ชื่อครูผูสอน ครูนัทธชนัน อุสาหงาน วิชา เคมี 4 (รหัส ว32224)

Narmada air
ชื่อ ................................................
-

www.N.MN
นามสกุล ................................................ ชั้น......................
Now เลขที.่ ........................
10

แบบฝกหัดประกอบการสอนออนไลน เนื้อหา/ชื่อเรื่อง ทฤษฎีกรด-เบส (Acid-base Theory)

จำนวนหนา 6 หนา จำนวนแผน 3 แผน วันพฤหัสบดีที่ ..... เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2564
*********************************************************************************************
7. ทฤษฎีกรด-เบส (Acid-base Theory)
7.1 ทฤษฎีกรด-เบส ของอารเรเนียส (Arrhenius Theory)
aToa8aIUÑobNnÑ2bbÑifÑH+ ( proton )
กรด (Acid) คือ ……………………………………………………………………………………………………………………………..
aña8awÑobanÑzooaYbÑ OH hydroxide )
เบส (Base) คือ …………………………………………………………………………………………………………………………….
-

ทฤษฎีกรด-เบส ของอารเรเนียส
กรด (Acid) เบส (Base)
(Arrhenius Theory)
…………………………………………………
1-1+1241 …………………………………………………
B+ Cag
-

HA →A- ag + ( ) BOH Cdg ) OH

'
i
) +
( ag )

สมการทั่วไป
………………………………………………… …………………………………………………
Btcag
-

BOH CS ) OH ag
: ) +
( )

…………………………………………………
Hclcaq 1-1+(241+9724)
) i
…………………………………………………
NaOH cacti Natcag -101-1-1241 t )

ตัวอยาง
…………………………………………………
HCOOH 1291 Htcaqltcooticaq …………………………………………………
t )

* formic acid

mqw§ÑoÑÑÑoÉuiennwÑmnsa war looionwiooaioviiaooaieothoaoivibniiniias

ขอจำกัดของทฤษฎีนี้คือ ..........................................................................................................................................
-

.................................................................................................................................................................................
ตรวจสอบความเขาใจ ? : จงเติมขอมูลลงในชองวาง
สมการเคมี กรด / เบส

1. HClO4 (aq) …………………

H+ (aq) + ………………… (aq) ao e
-

noo

2. LiOH (aq) ………………… (aq) + ………………… (aq)

Li
+
OH
-

bud

3. ………………….
1-12504 (aq) + …………………
1-120 (l) HSO4- (aq) + H3O+ (aq) no @

4. …………………
Sr 101-112 (aq) Sr2+ (aq) + 2OH- (aq) BUA

5. HNO3 (aq) + H2O (l) …………………

Hoo (aq) + …………………
"
NO } (aq) nor @

6. Ca(OH)2 (aq) ………………… (aq) + …………………

"
(aq) bud
-

ca OH

*** จงกลับมาดําเนินชีวิตอย่างถูกต้อง อย่าทําบาปอีก (1โคริ นทร์ : ) ***

HSOI Hoot
HzJ H2O
t +
7.2 ทฤษฎีกรด-เบสของเบรินสเตด-ลาวรี (Bronsted- Lowry Theory)
ioÑi8ÑH+c protons
กรด (Acid) คือ ……………………………………………………………………………………………………………………………..

8ñH+~
HCl Cag ) Hzocl ) -101-17291
-

+ : CI
Cag )

igniter Htcprotonl
เบส (Base) คือ ……………………………………………………………………………………………………………………………..

int
NHI
-

NHOCG ) -11-120 (b) I

caq ) + OH Cag )

ตัวอยางปฏิกิริยาเคมีที่ไมไดเกิดขึ้นในน้ำเชน HCl (g) + NH3 (g) NH4Cl (s)

นอกจากนี้ทฤษฎีกรด-เบสของเบรินสเตด-ลาวรียังสามารถใชพิจารณาความเปนกรด-เบสของสารที่เกิดปฏิกิริยาในน้ำได
เชน CH3COOH เปนกรด เพราะเมื่อละลายน้ำแลวสามารถใหโปรตอนกับ H2O ได ดังสมการ
Acetic acid
~ÉwH+
CH3COOH(aq) + H2O(l) CH3COO- (aq) + H3O+(aq)
……………………
horn ……………………
boar ……………………
nova
'
……………………nod

เชน NH3 เปนเบส เพราะเมื่อละลายน้ำแลวรับโปรตอนจาก H2O ได ดังสมการ

NH3(aq) mint
'i
+ H2O(l) NH4+(aq) + OH-(aq)
……………………
bud …………………… non …………………… -
non ……………………
bod

