“Phim ảnh là giấc mơ, phim ảnh là âm nhạc.

Không thứ nghệ thuật nào đi qua tâm trí ta như

cách của phim ảnh, nó tiến thẳng vào cảm xúc ta, tới những căn phòng tối sâu kín trong tâm
hồn ta”. Đó là câu danh ngôn nổi tiếng của Ingrid Bergman khi nhắc về phim ảnh. Phim ảnh
là một loại hình nghệ thuật tổng hợp bằng cách kết hợp hình ảnh với âm thanh đôi khi kích
thích một số giác quan khác. Nó gần như đã trở thành một hình thức giải trí phổ biến trong
đời sống thường nhật của một số quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Nền phim ảnh Việt Nam đã trải qua một chặng đường dài kể từ những ngày đầu tiên. Ngày
nay, với sự ra đời của các công nghệ mới, phim Việt đã có những bước tiến dài cả về số
lượng phim và chất lượng sản xuất, ngày càng tiếp cận nhiều hơn với khán giả trẻ. Tuy
nhiên, sự đón nhận phim Việt của khán giả trẻ vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều. Trong khi một
số người đón nhận phim Việt, thì một số khác vẫn còn hoài nghi. Trong bài thu hoạch này, ta
sẽ tìm hiểu về sự đánh giá của một số khán giả trẻ về phim ảnh Việt Nam và kỳ vọng của họ
sau khi đã thực hiện khảo sát một số khán giả trẻ và tìm hiểu các tài liệu liên quan. Chúng ta
sẽ xem xét sở thích, yếu tố thu hút, hạn chế của phim ảnh Việt Nam, yếu tố ảnh hưởng đến
kỳ vọng của họ và nêu bật những điển hình thành công của phim Việt đáp ứng được kỳ vọng
này.
Bài khảo sát gồm sự tham gia của 68 khán giả trẻ, trong đó, 75% là nữ, 25% là nam và
68,6% là các bạn trẻ có độ tuổi từ 18 đến 22. Bên cạnh một số ít khán giả trẻ đón nhận phim
Việt, hầu như những người tham gia khảo sát không thường xuyên xem phim Việt, họ bị thu
hút bởi các bộ phim Hollywwod và các tác phẩm nước ngoài khác, những bộ phim mà họ
cho là có giá trị sản xuất tốt hơn và cốt truyện hấp dẫn hơn. Họ chỉ đôi khi theo dõi những bộ
phim điện ảnh Việt Nam tại các rạp chiếu phim, các nền tảng xem phim trực tuyến,... Điều
này đặt ra thách thức cho các nhà làm phim Việt Nam trong việc cho ra đời những tác phẩm
thu hút khán giả trẻ. Khi được hỏi về thể loại phim yêu thích, thể loại phim hài khán giả trẻ
lựa chọn nhiều nhất, chiếm tới 67,6%, vì phim hài mang đến cho người xem những trải
nghiệm vui vẻ, giải trí, thư giãn sau những ngày làm việc căng thẳng, mệt mỏi, chẳng hạn
như Em là bà nội của anh 2015, Nghề siêu dễ 2022,... Tiếp theo là thể loại phim tình cảm gia
đình, bởi thể loại này truyền tải nhiều cung bậc cảm xúc, thông điệp, ý nghĩa khác nhau và
các nhà làm phim Việt Nam vẫn ưu tiên sản xuất thể loại này với nhiều ý tưởng đa dạng, phù
hợp với nhiều lứa tuổi, điển hình như Thương ngày nắng về (2021), Cây táo nở hoa (2021),...
