0

0
0 @)
‫رازی که بر غیـر نگفتیـم و نگـوییم‬
‫با دوست بگویم که او محـرم راز است‬
‫مقدمه‬
‫«بسمه تعالی»‬
‫سخنی با کنکوری­‏های عزیز‬
‫داریم راجع‏به یک مسابقه‌ی بزرگ علمی صحبت می‌کنیم‪ ،‬یه مسابقه به‬
‫اسم کنکور‪ .‬این مسابقه چند ساعت بیشتر طول نمی‌کشه ولی هرکسی‬
‫که بتونه توی این مدت زمان کوتاه‪ ،‬امتیاز بیشتری کسب کنه‪ ،‬می‌تونه تو‬
‫جایگاه بهتری قرار بگیره‪.‬‬
‫اگه می‌خوای توی این مسابقه به یه جایگاه خوب دست پیدا کنی‪ ،‬باید‬
‫خودتو خوب مجهز کنی‪ ،‬چون توی این مسابقه‪ ،‬رقیب زیاد داری‪ .‬باید بلد‬
‫باشی چجوری این مسابقه رو شروع کنی و چجوری تمومش کنی‪.‬‬
‫برای موفقیت‪ ،‬به ‪ 2‬تا عامل اساسی احتیاج داری‪:‬‬
‫‪ -2‬سرعت‬ ‫‪ -1‬دانش ‬
‫به دانش احتیاج داری تا بتونی به سؤاالت مطرح شده به‏درستی جواب‬
‫بدی و به سرعت احتیاج داری تا در مدت زمان کوتاهی که برات سر‬
‫جلسه‌ی کنکور در نظر گرفتن به اون سؤاالت‪ ،‬پاسخ بدی‪.‬‬
‫یه مثال برات بزنم که خوب متوجه اهمیت موضوع بشی‪:‬‬
‫فرض کن می‌خوایم یک مسابقه‌ی فیزیک برگزار کنیم‪ .‬توی این مسابقه دو‬
‫تا شرکت‌کننده داریم‪ ،‬شرکت‌کننده‌ی شماره‌ی ‪ :1‬آقای آلبرت انیشتین‪،‬‬
‫شرکت‌کننده‌ی شماره‌ی ‪ :2‬آقای گل باقالی! این مسابقه هم یک آزمون‬
‫تستی شامل ‪ 60‬تست فیزیکه و مدت زمان آزمون هم ‪ 60‬دقیقه است‪.‬‬
‫آقای آلبرت انیشتین جواب همه‌ی سؤاالت رو بلده فقط این آقا یه مشکل‬
‫کوچیک داره‪( ،‬چون تازه از قبر دراومده!) به جای اینکه هر سؤال رو توی‬
‫‪ 1‬دقیقه جواب بده‪ ،‬توی ‪ 3‬دقیقه جواب میده‪.‬‬
‫ال بلد نیست ولی سرعتش خوبه و‬ ‫آقای گل باقالی‪ ،‬نصف سؤاالت رو اص ً‬
‫سؤاالتی رو که بلده‪ ،‬می‌تونه توی یک دقیقه جواب بده‪.‬‬
‫آخر مسابقه رو می‌تونین حدس بزنین‪.‬‬
‫بعله! آقای گل باقالی برنده می‌شه‪ .‬چون انیشتین عزیز‪ ،‬با اون همه دانشی‬
‫که داره‪ ،‬فقط توی ‪ 60‬دقیقه تونسته به ‪ 20‬تا سؤال جواب‬
‫ال وقت نکرده ‪ 40‬تا سؤال دیگه رو حتی نگاه‬ ‫درست بده و اص ً‬
‫بکنه‪.‬‬
‫ولی آقای گل باقالی با اینکه نصف انیشتین سواد داشته‪ ،‬تونسته‬
‫اون رو توی مسابقه به طرز فجیعی شکست بده‪ ،‬چون توی ‪ 60‬دقیقه‬
‫تونسته به ‪ 30‬تا از سؤاالت پاسخ درست بده‪.‬‬
‫بعله! برای همینه که مشاوران تحصیلی به درستی به این نکته اشاره‬
‫می‌کنن که توی کنکور‪ ،‬سرعت به اندازه‌ی دانش مهمه‪.‬‬
‫کتابی که تو دستتونه برای باال بردن سرعت محاسبات شما تو کنکور نوشته‬
‫شده‪ .‬تکنیک‌هایی توی این کتاب براتون آوردم که امتحان خودشون رو طی‬
‫سال‌ها پس دادن و می‌تونین با خیال راحت روی اون‌ها حساب کنید‪.‬‬
‫موضوعی که مهمه اینه که برای مسلط شدن به اون‌ها حتماً باید تمرین‬