8ÑoÉuonnwÑmnoa oubÑbnwi8ñÑÑHbÑwovÑNo8now
ขอจำกัดของทฤษฎีนี้คือ .............................................................................................................................
-

................
......................................................................................................................................................................................

ansñirrnitoiiiifnrnaova
สารแอมฟโปรติก (Amphiprotic) หรือ สารแอมโฟเทอริก (Amphoteric) คือ…………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ดังตัวอยางตอไปนี้
NÉuH+
1. H2SO4 (aq) + ⇌ H3O+ (aq) +
H2O (l) p@@ÉB8• HSO4- (aq)
……………………
nsa ……………………
bud ……………………
non ……………………
oval
host
2. CH3COOH 'm (aq) + H2O (l) ⇌ H3O+ (aq) + CH3COO- (aq)
……………………
nora ……………………
war ……………………
nsa ……………………
war
In
3 NH3 (aq) + H2O (l) ⇌ NH4+ (aq) + OH- (aq)
……………………
bua ……………………
non ……………………
non
……………………
ou

*** จงทําทุกสิ งด้วยความรักเถิด (1โคริ นทร์ : ) ***

7.3 ทฤษฎีกรด-เบสของลิวอิส (Lewis Theory)
Eva: electron
กรด (Acid) คือ ............................................................................................................................. ........................
state
-

H H

H N: + it -1
t H Nt H
nsa

H
H

Tain electron
เบส (Base) คือ ............................................................................................................................. ........................
'

µ8Ñé F
H F
-1

H N: + B F t H N B F
6N

H F
F
H

ตัวอยางกรด-เบส ตามทฤษฎีของลิวอิส เชน .........................................................................................................

NHp BFO AKI , , ,

ตรวจสอบความเขาใจ ? : จงระบุวาสารใดเปนกรดและสารใดเปนเบสตามทฤษฎีกรด-เบสของลิวอิส
9ñé
,
ive
-

1.
.................
bod ...................
no @
H+ =
proton
-

OH =
hydroxide
ubaibaiao
e-
e- = electron
0
Gate oÑec
-

* = -
i

2. gone
-

= OWEN (t )

................. ...................
bud
'

nor

สรุปทฤษฎีกรด-เบส
ทฤษฎีกรด-เบสของ กรด เบส ขอจำกัด
'

อารรีเนียส ña8aww%oÑz8ÑH+ wa%aww%oÑz8ÑoH

- ooyiboiiaowiooaiovi
aoiaiothsñiionintao
เบรินสเตต-ลาวรี www.a-isviisitla-ioviraii-ioiaosoa-ioviiiui-ioia
oho airfoil
ÑmouÑNo : now

ลิวอิส a-
ioñiiiunjé a- ioñitainjé
*** พระเจ้าผูท้ รงให้กาํ ลังใจผูท้ อ้ แท้ ( โคริ นทร์ : ) ***
7.4 คูกรด-เบส (Conjugate Acid-Base Pair)
คือ คูของสารที่ทำหนาที่เปนกรดในปฏิกิรยิ าไปขางหนา กับ สารที่ทำหนาเปนเบสในปฏิกิริยายอนกลับ หรือ คูของ
สารที่ทำหนาที่เปนเบสในปฏิกิริยาไปขางหนา กับ สารที่ทำหนาที่เปนกรดในปฏิกิริยายอนกลับ *(สารที่เปนคูกรดเบส
ตองเปนสารที่มีจำนวนโปรตอนตางกันอยู 1 โปรตอน) ตัวอยางเชน
Kien

ตรวจสอบความเขาใจ : ระบุคูกรด-เบสของสารในปฏิกิริยาตอไปนี้
non

1. HNO3 (aq) + H2O (l) H3O+ (aq) + NO3- (aq)

6N
nora bua nora BUA

2. NH2- (aq) + H2O (l) ⇌ NH3 (aq) + OH- (aq)

bua non non bv

3. HCOOH (aq) + H2O (l) ⇌ HCOO- (aq) + H3O+ (aq)

non bod noon
bug

4. CH3NH2 (g) + H2O (l) ⇌ CH3NH3+ (aq) + OH- (aq)

non non war
6nA

*** อย่าได้ทอ้ ใจ เพราะความยากลําบากต่าง ๆ (เอเฟซัส : ) ***

 8. ความแรงของกรดและเบส (Strengths of Acids and Bases)
8.1 ความแรงของกรดและเบส
ตามทฤษฎีกรด-เบส ของเบรินสเตด - ลาวรี

8mniobbornoihthitl-cprotonlnnwa.TW
ความแรงของกรด หมายถึง ............................................................................................................................. ............
annotation

ion8mnwÉNH+c protons
ความแรงของเบส หมายถึง .........................................................................................................................................

