 09/03/2023 05:42:21


AMAKULU G’EKITABO KY’OKUBIKKULIRWA
ziirira, era okugakwata obeera oyi- beera katya? era biribeera bitya?
na okukwata amateeka ekumi aga 3. Mu okub 5:5 Yesu bamuyita em-
Katonda (Matayo 5:17-19) pologoma ya Yuda! ateera mu okub
3. Oyina okunoonya Katonda ngon- 5:6 nebamuyita omwana gwendiga!
soma ebyawandiikibwa byonna era Mbuuza lwaki Yesu bamuyita ebi-
n’okukola nga bwebigamba solo?
4. Oyina okunyikibwa mu mazzi 4. Mpulira nti Yesu bwalidda tulifuga
amanji (okubatizibwa) mukani- naye emyaka lukumi! mbuuza tulif-
sa entuufu ey’enjiri, n’okukola nga uga baani, nga ate aboonoonyi bali-
bwebagambye, n’oleka ebyo bye- ba mu geyeena?
bakugaanye, kubanga bano beebal- 5. Mpulira nti emyaka lukumi bwe-
angibwa mu Okub 6:9-11 ne okub jirigwako, nti setaani alirimba
14:2-5 amawanga, amawanga negalumba
5. Oyina okukiriza ekitabo kino, ekibuga kya batuukirivu okukiku-
kubanga eno yenjiri eyemirembe ba, mbuuza kati ate amawanga gal-
nemirembe eyalangibwa okubeera ivaawa nga abonoonyi baafadda?,
enjiri esembayo. Okub 14:6-7, ne anti Yesu aliba yakomawo dda.
okub 7:2-3 erimu okulabula buli 6. Soma okub 17:9-11 ombulire kaba-
mutuukirivu kweyeetaaga. ka ow’omunaana yaani ?
6. Oyina okukuŋŋaananga mu kan- 7. Mbuuza lwaki ekisolo ekyemitwe
isa entuufu ey’enjiri, kubanga aka- omusanvu mugamba nti kitegeeza
seera kajja ekanisa lwerigalwaawo, muntu oba bwakabaka! Omukazi
nekuumibwa newataddamu ku- nti ye kanisa ate lwaki ebimu mu-
beerawo kubuulira njiri, abaategeke- bivuunula ebirala nemutugamba
bwa okwonoona ensi nebatandika nti byo bituufu, olabira kuki ebiri
Okub 7:1-4, 16:1-21 mungero ne bituufu?
EBIBUUZO;-
Eri abo abawakanya ekitabo kino EKANISA ENTUUFU EBEERA
bo batuwe answer entuufu oba nga ETYA?
bamanyi. ansa zonna zive mu kitabo 1. Ebeera ekwata amateeka gonna ek-
ky’okubikulirwa, kumi aga Katonda era nga ebuurira
1. Ekitabo ky’okubikulirwa kyasen- enjiri entuufu eya Yesu (Okub 12:17,
gekebwa kitya? biruwa ebyaliwo, Mat 5:17-19, Okuv 20:3-17)
biruwa ebibaddewo wa wetuli era 2. Ebeera ekwata Sabbiiti olunaku
biruwa ebiddako? oba biri matanka- olutukuvu olutuufu olw’omusanvu
ni nga tebyasengekebwa bulungi, olwa Sartuday (Ebulaniya 4:9-11)
Oba bwekiri, lwaki ekibuga ekigya 3. Ebeera ebatiza bakulu so sibato, ate
jerusaalemi baakitulaga mu ssuula kubwereere ng’ebanyika mu mazzi
ya biri mwemu (21), nebatakitulagi- amangi (Yok 3:3-8, Ebiko 8:36-40)
ra mu suula ya kuna oba yakutaano 4. Ebuulira njiri yabwakabaka bwa mu
2. Mpulira nti nga Yesu tanadda wali- ggulu nti busembedde, (Mat 3:2,
wo akabonero ka 666 kebalina otu- 4:17, 10:7) so si kubuulira kubu-
teekako kumpaka! mbuuza , kali- 40