‫کنید‪.‬‬
‫اولش شاید یک کم براتون سخت باشه تا با این شیوه‌ها ضرب و یا تقسیم‬
‫ال شما ‪ 10‬ساله که ضرب‌ها رو زیر هم‬ ‫کنید و این طبیعیه‪ ،‬چون مث ً‬
‫می‌نوشتین و حساب می‌کردین ولی توی این کتاب یاد می‌گیرین که نیازی‬
‫نیست عددها رو زیر هم بنویسید و ضرب کنید‪ ،‬بلکه می‌تونید خیلی راحت‬
‫اون‌ها رو به صورت افقی بنویسید و محاسبه کنید‪.‬‬
‫شما در طول ‪ 10‬سال شاید هزاران ضرب رو زیر هم نوشتین و به جواب‬
‫رسیدین‪ ،‬برای همین بهش عادت کردین‪ .‬ولی کافیه ‪ 50-60‬تا ضرب‬
‫معمولی رو با روش‌های گفته شده در این کتاب انجام بدین تا قشنگ به‬
‫این روش‏ها مسلط بشین‪ ،‬بعد که مسلط شدین دیگه بعید می‌دونم که‬
‫دوست داشته باشید به روش‌های قبلی این کار رو انجام بدین (مگه‬
‫اینکه پول خوبی بهتون بدهند!)‪....‬‬
‫سعی کردم متن کتاب رو تا حد امکان براتون ساده بنویسم؛ در‬
‫ضمن این کتاب ویژه‌ی کنکور همه‌ی رشته‌ها نوشته شده‪.‬‬
‫به عنوان آخرین مطلب ‪ 2‬تا تذکر هم بهتون بدم‪:‬‬
‫‪ -1‬اگه امسال کنکور دارین‪ ،‬مطالب همین کتاب‪ ،‬محاسبات‬
‫شما رو تضمین می‌کنه و دیگه نیازی نیست کتاب‌های جمع و‬
‫تفریق سریع‪ ،‬ضرب سریع‪ ،‬تقسیم سریع و جذر سریع من رو بخونین‪ .‬چون‬
‫توی این کتاب سعی کردم همه‌ی مطالبی که براتون اولویت داره رو بیارم‪.‬‬
‫‪ -2‬برای داوطلبین رشته‌های ریاضی و تجربی‪ ،‬به غیر از کتاب محاسبات‬
‫سریع (که در دست دارید)‪ ،‬مجموعه‌های دیگری نیز تحت عناوین (ریاضیات‬
‫سریع) در دست تألیف دارم که در آخر کتاب به اون‌ها اشاره کردم‪.‬‬
‫امیدوارم مورد استفاده و توجه شما قرار بگیرند‪.‬‬
‫با تقدیم احترام و آرزوی موفقیت برای شما‬
‫مصطفی باقری‬
 ‫درباره‌ی ریاضیات سریع ‪MBM‬‬
‫‪ MBM‬مخف��ف (‪ )Mostafa Bagheri,s Math methods‬می‌باش��د و‬
‫یادگار س��نت حسنه‌ای است که تجربیات سال‌ها آموزش‪ ،‬تحقیق و تدریس‬
‫ریاضیات از مقطع ابتدایی تا کارشناس��ی ارشد این حقیر در معتبرترین مراکز‬
‫آموزش��ی کش��ور را دربرمی‌گیرد‪ .‬لذا در شکل‌‌گیری آن‪ ،‬تمامی دانش‌آموزان و‬
‫دانش��جویان محترمی که در طی سال‌های گذشته در خدمتشان بوده‌ام‪ ،‬نقش‬
‫به‌سزایی داشته‌اند و جا دارد آرزوی قلبی خود را برای موفقیت و شادکامی آن‌ها‬
‫تقدیم حضورشان نمایم‪.‬‬
‫ریاضیات سریع ‪ MBM‬شامل سه بخش اصلی با عناوین زیر می‌باشد‪:‬‬
‫‪ 1‬هنر محاسبه ‪ 2‬هنر حل مسأله ‪ 3‬هنر درست اندیشیدن‬
‫و هرکدام از بخش‌ها شامل ‪ 10‬تا ‪ 24‬شاخه بوده که می‌تواند در رشد‪ ،‬خالقیت و‬
‫پرورش ذهن دانش‌پژوهان از ‪ 9‬تا ‪ 99‬سال‪ ،‬نقش بسیار مفید‪ ،‬مؤثر و چشمگیری‬
‫ایفا نماید‪.‬‬
‫ریاضیات سریع ‪ MBM‬چگونه به وجود آمد؟‬
