wojskowa INSTYTUT SYSTEMÓW

echniczna INFORMATYCZNYCH
nnn

dr inż. Tomasz PROTASOWICKI

ZINTEGROWANE INFORMATYCZNE
SYSTEMY ZARZĄDZANIA

Organizacja zajęć

2019-02-05
 wojskowa OBECNOŚĆ NA ZAJĘCIACH
Techniczna WYKŁAD — 14H

ZA OBECNOŚĆ NA WYKŁADACH = DODATKOWE PUNKTY

1H = 1pkt

10 pkt— 4,0 (db)

12 pkt — 4,5 (db +)
14 pkt — 5,0 (bdb)

Moje wykłady nie są obowiązkowe

Obecni niech się wpiszą na listę
 wojskowa OBECNOŚĆ NA ZAJĘCIACH
Techniczna LABORATORIA — 24H
|

OBECNOŚĆ NA ZAJĘCIACH LABORATORYJNYCH JEST

OBOWIĄZKOWA

Nieobecność musi być zgłoszona (mail, MS Teams, SMS) przed

rozpoczęciem zajęć których zgłoszenie dotyczy. Każdą nieobecność trzeba
odrobić poprzez wykonanie zadań z opuszczonych zajęć (wcześniejsze
umówieniu terminu).
 som
Techniczna
TEMATYKA ZAJĘĆ (©
nnn

1. Zarządzanie w przedsiębiorstwie — system informacyjny, efektywność

itp.
2. Wybrane aspekty rachunkowości zarządczej - zarządzanie kosztami,
systemy rachunku kosztów, metody kalkulacji kosztów, zasady i
metody planowania i budżetowania przychodów, techniki zbierania
danych itp.
3. Systemy informatyczne wspierające zarządzanie w przedsiębiorstwie
« Systemy zintegrowane zarządzania,
« Systemy klasy Business Intelligence (BI),
« Systemy wspomagające planowanie i budżetowanie w
przedsiębiorstwie.
CJE wojsk:

Techniczna
LITERATURA G
nnn

1. R.S. Kaplan, R. Cooper: Zarządzanie kosztami i efektywnością, 2002

2. R.S. Kaplan, Rachunek kosztów działań sterowany czasem = TDABC
Time-Driven Activity-Based Costing, Warszawa, Wydawnictwo
Naukowe PWN, 2008
3. W. Garbusiewicz, A. Kamela -Sowińska, H. Poetschke: Rachunkowość
zarządcza, 2002
4. E. Nowak i inni: Budżetowanie w przedsiębiorstwie, Wolters Kluwer,
2010
J. Surma, Business Intelligence, PWN, Warszawa, 2009
6. A. Januszewski, Funkcjonalność Informatycznych Systemów
Zarządzania Tom 1 i 2, PWN, Warszawa, 2009
10
 Akodemia _ UZYSKANIE ZALICZENIA/ EGZAMIN G
aka —

Przedmiot zaliczany jest na podstawie wyników zaliczenia kolokwium

(wykład) oraz zaliczenia ćwiczenia i laboratoriów.
Podstawą wystawienia oceny końcowej jest ocena średnia na którą
składają się: k
« prawidłowe wykonanie wszystkich zadań wydanych podczas ćwiczeń
i laboratorium (zal/nzal);
« ocena ze sprawdzianu (kolokwium) końcowego (> 3,0);
* ewentualna ocena dodatkowych prac pisemnych;
« ewentualna dodatkowa ocena za obecność na wykładzie.
Ćwiczenia i laboratoria zaliczane są na podstawie uzyskania pozytywnej
oceny zadań wydanych podczas zajęć (zal/nzal).
12
 wojskowa INSTYTUT SYSTEMÓW
aaa INFORMATYCZNYCH
nn”

dr inż. Tomasz PROTASOWICKI

ZINTEGROWANE INFORMATYCZNE
SYSTEMY ZARZĄDZANIA

Wykład ++ 1(4h)
Zarządzanie w przedsiębiorstwie
Część 1
Warszawa, 2021-10-06
 Akademi DZISIAJ BĘDZIEMY MÓWILI O: (G
o o Ó |

1. Pojęciach podstawowych — system, organizacja, model

organizacji, uwarunkowaniach podejmowariia decyzji
itp.
2. Systemie informacyjnym i systemie zarządzania w
organizacji gospodarczej.
3. Potrzebach informacyjnych współczesnych organizacji
biznesowych.
4. Klasyfikacji systemów informatycznych w wspierających

funkcjonowanie systemu informacyjnego i systemu

zarządzania w organizacji.
 Wojskowa Od systemu do organizacji
Techniczna Pojęcie systemu
SE EE ORĄ

W literaturze bardzo wiele miejsca poświęca się analizie różnych określeń

i definicji pojęcia system.

Umożliwia ono odniesienie się do dowolnego obiektu i pozwala na

abstrahowanie od mnogości nazw występujących w dyscyplinach
specjalnych1.

Pojęcie systemu jest możliwe do wywiedzenia na gruncie logiki

matematycznej przez powiązanie fundamentalnych pojęć „zbioru”
oraz „relacji”.
 wojskowa Od systemu do organizacji
dake Pojęcie systemu
zza
ZE

System jest to zbiór elementów i zachodzących miedzy nimi

relacji!

Wspólną płaszczyzną wszystkich spotykanych w literaturze definicji

systemu jest rozpatrywanie go jako pewnej całości, dającej
wydzielić się z rzeczywistości będącej przedmiotem rozważań.

Ponadto każdy system posiada:

— własną strukturę wewnętrzną,
— określone granice,
— zdefiniowane reguły określające jego funkcjonowanie.
 Wojskowa Od systemu do organizacji
asia Aspekty identyfikacyjne systemu
A

Sposób zorganizowania każdego systemu precyzuje jego skład

oraz struktura.

Na cel istnienia rozpatrywanego systemu wskazuje realizowana

przez niego funkcja.

Poznanie wartości parametrów systemu : pozwala na jego

modelowanie i ocenę stopnia doskonałości.
 wojskowa Od systemu do organizacji
Techniczna _ Pojęcie działania i systemu działania
nn

Działanie jest przejawem celowego zachowania się ludzi".

Działaniem jest każde świadome i celowe przeobrażanie

rzeczywistości materialnej wskutek pewnych zachowań ludzkich.

Każde celowe działanie realizowane jest w systemie działania".

System działania to taki system rzeczywisty, w którym ludzie za

pomocą różnorodnych metod i środków (np. systemów technicznych)
realizują zamierzone cele działania”.
 Wojskowa Od systemu do organizacji
a. Systemy działania
nieza
RNA

Systemy działania są systemami społecznymi, tworzonymi przez:

jednostki, grupy i ich związki.

Rozwój różnorodnych potrzeb społecznych i dążenie do ich zaspokojenia

powodują ciągły wzrost złożoności systemów działania.

Do systemów działania zaliczane są dowolne organizacje, w tym m.in.:

— gospodarcze (przedsiębiorstwa, grupy kapitałowe itp.); »
militarne (siły zbrojne, NATO itp.);
— administracyjne (urzędy, instytucje itp.);
polityczne (partie polityczne, UE, ONZ, NATO itp.);
non-profit (fundacje, stowarzyszenia, organizacje pożytku publicznego itp.);
społeczne (organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze itp.).
 wojskowa Od systemu do organizacji
aieżwa Cele systemów działania
zn

Realizują one określone cele nie tylko poprzez indywidualny wysiłek

jednostki, ale przede wszystkim w drodze współdziałania wielu
różnych podmiotów działania (ludzi)*.

Celem systemu jest uzyskanie szczególnie pożądanej wartości lub

zaspokojenie potrzeby”.
Ę

Cel może być sformułowany: jako dążenie do uzyskania wartości oraz

osiągnięcie danej wartości. Najczęściej określeniu celu towarzyszy
podanie dodatkowych warunków, np. w określonym czasie, za pomocą
określonych środków!*.
 Wojskowa Od systemu do organizacji

Techniczna _ Funkcjonowanie systemów działania

GEO Ś A ————

Najczęściej systemy działania dążą nie do jednego celu, lecz do pewnego

zbioru celów — wiązki celów!.

Aby cele zostały osiągnięte, muszą być podejmowane trafne decyzje, aby
zaś je powziąć, trzeba dysponować właściwymi informacjami!.

Racjonalne decyzje powinny być wprowadzane w życie, a zatem muszą

być zapewnione warunki ich realizacji?.

Aby efektywnie funkcjonować, w systemie muszą istnieć struktury

sprzyjające podejmowanym działaniom*.
 Wojskowa Od systemu do organizacji
Techniczna Pojęcie organizacji
nnn

Organizacja to system zachowujący się rozmyślnie, posiadający

co najmniej dwa podsystemy, zachowujące się także rozmyślnie
i mające wspólne zamierzenia (cele), które zmuszają do
wprowadzenia podziału pracy, a system informacyjny
i komunikacyjny umożliwia interakcje między względnie
autonomicznymi podsystemami, przy czym przynajmniej jeden
z tych podsystemów pełni funkcje regulacyjno-sterujące
w systemie".

10
8 Wojskowa
Akademia
Techniczna
Od systemu
do organizacji
otwarty system działania
Organizacja
 Wjskowa Qd systemu do organizacji
Techniczna Pojęcie organizacji gospodarczej
z „p

Organizacja gospodarcza (przedsiębiorstwo, zakład usługowy

itp.) jest specyficznym systemem związanym z celową
działalnością człowieka, wydzielonym z systemu gospodarczego
państwa.

12
 Wojskowa Od systemu do organizacji
Akademia
Techniczna Model organizacji według Leavitt'a
znana

+ poziom rozwoju technologii

wytwarzania,
+ zaawansowanie techniczne oraz A ,
złożoność konstrukcyjną i Organizacja
funkcjonalną produktów,
+ cykl życia technologii i produktów,
+ wiedzę, kwalifikacje zawodowe
oraz kulturę organizacji,
+ warunki zewnętrzne polityczne, |. Otoczenie
gospodarcze i społeczne w tym [-
konkurencja, organizacji
* ogólny poziom rozwoju nauki o
zasadach organizowania oraz
poziom wiedzy i praktycznych
umiejętności ludzi zatrudnionych w
konkretnej organizacji,
+ dynamikę wymienionych
czynników. 13
 Wojskowa Od systemu do organizacji

techniczna _ Organizacja — otoczenie i niepewność

an

Organizacja jako system otwarty działa częściowo na zasadzie

niepewności, a częściowo według racjonalnych reguł działania,
by zredukować niepewność, uzyskać pewność i przewidywalność swych
działań, 5
Otoczenie — Organizacja — Otoczenie
wysoka
ZŁOŻONOŚĆ

wysoka
z=.
=
mw
m

SZYBKOŚĆ ZMIAN
14
 Wojskowa Od systemu do organizacji
Techniczna _ Organizacja — podejmowanie decyzji
nana

Podejmowanie decyzji to akt wyboru jednej możliwości spośród

ich zestawu.

Warunki podejmowania decyzji:

— stan pewności; l Sformułowanie celu |

— stan ryzyka; LL Określenie kryterium wyboru |

— stan niepewności.
| Skonstruowanie wariantów decyzyjnych |

TYPY decyzji: [ocena poszczególnych wariantów _|

— programowalne; | Wybór właściwego wariantu |

— nieprogramowalne;
15
 wojskowa System informacyjny w organizacji
Techniczna Pojęcie systemu informacyjnego
mznckantennnznnnzNnnnNNzzNnnnnniÓ

System informacyjny (podsystem informacyjny i komunikacyjny) w

organizacji jest to celowe zestawienie:
— ludzi,

— danych,
— procesów,
— sposobów komunikacji, infrastruktury sieciowej i urządzeń
komputerowych,
które to elementy współdziałają w celu zapewnienia codziennego
funkcjonowania organizacji (transakcyjne przetwarzanie danych), jak
również wspierają rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji
przez kadrę kierowniczą (systemy raportowania i wspomagania decyzji).
16
 Wojsk = . „
Akademia System zarządzania organizacją (©
echniczna

dania

W organizacji gospodarczej można wyodrębnić:

1. sferę produkcji lub usług, zwaną również sferą realną lub
materialną, której treścią są procesy materialne lub
energetyczne,
2. sferę zarządzania, zwaną również sferą sterowania albo
regulacji, której treścią są procesy informacyjno-decyzyjne.

Stanowią one podstawowe składniki systemu organizacji.