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 40 09/03/2023 05:42:22


lamu bwaffe obwabulijjo n’okusa- mu Okub 7:2-4 ate mu bwokubiri
ba obuggaga (1Tim 6:9-10, 1Yok Okub 14:6-7’’
2:15-16) 3. Omukulembeze owamaanyi aman-
ATE EKANISA OKUTUUKIRIRA ji munsi yonna, wakukiriza enjiri
5. Ebeera nga eyabatume (Acts 4:32- eyamazima era n’okukola nga Ka-
35) okukolagana mu buli kimu, tonda bwayagala nga asinziira kwe-
mubyomwoyo nemubyo mubiri, byo ebyamuwandikibwaako ‘‘mu
okuyambagananga, owoluganda bunabbi obusooka Okub 8:3-5 ate
yenna aleme okubaako kyeyeetaaga, mu bwokubiri Okub 14:18-20
Awali ebyo ekimu ekyekumi kiba 4. Abakulembeze musanvu aba Kris-
tekikyetaagisa wadde ebiweebwayo, tayo abamazima bakuweebwa
bwebatyo n’abatume bwebakolanga. obuyinza okukuba abajeemu abo-
6. Abakristaayo abatuufu tebalina ku- munsi bonna abaagaana okukiriza
faanana bantu bansi, mukwambala enjiri eyamazima n’okubabonereza,
engoye ezebeeyi enyo ezokwejalab- ‘‘mubunabi obusooka Okub 8:2-9:
ya, mukusiba enviiri n’okwekolako 1-21 ate mu bwokubiri Okub 16:21
okwamanyi, nga okwesiiga liipu- 5. Ebyo nga biwedde nga n’omuku-
sitiiki, ayipenso, eyaringi, okusiiga lembeze ow’omusanvu amaliriza
enjala nebirala naye ebizigo bitu- okudduumira kwe waliba esanyu
malenga. (1Tim 2:9-10 1Pet 3:3-5) eri abakristayo bonna abakiriza en-
jiri eyamazima, balijaganya era ba-
EMBALIRIRA Y’EMBAGA Y’OM- likiriza nti kiwedde (Okub 16:17)
WANA GWENDIGA ; OKUB 19:9 nti kati obwakabaka bwensi bufuuse
(Enteekateeka y’okudda kwa Muka- bwa Mukamawaffe (Okub 11:15)
ma waffe Yesu, Entandika y’obwaka- obunnabbi obusooka bwalagula ku-
baka obwomuggulu ‘‘Okub 11:15’’) koma awo.
Bino byebiteekeddwa
okubaawo amangu nga Mukama waffe Kyamazima era kituufu munaku ezen-
Yesu tanadda. nga bwebyasengekebwa komerero walibeerawo entalo za bak-
mu bunnabbi obusooka n’obwokubiri abaka? (okub 16:14, 19:19-21) wal-
obuli mu kitabo ky’okubikkulirwa. ibaawo abakulembeze abaamanyi
1. Ekanisa entukuvu etaafaanana abalikyuka nebakiriza enjiri eyamazi-
n’amakanisa malala gonna, etakola ma, abalisalawo okukola nga Katonda
ngensi bwekola eyo ye yenjiri ‘‘mu bwayagala mubudde obutuufu. (Okub
bunabbi obusooka yawandikibwa 7:2, 8:2-6, 14:18-20, 16:1) naye ok-
mu okub 6:9-11, ate mu bwokubiri usookera dala omubuulizi owenji-
Okub 14:1-5’’ ri eyemirembe n’emirembe yasooka
2. Omubuuliri wenjiri eyamazi- okulabika (Okub 7:2) oyo ye malayika
ma ow’amaanyi eyalina enjiri y’omu mu Okub 14:6-20 yeyakulem-
eyemirembe n’emirembe okubikula beramu abatukuvu ba Mukama
ebyama ebya kwekebwa ‘‘mu bun- okubatuusa mu bwakabaka obwom-
nabbi obusooka yawandiikibwako uggulu, Oyo yeyawandikibwako
41 mu Isaaya 60:12 nti; eggwanga eryo

