Pastoraal thema 2015
LOURDES,
DE VREUGDE VAN DE ZENDING
Beste pelgrims van Lourdes,
Ik bezorg u graag het pastoraal
thema voor het jaar 2015, dat
wordt voorgesteld aan alle pel-
grims die naar het Heiligdom van
Onze Lieve Vrouw van Lourdes
komen: “Lourdes, de vreugde van
de zending”.
De aangeboden tekst is geen be-
zinning op de zending, de missie,
op zich, maar een uitnodiging om
leerling en missionaris te worden,
zoals paus Franciscus ons heeft
gevraagd in zijn laatste Apostoli-
sche brief: “De vreugde van het
Evangelie”.
U vindt er twee delen:
• Een bezinning vanuit het Evan-
gelie van de heilige Matteüs (28,
16-20), waarin sprake is van de
zending van de leerlingen.
• Een tweede deel, waarin ik
graag met u drie persoonlijke er-
varingen deel, die ik beleefde in
een christelijke gemeenschap, be-
zield door een spiritualiteit vanuit
de Boodschap van Lourdes. Deze
drie ervaringen zijn allereerst mis-
sionair en raken drie grote onder-
werpen voor onze tijd: het huwe-
lijk, de leken als missionaris en de
armoede.
Mogen deze overwegingen u hel-
pen om uw bedevaart goed voor
te bereiden, maar vooral om zelf
leerling en missionaris te wor-
den van Hem die ons op zending
stuurt: Christus, de Heer van de
geschiedenis.
Ik wil er uitdrukkelijk op wijzen
dat deze overwegingen grote-
lijks geïnspireerd zijn vanuit de
apostolische exhortatie van paus
Franciscus: “De vreugde van het
Evangelie”.
(Noot van de vertaler: Alle citaten
zijn overgenomen uit Werelddocu-
menten 34, een uitgave van Licap
cvba, 1040 Brussel)
Pater Horacio Brito
Rector van het Heiligdom van
Onze Lieve Vrouw van Lourdes
I - Bezinning vanuit het Evangelie
(Matteüs 28, 16-20)
“De elf leerlingen trokken naar Galilea, naar de berg die Jezus hun had aan-
gewezen. Toen ze Hem zagen, vielen ze op de knieën, sommigen twijfelden.
Jezus kwam op hen toe en zei: “Mij is alle macht gegeven in de hemel en op
de aarde. Ga, en maak alle volkeren tot leerling; doop hen in de Naam van
de Vader, de Zoon en de heilige Geest, en leer hun alles onderhouden wat
Ik jullie geboden heb. Weet wel, Ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de
voleinding van de wereld.”
Een schijnbare tegenspraak gen leven op het kruis. Deze verkon-
diging van de Blijde Boodschap ge-
“Ga aan de priesters zeggen dat men hier beurde vooral op een precieze plek in
een kapel moet bouwen en dat men naar
Palestina, Galilea, ook “Galilea van de
hier in processie moet komen.” Zo sprak heidenen” (Mt 4, 15) genoemd, waar-
Onze Lieve Vrouw tot Bernadette op 2 schijnlijk omwille van zijn kosmopo-
maart 1858. Pater Sempé, eerste rector litische bevolking. Ja, Galilea was een
van het Heiligdom, en zijn chapelains “land aan de buitenrand”, geografisch
beantwoordden deze vraag letterlijk, en cultureel, waar het religieuze hart en
en zo ontstonden de Crypte, de basi-
de politieke macht niet sterk aanwezig
liek van de Onbevlekte Ontvangenis, waren. De verrezen Jezus roept zijn
de Rozenkransbasiliek en de H. Pius leerlingen daar samen: “Ga mijn broe-
X-basiliek… Toch verbergt deze vraag ders vertellen dat ze naar Galilea moeten
een schijnbare tegenspraak. Ik zeg wel gaan. Daar zullen ze Mij zien” (Mt 28,
“schijnbaar”. De vraag veronderstelt
10). Deze voorkeur van de Heer voor
immers de bouw van een kapel in de Galilea betekent niets anders dan zijn
buurt van het dorp Lourdes, terwijl er keuze voor de armen en voor alle men-
in het dorp al een kerk was – en die sen. Het Rijk van God is niet alleen
nog altijd bestaat – de parochiekerk voor een elite maar voor allen, voor
van Lourdes. Waarom twee kapellen? “alle volkeren”: “Ga, en maak alle volke-
Wij vinden een antwoord op deze
ren tot leerling…” (Mt 28, 19).
“schijnbare tegenspraak” in het licht De heilige Paulus als eerste en daarna
van het Evangelie. Laat het echter al- heel de Kerk hebben dat gebod van de
lereerst duidelijk zijn dat Maria niet Heer begrepen en zo is het Evangelie
zoekt om “twee kerken” tegenover el- gerijpt in zijn missionaire dimensie.
kaar te stellen, deze van de parochie
Daar vindt men de verklaring voor die
en deze van het Heiligdom. Het gaat “schijnbare tegenspraak” in de vraag
om dezelfde Kerk. Wij weten vanuit van Maria om een kerk te bouwen in
het Evangelie dat Jezus is gekomen om de buurt van het dorp Lourdes. Het
de aanwezigheid van het Rijk Gods is een heel pedagogische manier om
onder de mensen te verkondigen, dat ons er aan te herinneren dat de Kerk
Hij dat deed door zijn Woord, door niet geroepen is om het hart van de
zijn barmhartige en genezende daden, samenleving te bezetten, maar dat zij
maar vooral door de gave van zijn ei- wordt aangespoord tot een blijvende
1
verplaatsing naar de buitenkant. De
Kerk! Altijd missionair, altijd dienend,
altijd geëngageerd bij alle mensen, al-
tijd gezonden.
“Laten we naar buiten treden om aan
allen het leven van Jezus Christus aan
te bieden. Ik herhaal hier aan de Kerk
wat ik vaak gezegd heb aan priesters en
Leken in Buenos Aires. Ik verkies een ge-
havende Kerk, gekneusd en vuil omdat
ze de straat is opgegaan, eerder dan een
Kerk die ziek is omdat ze in zichzelf zit
opgesloten, gehecht aan het comfort van
haar eigen zekerheden. Ik hou niet van
een Kerk die in het middelpunt wil staan
en die uiteindelijk de gevangene wordt
van een kluwen van bepalingen en pro-
cedures. Als iets ons een heilige onrust en
wakker geweten moet blijven bezorgen,
dan is het dat zovelen van onze broeders
en zusters zonder de kracht, het licht en
de troost van de vriendschap met Jezus
Christus leven” (Paus Franciscus: “De
vreugde van het Evangelie, nr. 49).
De Heer wil niet dat het Evangelie
wordt opgesloten binnen de muren
van Jeruzalem, er moet missionaire ac-
tiviteit zijn. Maria maakt geen afspraak
met Bernadette in de parochiekerk,
maar bij de grot van Massabielle. En
dus, wie is dan die Kerk?
“Toen zij Hem zagen, vielen
ze op de knieën, sommigen
twijfelden” (Mt 28, 17).