Sfera produkcji jest określana jako system wytwarzania
(wykonawczy, produkcyjny), a sfera zarządzania jako system
zarządzania.
17
 Wojskowa - xi a
Akademia Proces zarządzania organizacją (G
echniczna
niz

W systemie zarządzania jest realizowany proces zarządzania.

Proces zarządzania jest ciągiem następujących po sobie, często

współzależnych działań, mających na celu takie oddziaływanie
na system wytwarzania, które zapewnia realizację
wyznaczonego zadania (celów).

Podstawowe rodzaje tych działań, są też określane jako funkcje

zarządzania (planowanie, organizowanie, motywowanie,
kontrolowanie).

18
 Wojskowa = = -
Akademia Proces zarządzania organizacją ©
Techniczna

aan
zzz zzz zzz

W systemie zarządzania organizacją gospodarczą wyróżnia się

obszary działalności określane jako dziedziny problemowe lub
przedmiotowe zarządzania.

Dziedziny te są związane z zarządzaniem działalnością

podstawową i pomocniczą, zarządzaniem zasobami,
zarządzaniem procesem utrzymania w odpowiednim stanie tych
zasobów oraz ewidencją nakładów na nie i rozliczeniem
wyników działalności.

Prawidłowe funkcjonowanie procesów zarządzania wymaga

zaspokojenia potrzeb informacyjnych decydentów!
19
(i wojskowa
Akademia
_ Relacje między głównymi funkcjami w (©
Techniczna systemie zarządzania orga nizacją

CE

Otoczenie systemu

Organizacja gospodarcza

Podsystem zarządzania

Strumienie
wiadomości

20
 Wojskowa Potrzeby informacyjne organizacji
Techniczna Cechy użytecznej informacji
za „z

Dokładna — informacja ma dla realną wartość, gdy dostarcza wiarygodnego

odzwierciedlenia rzeczywistości na wymaganym poziomie szczegółowości.

Aktualna — informacja musi być dostępna wtedy, kiedy może być podstawą
odpowiednich działań, przy czym aktualność jest funkcją sytuacj, w jakiej
znajduje się decydent.

Kompletna — informacja musi dostarczać decydentowi wszystkich potrzebnych

faktów i szczegółów umożliwiających uzyskanie ać i niezniekształconego
obrazu sytuacji rzeczywistej.

Odpowiednia — informacja odpowiednia to informacja użyteczna dla menedżera,

w zależności od jego konkretnych potrzeb i warunków.

22
 Wojskowe Potrzeby informacyjne organizacji
dakowi Determinanty
ann

Potrzeby informacyjne zależą od wielu czynników m.in.!:

— dziedziny działalności organizacji (branżę, sektora itp.);
— pozycji danej osoby w hierarchii organizacji,
— czynników motywujących pozyskanie informacji (obowiązek sporządzenia
sprawozdania, chęć potwierdzenia swoich przewidywań lub przypuszczeń,
ciekawość itp.);
— potrzeby podjęcia decyzji;
— potrzeby weryfikacji tez stawianych przez innych członków organizacji;
— potrzeby przygotowania profesjonalnych analiz (np. na temat sprzedaży
danego produktu w wybranych regionach itp.);
— potrzeby udzielenia odpowiedzi na pytania przełożonych.

1. Kemball-LookA. B. Luka organizacyjna, PWE, Warszawa, 1973. 23

 wojskowa Potrzeby informacyjne organizacji
Techniczna Pojęcie luki informacyjnej
NN!

4
ilość informacji

luka informacyjna

ępne
je dost
informac

złożoność problemu
24
 Wojskowa Potrzeby informacyj ne organizacji

Fechniczna Cechy luki informacyjnej

zain,

1. Zawsze ma właściciela — oznacza to, że luka informacyjna

powiązana jest z konkretną osobą oraz rozwiązywanym przez nią
problemem. Użytkownik informacji powinien ustalić swoje potrzeby
informacyjne oraz oczekiwania dotyczące jakości informacji.
2. Jest zmienna w czasie — czas wpływa na uwarunkowania
rozwiązywania danego problemu decyzyjnego oraz na zmiany
w zasobach informacyjnych i zapotrzebowaniu na ich wykorzystanie.
3. Rozmytość zbioru informacji potrzebnych — w wyjątkowych
sytuacjach można dokładnie określić rodzaj informacji potrzebnych do
rozwiązania danego problemu. Najczęściej do rozwiązania zadania są
potrzebne różne informacje o różnym stopniu istotności.
 Ę
NN
Wojskowa
Techniczna
Potrzeby informacyjne organizacji
Minimalizacja luki informacyjnej

1. Optymalizacja struktury organizacyjnej

Ma na celu wyszczuplenie struktury w danej organizacji oraz dążenie do zastępowania
struktur hierarchicznych na rzecz struktur płaskich. Optymalizacja pozwala usprawnić
funkcjonowanie współczesnych organizacji oraz poprawić jakość obiegu informacji w
przedsiębiorstwie.

Usprawnianie procesów biznesowych

Przeprojektowanie procesów biznesowych wpływa na poprawę różnych wskaźników
efektywności m.in. jakości, kosztów czy szybkości przepływu informacji.
Zastosowanie technologii teleinformatycznych
Możliwości pozyskania informacji z różnego rodzaju systemów informatycznych,

wpływa na możliwość skutecznego zarządzania przedsiębiorstwem i minimalizacji luki

informacyjnej.
 wojskowa Potrzeby informacyjne organizacji
Techniczna INFORMACJA — NADAWCA / ODBIORCA
iez

Informacja jest zależna od jej nadawcy odbiorcy i kanału

komunikacyjnego. Dlatego musi ona być rozpatrywana na innych
poziomach poza poziomem zadaniowym. *

Nieuwzględnianie przez strony komunikacji informacji

niezgodnych z ich przekonaniami prowadzi do wystąpienia
dysonansu pomiędzy odbiorcą a nadawcą komunikatu:
1. Odbiorca komunikatu otrzymuję niepełną informację, która nie daję możliwości
podjęcia wymaganych działań. Odbiorca ma nadzieję na uzupełnienie
komunikatu przez nadawcę.
2. Odbiorca nie zgadza się z częścią lub całościom przekazanego komunikatu i nie
korzysta z niego podczas podejmowania działań decyzyjnych.
27
 wojskowa __ System informacyjny w organizacji
Akademia
Techniczna Pojęcie systemu informatycznego

anna

System informatyczny. to oparte na technologii komputerowej

rozwiązanie pojedynczego problemu biznesowego.

Może być to aplikacja, rozwiązanie sprzętowe lub (najczęściej) połączenie

obu tych składników.

System informatyczny może być jedną z części składowych systemu

informacyjnego, przy czym system informacyjny może się składać
z więcej niż jednego systemu informatycznego.
 wojskowa System informacyjny w organizacji
tecniezna _ Kategorie systemów informatycznych
sza. „p

Systemy automatyzacji biura (Office Automation Systems, OAS)

dostarczające pracownikom efektywnych metad przetwarzania personalnych i organizacyjnych informacji
gospodarczych, dokonywania obliczeń i sporządzania dokumentów

Systemy przetwarzania transakcji (Transaction Processing Systems, TPS)

zbierające i przechowujące informacje o transakcjach oraz kontrolujące ich niektóre aspekty

Systemy wspomagania zarządzania produkcją (Manufacturing Resourse

Planning, MRP II)
Zintegrowane systemy zarządzania (Computer Integrated Manufacturing,
CIM) lub (Enterprise Resource Planning, ERP)
Systemy informacyjne zarządzania (Management Information Systems, MIS)
konwertujące dane z systemów przetwarzania transakcji w informacje użyteczne do kontroli realizacji
zadań oraz zarządzania organizacją na szczeblu operacyjnym i kierowniczym

Systemy wspomagania zarządzania (Management Support Systems, MSS)

29
i Wojskowa System informacyjny w organizacji (©

Teehniena _ Kategorie systemów informatycznych

ERN

Systemy wspomagania decyzji (Decision Support Systems, DSS)

ułatwiające pracownikom podejmować decyzje poprzez dostarczanie informacji, modeli lub narzędzi
analitycznych

Systemy informowania kierownictwa (Executive Information Systems, EIS)

dostarczające kierownictwu informacji w czytelnym i interaktywnym formacie

Systemy wspomagające kierownictwo (Executive Support Systems, ESS)

wspomagają podejmowanie decyzji strategicznych na najwyższym szczeblu zarządzania

Systemy Business Intelligence (Business Intelligence Systems, BIS)

dostarczające kompleksowych informacji, wspierające podejmowanie: decyzji na wszystkich szczeblach
zarządzania przedsiębiorstwem
 Wojskowa System informacyjny w organizacji

ora Piramida wiedzy

ść
MĄDROŚĆ » ę

A WIEDZA.

A INFORMACJE

A DANE

31
 Wajskowa System informacyjny w organizacji R
Techniczne __ Relacje pomiędzy SI w organizacji
nu

EIS = ESS — BIS Koncentracja na misji i celach strategicznych

DSS Poszukiwanie najlepszych decyzji

|
MSS: MIS, CIM, ERP,
Bieżące kierowanie i sterowanie firmą
MRP II

(
TPS, OAS Elektroniczne przetwarzanie danych

32
 Wojskowa INSTYTUT SYSTEMÓW
Fechniczna INFORMATYCZNYCH
zn Z „3

dr inż. Tomasz PROTASOWICKI

ZINTEGROWANE INFORMATYCZNE
SYSTEMY ZARZĄDZANIA

Wykład +2(4h)
Zarządzanie w przedsiębiorstwie
Część 2
Warszawa, 13.10.2021
 Akademia DZISIAJ BĘDZIEMY MÓWILI O:
Techniczna

pan aj

1. Systemie informacyjnym przedsiębiorstwa.

2. Projektowaniu systemu informacyjnego
przedsiębiorstwa.
3. Zarządzaniu efektywnością organizacji — koncepcja
CPM i jej wpływ na przedsiębiorstwo.
Biz System informacyjny przedsiębiorstwa (G
Techniczna _ Podsystem zarządzania w organizacji

NŻENNE TWO TA eee awzazaaanaana

Wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa

przetwarzanie informacji

pomiar, reguły,
rejestracja logika opisu interpretacja

muN<wmo
1 e = komunikaty
m c-dane - w postaci = informacje V
€ — rekordów
a

<zypnały> <treść» =<zmniejszenie

odbiórcy>
przetwarzanie danych
 wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa
Techniczna __ Sfery przetwarzania w zarządzaniu
z ——

Sfera przetwarzania danych jest stosunkowo prosta do

strukturyzacji oraz do formalizacji i zastosowania technologii
informatycznej do jej automatyzacji.

Sfera przetwarzania informacjj w procesach myślenia

indywidualnego lub grupowego dotyczy procesów bardziej
złożonych i słabo rozpoznanych. Jest wciąż zbyt trudna do
formalizacjj i zastosowania do jej automatyzacji z
wykorzystaniem technologii informatycznej.
 Wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa
Techniczna Ujęcie wg teorii systemów
nna

W ujęciu teorii systemów system informacyjny organizacji

gospodarczej to zbiór współpracujących ze sobą elementów,
które:
« zbierają i gromadzą dane (input),
= zmieniają ich treść i formę (processing),
« emitują dane i informacje (output),
« dostarczają sprzężenia zwrotnego (feedback),
aby osiągnąć zamierzony cel.

Celem tym jest umożliwienie realizacji procesów sterujących

(decyzyjnych) w organizacji gospodarczej.
 wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa
Fechniczna Aspekt statyczny i dynamiczny
na RRzN RR

W ujęciu statycznym system informacyjny można określić jako

„Wwielopoziomową strukturę, która pozwala użytkownikowi tego
systemu na - transformowanie określonych informacji
wejściowych na pożądane informacje wyjściowe za pomocą
odpowiednich procedur i modeli”.

W podejściu dynamicznym system informacyjny definiuje się

jako „zbiór strumieni informacyjnych opisanych mna jego
strukturze organizacyjnej, tzn. na strukturze sfery procesów
realnych i sfery procesów zarządzania”.
 Wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa
Techniczna _ Automatyzacja przetwarzania danych

Procesy przetwarzania danych mogą samoistnie zachodzić w

umyśle człowieka, ale mogą być również wspomagane przez
rozwiązania techniczne.

Coraz częściej ze względu na ilość danych i ich zróżnicowanie

(efekt skali) oraz konieczność szybkiej reakcji decyzyjnej lub
procesowej (kryterium czasu), w procesach informacyjnych
wykorzystuje się powszechnie technologię informatyczną.