‫همان‌گونه که مس��تحضرید‌‪ ،‬دانش‌آموزان و دانش��جویان در طی دوران مختلف‬
‫تحصیلی با آزمون‌های مختلفی روبه‌رو می‌ش��وند‪ .‬بعضی از این آزمون‌ها از درجه‬
‫اهمیت بسیار بااليي برخوردارند‪ ،‬به نحوی که می‌توانند سرنوشت افراد را به طور‬
‫کل��ی دگرگون نمایند‪ .‬از جمله‌ي آن‌ها می‌توان آزمون‌های تیزهوش��ان‪ ،‬المپیاد‪،‬‬
‫کنکور سراسری و آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری را نام برد که موفقیت در‬
‫آن‌ها می‌تواند بس��تر مناسبی را برای ادامه‌ی مسیر تحصیلی تا قله‌های موفقیت‬
‫فراهم نماید‪.‬‬
‫موفقیت در آزمون‌های علمی بر ‪ 2‬پایه‌ی اساسی استوار است‪:‬‬
 ‫‪ 1‬داشتن دانش کافی و توانایی حل مسأله‬
‫‪ 2‬سرعت عمل‬
‫فکر به وجودآمدن ریاضیات س��ریع ‪ MBM‬در ذهن من‪ ،‬برای پاسخ‌گویی به‬
‫این دو نیاز اساس��ی شکل گرفت‪ -1 :‬بخش‌های هنر حل مسأله و هنر درست‬
‫‌اندیش��یدن‪ ،‬برای باالبردن توانایی حل مس��أله در دانش‌آموزان و دانش��جویان‬
‫‪ 3‬بخش هنر محاسبه‪ ،‬برای باالبردن سرعت عمل و دقت در محاسبات‪.‬‬
‫سخني با مديران‪ ،‬معلمان و اساتيد دانشگاه‪:‬‬
‫تجربه‌ي سال‌ها تدريس و مشاوره‪ ،‬مرا قاطعانه به اين باور رسانده است؛ افرادي كه‬
‫به دنبال ورزش مي‌روند و آن‌ها كه به رياضيات روي مي‌آورند‪ ،‬از يك نوع انگيزه‬
‫برخوردارند‪ .‬اين انگيزه از لذتي سرچشمه مي‌گيرد كه در نتيجه‌ي توانا شدن به‬
‫انجام كاري برجسته كه پيش از آن ناممكن شمرده مي‌شد‪ ،‬به فرد دست مي‌دهد‪.‬‬
‫لذتي كه در هنگام شكس��تن ركورد شخصي‪ ،‬نصيب شناگر يا دونده‌اي مي‌شود‬
‫اساساً از همان نوعي است كه دانش‌آموزان يا دانشجويان پس از موفقيت در حل‬
‫مسأله‌اي دشوار‪ ،‬حس مي‌كنند‪ .‬هرگاه دانش‌آموز يا دانشجويي يك‌بار چنين لذتي‬
‫را حس كند‪ ،‬سخت‌تر خواهد كوشيد تا دوباره طعم خوش آن را بچشد‪ .‬كالس‌ها و‬
‫كارگاه‌هاي آموزشي ‪ MBM‬هم‌اكنون در معتبرترين مراكز آموزشي و در مدارس‬
‫نمونه و آموزش��گاه‌هاي برتر كشور به عنوان يك درس فوق برنامه مورد استفاده‬
‫قرار مي‌گي��رد‪ .‬چنانچه عالقمند به تدريس اين نكات در حاش��يه‌ي كالس‌هاي‬
‫درسي خود مي‌باشيد مي‌توانيد با گذاشتن پيغام در آدرس پست الكترونيكي من‬
‫به نشانی ‪ hamrah.m@gmail.com‬با من در ارتباط باشيد‪ .‬سعي خواهم كرد‬
‫تجربيات خود را جهت تشكيل و چگونگي برگزاري كالس‌ها در اختيار شما قرار‬
‫دهم‪ .‬هم‌چنين تمرينات بسيار زيادي به صورت جزوه‪ ،‬جهت كار در كالس و كار‬
‫در منزل‪ ،‬طراحي كرده‌ام كه در صورت نياز‪ ،‬به صورت رايگان جهت استفاده در‬
‫كالس‌هاي درس‪ ،‬در اختيارتان قرار خواهم داد‪.‬‬
‫كافي اس��ت چندنمونه از اين تكنيك‌ها را به ش��اگردان خود آموزش دهيد تا به‬
