ÖĞRENME KURAMLARI
I.DAVRANIŞLILIK
-Tepkisel(Klasik)Koşullanma
-Bitişiklik
-Geçici(Zamansal) Koşullanma
-Habercilik(Yordayıcılık)
-Sönme
-Koşullu Canlandırma
-Kendiliğinden Geri Gelme
-Pekiştirme
-Genelleme
-Ayırtetme
-Dereceli(Üstdüzey)Koşullanma
-Duyusal (ön) Koşullanma
-Birden Fazla Uyarıcıya (Birleşik)
Koşullanma
-Öğrenilmiş Çaresizlik
-Kendini Gerçekleştiren Kehanet
-Garcia Etkisi
-Gölgeleme
-Engelleme
-Karşıt Koşullanma
-Sistematik Duyarsızlaşma
-İtici Uyarıcıya Koşullanma
II.SOSYAL(DOLAYLI) ÖĞRENME III.BİLİŞSEL ÖĞRENME IV.YAPILANDIRMACILIK
 Dikkat-Hatırlama-
-Edimsel(Operant) Koşullanma Uygulama- -Gelstalt/Kavrama Yolu
-Olumlu-Olumsuz Pekiştirme Pekiştirme-Güdülenme- -Alan Kuramı - Lewin -Proje Tabanlı Öğrenme
-Aktif Öğrenme
-I.Tip ve II. Tip Ceza Özyeterlik-Özdüzenleme -Bilgiyi İşleme -Basamaklı Öğretim
-Premack İlkesi  Karşılıklı Belirleyicilik -Dikkat - Algılama
-Simgesel Ödülle Pekiştirme 
Öngörü Kapasitesi -Kodlama
 Dolaylı Öğrenme
(Sembolik Pekiştirme) Kapasitesi -Depolama
 Sembolleştirme
-Koşullu Anlaşma Kapasitesi -Geri Gtirme
-Bilişi Yönetme(Yürütücü
-Etkinin Yayılması  Dolaylı; Biliş)
-Davranışta Kontrast -Pekiştirme
-Psikolojik Tepkime -Duygusallık
-Kademeli Yaklaşma -Ceza
-Zincirleme(Biçimlendirme)
-Eşik -Güdülenme
-Genelleme ve Ayırtetme
-Görmezden Gelme
-Ara Verme
-Bıktırma
-Zıt - Tepki
-Alışkanlık Kazanma
-Kaçma - Kaçınma
-Deneme - Yanılma -Öğrenme
ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ
Hangisi Öğrenmedir?

Bebeklerin emmesi. (…………………………………………………………)

Köpeklerin depremi önceden hissetmesi. (…………………………………………….)
Gözbebeğinin ışığa karşı küçülmesi.(………………………………………)
Yemek kokusu aldığında ağzın sulanması.(……………………………………………)
Narkoz yiyen bireyin bir süre çevresindekileri tanıyamaması.(……………………………………)
Kar yağdığını görünce ürperme.(………………………………………………)
Bebeğin hareket eden nesneyi gözleriyle takip etmesi.(…………………………………………)
Bebeğin avucuna nesne konduğunda kapaması.(…………………………………………..)
Annesinin kokusunu alan bebeğin ağlamayı bırakması.(………………………………………….)

Uyarıcı Genellemesi Tepki Genellemesi

U1 U2 U3 U
Farklı uyarıcılara aynı tepki verilir. Bir uyarıcıya farklı tepkiler verilir.
T T1 T2 T3
Örneğin;

- Ali okula başladı.Ayşe öğretmen ona ‘’hoş geldin’’ dedi ve Ali mutlu oldu.Daha sonra Ali gördüğü tüm öğretmenlere mutluluk
tepkisi verdi.(Tepki mutluluk ortaya çıkaran diğer uyarıcılarda öğretmenler olduğu için uyarıcı genellemesi)

- Ali sınıfta soruya cevap verdi.Öğretmen aferin dedi.Ali daha sonra matematik dersinin ödevini zamanında yaptı ve odasını
düzenli olarak topladıktan sonra evden ayrıldı.(Alinin ödül alan tepkisi soruya doğru cevap vermesidir.Bu sürecte uyarıcı
öğretmenin aferin demesidir.Daha sonra Ali matematik dersinde ödevini zamanında yapmış ve odasını düzenli olarak
toplamıştır.Süreç tepki genellemesidir.)
Verilen Açıklamalar Hangi Kavramla İlgilidir?
•Bir papağana konuşmayı öğretebiliriz. Fakat kanarya’ya ne yaparsak yapalım konuşmayı
öğretemeyiz.(……………………………………….)
•Bir baba ilerde öğrenmesini kolaylaştırmak için 4 yaşındaki kızına uzun uğraşlarına rağmen bazı
matematik formüllerini ezberletemiyor.(……………………………………………)
•Dersten verim alabilmek için uyku alınmış, tok ve yorgun olmamak
gerekir.(…………………………………………………)
•Verimli bir dersin başında konunun öneminden bahsederek, yaşamla ilişkisi
kurulmalıdır.(…………………………………………………….)
•Masa tenisini iyi oynayan birey voleybol oynamayı daha hızlı
öğreniyor.(……………………………………..)
•Öğrenci matematik dersine çalışarak başarı düzeyini arttırıyor, fizik dersine çalışmamasına
rağmen bu derste de başarısı yükseliyor.(…………………………………………)
•Ayşe hanım yeni aldığı bulaşık makinasının açma-kapama düğmesini çevirerek açılır şeklinde
olmasına rağmen ilk zamanlar eski makinası gibi açmaya çalışmış ve öğrenmekte
zorlanmıştır.(………………………………………..)
•Voleybol oyun kurallarını bilen birey, basketbol oyun kurallarını öğrenirken
zorlanıyor.(…………………………………………………)
•İngilizceyi öğrenen birey, Fransızcayı öğrenirken zorlanıyor.(……………………………………….)
•Ahmet daha önce iyi bildiği şarkının sözlerinden dolayı yeni öğrendiği şarkının sözlerini
karıştırıyor.(………………………………………………….)
•Fizik dersinin formüllerini iyi bilen birey, Kimya dersinin formüllerini
unutuyor.(………………………………………)
•Hale yıllardır oturduğu adresten yeni bir adrese taşınmış, bir süre önce eski adresini kullanması
gerektiğinde, yeni ikametgah adresinden dolayı hatırlamakta
zorlanmıştır.(……………………………………………)
İki farklı bankamatik kartı kullanan birey ilk almış olduğu bankamatik kartının şifresini
unutmuştur.(………………………………………………..)
İstiklal marşını öğrenmiş kişi, bir süre sonra tekrar okuması gerektiğinde ilk birkaç mısrayı
hatırlamış, geri kalanı hatırlayamamıştır.(…………………………………………..)
Ali alışverişe çıkmıştır. Annesi alması gerekenleri sırayla söylemiştir. Ali markette annesinin
ilk söylediklerini hatırlayamadığı için alamamış, son söylediklerini hatırladığı için
almıştır.(………………………………………………………..)
Fakültede final sınavlarına son birkaç günde hazırlanan öğrencilere göre dönem içerisinde
farklı zamanlarda çalışan öğrenciler daha yüksek puan
almıştır.(………………………………………………………)
Ders kitapları hazırlanırken daha etkili olması için önemli konuların koyu yada italik
yazılması yada çerçeve içerisine alınması önerilir.(…………………………………..………..)
Otobüs anonsunun ayrılığı hatırlatması, yüksek notun parayı
hatırlatması.(………………………….……………….)
Ayten İngilizcede öğrenmekte sorun yaşadığı kelimeleri öğrenmek için her kelimeyi
geçmişte yaşadığı bir olayla ilişkilendirir.(………………………………………………………)
 DEĞİŞKEN / NİTEL - NİCEL - SÜREKLİ (KESİKSİZ) - SÜREKSİZ (KESİKLİ) - BAĞIMLI - BAĞIMSIZ

DENEYSEL ÇALIŞMA / KORELASYON

Farklı toprak türlerinin elde edilen tropikal meyvelerin çeşidine ve miktarına etkisi var mıdır?

Beden eğitimi sınav puanları ile cinsiyet arasındaki ilişki

İşbirlikli öğrenme yaklaşımıyla yapılan bir dersin öğrencilerin fen-teknoloji dersi başarısına etkisi.

Gazete okuma oranı, cinsiyete göre farklılık gösteriyor mu?

Zeka ile başarı / Zeka ile boy uzunluğu / Sigara içme oranı ile Yaşam süresi
Pozitif korelasyon Nötr (ilişliksiz) Negatif Korelasyon
Türkçe/Kimya Türkçe/Beden Eğitimi Türkçe/Tarih
-0,20 -0,84 0,80
 ÖLÇEK (ÖLÇME DÜZEYİ) TÜRLERİ
SINIFLAMA(ADLANDIRMA SIRALAMA EŞİT ARALIKLI EŞİT ORANLI
TC KİMLİK NO Boy, Ağırlık, Puan TAKVİM(Tarih) BOY UZUNLUĞU
PLAKA NO-TELEFON NO Sıralaması SICAKLIK AĞIRLIK
ADRES BİLGİSAİ BAŞARI PUANI ZAMAN
CİNSİYET TUTUM
İSİMLENDİRME ZEKA
COĞRAFİ BÖLGELER SAAT
RAKIM
Fen – teknoloji öğretmeni derste ‘’maddenin sıvı halden, gaz haline dönüşümü’’ konusunu deney yaparak
anlatmıştır. Ardından öğrencileri 5 er kişilik gruba ayırarak kendi içinde deneyi tekrarlamalarını istemiş ve bu süreçte
öğrencilerin eksikliklerini belirlemiştir.(…………………………………………….)
Mesleğe yeni başlayan öğretmenler bir yarıyıl boyunca usta bir öğretmenin yanında öğretmenlik mesleki beceri
eğitimi alırlar. Sürenin sonunda öğretmenlik mesleki becerilerinin değerlendirmesi amacıyla bir yeterlik sınavına
alınırlar. Bu sınavda gerekli puanı alan öğretmen adayları yeni görev yerlerinde başlar. Alamayan öğretmen adayları
ise aday öğretmenlik eğitimine alınırlar.(………………………………)
Mühendislik fakültesinden mezun olanların çalışmaya başlaması için yeterli düzeyde bilgi ve beceri sahibi olduklarını
çoktan seçmeli bir testte göstermeleri gerekmektedir. Bu testte adayların mesleki standartlarla ilgili belli sayıda
soruyu doğru yapmaları beklenir. Belli sayıda soru yapanların mesleki yeterliğe sahip oldukları kabul edilir ve başarılı
sayılarak gerekli olan sertifikayı almaya hak kazanır.(…………………………………………………………….)
Öğretmen öğrencilerin sınav sonuçlarını düşük bulduğu için;
Tüm öğrencilerin notuna 10 puan ilave etmiştir. (…………………………………….)
Tüm öğrencilere aritmetik ortalamanın %10 ‘ u kadar ek puan vermiştir.(………………….…………)
Tüm öğrenciler almış oldukları puanın % 10’ u kadar ek puan vermiştir.(………………………………)
20 soruluk testte 1 soruyu hiçbir öğrenci cevaplayamadığı için sorunun getirdiği puanı
alamıyor.(……………………………………………)
Para sayma makinası tüm para destelerini bir eksik sayıyor.(………………………………………..)
Öğretmen; yazısı güzel olan, okul basketbol takımında oynayan, derste aktif olan, derse düzenli devam
eden vb. öğrencilerinin sınav kağıtlarına 10 puan fazladan veriyor.(……………………………)
Terazi bir nesneyi 100 gr eksik, başka bir nesneyi 50 gr fazla tartıyor.(…………………………………..)
Öğretmen öğrencilerin puanlarını not defterine işlerken dikkatsiz davranarak bazılarını hatalı
işliyor.(…………………………………………..)
Sınav günü bir öğrencinin stresi yüksek olduğu, bir öğrencide gürültülü bir ortamda sınava girdiği için
düşük puan alıyor.(……………………………………………..)
 GEÇERLİK TÜRLERİ