Automatyzacja w systemie informacyjnym prowadzi do

minimalizacji decyzyjnej lub operacyjnej podmiotowość
człowieka.
 Wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa
Techniczna Jakość informacji = atrybuty
nn

1. Prawdziwość — informacja pełna i wiarygodna, pozbawiona

błędów.
Pełność — kompletność i zupełność. ,
Wiarygodność — możliwość weryfikacji informacji lub jej
źródła.
Zgodność tematyczna — musi dotyczyć określonego
zagadnienia lub problemu.
Aktualność czasowa — dostosowanie informacji do czasu jej
użytkowania.
Właściwy adresat — skierowana do osoby, która może i
potrafi ją wykorzystać.
Właściwa prezentacja — przekazana w czytelnej i przejrzystej
formie dostosowanej do potrzeb adresata.
10
wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa
Techniczna Rodzaje inform. w procesie zarządzania

Informacja faktograficzna — dotyczy ona opisu zdarzeń,

procesów, zjawisk lub innych jednostek gospodarczych.

Informacja normatywna — w skład której wchodzą wszystkie

regulaminy, kodeksy, opracowane zbiory zasad i procedur
postępowania w określonych sytuacjach.

Informacja strukturalna — zawarta np. w schematach

przedstawiających strukturę organizacyjną lub mapach
prezentujących rynki zbytu itp.
 wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa
Techniczna Rodzaje inform. w procesie zarządzania
zeta a

5. Informacja taksonomiczna - określa sposoby

porządkowania, klasyfikowania, rozróżniania czy oceniania.

6. Informacja proceduralna — np. instrukcje obsługi maszyn i

urządzeń, zasady modelowania, składnia _ wyrażeń
matematycznych lub statystycznych.

7. Informacja semantyczna — np. różnego rodzaju definicje,

określenia czy wypowiedzi specjalistów dotyczące danego
rodzaju działalności.
 wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa
Techniena _ Charakter informacji w organizacji

1. Pokrzepiający — informacja dotycząca bieżącej sytuacji

organizacji, której podstawowym celem jest zapewnienie, że
wszystko przebiega zgodnie z przyjętymi założeniami.
2. Rozwojowy — informacja związana z oceną stanu,
przebiegiem jakiegoś zjawiska lub procesu oraz wykazaniem
ewentualnych trudności związanych z ich,realizacją.
3. Ostrzegawczy — informacja sygnalizująca określone
zagrożenia obecne lub mogące nastąpić w przyszłości.
4. Planistyczny — informacja odnosząca się do poziomu lub
stanu przyszłego zjawiska lub procesu gospodarczego.
 wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa
Techniema _ Charakter informacji w organizacji

5. Operacyjny — informacja opisująca działanie własnej

organizacji i pozwalająca zarazem na porównanie z innymi
jednostkami.
6. Opiniodawczy — informacja dotycząca informacji o
najbliższym oraz dalszym otoczeniu organizacji.
7. Kontrolny — tj. informacje, które mają być przekazane
otoczeniu o działalności danej organizacji. *
 Wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa

Techniczna Klasyfikacja informacje a czas |

Biorąc pod uwagę kryterium czasu informacje można podzielić

na:

1. retrospektywne — dotyczą stanów przeszłych danego obiektu

czy procesu,
2. bieżące — informacje dotyczące teraźniejszego punktu
czasowego,
3. prospektywne — dotyczą stanów przyszłych rozpatrywanego
obiektu lub procesu.

15
 Wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa

Techniema _ Typ informacji a procesy organizacji

W procesach informacyjnych największe znaczenie przypisuje

się informacjom bieżącym, wskazując na istotność szybkości ich
pozyskania i wykorzystania.

Zazwyczaj spóźniona informacja staje się z reguły mało wartościowa

lub bezużyteczna. Wydaje się to właściwe w zakresie szans i zagrożeń
cywilizacyjnych, jednakże pomija znaczenie zasobów informacyjnych
retro- i prospektywnych.

W zakresie procesów decyzyjnych często niezbędne są zarówno

informacje retrospektywne, bieżące oraz prospektywne — pod
warunkiem, że spełniają one podstawowe standardy jakościowe.
16
 wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa
Techniczna Globalne zadanie SI

Zadaniem systemu informacyjnego jest:

« rozpoznawanie i rejestrowanie popytu,
«* przenoszenie informacji o popycie,
« przenoszenie informacji o możliwości i zdolności obsłużenia
popytu,
* kosztach oraz przychodach związanych z funkcjonowaniem
organizacji.

Informacje te muszą trafiać do wszystkich ogniw łańcucha, w którym

przedsiębiorstwo działa. A mastępnie być wykorzystywane do wspomagania
(od strony informacyjnej) realizacji procesów składających się na wytwarzanie
oraz dostarczanie produktów, zgodnie ze zgłoszonym popytem.
17
 Wojskowa System informacyjny przedsiębiorstwa

karze Globalne funkcje SI

nnn

Ewidencyjno-kontrolna
2. Technicznego przygotowania działalności operacyjnej
3. Planowania
i regulacji
4. Analityczna
5. Zadaniowa
6. Wspomagania decyzji

18
 wojskowa _ System informacyjny przedsiębiorstwa
|] Akademia
JĄ Techniczna Podsumowanie

) 6 NJ ="
System informacyjny | System decyzyjny a
7 u A p

h 4 "NN h ó ] € h ó h
System : |
inform = Informacje = m | = =

15
 wojskowa Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Techniczno Dlaczego to takie ważne?
na

Umożliwia aktywną Umożliwia dostęp do

strategię rynkową kapitału

Otwiera drogę do Gwarantuje wysoką Zapewnia mocna

rynków konkurencyjność pozycję rynkową

Ń i 7
Dostęp do właściwej informacji

Strategiczną koordynację Rynkową integrację

procesów gospodarczych Pozwala na: działalności gospodarczej
w przedsiębiorstwie z otoczeniem

21
 wojskowa __ Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Techniema __ Więzi informacyjne w organizacji
GZ =,

Więzi informacyjne muszą funkcjonować:

« między przedsiębiorstwem i jego otoczeniem — a zwłaszcza wszystkimi
kontrahentami (dostawcami i nabywcami, pośrednikami i
kooperantami);
« wewnątrz przedsiębiorstwa pomiędzy wszystkimi jednostkami i
komórkami organizacyjnymi (w układzie pionowym i poziomym
(merytorycznym), wszystkimi sferami i podmiotami działalności, a w
szczególności między działami zaopatrzenia i zbytu, marketingu i
obsługi klienta, transportu i magazynowania, zakupu i sprzedaży.
Więzi informacyjne między poszczególnymi elementami systemu
przedsiębiorstwa muszą być trwałe i systematyczne.
22
 wojskowa __ Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Techniczna _ Więzi informacyjne a struktura org.
CA AE

Przyjmując kryterium struktury organizacyjnej w systemie

informacyjnym wyróżnia się następujące rodzaje więzi
informacyjnych:
1. służbowe — związane z podległością służbową;
2. koordynacji — związane z wymianą informacji pomiędzy osobami
funkcyjnymi lub wymianą informacji pomiędzy specjalnościami,
uzupełnieniem potrzebnych informacji pomiędzy specjalnościami na tym
samym poziomie lub pomiędzy różnymi szczeblami współdziałania;

3. współdziałania — związane z wymianą informacji pomiędzy

poszczególnymi stanowiskami, _ wynikające z - bezpośredniego
wykonywania zadań.
 wojskowa Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Akademia
Techniczna Więzi informacyjne a przepływ inf.
za.

Stosując kryterium przepływu informacjj w systemie

informacyjnym przedsiębiorstwa można wyróżnić trzy rodzaje
więzi informacyjnych:
1. zewnętrzne wchodzące — związane ze zbieraniem i gromadzeniem
informacji z szeroko pojętego otoczenia;
2. wewnętrzne — związane z przekazywaniem informacji wewnątrz
organizacji;
3. zewnętrzne wychodzące — związane z przekazywaniem informacji
do otoczenia.
 wojskowa Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Akademia
Techniczna Podstawowe więzi informacyjne w org.
sza
AZ p
Gospodarka Finanse, księgowość
materiałowa

Zaopatrzenie Marketing, Transport

materiałowe obsługa klienta

Podmiotowe
(między sferami działalności gospodarczej)

Wewnętrzne Zewnętrzne
(między komórkami Więzi (między kontrahentami)
organizacyjnymi) informacyjne

Układ pionowy | Układ poziomy Pośrednicy Dostawcy

wg funkcji wg zadań

Kooperanci Odbiorcy
 wojstowa Projektowanie SI przedsiębiorstwa ©
Techniczna Uwarunkowania procesu projektowania
Rn —

Projektując system informacyjny dla organizacji gospodarczej,

musimy pamiętać o tym, że:
« jest on ściśle powiązany z zachodzącymi w przedsiębiorstwie
procesami gospodarczymi, podziałem pracy, układem ośrodków
decyzyjnych; więziami hierarchicznymi i funkcjonalnymi;
« [Istotę systemu informacyjnego stanowi uporządkowany układ kanałów
komunikacyjnych, objętych strukturą organizacyjną, łączącą
nabywców i odbiorców informacji wykorzystywanych w organizacji;
« integralną częścią systemu informacyjnego jest zespół środków
służących ' do _ uzyskiwania, przetwarzania, przekazywania,
przedstawiania i przechowywania informacji;
8 wojskowa __ Projektowanie
Akademia
SI przedsiębiorstwa G
Techniczna Zakres projektu SI organizacji

Formalizując system informacyjny, należy określić obowiązki

informacyjne nadawców i odbiorców informacji, postać,
częstotliwość, rodzaj przetwarzania przesyłanych informacji,
język i kanały informacyjne.

Z zastrzeżeniem, że:
« - informacje powinny być dostosowane w treści i formie do ich odbiorcy;
« każdy odbiorca powinien otrzymywać te informacje, które są mu niezbędne do
wykonywania zadańj, za które ponosi odpowiedzialność;
« system informacyjny zależy nie tylko od dostępności informacji, ale przede
wszystkim od koncepcji funkcjonowania łańcuchów dostaw i łańcuchów
zarządzania, ta zaś od natury produktu i/lub strategii obsługiwania rynku.
27
 Wojskowa Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Akademia z =
25 Techniczna Model SI w ujęciu dziedzinowym
Ll DQDQ0D)D)Dm0QOL Elementy zadaniowego modelu przedsiębiorstwa
8 Zarządzanie
Otoczenie Warstwa zarządzania i planowaniasprzedaży i produkcji
Analiza ekonomiczna
Raporty
ekonomiczne Informacja Planowanie rz Planowanie
k twa sprzedaży dokumentów, produkcji
raportów.

t
wilańcichel
* M
warstwa składowania Śmych i obliczania
wskażćników ekonomicznych

Uwarunkowania
ekonomiczne Finansowo - Analiza kosztów, Harmonogramy
działalności z inwestycji, produkcji
księgowy trwałych i zapotrzebowania
<—> zasobów
Ustawodawca,
Banki, Giełda

Warstwa obiegu dokumentów

Dekurwęńty [ F U
Kierunek
tranzakcji Obsługa Gospodarka przepływu | Nadzór realizacji
towarowych sprzedaży, Fnagazynowa dyspozycji, odukcji,
zakupu (sterowań). arty pracy
4 Kosarachenci
Decyzje |
wyniki
28
 wojskowa __ Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Akademia
Techniczna _ Koncepcje zarządzania a projekt SI
NN

Różne typy przedsiębiorstw i stosowane w nich różne koncepcje

zarządzania wymagają różnych systemów informacyjnych!

Inaczej projektuje się system informacyjny w przedsiębiorstwie:

usługowym, R
produkcyjnym,

handlowym,
mieszanym.

Inaczej projektuje się system informacyjny w przedsiębiorstwie

stosującym koncepcję zarządzania: MRP II, JIT (Just in Time), Quick
Response, itd.
29
 wojskowa __ Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Riki Przykład wymagań dla SI wg JIT
nan

Koncepcja zarządzania Just in Time: zapasy tylko dla bieżącego

planu produkcji; krótki cykl realizacji zamówienia; małe, często
uzupełniane dostawy; wysoka jakość procesu logistycznego —
zero błędów.

