The Lexicon of Filipino Language

I. Layunin
Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang;
A. Naitalakay ang Kahulugan ng leksikon at gamit ng mga salita.
B. Naipaliwang ang kahulugan ng leksikon at paraan sa pagbuo ng mga salita.
C. Natukoy ang mga paraan sa pagbuo ng mga salita
D. Nahanap ang mga salita na hinihingi sa gawaing ibinigay.

II. Introduksyon
Ang leksikon sa pamamagitan ng kahulugan ay nangangahulugang
bokabularyo ng isang tao, wika, o sangay ng kaalaman. Maaari nitong isama ang
mga teknikal na termino ng isang partikular na paksa o larangan din. Bukod dito,
ang leksikon ay maaari ding nangangahulugang isang aklat na naglalaman ng isang
alpabetikong pagsasaayos ng mga salita sa isang wika at kanilang mga kahulugan.

III. Panimulang Gawain

Panuto :
IV. Talakayan
A. Ano nga ba ang leksikon ng isang wikang Filipino?
 Hindi alam ng mga ng mga tagapagsalita ng isang wika ang lahat nf
mga salita sa kanilang wika. Ngunit alam nila ang morfema ng kanilang
wika. Pinagsasama nila ang mga morfin upang makabupo ng mga
salita. Maraming mga pagbabagong salita ang naidagdag na at
maaring idagdag pasaleksikon o vocabularyo ng wikang Filipino dahil
sa prosesong ito.Ilan sa paraan sa pagbubuo ng mga salita ang mga
sumusunod.
 Ang leksikon ay ang mga salita na ginagamit sa isang wika ng mga
mananalita nito.
 Tinatawag din itong “Vokabularyo” ng isang wika.
  Lexicon - ay ang pag-aaral ng salita tulad ng: kanyang kahulugan,
kasaysayan at relasyon sa ibang linguistic units.

B. Lexicology
 ay ang pag-aaral ng salita. Maaari silang galugarin mula sa maraming mga
quarters: ito ay nanonood upang makita kung paano ang pagpapalit ng fund
unit ng isang partikular na wika, at mahigit sa kung gaano magkakatulad o
iba't ibang diyalekto isara, at kung paano ang bawat isa sa mga token. sa
ilang mga pangkalahatang isyu ay din doon. ng mga ito sa mga salita sa
lahat.

 Ang salitang maaaring aral mula sa iba't ibang panig. Morpolohiya

isinasaalang-alang nito pambalarila kahulugan, morphemics at salita.
 ang morphemic istraktura at modelo.
 Word (o leksiko mga item, mga token) sa wikang ay isang kawili-wili, buhay
na buhay at maayos sa sarili nitong sistema. Ang ilan sa kanila ay katulad na
katulad sa iba sa loob ng kahulugan ng at ay madalas na magamit ng salitan
(ay kasingkahulugan system), habang ang iba magkatumbalik ang ibig sabihin
(ito antonyms at isara, katulad phenomena). Ang isa ay maaaring magsabay
sa isang solong text, ang iba ay kaya pasalungat, na ang kanilang paggamit
sa isang solong text asta weird o nakakatawa. Sa ilang mga kaso, naaangkop
upang gamitin ang yunit nag-iisa, sa iba na ginagamit nila ay ganap na hindi
katanggap-tanggap (mga isyu na ito ay hinahawakan ng ang estilo).
Samakatuwid, ang bokabularyo ng pag-aaral ng agham ay hindi lamang ang
bawat salita nang paisa-isa, ngunit ang sistema mismo, ang mga patakaran,
batas, regulasyon at potensyal.

Gayunpaman, sa linggwistika, ang salitang lexicon ay nagpapahiwatig

ng isang mas malawak na pag-unawa sa wika. Alinsunod dito, ang lexicon ay
'ang kaalaman na mayroon ang isang katutubong nagsasalita tungkol sa isang
wika'. Kasama dito ang impormasyon tungkol sa,
ang anyo at kahulugan ng mga salita at parirala
• Pang-uri ng lexical
• ang naaangkop na paggamit ng mga salita at parirala
• ugnayan sa pagitan ng mga salita at parirala, at
• mga kategorya ng mga salita at parirala.
• Mahalaga rin na tandaan na ang mga panuntunan sa ponolohikal at gramatika
ay hindi itinuturing na bahagi ng lexicon.

Ang Lexicon ay may mas malawak na saklaw tungkol sa kahalagahan ng

lingguwistika at ang paggamit ng mga salita sa isang wika nang naaayon
samantalang tinutukoy lamang ng bokabularyo ang listahan ng mga salitang
alam ng isang tao ng isang wika.
• Paggamit
Ang salitang leksikon ay madalas na ginagamit sa isang kontekstong
lingguwistika habang ang salitang bokabularyo ay ginagamit sa isang
pangkalahatang konteksto sa pang-araw-araw na paggamit sa mga tao.

Mga paraan sa pagbuo ng mga salita

 Pagtatambal
 Akronim
 Pagbabawas o clipping
 Pagdaragdag
 Paghahalo o Blending
 Mga salita mula sa pangalan
a) PAGTATAMBAL
o Marami na ring mga salita ang nabuo sa pamamagitan ng
pagtatambal ng mga morfema na naging bahagi ng wikang Filipino
dahil tinanggap ito ng masa.
o Sa paraang ito ang mga salita ay nabuo sa pamamagitan ng
pagtatambal ng mga
morfema na naging bahagi ng wikang Filipino.

