Kanji [MnN] - fiszki z lekcji 10-20

Znaki kanji - czytania

Znaki kanji zostały zapożyczone z Chin i zaczęły pojawiać się w Japonii od V w. n.e.
Kanji charakteryzują się tym, że poza określonym sposobem, w jaki są odczytywane, mają również
nadane znaczenie.
Ze względu na to, że znaki były zapożyczone z Chin, a Japończycy posługiwali się też swoim
rodzimym językiem, znaki kanji mogą mieć dwa rodzaje odczytów. Są to:
● kun’yomi, czytanie rodzime - czytanie wzięte z języka japońskiego
● on’yomi, czytanie sino-japońskie - czytanie zapożyczone z j. chińskiego (przybliżona do
japońskiej fonetyki wersja chińskich odczytów)

Nie oznacza to jednak, że wszystkie znaki mają obydwa rodzaje czytań. Są znaki, które mają np.
tylko odczyt on’yomi - np. “herbata”, 茶, ma odczyty on’yomi cha oraz sa.
Niektóre znaki (najczęściej te, które zostały wymyślone w Japonii), mają tylko odczyt kun’yomi, np.
hime, 姫 (“księżniczka”).

Jeden znak może mieć też kilka czytań w ramach obydwu z powyższych rodzajów. Jest to
spowodowane tym, że znaki i ich odczyty napływały do Japonii w różnych okresach historycznych
oraz z różnych regionów Chin, przez co w różnych złożeniach znaków ustalały się różne czytania.
W słownikach znaków odczyty kun’yomi często są zapisywane hiraganą, a odczyty on’yomi -
katakaną.

Kiedy wybieramy odczyt kun’yomi, a kiedy on’yomi?

Co do zasady - jeśli dwa znaki kanji stoją obok siebie, to zazwyczaj obydwa z nich czytane są za
pomocą ich czytań on’yomi.

Odczyt kun’yomi wybieramy wtedy, kiedy widzimy pojedynczy znak kanji otoczony hiraganą -
mogą to być partykuły, mogą to też być sylaby, które kojarzą nam się z funkcjami gramatycznymi
(np. sylaby kończące się na -u, np. る、む, wskazujące na formę podstawową czasownika).

Ważne: to, że złożone z dwóch znaków słowo odczytywane jest czytaniami on’yomi, nie znaczy, że
napisalibyśmy to słowo w katakanie. Np. słowo daigaku jest zapisywane znakami kanji (大学) i
odczytywane za pomocą ich czytania on’yomi. Pozostaje jednak dalej japońskim słowem,
zapożyczonym z j. chińskiego stosunkowo dawno i zasymilowanym w j. japońskim, dlatego nie jest
traktowane jako słowo obce, zapożyczenie, które należałoby w zastępstwie kanji zapisywać
katakaną.

woda droga

on’yomi: SUI on’yomi: DŌ, TŌ

kun’yomi: mizu kun’yomi: michi

Jak przeczytamy poniższe znaki?

1．水をください。
2．道をおしえてください。
3．トムは水道をとめました。
4．よく水をのみます。
5．水道水はのまないほうがいいですよ。

Legenda do oznaczeń
WIELKIE LITERY - czytanie on’yomi
małe litery - czytanie kun’yomi
(nawias) - czytanie występujące, ale niezbyt istotne na poziomie podstawowym
myślnik + czytanie (np. -gawa) - zmiana czytania, jeśli znak jest dołączony na
końcu wyrazu.
 Lekcja 10-A

Kanji L10・słówka L10

herbata alkohol kopiować prawda papier

imitować

CHA, SA SHU SHA SHIN SHI

sake, saka- utsu-ru, utsu-su makoto kami

★ お茶・おちゃ - herbata
★ 中国のお茶・ちゅうごくのおちゃ - chińska herbata
★ お酒・おさけ - alkohol
★ 日本酒・にほんしゅ - japońskie “piwo” ryżowe
★ 梅酒・うめしゅ - wino śliwkowe (umeshu)
★ 写真・しゃしん - zdjęcie
★ 紙・かみ - papier
 ★ 手紙・てがみ - list

１．わたしは中国のお茶がすきです。中国のお酒はあまりすきじゃあ
りません。
2．きょうとへ行きました。そして、たくさん写真をとりました。
パソコンでともだちにきょうとの写真をおくりました。
3．えをかきます。白い紙をください。
4．ともだちに手紙をもらいました。ともだちは来週、日本へ来ます。

Mini-powtórka

1. よくお茶を飲みます。
2. メールを送（おく）れるので、友（とも）だちに
　 　 手紙をぜんぜん書きません。
3. 写真をとるのが好（す）きです。
4. 中国のお茶をかってください。
5. 日本酒を飲んだことがありますか。
6. お酒はあまり飲みません。
7. 日本でたくさん写真をとりました。
8. 日本旅行（にほんりょこう）の写真を送（おく）ってくださいね。
 Lekcja 10-B

odbijać (światło) obraz sklep Anglia; bohater język

opowiadać

EI GA, (KAKU) TEN EI GO

utsu-su (ega-ku) mise kata-ru
utsu-ru

★ 映画・えいが - film
★ アメリカの映画・アメリカのえいが - filmy amerykańskie
★ 日本（の）映画・にほん（の）えいが - filmy japońskie
★ お店・おみせ - sklep, jadłodajnia
★ 高い店・たかいみせ - drogi sklep, jadłodajnia
★ 安い店・やすいみせ - tani sklep, jadłodajnia
★ 店員・てんいん - ekspedient/ka, pracownik/ca sklepu
★ 店長・てんちょう - główny manager sklepu
★ 英語・えいご - j. angielski
★ 中国語・ちゅうごくご - j. chiński
★ 日本語・にほんご - j. japoński
★ ポーランド語・ポーランドご - j. polski
★ 語る・かたる - opowiadać
★ 物語・ものがたり - opowieść