Główne wymagania względem systemu informacyjnego

organizacji: ciągły, niezawodny przepływ dokładnych informacji,
identyfikacja materiałów; możliwości zapamiętywania danych;
możliwości prognozowania; wysoką dyspozycyjność informacji i
krótki czas ich pozyskania; wysoką częstotliwość przetwarzania
dużej liczby informacji.
 wojskowa
Akademia
__ Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Techniczna _ Przykład wymagań dla SI wg QuickResponse
a „

Koncepcja zarządzania QuickResponse: ścisła współpraca

pomiędzy handlowcami, producentami i dostawcami; wymagany
krótki czas reakcji łańcucha dostaw na zgłoszony popyt; zapasy
tylko w ilości odpowiadającej rozpoznanemu popytowi.

Główne wymagania względem systemu informacyjnego

organizacji: sprzedaż przez skanowanie kodów kreskowych;
natychmiastowy przepływ informacji od producenta do
dostawców; automatyczna identyfikacja i przepływ materiałów.

31
 Wojskowa Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Akademia
Techniczna Przykład wymagań dla SI wg ECR
nnn

Koncepcja zarządzania Efficient Consumer Response (ECR): ścisła

współpraca z producentami, dystrybutorami, detalistami i operatorami
logistycznymi; szybka reakcja na potrzeby rynku; zarządzanie popytem;
zarządzanie dostawcami; ciągły przepływ produktów do finalnego
klienta; stała dostępność produktów; duże zaangażowanie operatorów
logistycznych w realizację procesu uzupełniania zapasów i dostaw.

Główne wymagania względem systemu informacyjnego organizacji:

dokładne zidentyfikowanie danych u wszystkich partnerów
handlowych; konieczność stosowania standardowych nośników
informacji; natychmiastowe przekazywanie informacji w górę i w dół
łańcucha dostaw; częsty przepływ zamówień.
32
 wojskowa __ Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Akademia
Techniczna Zintegrowany system informacyjny org.
zzz

Zintegrowany system informacyjny organizacji powinien

cechować się:
1. dopasowaniem do typu działalności prowadzonej przez
przedsiębiorstwo;
2. dopasowaniem do koncepcji zarządzania stosowanej przez
organizację;
3. kompleksowością funkcjonalną, która«obejmuje wszystkie sfery
działalności organizacji;
4. integracją danych i procesów wewnątrz organizacji oraz w jej
otoczeniu, realizowanej w ramach struktury organizacyjnej;

33
 wojskowa __ Projektowanie SI przedsiębiorstwa
Techniczna Zintegrowany system informacyjny org.
Akademia

5. elastycznością strukturalną, zapewniającą maksymalne

dostosowanie do potrzeb organizacji oraz umożliwiającą jego
dynamiczne dopasowanie, przy zmiennych wymaganiach i potrzebach
generowanych przez organizację i jej otoczenie;
6. otwartością, która gwarantuje zdolność rozszerzania systemu o
nowe obszary działalności;
7. zaawansowaniem merytorycznym, zapewniającym pełne
informatyczne wsparcie procesów informacyjno- -decyzyjnych z
wykorzystaniem mechanizmów ekstrakcjj i agregacji danych,
wariantowania, optymalizacji i programowania;
zgodnością z aktualnie obowiązującymi przepisami
normującymi działalność organizacji. M
 wojskowa Projektowanie SI przedsiębiorstwa
er Podsumowanie
SRC

System informacyjny odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu

każdej organizacji, ponieważ dzięki niemu możemy:
1. mniej lub bardziej skutecznie reagować na potrzeby rynku,
2. realizować procesy,
3. ujawniać i eliminować błędy,
4. kształtować, odpowiedni do potrzeb, poziom obsługi klienta.

35
 Wojskowa Koncepcja CPM

Ramie wprowadzenie
a

W każdej organizacji pojawiają się problemy z szeroko pojętą

efektywnością, które nie tylko wymagają zauważenia, ale również
domagają się skutecznego rozwiązywania. *

Osoby odpowiedzialne za podjęcie stosownych działań w tym zakresie nie

zawsze posiadają informacje pozwalające na rozwiązanie takich
problemów.

Na pomoc decydentom przychodzą rozwiązania z zakresu wspomagania

decyzji wspomagane nowoczesnymi technologiami IT.

37
 Wojskowa Koncepcja CPM
odnie wprowadzenie — c.d.
. e

Znaczenie stosowania narzędzi informatycznych do automatyzacji działań

w zakresie dotyczącym efektywności organizacji nieustająco wykazuje
tendencje wzrostowe.

Wdrożenie tej klasy rozwiązania nie tylko pozwala wypełnić istniejącą lukę
w obszarze wspomagania oceny efektywności organizacj, ale
równocześnie pozwala zwiększyć sprawność realizacji strategii i poprawić
zarządzanie na wszystkich poziomach.

Jednak należy pamiętać, że ...

38
 Mniaia
wojsk
Techniczna
Koncepcja CPM
Uwarunkowania budowy systemu oceny efektywności
u

Bieżąca ocena efektywności organizacj oraz jej poszczególnych

podsystemów musi być prowadzona w oparciu o jednolitą metodykę.

Musi ona umożliwiać ocenę organizacji i jego podsystemów pod kątem:

M ekonomiczności,
2; skuteczności,
3. niezawodności,
4 gotowości.

Stworzy to możliwości skutecznej realizacji celów oraz pozwoli na

efektywną alokację przeznaczonych na ten cel środków finansowych.
39
 Wajskowa Koncepcja CPM

Aime Definicja
nnn

Zarządzanie efektywnością przedsiębiorstwa [organizacji]

(Corporate Performance Management — CPM, Business Performance
Management — BPM) obejmuje wszystkie procesy, informacje i systemy
wykorzystywane przez menedżerów podczas definiowania strategii,
tworzenia planów, monitorowania ich realizacj, prognozowania
efektywności i raportowania wyników działalności przedsiębiorstwa w celu
osiągnięcia przez nie trwałego sukcesu.

Za: Gartner Research, 2001

40
ŚW wojskowa Koncepcja CPM P>
Z Tecniczna Główne składowe CPM

SU CZAE)

41
 wojskowa Koncepcja CPM
Techniczna __ Poziom strategiczny a operacyjny
NN,

Istotą wdrożenia koncepcji CPM na szczeblu:

1. strategicznym — jest ukazanie związków przyczynowo-skutkowych
pomiędzy procesami rozwojowymi organizacj, _ procesami
operacyjnymi, procesami obsługi klienta oraz miarami finansowymi.
2. operacyjnym — jest integracja danych napływających z różnych
systemów informacyjnych organizacji oraz określanie na tej podstawie
efektywności procesów biznesowych.

42
Factors affecting the performance management cycle

| ozna cn

nun |

44
 Wojskowa CPM

M Teemizna Integracja cyklu CPM z cyklem zarządzania (©

Integrated Performance Management

External Annual/Quarterty/ « Gurskolik
Stakehalder Aż Arp External + PE Fra
Management
Wessaging "pien
ł
Strategic
Strategic
AnnualfQuarterly ——_ Review _—
Planning
(3-5 year view) Performance Strategic
Cycle Modeling Projects

Integrated
Performance
Management
Cycle

Business Realtime
Operations
 Wojskowa Koncepcja CPM

Fechniczna Dobre praktyki w zakresie CPM

nnn

Wdrożenie koncepcji zarządzania efektywnością organizacji do osiągnięcia

sukcesu wymaga zastosowania sprawdzonych w piaktyce reguł
postępowania.

Odnoszą się one do:

1. procesu budowy praktyki organizacyjnej w obszarze CPM
2. używanych metod i narzędzi.

46
AR,
7 Wojskowa Koncepcja CPM
Akademia
WaT Techniczna Dobre praktyki w zakresie CPM

5 4 3. 4. 5.
Ustanowienie Planowanie Dekompozycja Doskonalenie Utrwalanie
praktyki CPM strategiczne strategii organizacji wiedzy

4F
u
CZE
Wojskowa Koncepcja CPM
Techniczna _ _ Dobre praktyki w zakresie CPM — Zasada 1

Zasada ta odnosi się do ustanowienia praktyki zarządzania efektywnością

w organizacji. W obszarze realizacji tej zasady można wskazać m.in.
następujące dobre praktyki:
1. zaangażowanie najwyższego kierownictwa, które jest sponsorem prac związanych z
wdrażaniem koncepcji CPM w organizacji;

2. ustawienie adekwatnych struktur organizacyjnych oraz zdefiniowanie ról i ich

odpowiedzialności w zakresie wdrażania CPM w organizacji, a także określenie

właścicieli procesów związanych z budową systemu zarządzania efektywnością w

arganizacji;

powołanie zespołu odpowiedzialnego za wdrożenie i zapewnienie mu odpowiedniego

wsparcia ze strony kierownictwa organizacji; *
promowanie w organizacji postaw bazujących na współpracy i wzajemnym uczeniu się
oraz odpowiednim zarządzaniu wiedzą w organizacji.
 wo Koncepcja CPM
Techniczna _ Dobre praktyki w zakresie CPM — Zasada 2
NN

Zasada ta odnosi się do planowania strategicznego w organizacji.

W obszarze jej realizacji można wskazać następujące dobre praktyki:
1. wdrożenie procesów planowania strategicznego i uzyskanie zaangażowania
najwyższego kierownictwa organizacji;

2. wyznaczenie kluczowych obszarów funkcjonowania organizacji, które zostaną

objęte systemem zarządzania efektywnością;
opracowanie kompleksowego planu strategicznego;
4. opracowanie mapy strategii całej organizacji i jednostek biznesowych
zawierających cele ujęte w czterech perspektyw(finansowej, procesów, ludzi,
odbiorcy usług);
5. komunikowanie strategii w ramach całej organizacj z wykorzystaniem
kompleksowego planu komunikacji.
49
 Wojskowa Koncepcja CPM
i fehnicna __ Dobre praktyki w zakresie
CPM — Zasada 3 6
RSE GÓ -—

Zasada ta koncentruje się na przełożeniu strategii na cele i środki, które

będą zrozumiałe dla pracowników organizacji. Obejmuje ona następujące
dobre praktyki:
1. uzyskanie zaangażowania kierownictwa średniego szczebla;
2. zdekomponowanie strategii organizacj ma kaskadę celów schodzącą w dół
zgodnie ze strukturą danej organizacji;
3. zdefiniowanie kart wyników przypisanych do zespołów i/lub osób, które znajdują
się na niższych poziomach organizacji, a tam gdzie jest to możliwe powiązanie
systemu wynagradzania i premiowania z uzyskiwanymi przez pracowników
rezultatami;
4. wykorzystanie mierników do bieżącego zarządzania organizacją poprzez wdrożenie
systemu informatycznego wspomagania zarządzania efektywnością organizacji.

50
mn
Ę Wojskowa Koncepcja CPM
Techniczna _ _ Dobre praktyki w zakresie CPM — Zasada 4

Zasada ta dotyczy procesów związanych ze stałym doskonaleniem

organizacji przy wykorzystaniu systemu zarządzania efektywnością.
Wynikają z niej następujące dobre praktyki: k
1. zidentyfikowanie inicjatyw strategicznych i operacyjnych na rzecz poprawy efektywności

organizacji oraz nadanie im priorytetów;

zaprojektowanie i utrzymanie metod doskonalenia procesów i rozwiązywania
problemów w celu szybkiego identyfikowania i eliminowania realnych przyczyn

problemów związanych z efektywnością organizacji;

wykorzystanie benchmarkingu i metod porównawczych w celu poprawy funkcjonowania
procesów podstawowych i procesów wsparcia w organizacji;
szerzenie kultury efektywności w organizacji poprzez stworzoną w tym celu wirtualną
społeczność praktyków, którzy będą koordynować realizację związanych z tym
inicjatyw.
51
 Wojskowa Koncepcja CPM
Techniczna __ Dobre praktyki w zakresie CPM — Zasada 5
ma.

Zasada ta koncentruje się na utrwalaniu i ponownym użyciu wiedzy

funkcjonującej w organizacji poprzez wykorzystanie najlepszych ludzi,
najlepszych praktyk i innowacji. Dla organizacji w coraz większym stopniu
polegających na wiedzy pracowników, istotne jest, aby posiadać sprawne
rozwiązania z zakresu zarządzania wiedzą w celu jej utrwalania oraz
ponownego wykorzystania. Najlepsze praktyki w tym zakresie obejmują:
1. ustanowienie procesów zarządzania wiedzą pozwalających zidentyfikować i
ponownie wykorzystać najlepsze praktyki w zakresie zarządzania efektywnością
organizacji;
2. wykorzystanie narzędzi informatycznych do wspierania procesów zarządzania
wiedzą;

3. - wymiana najlepszych praktyk dotyczących planowania.

