Türk-Müslüman Bilim Adamları ve Buluşları

İnsanlık tarihinin en eski milletlerinden olan Türkler, savaşçı özellikleri

sayesinde pek çok devlet ve imparatorluk kurmuştur. Yüzyıllar boyunca İslam
dünyasının önderliğini yapmış olan bu milletin tarihteki önemi herkes
tarafından bilinen, yadsınamaz bir gerçektir. Ancak Türkler sadece savaşçı
yönleri ile değil, bilim tarihine yaptıkları katkılar ile de bilinmektedirler.
Peki, bilim tarihine iz bırakan Türk bilim adamları
hangileridir, Türklerin bilime kazandırdıkları nelerdir?
Türklerin Bilime Kazandırdıkları ve Ünlü Türk Bilim Adamları

Türkler, yüzyıllar öncesinden günümüze değin buluşları ile bilim dünyasına

ışık tutmayı başaran bilim adamları yetiştirmiştir. Semerkant, Bağdat ve
İstanbul gibi şehirlerde yetişen bu bilim adamları, zamanla unutulmuş olsalar
bile buluşları günümüz bilimin temelini oluşturmaktadır.

Avrupa’ya İlham Kaynağı Olan: Farabi 

Doğum tarihi:872 – Otrar
Ölüm tarihi: 950 – Şam/Suriye

Türk bilim adamları arasında en başta sayabileceğimiz Farabi’nin yaptığı

çalışmalar,günümüz biliminin gelişimine temel oluşturmuştur.
Özellikle felsefe alanında çalışmalar yapan ünlü Türk bilim adamı, Aristo,
Platon ve Zenon gibi Yunan düşünürlerini yorumlamış ve bunların görüşlerini
kendi çalışmalarına yansıtmıştır. Bunun yanında hava titreşimlerinden ibaret
olan ses olayının mantıklı izahını ilk kez Farabi yapmıştır. Titreşimlerin dalga
uzunluğuna göre azalıp çoğaldığını deneyler ile kanıtlayan ünlü bilim adamı,
aynı zamanda ilaçlar ile ilgili pek çok esere de imza atmıştır.

Çağının Ötesinde Bir Deha: Biruni

Doğum tarihi: 973 – Beruni/Özbekistan
Ölüm tarihi: 1050 – Gazni/Afganistan

Türklerin bilime kazandırdıkları arasında Biruni’nin yaptığı çalışmaları da

sayabiliriz. Özellikle gökbilim konusunda çalışmalar yapan bilim adamı,
güneşin yüksekliğini ve hareketlerini gözlemlemiştir. Bunun yanında şehirlerin
boylamlarını hesaplayarak mevsimlerin ne zaman başlayıp bittiğini
bulmuş önemli Türk bilimadamları arasındadır.

Astronom ve Matematikçi: Ali Kuşçu

Doğum tarihi: 1403 – Semerkand/Özbekistan

Ölüm tarihi: 1474 – İstanbul Eyaleti

Türk-İslam bilim adamları ve buluşları ile ilgili olarak bahsetmemiz
gereken bir diğer bilim adamı ise Ali Kuşçu’dur. Kuşçu, Akkoyunlu Devleti
tarafından Fatih Sultan Mehmet’e elçi olarak gönderilmiş, sonrasında ise
Fatih’in istediği üzerine İstanbul’da kalmıştır. Astronomi ve matematik
dersleri veren bilim adamı, aynı zamanda İstanbul’un enlem ve boylamını
ölçerek bilim tarihine adını yazdırmayı başarmıştır.

Mekanik Biliminin Kurucusu: El-Cezeri

Doğum tarihi: 1136 – Cizre

Ölüm tarihi: 1206 – Türkiye

El-Cezeri, bilim tarihine damga vurmuş en önemli Türk bilim

adamlarından birisidir. Keskin bir zekâya sahip olan Cezeri, bundan 800 yıl
kadar önce elektrik kullanmadan su ve mekanik parçalar ile çalışabilen
makineler yapmayı başarmış ve bunları uygulanır hale getirmiştir. Cezeri,
şifreli kasalar, termos, şifreli kilitler, saatler; otomatik çocuk oyuncakları,
robotlar gibi çok sayıda buluşu yapmış, sibernetik biliminin temellerini
atmıştır.

Türk Âlimi ve Tıp İnsanı: Akşemseddin

Doğum tarihi: 1389 – Şam/Suriye

Ölüm tarihi: 1459 – Göynük

Bilim tarihine adını yazdıran bir diğer Türk bilim insanı ise Akşemseddin’dir.