1．日曜日に映画を見ました。それからきっさてんでお茶を飲みました。
よるはフランスりょうりの店で晩ごはんを食べました。
2．イギリスの映画を見ます。英語の新聞（しんぶん）を読みます。
英語のポッドキャストを聞きます。英語のべんきょうです。
3．ミラーさんは日本語で手紙を書きます。日本語ででんわをかけます。
日本語でしごとをします。ミラーさんは日本語が上手（じょうず）です。

Lekcja 11-A
Liczenie dni, tygodni, miesięcy, lat
 wysyłać ciąć, kroić pożyczać pożyczać podróż
(komuś) (od kogoś)

SŌ SETSU, SAI TAI SHAKU RYO

oku-ru ki-ru, kire-ru ka-su, ka-shi ka-riru tabi

★ 送る・おくる - wysyłać
★ 切る・きる - kroić, ciąć
★ 切れる・きれる - przerwać się; (dobrze) ciąć (o ostrzu)
★ 切ない・せつない - bolesny
★ 貸す・かす - pożyczać (komuś)
○ 友だちに本を貸す・ともだちにほんをかす - pożyczyć koledze
książkę
★ 貸出／貸し出し・かしだし - wypożyczanie (np. w bibliotece)
★ 借りる・かりる - pożyczać (od kogoś)
○ 友だちに本を借りる・ともだちにほんをかりる - pożyczyć od
kolegi książkę
○ アパートを借りる・かりる - wynajmować mieszkanie
★ 切手・きって - znaczek
★ 旅行・りょこう - podróż
 ★ お金・おかね - pieniądze
★ 1 日・いちにち - jeden dzień
★ 1 週間・いっしゅうかん - (przez) 1 tydzień
★ 1 か月・いっかげつ - (przez) 1 miesiąc
★ 1 年・いちねん - (przez) 1 rok

1．80 円切手を買いました。友達に旅行の写真を送ります。
2．ちょっとはさみを貸してください。紙を切ります。
3．先週、友達に旅行の本を借りました。そして、うちで読みました。

Lekcja 11-B
 nauczać uczyć się pilność, wysiłek silny kwiat

KYŌ SHŪ BEN KYŌ, GŌ KA

oshi-eru nara-u (tsuto-meru) tsuyo-i hana
oso-waru

★ 教える・おしえる - uczyć kogoś;

przekazywać informacje
★ 教わる・おそわる - być nauczanym
przez kogoś
★ キリスト教・キリストきょう -
chrześcijaństwo
★ 教会・きょうかい - kościół
★ 教室・きょうしつ - sala lekcyjna
★ 習う・ならう - uczyć się (od kogoś)
★ ピアノを習う・ピアノをならう - uczyć
się gry na pianinie
★ お茶を習う・おちゃをならう - uczyć
się ceremonii herbaty
★ 自動車の運転を習う・じどうしゃのう
んてんをならう - uczyć się jazdy
samochodem
★ 練習する・れんしゅうする - ćwiczyć
★ 日本語を練習する・にほんごをれんし
ゅうする - “ćwiczyć” japoński
★ 勉強する・べんきょうする - uczyć się
★ 強い・つよい - silny
★ 弱肉強食・じゃくにくきょうしょく -
przetrwa najsilniejszy
★ 花・はな - kwiat
★ 花見・はなみ - oglądanie kwiatów wiśni
★ 花火・はなび - sztuczne ognie
★ 花びん・かびん - wazon na kwiaty
★ 外国・がいこく - zagranica
★ 外国人・がいこくじん - obcokrajowiec
★ 外国語・がいこくご - j. obcy

1．兄（あに）はニューヨークで映画を勉強しています。そして、日本語
を教えています。
2．わたしは 3 週間、ダンスを習いました。でも、まだ下手（へた）です。
3．今日（きょう）は彼女（かのじょ）の誕生日（たんじょうび）です。
これからデパートへ花を買（か）いに行（い）きます。
4．パワー電気（でんき）に外国人が 9 人います。
5．山田さんのお兄（にい）さんは外国に住（す）んでいます。

Lekcja 12-A
 spacerować czekać stać zatrzymywać deszcz
HO

TAI

RITSU SHI
U
aru-ku, ma-tsu ta-tsu, to-meru, ame
(ayu-mu) ta-teru to-maru

★ 歩く・あるく - poruszać się pieszo

★ 歩いていく・あるいていく - iść pieszo
○ 散歩（する）・さんぽ（する）- spacer (spacerować)
○ 歩道・ほどう - chodnik
★ 待つ・まつ - czekać
○ 待っています・まっています - czekam (teraz)
○ ともだちを待つ・ともだちをまつ - czekać na znajomego
★ 立つ・たつ - wstawać
○ 立っている・たっている - stać (teraz)
★ 私立・しりつ - prywatny
★ 国立・こくりつ - państwowy
★ 立派な・りっぱな - wystrzałowy (ubranie, zegarek)
★ ～を止める・をとめる - zatrzymać coś
○ 車を止める・くるまをとめる - zatrzymać samochód
★ ～が止まる・～がとまる - coś się zatrzymuje samo
○ 車が止まった・くるまがとまった - samochód się zatrzymał
★ 雨・あめ - deszcz
○ 大雨・おおあめ - ulewa
○ 小雨・こさめ - mżawka
○ 雨具・あまぐ - płaszcz przeciwdeszczowy
★ 雨が降る・あめがふる - spadnie deszcz
★ 雨が降っている・あめがふっている - teraz pada deszcz

Lekcja 12-B
 wchodzić wychodzić sprzedawać używać przygotowywać

NYŪ SHUTSU BAI SHI 　 SAKU, (SA)

hai-ru de-ru, da-su u-ru tsuka-u tsuku-ru
i-reru de-kakeru

★ 入る・はいる - wchodzić
○ 店に入る・みせにはいる - wchodzić do sklepu
★ 入れる・いれる - włożyć
○ 本をかばんに入れる・ほんをかばんにいれる -
włożyć książkę do torby
★ 入学・にゅうがく - rozpocząć naukę w szkole/na uczelni