52
 Wojskowa Koncepcja CPM

Rana Korzyści z wdrożenia CPM — 1/2

inna

1. Zarząd — otrzyma mechanizmy umożliwiające systematyczne poprawianie

wyników organizacji i ich stabilności w czasie;
2. Menadżerowie średniego szczebla — m. in. będą mogli
w łatwiejszy sposób zrozumieć oczekiwania zarządu, uzyskają lepszą
i bardziej szczegółową wiedzę o obszarach biznesowych, którymi
zarządzają, lepiej zrozumieją możliwości oceny i motywowania swoich
podwładnych;
3. Pracownicy — m. in. będą mieli jasno określone zadania
i kryteria oceny pracy, poznają i lepiej zrozumieją swój wkład w wyniki
firmy, będą rzadziej wykonywali niepotrzebną pracę;
4. Klienci — otrzymają oferty bardziej dopasowane do swoich potrzeb
i możliwości pod względem asortymentu i jego ceny;
53
 wojskowa INSTYTUT SYSTEMÓW
Teshniena INFORMATYCZNYCH
azanananNNn

dr inż. Tomasz PROTASOWICKI

ZINTEGROWANE INFORMATYCZNE
SYSTEMY ZARZĄDZANIA

Wykład £5(4h)
Systemy Business Intelligence

Warszawa, 2021-10-27
 Aedenie DZISIAJ BĘDZIEMY MÓWILI O: (G—
NZ

. Chaosie informacyjnym
No FH

. Integracji systemów zarządzania

„ Pojęciu systemu BI, jego zadaniach i historii powstania
W

. Klasyfikacji systemów BI
R

. Architekturze systemów BI
U

. Hurtowniach danych
NGO

. Analizie danych w systemach BI

. Budowie i zastosowaniu wskażników efektywności KPI
©

. Rynku systemów BI
O
 wojskowa Chaos informacyjny ©
adena Geneza
mama

75% przedsiębiorstw twierdzi, że ma do czynienia ze zjawiskiem

przeładowania informacyjnego i tylko 50% informacji, którymi dysponują,
jest naprawdę przydatnych przy podejmowaniu decyzji.

2/3 firm nadal ręcznie przeszukuje systemy i podejmuje decyzje bez

wsparcia w analizy danych.

Reszta korzysta z różnego rodzaju narzędzi do analityki biznesowej.

Kłopoty z nadmiarem danych powodują, że aż 33% firm badanych przez

IDC ocenia dostęp do informacji w czasie rzeczywistym jako bardzo
istotny.
 wojskowa Chaos informacyjny
Techniczna Szum informacyjny vs. manager
ma

Managerowie do podejmowania racjonalnych decyzji potrzebują

informacji uzyskanych dzięki dostępowi do danych o wysokiej jakości.

Obecnie managerowie coraz częściej potrzebują informacji

niestandardowej, będącej wynikiem wieloprzekrojowych analiz,
nietypowych zapytań oraz łączenia danych własnych organizacji z danymi
ze źródeł zewnętrznych.

Biorąc pod uwagę fakt silnego rozproszenia danych i zdecentralizowany

sposób ich powstawania, w zarządzaniu organizacjami na szczególną
uwagę zasługuje synteza, agregacja i analiza tego zasobu.
 Wojskowa Chaos informacyjny

Tieniczna Manager vs. rynek

A ——

Zapewnienie managerom dostępu do informacji zarządczych ma

dziś kluczowe znaczenie dla sukcesu organizacji.

Dynamiczne otoczenie organizacj wymaga coraz szybszej reakcji na

zmiany, a zatem zmierzenia się z zagadnieniami dotyczącymi m.in.:
— globalizacj i wykorzystania informacj ww osiąganiu przewagi
konkurencyjnej;
— rozszerzającej się lub zmieniającej się gamy produktów lub usług;
— elastyczności oferty;
— dopasowania strategii działania do kierunku i tempa zmian na rynku;
— presji na racjonalizację kosztów w działaniu firm;
— konieczności zarządzania ciągłymi zmianami, wynikającymi m. in.
z modyfikacji procesów biznesowych. 3
 wojskowa Chaos informacyjny
Techniczna Organizacja vs. dane
ka
inn

Tymczasem w licznej grupie organizacji wciąż brakuje umiejętności

składowania historycznych danych, ich oczyszczania, agregowania,
ujednolicania, analizowania, odkrywania zależności zachodzących
pomiędzy nimi i prognozowania na ich podstawie możliwych scenariuszy
rozwoju.

Nie daje to możliwości skutecznego konkurowania we

współczesnym modelu gospodarki. R

Zatem „jak tu żyć ...”?

 wojskowa Chaos informacyjny
en Szum informacyjny vs. BI
ama. ZZA -

Koncepcja systemów Business Intelligence wprowadza nową

jakość do zarządzania zarówno danymi, informacjami oraz
wiedzą zgromadzoną w organizacji. :

Systemy BI różnią się od dotychczasowych modeli wspomagania decyzji

technologią oraz sposobem wspomagania decyzji.

Zmiany po stronie technologii obejmują przede wszystkim hurtownie

danych, zaawansowane techniki analityczne, techniki wizualizacji danych,
systemy uczące się itp.

Ich synergia tworzy środowisko do podejmowania decyzji w organizacji.

8
 wojskowa Integracja systemów zarządzania
Techniczna Geneza problemu
za Z „a

Współczesne organizacje wykorzystują dużą liczbę bardziej i mniej

skomplikowanych systemów informatycznych.

Pomimo dążenia do zintegrowania zarządzania w różnych obszarach

funkcjonalnych (np. kadr, logistyki, finansów, produkcji, serwisu, itd.)
żadna większa organizacja nie jest w stanie oprzeć się na jednym
kompleksowym rozwiązaniu IT (systemie, aplikacji).

Stale potrzebne będą pewne specjalizowane rozwiązania, których nie

będzie można (lub nie będzie się to ópłacać, lub nie będzie się chciało
tego robić) osadzić w formie modułu systemu kompleksowego.

10
 Wojskowa Integracja systemów zarządzania

Fechniczna Metody integracji

AAAA

Integracja systemów w organizacji zawsze będzie istotnym

problemem do rozwiązania.

Pojęcie to jest bardzo szerokie — można mówić w tym kontekście, co

najmniej, o integracji: danych, procesów biznesowych, oprogramowania
systemowego i aplikacyjnego.

Integracja oparta o dane obejmuje następujące zagadnienia:

koncepcję hurtowni danych;
koncepcję Big Data;
organizację zasilania danymi (procesy ETL, ELT);
rozwiązania analityczne (BI, OLAP, Data Mining, self service BI itp.).
11
 wojskowa Integracja systemów zarządzania
temniezna __ Przykładowe problemy biznesowe
NN

Jakie wspólne cechy posiadają nasi najlepsi klienci?

2. Ilu mamy aktywnych klientów, tzn. takich którzy wykonali przynajmniej trzy
rozmowy w ciągu ostatnich trzech miesięcy?
Jaki jest średni przychód z klientów w poszczególnych taryfach?
W których taryfach współczynnik odejść klientów jest najmniejszy?
Którzy pacjenci realizują najbardziej kosztowne procedury medyczne w ,„
ramach abonamentu?
6. Jaka jest rentowność poszczególnych linii biznesowych na przestrzeni
ostatnich pięciu lat?
7. Jak kształtowała się struktura portfela kredytowego naszego banku na
przestrzeni ostatnich dwóch lat?

12
 wojskowa Integracja systemów zarządzania
Techniczna Jak dostarczyć „dobre dane”?

MODEL CALCULATIONS
"Garbage In-garbage Out” Paradigm

GARBAGE GARBAGE
DATA RESULTS

PERFECT GARBAGE
DATA RESULTS

13
 Wojskowa Integracja systemów zarządzania
Techniczna _ Struktury danych w systemach transakcyjnych
za z —

Systemy transakcyjne oraz zintegrowane są zaprojektowane tak,

aby wspierać głównie codzienną działalność operacyjną przedsiębiorstwa.

W związku z tym zbiory danych tych systemów cechują następujące

właściwości:
1. Są zaprojektowane tak, aby zapewnić:
- maksymalną precyzję i zminimalizować redundancję danych;
- wysoką wydajność operacji zapisu i aktualizacji danych;
- _ raportowanie na podstawowym poziomie. *

2. W zależności od rozmiaru i przeznaczenia systemu mogą posiadać

skomplikowaną strukturę schematu bazy danych.
3. Nie nadają się do złożonego raportowania — złożone zapytania wymagają
złączenia wielu tabel i wykonują się powoli.
14
 wojskowa
Akademia
Integracja systemów zarządzania ©
Techniczna Model danych transakcyjnych
—2,—-11,

Product Line Table Product Type Table Product Table

PL | PL_Desc PL$ | PT4 | PT_Desc PT | Prodć | Prod_Desc

a Classic Terts a Pup Tents 1 101 1 Sleeper
b Maose Boots a 2 Family Tents 1 102 2 Sleeper
2 rows b 11 Child Boots 2 201 4 Sleeper
b 12 | Adult Boots 2 203 6 Sleeper
4 rows 11 1101 | Wet Proof
12 1102 Hikers+
6 rows

15
 Wojskowa Integracja systemów zarządzania
Techniczna Raport na danych transakcyjnych
amen A

ZAPYTANIE
Pokaż wszystkie typy klientów, Customer Sales Product
którzy kupili produkt należący pe Area Linę
do wybranej linii 1.1 1.1 191

1]n 1.n| 1..n

LE Wymaga złączenia 7 tabel
2. Duża ilość danych może Customer Sales
Rep Prodfct
wydłużyć czas generowania
odpowiedzi [1..1 1f1
Bardziej złożona baza danych 0..n 1..n
może wymagać wprowadzenia
warstwy metadanych, aby Order
umożliwić ich wykorzystanie Header
przez użytkownika
Bardziej złożone zapytania z
elementami kalkulacji w locie
mogą „zabić” system
transakcyjny
16
 Wojskowa Integracja systemów zarządzania
Techniczna Struktury danych w systemach zintegrowanych
oweżę gora zew zaa” |
zomarwa
zeamuma
-—=—_| | ==) | EE |. =
4 ' z
= |SSS»
ax: | a= — |= sze
R _—- EJ
zez pazeoanniĄ
mz: a

L= — I = Ez
p -. BESEJ. | — LE -- EE
cage nam tez |
zwa
meow L
EEE Ele. mm,

JERE ==p— [8 | gzzy

kJ = z SE
z = p=. =
=-

==
= mia
a
k
1

==
ała

EJ
|
 wojskowa __ Integracja systemów zarządzania
Techniczna _ _ Wiybrane aspekty integracji danych
AENEON

Unifikacja formatów Unifikacja znaczenia Unifikacja:

« jednolity sposób « jednolity sposób « _ identyfikatorów
zapisu danych tego rozumienia danych danych
samego rodzaju pochodzących z « sposobów obliczania
(data, nr tel. adres) różnych źródeł parametrów
«_ jednolity sposób (kontrahent, oferta, biznesowych
kodowania produkt, data sInne:

atrybutów (płeć, typ aktywacji) « stabilność danych

klienta) « jednolite słowniki « spójność danych
*_ jednolite jednostki wartości «obsługa błędów
pomiaru (s, m, h, ...) klasyfikatorów « bezpieczeństwo inf.
19
 Wojskowa __ Integracja systemów zarządzania (©
Techniczna _ Struktury danych w systemach analitycznych IS 7

wn

* Sales
Rep
1..1
0..M

Customer O” PS śro duct

0..n

Date
(Je Akademia
Integracja systemów zarządzania
Techniczna _ Struktury danych w systemach analitycznych

Systemy analityczno-raportujące cechują się nastawieniem

na efektywne przetwarzanie dużych ilości danych w celu
wspomagania procesu podejmowania decyzji.

W związku z tym:
— dane przechowywane są w strukturach niezależnych konstrukcyjnie
od systemu z którego pochodzą;
— model danych odzwierciedla spojrzenie biznesowe a nie techniczne;
— schemat danych jest zoptymalizowany pod kątem szybkości odczytu.