‫نتايج شگفت‌آور آن‌ها در جذب دانش‌آموزان و دانشجويان به رياضي پي ببريد و‬
‫چنانچه چند محاس��به‌ي دشوار را به طور ذهني در كالس انجام دهيد‪ ،‬خواهيد‬
‫ديد كه چگونه مورد توجه قرار مي‌گيريد‪ .‬درضمن خواهشمندم نظرات ارزشمند‬
‫خ��ود را به نش��انی الکترونیکی ‪ info@mehromah.ir‬ارس��ال و یا از طریق‬
‫‪ SMS‬به سامانه ‪ 300072120‬اعالم فرمایید‪.‬‬
‫سر خدمت تو دارم بخرم به لطف و مفروش‬
‫كه چـو بنـده كـم‌تر افتد به مبـاركی غالمـي‬
‫تقدیر و تشکر‬
‫جای مس��رت خاطر است که یک‌بار دیگر مراتب حق‌شناسی خود را از استقبال‬
‫گرمی که هم از جانب مدیران و معلمان مدارس و هم از جانب اساتید دانشگاه‌ها‬
‫و گروه‌های آموزشی از این مجموعه به عمل آمده‪ ،‬ابراز دارم‪.‬‬
‫از دوس��تان ارجمن��دم‪ ،‬دانش��مند بزرگوار جن��اب آقای دکتر عل��ی عبدالعالی به‬
‫واس��طه‌ی نظرات سازنده‌ش��ان و آقای��ان مهندس محمد ابوطال��ب مدیر ارجمند‬
‫موسس��ه‌ي توس��عه‌ی آموزش‌های نوین‪ ،‬مهندس علی رحیمی مدیر مؤسس��ه‌ي‬
‫علمی خبرگان‪ ،‬دکتر علی هنرمند مدیر مرکز رویش اس��تعدادهای جوان (قیاس)‬
‫و هم��کار عزی��زم آقای علی لغ��وی در مرک��ز مطالع��ات و پژوهش‌خانه‌ی هوش‬
‫پارس��یان به واس��طه‌ی همکاری‌های صمیمانه در سالیان اخیر‪ ،‬بسیار سپاسگزارم‪.‬‬
‫هم‌چنین از جناب آقای احمد اختیاری مدیر محترم انتشارات مهروماه به واسطه‌ی‬
‫ُحسن نظر و حمایت‌های بی‌دریغشان کمال تشکر را دارم‪ .‬زحمت تایپ بر عهده‌ي‬
‫خانم ویدا قلی‌زاده و زحمت صفحه‌آرایی زیبای کتاب برعهده‌ی آقای رسول قشقایی‬
‫بوده اس��ت‪ .‬هم‌چنین مدیر هنری این مجموعه کت‌اب‌ها آقای محسن فرهادی و‬
‫س��رکار خانم سمیه جباری مدیر تولید انتش��ارات و سرکار خانم فریده محمدی‬
‫مدیر مالی انتشارات مهروماه با زحمات خود برای شکل‌گیری اين سري كتاب‌ها‪‌،‬‬
‫بنده را بس��يار مورد لطف قرار داده‌اند‪ .‬ویراستاری علمی این مجموعه بر عهده‌ي‬
‫س��رکار خانم مینا نظری بوده اس��ت که زحمات ایشان بی اغراق کم‌تر از زحمت‬
‫تألیف کتاب‌ها نبوده اس��ت‪ .‬بهترین آرزوه��ا را برای تک‌تک این عزیزان از درگاه‬
‫حق‌تعالی خواستارم و به تک‌تک‌شان از صمیم قلب‪ ،‬خسته نباشید مي‌گويم‪.‬‬
 ‫شده‌ام خراب و بدنام و هنوز امیدوارم‬
‫که به همت عزیزان برسم به نیک‌نامی‬
‫اکنون که این كتاب را به پايان رسانده‌ام‪ ،‬حداکثر مزدی که از این کار انتظار دارم‬
‫لذتی که در نتیجه‌ی آموزش و نگارش آن‪ ،‬نصیب من شده‬ ‫آن است که اندکی از ّ‬
‫و ذره‌ای از شور و هیجانی که هنگام مطالعه‪ ،‬اختراع و اکتشاف آن داشته‌ام‪ ،‬نصیب‬
‫خوانندگان محترم شود‪.‬‬
‫با تقدیم احترام‬
‫مصطفی باقری‬