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 41 09/03/2023 05:42:22


n’obwakabaka abatalikkiriza kuku- agezaako, okubabuulira amawulire
weereza baliggwaawo; weewaawo, agawukana kwago gemumanyi, dala
amawanga ago galizikiririzibwa dda- bwebatyo abatuukirivu bwebeeyisa?
la. Kyamazima buli president owensi Ddi Katonda lweyalonda omukulem-
atalikiriza muntu oyo oba ekitabo kino beze nga amujja mwaabo abeesuubira
oba enjiri eya mazima obwakabaka okuba abatuufu? mulabe Yusuf mu-
bwe buligwerawo ddala so tebulirabi- tabani wa Yakobo nebagandabe, oyo
ka nate, Nabalinda okulaba akabone- gwebaagobaganya era gwebaakyaawa
ro mulyoke mukyuke temulikalaba, yeyafuuka omukulembeze, musuubi-
naye obubi bulijja era buli bamalirawo ra mutya bagandabe bonna baali
ddala. Abalanzi bangi naye oyo ye boonoonyi? Oba nga baali boonoonyi
mulanzi omukulu mu biro binno, Era Ate lwaki Katonda abasiima, nalaga
nga bwekyawandikibwa mu (Amosi amanya gaabwe nga gawandikiddwa
3:7) Mazima Mukama Katonda tal- ku miryango jekibuga Yerusaalemu
iiko ky’alikola wabula ng’abikkulid- ekigya? (Okub 21:12) Eyo yempisa ya
de abaddu be bannabbi ekyama kye Katonda okulonda omukulu ng,amujja
Musuubira mutya?, ani ayina oku- wabweru. Musuubira mubafalisaayo
tubuurira obunnabbi obutuufu, am- ekanisa entukuvu eyaliwo, temwalimu
akulu agekitabo ky’okubikkulirwa? mutuukirivu n’omu? naye Yesu alonda
Oyo bulijjo gwetuyiga naye?, oba abasolooza boomusolo (Mat 9:9, Luk
gwe baazalira mu njiri eyamazi- 5:27) nabavubi (Mat 4:18-19) okubeera
ma? omwana w’omubuulizi? abatume, era nebabeera abakulembeze
Temumanyi nga Mukama waffe Yesu, be kanisa entukuvu, mulabe nemubi-
yali amanyiddwa bulungi ng’omwana seera bya batume, abatume bateesa
w’omubazzi?, lwaki Yusuf teyali munyo- okulonda omutume anadda muki-
nyozi wa mateeka oba omubuulizi, fo kya Yudda, nga bakozesa amage-
Mukama waffe Yesu nakulira mu maka zi gaabwe bo baasuubira nti yali alina
amatukuvu? Singa Katonda bweyak- kuva mwaabo abaagobereranga Yesu
yagala tekyandisobose? Naye yakulira enaku zonna (Ebikol 1:16-26) naye
mumaka omuntu gayinza okuyita am- ye Yesu yalonda omutemu era omu-
akaafiiri, kubanga Yusuf teyalinaamu labe we kanisa namufuula omutume
kifo mukanisa, ye abange mu ba Israel eyasinga okubuulira enjiri mubatume
abaali emisiri, nga bwebaali beemanyi, bonna, esaawa ya leero ani abalibwa
nga bwebaakulanga temwalimu mu- ng’omutume? Matiya oyo abatume
tuukirivu eyasaanira kubakulem- gwebaalonda (Ebikol 1:26) oba Paul
bera? bonna baali boonoonyi? nedda Yesu gweyalonda? (Ebikol 9:15) Eyo
naye Katonda yalonda Musa ataaku- yenkola ya Katonda naye namwe
la nabo, atayigangako nabo era ataali bwemutategeera Katonda mulijibwa
nabo ebanga eryemyaka ana, namuwa mubantu ba Katonda nemufaana aba-
obukulu okubanunula, oyo kyenka- falisaayo. Lwaki olwana n’oyo Katonda
na gwebaali tebamanyi yeyaweebwa gweyafukako amafuta, Mulabe Daudi
obukulu mubo. naye mwe temwagala wa jeyava?, ye abange musuubira Ka-
kuwuliriza gwemutamanyi wadde oyo 42

