Professional Documents
Culture Documents
Goal ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
Goal ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
5
� ์¹à·¤¹Ô¤ à¾×è;ԪԵ⨷¤íÒ¶ÒÁáÅÐÊÌҧ¤ÇÒÁࢌÒ㨠¾ÃŒÍÁ¹íÒä»»ÃÐÂØ¡µãªŒ
� àËÁÒÐÊíÒËÃѺàµÃÕÂÁµÑÇÊͺà¡çº¤Ðá¹¹ ¡ÅÒ§ÀÒ¤ áÅлÅÒÂÀÒ¤
� à¾ÔÁè ·Ñ¡ÉСÒÃàÃÕ¹ÃÙŒÇÔ·ÂÒÈÒʵà à¾×èÍàµÃÕÂÁ¾ÃŒÍÁ㹡ÒÃÊͺ O-NET
วราวุธ สุขมาก
GOAL ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
ข้อมูลทางบรรณานุกรมของสำ�นักหอสมุดแห่งชาติ
วราวุธ สุขมาก.
GOAL ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5.--กรุงเทพฯ : แม็คเอ็ดดูเคชั่น, 2557.
428 หน้า. --(GOAL).
530
ISBN 978-616-274-465-5
จัดพิมพ์และจำ�หน่ายโดย
สาระที่ 7
สาระที่ 8 ดาราศาสตรและอวกาศ
ธรรมชาติของวิทยาศาสตร
มาตรฐาน ว 7.1
มาตรฐาน ว 8.1 เขาใจวิวัฒนาการของระบบสุริยะ กาแล็กซี และเอกภพ การปฏิสัมพันธภายในระบบสุริยะ
และผลตอสิ่งมีชีวิตบนโลก มีกระบวนการสืบเสาะหาความรูและจิตวิทยาศาสตร สื่อสาร
ใช ก ระบวนการทางวิ ท ยาศาสตร แ ละจิ ต วิ ท ยาศาสตร ใ น
สิ่งที่เรียนรูและนําความรูไปใชประโยชน
การสืบเสาะหาความรู การแกปญหา รูวาปรากฏการณทาง
ธรรมชาติที่เ กิ ดขึ้นสวนใหญ มีรูปแบบที่แนน อน สามารถ มาตรฐาน ว 7.2
อธิบายและตรวจสอบไดภายใตขอมูลและเครื่องมือที่มีอยูใน
ชวงเวลานั้นๆ เขาใจวาวิทยาศาสตร เทคโนโลยี สังคม และ เขาใจความสําคัญของเทคโนโลยีอวกาศทีน่ าํ มาใชในการสํารวจอวกาศและทรัพยากรธรรมชาติ
สิ่งแวดลอมมีความเกี่ยวของสัมพันธกัน ดานการเกษตรและการสื่อสาร มีกระบวนการสืบเสาะหาความรูและจิตวิทยาศาสตร
สื่อสารสิ่งที่เรียนรูและนําความรูไปใชประโยชนอยางมีคุณธรรมตอชีวิตและสิ่งแวดลอม
มาตรฐาน ว 8.1 มาตรฐาน ว 4.2
มาตรฐาน ว 4.1
ใชกระบวนการทางวิทยาศาสตรและจิตวิทยาศาสตร เขาใจลักษณะการเคลื่อนที่แบบตางๆ ของวัตถุในธรรมชาติ
เข า ใจธรรมชาติ ข องแรงแม เ หล็ ก ไฟฟ า แรงโน ม ถ ว ง และ
ในการสื บ เสาะหาความรู การแก ป ญ หา รู ว า มีกระบวนการสืบเสาะหาความรูแ ละจิตวิทยาศาสตร สือ่ สาร
แรงนิ ว เคลี ย ร มี ก ระบวนการสื บ เสาะหาความรู สื่ อ สารสิ่ ง ที่
ปรากฏการณทางธรรมชาติที่เกิดขึ้น สวนใหญมี สิ่งที่เรียนรูและนําความรูไปใชประโยชน
เรียนรูและนําความรูไปใชประโยชนอยางถูกตองและมีคุณธรรม
รูปแบบที่แนนอน สามารถอธิบายและตรวจสอบได
ภายใตขอมูลและเครื่องมือที่มีอยูในชวงเวลานั้นๆ
เข า ใจว า วิ ท ยาศาสตร เทคโนโลยี สั ง คม และ
สิ่งแวดลอม มีความเกี่ยวของสัมพันธกัน มาตรฐาน ว 5.1
สาระที่ 4
แรงและการเคลื่อนที่ เขาใจความสัมพันธระหวางพลังงานกับการ
ดํารงชีวิต การเปลี่ยนรูปพลังงานปฏิสัมพันธ
สาระที่ 5 ระหวางสารและพลังงาน ผลของการใชพลังงาน
สาระที่ 8 พลังงาน
ธรรมชาติของวิทยาศาสตร ตอชีวิตและสิ่งแวดลอม มีกระบวนการสืบเสาะ
กลุมสาระการเรียนรู
หาความรู สื่อสารสิ่งที่เรียนรูและนําความรูไป
และเทคโนโลยี วิทยาศาสตร ใชประโยชน
(ฟสิกส)
มาตรฐาน ว 7.2 สาระที่ 7 สาระที่ 6
ดาราศาสตรและอวกาศ กระบวนการ
เขาใจความสําคัญของเทคโนโลยีอวกาศที่
นํ า มาใช ใ นการสํ า รวจอวกาศและ
เปลี่ยนแปลงของโลก
ทรัพยากรธรรมชาติ ดานการเกษตรและ มาตรฐาน ว 7.1 มาตรฐาน ว 6.1
การสื่ อ สาร มี ก ระบวนการสื บ เสาะหา
ความรูและจิตวิทยาศาสตร สื่อสารสิ่งที่ เขาใจวิวัฒนาการของระบบสุริยะ กาแล็กซีและเอกภพ การ เขาใจกระบวนการตางๆ ที่เกิดขึ้นบนผิวโลกและภายในโลก ความ
เรียนรูและนําความรูไปใชประโยชนอยาง ปฏิสัมพันธภายในระบบสุริยะและผลตอสิ่งมีชีวิตบนโลก มี สัมพันธของกระบวนการตางๆ ที่มีผลตอการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ
มีคุณธรรมตอชีวิตและสิ่งแวดลอม กระบวนการสืบเสาะหาความรูและจิตวิทยาศาสตร สื่อสารสิ่งที่ ภูมิประเทศ และสัณฐานของโลก มีกระบวนการสืบเสาะหาความรูและ
เรียนรูและนําความรูไปใชประโยชน จิตวิทยาศาสตร สื่อสารสิ่งที่เรียนรูและนําความรูไปใชประโยชน
ÊÒúÑÞ
หน้า
บทที่ 1 ของไหล 1
(ตรงตามมาตรฐาน ว 5.1)
- ความหนาแนน 1
- ความดันในของเหลว 4
- กฎของพาสคัล 11
- แรงพยุงและหลักอาร์คิมีดีส 13
- ความตึงผิวและแรงตึงผิว 20
- ความหนืดและแรงหนืด 23
- พลศาสตร์ของของไหล 26
แบบฝกหัด 33
เฉลย 41
บทที่ 2 ความร้อน 53
(ตรงตามมาตรฐาน ว 5.1)
- ความร้อน 53
- สมบัติของแกสอุดมคติ 58
- ทฤษฎีจลน์ของแกส 64
- พลังงานภายในระบบ 69
แบบฝกหัด 75
เฉลย 81
หน้า
บทที่ 3 คลื่นกล 89
(ตรงตามมาตรฐาน ว 5.1)
- การถายโอนพลังงานของคลื่น 89
- ชนิดของคลื่น 89
- คลื่นผิวนํ้า 90
- เฟสของคลื่น 93
- การซ้อนทับของคลื่น 96
- สมบัติของคลื่น 96
แบบฝกหัด 107
เฉลย 114
แบบทดสอบชุดที่ 1 220
เฉลยแบบทดสอบชุดที่ 1 235
หน้า
แบบทดสอบชุดที่ 2 257
เฉลยแบบทดสอบชุดที่ 2 271
แบบทดสอบชุดที่ 3 295
เฉลยแบบทดสอบชุดที่ 3 308
แบบทดสอบชุดที่ 4 329
เฉลยแบบทดสอบชุดที่ 4 342
แบบทดสอบชุดที่ 5 360
เฉลยแบบทดสอบชุดที่ 5 371
แบบทดสอบชุดที่ 6 386
เฉลยแบบทดสอบชุดที่ 6 398
º··Õè 1 ¢Í§äËÅ
ความหนาแนน
ความหนาแนน (density) คือ อัตราสวนของมวลตอปริมาตร ถาวัตถุ 2 กอนมีปริมาตร
เทากัน กอนใดมีมวลมากกวาก็จะมีความหนาแนนมากกวา ใชสัญลักษณ (อานวา โรว) ดังสมการ
m
=
V
ความหนาแนนสัมพัทธ = ความหนาแนนของสาร
ความหนาแนนของนํ้าที่ 4C
หมายเหตุ
ความหนาแนนสัมพัทธไมมีหนวย เปนคาที่เปรียบเทียบวาสารนั้นมีความหนาแนนเปน
กี่เทาของความหนาแนนของน้ํานั่นเอง
2 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
ตารางแสดงความหนาแนนของสารบางชนิด
ที่อุณหภูมิ 0 องศาเซลเซียส และ 1 ความดันบรรยากาศ
ของไหล
ความหนาแนนของสาร
สาร 3 3
ความหนาแนนสัมพัทธ
kg/m g/cm
3
19.310 19.3 19.3
ทองคํา 3
13.610 13.6 13.6
ปรอท 3
11.310 11.3 11.3
ตะกั่ว 3
7.810 7.8 7.8
เหล็ก
3
แกว -
2.4 2.810 -
2.4 2.8 -
2.4 2.8
3
อะลูมิเนียม 2.710 2.7 2.7
3
นํ้าทะเล 1.02510 1.025 1.025
3
นํ้าจืดบริสุทธิ์ (4C) 1.00010 1.000 1.000
3
นํ้าแข็ง 0.9210 0.92 0.92
3
ไม -
0.3 0.910 -
0.3 0.9 -
0.3 0.9
3
นํ้ามันเบนซิน 0.87910 0.879 0.879
3
เอทิลแอลกอฮอล 0.80610 0.806 0.806
3
โฟม 0.10010 0.100 0.100
1.98 1.9810 1.9810
3 3
แกสคารบอนไดออกไซด
0.179 0.17910 0.17910
3 3
แกสฮีเลียม
เทคนิคการคํานวณ
การเปลี่ยนหนวยความหนาแนนของสารในหนวย kg/m3 มาเปน g/cm3 ทําไดโดยหารดวย 103
ทําใหความหนาแนนในหนวย g/cm3 มีคา เหมือนกับความหนาแนนสัมพัทธ แตความหนาแนน
สัมพัทธไมมีหนวย
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 3
ของไหล
วิธีทํา จาก =
V
0.2
แทนคา; =
1.03610
5
3 3
= 19.310 kg/m
3
ดังนั้น ทองคํามีความหนาแนนเทากัน 19.310 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร ตอบ
ความดันในของเหลวขึ้นกับความลึก
ความดันในของเหลวเปนความดันที่เกิดจากความลึก เรียกวา ความดันเกจ (Pg)
จะได Pg = gh
เทคนิคการคํานวณ
โดยปกติในเรื่องของเหลวจะใชความดันเกจคํานวณหาความดันทุกอยาง แตถาหากโจทยถาม
ความดันสัมบูรณจึงคอยบวกความดันบรรยากาศเขาไป หรือถาเปนภาชนะเปดฝาจะสามารถ
หาความดันสัมบูรณได
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 5
ของไหล
3
แทนคา; = 10 103
4
Pg = 310 Pa
● ความดันเฉลี่ยของของเหลว
A
PA
ผิวน้ํา
B PB
จาก P = gh
จะได PA = 0; ( ไมมี h)
และ PB = gh
เทคนิคการคํานวณ
การหาความดันเฉลี่ยทําไดงายๆ โดยหาที่ระดับกึ่งกลางของความลึก เชน ถานํ้าลึก 4 เมตร
ก็จะใช h = 2 เมตร
6 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
แรงดันของของเหลว
ของไหล
การหาแรงดันของของเหลวใชในการคํานวณแรงดันของนํ้าในภาชนะหรือในเขื่อน โดยมี
2 กรณี คือ
1. แรงดันของของเหลวในแนวระดับ (เขื่อนกั้นนํ้าแบบแนวตรง)
ผิวน้ํา
F
h
F
จาก Pเฉลี่ย =
A
F = Pเฉลี่ยA
gh
= A
2
ghhL
= ; (A = hL)
2
2
gh L
F =
2
ของไหล
F
ผิวน้ํา
x h x sin
จาก F = Pเฉลี่ยA
gh
= A
2
ghhL h
=
2 sin
; A = xL และ x =
sin
2
gh L
F =
2 sin
ขอสังเกต
เขื่อนไมเอียงไมมี sin
เขื่อนเอียงมี sin
gas gas
หลักในการใชแมนอมิเตอร มีดังนี้
1. ที่ระดับเดียวกัน ความดันเทากัน
2. ปริมาตรของของเหลวฝงที่ลดเทากับปริมาตรของของเหลวฝงที่เพิ่ม
3. ใชความดันเกจในการคํานวณ ถาโจทยถามความดันสัมบูรณคอยบวกเพิ่มภายหลัง
4. ถาหลอดแกวขาโตไมเทากัน ใชหลักการคํานวณเหมือนกับหลอดแกวขาโตเทากันแลวคอยนํา
คําตอบที่ไดมาคํานวณตามขนาดของขาหลอดภายหลัง
ขอสังเกต
การคํานวณแมนอมิเตอร มีดังนี้
1. กรณีมีของเหลว 1 ชนิด ใหใชผิวของเหลวฝงตํ่าสุดเปนตําแหนงอางอิง
ตัวอยางที่ 7 แมนอมิเตอรขาโตสม่ําเสมออันหนึ่งภายในบรรจุน้ํามัน A B
ทีม่ คี วามหนาแนน 800 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร มีระดับน้าํ มันในขา
ของไหล
ทั้งสองขางตางกัน 10 เซนติเมตร ดังรูป จงหาวาความดันทั้งสองขาง 10 cm
ตางกันเทาไร
วิธีทํา ใหตําแหนงตํ่าสุดของนํ้ามันเปนตําแหนงอางอิง น้ํามัน
จาก PA = gh
แทนคา; = 800100.1
PA = 800 Pa
และ PB = gh ; (h = 0)
PB = 0
ความดันของน้ํามันตางกัน = PAPB
= 8000 = 800 Pa
A B
ตัวอยางที่ 8 แมนอมิเตอรแบบหลอดแกวอันหนึ่ง ภายในบรรจุน้ําที่มี
ความหนาแนน 103 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร ตอมาเติมน้ํามันที่มีความ x
10 cm
หนาแนน 800 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร ลงไปในขาดานขวาสูง 10 h
h = 0.08 m
h = 8 cm
ระดับผิวน้ําดานซายอยูต่ํากวาระดับน้ํามันดานขวา = 108 = 2 cm
ดังนั้น ระดับผิวนํ้าดานซายอยูตํ่ากวาระดับนํ้ามันดานขวาอยู 2 เซนติเมตร ตอบ
10 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
บารอมิเตอรแบบปรอท (mercury barometer) หรือเรียกวาบารอมิเตอรปรอทของตอรริเชลลี
(Torricelli) ประกอบดวยหลอดแกวทรงกระบอกปลายเปดขางหนึ่งยาว 80 เซนติเมตร เติมปรอทจนเต็ม
ของไหล
PB h
PA PC
A C
B
h = 0.76 m = 76 cm = 760 mm
กฎของพาสคัล
ของไหล
กฎของพาสคัล (Pascal’s law) กลาววา “เมือ่ ของเหลวทีอ่ ยูน งิ่ ในภาชนะปดไดรบั ความดัน ของเหลว
จะถายเทความดันที่ไดรับไปยังทุกตําแหนงในของเหลว” จากกฎของพาสคัลขอนี้จึงนํามาใชเปนหลักการ
ของเครื่องอัดไฮดรอลิก
เครื่องอัดไฮดรอลิก เปนเครื่องผอนแรงที่นํากฎของพาสคัลมาประยุกตใชโดยมีหลักการ ดังรูป
F
W
A a
P1 P2
W = F
A a
เมื่อจัดรูปสมการใหม จะได
W = A
F a
F
L
จุดหมุน จาก Mทวน = Mตาม
W F
A a F = FL
FL
F =
W
นํา F =
FL
มาแทนใน =A
F a
W A L
จะได MA =
F
=
a
หมายเหตุ
MA = W เรียกวา การไดเปรียบเชิงกลเชิงปฏิบัติ
F
MA = A เรียกวา การไดเปรียบเชิงกลเชิงทฤษฎี
a
ถาตองการคิดเปนเปอรเซ็นตใหคูณ 100% เขาไป
แทนคา; 800 = F
10 1
F = 80 N
ของไหล
F 10 N
10 cm 30 cm
W
A a
W = A L
วิธีทาํ จาก
F a
W = 48 40
แทนคา;
10
1 10
W = 1,920 N
แรงพยุงและหลักอารคิมีดีส
FB = ลVจg
หรือ
FB
mg FB
mg
จาก Fy = 0
FBmg = 0
FB = mg
ลVจg = mg
2. แขวนวัตถุหรือชั่งวัตถุในของเหลว
T T
หรือ
FB FB
mg mg
จาก Fy = 0
TFB = mg
หมายเหตุ
เครื่องชั่งสปริงใหคิดเปนแรงดึงเชือก T เหมือนกัน
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 15
3. ออกแรงกดวัตถุใหจมในของเหลว
Fกด
ของไหล
FB
mg
จาก Fy = 0
FB = Fกดmg
4. นํากอนนํ้าหนักไปวางทับวัตถุใหจมในของเหลว
mg2
FB
mg1
จาก Fy = 0
FB = mg1mg2
5. ผูกกอนนํ้าหนักไปวางทับวัตถุใหจมในของเหลว
mg1
FB2
FB1
mg2
จาก Fy = 0
FB1FB2 = mg1mg2
16 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
6. คนยืนบนแพหรือโปะ
ของไหล
FB
mgแพ
mgคน
จาก Fy = 0
FB = mgแพmgคน
7. ใชเชือกผูกวัตถุที่ลอยนํ้า
mg FB
T
จาก Fy = 0
FB = Tmg
เทคนิคการคํานวณที่ 1
1) วัตถุจมลงไปในของเหลวทั้งกอน (ไมวาจะจมมากหรือนอย) จะมีแรงพยุงเทากันหมด
ดังรูป
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 17
2) ผลตางของน้ําหนักของวัตถุที่ชั่งในอากาศและชั่งในของเหลวคือแรงพยุง เชน
ของไหล
ในอากาศ ในของเหลว
50 N 40 N
FB = 5040 = 10 N
เทคนิคการคํานวณที่ 2
โจทยกําหนดสวนที่จมเปนเปอรเซ็นต หรือถามวาสวนที่จมคิดเปนเปอรเซ็นตของปริมาตร
ทั้งกอน ใหใชวิธีเปรียบเทียบโดยไมตองพิจารณารูปรางของวัตถุ เชน
FB
mg
3 3
วัตถุจมลงไปในนํ้า 80% วัตถุจะมีความหนาแนนเทาไร (นํ้า = 10 kg/m )
จาก Fy = 0
FB = mg
นํ้าVจg = วVวg
นํ้าVจ = วVว
นํ้าVจ
ว =
ว
3
10 80%
=
100%
3
ว = 800 kg/m
18 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
ตัวอยางที่ 11 วัตถุมีความหนาแนน 920 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร จมลงไปในนํ้าที่มีความหนาแนน 103
กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร มีสวนที่จมเปนกี่เปอรเซ็นตของปริมาตรทั้งกอน
ของไหล
FB
mg
FB = mg
ลVจg = วVวg
วVว
Vจ =
ล
920100%
แทนคา; = 3
10
Vจ = 92%
FB
mg
FB = Fกดmg
Fกด = FBmg
= ลVจgmg
3 4
แทนคา; = 10 800 10 (410)
= 5040
Fกด = 10 N
นิวตัน จงหาปริมาตรของวัตถุ
ของไหล
80 N 60 N
ชั่งในอากาศ
ชั่งในน้ํา
วิธีทาํ ผลตางของนํ้าหนักเมื่อชั่งในอากาศกับชั่งในนํ้า คือ แรงพยุง
จากโจทย FB = 8060
= 20
ลVจg = 20
3
แทนคา; 10 Vจ10 = 20
3
Vจ = 210 m
3
FB
mg
3 3 3
วิธีทาํ ความถวงจําเพาะของวัตถุ = 5.0 จึงมี ว = 510 kg/m , Vว = Vจ = 10
3
m และ
3 3
ล = 0.810 kg/m
จาก F = 0
T = mgFB
= (วVวg)(ลVจg)
3 3
แทนคา; = (510 10 10)(0.810 10 10)
3 3
T = 42 N
ความตึงผิวและแรงตึงผิว
ของไหล
อุณหภูมิตํ่า
2. สารเจือปนจะมีผลตอการลดแรงตึงผิว
การคํานวณแรงตึงผิวหาไดจากสมการ
F = L
จะได L = ความยาวรอบรูป
A
L = 4A
2. วงกลมทึบรัศมี r
r จะได L = เสนรอบวง
L = 2πr
3. ชองวงกลมรัศมี r
L = 4πr
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 21
4. หวงวงแหวน
จะได L = เสนรอบวงขอบในเสนรอบวงขอบนอก
ของไหล
r L = 2πr2πR
L = 2π(r+R)
5. เสนลวดนํามาดัดเปนรูปสี่เหลี่ยมยาวดานละ A
จะได L = ความยาวรอบรูปภายในความยาวรอบรูปภายนอก
A L = 4A4A
L = 8A
6. แผนสี่เหลี่ยมกลวง
จะได L = ความยาวรอบรูปภายในความยาวรอบรูปภายนอก
A L = 4a4A
a
L = 4(aA)
7. เสนลวดยาว A
A
จะได L = ความยาว2 ดาน
L = 2A
จุมในน้ํา จุมในปรอท
ตัวอยางการคํานวณหาแรงตึงผิวกรณีจมุ ในนํา้
จาก Fy = 0
Fmg = 0
F = mg
= ลVg ; m = V
2 2
F = ลπr hg ; V = πr h (r = รัศมีของหลอดรูเล็ก)
และ = F ;L = ความยาวรอบรูปของหลอดรูเล็ก = 2πr
L
rgh
= ล
2
= 0.2 m
จาก = F
L
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 23
แทนคา; = 0.04
0.2
= 0.2 N/m
ของไหล
ดังนั้น ของเหลวชนิดนี้มีความตึงผิว 0.2 นิวตันตอเมตร ตอบ
ความหนืดและแรงหนืด
ความหนืด (viscosity) คือ สมบัตเิ ฉพาะตัวของของเหลวทีใ่ ชตา นการเคลือ่ นทีข่ องวัตถุในของเหลว
นั้นๆ
แรงหนืด (viscous force) คือ แรงที่ตานการเคลื่อนที่ของวัตถุในของเหลว มีคาขึ้นอยูกับขนาด
ของความเร็วของวัตถุและมีทิศทางตรงขามกับการเคลื่อนที่ โดยสามารถคํานวณหาแรงหนืดไดจากกฎของ
สโตกส (stokes’law)
F = 6πrv
ในการทดลองเพื่อศึกษาผลของความหนืดของของเหลวที่มีผลตอการเคลื่อนที่ของวัตถุนั้นนิยม
ใชกลีเซอรอลเทลงในหลอดใสยาว แลวนําลูกโลหะทรงกลมรัศมี r ใสลงในกลีเซอรอล แลวสังเกตผลของ
การเคลื่อนที่ พบวา
24 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
มีความเรง
ของไหล
ความเร็วปลาย (vT)
v คงตัว
แรงหนืดและแรงพยุง FหนืดFB
จาก F = ma a
mg(FFB) = mg
mg
mg = FFB
mg
3. สามารถเขียนความสัมพันธระหวางความเร็วและเวลาไดดังนี้
v(m/s)
vT vT ความเร็วปลาย
t (s)
4. เมื่อลูกโลหะเคลื่อนที่ดวยความเร็วคงตัว สามารถคํานวณหาความเร็วปลายไดจาก
F = 0
FFB = mg
F = mgFB
F = วVวgลVจg
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 25
ของไหล
2 2
vT = r g (วล)
9
เทคนิคการคํานวณ
2
2r g(วล)
ความเร็วปลาย vT =
9
2
2r g(วล)
ความหนืด =
9vT
พลศาสตรของของไหลเปนการศึกษาสมบัติของของไหลที่มีการเคลื่อนที่ และเปนลักษณะการ
เคลื่อนที่อยางงาย โดยกําหนดใหของไหลที่พิจารณาเปนของไหลในอุดมคติ (ideal fluid) ซึ่งมีลักษณะดังนี้
1. มีการไหลอยางสมํ่าเสมอ
2. มีการไหลโดยไมหมุน
3. ไหลโดยไมมีแรงตานเนื่องจากแรงหนืด
4. เปนของไหลที่มีปริมาตรคงที่ ไมสามารถอัดได
สมการความตอเนื่อง
อัตราการไหล (volume flow rate, Q) คือ ปริมาตรของของไหลซึ่งไหลผานทอหรือชองทาง
การไหลใดๆ ในหนึ่งหนวยเวลา ดังสมการ
V
Q =
t
ของไหล
v คือ ความเร็วของของไหล มีหนวยเปน เมตรตอวินาที (m/s)
เมื่อของไหลมีอัตราการไหลคงที่สามารถคํานวณโดยใชสมการความตอเนื่อง (equation of
continuity) ซึ่งหาอัตราการไหลของของไหลที่ไหลในทอที่แยกออกเปนหลายทางไดดังนี้
1 2 4
จะได Q1 = Q2 = Q3Q4Q5
โดยขนาดของทอแตละสวนจะเทากันหรือไมก็ได
สมการแบรนูลลี
แบรนูลลี กลาววา “ผลรวมของความดัน พลังงานจลนตอหนึ่งหนวยปริมาตร และพลังงานศักย
โนมถวงตอหนึ่งหนวยปริมาตร ณ ตําแหนงใดๆ ภายในทอที่มีของไหลผานมีคาคงตัวเสมอ” ดังสมการ
1 2 1 2
P1gh1 v1 = P2gh2 v2
2 2
h2
P1
h1 v1 ระดับอางอิง
28 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
หมายเหตุ
ของไหล
รูปแบบการคํานวณโดยใชสมการของแบรนูลลี มีดังนี้
แบบที่ 1 ของไหลไหลในทอตรงแนวราบ (ปลายปด)
P1 P2
ตําแหนงอางอิง
h2
ตําแหนงอางอิง
h1 0
ขอสังเกต
ถาปลายทอดานใดเปด ความดันดานนั้นจะเปนศูนย
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 29
แบบที่ 3 ถาใสนํ้าและมีรูหรือกอกดานลาง
2
v2
ของไหล
h2
ตําแหนงอางอิง v1
1
ขอสังเกต
1. h2 ใหคิดจากรูดานลางขึ้นไปถึงผิวน้ําเทานั้น ไมตองคิดความสูงของน้ําทั้งหมด
2. ความเร็วของน้ําที่พุงออก คือ v = √ 2gh สามารถคํานวณไดเหมือนกับกฎการอนุรักษ
Ep = Ek
1 2
mgh = mv
2
v = √ 2gh
h
v
30 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
แบบที่ 4 ฝายนํ้าลน
ของไหล
v1 h1
h2
v2
A B
วิธีทาํ จาก QA = Q B
A1v1 = A2v2
2 2
πr1 v1 = πr2 v2 หนวย r เหมือนกัน ไมตองเปลี่ยนก็ได)
; (
2 2
r1 v1 = r2 v2
2 2
แทนคา; 10 4 = 5 v2
v2 = 16 m/s
ของไหล
2 m v 4 m/s
ผิวน้ํา
h1
3.2 m h2
1m v
7m
v
2m
6m
จาก v = √ 2gh
แทนคา; = √ 2105
v = 10 m/s
ปรากฏการณตางๆ ที่เกี่ยวกับการเคลื่อนที่ของของไหลสามารถใชสมการของแบรนูลลีมาอธิบาย
ได เชน การทํางานของเครื่องพนสี การยกตัวของปกเครื่องบิน
1. เครื่องพนสี
น้ําสี
vมาก, Pนอย
vนอย, Pมาก
ปกเครื่องบินมีลักษณะของปกดานบนโคงมากกวาดานลาง อากาศบริเวณเหนือปกเครื่องบิน
มีความเร็วมากกวาบริเวณใตปก ทําใหความดันใตปกสูงกวาความดันเหนือปก จึงทําใหเกิดแรงยกปก
เครื่องบินขึ้น เครื่องบินจึงสามารถบินขึ้นได
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 33
แบบฝกหัด
ของไหล
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
5
1. ถังใสนํ้าฝาเปดสูง 2 เมตร ภายในบรรจุนํ้าไวเต็ม จงหาความดันที่กนถัง (กําหนดให P0 = 10 Pa)
4 5
1. 210 Pa 2. 110 Pa
5 5
3. 1.210 Pa 4. 210 Pa
5
5. 1210 Pa
1. 15.2 m 2. 16.0 m
3. 17.4 m 4. 18.5 m
5. 19.5 m
3. ถังใสนาํ้ ฝาเปดสูง 1.5 เมตร ภายในบรรจุนาํ้ ไวสงู 0.8 เมตร ตอมามีคนเติมนํา้ มันซึง่ มีความถวงจําเพาะ
0.8 ลงไปอีก 0.4 เมตร ดังรูป จงหาความดันที่กนถัง ถาถังใบนี้ปดฝาไวสนิท
4
1. 1.1210 Pa
5
0.4 m 2. 1.11210 Pa
น้ํามัน
5
1.5 m 3. 1.210 Pa
5
น้ํา 0.8 m 4. 1.510 Pa
5
5. 810 Pa
100 m
10 m
2m 53
6 7
1. 210 N 2. 6.0510 N
7 7
3. 6.2510 N 4. 6.4510 N
7
5. 6.5410 N
กี่เซนติเมตร
1. ดานซายตํ่ากวา 4.8 cm 2. ดานซายสูงกวา 7.2 cm
5. ดานซายตํ่ากวา 12.0 cm
3. 12 cm 4. 16 cm
5. 20 cm
3. 12 cm 4. 14 cm
5. 16 cm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 35
ของไหล
1. 240 N 2. 300 N
3. 320 N 4. 620 N
4. 800 N
4,800 N
A a
1. 48 N 2. 60 N
3. 80 N 4. 480 N
4. 576 N
11. ไมทอนหนึ่งมีความหนาแนน 820 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร จมลงไปในนํ้า อยากทราบวาไมทอนนี้
จมนํ้าไปกี่เปอรเซ็นต
1. 18% 2. 82%
3. 90% 4. 95%
5. 100%
12. วัตถุชนิ้ หนึง่ จมลงไปในนํา้ มันทีม่ คี วามหนาแนน 800 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร โดยจมลงไปครึง่ หนึง่
พอดี จงหาความหนาแนนของวัตถุ
3 3
1. 400 kg/m 2. 450 kg/m
3 3
3. 500 kg/m 4. 550 kg/m
3
5. 800 kg/m
13. วัตถุมวล 15 กิโลกรัม นําไปชั่งในนํ้าปรากฏวาเครื่องชั่งอานคาได 120 นิวตัน จงหาความหนาแนน
ของวัตถุ
3 3 3 3
1. 310 kg/m 2. 410 kg/m
3 3 3 3
3. 510 kg/m 4. 1210 kg/m
3 3
5. 1510 kg/m
36 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
14. วัตถุมวล 6 กิโลกรัม ความหนาแนน 600 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร ลอยอยูในนํ้า ดังรูป จะตองนํา
วัตถุหนักเทาไรไปวางทับจึงจะจมนํ้ามิดทั้งกอนพอดี
ของไหล
W=?
m = 6 kg
1. 10 N 2. 20 N
3. 30 N 4. 40 N
4. 50 N
15. ลูกบอลมวล 0.5 กิโลกรัม ปริมาตร 103 ลูกบาศกเมตร ไวใตนํ้า ดังรูป จงหาแรงดึงเชือก (ไมคิดมวล
ของเชือก)
1. 5 N 2. 10 N
3. 15 N 4. 20 N
4. 25 N
5. 0.255 N/m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 37
ของไหล
ความหนาแนนของเหลว A และความหนาแนนของเหลว B เทากับ 0, A และ B ตามลําดับ
ของเหลว B
ของเหลว A
19. แพขนสงมวล 8104 กิโลกรัม กวาง 10 เมตร ยาว 50 เมตร และสูง 2 เมตร แพนี้จะสามารถบรรทุก
ทรายไดมากที่สุดกี่กิโลกรัมจึงจะทําใหแพจมนํ้าไมเกิน 1.5 เมตร
5 5
1. 6.710 2. 7.510
5 5
3. 8.310 4. 8.710
5
5. 9.210
1 kg
1. 4.0 N 2. 5.9 N
3. 7.3 N 4. 9.2 N
4. 10.5 N
38 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
21. แทงเหล็กมวล 5 กิโลกรัม มีความหนาแนน 8103 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร แขวนกับสปริง ทําให
สปริงยืดออกจากเดิม 10 เซนติเมตร แลวนําไปจุมนํ้าในถังดังรูป แทงเหล็กจะสูงขึ้นจากเดิมเทาไร
ของไหล
10 cm
m
m น้ํา h
1. 5.25 cm 2. 6.32 cm
3. 7.55 cm 4. 8.75 cm
4. 9.63 cm
2F0 2F0
1. 2.
√π π
F0 π
3. 4.
π F0
F0
5.