Ở vị trí thứ ba là thể loại phim lãng mạn, được chọn bởi đa số các khán giả nữ, với những
yếu tố đẹp đẽ, ngọt ngào, lãng mạn của nó. Có thể kể đến một số bộ phim như Tôi thấy hoa
vàng trên cỏ xanh (2015), Mắt biếc (2019),... Một thể loại khác cũng được nhiều khán giả trẻ
lựa chọn chính là phim hành động, cho thấy cá tính của giới trẻ mang xu hướng mạnh mẽ,
thể loại này luôn có những màn võ thuật mãn nhãn và điêu luyện. Một số bộ phim thể loại
này được dàn dựng công phu và tạo ra tiếng vang lớn như Hai Phượng (2019), Nhất Đại
Tông Sư (2021),… Đối với thể loại phim kinh dị, có một thực tế phũ phàng là mặc dù đã cố
gắng học hỏi, tiếp thu những kỹ xảo, các yếu tố để làm nên một bộ phim kinh dị hay, đầu tư
tiền vào để PR nhưng kịch bản còn quá “tệ”, kỹ xảo, hiệu ứng, hình ảnh đôi khi là lố lăng
hoặc làm không tới, diễn xuất không tự nhiên,… nên thể loại này ít được khán giả trẻ quan
tâm. Ngoài ra, các bạn trẻ còn lựa chọn những thể loại phim tài liệu, cổ trang,...
Tiếp theo ta sẽ tìm hiểu về các yếu tố thu hút khán giả trẻ đến với một bộ phim. Đa số những
người tham gia khảo sát đều chọn yếu tố nội dung mới lạ vì đây là yếu tố có thể dễ gây sự
chú ý và lôi cuốn người xem. Ta có dễ dàng nhận thấy một số bộ phim nước ngoài đã thành
công bởi nội dung mới lạ, độc đáo, hấp dẫn như The Revenant, The Martian,... Tiếp theo là
yếu tố trailer của bộ phim. Điều này cho thấy khán giả dễ bị kích thích, tò mò trước những
yếu tố bất ngờ về nội dung mà trailer tung ra. Vậy nên, ngày nay, nhiều người sản xuất rất
chú trọng đến việc tạo ra trailer từ chính phim gốc, các lời thoại trong phim, sắp xếp theo ý
đồ riêng tạo nên những kịch bản hoàn toàn mới nhằm khơi dậy sự tò mò của khán giả, tăng
độ thảo luận về các tình tiết, thậm chí dẫn đến những cuộc tranh cãi. Chính điều đó đã làm
nên độ “hot” của phim. Ở vị trí thứ ba, nhưng không quá chênh lệch với vị trí đầu tiên, là các
yếu tố diễn viên nổi tiếng và đánh giá từ những người có sức ảnh hưởng. Với sức ảnh hưởng
mạnh mẽ trên các nền tảng mạng xã hội, họ sẽ đưa ra đánh giá về một bộ phim nào đó, sau
đó có thể dẫn người theo dõi đến quyết định xem bộ phim đó hay không. Một bộ phim có
nhiều đánh giá tích cực thường chiếm ưu thế hơn trước một bộ phim có nhiều đánh giá tiêu
cực. Song poster phim, truyền thông, nhạc phim cũng là các yếu tố thu hút đối với khán giả
trẻ.
Vậy khán giả trẻ đã đánh những yếu tố cơ bản của một bộ phim như thế nào? Về nội dung và
tình tiết, trên thang điểm 10, đa phần khán giả có ý kiến trung lập, họ không quá hài lòng và
cũng không quá thất vọng. Việc khai thác nội dung đang bắt đầu có sự mới mẻ, cải thiện so
với nhiều năm trước, tuy nhiên, không thể tránh khỏi theo motip cũ. Nhìn chung, phim Việt
thường xoay quanh yếu tố hài hước, tình cảm; hơn nữa, việc phụ thuộc vào chuyển thể hay
remake phim khiến phim Việt mất đi tính độc lập của những kịch bản gốc, ví dụ Hậu duệ mặt
trời, Sắc đẹp ngàn cân,... Bên cạnh nhiều bộ phim có tình tiết lố lăng, khai thác chưa tới,
cũng có một số bộ phim xây dựng tình tiết hợp lý, có sự khéo léo trong cách kể chuyện. Kỹ
xảo phim được nhận xét là còn kém, chưa đủ chuyên nghiệp. Tuy vậy, vẫn có một số bộ
phim được nhận xét có kỹ xảo chất lượng, hoành tráng như Lật Mặt 2015, Hai Phượng 2019,
… Ngoài ra, các bộ phim Việt Nam thường chỉ tập trung vào các diễn viên quen thuộc, thiếu
gương mặt, nhân tố mới. Chưa kể có bộ phim còn cho thấy sự gượng gạo trong diễn xuất của
nhiều diễn viên. Một thực tế hiện nay là có quá nhiều ca sĩ, người mẫu được mời đóng phim
vì họ nổi tiếng và xinh đẹp nhưng về diễn xuất thì chưa tốt. Điều này dẫn đến việc các diễn
viên được đào tạo bài bản lại đang thiếu “đất diễn” vì sự “lấn sân” vô tội vạ này. Đây là một