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 42 09/03/2023 05:42:22


tonda yakyuuka?, Ddi Katonda lweyay- okulwana nga kabaka bweyandibadde,
ogera n’abantu bonna olw’okuba bonna naye mwe abeesunga okufuga ne
baali batuukirivu? kulunaku Katonda Yesu tewali kyemukola, mugenda
lweya tuwa amateeka ekumi kumay- mu kanisa buli sabbiiti okwejjukiza
inja? (Okuva 20:18-20) Musuubira n’okuyiga kwebyo bulijjo byemuyiga,
Katonda ayogera nga laddu? Nedda ekyo kirungi naye mubuulira ddi ensi
naye ako kaali kabonero akategeeza enjiri? okwagala kwamwe kuluwa?
amateeka, kubanga okubwatuka nga Yesu yatuulang’awo butuuzi, teyavanga
laddu kitegeeza ebigambo ebyeteeka. mukifo ekimu nagenda mukirala?,
Mwe muli batuukirivu okusinga aba abatume tebaabuuliranga amawanga?,
Israel nga bava emisiri ne Musa?, oba mumanyi okulwanyisa oyo abaleetera
musinga ekanisa ya batume entukuvu?, amawulire amapya, naye temumanyi
Musuubira mutya buli mukiriza kulwanyisa abo ababuulira ensi
bweyasabiranga omulema yawonanga? obulimba?, abatume tebaalwananga
nedda naye kyava Paul yawandiika nti n’abo abakyamya ensi? mbagamba
buli omu alina ekirabo Katonda ky- mazima nti enjiri esembayo etuuse
eyamuwa, (Bakol 12:28-30) musituke tubuulire amawanga, muve
Sibagambye ebyo kweronde- mukulwanagana, ebigambo ebiri mu
ra mukulembeze naye mukimanye kitabo kino bituufu nabuli akolera ku
kino nti Katonda ayina okubawa magezi ga Katonda akakasa nti bituufu,
omukulembeze, ye gweyeerondede, biwandikidwamu tubitegeere tumanye
ekyenakku ayinza obutava mumwe kyetulina okuddako ng’abalwanyi
wabula okubeera nga yakabatizibwa abalungi, buli lunaku tetusaba nti
nafuukirawo omukulu, sibagambye (Mat 6:9) Kitaffe ali mu ggulu erinya
kukiriza buli omu naye okuwuliriza lyo litukuzibwe, Obwakabaka bwo
buli omu, nga temukyawa waluganda, bujje....................? Ddala osaba nyo
lwa kanisa emu eyamwogeddeko obu- obwakabaka obwomuggulu bujje?, oba
bi, nedda naye okukema bulyomu nga kyafuuka kitontome nga bulijjo byosaba
muyimiridde ku mazima amatuufu, tobitegeera, Yokaana omubatiza ekyo
nga muwuliriza byagamba, abalanzi kyeyasabanga era n’okubuuliranga
bangi n’abatuukirivu bangi bemugobye abantu bulijjo Mat 3:1-2, Era ne
mu kanisa ngatemumanyi, sigambye Yesu mu Mat 4:17 Era n’abatume
kukirizanga kwelaguza kwa buli omu mu Mat 10:7 Luk 10:9 Naffe tulina
naye mukimanye nti muffe mulimu kubuulira nti Obwakabaka obw’omu
abalanzi, (Ebikol 11:27-28, 13:1, 15:32, ggulu bunaatera okutuuka. enjiri
21:10-13....>21:27-40) so tekiri nga jetubuulira yabwakabaka mubufunze
bwemwogera nti abalanzi baakoma ku nyinza okujiyita nti yabyabufuzi,
Yokaana, kyamazima era kituufu mukama
OMUGASO GW’OBUNNABBI waffe Yesu yajja kutufuula bafuzi,
BUNNO JOOLI nga bwekyawandiikibwa mu Danyeri
1Sam 10:1, 1Sam 16:13 Bwebaafuka 7:27 nti N’obwakabaka n’okufuga
ku Daudi amafuta agamufuula kabaka, n’obukulu obw’obwakabaka obuli
Daudiyatuulabutuuzi?teyatandikirawo 43 wansi w’eggulu lyonna, abantu