‫با كسب اجازه از ساحت مقدس امام زمان (عج)‬

‫اين اثر را تقديم مي‌كنم به‪:‬‬
‫دو فرشته‌ي عزيز و دوست‌داشتني‬
‫پدر بزرگوار و مادر گرامي‌ام‬
‫و هم‌چنين تك‌تك اعضاي خانواده‌ام‪،‬‬
‫كه اي�ن مجموعه‪ ،‬بدون لطف خدا و صبر و تحمل‬
‫اين عزيزان هرگز پديد نمي‌آمد‪.‬‬
 ‫فصل اول‬

‫مقدماتی از دوران‬
‫ابتدايي‬
‫کسر و اعشار‬
‫ترس نداره‬
‫این فصل خالصه نکاتی است که به شما کمک می‏کند تا ‪:‬‬
‫ •از کسرها نترسید‪.‬‬
‫ •از اعشار نترسید‪.‬‬
‫•از درصد نترسید‪.‬‬
‫اگ�ر در م�وارد ب�اال ک�ه می‌بایس�ت در دوران ابتدای�ی یاد‬
‫می‌گرفتید‪ ،‬مش�کلی ندارید از مطالع�ه‌ی این فصل به طور‬
‫کامل صرف نظر کنید‪.‬‬
 ‫فصل دوم‬

‫چند نکته‏ی‬
‫محاسباتی‬
‫این فصل خالصه نکاتی از ریاضیات پایه اس�ت که به‬
‫شما کمک می‏کند تا‪:‬‬
‫ •به راحتی کسر و یا درصد عددی را محاسبه کنید‪.‬‬
‫اگر در این مورد مشکلی ندارید از مطالعه‌ی این فصل‬
‫به طور کامل صرف نظر کنید‪.‬‬
 ‫فصل سوم‬

‫تکنيک‏های‬
‫جمع و تفريق‬
‫ســــريـــع‬
‫می‌دونم که خوش�بختانه اغلب ش�ما با جم�ع و تفریق‪،‬‬
‫رابطه‌ی نسبت ًا خوبی دارید‪ .‬در این فصل می‌خوام شما رو‬
‫با روش‌هایی آشنا کنم که بتونید تا حد امکان‪ ،‬سریع‌تر‬
‫از بقی�ه این کارو انجام بدید‪ .‬ب�رای اینکه بتونید به این‬
‫توانایی دست پیدا کنید‪ ،‬شما را با تکنیک‌های متنوعی‬
‫آش�نا می‌کنم که هر ک�دام از آن‌ها در جای خودش�ون‬
‫می‌تونن خیلی به شما کمک کنن‪ ،‬پس آماده باشید!‬
 ‫فصل چهارم‬

‫ضـرب‬
‫ســريــع‬
‫این فصل شامل تکنیک‏هایی است که به شما کمک می‏کند تا‪:‬‬
‫ •ضرب‏هایی که می‏بینید را سریع‏تر انجام دهید‪.‬‬
‫ب�ه ش�ما توصیه می‏کنم ای�ن فصل را با دقت بیش�تری مطالعه‬
‫فرمایید ‪.‬‬
 ‫فصل‬
‫پنجم‬

‫تقسيم‬
‫سريع‬
‫این فصل شامل تکنیک‏ها و روش‏هایی است که به‬
‫شما کمک می‏کند تا‪:‬‬
‫زین پس ‪ ،‬به جای عزاگرفتن در مواجهه با تقسیم‏ها‪،‬‬
‫تقسیم‏ها را به عزا بنشانید!‬
 ‫فصل‬
‫ششم‬

‫جذر سريع‬
‫این فصل شامل تکنیک‏ها و روش‏هایی است که به‬
‫شما کمک می‏کند تا‪...‬‬
‫من چیزی نگم بهتره ‪ ،‬عنوان فصل داره داد میزنه!‬
 ‫فصل‬
‫هفتم‬

‫توصيه‏های‪MBM‬‬
‫درباره‏یانجام‬
‫محاسباتدرکنکور‬
‫ای�ن فص�ل ش�امل ش�گردهای محاس�باتی جهت‬
‫تخمی�ن س�ریع و جمع‏بن�دی نکات گفته ش�ده در‬
‫کتاب می‏باشد که با حل محاسباتی نمونه تست‏های‬
‫س�ال‏های گذش�ته کنکور در دروس مختلف همراه‬
‫می‏باشد‪.‬‬