Professional Documents
Culture Documents
Aralin 3 - Mga Hakbang Sa Pagsulat NG Sintesis - 0
Aralin 3 - Mga Hakbang Sa Pagsulat NG Sintesis - 0
Yunit 4: Pagsulat ng Sintesis
Aralin 3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng
Sintesis
Nilalaman
Pansinin 1
Panimula 1
Mga Layunin 2
Tuklasin 3
Alamin 6
Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis 6
Tatlong Uri ng Pagkasunod-sunod ng mga Detalye 11
Palawakin 13
Gawain 1 13
Gawain 2 14
Suriin 15
Paglalahat 19
Bibliograpiya 20
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Pansinin
Panimula
Lar. 1. Pagbuo ng sariling pagpapakatuturan sa isang paksa mula sa iba’t ibang sanggunian
ng ideya at impormasyon
Tugon ng pagsisintesis, o iyong pagbuo, paggawa, at pagsulat ng sintesis ang isang akto ng
paghahanap ng makatuturan at makabuluhang ugnayan ng mga ideya at impormasyon sa
pagitan ng mga sangguniang nakalap para sa layuning makapaglahad ng isang bagong
pagpapakahulugan o talakayan hinggil sa isang paksa, o puwede rin namang konsepto. Dito
napag-iiba ang sintesis mula sa pagbubuod ng isang sulatin o kaya ay pagsusuring-basa ng
balangkas ng isang kuwento. Bilang manunulat ng sintesis, paghihimayin ka nito ng iba’t
1
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
ibang karunungang bunga ng saliksik. Sa gayon, buo na ba ang loob mong gumawang
panibagong karunungang ikaw mismo ang magtatahi? Sa mga oras na ito, nananabik sa
kasanayang ito o nag-aalinlangan ka pa kung magagawa mo ito nang wasto? Halina at
sundin ang mga ibinahaging gabay para sa araling ito.
Mga Layunin
Pagkatapos ng araling ito, ikaw ay inaasahang
● naiisa-isa ang mga hakbang sa pagsulat ng sintesis bilang isang akademikong sulatin;
● nasusunod ang mga pagsasaalang-alang sa pagsulat ng sintesis bilang isang
akademikong sulatin; at
● nakasusulat ng isang akademikong sulatin sa anyo ng sintesis.
Mga Kasanayang Pampagkatuto ng DepEd
● nakasusunod sa estilo at teknikal na pangangailangan ng akademikong sulatin
(CS_FA11/12PU-0d-f-93), at
● naisasagawa nang mataman ang mga hakbang sa pagsulat ng mga piniling
akademikong sulatin (CS_FA11/12PU-0d-f-92).
2
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Tuklasin
5 minuto
Bilang pagsubok, bigyang-kahulugan ang bawat konsepto gamit ang tigtatatlong
pagpapakahulugang nakaugnay rito.
3
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Kung tapos na, makipagpalitan ng papel sa inyong katabi sa kanan para sa pagbabahagi ng
naisulat.
4
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Mga Gabay na Tanong
1. Ano o ano-ano ang isinaalang-alang mo sa pagbubuod ng mga kahulugan sa bawat
konsepto?
2. Ano-anong paraan ang ginamit o sinunod mo upang mabigyang-kahulugan ang bawat
konsepto batay na rin sa mga kaugnay na katuturan?
3. Batay sa naging pagtugon sa gawain, sa aling bahagi ng proseso ng pagbubuod ka
pinakanahirapan at pinakanadalian? Palawigin ang sagot.
4. Sa palagay mo, paano naiiba sa karaniwang pagbubuod ang isinagawang gawain?
5
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Alamin
Itinuturing ang pakikinig, pagsasalita, pagbabasa, at pagsusulat bilang mga makrong
kasanayan sa ilalim ng pangkalahatang asignaturang Filipino. Batid nating
magkakasinghalaga ang bawat isa at may kakanyahang mag-ambag sa pagpapayaman ng
sariling kabisaan sa pakikipagtalastasan sa kapwa at pakikialam sa kapaligiran.
Kaugnay ng kasanayan sa pagsulat ng sintesis, mahalaga ang pagbabasa at masinsing
pagtitipon ng mga impormasyon at pagkuha ng mga pangunahing ideya. Naghihinuha ang
manunulat sang-ayon sa pagprosesong isinagawa hinggil sa isang tiyak na paksa. Habang sa
kurso ng paghihimay at pag-aanalisa, nakabubuo ng kapasiyahang (conclusion)
bibigyang-linaw batay sa mga tiyak na halimbawa, paliwanag, at obserbasyon.
Alalahanin
Ang sintesis ay isang anyo ng pagsulat na nagsasama-sama ng mga
ideyang mula sa iba’t ibang pinagkunang impormasyon upang
makabuo ng sariling pagpapahayag ukol sa isang paksa.
Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Ibinubunga ang sintesis ng pagsisikap ng manunulat na makabuo ng isang malamang
talakayan hinggil sa napiling paksa nang hindi nangangailangang isa-isahin pa ang bawat
nakalap na impormasyon, gayundin ang mga sanggunian nito. Isinusulat ito sa ilang paraan
ng pagsasalaysay—paglalahad, paglalarawan, pangungumbinsi, o pagsasalaysay—sa maikli,
payak, at magaang anyo nang hindi nawawala sa orihinal ang saysay ng mga pinagkunang
akda.
6
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Bago makasulat ng sintesis, may mga paghahandang kailangang tugunan ang manunulat.
Kaya naman, mahalagang batid niya ang sumusunod at maisagawa bilang mga paunang
hakbang sa unang bahagi ng pagsulat.
2. Linawin ang layunin ng gagawing pagsulat. Maaaring dito pumasok ang pagpili o
pagtukoy kung anong anyo at uri ng sintesis ang gagawin.
7
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
6. Pagpasyahan kung paano nais gamitin ang mga nakalap na sanggunian. Ang
layon ng pagsulat ng sintesis ay ang pagsasama-sama ng mga nakalap na
impormasyon at ideya upang magawan ng isang bagong pagpapakatuturan sa
maiksi pero malamang paglalahad. Mahalaga ritong mapagpangkat-pangkat na ang
mga kaisipang nauna nang mabuo, na sususugan naman ng mga pansuportang
katuwiran, halimbawa, at paliwanag mula sa mga nasaliksik.
Alalahanin
Ang isang mabisang sintesis ay nagtataglay at nagtatampok ng
● masinsing latag ng mga impormasyong bunga ng pinagsama-samang
saliksik;
● katuturan ng impormasyon sa pamamagitan ng pagbibigay-lalim at
linaw ng kaakibat na paliwanag;
● mahusay na pangkalahatang pananaw sa pamamagitan ng
pagpabatid sa pinagkakaisahang punto ng lahat ng sangguniang
ginamit upang mabuo ang pinakamahigpit na ugnayan ng mga ideya
at katuwirang tumutugon sa paksa ng sintesis; at
● matibay at pokus na pagkakalahad ng manunulat ng kaniyang
pangkalahatang pananaw ukol sa paksa.
8
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Sa pagsulat ng sintesis, isaalang-alang ang mga bahagi ng teksto. Buksan ang isip at
damdamin o pandama upang magkaroon ng ugnayan sa pagsulat ng lalamanin ng mga
bahagi ng sulatin.
● matandang kasabihan;
● makapukaw-isipang tanong;
● scenario-building; at
● estadistika at pag-aaral.
9
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
● paano sininsin ng manunulat ang mga sangguniang teksto para sa higit na
pagpapayaman ng talakayang nakapaloob sa mga pansuportang kaisipan at
lakip na ebidensiya, o
10
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
andaan
T
Sa pagsulat ng sintesis, tiyaking tamang impormasyon lamang ang
ilalahad, kaya napakahalagang mga mapagkakatiwalaang sanggunian
lamang ang gagamitin. Mayroong pangunahin at p
angalawang
sangguniang tinatawag. Kabilang sa mga pangunahing sangguniang
maaaring gamitin ang transcript ng isang panayam, estadistikang
datos, at mga likhang sining gaya ng awit, musika, panitikan, pati na
artifacts. Samantala, kabilang sa mga pangalawang sanggunian ang
lathalaing j ournal, pagsusuri, at aklat o manuskritong pang-akademya.
Tatlong Uri ng Pagkasunod-sunod ng mga Detalye
Marami nang natalakay sa mga naunang bahagi ng aralin ang makatutulong para sa maayos
na pagsulat ng mabisang sintesis. Bukod sa mga hakbang, may mahalagang dapat
isaalang-alang ang manunulat sa pagsulat ng sintesis; ito ang tatlong uri ng
pagkakasunod-sunod ng mga detalye (Garcia, 2016).
11
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Mga Tip
Tulungan ang sariling mahasa ang kakayahan sa pagsulat ng sintesis.
Gawin lamang palagi ang sumusunod:
1. Magbasa ng iba’t ibang uri at anyo ng sulatin.
2. Sanayin ang sariling mag-isa-isa ng mga kaisipang napulot sa
binasang akda.
3. Magkaroon ng sariling pananaw at disposisyon hinggil sa
paksa ng binasa.
4. Isangguni pa sa dalawa o higit pang teksto ang pinaksa ng
binasang akda.