2π
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 39
ของไหล
20 เซนติเมตร ดังรูป จงหาความตึงผิวของของเหลวนี้
1. 0.2 N/m
2. 0.4 N/m
3. 0.6 N/m
20 cm
4. 0.8 N/m
5. 0.9 N/m
5. 0.40 Pas
25. ทอดับเพลิงดังรูป ดาน A และ B มีรัศมี 8 เซนติเมตร และ 2 เซนติเมตร ตามลําดับ ถาอัตราเร็วของ
นํ้าในทอดาน A เทากับ 2 เมตรตอวินาที จงหาอัตราเร็วของนํ้าที่พุงออกทางดาน B
A B
1. 16 m/s 2. 20 m/s
3. 25 m/s 4. 28 m/s
5. 32 m/s
2. 6 m/s
3. 8 m/s
6m
4. 10 m/s
v 5. 12 m/s
1m
40 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
27. ถังใสนํ้าระดับความสูง H ดานขางมีรูรั่วเล็กๆ สูงจากพื้น h ดังรูป จงหาวานํ้าจะพุงออกไปไกลสัมผัส
พื้นเปนระยะหางในแนวราบ (x) เทาไร
ของไหล
h
x
1. √ 2(H-h) 2. √ 2gh
3. √ 2h(H-h) 4. 2√ h(H-h)
5. √ 2H(H-h)
5. 10√110 m/s
v = 4 m/s ผิวนํ้า
h = 5.2 m
h=1m
v
1. 4 m/s 2. 6 m/s
3. 8 m/s 4. 10 m/s
5. 12 m/s
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 41
30. บริเวณใดของปกเครื่องบินมีความเร็วลมมากที่สุด
ของไหล
ทิศทางของลม B
C
D
1. A 2. B
3. C 4. D
5. เทากันทุกจุด
เฉลย
1. 3 2. 2 3. 1 4. 2 5. 2 6. 2 7. 1 8. 4 9. 2 10. 3
11. 2 12. 1 13. 3 14. 4 15. 1 16. 5 17. 4 18. 2 19. 1 20. 2
21. 4 22. 1 23. 4 24. 1 25. 5 26. 4 27. 4 28. 5 29. 4 30. 1
เฉลยพรอมคําอธิบาย
1. ตอบขอ 3
อธิบาย หาความดันสัมบูรณ เนื่องจากเปนถังฝาเปด
จาก Pสัมบูรณ = PgPa
= ghP0
3 5
แทนคา; = (10 102)10
4 5
= (210 )10
5
Pสัมบูรณ = 1.2 10 Pa
42 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
2. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก Pสัมบูรณ = PgP0
ของไหล
5 4 5
แทนคา; 17.410 = (1.02510 10h)10
5 5
16.410 = 1.02510 h
5
16.410
h = 5
1.02510
h = 16.0 m
3. ตอบขอ 1
อธิบาย จากโจทย น้ํา = 103 kg/m3, ความถวงจําเพาะน้าํ มัน = 0.8 นัน่ คือ น้าํ มัน = 0.8103 kg/m3,
hน้าํ = 0.8 m, hน้าํ มัน = 0.4 m
จาก Pg
รวม = Pgน้ําPgน้ํามัน
= ghน้ํา ghน้ํามัน
น้ํา น้ํา
3 3
แทนคา; = (10 100.8)(0.810 100.4)
3 3
= (810 )(3.210 )
4
Pg
รวม = 1.1210 Pa
4. ตอบขอ 2 2
gh L
อธิบาย จาก F =
2
3 2
10 104 10
แทนคา; =
2
5
F = 810 N
5. ตอบขอ 2 2
gh L
อธิบาย ฝงไมเอียง, จาก F1 =
2
3 2
10 102 100
แทนคา; =
2
6
F1 = 210 N
2
gh L
ฝงเอียง, จาก F2 =
2 sin 53
3 2
แทนคา; = 10 1010 100
4
2
5
7
F2 = 6.2510 N
6. ตอบขอ 2
อธิบาย
น้ํามัน
ของไหล
12 cm
h
ระดับอางอิง
น้ํา
จาก Pg
ซาย = Pg
ขวา
ghน้ํา
น้ํา =
น้ํามันghน้ํามัน
3 3
แทนคา; 10 10h = (0.610 1012)
h = 7.2 cm
หมายเหตุ ใชรอยตอตํ่าสุดเปนตําแหนงอางอิง
7. ตอบขอ 1
อธิบาย
20 cm
น้ํามัน
h
ระดับอางอิง
น้ํา
จาก Pg
ซาย = Pg
ขวา
น้ํามันghน้ํามัน = น้ําgh
น้ํา
น้ํามันhน้ํามัน = น้ําh
น้ํา
แทนคา; 0.820 = 1h
h = 16 cm
เนื่องจากขาโตเปน 4 เทา
16
hจริง = = 4 cm
4
44 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
เทคนิคการคํานวณ
ของไหล
กรณีขาหลอดโตไมเทากันใหคิดแบบขาโตเทากันกอนแลวคอยนํา h มาหารดวยขนาด
ความโต ก็จะไดคา h จริง
8. ตอบขอ 4
อธิบาย
20 cm
น้ํามัน
h
ระดับอางอิง
น้ํา
จาก Pg
ซาย = Pg
ขวา
น้ํามันghน้ํามัน = gh
น้ํา น้ํา
แทนคา; 0.61020 = 110h
น้ํา
hน้ํา = 12 cm
9. ตอบขอ 2
W a
อธิบาย จาก Eff = 100%
F A
2,400 1
แทนคา; 80% = 100%
F 10
2,400 1
F = 100%
80% 10
F = 300 N
10. ตอบขอ 3
W A L
อธิบาย จาก
F
=
a
4,800 12 50
แทนคา;
F
= 1 10
F = 80 N
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 45
11. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก F = 0
ของไหล
FB = mg
ลVจg = วVวg FB
3 mg
10 Vจ10 = 820100%10
Vจ = 82%
12. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก F = 0
FB = mg
ลVจg = วVวg
Vว
800 10 = วVว10 FB
2 mg
3
ว = 400 kg/m
13. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก F = 0
TFB = mg
FB = 150120
ลVจg = 30 FB
3 mg
10 Vจ10 = 30
3
Vจ = 310 m
3
mว
จาก ว =
Vว
15
แทนคา; =
310
3
3 3
ว = 510 kg/m
Wmg = FB
W
W(610) = ลVจg
m
ลว10
3
แทนคา; W60 = 10
mg
FB
10 6 10
3
W60 =
600
W60 = 100
W = 40 N
15. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก Tmg = FB
T = 5 N mg
16. ตอบขอ 5
อธิบาย
FB
mg
จาก F = 0
mg = FB
วVวg = ลVจg
3
แทนคา; ว100%10 = 10 85%10
3 3
ว = 850 kg/m = 0.85 g/cm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 47
เทคนิคการคํานวณ
ของไหล
ถาจมเปนเปอรเซ็นต ใหกําหนด Vว = 100% แลวนํามาเทียบกับ ล ที่จมลงไปไดเลย
เชน
3
1. จมลงไปใน ล = 1,000 kg/m ดวย Vจม = 80% แสดงวา ว = 800 kg/m3
3
2. จมลงไปใน ล = 1,200 kg/m ดวย Vจม = 50% แสดงวา ว = 600 kg/m3
17. ตอบขอ 4 4 cm
อธิบาย
4 cm
= 0.125 N/m
18. ตอบขอ 2
อธิบาย
B ของเหลว B
FBB
ของเหลว A
A
FBA mg
ใช V = ปริมาตรของไม
VA = ปริมาตรที่จมในของเหลว A
VB = ปริมาตรที่จมในของเหลว B
48 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
จะได V = VAVB
VB = VVA
ของไหล
จาก F = 0
FBAFBB = mg
AVAgBVBg = 0Vg ; 0 = m
V
AVABVB = 0V
AVAB(VVA) = 0V
(AB)VA = (0B)V
VA (0B)
=
V (AB)
19. ตอบขอ 1
2m
อธิบาย มวลทราย = m
10 m
FB
50 m
4
(m810 )g
จาก F = 0
4
FB = (m810 )g
4
ลVจg = (m810 )g
4
ลVจ = (m810 )
3 4
แทนคา; 10 (50101.5) = (m810 )
5
m = 6.710 kg
20. ตอบขอ 2
FB
mg
จาก F = 0
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 49
TFB = mg
T = mgFB
= mgลVจg
ของไหล
= (110) 10 1 10
3
แทนคา;
2,450
= 104.08
T = 5.9 N
21. ตอบขอ 4
อธิบาย หาคา k ของสปริงตอนชั่งในอากาศ
จาก F = 0
F = mg
m
kx = mg
mg
แทนคา; k1010
2
= 510
k = 500 N/m
พิจารณาแทงเหล็กตอนจุมน้ํา
น้ํา FB h
จาก F = 0
mg
FFB = mg
kxลVจg = mg
แทนคา;
(500h) 10 5 10
3
510
8,000 =
50
500h = 50
8
h 8.7510 m = 8.75 cm
2
=
50 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
22. ตอบขอ 1
อธิบาย a
ของไหล
ลวดวงกลม ลวดสี่เหลี่ยมจัตุรัส
กําหนดใหพื้นที่ลวดสี่เหลี่ยมจัตุรัสเทากับพื้นที่ลวดวงกลม จะได
2 2
a = πr
a = √π r
จาก F = L
ลวดสี่เหลี่ยมจัตุรัส; F = (24a)
24. ตอบขอ 1 2
2r g (วล)
อธิบาย จาก =
9vT
4 2
2(510 ) (10)(7,200600)
แทนคา; =
9210
2
22510 106,600
8
=
9210
2
= 0.18 Pas
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 51
25. ตอบขอ 5
อธิบาย จาก QA = QB
ของไหล
AAvA = ABvB
2 2
πrAvA = πrBvB
2
rAvA = 2
rBvB
2 2
แทนคา; 8 2 = 2 vB
642
= vB
4
vB = 32 m/s
26. ตอบขอ 4
อธิบาย จากรูป h = 61 = 5 m
จาก v = √ 2gh
แทนคา; = √ 2105
v = 10 m/s
27. ตอบขอ 4
อธิบาย หาความเร็วน้ําที่รูรั่ว จาก
v = √ 2g(Hh)
หาระยะ x โดยพิจารณาการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล โดย ux = v = √ 2g(Hh) และ
uy = 0
1 2
จาก h = uyt gt
2
1 2
h = gt ; (uy = 0)
2
2h
t =
g
จาก Sx = uxt
√ 2g(Hh) 2h
แทนคา; h =
g
Sx = 2√ h(h)
52 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
28. ตอบขอ 5
1 1 2
อธิบาย จาก Pใต v2 ghใต =
2 ใต
Pบน vบน
2
ghบน
ของไหล
1 2
Pใต Pบน = (vบน v2 ) ; (hบน และ hใต แตกตางกันนอยมาก)
2 ใต
1 2 2
8000 = 1.6(vบน 100 )
2
2
1,000 = (vบน 10,000)
2
vบน = 11,000
29. ตอบขอ 4
1 2 1 2
อธิบาย จาก P1gh1 v1 =
2
P2gh2 v2
2
2 2
v1 v2
จะได gh1 = gh2
2 2
2 2
4 v2
แทนคา; (105.2)
2
= (101)
2
2
v2
528 = 10
2
v2 = 10 m/s
30. ตอบขอ 1
อธิบาย บริเวณ A เพราะปกเครื่องบินมีลักษณะของปกดานบนโคงมากกวาดานลาง อากาศบริเวณ
เหนือปกเครื่องบินมีความเร็วมากกวาบริเวณใตปก ทําใหความดันใตปกมากกวาความดันเหนือปก
จึงทําใหเกิดแรงยกเครื่องบินขึ้น เครื่องบินจึงสามารถบินขึ้นได
º··Õè 2 ¤ÇÒÁÌ͹
ความรอน
ความรอน (heat) เปนพลังงานรูปหนึ่งซึ่งสามารถเปลี่ยนเปนพลังงานอยางอื่นได ความรอนอาจ
เกิดจากพลังงานกลในการขัดสี ปฏิกิริยาเคมี หรือจากพลังงานไฟฟา เปนตน
พลังงานความรอนมีหนวยเปนจูล (J) หรือแคลอรี (cal)
โดย 1 cal = 4.2 J
อุณหภูมิ
อุณหภูมิ (temperature) คือ ระดับของความรอน ซึ่งความรอนจะถายเทจากที่ที่มีอุณหภูมิสูงไป
ยังที่ที่มีอุณหภูมิตํ่า จนกระทั่งอุณหภูมิเทากันจึงจะหยุดการถายเท
เทอรมอมิเตอร (thermometer) คือ เครื่องมือวัดอุณหภูมิโดยใชหลักการขยายตัวของของเหลว
ภายในทอ เมื่ออุณหภูมิสูงขึ้นจะขยายตัว และเมื่ออุณหภูมิลดลงจะหดตัว เทอรมอมิเตอรมี 4 ชนิด ดังนี้
องศาเซลเซียส องศาฟาเรนไฮต เคลวิน และโรเมอร
เทอรมอมิเตอรแตละชนิิดมีจุดเดือดและจุดเยือกแข็ง ดังรูป
C F K R
54 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
เราสามารถเปลี่ยนหนวยของเทอรมอมิเตอรทั้ง 4 ชนิดไดดังนี้
อุณหภูมิที่อานได จุดเยือกแข็ง C0 F32 K273 R0
ความรอน
= = = =
จุดเดือด จุดเยือกแข็ง 1000 21232 373273 800
การเปลี่ยนพลังงานกลเปนพลังงานความรอน
จากกฎการอนุรักษพลังงาน พบวา พลังงานไมสูญหายไปไหน โดยสามารถเปลี่ยนจากพลังงาน
รูปหนึ่งไปเปนอีกรูปหนึ่งได เชน พลังงานจลนเปลี่ยนเปนพลังงานความรอน (Ek = Q) หรือพลังงานศักย
โนมถวงเปลี่ยนเปนพลังงานความรอน (Ep = Q)
พลังงานความรอนกับการเปลี่ยนอุณหภูมิของสาร
ความจุความรอน (C) คือ ปริมาณความรอนที่ทําใหสารทั้งหมดมีอุณหภูมิเปลี่ยนไปหนึ่งหนวย
ความจุความรอนจําเพาะ (c) คือ ปริมาณความรอนที่ทําใหสารมวล 1 กิโลกรัม มีอุณหภูมิ
เปลี่ยนไปหนึ่งหนวย โดย C = mc จะไดวา
Q
C = หรืิอ Q = CT
T
Q
และ c = หรืิอ Q = mcT
mT
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 55
หมายเหตุ
ความรอน
Cนํ้า = 4.2 kJ/kgK = 1 cal/gC
พลังงานความรอนกับการเปลี่ยนสถานะของสาร
ความรอนแฝงจําเพาะ (L) คือ ปริมาณที่ทําใหสารมวลหนึ่งหนวยมีสถานะเปลี่ยนแปลงโดย
อุณหภูมิไมเปลี่ยนแปลง นั่นคือ
Q = mL
เมื่อ Lหลอมเหลว = 333 kJ/kg
เทคนิคการคํานวณ
Q = mcT ใชเมื่ออุณหภูมิเปลี่ยน สถานะไมเปลี่ยน
Q = mL ใชเมื่ออุณหภูมิไมเปลี่ยน สถานะเปลี่ยน
แทนคา; = mLแข็งmcTmLไอ
= (1333)[14.2(1000)](12,256)
Q = 3,009 kJ
เมื่อสารมีอุณหภูมิตางกันและสามารถถายเทความรอนแกกันได จะเกิดการถายเทความรอนจาก
อุณหภูมิสูงไปยังอุณหภูมิตํ่า จนกวาสารจะมีอุณหภูมิเทากันจึงหยุดถายเทความรอน ซึ่งเรียกวา สมดุล
ความรอน โดย
ความรอนที่ให = ความรอนที่รับ
Qให = Qรับ
วิธีทํา แผนภาพจําลอง
{ {
100C TC
Q1
ให แทงเหล็ก 0.2 kg แทงเหล็ก T = 100T
{
20C TC T จะมากกวา
กระปอง 1 kg Q2
กระปอง T = T20 20C แตนอย
กวา 100C
รับ 20C TC
Q3
นํ้า 2 kg นํ้า T = T20
Qให = Qรับ
(mcT)เหล็ก = (mcT)กระปอง(mcT)นํ้า
[0.20.5(100T)] = [10.5(T20)][24.2(T20)]
100.1T = 0.5T108.4T168
0.1T0.5T8.4T = 1010168
9T = 188
T = 20.9C
หมายเหตุ
ความรอน
T จะตองแทน TมากTนอย เสมอ
{
วิธีทํา แผนภาพจําลอง
0C TC
กระปอง 40 g กระปอง
รับ 0C 0C TC
{
100C 100C TC
Qให = Qรับ
(mL)ไอ(mcT)นํ้า = (mcT)กระปอง(mL)นํ้าแข็ง(mcT)นํ้า
(20540)[201(100T)] = [400.1(T0)](6080)[601(T0)]
10,8002,00020T = 4T4,80060T
10,8002,0004,800 = 4T60T20T
84T = 8,000
T = 95.2C
เมือ่ สารมีอณ
ุ หภูมติ า งกัน จะเกิดการถายโอนความรอนจากสารทีม่ อี ณ
ุ หภูมสิ งู ไปยังสารทีม่ อี ณ
ุ หภูมิ
ตํ่ากวา ซึ่งสามารถถายโอนความรอนได 3 ลักษณะ ดังนี้
1. การนําความรอน (conduction) เปนการถายโอนความรอนผานตัวนําความรอน ซึ่งสวนมาก
สมบัติของแกสอุดมคติ
เพื่อใหงายตอการศึกษา ในเรื่องนี้จะพิจารณาใหแกสเปนแกสอุดมคติ (ideal gas) คือ มีโมเลกุล
ขนาดเล็ก และเปนจุดที่อยูหางกันมาก จนถือไดวาไมมีแรงยึดเหนี่ยวระหวางกัน ทําใหโมเลกุลสามารถ
เคลื่อนที่เปนอิสระตอกัน และการชนของโมเลกุลเปนแบบยืดหยุน
กฎของบอยล
บอยลศึกษาความสัมพันธระหวางปริมาตร (V) กับความดัน (P) ของแกสที่อุณหภูมิคงตัว
พบวา “แกสปริมาณหนึ่งซึ่งมีอุณหภูมิคงตัว ความดันของแกสจะแปรผกผันกับปริมาตร” จึงเขียนเปน
กฎของบอยลไดวา
1
P ; เมื่ออุณหภูมิคงตัว
V
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 59
และเมื่อนํามาเขียนกราฟจะไดความสัมพันธ ดังนี้
P P
ความรอน
1
V
V
กราฟระหวางความดันกับปริมาตร กราฟระหวางความดันกับสวนกลับของปริมาตร
ดังนั้นกฎของบอยลจึงมีความสัมพันธดังนี้
P1V1 = P2V2 ; เมื่ออุณหภูมิคงตัว
ขอสังเกต
P1 และ P2
V1 และ V2
ใชหนวยไหนก็ได แตตองเปนหนวยเดียวกัน
กฎของชารล
ชารลเปนผูศ กึ ษาความสัมพันธระหวางปริมาตร (V) และอุณหภูมิ (T) ของแกส เมือ่ ความดัน (P) คงตัว
พบวา “สําหรับแกสปริมาณหนึ่งที่มีความดันคงตัว ปริมาตรของแกสจะแปรผันตรงกับอุณหภูมิสัมบูรณ”
จึงเขียนเปนกฎของชารลไดวา
V T ; เมื่อความดันคงตัว
เขียนเปนกราฟความสัมพันธไดดังนี้
V V
T (K) T (C)
273
กราฟระหวางปริมาตรและอุณหภูมิ
ดังนั้น กฎของชารลจึงเขียนเปนความสัมพันธดังนี้
V1 V2
= ; เมื่อความดันคงตัว
T1 T2
60 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
ขอสังเกต
ความรอน
กฎของเกย-ลูสแซก
เกย-ลูสแซกเปนผูศึกษาความสัมพันธระหวางความดัน (P) และอุณหภูมิ (T) ของแกสที่ปริมาตร
(V) คงตัว พบวา “แกสปริมาณหนึ่งที่ปริมาตรคงตัว ความดันและแปรผันตรงกับอุณหภูมิสัมบูรณ”
จึงเขียนเปนกฎของเกย-ลูสแซก ไดวา
P T ; เมื่อปริมาตรคงตัว
จะไดกราฟความสัมพันธ ดังนี้
T (K)
กราฟระหวางความดันกับอุณหภูมิ
ขอสังเกต
P1 และ P2 ใชหนวยเดียวกัน (หนวยไหนก็ได)
T1 และ T2 หนวยเคลวินเทานั้น
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 61
ความรอน
จะไดความสัมพันธ ดังนี้
P1V1 PV
= 2 2
T1 T2
หรือ PV = nRT
จะได PV = NRT
NA
62 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
เมื่อคาคงตัวที่เกี่ยวของ n = N
NA
R 8.31
ความรอน
และ =
23
= 1.3810
23
J/K
NA 6.0210
หมายเหตุ
กฎของแกส PV = nRT
- กรณีแกสรั่ว มวลเปลี่ยนแปลง
P1V1
n1T1
PV
= 2 2
n2T2 (
; เมื่อ n = m
M )
เมื่อ n คือ จํานวนแกสในภาชนะ มีหนวยเปน โมล (mol)
M คือ มวลโมเลกุลของแกส มีหนวยเปน กรัม (g)
P1V1 PV
= 2 2
N1T1 N2T2
ความรอน
มีคาเทาไร
P1V1 P2V2
วิธีทํา จาก =
T1 T2
0.2P 0.4P
แทนคา; = ; P1 = P2 = P
273 T2
T2 = 546 K หรือ 273C
ดังนั้น อุณหภูมิสุดทายเทากับ 546 เคลวิน หรือ 273 องศาเซลเซียส ตอบ
P1 = 2 P2
3
P2 = 3 P1
2
3
ดังนั้น ความดันของแกสเปลี่ยนเปน เทาของความดันเดิม ตอบ
2
N = PV
kBT
5
(210 )(1)
แทนคา; =
(1.3810
23
)(27337)
25
N = 4.6810 โมเลกุล
ดังนั้น แกสมีจํานวนโมเลกุลเทากับ 4.681025 โมเลกุล ตอบ
ทฤษฎีจลนของแกส
จากการศึกษาสมบัติตางๆ ของแกส จะตองใชแบบจําลองและมีสมมุติฐานดังนี้
1. แกสประกอบดวยโมเลกุลจํานวนมาก
2. ปริมาตรของแกสแตละโมเลกุลมีคานอยมากเมื่อเทียบกับปริมาตรของแกสทั้งหมด
4. โมเลกุลของแกสมีการชนกันแบบยืดหยุน
3
PV = 2 N 1 mv
2
หรือ
3 2
จาก Ek 1 mv2
= เปนพลังงานจลนใน 1 โมเลกุล
2
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 65
ดังนั้น PV = 2 NEk ,
3
โดย Ek = NEk เปนพลังงานจลนทั้งหมดในภาชนะ และ Ek เปนพลังงานจลนเฉลี่ย
ความรอน
จะได PV = 2 Ek
3
หรือ Ek = 3 PV = 3 nRT = 3 NkBT
2 2 2
PV = 1 Nmv
2
และหากตองการหาความเร็วเฉลี่ยของโมเลกุลของแกส พิจารณา แทนคา
3
PV = NkBT จะได
NkBT = 1 Nmv
2
3
kBT = 1 mv
2
3
2 3kBT
v =
m
3RT
จะได vrms = mN A
= 3RT
M
; (mNA= M)
PV = 1 Nmv = nM
2
จาก และ
3 V
เทคนิคการคํานวณ
ความรอน
สิ่งที่ตองคํานึงถึงในการคํานวณเรื่องแกส มีดังนี้
1. อุณหภูมิตองใชหนวยเคลวินเสมอ
2
= 6.2110 J
21
Ek
2. อัตราเร็วกําลังสองเฉลี่ย
3. อัตราเร็วรากที่สองของกําลังสองเฉลี่ย
2 2 2 2
v1v2v3...v10
ข. หา v2, จาก v =
N
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 1 3 5 3 4 2 1 2
ความรอน
แทนคา; =
10
2 2 2
v = 7.7 m /s
การหาอุณหภูมิและความดันจากการผสมแกส
เมื่อนําแกสหลายชนิดมาผสมกันในภาชนะที่มีปริมาตรและความดันคงตัวจะทําให n และ T
ดังนั้น เมื่อนําแกสทั้งสามชนิดมาผสมกันจะไดวา
Pผสม Vผสม = P1V1P2V2P3V3
เทคนิคการคํานวณ
ความรอน
1. ถาตอเชื่อมถังแกสถึงกันทั้งหมด จะได
Vผสม = V1V2V3
5Tผสม = 40120
160
Tผสม =
5
Tผสม = 32C
หมายเหตุ
แทนอุณหภูมิดวยหนวยองศาเซลเซียสตองตอบในหนวยองศาเซลเซียส
พลังงานภายในระบบ
ความรอน
จากการศึ ก ษาเรื่ อ งพลั ง งานจลน ข องแก ส พบว า เมื่ อ โมเลกุ ล ของแก ส มี ก ารเคลื่ อ นที่ ก็ จ ะมี
พลังงานจลนเกิดขึ้น ดังนั้นพลังงานภายในระบบของแกสก็คือพลังงานจลนเฉลี่ยของแกสทั้งหมดนั่นเอง
ดังนั้น U = NEk
W
กระบอกสูบ
ลูกสูบ
ใหความรอน Q
การพิจารณาเครื่องหมายจากการเปลี่ยนแปลงพลังงานดังตาราง
ปริมาณ เครื่องหมาย
พลังงานความรอนเขาสูระบบ (เพิ่ม)
Q พลังงานความรอนออกจากระบบ (ลด)
พลังงานความรอนไมเปลี่ยนแปลง (คงตัว) 0
พลังงานภายในระบบเพิ่มขึ้น (T เพิ่ม)
U พลังงานภายในระบบลดลง (T ลด)
พลังงานภายในระบบคงตัว (T คงตัว) 0
งานที่ทําโดยระบบ (V เพิ่ม)
W งานที่ทําใหระบบ (V ลด)
ไมเกิดงาน (V คงตัว) 0
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 71
งานที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงปริมาตรของแกส
ความรอน
พิจารณาแกสในกระบอกสูบที่มีปริมาตร V1 เมื่อไดรับพลังงานความรอนทําใหลูกสูบเคลื่อนที่ไป
จากเดิมเปนระยะ x มีปริมาตรเพิ่มเปน V2 (พื้นที่หนาตัดของลูกสูบเทากับ A)
x
ลูกสูบ กระบอกสูบ
V2
V1
F
P P
V V
V1 V2 V2 V1
รูปที่ 1 รูปที่ 2
จะได W = พื้นที่ใตกราฟ
= P(V2V1)
W = PV
หมายเหตุ
รูปที่ 1 W เปน เพราะ V2 V1
รูปที่ 2 W เปน เพราะ V2 V1
72 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
2. ความดันเปลี่ยนแปลงอยางสมํ่าเสมอ
P P
ความรอน
P2 P2
P1 P1
V V
V1 V2 V2 V1
รูปที่ 3 รูปที่ 4
P P
P2 P2
P1 P1
V V
V1 V2 V2 V1
รูปที่ 5 รูปที่ 6
จะได W = พื้นที่ใตกราฟ
P1P2
= (V2V1)
2
W = PV
หมายเหตุ
รูปที่ 3, 5 W เปน เพราะ V2 V1
รูปที่ 4, 6 W เปน เพราะ V2 V1
3. ปริมาตรคงตัว
P P
V V
รูปที่ 7 รูปที่ 8
จะได W = PV
W = 0 ; (เพราะ V คงตัว)
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 73
กระบวนการตางๆ ตามกฎขอที่หนึ่งของอุณหพลศาสตร
ความรอน
1. กระบวนการแอเดี ย แบติ ก (adiabatic process) เป น กระบวนการที่ เ กิ ด ขึ้ น โดยไม มี
ความรอนไหลเขาหรือออกจากระบบ นั่นคือ Q = 0
จาก Q = UW
จึงทําให W = 0
จาก Q = UW
เมื่อ W = 0, จะได Q = U
3. กระบวนการไอโซเทอรมอล (Isothermal process) เปนกระบวนการทีเ่ กิดจากความรอนไหล
เขาหรือออกจากระบบ โดยที่อุณหภูมิไมเปลี่ยนแปลง
ดังนั้น จาก Q = UW
3 3
จะได Q = PV PV ; U = PV
2 2
5
Q = PV
2
25
ตัวอยางที่ 17 จะตองใชความรอนเทาไรจึงจะทําใหแกสจํานวน 10 โมเลกุล มีอุณหภูมิเพิ่มขึ้น 2
เคลวิน โดยปริมาตรของแกสไมเปลี่ยนแปลง
วิธีทํา จาก Q = UW
= 3 NkBTPV
2
= 3 10 1.3810 20
25
แทนคา; 23
2
2
= 4.1410
Q = 414 J
T2 = 361 K
จาก Q = UW
= 3 PVPV
2
= 5 PV
2
= 5 P(V2V1)
2
= 5 310 (10 8.3110 )
25
แทนคา; 2 3
2
Q = 1,276.5 J
แบบฝกหัด
ความรอน
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. อุณหภูมิของอากาศบริเวณหนึ่งวัดได 25 องศาเซลเซียส มีคาเทากับกี่เคลวิน
1. 250 K 2. 298 K
3. 300 K 4. 315 K
5. 320 K
15 m
.
1 0.2 K 2. 0.3 K
3. 0.4 K 4. 0.5 K
5. 0.6 K
1. เหล็กมีอุณหภูมิเทากับตะกั่ว 2. เหล็กมีอุณหภูมิมากกวาตะกั่ว
3. เหล็กมีอุณหภูมินอยกวาตะกั่ว 4. อุณหภูมิของเหล็กไมเปลี่ยนแปลง
5. อุณหภูมิของตะกั่วไมเปลี่ยนแปลง
6. กระติกตมนํา ้ รอนมีกาํ ลัง 1,000 วัตต ตมนํา้ 1 กิโลกรัม อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส ถาไมมกี ารสูญเสีย
พลังงานใดๆ นานเทาไรนํ้าจึงจะเริ่มเดือด (กําหนดให cนํ้า = 4.2 kJ/kgK)
1. 2.20 min 2. 3.50 min
5. 5.25 min
5. 7.5 min
1. 15C 2. 25C
3. 35C 4. 45C
5. 55C
ความรอน
สุดทายของการผสม (กําหนดให cนํ้า = 4.2103 J/kgK, cทองแดง = 385 J/kgK, cเหล็ก = 500 J/
kgK)
1. 22.2C 2. 25.5C
3. 28.5C 4. 32.2C
5. 41.5C
11. เทนํ้ารอน 1 กิโลกรัม อุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส ลงบนกอนนํ้าแข็งมวล 5 กิโลกรัม นํ้าแข็ง
จะละลายเหลือกี่กิโลกรัม (กําหนดให cนํ้า = 4.2103 J/kgK, Lนํ้าแข็ง = 330103 J/kg)
1. 1.27 kg 2. 2.54 kg
3. 3.73 kg 4. 3.80 kg
5. 4.52 kg
12. บรรจุแกสชนิดหนึ่งในถังปริมาตร 0.2 ลูกบาศกเมตร ความดัน 4105 พาสคัล อุณหภูมิ 27
องศาเซลเซียส เมื่ออุณหภูมิเปลี่ยนเปน 47 องศาเซลเซียส ความดันของแกสจะเปนเทาไร ถาปริมาตร
ไมเปลี่ยนแปลง
5 5
1. 2.510 Pa 2. 3.210 Pa
5 5
3. 4.310 Pa 4. 4.510 Pa
5
5. 5.210 Pa
13. บรรจุแกสชนิดหนึ่งไวในถังปริมาตร 103 ลูกบาศกเมตร อุณหภูมิ 27 องศาเซลเซียส ความดัน 1
บรรยากาศ ถาอุณหภูมิเพิ่มเปน 47 องศาเซลเซียส และความดันเพิ่มเปน 1.1 บรรยากาศ ปริมาตร
จะเปนเทาไร
3 3
1. 5.810 m 2. 6.510 m
4 4
3 3
3. 7.210 m 4. 8.310 m
4 4
3
5. 9.710 m
4
5. 2.5 เทา
5. ความดันลดลง 3 เทา
5. 0.83 mol
3. 67C 4. 72C
5. 78C
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 79
ความรอน
5 6
1. 1.210 Pa 2. 1.510 Pa
6 7
3. 2.210 Pa 4. 1.010 Pa
7
5. 1.510 Pa
6 A
B
2
3
V(10 m)
2
0 3 5 7
4 4
1. 1.010 J 2. 1.210 J
4 4
3. 1.510 J 4. 2.710 J
4
5. 2.810 J
3. 5.410 J 4. 6.210 J
21 21
5. 7.110 J
23
5. 528 m/s
80 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
26. จงหา vrms ของแกสออกซิเจน (O2) ที่อุณหภูมิ 27 องศาเซลเซียส (กําหนดให O = 16)
2 2
1. 3.210 m/s 2. 4.810 m/s
ความรอน
2 2
3. 5.110 m/s 4. 6.210 m/s
2
5. 6.510 m/s
27. เมื่อใหความรอน 508.6 จูล แกแกสจํานวน 2 โมล ที่บรรจุในกระบอกสูบ แกสจะทํางาน 10 จูล
ดันใหลูกสูบเคลื่อนที่ อุณหภูมิของแกสจะเพิ่มขึ้นเทาไร
1. 5 K 2. 10 K
3. 15 K 4. 20 K
5. 25 K
28. ใชขดลวดความรอนขนาด 10 วัตต ใหความรอนแกแกสอะตอมเดี่ยวจํานวน 2 โมล ซึ่งบรรจุในถัง
ที่ปดสนิท จะตองใชเวลานานเทาไร แกสจึงจะมีอุณหภูมิเพิ่มขึ้นจากเดิม 50 องศาเซลเซียส
1. 85 s 2. 100 s
3. 125 s 4. 135 s
5. 142 s
29. บรรจุแกสจํานวน 1 โมล ในถังฝาปดสนิทที่มีปริมาตร 0.5 ลูกบาศกเมตร เมื่อใหความรอนเขาไป 300
จูล ความดันของแกสจะเพิ่มขึ้นเทาไร
1. 200 Pa 2. 300 Pa
3. 400 Pa 4. 500 Pa
6. 600 Pa
30. จะตองใหความรอนเทาไรแกแกสฮีเลียมจํานวน 1 โมล ที่บรรจุอยูในกระบอกสูบ แลวทําใหแกสนั้น
ดันใหลูกสูบทํางาน 20 จูล และอุณหภูมิเพิ่มขึ้น 10 เคลวิน
1. 72.3 J 2. 105.5 J
3. 144.6 J 4. 152.3 J
5. 168.2 J
31. จงหางานทีเ่ กิดขึน้ จากการเปลีย่ นแปลงของแกสทีบ่ รรจุในกระบอกสูบ จากสภาวะ A → B → C ดังรูป
5
P(10 Pa)
.
1 50 J
A
2.0 2. 100 J
1.5 3. 150 J
4. 200 J
1.0 C B
5. 250 J
3
V(10 m)
3
0 1 2 3 4 5
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 81
เฉลย
ความรอน
1. 2 2. 3 3. 2 4. 4 5. 3 6. 5 7. 5 8. 1 9. 3 10. 1
11. 3 12. 3 13. 5 14. 3 15. 1 16. 1 17. 3 18. 5 19. 2 20. 1
21. 4 22. 4 23. 3 24. 5 25. 1 26. 2 27. 4 28. 3 29. 3 30. 3
31. 4
เฉลยพรอมคําอธิบาย
1. ตอบขอ 2
C
อธิบาย จาก = K273
5 5
แทนคา; 25 = K273
K = 298
2. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก Q = Ep
= mgh
แทนคา; = 2105,000
5
Q = 10 J
3. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก Q = mgh
mcT = mgh
cT = gh
3
แทนคา; (0.510 )T = 1015
150
T = 3
0.510
T = 0.3 K
82 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
4. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก Q = mcT
ความรอน
3
แทนคา; = 24.210 (10025)
5
Q = 6.310 J
หมายเหตุ
T สามารถแทนอุณหภูมิดวยหนวยองศาเซลเซียสไดเลย เพราะวาผลตางมีคาเทากัน
5. ตอบขอ 3
อธิบาย เมื่อเหล็กมีความจุความรอนจําเพาะมากกวาตะกั่ว แสดงวาเหล็กสามารถดูดความรอนได
มากกวาตะกั่ว ดังนั้นเมื่อใหความรอนดวยอัตราที่เทากัน อุณหภูมิเริ่มตนเทากัน และมวลเทากัน
เหล็กจะมีอุณหภูมินอยกวาตะกั่ว
6. ตอบขอ 5
อธิบาย จาก P =
Q
t
Q
t =
P
= mcT
P 3
14.210 (10025)
แทนคา; =
1,000
= 315 s
315
t = = 5.25 min
60
7. ตอบขอ 5
อธิบาย จาก P =
Q
t
Q
t =
P
= mcT
P
3
14.210 (10025)
แทนคา; =
70
1,000
100
= 450 s
450
t = = 7.5 min
60
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 83
8. ตอบขอ 1
ความรอน
Q
ให เหล็ก เหล็ก
10C TC
(mcT)เหล็ก = (mcT)น้าํ
3 3
แทนคา; 110 0.5(100T) = 210 4.2(T10)
50,000500T = 8,400T84,000
8,900T = 134,000
T = 15C
9. ตอบขอ 3
= (mcT)น้าํ แข็ง(mL)น้ําแข็ง(mcT)น้ํา(mL)ไอน้ํา
3 3 3
แทนคา; = [110 2.1(0(10))](110 333)[110 4.2(1000)]
3
(110 2,256)
= 21,000333,000420,0002,256,000
6
Q = 3.0310 J
{
10. ตอบขอ 1
กระปอง Q1
ทองแดง
รับ 20C TC
Q2
น้ํา
100C TC
ให แทงเหล็ก
Q3
84 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
จาก Qให = Qรับ
Q3 = Q1Q2
ความรอน
(mcT)เหล็ก = (mcT)ทองแดง(mcT)น้ํา
3
แทนคา; 0.5500(100T) = [1385(T20)][24.210 (T20)]
25,000250T = 385T7,7008,400T168,000
250T385T8,400T = 7,700168,00025,000
9,035T = 200,700
T = 22.2C
11. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก Qให = Qรับ
m = 1.27 kg
12. ตอบขอ 3
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก =
T1 T2
5
410 P2
แทนคา; =
(27327) (27347)
5
P2 = 4.310 Pa
13. ตอบขอ 5
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก =
T1 T2
110 1.1V2
3
แทนคา; =
(27327) (27347)
3
V2 = 9.710 m
4
14. ตอบขอ 3
(Pg1P0)V1 (Pg2P0)V2
อธิบาย จาก =
T1 T2
5 5 5
(310 )10 Pg210
แทนคา; =
(27327) (27367)
5
Pg = 3.510 Pa
2
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 85
15. ตอบขอ 1
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก =
ความรอน
T1 T2
P1V P2V
แทนคา; = ; (V1 = V2 = V)
(27327) (27357)
P2 = 1.1P1
16. ตอบขอ 1
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก =
T1 T2
P1V P2V
แทนคา; = ; (V1 = V2 = V)
T1 2T1
P2 = 2P1
17. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก PV = nRT
PV
n =
RT
5
310 310
3
แทนคา; =
8.31(27327)
n = 0.36 mol
18. ตอบขอ 5
อธิบาย จาก PV = nRT
nRT
P =
V
28.31(27327)
แทนคา; =
410
3
5
P = 12.510 Pa
19. ตอบขอ 2
nMH2
อธิบาย จาก =
V
2210
3
แทนคา; =
210
2
3
= 0.2 kg/m
86 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
20. ตอบขอ 1
n1T1 n2T2
อธิบาย จาก Tผสม =
ความรอน
n1n2
3(27347)2(27327)
แทนคา; =
32
960600
=
5
= 312 K
T = 39C
21. ตอบขอ 4
PV = 1 Nm v
2
อธิบาย จาก
3
Nm
P = 1 v ; =
2
3 V
= 10.3(10 )
4 2
แทนคา;
3
7
P = 1.010 Pa
22. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก Ek = 3 PV
2
แทนคา; 3 5
= 610 310
2
2
4
Ek = 2.710 J
23. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก Ek = 3 kBT
2
แทนคา; = 3(1.3810 )(273(10))
23
2
Ek = 5.410 J
21
24. ตอบขอ 5
อธิบาย จาก Ek = 3 nRT
2
แทนคา; 3
= 48.31(27327)
2
4
Ek = 1.510 J
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 87
25. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก vrms = 3kmT
B
ความรอน
31.3810
23
(27357)
แทนคา; =
210
25
26. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก vrms = 3RT
M
38.31(27327)
แทนคา; =
(21610 )
3
2
vrms = 4.810 m/s
27. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก Q = UW
= 3 nRTW
2
แทนคา; 508.6 = 328.31T10
2
T = 20 K
28. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก Q = UW
Pt = 3 nRT0
2
แทนคา; 10t = 328.3150
2
t = 125 s
29. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก Q = UW
= 3 nRTW
2
แทนคา; = 3218.311020
Q = 144.6 J
31. ตอบขอ 4
อธิบาย เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงครบรอบ จะไดวา
W = พื้นที่ปดลอม
= 1 (410 )(110 )
5
แทนคา; 3
2
W = 200 J
º··Õè 3 ¤Å×蹡Å
คลื่น (wave) เกิดจากบริเวณใดบริเวณหนึ่งในระบบที่เราศึกษา ถูกรบกวนจนมีการเปลี่ยนแปลง
ไปจากสภาวะสมดุล แลวการเปลี่ยนแปลงนั้นสามารถแผขยายไปยังสวนอื่นๆ ของระบบนั้นได เราเรียก
ลักษณะการแผขยายของการเปลี่ยนแปลงนี้วาคลื่นนั่นเอง
การถายโอนพลังงานของคลื่น
พิจารณาการถายโอนพลังงานของคลืน่ จากตัวอยางการโยนกอนหินลงไปในบอนํา้ กอนหินเมือ่ ถูก
โยนออกไปก็จะมีพลังงานศักยโนมถวงและพลังงานจลนแลวตกกระทบผิวนํ้า จากกฎการอนุรักษพลังงาน
กอนหินก็จะถายโอนพลังงานไปยังอนุภาคของนํา้ ทําใหอนุภาคของนํา้ ถูกรบกวนและมีการเคลือ่ นที่ นํา้ จึง
กระเพือ่ มและขยายออกไปเปนวงกลมรอบบริเวณทีถ่ กู รบกวน ถาเรานําใบไมไปวางบนคลืน่ ผิวนํา้ ทีก่ ระเพือ่ ม
ขึ้นลง จะพบวาใบไมจะกระเพื่อมขึ้นลงตามการกระเพื่อมของคลื่นผิวนํ้า แตเมื่อคลื่นเคลื่อนที่ผานไปใบไม
ดังกลาวก็ยังอยูที่เดิม จึงสรุปไดวา อนุภาคของตัวกลาง (นํ้า) จะสั่นขึ้นลงในแนวเดิมแลวถายโอนพลังงาน
ใหกบั อนุภาคขางเคียงตอเนือ่ งกันไป ทําใหคลืน่ เคลือ่ นทีไ่ ปโดยทีอ่ นุภาคของตัวกลางนัน้ ไมไดเคลือ่ นทีต่ าม
ไปดวย
ชนิดของคลื่น
คลื่นสามารถจําแนกไดหลายชนิด ดังนี้
1. แบงตามการใชตัวกลาง สามารถแบงได 2 ชนิด คือ
คลื่นเสียง คลื่นในเสนเชือก
1.2 คลืน
่ แมเหล็กไฟฟา (electromagnetic wave) เปนคลืน่ ทีไ่ มตอ งใชตวั กลางในการเคลือ่ นที่
เชน แสง คลื่นวิทยุ รังสีอัลตราไวโอเลต รังสีอินฟราเรด คลื่นไมโครเวฟ
2. แบงตามลักษณะการเคลื่อนที่ของตัวกลาง สามารถแบงได 2 ชนิด คือ
2.1 คลื่นตามยาว (longitudinal wave) ตัวกลางจะสั่นในแนวเดียวกับการเคลื่อนที่ของคลื่น
3.1 คลื่ น ดล (impulse wave) เป น คลื่ น ที่ เ กิ ด จากแหล ง กํ า เนิ ด สั่ น ในช ว งเวลาสั้ น ๆ ทํ า ให
คลื่นผิวน้ํา
เมื่อพิจารณาการเกิดคลื่นกล เชน คลื่นผิวนํ้าหรือคลื่นในเสนเชือกจะพบวาตําแหนงตางๆ ของ
ตัวกลาง (นํ้า, เสนเชือก) จะสั่นขึ้นลงจากระดับปกติ ซึ่งเรียกวา การกระจัดของคลื่น โดยวัดในแนว
ตั้งฉากจากระดับปกติถึงตําแหนงสูงสุด (การกระจัดเปน ) และถึงตําแหนงตํ่าสุด (การกระจัดเปน )
สวนประกอบที่สําคัญของคลื่นที่ควรทราบ มีดังนี้
การกระจัด
สันคลื่น สันคลื่น
ความยาวคลื่น ()
แอมพลิจูด
ตําแหนง
ทองคลื่น ทองคลื่น
ความยาวคลื่น
1.สันคลื่น (crest) คือ ตําแหนงที่มีการกระจัดบวกสูงสุดเหนือระดับปกติ
2. ทองคลื่น (trough) คือ ตําแหนงที่มีการกระจัดลบมากที่สุดใตระดับปกติ
ของสันคลื่นหรือทองคลื่นนั่นเอง โดยแอมพลิจูดยิ่งมีคามากคลื่นจะมีพลังงานมาก
4. ความยาวคลื่น (wavelengh : ) คือ ความยาวของลูกคลื่น 1 ลูกคลื่น หรือวัดจากสันคลื่นถึง
สันคลื่น หรือวัดจากทองคลื่นถึงทองคลื่นที่อยูติดกัน
5. คาบ (period : T) คือ เวลาที่คลื่นใชเคลื่อนที่ครบ 1 ลูก มีหนวยเปน วินาที (s)
1
f =
T
1
หรืิอ
คลื่นกล
T =
f
ดังนั้น v =
T
หรือ v = f
จงหา ก. ความยาวคลื่น
ข. คาบ
ค. ความถี่
ง. อัตราเร็วของคลื่น
จ. ความถี่ที่สะบัดเชือก
วิธีทํา จากรูป t = 5 s, = 0.4 m, S = 1.0 m
ก. ความยาวคลื่น () = 0.4 m (ดูจากรูป)
ดังนั้น ความยาวเทากับ 0.4 เมตร ตอบ
ข. คลื่น 2.5 ลูก ใชเวลา 5 วินาที
คลื่น 1 ลูก ใชเวลา 51 = 2 s
2.5
T = 2s
2
f = 0.5 Hz
หรือ v = f
แทนคา; = 0.40.5
v = 0.2 m/s
401
ระยะหาง 1 ลูกคลื่น หางกัน = 10 cm
4
จะได = 10 cm = 0.1 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 93
จาก v = f
v
f =
คลื่นกล
0.5
แทนคา; =
0.1
f = 5 Hz
เฟสของคลื่น
เฟส (phase) คือ คาของมุมที่ใชบอกตําแหนงของคลื่น มีหนวยเปนเรเดียนหรือองศา (นิยมใช
เรเดียนมากกวา) เชน
A E
0
B D F
π
มุมที่จุด A = 90 องศา = เรเดียน
2
มุมที่จุด B = 180 องศา = π เรเดียน
3π
มุมที่จุด C = 270 องศา = เรเดียน
2
มุมที่จุด D = 360 องศา = 2π เรเดียน
ความตางเฟส คือ ผลตางของมุมเฟส เชน จากรูป จุด D และจุด B มีความตางเฟส 360180
B J
A C E G I K
D H
เฟสตรงกัน เฟสตรงขามกัน
B กับ F B กับ D หางกัน π
C กับ G หางกัน 2π C กับ E
D กับ H
E กับ I A กับ G
B กับ H
หางกัน 3π
A กับ I
B กับ J
หางกัน 4π
A กับ K หางกัน 5π
คลื่นกล
ใชวิธีการเทียบดังนี้
ถาจุดสองจุดใชเวลาตางกัน (T) 4 วินาที จะมีเฟสตางกัน 2π เรเดียน (1 ลูก)
จุดสองจุดใชเวลาตางกัน (t) 12 วินาที จะมีเฟสตางกัน () = 122π
4
= 6π เรเดียน
2πt
จะไดวา =
T
หรือ = 2πft
แทนคา; = 2π510
= 100π เรเดียน
การซอนทับของคลื่น
คลื่นกล
หรือ 1 2 2 1
12
1 12 1
2 2
หรือ
2 2
1 12 1
สมบัติของคลื่น
ถาคลื่นเคลื่อนที่จากตัวกลางหนึ่งไปอีกตัวกลางหนึ่ง หรือเคลื่อนที่ไปในตัวกลางเดียวกันแลว
พบสิ่งกีดขวาง คลื่นจะมีพฤติกรรมเปลี่ยนไปอยางไรไดบาง
1. การสะทอน (reflection)
สะทอนจะมีทิศทางการสะทอนของเฟสตรงขามกับคลื่นที่เขากระทบ ดังรูป
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 97
คลื่นกล
v
คลื่นเคลื่อนที่เขากระทบสิ่งกีดขวาง คลื่นที่สะทอนจากสิ่งกีดขวาง
ที่ปลายยึดแนน ที่ปลายยึดแนน
2) กรณีปลายดานหนึ่งผูกแบบยืดหยุน คลื่นที่สะทอนจะมีเฟสตรงกับเฟสที่เขากระทบ
ดังรูป
v
v
คลื่นเคลื่อนที่เขากระทบสิ่งกีดขวาง คลื่นที่สะทอนจากสิ่งกีดขวาง
ที่ปลายผูกแบบยืดหยุน ที่ปลายผูกแบบยืดหยุน
1.2 การสะทอนของคลืน่ นํา้ คลืน่ นํา้ จะสะทอนตามกฎการสะทอน คือ เมือ่ คลืน่ มีการสะทอน
มุมที่คลื่นตกกระทบจะเทากับมุมสะทอนเสมอ โดยลักษณะการสะทอนจะแตกตางกันตามลักษณะของ
แผนกั้น ดังนี้
1) การสะทอนของคลื่นเสนตรงกับแผนกั้นแนวตรง
เสนปกติ
ทิศทางของคลื่นตกกระทบ ทิศทางของคลื่นสะทอน
1 2
แผนกั้นแนวตรง
มุมตกกระทบ = มุมสะทอน
1 = 2
98 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
2) การสะทอนของคลื่นวงกลมกับแผนกั้นแนวตรง
เสนปกติ เสนปกติ
คลื่นกล
ทิศทางของคลื่นสะทอน
ทิศทางของคลื่นตกกระทบ
1 2
แผนกั้นแนวตรง
หนาคลื่นที่สะทอนจะเหมือนกับการพับกระดาษโดยใชแผนกั้นเปนเสนสมมาตร
3) การสะทอนของคลื่นวงกลมที่มีจุดกําเนิดตําแหนงเดียวกับจุดโฟกัสของแผนกั้นผิวโคง
คลื่นจะสะทอนออกมาเปนคลื่นหนาตรง
แผนกั้นผิวโคง
ทิศทางของคลื่นตกกระทบ
ทิศทางของคลื่นสะทอน
2.การหักเห (refraction)
คลื่นนํ้าเมื่อเคลื่อนที่ผานตัวกลางที่มีระดับความลึกไมเทากันจะเกิดการหักเห ดังรูป
1
แนวรอยตอ
นํ้าตื้น
นํ้าลึก
เสนปกติ
v
จาก f =
1
จะไดวา v มีคามาก จะมีคามาก แนวรอยตอ
v มีคานอย จะมีคานอย 2
2
นํ้าตื้น
{
แนวการเคลื่อนที่
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 99
การคํานวณจะใชกฎการหักเหดังสมการ
sin 1 v1
= = 1
คลื่นกล
sin 2 v2 2
ขอสังเกต
นํ้าลึก มาก, vมาก, มาก → ลึกมาก
นํ้าตื้น นอย, vนอย , นอย → ตื้นนอย
sin 2 = �2 1
2 3
sin 2 = �2
6
sin 2 ≈ 0.236
= sin (0.236)
1
2
2 = 13.6
sin 1 v1
วิธีทํา จาก =
v2
sin 2
sin 60 1f
แทนคา; =
sin 45 v2
�3
2 = 0.210
�2 v2
2
v2 = 1.63 m/s
- สันคลื่นพบสันคลื่น จะทําใหสันคลื่นสูงขึ้น
- ทองคลื่นพบทองคลื่น จะทําใหทองคลื่นตํ่าลง
และเรียกตําแหนงการแทรกสอดแบบเสริมวา ปฏิบัพ (antinode) ใชสัญลักษณ “A”
2. การแทรกสอดแบบหักลาง จะทําใหการกระจัดของคลื่นเปนศูนย (หักลางกันหมด) เรียกวา
A2 A2
S1 S2
การคํานวณเรื่องการแทรกสอด
พิจารณาคลื่นนํ้าจากแหลงกําเนิดอาพันธเคลื่อนที่เขาชนสลิตเดี่ยวหรือสลิตคู ดังรูป ซึ่งจะเกิดการ
แทรกสอดกัน ดังนี้
P
หนาคลื่น x หนาคลื่น P
{
{
d
S1
x
L ฉากรับ
d
L ฉากรับ
สลิตเดี่ยว S2
สลิตคู
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 101
จากรูปสามารถคํานวณไดตามสมการในตาราง
คลื่นกล
เฟส ปฏิบัพ (A) บัพ (N)
S1P-S2P
ตรงกัน n 1
d sin n2
=
x 1
d
L
ตรงขาม n2 n
L คือ ระยะจากสลิตถึงฉากรับ
คือ มุมที่เบนจากแนวกลางบนฉาก
เทคนิคการคํานวณ
1. ถาโจทยถามแถบสวางหรือแถบมืดทั้งหมดใช = 90
2. คาทีไ่ ดจากการคํานวณหาคา n (จํานวนบัพหรือปฏิบพั ) เปนครึง่ หนึง่ ของทัง้ หมด (ดานเดียว)
ถาโจทยถามหาทั้งหมด มีวิธีคือ
- แถบบัพ (N) ใหคูณ 2
- แถบปฏิบัพ (A) ใหคูณ 2 แลวบวก 1 (เพิ่มแถบตรงกลาง)
n = 5
102 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
หาแนวบัพสุดทาย
1
จาก d sin = n2
คลื่นกล
1
แทนคา; 20 sin 90 = n24
n = 5.5
A0
N5 N5
A5 A5
วิธีทํา
P
{
S1 x
5 cm
L = 80 cm A0
S2
dx
จาก L
= n
5x
แทนคา; 80
= 1(1)
80
x =
5
x = 16 cm
คลื่นกล
หนึ่งไว สวนปลายอีกดานสะบัดใหสั่นขึ้นลง แลวปรับความถี่ใหเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จะไดคลื่นนิ่งที่มีลักษณะ
ดังรูป
L
เครื่องสั่น
→ L =
2
2
→ L = =
2
3
→ L =
2
หมายเหตุ
ตําแหนงบัพ (N) คือ จุดที่แคบ (แอมพลิจูด = 0)
ถาเกิดคลื่นนิ่งจํานวน n วง จะได
n
L =
2
2L
หรือ =
n
v
และเมื่อแทนใน f =
nv
จะไดวา f =
2L
โดยถา n = 1 เรียก f วา ความถี่มูลฐานหรือฮารมอนิกที่ 1
n = 2 เรียก f วา ฮารมอนิกที่ 2 และเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ตามคา n
104 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
ตัวอยางที่ 9 จงหาจํานวนปฏิบัพและบัพของคลื่นที่เกิดบนเสนเชือกยาว 2 เมตรที่ถูกขึงตึง แลวสะบัด
ปลายดานหนึง่ ดวยความถี่ 50 ครัง้ ตอวินาที ถาคลืน่ มีความเร็ว 100 เมตรตอวินาที
คลื่นกล
วิธีทํา หา , จาก v = f
v
=
f
100
แทนคา; =
50
= 2m
2m
N N N
A A
ตัวอยางที่ 10 เชือกเสนหนึง่ ยาว 4 เมตร ปลายดานหนึง่ ถูกขึงตึง ปลายอีกดานสัน่ ดวยความถี่ 200 เฮิรตซ
ถาคลืน่ มีความเร็ว 400 เมตรตอวินาที จงหาวาตําแหนงบัพทีอ่ ยูถ ดั กันหางกันเทาไร
วิธีทํา หา , จาก v = f
v
=
f
400
แทนคา; =
200
= 2m
4m
1m
4. การเลี้ยวเบน (diffraction)
เมื่อมีคลื่นเคลื่อนที่ผานสิ่งกีดขวาง จะทําใหคลื่นสวนที่กระทบสิ่งกีดขวางสะทอนกลับ และมีคลื่น
คลื่นกล
บางสวนแผออมไปทางดานหลังสิ่งกีดขวางนั้น เรียกปรากฏการณนี้วา “การเลี้ยวเบนของคลื่น” โดยคลื่น
ที่เลี้ยวเบนยังมีความถี่ ความเร็ว และความยาวคลื่นเทาเดิม
คลืี่นเลี้ยวเบน
สิ่งกีดขวาง
แนวคลื่นเดิม
คลื่นเลี้ยวเบน
สิ่งกีดขวาง
แนวคลื่นเดิม
สามารถคํานวณไดตามสมการในตาราง
สลิต ปฏิบัพ (A) บัพ (N)
S1P-S2P
1
d sin
=
สลิตเดี่ยว n2 n
d 1
L
สลิตคู n n2
หมายเหตุ
เงื่อนไขการใชสมการเหมือนกับเรื่องการแทรกสอด
106 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
ตัวอยางที่ 11 ชองเปดเดี่ยวขนาดกวาง 4 เซนติเมตร ทําใหเกิดคลื่นที่มีความยาวคลื่น 2 เซนติเมตร
จงหาแนวปฏิบพั และแนวบัพทีเ่ กิดขึน้ ทัง้ หมด
คลื่นกล
n = 2
= 30
ดังนั้น แนวบัพที่สองเบนจากแนวกลาง 30 องศา ตอบ
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 107
แบบฝกหัด
คลื่นกล
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. เมื่อคลื่นขบวนหนึ่งเคลื่อนที่จากแหลงกําเนิดไปยังบริเวณใดๆ ปริมาณใดที่ไมเปลี่ยนแปลง
1. ความเร็ว 2. ความยาวคลื่น
3. ความถี่ 4. แอมพลิจูด
5. การกระจัด
2. ปริมาณใดที่ใชบอกคาพลังงานของคลื่น
1. ความเร็ว 2. ความยาวคลื่น
3. ความถี่ 4. แอมพลิจูด
5. คาบ
5. 1,000 ลูก
ระยะหางของสันคลื่นที่อยูถัดกันหางกันเทาไร
1. 2 m 2. 4 m
3. 6 m 4. 8 m
5. 10 m
3. 1.5 m 4. 2.0 m
5. 2.5 m
108 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
6. จากรูป จุดใดของคลื่นที่มีเฟสตรงกับจุด B
A E I
คลื่นกล
D H J
B F
C G
1. C และ E 2. D และ H
3. C และ G 4. E และ I
5. F และ J
7. จากรูป เปนลักษณะการเคลื่อนที่ของคลื่นขบวนหนึ่ง ขอใดกลาวถูกตอง
การกระจัด (m)
2
t (s)
2 4 6 8
2
ของเสนเชือก ขอใดแสดงลักษณะการเคลื่อนที่ของคลื่นดลหลังกระทบ
คลื่นดล
เสนเชือกหนัก เสนเชือกเบา
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 109
1.