I.Kapsam II.Yapı III.Yordama IV.Uygunluk V.Görünüş

-Mantıksal -Faktör Analizi -Korelasyonel -Korelasyonel -

- -Farklı Gruplar Yakşalım Yaklaşım Cevaplayıcıyla

(Rasyonel)Ya Yöntemi Görüşme

klaşım -Uzman Görüşü

-Belirtke -Cevaplayıcılarla

Tablosu Görüşme

-Uzman -Test-Tekrar Test,

Görüşü Testi Yarılama

-İstatistiki Yöntemi

Yaklaşım
Matematik sınavında dersin kapsamında bulunan ölçülecek her özelliğine ait soru
bulunması(…………………………………………………………)
Tarih öğretmeni dönem sonu sınavını hazırlarken; dersin dönem içindeki tüm kritik kazanımlarını ölçen
soruları kullanmıştır.(………………………………………………………….)
Bir ağacın verdiği gölgeye bakarak zaman hesaplıyor (…………………………………………………………………..)
Bir zeka testindeki soruların bir kısmı olgusal bilgileri ölçüyor(……………………………………..…………………)
Başarı testini çözen öğrencilerin maddeleri çözerken kullanmış oldukları bilişsel süreçleri sesli
çözümleme yaptırarak anlamaya çalışmıştır.(…………………………………………………………………)
“Ödevleri zamanında ve düzenli olarak yapar” kazanımına öğrencilerin ulaşma düzeyini belirlemek
isteyen öğretmen öğrencilerin ödevden almış oldukları puanlar ile ödevi teslim etme süreleri
arasındaki korelasyona bakmıştır.(…………………………………………………….………………..)
Stres ölçeğinde düşük puan alanların yaşamlarında fazlasıyla problemli davranışlar
gözleniyor.(……………………………………………………………….)
KPSS ile yüksek puan alarak atanan öğretmenlerin ilk yıl sonundaki yeterlik puanı arasındaki
korelasyona bakılmıştır.(………………………………………………………..……………..)
LYS ile mühendislik fakültesine giren öğrencilerin fakültedeki ders puanlarına
bakılmıştır (…………………………..…………………………………………………..)
Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanı öğrencilerin fakültedeki başarı notları ile girmiş oldukları KPSS
sonuçları arasındaki ilişkiye bakmıştır.(………………………………………………………………………….)
Beden eğitimi öğretmeni il düzeyindeki aletizm yarışmalarına katılmak için gönüllü öğrenciler
arasından sınavla seçme yapmıştır. Daha sonra seçilen atletleri yarışmaya hazırlamıştır. Sonrada
yapılan il atletizm yarışması sonuçları ile atletleri seçmek için yapmış olduğu seçme sınavı sonuçları
arasındaki korelasyona bulmuştur.(…………………………………………………)
Sınavda gerekli önlemler alınmadığı için öğrencilerin çoğunluğu çalışmadıkları halde kopya çekerek
yüksek puan almışlardır.(………………………………………………………………………..)
 GÜVENİRLİK

Kararlık Tutarlık Duyarlık Objektiflik

(Puanlama Güvenirliği)

Altın, kefeli terazide değil, elektronik terazide tartılır. (……………………………………….………………..……….)

Ali kendi kütlesini kamyonların tartıldığı kantarda ölçüyor(……………………………………………………………..)
5 sorunun sorulduğu ve her birinin 20 puan değerinde olduğu bir sınava göre,10 sorunun sorulduğu ve her birinin 10
puan değerinde olduğu bir sınav daha(……………………………………………………) sonuçlar verir.
Atletizm yarışmasında yarışmacıların performansı saat ile değil kronometreyle
ölçüyor(…………………………………………………………….…….)
Tarih öğretmeni öğrencilerin performans ödevini kendi puanladıktan sonra okuldaki diğer tarih branş öğretmenlerine de
puanlatarak ortalamasını alır. (……………………………………………………………….)
Sınav kâğıdı puanlanırken öğrenci adları kapatılmış, bir soruya tüm öğrencilerin verdiği cevaplar puanlandıktan sonra
diğer soruyu puanlamaya geçilmiş ve puanlama için detaylı bir puanlama anahtarı kullanılmıştır.
(………………………………………………………………….….)
Türk Dili ve Edebiyatı dersi testindeki 7 nolu sorudan öğrencilerin almış olduğu puan, diğer sorulardan elde etmiş
oldukları puandan oldukça fazla çıkmıştır. (………………………………………………….)
Fen Teknoloji dersi öğretmeni öğrencilere başarı testini uygulamış, haber vermeden 3 hafta sonra tekrar uygulamış ve
her iki uygulamanın aritmetik ortalamaları arasındaki korelasyon değerini çok düşük
bulmuştur.(…………………………………………………………………………………)
Tarih dersinin sınavında kullanılan tüm soruların güvenirliğini belirlemek isteyen bir öğretmen tüm soruların KR -20
katsayısını 0.70’in üzerinde belirlemiştir.(…………………..…………………………………………)
Aşağıdaki durumları geçerlik-güvenirlik kavramlarıyla ilişkilendirin.
Sınav bilen-bilmeyen öğrencileri ayırt etti.
İngilizcesi iyi olanlar muafiyet testinden yüksek puan aldı.
Testin standart sapma ve ranj değerleri yüksek çıktı
Testte farklı güçlük düzeyinde sorular bulunmaktadır.
Testte farklı yapılarda sorular var.
Testte yazısı güzel olana fazla puan verildi.
Sınav günü hasta olan öğrenci düşük puan aldı.
Bir sınıftaki öğrencilerin beş farklı testteki cevapları puanlanmış ve bu puanlardan aşağıdaki tabloda gösterilen istatistikler hesaplanmıştır.

SORU SAYISI ARİTMETİK MOD ORTANCA STANDART

ORTALAM SAPMA

1.TEST 50 15 20 25 7

2.TEST 70 35 28 27 8

3.TEST 90 50 50 50 7

4.TEST 50 20 24 26 6

5.TEST 80 40 40 45 9
Hangi testin güvenirliği en yüksektir?
Başarı düzeyini belirmeye dönük değerlendirmede normal dağılımlar (x=ort=mod) en geçerli ve güvenilir
ölçmeyi yapar. Seçme amaçlı sınavlarda ise bu değeri sağa çarpık değerlendirme verir.
III. Test normal dağılımı göstermektedir. Testin ortalama güçlüğü 50 puandır. Bu da geçerliğin ve güvenirliğin en
yüksek olduğunu gösterir.
Grup başarısı ya da öğrencilerin öğrenme başarı düzeyinin en yüksek ve en düşük olduğu dersler hangileridir?

Grup başarısı ya da öğrencilerin öğrenme düzeyinin yüksek olduğu testi belirlemek için;
Soru sayısı verilmeyen dağılımlarda x< ort< mod ilişksiine bakılır. Öncelikle modu yüksek olana bakılır. Verilmemişse
bu defa ortancaya bakılır. Bunlarda verilmemiş ise bu kez aritmetik otalamaya bakılır.
•Yukarıdaki tabloda soru sayısının eşit olduğu varsayımına göre grup başarısını belirlemede aritmetik ortalama,
ortanca, mod ilişkisine bakılır. Buna göre tabloda üç değerde verilmiş olduğuna göre en başarılıdan başarısıza göre
sıralama şu şekilde olur,

Normal dağılımlarda Aritmetik ortalaması en yüksek olana bakılır,

Soru sayısı verilmiş ya da soru sayısı eşit olmayan dağılımlarda ise MTY’si en yüksek
olan teste bakılır.
 ÖĞRETİM İLKELERİ
Öğrenciye(Bireye) Görelik / Öğrenci Düzeyine Uygunluk / Bilinenden-Bilinmeyene / Hayatilik (Yaşama Yakınlık) / Anlamlılık /
Yakından-Uzağa / Bugünden-Geçmişe / Somuttan-Soyuta / Açıklık (Ayanilik) / Güncellik / Yaparak-Yaşayarak / Tümdengelim
(Bütünden-Parçaya) / Tümevarım / Bütünlük / Transfer Edebilme
Öğretmen;
Çarpma ve bölme işlemini anlatacak fakat önce toplama ve çıkarma işlemini tekrarlıyor.(………………………………………………….………….)
Derste yeni konuya girmeden önce, önceki konuyu tekrar yaparak yanlış ve eksik öğrenmeleri belirleyerek
işliyor.(………………………………………………………….)
Derste işlediği konuları gerçek yaşam problemleriyle ilişkilendirmek amacıyla örnek olay yöntemine yer
veriyor.(………………………………………….…………)
Sayıları parmakla saydırıyor, sonra sınıftaki sıraları saydırıyor, (……………………………………….……………)
Toplama-çıkarma becerisini market alışverişinde kullandırıyor.(……………………………………………………..)
Sınıfta trafik kurallarını ve trafik levhalarının anlamını öğretiyor; öğrenci servisle eve giderken servis şoförünü
uyarıyor.(………………………………………….…………)
Öğretimi planlamada; her öğrenciye göre etkinlik düzenliyor ve uygulama da farklı yöntem ve tekniklere yer
veriyor.(…………………………………………………………)
İlk yardım kuralları konusunu işleyecek öncesinde “Bu becerileri öğrendiğinizde bir yakınınız kaza geçirdiğinde nasıl yardım edebileceğinizi,
öğrenmiş olacaksınız ”diyor. (……………………………………………………..…..…)
Çocuğa önce içinde yaşadığı çevreye dikkati çekilmeli ve uyum sağlaması kolaylaştırılmalıdır.(………………………………...……………………….)
Bitkisel dokular konusu işlenirken okul bahçesinden bitki, çiçek, yaprak örnekleri getirilerek
incelenir.(………………………………………………………………..)
İngilizce öğretiminde her hayvanın İngilizce karşılığı öğretilirken resimleri gösterilir.(……………………………………………….……………..)
Deprem olgusu bir deney yapılarak, suyun buharlaşması olgusu bir uygulama yapılarak işlenir.(……………………………………………....………….)
“İnsanlar, yerler ve çevreler ”konusu işlenirken önce insanlar konusu işlenmiştir.(……………………………………………………..)
Konular belirli gün ve haftalar ile ilişkilendirilerek işlenir.(……………………………….………….……….)
Konular tüm duyu organlarının etkinliği artırılarak işlenir.(…………………………………………………………..)
Müzik dersinde şarkının bütünü verildikten sonra her bir dörtlük tek tek öğretilir.(…………………………………………………………….)
Öğrenci derste etkin kılınarak bilgileri hızla öğrenmesi sorulara doğru cevap verdikçe özgüveninin artması ve sınıftaki diğer arkadaşlarından
onay görmesi sağlanmıştır.(……………………………………………….…………………)
Matematik dersinin konusu Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler, Türkçe ve Müzik derslerinin konularıyla ilişkilendirilmiştir.
(………………………………………………….……..…)
Bir lise öğrencisi Fizik, Kimya, Biyoloji derslerinin içeriğinde görmekte olduğu konuları ortaokulda Fen ve Teknoloji dersinde
görmüştür.(……………………………………………………..………)
Madde konusunu işlerken önce kavramın genel tanımı yapılmış ve özellikleri açıklanmıştır. Sonra maddenin sırayla katı, sıvı ve gaz halleri
işlenmiş en son olarak da maddenin hal değişimi ile ilgili deneyler yapılmıştır.(………………………………......................................)
Konuyu işlerken yeri geldiğinde gazete ve tv. haberlerinden örnekler veriyor.(……………………………………………………………..)
Savaş olgusunu anlatıyor. Önce Suriye’deki, sonra Irak’taki sonrada ikinci dünya savaşını
anlatıyor.(……………………………………………………………………….)
 DÜŞÜNME BECERİLERİ
Yakınsak / Iraksak / Tümdengelim / Tümevarım / Analoji / Metafor / Argumantasyon /
Empati / Analitik / Yaratıcı / Eleştirel / Yansıtıcı / Lateral / Meta-Biliş