Özellikle tıp ve eczacılık alanlarında çalışan bilim adamı, mikrobu bulan ve
keşfeden ilk kişidir. Aynı zamanda seratan ismiyle
bilinen kanser hastalığıyla ilgili çalışmalar yapmıştır. Bitkilerle
tedavi alanında ciddi araştırmalar yapmıştır.

Astronomi ve Matematik Bilgini: Takiyuddin Raşid

Doğum tarihi: 1521 – Şam/Suriye

Ölüm tarihi: 1585 – İstanbul

Galata Kulesi’nde rasat çalışmaları yapmıştır. Bu başarılı çalışmaları ile dikkat

çeken Takiyuddin, Sultan 3. Murad’ın fermanıyla Tophane’de kurulan
rasathanenin başına getirilmiştir. Pek çok yeniliğe imza atan
Takiyuddin, astronomi, optik ve matematik alanında eserler kaleme aldı.

Sinüs, kosinüs, tanjant, kotanjant gibi kavramların tanımlarını yaptı ve

cetvellerini hazırladı. Ayrıca trigonometrik fonksiyonların kesirlerini ondalık
kesirlerle gösteren ilk kişi olarak tarihe geçti. Aritmetik alanında kullanılan
altmışlık kesirlerin yerine, kendine özgü pratik rakamlama metodunu
geliştirerek ondalık kesirleri kullanan ilk kişi oldu.

Modern Kimyanın Kurucusu: Cabir Bin Hayyan

Doğum tarihi: Bilinmiyor – Tus/İran

Ölüm tarihi:  815 – Kufe/Irak

Kimya alanında ilk deneysel çalışmalar yapan kişi olması nedeniyle “modern
kimyanın kurucusu” kabul edilir. 

Çalışmalarında kullanmak üzere icat ettiği tüp, damıtma imbiği, ısıtıcı ve diğer
pek çok icadı, bilim dünyasına kazandırmıştır.

Farklı metal türlerinin ve çeliğin üretim metodlarını geliştirmiştir. Camın

renklendirilmesi ve metallerin saflaştırılmasını ilk düşünen ve uygulayan
bilimadamıdır.

Câbir bin Hayyân kimya çalımalarının yanısıra gökbilim, mühendislik, felsefe

ve tıp alanlarında da çalışmalar yapmış, ardında çok sayıda kaynak eser
bırakarak ünlü türk bilimadamları arasında yerini almıştır.

Nobel Ödüllü Bilim Adamı: Aziz Sancar

Doğum tarihi: 8 Eylül 1946 – Savur/Mardin

Bilim tarihine katkıda bulunan daha pek çok Türk bilim adamı vardır. Bunlar
arasında son olarak günümüz bilim adamlarından Aziz Sancar’a değinmeden
geçmek olmaz. Sancar, yaptığı araştırmalar sonucunda DNA onarım
mekanizmaları konusunda buluşlara imza atmış ve bu sayede 2015 yılında
Nobel Kimya Ödülü’ne layık görülmüştür. Aynı zamanda kanser ilaçlarını
kullanma zamanı ve insanın biyolojik saat ritmi arasındaki ilişki üzerine ciddi
çalışmalar yürütüyor.

Dünyaca Ünlü Türk Matematikçi: Cahit Arf

Doğum tarihi: 11 Ekim 1910 – Selanik/Yunanistan

Ölüm tarihi: 26 Aralık 1997 – Bebek/İstanbul

Matematik dünyasına kendi ismiyle kazandırdığı terimlerle, dünya matematik

tarihinde önemli bir yer edinmiştir. 

Cahit Arf’ın Başlıca Buluşları:

Sentetik geometri sorularının pergel ve cetvel ile çözülebilmesi için çalışmalar
yapmıştır.

Birlikte çalıştığı Alman matematikçi Hasse ile “Hasse-Arf Teoremi” adıyla

bilinen teoremi matematiğe kazandırmıştır.

Cisimlerin kuadratik formlarının sınıflandırılması temalı çalışmalar yapmıştır.

Bu çalışmaları neticesinde “Arf değişmezi” ve “Arf halkaları” gibi çalışmaları
dünya literatürüne geçmiştir.

Kuantum Fiziğinin Dehası: Mete Atatüre

Doğum tarihi: 19 Şubat 1975 – Ankara

Cambridge Üniversitesi’nde kuantum üzerine yaptığı çalışmalarla dünyada

saygın bir yer edinmiştir.

Ölçümü imkansız kabul edilen “ışık seviyesinin gürültü ölçümü” çalışmasını

başarıyla uygulamıştır. Atatüre, “Işığı sıkıştırma” adını verdiği buluşuyla
atomdan 100 kat daha güçlü “süper atom” elde etmeyi başararak fizik
bilimine kazandırmıştır.