คลื่นกล
2.
3.
4.
5.
9. เชือกยาว 2 เมตร ปลายดานหนึง่ ตรึงแนน สวนปลายอีกดานหนึง่ ผูกติดกับเครือ่ งสัน่ ทีส่ นั่ ดวยความถี่
700 เฮิรตซ เกิดเปนคลื่นนิ่ง ดังรูป จงหาอัตราเร็วของคลื่นในเสนเชือก
5. 400 m/s
3. 0.3 s 4. 0.4 s
5. 0.5 s
110 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
11 . คลื่นนํ้าขบวนหนึ่งเกิดจากแหลงกําเนิดที่มีความถี่ 4 เฮิรตซ จุดสองจุดบนคลื่นที่ใชเวลาเคลื่อนที่
ตางกัน 2 วินาที จะมีเฟสตางกันเทาไร
คลื่นกล
1. 4π rad 2. 8π rad
5. 20π rad
5. 360 องศา
3. 0.3 m 4. 0.4 m
5. 0.5 m
คลื่นกล
1. 0 องศา 2. 90 องศา
5. 360 องศา
3. 36 m 4. 48 m
5. 60 m
.
1 90 2. 180
3. 270 4. 360
5. 450
2 เซนติเมตร อัตราเร็วของคลื่นบริเวณนํ้าลึกจะเปนเทาไร
ทิศทางการเคลื่อนที่ของคลื่นตกกระทบ
รอยตอระหวางนํ้าตื้น
กับนํ้าลึก
บริเวณนํ้าลึก
30
บริเวณนํ้าตื้น
45
ทิศทางการเคลื่อนที่ของคลื่นหักเห
5. 20�3 cm/s
3. 45 4. 53
5. 60
3. 10 แนว 4. 12 แนว
5. 14 แนว
เทาไร
1. 30 2. 37
3. 45 4. 53
5. 60
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 113
คลื่นกล
1. 100 m/s 2. 200 m/s
5. 500 m/s
3. 5 แนว 4. 6 แนว
5. 7 แนว
3. 45 4. 53
5. 60
3. 1.00 m 4. 1.25 m
5. 1.00 m
3. 0.6 m 4. 0.8 m
5. 1.0 m
114 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
29. ขอใดกลาวถูกตอง
1. เมื่อคลื่นเคลื่อนที่จากบริเวณนํ้าลึกสูบริเวณนํ้าตื้น บริเวณนํ้าลึกคลื่นจะมีความยาวคลื่นนอยกวา
คลื่นกล
บริเวณนํ้าตื้น
2. แหล ง กํ า เนิ ด อาพั น ธ คื อ แหล ง กํ า เนิ ด ที่ ทํ า ให เ กิ ด คลื่ น ที่ มี ค วามยาวคลื่ น ละความถี่ เ ท า กั น
แตความเร็วและเฟสของคลื่นตางกัน
3. ความถี่ของคลื่นสามารถเปลี่ยนแปลงไดตลอดเวลาของการเคลื่อนที่
4. มุมสะทอนกลับหมดของคลื่นเกิดขึ้นเมื่อมุมตกกระทบใหญกวามุมวิกฤต
5. เมื่อสันคลื่นจากสองแหลงเคลื่อนที่มาชนกันจะทําใหเกิดตําแหนงบัพ
30. ขอใดกลาวไมถูกตอง
1. คลื่นนิ่งเกิดจากการแทรกสอด
2. เมื่อเกิดการเลี้ยวเบนจะมีการแทรกสอดเกิดขึ้นดวยเสมอ
3. หลักของฮอยเกนสอธิบายการเลี้ยวเบนของคลื่นได
4. การเลี้ยวเบนของคลื่นผานชองที่แคบกวาความยาวคลื่นจะมีแนวบัพเกิดขึ้น
5. เมื่อคลื่นเคลื่อนที่จากบริเวณหนึ่งไปยังบริเวณใดๆ ความถี่ของคลื่นจะไมเปลี่ยนแปลง
เฉลย
1. 3 2. 4 3. 5 4. 1 5. 2 6. 5 7. 2 8. 2 9. 5 10. 1
11. 4 12. 1 13. 3 14. 5 15. 2 16. 1 17. 3 18. 2 19. 2 20. 3
21. 4 22. 3 23. 4 24. 4 25. 4 26. 1 27. 3 28. 4 29. 4 30. 2
เฉลยพรอมคําอธิบาย
1. ตอบขอ 3
อธิบาย ความถี่ของคลื่นจะคงที่ตลอดการเคลื่อนที่ ซึ่งเปนสมบัติเฉพาะของคลื่น
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 115
2. ตอบขอ 4
อธิบาย พลังงานของคลื่นจะขึ้นอยูกับแอมพลิจูดของคลื่น โดยคลื่นที่มีแอมพลิจูดมากจะมีพลังงาน
คลื่นกล
มาก และคลื่นที่มีแอมพลิจูดนอยจะมีพลังงานนอย
3. ตอบขอ 5
อธิบาย จาก v = f
v
f =
10
แทนคา; =
0.02
f = 500 ลูกตอวินาที
เมื่อ t = 2s จะได 5002 = 1,000 ลูก
4. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก v = f
v
=
f
4
แทนคา; =
2
= 2 m
5. ตอบขอ 2
S
อธิบาย หา v, จาก v =
t
20
แทนคา; =
4
v = 5 m/s
หา , จาก v = f
v
=
f
5
แทนคา; =
5
= 1.0 m
6. ตอบขอ 5
อธิบาย จุดที่ีมีเฟสตรงกับจุด B คือ ระยะที่หางจากจุด B เทากับ 360 หรือ 2π เรเดียน คือ จุด F
และ J
116 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
7. ตอบขอ 2
อธิบาย จากรูป T = 4s
คลื่นกล
1
จาก f =
T
1
แทนคา; =
4
f = 0.25 Hz และมีเฟสเริ่มตน 0 องศา
8. ตอบขอ 2
อธิบาย จากหลักการสะทอนของคลื่นในเสนเชือก โดย
1. ถาคลื่นดลเคลื่อนที่จากเสนเชือกหนักไปยังเสนเชือกเบา คลื่นสะทอนเฟสไมเปลี่ยน
2. ถาคลื่นดลเคลื่อนที่จากเสนเชือกเบาไปยังเสนเชือกหนัก คลื่นสะทอนเฟสจะเปลี่ยน
7
L =
2
7
อธิบาย จากรูป L =
2
2L
=
7
22
แทนคา; =
7
4
= m
7
จาก v = f
4
= 700
7
v = 400 m/s
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 117
10. ตอบขอ 1
อธิบาย
คลื่นกล
11. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก = 2πft
แทนคา; = 2π42
= 16π rad
12. ตอบขอ 1
อธิบาย หา , จาก v = f
v
=
f
20
แทนคา; =
5
= 4 m
T =
v
0.5
แทนคา; =
0.1
T = 5s
แทนคา; 90 = 360(x)
2
x = 0.5 m
15. ตอบขอ 2
อธิบาย จากรูป มี 4 ลูกคลื่น หางกัน 2 เมตร จะได = 0.5 m
จาก v = f
v
f =
2
แทนคา; =
0.5
f = 4 ลูกตอวินาที
นั่นคือ 1 นาที จะมีคลื่นทั้งหมด 460 = 240 ลูก
16. ตอบขอ 1
อธิบาย การสะทอนของคลื่นที่มีจุดสะทอนอิสระจะสะทอนคลื่นที่มีเฟสเหมือนกับคลื่นตกกระทบ
หรือเฟสไมเปลี่ยนแปลง
17. ตอบขอ 3
360(x)
อธิบาย จาก =
360(31.5)
แทนคา; (6045) =
3601.5
15 =
= 36 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 119
18. ตอบขอ 2
อธิบาย
คลื่นกล
5
L =
2
2L
จากรูป =
5
21.5
แทนคา; =
5
= 0.6 m
360(x)
จาก =
3600.3
แทนคา; =
0.6
= 180
19. ตอบขอ 2
อธิบาย เมื่อคลื่นเคลื่อนที่จากบริเวณน้ําลึกไปยังบริเวณน้ําตื้น คลื่นจะมีความยาวคลื่นนอยลง
ความเร็วนอยลง แตความถี่คงที่ (เสมอ)
20. ตอบขอ 3
ตื้น sin ตื้น
อธิบาย จาก =
ลึก sin ลึก
ลึก = 2�2
จาก v = f
แทนคา; = 2�210
22. ตอบขอ 3
1
อธิบาย หาแนวบัพทั้งหมด, จาก d sin = n 2
1
10 sin 90 = n 2 2
n = 5.5
หา , จาก d sin = n
20
sin =
25
4
=
5
= 53
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 121
24. ตอบขอ 4
อธิบาย
คลื่นกล
0.5 m
จากรูป = 0.5
2
= 1m
จาก v = f
แทนคา; = 1400
v = 400 m/s
25. ตอบขอ 4
อธิบาย หาแนวบัพ ชองเปดเดี่ยว
จาก d sin = n
n = 3
= 30
27. ตอบขอ 3
nวัตถุ ความลึกจริง
อธิบาย จาก nตา
=
ความลึกปรากฏ
4
3 =
ความลึกจริง
1 0.75
ความลึกจริง = 1.00 m
122 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
28. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก v =
T
คลื่นกล
80
แทนคา; =
0.05
v = 40 m/s
v
จาก =
f
40
แทนคา; =
50
= 0.8 m
29. ตอบขอ 4
อธิบาย มุมสะทอนกลับหมดเกิดเมื่อคลื่นเคลื่อนที่ตกกระทบตัวกลางที่มีความหนาแนนตางกัน
หรือบริเวณน้ําลึกไมเทากัน โดยมุมตกกระทบที่ทําใหมุมหักเหเบนจากแนวเสนปกติมากกวา 90
ถูกเรียกวา มุมสะทอนกลับหมด
30. ตอบขอ 2
อธิบาย เมื่อเกิดการเลี้ยวเบนไมจําเปนตองมีการแทรกสอดเกิดขึ้นเสมอไป
º··Õè 4 àÊÕ§
ธรรมชาติของเสียงและการไดยิน
เสียงเกิดจากแหลงกําเนิดสั่น แลวเคลื่อนที่ผานตัวกลางไปยังหูคนฟง โดยเสียงจะเคลื่อนที่ไดดี
ในตัวกลางที่เปนของแข็ง ของเหลว และแกส ตามลําดับ (เสียงเดินทางในสุญญากาศไมได)
เสียงเปนคลื่นกลที่เปนคลื่นตามยาว ซึ่งคนจะไดยินเสียงตั้งแตความถี่ 20 ถึง 20,000 เฮิรตซ
และที่ระดับความเขมเสียง 0 ถึง 120 เดซิเบล
คนเราจะไดยินเสียงดนตรีเปนตัวโนต หรือเสียงแหลม เสียงทุมตางกันขึ้นอยูกับความถี่ โดย
เสียงแหลมจะมีความถี่สูง และเสียงทุมจะมีความถี่ตํ่า
อัตราเร็วของเสียง
เสียงเปนคลืน่ กลทีต่ อ งอาศัยตัวกลางในการเคลือ่ นที่ โดยอัตราเร็วของเสียงจะขึน้ อยูก บั ชนิดของ
ตัวกลาง ดังตาราง
อากาศ 346
นํ้า 1,498
นํ้าทะเล 1,531
แกว 4,540
อะลูมิเนียม 5,000
เหล็ก 5,200
124 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
อัตราเร็วของเสียงสามารถใชสมการคํานวณไดดังนี้
S
v =
t
เสียง
และ v = f
หรือ v = 3310.6t
v = 346 m/s
แทนคา; = 331(0.615)
v = 340 m/s
หา , จาก v = f
= v
f
340
แทนคา; =
1,360
= 0.25 m
การสะทอนของเสียง
เมื่อเสียงเดินจากตัวกลางที่มีความหนาแนนนอยไปยังตัวกลางที่มีความหนาแนนมาก เชน
เสียงเดินทางในอากาศหรือในนํา้ ไปชนผิวของแข็ง เสียงจะเกิดการสะทอนกลับ หลักการนีน้ าํ มาใชประโยชน
ในการหาความลึกของทะเลหรือลักษณะรูปรางของวัสดุใตนํ้า
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 125
จาก S = vt
เนื่องจากเสียงสะทอนกลับจะไดระยะทางเปน 2 เทา
ดังนั้นจะได
เสียง
S 2S = vt
วิธีทาํ จาก 2S = vt
แทนคา; 2S = 1,5000.5
S = 375 m
ความเขมเสียง
ความเข มเสียง (intensity of sound) ณ บริเวณใดๆ คือ พลังงานเสียงทีแ่ ผออกมาจากแหลงกําเนิด
ตกกระทบลงบนพื้นที่รับเสียงในแนวตั้งฉากกับพื้นที่
I = P
A
I
Iสัมพัทธ =
I0
ระดับความเขมเสียง
เนื่องจากความเขมเสียงที่มนุษยสามารถไดยินอยูในชวง 1012 ถึง 1 วัตตตอตารางเมตร ดังนั้น
จึงไดกําหนดเปนระดับความเขมเสียงขึ้น โดยสามารถคํานวณไดจาก
I
= 10 log
I0
เพิ่มเติม กฎของลอการิทึม
1. loga xy = loga xloga y 2. loga x = loga xloga y
y
3. loga xy = y loga x 4. loga a = 1
5. loga 1 = 0
การหาระดับความเขมเสียงเบาสุด-ดังสุดที่หูมนุษยสามารถไดยิน ดังนี้
I
จาก = 10 log
I0
I0
min = 10 log
I0
; (I = I0)
min = 0 dB
I
และจาก max = 10 log (I = Imax = 1 W/m2
; )
I0
1
= 10 log
1012
= 10 log 1012
max = 120 dB
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 127
การหาผลตางของระดับความเขมของเสียง สามารถทําไดดังนี้
กําหนดให จุดที่มีความเขมเสียง I1 จะมีระดับความเขมเสียง 1
เสียง
และ จุดที่มีความเขมเสียง I2 จะมีระดับความเขมเสียง 2
จะได 1 = 10 log II
1
0
()
..... 1
0
()
..... 2
0
1
0
0
P
เมื่อแทนคา I = โดยกําหนดใหแหลงกําเนิด 2 แหลง มีระยะหางจากผูฟงเทากัน จะได
4πR2
21 = 10 log PP
2
2π10
8
แทนคา; =
4π102
= 0.51010
I = 51011 W/m2
I
วิธีทาํ จาก = 10 log I
0
1010
แทนคา; = 10 log 1012
= 10 log (102)
= 20 dB
จะมีระดับความเขมเสียงเทาไร
วิธีทาํ จาก 21 = 20 log RR 1
100
แทนคา; 240 = 20 log
10
240 = 20 log 10
240 = 20
2 = 2040
2 = 60 dB
ดังนั้น บริเวณที่หางจากแหลงกําเนิดเสียง 10 เมตร มีระดับความเขมเสียง 60 เดซิเบล ตอบ
การสั่นพองของเสียงและความถี่ธรรมชาติ
เมื่อคลื่นเสียงเคลื่อนที่ผานตัวกลาง อนุภาคของตัวกลางสั่นดวยความถี่เดียวกับความถี่ของ
แหลงกําเนิด ถาเราปรับความถี่ของแหลงกําเนิดใหมีคาเทากับความถี่ธรรมชาติของอนุภาคของตัวกลาง
อนุภาคของตัวกลางจะสั่นรุนแรงที่สุด (เสียงจะดังที่สุด) เรียกปรากฏการณนี้วา การสัน่ พ อ งของเสียง
(resonance of sound)
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 129
เสียง
การสั่นพองของเสียงในหลอดที่มีความยาวคงที่
เมื่อเราปลอยคลื่นเสียงเขาไปในหลอด คลื่นเสียงจะสะทอนภายในหลอดแลวมีการแทรกสอดกัน
และถาที่ปากหลอดเปนตําแหนงปฏิบัพ จะทําใหไดยินเสียงดังที่สุด แสดงวาที่ปากหลอดมีการสั่นพอง
ของเสียง ซึ่งจะมี
1. ความถีม ่ ลู ฐาน (fundamental frequency) คือ ความถี่ตํ่าสุดของเสียงในหลอด
2. ฮารมอนิก (hamonics) คือ ความถี่ที่เปนจํานวนเทาของความถี่มูลฐาน
L = 2 ฮารมอนิกที่ 2
2v
2L f2 = โอเวอรโทนที่ 1
2 = 2L f2 = 2f1
2
33
L = ฮารมอนิกที่ 3
2 3v
f3 =
2L f3 = 3f1
โอเวอรโทนที่ 2
2L
3 =
3
2L nv ฮารมอนิกที่ n -
n = fn =
n 2L fn = nf1
130 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
การสั่นพองในทอปลายปด เรียกวา หลอดเรโซแนนซ (เปด 1 ดาน, ปด 1 ดาน) เชน เปาขวด
แสดงดังตาราง
เสียง
32
L =
4 3v
ฮารมอนิกที่ 3
f2 = โอเวอรโทนที่ 1
4L 4L f2 = 3f1
2 =
3
53
L =
4 5v
ฮารมอนิกที่ 5
f3 =
4L
โอเวอรโทนที่ 2
4L f3 = 5f1
3 =
5
4L (2n1)v fn = (2n1)f1 -
n = fn =
2n1 4L
เทคนิคการคํานวณ
การแกโจทยอาจใชสมการหรือใชวิธีวาดรูปก็ได โดยตองวาดรูปการสั่นพองครั้งแรก
เพื่อเปรียบเทียบความยาวคลื่นกับความยาวทอกอน
- ทอปลายเปด สั่นพองครั้งแรก L =
2
- ทอปลายปด สั่นพองครั้งแรก L =
4
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 131
เสียง
วิธีทํา จาก fn =
2L
(1)(340)
แทนคา; f1 =
(2)(2)
= 85 Hz
ดังนั้น ความถี่ 3 ลําดับแรก ที่ทําใหเกิดการสั่นพอง คือ 85, 170, 255 เฮิรตซ ตามลําดับ ตอบ
ดังนั้น ความถี่ 3 ลําดับแรก ที่ทําใหเกิดการสั่นพอง คือ 85, 255, 425 เฮิรตซ ตามลําดับ ตอบ
บีตสของเสียง
บีตส (beats) เกิดจากเสียงจากแหลงกําเนิดสองแหลงที่มีความถี่ตางกันเล็กนอยไมเกิน 7 เฮิรตซ
เคลื่อนที่มาพบกันแลวเกิดการแทรกสอดกัน ทําใหเกิดเปนจังหวะ ซึ่งเรียกวา บีตสของเสียง
132 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
คลื่นเสียงที่ 1
เสียง
คลื่นเสียงที่ 2
เสียงดัง
เสียงเบา
1 บีตส
ตัวอยางที่ 9 คลื่นเสียงจาก 2 แหลงกําเนิด มีความถี่ 500 เฮิรตซ และ 502 เฮิรตซ เคลื่อนที่มาพบกัน
ทําใหเกิดเสียงบีตส จงหา
ก. จังหวะของการไดยิน
ข. ความถี่ของเสียงที่ไดยิน
วิธีทํา ก. จาก fB = |f1f2|
แทนคา; = |500502|
fB = 2 Hz
f1f2
ข. จาก fรวม =
2
แทนคา; = 500502
2
เสียง
fรวม = 501 Hz
ปรากฏการณดอปเพลอร
ปรากฏการณดอปเพลอร (doppler effect) คือ ปรากฏการณที่ผูฟงไดยินเสียงมีความถี่
ตางจากความถี่ของเสียงจากแหลงกําเนิดจริง เนื่องจากผูฟงหรือแหลงกําเนิดมีการเคลื่อนที่
ความเร็วสัมพัทธ (relative velocity) คือ ความเร็วที่เปรียบเทียบระหวางสองความเร็ว โดยมี
หลักการเปรียบเทียบ ดังนี้
1. วัตถุเคลื่อนที่ไปทางเดียวกัน ความเร็วสัมพัทธเกิดจากความเร็วทั้ง 2 มาลบกัน เชน
1 v1 = 10 m/s 2 v2 = 20 m/s
1 v1 = 10 m/s v2 = 20 m/s 2
หมายเหตุ สามารถใชรถคันไหนเปนผูสังเกตก็ได
134 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
การคํานวณหาความยาวคลื่นดานหนาและดานหลังแหลงกําเนิด
v0
เสียง
v0 ดานหลัง ดานหนา
v0 vS v0
vS
v0
v0
v0 v0
เมื่อแหลงกําเนิดอยูนิ่ง เมื่อแหลงกําเนิดเคลื่อนที่ไปทางขวา
เทคนิคการคํานวณ
- ความยาวคลื่นดานหนา
v
vS จาก =
f
v0 v0vS
จะได หนา =
fS
- ความยาวคลื่นดานหลัง
vS
v0vS
จะได หลัง =
fS
v0
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 135
- ความยาวคลื่นดานขาง
v0
v0
เสียง
จะได ขาง =
fS
vS
v0
การหาความถี่ที่ผูฟงไดยิน สามารถหาไดจาก
v
f =
v0 vL
จะได fL = v v f
0 S
S
เทคนิคการคํานวณ
วิธกี ารใชสมการ
1. วาดทิศของ vL กับ vS กอน
เชน เมื่อผูฟงเคลื่อนที่เขาหาแหลงกําเนิดทางดานหนา
v0 vL
vS
vL
จาก fL = v v f
0 S
S
v0
v0 vL
จะได fL = v v f
0 S
S
เมื่อผูฟงกําลังเคลื่อนที่ตามหลังแหลงกําเนิด
vL vS
v0 vL
v0 จะได fL = v v f
0 S
S
136 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
หมายเหตุ ถามีความเร็วลม (vลม) ดวย ให
นํา v0vลม ในสมการ ถา vลม ไปทางเดียวกับ v0
เสียง
34020
แทนคา; =
1,000
หนา = 0.32 m
v0 vS
จาก หลัง =
fS
34020
แทนคา; =
1,000
หลัง = 0.36 m
v0
จาก ขาง =
fS
340
แทนคา; =
1,000
ขาง = 0.34 m
ดังนั้น ความยาวคลื่นดานหนา 0.32 เมตร ดานหลัง 0.36 เมตร และดานขาง 0.34 เมตร ตอบ
v0
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 137
v0 vL
จาก fL = v v f
0 S
S
v0 vL
v v f ; (v
เสียง
= S L และ vS สวนทาง v0 ใช )
0 S
34030
แทนคา; = 34020 1,000
370
= 360 1,000
fL = 1,027.8 Hz
คลื่นกระแทก
คลื่นกระแทก (shock wave) เกิดจากแหลงกําเนิดเคลื่อนที่ดวยความเร็วมากกวาความเร็วคลื่น
ในตัวกลาง แหลงกําเนิดจะเคลื่อนที่ผานพนหนาคลื่นของตัวกลางนั้นไป ทําใหหนาคลื่นอัดตัวซอนกัน
เปนรูปกรวยกลมแบบ 3 มิติ
ซอนิกบูม (sonic boom) เกิดจากความเร็วเหนือเสียง ทําใหอากาศเปลี่ยนแปลงความดัน
อยางรวดเร็ว เสียงจะมีความดังมาก
หนาคลื่นกระแทก
แนวการเคลื่อนที่
vS
มุมระหวางหนาคลื่นกระแทก
กับแนวการเคลื่อนที่
ลักษณะกรวยของหนาคลื่นกระแทก
วิธีทาํ จาก
0
510
แทนคา; =
340
M = 1.5
พิจารณารูปลักษณะกรวยของหนาคลื่นกระแทก
v0 vS
v0
v0
จากรูป sin =
vS
vS
และ M =
v0
vS 1
M = =
v0 sin
พิจารณารูป
vS
พื้นดิน h (ความสูง) x
h
จากรูป sin =
x
1 x
=
sin h
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 139
เสียง
vS 1 x
ดังนั้น M=
v0
= =
h
sin
M = 1.2
,
x = 6 000 m = 6 km
= sin1(0.883)
= 69
การนําความรูเรื่องเสียงไปใชประโยชน
เสียง
แบบฝกหัด
เสียง
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. จงหาอัตราเร็วของเสียงในอากาศที่มีอุณหภูมิ 15 องศาเซลเซียส
5. 352 m/s
3. 25.0 m 4. 34.6 m
5. 38.5 m
3. ปจจัยใดมีผลตออัตราเร็วของเสียงในอากาศมากที่สุด
1. ความถี่ของเสียง 2. ความเขมเสียง
3. ระดับความเขมเสียง 4. อุณหภูมิของอากาศ
5. ความดันของเสียง
3. 680 m 4. 720 m
,
5. 1 020 m
3. 700 m ,
4. 1 360 m
,
5. 1 400 m
142 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
6. เรือประมงสงคลืน่ โซนารความถี่ 10 กิโลเฮิรตซ ขณะอยูก ลางทะเล วัตถุชนิ้ ทีเ่ ล็กทีส่ ดุ ทีส่ ามารถสะทอน
คลื่นเสียงความถี่นี้กลับมายังเครื่องโซนาร มีขนาดประมาณเทาไร กําหนดใหอัตราเร็วของคลื่นเสียง
ในน้ําทะเลเทากับ 1,500 เมตรตอวินาที
เสียง
1. 5 cm 2. 10 cm
3. 15 cm 4. 20 cm
5. 25 cm
เสียง
1. 500 Hz 2. 502 Hz
3. 504 Hz 4. 2 Hz
5. 4 Hz
1. 160 Hz 2. 267 Hz
3. 400 Hz 4. 640 Hz
5. 960 Hz
20 cm
5. 207 m/s
3. 220 Hz 4. 310 Hz
5. 420 Hz
144 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
16. ทอปลายเปดทั้งสองดานยาว 2 เมตร นํามาทดลองเรื่องการสั่นพองของเสียง จงหาความถี่ต่ําสุด
ที่ทําใหเกิดการสั่นพอง ถาขณะนั้นเสียงมีอัตราเร็วในอากาศเทากับ 340 เมตรตอวินาที
เสียง
1. 85 Hz 2. 170 Hz
3. 225 Hz 4. 280 Hz
5. 310 Hz
17. ปรากฏการณสนั่ พองของอากาศในทอปลายเปดทัง้ สองดานทีม่ คี วามยาว L จะมีความถีม่ ลู ฐานเทาไร
กําหนดใหอัตราเร็วของเสียงในอากาศเทากับ v
1. v 2. v
4L 2L
3. v 4. 2v
L L
5. 4v
L
18. ทอปลายเปดขางหนึ่งยาว 1.25 เมตร และทอปลายเปดสองขางยาว 2.4 เมตร คาความถี่บีตสของ
คลืน่ นิง่ ทีค่ วามถีม่ ลู ฐานจากทอทัง้ สองมีคา เทาไร ถาอัตราเร็วเสียงในอากาศเทากับ 340 เมตรตอวินาที
1. 1.5 Hz 2. 2.8 Hz
3. 3.2 Hz 4. 4.3 Hz
5. 5.1 Hz
19. ในการทดลองเรื่องการสั่นพองโดยใชหลอดกําทอน พบวาเกิดการกําทอนครั้งแรกที่ระยะ
0.5 เมตรจากปากหลอด ถ า วั ด ความถี่ ข องเสี ย งได 173 เฮิ ร ตซ จงหาอุ ณ หภู มิ ข องอากาศ
ขณะนั้น
1. 12C 2. 15C
3. 18C 4. 20C
5. 25C
20. ที่ระยะหางจากแหลงกําเนิดเสียง 10 เมตร วัดความเขมของเสียงได 21010 วัตตตอตารางเมตร
และที่ระยะหางจากแหลงกําเนิดเสียงเดิม 20 เมตร จะมีความเขมเสียงเทาไร
1. 41010 W/m2 2. 51010 W/m2
3. 401010 W/m2 4. 51011 W/m2
5. 501011 W/m2
21. แหลงกําเนิดเสียงมีกําลัง 4π1010 วัตต ระยะหางจากแหงกําเนิดเสียงเทาไรจึงจะทําใหไมได
ยินเสียงพอดี
1. 5 m 2. 10 m
3. 15 m 4. 20 m
5. 25 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 145
เสียง
1. 5 m 2. 10 m
3. 15 m 4. 20 m
5. 25 m
3. 60 dB 4. 80 dB
5. 100 dB
3. 60 dB 4. 70 dB
5. 100 dB
1. 40 dB 2. 50 dB
3. 60 dB 4. 90 dB
5. 100 dB
3. 5 km 4. 10 km
5. 20 km
3. 60 dB 4. 70 dB
5. 80 dB
146 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
28. วัดระดับความเขมเสียงจากเครือ่ งจักรชนิดหนึง่ ได 60 เดซิเบล คนงานใสเครือ่ งครอบหู ทําใหลดระดับ
ความเขมเสียงเหลือ 40 เดซิเบล เครื่องครอบหูดังกลาวชวยลดความเขมเสียงกี่เปอรเซ็นต
เสียง
1. 50% 2. 70%
3. 80% 4. 90%
5. 99%
3. 30 dB 4. 40 dB
5. 50 dB
3. 15 m 4. 20 m
5. 25 m
ดวยกําลังเทาไร
1. 12 W 2. 60 W
3. 80 W 4. 120 W
5. 140 W
3. 8π104 W 4. 4π102 W
5. 8π102 W
3. 2,300 Hz 4. 2,365 Hz
5. 2,422 Hz
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 147
เสียง
340 เมตรตอวินาที
1. 1,987 Hz 2. 2,125 Hz
3. 2,182 Hz 4. 2,218 Hz
5. 2,182 Hz
3. 8 km 4. 10 km
5. 12 km
3. 1.4 4. 1.5
5. 2.0
1. 30 2. 40
3. 42 4. 48
5. 52
3. 1,028 Hz 4. 1,110 Hz
5. 1,156 Hz
148 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
39. รถยนต 2 คัน วิ่งตามกันไปทางเดียวกันดวยอัตราเร็ว 20 เมตรตอวินาที คนขับรถยนตคันหลัง
เปดแตรความถี่ 800 เฮิรตซ คนขับรถยนตคันดานหนาจะไดยินเสียงแตรความถี่เทาไร ถาขณะนั้น
อากาศมีอุณหภูมิ 15 องศาเซลเซียส
เสียง
1. 720 Hz 2. 760 Hz
3. 780 Hz 4. 800 Hz
5. 820 Hz
,
3. 1 032 Hz 4. 1,088 Hz
5. 1,125 Hz
เฉลย
1. 1 2. 2 3. 4 4. 2 5. 3 6. 3 7. 4 8. 1 9. 2 10. 4
11. 4 12. 2 13. 3 14. 3 15. 1 16. 1 17. 2 18. 2 19. 5 20. 4
21. 2 22. 1 23. 1 24. 3 25. 4 26. 4 27. 3 28. 5 29. 4 30. 2
31. 4 32. 4 33. 3 34. 2 35. 5 36. 4 37. 4 38. 5 39. 4 40. 3
เฉลยพรอมคําอธิบาย
1. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก v = 3310.6t
แทนคา; = 331(0.615)
= 3319
v = 340 m/s
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 149
2. ตอบขอ 2
อธิบาย หา v, จาก v = 3310.6t
เสียง
แทนคา; = 3310.6(25)
v = 346 m/s
หา S, จาก 2S = vt
แทนคา; 2S = 3460.1
S = 17.3 m/s
3. ตอบขอ 4
อธิบาย อั ต ราเร็ ว ของเสี ย งในอากาศขึ้ น อยู กั บ อุ ณ หภู มิ ข องอากาศ โดยเมื่ อ อุ ณ หภู มิ เ พิ่ ม ขึ้ น
1 องศาเซลเซียส เสียงจะมีอัตราเร็วเพิ่มขึ้น 0.6 เมตรตอวินาที ซึ่งสามารถคํานวณหาอัตราเร็ว
ของเสียงในอากาศไดจากสมการ v = 3310.6t
4. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก 2S = vt
แทนคา; 2S = 3403
S = 510 m
5. ตอบขอ 3
อธิบาย
1 2
v = 10 m/s
x=?
S
หา S, จาก S = vt
แทนคา; = 104
S = 40 m
หา x, จาก S = vt
2x40 = 1,360 m
x = 700 m
150 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
6. ตอบขอ 3
อธิบาย วัตถุที่สะทอนคลื่นไดตองมีขนาดเทาหรือโตกวาความยาวคลื่นนั้น
เสียง
f = 10 kHz
v = 1,500 m/s
จาก v = f
= v
f
แทนคา; = 1,500
10,000
= 0.15 m = 15 cm
7. ตอบขอ 4
อธิบาย
S
t1
อากาศ
น้าํ t2
S S = 1.8
v1 v2
1 1
S 340
1,440 = 1.8
1,440340
S 3401,440 = 1.8
S ≈ 800 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 151
8. ตอบขอ 1
sin 1 1
อธิบาย จาก sin 2
=
2
เสียง
sin 1 1
แทนคา; =
22
sin 90
sin 1 1
=
1 2
= 30
9. ตอบขอ 2
อธิบาย เสียงเปนคลื่นซึ่งมีสมบัติเฉพาะตัว โดยเมื่อคลื่นเดินทางจากบริเวณใดๆ ไปยังบริเวณ
ใกลเคียง ความถี่ของคลื่นจะคงตัวเสมอ
10. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก fB = |f1f2|
แทนคา; = |510515|
fB = 5 Hz
11. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก fB = |f1f2|
แทนคา; 4 = |420f2|
f2 = 420 4
f2 = 416, 424 Hz
12. ตอบขอ 2
f1f2
อธิบาย จาก fรวม =
2
500504
แทนคา; =
2
fรวม = 502 Hz
13. ตอบขอ 3
อธิบาย
60 cm
3
จากรูป 60
2
=
= 40 cm = 0.4 m
152 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
จาก v = f
v
f =
เสียง
160
แทนคา; =
0.4
f = 400 Hz
14. ตอบขอ 3
อธิบาย จากรูป 2
= 20
= 40 cm = 0.4 m
หา v, จาก v = f
แทนคา; = 0.4420
v = 168 m/s
15. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก v, จาก v = 3310.6t
แทนคา; = 331(0.615)
v = 340 m/s
(2n1)v
หา f ในทอปลายปดจาก f1 =
4L
(1)(340)
แทนคา; =
4(1)
f1 = 85 Hz
16. ตอบขอ 1
nv
อธิบาย จาก f =
2L
(1)(340)
แทนคา; =
22
f = 85 Hz
17. ตอบขอ 2
อธิบาย
จากรูป L =
2
= 2L ......(1)
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 153
จาก v = f
v
f1 =
เสียง
แทน (1) ลงไป จะได
v
f1 =
2L
18. ตอบขอ 2
อธิบาย ทอปลายเปด 1 ดาน
1.25 m
L = → = 4L
4
v
ความถี่มูลฐาน; f1 =
v
=
4L
340
แทนคา; =
41.25
f1 = 68 Hz
ทอปลายเปด 2 ดาน
2.4 m
L = → = 2L
2
v
ความถี่มูลฐาน; f1 =
v
=
4L
340
แทนคา; =
22.4
f1 = 70.8 Hz
แทนคา; = 6870.8
fB = 2.8 Hz
154 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
19. ตอบขอ 5
(2n1)v
อธิบาย หา v, จาก f =
4L
เสียง
1v
แทนคา; 173 =
40.5
v = 346 m/s
หา t, จาก v = 3310.6t
15 = 0.6t
t = 25C
20. ตอบขอ 4
P
อธิบาย หา P, จาก I =
4πR2
P = I4πR2
แทนคา; = 210104π102
P = 8π108 W
P
หา I2, จาก I2 = 2
4πR 2
8π108
แทนคา; =
4π(20)2
2108
=
400
I2 = 51011 W/m2
21. ตอบขอ 2
P
อธิบาย หา R, จาก I =
4πR2
P
R2 =
4πI
4π1010
แทนคา; =
4π1012
R2 = 102
R = 10 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 155
22. ตอบขอ 1
P
อธิบาย หา P, จาก I =
4πR2
เสียง
P
R2 =
4πI
π108
แทนคา; =
4π1010
1
R2 = 102 = 25
4
R = 5m
23. ตอบขอ 1
P
อธิบาย หา I, จาก I =
4πR2
4π108
แทนคา; =
4π102
I = 1010 W/m2
I
หา , จาก = 10 log I
0
10
10 log
10
10
แทนคา; = 12
= 10 log (102)
= 20 dB
24. ตอบขอ 3
10
แทนคา; 280 = 20 log 2
10
280 = 20 log (101)
280 = 20
2 = 60 dB
25. ตอบขอ 4
1
แทนคา; 2100 = 10 log
10
156 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
2100 = 10 log (101)
2100 = 10
เสียง
2 = 90 dB
26. ตอบขอ 4
10
แทนคา; 40100 = 20 log
R 2
10
60 = 20 log
R 2
60 10
= log
20 R 2
10
3 = log R
2
10
แทนคา; 103 =
R2
10
R2 =
103
R2 = 104 m = 10 km
27. ตอบขอ 3
อธิบาย จากโจทย I1 = 100% และ I2 = 1% (ลดไป 99% ไดยิน 1%)
I2
จาก 21 = 10 log I 1
1
280 = 10 log 2
10
280 = 10 log (102)
280 = 20
2 = 60 dB
28. ตอบขอ 5
I2
อธิบาย จาก 21 = 10 log I 1
I2
4060 = 10 log 10 2
I2
20 = 10 log 10 2
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 157
20 I2
10
= log
102
I2
2 = log 10
เสียง
2
I2
102 =
102
I2 = 1
1
260 = 10 log 2
10
31. ตอบขอ 4
I
อธิบาย จาก = 10 log I0
I
แทนคา; 140 = 10 log 10 12
I
14 = log 10 12
I
1014 =
1012
I = 102 W/m2
158 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
P
จาก I =
A
P = IA
เสียง
แทนคา; = 102(11.2)
P = 120 W
32. ตอบขอ 4
R1
อธิบาย จาก 21 = 20 log R 2
10
280 = 20 log 10 2
I
แทนคา; 60 = 10 log 10 12
I
106 =
1012
I = 106 W/m2
P
จาก I =
4πR2
P = 4πR2I
แทนคา; = 4π(102)2106
P = 4π102 W
33. ตอบขอ 3
อธิบาย พิจารณาขณะที่จรวดแหวกอากาศจะเกิดเสียงที่พุงชนหนาผา มีความยาวคลื่นดังนี้
v0vs = fs
f = 2,300 Hz
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 159
34. ตอบขอ 2
อธิบาย วาดรูปทิศทางของ v
เสียง
vS
vL
v0
v0 vL
จาก fL = v v f
0 s
S
3400
แทนคา; = 34020 2,000
fL = 2,125 Hz
35. ตอบขอ 5
vS x
อธิบาย จาก v0
=
h
680 x
แทนคา; 340
=
6
x = 12 km
36. ตอบขอ 4
อธิบาย หา v0, จาก v0 = 3310.6t
แทนคา; = 3310.6(15)
v = 340 m/s
vS
จาก M, จาก M =
v0
510
แทนคา; =
340
M = 1.5
37. ตอบขอ 4
v0
อธิบาย จาก sin =
vS
340
แทนคา; =
510
sin = 0.67
= 42
160 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
เสียง
= 9042
= 48
38. ตอบขอ 5
อธิบาย วาดรูปทิศทางของ v
vS vL
v0
v0 vL
จาก fL = v v f
0 S
S
34030
แทนคา; = 34020 1,000
370
= 320 1,000
fL = 1,156 Hz
39. ตอบขอ 4
อธิบาย หา v0, จาก v0 = 3310.6t
แทนคา; = 3310.6(15)
= 3319
v0 = 340 m/s
วาดรูปทิศทางของ v
vS vL
v0
v0 vL
จาก fL = v v f
0 S
S
แทนคา; = 34020
34020
800
f L = 800 Hz
40. ตอบขอ 3
อธิบาย วาดรูปทิศทางของ v
เสียง
vS vL
v0
v0 vL
จาก fL = v v f
0 S
S
แทนคา; = 34020
34030
1,000
f L = 1,032 Hz
º··Õè 5 áʧàªÔ§¿ÊÔ¡Ê
แสงเปนพลังงานรูปหนึง่ โดยสามารถเปลีย่ นเปนพลังงานรูปอืน่ ได เชน เปลีย่ นจากพลังงานแสง
เปนพลังงานไฟฟาดวยเซลลสุริยะ แสงชวยใหเกิดกระบวนการสังเคราะหดวยแสง และยังทําใหมนุษย
และสัตวสามารถมองเห็นสิ่งตางๆ ได
การแทรกสอดของแสง
การแทรกสอดของแสง เกิดขึ้นในลักษณะเชนเดียวกับการแทรกสอดของคลื่นนํ้า (จากเรื่อง
คลื่นกล) โดยในเรื่องแสงจะเกิดแนวปฏิบัพ คือ แถบสวาง และแนวบัพ คือ แถบมืด ซึ่งจะปรากฏบนฉาก
ที่นํามารับดานหลังสลิต โดยสลิตที่ใชในการศึกษามี 3 แบบ คือ สลิตเดี่ยว สลิตคู และเกรตติง
เมื่อมีแสงตกกระทบสลิตในแนวระนาบ แลวแสงจะกระจายออกทางดานหลังสลิตในทุกทิศทาง
โดยหนาคลื่นจะโคงเปนสวนของวงกลม
สลิตเดี่ยว
A2 = แถบสวางที่ 2 (2.5)
N2 = แถบมืดที่ 2 (2)
A1 = แถบสวางที่ 1 (1.5)
N1 = แถบมืดที่ 1 (1)
แสง d
A0 = แถบสวางกลาง (สวางที่สุด) (0)
N1
A1
N2
A2
ฉาก
L
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 163
แสงเชิงฟสิกส
x เปนระยะของแถบมืดหรือแถบสวางจากแนวสวางกลาง (A0)
L เปนระยะจากสลิตถึงฉากรับ
n เปนลําดับของแถบมืดหรือแถบสวาง
สลิตเดี่ยวมีการใชสมการดังนี้
- แนวปฏิบัพ (แถบสวาง) เนื่องจาก A1 = 1.5, A2 = 2.5, A3 = 3.5, ...
dx 1
d sin =
L ;
= n n = 1 2 3 ...