Farklı düşüncelerin dayandığı ortak düşünceyi bulma. Herkes tek çözüme (doğruya) yöneltilir.
Öğretmen bilgiyi aktarır. Ezber ve tekrar
vardır.(……………………..……………………….……………….………….)
Ortak düşünceden (odak nokta) hareketle farklı düşüncelere ulaşılır. Birden farklı düşüncelere
ulaşılır. Yeni, yaratıcı ve özgün düşünceler
oluşturulur.(…………………………………………………………..…….)
Bütün canlılar oksijenle yaşar. İnsan canlıdır. İnsanın yaşaması için oksijen
gereklidir.(……………………………………………………..………..)
Kızlar yürür. Erkeklerin de yürüdüğü görülmüştür halde bütün insanlar
yürür.(…………………………………………………………………….)
Sindirim sisteminin işleyişi fabrikaya, kandaki alyuvarları askerlere, kompozisyonun giriş
paragrafının insanın belkemiğine, kalbin pompaya, beynin cevize, beyinde öğrenmenin
oluşumunun bilgisayara benzetilmesi (…………………………………………………..……………………..)
İnsan beyninin görevleri anlatılırken, haritada Ankara’yı beynin yerine koyarak anlatma
(……………………………………………………………………..……..)
Öğrenci boş bir çanta gibidir. Çünkü içine ne kadar eşya (bilgi) konulursa asla
dolmaz.(………………………………………………………….………)
Ocağıma incir ağacı diktin./Öğretmen ulu bir çınar gibidir. Gölgesinden faydalanmak
gerekir./Baba evin direğidir.(…………………………………………………………..)
4+4+4 şeklindeki eğitim modeli değişmelidir.
Çünkü(……………………………………………………………………..)
Öğretmen, arkadaşına çok kızan Ayşe’nin kızgınlığını anlamak için kendisini onun yerine
koyarak olaya bakıyor.(……………………………………………………………..………….)
Savaşta göç etmek zorunda kalanların duygu ve düşüncelerini anlamak için, konuyla ilgili haberlere
dayalı olarak, göç eden bireyin bakış açısından bir mektup
yazdırılır.(…………………………………………………………….………….)
Türkiye’de son yıllarda artan terör sorununu ortaya çıkaran etmenler nedir?/Türkiye’deki enflasyon
oranının düşük çıkması nelere bağlıdır?(……………………………………………………..………………)
Öğrenci Edebiyat dersine çalışırken okuma ,özet çıkarma, zihin haritaları yaparak daha etkili
öğreniyor.(……………………………………………………………….………)
İnternetin çocuğun gelişimi üzerindeki etkisini sorguluyor.(……………………………….………………………….)
Yeni bir yön bulma tekniğini geliştiriyor.(……………………………………………….……………….………..)
Tarımsal üretimin artırılmasına yönelik proje hazırlıyor(………………………………………………………………….)
Öğretmen adayı staj uygulamalarındaki performansına bakarak eksik yönlerini gidermeye
çalışıyor(………………………………………………….………………..)
Öğrenci çok sevdiği bir arkadaşının hırsızlık yaptığını gözlemliyor ve ne yapması gerektiğini
düşünüyor.(……………………………………………………………………….)
Öğrenci otobiyografi yazarken güçlü ve zayıf yönlerini ortaya çıkarıyor.(………………………………………….)
Sınıftaki insan ilişkilerini demokratik ilkeler açısından irdeliyor.(……………………………………………………)
Öğrenci uzun süredir küs kaldığı arkadaşına karşı ne hatalar yaptığını
sorguluyor(………………………………………………………………..)
Türkiye Avrupa Birliğine girmemelidir, Çünkü ;(………………………………………………………………….)
Bir sınıfta hızlı ve yavaş öğrenen öğrenciler vardır. Önemli olan öğrenme için gerekli olan zaman değil,
öğrenmede öğrencinin ihtiyaç duyduğu kadar zaman harcamasıdır. Öğrenmede; yetenek-sebat-fırsat ve
öğretimin niteliği önemlidir. (…………………………………………….)
Öğretmen ‘’sayılar’’ konusunu öğrenmekte güçlük çeken birkaç öğrenciye konuyu kolaydan-zora doğru
küçük bilgi birimlerine bölerek, her bilgi birimini öğrendikten sonra dönüt verilerek adım adım ilerlemesi ve
öğrenmesi sağlanmıştır. (…………………………………….)
Öğretmen rapor alarak izine ayrılan diğer öğretmenin yerine derse girdiğinde öğrencilerin büyük
çoğunluğunun dersi dinlemediğini, çünkü konuyu anlamadıklarını gözlemiştir. Bu durumun nedenini
incelediğinde ön bilgilerinin eksik olduğunu ve onlara yeterli öğretimin verilmediğine bağlamıştır. Bu
öğretmene önerilebilecek yaklaşım ………………………………… dır.
Bir sınıftaki öğrencilerin başarılı olmaları; hazır bulunuşluk düzeylerine uygun öğretim hizmeti sağlanmasına
ve ihtiyaçları kadar zaman tanınmasına bağlıdır. (…………………………………………….)
Öğretmen ‘’mevsimler’’ konusunu işleyecektir. Konuyla ilgili öğrencilere poster, makale, bulmaca,
pandomim, gezi-gözlem, beste etkinlikleri yaptırıyor. Hangi zekâ alanlarını kullanmıştır?
(……………………………………………………………)
Eğitimin amacı düşündürmek olmalı. Birey düşünmeyi öğrenmeli. Her birey kendisine özgü yaşantıları ile ön
bilgileriyle-yeni bilgileri ilişkilendirerek anlamlı öğrenmelidir. (………………………………………….)
Elif öğretmen sınıfta öğrenciler arası iletişimin kötü olduğunu gözlemiştir. Öğrencilerden sınıftaki sorunların
nedenlerini, nasıl önleyebileceğini, iletişimin geliştirilmesinin yolları hakkında araştırma yapmalarını,
bulgularına eleştirel düşüncelerini de katarak sınıfta paylaşmalarını istemiştir.
(……………………………………………………)
Öğrenci ilgi ve yetenek alanına göre görev alır. bilgiyi edinir, uygular, analiz ve sentez yaparak değerlendirir.
en sonunda başarmış olduğu görevleri tartışır.(………………………………………………)
Proje tabanlı öğrenme – Problem çözme – Aktif öğrenme - Benzetim
•Mehmet öğretmen öğrencilerden geometrik şekiller konusuyla ilgili araştırmaya dayalı ürünler ortaya
koymalarını istemiştir.(……………………………………………)
•Fatma öğretmen dersinde ‘’Ülkemizde Enflasyon’’ konusuyla ilgili uygulama ve genelleme
yapabilmeleri için öğrencilerine argumantasyon tekniğini kullandırmıştır.
•Hasan öğretmen öğrencilerine ‘’sınıfta matematik dersinde başarı düzeyini nasıl artırabiliriz?’’
sorununun çözümüne yönelik hipotezler geliştirmiştir.(……………………………………………….)
•Serkan öğretmen öğrencilerini hem bireysel hem grupla çalıştırarak süreç boyunca çalışmalarını takip
etmiş ve öğrencilerini disiplinler arası çalışmaya
yönlendirmiştir.(……………………………………………)
•Ali öğretmen, öğrencilerine bilimsel yöntem kullanarak elde ettikleri verilere dayalı olarak bir sunum
yaptırmıştır.(………………………………………………)
•Murat öğretmen bitkiler konusunu işlerken öğrencileri okulun bahçesine çıkarır, değişik bitki türlerini
bulmalarını ve topladıkları örnekleri sınıflayarak arkadaşlarına sunmalarını
sağlar.(………………………………………….)
•Nuray öğretmen ‘’genetik’’ kavramını öğrenmeleri için öğrencileri kütüphaneye gönderir ve internette
çalışma yapmalarını sağlar.(…………………………………………………)
•Köy okulunda görev yapan Hilmi öğretmen öğrencileri köyde yaşayan büyük baş ve küçük baş hayvan
türleri ve beslenme biçimleri ile ilgili çevre incelemesine
gönderir.(…………………………………………..)
•Apartmanda yaşayanlara yangın tatbikatı yaptırılarak eğitim
veriliyor.(…………………………………………)
 ????? ????? ?????

Konu: Güneş Sistemi Konu: İstenmeyen Davranışların Önlenmesi Konu: Türkiye'nin Coğrafi Bölgeleri

Etkinlik: Etkinlik: Etkinlik:

- 6 öğrenci üzerinde gezegen isimleri yazılı - Öğrenciler dörder kişilik gruplar oluşturur. - Sınıf iki gruba ayrılır .

kartonlarla tahtanın önüne çıkar. - Sınıfta öğretmeni kızdıracak bir davranış ve - Coğrafi bölgelerin özellikleri birer karta yazılır.

- Önündeki kağıtta güneş yazan öğrenci öğretmenin bu davranışa vereceği tepkisini - Her guruptan bir öğrenci kartı çekerek yazılı olan

'Ben Güneşim. Güneş sisteminin merkezinde düşünün der. özellikleri sınıfta beden diliyle anlatır.

yer alırım.'' der. - Bu anı istediğiniz gibi yansıtın - 5 dakika içinde en fazla kavramı doğru anlatan grup

- Sonra sırayla diğer gezegenler kendilerini Konu: Depremde Yapılması Gerekenler başarılı ilan edilir.

ayrıntılı olarak tanıtır ve güneş etrafında yerini Etkinlik: Konu: Duygu Yönetimi

alırlar. - İki öğrenci sınıf önüne çıkarılır. Etkinlik:

- Olası bir deprem anında neler yapacaklarını - Öğretmen sınıfın zeminine bir üçgen çizer.

Konu: Türkiye'nin Coğrafi Bölgeleri canlandırır. - Köşelerine 1-Mutluluk 2-Mutsuzluk 3- Kızgınlık

Etkinlik: Konu: Nesli Tükenmekte Olan Hayvanlar ifadesini yazar.

- 7 Öğrenci üzerlerinde coğrafi bölgelerin Etkinlik: - Öğrencilere birkaç örnek durum verir.

yazılı olduğu kartonlarla tahtanın önüne çıkar - 5 öğrenci görevlendirilir. - Öğrenciler verilen durumla ilgili hangi duyguyu

ve herbiri sırasıyla bölgenin özelliklerini anlatır. - Her biri bir nesli tükenmekte olan hayvanın hissediyorlarsa o köşeye gider ve hissettikleri duyguyu

yerine geçer ifade eden bir cümleyi yüksek sesle söylerler.