yếu tố nền phim ảnh Việt Nam cần cải thiện. Thế nhưng, khán giả trẻ cũng bày tỏ sự hài lòng
đối với các yếu tố như thời lượng phim, thông điệp, ý nghĩa của bộ phim. Trong những năm
gần đây, nhiều bộ phim Việt Nam được ra mắt, gửi gắm nhiều thông điệp, ý nghĩa nhân văn
dành cho khán giả về các vấn đề hôn nhân, tình cảm gia đình, tình yêu, khát vọng tuổi trẻ,
thất bại, thành công,... Những thông điệp ấy đã truyền cảm hứng, giúp ta suy ngẫm hơn về
cuộc sống. Bên cạnh đó, một số bộ phim được đầu tư có doanh thu cao nhưng sau cho cùng,
không đọng lại thông điệp hay ý nghĩa gì đối với khán giả. Cuối cùng, phải kể đến là yếu tố
truyền thông, một số bộ phim dùng chiêu trò quảng cáo bẩn, tạo scandal để tăng sức hút của
phim nhưng cuối cùng lại bị tẩy chay và thua lỗ. Điều này đã khiến khán giả có cái nhìn
không mấy thiện cảm về phim ảnh nước nhà.

Ngành công nghiệp phim ảnh của Việt Nam đã trở nên phổ biến trong những năm gần đây,
kéo theo đó là sự kỳ vọng ngày càng tăng từ khán giả trẻ. Khi những người trẻ tuổi trở nên
sáng suốt hơn về những bộ phim họ xem, điều quan trọng là các nhà làm phim phải hiểu
những gì họ muốn xem trên màn ảnh rộng. Một trong những kỳ vọng chính của khán giả trẻ
đối với phim Việt là sự đa dạng hóa các thể loại phim. Các nhà làm phim Việt Nam cần tìm
tòi, sáng tạo những thể loại phim mới, có thể thu hút thế hệ trẻ chẳng hạn, phim kinh dị, hành
động, khoa học viễn tưởng, tâm lí,... đều là những thể loại phổ biến mà các nhà làm phim
Việt Nam có thể cân nhắc để thu hút thêm khán giả trẻ. Ngoài ra, họ cũng mong đợi những
bộ phim phù hợp với văn hóa, cung cấp cái nhìn sâu sắc về xã hội, văn hóa, lịch sử Việt
Nam, những bộ phim giải trí và hấp dẫn với các nhân vật và chủ đề phù hợp. Một kỳ vọng
khác của khán giả trẻ là việc sử dụng đồ họa tiên tiến và hiệu ứng đặc biệt trong kỹ xảo phim
Việt. Với sự phát triển của công nghệ, khán giả ngày càng kỳ vọng hơn vào hiệu ứng hình
ảnh của phim. Do đó, các nhà làm phim cần đầu tư nhiều hơn vào công nghệ để tạo ra những
trải nghiệm hình ảnh tuyệt đẹp. Làm được như vậy, các nhà làm phim không chỉ thu hút
được nhiều khán giả trẻ hơn mà còn tăng khả năng cạnh tranh của phim Việt trên trường
quốc tế. Không chỉ dừng lại ở đồ họa tiên tiến, khán giá trẻ còn mong đợi những hình ảnh
chân thực, tuyệt đẹp, đậm đà bản sắc văn hóa Việt Nam. Chằng hạn, với phong cảnh thiên
nhiên tuyệt đẹp và những thành phố nhộn nhịp, Việt Nam mang đến vô số cơ hội cho các nhà
làm phim tạo ra những bộ phim có hình ảnh đẹp mắt. Khán giả trẻ muốn thấy vẻ đẹp này
được ghi lại trên màn ảnh theo cách vừa chân thực vừa quyến rũ. Từ những cánh đồng lúa
xanh mướt đến những con phố sôi động, các nhà làm phim nên cố gắng thể hiện những cảnh
quan độc đáo và đa dạng của Việt Nam. Cuối cùng, khán giả trẻ cũng kỳ vọng phim Việt
nâng cao chất lượng kịch bản và cải thiện kỹ năng diễn xuất. Cốt truyện hay và diễn xuất
thuyết phục là những yếu tố quyết định thành công của một bộ phim. Do đó, các nhà làm
phim Việt Nam nên tập trung vào việc tạo ra những câu chuyện hấp dẫn với các nhân vật
và lời thoại được phát triển tốt. Ngoài ra, các diễn viên cần được đào tạo bài bản, có khả
năng truyền tải cảm xúc một cách hiệu quả. Bằng cách nâng cao chất lượng kịch bản và
diễn xuất, phim Việt có thể được khán giả đón nhận và tôn trọng nhiều hơn. Kỳ vọng của
giới trẻ về phim Việt Nam hiện nay không quá cao, chủ yếu là muốn được xem những bộ
phim đạt chất lượng cao về nội dung, đầu tư kỹ xảo, hình ảnh và diễn xuất. Do đó, để đáp
ứng được kỳ vọng này, các nhà làm phim Việt cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa để mang
đến những tác phẩm xuất sắc.