2
, , ,
- แนวบัพ (แถบมืด) เนื่องจาก N1 = 1, N2 = 2, N3 = 3, ...
dx
d sin =
L
; , , ,
= n n = 1 2 3 ...
สลิตคู
N2 = แถบมืดที่ 2 (1.5)
A1 = แถบสวางที่ 1 (1)
N1 = แถบมืดที่ 1 (0.5)
S1 x
แสง d A0 = แถบสวางกลาง (สวางที่สุด) (0)
S2
N1
A1
N2
ฉาก
L
สลิตคูมีการใชสมการดังนี้
- แนวปฏิบัพ (แถบสวาง) เนื่องจาก A1 = 1, A2 = 2, A3 = 3, ...
dx
S1PS2P = d sin =
L
; , , , ,
= n n = 0 1 2 3 ...
ก. ความกวางของแถบสวางกลาง
ข. ระยะหางของแถบมืดแรกจากแนวกลางบนฉาก
ค. ระยะหางของแถบสวางแรกจากแนวกลางบนฉาก
ง. ระยะหางของแถบมืดที่ 2 กับแถบมืดที่ 4 บนฉาก
จ. ระยะหางของแถบสวางที่ 2 กับแถบสวางที่ 4 บนฉาก
วิธีทํา ก. ใชสมการแถบมืดเพราะหาความกวางของ A0
dx
จาก L
= n 12 ; (n = 1)
(0.2103)x
แทนคา; 1
= 1 12 40010 9
x = 103 m
x = 103 m
(0.2103)x
แทนคา; 1
= 1400109
x = 2103 m
x = 3103 m
dx
จ. จาก L
;
= n (n = 2 เพราะแถบที่ 2 กับแถบที่ 4 อยูหางกัน 2 เทา)
แสงเชิงฟสิกส
(0.2103)x
แทนคา; 1
= 2400109
x = 4103 m
N3
A2
1 mm
N2
1 mm
A1
1 mm
N1
1 mm
A0
การเลี้ยวเบนของแสง
แสงมีสมบัติเปนคลื่น จึงสามารถเกิดการเลี้ยวเบนไดเชนเดียวกับคลื่นนํ้าและคลื่นเสียง
โดยสามารถเกิดการเลี้ยวเบนไดเมื่อผานสลิตเดี่ยวและสลิตคู แตถาหากมีการเลี้ยวเบนผานสลิตคู
แสงจะเกิดการแทรกสอดเกิดขึ้นดวยเสมอ ซึ่งสามารถคํานวณไดเหมือนกับการเกิดการแทรกสอด
ลักษณะการเกิดการเลี้ยวเบนจากสลิตเดี่ยว ดังนี้
N3
A2
N2
A1
N1
แสง A0 = แถบสวางกลาง (กวางที่สุด,
ความเขมแสงมากที่สุด)
N1
A1
N2
A2
N3
L
166 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
หมายเหตุ ใชสมการคํานวณแบบสลิตเดี่ยว หนา 162-163
แสงเชิงฟสิกส
nL
d =
x
(1)(400109)(2)
แทนคา; =
0.2102
d = 4104 m
เกรตติง
เกรตติง (gratting) เปนอุปกรณที่ใชตรวจสอบสเปกตรัมของแสง โดยใชหลักการเลี้ยวเบน
และการแทรกสอดของแสง เกรตติงเปนแผนวัตถุบาง ใส ผิวเรียบ และพื้นผิวถูกแบงออกเปนชองเทาๆ กัน
และระยะหางเทากัน โดยอาจมี 100 ถึง 10,000 ชองตอเซนติเมตร ถาเราใชแสงสีขาวสองผานเกรตติง
เราจะเห็นสเปกตรัมของแสงสีขาวแยกออกเปน 7 สี (สีรุง)
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 167
แสงเชิงฟสิกส
A1 แถบสวางที่ 1
(เริ่มแยกสเปกตรัม)
แสง A0 แถบสวางกลาง
(ไมแยกสเปกตรัม)
เกรตติง
L
แดง 617-700 nm
แสด 590-610 nm
เหลือง 570-590 nm
เขียว 500-570 nm
นํ้าเงิน 450-500 nm
มวง 380-450 nm
A0 (แถบสวางกลาง)
dx
- แนวปฏิบัพ (แถบสวาง), d sin =
L
; , , , ,
= n n = 0 1 2 3 ...
dx 1
- แนวบัพ (แถบมืด), d sin =
L ;
= n n = 1 2 3 ...
2
, , ,
x
= n
NL
x = nNL
แทนคา; = 2(500109)(2,000102)1
x = 0.2 m
1
แทนคา; N
(sin 37) = 4500109
1 3
N 5
= 2106
N = 3105 ชอง/m ,
= 3 000 ชอง/cm
ดังนั้น เกรตติงมีจํานวนชอง 3,000 ชองตอเซนติเมตร ตอบ
การกระเจิงของแสง
แสงสามารถเกิดการกระเจิงไดเนือ่ งจากตกกระทบกับอนุภาคของฝุน ละอองหรือโมเลกุลของอากาศ
ซึ่งอนุภาคเหลานี้ทําใหแสงกระจายไปโดยรอบ เชน การที่เรามองเห็นทองฟาในตอนเชาและตอนเย็นเปน
สีสมหรือสีแดงนั้นเกิดจากแสงตองเดินทางผานชั้นบรรยากาศเปนระยะทางไกล เราจึงมองเห็นเฉพาะ
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 169
แสงเชิงฟสิกส
ชั้นบรรยากาศในระยะทางที่ใกลกวา เราจึงมองเห็นทองฟาเปนสีนํ้าเงินหรือชวงความยาวคลื่นสั้นนั่นเอง
โดยปกติแสงที่มีความยาวคลื่นนอยจะกระเจิงไดดีกวาแสงที่มีความยาวคลื่นมาก
การเกิดปรากฏการณเรือนกระจก
ปรากฏการณเรือนกระจก (greenhouse effect) เกิดจากแสงจากดวงอาทิตยซงึ่ เปนคลืน่ แมเหล็ก
ไฟฟาชนิดหนึ่ง ประกอบดวยแสงที่ตามองเห็นและมองไมเห็น (แสงที่มองไมเห็น เชน รังสีอัลตราไวโอเลต
และรังสีอินฟราเรด) ซึ่งเมื่อแสงจากดวงอาทิตยตกกระทบโลก โลกก็จะดูดกลืนแสงเอาไวโดยเฉพาะ
แสงที่ตามองไมเห็น ทําใหผิวโลกรอน วัตถุที่ผิวโลกก็รอนตามไปดวย เมื่อวัตถุเหลานี้รอนก็จะปลอย
คลื่ น แม เ หล็ ก ไฟฟ า อย า งอ อ นมา (ส ว นใหญ จ ะเป น รั ง สี อิ น ฟราเรด ) ซึ่ ง เป น รั ง สี ที่ มี ค วามถี่ ต รงกั บ
ความถี่ธรรมชาติของแกสคารบอนไดออกไซดและนํ้า ทําใหโมเลกุลเหลานั้นสั่นรุนแรงเกิดเปนความรอน
และปลอยความรอนออกมาอีก จึงยิ่งทําใหโลกรอนขึ้นกวาเดิม เราเรียกปรากฏการณนี้วา ปรากฏการณ
เรือนกระจกนั่นเอง
170 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
แบบฝกหัด
แสงเชิงฟสิกส
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. ใชแสงที่มีความยาวคลื่น 500 นาโนเมตร สองผานสลิตคูที่มีระยะหางระหวางสลิต 2 มิลลิเมตร
3. 1.5 mm 4. 2.0 mm
5. 2.5 mm
3. 1.4 nm 4. 2.2 nm
5. 2.4 nm
3. 500 nm 4. 600 nm
5. 700 nm
3. 45 4. 53
5. 60
3. 0.6 mm 4. 0.8 mm
5. 1.0 mm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 171
แสงเชิงฟสิกส
1. 2 mm 2. 4 mm
3. 6 mm 4. 8 mm
5. 10 mm
7. ถาใชแสงที่มีความยาวคลื่น 400 นาโนเมตร สองผานสลิตเดี่ยว จะตองวางสลิตที่มีความกวาง
1 มิลลิเมตร ไวหางจากฉากเปนระยะเทาไร จึงจะทําใหเกิดการเลี้ยวเบนของแถบมืดที่ 2 หางจาก
แถบสวางกลาง 4 มิลลิเมตร
1. 2 m 2. 3 m
3. 4 m 4. 5 m
5. 6 m
8. ใชแสงที่มีความยาวคลื่น 600 นาโนเมตร สองผานสลิตเดี่ยว ทําใหเกิดการเลี้ยวเบนบนฉากที่
วางหางจากสลิต 2 เมตร วัดความกวางของแถบสวางกลางได 2 มิลลิเมตร จงหาความกวางของสลิต
เดี่ยวที่ใช
1. 1.0 mm 2. 1.2 mm
3. 1.4 mm 4. 1.6 mm
5. 1.8 mm
9. จงหาความยาวคลื่นแสงที่ใชสองผานสลิตเดี่ยวกวาง 0.4 มิลลิเมตร แลวทําใหเกิดการเลี้ยวเบน
บนฉากที่หางจากสลิต 2 เมตร ซึ่งพบวาแถบสวางลําดับที่ 2 หางจากแนวกลาง 1 มิลลิเมตร
1. 300 nm 2. 400 nm
3. 500 nm 4. 600 nm
5. 800 nm
10. ใชแสงความยาวคลื่น 200 ไมโครเมตร สองผานสลิตเดี่ยวกวาง 1 มิลลิเมตร เกิดการเลี้ยวเบน
บนฉากที่วางหางจากสลิต 2 เมตร จงหาวาแถบสวางที่สองเบนจากแนวกลางเปนมุมเทาไร
1. 30 2. 37
3. 45 4. 53
5. 60
11. ใชแสงความยาวคลื่น 300 ไมโครเมตร สองผานสลิตคูที่มีระยะหางกัน 0.6 มิลลิเมตร ทําใหเกิด
การแทรกสอดบนฉาก จงหาจํานวนแถบสวางที่เกิดขึ้นทั้งหมด
1. 2 แถบ 2. 3 แถบ
3. 4 แถบ 4. 5 แถบ
5. 6 แถบ
172 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
12. ใชแสงสีหนึ่งตกกระทบเกรตติงที่มีจํานวน 1,000 ชองตอเซนติเมตร ทําใหเกิดการแทรกสอด
แถบสวางแรกบนฉากเบนจากแนวกลาง 30 องศา จงหาความยาวคลื่นแสงที่ใช
แสงเชิงฟสิกส
1. 2104 m 2. 3104 m
3. 4105 m 4. 5106 m
5. 6106 m
13. ใชแสงที่มีความยาวคลื่น 200 นาโนเมตร ตกกระทบตั้งฉากกับเกรตติงที่มีจํานวน 10,000 ชอง
ตอเซนติเมตร เกิดการแทรกสอดบนฉากที่หางจากเกรตติงเปนระยะ 2 เมตร แถบสวางที่เกิดขึ้น
ทั้งหมดมีกี่แถบ
1. 5 แถบ 2. 6 แถบ
3. 10 แถบ 4. 11 แถบ
5. 12 แถบ
14. เกรตติงอันหนึ่งมี 10,000 ชองตอเซนติเมตร ใชแสงที่มีความยาวคลื่น 500 นาโนเมตร ตกกระทบ
ในแนวตั้งฉากกับเกรตติง แถบสวางแรกเบนจากแนวกลางเทาไร
1. 30 2. 37
3. 45 4. 53
5. 60
15. ใชแสงที่มีความยาวคลื่น 500 นาโนเมตร ตกกระทบในแนวตั้งฉากกับเกรตติง ทําใหเกิดการ
แทรกสอดบนฉาก พบวาเกิดแถบสวางทั้งหมด 9 แถบ เกรตติงที่ใชมีจํานวนกี่ชองตอเซนติเมตร
1. 2,000 ชองตอเซนติเมตร 2. 3,000 ชองตอเซนติเมตร
3. 4,000 ชองตอเซนติเมตร 4. 5,000 ชองตอเซนติเมตร
5. 6,000 ชองตอเซนติเมตร
16. ใชแสงที่มีความยาวคลื่น 500 นาโนเมตร ตกกระทบเกรตติงที่มี 100 ชองตอมิลลิเมตร เกิดการ
แทรกสอดบนฉากที่วางหางจากเกรตติง 1 เมตร แถบสวางแรกเบนจากแนวกลางกี่เซนติเมตร
1. 3 cm 2. 4 cm
3. 5 cm 4. 6 cm
5. 7 cm
17. ปลอยแสงความยาวคลื่น 500 นาโนเมตร ผานสลิตคู เกิดแถบมืดและแถบสวางสลับกัน แถบมืด
ที่ 2 และ 3 หางกัน 0.5 มิลลิเมตร ถาเปลี่ยนความยาวคลื่นเปน 600 นาโนเมตร ระยะหางของ
แถบมืดทั้งสองจะเปนเทาไร
1. 0.24 mm 2. 0.30 mm
3. 0.48 mm 4. 0.60 mm
5. 0.72 mm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 173
แสงเชิงฟสิกส
ภาพการแทรกสอดบนฉากมีตําแหนงของแถบสวางที่สองตรงกับตําแหนงแถบสวางที่สามของ
ภาพการแทรกสอดครั้งแรกพอดี สลิตคูอันใหมมีระยะหางระหวางชองสลิตเทาไร
1. 0.10 mm 2. 0.12 mm
3. 0.15 mm 4. 0.20 mm
5. 0.25 mm
19. แสงเลเซอรสีน้ําเงินความยาวคลื่น 500 นาโนเมตร ตกกระทบตั้งฉากกับเกรตติง เกิดแถบริ้วสวาง
ปรากฏบนฉากรับซึ่งหางจากเกรตติง 1 เมตร ถาแถบสวางที่ 1 หางจากแถบสวางกลาง 0.15 เมตร
ระยะหางระหวางชองของเกรตติงประมาณเทาไร
1. 1.50 m 2. 3.33 m
3. 4.50 m 4. 6.67 m
5. 7.26 m
20. แสงความยาวคลื่น 600 นาโนเมตรในอากาศ เมื่อผานลงไปในน้ํามันเบนซินที่มีดรรชนีหักเห 1.5
ความยาวคลื่นของแสงจะเปลี่ยนไปอยางไร
1. ลดลง 200 nm 2. ลดลง 400 nm
3. เพิ่มขึ้น 200 nm 4. เพิ่มขึ้น 400 nm
5. คงที่
21. แสงความยาวคลื่น สองผานสลิตเดี่ยว เกิดแถบมืดแรกบนฉากเบนทํามุม 30 องศากับแนวกลาง
สลิตที่ใชมีความกวางเทาไร
1. 2.
4 2
3. 4. 2
5. 3
เฉลย
1. 1 2. 5 3. 2 4. 1 5. 2 6. 4 7. 4 8. 2 9. 5 10. 1
11. 4 12. 4 13. 4 14. 1 15. 4 16. 3 17. 4 18. 1 19. 2 20. 1
21. 4
174 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
เฉลยพรอมคําอธิบาย
แสงเชิงฟสิกส
1. ตอบขอ 1
dx
อธิบาย จาก L
= n
x = nL
d
(1)(500109)(2)
แทนคา; =
2103
x = 5104 m = 0.5 mm
2. ตอบขอ 5
dx
อธิบาย จาก L
= n
x = nL
d
(1)(600109)(2)
แทนคา; =
103
x = 1.2103 m = 1.2 mm
dx
=
Ln
(0.2103)(6103)
แทนคา; =
13
= 410 m = 400 nm
7
4. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก d sin = n
n
sin =
d
52106
แทนคา; =
0.02103
sin = 0.5
= 30
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 175
5. ตอบขอ 2
dx
อธิบาย จาก = n
แสงเชิงฟสิกส
L
x = nL
d
(1)(400109)(2)
แทนคา; =
2103
= 4104 m = 0.4 mm
6. ตอบขอ 4
dx
อธิบาย จาก L
= n
x = nL
d
(4)(500109)(2)
แทนคา; =
0.5103
x = 8103 m = 8 mm
7. ตอบขอ 4
dx
อธิบาย จาก L
= n
dx
L =
n
(1103)(4103)
แทนคา; =
2(400109)
L = 5m
8. ตอบขอ 2
อธิบาย ความกวางของแถบสวางกลางเทากับ 2 mm คือ สองเทาของแถบมืดแรก
ดังนั้น x ของแถบมืดแรก = 1 mm = 1103 m
dx
จาก L
= n
d = nL
x
(1)(600109)(2)
แทนคา; =
1103
d = 1.2103 m = 1.2 mm
176 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
9. ตอบขอ 5
dx
อธิบาย จาก n 12
แสงเชิงฟสิกส
=
L
0.4103103
2
= 2 12
0.4103103
แทนคา; =
22.5
= 0.8107 m = 800 nm
10. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก d sin = n 12
แทนคา; (103) sin = 2 12 (20010 6
)
sin = 0.5
= 30
11. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก d sin = n
0.6103
n =
300106
n = 2
13. ตอบขอ 4
อธิบาย จากโจทย N = 104 ชอง/cm = 106 ชอง/m
แสงเชิงฟสิกส
จาก d sin = n
แถบ
n = 5
ดังนั้น แถบสวางทั้งหมด 11 แถบ คือ ซาย 5 แถบ, ขวา 5 แถบ, กลาง 1 แถบ
14. ตอบขอ 1
อธิบาย จากโจทย N = 104 ชอง/cm = 106 ชอง/m
จาก d sin = n
1
แทนคา; 10 sin
6
= (1)(500109)
sin = 0.5
= sin1 (0.5)
= 30
15. ตอบขอ 4
อธิบาย จากโจทย แถบสวางทั้งหมด 9 แถบ แสดงวา ซาย 4 แถบ, ขวา 4 แถบ, กลาง 1 แถบ
จะใช n = 4 และ = 90
จาก d sin = n
1
= 2106
N
1
= 106
2
N = 5105 ชอง/m = 5,000 ชอง/cm
178 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
16. ตอบขอ 3
อธิบาย จากโจทย N = 102 ชอง/mm = 105 ชอง/m
แสงเชิงฟสิกส
dx
จาก L
= n
x
= n
NL
x = nNL
แทนคา; = (1)(500109)(105)(1)
x = 5102 m = 5 cm
17. ตอบขอ 4
dx 1
อธิบาย จาก L
= n 2
dx2 3
แถบมืดที่ 2 ; L
=
2
......(1)
dx3 5
แถบมืดที่ 3 ; L
=
2
......(2)
d(x3x2)
นํา (2)(1) ; =
L
หรือ dx =
L
เมื่อเปลี่ยนความยาวคลื่น จะได
dx1
= 500109 ......(3)
L
dx2
และ = 600109 ......(4)
L
(4) x2 600109
นํา (3) ; =
x1 500109
6
แทนคา; x2 =
5
0.5103
x2 = 0.6103 = 0.6 mm
18. ตอบขอ 1
อธิบาย ภาพการแทรกสอดบนฉากมีตําแหนงของแถบสวางตรงกันพอดี แสดงวามีมุมเบนจาก
แนวกลางเทากัน
A3 AL
d1
A0 d2
A0
สลิตเดิม สลิตใหม
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 179
จาก d sin = n
แสงเชิงฟสิกส
สลิตใหม; d2 sin = 2 ......(2)
นํา (2)
(1)
; d2
d1
=
2
3
d2 2
แทนคา; =
3
0.15
d2 = 0.10 mm
19. ตอบขอ 2
อธิบาย
A1
0.15 m
A0
L = 1.0 m
dx
จาก L
= n
d(0.15)
แทนคา; = 1(500109)
1
d = 3.33106 m = 3.33 m
20. ตอบขอ 1
อธิบาย
1
n1 = 1 อากาศ
นํ้ามันเบนซิน
2 = ?
n1 = 1.5
2 n1
จาก =
n2
1
1
แทนคา; 2
=
1.5
600
2 = 400 nm
อธิบาย
แสงเชิงฟสิกส
N1
30
d A0
จาก dsin = n
การเคลื่อนที่และอัตราเร็วของแสง
แสงอาจเกิดจากแหลงกําเนิดจากธรรมชาติหรือมนุษยสรางขึ้นก็ได เชน ดวงอาทิตย ตะเกียง
หลอดไฟ เทียน โดยเมื่อเคลื่อนที่ออกจากแหลงกําเนิดจะเคลื่อนที่เปนเสนตรงไปทุกทิศทาง โดยแสงจะ
เคลื่อนที่ในตัวกลางดวยอัตราเร็วที่แตกตางกัน
ตารางแสดงอัตราเร็วของแสงในตัวกลางตางๆ
นํ้า 2.25108
เพชร 1.24108
แกวคราวน 1.97108
หนวยวัดระยะทางในทางดาราศาสตร มีดังนี้
1. หนวยดาราศาสตร (AU) คือ ระยะทางที่เปรียบเทียบกับระยะทางจากโลกถึงดวงอาทิตย
การสะทอนของแสง
แสงและทัศนอุปกรณ
เสนปกติ เสนปกติ
เสนปกติ
รังสีตกกระทบ รังสีสะทอน
รังสีตกกระทบ รังสีตกกระทบ รังสีสะทอน
รังสีสะทอน
1 2 1 2
1 2
การสะทอนของแสง มีหลักการดังนี้
1. มุมตกกระทบ (1) เทากับมุมสะทอน (2)
ภาพที่เกิดจากกระจกเงาราบ
ภาพที่เกิดจากกระจกเงาราบ เรียกวา ภาพเสมือน (virtual image) โดยเกิดจากรังสีสะทอน
มาเขาตา ทําใหดูเหมือนกับวารังสีเหลานั้นมาจากภาพที่อยูหลังกระจกเงา โดยภาพที่เกิดจากกระจก
เงาราบจะมีลักษณะดังนี้
1. มีระยะภาพเทากับระยะวัตถุ
2. ขนาดของภาพเทากับขนาดของวัตถุ
3. เมื่อมองกระจกเงาราบจะเห็นภาพซายเปนขวาและขวาเปนซายเสมอ
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 183
การเกิดจากภาพกระจกเงาราบสามารถเขียนเสนรังสีเพื่อหาตําแหนงและขนาดของภาพ ดังนี้
แสงและทัศนอุปกรณ
Q
กระจกเงาราบ
2
เสนปกติ
1
P 1 2 P
S S
กระจกเงาราบ
Q 2 Q
2
วัตถุ 1 ภาพ
Y Y
P 1 2 P
S S
เมื่อ เปนระยะหางระหวางวัตถุกับกระจก
S
S เปนระยะหางระหวางภาพกับกระจก
Y เปนความสูงของวัตถุ
Y เปนความสูงของภาพ
และ m เปนกําลังขยาย
จาก S = S
และ Y = Y
S Y
ดังนั้น m =
S
=
Y
การหาจํานวนภาพที่เกิดจากกระจกเงาราบสองบานวางทํามุม ตอกัน
360
จํานวนภาพ (n) =
1
184 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
การคํานวณหาขนาดกระจก เมื่อตองการสองตัวเองในกระจกแลวเห็นภาพเต็มตัว จะใชสมการ
แสงและทัศนอุปกรณ
ความสูงของคน
ขนาดกระจก =
2
ความสูงจากพื้นถึงตา
และ ขอบลางของกระจกสูงจากพื้น =
2
ความสูงจากพื้นถึงตา
จาก ขอบลางของกระจกสูงจากพื้น =
2
165
แทนคา; =
2
ขอบลางของกระจกสูงจากพื้น = 82.5 cm
ภาพที่เกิดจากกระจกเงาทรงกลม
กระจกเงาทรงกลมมี 2 แบบ คือ กระจกนูน (convex mirror) และกระจกเวา (concave mirror)
ซึ่งมีลักษณะนี้
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 185
แสงและทัศนอุปกรณ
2
รังสีตกกระทบ รังสีตกกระทบ 1
1
2
C F F C
2
1
1
2
R R
f f
กระจกเวา กระจกนูน
จากรูป กระจกโคงมีลักษณะสําคัญดังนี้
1. จุดศูนยกลางของทรงกลม (C) คือ จุดศูนยกลางความโคงของกระจก
ขอสังเกต
1. วัตถุอยูไกลมากๆ จะไดภาพจริงเปนจุดอยูที่จุด F
C F
C F
C F
C F
5. วัตถุอยูที่จุด F จะไดภาพที่ระยะอนันต
C F
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 187
แสงและทัศนอุปกรณ
C F
ภาพที่เกิดจากการกระจกนูน มีดังนี้
1. วัตถุอยูไกลมากๆ จะไดภาพเสมือนเปนจุดอยูที่จุด F
F C
F C
F
F F C
188 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
4. วัตถุอยูชิดขอบกระจก จะไดภาพเสมือนหัวตั้งขนาดเทาวัตถุ อยูที่เดียวกับวัตถุ
แสงและทัศนอุปกรณ
F C
สรุปการเกิดภาพจากกระจก ไดดังนี้
1. กระจกเวา ไดภาพจริงทุกขนาดอยูหนากระจก ถาไดภาพเสมือนจะมีขนาดโตกวาวัตถุเสมอ
(ยกเวนวัตถุอยูชิดขอบกระจกจะไดภาพเสมือนขนาดเทาวัตถุพอดี)
ภาพเสมือนขนาดเทาวัตถุพอดี)
สมการที่ใชในการคํานวณเรื่องกระจกโคง มีดังนี้
R
f =
2
1 1 1
=
f S S
Y S
m = =
Y S
f
m = = Sf
Sf S
เมื่อ f เปนระยะโฟกัส
R เปนรัศมีความโคง
S ระยะวัตถุ
S เปนระยะภาพ
Y เปนความสูงของวัตถุ
Y เปนความสูงของภาพ
m เปนกําลังขยาย
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 189
การใชสมการดังกลาวมีเงื่อนไขดังนี้
แสงและทัศนอุปกรณ
1. S และ Y เปน เสมอ
2. กระจกเวา f เปน
กระจกนูน f เปน
3. ภาพจริง m, S, Y เปน
20
0.2 =
S20
20
S20 =
0.2
S = 80 cm
f = 16 cm
การหักเหของแสง
แสงและทัศนอุปกรณ
เนืื่อ งจากแสงเคลื่อ นที่ผา นตัวกลางต า งๆ ด ว ยอั ตราเร็ ว ไม เ ท า กั น ดั ง นั้ น เมื่ อแสงเคลื่ อนที่
ผานตัวกลางตางชนิดกันจะทําใหแสงสวนหนึ่งเกิดการสะทอน และอีกสวนหนึ่งเบนเขาไปในตัวกลาง
ตัวทีส่ อง โดยจะมีทศิ ทางเบนออกไปจากแนวเดิม เรียกปรากฏการณนวี้ า การหักเหของแสง (refraction)
ดังรูป
รังสีตกกระทบ รังสีสะทอน
1 อากาศ
2
รังสีหักเห รังสีสะทอน
3
แกว
4
อากาศ รังสีหักเห
เมื่อ 1เปนมุมตกกระทบในอากาศ
2 เปนมุมหักเหในแกว
3 เปนมุมตกกระทบในแกว
4 เปนมุมหักเหในอากาศ
1, 2 เปนความยาวคลื่นในตัวกลางที่ 1 และ 2
แสงและทัศนอุปกรณ
หมายเหตุ ดรรชนีหักเหของอากาศมีคาเทากับ 1
c
วิธีทํา จาก n =
v
3108
แทนคา; =
2108
n = 1.5
60 อากาศ
45 วัตถุ
sin 1 n2
วิธีทํา จาก sin 2
=
n1
sin 60 n2
แทนคา; sin 45
=
n1
3
2
= n2
2
2
n2 =
32
n2 = 1.22
เมื่อแสงเดินทางในตัวกลางที่มีดรรชนีหักเหตางกัน พบวามุมในตัวกลางที่มีดรรชนีหักเหมาก
จะมีคานอยกวามุมในตัวกลางที่มีดรรชนีหักเหนอย ดังนั้น มุมตกกระทบจะมีคานอยกวามุมหักเห
เมือ่ เพิม่ มุมตกกระทบขึน้ เรือ่ ยๆ มุมหักเหก็จะเพิม่ ขึน้ เรือ่ ยๆ เชนกัน ถาเพิม่ มุมตกกระทบจนกระทัง่ มุมหักเห
มีคา 90 องศาพอดี เราเรียกมุมตกกระทบนั้นวา มุมวิกฤต (critical angle; c) และหากเพิ่ม
มุมตกกระทบจนมากกวามุมวิกฤตแลวจะทําใหรงั สีไมมกี ารหักเห แตจะสะทอนกลับในตัวกลางเดิมทัง้ หมด
เรียกวา การสะทอนกลับหมดของแสง (total internal reflection)
1
1
1 2
หมายเหตุ
1. ถาโจทยถามมุมวิฤกตใหใช 2 = 90
2. แสงเริ่มมีการสะทอนกลับหมด เมื่อ 2 90
ความลึกจริงและความลึกปรากฏ
เมื่อแสงเคลื่อนที่ผานตัวกลางตางชนิดกันจะทําใหเกิดการหักเหของแสง หรือทิศทางของแสงเบน
ไปจากแนวเดิม ดังนั้นเมื่อเรามองวัตถุที่อยูใตนํ้า เราก็จะเห็นวัตถุนั้นอยูตื้นกวาความเปนจริงซึ่งเรียกวา
ความลึกปรากฏ สวนระยะจริงของวัตถุเราเรียกวา ความลึกจริง ดังรูป
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 193
แสงและทัศนอุปกรณ
ความลึกปรากฏ
ความลึกปรากฏ 2 2 ความลึกจริง
n2 n2
n1 n1
1 1
ความลึกจริง
การคํานวณเรื่องความลึกจริงและความลึกปรากฏ ใชสมการดังนี้
nวัตถุ ความลึกจริง
nตา = ; เมื่อมองตรงๆ
ความลึกปรากฏ
sin 1 n2
=
sin 2 n1
; เมื่อมองเฉียง
nวัตถุ ความลึกจริงCOS ของมุมหักเห
nตา =
ความลึกปรากฏCOS ของมุมตกกระทบ
สรุปหลักของความลึกจริงและความลึกปรากฏ ดังนี้
1. การเขียนเสนรังสีตองมีิทิศพุงเขาหาผูสังเกตเสมอ
3. มองลงนํ้าหรือมองผานแผนแกววางทับหนังสือ จะเห็นใกลกวาความเปนจริง
nวัตถุ ความลึกจริง
จาก nอากาศ =
ความลึกปรากฏ
194 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
4
แสงและทัศนอุปกรณ
แทนคา; 3 = ความลึกจริง
1 1.5
ความลึกจริง = 2m
ความลึกปรากฏ = 2.67 m
เลนสบาง
เลนส (lens) เปนตัวกลางโปรงใสที่มีผิวหนาเปนผิวโคงแบบทรงกลม โดยเราจะศึกษาเลนสบาง
ซึ่งเปนเลนสที่มีความหนานอยมากเมื่อเทียบกับความยาวโฟกัส แบงเปน 2 ชนิด คือ เลนสนูนเปนเลนส
ที่มีตรงกลางหนากวาบริเวณขอบ และเลนสเวาเปนเลนสที่มีตรงกลางบางกวาบริเวณขอบ
สวนประกอบของเลนส มีดังนี้
1. จุดศูนยกลางความโคงของเลนส (C) ซึ่งจะมีทั้งสองขาง (C1, C2)
เปนจุดเสมือนรวมแสง (ในกรณีเลนสเวา)
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 195
แสงและทัศนอุปกรณ
C1 F O F C2 C1 F O F C2
เลนสนูน เลนสเวา
วัตถุ
2 F
เสนแกนมุขสําคัญ
O
ภาพ
วัตถุ 2
เสนแกนมุขสําคัญ
F ภาพ O
1. วัตถุอยูไกลมากๆ จะไดภาพจริงเปนจุดอยูที่จุด F
O
C F F C
วัตถุ O F ภาพ
C F C
วัตถุ O F ภาพ
C F C
วัตถุ O
C F F C
ภาพ
วัตถุ O
C F F C
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 197
แสงและทัศนอุปกรณ
ภาพ
วัตถุ O
C F F C
ขอสังเกต การเกิดภาพจากเลนสนูนคลายกับการเกิดภาพจากกระจกเวา
ภาพที่เกิดจากเลนสเวา มีดังนี้
1. วัตถุอยูไกลมากๆ จะไดภาพเสมือนเปนจุดอยูที่จุด F อยูดานเดียวกับวัตถุ
วัตถุ
F ภาพ
วัตถุ
F ภาพ
198 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
4. วัตถุอยูชิดขอบเลนส จะไดภาพเสมือนขนาดเทากับวัตถุอยูตําแหนงเดียวกับวัตถุ
แสงและทัศนอุปกรณ
วัตถุ
F ภาพ
ขอสังเกต การเกิดภาพจากเลนสเวาคลายกับการเกิดภาพจากกระจกนูน
สมการที่ใชในการคํานวณเรื่องเลนส มีดังนี้
R
f =
2
1 1 1
=
f S S
Y S
m = =
Y S
f Sf
m = =
Sf f
เมื่อ f เปนระยะโฟกัส
R เปนรัศมีความโคง
S เปนระยะวัตถุ
S เปนระยะภาพ
Y เปนความสูงของวัตถุ
Y เปนความสูงของภาพ
m เปนกําลังขยาย
การใชสมการดังกลาวมีเงื่อนไข ดังนี้
1. S และ Y เปน เสมอ
แสงและทัศนอุปกรณ
ขอสังเกต ภาพจริงเกิดหนาเลนสหรือกระจก
ภาพเสมือนเกิดหลังเลนสหรือกระจก
S = 60 cm
Y S
จาก Y
=
S
Y 60
แทนคา; 10
=
15
Y = 40 cm
S = 90 cm
ปรากฏการณที่เกี่ยวกับแสง
การกระจายของแสง
เมื่อใชแสงสีขาวสองผานปริซึม แสงจะกระจายออกเปนแสงสีตางๆ 7 สี คือ มวง คราม นํ้าเงิน
เขียว เหลือง แสด และแดง เราเรียกแถบสีที่กระจายออกมาวา สเปกตรัมของแสงขาว
กกระทบ
แน วแสงต
ระทบ
วตกก
แสงขา
แดง (fนอย, มาก)
แสด
เหลือง
เขียว
น้ําเงิน
คราม
มวง (fมาก, นอย)
การทรงกลด
การทรงกลด (haloes) เกิดจากแถบแสงของสีตางๆ เกิดขึ้นรอบๆ ดวงอาทิตยหรือดวงจันทร
เนื่องจากผลึกนํ้าแข็งรูปหกเหลี่ยมในเมฆชั้นเซอรัสวางตัวเรียงรอบดวงอาทิตยหรือดวงจันทร จึงเกิด
การหักเหของแสงและกระจายแสงสีตา งๆ ออกมา จนเห็นเปนแถบแสงขึน้ รอบๆ ดวงอาทิตยหรือดวงจันทร
รุง
รุ ง (rainbow) เกิดจากการกระจายของแสงเมื่อแสงเคลื่อนที่ผานละอองนํ้า โดยมีลักษณะ
เหมือนกับการกระจายแสงเมื่อผานปริซึม โดยรุงเกิดได 2 แบบ คือ รุงปฐมภูมิ และรุงทุติยภูมิ
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 201
แสงและทัศนอุปกรณ
ทําใหเกิดการกระจายของแสง แลวหักเหออกสูอากาศ ทําใหเราเห็นสีมวงอยูดานลาง สีแดงอยูดานบน
แถบสีรุงนี้จะทํามุมจาก 40 องศา ถึง 42.5 องศากับแนวรังสีตกกระทบหยดนํ้า และมองเห็นรุงสีเขม
แสงอาทิตย
แดง
หยดน้ํา มวง
มวง
แสงอาทิตย
แดง
หยดน้ํา แดง
มวง
มวง
แดง
แดง
จากรูป เสนรังสีที่
เคลื่อนที่เปนแนวตรง จากปลายตนไมสูตาคนทําใหเห็นตนไมแบบปกติ
1
เสนรังสีที่
2 เคลื่อนที่จากอากาศที่มี nมาก ไปยัง nนอย แสงจึงเกิดการหักเหและสะทอน
ทัศนอุปกรณ
เราสามารถนําความรูเรื่องการหักเหของแสงผานเลนสมาสรางอุปกรณตางๆ ที่เปนประโยชน
ดังนี้
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 203
แวนขยาย
แสงและทัศนอุปกรณ
แวนขยายทํามาจากเลนสนูนอันเดียว ใชเพื่อขยายใหเห็นภาพที่มีขนาดโตกวาวัตถุ ดังนั้นจาก
ความรูเรื่องเลนสนูน ถาตองการใหไดภาพขนาดใหญ ควรวางวัตถุไวที่ระยะนอยกวาความยาวโฟกัส
ของเลนสนูน และถาจะใหเห็นภาพไดชัดเจนที่สุด ตําแหนงของภาพตองอยูที่ระยะประมาณ 25 เซนติเมตร
ซึ่งเปนระยะที่ตามนุษยสามารถมองไดชัดเจนที่สุด
เครื่องฉายภาพนิ่ง
เลนสรวมแสง
สไลด ภาพ
จอภาพ
กระจกโคงสะทอนแสง เลนสฉายภาพ
สวนประกอบของเครื่องฉายภาพนิ่ง มีดังนี้
1. หลอดไฟ เปนหลอดที่มีความสวางมากพอ วางอยูที่จุดโฟกัสของกระจกโคงสะทอนแสง
กลองถายรูป
ชัตเตอร
ฟลม
ภาพ
วัตถุ
เลนส
ไดอะแฟรม
204 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
สวนประกอบของกลองถายรูป มีดังนี้
แสงและทัศนอุปกรณ
1. ตัวกลอง เปนกลองทึบเพื่อปองกันแสงจากภายนอก
เพื่อใหภาพตกลงบนฟลม
3. ไดอะแฟรม เปนชุดโลหะที่วางซอนกัน สามารถปรับขนาดชองเพื่อควบคุมปริมาณแสง
ที่เขาสูกลอง
4. ชัตเตอร เปนแผนทึบแสง ทําหนาที่เปด-ปด ใหแสงเขามาในกลอง
5. ฟลม ทําหนาที่เปนฉากรับภาพ
กลองจุลทรรศน
กลองจุลทรรศน (microscope) เปนเครื่องมือที่ใชขยายภาพของวัตถุขนาดเล็กมากๆ ใหใหญขึ้น
ประกอบดวยเลนสนูน 2 อัน คือ
1. เลนสนูนใกลวัตถุ (objective lens) เปนเลนสที่มีความยาวโฟกัสสั้นมากๆ ทําใหเกิดภาพจริง
หัวกลับ
2. เลนสนูนใกลตา (eyepiece lens) เปนเลนสที่มีความยาวโฟกัสมาก เพื่อใหภาพจากเลนส
ใกลวัตถุกลายมาเปนภาพเสมือนที่มีขนาดใหญขึ้น
หมายเหตุ เลนสทั้งสองตองมีระยะหางกันมากกวาผลรวมของความยาวโฟกัสของเลนสทั้งสอง
เลนสใกลตา
ภาพ
เลนสใกลวัตถุ
วัตถุ
ภาพ
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 205
กลองโทรทรรศน
แสงและทัศนอุปกรณ
กลองโทรทรรศน (telescope) เปนอุปกรณที่ใชสองดูวัตถุจากระยะไกลทําใหมองเห็นไดชัดเจน
ขึ้น เชน การสองดูดาว กลองโทรทรรศนประกอบดวยเลนสนูน 2 อัน คือ
1. เลนสใกลวัตถุ เปนเลนสนูนที่มีความยาวโฟกัสมาก และเปนเลนสที่มีขนาดใหญเพื่อรับแสง
จากวัตถุจากระยะไกล
2. เลนสใกลตา เปนเลนสนูนที่มีความยาวโฟกัสนอย เพื่อใหภาพมาตกที่ตาคนมอง
หลักการทํางานของกลองโทรทรรศน มีดังนี้
1. แสงจากวัตถุที่อยูไกลมาก เคลื่อนที่เปนแสงขนานผานเลนสใกลวัตถุ ทําใหเกิดภาพครั้งแรก
ที่จุดโฟกัสของเลนสใกลวัตถุ ซึ่งเปนภาพจริงหัวกลับขนาดเล็ก
2. ภาพครั้งแรกจากเลนสใกลวัตถุ ทําหนาที่เปนวัตถุของเลนสใกลตา แลวเลนสใกลตาทําหนาที่
ขยายใหใหญขึ้น
แสงขนานจากวัตถุระยะไกล
เลนสใกลตา
เลนสใกลวัตถุ
ภาพครั้งแรก
ภาพที่ตามองเห็นเปน
ภาพเสมือนขนาดใหญ
ที่ระยะไกล
ความสวาง
เมื่อแสงจากแหลงกําเนิดเคลื่อนที่มาตกกระทบลงบนพื้นที่รับแสง สามารถคํานวณคาความสวาง
ไดดังนี้
E = F = I
A R2
206 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
เมื่อ E เปนความสวาง มีหนวยเปน ลักซ (lx)
แสงและทัศนอุปกรณ
7205
แทนคา; =
8
E = 450 lx
ตาและการมองเห็นสี
สายตาของคนปกติจะมองเห็นภาพชัดเจนเมื่อวัตถุอยูหางจากตาออกไปตั้งแต 25 เซนติเมตร
จนถึงระยะไกลสุดที่สามารถมองเห็นได โดยเรียกตําแหนงใกลที่สุดที่เห็นภาพชัดวา จุดใกล (near point)
และเรียกตําแหนงไกลสุดที่เห็นภาพชัดวา จุดไกล (far point)
ลักษณะที่ทําใหมองเห็นภาพไมชัดอาจเกิดจากแสงไมตกบนเรตินาพอดี ซึ่งเปนความผิดปกติ
ของดวงตา มีดังนี้
1. สายตาสัน้ เกิดจากแสงรวมกันและตกกอนถึงเรตินา จึงทําใหมองเห็นวัตถุทจี่ ดุ ไกลไดไมชดั เจน
แกไขโดยสวมแวนที่ทําจากเลนสเวา เพื่อชวยกระจายใหแสงมาตกตรงเรตินาพอดี
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 207
เลนสเวา
แสงและทัศนอุปกรณ
P R P R
สายตาสั้น การแกไข
เลนสนูน เพื่อชวยรวมแสงใหแสงมาตกตรงเรตินาพอดี
เลนสนูน
R
P P R
สายตายาว การแกไข
ขอสังเกต สายตาสั้น-เลนสเวา
สายตายาว-เลนสนูน
หรือจําวา สั้นเวา-ยาวนูน
208 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
สี
แสงและทัศนอุปกรณ
การผสมสารสี
สารสีปฐมภูมิ คือ แมสี ไดแก สีเหลือง สีมวงแดง และสีนํ้าเงินเขียว
สารสีทตุ ยิ ภูมิ คือ สีทเี่ กิดจากการนําสารสีปฐมภูมผิ สมกันทีละคู ไดแก สีแดง สีเขียว และสีนาํ้ เงิน
สารสีดํา เกิดจากการนําสารสีทุกสีในปริมาณเทากัน มาผสมกัน
สารสีขาว ไมสามารถผสมใหเกิดขึ้นได
น้ําเงิน
น้ําเงินเขียว มวงแดง
ดํา
เขียว แดง
เหลือง
การผสมแสงสี
แสงสีปฐมภูมิ คือ แมแสง ไดแก สีแดง สีเขียว และสีน้ําเงิน
แสงสีทุติยภูมิ คือ แสงสีที่เกิดจากการผสมแสงสีปฐมภูมิทีละคู ไดแก สีเหลือง สีมวงแดง และ
สีน้ําเงินเขียว
แสงสีขาว เกิดจากการนําแสงสีทุกสีในปริมาณเทากัน มาผสมกัน
แสงสีดํา ไมสามารถผสมใหเกิดได
เหลือง
เขียว แดง
ขาว
น้ําเงิน มวงแดง
เขียว
น้ําเงิน
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 209
ชนิดของวัตถุที่แสงผาน มีดังนี้
แสงและทัศนอุปกรณ
1. วัตถุโปรงใส คือ วัตถุที่ยอมใหแสงผานไปไดเกือบทั้งหมดอยางเปนระเบียบ เราจึงสามารถ
การถนอมสายตา
วิธีการปองกันสายตามีดังนี้
1. ไมควรดูวัตถุหรือแหลงกําเนิดที่สวางมากตรงๆ เชน หลอดไฟแรงสูง ดวงอาทิตย แสงเลเซอร
เพราะกระจกตาจะรวมแสงไปตกที่เรตินา ทําใหเรตินาไดรับอันตราย
2. การดูผานทัศนอุปกรณบางชนิด เชน การใชกลองโทรทรรศน มองดูการเกิดสุริยุปราคา ทําให
ตาไดรับแสงมากเกินไป ควรดูผานฟลมกรองแสง
3. การใชสายตาในบริเวณที่มีความสวางไมเพียงพอ ทําใหกลามเนื้อตาตองทํางานมากเกินไป
อาจทําใหกลามเนื้อตาเสื่อมเร็วกวาปกติ
210 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
แบบฝกหัด
แสงและทัศนอุปกรณ
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. ขอใดกลาวถูกตองเกี่ยวกับการเคลื่อนที่ของแสง
1. แสงตองอาศัยตัวกลางในการเคลื่อนที่เสมอ
2. แสงสามารถเคลื่อนที่ผานตัวกลางที่เปนของแข็งไดเร็วกวาตัวกลางที่เปนของเหลว
3. แสงสามารถเคลื่อนที่ในสุญญากาศได
5. เมื่อแสงเดินทางไปกระทบกระจกเงาจะเกิดการหักเหเปนมุมเล็กที่สุด
2. จงหาจํานวนภาพที่เกิดขึ้นเมื่อวางวัตถุไวหนากระจกเงาราบสองบานที่วางทํามุม 60 องศา หันหนา
เขาหากัน
1. 2 ภาพ 2. 3 ภาพ
3. 4 ภาพ 4. 5 ภาพ
5. 6 ภาพ
3. รานขายเสื้อผาแหงหนึ่งตองการติดกระจกในหองลองเสื้อ โดยคํานวณจากความสูงเฉลี่ยของคน
เต็มตัวพอดี
1. 60 cm 2. 70 cm
3. 80 cm 4. 90 cm
5. 180 cm
4. ขอใดกลาวถูกตองเกี่ยวกับการเกิดภาพจากกระจกเวา
1. ไดภาพจริงหัวกลับ ขนาดโตกวาวัตถุเสมอ
2. ไดภาพเสมือนหัวตั้ง ขนาดโตกวาวัตถุเสมอ
3. ไดภาพจริงหัวกลับทุกขนาด อยูหนากระจก
4. ไมมีโอกาสไดภาพเสมือนหัวตั้ง ขนาดเทาวัตถุไดเลย
5. ไดภาพจริงหัวกลับ ขนาดเล็กกวาวัตถุเสมอ
1. 5 cm 2. 10 cm
