Bệnh liên quan & Nguồn gốc của bào quan

1. Bệnh liên quan đến lizoxom

- Đó là những bệnh có liên quan đến sự bất thường trong cấu trúc màng hoặc hệ
enzim của lizoxom.
- Màng lizoxom:
+ Thường được bảo vệ khỏi các enzim nhờ lớp glicoprotein phủ phía trong.
+ Có thể bị phá hủy do tác động của nhiều nhân tố như sốc, co giật, ngạt oxy, các
nội độc tố, virut, các kim loại nặng, silic, các tia UV, RX,…
- Bệnh viêm phổi ( pneumoconiose): ở thợ mỏ, do các lizoxom cấp 2 tích lũy các
hạt bụi silic, amiant, beryl,… => các enzim lizoxom bị giải phóng tác động lên
các phế nang.
- Bệnh nhiễm trùng: do Streptococcie, vi khuẩn có khả năng làm tiêu biến màng
lizoxom => các enzim được giải phóng tiêu hủy tế bào và giải phóng vi khuẩn vào
các tế bào khác.
- Bệnh Chadiak - Streinbrink – Higashi: do di truyền màng lizoxom bị sai lệch, biểu
hiện của bệnh là giảm sức đề kháng, to tỳ, to gan, to hạch limpho, sợ ánh sáng, bị
bạch tạng, ở trẻ em thường dẫn đến tử vong.
- Bệnh Thesaurismose: do di truyền như thiếu hoặc sai lệch gen chịu trách nhiệm
tổng hợp enzim, còn có thể do các tác nhân bên ngoài như các bệnh về thận do
lizoxom của tế bào ống thận tích đầy protein không được thủy phân.
- Bệnh Pompe ( bệnh tim mạch thừa glicogen II) : do thiếu enzim – glucozidaza
axit trong lizoxom cho nên glicogen không được phân hủy, tích lũy lại trong
lizoxom dẫn tới các biểu hiện lâm sàng như sai lệch về tim, về hô hấp dẫn tới tử
vong.
- Bệnh thần kinh: do di truyền dẫn đến thiếu enzim phân giải các chất => tích lũy
nhiều chất trong lizoxom.
2. Nguồn gốc của bào quan lizoxom
- Cách đây gần 60 năm, Christian De Duve đã phát hiện một loại bào quan mới đặt
tên là lizoxom (thể hòa tan).
- Lizoxom được tạo thành từ bộ máy Golgi và lưới nội chất có hạt.
3. Tài liệu tham khảo
- “SINH HỌC ĐẠI CƯƠNG tập 1” – PHAN CỰ NHÂN (chủ biên) – TRẦN BÁ
HOÀNH, LÊ QUANG LONG –PHẠM ĐÌNH THÁI–HOÀNG THỊ SẢN –MAI
ĐÌNH YÊN.
- “ GIÁO TRÌNH SINH HỌC TẾ BÀO” – PGS.TS. NGUYỄN NHƯ HIỀN.