21
U wojskowa
Akademia
Techniczna
Integracja systemów zarządzania
Przykład struktury danych analitycznych

Product Dimension Table

PLiż | PL_Desc PT | PT_Desc Prodź | Prod_Desc

A Classic Tents | 1 Pup Tents 101 1 Sleeper
A Classic Tents | 1 Pup Tents 102 2 Sleeper
A Classic Tents | 2 Family Tents | 201 4 Sleeper
A Classic Tents | 2 Family Tents | 203 6 Sleeper
B Moose Boots | 11 Child Boots 1101 | Wet Proof
B Moose Boots | 12 | Adult Boots | 1102 | Hikers
6 rows

22
 wostowe Integracja systemów zarządzania
Techniczna _ Typowe problemy w systemach analitycznych
A

1. Dane są aktualne na chwilę ich ostatniego ładowania

z systemów źródłowych.
2. Występują problemy z wielokrotnym zliczaniem rekordów przy
niektórych zapytaniach.
3. Występuje duża redundancja danych, co przekłada się na duży
rozmiar bazy danych.
4. Występuje problem tzw. snowflaking'u.
Występuje różna granulacja danych na poziomie tabel faktów.
 Wojskowa Systemy Business Intelligence

Tcieiczaa Definicja 1/3

SZAAR „z

Systemy informacyjne realizujące przetwarzanie zgromadzonych

w przedsiębiorstwie, a także pozyskanych z zewnątrz danych
i informacji, na szeroko rozumiane potrzeby informacyjne
i analityczne tegoż przedsiębiorstwa jak i jego otoczenia.
R. Sierocki, 2004
 Wojskowa Systemy Business Intelligence

Tedakkana Definicja 2/3

Ć

System zapewniający zestaw technologii oraz produktów

udostępniających użytkownikowi informacje niezbędne do
prowadzenia działalności gospodarczej i podejmowania
strategicznych decyzji biznesowych.
Gartner Group, 1989
 wojskowa Systemy Business Intelligence
Raw Definicja 3/3
Z

Zorientowany na „użytkownika proces zbierania, eksploracji,

interpretacji i analizy danych, który prowadzi do usprawnienia
i zracjonalizowania procesu podejmowania decyzji. Systemy
te wspierają kadrę menadżerską w podejmowaniu decyzji
biznesowych w celu kreowania wzrostu wartości
przedsiębiorstwa.
Gartner Group, 2003

27
 Wojskowa
Akademia
Systemy Business Intelligence
Techniczna Poziomy funkcjonowania w organizacji
nazi

Poziom zarządzania Zadania BI

Analizy wykonywane ad hoc, informacje na

temat bieżących operacji, stanu finansów,
Operacyjny sprzedaży, wspólpracy z dostawcami,
odbiorcami, klientami itp.

Podstawy podejmowania decyzji w zakresie

marketingu, sprzedaży, finansów,
zarządzania kapitalem. Optymalizacja
Taktyczny przyszłych działań i modyfikacja czynników
finansowych, technologicznych przy realizacji
celów strategicznych.

Precyzyjne wyznaczanie celów i śledzenie ich

realizacji, wykonywanie różnych zestawień
Strategiczny porównawczych, prowadzenie symulacji
rozwoju, prognozowanie przyszłych wyników
przy określonych założeniach.

28
 wojskowa
Akademia
Systemy Business Intelligence
Techniczna _ Obszary funkcjonowania organizacji
zn Z

Obszar Zadania
Finansowy Badanie kosztówi przychodów, analiza rachunku
wyników i bilansu analiza rentowności, analiza
rynków finansowych, system contrelingu.
Marketingowy Analiza przychodu, rentowność i marży sprzedaży,
planu sprzedaży, czasu zamówień, konkurencji,
kursów giełdowych.
Obsługi klientów Analiza kontaktów z klientami, rentowności
klientów, stymulowanie zachowań i satysfakcji
klienta, itp.
Zarządzania produkcją Badanie dynamiki produkcji, porównywanie
wyników między wydziałami, identyfikacja
problemów, opóźnionych zleceń, itp.
Logistyki Identyfikacja partnerów i zarządzaniew całym
łańcuchu powstawania wartości dodanej.
Analizy danych płacowych i oso płacowych z punktu
widzenia struktury firmy zatrudnionych
pracowników, wynagrodzenia, danych
osobowych, analiza płac, sposobu
zatrudnienia, itp.
2 wojskowa Systemy Business Intelligence
95 Techniczna Podsumowanie
£ wojskowa Systemy Business Intelligence
Akodemia
Techniczna LONG, long time ago I can still remember
> EEEE
 i wojskowa Systemy Business Intelligence (G
Techniczna _ Etapy rozwoju rozwiązań klasy BIS
manana

ERA 1 ERA 2 ERA 3

Isolated Islands of Overlapping Islands Enterprise Bl
Departmental BI of BI Standardization

|
s

©
zz m

LILIE

Db
a

Enterprise Bl
Architecture
a
Pp

b
aa

b
a

|.
a

b
b
ERA 4 — big data, in memory, etc....
33
 Wojskowa Klasyfikacja systemów BI G
Techniczna Podstawowa typologia
na —

Rozwiązania Business Intelligence współcześnie dostępne na rynku

umożliwiają m. in.:
— uzyskanie dostępu do danych biznesowych zgromadzonych
w centralnym repozytorium,
— dostarczanie raportów,
— prowadzenia analiz,
— wizualizację danych,
— automatyczne przesyłanie informacji użytkownikom.
Współczesne rozwiązania BI możemy podzielić na następujące kategorie:
— Enterprise Business Intelligence Suites (EBIS),
— Business Intelligence Platforms.
34
 i Wii Systemy Business Intelligence ©
Techniczna EBIS WS. PLATFORMA BI

na. ZZA „ —

— dostarcza gotowych narzędzi — pozwala budować silnie

zapewniających standafdową
funkcjonalność
Zalety 7 rozwiązanie jest łatwe do
V wdrożenia
— uruchomienie systemu nie
wymaga długotrwałego szkolenia
użytkowników
— ograniczone możliwości
dostosowania aplikacji BI do
nietypowych wymagań
Wady użytkowników
— mniejsze możliwości w zakresie
budowy skomplikowanych
aplikacji analitycznych
wyspecjalizowane aplikacje Bl w
pełni dostosowane do użytkownika i
jego potrzeb
— dostarczają potencjału do budowy
aplikacji o dużej funkcjonalności
_ analitycznej i złożoności
— długi czas opracowywania aplikacji
BI związany z koniecznością
wykonania jej oprogramowania
— dłuższe i bardziej skomplikowane
wdrożenie
— konieczność szkolenia
użytkowników
35
 wojskowa Systemy Business Intelligence
aa Korzyści — ujęcie globalne
nan

- ułatwienie podejmowania decyzji na poziomie przedsiębiorstwa,

- utrzymywanie zgodności ze standardami i wymogami,
- wzajemne _ dostrajanie procesów biznesowych i systemów _ działających

w przedsiębiorstwie,
- maksymalizacja sprzedażyi poprawa obsługi klientów,
- osiąganie planowanych zwrotów z inwestycji,
— wgląd w kluczowe informacje operacyjne, pozwalający na szybkie określenie problernów
i szans,
— stworzenie dodatkowej bazy służącej przeprowadzaniu analiz bez obciążania

infrastruktury informatycznej wykorzystywanej w produkcji wykorzystanie narzędzi data

mining oraz prognozowania w celu wskazania prawidłowości i trendów (w sprzedaży,
finansach etc.),

— wzbogacenie danych o raporty wspierające podejmowanie decyzji biznesowych,

— utrzymywanie wysokiego stopnia współpracy wewnątrz przedsiębiorstwa.
 wojskowa Systemy Business Intelligence
teeniena Ogólna architektura systemów klasy BIS
ann

Warstwa I Warstwa II Warstwa III

Integracja i składowanie danych Przetwarzanie analityczne Prezentacja i udostępnianie
wyników
PODSTAWOWE NARZĘDZIA
„ANALITYCZNE
QUERY 8 REPORT
ARKUSZE KALKULACYJNE
PROCESY I NARZĘDZIA ETL

HURTOWNIA PORTALE
DANYCH NARZĘDZIA WIZUALIZACJI INFORMACYJNE
WIELOWYMIAROWA ANALIZA OLAP

ZAAWANSOWANE NARZĘDZIA
„ANALITYCZNE

AGREGATY AUTOMATYCZNA
APLIKACJE ANALITYCZNE
OLAP DYSTRYBUCJA
DZIEDZINOWE, PROBLEMOWE
BRANŻOWE, KOMPLEKSOWE
MODUŁY ANALITYCZNE ERP

R Warstwa IV — Administracja
 Wojskowa
Akademia
Systemy Business Intelligence
Techniczna Schemat przepływu danych w BI
— o

Ge ( POZIOM HURTOWNI DAMYCH

) (is)
Użytkownik

Użytkownik

BUSINESS
INTELLIGENGE

PRZETWARZANIE
OLTP. ERP. CRM. ZBIERANIE. CZYSZCZENIE. ORGANIZOWANIE I ZAPYTAŃ,
TAK,
SYSTEMY DZIEDZINOWE.
DANE ZEWNĘTRZNE ITP. DYSTRYBUCJA DANYCH GENEROWANIE
RAPORTÓW i ANALIZ
 Wojskowa Architektury Systemów BI
Akademia
Techniczna Architektura systemu Cognos BI 8.4 — HL

Web-based (IBM Cognos Connection)

IBM Cagnos 8
user interfaces KAWUWEESZNU U LEW ute
OPS

Tier
1: Web
STS PRA SETY server słow
izyfor
KN ZICYEW)

Tier 2: Applications IBM Cognos 8 server

Tier 3: Data IBM Cognos 8 IBM Cognos 8

[eel Z RSJieli= Metric Stores
Query Data Sources
 Wojskowa Architektury Systemów BI *
Techniczna Architektura systemu MS BI Platform - HL

The Microsoft Data Platform

Jedno źródło informacji dla całej organizacji:
centralne;

spójne;
— wiarygodne; Sagra araikra przedzty
aktualizowane na bieżąco.
Efektywne zarządzanie kosztami
Zwiększanie wartości
udziałów
 Wojskowa Hurtownia danych

ketec Definicja
nnn"

Hurtownia danych jest tot:

— tematyczny,
— zintegrowany,
— określony w czasie i
— nieulotny
zbiór danych używanych do wspierania procesu podejmowania decyzji
kierowniczych.
 Wojskowa Hurtownia danych

Techniczna Zawartość hurtowni danych

PREZ NRNEW —

W hurtowni danych przechowywane są dane:

— faktyczne (fakty) — odnoszące się do pewnych rzeczywistych
zdarzeń opisanych za pomocą wartości liczbowych (miar);
— wymiarów (wymiary) — stanowiące przekroje pozwalające
kategoryzować dane faktyczne;
— sumaryczne (agregaty) — stanowiące dane zagregowane na wielu
poziomach w celu przyspieszenia wykonywania analiz metodą „od
ogółu da szczegółu”;
— metadane — są one kategorią „danych o danych” definiującą ich
znaczenie, lokalizację, pochodzenie oraz sposoby przetwarzania.

45
 Wojskowa Hurtownia danych
Techniczna Agregacja danych
pannzenanznizzNNN

Agregaty to obiekty hurtowni danych zawierające informację wtórną,

wyliczoną w oparciu o tabele faktów przy użyciu funkcji agregujących.
Najczęstsze funkcje agregujące SUM, COUNT, DISTINCT COUNT, AVG

Miary odnoszące się do faktów w hurtowni danych mogą być:

1. addytywne — tzn. mogą być agregowane w każdym z wymiarów. Dla obliczenia
podsumowania wymagane są wartości na dowolnym poziomie granulacji, nie
mniejszym niż podsumowanie;
2. semi-addytywne - tzn. mogą być agregowane z wyłączeniem niektórych
wymiarów (najczęściej wymiar czasu) — np. stan środków na koncie, stany
magazynowe, czy liczba klientów;
3. nieaddytywne — tzn. nie mogą być agregowane — np. cena jednostkowa,
temperatura.
46
 Wojskowa Hurtownia danych

Reżalczia Aktualność danych

ma. Z

1. Zasilanie cykliczne:
- z zadaną częstotliwością (np. codziennie):
« ładowanie przyrostowe — pobieramy z systemu źródłowego
wyłącznie dodane/zmienione rekordy od chwili ostatniego pobrania
danych,

« ładowanie całkowite — z systemu źródłowego pobieramy wszystkie

dane, bądź pochodzące z wybranego okresu biznesowego;
- okno ładowania danych - po zakończeniu godzin pracy (godziny nocne)
Założenie: Tylko jedna instancja procesu aktywna (uruchomienie kolejnej
możliwe wyłącznie po zakoriczeniu procesu z poprzedniego dnia)

2. Zasilanie synchroniczne (Real time ETL):

— _ ładowanie przyrostowe.