3. 15 cm 4. 20 cm
5. 25 cm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 211
แสงและทัศนอุปกรณ
กระจก 60 เซนติเมตร
1. 5 cm 2. 10 cm
3. 15 cm 4. 20 cm
5. 25 cm
3. กระจกนูน, f = 10 cm 4. กระจกเวา, f = 20 cm
5. กระจกเวา, f = 16 cm
3. 1.50 4. 2.25
5. 2.30
3. 1.4 4. 1.5
5. 1.6
3. 0.6 m 4. 0.8 m
5. 1.0 m
จงหาอัตราเร็วของแสงในตัวกลางนี้
1. 1.0108 m/s 2. 1.5108 m/s
5. 3.0108 m/s
3. 15 cm 4. 20 cm
5. 25 cm
3. แดง 4. น้ําเงิน
5. ดํา
2. เลนสเวา, f = 33.3 cm
3. เลนสนูน, f = 25 cm
4. เลนสนูน, f = 33.3 cm
5. เลนสนูน, f = 100 cm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 213
17. หองทํางานกวาง 2 เมตร ยาว 3 เมตร สูง 3 เมตร ถาตองการความสวางบนพื้นหอง 60 ลักซ จะตอง
แสงและทัศนอุปกรณ
ใชหลอดไฟขนาด 50 วัตต ที่ีความเขมการสองสวาง 45 แคนเดลา จํานวนกี่หลอด
1. 6 หลอด 2. 8 หลอด
3. 10 หลอด 4. 12 หลอด
5. 14 หลอด
3. 6,000 lm 4. 7,000 lm
5. 8,000 lm
1. 8,000 lm 2. 12,000 lm
3. 18,000 lm 4. 24,000 lm
5. 28,000 lm
1. 2.4 m2 2. 3.2 m2
3. 3.6 m2 4. 4.8 m2
5. 5.2 m2
เฉลย
1. 3 2. 4 3. 4 4. 3 5. 1 6. 2 7. 1 8. 2 9. 3 10. 4
11. 2 12. 2 13. 2 14. 1 15. 5 16. 4 17. 4 18. 3 19. 4 20. 4
214 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
เฉลยพรอมคําอธิบาย
แสงและทัศนอุปกรณ
1. ตอบขอ 3
อธิบาย ขอ 1 ผิด เพราะแสงสามารถเดินทางในสุญญากาศได ซึ่งไมถือเปนตัวกลางใดๆ
ขอ 2 ผิด เพราะแสงเดินทางในสุญญากาศ อากาศ ของเหลว และของแข็งไดดีมากที่สุด
ไปยังชาที่สุด ตามลําดับ
ขอ 4 ผิด เพราะหน ว ย AU เป น หน ว ยวั ด ระยะทางจากโลกถึ ง ดวงอาทิ ต ย เ ท า กั บ
1.51011 เมตร
360
แทนคา; =
60
1
= 61
60
จํานวนภาพ = 5
3. ตอบขอ 4
ความสูงของคน
อธิบาย จาก ขนาดของกระจก =
2
180
แทนคา; =
2
ขนาดของกระจก = 90 cm
4. ตอบขอ 3
อธิบาย ภาพที่เกิดจากกระจกเวา ไดภาพจริงหัวกลับทุกขนาด อยูหนากระจก ถาไดภาพเสมือน
หัวกลับจะมีขนาดโตกวาวัตถุเสมอ ยกเวนวัตถุอยูชิดขอบกระจกจะไดภาพเสมือนหัวตั้งขนาด
เทากับวัตถุพอดี
5. ตอบขอ 1
f
อธิบาย จาก m =
Sf
10
แทนคา; 2 =
S10
(m; เปนลบ เพราะเปนภาพเสมือน)
2(S10) = 10
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 215
2S20 = 10
แสงและทัศนอุปกรณ
2S = 1020
2S = 10
S = 5 cm
6. ตอบขอ 2
f
อธิบาย จาก m =
Sf
f
แทนคา; 0.2 =
60f
0.2(60f) = f
120.2f = f
12 = 1.2f
f = 10 cm
7. ตอบขอ 1
f
อธิบาย จาก m =
Sf
f
แทนคา; 0.2 =
80f
0.2(80f) = f
160.2f = f
16 = 0.8f
f = 20 cm
f = 20 cm เปนกระจกนูน
8. ตอบขอ 2
c
อธิบาย จาก n =
v
แทนคา; = 3108
2.25108
n = 1.33
9. ตอบขอ 3
sin 1 n2
อธิบาย จาก sin 2
=
n1
sin 45 n2
แทนคา; sin 30
=
n1
2
2
n2 =
1
2
n2 = 1.4
216 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
10. ตอบขอ 4
แสงและทัศนอุปกรณ
nวัตถุ ความลึกจริง
จาก nตา =
ความลึกปรากฏ
4
แทนคา; 3 = ความลึกจริง
1 0.6
ความลึกจริง = 0.8 cm
11. ตอบขอ 2
1
อธิบาย จาก = 1 1
f S S
1 1 1
แทนคา; 10
=
20 S
1 1 1
=
S 10 20
1 1
=
S 20
S = 20 cm
ดังนั้น ไดภาพจริงหัวกลับที่ระยะ 20 cm
12. ตอบขอ 2
อธิบาย
30
ตัวกลาง
อากาศ
sin 1 v1
จาก sin 2
=
v2
sin 30 v1
แทนคา; sin 90
=
3108
1
v1 = 3108
2
v1 = 1.5108 m/s
13. ตอบขอ 2
sin 1 1
อธิบาย จาก sin 2
=
2
1 sin 53
แทนคา; 2
=
sin 90
1 4
=
2 5
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 217
14. ตอบขอ 1
แสงและทัศนอุปกรณ
f
อธิบาย จาก m =
Sf
10
แทนคา; 2 =
S10
2(S10) = 10
2S20 = 10
2S = 1020
2S = 10
S = 5 cm
S
จาก m =
S
S = mS
= (2)(5)
S = 10 cm
S = 10 cm อยูหนาเลนส
ดังนั้น ภาพและวัตถุอยูหางกัน 105 = 5 cm
15. ตอบขอ 5
อธิบาย จะเห็นเปนสีดํา เพราะวัตถุที่มีสีเหลืองจะสะทอนแสงสีเหลือง แสงสีแดง และแสงสีเขียว
ถามีแสงสีน้ําเงินตกกระทบวัตถุสีเหลือง แสงสีน้ําเงินจะถูกดูดกลืน ทําใหเปนสีดํา ดังรูป
น้ําเงิน
น้ําเงินเขียว มวงแดง
ดํา
เขียว แดง
เหลือง
16. ตอบขอ 4
อธิบาย ระยะที่มองเห็นชัด คือ 100 เซนติเมตร ซึ่งมากกวา 25 เซนติเมตร แสดงวาชายคนนี้
สายตายาวตองใชเลนสนูน ซึ่งหาความยาวโฟกัสไดดังนี้
1 1 1
จาก f
=
S S
1 1 1
แทนคา; f
=
25 (100)
218 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
1 4 1
=
แสงและทัศนอุปกรณ
f 100 100
3
=
100
100
f =
3
f = 33.3 cm
17. ตอบขอ 4
nI
อธิบาย จาก E =
R2
n45
แทนคา; 60 =
32
609
n =
45
n = 12 หลอด
18. ตอบขอ 3
F
อธิบาย จาก E =
A
F
แทนคา; 300 =
54
F = 6 000 lm ,
19. ตอบขอ 4
อธิบาย
3
5
6
หา Aพื้น = 56 = 30 m2
Aฝาดานกวาง = (53)2 ดาน = 30 m2
Aรวม = 303036 = 96 m2
F 80
200 =
96 100
F = 24,000 lm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 219
20. ตอบขอ 4
แสงและทัศนอุปกรณ
F
อธิบาย จาก E =
A
1,200
แทนคา; 200 =
A
80%
1,200 80
A =
200 100
A = 4.8 m2
220
แบบทดสอบชุดที่ 1
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
แบบทดสอบชุดที่ 1
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. ทองคําแทงมวล 0.5 กิโลกรัม จะมีปริมาตรเทาไร (กําหนดใหความถวงจําเพาะของทองคําเทากับ 19.3)
1. 19.3103 m3 2. 19.3103 m3
3. 2.59103 m3 4. 2.59103 m3
5. 2.59105 m3
2. ถังน้าํ ฝาเปดสูง 3 เมตร มีนาํ้ อยูภ ายใน 23 ของถัง จงหาความดันทีก่ น ถัง (กําหนดให น้าํ = 103 kg/m3,
P0 = 105 Pa)
1. 2103 Pa 2. 2104 Pa
3. 1.2104 Pa 4. 1.2105 Pa
5. 2108 Pa
2. 0.063 mol
Gas
3. 0.075 mol
50 mm
4. 0.088 mol
5. 0.092 mol
4. ถังน้าํ สูง 1 เมตร บรรจุนาํ้ ไวเต็มถังแลวนําไปไวในลิฟตทก่ี าํ ลังเคลือ่ นทีข่ น้ึ ในแนวดิง่ ดวยความเรง 2 เมตร
ตอวินาที2 จงหาความดันของน้าํ ทีก่ น ถัง
1. 8 kPa 2. 10 kPa
3. 12 kPa 4. 14 kPa
5. 16 kPa
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 221
แบบทดสอบชุดที่ 1
ตอเขื่อน
1. 2.0104 N
2. 3.5105 N
ร
เมต
10
3. 4.6105 N
4m 4. 8.0105 N
5. 9.2105 N
ไดมากที่สุดเทาไร
F = 40 N
10 cm 40 cm
W
1. 480 N 2. 840 N
3. 1,200 N 4. 1,800 N
5. 2,400 N
20 kg สปริง
1. 10 kN/m 2. 20 kN/m
3. 30 kN/m 4. 40 kN/m
5. 50 kN/m
222 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
8. เครื่องอัดไฮดรอลิกเครื่องหนึ่งเมื่อออกแรงกดที่ปลายคาน 2,000 นิวตัน จงหาวาแทงเหล็กที่มีพื้นที่
แบบทดสอบชุดที่ 1
1. 0.01 cm 2. 0.03 cm
3. 0.05 cm 4. 0.07 cm
5. 0.09 cm
M M M
1. T2 T3 T1 2. T2 T1 T3
3. T3 T1 T2 4. T3 T2 T1
5. T1 T2 T3
3. 0.525 m 4. 0.625 m
5. 0.675 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 223
แบบทดสอบชุดที่ 1
ของทอนไมนี้ (กําหนดให น้ําคลอง = 103 kg/m3)
1. 0.6103 kg/m3 2. 0.82103 kg/m3
5. 1.7103 kg/m3
5. 0.8 N/m
v1 = 2 m/s 2. 8 m/s
h1 = 8 m 3. 10 m/s
4. 12 m/s
h2 = 1 m
v 5. 16 m/s
A
B
D
ทิศทางการไหลของอากาศ
1. A 2. B
3. C 4. D
5. เทากันทุกบริเวณ
224 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
15. กราฟในรูปใดตอไปนี้สอดคลองกับกฎของชารล เมื่อ P คือ ความดัน, V คือ ปริมาตร และ T คือ
แบบทดสอบชุดที่ 1
อุณหภูมิ
1. V 2. P
P V
T (K) T (K)
V P
3. 4.
P V
T (K) T (K)
V
5.
T (K)
17. กระติกตมน้ํารอนขนาด 220 โวลต ใชกระแสไฟฟา 5 แอมแปร ใชตมน้ํา 2 ลิตร อุณหภูมิ 25 องศา
แบบทดสอบชุดที่ 1
เซลเซียส ใชเวลาเทาไรน้ําจึงจะเริ่มเดือด ถากระติกตมน้ํามีประสิทธิภาพรอยละ 80 (กําหนดให cน้ํา
= 4.2 kJ/kgK)
1. 520 s 2. 615 s
3. 700 s 4. 716 s
5. 815 s
5. 0.5 C
1. 2104 J 2. 3.5104 J
3. 6.35105 J 4. 4.23106 J
5. 4.65106 J
5. 1.25 atm
21. แกสอุดมคติชนิดหนึ่งมีปริมาตร 0.5 ลูกบาศกเมตร ความดัน 3105 พาสคัล อุณหภูมิ
27 องศาเซลเซียส จะมีจํานวนกี่โมเลกุล
5. 3.61024 โมเลกุล
3. 5105 J 4. 6105 J
5. 7104 J
226 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
23. ลูกบอลลอยอยูบนผิวน้ําหางจากฝง 20 เมตร ทันใดนั้นมีคลื่นขบวนหนึ่งเคลื่อนที่ผานลูกบอลเขาหา
แบบทดสอบชุดที่ 1
20 m
1. 1.5 m 2. 2.0 m
3. 2.5 m 4. 3.5 m
5. 3.5 m
B
1.2 m
1. 124 2. 156
3. 216 4. 240
5. 252
25. คลืน่ ในเสนเชือกเสนหนึ่งเริ่มตนมีลกั ษณะการเคลือ่ นที่ดงั รูป A เมือ่ เวลาผานไป 0.5 วินาที มีลักษณะ
ดังรูป B จงหาความถี่คลื่น
แบบทดสอบชุดที่ 1
รูป B ระยะทาง (cm)
5 10 15 20 25 30 35
1. 0.5 Hz 2. 1.0 Hz
3. 1.5 Hz 4. 2.0 Hz
5. 2.5 Hz
3. 6 Hz 4. 8 Hz
5. 10 Hz
5. 35π rad
3. 4 m/s 4. 5 m/s
5. 6 m/s
3. 45 4. 53
5. 60
228 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
30. คลื่นเสียงเคลื่อนที่จากแหลงกําเนิดความถี่ 1,730 เฮิรตซ ในอากาศอุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส
แบบทดสอบชุดที่ 1
จงหาความยาวคลื่นเสียงนี้
1. 0.2 m 2. 0.4 m
3. 0.5 m 4. 0.6 m
5. 0.8 m
3. 16 m 4. 100 m
5. 1,000 m
32. ทหารคนหนึง่ ขวางระเบิดออกไปทีร่ ะยะ 10 เมตร โดยระเบิดมีกาํ ลังเสียง 4π102 วัตตตอ ตารางเมตร2
ทหารคนที่ขวางระเบิดออกไปจะไดยินเสียงระเบิดเทาไร
1. 80 dB 2. 90 dB
3. 100 dB 4. 110 dB
5. 120 dB
33. เรือประมงลําหนึง่ สํารวจฝูงปลาดวยคลืน่ โซนารทมี่ คี วามถี่ 25,000 เฮิรตซ ลงไปในน้าํ โดยคลืน่ โซนาร
เคลื่อนที่ในน้ําดวยความเร็ว 1,500 เมตรตอวินาที จงหาวาปลามีขนาดเทาไรจึงจะไมสามารถสํารวจ
เจอดวยเรือลํานี้
1. เล็กกวา 5 cm
2. เล็กกวา 6 cm
3. โตกวา 10 cm
4. โตกวา 15 cm
5. สํารวจไดทุกขนาด
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 229
แบบทดสอบชุดที่ 1
ทําใหนาย A กับนาย B ไดยินเสียงพลุดังตางกัน 2.5 เดซิเบล ถานาย A ยืนหางจากพลุ 15 เมตร
จงหาวา นาย A และนาย B ยืนหางกันเทาไร
1. 20 m
90 2. 25 m
A B
3. 30 m
4. 35 m
5. 40 m
1. 1,215 m
2. 1,310 m
3. 1,520 m
h
4. 1,730 m
5. 1,850 m
50 m
1. 40 m/s 2. 80 m/s
5. 140 m/s
230 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
37. ชายคนหนึ่งยืนหางจากแหลงกําเนิดเสียงที่ระยะ 10 เมตร วัดความเขมเสียงได 1010 วัตตตอ
แบบทดสอบชุดที่ 1
ตารางเมตร จงหากําลังของแหลงกําเนิดเสียง
1. 2108 W 2. 2π1010 W
3. 4108 W 4. 4π108 W
5. 4π1010 W
5. 80 dB
3. 40 dB 4. 50 dB
5. 60 dB
1. 396 Hz 2. 400 Hz
3. 402 Hz 4. 404 Hz
5. ถูกตองทั้งขอ 1 และ 4
41. หลอดแกวปลายเปดสองดาน นําปลายดานหนึ่งจุมน้ํา อีกดานอยูสูงจากผิวน้ํา 40 เซนติเมตร
จงหาความถี่ที่ทําใหเกิดการสั่นพองครั้งแรก กําหนดใหความเร็วเสียงในอากาศเทากับ 340 เมตร
ตอวินาที
1. 200.5 Hz 2. 212.5 Hz
3. 220.0 Hz 4. 350.5 Hz
5. 400.0 Hz
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 231
42. จากรูป เสียงเคลือ่ นทีจ่ ากลําโพงดวยอัตราเร็ว 346 เมตรตอวินาที เขาชนแผนโลหะทีอ่ ยูห า งจากลําโพง
แบบทดสอบชุดที่ 1
1 เมตร ทําใหเกิดคลื่นนิ่ง จงหาความถี่ของเสียงจากลําโพง
A A A A A
N N N N
แผนโลหะ
1 เมตร
1. 346 Hz 2. 510 Hz
3. 692 Hz 4. 720 Hz
5. 815 Hz
2. 12.50 cm
3. 16.75 cm
L 4. 25.00 cm
5. 50.00 cm
10 m
5m
Q
50 m
S2
1. 340 Hz 2. 680 Hz
3. 1,020 Hz 4. 1,360 Hz
5. 1,700 Hz
232 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
45. ใชเสียงที่มีความถี่ 865 เฮิรตซ เขาไปในหลอดเรโซแนนซ ปรากฏวาตําแหนงที่ทําใหเกิดเสียงดัง
แบบทดสอบชุดที่ 1
3. 25 C 4. 30 C
5. 35 C
รถพยาบาล v = 30 m/s
v = 10 m/s
1. 920 Hz 2. 980.5 Hz
3. 1,064.5 Hz 4. 1,120 Hz
5. 1,250 Hz
3. 2,250 Hz 4. 2,300 Hz
5. 2,350 Hz
v = 20 m/s v = 30 m/s
1. 965 Hz 2. 1,025 Hz
3. 1,089 Hz 4. 1,156 Hz
5. 1,222 Hz
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 233
แบบทดสอบชุดที่ 1
ไดยินเสียงเครื่องบินเมื่อเครื่องบินผานศีรษะไปแลวนาน 10 วินาที ถาเครื่องบินไอพนมีความเร็ว
510 เมตรตอวินาที อยากทราบวาเครื่องบินไอพนบินอยูสูงจากพื้นดินเทาไร
1. 2,522.2 m 2. 2,675.3 m
3. 2,842.5 m 4. 2,944.5 m
5. 2,958.9 m
5. 1.6
1. 1 mm 2. 3 mm
3. 5 mm 4. 1 m
5. 2 m
3. 45 4. 53
5. 60
3. 600 nm 4. 700 nm
5. 800 nm
3. 525 nm 4. 550 nm
5. 625 nm
234 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
55. ถาตองการใหหอ งทีม่ พี น้ื ที่ 20 ตารางเมตร มีความสวางเฉลีย่ 500 ลักซ จะตองใชหลอดไฟทีม่ ฟี ลักซ
แบบทดสอบชุดที่ 1
3. 12 หลอด 4. 13 หลอด
5. 14 หลอด
3. 9 หลอด 4. 10 หลอด
5. 12 หลอด
3. 0.50 4. 2.0
5. 3.5
1. 20 cm 2. 30 cm
3. 50 cm 4. 60 cm
5. 70 cm
5. ภาพเสมือนโตกวาวัตถุ 5 เทา
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 235
แบบทดสอบชุดที่ 1
เฉลย
1. 5 2. 4 3. 4 4. 3 5. 4 6. 5 7. 4 8. 3 9. 3 10. 5
11. 2 12. 1 13. 4 14. 2 15. 1 16. 2 17. 4 18. 1 19. 3 20. 4
21. 5 22. 1 23. 2 24. 3 25. 3 26. 1 27. 2 28. 2 29. 1 30. 1
31. 2 32. 5 33. 2 34. 2 35. 4 36. 5 37. 4 38. 2 39. 4 40. 5
41. 2 42. 3 43. 1 44. 5 45. 3 46. 3 47. 3 48. 4 49. 4 50. 4
51. 4 52. 1 53. 2 54. 5 55. 4 56. 3 57. 2 58. 1 59. 4 60. 4
เฉลยพรอมคําอธิบาย
1. ตอบขอ 5
อธิบาย จากโจทย ทองคํา = 19.3103 kg/m3
m
จาก =
V
0.5
แทนคา; 19.3103 =
V
0.5
V =
19.3103
V = 2.59105 m3
ตอบขอ 4
อธิบาย จากโจทย h = 23 3 = 2 m
จาก Pสัมบูรณ = PgP0 ( เนื่องจากเปนถังเปดตองหา Pสัมบูรณ)
= ghP0
แทนคา; = (103102)105
Pสัมบูรณ = 1.2105 Pa
236 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
3. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 1
อธิบาย
P0
Gas
Px
5010 m
3
ระดับอางอิง
Px = PgP0
= g(50103)g(760103)
= (13.6103)(10)(810103)
Px = 110,160 Pa
จาก PV = nRT
n = 0.088 mol
4. ตอบขอ 3
อธิบาย
N
a = 2 m/s2 ถังน้ํา 1m
mg
จาก F = ma
Nmg = ma
N = mamg
N = m(ag)
F
และจาก P =
A
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 237
m(ag)
แทนคา F; ;
m = V = Ah
แบบทดสอบชุดที่ 1
=
A
Ah(ag)
=
A
= h(ag)
= 1031(210)
= 12103
P = 12,000 Pa = 12 kPa
5. ตอบขอ 4
gh2L
อธิบาย จาก F =
2
103104210
แทนคา; =
2
F = 8.0105 N
6. ตอบขอ 5
W A L
อธิบาย จาก F
=
a
แทนคา; W
40
= 60550
10
W = 2,400 N
7. ตอบขอ 4
อธิบาย พิจารณา Pซาย = Pขวา
mg F
=
a A
200 F
แทนคา; 1
=
2
F = 400 N
F
จาก k =
x
400
แทนคา; =
0.01
F1L1 = F2L2
F2 = 10,000 N
F2 F
จาก a =
A
10,000 F
แทนคา; 1
= 10
F = 105 N
FLo
จาก E =
AL
FLo
L =
AE
(105)(20102)
แทนคา; =
(2104)(21011)
L = 5104 m = 0.05 cm
9. ตอบขอ 3
อธิบาย เนื่องจากแรงพยุงขึ้นอยูกับความหนาแนนของของเหลว
จาก F = 0
TFB = mg
T = mgFB
อธิบาย
m
โปะg
FB
mคนg
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 239
คน 5 คน ใชพื้นที่ 1 ตารางเมตร
แบบทดสอบชุดที่ 1
คน 50 คน ใชพื้นที่ 150
5
= 10 ตารางเมตร
จาก F = 0
FB = mโปะgmคนg
ลVจg = [(5060)10](1,50010)
2
แทนคา;
103 h10 10 = 30,00015,000
3
2
105h = 45,000
3
h = 0.675 m
11. ตอบขอ 2
อธิบาย จากโจทย Vไม = 100% และ Vจม = 82%
82%
mg FB
จาก F = 0
FB = mg
ลVจg = ไมVไม g
แทนคา; 10382%10 = ไม100%10
12. ตอบขอ 1
อธิบาย จากโจทย L = 0.22 = 0.4 m; (หวงตองคูณ 2)
F
จาก =
L
mg
=
L
0.00410
แทนคา; =
0.4
= 0.1 N/m
240 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
13. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 1
1 1
อธิบาย จาก P1gh1 v21
2
= P2gh2 v22
2
1 1
gh1 v21
2
= gh2 v22 (
2
; ตัด P ได เพราะปลายเปด)
v21 v22
gh1 = gh2
2 2
22 v22
แทนคา; (108)
2
= (101)
2
v
2
2
802 = 10
2
v22
72 =
2
v22
= 144
2
v2 = 12 m/s
14. ตอบขอ 2
อธิบาย จากรูป เมื่อเครื่องบินเคลื่อนที่ อากาศที่บริเวณเหนือปกเครื่องบิน (B) มีอัตราเร็วมากกวา
บริเวณใตปกเครื่องบิน (C) ทําใหความดันบริเวณใตปกมีคามากกวาความดันเหนือปกเครื่องบิน จึง
ทําใหเกิดแรงยกขึ้นที่ปกเครื่องบิน ดังนั้นบริเวณ B จึงมีความดันของอากาศนอยที่สุด
15. ตอบขอ 1
อธิบาย กฎของชารล กลาววา สําหรับแกสปริมาณหนึ่งที่ความดันคงตัว ปริมาตรของแกสจะ
แปรผันตรงกับอุณหภูมิสัมบูรณ
16. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก Qลด = Qเพิม่
54.2(500) = m333
m = 3.15 kg
ดังนั้น เหลือน้ําแข็งในกระติกเทากับ 53.15 = 1.85 kg
17. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก Q = mcT .....(1)
และ W = Pt .....(2)
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 241
(2) = (1); W = Q
แบบทดสอบชุดที่ 1
80
100 Pt = mcT
(0.8)IVt = mcT ; P = IV
18. ตอบขอ 1
อธิบาย
Ep
h = 42 m
Q
(2) = (1); Q = Ep
mcT = mgh
gh
T =
C
แทนคา; = 1042
4.2103
T = 0.1 C
19. ตอบขอ 3
Q1 Q2
น้ํา น้ํา ไอน้ํา
= mcTmL
แทนคา; = (24.2103)(10025)(22,256)
Qรวม = 6.35105 J
242 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
20. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 1
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก T1
=
T2
1 P2
แทนคา; (27327)
=
(27337)
P2 = 1.03 atm
21. ตอบขอ 5
อธิบาย จาก PV = NkBT
PV
N =
kBT
31050.5
แทนคา; =
(1.381023)(27327)
N = 3.61025 โมเลกุล
22. ตอบขอ 1
อธิบาย จากโจทย V = 50 = 50103 m3
3
จาก Ek =
2
PV
3
แทนคา; = 410550103
2
Ek = 3104 J
23. ตอบขอ 2
S
อธิบาย จาก v =
t
20
แทนคา; =
5
v = 4 m/s
v
=
f
4
แทนคา; =
2
= 2.0 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 243
24. ตอบขอ 3
แบบทดสอบชุดที่ 1
อธิบาย จากรูป = 2m
360x
จาก =
= 3601.2
2
= 216
25. ตอบขอ 3
อธิบาย จากรูป = 20 cm
S
จาก v =
t
15
แทนคา; =
0.5
v = 30 cm/s
จาก v = f
v
f =
30
แทนคา; =
20
f = 1.5 Hz
26. ตอบขอ 1
อธิบาย
12 m
1 2 3 4 5
จากรูป จะไดวา = 3m
จาก v = f
v
f =
6
แทนคา; =
3
f = 2 Hz
244 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
27. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 1
แทนคา; = 2π25
= 20π rad
28. ตอบขอ 2
sin ลึก vลึก
อธิบาย จาก =
vตื้น
sin ตื้น
sin 53 4
แทนคา; sin 37
=
vตื้น
4
5 4
=
3 vตื้น
5
vตื้น = 3 m/s
29. ตอบขอ 1
อธิบาย หา , จาก v = f
v
=
f
8
แทนคา; =
4
= 2 cm
หา , จาก d sin = n
30. ตอบขอ 1
อธิบาย หา v, จาก v = 3310.6t
แทนคา; = 331(0.625)
v = 346 m/s
หา , จาก v = f
v
=
f
346
แทนคา; =
1,730
= 0.2 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 245
31. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 1
อธิบาย โจทยถามระยะไกลสุดที่ยังพอไดยินเสียงตองใช I = 1012 W/m2
P
จาก I =
4πR2
4π1010
1012 =
4πR2
R2 = 102
R = 10 m
32. ตอบขอ 5
P
อธิบาย จาก I =
4πR2
2
4π10
แทนคา; =
4π102
I = 1 W/m2
I
จาก = 10 log I
0
1
แทนคา; = 10 log 10
12
= 120 dB
33. ตอบขอ 2
อธิบาย คลื่นเสียงจะสามารถสะทอนวัตถุชนิดใดๆ ไดก็ตอเมื่อมีความยาวคลื่นนอยกวาหรือเทากับ
ขนาดของวัตถุนั้นๆ
จาก v = f
v
=
f
1,500
=
25,000
= 0.06 m = 6 cm
อธิบาย
90
A B
5m
R
=1
2
1
1 R 2
R
20 log
2
2.5 =
15
R
log
2
0.125 =
15
R2
100.125 =
15
R2 = 20 m
2 2
หา AB, จาก AB = R1 + R 2
2 2
= (15) + (20)
AB = 25 m
35. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก v = 3310.6t
แทนคา; = 331(0.625)
v = 346 m/s
h
และจาก v =
t
h = vt
แทนคา; = 3465
h = 1,730 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 247
36. ตอบขอ 5
แบบทดสอบชุดที่ 1
อธิบาย
B
A
C
v1 v2
50 m x
แทนคา; = 331(0.615)
v = 340 m/s
หา t1 ซึ่งคือ ชวงเวลาที่เสียงเคลื่อนที่จาก A → B
S
จาก v =
t
50
แทนคา; 340 =
t
t = 0.15 s
จะได t2 = 0.4t1
= 0.40.15
t2 = 0.25 s
S
หาระยะ BC, จาก v =
t
BC
340 =
0.25
BC = 85 m
หา x, จาก x50 = BC
x50 = 85
x = 35 m
x
หา vเรือ, vเรือ =
t
35
แทนคา; =
0.25
อธิบาย จาก I =
4πR2
P
แทนคา; 1010 =
4π102
P = 4π108 W
38. ตอบขอ 2
R1
อธิบาย จาก 21 = 20 log R
2
102
แทนคา; 260 = 20 log 10
3
260 = 20
2 = 2060 = 40 dB
39. ตอบขอ 4
P2
อธิบาย จาก 21 = 10 log P
1
แทนคา; 240 = 10 log 101
240 = 10
2 = 50 dB
40. ตอบขอ 5
อธิบาย จาก fB = |f1f2|
แทนคา; 4 = |400f2|
f2 = 4004
อธิบาย
0.4 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 249
แบบทดสอบชุดที่ 1
(2n1)v
จาก fn =
4L
(2(1)1)(340)
แทนคา; f1 =
40.4
f1 = 212.5 Hz
42. ตอบขอ 3
อธิบาย จากรูป = 0.5 m
จาก v = f
v
f =
346
แทนคา; =
0.5
f = 692 Hz
43. ตอบขอ 1
อธิบาย เสียงดังมากครั้งแรก จากรูปแสดงวา L =
4
จาก v = f
v
=
f
350
แทนคา; =
1,400
= 0.25 m
จะไดวา L =
4
0.25
แทนคา; =
4
L = 0.0625 m = 6.25 cm
44. ตอบขอ 5
อธิบาย จากรูป เมื่อเกิดการแทรกสอดแบบเสริม (n = 5)
จาก d sin = n
dx
= n
L
250 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
10
แทนคา 5 50 = 5
แบบทดสอบชุดที่ 1
= 0.2 m
จาก v = f
v
f =
340
แทนคา; =
0.2
f = 1,700 Hz
45. ตอบขอ 3
อธิบาย 1 2 3
0.4 m
จากรูป = 0.4 m
จาก v = f
แทนคา; = 0.4865
v = 346 m/s
tและจาก v = 3310.6t
15 = 0.6t
t = 25 C
46. ตอบขอ 3
อธิบาย วาดรูปทิศของ v
vS vL
v0
จาก fL = vv vv f
0
0
L
S
s
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 251
34010
แทนคา; = 34030 1,000
แบบทดสอบชุดที่ 1
fL = 1,064.5 Hz
47. ตอบขอ 3
อธิบาย วาดรูปทิศของ v
vS vL
v0
จาก fL = vv vv f
0
0
L
s
s
34020
แทนคา; = 34020 2,000
fL = 2,250 Hz
48. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก v = 3310.6t
แทนคา; = 331(0.615)
v = 340 m/s
v = 340 m/s
vs = 20 m/s vL = 30 m/s
fs = 1,000 Hz
vvL
จาก fL = vv f s
s
34030
แทนคา; = 34020 1,000
370
= 320 1,000
f L = 1,156 Hz
252 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
49. ตอบขอ 4 A
แบบทดสอบชุดที่ 1
อธิบาย B
v
C
1
จาก sin =
M
1
แทนคา; sin =
2
= 30
h
จาก ABC, tan =
AB
h = AB tan
แทนคา; = (51010) 1
√3
h = 2,944.5 m
50. ตอบขอ 4
อธิบาย หา v0, จาก v0 = 3310.6t
แทนคา; = 331(0.615)
v0 = 340 m/s
vS
จาก M = v0
แทนคา; = 510
340
M = 1.5
51. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก d sin = n
52. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 1
อธิบาย จากโจทย N = 5103 ชอง/cm = 5105 ชอง/m
จาก d sin = n
= sin1(0.5)
= 30
53. ตอบขอ 2
อธิบาย แถบสวางที่ 4 และ 6 อยูหางกัน 2 mm ดังนั้น ถาแถบที่ 1 จะหางจากแนวกลาง 1 mm
นั่นคือ n = 1 และ x = 1 mm
A6
2 mm
A4
S1 A2
A0
S2
dx
จาก L
= n
dx
=
nL
0.5103103
แทนคา; =
11
= 0.5106
= 500 nm
54. ตอบขอ 5
อธิบาย จากโจทย N = 4103 ชอง/cm = 4105 ชอง/m
จาก d sin = n
1
sin 30 = n
N
254 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
1 1
= 2
2
แบบทดสอบชุดที่ 1
5
410
= 6.2510 = 625 nm
7
55. ตอบขอ 4
nF
อธิบาย จาก E =
A
EA
n =
F
50020
แทนคา; =
800
n = 12.5
59. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 1
อธิบาย เนื่องจากภาพที่เกิดตองใชฉากมารับ แสดงวาเปนภาพจริง ดังนั้นกระจกที่ใชตองเปน
กระจกเวา
วัตถุ
ภาพ
10 cm
20 cm
1 1 1
จาก f
=
S S
1 1
แทนคา; =
10 20
2 1
=
20 10
1 3
=
f 20
f = 6.7 cm
60. ตอบขอ 4
อธิบาย ตอนแรก
ภาพจริง
Lq = 40 cm
1
จาก m =
Sf
f
แทนคา; 3 =
40f
3(40f) = f
1203f = f
120 = 4f
f = 30 cm
256 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
ตอนหลัง
แบบทดสอบชุดที่ 1
20 cm
f
จาก m =
Sf
30
=
2030
30
=
10
m = 3
S
หรือ S, จาก m =
S
S
3 =
20
S = 60 cm
แบบทดสอบชุดที่ 2
แบบทดสอบชุดที่ 2
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. จงหาแรงดันอากาศที่กดลงบนพื้นหองที่มีพื้นที่ 10 ตารางเมตร กําหนดใหความดันอากาศเทากับ
105 นิวตันตอตารางเมตร
1. 1105 N 2. 2105 N
3. 1106 N 4. 2106 N
5. 3106 N
3. 2.0 m 4. 2.5 m
5. 3.0 m
3. 22 m 4. 25 m
5. 25 m
3. 6 m 4. 8 m
5. 10 m
258 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
5. บารอมิเตอรแบบปรอทมีลักษณะดังรูป ขณะนั้นความดันบรรยากาศมีคาเทาไร
แบบทดสอบชุดที่ 2
1. 720 mmHg
2. 730 mmHg
x = 95 cm
3. 740 mmHg
53
4. 750 mmHg
ปรอท 5. 760 mmHg
3. 45.00 4. 55.26
5. 77.78
1. 2105 N
m
2. 3105 N
0
10
3. 4106 N
4. 4107 N
8m
53 5. 5107 N
5. 6103 kg/m3
3. 3,200 N 4. 3,500 N
5. 3,700 N
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 259
10. แพไมไผสรางเองมีมวล 20 กิโลกรัม กวาง 2 เมตร ยาว 3 เมตร หนา 0.1 เมตร นํามาใชใน
แบบทดสอบชุดที่ 2
การชวยเหลือชาวบานที่ประสบภัยน้ําทวม แพไมไผจะสามารถบรรทุกคนไดมากที่สุดเทาไร (กําหนด
ใหคนมีมวลเฉลี่ย 50 kg, น้ํา = 103 kg/m3)
1. 8 คน 2. 9 คน
3. 10 คน 4. 11 คน
5. 12 คน
3. 182 N 4. 232 N
5. 254 N
5. 0.54 N/m
260 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
13. ถังเก็บน้ําสูง 1 เมตร ภายในบรรจุน้ําไว ดังรูป จงหาความเร็วของน้ําที่พุงออกจากทอดานลาง
แบบทดสอบชุดที่ 2
1. 3 m/s
1m
2. 4 m/s
3. 5 m/s
4. 6 m/s
1m v 5. 7 m/s
0.2 m
B A
20 m
12 m พื้นดิน
1. 2 m/s 2. 3 m/s
3. 4 m/s 4. 5 m/s
5. 6 m/s
นิวตันตอเมตร จงหาแรงดึงนอยที่สุดที่ใชดึงหวงกลมใหหลุดออกจากผิวของเหลวพอดี
1. 1.25102 N 2. 1.38102 N
3. 1.42102 N 4. 1.53102 N
5. 1.76102 N
3. 300 4. 327
5. 373
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 261
แบบทดสอบชุดที่ 2
(กําหนดให cน้ํา = 4.2103 J/kgC)
อุณหภูมิ (C)
1. 220 kJ
2. 350 kJ
80
3. 462 kJ
4. 525 kJ
25 5. 623 kJ
เวลา (s)
2 4 6 8 10
18. แทงทองแดงมวล 5 กิโลกรัม ถูกลากใหเคลือ่ นทีไ่ ปบนพืน้ ทีม่ สี มั ประสิทธิค์ วามเสียดทาน 0.2 ดวยแรง
50 นิวตัน เปนเวลานาน 10 วินาที ถา 50 เปอรเซ็นตของงานที่เกิดขึ้นเนื่องจากแรงเสียดทานกลาย
3. 1.5 C 4. 2.0 C
5. 2.5 C
3. 0.5 C 4. 0.6 C
5. 1.5 C
1. 27 C 2. 29 C
3. 35 C 4. 37 C
5. 42 C
262 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
21. นําน้ํามวล 0.5 กิโลกรัม อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส ในตูเย็นที่มีกําลัง 200 วัตต นานเทาไรน้ําจึงจะ
แบบทดสอบชุดที่ 2
5. 20.5 นาที
T(C)
50
t(min)
1 6
5. 1,000 J/kgK
23. นําน้าํ แข็งมวล 100 กรัม อุณหภูมิ 0 องศาเซลเซียส ใสลงไปในน้าํ 400 กรัม อุณหภูมิ 50 องศาเซลเซียส
อุณหภูมิสุดทายจะเปนเทาไร (กําหนดให Lน้ําแข็ง = 80 cal/g cน้ํา = 1 cal/gC)
1. 20 C 2. 24 C
3. 36 C 4. 40 C
5. 48 C
3. 2.6105 Pa 4. 3.5105 Pa
5. 4.2105 Pa
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 263
แบบทดสอบชุดที่ 2
ไมเปลี่ยนแปลง จะมีอากาศไหลออกจากหองกี่โมล หากเดิมมีอากาศอยูในหอง 2,000 โมล
1. 64.5 mol 2. 460 mol
5. 1,980 mol
3. 0.04 m3 4. 0.05 m3
5. 0.06 m3
อัตราเร็วโมเลกุล (m/s) 2 3 4 5 7 9
จํานวนโมเลกุล 2 1 3 1 2 1
5. 5.2 m/s
1. 2.51021 J 2. 2.81021 J
3. 4.81021 J 4. 5.21021 J
5. 6.41021 J
3. 1.6 m 4. 2.5 m
5. 3.2 m
264 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
30. เชือกเสนหนึ่งยาว 120 เซนติเมตร ปลายทั้งสองดานถูกตรึงแนน ดีดเสนเชือกใหสันดวยความเร็ว 160
แบบทดสอบชุดที่ 2
เมตรตอวินาที จงหาความถี่ของคลื่นในเสนเชือก
120 cm
1. 120 Hz 2. 200 Hz
3. 310 Hz 4. 430 Hz
5. 540 Hz
3. 720 4. 900
5. 1,020
1. π rad 2. 2π rad
3. 3π rad 4. 4π rad
5. 5π rad
ที่เกิดขึ้นบนเชือก
1. N = 3, A = 2 2. N = 2, A = 2
3. N = 2, A = 3 4. N = 3, A = 3
5. N = 3, A = 4
3. ผลตางเฟสของคลื่นทั้งสองเทากับ 0 องศา
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 265
4. ผลตางของระยะทางเดินของคลื่นทั้งสองเปนจํานวนเต็มของความยาวคลื่น
แบบทดสอบชุดที่ 2
5. ไมสามารถสรุปได
S1 S2
5. 1.7 m/s
45
10 cm
A
30
1. 80 Hz 2. 100 Hz
3. 200 Hz 4. 250 Hz
5. 300 Hz
266 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
37. คลื่นน้ําตอเนื่องเคลื่อนที่ผานชองเปดเดี่ยวกวาง 2 เซนติเมตร ทําใหเกิดคลื่นใหมที่มีความยาวคลื่น
แบบทดสอบชุดที่ 2
1 เซนติเมตร จงหาแนวบัพและแนวปฏิบัพที่เกิดขึ้นทั้งหมด
1. A = 2, N = 2 2. A = 3, N = 2
3. A = 5, N = 4 4. A = 4, N = 5
5. A = 5, N = 3
3. 1,000 m 4. 3,000 m
5. 5,000 m
3. 15 m 4. 20 m
5. 25 m
40. ในโรงงานผลิตผลไมกระปองแหงหนึ่งใชวิธีการคัดแยกขนาดของผลไมในขณะกําลังไหลผานรางน้ํา
โดยใชคลื่นโซนาร ซึ่งตองการแยกผลไมที่มีขนาดใหญกวาและเล็กกวา 5 เซนติเมตร ออกจากกัน จง
คํานวณหาความถีข่ องคลืน่ โซนารทใี่ ช กําหนดใหความเร็วของเสียงในน้าํ เทากับ 1,500 เมตรตอวินาที
1. 3104 Hz 2. 4104 Hz
3. 5104 Hz 4. 3105 Hz
5. 4105 Hz
S1 P
6m
S2 Q
8m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 267
1. 2 ครั้ง 2. 4 ครั้ง
แบบทดสอบชุดที่ 2
3. 6 ครั้ง 4. 8 ครั้ง
5. 10 ครั้ง
3. 100 4. 120
5. 1,000
3. 104 m 4. 105 m
5. 106 m
3. 5 4. 6
5. 7
3. 220 Hz 4. 340 Hz
5. 680 Hz
3. 60 dB 4. 80 dB
5. 100 dB
268 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
47. ในโรงงานแหงหนึ่งวัดระดับความเขมเสียงได 100 เดซิเบล พนักงานจึงใสที่ครอบหูทําใหไดยินเสียง
แบบทดสอบชุดที่ 2
3. 40 dB 4. 60 dB
5. 80 dB
3. 1,000 m 4. 10,000 m
5. 30,000 m
2. กําลังเคลื่อนที่เขาหาคนฟงดวยความเรงคงตัว