Het Evangelie vertelt: “Zij kniel-
den… zij twijfelden”. Het is vandaag
niet anders. De Blijde Boodschap, de
boodschap van de Verrijzenis, fasci-
neert en tegelijk is de twijfel in ons
hart aanwezig. Ja, wij zijn bereid om
te knielen en de Heer te aanbidden en
gelijktijdig te twijfelen aan zijn aan-
wezigheid. Hoe dikwijls hebben wij
het meegemaakt! De genade en de
zonde, het goddelijke en het menselij-
ke, en ons leven zwalpt tussen geloof
en twijfel. Het geloof dat nood heeft
aan de twijfel en de twijfel die nood
heeft aan het geloof, gewoonweg om
Christus niet in te palmen. In de kern
van dat grote spirituele gevecht, teken
van een spirituele gezondheid, ver-
loopt het leven van de christen.
Het is in die schaduw en dat licht
dat wij vooruitgaan. Maar de Heer
zegt ons: “Ik ben met jullie, alle dagen,
tot aan de voleinding van de wereld”
(Mt 28, 20).
2
De Bijbel toont ons voortdurend
dat God, wanneer Hij de wereld met
zijn Woord heeft geschapen, zijn te-
vredenheid uitdrukt, door te zeggen
dat het “goed” (Gen 1, 21) was, en
dat Hij na de mens, man en vrouw, te
hebben geschapen en zijn adem in de
mond heeft gelegd, heeft gezegd dat
het “zeer goed” (Gen 1, 21) was. De
door God geschapen wereld is mooi.
Wij komen voort uit een goddelijk
plan vol wijsheid en liefde. Maar door
de zonde werd deze oorspronkelijke
schoonheid vervuild en deze schoon-
heid werd gekwetst. God heeft door
onze Heer Jezus Christus in zijn paas-
mysterie de mens herschapen en hem
tot zijn kind gemaakt, en hij gaf hem
de garantie van een nieuwe hemel en
een nieuwe aarde (Apok 21, 1). Wij
dragen in ons het beeld van de eerste
Adam, maar wij worden van bij het
begin ook geroepen om het beeld van
Jezus Christus te realiseren, de nieuwe
Adam (1 Kor 15, 45). De schepping
draagt het merkteken van de Schep-
per en wil bevrijd worden en “delen in
de glorierijke vrijheid van de kinderen
Gods” (Rom 8, 21).
Wat is dan de Kerk die werd ge-
zonden om de Blijde Boodschap te
verkondigen? Het gaat om een men-
selijke en goddelijke Kerk, rijk aan
liefde en barmhartigheid van God,
bestaande uit mensen die heilig zijn,
want door de genade van het Doopsel
behoren zij tot Christus, maar die ook
zondaars zijn.
“Ga, en maak alle volkeren tot
leerling, doop hen in de Naam
van de Vader, de Zoon en de
heilige Geest, en leer hun alles
onderhouden wat Ik jullie
geboden heb” (Mt 28, 19-20).
In deze missionaire opdracht ver-
wacht de Heer van ons drie stappen.
1. Overtuigde en overtuigende missi-
onarissen zijn
Eerst zegt Hij ons: “Maak leerlin-
gen”. Wij moeten leerlingen maken,
niet Hij. Hij heeft ons dat toever-
trouwd. Zelfs al behoort de zending
ons niet toe, zij is ons toevertrouwd
als gave en als genade.
Het is een vreugde de Heer te heb-
ben ontmoet en door Hem gezonden
te zijn om de schat van het Evangelie
uit te dragen. Christen zijn is geen
last, maar een gave: God de Vader
heeft ons gezegend in Jezus Christus,
zijn Zoon, de Verlosser van de wereld.
Het is een genade de Heer te heb-
ben ontmoet en zijn leerling mis-
sionaris te zijn. De vreugde van de
leerling is een antistof tegen een we-
reld die angst heeft voor de toekomst
en zich uitput in geweld en haat. De
vreugde van de leerling is geen ego-
ïstisch weldadig gevoel maar een ze-
kerheid die ontstaat vanuit het geloof,
die het hart tot rust brengt en moge-
lijk maakt het goede nieuws van Gods
liefde te verkondigen. Jezus kennen is
het mooiste geschenk dat een mens
kan ontvangen. Hem hebben ont-
moet is het mooiste dat ons is overko-
men in het leven, en Hem doen ken-
nen, door ons woord en ons leven, is
onze opdracht als christen.
Waarom ben ik christen? Vooreerst
omdat iemand heeft getuigd van de
aanwezigheid van de Heer in zijn leven
en dat getuigenis heeft mij geraakt.
Die “iemand” verwijst naar mensen
uit mijn omgeving: mijn vader, mijn
moeder, een vriend, een priester, een
catechist… De vruchtbaarheid van
ons leven is niet alleen biologisch, zij
heeft ook een spirituele kant. “Maak
leerlingen” is een oproep tot vrucht-
baarheid. Bernadette heeft veel leer-
lingen “gemaakt”. Waar zijn ze? Het
gaat om ons, de pelgrims van Lourdes.
Dit Heiligdom bestaat vanuit de wil
van Onze Lieve Vrouw en dank zij het
getuigenis van Bernadette.
Wat geeft Maria, de Moeder van
God, hier in Lourdes aan Bernadette
doorgegeven? Door haar woorden en
daden openbaart zij en getuigt zij van
haar eigen ervaring als leerling van
haar Zoon, Christus, van haar eigen
christelijke leven. Wat geeft Bernadet-
te ons doorgegeven? Wat is haar getui-
genis? Bernadette biedt ons haar per-
soonlijke ontmoeting met de Moeder
van God. Deze ontmoeting verkon-
digt een andere, deze met Christus.
Bij wijze van besluit: de ontmoeting
tussen Maria en Bernadette doet ons
Christus ontdekken. In het hart van
een bedevaart, helemaal doordrongen
van het Woord van God, van het ge-
bed en van de naastenliefde, ontdek-
ken wij de aanwezigheid van Christus
onder ons. Zo worden wij voor elkaar
leerlingen: “Waar er twee of drie in
mijn naam bijeen zijn, daar ben Ik in
hun midden” (Mt 18, 20).
 Deze eerste missionaire en gemeen-
schappelijke dimensie van de bede-
vaart is zeer belangrijk. Dit betekent
immers dat de wederzijdse getuige-
nissen, de ontmoetingen onder de
pelgrims, het gebed, de verkondiging
van het Woord, de viering van de sa-
cramenten en de concrete liefdedaden
sterke tijden zijn voor de evangelisatie
en de overdracht van het geloof.
2. Een spiritueel leven
De tweede stap is de Doop: “Doop
hen in de Naam van de Vader, de
Zoon en de heilige Geest”. Wie aan
Christus toebehoort, deelt door het
doopsel in het leven van de Drie-
ene God. Hij behoort niet meer tot
de mensen maar alleen aan God, die
hem aanvaardt in de gemeenschap
van de Vader, de Zoon en de heilige
Geest. Het is in God dat de mens de
ervaring van zijn echte waardigheid
zal opdoen als zonen en dochters van
God: “In werkelijkheid licht het myste-
rie van de mens alleen op in het mysterie
van het mens geworden Woord” (Vati-
caan II: Gaudium et spes, nr. 22).