- Canlandırma yapar.
 ÖĞRENME YAKLAŞIMLARI/KURAMLAR

Esasicilik İlerlemecilik

Davranışçılık Bilişselcilik Yapılandırmacılık

1) Okulda Öğrenme 1) Sunuş Yolu (Ausubel) 1) Çoklu Zeka

(Carroll) 2) İşbirlikli Öğretim
2) Buluş Yolu (Bruner)
*. Bireyselleştirilmiş 3) Proje Tabanlı
3) Öğretim Durumları
Öğretim (Keller)
(Gagne) 4) Aktif Öğrenme
*. Tam Öğrenme (Bloom)
4) Bilgi/İşlem 5) Yaşantısal
2) Programlandırılmış Öğrenme
(Gagne-Miller)
Öğretim (Skinner)
6) Basamaklı Öğretim
3) Temel Öğretim
(Glasser) 7) Araştırma-
İnceleme
4) Öğretim Durumları
(Gagne) 8) Tematik Öğrenme
 Davranışçılık
• Akademik başarıyı
artırma
• Bilgi birimlerini (olgusal
gerçekleri) bireye
aktarma
• Katı, kontrollü, planlı
öğrenmeler
• Kültürel değerleri
aktarma
• Ezber ve soyut
düşünme
• Düz anlatım, deney,
gözlem, gösterip
yaptırma, bilimsel
araştırma yapma
• Yakınsak düşünme
Bilişselcilik Yapılandırmacılık
• Somut deneyimlerle öznel
• Anlamlı öğrenmeyi bilgiyi oluşturma
sağlama
• Bilgiyi üretme ve toplumsal
• Öğrenmede zihinsel sorunlara çözüm üretme
süreçleri kullanma
• Bireyin çok yönlü gelişimi
• Önceki bilgi-yeni bilgi • Bilgiyi oluşturma ve
ilişkisi kurulmalı toplumsal sorunlara çözüm
üretme
• Tartışma, örnek olay,
deney, araştırma
• Aktif öğrenme teknikleri
• Tümdengelim,
tümevarım, anoloji • Yaratıcı düşünme,Eleştirel
düşünme,Yansıtıcı düşünme,
Iraksak düşünme, Empatik
düşünme, Global( kavram
ilişkilendirme), Lateral (farklı)
düşünme,anoloji,
Argümantasyon
 ÖĞRETİM İLKELERİ
Anlamlılık
Hedefe Görelik Öğrenme konularının yaşamda ne şekilde,
Eğitim durumları işe koşulduğu hedeflere nasıl kullanılabileceğinin açıklanarak
hizmet edebilmeli, onlara ulaşılabilir öğrencilerin öğrenmeye güdülenmesi
olmalıdır. sağlanır.

Öğrenciye Görelik Öğrenci Düzeyine Uygunluk

Yapılacak tüm etkinliklerin öğrencinin gelişim Öğrenme-öğretme etkinliklerinin
Gelişim Ön öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyine uygun
özellikleri ilgi, istek ve beklentilerine uygun
Özelliği Öğrenmeler olması beklenir.
olarak gerçekleşmelidir.

Somuttan Soyuta Açıklık

Somut işlemler döneminden soyut işlemler
dönemine geçen öğrencilere yapılan öğretim Materyal Konular açık anlaşılır bir dille
etkinliklerinin duyu organlarına bağlı olarak Kullanımı anlatılmalıdır.
gerçekleştirilmesi beklenir. Olay ve olgular öğrencilerin önünde
canlandırılmalıdır.

Hayatilik-Yaşama Yakınlık Transfer Edebilme

Öğretim etkinliklerinin öğrencilerin ihtiyaç
duyduğu bilgi ve becerileri ve yaşamı
ilgilendiren konuları kapsayabilme gücüdür.
Hayat Başlangıçta kazanılan bilginin çeşitli, benzer,
Sınıf yeni durumlarda da uygulanmasıdır.
Öğrenciler bilgiyi benzer ya da farklı
durumlarla ilgili problemlerin çözümünde
kullanılabilmelidir.
 Bilinenden-Bilinmeyene Ön Sıralı Basitten-Karmaşığa
Yeni öğretilecek bilgi ve becerilerin daha önce Koşul Aşamalı (Kolaydan-Zora)
öğrenilen bilgi ve becerilerden hareketle Öğrenme konuları birbirine ön koşul ve
öğretilmesidir. Böylece öğrencinin Ön Bilgi aşamalılık ilkelerine göre hiyerarşik
hazırbulunuşluk düzeyi ve ön koşul bilgiler Yeni Bilgi sıralanmalı ve izlenmelidir. Öğrenilecek
dikkate alınır. konular, zorlukları açısından
derecelendirilmelidir.

Yakından Uzağa Bugünden Geçmişe

Öğretme-öğrenme etkinlikleri yaşantı, yer ve Önce günümüzün sonra giderek geçmişte
zaman açısından yakın ilgilerden-uzak ilgilere Zaman
olanlar tanıtılır.
doğru yönelecek şekilde sunulmalıdır.

Uygulanabilirlik Tümdengelim(B.P.B)
Öğretimin yaparak-yaşayarak Öğrenme konuları ana başlıklardan alt
gerçekleştirilmesidir. Öğrencinin aktif katılımını başlıklara ayrılarak düzenlenmelidir.
davranışta bulunmasını gerektirir.

Güncellik Ekonomiklik
Ders konularıyla aktüel(güncel) olay ve Yaşantı; emek,zaman materyal açısından
sorunlar arasında ilişki kurularak öğretim uygun olmalıdır. Öğrenme yaşantıları birden
yapılmalıdır. fazla davranışı gerçekleştirici olmalıdır.

Bütünlük
Eğitimin hedefleri ve konu birimleri düzenlenirken
bireyin bütün olarak gelişimini sağlayıcı özellikler
dikkate alınmalıdır. Geniş alan tasarımı ve ilişki
merkezli tasarım kullanılır
  Proje üretmek, sorunlara çözüm
bulmak
 Sunum yapmak, soru sormak
 Makale, şiir, resim, afiş, grafik, vb.
ÖĞRENCİ MERKEZLİ hazırlamak
EĞİTİM
 Gezi, gözlem, deney yapmak
Aktif öğrenme,Çoklu zeka
İşbirlikli öğrenme  Misafir konuşmacı, uzman görüşmesi
Basamaklı öğretim yapmak
Proje tabanlı öğrenme  Sergi düzenlemek
 Kişiler arası etkileşime geçmek
 Bilgi ve beceriyi yaşamla
ilişkilendirmek, transfer etmek
 Teknolojiyi etkin kullanmak

Katılımda bulunma, özgüven kazanma

 DÜŞÜNME

Tümdengelim Tümevarım
Anoloji Metafor
(Dediksiyon) (endiksiyon)

Eklektik
Hipotetik Empati Analitik
(Uzlaştırıcı)

Yakınsak Iraksak Argumantasyon Sınıflama

Diyalektik Lateral
Analoji Metafor
- Benzerliklerden faydalanır. - İki farklı nesne,fikir ya da
- İki olay, nesne ya da durumun kavram arasında ilişki kurma
birbirine olan benzerliğinden - Zihin belli bir kavrayış
yararlanılarak birinde olan biçimine girer.
durumun, diğerinde de
olabileceğini varsaymak
Örneğin;
Örneğin; Öğrenci buz dolabı
Yeryüzünde su ve hava gibidir…Bilgiyi beyninin içinde
canlıların yaşaması için bir ön koşulsa saklar.
Mars gezegeninde de su ve hava
bulunur sonucuna ulaşılır.
 TEMEL
DÜŞÜNME
BECERİLERİ

YARATICI ELEŞTİREL YANSITICI

Bilgiyi,bilgi kaynaklarını, Bireyin genel olarak

Yeni, özgün, esnek, ‘’kendisine’’ yönelik algısıdır.
farklı, alternatifli düşünceleri tutarlı ve
Kendini tanıma, ifade etme,
düşünme tarafsız yönleriyle neleri yapıp, neleri
irdeleme, sorgulama yapamayacağını fark etme
ve deneyimlerini aktarması

Serbest ve Gözlem ve bilgiye Kendini tanıma,bilgi ve

hoşgörülü öğrenme ulaşarak sonuç elde etme deneyimleri kullanma
ortamı

Tartışma teknikleri Otobiyografi,günlük

Beyin fırtınası,
yazma, portfolyo ve
Problem çözme
grup tartışması
  Bireyin öğrenme  Bireyin bilme
sürecini bilmesi ve öğrenme
Metabiliş kullanması ve sürecine ilişkin Epistemolojik
(Üst biliş) kontrol etmesi inancı, öğrenme İnanç
özgüveni
 Bireyin öğrenme
ve düşünme
süreçlerinin
farkında olması
ve etkin bir
şekilde
kullanması
 OKULDA ÖĞRENME / CARROL
• Sınıfta hızlı ve yavaş öğrenen öğrenciler bulunmaktadır. ‘ Vakit nakittir’ zaman önemlidir
• Etkili öğrenme, öğrenme için öğrenciye ayrılan ZAMAN’ ın doğru kullanılmasına
bağlıdır.
Öğrenmede geçen zaman
• Etkili öğrenme = Öğrenme için gerekli olan zaman
• Yetenek/Sebat/Fırsat öğrenmelerde önemlidir.
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM ( KELLER PLANI)
• Hızlı ve yavaş öğrenen öğrencileri dengeleyen ve öğretimin bireyselleştirilmesini
sağlayan bir süreç izlenir.
• Öğrencilere bireysel öğretim süreci izlenir. Her öğrenci kendi düzeyine uygun
etkinliklerde bulunur.
• YA DA homojen (aynı bilgi, beceride olan) küçük gruplarla(3-5 kişi) öğretim yapılır.
TEMEL ÖĞRETME MODELİ/GLASSER
Etkili öğretimi gerçekleştirmeye yönelik dört öğeden oluşur. Bunlar:
1) Hedeflerin saptanması
2) Giriş davranışları
3) Öğretme-öğrenme ortamı
4) Değerlendirme
PROGRAMLI(PROGRAMLANDIRILMIŞ)
ÖĞRETİM(SKİNNER DAVRANIŞÇILIK)
 Bireysel öğretim tekniğidir. Özel materyaller
aracılığıyla yapılır.
 Öğretilecek her bilgi(davranış) sırasıyla hiç
atlanmadan öğretilir
 Öğretim materyali kademeli
yaklaşma(edimsel koşullanma) ilkelerine
uygun hazırlanır.
Doğrusal içerik tasarımı kullanılır.
TAM ÖĞRENME/BLOOM
DAVRANIŞÇILIK
 Grupla ve bireysel öğretim
tekniğidir. Öğretmen-öğrenci
etkileşiminin gerçekleştiği dersler
şeklinde yürütülür
 Okulda, öğretme-öğrenme
süreçlerinde etkili olan bütün öğeleri,
öğrencilerin en etkili öğrenme
düzeyine ulaşması için sistemli
olarak bir araya getiren yaklaşımdır
 Öğrencilerin başarısı onların
yetenek düzeylerine değil, onlara
sunulan öğretimin niteliğine ve
ihtiyaçları olan zamanı tanımaya
bağlıdır
 Her öğrenci öğrenebilir(başarılı
olabilir)ilkesine dayanır
PROGRAMLI(PROGRAMLANDIRILMIŞ) TAM ÖĞRENME/BLOOM
ÖĞRETİMİN İLKELERİ
1. Küçük adımlar: Öğrenilecek bilgi küçük
birimlere bölünüp ve basitten karmaşığa
doğru ve ön koşul ilkelerine göre sıralanır
2. Etkin katılım: Her bilgi biriminden sonra
öğrencinin davranışı göstermesi beklenir.
Öğrencinin davranışı göstermesi soru ya da Normal öğretimde sınıf
alıştırma kullanır. Böylece öğrenci öğrenme başarısı normal dağılımlıdır
sürecinde aktiftir
3. Başarı ilkesi: Öğrenmenin sağlanması
için öğrencilerin doğru davranışları
pekiştirmesi önemlidir. Bunun için soruları
doğru cevaplaması gerekir
4. Anında düzeltme: Öğrenciye yaptığı
davranışın doğruluğu hakkında anında
dönüt(eğer doğru ise pekiştireç) verilir Tam öğrenmede sınıfın
başarısı yüksek çıkar. Sola
5. Bireysel hız: Öğrenmelerdeki bireysel
farklılıklardan dolayı her öğrenci kendi çarpıktır
hızıyla öğrenir
 TAM ÖĞRENME YAKLAŞIMININ UYGULAMA BASAMAKLARI
• Ünitenin hedef-davranışları(kazanımları) ve başarı standardı belirlenir.( En
az %70 başarı hedeflenir)
• Giriş davranışları bilişsel ve duyuşsal belirlenir ve giderilir (hazırbulunuşluk
I. Ünite testi, ilgi ve tutum testi) Diagonistik (Tanıma-yerleştirmeye dönük)
Konu ------ değerlendirme
•Öğretim yapılır İpucu
Konu ------ (Öğretim Hizmetleri)
Konu ----- Öğrenci katılımı
Pekiştirme
Dönüt-Düzeltme
İzleme(Formatif ) Değerlendirme(Eksik ve yanlış öğrenmeler belirlenir ve
giderilir)