★ 出す・だす - wyciągnąć coś z czegoś; oddawać coś

○ かばんから本を出す・かばんからほんをだす - wyjmować książkę z
torby
○ 宿題を出す・しゅくだいをだす - oddać zadanie domowe
★ 出る・でる - wychodzić; pojawić się
○ 部屋を出る・へやをでる - wyjść z pokoju
○ 授業に出る・じゅぎょうにでる - pojawić się na zajęciach
○ 虹が出る・にじがでる - tęcza się pojawia, robi się tęcza
★ 出かける・でかける - wychodzić
○ 家を出かける・いえをでかける - wyjść z domu
★ 入口・いりぐち - wejście
★ 出口・でぐち - wyjście
★ 売る・うる - sprzedawać
 ○ 売り場・うりば - kiosk; stoisko sprzedające coś
○ 切符売り場・きっぷうりば - kasa biletowa
★ 使う・つかう - używać, korzystać
○ パソコンを使う・パソコンをつかう - korzystać z komputera
★ 作る・つくる - robić, przygotowywać, tworzyć
○ 料理を作る・りょうりをつくる - gotować (coś)
○ ばんごはんを作る・ばんごはんをつくる - robić obiad/kolację
○ 作文・さくぶん - wypracowanie
 Lekcja 13-A

jasny ciemny szeroki wiele mało

 MEI AN KŌ TA SHŌ
aka-rui kura-i hiro-i oo-i suko-shi
aki-raka suku-nai
a-keru

★ 明るい・あかるい - jasny (pokój); pogodny (człowiek)

★ 明らかな・あきらかな - jasny -> “jasne jest, że…”
★ 明日・あした - jutro
★ 夜が明ける・よるがあける - świta, kończy się noc
★ kurai - ciemny (pokój); ponury (człowiek)
★ 広い・ひろい - duży, “szeroki” - pokój, park
★ 多い・おおい - wiele
○ 多くの人・おおくのひと - wiele osób
○ ooku no hito ga konsaato ni kimashita - wiele osób przyszło na koncert
○ 。。。人が多い・ひとがおおい - jest wiele osób, które
○ Nihon de sakana o taberu hito ga ooi - w Japonii jest dużo ludzi, którzy
jedzą ryby
★ 少し・すこし - trochę
★ 少ない・すくない - mało (za mało)

Lekcja 13-B
 długi krótki zły ciężki lekki
wczesny

CHŌ TAN AKU JŪ, (CHŌ) KEI SŌ

naga-i mijika-i waru-i omo-i karu-i haya-i

★ 長い・ながい - długi
★ 学長・がくちょう - rektor
★ 校長・こうちょう - dyrektor szkoły
★ 社長・しゃちょう - szef firmy
★ 長所・ちょうしょ - zaleta

★ 短い・みじかい - krótki
★ 短所・たんしょ - wada
★ 短歌・たんか - dosł. “pieśń krótka” - rodzaj klasycznego wiersza
japońskiego - 5 wersów o układzie sylab 5-7-5-7-7

★ 悪い・わるい - zły
○ 善と悪・ぜんとあく - dobro i zło

★ 重い・おもい - ciężki
 ○ 重視・じゅうし - poważnie coś traktować
○ 貴重な・きちょうな - o dużej wartości
★ 軽い・かるい - lekki
★ 早い・はやい - wczesny
○ 早い時間・はやいじかん - wczesna pora

Lekcja 14-A

wygoda zysk podstawa duch, dusza rodzic

 BEN, BIN RI GEN, (GAN) KI SHIN
ki-ku (moto) oya
shitashii

★ 便・びん - lot
○ ともだちは 9 時の便で来ます
★ 便利な・べんりな - przydatny, użyteczny
○ 便利なアプリ - przydatna aplikacja
★ 元気な・げんきな - pełen energii, zdrowy
★ 電気・でんき - światło (w pokoju, lampy); elektryczność
○ 電気をつける・でんきをつける - zapalać światło
○ 電気を消す・でんきをけす - gasić światło
★ 天気・てんき - pogoda
★ 親切な・しんせつな - uprzejmy, miły
★ 親しい・したしい - bliski
★ 親・おや - rodzic
★ 親子・おやこ - rodzic i dziecko
○ 親子丼・おやこどん - donburi z jajkiem i kurczakiem
○ 丼・どん、どんぶり - miska; potrawa donburi

Lekcja 14-B

być, mieć imię ziemia żelazo służyć rzecz

YŪ, U MEI, MYŌ CHI, JI TETSU SHI JI
a-ru na (kurogane) (tsuka-eru) koto
-goto

★ 有名な・ゆうめいな - znany, słynny

★ 名前・なまえ - imię, nazwa
★ 地下鉄・ちかてつ - metro
○ 地下鉄の駅・ちかてつのえき - stacja metra
★ 地球・ちきゅう - Ziemia (planeta)
★ 鉄道・てつどう - kolej, szyny
★ 仕事・しごと - praca
○ お仕事は？・おしごとは？ - Kim jesteś z zawodu? Gdzie pracujesz?
★ 食事・しょくじ - jedzenie (posiłek)
○ 食事をする・しょくじをする - jeść coś, jeść posiłek
★ 家事・かじ - obowiązki domowe (“chores”)
○ 家事をする - zajmować się domem

Lekcja 15-A

wschód zachód południe północ stolica noc

 TŌ SEI, SAI NAN HOKU KYŌ YA
higashi nishi minami kita (miyako) yoru, yo

★ 東京・とうきょう - Tokio (Tōkyō)