Deze tweede stap van de leerling mis-
sionaris kunnen we omschrijven als
de mystieke of spirituele stap van
ons leven. Niet omdat we verschij-
ningen zullen hebben of buitenge-
wone contemplaties, maar gewoon
omdat wij een meerwaarde aan onze
samenleving kunnen bieden, onze
christelijke spiritualiteit.
“Wanneer men van iets zegt dat het
een ‘ziel’ heeft, betekent dit gewoonlijk
dat het innerlijke beweegredenen bezit
die aanzetten, motiveren, bemoedigen
en betekenis geven aan het persoonlijke
en gemeenschappelijke handelen. Een
begeesterde evangelisatie is niet hetzelf-
de als een takenpakket dat men plichts-
getrouw vervult in weerwil van eigen
voorkeur en verlangen.
Hoe graag zou ik de juiste woorden
vinden om aan te sporen tot een evan-
gelisatie die vuriger, blijer, milder, moe-
diger, liefdevoller en aanstekelijker is!
Maar ik weet dat geen enkele motivatie
zal volstaan als het vuur van de Geest
niet brandt in de harten. Per slot van
rekening vertrekt een bezielde evangeli-
satie vanuit de heilige Geest, omdat Hij
de ziel is van de evangeliserende Kerk.
Vooraleer enkele motieven en suggesties
aan te reiken, roep ik eens ter meer de
heilige Geest aan en bid ik dat Hij de
Kerk vernieuwt, in beweging zet en
haar aanvuurt om moedig uit de eigen
geslotenheid te treden met het oog op de
evangelisatie van alle volkeren” (Paus
Franciscus, De vreugde van het Evan-
gelie, nr. 261).
“Begeesterde verkondigers van het
Evangelie zijn verkondigers die bid-
den en werken. Evangelisatie heeft geen
nood aan mystieke beschouwingen die
los staan van een sterk sociaal en mis-
sionair engagement, maar evenmin aan
sociale en pastorale uiteenzettingen en
gebruiken die los staan van een spiritu-
aliteit die het hart omvormt. Deze par-
tiële en losstaande beschouwingen be-
reiken slechts kleine groepen, ze missen
de kracht van een grotere impact omdat
ze het Evangelie geweld aandoen. Men
moet altijd ervoor zorgen een innerlijke
ruimte te cultiveren die een christelijke
betekenis geeft aan het engagement en
de activiteit.
Zonder langere momenten van aan-
bidding, van ontmoeting met het Woord
in het gebed, van oprechte dialoog met
de Heer, verliezen opdrachten gemakke-
lijk hun betekenis, worden we door ver-
moeidheid en moeilijkheden verzwakt
en dooft de ijver uit. Het Evangelie kan
niet leven zonder de long van het gebed
en ik verheug me erop dat er in alle ker-
kelijke geledingen een toename is van
gebedsgroepen die Gods Woord biddend
lezen en de gedurige aanbidding van de
Eucharistie onderhouden. Tegelijkertijd
dienen we te weerstaan aan de bekoring
van een intimistische en individualisti-
sche spiritualiteit die niet in harmonie
is met de eisen van de liefde en ook niet
met de logica van de Menswording. Het
gevaar bestaat dat sommige momenten
van aanbidding een excuus vormen
om zich niet met de zending bezig te
houden, omdat de privatisering van de
levensstijl christenen ertoe kan brengen
zich te verschuilen achter een onechte
spiritualiteit” (Paus Franciscus, De
vreugde van het Evangelie, nr. 262).
3. Een coherent leven
De derde stap die de Heer van de
leerling missionaris verwacht bestaat
in het onderhouden van de geboden:
“Leer hun alles onderhouden wat Ik jul-
lie geboden heb.” Deze ethische dimen-
sie van ons leven, in de keuzes die we
maken, in de manier waarop wij ons
in de samenleving plaatsen, tegenover
de vrede, de rechtvaardigheid, de broe-
derlijkheid, de conceptie van het leven
en, de naastenliefde. Onze ethische
keuzes die hun bronnen vinden in het
Evangelie, zijn al een missionaire acti-
viteit waar onze wereld nood aan heeft.
“Wij weten dat de evangelisatie niet
volledig zou zijn als ze geen rekening
houdt met de ononderbroken wisselwer-
king tussen het Evangelie en het concrete
leven van de mens, zowel zijn persoonlijk
als zijn maatschappelijk leven” (Evange-
lii nuntiandi, nr. 29).
Het is niet genoeg God te ervaren,
zich dicht bij Hem te voelen, zijn heil-
zame aanwezigheid en het in Hem
verenigd zijn. Het Geloof vraagt dat
wij alle geboden onderhouden die Je-
zus ons heeft gegeven en, tezelfdertijd,
dat wij het aan anderen doorgeven. De
Heer heeft ons niet alleen de barmhar-
tige God leren kennen, tot wie wij in
alle vertrouwen bidden en met wie wij
ons veilig voelen, Hij heeft ons ook
tot Kerk gevormd en Hij heeft aan de
Kerk de bijstand van de heilige Geest
gegeven. Het is door en in het on-
derricht van de Kerk dat de Heer ons
vandaag uitnodigt ons leven te richten
naar het Woord van Jezus, en zo te ge-
tuigen van zijn boodschap, die nieuwe
mogelijkheden biedt voor de mens.
Paus Franciscus nodigt ons uit de
Blijde Boodschap te brengen naar de
“existentiële rand” en de eerste “rand”
is in ons eigen leven te vinden. Er zijn
nog zones in ons persoonlijk denken,
in onze affectiviteit, in ons handelen,
in onze geest, in onze wil, die nog niet
door het licht van het Evangelie zijn
verlicht. Er zijn nog zones van ons
moederschap of vaderschap, van ons
ministerie als priester, van ons godge-
wijd leven, van ons studentenleven,
van onze inzet op beroepsvlak of zie-
kenhelper... die nog niet zijn geraakt
door de genade van de Blijde Bood-
schap. Moge elk van ons de eerste mis-
sionaris zijn van zijn eigen leven!
“Bid tot God voor de bekering van de
zondaars”, deze uitnodiging van de
Dame zal Bernadette als haar zending
aanvaarden, misschien wel de belang-
rijkste zending van haar hele leven:
“Heilige Maria, bid voor mij, arme zon-
dares!”.
Zij bidt voor zichzelf, zij bidt voor de
anderen...
“Bijgevolg kan niemand van ons vra-
gen dat wij de godsdienst terugdringen
in de strikt persoonlijke levenssfeer, zon-
der enige invloed uit te oefenen op het
3
sociale en nationale leven, zonder zich te
bekommeren over de gezondheid van de
instellingen in de samenleving, zonder
zich uit te spreken over de gebeurtenis-
II - Gedeelde ervaringen
Het licht van Lourdes op enkele hedendaagse vragen. Persoonlijk getuigenis “Er bestaat een mariale stijl in de ma-
nier waarop de Kerk het Evangelie verkondigt. Want telkens als wij naar Maria kijken, geloven we in de revolutionai-
re kracht van tederheid en genegenheid” (Paus Franciscus, De vreugde van het Evangelie, nr. 288).