3. กําลังเคลื่อนที่ออกจากคนฟงดวยความเร็วคงตัว
4. กําลังเคลื่อนที่ออกจากคนฟงดวยความเรงคงตัว
5. กําลังเคลื่อนที่เปนวงกลมรอบๆ ผูฟง
3. 1,150.2 Hz 4. 1,220.5 Hz
5. 1,225.2 Hz
3. 6 km 4. 8 km
5. 9 km
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 269
แบบทดสอบชุดที่ 2
ยืนอยูบ นพืน้ ดินจะไดยนิ เสียงเครือ่ งบินเมือ่ เครือ่ งบินอยูห า งจากผูส งั เกตเปนระยะทางเทาไร กําหนด
ใหอัตราเร็วเสียงในอากาศเทากับ 340 เมตรตอวินาที
4 km
พื้นดิน
1. 3 km 2. 4 km
3. 5 km 4. 6 km
5. 7 km
5. 104 W/m2
3. 0.3 mm 4. 0.4 mm
5. 0.5 mm
3. 4 mm 4. 5 mm
5. 6 mm
270 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
56. หลอดไฟขนาด 220 โวลต 60 วัตต มีความเขมแหงการสองสวาง 25 แคนเดลา ถาตองการความสวาง
แบบทดสอบชุดที่ 2
3. 25 cm 4. 30 cm
5. 35 cm
3. 15 cm 4. 20 cm
5. 25 cm
5. ไดภาพเสมือนหัวตั้ง หนาเลนส 20 cm
3. 16 cm และ 8 cm 4. 8 cm และ 16 cm
5. 16 cm และ 16 cm
1. 10 cm 2. 15 cm
3. 20 cm 4. 25 cm
5. 30 cm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 271
แบบทดสอบชุดที่ 2
เฉลย
1. 3 2. 4 3. 4 4. 1 5. 5 6. 5 7. 4 8. 2 9. 4 10. 4
11. 4 12. 3 13. 4 14. 2 15. 5 16. 3 17. 3 18. 2 19. 1 20. 1
21. 3 22. 3 23. 2 24. 3 25. 1 26. 4 27. 5 28. 5 29. 2 30. 2
31. 4 32. 4 33. 1 34. 2 35. 4 36. 1 37. 3 38. 4 39. 1 40. 1
41. 2 42. 2 43. 5 44. 4 45. 2 46. 1 47. 4 48. 3 49. 1 50. 2
51. 5 52. 4 53. 3 54. 3 55. 4 56. 3 57. 1 58. 2 59. 5 60. 2
เฉลยพรอมคําอธิบาย
1. ตอบขอ 3
F
อธิบาย จาก P =
A
F = PA
แทนคา; = 10510
F = 1106 N
2. ตอบขอ 4
อธิบาย เนื่องจากเปนถังฝาเปด ตองคิด Pสัมบูรณ
จาก Pสัมบูรณน้ํา = Pสัมบูรณน้ํามัน
Pg P0 = Pg
น้ํา น้ํามันP0
(gh)น้ํา = (gh)น้ํามัน
h = 2.5 m
272 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
3. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 2
F = PA
250103 = 10310h
h = 25 m
4. ตอบขอ 1
อธิบาย
10 cm
h
น้ำ
F = PA
(gh)ซาย = (gh)ขวา
h = 8 cm
4
แทนคา; = g95
5
= g76
6. ตอบขอ 5
แบบทดสอบชุดที่ 2
gh2L
อธิบาย จาก F =
2
F2 8 2
แทนคา; F1
=
6
64
=
36
64
F2 = F
36 1
แรงดันเพิ่มขึ้น; F = F2F1
64
= F F
36 1 1
28
F = F
36 1
F
คิดเปนเปอรเซ็นตไดจาก =
F1
100%
28
= 100%
36
= 77.78%
7. ตอบขอ 4
gh2L
อธิบาย จาก F =
2 sin 53
1031082100
แทนคา; =
4
2
5
F = 4107 N
274 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
8. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 2
อธิบาย
FB
mg
TFB = mg
แทนคา; 20ลVจg = 30
103Vจ10 = 10
Vจ = 103 m3
m = 3 kg
m
หา , จาก ว =
Vว
3
แทนคา; =
103
ว = 3103 kg/m3
9. ตอบขอ 4
อธิบาย
Fยก
FB
mg
จาก F = 0
FยกFB = mg
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 275
FยกลVจg = mg
แบบทดสอบชุดที่ 2
Fยก = mgลVจg
แทนคา; = (40010)(1030.0510)
Fยก = 3,500 N
10. ตอบขอ 4
อธิบาย
mg
FB
mg คน
แพ
จาก F = 0
mคนgmแพg = FB
mคนgmแพg = ลVจg
mคนg = 5 800 ,
mคน = 580 kg
จํานวนคน = 580
50
= 11.6 11 คน
11. ตอบขอ 4
อธิบาย
F
h = 0.5 m
12,000 N
W F
= gh
A a น้ํามัน
276 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
12,000 F
แทนคา; = (800100.5)
แบบทดสอบชุดที่ 2
103104 20104
F
120,000 = 4,000
20104
F
116,000 =
20104
F = 232 N
12. ตอบขอ 3
อธิบาย หา F, จาก Mทวน = Mตาม
mgL1 = FL2
แทนคา; 501031010 = F50
F = 0.1 N
F
จาก =
L
0.1
แทนคา; =
40102
= 0.25 N/m
13. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก v = 2gh
แทนคา; = 2101.8
v = 6 m/s
14. ตอบขอ 2
1
อธิบาย จาก h = uyt gt2
2
1
แทนคา; 20 = 0 (10)t2; uy = 0
2
t = 2s
แทนคา; 12 = vB2
vB = 6 m s /
หา vA, จาก QA = QB
AAvA = ABvB
vA = 3 m/s
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 277
15. ตอบขอ 5
แบบทดสอบชุดที่ 2
อธิบาย เนื่องจากวัสดุทดสอบเปนหวงกลม ดังนั้น = 2 เทาของรอบวง และหวงกลมมีมวลนอย
มาก ดังนั้น m = 0
จาก F =
= (22πR)
22
แทนคา; = 0.0222
7
7102
F = 1.76102 N
16. ตอบขอ 3
C K273
อธิบาย จาก 5
=
5
แทนคา; 27 = K273
K = 300
17. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก Q = mcT
แทนคา; = 24.2103(8025)
= 462103 J
Q = 462 kJ
18. ตอบขอ 2
อธิบาย
m = 5 kg F
จาก F = ma
Ff = ma
Fmg = ma
แทนคา; 50(0.2510) = 5a
5010 = 5a
a = 8m/s2
1
จาก S = ut at2
2
1
แทนคา; = 0 (8)(10)2
2
278 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
S = 400 m
แบบทดสอบชุดที่ 2
และจาก W = fS
= mgS
แทนคา; = 0.2510400
,
W = 4 000 J
Q = 2,000 J
t = 1.0 C
19. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก Ep = Q
mgh = mcT
gh = cT
T = 0.2 C
20. ตอบขอ 1
อธิบาย
100 C T C
0.5 kg Q1
ให แทงเหล็ก
25 C T C
1 kg Q2
กระปอง
รับ 25 C T C
2 kg Q3
น้ํา
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 279
จาก
แบบทดสอบชุดที่ 2
Qให = Qรับ
Q1 = Q2Q3
(mcT)แทงเหล็ก = (mcT)กระปอง(mcT)น้ํา
25,000250T = 500T12,5008,400T210,000
25,000210,00012,500 = 8,400T500T250T
,
247 500 = 9 150T,
T = 27 C
21. ตอบขอ 3
อธิบาย 25 C 0 C 0 C
= mcTmL
แทนคา; = [0.54.2103(250)][0.5336103]
= 52,500168,000
Q = 2.205105 J
Q
หา t, จาก P =
t
2.205105
t =
200
,
t = 1 102.5 s = 18.4 นาที
22. ตอบขอ 3
อธิบาย จากกราฟชวงเวลา 1 ถึง 6 นาที รวม 5 นาที
หา Q, จาก Q = mL
แทนคา; = 2(1.5105)
Q = 3105 J
พิจารณาชวงเวลา 1 นาทีแรกเปนชองที่มีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ
280 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
ดังนั้น Q = mct
แบบทดสอบชุดที่ 2
c = 600 J/kgK
23. ตอบขอ 2
อธิบาย
0 C 0 C t C
50 C t C
mct
คาย น้ํา น้ํา
(mL)น้ําแข็ง(mct)น้ํา = (mct)น้าํ
8,000100t = 20,000400t
500t = 12,000
t = 24 C
24. ตอบขอ 3
(PgP0)1V (PgP0)2V
อธิบาย จาก T1
=
T2
(2105105) Pg 105
2
แทนคา; (27327)
=
(27387)
Pg = 2.6105 Pa
2
25. ตอบขอ 1
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก =
n1T1 n 2T 2
PV PV
แทนคา; (2,000)(27327)
=
n2(27337)
n2 = 2,000300
310
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 281
n2 = 1,935.5 mol
แบบทดสอบชุดที่ 2
อากาศไหลออก = 2,0001,935.5 = 64.5 mol
26. ตอบขอ 4
อธิบาย แกสออกซิเจน (O2) มวล 128 กรัม จะมีจํานวนโมล = 128
32
= 4 mol
จาก PV = nRT
5
แทนคา; 210 V = 48.31(57273)
V = 0.05 m3
27. ตอบขอ 5 2
Σvi
อธิบาย จาก vrms =
N
2 2 2 2 2 2
N1 (v1 ) + N 2 (v2 ) + N 3 (v3 ) + N 4 (v4 ) + N 5 (v5 ) + N 6 (v6 )
=
ΣN
2 2 2 2 2 2
2(2 ) + 1(3 ) + 3(4 ) + 1(5 ) + 2(7 ) + 1(9 )
แทนคา; =
10
vrms = 5.2 m s /
28. ตอบขอ 5
3
อธิบาย จาก Ek = k T
2 B
3
แทนคา; =
2
1.381023(27337)
Ek = 6.41021 J
29. ตอบขอ 2
S
อธิบาย จาก v =
t
20
แทนคา; =
5
v = 4 m/s
จาก v = f
v
=
f
4
แทนคา; =
10
= 0.4 m
282 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
30. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 2
อธิบาย
1.2 m
= 0.8 m
หา f, จาก v = f
v
f =
160
แทนคา; =
0.8
f = 200 Hz
31. ตอบขอ 4
อธิบาย คลื่นมีความถี่ 10 Hz และมีอัตราเร็ว 2 m/s สามารถหาความยาวคลื่นได
จาก v = f
v
=
f
2
แทนคา; =
10
= 0.2 m
0.2 m
360x
จาก =
3600.5
แทนคา; =
0.2
= 900
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 283
32. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 2
อธิบาย หา , จาก v = f
v
=
f
10
แทนคา; =
4
= 2.5 m
2πx
จาก =
2π(5)
แทนคา; =
2.5
= 4π rad
33. ตอบขอ 1
อธิบาย หา , จาก v = f
v
=
f
20
แทนคา; =
10
= 2m
วาดรูป A A
N N
N
=2m
2
t=0
1
t=1
2
t=3
1
284 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
35. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 2
อธิบาย
A0 N1 A1 N2 A2
S1 S2
แทนคา; |82| = 2
6 = 2
= 3 cm
หา v, จาก v = f
แทนคา; = 350
/
v = 150 cm s = 1.5 m s /
36. ตอบขอ 1
sin A vA
อธิบาย จาก sin B
=
vB
sin 45 vA
แทนคา; sin 30
=
4 2
2
2 vA
=
1 4 2
2
vA
2 =
4 2
vA = 4 2 2
vA = 8 m s /
หา f, จาก v = f
v
f =
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 285
8
แทนคา; =
0.1
แบบทดสอบชุดที่ 2
f = 80 Hz
37. ตอบขอ 3
อธิบาย หาแนวบัพ (N), จาก d sin = n
n = 2
แทนคา; 2S = 1,5004
S = 3,000 m
39. ตอบขอ 1
P
อธิบาย จาก I =
4πR2
P
R2 =
4πI
π1010
แทนคา; =
4π1012
R2 = 25
R = 5m
40. ตอบขอ 1
อธิบาย เนื่ อ งจากวั ต ถุ ที่ ส ะท อ นคลื่ น ได ต อ งมี ข นาดเท า หรื อ ใหญ ก ว า ขนาดของความยาวที่
ตกกระทบ ดังนั้น ตองใชเสียงที่มีความยาวคลื่น 5 cm จึงจะแยกผลไมที่มีขนาดใหญกวา 5 cm
(สะทอนคลื่น) ออกจากผลไมที่มีขนาดเล็กกวา 5 cm (ไมสะทอนคลื่น) ได
จาก v = f
v
f =
1,500
แทนคา; =
5102
f = 3104 Hz
286 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
41. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 2
หาลําดับการแทรกสอดแบบเสริมจาก
|S1PS2P| = n
แทนคา; |810| = n1
n = 2
2100 = 20 log(101)
2100 = 20
2 = 80 dB
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 287
43. ตอบขอ 5
แบบทดสอบชุดที่ 2
อธิบาย ที่ระยะ 1 เมตร ทนฟงเสียงไมได แสดงวา I = 1 W/m2
P
จาก I =
4πR2
P = 4πR2I
แทนคา; = 4π121
P = 4π W
R = 106 m
44. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก fB = |f1f2|
แทนคา; = |256262|
f B = 6 Hz
45. ตอบขอ 2
อธิบาย
1.5 m
จาก v = f
v
f =
340
แทนคา; =
2
f = 170 Hz
288 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
46. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 2
P
อธิบาย หา I, จาก I =
4πR2
4π108
แทนคา; =
4π102
I = 1010 W/m2
I
หา , จาก = 10 log I 0
1010
แทนคา; = 10 log 10 12
= 10 log (102)
= 20 dB
47. ตอบขอ 4
I2
อธิบาย จาก 21 = 10 log I 1
102
แทนคา; 2100 = 10 log 10 2
2100 = 40
2 = 60 dB
48. ตอบขอ 3
R1
อธิบาย จาก 21 = 20 log R 2
2
20 = 20 log 10R 2
2
20
20
= log 10R
2
2
1 = log 10R
2
102
101 =
R2
102
R2 =
101
R2 = 1,000 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 289
49. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 2
อธิบาย ไดยินเสียงแหลมขึ้นเรื่อยๆ นั่นคือไดยินเสียงมีความถี่เพิ่มขึ้น ดังนั้นจากเรื่องปรากฏการณ
ดอปเพลอร แสดงวารถประจําทางกําลังเคลื่อนที่เขาหาผูฟงดวยความเร็วคงตัว
vs
50. ตอบขอ 2
อธิบาย หา v0, จาก v0 = 3310.6t
แทนคา; = 3310.6(25)
v0 = 346 m/s
วาดรูปทิศทางของ v กอน
vS vL
v0
v0 vL
จาก fL = v v f
0 S
s
34620
แทนคา; = 34630 1,000
f L = 1,031.6 Hz
51. ตอบขอ 5
อธิบาย หา v0, จาก v0 = 3310.6t
แทนคา; = 331(0.615)
v0 = 340 m/s
x vs
จาก h
=
v0
x 510
แทนคา; =
6,000 340
x = 9,000 m = 9 km
290 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
52. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 2
h = 4 km
x
x vs
จาก h
=
v0
x 510
แทนคา; 4
=
340
x = 6 km
53. ตอบขอ 3
I
อธิบาย จาก = 10 log I 0
I
แทนคา; 60 = 10 log 10 12
60 I
10
= log 10
12
I
6 = log 10
12
I
106 =
1012
I = 106 W/m2
54. ตอบขอ 3
อธิบาย จากโจทย ระยะระหวางแถบสวาง 2 แถบ แสดงวา n = 1
dx
จาก L
= n
nL
d =
x
16001091
แทนคา; =
2103
d = 3104 m = 0.3 mm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 291
55. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 2
อธิบาย ความกวางของแถบสวางที่สวางที่สุด คือ ความกวางของ A0 สามารถหาไดจากระยะ
ระหวางแถบมืดแรกทั้งสองขางของ A0 จากภาพคือ ระยะ 2x
N1
d = 0.02 cm A
N1
L=1m
dx
จาก L
= n
(0.02102)x
แทนคา; = 1(500109)
1
x = 2.5103 m
ดังนั้น ความกวางของ A0 = 2x
แทนคา; = 22.5103
A0 = 5103 m = 5 mm
56. ตอบขอ 3
I
อธิบาย จาก E =
R2
R2 = I
E
25
แทนคา; =
400
R2 = 1
16
R = 0.25 m = 25 cm
292 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
57. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 2
ตอนแรก ตอนหลัง
5 cm
f
จาก m =
Sf
f
แทนคา 2 =
Sf
2S2f = f
3f
S =
2
()
..... 1
2S102f = f
10f = 2S
58. ตอบขอ 2
อธิบาย
ภาพ
วัตถุ F f
20 cm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 293
1 1 1
จาก =
แบบทดสอบชุดที่ 2
f S S
1 1 1
=
10 20 S
1 1 1
=
S 10 20
2 1
=
20 20
1 1
=
S 20
S = 20 cm
อธิบาย
y = 8 cm
f f
S = 24 cm S´ = 48 cm
y S
จาก y
=
S
y 48
แทนคา; 8
=
24
y = 16 cm
1 1 1
และจาก f
=
S S
1 1
แทนคา =
24 48
2 1
=
48 48
1 3
=
f 48
f = 16 cm
294 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
60. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 2
R
อธิบาย จากโจทยเกิดภาพจริงขนาดใหญกวาวัตถุ แสดงวาเปนกระจกเวา และ f = 2
= 10 cm
f
จาก m =
Sf
10
แทนคา; 2.0 =
S10
10
S10 =
2.0
S = 15 cm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 295
แบบทดสอบชุดที่ 3
แบบทดสอบชุดที่ 3
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. ทอนไมทอนหนึ่งลอยอยูในน้ําที่มีความหนาแนน 103 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร พบวามีสวนที่ลอย
5. 890 kg/m3
3. 7 cm 4. 8 cm
5. 9 cm
2. 300 Hz
3. 400 Hz
1m 4. 500 Hz
5. 600 Hz
2. 100 m/s
3. 120 m/s
4. 240 m/s
80 cm
5. 360 m/s
296 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
5. ขวดใบหนึ่งมีรัศมี 7 เซนติเมตร ลอยอยูในน้ํา ดังรูป จงหามวลของขวด
แบบทดสอบชุดที่ 3
1. 1.00 kg
2. 1.25 kg
3. 1.54 kg
10 cm 4. 1.85 kg
5. 2.02 kg
5. 2.4
3. 60 J 4. 62 J
5. 65 J
3. 5 m 4. 10 m
5. 15 m
5. 3.0108 m/s
3. 4.8 cm 4. 6.4 cm
5. 7.2 cm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 297
แบบทดสอบชุดที่ 3
หางออกไป 1 เมตร ถาสลิตคูหางกัน 0.1 มิลลิเมตร แถบสวางสองแถบที่อยูติดกันหางกันเทาไร
1. 2 mm 2. 3 mm
3. 4 mm 4. 5 mm
5. 6 mm
5. 3.5 เทา
3. 1.5 4. 2.0
5. 2.5
3. 5 Hz 4. 6 Hz
5. 7 Hz
5. 800 kg/m3
3. 9 นาที 4. 10 นาที
5. 11 นาที
298 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
17. ในการปรับเทียบเสียงของกีตารระดับเสียง C โดยเทียบกับเครื่องเทียบเสียงความถี่ 256 เฮิรตซ
แบบทดสอบชุดที่ 3
3. 30 cm 4. 40 cm
5. 50 cm
1. 1.1 2. 1.4
3. 1.6 4. 2.5
5. 2.8
3. 100 N 4. 110 N
5. 120 N
5. 0.09 N/m
22. นักเรียนคนหนึ่งตองการทดลองเรื่องความหนืดของน้ํามันชนิดหนึ่งโดยใชวัตถุทรงกลมรัศมี
3 มิ ล ลิ เ มตร มี ค วามหนาแน น 1.8103 กิ โ ลกรั ม ต อ ลู ก บาศก เ มตร ให ต กลงในน้ํ า มั น ที่ มี
5. 0.15 m/s
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 299
แบบทดสอบชุดที่ 3
5 ตารางเซนติเมตร ตามลําดับ ถาความเร็วของน้ําดาน A เทากับ 4 เมตรตอวินาที จงหาความเร็ว
ของน้ําที่ดาน B
1. 8 m/s
2. 10 m/s
A B 3. 14 m/s
4. 16 m/s
5. 18 m/s
2. 4107 N
m0
10
3. 5107 N
4. 4108 N
5. 5108 N
10 m
2. 100 N
3. 150 N
4. 200 N
5. 250 N
2. 0.025 N/m
3 cm
3. 0.040 N/m
4. 0.044 N/m
5. 0.052 N/m
300 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
27. รถยนตมวล 1,000 กิโลกรัม วิ่งดวยความเร็ว 20 เมตรตอวินาที ถาพลังงานจลนเปลี่ยนเปน
แบบทดสอบชุดที่ 3
3. 2105 J 4. 3105 J
5. 4105 J
1. 5.0104 Pa 2. 6.5104 Pa
3. 7.2104 Pa 4. 8.9104 Pa
5. 9.5104 Pa
3. 8.2104 J 4. 8.7104 J
5. 9.3104 J
3. 45 4. 53
5. 60
60 1. 0.3
40 2. 0.5
3. 2.4
4. 3.0
5. 5.0
0 h102 m
80 120
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 301
แบบทดสอบชุดที่ 3
ดานขวา เมื่อน้ําและน้ํามันอยูในภาวะสมดุล ระดับน้ําและน้ํามันเปนดังรูป จงหาความหนาแนนของ
น้ํามัน (กําหนดให น้ํา = 1 g/cm3)
1. 400 kg/m3
น้ํามัน 20 cm
16 cm 2. 650 kg/m3
3. 720 kg/m3
4. 800 kg/m3
น้ํา
5. 850 kg/m3
น้ํามัน 0.1 m
น้ํา
น้ํา
1. 80 Pa 2. 100 Pa
3. 160 Pa 4. 180 Pa
5. 200 Pa
34. วัตถุกอนหนึ่งลอยอยูในน้ํา โดยพบวามีสวนที่ลอย 1 สวน และจม 4 สวนโดยปริมาตร จงหาความ
หนาแนนของวัตถุดังกลาว (กําหนดให น้ํา = 103 kg/m3)
1. 500 kg/m3 2. 600 kg/m3
5. 900 kg/m3
3. 10 cm 4. 12 cm
5. 15 cm
302 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
36. เครือ่ งอัดไฮดรอลิกเครือ่ งหนึง่ ลูกสูบใหญมพี นื้ ทีห่ นาตัด 500 ตารางเซนติเมตร และมีมวล 250 กิโลกรัม
แบบทดสอบชุดที่ 3
250 kg 1m
1. 10 kg 2. 15 kg
3. 21 kg 4. 25 kg
5. 50 kg
5. 3.0 cm2
60 mg 60
F F
5. 0.61 N/m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 303
แบบทดสอบชุดที่ 3
ที่อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส (กําหนดให cน้ํา = 4.2 kJ/kgK, Lน้ําแข็ง = 333 kJ/kg)
1. 25.2 kJ 2. 30.9 kJ
3. 41.7 kJ 4. 45.2 kJ
5. 50.5 kJ
40. ถาตองการใหโลหะมวล 1 กิโลกรัม รอนขึน้ จากอุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส เพิม่ เปน 120 องศาเซลเซียส
ในเวลา 5 นาที จะตองใหความรอนดวยกําลังเทาไร (กําหนดใหคา ความจุความรอนจําเพาะของโลหะ
เทากับ 500 J/kgK)
1. 100 W 2. 150 W
.
3 200 W 4. 250 W
5. 300 W
3. 3.5 4. 4.0
5. 4.5
5. 34.34 mol
.
3 310.4 J 4. 350.7 J
5. 390.6 J
304 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
44. คลืน่ น้าํ เคลือ่ นทีจ่ ากบริเวณน้าํ ลึกสูน า้ํ ตืน้ แลวทําใหความยาวคลืน่ ลดลงครึง่ หนึง่ จงหาอัตราสวนของ
แบบทดสอบชุดที่ 3
ความเร็วของคลื่นในน้ําลึกกับอัตราเร็วของคลื่นในน้ําตื้น
1. 0.5 2. 1.0
3. 1.5 4. 2.0
5. 2.5
5. 1.0 m/s
เวลา (s)
4 12 20 28
10
5. 3.0108 m/s
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 305
แบบทดสอบชุดที่ 3
แทรกสอดกัน ขอใดถูกตอง
1. ความถี่ ความยาวคลื่น และแอมพลิจูดเทาเดิม
3. ความถี่เทาเดิม แตแอมพลิจูดเปนศูนย
5. แอมพลิจูดและความถี่เปนสองเทาของเดิม
3. 24 m 4. 28 m
5. 32 m
50 cm
1. 2,000 Hz
1m
ดัง 2. 2,240 Hz
3. 2,420 Hz
50 cm
4. 2,530 Hz
ดัง 5. 2,720 Hz
4m
เดซิเบล จะตองใชลําโพงที่มีกําลังเทาไร
1. 12.6 W 2. 20.5 W
3. 50.5 W 4. 200.2 W
5. 525.3 W
306 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
52. เมื่อพนักงานในโรงงานยืนชิดกับเครื่องจักรวัดระดับความเขมเสียงได 120 เดซิเบล พนักงานจึงตอง
แบบทดสอบชุดที่ 3
3. 60 dB 4. 80 dB
5. 70 dB
20 cm
1. 5 cm 2. 10 cm
3. 12 cm 4. 15 cm
5. 17 cm
3. 1,116 Hz 4. 1,222 Hz
5. 1,346 Hz
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 307
56 . เครือ่ งบินไอพนลําหนึง่ บินอยูใ นแนวระดับเหนือพืน้ ดิน 6 กิโลเมตร ชายคนหนึง่ ยืนอยูท พี่ นื้ ดินไดยนิ
แบบทดสอบชุดที่ 3
เสียงเครื่องบินเมื่อเครื่องบินผานศีรษะไปแลว 8 วินาที ถามุมระหวางหนาคลื่นกระแทกกับแนวการ
เคลื่อนที่เทากับ 37 องศา จงหาความเร็วของเครื่องบิน
1. 360 m/s 2. 510 m/s
5. 1,000 m/s
3. 0.8 m 4. 1.0 m
5. 1.2 m
1. 600 nm 2. 720 nm
3. 860 nm 4. 1,250 nm
5. 1,320 nm
.
3 15.4 cm 4. 16.2 cm
5. 20.5 cm
3. 60 cm 4. 80 cm
5. 100 cm
308
แบบทดสอบชุดที่ 3
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
เฉลย
1. 3 2. 4 3. 4 4. 1 5. 3 6. 1 7. 5 8. 4 9. 2 10. 4
11. 4 12. 2 13. 4 14. 4 15. 1 16. 1 17. 4 18. 4 19. 1 20. 3
21. 3 22. 1 23. 4 24. 3 25. 2 26. 1 27. 1 28. 4 29. 2 30. 4
31. 2 32. 4 33. 5 34. 4 35. 1 36. 3 37. 1 38. 3 39. 3 40. 3
41. 2 42. 4 43. 2 44. 4 45. 1 46. 3 47. 2 48. 3 49. 1 50. 5
51. 1 52. 5 53. 4 54. 2 55. 3 56. 5 57. 1 58. 4 59. 2 60. 3
เฉลยพรอมคําอธิบาย
1. ตอบขอ 3
อธิบาย
mg FB
FB = mg
ลVจg = วVวg
ว = 750 kg/m3
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 309
2. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 3
อธิบาย A B
hA น้ํามัน 10 cm
ตําแหนงอางอิง
น้ํา
จาก PA = PB
(gh)A = (gh)B
3. ตอบขอ 4
อธิบาย จากรูป มีคลื่น 2.5 ลูก ยาว 1 เมตร จะได = 0.4 m
จาก v = λf
v
f =
λ
200
แทนคา; =
0.4
f = 500 Hz
4. ตอบขอ 1
อธิบาย จากรูป มีคลื่น 2 ลูก ยาว 80 cm จะได = 0.4 m
จาก v = λf
แทนคา; = 0.4200
v = 80 m/s
5. ตอบขอ 3
อธิบาย
10 cm
mg FB
Vจม = 1.54103 m3
จาก F = 0
FB = mg
ลVจg = mg
m = 1.54 kg
6. ตอบขอ 1
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก T1
=
T2
PV1 PV2
(27327)
=
(27357)
; (P1 = P2 = P)
V2 330 = 1.1
=
V1 300
7. ตอบขอ 5
อธิบาย จาก Q = UW
3
= nRTW
2
แทนคา; = 320.28.311040
Q = 64.9 J 65 J
8. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก dx = n
L
1034103
แทนคา; L
= (1)(400109)
4106
L =
4107
L = 10 m
9. ตอบขอ 2
อธิบาย จากโจทย 2 = c = 90
v1 sin 1
จาก v2 =
sin 2
v1 sin 37
แทนคา; 310 8 =
sin 90
3
v1 = 3108
5
v1 = 1.8108 m/s
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 311
10. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 3
1 sin 1
อธิบาย จาก 2
=
sin 2
sin 2
2 = 1
sin 1
sin 53
แทนคา; = 4
sin 30
4
5
= 4
1
2
2 = 6.4 cm
11. ตอบขอ 4
อธิบาย จากโจทย แถบสวางที่อยูติดกัน แสดงวา n = 1
จาก dx = n
L
nL
x =
d
15001091
แทนคา; =
1104
x = 5103 m = 5 mm
12. ตอบขอ 2
f
อธิบาย จาก m =
Sf
1
แทนคา; =
0.51
1
= = 2
0.5
m = 2.0 เทา
13. ตอบขอ 4
vลึก ลึก
อธิบาย จาก vตื้น =
ตื้น
1
แทนคา; =
1
2
vลึก
vตื้น = 2.0
312 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
14. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 3
15. ตอบขอ 1
อธิบาย
FB
mg
FB = mg
ลVจg = วVวg
ว = 500 kg/m3
16. ตอบขอ 1
80
อธิบาย จากโจทย P = 1,000 100 = 800 W
Q
จาก P =
t
Q
t =
P
mct
=
P
แทนคา; = 14.2103[(100273)(20273)]
800
t = 420 s = 7 นาที
17. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก fB = |f1f2|
แทนคา; 2 = |256f2|
f2 = 256 2
f2 = 254, 258 Hz
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 313
18. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 3
อธิบาย จากโจทย เปนเลนสนูน จะไดวาโฟกัมีคาเปนบวก
จาก m = Sf
f
แทนคา; 3 = S10
10
(3)(10) = S10
30 = S10
S = 40 cm
19. ตอบขอ 1
อธิบาย
FB
mg
FB = mg
ลVจg = วVวg
แทนคา;1.025103Vจ10 = 0.92103Vว10
Vว 1.025103
= = 1.1
Vจ 0.92103
20. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก FB = ลVจg
แทนคา; = 1030.0110
FB = 100 N
21. ตอบขอ 3
อธิบาย หวงมีสวนสัมผัสผิวของเหลวทั้ง 2 ดาน จะไดวา L = 0.22 = 0.4 m
จาก = F
L
0.02
แทนคา; =
0.4
= 0.05 N/m
314 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
22. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 3
2gr2(วล)
อธิบาย จาก vT =
9
210(3103)2(1.81030.8103)
แทนคา; =
92
= 2109106103
92
23. ตอบขอ 4
อธิบาย จากโจทย A = A1 = 20 cm2 และ B = A2 = 5 cm2
จาก A1v1 = A2v2
24. ตอบขอ 3
gh2L
อธิบาย จาก F =
2
10310102100
แทนคา; =
2
F = 5107 N
25. ตอบขอ 2
อธิบาย
T
FB
mg
จาก F = 0
TFB = mg
T100 = 200
T = 100 N
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 315
26. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 3
ลrgh
อธิบาย จาก =
2
1.21030.1103103102
แทนคา; =
2
= 0.018 N/m
27. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก Q = Ek
1 2
= mv 40%
2
1 40
แทนคา; = 1,000202
2 100
Q = 8104 J
28. ตอบขอ 4
m
อธิบาย จาก PV =
M
RT
18.31(27327)
แทนคา; P103 =
28
P = 89103 = 8.9104 Pa
29. ตอบขอ 2
3
อธิบาย จาก Ek =
2
nRT
3
แทนคา; =
2
208.31(27327)
Ek = 7.48104 7.5104 J
30. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก d sin = n ; (หาจากแนวบัพ)
แทนคา; (5)sin = 14
4
sin =
5
= sin1 45
= 53
316 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
31. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 3
40
0 h102 m
80
จาก P = gh
P
g =
h
( ; ความชันของกราฟ)
(40102)0
แทนคา; =
(80102)0
= 0.5104
g = 5103
= 500 kg/m3
ของเหลว
จาก ความถวงจําเพาะ =
น้ํา
แทนคา; = 500
1,000
ความถวงจําเพาะ = 05 .
32. ตอบขอ 4
อธิบาย
น้ํามัน 20 cm
16 cm
ระดับอางอิง
น้ํา
แบบทดสอบชุดที่ 3
น้ํามัน = 0.8 g/cm3 = 800 kg/m3
33. ตอบขอ 5
อธิบาย
น้ํามัน 0.1 m
h0.1 m น้ํา
น้ํา
= น้าํ g(h0.1)
และความดันที่กนถังใบที่สอง; P2 = Pน้ําPน้ํามัน
= น้าํ ghน้ํามันg(0.1)
จะได P = P1P2
= น้าํ g(h0.1)น้ําghน้ํามันg(0.1)
= น้าํ ghน้ําg(0.1)น้ําghน้ํามันg(0.1)
= น้าํ g(0.1)น้ํามันg(0.1)
= g(0.1)(น้ําน้ํามัน)
= 10(0.1)(1,000800)
P = 200 Pa
34. ตอบขอ 4
อธิบาย
4
Vจม = V
5
FB
mg
318 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
จากโจทย วัตถุลอยน้ํา 1 สวน และจม 4 สวน ปริมาตรที่จม (Vจม) = 45 V
แบบทดสอบชุดที่ 3
จาก F = 0
FB = mg
ลVจg = วVวg
4
103 V = วV
5
ว = 800 kg/m3
35. ตอบขอ 1
อธิบาย
ลVจg = mg
ลVจ = m
แทนคา; 103(Ah) = m
103(0.25h) = 10
h = 0.04 m = 4 cm
36. ตอบขอ 3
อธิบาย
m
250 kg 1m
ระดับอางอิง
W1 W2
A1
= a2 gh
2,500 mg
แทนคา; = (800101)
500104 50104
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 319
10m
5104 = 8,000
แบบทดสอบชุดที่ 3
50104
10m
42,000 =
50104
m = 21 kg
37. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก Q1 = Q2
Av = V
t
1103
แทนคา; A0.5 =
10
38. ตอบขอ 3
อธิบาย จากรูป หวง = 2πR2
22
แทนคา; = 2 71022
7
หวง = 0.88 cm
จาก F = 0
= 0.45 N/m
39. ตอบขอ 3
อธิบาย
0 C 0 C 20 C
Q1 Q2
น้ําแข็ง น้ํา น้ํา
= mLmct
แทนคา; = (0.1)(333103)(0.14.2103)(200)
= 33310284102
Pt = mct
P = mct
t
แทนคา; = 1500(12030)
560
= 50090
300
P = 150 W
41. ตอบขอ 2
อธิบาย อุณหภูมิของแกสลดลงจาก 37 C เหลือ 27 C
หา T1 = 37 C = 37273 = 310 K
และ T2 = 27 C = 27273 = 300 K
3
จาก <Ek > = k T
2 B
<Ek > T2
2
จะได =
T1
<Ek >
1
300
=
310
<Ek2>
ดังนั้น พลังงานลดลงจากเดิม = 100% 100%
<Ek >
1
<Ek1>0.97 <EK1>
= 100% 100%
<Ek >
1
= 3.0%
42. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก PV = nRT
P1V1 P2V2
จะได n1 = RT1 n2 = RT2
1
แทนคา; =
(5104)(2)
=
4 510 (2)
4
8.31(27273) 8.31(27273)
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 321
105 25,000
= =
2,493 2,493
แบบทดสอบชุดที่ 3
.
n1 = 40 11 n2 = 10.03
= 40.1110.03
= .
30 08 mol
43. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก Q = UW
3
= nRTW
2
3
แทนคา; =
2
(2)(8.31)(10)41
Q = 290.3 J
44. ตอบขอ 4
vลึก ลึก
อธิบาย จาก vตื้น
=
ตื้น
vลึก ลึก
แทนคา; vตื้น
=
1
2 ตื้น
vลึก = 2.0vตื้น
45. ตอบขอ 1
อธิบาย คลื่นใชเวลาเคลื่อนที่ครบรอบนาน 2 วินาที ดังนั้น คาบ (T) = 2 s และ .
x = 0 6 m
= 3π rad
2πx
หา , จาก =
2πx
=
2π0.6
แทนคา; =
3π
= 0.4 m
หา v, จาก v =
T
0.4
แทนคา; =
2
v = 0.2 m/s
322 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
46. ตอบขอ 3
แบบทดสอบชุดที่ 3
47. ตอบขอ 2
อธิบาย
อากาศ
ตัวกลาง
30
แสง
อธิบาย
2
49. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 3
อธิบาย หูมนุษยจะไดยินเสียงสะทอนไดเมื่อเสียงใชเวลาเดินทางไป-กลับ อยางนอยตองเทากับ
0.1 วินาที
จาก v = 3310.6t
แทนคา; = 331(0.615)
v = 340 m/s
หา S, จาก 2S = vt
แทนคา; 2S = 3400.1
S = 17 m
50. ตอบขอ 5
อธิบาย เนื่องจากตําแหนงที่ไดยินเสียงดังเปนการแทรกสอดแบบเสริม
dx
หา , จาก L
= n
= 0.125 m
หา f, จาก v = f
v
f =
340
แทนคา; =
0.125
f = 2,720 Hz
51. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก = 10 log II
0
I
10 log
10
80 = 12
I
log
10
8 = 12
324 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
I
108 =
แบบทดสอบชุดที่ 3
10
12
I = 104 W/m2
P
หา P, จาก I =
4πR2
P = 4πR2I
แทนคา; = 4π(100)2104
P = 12 6 W .
52. ตอบขอ 5
อธิบาย ความเขมเสียงลดลง 99.99% หมายความวา ถา I1 = 100% I2 = 0.01%
จาก 21 = 10 log II
2
102
แทนคา; 2120 = 10 log 102
2120 = 10 log (104)
2120 = 40
2 = 80 dB
53. ตอบขอ 4
อธิบาย
4
0.2 m
น้ํา h
ทําใหไดยินเสียงดังมากที่สุดครั้งแรก แสดงวา L = 4
หา , จาก v = f
v
=
f
340
แทนคา; =
1,700
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 325
.
= 0 2 m = 20 cm
แบบทดสอบชุดที่ 3
20
จากรูป
4
=
4
= 5 cm
f1 = 490 Hz
f2 = 486 Hz
v0v vl
จาก fL = v vลมลมv f
0 S
s
34028
= 340228 1,000
= 346
310
1,000
f L = 1,116 Hz
326 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
56. ตอบขอ 5
แบบทดสอบชุดที่ 3
อธิบาย
S
37
h = 6,000 m
h
จากรูป tan =
S
6,000
แทนคา; tan 37 =
8vS
3 6,000
=
4 8vS
6,0004
vS =
83
vS = 1,000 m/s
57. ตอบขอ 1
อธิบาย
N1
5 mm
40 cm A0
dx
จาก L
= n
dx
L =
n
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 327
(40106)(5103)
แทนคา;
แบบทดสอบชุดที่ 3
=
(1)(500109)
L = 04 m .