★ 京都・きょうと - Kioto (Kyōto)
★ 東・ひがし - wschód
○ 関東・かんとう - Kanto (Kantō), region wokół Tokio
★ 西・にし - zachód
○ 関西・かんさい - Kansai, rejon wokół Kioto i Osaki
★ 南・みなみ - południe
○ 南の国・みなみのくに - kraje na południu
★ 北・きた - północ
○ 北アメリカ・きたアメリカ - Ameryka Północna
○ 北海道・ほっかいどう - Hokkaido (Hokkaidō)
○ 東北・とうほく - Tohoku (Tōhoku), północna część wyspy Honsiu
★ 夜・よる - noc
○ 土曜日の夜・どようびのよる - sobotnia noc
○ 夜行バス・やこうバス - autobus nocny
★ カードを入れる・カードをいれる - włożyć kartę
★ 銀行でお金を出す・ぎんこうでおかねをだす - wypłacać pieniądze w
banku

Dodatkowe słówka (+ niektóre słówka z listy wyżej)

Regiony Japonii
❖ 地方・ちほう - region, rejon (często w przeciwieństwie do metropolii,
dużych miast)
❖ 本州・ほんしゅう - Honsiu, największa wyspa z czterech głównych wysp
➢ 東北・とうほく - Tohoku (Tōhoku), północna część wyspy Honsiu
prefektury Aomori, Akita, Iwate, Yamagata, Fukushima, Miyagi
 ➢ 中部・ちゅうぶ - Chubu (Chūbu), środkowa część wyspy Honsiu
prefektury Aichi, Fukui, Gifu, Ishikawa, Nagano, Niigata, Shizuoka,
Toyama, Yamanashi (+czasami pref. Mie)
➢ 中国・ちゅうごく Chugoku (Chūgoku), zachodnia część wyspy Honsiu
prefektury Hiroshima, Yamaguchi, Shimane, Tottori, Okayama
❖ 北海道・ほっかいどう - Hokkaido (Hokkaidō), druga największa z czterech
głównych wysp, wysunięta najbardziej na północ
❖ 九州・きゅうしゅう - Kiusiu (Kyūshū), trzecia największa z głównych wysp,
wysunięta najbardziej na południe
❖ 四国・しこく - Shikoku - najmniejsza z czterech głównych wysp
❖ 沖縄・おきなわ - Okinawa, największa wyspa archipelagu Riukiu (Ryūkyū)
(na południe od głównych Wysp Japońskich)

Lekcja 15-B

składnik, zasada, usta oko noga dzień

materiał, opłata logika wejście tygodnia

RYŌ RI KŌ MOKU SOKU YŌ

kuchi, -guchi me ashi
★ 料理・りょうり - potrawa, kuchnia
○ 日本料理・にほんりょうり - kuchnia japońska
○ イタリア料理・イタリアりょうり - kuchnia włoska
○ ポーランド料理・ポーランドりょうり - kuchnia polska
○ 中国料理・ちゅうごくりょうり - kuchnia chińska
■ 中華料理・ちゅうかりょうり - kuchnia chińska “w wersji
japońskiej”
★ 口・くち - usta
○ 口が軽い・くちがかるい - gadatliwy, paplający
彼（かれ）は、性格（せいかく）はいいのだが、口が軽いのが　
たまにキズだ - on ma dobry charakter, ale ma jedną wadę - jest
(straszną) paplą
○ 口がかたい・くちがかたい - trzymający język na kłódkę

彼（かれ）は口がかたいから相談（そうだん）しても大丈夫（だ
いじょうぶ）だ - On nie papla o wszystkim naokoło, więc można
poprosić go o radę.
○ 口がさけても（いえない）- nie powiem, choćby nie wiem, co!
(dosł. choćby mi rozcinali usta)
口寂しい・くちさびしい - kiedy chce nam się coś jeść, choć nie
jesteśmy głodni
★ 目・め - oko, oczy
○ 左の目・ひだりのめ - lewe oko
○ 右の目・みぎのめ - prawe oko

○ 目まいがする・めまいがする - mieć zawroty głowy

○ 目が回る・めがまわる - mieć zawroty głowy
もうやる事（こと）が多（おお）すぎて目が回る - mam za dużo
do zrobienia i już kręci mi się (od tego) w głowie
今年（ことし）は就職活動（しゅうしょくかつどう）と卒業論文
（そつぎょうろんぶん）の準備（じゅんび）で目が回るほど忙
 （いそが）しい - w tym roku jestem tak zajęta szukaniem pracy i
przygotowaniami do pracy dyplomowej, że aż kręci mi się w głowie
★ 目次・もくじ - spis treści
★ 足・あし - noga, nogi
○ 足がしびれる - nogi cierpną
○ 長時間（ながじかん）座（すわ）って足がしびれた - nogi mi
ścierpły od siedzenia długo
★ ～曜日・ようび - dzień tygodnia
○ 月曜日・げつようび - poniedziałek
○ 火曜日・かようび - wtorek
○ 水曜日・すいようび - środa
○ 木曜日・もくようび - czwartek
○ 金曜日・きんようび - piątek
○ 土曜日・どようび - sobota
○ 日曜日・にちようび - niedziela
 Lekcja 16-A