Is het zinvol vandaag te spreken over
een missionaire opdracht vanuit de
boodschap van Lourdes, 157 jaar na
de gebeurtenissen, een periode waarin
de wereld heel anders is geworden?
Misschien zou dit niet mogelijk zijn
met een ander soort gebeurtenissen.
Maar de zaken van God lopen an-
ders. Zoals wij verder zullen zien is
er geen probleem om de boodschap
die Maria aan Bernadette Soubirous
toevertrouwde te actualiseren. Dit is
vooral te danken aan de nauwe band
van de boodschap met het Evangelie,
en wij weten dat het Evangelie voor
alle tijden geldt.
De boodschap van Lourdes is een
genade: men ontvangt haar zoals hij
is, men beleeft haar. “Gods genade is
veelsoortig” (1 P 4, 10) en zij drukt
zich bijgevolg op meerdere manie-
ren uit. De boodschap kan dus niet
worden beperkt tot één aspect, hoe
belangrijk dat ook mag zijn. Voor de
een is Lourdes de wonderen, voor een
ander de zieken, voor nog anderen
de jongeren, de processies, de Hospi-
taliteit of de bedevaarten. De lijst is
nog lang niet volledig. Lourdes is dat,
maar niet alleen dat. Want zoals elke
genade gaat het om een levende reali-
teit, ons gegeven om ons leven te ver-
lichten, om ons te helpen de volheid
te bereiken, het geluk dus.
Omdat de boodschap van Lourdes
een genade is, kan hij niet worden op-
gesloten. Hij zal altijd willen overlo-
pen, en zoals elke genade is hij missi-
onair. In het licht van deze genade wil
ik graag met u drie persoonlijke mis-
sionaire ervaringen delen, die raken
aan enkele aspecten van onze huidige
wereld: het huwelijk, de inzet van de
leken en de armoede.
Een kleine verwittiging: u moet er
rekening mee houden dat deze en-
kele feiten die ik zal uiteenzetten, de
4
sen die alle burgers aangaan... Een echt
geloof – dat nooit gemakkelijk en indivi-
dualistisch is – draagt in zich altijd een
diep verlangen de wereld te veranderen,
vrucht zijn van een persoonlijke pas-
torale ervaring bij veel gezinnen en
jonge universitairen die willen leven
met de spiritualiteit die voortkomt
uit de boodschap van Lourdes. Zij
vormen vandaag een geestelijke fami-
lie die we de “Lourdes familie” kun-
nen noemen. Wij horen dus de echo
van verschillende leken, mannen en
vrouwen, die wonen in mijn geboor-
testad, Tucamán, aan de voet van het
Andesgebergte, in het noorden van
Argentinië, trachtend te leven op de
manier die Bernadette zei: “Elke dag
doe ik (doen wij) mijn bedevaart naar
de Grot.”
De rode draad van mijn gedachten
zal het feit zijn dat de genade, die de
natuur aanneemt zonder haar te ver-
nielen of opzij te schuiven, de moge-
lijkheid biedt van de ene realiteit naar
de andere over te stappen, van een
wereld naar een andere wereld, zoals
Maria het aan Bernadette beloofde.
Deze ervaringen zijn als de echo van
de uitnodiging die de heilige paus Jo-
hannes Paulus II tot ons richtte, van
“een Maria-verering over te stappen
naar een leven met Maria”. Zij zijn
ook als een antwoord op de uitnodi-
ging die paus Benedictus XVI richtte
tot de christenen van Latijns-Ame-
rika: “Ik nodig u uit niet langer het
continent van de hoop te zijn, maar het
continent van de Liefde te worden.”
Het huwelijk, het echtpaar
Op een dag zei een vrouw mij dat ze
in haar gezin heel ongelukkig was.
Een beetje naïef heb ik haar gevraagd
hoe dit is gekomen. Zij antwoordde
mij: “Eerst zag ik alles wat goed was in
onze relatie. Daarna heb ik alles ont-
dekt dat negatief was: het samenleven
dat achteruitging, de onmogelijkheid
ons te ontplooien.” Toen deze vrouw
waarden door te geven, iets beter ach-
ter te laten na onze doortocht op aarde”
(Paus Franciscus, De vreugde van het
Evangelie, nr. 183).
huwde, had zij er alle vertrouwen in
dat haar echtgenoot zou meewerken
aan het geluk van hen beiden en hij,
hij had haar alles verzekerd: het werk,
het geld, het succes.
Het probleem lag in het feit dat de
liefde, gescheiden van de eerste bron,
die de ontmoeting van de andere is en
waarmee men iemand leert kennen,
bijna voorbij was. Bijgevolg leidde de
ontwikkeling niet naar de bevrijding
of de realisatie, maar ontwikkelde
zich onvermijdelijk als een kwaad.
De evangelist Marcus zegt ons: “Je-
zus ging de berg op en riep bij zich wie
Hij wilde, en ze kwamen naar Hem
toe. Hij stelde er twaalf aan, die Hij
ook apostelen noemde, met de bedoe-
ling dat ze Hem zouden vergezellen, en
uitgezonden worden om te verkondi-
gen, met de macht om de demonen uit
te drijven. Hij stelde deze twaalf aan”
(Mc 3, 13-15).
In dit relaas zijn er drie momen-
ten: eerst roept Jezus zijn leerlingen
om bij Hem te blijven. Daarna is er
een ontdekking van het bestaan van
de zonde en de verlossing, samenge-
vat in de uitdrukking: “Hij zond hen
uit om te verkondigen en duivels uit
te drijven”. Het derde moment is de
tijd van de vruchtbaarheid, van de
gemeenschap: Jezus stelde deze twaalf
aan, de gemeenschap.
Waarom roept Jezus in een eerste
tijd zijn leerlingen niet om te werken
of iets te doen, maar gewoon “om bij
Hem te blijven”? Het antwoord is
simpel: omdat het grootste geluk van
elke mens is God te aanschouwen.
Wij zijn allemaal geroepen tot de
hoogste aanschouwing: deze van God
te aanschouwen.
Maria wordt inderdaad door God
geroepen, niet om iets te “doen”, maar
om de moeder van God te “zijn”. Zo
plaatst God zich in het hart van Ma-
ria’s roeping. En ook de ontmoeting
tussen Maria en Jozef bevindt zich op
dat niveau. Het is gewoonweg de ge-
nade van de ontmoeting.
In de boodschap van Lourdes zien
we hetzelfde met de eerste zeven ver-
schijningen: de sterke ontmoeting
tussen twee mensen: zelfs de stilte
wil tijdens deze etappe iets zeggen.
Het is maar bij de derde verschijning
dat we de eerste woorden horen, en
ze zijn een uitnodiging tot het geluk.
Wij zouden zelfs kunnen zeggen dat
Maria alleen maar aan Bernadette
verschijnt om “bij haar te zijn”.
Zo wordt het diepste verlangen naar
gemeenschap van Maria en Berna-
dette vervuld. Deze etappe, een con-
templatieve, herinnert ons aan het
verbond van God met de mensheid.