Ek(Tamamlayıcı) • Birebir öğretim, tekrar ders-farklı tekniklerle ders

Öğretim • Birebir ders, küçük gruplarla ders,kaynaklarla ders; programlı öğretim
yazılımı, eğitsel oyun, okulda ya da evde ek öğretim, ödev verme.
Zenginleştirilmiş • Proje Temelli Öğretim, Geliştirilmiş Testle Öğretim
Öğretim

• Başarı testi
II. Ünite Sonuç(düzey) • Erişi testi
Konu ------ Belirleme • Ara sınav
Konu ------ (Summatif
Konu ----- Değerlendirme) • Yıl sonu sınavı
• Yeterlik testi
 TAM ÖĞRENME MODELİNİN (SİSTEMİNİN) DEĞİŞKENLERİ
I. Öğrenci Nitelikleri
(Giriş Davranışları)
Sisteme Giriş
Bilişsel giriş davranışları
 Sözel,işlemsel yetenek
 Okuduğunu anlama
 Dinleme becerisi
 Bilgi, beceri, yetenek
 Ön koşul bilgiler
Problem çözme becerisi
Duyuşsal giriş
davranışları
 İlgi
 Tutum
Akademik öz güven
(benlik)
II. Öğretim hizmetlerinin
Nitelikleri(Eğitim
Durumlarının değişkenleri)
 Öğretim sürecinde öğrenci
ve öğrenmeleri etkileyen dışsal
koşulları(dışarıdan kontrol
edilen öğretim etkinliklerini)
kapsar. Bunlar dört tanedir:
 İpucu (öğrencinin neyi
öğreneceğini açıklayıcı mesaj)
 Pekiştirme (davranışı
gösterme eğilimini güçlendiren
uyarıcıları verme)
 Katılım(öğrencilerin
öğrenme sürecinde yaptıkları)
 Dönüt ve düzeltme
(öğrencilerin neyi öğrenip neyi
öğrenemediklerini bildirme)
III. Öğrenme Ürünleri
(Sistemden Çıkış)
 Öğrenme düzeyi ve
çeşidi
 Öğrenme hızı
 Duyuşsal ürünler
(kendine güven,ruh sağlığı
güdü)
 Bilişsel ürünler
(kavrama, analiz, sentez
değerlendirme,hedef
alanları,problem çözme
,düşünme yetenekleri)
 ÖĞRETİM HİZMETLERİ

Öğrenci Dönüt
İpucu Pekiştirme
Katılımı Düzeltme
 Öğretici  Öğrenci, soru  Doğru  öğrenci
düzenlemeler soran , problem davranışı davranışının
 Hatırlatıcı çözen, düşünen, güçlendiren doğru-yanlışlığı ile
iletiler sorulara cevap uyarıcıları verilir. ilgili ona ileti
veren aktif vermektir.
durumdadır.
 DÖNÜT TÜRLERİ

TEYİT EDİCİ DÜZELTİCİ AÇIKLAYICI TEŞHİS EDİCİ EKLEMLEYİCİ/GENİŞLETİCİ

1) Teyit edici:Öğrenme 4) Teşhis edici: Yanlış bilgiyi

sonucunu bildirir.*Cevabın düzeltmek için yapılacakları
doğru ya da yanlış. açıklama.

2) Düzeltici: Doğru cevapla

5) Eklemleyici/Genişletici:
birlikte cevabı
Bilgi genişletilir. Bilgiye
tekrarlama.*Cevabın doğru
açıklayıcı bilgi katılır.
En etkili pekiştirme tarifesi
J.Dewey cevabın doğru.
değişken oranlı pekiştirmedir.
J.Dewey aynı zamanda Türk
Eğitim Sistemi üzerinde
3) Açıklayıcı: Yanlış neden
raporlar hazırlamıştır.
yanlış, doğru neden doğru
açıklanır. Cevabın yanlış
çünkü…..
ÖĞRETİM DURUMLARI MODELİ/ÖĞRETİM ETKİNLİKLERİ MODELİ(GAGNE)
Davranışçı ve bilişsel öğrenme ilkelerini bütünleştirmiştir. Öğrenme zihinde
gerçekleşir.
1- Sözel Beceriler(Terimler, isimler, semboller)
2- Bilişsel/Zihinsel (entelektüel) Beceriler
3- Bilişsel Stratejiler(dikkat, algılama, kodlama,depolama, geri
Öğrenme getirme, transfer etme)
Ürünleri
4- Tutumlar (Eğilim, ilgi, özgüven vb.)
5- Psiko-motor Beceriler (Kas ve sinir sistemi koordinasyonuyla
ortaya koyulan beceri)

1- İşaret Öğrenme ( Köpek görünce korkma, otomobilden ürkme)

2- Uyarıcı-Tepki Bağı(U-T bağı/odasını toplayan çocuğa aferin
deme,kırmızı ışıkta durmak)
Bilişsel/Zihinsel 3- Basit Zincirleme( Çay demlemeyi, otomobil kullanmayı öğrenme)
(Entelektüel)
Beceriler 4- Sözel İlişkilendirme( Kavramları anlamlı olarak bütünleştirme. Dil
öğrenme,cümle kurma, öykü, şiir yazma vb.)
5- Ayırt Etmeyi Öğrenme( Farklılıkları öğrenme, imla kuralları,trafik
işaretleri vb.)
6- Kavram Öğrenme (Sembolleştirme)
7- İlke/Kural Öğrenme ( İki yada daha fazla kavram ilke ve ilkeler
arasındaki ilişki ve yasaları öğrenme)
8- Problem Çözme (Özgün çözüm yolları üretme)
 İŞBİRLİKLİ (KUBAŞIK) ÖĞRENME
• Öğrenciler birbirinden öğrenir, olumlu bağlılık, işbirliği, paylaşım, uzlaşma,
arkadaşlık bağlarının (pozitif) gelişmesi gibi özellikler sağlanır.
• Sosyal beceri geliştirme, empati sağlama amaçlanır.
Öğrenme ortamlarında üç farklı yapılanma bulunur:

1- Yarışmacı(Rekabetçi) 2- Bireysel Öğrenme Ortamı 3- İşbirlikli Öğrenme

Ortamı
- Tek başına çalışır. - Ortak amaç, olumlu
- En iyi olma çabası bağlılık görülür.
- Öğrenci egoist ve bencildir.
- Sadece başarılı öğrenciler - Heterojen (farklı
güdülenir, diğerleri baskı görür. özellikteki) öğrenciler bir
aradadır.
- İletişim olumsuzdur.
- Başarılı ve başarısızlık
ortaktır.(Gruba aittir)
 KÜME ÇALIŞMASI
• Akademik başarı, topluma uyum
istenir. ( Esasicilik) Bilimsel bilginin
edinilmesi amaçlanır.
• Esasici teoride kullanılır.
• Homojen gruplarla yapılır.
• Başarı-başarısızlık bireyindir.
• Liderlik tek kişidedir.
• Değerlendirme sonuca yöneliktir.
• Öğretmen öğretimi planlayan, bilgiyi
aktarandır.
İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME
• Problem çözme, toplumsal sorunlara
çözüm üretme, öznel bilgiyi oluşturma.
• İlerlemeci teoride kullanılır.
• Heterojen gruplarla yapılır.
• Başarı- başarısızlık grubundur.
• Liderlik paylaşılmıştır.
• Değerlendirme sürece ve sonuca
yöneliktir.
• Öğretmen grupları oluşturan ve
öğrenmelere rehberlik edendir.
 İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME TEKNİKLERİ

Öğrenci Ekipleri-Başarı Ekip Oyun Turnuva Ekip Destekli

Bölümleri  Slavin matematik eğitiminde Bireyselleştirilmiş
kullanmak üzere geliştirmiştir. Öğretim
 Gruplar heterojen belirlenir.
 Gruplara haftalık olarak akademik  Öğrenci grupla fakat
 Öğrenme ünitesi gruba
oyun(turnuva) oynatılır. bireyselleştirilmiş
verilir.
 Öğrenciler konu ile ilgili tüm akademik materyalle
 Grup konu üzerinde birlikte kaynakları birlikte çalışarak ve çalışır.
çalışır. birbirlerini sınayarak turnuvaya
 Ekip üyeleri
hazırlanırlar.
 Her öğrenciye bireysel test birbirlerinin cevap
verilir ve sınav yapılır.  Turnuvalara her grubu temsilen kağıtlarını
bir öğrenci katılır ve sorular puanlayarak grup
 Öğrenciler puanların göre yöneltilir.
puanını belirler.
başarı sırasına dizilir.  Sorumluluk bireyseldir ve grup
üyeleri birbirlerine yardım etmezler.  Puanlar her hafta
 Bireysel başarılar
tamamlanan ortalama
sonucunda grubun topladığı  Öğrencilerin elde ettiği puanlar
ünite sayısı ve
puana göre en başarılı gruba takımın puanına eklenir ve en
yüksek puanı alan takım
ünitelerdeki yeterliğe
ödül verilir.
turnuvanın birincisi olur. göre verilir.
İşbirlikli Bütünleştirilmiş
Okuma ve Kompozisyon
 İlk öğretim 1. sınıflarda
ve birleştirilmiş sınıflarda
uygulanır.
 İki ayrı okuma grubu
(akran grup) oluşturulur.
 iki ayrı grupta bir öğrenci
okuma yaparken diğerleri
ikişerli gruplar halinde
tamamlayıcı bilişsel
çalışmalar yapar.
Ayrılıp Birleşme Birlikte Öğrenme
(Bilgi Ajanları)
 Her gruba tamamlaması için
Gruplar 6-8 öğrenciden
proje ya da çalışma verilir. Çalışma
oluşur.
sonucunda somut ürün (sentez
 Konular bölünür. düzeyi) ortaya çıkar.
 Her çalışma konusunda her  her ekip üyesi kendi ilgi ve
gruptan bir üye bir araya yeteneğine uygun bölüm üzerinde
gelerek yeni bir (uzman) grup çalışır.
oluşturulur.
 Amaç her öğrencinin güçlü
 Her üye(ajan) konu ile ilgili yönünü çalıştırarak grubun etkisini
çalışmasını tamamladıktan artırmaktadır.
sonra ilk grubuna döner ve
 Her ekip üyesi seçtiği konuda
sonuçları arkadaşlarına iletir.
çalışır ve ekibi bilgilendirir.
 Grup üyeleri tüm konuyu
 Not gruba verilir.
öğrendikten sonra sınav
yapılır ve sonuçlar bireysel Ahmet;
olarak değerlendirilir. Uzmanla
görüşecektir
Muratcan; Ali;
makale Resim
tarayacaktır yapacaktır
Ayşe;
Deney
yapacaktır
 Düşün-Eşleş-Paylaş Karşılıklı Sorgulama
 Öğrencilerin bilgiyi işleme, zihinsel  Öğretmen konuyu sunar.
becerileri kullanma ve iletişim  Öğrenciler ikili ya da üçlü gruplara
becerilerinin geliştirilmesi amaçlanır. ayrılır.
 Öğrencilerde düşünme, düşüncelerini  Aynı gruptaki öğrenciler birbirlerine
bir arkadaşıyla paylaşma, farklı bakış konuyla ilgili sorular sorar ve
açısı geliştirme, düşüncelerini değiştirme cevaplar.
gibi olanaklar verilir.  Öğretmen farklı soru kökleri
 Öğretmen soru sorar yada problemi sorarak tartışmaya yön verir.
belirtir. Öğrencilere düşünmeleri için iki
dakika süre verilir.
 Öğrenciler eşleştirilerek (küçük
gruplarla) cevapları tartışır, fikirlerini
paylaşır.
 Daha sonra düşünceler tüm grupla
paylaşılır.
 AKRAN (YAŞIT) ÖĞRETİMİ

1- Yaşlar çaprazlanır 2-Yaşıtların öğretimi

Büyük öğrenciler küçük öğrencilerle Aynı sınıftaki öğrenciler birlikte öğrenir.