wysiadać myśleć　 　 　 iść spać kończyć 　 　 mówić

padać

KŌ SHI 　 SHIN SHŪ GEN, GON

o-riru, fu-ru omo-u ne-ru owa-ru i-u

★ 降りる・おりる - wysiadać
 ○ 電車を降りる・でんしゃをおりる - wysiadać z pociągu
★ 降る・ふる - padać
○ 雨が降っています・あめがふっています - pada deszcz
★ 思う・おもう - myśleć
○ 彼は来ないと思う・かれはこないとおもう - myślę, że (on) nie
przyjdzie
★ 思い出す・おもいだす - przypominać sobie
★ 思い出・おもいで - wspomnienie
★ 寝る・ねる - iść spać
○ （朝）寝坊する・（あさ）ねぼうする - zaspać rano
○ 早寝早起きをする・はやねはやおきをする - wcześnie chodzić spać
i wcześnie wstawać
★ 終わる・おわる - kończyć się
★ 終わり・おわり - koniec
○ 夏休みが終わりました・なつやすみがおわりました - wakacje się
skończyły
★ 終電・しゅうでん - ostatni pociąg
○ 終電に間に合う・しゅうでんにまにあう - zdążyć na ostatni pociąg
★ 終点・しゅうてん - ostatni przystanek
★ 言う・いう - mówić, powiedzieć, nazywać (coś)
○ 彼（かれ）に「さようなら」と言（い）いました - powiedziałam
mu “Żegnaj”; pożegnałam się z nim
★ 言葉・ことば - słowo; język
★ 言語・げんご - język
★ 話す・はなす - rozmawiać
○ 友だちと話します・ともだちとはなします - rozmawiam ze
znajomym
★ 話・はなし - rozmowa; wypowiedź; to, co ktoś mówi
○ 長い話・ながいはなし - długa rozmowa; długa wypowiedź
 Lekcja 16-B

wiedzieć taki sam chiński znak kierunek,

sposób
dowiedzieć się osoba

CHI DŌ KAN JI HŌ
shi-ru ona-ji kata
shi-raseru

★ 知る・しる - wiedzieć
 ○ 知っています・しっています - wiem
○ 知りません・しりません - nie wiem
★ 知らせる・しらせる - informować
★ お知らせ・おしらせ - ogłoszenie, powiadomienie
★ 知り合い・しりあい - znajomy, znajoma
★ 同じ・おなじ - taki sam
○ 同じです - coś jest takie samo
○ 私も同じです - ze mną tak samo
○ 同じのかばん - taka sama torebka
★ 同級生・どうきゅうせい - kolega/koleżanka z roku, rocznika
★ 同窓会・どうそうかい - klub absolwentów
★ 同僚・どうりょう - kolega/koleżanka z pracy
★ 漢字・かんじ - znaki kanji, znaki chińskie (znaki Hanów)
○ 漢字を書く・かんじをかく - pisać znaki kanji
★ 文字・もじ - znaki, litery
★ ローマ字・ローマじ - romaji
★ キリル文字・キリルもじ - cyrylica
★ ～方・～かた - sposób robienia czegoś
○ 漢字の書き方・かんじのかきかた - sposób pisania kanji,
jak się pisze kanji, pisanie kanji
○ 漢字の読み方・かんじのよみかた - sposób czytania kanji,
jak się czyta kanji, czytanie kanji
○ 作り方・つくりかた - sposób przygotowania (często używane w
przepisach kulinarnych)
■ カレーライスの作り方を教えてください - powiedz mi proszę,
jak przyrządzić curry rice
○ 使い方・つかいかた - sposób używania, jak używać
○ やり方・やりかた - sposób robienia czegoś
○ 仕方・しかた - sposób robienia czegoś
■ 仕方がない・しかたがない - nie ma rady, nie ma wyjścia,
nic z tym nie zrobisz
 ★ 方・かた - (szanowna) osoba
○ この方・このかた - ta (szanowna) osoba
○ 女の方・おんなのかた - szanowna kobieta, pani
○ 男の方・おとこのかた - szanowny mężczyzna, pan
○ 外国の方・がいこくのかた - szanowne osoby z zagranicy
★ あの方を知っていますか・あのかたをしっていますか -
Czy znasz tę szanowną osobę?
★ 地方・ちほう - region; prowincja
★ 方面・ほうめん - kierunek
○ 上野方面・うえのほうめん - w kierunku Ueno (np. peron, z którego
można jechać w kierunku Ueno)

Lekcja 17-A

mapa, rysunek budynek srebro miasto mieszkać raz,

stopień

ZU, TO KAN GIN

CHŌ JŪ DO
haka-ru machi su-mu tabi

bliski, blisko
 KIN
chika-i

★ 地図・ちず - mapa
★ 図書館・としょかん - biblioteka
★ 映画館・えいがかん - kino
★ 銀行・ぎんこう - bank
★ 銀行口座・ぎんこうこうざ - konto bankowe
★ 町・まち - miasto; dzielnica
○ かぶき町・かぶきちょう - Kabuki-chō - dzielnica czerwonych latarni
w rejonie Shinjuku (Tokio)
★ ～に住んでいる・～にすんでいる - mieszkać w…
○ 住所・じゅうしょ - adres
○ 大阪（おおさか）に生（う）まれました - urodził/m się w Osace
★ ～度・～ど - stopień (np. Celsjusza)
○ -5 度・マイナス　 ご　 ど - minus 5 stopni
○ +10 度・（プラス）じゅう　 ど - (plus) 10 stopni
★ 一度・いちど - raz
○ もう一度お願いします・もういちどおねがいします - Proszę
powtórzyć jeszcze raz
★ 一度も　 ～（ない）・いちども　 ～（ない）- ani razu
○ 二度と・にどと - nigdy więcej
彼女（かのじょ）は二度と彼（かれ）には会わないと決心（けっ
しん）した - postanowiła, że nigdy więcej się z nim nie spotka
★ 近い・ちかい - bliski
★ 近くの・ちかくの - pobliski
 Lekcja 17-B