Bernadette zal het op haar manier
verwoorden: “Zij keek naar mij zoals
alleen een mens een andere mens aan-
kijkt.” “Van zodra men haar voor het
eerst heeft gezien, zou men willen ster-
ven om haar terug te zien.” Bernadette
wordt de belangrijkste persoon voor
de Dame van Massabielle.
“Het is niet goed dat de mens alleen
blijft” zegt ons het boek Genesis
(2, 18) en het voegt er nog aan toe:
“Daarom verlaat de man zijn vader en
zijn moeder en hij hecht zich aan zijn
vrouw en zij worden één vlees” (Gen 2,
24). Men duidt zo aan dat de man en
de vrouw geroepen zijn, allereerst,
tot een diepe eenheid onder elkaar,
om samen gelukkig te zijn.
Maria moest de band met haar Zoon
ontwikkelen in de tijd en in de ruim-
te, doorheen veel wisselvalligheden
(het volstaat het Evangelie te doorlo-
pen). Zij doet hetzelfde wanneer zij
Bernadette uitnodigt gedurende twee
weken naar de grot te gaan, en dat
ook niet zonder moeilijkheden (den-
ken we maar aan de dagen zonder
verschijning van Maria). Op dezelfde
manier moet in de tijd en in de reali-
teit van het alledaagse leven de band
ontwikkeld worden waartoe de man
en de vrouw zijn geroepen.
Een van de kenmerken van de ech-
telijke liefde is dat het gaat om een
speciale relatie, een vriendschap
onder echtgenoten. De vriendschap
vereist de ontmoeting, die tijd no-
dig heeft opdat de vrienden gewoon
samen zouden zijn, zelfs in de mo-
menten dat de diepe stilte de band
tussen hen vormt.
– De evangelist Marcus zegt daarna
dat Jezus “zijn apostelen zond om te
verkondigen, met de macht om duivels
uit te drijven”. De mens, geroepen om
gemeenschap te vormen, ervaart vlug
het misverstand, de verdeeldheid, de
scheiding.
De relaties tussen de man en de
vrouw moeten crisissen doormaken
en gezuiverd worden, zij moeten de
weg gaan van zuivere erotiek naar
de gratuite gave, van de verlamming
door de verveling en de routine naar
de dialoog en de diepe eenheid. De
ontmoeting is daarbij fundamenteel.
Het leven van een echtpaar is niet
mogelijk zonder de aanwezigheid van
de twee echtgenoten, maar dat is niet
voldoende. Zoals Maria tot Berna-
dette zei: “Ga drinken aan de bron
en was u er”, zo moeten ook de twee
echtgenoten drinken en zich wassen
aan de bron die God in hun harten
heeft gelegd. Want de man moet zijn
vrouw helpen om de verlossing te be-
reiken, zoals de vrouw hetzelfde moet
doen voor haar man. Zij hebben hun
toekomst één gemaakt door de band
van het huwelijk, met inbegrip voor
wat betreft het eeuwig leven.
Een chapelain van het Heiligdom,
die zijn pastorale ervaring met mij
deelde, zei me ooit dat hij de gewoon-
te had enkele echtparen uit te nodi-
gen hun gezicht en hun handen te
wassen met het water van de bron en
elkaar daarna onmiddellijk te omhel-
zen. Ik meen dat dit duidelijk is om
aan te tonen wat het wil zeggen: “Ga
drinken aan de bron en was u er.”
De echtelijke liefde is een opdracht
die elke dag moet worden vervuld.
Het moet ook door allebei gebeuren.
Indien men het zo niet begrijpt, dan
blijft men bij de passie van het begin,
passie die niet voldoende is wanneer
de typische problemen van het dage-
lijkse leven opduiken. De echtgeno-
ten moeten ook begrijpen dat deze
dagelijkse taak tot doel heeft dag na
dag als mensen te groeien, opdat bei-
den beter worden. Daar immers vindt
men het geluk dat het koppel zoekt in
hun keuze voor het huwelijk.
– Ten slotte zegt de evangelist Mar-
cus dat Jezus de twaalf als groep aan-
stelt. Het is een sterk aspect van de
ontmoeting van de apostelen met de
Meester. Ook Maria was vruchtbaar,
niet alleen omdat zij het kind gedra-
gen heeft dat niemand minder was
dan de Zoon van God, maar omdat
zij haar moederschap heeft aanvaard
aan de voet van het kruis en op Pink-
steren, voor de leerling die Jezus be-
minde en daarna voor de Twaalf.
In Lourdes gaan Maria en Berna-
dette over van een strikt persoonlijke
relatie naar het geluk zich open te
stellen om de gemeenschap te vormen
van hen die naar de kapel op bede-
vaart gaan. De boodschap toont ons
dat elke persoonlijke relatie vrucht-
baar moet zijn.
Door de aard zelf veronderstelt het
huwelijk vruchtbaarheid, want om de
familie te vormen moet het echtpaar
altijd open staan om nieuw leven te
aanvaarden. Daarenboven moet zij in
onze tijd als prioritaire taak aanvaar-
den dat leven te beschermen, voort-
durend bedreigd als het is door een
maatschappij die de voorkeur geeft
aan de cultuur van de dood.
De vruchtbaarheid van een echt-
paar moet zich niet alleen openbaren
in de kinderen die ze als geschenken
van God verwelkomen, maar ook in
de openheid naar de kerkelijke en
maatschappelijke gemeenschap. Deze
openheid naar de anderen is niet al-
leen vruchtbaar, zij is bovenal een
blijvende bron van geluk.
De leken en een
missionaire Kerk
Ik had vaak de gelegenheid vertrou-
welijke woorden van de pelgrims
van Lourdes te horen. Zij zeiden
dan: “Deze plek is anders”, “Ik zou
hier willen blijven”, “Ik voel me hier
goed”, “Na vele jaren heb ik opnieuw
gebiecht”, “Hier is het gemakkelijk
om te bidden.”
Meerdere jaren nadien hoorde ik
dezelfde vertrouwelijke woorden in
het heiligdom van Santos Lugares
in Buenos Aires, waar elk jaar op 11
februari zowat 300.000 pelgrims sa-
menstromen. Ik hoorde die woorden
het vaakst van jonge universitairen
die als leken apostolaat doen in een
sloppenkwartier van de wijk H. Ber-
nadette in Tucamàn.
Wat hebben die uitspraken gemeen
van mensen die zo ver van Lourdes
zijn en van wie het merendeel nooit
naar het heiligdom van Lourdes in
Frankrijk zullen komen?
Ik geloof dat men het antwoord kan
vinden in de gebeurtenissen die aan
5
de basis liggen van Lourdes. Berna-
dette is immers tijdens de verschijnin-
gen in de Grot naar Maria gekeerd,
naar de Moeder van God, die zelf
verenigd is met haar Zoon Jezus, en
deze met zijn Vader. Laten we even de
omgekeerde weg gaan: de Vader is één
met zijn Zoon. Jezus is één met Maria
en zij is één met Bernadette. Wij kun-
nen dus stellen dat Bernadette in de
Grot één is met God.
Wij weten ook dat Bernadette een
sterke band had met de mensen die
haar naar de Grot vergezelden en dit
op een reële manier.
Eerst door haar dienstbaarheid en
haar liefde: zij helpt haar gezellinnen
hout sprokkelen en ze bezoekt enkele
zieken.