Halibawa:
Dulawit mula sa dula at awit
Balarila mula sab ala ng dila
Bahaghari mula sa bahag at hari
Balatsibuyas (maramdamin) mula sa balat at sibuyas
Hampaslupa (mahirap) mula sa hampas at lupa.

b) AKRONIM
 Sa paraang ito ang mga salita ay hango sa mga inisyal o mga unang
pantig ng salita.
 Hango ito mula sa mga inisyal o mga unang pantig ng mga salita.

Halimbawa:
NSO- National Statistics Office
MSU-IIT – Mindanao State University – Iligan Institute of Technology
PAL – Philippine Airlines
DOLE – Department of Labor and Employment
GABRIELA – General Assembly Bending Women for Integrity Equality,
Leadership
and Action.

c) PAGBABAWAS O CLIPPING
 Ang prosesong ito ay ang pagpapaikli ng mga salita na kadalasang
ginagamit sa pasalitang paraan.

Halimbwa:
 Fon – telefon
Sel – selfon
Dok – doctor
Direk - director
Mads/Pads – kumara/kumpare
Tser - titser
Kabs – kabayan

d) PAGDARAGDAG
 Kung may mga salitang binabawasan, mayroon din namang
dinaragdagan.

Halimbawa:
Boss – bossing
Sampalin – sampalilukin

e) PAGHAHALO O BLENDING
 Ang paraang ito ay pagbabawas at pagtatambal ng mga salita.
 Ang parang ito ay ang pagbabawas at pagtatambal ng mga salita

Halimbawa:
Banyuhay mula sa bagong anyo ng buhay.
Cha-cha mula sa character change.
Crispylicious mula sa crispy at delicious.
Gravylicious mula sa gravy at delicious.
Juicylicious mula sa juicy at delicious

f) MGA SALITANG MULA SA PANGALAN

 Sa pagiging malikhain sa pagbuo ng mga salita mga mga pangalan ng
produkto o brand na nagiging pandiwa.
 Sa pagiging malikhain sa pagbubuo ng mga salita, may mga pangalan
ng mga produkto o brand na nagiging pandiwa.

Halimbawa:
Xerox – nagseseroks, magseeroks, nagpaseroks
Ang brand ng produkto ay nagiging pangalang pambalana tulad ng
colgate na brand ng
tutpeyst. Ipinalalagay ng ibang tao na ito mismo ang tutpeyst dahil
pangunahing brand.
Kaya kung minsan nakakarinig tayo ng
“mayroon ba kayong Cilgate na Close-up.

V. Maikling Pagsusulit
1. Sa pagiging malikhain sa pagbuo ng mga salita mga mga
pangalan ng produkto o brand na nagiging pandiwa.
A. Mga salitang mula sa pangalan
B. Pagdaragdag
C. Pagbabawas o clipping
D. Paghahalo o blending
2. Sa paraang ito ang mga salita ay nabuo sa pamamagitan
ng pagtatambal ng mga morfema na naging bahagi ng
wikang Filipino
A. Akronim
B. Pagtatambal
C. Pagbabawas o clipping
D. Pagdaragdag
A. Ang paraang ito ay pagbabawas at pagtatambal ng mga
salita.
B. Mga salitang mula sa pangalan
C. Pagdaragdag
D. Pagbabawas o clipping
E. Paghahalo o blending
3. Ang paraang ito ay pagbabawas at pagtatambal ng mga
salita.
A. Mga salitang mula sa pangalan
B. Pagdaragdag
C. Pagbabawas o clipping
D. Paghahalo o blending

4. Ang prosesong ito ay ang pagpapaikli ng mga salita na

kadalasang ginagamit sa pasalitang paraan.
A. Akronim
B. Pagtatambal
C. Pagbabawas o clipping
D. Pagdaragdag
5. Sa paraang ito ang mga salita ay hango sa mga inisyal o
mga unang pantig ng salita
A. Mga salitang mula sa pangalan
B. Pagdaragdag
C. Akronim
D. Paghahalo o blending
V. Konklusyon
Samakatuwid, ang leksikon ay sumasaklaw sa isang mas malawak
na pag-unawa sa mga salita at kanilang nauugnay na paggamit, ang
kanilang function ayon sa konteksto, pag-uuri ng mga salita, ang
relasyon ng mga salita sa iba pang mga parirala, atbp. Samakatuwid,
ang leksikon ay nag-aalok ng isang pananaw sa hanay ng mga salita at
ang kanilang aplikasyon sa komunikasyon.
Saklaw

VI. Sanggunian

 https://www.slideshare.net/markearljohn/ang-mga-pagbabago-
ng-mga-morfofonemikoblacboard-theme
 https://www.studocu.com/ph/document/jh-cerilles-state-
college/bsed-mathematics/ulat-pasulat-leksikon-ng-wikang-
filipino/33865450
 https://tl.eferrit.com/mga-halimbawa-ng-lexicon/
 https://tl.weblogographic.com/difference-between-lexicon
 https://tl.unansea.com/lexicon-ay-ang-agham-na-pag-aaral-ang-
hanay-ng-mga-salita/

Inihanda ni: Khey Jovica P. Sano at Annie Marie D. Muega