47
 Wojskowa Hurtownia danych
Kala Architektura pojedynczej HD

O
Użytkownik

Użytkownik

U Użytkownik

EH Użytkownik

48
 g Wojskowa Hurtownia danych
Teciniezna _ Arehitektura oparta na Data Martach
mow

©
7

Użytkownik

———
Użytkownik

J
m Użytkownik

Użył
 Wojskowa Hurtownia danych
Glez Architektura ODS + centralna HD + DM 6
nan

-©
Użytkownik

————
Użytkownik

— ||l
Użytkownik
-—>

Użytkownik

51
 Wojskowa
miecze OLTP vs. OLAP — główne różnice
Z-EZEZZZNNAZNA
Struktura bazy danych
Zapytania
Źródło zasilania
Harmonogram zasilania
Zawartość
Granulacja danych
Zmienność danych
Usuwanie danych
Zarządzanie transakcjami
Hurtownia danych
Hurtownie danych (OLAP) Systemy transakcyjne
(OLTP)
Zwykle zdenormalizowana (2NF) Wysoce znormalizowana (3 NF)
Ę
Zapytania zwracające dane Zapytania zwracające kilka lub
zagregowane wyliczone w oparciuo _ kilkanaście rekordów
wiele rekordów
Systemy źródłowe OLTP, pliki. Operator
Zasilanie w oknie czasowym w Dane wstawiane w czasie pracy
godzinach bez aktywności
użytkowników
Stan obecny i historia Bieżący stan procesów biznesowych
Dane szczegółowe i zagregowane Dane szczegółowe
Wstawione do hurtawni dane są Dane zmieniane wielokrotnie w ciągu
niezmienne dnia
Nie Tak
Nie jest wymagane Tak
52
 Akademia
Techniczna
Analiza danych w systemach BI
zza. ZAZNA

+ Kot: sżo0tSco Adama, inc./Diat. ny UFS, inc.

acl com
ASOK, I LJANT YOU BUT YOU ARE IN— THIS JOB

| scotadamaS
TO SCRUB THE CPS CAPABLE OF ADMITTING GOT EASIER
DATABASE. ERROR. SO NOW I MUST WHEN I
DEDICATE MY TIME TO STOPPED
NO ONE USES A THOROUGHLY USELESS LISTENING.

a i LE
THAT DATA.
i
www.dllberŁcom

53
wojskowa Analiza danych w systemach BI ro
deco Grupy metod analitycznych
 zana Analiza danych w systemach BI

Techniczna Raporty standardowe

NN

1 Ustalona szata graficzna

2 Format gotowy do wydruku zanaan
gn O ng
3. Ograniczona parametryzacja
4. Dostępne:
— na żądanie,
- generowane wsadowo

Przykłady:
« faktury,
« sprawozdania wewnętrzne,
« sprawozdania obowiązkowe do
organów nadzoru.
57
 Wojskowa Analiza danych w systemach BI
Akademia = = a.
i Techniczna _ Kokpity managerskie, karty wyników
nnn

Kokpity menedżerskie i karty wyników

udostępniają najistotniejsze informacje
potrzebne do osiągnięcia jednego lub
więcej celów.

1. Ustalona szata graficzna

2. Różne formy prezentacji (wykresy,
mapy, tabele, liczniki, ikony, ...)
Różne poziomy interaktywności
(statyczne, dynamiczne)
Prezentacja zagregowanych danych
(miary, KPI)i historii ich zmiany
Prezentacja danych w odniesieniu do
założonych celów
 Wojskowa Analiza danych w systemach BI

Teeicano Zapytania ad-hoc

z". A

Celem sprawozdawczości Ad-hoc jest umożliwienie użytkownikom

końcowym stawiania własnych zapytań do hurtowni danych.

Raporty ad-hoc mogą być: Ą

— proste — np. jednostronicowa tabela z danymi;
— skomplikowane — np. bogate w treści, interaktywne raporty
zawierające listy tabele lub tabele przestawne z rosnącą
szczegółowością i funkcjami wizualizacji lub prezentujące się jako
wykresy, mapy geograficzne, mapy cieplne czy też inne zaawansowane
formy reprezentacji danych.

59
 wojskowa Analiza danych w systemach BI
techniena Przetwarzanie OLAP — wsparcie analityki
nnn"

Funkcjonalność OLAP obejmuje dynamiczne, wielowymiiarowe analizy

skonsolidowanych danych poprzez wsparcie użytkowników w takich
czynnościach analitycznych jak m.in.:
analiza danych wg wymiarów i ich hierarchii;
analiza trendów w kolejnych okresach;
tworzenie widoków na podstawie podzbioru danych;
przechodzenie pomiędzy różnymi widokami danych i manipulowanie
danymi w celu uzyskania nawych porównań i wniosków;
przechodzenie pomiędzy poszczególnymi poziomami konsolidacji
danych.

61
 Wojskowa Analiza danych w systemach BI
Techniczna Metody analizy wielowymiarowej
EZZERZENZZEZNZZANZE
NE

Analiza wielowymiarowa polega na wykonywaniu następujących

czynności:
1. drążenia danych w dół (ang. aril/ down);
2. agregowania lub zwijania danych (ang. dril/ up
/ roll up);
3. drążenia w poprzek (ang. aril/ across, dril trough);
4. wycinania (ang. s/ice and dice);
5. obracania (ang. rofating);
6. rankingowania (ang. ranking).

62
 Wojskowa Analiza danych w systemach BI
Techniczna __ Drążenie danych (ang. drill down)
az

h a

Ar udi produkt

1905 1006
|
1997
rt
okres A
rozwijanie
hierarchii czasu

63
 Wojskowa Analiza danych w systemach BI
i Techniena __ Agregowanie danych (ang. roll up) IP

Ford
Audi
BMW Pp rod 5kt

Warszawa
obszar

BM
1005 10906 1007

okres
zwijanie
hierarchii czasu
 Wojskowa Analiza danych w systemach BI
Techniczna _ Drążenia w poprzek (ang. drill across)
NN

Polega na analizie danych tworzących łańcuch wartości w postaci

zależnych „od siebie grup danych występujących w ciągu przyczynowo-
skutkowym.

Sprzedaż
Dane Stany
wyrobów Reklamacje
produkcyjne magazynowe
gotowych

65
wojskowa Analiza danych w systemach BI
tectniezna Wycinanie danych (ang. slice and dice)

66
 Wojskowa Analiza danych w systemach BI
Akademia
Techniczna Obracanie danych (ang. rotating)
uk

67
 wojskowa Analiza danych w systemach BI
dwa Eksploracja danych — definicja
moiizzziwi
NOE

Eksploracja danych (ang. data mining) - jeden z etapów procesu

odkrywania wiedzy z baz danych (ang. Knowledge Discovery
in Databases, KDD) obejmujący: analizę statystyczną, testowanie hipotez
statystycznych i prognezowanie.

Idea eksploracji danych polega na wykorzystaniu metod statystycznych

i szybkości komputera do znajdowania ukrytych dla człowieka
prawidłowości w danych zgromadzonych w hurtowniach danych.

Istnieje wiele technik eksploracji danych, które wywodzą się

z ugruntowanych dziedzin nauki, takich jak m.in.: statystyka, informatyka.
69
 wojskowa Analiza danych w systemach BI
Akademia
i Techniczna Budowa modeli predykcyjnych

nod POS

Analiza danych w zbiorach źródłowych

Zrozumienie
Analiza celu biznesowego modelowania
danych i celu Ustalenie podejścia operacyjnego
<-
Integracja, czyszczenie, agregaty
Przygotowa
Standaryzacja, imputacja
nie danych Podział na zbiory (uczący, walidacyjny)
-B-
Budowa modelu predykcyjnego
Budowa Budowa modeli alternatywnych
[SET Dostrajanie modeli

Aktualizacja Ustalenie kryteriów oceny

fote EJ[0 R Ocena skuteczności modeli
modelu Wybór modelu optymalnego

Implementacja techniczna (tryb batch/real-time,

l =
integracja, push-down)
modelu Użycie wyników modeli w procesie biznesowym
70
 Wojskowa Analiza danych w systemach BI
h
Akademia
Techniczna Metody eksploracji danych
i
Odkrywanie asocjacji Klasyfikacja Segmentacja
Odkrywanie zależności lub Odkrywanie modeli lub funkcji Analizy danych i znajdowania
korelacji w dużych zbiorach | opisujących zależności pomiędzy skończonych zbiorów klas
danych. zadaną klasyfikacją obiektów a obiektów posiadających podobne
* a priori; ich charakterystyką. cechy.
* cama; « analiza statystyczna; « k-średnich;
reguły asacjacyjne; * regresja logistyczna i liniowa; « sieć Kohonena;
.

sekwencje. « naiwny klasyfikator Bayesa; metoda dwustopniowa;

= sieci neuronowe, . maksymalizacja wartości oczekiwanej

Zastosowania Zastosowania Zastosowania

analiza koszyka zakupów | Ja wskaźnik odejścia klientów * wydzielenie segmentów klientów na
np. osoby kupujące pieluchy często | 1p. osoby w podobnym wieku, podstawie ich oech
kupują piwo k posiadające podobne produkty i np. GOLD, SILVER, BRONZE
analiza powiązania zmiennych historię współpracy nie rezygnują Z
np. osoby w wieku 30-50 lat i naszej oferty
wyzszym wykształceniu spłacają
swoje zobowiązania
11
 Wojskowa Analiza danych w systemach BI
Akademia
h Techniczna Metody eksploracji danych
ozn
Regresja Wykrywanie anomalii Szeregi czasowe
Aproksymnacja nieznanej funkcji Znajdowania obiektów osobliwych Analizy danychi przewidywanie
wielu zmiennych na podstawie odbiegających od ogólnego na tej podstawie trendów w
znanych obserwacji. modelu danych lub modeli klas. cyklach czasowych.
+ regresja liniowa, * klasyfikacja; + ARIMA;
«-regresja wielokrotna (GLM), « predykcja; «- wygładzanie wykładnicze.
= ŚVM. analiza skupóeń.

Zastosowania Zastosowania Zastosowania

«- Przewidywanie wartości zmiennej wykrywanie błędów i . Przewidywanie wartości na
np. prognoza sprzedaży, prognoza wykrywanie nadużyć podstawie ich zmian w czasie
wartości scornqu kredytowego, np. szkody ubezpieczeniowe, pranie | i np. przewidywanie pogody, kursów
wykrywanie nadużyć pieniędzy walut, stanów giełdy, prognozowanie
sprzedaży

72
 wojskowa Analiza danych w systemach BI
Akademia
Techniczna
zza. Z „e
Analiza sieci
Analizy struktur grafowych sieci
socjalnych pozwalających na
określanie miar sieci, jej węzłów,
stopnia dyfuzji informacji w sieci,
wyszukiwanie powiązań osób oraz
wykrywania oszustw.
Algorytmy grafowe.
Zastosowania
wykrywanie nadużyć
np. kto tworzy karuzełę VAT
marketing społecznościowy
1p. do kogo kierować kampanie
analiza rozchodzenia się informacji w
siaciach społacznościowych
np. kto jest źródłem wycieku danych
Metody eksploracji danych
Optymalizacja
Rozwiązywanie równań liniawych
z funkcją celu która podlega
optymalizacji (maksymalizacji lub
programowanie matematyczne;
Zastosowania
optymalne wykorzystanie zasobów
optymalizacja działań
marketingowych i sprzedażowych
optymalizacja sieci sprzedaży
|
|:
Analiza tekstu
Analizy informacji w postaci
tekstowej (nieustrukturyzowanej i
semistrukturalnej) w celu analizy
powiązań pomiędzy słowami
kluczowymi, grupowania
podobnych treści, określenia
sentymentu itp.
Zastosowania
analiza zachowania klientów
np. co i gdzie o nas mówią
analiza publikacji internetowych
np. co I gdzie o nas piszą
73
 Wojskowa Budowa i zastosowanie R
Teeniema Kluczowych Wskaźników Efektywności

Si
Target
A © - KP l „AE
2

ai8 stac
8.
 Wojskowa Kluczowe Wskażźn iki Efektywności

Tchulczia wprowadzenie
een zzRR ———

Nieodłącznym elementem związanym z zarządzaniem efektywnością w

organizacji są wskaźniki efektywności (ang. Key Performace Indicators —
KPT).