Vervolgens door haar getuigenis:
Bernadette heeft altijd de verschijnin-
gen verteld.
Verder ook door het werk van elke
dag: ondanks de vele moeilijkheden
die ze tijdens de verschijningen te ver-
duren kreeg, bleef ze nooit van school
weg.
Maar ook nog door het sacramen-
tele leven: Bernadette is ook één met
haar gemeenschap. De kleine Sou-
birous biecht en ontvangt de commu-
nie voor het eerst tijdens de verschij-
ningen.
Ten slotte omdat zij als mens stra-
lend is. Duizenden mensen herhaal-
den de daden van Bernadette in de
Grot: het kruisteken maken, de grond
kussen, het water van de bron drin-
ken, bidden voor de zondaars, de stil-
te bewaren.
Deze blijvende houding van verbon-
denheid met God en met de mede-
mensen zal altijd in haar leven aan-
wezig zijn, ook na de verschijningen.
Bernadette kon dan ook als Zuster
Marie-Bernarde in Nevers zeggen:
“Ik doe elke dag mijn bedevaart naar
de grot.” Tezelfdertijd is haar dienst
als verpleegster en de lange uren in
de spreekkamer van het klooster van
Sint-Gildard het getuigenis van de
gave van haar leven aan God en aan
haar medemensen.
Zonder rekening te houden met de
tijd, de afstand en de verschillende
manieren van handelen, ervaart de
pelgrim in Lourdes, hier in Frankrijk
of om het even waar in de wereld,
juist hetzelfde. Want wat spreekt al-
lereerst tot het hart van de pelgrim?
Zonder twijfel, de menigte, maar een
6
menigte die bidt. Het volstaat enkele
minuten voor de Grot te blijven om
dit te zien: een menigte die bidt en
die anderen uitnodigt tot het gebed.
Een menigte die bidt voor zichzelf, en
voor de anderen, een menigte die bidt
voor de zondaars. “Bid voor mij, arme
zondares” waren de laatste woorden
van Bernadette. Een menigte die één
is met God.
Maar tezelfdertijd stelt deze pelgrim
ook vast dat dezelfde menigte aan-
dacht schenkt aan de medemensen
en met hen door de naastenliefde ver-
bonden is. Enkele passen op het grote
bedevaartplein van het heiligdom vol-
staan om de ontelbaar vele liefdevolle
daden te zien, hetzij van de ziekenhel-
pers, hetzij van de vrijwilligers, van
het personeel van het heiligdom, bij
de Baden of in de biechtkapel. De lijst
is eindeloos lang. Door die menigte te
zien ervaart de nieuwe pelgrim con-
creet een nieuwe werkelijkheid, deze
van een mensheid die door God is
herschapen.
Deze realiteit hebben wij niet al-
leen in Lourdes ontmoet maar ook
in verschillende gemeenschappen die
zoeken deze boodschap te beleven.
Op uitnodiging van Mgr. Dominique
You had ik de gelegenheid de favela
van Alagados in San Salvador de Ba-
hia, Brazilië, te leren kennen. Een van
de jongeren die werken in het project
van de zwangere adolescenten ver-
trouwde mij toe: “Deze adolescenten
opvangen is voor mij als bij de Grot
van Lourdes zijn: ik zie in hen de
ellende van de wereld, maar ook de
bron van liefde in het hart van die mi-
serie. Die adolescenten zijn voor mij
de Grot van Lourdes.”
Enkele jaren geleden ook besliste de
“Lourdes familie”, die groep van jon-
ge universitairen waar ik al over sprak,
tijdens het weekend het leven te de-
len van de jonge voddenrapers in de
voorstad, dit als een manier om recht-
streeks te antwoorden op de uitnodi-
ging van Maria: “Wilt u zo goed zijn
voor mij om gedurende twee weken
naar hier te komen?” Enkele jaren la-
ter vertelde de bisschop mij dat er nu
een priester de eucharistie gaat opdra-
gen, want op die plaats is een chris-
telijke gemeenschap aan het groeien.
Deze ervaringen van de ontdekking
van een nieuwe realiteit, de bood-
schap van Lourdes, wordt doorge-
geven door twee leken: Maria, de
Moeder van de Verlosser, die hem
meedeelt aan een andere leek: Berna-
dette. En nadien is het Bernadette die
de boodschap doorgeeft, allereerst aan
andere leken, voornamelijk vrouwen.
Dit getuigenis, die een echte schat
is, waarvan wij de erfgenamen zijn,
komt via leken naar ons toe. Denk
aan die prachtige tekst van Vaticaan
II: “De eigen roeping van de leken ligt
hierin, dat zij het Rijk van God zoeken
juist door de tijdelijke aangelegenheden
te behartigen en volgens de wil van de
Vader te regelen. Zij leven in de wereld,
met name in alle mogelijke wereldlij-
ke beroepen en werken, in de gewone
levensomstandigheden van familie en
maatschappij: hun bestaan zelf is daar-
van als het ware doorweven. Dáár zijn
ze door God geroepen, om door het ver-
vullen van hun eigen opdracht, bezield
met de geest van het Evangelie, bij wijze
van zuurdeeg als het ware van binnen
uit tot de heiliging van de wereld bij
te dragen; zo komt het, dat zij vooral
door hun levensgetuigenis, hun geloof,
hoop en liefde uitschitteren en Christus
aan de anderen bekendmaken” (Lumen
Gentium nr. 31).
Met een prachtige catechese leidt
Maria Bernadette naar de volwassen-
heid van haar christelijk leven, naar
de volwassenheid van haar roeping als
leek. Op die manier slaagt het jonge
meisje er in over te gaan van een gods-
dienst die bestaat uit riten en regels
naar de ontmoeting met een persoon.
Maria is dat: een leek, maar een leek
die niet alle aandacht van Bernadette
vraagt, want door haar telkens in de
Grot te brengen oriënteert zij Ber-
nadette naar de bron, dit wil zeggen
naar Christus. Van daaruit stuurt zij
haar “naar de priesters om een kapel
te doen bouwen”. Paulus VI zei ooit:
“Wij zijn allen uitgenodigd om de Kerk
te planten.” De boodschap van Lour-
des, heel sterk christologisch, komt
naar ons via de leken.
Om dit aspect nog wat verder uit te
diepen nodig ik u uit samen de tekst
te lezen van de ontmoeting van de
Latijns-Amerikaanse bisschoppen in
Aparecida (Brazilië): “Het geloof zou de
tand des tijds niet doorstaan indien het
beperkt zou zijn tot een bagage, tot een
cataloog van sommige normen en ver-
boden, tot losse geloofspraktijken, tot het
aanvaarden van zelfgekozen en gedeel-
telijke geloofswaarheden, tot een even-
tuele deelname aan enkele sacramenten,
tot de herhaling van enkele leerstellige
principes, tot zwakke en zenuwachtige
morele gedragingen die niet leiden naar
de bekering van de gedoopten... Het is
aan ons om vanuit Christus te herbe-
ginnen, door te aanvaarden dat men
geen christen wordt vanuit een ethische
beslissing of vanuit een groot idee, maar
door de ontmoeting met een gebeuren,
een Persoon die een nieuwe toekomst
geeft aan het leven en daarmee een be-
slissende oriëntatie biedt” (nr. 12).