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 43 09/03/2023 05:42:22


ab’abatukuvu b’Oyo Ali waggulu kino n’omuweereza eyakivuunula,
ennyo balibiweebwa: obwakabaka kubanga bwetukikiriza olwo tugenda
bwe bwe bwakabaka obutaliggwaawo, kugoberera byonna ebyatugambibwa
n’amatwale gonna galimuweereza nga bwebiwandikidwa mu
galimuwulira. Naye mwe abawakana nti kitabo kino, ebitutuusa mu
abatuukirivu tebagenda kufuga kweno bwakabaka obwomuggulu.
nsi, abagamba nti ensi eno egenda 2) Tulina okubuulira enjiri eyamaanyi
kugwawo yonna, mwe mubuulira njiri esembayo(Okub 7:2-9) egenda
ya kikaaki? mubuulira nti Mwenenye okuwulirwa etuuke ne ku bakulembeze
kubanga enkomerero yensi eno abana abafuga ensi (Okub 7:1-2)
enaatera okutuuka? Ani eyabatuma 3) Tulina okubeera fena nga tusa
okutegeeza ensi nti enkomerero enatera kimu nga tuwuliziganya kubanga
okutuuka? mukirize nti mwabitegeera oluvanyuma lwe njiri eyo wegwera,
bubi, weewaawo ekyo Katonda tugenda kuba tumaze okuwuliziganya
yakifuula kyama (Okub 10:7) naye nabakulu abana abafuga ensi yonna
mu nnaku z’eddoboozi lya malayika abewaddeyo okuweereza Katonda
ow’omusanvu, bw’aliba ng’agenda n’omutima gwabwe gwonna, eramubiro
okufuuwa, ekyama kya Katonda ne ebyo bali tutegekera ekifo ekirungi
kiryoka kituukirira, ng’enjiri bw’eri okuwumula, ne njiri eriwumula,
gye yabuulira abaddu be bannabbi. mubiro ebyo omuntu yenna aliba
(Okub 11:15) Malayika ow’omusanvu tayingidde njiri eyamazima (Y’alibaako
n’afuuwa; ne wabaawo amaloboozi 666 mu kyenyi kye) alibalibwa
amanene mu ggulu, nga boogera nti ng’omwononyi asembayo, era alinoza
Obwakabaka bw’ensi bufuuse bwa ku bibonyoobonyo ebigenda okukuba
Mukama waffe, era bwa Kristo we: era ensi yonna. (Okub 14:9-11) kyamazima
anaafuganga emirembe n’emirembe. ekigambo ekigamba nti Omuntu
Kyamazima abateefu eno ensi yaffe aweebwa obutuukirivu lwa kukiriza
(Mat 5:5) Era Yesu yatusuubiza so sikutuukiriza amateeka byegalagira.
okufuga kweno ensi (Okub 5: 10) Era (Rom 1:17, Gal 3:8, 5:5, Firip 3:9, Ebulan
tuliyitibwa bakabona ba Mukama, 11:7-9, Kaabak 2:4,) kubanga mubiro
tulirya obugagga obwamawanga ebyo nebwobeera nga wali otuukiriza
(Isaaya 61:6) Era tulifuga abo byonna amateeka byegalagira naye
abaatujooganga (Isaaya 14:2) Mukirize n’ogaana okuyingira ekanisa entukuvu
ekitabo kino tusobole okukola Mukama eyenjiri olibalibwa ng’omwonoonyi.
waffe Yesu kyayagala, kubanga lino lyeryato erituwonya, atayingira
kyayagala kyekyo kyeyatugamba amataba gamutwala. (Mat 24:37-41,
tusabenga bulijjo nti Obwakabaka Luk 17:26-27)
bwo bujje (Mat 6:10) Obwakabaka
obw’omu ggulu okutuuka tulina Ekisa kya Mukama waffe Yesu
okusooka okuba n’okukkiriza kibeerenga n’abatukuvu be. Amiina.
kubanga omutuukirivu aliba
mulamu lwa kukkiriza (Kaabak 2:4) Okub 22:12
1) Tulina okusooka okukiriza ekitabo 44

okuvuunula ekitabo kyokubikkulirwa 3.indd 44 09/03/2023 05:42:22

You might also like