çalışır. Öğrenci abi/abla ile birlikte öğrenir. İşbirliği, sorumluluk, olumlu bağlılık gibi
özellikler gelişir.

TUTOR DESTEĞİ
Tutoru (acemi öğretmen) geliştirmek
temel amaçtır. Aynı zamanda
öğreneninde gelişimi sağlanır.

Üst sınıftan ya da yetişkin birinin

eksik ve yanlış öğrenmesi olan
öğrenciye verdiği destektir
 ÇOKLU ZEKA / GARDNER
Mantıksal/Matematiksel Sözel/Dilsel
Zeka Zeka
• Sayısal ve mantıksal yapıları • Sözcükleri yazılı ve sözlü
kavrama ifade etme, dili etkili konuşma
• Akıl yürütme, neden-sonuç • Hikaye, öykü, şiir yazma
ilişkisini kurma, problem çözme, • Beyin fırtınası, konferans
ilişki kurma, araştırma yapma • Politikacı, öğretmen
• Bilim adamı, mühendis

Bedensel/Kinestetik Görsel/Uzamsal
Zeka Zeka
• Vücudu kullanma, beden dili, • Resim, grafik, matriks
psikomotor beceri yapma, sanat etkinlikleri
• Rol oynama, tiyatro, spor, • İmgelem, zihinsel
gösterip yaptırma, mikro öğretim, canlandırma
simülasyon • Mimar, pilot, harita
• Sporcu mühendisi
 Müziksel/Ritimsel Sosyal/Bireylerarası
Zeka Zeka
• Ritim, ton, ezgiler, enstrüman • Sosyal beceriler, iletişim, empati,
çalma sempati, grup çalışması
• Müzisyen • Öğretmen, Politikacı, Psikolog,
Sosyolog

Bireysel/İçedönük
Zeka
• Kendini gerçekleştirme
• güçlü ve zayıf yönlerinin
farkında olma
• Duygularının farkında olma
• Bireysel hedefler belirleme
• Metabiliş
Doğacı
Zeka
• Çevreye duyarlılık
• İnsan ve hayvan hakları
• Doğaya duyarlılık
YAPILANDIRMACI(YAPISALCI-OLUŞTURMACI-BÜTÜNLEŞTİRİCİ) ÖĞRENME
• İlerlemecilik,Post modern
düşünme
Piaget, Bruner, J.Dewey
Gestalt,Glasserfeld
• Bilgi bireyden bağımsız
değil, duruma özgü,
bireysel(öznel) ve bağlamsal
bir yapıdır
• Birey bilgi yapılarını
deneyimlerle ve sosyal
etkileşimiyle kendisi
oluşturur
• Bilginin algılanması değil;
oluşturulması önemlidir
• Birey bilgiye kendi yorumunu
katar ve bilgiyi yeniden inşa
eder
• Öğrenme insan zihninde
önceki-yeni bilginin
ilişkilendirilmesiyle oluşur
• İşbirlikli öğrenme, çoklu
zeka, proje tabanlı öğrenme,
araştırma, yaratıcı düşünme,
ıraksak düşünme,
tümdengelimsel düşünme
• Sarmal program tasarımı
( içerik derinleşen,
genişleyen ve zorlaşan bir
düzende verilir)
• Ardışıklık, kapsama,
Mantıksal(lojik) içerik
düzenleme ilkeleri
• Bilişsel Yapılandırmacılık (Piaget)
Öğrenmede denge-dengesizlik-denge süreci öğrenmeyi yönlendirir. Organizma özümleme-
uyum sağlama(adaptasyon) süreçlerini kullanarak çevreye uyum sağlar

• Sosyal Yapılandırmacılık (Vygostsky)

Birey sosyal çevresi(anne-baba, kardeş, arkadaş, diğer yetişkinler vb.) etkileşime geçerek
öğrenir. Bilişsel gelişim sosyal çevreden bireye doğrudur

• Radikal Yapılandırmacılık (Glasserfeld)

Bilgi öğrenmeden bağımsız değil, öğrenen tarafından somut yaşantıları(etkinlikleri)
üzerinden yapılandırılır. Eğitim bireye düşünmeyi öğretmelidir. Her bireyin yaşantısı farklı
olduğundan bilgiye ulaşma yolu aynı değildir. Yeni bilgi ön bilgiyle ilişkilendirilerek öğrenilir.
 AKTİF ÖĞRENME/ GOOD

Öğrenmeyi öğrenme • Öğrencide meta biliş, öz • Öğrencide problem

düzenleme, epistemolojik
inanç, duyarlı olma gibi
Ezbersiz eğitim özellikler geliştirir
• Öğrenci öğrenme
sorumluluğunu kendisi alır
Dönüştürmeci öğrenme
• Bilgi edinme değil, bilgiyi
üretme ve kullanma
Etkinlik temelli öğrenme
odaklıdır
çözme, düşünme yollarını
geliştirme, karar alma
becerilerini geliştirir
• Öz değerlendirme, öz
eleştiri, öz düzenleme
özellikleri gelişir.
 TEMATİK ÖĞRETİM

Kavram öğrenmede Disiplinler(dersler) bir tema

kullanılır Sosyal Bilgiler
etrafında ilişkilendirilir. Öğrenci
bilişsel(araştırma, sorgulama)
devinimsel Anne-baba ilişkileri
Etkinlik temeli (drama,müzik,materyal Tarih Fen Teknoloji
programlar uygulanır hazırlama) ve duyusal(şiir,yazı
yazma) gelişimi sağlanır. Geçmişte insan
İnsan ve
Sevgi hayvanlarda
Tiyatro, oyun, müzik, materyal ilişkileri yardımlaşma
Süreç tasarımına göre hazırlama, bilişsel, senaryo gibi Türkçe
geliştirilmiştir etkinliklerle izlenir
İletişim insanlar arasında
iletişim örnekleri

Öğrenci ilgi ve
yeteneğine göre
eğitim görür
 PROJE TEMELLİ(TABANLI) ÖĞRENME

Kurucular • Öğrenci bireysel ya da grup

olarak, diğer disiplinlerle de ilişkili • Yaşamda karşılaşılabilecek
• J. Dewey sorunlar disiplinler arası
• Bruner bir problem senaryosu üzerinde
çalışır bağlantı kurularak, bir
• Kilpatrick senaryo çerçevesinde
çözümlenir
• Öğrenci sorgulayarak, bilgiyi
İlerlemeci teori, oluşturarak ve problem çözerek
Yapılandırmacı öğrenme öğrenir •Çalışmanın sonunda ortaya
bir ürün ya da rapor konulur

Öğrenci merkezli • Grupla çalışma, yaşam becerileri,

program tasarımlarında bilişsel işlem, yaratıcılık gibi özellikler
kullanılır becerisi gelişir
SORU: Bir Türkçe öğretmeni sınıfta 5-6 kişilik gruplar oluşturmuştur. Gruplara,
• televizyonda Türkçenin kullanılması,
• gazete ve dergilerde Türkçenin kullanılması ve akranların Türkçeyi kullanmaları
konularını vermiştir. Öğrencilerden sorunu belirlemelerini, veri toplamalarını, verileri
değerlendirmelerini ve rapor yazıp sunmalarını istemiştir.
Bu öğretmenin uyguladığı yaklaşım, yöntem ya da teknik aşağıdakilerden
hangisidir?(KPSS 2008)
A) Çoklu zekaya dayalı öğrenme
B) Örnek olay incelemesi
C) Grup tartışması
D) Proje tabanlı öğrenme
E) Kaynak kişiden yararlanma
 KUANTUM ÖĞRENME

• Beyindeki tüm sinirsel • Bir olayın • Öğrenci olaylara öznel

bağlantıları kullanarak, gerçekleşmesinde çok perspektif geliştirerek
anlamlı bilgi oluşturmak sayıda faktör söz düşünceler oluşturur.
için yapılan öğrenme konusudur. Bunlar Tümdengelimci bir anlayışla
sürecidir. kesinlik göstermez. olaylar öznel gerçeklere
• Olasılıklı(kesinlik Bilgiler eksik kalacaktır. dayandırılır.
aramadan) düşünmek • Bu nedenle öğrencilerin • Herkesin geçmişi ve
esastır. Olaylar ve eleştirel düşünme yaşantıları farklı olduğu için
olgular birlikte(bütün becerisini kullanarak öznel gerçekler bireye
olarak) ele alınır. öğrendiklerini bilimsel özgüdür.
• Olasılık, Bütünleştirme, çerçevede
İlişkilendirme kavramları sorgulamaları, araştırma-
önemlidir. inceleme yapmaları
sağlanır.
 YAŞANTISAL/YAŞANTI TEMELLİ ÖĞRENME (KOLB)

‘’ÖĞRENCİLER ETKİN VE ’’Öğrenen bilgiyi Dört Öğrenme Biçimi

VERİMLİ ÖĞRENME HİSSEDEREK veya vardır.
BİÇİMLERİNE SAHİPTİR’’ DÜŞÜNEREK 1- SOMUT YAŞANTI
Varsayımına dayanır. ALGILAR, İZLEYEREK 2- YANSITICI GÖZLEM
• Öğretme-öğrenme VE YAPARAK İŞLER’’ 3- SOYUT
süreçleri öğrenme KAVRAMSALLAŞIRMA
biçimlerine bağlı olarak 4- AKTİF YAŞANTI
düzenlenir.
• ‘’ÖĞRENME YAŞANTIYA
BAĞLI BİR SÜREÇTİR’’
Öğrenme hem somut hem
de soyut biçimde yaşantıya
dönüştürülür.
• BİLGİ BÜTÜNÜYLE
ELDE EDİLEN YA DA
TAKLİT EDİLEN DEĞİL,
ZİHİNSEL BİR
DÖNÜŞTÜRME
SÜRECİYLE elde edilir.
Kolb’ a göre öğrenme biçimleri ve özelliklerini aşağıdaki tabloda karşılaştırarak tekrar inceleyelim:
SOMUT YAŞANTI
Yaşantıya geçmek ve problemlerle ilgilenmek gerekir.
Problemlerin çözümünde bilimsel ve sistematik
yaklaşımlar yerine sezgilere dayalı yaklaşım kullanılır.
Öğrenci özellikleri;
• Yeni görüş ve düşüncelere açık, girişken ve meraklıdır.
• Araştırma, inceleme yetenekleri gelişmiştir.
• Yeni fikirler üretebilir.
• İşbirlikli öğrenmeye yatkın, grup çalışması yapabilir.
ETKİN(AKTİF) YAŞANTI
Pratik uygulamalar yapmak gerekir.
Mutlak gerçek yerine fayda getiren yol bulunur.
Öğrenci özellikleri;
• Risk alır, sonuç elde etmede isteklidir,
geribildirim talep eder.
• Yaparak öğrenir, dışadönüktür.
• Proje çalışmaları gerçekleştirir.
YANSITICI GÖZLEM
Gözlemleyerek ve izleyerek öğrenme oluşur.
Öğrenci özellikleri;
• Pratik uygulamalar yerine olayın özünü kavramaya
çalışır; doğru nedir? Nasıl oluşur? Gibi sorular
üzerinde çalışır.
• Düşünce ve olayları sezgi yoluyla anlar.
• Kendi duygu ve düşüncelerine güvenir, içe
dönüktür.
• Karar vermeden önce gözlem yapar.
• Bilgi edinmede farklı bakış açılarını kullanır.
SOYUT KAVRAMSALLAŞTIRMA
Mantık, kavramlar ve düşünceler, duyulardan
daha önemlidir.
Problemlerin çözümünde bilimsel yaklaşım
önemlidir.
Öğrenci, olayların ve düşüncelerin mantıklı
analizini yaptıktan sonra harekete geçmelidir.
Öğrenci özellikleri;
• Düşünerek öğrenir.
• Sistematik planlar yapar.
• Fikirlerin mantıksal analizlerini yapar.
 BASAMAKLI ÖĞRETİM (PROGRAM) / NUNLEY