Wij, die zo vaak een heel rationeel
geloof beleven, moeten ook begrijpen
dat dit niet de enig mogelijke manier
is. Bernadette, leek in haar geschiede-
nis, tegenover God en de wereld, en
ook heel wat leken over heel de we-
reld die van deze boodschap leven,
roepen ons op, niet door hun theo-
logisch discours, maar gewoon omdat
zij ons aantrekken. “De Kerk groeit,
niet door proselitisme maar door “ver-
leiding”, zoals Christus de menigte tot
zich trekt door de kracht van de Lief-
de” (Benedictus XVI, homilie van de
Openingsmis van de 5e Conferentie
van de Latijns-Amerikaanse bisschop-
pen, 13 mei 2007). De Kerk “trekt
aan” wanneer zij leeft in verbonden-
heid met God en met de realiteiten
van deze wereld, want de leerlingen
van Jezus zullen herkend worden “in-
dien zij elkaar beminnen zoals Hij hen
heeft bemind” (Document van Apare-
cida nr. 159).
De katholieke Kerk beleeft vandaag
overal in de wereld een groeicrisis: het
is niet alleen in Europa dat de gelovi-
gen zich van de Kerk verwijderen. Ook
in Latijns-Amerika, waar 43% van alle
katholieken ter wereld leven, vindt
men het probleem van gedoopten die
niet leven volgens hun geloof en van
anderen die zich van de Kerk verwijde-
ren om zich aan te sluiten bij sekten of
in kleine evangelische kerken.
De boodschap van Lourdes heeft op
dat vlak iets te zeggen, want het gaat
gewoon om het aanvaarden, zoals Ber-
nadette heeft gedaan, dat men moet
overgaan van de werkelijkheid van een
religieus geloof gebaseerd op riten en
regels, die men min of meer automa-
tisch volgt, naar een missionair geloof
dat vurig zoekt de boodschap aan heel
de mensheid door te geven.
In die zin is de volksvroomheid,
zichtbaar in de bedevaarten naar
Lourdes en in de eenvoudige maar
diepe houdingen van het gelovig volk,
een rijkdom die de Kerk niet mag ont-
kennen. Daarom bewijst Lourdes een
enorme dienst aan de Wereldkerk en
in het bijzonder aan de Kerk van Eu-
ropa. Het klopt dat de meerderheid
van de pelgrims gedreven komen, eer-
der door een bijna magisch verlangen,
op zoek naar de verloren gezondheid,
dan door een zuiver geloof. Ondanks
dat, mag men de volksvroomheid
niet verwaarlozen. Zij laat een die-
pe zin van het transcendente en een
overlopende liefde voor God, voor
Maria en voor de heiligen ontsprin-
gen. Het is waar dat wij in die volkse
vroomheid het rationele christendom
niet vinden waar we aan gewoon zijn.
Maar het is even waar dat wij er een
christendom in vinden dat eerder ge-
baseerd is op gevoelsmatige en sym-
bolische elementen.
Voor zover kunnen wij niet zeggen
dat deze vroomheid geen reële en waar-
devolle uitdrukking is van spiritualiteit.
De armen evangeliseren ons
Ik wil beginnen met een geschiedenis
die ik zelf beleefde. Wij waren met
een groep christenen bijeen om te
bidden en na te denken over verschil-
lende aspecten van de boodschap van
Lourdes. Enkele vragen die aan bod
kwamen: hoe kan men spreken over
Lourdes, over de Onbevlekte Ont-
vangenis, in een maatschappij waar er
letterlijk christenen sterven van hon-
ger, terwijl andere hun rijkdommen
opstapelen? Kan men, in het kader
van een geschiedenis die voor velen is
getekend door honger en ellende, de
woorden van Maria herhalen: “Mijn
hart prijst hoog de Heer, van vreug-
de juicht mijn hart om God, mijn
Verlosser?” Is die situatie de vrucht
van de goddelijke Voorzienigheid
die al zijn schepselen met goederen
overlaadt of is het de vrucht van de
dwaasheid van de mensen? Wat moet
er gebeuren opdat onze maatschappij
verandert en dat zij verandert voor
het welzijn van allen?“
In het begin koos het merendeel van
de deelnemers er voor een aanklagende
houding aan te nemen: onrechtvaardi-
ge feiten, corruptie, chantage, slecht
beheer van hen die politieke, econo-
mische of culturele macht hebben of
meester zijn van de informatie, en dat
in alle domeinen van de maatschappij.
Tot een van de deelnemers zei: “Ook
de corruptie, het onrecht en de chanta-
ge die van de Kerk komen moet aange-
klaagd worden.” En tot grote verrassing
van de deelnemers ging hij verder: “De
meerderheid van de mensen die wij wil-
len aanklagen zijn christenen, onder wie
heel wat pratikerende.” En dan nog: “Ik
geloof dat we als christenen, in plaats
van onze inspanningen te gebruiken om
aan te klagen, wij eerder moeten denken
aan strategieën om onze maatschappij te
evangeliseren en om onszelf te evangeli-
seren.”
Voor Bernadette waren de verschij-
ningen geen uitlaatklep of een vlucht,
te wijten aan een persoonlijke ge-
schiedenis die was getekend door het
drama van de armoede en de ellende.
Vooreerst omdat Maria, door God
uitverkoren, niet werd weggerukt uit
haar volk en haar geschiedenis, maar
door het Evangelie erkend als erin
geworteld. Dit is zo omdat God zich
altijd aan de mens toont dank zij zijn
aanwezigheid in de geschiedenis en
zijn reddende aanwezigheid is door de
mensen erkend omdat zij bewust wer-
den van hun bestaan in een geschie-
denis met de andere mensen. Dit wil
zeggen dat zij zich zowel toeschouwer
als protagonist beschouwen van de
gebeurtenissen die de persoonlijke re-
laties veranderen en de rechtvaardig-
heid, de liefde, de capaciteit om in de
wereld te leven en de vrede vergroten.
Daarom is de contemplatie, de aan-
bidding van God heel concreet, geen
vlucht in de wolken of een ontsnap-
ping. Het is evenzeer een zicht op het
bestaan in geloof en een diep helder
begrijpen van ons bestaan in de we-
reld en in de geschiedenis.
In die zin kunnen wij verlicht wor-
den door de woorden van de bood-
schap van Lourdes, woorden die ons
uitnodigen “het geluk van de andere
wereld” te ontdekken, dat men maar
kan bereiken indien wij “bereid zijn
om gedurende twee weken naar hier te
komen”. Alle generaties hebben im-
mers recht op het geluk, ook de onze.
Alle generaties hebben het recht om
te genieten, op aarde, van de mild-
heid en het geluk dat Christus heeft
verkondigd en voor iedereen voorziet.
Het is echter even waar dat alle ge-
neraties de plicht hebben dat geluk te
bereiken in de context van de gave en
van de bekering tot het Evangelie.