ubranie ubranie, dźwięk radosny, posiadać

ubierać się, fajny
docierać do

FUKU CHAKU ON RAKU, GAKU JI

 ki-ru, tsu-ku oto, (ne) tano-shii, mo-tsu
tano-shimu
★ 服・ふく - ubranie
○ 和服・わふく - ubranie w stylu japońskim
○ 洋服・ようふく - ubranie w stylu zachodnim
○ 制服・せいふく - mundurek
★ 着る・きる - wkładać na siebie (na górną część ciała)
○ 花子ちゃんは赤いコートを着ている・はなこちゃんはあかいコー
トをきている - Hanako ma na sobie czerwony płaszcz
★ 服を着る・ふくをきる - ubierać się
★ 着物・きもの - kimono
★ 上着・うわぎ - ogólne słowo na ubrania zakładane “na wierzch” - kurtki,
płaszcze, żakiety, marynarki itd.
★ 肌着・はだぎ - bielizna, ale “ładniej”
★ 下着・したぎ - bielizna
★ 着く・つく - dotrzeć (do miejsca docelowego)
○ もう東京に着きました・もうとうきょうにつきました - Dotarłam
już do Tokio
★ 音・おと - dźwięk
○ 音を大きくする・おとをおおきくする - podgłaśniać dźwięk
○ 音を小さくする・おとをちいさくする - ściszać dźwięk
★ 音楽・おんがく - muzyka
○ 大きい音で音楽を聞く・おおきいおとでおんがくをきく - słuchać
głośno muzyki
○ 大音量で音楽を聞く・だいおんりょうでおんがくをきく - słuchać
głośno muzyki
★ 音色・ねいろ - barwa dźwięku, tembr
★ 本音・ほんね - faktyczna opinia, prawdziwe uczucia
○ 建前・たてまえ - “społeczna fasada”
★ 楽しい・たのしい - radosny, wesoły, fajny
★ 楽な・らくな - prosty, niesprawiający trudności, zmęczenia
★ 持つ・もつ - mieć, posiadać; nieść
○ 車を持っています・くるまをもっています - mam samochód
○ かばんを持ちましょうか・かばんをもちましょうか - czy nie
ponieść panu/pani torby?
★ お金持ち・おかねもち - bogata osoba

Lekcja 18-A

wiosna lato jesień zima

SHUN KA SHŪ TŌ
 haru natsu aki fuyu

droga sala budować

DŌ DŌ KEN
michi ta-teru, ta-tsu

★ 季節・きせつ - pora roku

★ 四季・しき - cztery pory roku
★ 春夏秋冬・しゅんかしゅうとう - cztery pory roku (bardziej poetycko)

★ 春・はる - wiosna
○ 春分・しゅんぶん - równonoc wiosenna
○ 春画・しゅんが - ukiyoe o tematyce erotycznej
○ 人生の春・じんせいのはる - wiosna życia
★ 夏・なつ - lato
○ 真夏・まなつ - środek lata, pełnia lata
★ 秋・あき - jesień
○ 人生の秋・じんせいのあき - jesień życia
○ 一日千秋・いちにちせんしゅう - powiedzenie wyrażające uczucie
nieznośnie dłużącego się czasu, tęsknoty - “jeden dzień jak tysiąc
jesieni”
○ 男心と秋の空・おとこごころとあきのそら - mężczyźna zmiennym
jest (jak jesienne niebo)
○ 女心と秋の空・おんなごころとあきのそら - kobieta zmienną jest
(jak jesienne niebo)
★ 冬・ふゆ - zima
 ○ 真冬・まふゆ - środek zimy, zima w pełni
○ 冬の時代・ふゆのじだい - okres stagnacji
■ 氷河時代・ひょうがじだい - epoka lodowcowa
○ 冬将軍・ふゆしょうぐん - “generał mróz”
★ 春休み・はるやすみ - ferie wiosenne
★ 夏休み・なつやすみ - wakacje
★ 冬休み・ふゆやすみ - ferie zimowe
★ 道・みち - droga
○ 道を教えてください・みちをおしえてください - proszę
powiedzieć, jak dojść do…
○ 茶道・さどう - “droga herbaty”
○ 華道・かどう - “droga kwiatów” - ikebana
○ 剣道・けんどう - “droga miecza” - kendo
★ 食堂・しょくどう - stołówka
○ 学生食堂・がくせいしょくどう - stołówka szkolna/uniwersytecka
○ 堂々と・どうどうと - majestatycznie, imponująco, z godnością;
otwarcie, pewnie siebie
■ 堂々としたスピーチ・どうどうとしたスピーチ - imponująca
przemowa
■ 堂々と行動する・どうどうとこうどうする - zachowywać się
pewnie siebie
★ 建物・たてもの - budynek
○ 高い建物・たかいたてもの - wysoki budynek
★ 建てる・たてる - budować coś
★ 建前・たてまえ - “fasada społeczna” - zachowanie akceptowalne
społecznie, ale niekoniecznie zgodne z własnymi przekonaniami
(vs 本音・ほんね - “prawdziwy głos”)
 Lekcja 18-B

choroba instytucja ciało nieść; szczęście, los wsiadać

BYŌ IN TAI UN JŌ
yamai karada hako-bu　 no-ru,no-seru

★ 病院・びょういん - szpital
★ 病気・びょうき - choroba
★ 病・やまい - choroba (starsze słowo)
○ 病は気から・やまいはきから - “choroba bierze się ze stanu ducha”
★ 美容院・びよういん - fryzjer, salon piękności
★ 体・からだ - ciało; kondycja, zdrowie
○ 体にいい／悪い・からだにいい／わるい - zdrowy/niezdrowy
○ 体が強い・／弱い・からだがつよい／よわい - dobrego
zdrowia/słabego zdrowia
★ 体育・たいいく - wychowanie fizyczne
○ 体育館・たいいくかん - sala gimnastyczna
★ 運転する・うんてん - prowadzić pojazd
★ 運がいい／悪い・うんがいい／わるい - mam szczęście/mam pecha
○ ついていない - mam pecha, nie wiedzie mi się
★ 運ぶ・はこぶ - nieść, zanosić
★ pojazd に乗る・のる - wsiadać do/na
★ 乗り物・のりもの - pojazd
★ 乗り遅れる・のりおくれる - nie zdążyć (na jakiś środek transportu)
 Lekcja 19-A