58. ตอบขอ 4
อธิบาย เกิดแถบสวางทั้งหมด 5 แถบ แสดงวา ซาย 2 แถบ ขวา 2 แถบ และกลาง 1 แถบ
จะได n = 2 และ = 90
จากโจทย เกรตติงชนิด 400 ชอง/mm = 400103 ชอง/m = 4105 ชอง/m
จาก d sin = n
1
sin = n
N
sin
=
nN
59. ตอบขอ 2
อธิบาย ภาพจากกระจกเงาราบและกระจกนูนไมมีแพรัลแลกซ แสดงวาเกิดภาพที่จุดเดียวกัน จาก
กระจกเงาราบ S = S = 30 cm
ดังนั้น ภาพจากกระจกนูนอยูหลังกระจกหาง 3020 = 10 cm แสดงความยาวโฟกัสเปน
ลบเพราะ f อยูหนาแรก
ภาพ วัตถุ
10 cm 20 cm 30 cm
1 1 1
จาก f
=
S S
1 1
แทนคา; =
50 10
1 5
=
50 50
328 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
1 4
=
f 50
แบบทดสอบชุดที่ 3
.
f = 212 5 cm
60. ตอบขอ 3
อธิบาย เลนสเวามีกําลังขยาย 0.25 (m = 0.25 เพราะเลนสเวาใหภาพเสมือนขนาดเล็กเสมอ)
f
จาก m =
Sf
0.25S5 = 20
0.25S = 15
S = 60 cm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 329
แบบทดสอบชุดที่ 4
แบบทดสอบชุดที่ 4
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. ทองคํามีความถวงจําเพาะ 19.3 จะมีความหนาแนนกี่กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร
1. 7.8103 2. 15.3103
3. 19.3 4. 19.3103
5. 18.2
2. ลูกบอลมวล 0.5 กิโลกรัม ผูกติดกับเชือกอยูที่กนสระนํ้าทําใหมีแรงดึงเชือก 85 นิวตัน จงหา
ปริมาตรของลูกบอล
1. 5.0103 m3 2. 5.5103 m3
3. 8.0103 m3 4. 8.5103 m3
5. 9.0103 m3
3. ถังบรรจุนํ้ามีความสูง 1 เมตร วางอยูบนเสาสูง 9 เมตร ถาภายในถังมีนํ้าอยูเต็ม และตอทอ
ลงมายังพื้นดิน จงหาความเร็วของนํ้าที่ปลายทอดานลาง
v=?
1. 2104 Pa 2. 3104 Pa
3. 4104 Pa 4. 5104 Pa
5. 6104 Pa
60 cm
53
ปรอท
5. 760 mmHg
9. วัตถุทรงกลมกลวงมีความหนาแนน 880 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร นําไปลอยนํ้าความหนาแนน
103 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร มีสวนที่จมคิดเปนกี่เปอรเซ็นตของปริมาตรทั้งกอน
1. 80% 2. 82%
3. 88% 4. 90%
5. 92%
2. 4.2 N
3. 5.2 N
4. 6.0 N
1 kg
5. 6.5 N
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 331
11. เครือ่ งอัดไฮดรอลิกเครือ่ งหนึง่ ลูกสูบใหญมพี นื้ ที่ 100 ตารางเซนติเมตร และลูกสูบเล็กมีพนื้ ที่ 5 ตาราง
แบบทดสอบชุดที่ 4
เซนติเมตร
A B
10 cm 70 cm F = 20 N
W
F
1. 1,800 N 2. 2,500 N
3. 2,800 N 4. 3,200 N
5. 3,500 N
12. นํ้าถูกปมเขาไปในปลายดานหนึ่งของทอยาวเพื่อสงนํ้าดวยอัตรา 40 ลิตรตอนาที พบวาที่ปลายอีก
ดานหนึ่ง นํ้าไหลออกดวยอัตรา 30 ลิตรตอนาที ขอใดถูกตอง
1. ทอสงนํ้ามีรูรั่ว 2. นํ้าถูกปมขึ้นที่สูง
3. นํ้าถูกปมลงที่ตํ่า 4. เสนผานศูนยกลางของทอไมเทากัน
5. ทอสงนํ้ามีปริมาตรไมเทากัน
13. นํ้า 10 กิโลกรัม อุณหภูมิ 10 องศาเซลเซียส เทนํ้ารอน 100 องศาเซลเซียส ลงไปกี่กิโลกรัม อุณหภูมิ
จึงจะเพิ่มเปน 50 องศาเซลเซียส
1. 2 kg 2. 4 kg
3. 6 kg 4. 8 kg
5. 10 kg
5. 30.20
15. กระติ ก นํ้ า ร อ นขนาด 2 ลิ ต ร จะต อ งใช พ ลั ง งานความร อ นเท า ไรในการต ม นํ้ า จากอุ ณ หภู มิ
25 องศาเซลเซียส จนนํ้าเดือด (กําหนดให 1 cal = 4.2 J)
1. 2.4105 J 2. 4.2105 J
3. 5.4105 J 4. 6.3105 J
5. 7.2105 J
332 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
16. แกสปริมาตร 2 ลูกบาศกเมตร ที่ความดัน 105 นิวตันตอตารางเมตร จะมีพลังงานจลนเทาไร
แบบทดสอบชุดที่ 4
1. 2105 J 2. 3105 J
3. 4105 J 4. 5105 J
5. 6105 J
3. 28,800 J 4. 32,200 J
5. 43,200 J
3. 0.6 4. 0.8
5. 1.0
3. 144.6 J 4. 152.3 J
5. 165.8 J
1. 2.
แบบทดสอบชุดที่ 4
3. 4.
5.
นํ้าตื้น A
แนวรอยตอ
B
นํ้าลึก
C
D
1. A 2. A และ B
3. C 4. C และ D
5. B, C และ D
23. คลื่นผิวนํ้าตอเนื่องรูปไซนความถี่ 1.5 เฮิรตซ เคลื่อนที่ไปทางขวามือ ดังรูป ทองคลื่นที่ตําแหนง D
จะใชเวลาเทาไร จึงจะเคลื่อนที่ถึงตําแหนง 60 เซนติเมตร
B
A C E
D
0 10 20 30 40 50 60 70 cm
1. 1.50 s 2. 2.25 s
3. 3.00 s 4. 4.50 s
5. 5.25 s
334 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
24. คลื่นนํ้าเกิดจากแหลงกําเนิดที่มีความถี่ 3 เฮิรตซ เคลื่อนที่ดวยความเร็ว 12 เซนติเมตรตอวินาที จุด
แบบทดสอบชุดที่ 4
3. 270 4. 360
5. 720
3. 10 4. 15
5. 20
3. 1.5 m 4. 2.0 m
5. 4.0 m
3. 180 4. 360
5. 720
3. 45 4. 53
5. 60
3. 3 4. 4
5. 5
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 335
30. แหลงกําเนิดคลืน่ นํา้ อาพันธทาํ ใหเกิดคลืน่ ทีม่ หี นาคลืน่ เปนวงกลมสองแหลงอยูห า งกัน 10 เซนติเมตร
แบบทดสอบชุดที่ 4
และมีความยาวคลื่น 2 เซนติเมตร ที่ตําแหนงหนึ่งซึ่งอยูหางจากแหลงกําเนิดคลื่นทั้งสองเปนระยะ
10 เซนติเมตร และ 19 เซนติเมตร ตามลําดับ จะอยูบนแนวบัพหรือแนวปฏิบัพที่เทาไร นับจากแนว
กลาง
1. ปฏิบัพที่ 3 2. ปฏิบัพที่ 4
3. ปฏิบัพที่ 5 4. บัพที่ 4
5. บัพที่ 5
3. 0.4 m 4. 0.5 m
5. 0.6 m
3. 108 m 4. 145 m
5. 175 m
0 t (C) 0 t (C)
v(m/s) v (m/s)
3. 4.
0 t (C) 0 t (C)
v(m/s)
5.
0 t (C)
336 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
34. เรือสํารวจลําหนึ่งใชคลื่นโซนารตรวจหาวัตถุในทะเล พบวาไดรับสัญญาณสะทอนกลับจากวัตถุชนิด
แบบทดสอบชุดที่ 4
3. 15 m/s 4. 20 m/s
5. 25 m/s
3. 6,000 m 4. 12,000 m
5. 15,000 m
5. 21012 W/m2
3. 200 Hz 4. 208 Hz
แบบทดสอบชุดที่ 4
340 เมตรตอวินาที ผานจุด A และ B ดังรูป จงหาวาจุด A และ B อยูหางกันอยางนอยที่สุดเทาไร
เฟสของคลื่นเสียงจึงจะตรงขามกัน
A B
1. 0.2 m 2. 0.4 m
3. 0.6 m 4. 0.8 m
5. 1.0 m
5 cm
1. 20 cm 2. 30 cm
3. 40 cm 4. 50 cm
5. 60 cm
3. 32.4 4. 35.0
5. 37.2
3. 50 dB 4. 90 dB
5. 100 dB
338 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
43. จุดที่หางจากแหลงกําเนิดเสียง 100 เมตร ผูฟงไดยินเสียง 40 เดซิเบล จงหาวาแหลงกําเนิดเสียง
แบบทดสอบชุดที่ 4
มีกําลังเทาไร
1. 4π108 W 2. 4π106 W
3. 4π104 W 4. π106 W
5. π10 W
4
แบบทดสอบชุดที่ 4
กับแถบสวางกลาง เกรตติงที่ใชมีจํานวนกี่ชองตอเซนติเมตร
1. 5103 2. 5104
3. 5105 4. 5106
5. 5107
3. 400 nm 4. 500 nm
5. 600 nm
3. 3 mm 4. 4 mm
5. 5 mm
3. 0.8 cm 4. 1.0 cm
5. 1.2 cm
1. 1.1
แสง 2. 1.3
30
3. 1.5
4. 1.7
60
5. 1.9
340 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
54. ขอความใดกลาวถูกตอง
แบบทดสอบชุดที่ 4
1. เมื่อวางวัตถุไวดานหนากระจกนูนจะเกิดภาพเสมือนเสมอ
2. ภาพที่เกิดจากเลนสเวาเปนไดทั้งภาพจริงและภาพเเสมือน
3. ภาพที่เกิดจากกระจกเงาราบเปนภาพจริงเสมอ
4. ภาพที่จะเกิดจากกระจกเวามีไดเฉพาะตอนที่วางวัตถุไวหนากระจกนอยกวาความยาวโฟกัสของ
กระจก
5. ภาพที่เกิดจากกระจกนูนเปนไดทั้งภาพจริงและภาพเสมือน
แสง
10 cm
1. เปนแสงบานออกตลอดเหมือนเดิม 2. เปลี่ยนจากแสงบานออกเปนแสงลูเขา
3. เปลี่ยนจากแสงขนานเปนแสงลูเขา 4. เปลี่ยนจากแสงขนานเปนแสงบานออก
5. เปลี่ยนจากแสงบานออกเปนแสงขนาน
3. 7 s 4. 9 s
5. 12 s
3. 30 cm 4. 40 cm
5. 50 cm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 341
แบบทดสอบชุดที่ 4
แลวเห็นชัดที่สุดที่ระยะ 5 มิลลิเมตร กระจกนี้มีกําลังขยายเทาไร
1. 2 เทา 2. 3 เทา
3. 4 เทา 4. 5 เทา
5. 6 เทา
3. 30 cm 4. 35 cm
5. 45 cm
342
แบบทดสอบชุดที่ 4
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
เฉลย
1. 4 2. 5 3. 4 4. 2 5. 4 6. 3 7. 2 8. 1 9. 3 10. 4
11. 4 12. 1 13. 4 14. 4 15. 4 16. 2 17. 3 18. 4 19. 3 20. 3
21. 3 22. 4 23. 1 24. 5 25. 1 26. 1 27. 2 28. 1 29. 3 30. 5
31. 1 32. 5 33. 3 34. 3 35. 2 36. 5 37. 5 38. 5 39. 1 40. 4
41. 4 42. 4 43. 3 44. 3 45. 1 46. 5 47. 4 48. 3 49. 1 50. 4
51. 2 52. 1 53. 4 54. 1 55. 4 56. 2 57. 2 58. 1 59. 3 60. 1
เฉลยพรอมคําอธิบาย
1. ตอบขอ 4
วัตถุ
อธิบาย จาก ความถวงจําเพาะ =
น้ํา
วัตถุ
แทนคา; 19.3 =
103
วัตถุ = 19.3103 kg/m3
2. ตอบขอ 5
อธิบาย จาก F = 0
Tmg = FB
90
Vจ = 4
= 9.0103 m3
10
3. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก v = √2gh
v = 10√2 m/s
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 343
4. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 4
อธิบาย จาก Pg = gh
h = 10 m
5. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก Pg = gh
แทนคา; = 800100.5
Pg = 4,000 Pa
6. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก Pg = gh
แทนคา; = 103104
Pg = 4104 Pa
7. ตอบขอ 2
อธิบาย ผิวน้ํา
10 m
ฟองอากาศ
จาก P = PgP0
= ghP0
แทนคา; = (1031010)105
อธิบาย
60 cm h
53
ปรอท
จาก Pa = ag
อธิบาย จาก F = 0
FB = mg
ลVจg = วVวg
ลVจ = วVว
แทนคา; 103Vจ = 880100%
Vจ = 88%
10. ตอบขอ 4
อธิบาย
T
1 kg FB
mg
จาก F = 0
TFB = mg
T = mgFB
= mgลVจg
1 m
= (110) 103 10 ; Vจ = Vว = ว
2,500 ว
= 104
T = 6.0 N
11. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก Mทวน = Mตาม
F(AB) = F(AC)
F = 160 N
W F
จาก A
= a
W 160
แทนคา; 100
=
5
W = 3,200 N
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 345
12. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 4
อธิบาย จาก Q1 = Q2
A1v1 = A2v2
V1 V2
หรือ t1
=
t2
15. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก Q = mcT
= 210375
= 15104 cal
= 151044.2 J
Q = 6.3105 J
346 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
16. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 4
3
อธิบาย จาก Ek = PV
2
3 5
แทนคา; = 10 2
2
Ek = 3105 J
17. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก Q = (80%) W
80
แทนคา; = Pt
100
80
= 60(6010)
100
Q = 28,800 J
18. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก PV = nRT
2103 = n8.31300
2103
n =
8.31300
n = 0.8 mol
19. ตอบขอ 3
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก T1
=
T2
เมื่อ T คงที่ จะได P1V1 = P 2P 2
3
= nRTW
2
3
แทนคา; = (1)(8.31)(10)20
2
Q = 144.6 J
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 347
21. ตอบขอ 3
แบบทดสอบชุดที่ 4
อธิบาย คลื่นที่สะทอนจากจุดสะทอนตรึงแนนจะมีเฟสตรงขามจากเดิม
22. ตอบขอ 4
อธิบาย เมื่อคลื่นผิวน้ําเคลื่อนที่ระหวางบริเวณน้ําตื้นและน้ําลึก พบวาคลื่นในบริเวณน้ําตื้นจะมี
อัตราเร็วนอยกวาคลื่นในบริเวณน้ําลึก ดังนั้นเมื่อคลื่นเคลื่อนที่จากบริเวณน้ําตื้นไปสูบริเวณน้ําลึก
จึงหักเหออกจากเสนแนวปกติและยังสามารถสะทอนไปยังทิศ A ไดดวย ดังนั้นทิศ C และ D เปนทิศ
ที่มีมุมหักเหเทากับและนอยกวามุมตกกระทบ จึงไมมีโอกาสเกิดขึ้นได
23. ตอบขอ 1
อธิบาย จากรูป = 20 cm
จาก v = f
แทนคา; = 201.5
= 30 cm/s
S
หา t, จาก v =
t
S
t =
v
6015
แทนคา; =
30
45
=
30
t = 1.50 s
24. ตอบขอ 5
อธิบาย หา , จาก v = f
v
=
f
12
แทนคา; =
3
= 4 cm
(360)x
หา , จาก =
3608
แทนคา; =
4
= 720
348 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
25. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 4
อธิบาย เมื่อคลื่นเคลื่อนที่จากบริเวณหนึ่งสูอีกบริเวณหนึ่งจะมีความถี่คงตัว
26. ตอบขอ 1
v
อธิบาย จาก =
f
2
แทนคา; =
4
= 0.5 m
27. ตอบขอ 2
v
อธิบาย จาก =
f
แทนคา; = 20
10
= 2m
(360)x
จาก =
3600.5
แทนคา; =
2
= 90
28. ตอบขอ 1
อธิบาย จากโจทยเกิดมุมวิกฤต แสดงวา = 90
sin ตื้น vตื้น
จาก sin ลึก
=
vลึก
sin ตื้น vตื้น
=
sin 90 2vตื้น
1
sin ตื้น =
2
ตื้น = 30
29. ตอบขอ 3
v
อธิบาย จาก =
f
2
แทนคา; =
10
= 0.2 m
โจทยถามแนวปฏิบัพทั้งหมดใช = 90
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 349
1
จาก d sin = n2
แบบทดสอบชุดที่ 4
1
แทนคา; (0.4)sin 90 = n20.2
0.4 = 0.2n0.1
0.2n = 0.3
n ปดเศษทิ้งทั้งหมดเหลือ n
= 1.5 ( = 1)
อธิบาย
S1
10 cm
19 cm
S2
10 cm
P
8 = 2n
แทนคา; = 3310.6(25)
v = 346 m/s
v
จาก =
f
346
แทนคา; =
1,730
= 0.2 m
350 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
32. ตอบขอ 5
แบบทดสอบชุดที่ 4
t1
t2
S = 175 m
33. ตอบขอ 3
อธิบาย จากสมการ v = 3310.6t แสดงวากราฟเปนเสนตรง และจุดเริ่มตนของกราฟอยูที่ 331 m/s
ดังนั้น รูปที่ 3 สอดคลองที่สุด
34. ตอบขอ 3
อธิบาย
S1
S2
v
v
ตอนแรก 20 s ตอมา
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 351
S
ตอนแรก หา S1, จาก v =
t
แบบทดสอบชุดที่ 4
2S1
แทนคา; ,
1 500 =
0.2
S1 = 150 m
S
20 s ตอมา หา S2, จาก v =
t
2S2
แทนคา; ,
1 500 =
0.6
S2 = 450 m
S
จาก v =
t
S2S1
=
t
450150
แทนคา; =
20
v = 15 m s /
35. ตอบขอ 2
vt
อธิบาย จาก S =
2
1,5004
แทนคา; =
2
S = 3,000 m
36. ตอบขอ 5
P
อธิบาย จาก I =
4πR2
8π1010
แทนคา; =
4π(10)2
I = 21012 W/m2
37. ตอบขอ 5
อธิบาย จากโจทย ไดยินเปนจังหวะ 240 ครั้งตอนาที แสดงวา
240 ครั้ง นาที =
fB = 4 Hz
นาที 60 s
จาก f B = |f1 f2|
f2 = 204 4
2 = |450f2|
f2 = 4502
39. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก v = f
v
=
f
340
แทนคา; =
850
= 0.4 m
A B
40. ตอบขอ 4
อธิบาย
1 ดัง ดัง ดัง ดัง ดัง ดัง ดัง ดัง ดัง ดัง 2
x
N N N N N N N N N N
S
หา , ระยะระหวาง N ถึง N =
2
= 1m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 353
หาระยะ S, เมื่อ S เปนระยะจากตําแหนงดังถึงดัง = 2
แบบทดสอบชุดที่ 4
ดังนั้น S =
2
1
S = = 0.5 m = 50 cm
2
41. ตอบขอ 4
อธิบาย
27.5 cm
จากรูป = 2L = 227.5 = 55 cm
จาก v = f
แทนคา; = 55102640
v = 352 m/s
หา t, จาก v = 3310.6t
t = 35.0 C
42. ตอบขอ 4
P2
อธิบาย จาก 21 = 10 log P 1
1
แทนคา; 2100 = 10 log
10
2100 = 10 log (101)
2100 = 10
2 = 90 dB
43. ตอบขอ 3
I
อธิบาย จาก = 10 log I 0
I
แทนคา; 40 = 10 log 10 12
I
4 = log 10
12
I
104 =
1012
I = 108 W/m2
354 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
P
จาก I =
4πR2
แบบทดสอบชุดที่ 4
2
P = 4πR I
แทนคา; = 4π(102)2108
= 4π104108
P = 4π104 W
44. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก v0 = 3310.6t
แทนคา; = 331(0.625)
v0 = 346 m/s
วาดรูปทิศทางของ v
vL vs
v0
v0vL
จาก fL = v v f S
0 S
34620
แทนคา; = 34620 1,000
366
= 326 1,000
fL = 1,123 Hz
45. ตอบขอ 1
P
อธิบาย จาก I =
4πR2
P
R2 =
4πI
4π1010
แทนคา; =
4π1010
R2 = 1
R = 1m
46. ตอบขอ 5
x
อธิบาย จาก M =
h
x
แทนคา; 1.5 =
4,000
x = 6,000 m = 6 km
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 355
47. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 4
nF
อธิบาย จาก E =
A
6800
แทนคา; =
34
E = 400 lx
48. ตอบขอ 3
อธิบาย จากโจทย ใช n = 2 เพราะแถบที่ 2 และ 4 อยูหางกัน 2 แถบ
dx
จาก = n
L
dx
L =
n
(20106)(5102)
แทนคา; =
2500109
L = 1.0 m
49. ตอบขอ 1
1
อธิบาย จาก N sin = n
1
แทนคา; N sin 37 = 2600109
1 3
= 12107
N 5
3
Ν =
121075
= 5105 ชอง/m
Ν = 5103 ชอง/cm
50. ตอบขอ 4
dx
อธิบาย จาก = n
L
dx
=
nL
0.51032103
แทนคา; =
21
= 5107 m
= 500 nm
51. ตอบขอ 2
อธิบาย จากโจทย ใช n = 1 เพื่อหาวาแถบมืดแรกหางจากแถบสวางกลางเทาไร
dx 1
จาก = n
2
L
356 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
1 L
x n2
แบบทดสอบชุดที่ 4
=
d
1 4001091
แทนคา; = 1
2
0.2103
= 103 m
x = 1 mm
A2
N2
A1 2 mm
N1
1 mm
A0
แสงความยาวคลื่น 2
dx
จาก L
= n
dx
จะได L
= 2 .....(2)
dx
(2) L 2
นํา ;
(1) d
=
5
L
2
x = = 0.4 cm
5
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 357
53. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 4
อธิบาย
n2
เสนปกติ
n1 2
1 30
1
2
60
sin 30 1
แทนคา; sin 60
= n
1
1
1
2 = n
1
3
2
n1 = 3 = 1.7
54. ตอบขอ 1
อธิบาย ขอ 2 ผิด เพราะเลนสเวาจะใหภาพเสมือนขนาดยอ
ขอ 3 ผิด เพราะกระจกเงาราบใหภาพเสมือนเสมอ
ขอ 4 ผิด เพราะภาพที่เกิดจากกระจกเวาเกิดไดทั้งภาพจริงและภาพเสมือน ขึ้นอยูกับ
ตําแหนงของวัตถุ
ขอ 5 ผิด เพราะภาพที่เกิดจากกระจกนูนจะเปนภาพเสมือนขนาดเล็ก หรือเทากับวัตถุ
เสมอ
55. ตอบขอ 4
อธิบาย เนื่องจากเลนสนูนมีความยาวโฟกัส 20 cm และเลนสเวามีความยาวโฟกัส 10 cm และวาง
หางกัน 10 cm ทําใหตําแหนงของจุดโฟกัสของเลนสทั้งสองอยูที่ตําแหนงเดียวกัน โดยเลนสนูนเปน
เลนสรวมแสง สวนเลนสเวาเปนเลนสกระจายแสง เมื่อตําแหนงของจุดโฟกัสของเลนสทั้งสองอยูที่
ตําแหนงเดียวกันจะใหแสงขนานเหมือนเดิม แตถาหากเลื่อนเลนสเวาเขาหาเลนสนูนก็จะทําใหแสง
ขนานเปนแสงบานออก
358 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
56. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 4
f
อธิบาย จาก m =
Sf
( ; กระจกเวา f เปน )
20
แทนคา; 2 =
S20
2S40 = 20
S = 30 cm
เดิมวัตถุอยูที่ตําแหนงจุดศูนยกลางความโคงของกระจก
ดังนั้น จาก R = 2f = 220 = 40 cm
S
หา t, จาก v =
t
S
t =
v
4030
แทนคา =
2
t = 5s
57. ตอบขอ 2
f
อธิบาย จาก m =
Sf
15
แทนคา; 3 =
S15
3S45 = 15
3S = 30
S = 10 cm
1 1 1
จาก f
=
S S
1 1 1
แทนคา; 15
=
10 S
1 1 1
=
S 15 10
1 2 3
=
S 30 30
S = 30 cm
ภาพเสามือนที่เกิดจากเลนสนูนเกิดดานเดียวกันกับวัตถุ
ดังนั้น ภาพและวัตถุอยูหางกัน = 3010 = 20 cm ดังรูป
ภาพ
วัตถุ
f f
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 359
58. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 4
อธิบาย กระจกที่ใชคือ กระจกเวา ดังนั้น f เปน
C f ภาพ
5 mm
10 mm
f
จาก m =
Sf
10
แทนคา; =
510
m = 2
ความลึกจริง nนอย
อธิบาย จาก =
nมาก
ความลึกปรากฏ
3 1
=
4
ความลึกปรากฏ 3
ความลึกปรากฏ = 4m
0.1 = f
45f
4.50.1f = f
4.5 = 0.9f
f = 5 cm ( เครื่องหมายลบ โฟกัสอยูหลังกระจก)
จาก R = 2f
แทนคา; = 25
R = 10 cm
360 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
แบบทดสอบชุดที่ 5
แบบทดสอบชุดที่ 5
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. ขอใดกลาวไมถก ู ตอง
1. ของแข็งแตกตางจากแกสและของเหลว คือ มีความแข็ง มีรป ู รางทีแ่ นนอน ปริมาตรไมเปลีย่ นแปลง
แมถูกอัด
2. แกสสามารถอัดใหเล็กลงและสามารถทําใหขยายตัวได
3. ของเหลวมีรูปรางไมแนนอนเปลี่ยนไปตามภาชนะที่บรรจุและสามารถแพรได
4. อนุภาคของของเหลวเรียงตัวกันมีความเปนระเบียบมากกวาของแข็งและนอยกวาแกส
5. ไมมีขอใดถูกตอง
ตึกดังกลาวนี้สูงเทาไร
1. 2.5 m 2. 25 m
3. 250 m 4. 50 m
5. 500 m
3. 4,400 kN 4. 44,000 kN
5. 440,000 kN
5. 1,040,000 kPa
3. 15 m 4. 20 m
5. 25 m
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 361
แบบทดสอบชุดที่ 5
นํ้ามันความหนาแนน 800 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร ลงไปในขาขางขวา 10 เซนติเมตร จงหาวา
ระดับนํ้ามันดานขวาสูงกวาระดับนํ้าดานซายเทาไร
1. 2 cm 2. 4 cm
3. 6 cm 4. 8 cm
5. 10 cm
1. 100 N 2. 150 N
3. 200 N 4. 250 N
5. 300 N
3. 55% 4. 65%
5. 55%
5. 0.20 N/m
10. นําวัตถุกอนหนึ่งไปลอยนํ้า ปรากฏวาวัตถุจมลงไป 50 เปอรเซ็นตของปริมาตรทั้งกอน จงหา
ความหนาแนนของวัตถุ
1. 250 kg/m3 2. 500 kg/m3
5. 850 kg/m3
2. วัตถุทั้งสองไมมีการเปลี่ยนแปลงความดัน
3. วัตถุทั้งสองไมมีความแตกตางของอุณหภูมิ
362 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
วัตถุทั้งสองไมสามารถเกิดการชนแบบยืดหยุนได
4.
แบบทดสอบชุดที่ 5
5. วัตถุทั้งสองไมสามารถเปลี่ยนแปลงปริมาตรได
12. อัดแกสชนิดหนึ่งจากปริมาตร 30 ลูกบาศกเมตร ความดัน 105 นิวตันตอตารางเมตร ใหปริมาตรลด
เหลือ 10 ลูกบาศกเมตร โดยความดันคงที่ จงหางานในการอัดแกสครั้งนี้
1. 0.2105 J 2. 2105 J
3. 20105 J 4. 200105 J
5
5. 22010 J
13. แกสชินดหนึง่ มีปริมาตร 5103 ลูกบาศกเมตร ที่ 27 องศาเซลเซียส ความดัน 1 บรรยากาศ ขยายตัว
จนมีปริมาตรเปน 7.5103 ลูกบาศกเมตร และความดันเปน 1.8 บรรยากาศ จงหาอุณหภูมิสุดทาย
ของแกสนี้วาเปนกี่องศาเซลเซียส
1. 53.7 C 2. 57.3 C
3. 537.0 C 4. 573.0 C
5. 586.0 C
14. หมอตมนํา้ ทําจากเหล็กกลาหนัก 1,000 กิโลกรัม ตมนํา้ 500 กิโลกรัม ถาความรอนเพียง 80 เปอรเซ็นต
ถูกสงมายังหมอตมนํา้ และนํา้ จะตองใชความรอนเทาไรในการเพิม่ อุณหภูมขิ องทัง้ หมอตมและนํา้ จาก
20 องศาเซลเซียส ไปเปน 100 องศาเซลเซียส (กําหนดให cนํ้า = 1 kCal/kgK และ cเหล็ก = 0.11 kcal/
kgK)
1. 24,400 kcal 2. 30,500 kcal
3. 48,800 kcal 4. 61,000 kcal
5. 76,250 kcal
15. ถาตองการใหนํ้าแข็งมวล 3 กิโลกรัม อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส กลายเปนนํ้าที่อุณหภูมิ 100
องศาเซลเซียสทั้งหมด จะตองใชพลังงานความรอนเทาไร (กําหนดให cนํ้าแข็ง = 2.1 kJ/kgK,
cนํ้า = 4.2 kJ/kgK และ Lนํ้าแข็ง = 333 kJ/kg)
1. 229.05 J 2. 2,290.5 J
3. 229.05 kJ 4. 2,290.5 kJ
5. 2,920.5 kJ
16. เครื่องทํานํ้าอุนขนาด 3,000 วัตต 220 โวลต จะตองใชเวลานานเทาไรจึงจะทําใหนํ้า 1 ลิตร
อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส รอนขึ้นกลายเปน 37 องศาเซลเซียส ถาไมมีการสูญเสียพลังงาน
(กําหนดให 1 cal = 4.2 J)
1. 12.0 s 2. 14.5 s
3. 16.8 s 4. 20.2 s
5. 22.6 s
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 363
แบบทดสอบชุดที่ 5
25 องศาเซลเซียสจนเดือด ถามีการสูญเสียพลังงานไป 30 เปอรเซ็นต
1. 10 min 2. 12 min
3. 13 min 4. 14 min
5. 15 min
18. ถามีโมเลกุลของแกสที่มีอัตราเร็ว v สองโมเลกุล 2v หนึ่งโมเลกุล และ 3v สี่โมเลกุล อัตราเร็วรากที่
สองของกําลังสองเฉลี่ยของโมเลกุลแกสทั้งหมดมีคาเทาไร
1. 1.24v 2. 2.45v
3. 2.87v 4. 3.12v
5. 3.65v
19. แกสไฮโดรโบรมีนมีมวลโมเลกุลเทากับ 81 บรรจุอยูใ นถังทีม่ คี วามดันคงที่ สามารถผานรูรวั่ ไดในเวลา
18 วินาที อยากทราบวาถานําแกสฮีเลียมที่มีมวลโมเลกุลเทากับ 4 ไปใสในถังใบนี้ แกสฮีเลียม จะ
แพรผานรูรั่วหมดภายในเวลาเทาไร
1. 0.012 s 2. 0.12 s
3. 1.2 s 4. 2.4 s
5. 4.0 s
20. สมมติอิเล็กตรอนที่นําไฟฟาในตัวนําโลหะประพฤติตัวเหมือนแกส ในขณะที่โลหะนี้มีอุณหภูมิ 3,227
องศาเซลเซียส จงหาวาอัตราเร็วของอิเล็กตรอนมีคาเทาไร
1. 6.84 km/s 2. 68.4 km/s
3. 684 km/s 4. 6,840 km/s
5. 68,400 km/s
21. ถาความดันของแกสภายในถังใบหนึง่ ลดลง 10 เปอรเซ็นต พลังงานจลนของแกสจะเปลีย่ นไปอยางไร
1. เพิ่มขึ้น 10% 2. ลดลง 10%
3. เพิ่มขึ้น 90% 4. ลดลง 90%
5. คงที่
22. จงหาอุณหภูมิในหนวยองศาเซลเซียสที่ทําใหแกสอุดมคติ มีพลังงานจลนเฉลี่ย 8.281021 จูล
1. 127 C 2. 273 C
3. 400 C 4. 673 C
5. 736 C
23. พลังงานภายในของแกสฮีเลียม 50 โมล จะเปลี่ยนไปเทาไร ถาอุณหภูมิของแกสฮีเลียมเปลี่ยนแปลง
ไป 15 องศาเซลเซียส
1. 9.35 J 2. 93.5 J
3. 9.35 kJ 4. 93.5 kJ
5. 935 kJ
364 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
24. แกส 1 โมล ที่บรรจุในกระบอกสูบถูกใหความรอน 70 จูล แกสจะทํางาน 10 จูล ดันลูกสูบใหเคลื่อนที่
แบบทดสอบชุดที่ 5
อุณหภูมิจะเพิ่มขึ้นเทาไร
1. 4.81 K 2. 3.85 K
3. 3.12 K 4. 2.57 K
5. 3.68 K
1. 0.02 Hz 2. 0.2 Hz
3. 2.0 Hz 4. 20.0 Hz
5. 200.0 Hz
nอากาศ = 1.00
nนํ้า = 1.33
2.3 m
กุญแจ
2.0 m 1.2 m
1. 23 2. 37
3. 45 4. 53
5. 60
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 365
28. ขอใดกลาวถูกตอง
แบบทดสอบชุดที่ 5
1. อัตราเร็วของคลื่นไมเปลี่ยนแปลงเมื่อเกิดการหักเห
2. การหักเหของคลื่นเกิดไดในตัวกลางชนิดเดียวกัน
3. เมื่อคลื่นนํ้าเคลื่อนที่จากนํ้าตื้นไปยังนํ้าลึก ทิศทางการหักเหจะเบนเขาหาเสนปกติ
4. มุมสะทอนกลับหดและมุมวิกฤตเกิดจากคลื่นเคลื่อนที่จากตัวกลางที่มีความเร็วมากไปยังตัวกลาง
ที่มีความเร็วนอย
5. มุมสะทอนกลับหมดจะมีขนาดเทากับหรือโตกวามุมวิกฤตเสมอ
29. เมื่อมีคลื่นเคลื่อนที่จากแหลงกําเนิดอาพันธมาซอนทับกัน จุดใดบางที่ทําใหเกิดตําแหนงปฏิบัพ
1. สันคลื่นกับสันคลื่น
2. ทองคลื่นกับทองคลื่น
3. สันคลื่นกับทองคลื่น
4. สันคลื่นกับทองคลื่น และทองคลื่นกับสันคลื่น
5. สันคลื่นกับสันคลื่น และทองคลื่นกับทองคลื่น
30. เสียงเดินทางไดดีที่สุดในตัวกลางชนิดใด
1. ของแข็ง 2. ของเหลว
3. แกส 4. สุญญากาศ
5. เทากันทุกตัวกลาง
31. เสียงจะเลี้ยวเบนในแนวราบผานหนาตางที่มีความสูง 100 เซนติเมตร กวาง 80 เซนติเมตร ไดมาก
ที่สุด ควรมีความถี่เทาไร ในวันที่อากาศมีอุณหภูมิ 37 องศาเซลเซียส
1. 405.5 Hz 2. 431.75 Hz
3. 441.5 Hz 4. 487.0 Hz
5. 551.5 Hz
32. เสียงในชั้นเรียนของนักเรียนแหงหนึ่งที่ดังอึกทึกครึกโครมวัดระดับความเขมเสียงได 80 เดซิเบล
ความเขมเสียง ณ จุดที่วัดมีคาเทาไร
1. 102 W/m2 2. 103 W/m2
3. 104 W/m2 4. 105 W/m2
5. 106 W/m2
33. วัดระดับความเขมเสียงในโรงงานโมหินได 100 เดซิเบล ถาคนงานใชเครื่องกรองเสียงทําใหลดความ
เขมเสียงลงได 99 เปอรเซ็นตของความเขมเสียงเดิม คนงานจะไดยินเสียงเทาไร
1. 50 dB 2. 60 dB
3. 70 dB 4. 80 dB
5. 90 dB
366 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
34. เสียงที่มีความยาวคลื่น 4 เมตร เกิดการสั่นพองครั้งแรกกับหลอดเรโซแนนซที่มีความยาวเทาไร
แบบทดสอบชุดที่ 5
1. 0.2 m 2. 0.4 m
3. 0.6 m 4. 0.8 m
5. 1.0 m
3. 180 Hz 4. 208 Hz
5. 313 Hz
3. 475.9 Hz 4. 532.8 Hz
5. 572.6 Hz
1. 800 Hz 2. 932 Hz
3. 1,061 Hz 4. 1,258 Hz
5. 1,592 Hz
3. 41.8 4. 53.5
5. 60.3
3. 4π108 W 4. 4π1010 W
5. 4π1012 W
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 367
แบบทดสอบชุดที่ 5
1. เพิ่มขึ้น 103 เทา 2. เพิ่มขึ้น 104 เทา
3. เพิ่มขึ้น 105 เทา 4. ลดลง 104 เทา
5. ลดลง 105 เทา
41. เคาะสอมเสียงความถี่ 400 เฮิรตซ และ 404 เฮิรตซ พรอมกัน จงหาวาจะไดยินเสียงเปนจังหวะ
กี่เฮิรตซ
1. 4 2. 8
3. 240 4. 400
5. 404
42. ใชคลื่นเสียงที่มีความถี่ 1,000 เฮิรตซ เขาไปในหลอดเรโซแนนซปรากฏวาตําแหนงที่เกิดเสียงดัง
ครั้งที่ 1 และ 3 อยูหางกัน 20 เซนติเมตร จงหาอัตราเร็วของเสียงในอากาศ
1. 50 m/s 2. 100 m/s
3. 150 m/s 4. 200 m/s
5. 250 m/s
43. ขอใดตอไนปแสดงใหเห็นวาแสงในชวงที่มองเห็นไดเปนคลื่นแมเหล็กไฟฟาไมใชคลื่นกล
1. แสงอาทิตยสามารถเคลื่อนที่ผานแกสได
2. แสงอาทิตยสามารถเคลื่อนที่ผานของแข็งได
3. แสงอาทิตยสามารถเคลื่อนที่ผานของเหลวได
4. แสงอาทิตยสามารถเคลื่อนที่ผานสุญญากาศได
5. ไมมีขอใดถูกตอง
44. กําหนดใหแสงโพลาไรสมีแกนโพลาไรสอยูในแนวดิ่ง และทําการทดลอง 2 การทดลอง ตอไปนี้
การทดลองที่ 1 ใหแสงโพลาไรสตกกระทบแผนโพลารอยดที่มีแกนโพลาไรสทามุม 90 องศากับ
แนวดิ่ง
การทดลองที่ 2 ใหแสงโพลาไรสตกกระทบแผนโพลารอยดแผนที่หนึ่งที่มีแกนโพลาไรสของ
แผนที่หนึ่ง จากนั้นผานไปยังแผนโพลารอยดแผนที่สองที่มีแกนโพลาไรสทํามุม 60 องศากับ
แกนโพลาไรสของแผนที่หนึ่ง
ขอใดกลาวถูกตองเกี่ยวกับความเขมของแสงที่ผานออกมา
1. ไมมีแสงผานออกมาในทั้งสองการทดลอง
2. ความเขมของแสงในทั้งสองการทดลองมีคาเทากัน
3. ความเขมของแสงในการทดลองที่ 1 มีคามากกวา
4. ความเขมของแสงในการทดลองที่ 2 มีคามากกวา
5. ไมสามารถสรุปได เนื่องจากขอมูลไมเพียงพอ
368 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
45. นักเรียนกําลังใชกระจกเวาเพื่อฉายรูปภาพของเทียนลงบนจอขนาดเล็ก เขาพบวารูปภาพที่ไดใหญ
แบบทดสอบชุดที่ 5
เกินไปสําหรับจอ เขาจะตองทําอยางไรเพื่อที่จะไดรูปภาพขนาดพอดีจอภาพ
1. เคลื่อนยายเทียนและจอภาพเขาหากระจก
2. เคลื่อนยายเทียนและจอภาพออกจากกระจก
3. เคลื่อนยายเทียนออกจากกระจกและเคลื่อนยายจอเขาหากระจก
4. เคลื่อนยายเทียนเขาหากระจกและเคลื่อนยายจอออกหางกระจก
5. ไมสามารถทําได
46. นักเรียนคนหนึ่งยืนหางจากกระจกเงาราบ 1.5 เมตร จงหาวาเขาจะเห็นภาพตัวเองหางออกไปเทาไร
1. 0.75 m 2. 1.5 m
3. 2.25 m 4. 3.0 m
5. 3.25 m
47. ปากกาดามหนึง่ ยาว 20 เซนติเมตร วางบนแกนทัศนของเลนสนนู โดยปลายดินสอดานทีอ่ ยูใ กลเลนส
หางจากเลนสเปนระยะ 40 เซนติเมตร เกิดภาพจริงของปลายดินสอดานนีท้ รี่ ะยะหางจากเลนสเทากับ
60 เซนติเมตร จงหาวาภาพของดินมีความยาวเทาไร
1. 15 cm 2. 20 cm
3. 25 cm 4. 30 cm
5. 35 cm
48. นาเดียทําการทดลองเรื่องแสงโดยใชเลนสนูนที่มีความยาวโฟกัส 12 เซนติเมตร โดยที่วางวัตถุหาง
จากฉาก 64 เซนติเมตร จงหาวานาเดียจะตองใหวัตถุอยูหางจากเลนสอยางนอยเทาไร จึงจะไดภาพ
ที่มีขนาดใหญและชัดเจนที่สุด
1. 15 cm 2. 16 cm
3. 37 cm 4. 48 cm
5. 52 m
49. แสงความยาวคลื่น 5.42107 เมตร ฉายผานสลิตคูที่มีระยะหาง 1.6107 เมตร ทําใหเกิดการแทรก
สอดบนฉากที่อยูหางออกไป 1.2 เมตร จงหามุมที่ทําใหเกิดความสวางมากที่สุดลําดับที่ 2
1. 37 2. 43
3. 53 4. 60
5. 72
50. ใชแสงที่มีความยาวคลื่น 600 นาโนเมตร ตกตั้งฉากบนสลิตเดี่ยวกวาง 30 ไมโครเมตร เกิดภาพ
การแทรกสอดบนฉากที่ระยะหางออกไป 1 เมตร จงหาแถบสวางที่กวางที่สุดมีความกวางเทาไร
1. 10 mm 2. 20 mm
3. 30 mm 4. 40 mm
5. 50 mm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 369
แบบทดสอบชุดที่ 5
จงหาวากระจกที่ใชเปนกระจกชนิดใด และมีความยาวโฟกัสเทาไร
1. กระจกเวา, ความยาวโฟกัส 10 cm 2. กระจกเวา, ความยาวโฟกัส 15 cm
5. กระจกนูน, ความยาวโฟกัส 20 cm
3. 10 4. 12
5. 14
53. ใชแสงสองผานเกรตติงชนิด 5,000 ชองตอเซนติเมตร ทําใหแถบสวางที่ 2 เบนทํามุม 30 องศา
กับแถบสวางกลาง จงหาวาแสงที่ใชมีความยาวคลื่นเทาไร
1. 400 nm 2. 500 nm
3. 600 nm 4. 700 nm
5. 800 nm
5. ภาพจริง, ที่ระยะ 20 cm
5. กระจกนูน, ที่ระยะ 24 cm
3. 1.2 4. 1.5
5. 1.8
370 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
57. วางวัตถุไวหางจากเลนสเวา 20 เซนติเมตร ถาเลนสเวามีความยาวโฟกัส 10 เซนติเมตร จงหาวา
แบบทดสอบชุดที่ 5
เกิดภาพชนิดใด และหางจากเลนสเทาไร
1. ภาพจริง, ที่ระยะ 5 cm 2. ภาพจริง, ที่ระยะ 6.67 cm
3. ภาพเสมือน, ที่ระยะ 5 cm 4. ภาพเสมือน, ที่ระยะ 6.67 cm
5. ภาพเสมือน, ที่ระยะ 10 cm
58. ใชแสงที่มีความยาวคลื่น 400 นาโนเมตร ตกตั้งฉากกับสลิตเดี่ยวที่มีความกวาง 0.02 เซนติเมตร
แถบมืดที่ 1 อยูหางจากแถบสวางกลางเทาไร ถาระยะหางระหวางสลิตกับฉากเทากับ 1 เมตร
1. 1 mm 2. 2 mm
3. 3 mm 4. 4 mm
5. 5 mm
59. เมื่อใชแสงความยาวคลื่น 400 นาโนเมตร ตกกระทบตั้งฉากกับสลิตคูที่มีระยะหางระหวางชอง
200 ไมโครเมตร จะเกิดการแทรกสอดบนฉากที่หางออกไป 0.5 เมตร จงหาแถบสวางที่อยูติดกัน
หางกันเทาไร
1. 0.5 mm 2. 1.0 mm
3. 1.5 mm 4. 2.0 mm
5. 2.5 mm