12
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Palawakin
Gawain 1
Magsaliksik ng tatlong tekstong magiging sanggunian hinggil sa mapipiling paksa mula sa
mga pagpipilian sa ibaba. Kumuha sa mga ito ng magkakaugnay na mahahalagang detalye,
impormasyon, ebidensiya, at katuwirang magagamit para sa napiling paksa. Isulat sa
sagutang espasyo ang mga nakuhang impormasyon at igrupo ang mga ito ayon sa
pagkakaugnay-ugnay ng mga ideyang tinutugunan. Bilang panghuli, bumuo ng
pangkalahatang pananaw ng sintesis batay sa isinagawang pagsasaliksik at pagsusuri.
a. Epekto ng Enhanced Community Quarantine sa sektor ng edukasyon
b. Kalagayan ng sektor ng kalusugan sa Pilipinas bago pa ang krisis na dulot ng
pandemic na CoViD-19
c. Pagtugon ng pambansang pamahalaan sa pangkalahatang krisis na dala ng
pandemic na CoViD-19
13
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Gabay sa Pagsagot
● Magsaliksik lamang ng mga sangguniang tekstong may mahalagang
kaugnayan sa paksang susulatin. Basahing maigi ang mga
makakalap na teksto.
● Isulat na agad sa burador ang mahahalagang detalye at mahuhusay
na ideyang makakalap habang nagbabasa. Sa ganitong paraan,
maiiwasan ang pagkalito sa kurso ng pagsisinsin ng mga ideya.
Gawain 2
Mula sa nabuong pangkalahatang pananaw at mga nakalap na impormasyon at detalyeng
pinangkat sa Gawain 1, sumulat ng isang aktuwal na sintesis ngunit nasa anyo ng isang
balangkas. Gamitin ang balangkas sa ibaba sa pagpuno ng sariling mga pagpapahayag at
pagtalakay hinggil sa paksang napili.
I. Pamagat
II. Panimula
III. Katawan (3-4 na talata)
IV. Pangwakas
14
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Gabay sa Pagsagot
● Gawing kada hakbang ang pagsagot. Gamitin nang maayos ang
gabay na balangkas upang mas madaling makapag-organisa ng
kaisipan.
● Magkaroon din ng pansariling layunin sa pagsulat ng sintesis sa
paksang napili. Makatutulong itong maging malinaw ang tunguhin
ng mga ibabahaging impormasyon at isusulat na pahayag.
Suriin
A. Sagutin ang sumusunod at ipaliwanag sa sariling
pangungusap.
2. Bakit kinakailangang maging partikular ang tema o paksa ng isang sintesis?
15
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
3. Ano-anong sanggunian ang mapagkakatiwalaang gamitin sa pagkalap ng
impormasyon para sa isusulat na sintesis?
4. Bakit mahalagang buo na ang pangkalahatang pananaw ng isusulat na sintesis bago
pa ito simulang gawin?
5. Ano-ano ang susing paraan upang makasulat ng mabisang sintesis?
16
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
B. Sagutin ang sumusunod, ipaliwanag sa sariling
pangungusap.
2. Paano matitiyak na tumpak ang mga pagsusuring inilahad ng manunulat sa kaniyang
sintesis?
3. Paano naiiba at natutulad ang pagsulat ng sintesis sa iba pang uri ng akademikong
sulatin? Magbigay ng mga halimbawa sa paliwanag.
17
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
4. Paano magagamit ang pagsulat ng sintesis sa pagpapabatid ng kaniyang pakikiisa o
pakikilahok sa mga isyung panlipunan at kaganapan sa kaniyang panahon?
5. Bakit mahalaga ang pagsulat ng sintesis bilang pagpapaunlad ng makrong kasanayan
sa pagsulat?
18
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Paglalahat
___________________________________________________________________________________________
● Nagsisimula ang pagsulat ng sintesis sa pagpili ng paksa at partikular na pagtutuunang
talakayan. Kailangang malinaw ang layunin ng manunulat sa pagsulat nang
makapagsaliksik ng mga sangguniang tekstong kakailanganin sa paggawa. Sa
pananaliksik pa lamang, tinutukoy na agad ang mahahalagang impormasyon at
magkakaugnay na kaisipan ng mga nakalap na teksto, sapagkat ito ang batayan sa
pagbubuo ng pangkalahatang pananaw para sa isusulat na sintesis.
● Ang aktuwal na pagsulat ng sintesis ay ang pagtugon ng manunulat sa pagbubuo ng
mga pahayag at talakayang tutugon sa kahingian ng bawat bahagi ng sulatin—pamagat,
panimula, katawan, at pangwakas.
● Ang mahusay na sintesis ay bunga ng malalim na pagkaunawa at pagsusuri ng
manunulat sa kaniyang paksang tinatalakay. Habang ang mabisang sintesis ay
gumagamit at naglalahok ng mga impormasyon at kaisipang hango lamang sa mga
mapagkakatiwalaang sanggunian.
___________________________________________________________________________________________
19
Yunit 4.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
Bibliograpiya
20