• İlerlemeci teori, “ ÖĞRENCİLER FARKLI Öğrencinin C,B ve A

bilişsel ve İLGİ VE YETENEK basamaklarında belirlenmiş olan
yapılandırmacı ALANLARINA, FARKLI bilgi edinme, bilgileri farklı
öğrenme kuramına ÖĞRENME YOLLARIN problem durumları üzerinde
dayanır. SAHİPTİR” ilkesine dayanır. kullanma, analiz-sentez yapma,
• Bloom eleştirel düşünme ve yaratıcı
taksonomisine göre düşünme gibi etkinlikleri
geliştirilmiştir. kullanarak görevler belirlemesi,
uygulaması, değerlendirmesi ve
bu görevleri başarması esasına
dayanır.
Öğrenci bilgiyi alan
değil, bilgiye ulaşan,
sürekli olanları alan
ve yeni bilgiler
üreten bir
durumdadır.

C.Basamağı( 3.Kademe)
Temel bilgi ve beceri
kazanma
 Öğrencilerin ilgi ve
yeteneklerine uygun görev
alanlarını belirleme
 Öğrencilerin temel bilgileri
edinmesi, anlaması, gözlemesi
ve becerileri kazanması
 Bilme ve kavrama düzeyindeki
hedef alanlarını kapsar
A.Basamağı(1. Kademe)
Üst düzey düşünme
değerlendirme yapma
 Öğrencilerin başardıkları
B.Basamağı (2.Kademe) görevlerinin sonuçlarını
Öğrencilerin uygulama tartışması
yapması-problem çözmesi Yaratıcı düşünme, eleştirel
düşünme, etkin düşünme gibi
üst düzey düşünme yollarının
 Öğrencilerin belirlenmiş kullanılması
görevleri yerine getirmesi  Analiz, sentez ve
 Edinilen temel bilgi ve değerlendirme düzeyindeki
becerilerin farklı problem hedef alanlarını kapsar
durumlarında kullanılması
 Uygulama düzeyindeki
hedef alanını kapsar
 ÖĞRETİM STRATEJİLERİ (ANLAMLI ÖĞRENME)

Sunuş Yolu/Ausubel Buluş Yolu/Bruner Araştırma İnceleme/Dewey

 Öğrencinin kavram ilke, sonuç  Öğrencilere araştırma etkinliklerini
 Bilginin, olgunun, ilke ve
ve genellemelere ulaşması problem çözme yoluyla öğretmeyi
genellemelerin belli bir düzen ve
sağlanır. amaçlar.
aşamalılık içinde aktarılmasını
sağlar
 Tümevarımsal düşünme yolu  Öğrenciler bir öğrenme konusu
geliştirilir. Özelden-genele bilgiüzerinde bilimsel yöntemin(problem
 Tümdengelimsel düşünmeye
verilir. çözme süreci) basamaklarını kullanarak
dayanır. Bilgi genelden-özele
öğrenir. Öğrenci bilim adamıdır.
aktarılır.
 Öğretmen ipucu,yönergeler ve Problem çözme sürecinin basamakları:
soru cevap kullanarak, 1) Problemi hissetme ve belirleme
 Açıklayıcı ve yorumlayıcı bir
öğrencinin ilke, sonuç ve 2) Problemi tanıma ve sınırlandırma
yaklaşımla kavram ve
genellemelere ulaşması sağlanır. 3) Problem ile ilgili bilgi toplama ve
genellemelerin öğrencilere
çözümle ilgili kaynakları tarama
aktarıldığı bir süreçtir.
 Öğrenci merak, araştırma, 4) Probleme çözüm yolları(hipotez-
keşfetme ve sezgi gibi denence) geliştirme
 Öğretmenin en önemli görevi
özelliklerini kullanarak öğrenir. 5) Problemin çözümü(hipotez) için
“içeriği anlamlı bütünlüğe”
yöntem geliştirme,veri toplama ve
getirerek etkili olarak sunmaktır.
 Öğretmen örnekler, ipucu, analiz etme
yönergeler sunar, öğrenci bunlar 6) Hipotezleri test etme, doğruluğunu
 Öğretmen önce genel bilgileri,
üzerinde düşünerek sonuçlara belirleme
ilke, kavramları anlatır, daha
ulaşır. 7) Çözüme ulaşma
sonra ayrıntılı bilgileri aktarır.
 Tartışma, örnek olay, problem
 Kavramların ve soyut konuların
çözme, beyin fırtınası, deney gibi
öğretilmesinde etkilidir.
yöntemler kullanır.
 BULUŞ YOLU SUNUŞ YOLU

- Öğretmen örnekler sunar - Öğretmen kavramları tanımlar-açıklar

- Öğrenci örnekleri açıklar-betimler - Öğretmen kavramın özelliklerini açıklar
- Öğretmen ek örnekler verir - Öğretmen kavramın diğer kavramlarla
- Öğrenci ek örnekleri açıklar-betimler ilişkisini kurar
- Öğretmen örnek olmayan durumlar - Öğretmen kavramın önceliklerini ve örnek
verir olmayanları verir
- Öğrenci örnek olamayan durumları - Öğrenci kavramı açıklar ve örnek verir.
açılar-betimler
- Öğrenci bu örnekleri karşılaştırır,
ilişki kurar
- Öğrenci ilke-kural ve genellemelere
ulaşır
- Öğrenci ek(yeni) örnekler verir
 ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ

Anlatım Tartışma Örnek Olay Gösterip-Yaptırma

Bilgi birimlerinin • Öğrencileri konu üzerinde Gerçek hayatta Öğretmen beceriyi aşama
güdüleme, dikkat düşündürmek, ortaya çıkan, gerçek aşama gösterir, anlatır.
çekme, araç-gereç anlaşılmayan konuları hayatta yaşanma Öğrenci öğretmeni
kullanma gibi açıklamak ve bilgileri ihtimali olan ya da izledikten sonra beceriyi
tekniklerle pekiştirmek için yapılır. senaryo olarak belli bir düzeye gelinceye
aktarılmasıdır. oluşturulan bir kadar tekrar eder.
• Büyük grup tartışması ve durum üzerinden Öğretmen dönüt verir.
küçük grup tartışması yapılır
şeklinde uygulanır. Psiko-motor beceriyi
Öğrencinin bir plan
ya da durum geliştirmede etkilidir.
• Öğrencilerde karşılıklı
konuşma, anlayış, eleştirel üzerinde problem
düşünme, demokratik çözme becerisinin
tutum gibi özellikleri geliştirilmesine
geliştirir. yöneliktir.

Deney Bireysel Çalışma

Bilimsel bir olayı ispatlamak için • Öğrenci ilgi ve yetenek alanına göre konu
öğrenciler öğretmen gözetiminde üzerinde çalışır.
ya da bağımsız çalışır. • Öğrenci konuyu yaparak yaşayarak öğrenir.
 Zıt (Karşıt) Görüşlerin Tartışması
MÜNAZARA
• İki grubun, tarafsız bir jüri önünde bir
konuyu tez-anti tez şeklinde tartışması
yoluyla gerçekleşir.
• Her grup savunduğu düşüncenin
doğruluğunu kanıtlama çabasındadır.
Aynı zamanda karşı tarafın düşüncesini
çürütmeye çalışırlar.
• Grupların ikna becerisi ve savunma
gücü geliştirilir.
• Konu üzerinde araştırma yapma,
mantık yürütme, analiz etme, görüşü
savunma, karşı görüşü çürütme, dili etkili
kullanma, neden-sonuç ilişkisi kurma gibi
özellikler gelişir.
GÖRÜŞ GELİŞTİRME
• Öğrencilerde görüş geliştirme, farklı görüşleri
anlama, onlara katlanma, düşüncelerini
savunma, kanıt bulma, hoşgörü, empati gibi
özellikleri geliştirir.
• Öğrenci bir konu karşısında “Katılıyorum”,
“Katılmıyorum”, “Kararsızım” görüşlerinin
belirlendiği köşelere giderek diğer öğrencilerle
etkileşime girerler ve süreçte görüşlerini
değiştirirler.
KÖŞELEME
 Cevabı net olmayan sorular sorulur ve
problemler üzerinde kullanılır
Uygulama aşamaları:
- Problem belirlenir
- Olası çözüm yolları tartışılır ve seçilir
-Seçilen çözümler kartonlara yazılarak sınıfın
farklı köşelerine asılır
-Öğrenci kendine uygun gelen çözümün asılı
olduğu köşeye gider ve orada toplanır
-Aynı köşe de olanlar çözümü seçme
nedenlerini ve gerekçelerini tartışır
- Sonuç sınıfa sunulur
 Genel Tartışma Formatı