ooonoiiloilsioi
bbonoiitñoi eivaeavoaeato
( 100%1

8ñH+bññ ouaruneaiaas
viilsiooonois

o n o i l o i b a i o e h a e vo a e f n s a u n e a i s .e s bbonoiiloioi
( 100%1
viilsiooonois out'ibññ

8.2 การเปรียบเทียบความแรงของกรดและเบส
8.2.1 กรดไฮโดร (HX)
ในคาบเดียวกัน : ความแรงของกรด จะเพิ่มขึ้นเมื่ออะตอมอโลหะ (X) มีคาอิเล็กโตรเนกาติวิตี (EN) เพิ่มขึ้น
ตัวอยาง จงเรียงความแรงของกรด ของสารตอไปนี้ NH3 , HF และ H2O
ความแรงของกรด ............................................
HF H2O NH > >
]

คาอิเล็กโตรเนกาติวิตี (EN) ………………………………………F) 0 N >

electronegativity
ในหมูเดียวกัน : ความแรงของกรด จะเพิ่มขึ้นเมื่อพลังงานพันธะระหวางอะตอมไฮโดรเจนและอโลหะ (X) มี
คาลดลง เพราะเมื่อพลังงานพันธะมีคานอยจะทำให ไฮโดรเจนหลุดเปน H+ ไดงาย ดังนั้นความเปนกรดจะ
เพิ่มขึ้นจากบนลงลาง ตามขนาดของอะตอม (ยิ่งมีขนาดใหญ ยิ่งเปนกรดมาก)
ตัวอยาง จงเรียงความแรงของกรด ของสารตอไปนี้ H2O, H2Se , H2S และ H2Te
ความแรงของกรด ...................................................................
Hate Hose Has H2O > > >

ขนาดอะตอม O < S < Se < Te

*** จงมีจิตใจและความรู ้สึกนึกคิดอย่างใหม่(เอเฟซัส : ) ***

i­
o­
 8.2.2 กรดออกโซ (H-O-Z)
สำหรับกรดออกโซที่มจี ำนวนอะตอม H และ O เทากัน แตอะตอมกลางแตกตางกัน
“ความแรงของกรดจะเพิ่มตามคาอิเล็กโตรเนกาติวิตีของอะตอมกลาง”
ตัวอยาง จงเรียงความแรงของกรด ของสารตอไปนี้ HOCl , HOBr และ HOI
ความแรงของกรด ...........................................
HOCI > HOBR HOI >

คาอิเล็กโตรเนกาติวิตี I < Br < Cl

สำหรับกรดออกโซที่มีอะตอมกลางเปนอะตอมชนิดเดียวกัน และจำนวน H เทากัน แตจำนวนอะตอม
ออกซิเจนไมเทากัน “ความแรงของกรดจะเพิ่มตามเลขออกซิเดชันของอะตอมกลางที่เพิ่มขึ้น”
8 G
-

f 2

ตัวอยาง จงเรียงความแรงของกรด ของสารตอไปนี้ HClO4 , HClO3 , HClO2 และ HClO

-
- -

ความแรงของกรด .........................................................................
HCIO <
HCIOZ HCIO
< <
HC / 04
,

+1 +3 +5 +7
8.3 การเปรียบเทียบความแรงของเบส
8.3.1 พิจารณาจากความแรงของกรด คือคูเบสของกรดแกจะเปนเบสออน คูเบสของกรดออนจะเปนเบสแก
คูกรด คูเบส มาก
นอย
HF F-
ความแรงของกรด HCl Cl- ความแรงของเบส
HBr Br- นอย
มาก
8.3.2 พิจารณาจากตารางธาตุ เนื่องจากเบสสวนหนึ่งเปนสารประกอยไฮดรอกไซดของโลหะ เชน NaOH, CaO
เปนตน ซึ่งอาจพิจารณาแนวโนมความแรงของเบสโดยดูจากตำแหนงของโลหะในตารางธาตุไดดังนี้
9212166862006nA'O%bW%ÑÑ win was a' he
ในหมูเดียวกัน : ……………………………………………………………………………………………………………………… :

ba% Li

Na

Nana Atom
K

Turf v

9212166862006000%2 @ avoir Dw
ในคาบเดียวกัน : …………………………………………………………………………………………………………………….
Was :

Li Be B C N o F

t
YURI Nasrin Atom
ba%

*** จงดําเนินชีวิตอย่างผูเ้ ฉลียวฉลาด มิใช่อย่างผูข้ าดสติปัญญา (เอเฟซัส : 15) ***