- Đường Trường Sơn hay “đường mòn” Hồ Chí Minh là mạng lưới giao thông

quân sự chiến lược chạy từ miền Bắc vào miền Nam Việt Nam, đi qua miền
Trung, hạ Lào và Campuchia. Hệ thông giao thông này đóng vai trò cung cấp
binh lực, lương thực và vũ khí khí tài để chi viện cho quân giải phóng miền Nam
và Quân đội nhân dân Việt Nam trong suốt 16 năm (1959 - 1975) của thời kỳ
chiến tranh Việt Nam. Binh đoàn Trường Sơn (Đoàn 559) của Quân đội nhân
dân Việt Nam là đơn vị triển khai các lực lượng công binh, hậu cần, y tế, bộ binh
và phòng không để đảm bảo hoạt động của hệ thống đường này. Đây là con
đường còn được những người lính trong cuộc chiến gọi là “Tuyến lửa”. Theo
văn bản lịch sử chính thức của cơ quan An ninh quốc gia Hoa Kỳ ghi lại thì
Đường Trường Sơn được quân đội Mỹ coi là “một trong những thành tựu vĩ đại
của nền kỹ thuật quân sự ở thế kỷ 20”.

+ Thời kỳ 1959 - 1964: Đây là thời kỳ mà một số phần của Đường Trường Sơn
vốn đã tồn tại từ hàng thế kỷ dưới hình thức các con đường mòn sơ khai dành
cho việc giao thông buôn bán trong vùng. Sau khi chính quyền Việt Nam cộng
hòa ra đời, dưới sự hậu thuẫn của Mỹ đã phủ nhận tổng tuyển cử toàn quốc
theo Hiệp định Gieneve về Việt Nam năm 1954, đưa đến việc chia cắt Việt Nam
thành 2 miền bởi Vĩ tuyến 17. Để tiếp tục chi viện cho những người cộng sản
miền Nam, chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa đã quyết định xây dựng
những con đường chiến lược.
+ Thời kỳ 1965 - 1968: Đây là thời kỳ ngăn chặn sự phá hoại của địch và tiếp
tục mở rộng. Mùa khô năm 1966 - 1967 đánh dấu bước chuyển lớn về chiến
thuật vận tải của Đoàn 559 từ “phòng tránh tích cực” sang “tiến công” hợp đồng
binh chủng. Nhiều tuyến đường phụ, đường vòng được mở thêm để đảm bảo
thông đường cho xe chạy. Trong năm 1967, để chuẩn bị cho tổng tấn công Mậu
Thân 1968, đã có hơn 81.000 tấn hàng đã được vận chuyển và cất giữ, với
200.000 quân, trong đó có 07 trung đoàn bộ binh và 20 tiểu đoàn độc lập đã di
chuyển vào Nam an toàn bằng con đường này.
+ Thời kỳ 1968 - 1972: Đây là thời kỳ mà tình báo Mỹ đã có một phát hiện gây
sốc đối với nhà cầm quyền Mỹ về đường Trường Sơn, đó là, có một hệ thống
đường ống dẫn xăng dầu chạy ở phía Tây Nam từ Vinh vào Nam, đến năm 1969
hệ thống này đã vượt qua biên giới với Lào và đến năm 1970 đã vươn tới gần
thung lũng A Sầu tỉnh Thừa Thiên Huế. Đến năm 1971 “đường kín” dưới tán
rừng bắt đầu được xây dựng, đến năm 1973 xe tải có thể chạy suốt dọc đường
mà không ra khỏi mái ngụy trang. Đặc biệt sau khi Hàng rào McNamra bị chọc
thủng năm 1970, kỹ thuật quân sự Mỹ đã rơi vào bế tắc, không tìm ra lời giải mới
nào khả quan cho ý định cắt đứt hệ thống Đường Trường Sơn.
+ Thời kỳ 1973 - 1975: Đây là thời kỳ Hiệp định Paris được ký kết và thực thi,
Mỹ ngừng ném bom miền Bắc Việt Nam và Lào, tuyến chi viện chiến lược
Đường Trường Sơn được phát triển nhanh chóng, toàn diện, quy mô lớn trên tất
cả các mặt.
Với sự đóng góp vĩ đại ấy, con đường “huyền thoại” Trường Sơn - hay “Đường
Hồ Chí Minh” đã góp phần quan trọng vàosự nghiệp chống Mỹ cứu nước, giải
phóng dân tộc, thống nhất nước nhà để cho toàn thể dân tộc Việt Nam cùng hát
vang chung khúc ca Khải hoàn vào hồi 11h30 phút ngày 30/4/1975.