dom wnętrze rodzina, starszy brat młodszy brat głębia

plemię

KA, KE NAI ZOKU KYŌ DAI

ie, uchi uchi ani otōto oku
★ 家・いえ - dom (jak ang. house)
★ 家・うち - dom (jak ang. home)
★ ～家・～か - częsta końcówka w nazwach zawodów
○ 画家・がか - malarz
○ 漫画家・まんがか - autor mang (rysunków)
○ 作家・さっか - pisarz
★ [nazwisko]家・～け - rodzina, ród…
○ 田中家・たなかけ - rodzina/państwo Tanaka
○ ケネディ家・ケネディけ - rodzina Kennedych
★ 家内・かない - (swoja) żona
○ ze względu na znaczenie znaków (“w środku domu”) lepiej używać
słowa 妻・つま
★ 家族・かぞく - rodzina
★ 民族・みんぞく - grupa etniczna
○ 民族学・みんぞくがく - etnologia
★ 貴族・きぞく - arystokracja, szlachta
★ 奥・おく - w głębi, głębia
★ 奥さん・おくさん - czyjaś żona
★ 兄・あに - mój starszy brat (formalnie)
★ お兄さん・おにいさん - czyjś starszy brat; mój starszy brat (nieformalnie)
★ 弟・おとうと - mój młodszy brat
★ 弟さん・おとうとさん - czyjś młodszy brat
★ 兄弟・きょうだい - rodzeństwo
○ 3 人兄弟・さんにんきょうだい - trójka rodzeństwa (w sumie)
 Lekcja 19-B

starsza siostra młodsza siostra morze mierzyć rzecz

SHI MAI KAI KEI BUTSU

ane imouto umi haka-ru MOTSU
mono
★ 姉・あね - moja starsza siostra (formalnie)
★ お姉さん・おねえさん - moja starsza siostra (nieformalnie); czyjaś starsza
siostra
★ 妹・いもうと - moja młodsza siostra
★ 妹さん・いもうとさん - czyjaś młodsza siostra
★ 姉妹・しまい - siostry
★ 海・うみ - morze
○ 海へ行く・うみへいく - jadę nad morze
★ ～海・～かい - morze (w nazwach geograficznych)
○ 日本海・にほんかい - Morze Japońskie
○ バルト海・バルトかい - Morze Bałtyckie
○ 地中海・ちちゅうかい - Morze Śródziemne
★ 時計・とけい - zegarek
○ 時計が動きます・とけいがうごきます - zegarek chodzi
○ 音・おと - dźwięk
○ 時計の音・とけいのおと - tykanie zegara
★ 買い物・かいもの - zakupy
○ 買い物をする・かいものをする - robić zakupy
○ 買い物に行く・かいものにいく- iść na zakupy
★ 動物・どうぶつ - zwierzę, zwierzęta
○ 動物園・どうぶつえん - zoo
★ 植物・しょくぶつ - roślina
○ 植物園・しょくぶつえん - ogród botaniczny
★ 荷物・にもつ - walizka, bagaż
 Lekcja 20-A

część sklep pomieszczenie okno otwierać zamykać

oddział dach, dom

BU
OKU SHITSU SŌ KAI HEI
ya (muro) mado a-keru shi-meru
a-ku shima-ru
hira-ku to-jiru

★ 部屋・へや - pokój
★ ～屋・～や - w nazwach sklepów
○ 本屋・ほんや - księgarnia
○ パン屋・パンや - piekarnia
○ ラーメン屋・ラーメンや - rameniarnia
○ 寿司屋・すしや - sushiarnia
★ 屋上・おくじょう - na dachu
○ 屋上庭園・おくじょうていえん - ogród na dachu
○ ワルシャワ大学附属（ふぞく）図書館の屋上庭園 - ogród na dachu
BUW
★ 学部・がくぶ - wydział, instytut (na uczelni)
★ 教室・きょうしつ - klasa, sala lekcyjna; zajęcia
★ 窓・まど - okno
★ 同窓・どうそう - ukończyć tę samą szkołę
○ 同窓会・どうそうかい - spotkanie absolwentów
○ 同窓生・どうそうせい - absolwent tej samej uczelni
★ 歩く・あるく - iść pieszo
○ 駅まで歩く・えきまであるく- iść pieszo na dworzec
★ 着く・つく - dotrzeć
○ 駅に着く・えきにつく - dotrzeć na dworzec
★ 開く・あく - otwierać się (samo)
○ ドアが開く・ドアがあく - drzwi się otwierają
★ 開ける・あける - otwierać (coś)
○ ドアを開ける・ドアをあける - otworzyć drzwi
○ 窓を開ける・まどをあける - otworzyć okno
○ ふたを開ける・ふたをあける - otworzyć coś, co jest przykryte
nakrętką czy przykrywką
○ 箱を開ける・はこをあける - otworzyć pudełko
○ かばんを開ける・かばんをあける - otworzyć torebkę
○ かぎを開ける・かぎをあける - otworzyć drzwi zamknięte na klucz
○ 穴をあける・あなをあける - zrobić dziurę
★ 開く・ひらく - otwierać się; otwierać coś
 ○ 本を開く・ほんをひらく - otworzyć książkę
○ 地図を開く・ちずをひらく - rozłożyć mapę
○ 門を開く・もんをひらく - otworzyć bramę
○ 心を開く・こころをひらく - otworzyć serce
○ 花が開く・はながひらく - kwiaty się otwierają
○ パソコンを開く・パソコンをひらく - włączyć komputer
○ アプリを開く・アプリをひらく - włączyć aplikację
○ ドアが開く・ドアがひらく - drzwi się otwierają
○ ドアを開く・ドアをひらく - otworzyć drzwi
○ 窓を開く・まどをひらく - otworzyć okno (podwójne)
○ 傘を開く・かさをひらく - otworzyć parasol
■ 傘をさす・かさをさす - otworzyć parasol
○ イベントを開く・イベントをひらく - organizować event
○ 銀行口座を開く・ぎんこうこうざをひらく - otworzyć konto w
banku
★ 閉まる・しまる - zamykać się
○ ドアが閉まる・ドアがしまる - drzwi się zamykają
★ 閉める・しめる - zamykać coś
○ ドアを閉める・ドアをしめる - zamknąć drzwi
○ 店を閉める・みせをしめる
○ かぎを閉める・かぎをしめる - zamknąć drzwi na klucz
★ 閉じる・とじる - zamykać coś
○ 目を閉じる・めをとじる - zamykać oczy
○ 本を閉じる・ほんをとじる - zamknąć książkę
○ テキストを閉じる・テキストをとじる - zamknąć podręcznik
○ ウインドウを閉じる・ウインドウをとじる - zamknąć okienko (w
komputerze)
○ パソコンを閉じる・パソコンをとじる - zamknąć komputer
★ 駅・えき - dworzec, stacja (metra)