Stanowią one połączenie czynnika wydajności, mierzonej wartości tego

czynnika oraz kryterium pozwalającego na dokonanie oceny zmierzonej
wartości.

Wskaźniki KPI stanowią narzędzie analityczne ułatwiające decydentom

ocenę stanu faktycznego funkcjonowania organizacji oraz pomagające im
w podejmowaniu racjonalnych decyzji.
75
 wojskowa _ Kluczowe Wskaźniki Efektywności
snetwele wprowadzenie — c.d.
„a

Dobrze dobrane wskaźniki KPI odzwierciedlają czynniki, które są kluczowe

dla osiągnięcia celów organizacji.

Definiując wskaźniki efektywności, należy dążyć do tego, aby były one:

konkretne;
mierzalne;
"o
© |

osiągalne;
realistyczne;
aktualne.

76
 wojskowa _ Kluczowe Wskaźniki Efektywności
Techniczna Pomiar rezultatu a efektywności
o

Wskaźniki rezultatu Wskaźniki efektywności

* Suma miar wkładu pracy * Wskaźniki relacji

różnych zespołów w
organizacji bez określenia
wspólnego celu
« Nie pomagają decydentom w
rozwiązywaniu problemów
dotyczących efektywności
« Miara wkładu pracy różnych
zespołów w organizacji
pozwalająca określenie stopnia
realizacji wspólnego celu

77
 Wojskowa Kluczowe Wskaźniki Efektywności
tetniena Podział wskaźników według Parmentera
on

1. Kluczowe wskaźniki rezultatu (ang. Key Result Indicators — KRI)

umożliwiają decydentom ogólne podsumowanie stanu efektywności
organizacji.
2. Wskaźniki rezultatu (ang. Resu/t Indicators — RI) mówią decydentom,
w jaki sposób zespoły łączą siły, aby osiągnąć określone rezultaty.
3. Wskaźniki efektywności (ang. Performance Indicators — PI) mówią
decydentom, co wnoszą zespoły.
4. Kluczowe wskaźniki efektywności (ang. Key Performance Indicators
— KPI) mówią decydentom, jak bardzo efektywna jest organizacja w
ramach swoich krytycznych czynników sukcesu, a przez ich
monitorowanie decydenci są w stanie znacząco zwiększyć efektywność.

78
 Wojskowa Kluczowe Wskaźniki Efektywności

Techniczna _ Kluczowe wskaźniki rezultatu (KRI)

SA
AZNAZNEZE „

Właściw wości: Przykłady

Termin „rezultat”! Zysk przed opodatkowaniem.

Dobre miary sumaryczne Zysk na produktach kluczowych.

(„kluczowe”). Satysfakcja klientów (według grup

Dają obraz tego, czy organizacja klientów, trend w okresie 18
zmierza we właściwym kierunku i miesięcy).
odpowiednio szybko. Stopa zwrotu z zaangażowanego

Są łatwe do ustalenia i często kapitału.

przedstawiane decydentom. Satysfakcja pracowników (według

Odnoszą się do działań w szerszym grup, trend w okresie 18 miesięcy).

horyzoncie czasowym (mogą być Dostępność najważniejszych

dzienne i roczne, a nawet przyszłe). oferowanych usług.
Często przedstawiane jako KPI. Terminowość wdrażania projektów
infrastrukturalnych.
79
 Wojskowa Kluczowe Wskaźniki Efektywności

Taehulczna Definicja
mc |,

Kluczowe wskaźniki efektywności (KPI) to wskaźniki

koncentrujące się na tych aspektach funkcjonowania organizacji,
które mają podstawowe znaczenie dla jej obecnego i przyszłego
sukcesu.

Cecha BIJE
Niefinansowe Nie są wyrażone w PLN, USD etc.
Aktualne Mierzone często (np. 24/7, codziennie lub co tydzień)
Nadzorowane przez / Działania na ich podstawie podejmuje prezesi kierownictwo wyższego szczebla
prezesa
Proste Wszyscy pracownicy rozumieją miaryi niezbędne działania korygujące
Dotyczą zespołu Odpowiedzialność może być powiązana z zespołem lub grupą zespołów, które ściśle
współpracują
Znaczący wpływ Mają znaczący wpływ na organizację (na więcej niż jeden CSF i na więcej niż jedną
perspektywę w BŚC).
Ograniczona „ciemna Nie prowadzą do dysfunkcji
strona” 80
 ] wojskowa
Akademia
Kluczowe Wskaźniki Efektywności
m z row » =
(G—
Techniczna Miary a opoznienie w czasie
Z zn

1. Miary przeszłe
2. Miary aktualne (teraźniejsze)
3. Miary przyszłe
wojskowa _ Kluczowe Wskaźniki Efektywności
Techniczna Ile miar mi potrzeba? — zasada 10/80/10

Częstość pomiaru Liczba wskaźników

Miesięcznie, 10 lub mniej
kwartalnię,
24/7, codziennie, co tydzień, co dwa 80 (powyżej 150 jest bardzo niekorzystnej
tygodnie, miesięcznie, kwartalnie
24/7, codziennie, co tydzień, co dwa 80 (powyżej 150 jest bardzo niekorzystne)
tygodnie, miesięcznie, kwartalnie
24/7, codziennie, co tydzień 10 lub mniej
 woktowo Kluczowe Wskaźniki Efektywności (6
4 GEL Miejsce KPI w cyklu CPM

PPŁ
- (4 R THE PERFORMANCE ę
AO
«a Y MANAGEMENT PROCESS

Su?
 Wojskowa Kluczowe Wskaźniki Efektywności
Techniczna Przykłady KPI organizacji gospodarczych
ZZA
A.

. Marża — zysku brutto

Zysk i strata EBIT EBITDA na sprzedaży/zysku brutto

Rentowność ROB ROI RONA

a Przepływy ków "m ,
Płynność pieni FU Płynność Zadłużenie netto

Orientacja na wartość | EVA | RACE" NPV

Wskaźniki operacyjne | Kapitał obrotowy Rotacja apitału Rotacja zapasów
Wskaźniki
niefinansowe Zadowolenie
m
klienta Jakość
AT p
. personelu

: , : Przych rzeliczeniu
Siła robocza FTE Liczba zatrudnionych na A,

iw porównaniu do określonej stopy zwrotu na kapitale "W.

84
 wojskowa Kluczowe Wskażniki Efektywności
Tehacma _ Przykłady K*I organizacji gospodarczych
nnn
Obszar KRI LU

Liczba spotkań Liczba klientów w trakcie

sprzedazowych preeesu oertowania
Miesięczny hanclóweów
Sprzedaż Przychody netto
poziom przychodów lczda oczekujących na
Śregnia wartość KOSTyka PrZEŁAZANIE PO TEŃMINIE

uczba zgłaszanych knicjacyw

Liczba inicjatyw pracowniczych
peacowriczych
trealizowartych w Liczba wypradiców
Potkórń recji
Patio sacystadkej terminie
Wutzówych
HR pracowników Liczba pracowników z brakiem
pracowników szkołenia wprowadzającego
Poziom absencji

chorowówiej powyzej 2 rygodni zed

rOLPOCTĘCIA Pracy

Liczba epóźniorych
Skae gi klizntów rozpatrzone
pansportów
Loeba kargletnych Liczba kampletyych powyżej 2a godz.
OraE terminowych oraz terminowych Litzba brakujących
Opóźnione : niekompletne
Logistyka dostaw dó dostaw do elementów
dostawy do kluczowych
Huczowych Klientów wszystach klientów opółniających wysyłkę 85
kiienców
dx
 Wojskowa
Akademia
Kluczowe Wskaźniki Efektywności
Techniczna Przykłady KPI organizacji gospodarczych
nn

Obszar KRI

Liczba apóźnionych
Skargi klientów rozpatrzone
transportów
Liczba kompletnych Liczba kompletnych powyżej 24 godz.

raz terminowych oraz zerminowych Liczba brakujących

Opóźnione / niekompleme
Logistyka dostaw do dostaw do slemenców
dostawy do kluczowych
Huczówych klientów wszystkich kdientówe spóźniających wysyłkę
klientów
PP
Liczba godzin
pracowników
przeznaczona na
prewencyjne Liczba przeglądów maszyn
utrzymanie ruchu zrealizowanych po terminie
Utrzymanie Liczba I czas awarii Liczba i czas awarii
Ruchu kluczowych maszyn wszystkich maszyn Liczba warsztaców TPM Liczba brakujących części

na maszynach ke zamiennych na magazynie

Liczba awarii dłuższych

niz .. Min
© wojskowa
Akademia
_ Kluczowe Wskaźniki Efektywności
-
(—
Techniczna Błędne postrzeganie

NASZYM
KPI

WSZYSTKO. s

87
 wojskowa Kluczowe Wskaźniki Efektywności
teemiena _ Mity pomiaru efektywności organizacji

1. Większość miar prowadzi do lepszej efektywności.

Wszystkie miary działają skutecznie w każdej organizacji i w każdym
nh

czasie.
Wszystkie miary efektywności to KPI.
MR W

Dzięki powiązaniu KPI z wynagrodzeniem zwiększymy efektywność.

Możemy wyznaczyć odpowiednie cele na koniec roku.
Mierzenie efektywności jest stosunkowo proste, a właściwe miary są
oczywiste.
KPI są wskaźnikami finansowymi i niefinansowymi.
N

Projekt pomiaru efektywności można przekazać firmie konsultingowej.

88
 Wojskowa Kluczowe Wskaźniki Efektywności

Techniczna Mity związane z BSC

ZK RARNCCECCW A -

Zrównoważona karta wyników była pierwsza.

Istnieją tylko cztery perspektywy zrównoważonej karty wyników.
3. Zrównoważona karta wyników umożliwia raportowanie postępów
zarówno zarządowi, jak i kierownictwu firmy.
4. Miary dopasowują się ściśle do konkretnej perspektywy zrównoważonej
karty wyników.
5. Wskaźniki są albo wyprzedzające (nośniki efektywności), albo opóźnione
(wynikowe).
6. Mapowanie strategii jest wymogiem koniecznym.
Miary przemieszczają się kaskadowo w dół po szczeblach organizacji.
Miary efektywności są wykorzystywane głównie do wspomagania
zarządzania realizacji inicjatyw strategicznych.
89
(lesAkademia Kluczowe Wskaźniki Efektywności
Techniczna Krytyczne operacyjne czynniki sukcesu
SAN „sj

1. Limit od pięciu do ośmiu operacyjnych krytycznych czynników

sukcesu.
Tylko jeden zbiór operacyjnych krytycznych czynników sukcesu.
Operacyjne krytyczne czynniki sukcesu nie są kluczowymi obszarami
rezultatów KRA.
4. Istnieje związek między operacyjnymi CSF i strategią.
Operacyjne krytyczne czynniki sukcesu są źródłem wszystkich
znaczących miar efektywności.
 wojskowa _ Kluczowe Wskaźniki Efektywności
lwica Główne zasady metodyki KPI
.

1. Partnerstwo z pracownikami, związkami zawodowymi i podmiotami

zewnętrznymi.
Transfer uprawnień na pierwszej linii.
N

Pomiar i raportowanie tylko tego, co jest istotne.

w

wyodrębnianie KPI z krytycznych czynników sukcesu.

R

Rezygnacja z procesów, które nie przynoszą efektów.

M

Powołanie wywodzącego się z organizacji dyrektora ds. pomiarów.

Zrozumienie definicji zwycięskich KPI w całej organizacji.
Ad

91
 wojskowa Kluczowe Wskaźniki Efektywności
Techniczna Główne korzyści
oo,

1. Dostosowywanie codziennych czynności do krytycznych czynników

sukcesu organizacji.
Poprawa efektywności.
Pogłębianie poczucia odpowiedzialnośc, upełnomocnienia i
spełnienia.

Kierunek zespołu

Kierunek
strategiczny
 wojskowa _ Kluczowe Wskaźniki Efektywności
Relmicna Podsumowanie
>="

Spójna i racjonalna platforma analityczno-ocenowa ukierunkowana na

wspomaganie oceny efektywności organizacji musi obejmować m.in.:
— usystematyzowane podstawy teoretyczne;
— jednolitą metodykę oceny efektywności, skuteczności, niezawodności i
gotowości;
— katalog wskaźników efektywności;
— spójne kryteria oceny efektywności, skuteczności, niezawodności i
gotowości;
— jednorodny system informatyczny zbudowany z wykorzystaniem
nowoczesnych technologii.

93