60. ใชแหลงกําเนิดแสงสองผานเกรตติงขนาด 10,000 ชองตอเซนติเมตร พบวาแถบสวางแรกทํามุม
30 องศากับแนวกลาง จงหาความยาวของคลื่นแสงที่ใช
1. 200 nm 2. 300 nm
3. 400 nm 4. 500 nm
5. 600 nm
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 371
แบบทดสอบชุดที่ 5
เฉลย
1. 4 2. 2 3. 2 4. 3 5. 4 6. 3 7. 2 8. 1 9. 1 10. 2
11. 3 12. 3 13. 3 14. 4 15. 4 16. 3 17. 5 18. 2 19. 5 20. 3
21. 2 22. 1 23. 3 24. 1 25. 2 26. 2 27. 2 28. 5 29. 5 30. 1
31. 3 32. 3 33. 4 34. 5 35. 4 36. 3 37. 5 38. 3 39. 1 40. 3
41. 1 42. 4 43. 4 44. 4 45. 3 46. 4 47. 4 48. 2 49. 2 50. 4
51. 2 52. 1 53. 2 54. 2 55. 2 56. 4 57. 4 58. 2 59. 2 60. 4
เฉลยพรอมคําอธิบาย
1. ตอบขอ 4
อธิบาย อนุภาคของของเหลวเรียงตัวกันมีความเปนระเบียบนอยกวาของแข็งและมากกวาแกส
2. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก P = gh
P
h = g
250103
แทนคา; =
1,00010
h = 25 m
3. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก W = mg
= ทองแดงVg = สัมพัทธนํ้าVg
แทนคา; = 8.81,000510
,
W = 440 000 N
= 440 kN
4. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก P = Pagh
แทนคา; = 105(1,030101,000)
, , ,
P = 10 400 000 = 10 400 kPa
372 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
5. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 5
1
อธิบาย จาก F = gh2L
2
1
2108 3 2
แทนคา; = 10 10h 100
2
8
2210
h2 =
106
= 4102
h = 20 m
6. ตอบขอ 3
อธิบาย
น้าํ มัน
10 cm
h
(gh)นํ้า = (gh)นํ้ามัน
(h)นํ้า = (h)นํ้ามัน
hนํ้า = 8 cm
7. ตอบขอ 2
W F
อธิบาย จาก A
=
a
1,200 F
แทนคา; 8a
=
a
F = 150 N
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 373
8. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 5
อธิบาย
FB
mg
จาก F = 0
FB = mg
ลVจg = วVวg
ลVจ = วVว
Vจ = 65%
9. ตอบขอ 1
อธิบาย เนื่องจากเปนหวงลวด จะได L = 20.1 = 0.2 m
F
จาก =
L
0.01
แทนคา; =
0.2
= 0.05 N/m
10. ตอบขอ 2
อธิบาย
FB
mg
จาก F = 0
FB = mg
ลVจg = วVวg
ลVจ = วVว
3
แทนคา; 10 50 = ว100%
ว = 500 kg/m3
374 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
11. ตอบขอ 3
แบบทดสอบชุดที่ 5
= P(V2V1)
แทนคา; = 105(3010)
W = 20105 J
13. ตอบขอ 3
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก T1
=
T2
51031 7.51031.8
แทนคา; 27273
=
T2
7.510 1.8300
3
T2 =
5103
= 810 K
T2 = 810273 = 537.0 C
14. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก Q = mcT
= [(mc)เหล็ก(mc)นํ้า]T
แทนคา; = [(1,000)(0.11)(500)(1)]80
48,800
ตองใสพลังงาน Q =
0.80
= 61,000 kcal
15. ตอบขอ 4
อธิบาย จากโจทย นํ้าแข็ง (5 C) → นํ้าแข็ง (0 C) → นํ้า ( 0C) → นํ้า (100 C)
จาก Q = (mcT)นํ้าแข็ง(mL)นํ้าแข็ง(mcT)นํ้า
= (32.15)(3333)(34.2100)
Q = 2,290.5 kJ
16. ตอบขอ 3
Pt = mcT
t = 16.8 s
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 375
17. ตอบขอ 5
แบบทดสอบชุดที่ 5
อธิบาย จากโจทย สูญเสียพลังงานไป 30% แสดงวาใชพลังงานไป 70%
จาก (70%)Wกระติก = Q
70
100 Pt = mcT
70
1,000t = 24,200(10025)
100
t = 900 s = 15 min
18. ตอบขอ 2 2
∑ vi
อธิบาย จาก vrms =
N
2 2 2
2v + (2v) + 4(3v)
=
2 +1+ 4
2
42v
=
7
vrms = 2.45v
19. ตอบขอ 5
v1 M2
อธิบาย จาก v2 =
M1
4
=
81
v1 2
v2 =
9
พบวา ความเร็วในการแพรของ HBr เปน 2 เทาของ He
9
ดังนั้น ถา HBr รั่วหมดในเวลา 18 วินาที He จะรั่วหมดใชเวลา = 18 2 = 4.0 s
9
20. ตอบขอ 3
3k BT
อธิบาย จาก vrms =
m
−23
3 × 1.38 × 10 × (3,227 + 273)
= = 6.84105
−31
3.1 × 10
vrms = 684 km s /
21. ตอบขอ 2
3
อธิบาย จาก Ek = PV
2
3
จะได Ek1 = P1V1 ......(1)
2
3
Ek2 = P2V2 ......(2)
2
376 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
3
Ek 2 P2V2
(2)
แบบทดสอบชุดที่ 5
; = 2
(1) Ek1 3
P1V1
2
Ek 2 90
แทนคา; 100%
=
100
Ek2 = 90%
T = 400 K
T = 400273 = 127 C
23. ตอบขอ 3
3
อธิบาย จาก U =
2
NRT
3
แทนคา; =
2
(50)(8.31)(15)
U = 9.35 kJ
24. ตอบขอ 1
3
และ U =
2
nRT
3
จะได Q =
2
nRTW
3
แทนคา; 70 =
2
(1)(8.31)T10
T = 4.81 K
25. ตอบขอ 2
อธิบาย เมื่อกระทุมนํ้าเปนจังหวะสมํ่าเสมอจะเกิดคลื่นนํ้าขึ้น ทําใหลูกปงปองเคลื่อนไปตามหนา
เคลื่อนที่เคลื่อนที่หางออกไปจากตนกําเนิดคลื่น
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 377
26. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 5
80
อธิบาย จากรูป =
5
= 16 m
จาก v = f
v
f =
3.2
แทนคา; =
16
f = 0.2 Hz
27. ตอบขอ 2
1.2
อธิบาย หา 1, จากรูป tan 1 =
2.3
= 0.52
1 = tan1(0.52) = 27.55
n2 sin 1
จาก n1 =
sin 2
sin 2 = 0.6
2 = sin1(0.6) = 37
28. ตอบขอ 5
อธิบาย
เสนปกติ เสนปกติ
ตัวกลางที่ 1 ตัวกลางที่ 1
ตัวกลางที่ 2 ตัวกลางที่ 2
รูปแสดงการเกิดมุมวิกฤต รูปแสดงการเกิดมุมสะทอนกลับหมด
รูปแสดงการเกิดปฏิบัพ
นั่นคือ มุมสะทอนกลับหมดจะมีขนาดเทากับหรือโตกวามุมวิกฤตเสมอ
378 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
29. ตอบขอ 5
แบบทดสอบชุดที่ 5
อธิบาย
t = 0 1 2
1 2
12
t = 1s
12
2 1
t = 2s
2 1
30. ตอบขอ 1
อธิบาย เสียงจะเดินทางไดดีที่สุดในตัวกลางที่เปนของแข็ง
31. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก v = 3310.6t
แทนคา; = 331(0.637)
= 353.2 m/s
จาก v = f
v
จะได f =
353.2
แทนคา; =
0.8
f = 441.5 Hz
32. ตอบขอ 3
I
อธิบาย จาก = 10 log I 0
I
แทนคา; 80 = 10 log 10 12
I
8 = log 10
12
I
108 =
10
12
I = 104 W/m2
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 379
33. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 5
อธิบาย จากโจทย ลดความเขมเสียงลงได 99% แสดงวาไดยิน 1%
I2
จาก 21 = 10 log I
1
1%
แทนคา; 2100 = 10 log 100%
2100 = 10 log (102)
2100 = 20
2 = 20100
2 = 80 dB
34. ตอบขอ 5
(2n1)
อธิบาย จาก Ln =
4
(2(1)1)(4)
L1 =
4
L1 = 1.0 m
35. ตอบขอ 4
อธิบาย จากโจทย L = 1.5
1.3 = 1.5
1.3
จะได =
1.5
= 0.87 m
v
จาก f =
181
แทนคา; =
0.87
f = 208 Hz
36. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก v = 3310.6t
แทนคา; = 3310.6(22)
v = 344.2 m/s
f0vS
จาก f =
vsv0
(440)(344.2)
แทนคา; =
(344.2)(26)
f = 475.9 Hz
380 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
37. ตอบขอ 5
แบบทดสอบชุดที่ 5
v0 vL
อธิบาย จาก fL = v fS
0 vS
346 0
แทนคา; = 346 20 1,500
346
= 1,500
326
fL = 1,592 Hz
38. ตอบขอ 3
อธิบาย
h
x
จากรูป มุมเงย =
จาก v0 = 3310.6t
แทนคา; = 3310.6(15)
v0 = 340 m/s
v0
จาก sin =
vS
340
แทนคา; =
510
= 0.66
= 41.8
39. ตอบขอ 1
I
อธิบาย จาก = 10 log I 0
I
แทนคา; 70 = 10 log
10 12
I
7 = log 10
12
I
107 =
1012
I = 105 W/m2
P
จาก I =
4πR2
P = 4πR2I
แทนคา; = 4π102105
P = 4π103 W
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 381
40. ตอบขอ 3
แบบทดสอบชุดที่ 5
I2
อธิบาย จาก 21 = 10 log I 1
I
10050 = 10 log 2
I1
I
50 = 10 log 2
I1
I2
5 = log
I1
I2
105 =
I1
I2 = (105) I1
= |400 404|
fB = 4 Hz
42. ตอบขอ 4
อธิบาย
1 3
0.2 m
จากรูป = 0.2 m
จาก v = f
แทนคา; = 0.21,000
v = 200 m/s
43. ตอบขอ 4
อธิบาย คลืน่ แมเหล็กไฟฟาเปนคลืน่ ทีไ่ มตอ งอาศัยตัวกลางในการเคลือ่ นที่ ดังนัน้ การทีแ่ สงอาทิตย
สามารถเคลื่อนที่ผานสุญญากาศได แสดงวาแสงอาทิตยเปนคลื่นแมเหล็กไฟฟา
44. ตอบขอ 4
อธิบาย แสงโพลาไรสมีแกนโพลาไรสอยูในแนวดิ่ง ถาแสงขนานกับแนวดิ่งจึงจะผานแผน
โพลารอยดได ดังนั้นการทดลองที่ 1 แสงไมผานออกมา แตการทดลองที่สองยังมีแสงผานออกมา
เนื่องจากบางสวนสามารถผานได
382 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
45. ตอบขอ 3
แบบทดสอบชุดที่ 5
48. ตอบขอ 2
1 1 1
อธิบาย จาก f
=
S S
ใหวัตถุหางเลนส x เซนติเมตร
1 1 1
แทนคาจะได 12
=
x (64x)
1 64
=
12 64xx2
x264x768 = 0
(x16)(x48) = 0
x ,
= 16 48 cm
S
จาก m =
S
n
sin =
d
(2)(5.42107)
แทนคา; =
1.6106
ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 383
= 0.68
แบบทดสอบชุดที่ 5
2 = sin1(0.68) = 43
50. ตอบขอ 4
อธิบาย หาความกวางของแถบสวางกลาง (A0) ดังนั้น ใชสูตรของแถบมืด เพื่อหาระยะขอบของ N1
dx
จาก = n
L
(3010 )x
6
แทนคา; = 1600109
1
600109
x =
30106
= 20103 m
x = 20 mm
51. ตอบขอ 2
อธิบาย จากโจทย เกิดภาพจริงขนาดใหญกวาวัตถุ 3 เทา (m = 3) แสดงวาเปนกระจกเวา
f
จาก m =
Sf
f
3 =
20f
3(20f) = f
603f = f
4f = 60
f = 15 cm
52. ตอบขอ 1
nF
อธิบาย จาก E =
A
EA
n =
F
500(34)
แทนคา; =
1,000
n = 6 หลอด
53. ตอบขอ 2
อธิบาย จากโจทย N = 5103 ชอง/cm = 5105 ชอง/m
จาก d sin 30 = n
sin 30 = 2
N
384 ฟสิกสพื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
= sin 30
แบบทดสอบชุดที่ 5
2N
0.5
แทนคา; =
25105
= 5107 m
= 500 nm
54. ตอบขอ 2
อธิบาย จากโจทย กระจกมีรัศมีความโคง 50 cm ดังนั้นความยาวโฟกัสเทากับ 25 cm
1 1 1
จาก f
=
S S
1 1 1
25
= ; (f
100 S
เปนลบ เพราะเปนกระจกนูน)
1 1 1
=
S 25 100
1 5
=
S 100
S = 20 cm ; (S ติดลบ แสดงวาเปนภาพเสมือน)
55. ตอบขอ 2
อธิบาย จากโจทย กระจกมีรัศมีความโคง 40 cm แสดงวาความยาวโฟกัส 20 cm
f
จาก m =
Sf
20
แทนคา; 5 = ; ( แทน m เปนบวก เพราะเปนภาพจริง)
S20
5(S20) = 20
20
S20 =
5
S20 = 4
S = 24 cm
57. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 5
1 1 1
อธิบาย จาก f
=
S S
1 1 1
10
= ; (
20 S
แทน f เปนลบ เพราะเปนเลนสเวา)
1 1 1
=
S (10) 20
1 3
=
S 20
S = 6.67 cm ; (S ติดลบ แสดงวาเปนภาพเสมือน)
58. ตอบขอ 2
dx
อธิบาย จาก = n
L
(0.02102)(x)
แทนคา; = (1)(400109)
1
400109
x =
2104
x = 2103 m = 2 mm
59. ตอบขอ 2
อธิบาย จากโจทย ใหหาระยะหางระหวางแถบสวางที่อยูติดกัน จะเลือกคํานวณระยะหางจาก A0
ถึง A1 จึงใช n = 1
dx
จาก = n
L
(20010 )x6
แทนคา; = (1)(400109)
0.5
x = 103 m = 1.0 mm
60. ตอบขอ 4
อธิบาย จากโจทย N = 104 ชอง/cm = 106 ชอง/m
จาก d sin = n
sin = n
N
แทนคา; sin 30 = 1
106
= 0.5106
= 5107 m
= 500 nm
386 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
แบบทดสอบชุดที่ 6
แบบทดสอบชุดที่ 6
จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. ไมมีปริมาตร 0.5 ลูกบาศกเมตร มีความหนาแนนสัมพัทธ 0.45 จะมีนํ้าหนักเทาไร
1. 2,200 N 2. 2,250 N
3. 2,500 N 4. 4,500 N
5. 5,000 N
3. 2.5108 N 4. 3.0108 N
5. 4.0108 N
3. 22 m 4. 24 m
5. 30 m
4. ตูเ ลีย้ งปลากวาง 50 เซนติเมตร ยาว 100 เซนติเมตร สูง 40 เซนติเมตร ถาเดิมใสนาํ้ ไวสงู 15 เซนติเมตร
แลวเพิ่มระดับนํ้าขึ้นอีก 1.5 เทา อยากทราบวาแรงดันของตูปลาจะเพิ่มขึ้นกี่เทา
1. 0.75 เทา 2. 1.5 เทา
5. 3.0 เทา
3. 56% 4. 64%
5. 78%
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 387
แบบทดสอบชุดที่ 6
800 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร ดังรูป จงหาแรงดันเฉลี่ยที่ของเหลวทั้งสองกระทําตอผนังแตละดาน
1. 18 kN
2. 25 kN
น้ํามัน 1m
3. 38 kN
น้ํา 1m
4. 52 kN
2m
2m 5. 68 kN
1. 80 N 2. 100 N
3. 120 N 4. 140 N
5. 160 N
8. วัตถุมวล 3 กิโลกรัม มีความหนาแนน 600 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร ลอยอยูในนํ้าความหนาแนน
103 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร จะตองนํามวลขนาดเทาไรมาวางทับ จึงจะทําใหวัตถุจมนํ้าทั้งกอน
1. 2 kg 2. 4 kg
3. 6 kg 4. 8 kg
5. 10 kg
1. 10, 600 Pa
2. 13,500 Pa
3. 21,600 Pa
น้ํามัน 70 cm
4. 32,000 Pa
50 cm 5. 34,000 Pa
น้ํา
388 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
10. ถังใบหนึ่งมีรูอยูตรงกลางถัง รูดังกลาวถูกอุดดวยจุกคอรกซึ่งทนแรงดันไดเพียง 5,000 นิวตันตอ
แบบทดสอบชุดที่ 6
5. 89%
12. วัตถุกอนหนึ่งเมื่อชั่งในอากาศอานคาได 40 นิวตัน แตเมื่อนําไปชั่งในนํ้ามันที่มีความหนาแนน
800 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร อานคาได 30 นิวตัน วัตถุนี้มีความถวงจําเพาะเทาไร
1. 2.4 2. 3.2
3. 3.6 4. 4.5
5. 6.2
5. 0.072 N/m
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 389
แบบทดสอบชุดที่ 6
ลูกบาศกเมตร โดยใชลูกปดที่มีรัศมี 6 มิลลิเมตร ความหนาแนน 1,200 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร
จงหาความเร็วปลายของลูกปด โดยของเหลวมีความหนืด 2 พาสคัล-วินาที
1. 12 mm/s 2. 20 mm/s
3. 24 mm/s 4. 32 mm/s
5. 36 mm/s
17. แทงโลหะมวล 250 กรัม อุณหภูมิ 200 องศาเซลซียส ถูกทําใหเย็นโดยการจุม ลงในของเหลว 500 กรัม
อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส อยากทราบวาอุณหภูมิผสมสุดทายเปนเทาไร (กําหนดให cโลหะ = 0.55
kJ/kg,K และ cของเหลว = 4.18 kJ/kgK)
1. 25.0 C 2. 30.5 C
3. 35.8 C 4. 40.4 C
5. 42.8 C
5. 6,580 kJ
3. 70.1 C 4. 75.8 C
5. 80.3 C
3. 5.0105 Pa 4. 5.1105 Pa
5. 5.2105 Pa
21. แก ส ในอุ ด มคติ ช นิ ด หนึ่ ง มี ป ริ ม าตร 0.1 ลู ก บาศก เ มตร ความดั น 1 บรรยากาศ อุ ณ หภู มิ
27 องศาเซลเซียส ถาอุณหภูมิเพิ่มเปน 37 องศาเซลเซียส โดยปริมาตรไมเปลี่ยนแปลง ความดัน
จะเปนเทาไร
1. 0.98 atm 2. 0.99 atm
5. 1.03 atm
5. 0.8 mol
3. 26.3 C 4. 263 C
5. 540 C
5. ไมมีอากาศไหลออก
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 391
แบบทดสอบชุดที่ 6
นิวตันตอตารางเมตร ซึง่ มีอณ
ุ หภูมิ 25 องศาเซลเซียส อยากทราบวาแกสไฮโดรเจนในถังมีความหนา
แนนเทาไร
1. 2.02 kg/m3 2. 20.20 kg/m3
3. 0.24 kg/m3 4. 2.40 kg/m3
5. 24.07 kg/m3
26. แกสมีปริมาตร 0.5 ลูกบาศกเมตร ความดัน 4105 พาสคัล แกสนี้จะมีพลังงานจลนเทาไร
1. 2105 J 2. 3105 J
3. 4105 J 4. 5105 J
5
5. 610 J
27. แกสชนิดหนึ่งจํานวน 40 โมล อุณหภูมิเปลี่ยนจาก 30 องศาเซลเซียส เปน 50 องศาเซลเซียส
แกสนี้จะมีพลังงานภายในระบบเปลี่ยนไปเทาไร (กําหนดให R = 8.31 J/molK)
1. 3,780 J 2. 5,632 J
3. 7,255 J 4. 8,360 J
5. 9,972 J
28. แกสจํานวน 21025 โมเลกุล จะตองใชความรอนเทาไร แกสจึงจะมีอุณหภูมิเพิ่มขึ้น 5 เคลวิน
โดยปริมาตรไมเปลี่ยนแปลง (กําหนดให kB = 1.381023 J/K)
1. 2.07103 J 2. 3.52103 J
3. 4.31103 J 4. 5.26103 J
5. 6.71103 J
29. จากการทดลองหนึ่งสามารถวัดคาอัตราเร็วของโมเลกุลไดทั้งหมด 15 โมเลกุล โดยมีอัตราเร็ว 2v
หาโมเลกุล 3v หาโมเลกุล และ 4v หาโมเลกุล อยากทราบคาอัตราเร็วรากที่สองของกําลังเฉลี่ยของ
โมเลกุลของแกสทั้งหมดมีคาเทาไร
1. 1.95 v 2. 2.16 v
3. 3.11 v 4. 4.93 v
5. 5.38 v
30. ของเหลวชนิดหนึง่ กําลังถูกกวนดวยใบพัดขนาดใหญ กําลังทีใ่ สใหแกใบพัดเปน 3.0 กิโลวัตต ความรอน
ถูกถายเทออกจากถังดวยอัตรา 0.525 กิโลวัตต จงหาวาถังและของเหลวซึง่ รวมเปนระบบเปลีย่ นแปลง
พลังงานภายในของระบบตอชั่วโมงเทาไร
1. 2.475 kJ/hr 2. 2,475 kJ/hr
3. 8.910 kJ/hr 4. 8,910 kJ/hr
5. 8,910,000 kJ/hr
392 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
31. แกสฮีเลียม 4 กิโลโมล ความดัน 1.50105 นิวตันตอตารางเมตร บรรจุอยูในกระบอกสูบอันหนึ่ง
แบบทดสอบชุดที่ 6
3. 0.50 C 4. 5.02 C
5. 8.3 C
3. 1.04 K 4. 10.40 K
5. 274.19 K
3. 20 Hz 4. 40 Hz
5. 60 Hz
5. 4π rad
35. เชือกยาว 1 เมตรถูกขึงตึง แลวสะบัดใหสั่นดวยความถี่ 40 เฮิรตซ ทําใหคลื่นมีความเร็ว 20 เมตร
ตอวินาที จะมีตําแหนงปฏิบัพเกิดขึ้นกี่ตําแหนง
1. 2 ตําแหนง 2. 3 ตําแหนง
3. 4 ตําแหนง 4. 5 ตําแหนง
5. 6 ตําแหนง
36. คลืน่ นํา้ เคลือ่ นทีจ่ ากแหลงกําเนิดความถี่ 3 เฮิรตซ ดวยความเร็ว 12 เซนติเมตรตอวินาที ผานชองแคบ
เดี่ยวกวาง 8 เซนติเมตร จะเกิดแนวปฏิบัพทั้งหมดกี่แนว
1. 2 แนว 2. 3 แนว
3. 4 แนว 4. 5 แนว
5. 6 แนว
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 393
แบบทดสอบชุดที่ 6
B F J
A E I
C G K
D H
1. Bและ J 2. A, E และ I
3. D และ H 4. C, G และ K
5. A และ K
38. คลื่นขบวนหนึ่งเกิดจากแหลงกําเนิดที่มีความถี่ 50 เฮิรตซ ทําใหมีความเร็ว 100 เมตรตอวินาที จุดที่
มีเฟสตางกัน 90 องศา จะหางกันเทาไร
1. 0.2 m 2. 0.5 m
3. 1.2 m 4. 1.5 m
5. 2.0
3. 1.5 m 4. 2.0 m
5. 2.5 m
5. 1,040 m/s
5. 618 m/s
394 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
42. คลื่นที่มีความถี่ 700 เฮิรตซ มีความเร็วเสียง 350 เมตรตอวินาที จงหาวาจะตองใชหลอดกําทอน
แบบทดสอบชุดที่ 6
3. 52.5 cm 4. 62.5 cm
5. 72.5 cm
3. 27.38 Hz 4. 200.00 Hz
5. 519.62 Hz
44. ชายคนหนึง่ ยืนหางจากกําแพง 20 เมตร แหลงกําเนิดเสียงอยูห า งจากกําแพง 5 เมตรในแนวเดียวกัน
ชายคนนี้จะสามารถไดยินเสียงจากแหลงกําเนิดโดยตรงและเสียงสะทอนจากกําแพง อยากทราบวา
เสียงที่ดังคอยที่สุดที่ชายคนนี้ไดยินมีความถี่เทาไร หากความเร็วเสียงมีคา 352 เมตรตอวินาที
1. 35.2 Hz 2. 40.2 Hz
3. 43.2 Hz 4. 53.2 Hz
5. 87.2 Hz
3. 80 dB 4. 100 dB
5. 120 dB
3. 70 dB 4. 80 dB
5. 90 dB
3. 0.1 W 4. 1.0 W
5. 10.0 W
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 395
แบบทดสอบชุดที่ 6
100 เดซิเบล จงหาระดับความเขมเสียงเฉลี่ยของกีตารแตละตัว
1. 10 dB 2. 40 dB
3. 50 dB 4. 90 dB
5. 100 dB
3. 60 dB 4. 70 dB
5. 80 dB
50. เครื่องบินสํารวจสภาพอากาศลําหนึ่งบินดวยความเร็ว 32 เทาของความเร็วเสียงในอากาศ ถาหาก
ความเร็วของเสียงในอากาศสมํ่าเสมอ อยากทราบวาผูคนที่อยูภายใตเสนทางการบินของเครื่องบิน
ลํานี้จะมองเห็นเครื่องบินผานไปในแนวดิ่งเปนมุมเทาใดเมื่อเริ่มไดยินเสียงเครื่องบิน
1. 37 2. 46
3. 53 4. 60
5. 75
3. 20 C 4. 22 C
5. 25 C
25 องศาเซลเซียส ชายคนนั้นจะไดยินเสียงไซเรนมีความถี่เทาไร
1. 968 Hz 2. 972 Hz
3. 1,065 Hz 4. 1,273 Hz
5. 1,368 Hz
2. แสงเปนคลื่นที่ไมตองอาศัยตัวกลางในการเคลื่อนที่ แตเสียงตองอาศัยตัวกลางในการเคลื่อนที่
396 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
3. แสงเปนคลื่นตามขวาง เสียงเปนคลื่นตามยาว
แบบทดสอบชุดที่ 6
4. ความเร็วของแสงในอากาศเร็วกวาเสียง
5. ความยาวคลื่นของเสียงมีความใกลเคียงกับขนาดของวัตถุ แตความเร็วคลื่นของแสงสั้นกวามาก
54. ใช แ สงความยาวคลื่ น 400 นาโนเมตร ตกกระทบตั้ ง ฉากกั บ สลิ ต คู ที่ มี ร ะยะระหว า งสลิ ต
2 มิลลิเมตร เกิดการแทรกสอดบนฉากที่ระยะหางออกไป 2 เมตร แถบสวางที่ 2 หางจากแนวกลาง
เทาไร
1. 0.5 mm 2. 0.6 mm
3. 0.7 mm 4. 0.8 mm
5. 1.0 mm
55. แสงที่มีความยาวคลื่น 50 ไมโครเมตร สองผานสลิตคูที่มีระยะหางกัน 0.1 มิลลิเมตร แถบสวางแรก
เบนจากแนวกลางเทาไร
1. 30 2. 37
3. 45 4. 53
5. 60
56. ใชคลื่นแสงตกกระทบเกรตติงที่มีจํานวน 4,000 ชองตอเซนติเมตร ทําใหเกิดการแทรกสอด
แถบสวางลําดับที่ 3 เบนจากแนวกลาง 37 องศา จงหาความยาวคลื่นแสงที่ใช
1. 400 nm 2. 500 nm
3. 600 nm 4. 700 nm
5. 800 nm
57. จงหาจํานวนภาพที่เกิดขึ้นเมื่อวางกระจกเงาราบหันหนาเขาหากันทํามุม 90 องศา
1. 2 ภาพ 2. 3 ภาพ
3. 4 ภาพ 4. 5 ภาพ
5. 6 ภาพ
58. วางวัตถุสูง 10 เซนติเมตร ไวหนากระจกโคงที่ระยะ 60 เซนติเมตร ทําใหเกิดภาพเสมือนขนาด
0.4 เทาของวัตถุ จงหาความยาวโฟกัสของกระจก
1. 20 cm 2. 30 cm
3. 40 cm 4. 50 cm
5. 60 cm
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 397
แบบทดสอบชุดที่ 6
ฟนที่ระยะชัดเจนที่สุด 5 มิลลิเมตร กําลังขยายของกระจกมีคาเทาไร
1. 1 atm 2. 1 atm
3. 3 atm 4. 4 atm
5. 5 atm
3. 1.2 m 4. 1.4 m
5. 1.6 m
398
แบบทดสอบชุดที่ 6
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
เฉลย
1. 2 2. 3 3. 2 4. 4 5. 3 6. 5 7. 5 8. 1 9. 1 10. 2
11. 5 12. 2 13. 4 14. 3 15. 4 16. 1 17. 3 18. 4 19. 4 20. 5
21. 5 22. 5 23. 4 24. 2 25. 1 26. 2 27. 5 28. 1 29. 3 30. 4
31. 2 32. 3 33. 4 34. 2 35. 3 36. 4 37. 3 38. 2 39. 1 40. 5
41. 2 42. 4 43. 4 44. 1 45. 2 46. 3 47. 1 48. 4 49. 3 50. 2
51. 1 52. 3 53. 5 54. 4 55. 1 56. 2 57. 2 58. 3 59. 2 60. 5
เฉลยพรอมคําอธิบาย
1. ตอบขอ 2
ไม
อธิบาย จาก สัมพัทธ =
น้ํา
ไม
แทนคา; 0.45 =
103
ไม = 450 kg/m3
W = mg
= Vg
แทนคา; = 4500.510
W = 2,250 N
2. ตอบขอ 3
gLh2
อธิบาย จาก F =
2 sin 53
3 2
10 10(20) 100
แทนคา; =
4
2
5
8
F = 2.510 N
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 399
3. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 6
1
อธิบาย จาก F = 2 gLh2
10310h2200
แทนคา; 4108 =
2
h2 = 400
h = 20 m
4. ตอบขอ 4
1
อธิบาย จาก F = 2 gLh2
2
F2 h2
จะได F1
= ; เมื่อ L คงที่
h1
2
1.5h1
= h1
F2
= 2.25
F1
5. ตอบขอ 3
1
อธิบาย จาก F = 2 gLh2
2
F1 h1
จะได F2
= h2
2
15
แทนคา; = 20
F1
= 0.56100% = 56%
F2
6. ตอบขอ 5
อธิบาย
F1
น้าํ มัน P1
Pน้าํ มัน
F2
น้ํา
Pรวม
แทนคา; = 8,000(103101)
Pรวม = 1.8104 Pa
400 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
จาก F = Pเฉลี่ยA
แบบทดสอบชุดที่ 6
จะได F1 P1 Pน้ํามัน A
= 2
8,0000
แทนคา; =
(22)
2
F1 = 1.6104 N
F2 = 5.2104 N
แทนคา; = (1.6104)(5.2104)
Fรวม = 68103 N = 68 kN
7. ตอบขอ 5
W A L
อธิบาย จาก F
=
a
4,000 5a 50
แทนคา; F
=
a 10
F = 160 N
8. ตอบขอ 1
อธิบาย m2g
m1g
FB
จาก F = 0
FB = m1gm2g
m
m2g = ลVจgm1g ; Vจ =
3 3
แทนคา; = 10 600 10 (310)
m2g = 20
m2 = 2 kg
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 401
9. ตอบขอ 1
แบบทดสอบชุดที่ 6
อธิบาย เนื่องจากเปนถังฝาปด จึงไมตองคิดความดันบรรยากาศ
จาก P = (Pg)น้ํามัน(Pg)น้ํา
= (gh)น้ํามัน(gh)น้ํา
แทนคา; = (8102100.7)(103100.5)
,
P = 10 600 Pa
10. ตอบขอ 2
อธิบาย จากโจทย ถังสูง 1 เมตร แตมีรูอยูตรงกลางถัง ดังนั้น h = 0.5 m
หาความดันของน้ําที่จุกคอรก
จาก Pg = (gh)น้ํา
แทนคา; = 103100.5
Pg = 5,000 N/m2
ถังใบนี้สามารถบรรจุน้ําไดพอดี และสามารถบรรจุของเหลวที่มีความหนาแนนนอยกวา
น้ําไดดวย เนื่องจากของเหลวที่มีความหนาแนนนอยกวาน้ําจะมีความดันนอยกวาความดันของน้ํา
ดวยเมื่อบรรจุในความสูงที่เทากัน ดังนั้นถังใบนี้จึงสามารถบรรจุไดทั้งน้ําและเบนซีน โดยพิจารณา
จาก Pg = gh
11. ตอบขอ 5
อธิบาย น้ําแข็งมีความถวงจําเพาะ 0.89 แสดงวามีความหนาแนน 0.89103 kg/m3
จาก F = 0
จะได FB = mg
ลVจg = วVวg
ลVจ = ลVว
แทนคา; 103Vจ = 0.89103100%; (Vวัตถุ = 100%)
Vจ = 89%
12. ตอบขอ 2
อธิบาย T = 30 N
FB
mg
402 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
จากโจทย ชั่งในอากาศอานคาได 40 N แสดงวาวัตถุมีมวล 4 kg
แบบทดสอบชุดที่ 6
คิดตอนชั่งในน้ํามัน
จาก F = 0
FBT = mg
แทนคา; FB30 = 40
FB = 10
แทนคา; ลVจg = 10
800Vจ = 1
Vจ = 1.25103 m3
จะไดวา Vวัตถุ = Vจม = 1.25103 m3 ; ( เนื่องจากจมทั้งกอน)
m
จาก =
V
4
แทนคา; =
1.25103
= 3.2103 kg/m3
วัตถุ
จาก ความถวงจําเพาะ =
น้ํา
3.2103
แทนคา; =
103
ความถวงจําเพาะ = 3.2
13. ตอบขอ 4
rgh
อธิบาย จาก =
2
8000.8103102102
แทนคา; =
2
= 6.4102 N/m = 0.064 N/m
14. ตอบขอ 3
2r2g
อธิบาย จาก vT =
9
(วล)
2(6103)210(1,200600)
แทนคา; =
92
3610610600
=
9
vT = 24103 m/s = 24 mm/s
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 403
15. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 6
9
อธิบาย จาก TF = 5 TC32
ให TF = TC จะไดวา
9
TF = 5 TF32
9
TF 5 TF = 32
4
5 TF = 32
5
TF = (32) 4 = 40
16. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก L = L0T
แทนคา; = 2012.010675
L = 1.8102 = 0.018 m
17. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก Q1 = Q2
(mcT)ของเหลว = (mcT)โลหะ
2.09T52.25 = 27.50.14T
2.23T = 79.75
79.75
T = = 35.8C
2.23
18. ตอบขอ 4
น้ําแข็ง Q1
น้ํา Q2
น้ํา Q3
ไอน้ํา
= mLแข็งmcTmLไอ
แทนคา; = (2333)(24.2(1000))(22,256)
= 6668404,512
Qรวม = 6,018 kJ
404 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
19. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 6
อธิบาย 0 C T C
กระปอง
รับ 0 C 0 C T C
น้ําแข็ง
0 C 100 C T C
ให ไอน้ํา
(20540)(201(100T)) = (500.1(T0))(7080)(701(T0))
10,8002,00020T = 5T5,60070T
95T = 7,200
T = 75.8 C
20. ตอบขอ 5
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก T1
=
T2
(Pg(1)P0)V (Pg(2)P0)V
T1
=
T1
;
(V1 = V2 = V)
5
(5105105) Pg(2)10
=
(27327) (27337)
6105 Pg(2)105
=
300 310
5
Pg(2)10
2103 =
310
6.2105 = Pg(2)105
Pg(2) = 5.2105 Pa
21. ตอบขอ 5
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก T1
=
T2
10.1 P20.1
แทนคา; =
(27337)
(27327)
P2 = 1.03 atm
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 405
22. ตอบขอ 5
แบบทดสอบชุดที่ 6
อธิบาย จากโจทยแกสมีปริมาตร 10 ลิตร = 10103 m3
จาก PV = nRT
n = 0.8 mol
23. ตอบขอ 4
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก =
T1 T2
11031 1.51031.2
แทนคา; 27273
=
T2
1.51031.2300
T2 = = 540 K
1103
T2 = 540273 = 263 C
24. ตอบขอ 2
P1V1 P2V2
อธิบาย จาก =
n1T1 n 2T 2
T1
n2 = n1
T
2
แทนคา; = 10,000
25273
37273
n2 = 9,613 mol
m
จํานวนโมล (n) = มวลแกสตอมวลโมเลกุล M
จะได PV = Mm RT
P = mV RT
M
406 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
RT
= ; = mV
แบบทดสอบชุดที่ 6
PM
=
RT
แทนคา; = 251052103
8.31(25273)
= 2.02 kg/m3
26. ตอบขอ 2
3
อธิบาย จาก Ek = PV
2
3 5
แทนคา; = 410 0.5
2
Ek = 3105 J
27. ตอบขอ 5
3
อธิบาย จาก U = nRT
2
3
แทนคา; = 408.31((27350)(27330)) .
2
3
= 408.3120
2
U = 9,972 J
28. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก Q = UW
3
= NkBT0 ; (W = 0 เนื่องจากปริมาตรคงที)่
2
3 25
แทนคา; = 23
210 1.3810 5 .
2
Q = 2.07103 J
29. ตอบขอ 3
22
อธิบาย จาก vrms = <v
(v 1) >
N
2
= ∑ v1
i=1
N1(v1)2N2(v2)2N3(v3)2
= N1N2N3
5(2v)25(3v)25(4v)2
= 555
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 407
แบบทดสอบชุดที่ 6
145v2
= 15
vrms = 3.11v
30. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก E = QW
แทนคา; = [0.525(3.0)]1,000
= 2,475 J/s
31. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก U = QW
3
nRT = QPV
2
2
T = (QPV)
3nR
2
แทนคา; = [105(1.50105(0.5)]
341038.31
T = 3.51 C
32. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก Q = UW
3
= nRTW
2
3
แทนคา; 80 =
2
58.31T15
T = 1.04 K
33. ตอบขอ 4
อธิบาย
60 cm
v
อธิบาย จาก =
f
8
แทนคา; =
2
= 4m
2πx
จาก =
2π2
แทนคา; =
4
= π rad
35. ตอบขอ 3
v
อธิบาย จาก =
f
20
แทนคา; =
40
= 0.5 m
จากรูป
N A N A N A N A N
1m
จากรูป d sin = n
n = 2
37. ตอบขอ 3
แบบทดสอบชุดที่ 6
อธิบาย ตําแหนงของคลื่นที่มีเฟสตรงกันขาม คือ ตําแหนงที่มีมุมเฟสตางกัน 180 กับ 2π เรเดียน
ดังนั้น ตําแหนงที่ีมีเฟสตรงขามกับจุด F คือ จุด D และ H
38. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก v = f
v
=
f
100
แทนคา; =
50
= 2m
จาก = 360(x)
360(x)
แทนคา; 90 =
2
x = 0.5 m
39. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก v = 3310.6t
แทนคา; = 331(0.625)
v = 346 m/s
v
จาก =
f
346
แทนคา; =
692
= 0.5 m
40. ตอบขอ 5
อธิบาย จาก L =
2
แทนคา 0.8 =
2
= 1.6 m
จาก v = f
แทนคา; = 6501.6
,
v = 1 040 m/s
410 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
41. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 6
อธิบาย จาก L =
2
แทนคา; 0.3 =
2
= 0.6 m
จาก v = f
แทนคา; = 5150.6
v = 309 m/s
42. ตอบขอ 4
อธิบาย จาก L = (n1)
4 2
= (2n1)
4
= (2n1)v
4f
; = vf
แทนคา; = ((23)1)350
4700
L = 0.625 m = 62.5 m
43. ตอบขอ 4
Ts
อธิบาย จาก v =
µ
9
แทนคา; = −3
0.1 × 10
v = 300 m/s
nv
จาก f =
2L
= v (n = 1
; เปนความถี่มูลฐาน)
2L
แทนคา; = 300
2(0.75)
f = 200.00 Hz
44. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก |S1PS2P| = n = nv
45. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 6
P
อธิบาย จาก I =
4πR2
4π104
แทนคา; =
4π102
I = 106 W/m2
I
จาก = 10 log I 0
106
แทนคา; = 10 log
1012
= 60 dB
46. ตอบขอ 3
P2
จาก 21 = 10 log P 1
1
แทนคา; 280 = 10 log
10
280 = 10
2 = 70 dB
47. ตอบขอ 1
I
อธิบาย จาก = 10 log
I 0
I
แทนคา; 100 = 10 log
10 12
I
10 = log
10
12
I
1010 =
10
12
I = 102 W/m2
จาก I = P
A
แทนคา; 102 = P
0.1
102 = P
0.1
P = 0.001 W
412 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
48. ตอบขอ 4
แบบทดสอบชุดที่ 6
P2
อธิบาย จาก 21 = 10 log
P 1
1
แทนคา; 2100 = 10 log 10
2100 = log (101)
2100 = 10
2 = 90 dB
49. ตอบขอ 3
I
อธิบาย จาก = 10 log
I
0
1010
6
= 10 log 12
= 10 log 106
= 60 dB
50. ตอบขอ 2
อธิบาย จาก sin = v
vs
v
sin = = 0.67
3v
2
เนื่องจาก = 90 จะได
sin (90) = 0.67
51. ตอบขอ 1
vs
อธิบาย จาก M =
v0
vs
v0 =
M
510
แทนคา; =
1.5
v0 = 340 m/s
จาก v0 = 3310.6t
ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5 413
แบบทดสอบชุดที่ 6
9 = 0.6t
t = 15 C
52. ตอบขอ 3
อธิบาย จาก v0 = 3310.6t
แทนคา; = 3310.6(25)
v0 = 346 m/s
วาดรูปทิศทางของ v
vs
vL
v0
v0 vL
จาก fL = v fS
0 vS
346 20
แทนคา; = 346 40 1,000
fL = 1,065 Hz
53. ตอบขอ 5
อธิบาย ความยาวคลื่นของเสียงมีขนาดใกลเคียงกับขนาดของวัตถุจึงทําใหสามารถเกิดเลี้ยวเบนได
54. ตอบขอ 4
dx
อธิบาย จาก = n
L
nL
x =
d
(2)(400109)(2)
แทนคา; =
2103
= 8104 m
x = 0.8 mm
55. ตอบขอ 1
อธิบาย จาก d sin = n
n
sin =
d
(1)(50106)
แทนคา; =
0.1103
sin = 0.5
= 30
414 ฟิสิกส์พื้นฐานและเพิ่มเติม ม.5
56. ตอบขอ 2
แบบทดสอบชุดที่ 6
1 3
แทนคา; = 3
4105 5
= 5107 m = 500 nm
57. ตอบขอ 2
360
อธิบาย จาก จํานวนภาพ = 1
360
= 1
90
= 3 ภาพ
58. ตอบขอ 3
อธิบาย จากโจทย ไดภาพเสมือนขนาดเล็กกวาวัตถุ
f
จาก m =
Sf
f
แทนคา; 0.4 =
60f
0.4(60f) = f
240.4f = f
60. ตอบขอ 5
nวัตถุ ความลึกจริง
อธิบาย จาก nตา
=
ความลึกปรากฏ
4
แทนคา; 3 =
ความลึกจริง
1 1.2
ความลึกจริง = 1.6 m