Bât chấp những thách thức mà các nhà làm phim Việt Nam phải đối mặt, đã có những bộ
phim Việt Nam thành công, đáp ứng được kỳ vọng của khán giả trẻ. Ví dụ như Gạo nếp gạo
tẻ (2018) là một bộ phim truyền hình được remake từ Gia tộc họ Wang của Hàn Quốc. Bộ
phim là bức tranh đầy màu sắc về đề tài gia đình. Xem phim, khán giả có thể nhìn thấy câu
chuyện của bản thân trong cuộc sống. Một trong những điểm thành công của bộ phim là việc
khéo léo thay đổi nhiều chi tiết phù hợp với nền văn hóa Việt Nam, chẳng hạn như, những
món ăn nổi tiếng của xứ Hàn như kim chi, mì tương đen được thay thế bằng bún đậu mắm
tôm, dưa cà – đặc sản của người Việt. Hay là, Hai Phượng (2019) phá kỷ lục thu về hơn 200
tỷ đồng, trở thành một cú hích đầy ngoạn mục cho dòng phim hành động trong lịch sử phim
Việt bởi khán giá thường không đặt niềm tin vào phim hành động Việt Nam. Kịch bản tuy
khá đơn giản nhưng lại truyền tải thông điệp nhân văn về tình mẹ con, cùng với những cảnh
quay miền Tây sông nước đẹp mắt. Đặc biệt, phim ghi điểm nhờ những pha hành động gây
cấn , mãn nhãn. Và không thể không nhắc đến bộ phim Bố già (2021) đã thành công và đem
về doanh thu hàng trăm tỷ. Bởi tác phẩm mang đến bối cảnh thân thuộc với lối kể tự nhiên,
gần gũi, lời thoại giàu cảm xúc, lối diễn xuất chân thật của dàn diễn viên, cùng với đó là
chiến lược quảng bá hợp lý đã giúp phim phổ biến tới nhiều tầng lớp, độ tuổi. Những yếu tố
này đã cho thấy phim ảnh Việt Nam có thể đáp ứng được kỳ vọng của khán giả trẻ nếu hội tụ
đủ những yếu tố phù hợp.

Nhìn chung, phim ảnh Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tốt hơn ở thời điểm hiện tại, được
đánh giá cao hơn so với trước đây. Nhưng vẫn còn tồn tại một số điểm chưa làm hài lòng
khán giả. Khán giả Việt Nam vẫn luôn ủng hộ phim nội, vì vậy, luôn tồn tại cơ hội để phim
ảnh Việt Nam phát triển trong tương lai. Việc tìm hiểu và đánh đúng vào tâm lý của người
xem, đặc biệt là khán giả trẻ, sẽ giúp phim Việt ngày càng phát triển, thậm chí chắp cánh bay
ra thế giới. Tóm lại, các nhà làm phim cần phải biết nắm bắt cơ hội để không bị tuột mất thị
trường vào tay các bộ phim nước ngoài, điều mà đã xảy ra trong nhiều năm qua.