“Bid voor de zondaars”, “bid voor de
bekering van de zondaars”. Het zijn
7
waarschijnlijk de woorden die het
sterkst het hart van Bernadette heb-
ben geraakt. Het is een uitnodiging
om te bidden voor zichzelf en voor de
anderen: het is toelaten, zoals Paulus
het ons zegt “dat de schepping wordt
verlost uit de slavernij van de vergan-
kelijkheid om te delen in de glorierijke
vrijheid van Gods kinderen” (Rom 8,
21). Is het mogelijk om op deze uit-
nodiging in te gaan? Ja het is moge-
lijk. Maar alleen op voorwaarde dat
men in de geschiedenis staat op de
wijze van Maria en Bernadette, die
geen andere is dan de geest van het
Evangelie, dit wil zeggen vrijwillig
afziend van alles wat de gemeenschap
verdeelt, scheidt en vernielt.
Maria, symbool van de door God
geschapen mensheid, kan de haat
zuiveren die elke mens in zich draagt,
zoals ze gedaan heeft met Bernadette,
en zo een doel geven aan “onze zoek-
tocht naar geluk”, die niet langer een
triestig en kleingeestig zoeken is naar
wat meer comfort, maar deze van de
echte waardigheid van de mens. Dat
omvat het voedsel, de arbeid, het huis,
de opvoeding, de actieve deelname in
de beslissingen, de reële mogelijkheid
om te genieten van de rechten die voor
iedereen gelden.
Kan men “de grootheid van de Heer
bezingen en jubelen van vreugde”?
Ja het is mogelijk, maar alleen op
voorwaarde dat men in de geschiedenis
staat op de wijze van de Uittocht, dit wil
zeggen in een reële poging om de wereld
te veranderen. Ja het is mogelijk, indien
de beloften van God aan de mens zich
realiseren wanneer men graaft in “de
woestijn van het leven” tot men “de on-
dergrondse bron” kan horen.
“Zij heeft mij gekozen, mij, omdat ik
de armste was. Was er iemand armer
gewest, dan had zij die gekozen.” Dat
woord van Bernadette in verband met
de reden dat Maria naar haar kwam
sluit alle inwoners van Lourdes in en
het toont dat Maria dezelfde gevoelens
heeft als haar Zoon. Voor Christus krij-
gen de armen de voorkeur. Zij zijn de
rechtstreekse bestemmelingen van het
Koninkrijk dat Hij is komen instellen.
Trouwens op het einde van de tijden
zal heel de mensheid de armen als rech-
ters hebben, want volgens het woord
van het Evangelie hangt zelfs ons heil af
van wat wij al dan niet voor de armen
hebben gedaan: “Ik had honger... ik had
dorst... ik was naakt...” (Mt 25, 31-46).
Daarom is het nodig dat de Kerk een
stap vooruit zet om echt Kerk van de
armen te zijn. Het gaat niet om het
werken “voor” de armen maar “met” de
armen, zoals Bernadette heeft gedaan.
Vergeet niet dat zij de congregatie van
de Zusters van Nevers heeft gekozen
omwille van haar band met de armen.
Men moet trouwens heel duidelijk be-
grijpen dat er volgens de sociale leer
van de Kerk twee soorten armoede be-
staan.
Enerzijds is er de armoede van hen
die zelfs niet de onmisbare middelen
bezitten om tegemoet te komen aan de
basisbehoeften en een leven te hebben
dat overeenstemt met de waardigheid
van elke mens. Dat is de armoede die
de Kerk verafschuwt en die zij met al
haar krachten moet bestrijden. Het is
het onrecht dat zweeft over heel het La-
tijns-Amerikaans continent, bewoond
door katholieken en ook door mensen
die leven in situaties die niet deze zijn
van een kind van God.
Er bestaat ook een andere armoede.
Het is deze die, de evangelische raden
volgend, gekozen is als een vorm van
leven voor de mannelijke en vrouwe-
lijke religieuzen in de katholieke Kerk.
Het is ook de keuze van een heel aantal
families die, ondanks de toegang tot de
goederen die ze wensen, zich beperken
tot wat voor hen onmisbaar is, om te
kunnen delen wat zij teveel hebben
met hen die minder hebben. Dat is de
armoede die de Kerk looft.
De boodschap van Lourdes toont ons
dat waar er alleen maar vuiligheid en
modder was, God deze kan veranderen
in zuiver en helder water. Dat waar de
frustratie en de armoede, gesymboli-
seerd door Bernadette, een zaak is van
alle dagen, het geluk en de ontwikke-
ling mogelijk zijn, in de mate dat wij
ons plaatsen onder de moederlijke zorg
van Maria, en met haar de evangelische
regel volgen: eten geven aan wie honger
heeft, drank geven aan wie dorst heeft,
kledij aan wie naakt is, de zieken en
de gevangen te bezoeken. Met andere
woorden: In de mate dat wij gaan bou-
wen aan de beschaving van de liefde, de
enige die de mannen en vrouwen van
alle tijden waardig is.
Pater Horacio Brito
Missionaris van de Onbevlekte
Ontvangenis van Lourdes
Rector van het Heiligdom van Onze
Lieve Vrouw van Lourdes
Gebed tot Onze
Lieve Vrouw
Maagd en Moeder Maria,
Gij die gedreven door de Geest
het Woord van leven ontvangen
hebt
in uw diep en nederig geloof,
in totale overgave aan de
Eeuwige,
help ons ‘ja’ te zeggen
want nu, meer dan ooit,
moet de Goede Boodschap van
Jezus weerklinken.
Gij die, vervuld van de aanwezi-
gheid van Christus,
vreugde bracht aan Johannes de
Doper
en hem deed opspringen in de
schoot van zijn moeder.
Gij die, jubelend van vreugde,
de wonderdaden van de Heer
hebt bezongen.
Gij, die standvastig gebleven zijt
onder het Kruisteken
met een onwankelbaar geloof
de vreugdevolle troost van de
verrijzenis hebt ontvangen.
Gij bracht de leerlingen samen,
wachtend op de Geest
opdat de evangeliserende Kerk
geboren zou worden.
Geef ons vandaag een nieuwe
ijver als verrezenen
om aan allen het Evangelie van
leven te brengen
dat de dood overwint.
Schenk ons de heilige hartstocht
om nieuwe wegen te zoeken
opdat allen de schoonheid ervaren
die niet verwelkt.
Gij, Maagd die luistert en
aanschouwt,
Moeder van de schone liefde,
bruid van de eeuwige bruiloft,
spreek ten beste voor de Kerk,
waarvan gij de zuivere icoon zijt
opdat ze zich nooit opsluit en
nooit versaagt
in haar vurige verlangen naar de
komst van het Koninkrijk.
Ster van de nieuwe evangelisatie
help ons te schitteren door het
getuigenis van onze verbonden-
heid,
dienstbaarheid, vurig en edelmoe-
dig geloof,
rechtvaardigheid en liefde voor de
© Sanctuaire Notre-Dame de Lourdes - Impression : Imprimerie de la Grotte - Octobre 2014
armen
opdat de vreugde van het Evan-
gelie
moge weerklinken tot aan de
uiteinden van de aarde
en geen enkele plaats van zijn
licht verstoken blijft.
Moeder van het levende Evangelie
bron van vreugde voor de kleinen
bid voor ons.
Amen. Alleluja!
Paus Franciscus