開ける vs 開く
開ける vs 開く(2)
開ける vs 開く(3)
閉める vs 閉じる

Bardzo często obydwa czasowniki można używać zamiennie. Poza tym, ich użycie
może różnić się w zależności od wieku osoby mówiącej lub regionu, z którego
pochodzi. W języku standardowym podstawowe rozróżnienie polega na
“sposobie”, w jaki dana rzecz jest otwierana:
-> akeru - otwieramy poprzez “odciągnięcie” jednej rzeczy od drugiej,
“odsuwanie” części/elementu, który coś zamyka -> drzwi od framugi, nakrętkę od
butelki itp.
-> hiraku - otwieramy poprzez “odsłonięcie”, “odciągnięcie” dwóch (lub więcej)
rzeczy “od środka” -> otwieranie książki, “otwieranie się” kwiatu, zatem często
używane jest do rzeczy, które są “podwójne” albo “zwinięte”
Analogicznie używane są shimeru oraz tojiru.
-> shimeru - zamknięcie polega za “zakryciu otworu”, który stanowi jakieś wejście
-> tojiru - zamknięcie polega na “złożeniu” do środka czegoś otwartego
Mamy więc “pary”:
-> akeru-shimeru
-> hiraku-tojiru

Użycia zamienne:
-> doa o akeru/hiraku - można używać jednego i drugiego w odniesieniu do drzwi
“w stylu zachodnim”, przy czym w rozmowach codziennych częściej używa się
akeru
do drzwi przesuwanych “jednoczęściowych” (nie podwójnych) używa się częściej
akeru
-> hon o akeru/hiraku - można używać jednego i drugiego, przy czym hiraku jest
częstsze jako bardziej “typowy” obraz hiraku.
Przy czym w przypadku stron używa się obydwu słów - ~peeji o akeru/hiraku -> 5
peeji o akete/hiraite kudasai - proszę otworzyć na stronie piątej
-> me o akeru/hiraku - jedno i drugie, przy czym me o hiraku może być użyte w
przenośnym znaczeniu “dostrzec nowe możliwości po zdobyciu jakiejś wiedzy”
ale
-> me o tojiru, nie używa się tutaj shimeru

Niektóre z użyć tych czasowników są idiomatyczne

kuchi o akeru - otworzyć usta (dosłownie)
kuchi o hiraku - zacząć mówić
mise o akeru - otworzyć sklep
mise o hiraku - otworzyć sklep (“od podstaw”, nowy sklep, rozpocząć działalność)
bakufu o hiraku - założyć siogunat
Lekcja 20-B

piosenka znaczenie smak niebo myśleć

wiersz

KA I MI TEN KŌ
uta aji, aji-wau ama kanga-eru

★ 歌・うた - piosenka, wiersz

○ 歌を歌う・うたをうたう
★ 恋歌・こいうた - wiersz miłosny
★ 歌手・かしゅ - piosenkarz, piosenkarka
★ 短歌・たんか／和歌・わか - 5-wersowy utwór poetycki o układzie sylab 5-
7-5-7-7
★ 意味・いみ - znaczenie
○ 言葉の意味・ことばのいみ - znaczenie słowa
○ すみません、「かしゅ」ってどういう意味ですか - Przepraszam,
co oznacza słowo “kashu”?
★ 味・あじ - smak
★ 味わう・あじわう - kosztować, smakować, delektować się; doświadczyć
○ ワインを一口味わう・ワインをひとくちあじわう - wziąć łyk wina i
delektować się smakiem
○ シェイクスピアの作品（さくひん）を原文（げんぶん）で味わう
- poznawać dzieła Szekspira w oryginale (dosł. posmakować ich)
○ 楽しみを味わう・たのしみをあじわう - czuć radość
★ 趣味・しゅみ - hobby
★ 興味・きょうみ - zainteresowanie
○ 日本文化に興味がある・にほんぶんかにきょうみがある -
interesować się kulturą Japonii
★ 味噌・みそ - pasta miso
★ 美味しい・おいしい - smaczny
★ 天気・てんき - pogoda
○ 天気がいい・てんきがいい - (jest) ładna pogoda
○ 天気が悪い・てんきがわるい - (jest) brzydka pogoda
○ 天気予報・てんきよほう - prognoza pogody
★ 天国・てんごく- niebo, raj
★ 天才・てんさい - geniusz
★ 天の川・あまのがわ - Droga Mleczna
★ 考える・かんがえる - myśleć (bardziej intelektualnie)
○ 家族のことを考える・かぞくのことをかんがえる - myśleć o
rodzinie (zastanawiać się/troszczyć się)
★ 考え方・かんがえかた - sposób myślenia, rozumowania
★ 考慮（する）・こうりょ - brać pod uwagę
○ 彼の年齢を考慮する必要があるね・かれのねんれいをこうりょす
るひつようがあるね - trzeba wziąć pod uwagę jego wiek