Panel Forum Açık Oturum

• Konuşmacılar konu • Farklı görüşlere sahip kişi ya • Konuşmacıların bir konu ile
uzmanıdır ya da önceden da gruplar aralarında tartışır- ilgili görüşlerini(aralarında her
araştırma yaparak bilgi katılımcı ve dinleyiciler karşılıklı hangi bir tartışma yapmadan)
sahibidir. tartışır. sıra ile açıklar.
• Konu farklı boyutlarıyla çok
yönlü ve derinliğine ele alınır. • Bir sonuca(gerçeğe) ulaşılır. • Bir başkanın yönetiminde ve
kontrolünde gerçekleşir.
• Bir sonuca(gerçeğe) ulaşılmaz.
Katılımcılar konu üzerinde tartışır.
Sempozyum Konferans
• Konuşmacıların bir •Bilimsel içerikli bir
•Katılımcılar konuya farklı
konuyu farklı boyutları ile konunun uzmanı tarafından
kaynaklardan hazırlanarak,
ele alması ve bilimsel dinleyicilere sunumudur
ulaştıkları bilgilere kendi bakış
açıklama yapması şeklinde •Amaç dinleyicileri
açılarını ve görüşlerini katarak,
olur. bilgilendirmek ve
konuyu ele alırlar.
• Bilimsel, sanatsal ve aydınlatmaktır.
toplumsa konularda
• Öğrencilerin konu ile ilgili bilgi
konuşmacılar bilgi temelli
edinmeleri, yorum yapmaları,
açıklama yapar.
sorunlar ve sorunların çözümleri
• Dinleyiciler katılır.
üzerinde düşünmeleri
sorgulamaları sağlanır.
 Zıt Panel Kollegyum Kologyum
• Belli ölçüde tartışılmış, 1- Sınıfa ya da panele • Akademik nitelikli (bilim
tamamlanmış ya da sınıfta misafir(uzman konuşmacı) adamlarının katıldığı) bilimsel
konuların tekrarı, getirilir. Konuşmacı uzmanlık toplantıdır.
pekiştirilmesi, yeni fikirlerin alanı ile ilgili konuşmalar yapar, • Bilimsel bir sorunu
ortaya çıkması, konunun bilgi ve deneyimini aktarır. İş incelemek ya da siyasal,
gözden geçirilmesi, adamı, profesör, sporcu vb. ekonomik ve diplomatik
yanılgıların giderilmesi 2- Panelist grupla birlikte sorunları tartışmak için
amacı ile yapılır. uzman(kaynak kişiler) grup yapılan akademik nitelikli
katılımıyla gerçekleşir. Panelist toplantıdır.
• Sınıf ikiye bölünür. Soru grup konuyu sunarken ve görüş • Bilim insanları fikir yürütür.
soran ve cevap ayrılığına düşerken uzman
veren(tartışan) iki grup gruptan bilgi alınır.
aralarında tartışır.
Sokrat Semineri
• Anlaşılması zor, farklı anlamlar
çıkarılabilecek, üst düzey bir metnin
ya da akademik ve karmaşık bir
konunun grup tarafından tartışılması
yapılır.
• Katılımcılar konu üzerinde tartışır.
 Sokratik Tartışma
• Öğrencilerin çok iyi bildikleri
konu üzerinde tartışma yapılır:
İki aşamalıdır.
1) Alaysı (İroni):
Öğrencilere bildikleri konularda
sorular sorulur. Sorular
bildiklerinin güvenilir olup-
olmadığına yöneliktir. Böylece
bildiklerinin sağlam, temelsiz,
eksik, yarım yamalak olduğu
anlaşılır.
2) Doğurtmaca:
 Konu ile ilgili ipucu niteliğinde
sorular sorulur öğrenci akıl
yürüterek sonuca(doğruya)
ulaşır.
 Bilgiye (gerçeğe) öğrenci
ulaşır. Öğretmen söylemez.
‘’Bilgi doğuştandır, öğretmen
bunları ortaya çıkarır’’ ilkesine
dayanır
Delphi Tekniği Seminer
• Bir problemin • Bir konu üzerinde yapılan araştırma-
çözümüne yönelik inceleme sonuçları hakkında sunu
uzman görüşleri yapılır. Kişi araştırma yaptığı konuda
alınarak, farklı tek başına konuşma yapar. (Panelde
görüş açıları ve grup konuyu derinliğine alırken,
deneyimlerden Seminerde bir kişi konuyu derinliğine
faydalanılarak, ortak ele alır) Yüksek lisans öğrencisinin
çözüm yolları sunu yapması.
bulunur. Konferans
• Konu uzmanının dinleyicilere
bilgi vermesidir.
Brifing
• Bir kurumun yapısının ve işleyişinin
tanıtımı ya da teknik bir konunun
uzman tarafından ilgililere sunumudur.
Söylev
• Duygusal etki oluşturmak için yapılan
konuşmadır. Bayram konuşmaları.
Demeç
• Otoriter yada yetkili bir kişinin basın-
yayın organlarına konuşma yapmasıdır

BEYİN FIRTINASI
• Bir konu, olay ya da
sorun üzerine
düşünerek, çok sayıda
fikir(çözüm yolu)
üretmesi amaçlanır.
• Yaratıcı problem
çözme becerisini
geliştirir. Hayal gücü ve
demokratik ortamlar
gerektirir.
• Önemli olan nitelikli
(kaliteli) çözümler değil
kısa zamanda nicel(çok
sayıda) fikir üretmektir.
• Fikir üretme ve Fikirleri
değerlendirme üzere iki
bölümden oluşur.
• Doğal konuşma yapılır.
Çılgın, akla gelen sıra
dışı fikirler yönlendirme
ve mantık aranmadan
serbestçe söylenir.
ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
BEYİN ESERİ
• Bireysel ya da grup halinde
görüş geliştirmede kullanılır.
• Sınıf bir konu ile ilgili 6-7 kişilik desteği ile işi kendi başına, hatta
gruplara ayrılır.
• Her öğrenciye konunun farklı
yönleri ile ilgili üç tane kart
verilir.
• Her öğrenci kartlara konularla
ilgili görüşlerini yazar ve sıranın biçemi geliştirmesi amaçlanır.
üzerine koyar.
• Her öğrenci bir kart çeker ve
sesli olarak okur.
• Tüm görüşler okunduktan
sonra sınıfta paylaşılır.
BİLİŞSEL ÇIRAKLIK
• Öğrencinin bir uzmanı gözleyerek
başladığı ve uzmanın giderek azalan
kendi biçimiyle yapar duruma geldiği
süreçtir.
• Bireyin farklı uzmanları gözleyerek,
farklı uzmanların yaptıkları üzerinden
kendine özgü öğrenme ve ürün
ÖĞRENME HALKASI
• Piaget’ in zihinsel gelişim kuramına
yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına ve
kavram öğrenmeye dayalı bir öğretim
tekniğidir.
• Özellikle somut işlemler dönemindeki
öğrencilerin kavramsal anlayışının
geliştirilmesinde etkilidir.
• Öğrenci kavram öğrenmede pasif değil,
aktif durumda etkinlikte bulunur.
• Üç aşaması bulunur;
1) Kavramı keşif
2) Kavramın tanımına ulaşma
3) Kavramı uygulama
 SORU-CEVAP
• Sözel etkileşim yöntemidir.
• Konunun anlaşılması,
eleştirel düşünme, öğrenciyi
derse katma, dinleme,
hatırlama, akıl yürütme,
yaratıcılık, güdülenme, ifade
etme, sorgulama vb.
özellikleri geliştirir.
• Soru sınıfa sorulmalı,
gönüllü olan cevap vermeli,
doğru cevap pekiştirilmeli,
yanlış cevap
pekiştirilmemeli, yanlış
cevaba dönüt-düzeltme
verilmelidir.
• Dersin giriş bölümünde ön
koşul bilgileri sağlama
İşleniş bölümünde derse
katma
Sonuç bölümünde eksik
öğrenmeleri belirlemek için
kullanılır.
SORU TURU
• Bir konunun sunumunda,
netleştirilmesinde kullanılır.
• Öğrencilerde yazma, anahtar
yapma ve soru çıkarma,
açıklama yapma, değerlendirme
gibi üst düzey işlere katılma
fırsatı verir.
Uygulama aşamaları:
1- Öğrenciler konuyla ilgili
soruları ya da öğrenmek
istedikleri kavramları boş
kağıtlara yazar
2- Her öğrenci kağıdı sol taraftaki
arkadaşına iletir
3- Öğrenci kendisine gelen
kağıttaki soru ya da kavramla
ilgili düşüncelerini yazar.
4- Öğrenciler kağıdı tekrar
solundakine verir
5- Tur tamamlanıncaya kadar her
öğrenci kağıda düşüncesini yazar
6- Kağıt ilk yazan öğrenciye
ulaşır
7- Sonuç sınıfla paylaşılır
ÖĞRENME GALERİSİ
• Öğrencilere “neler
öğrendiklerini” değerlendirme
olanağı sunar.
Uygulama aşamaları:
1) Öğrenciler 2-4 kişilik gruplara
ayrılır.
2) Gruplar gözden geçirecekleri
konu ya da olayları listeler.
3) Listeler duvara asılır.
4) Öğrenciler listeleri
inceleyerek, eksik öğrenmelerini
belirler. İşaret koyar.
5) Hangi öğrenmelerin kaç kişi
tarafından gerçekleştiği, eksik
öğrenmeler ve etkinliğe
götürülecek öneriler listelenir.
 EĞİTSEL OYUN
• Öğrencinin fiziksel,
zihinsel, sanatsal ve estetik
becerilerini geliştirir.
• Öğrenmeyi zevkli ve ilgi
çekici hale getirir.
• Öğrenilen bilgiler
pekiştirilir ve rahat bir
ortamda tekrar edilir.
• Oyunlarla öğrenilir.
• İşbirliği, sosyalleşme,
dayanışma, problem
çözme, anlayışlı olma gibi
özellikler geliştirir.
(YARATICI) DRAMA
• Öğrenci bir durumu ya da
beceriyi sınıfın önünde
canlandırır.
• Öğrenci bir yaşantı, olayı, fikri
ya da soyut bir kavramı oyunsu
süreçlerle canlandırır.
• Doğaçlama yapılır.
• Yaratıcı düşünce, hayal gücü
problem çözme, eleştirel
düşünme, dili etkin kullanma,
kendini tanıma, ifade etme gibi
özellikleri geliştirir.
• Öğrenci hangi durumda, nasıl
davranması gerektiğini
yaşayarak öğrenir.
• Grup etkileşimi sağlanır.
• Öğrenci serbest ve bağımsız
konuşma alışkanlığı kazanarak
duygu ve düşüncelerini kendi
ifadelerini kullanarak rahatça
açıklar.

A- Görüş Geliştirme
• Zıtlıklar tartışılır.
• Karşıt görüşleri-çelişkili
düşünceleri görme, onlara
katlanma, hoşgörü gibi
özellikler gelişir.
Uygulama aşamaları:
1) Tartışma konusu tahtaya
yazılır
2) Kartonlara “katılıyorum”,
“katılmıyorum”,
“kararsızım” ifadeleri
yazılır ve duvarlara asılır
3) Öğrenciler katılma
derecelerine göre
kartonların önünde
toplanır ve sıra ile
düşüncelerini açıklar
4) Öğrenciler görüşlerini
değiştirerek yeni gruba
katılırlar
Empati Kurmayı Sağlayan Teknikler
B-Konuşma Halkası C- Rol Yapma
• Öğrencilerin görüş farklılıklarını • Öğrenci gerçek
görmesine , farklı görüşlere saygı rolünden ve
göstermesine olanak verir. duygularından arınarak
• Sınıf içinde güven ve saygı ortamı kendini başka birinin
oluşturur. İletişim becerileri geliştirilir. yerine koyar. Böylece
Uygulama aşamaları: onların nasıl
1) Öğrenciler U ya da yarım daire şeklinde düşündüklerini, neler
oturur hissettiklerini ve nasıl
2) Uyulacak kurallar tahtaya yazılır davrandıklarını anlama
3) Bir olay, öykü, masal, film, resim yeteneklerini geliştirirler.
verilir/Canlandırma yapılır • Dersin konusu ile ilgili
4) Ya da öğretmen tartışılacak konuyu bir sorun, durum, olay ya
açıklar da fikir bir grup öğrenci
5) Kullanılan materyal ile ilgili “sizce ne tarafından diğer
hissetmiştir?” “sizce ne öğrencilerin önünde
düşünmüştür?”, “siz ne hissettiniz?” dramatize edilir.
soruları yöneltilir
6) Katılımcılar olay yada öyküdeki kişinin
yerine geçerek düşünürler ya da kendi
düşüncelerini açıklarlar
7) Her öğrenci konuşur. Konuşmak
istemeyen öğrenci “pas” der ve ikinci
turda konuşmaya cesaretlendirilir
 DEDİKODU
 Öğrencilerin konuyu kavraması, o
konuda düşünmesi ve düşüncelerini
değerlendirmesi amaçlanır.
Uygulama aşamaları;
 Öğrenciler ikişerli gruplara ayrılır.
 Konu ya da soruyla ilgili
düşüncelerini birbirlerine söylerler
 Eşler ayrılıp yeni ikili gruplar
oluşturur
 Yeni eşler kendi düşüncesini ve
önceki eşinin düşüncesini iletir
 Ayrıca düşüncelerindeki değişimi
ve arkadaşının düşüncesine katılıp
katılmadığını belirtir
 Birkaç tur yapıldıktan sonra sınıf
tartışması yapılır ve sonuca ulaşılır.
VIZILTI
 Kısa zamanlı geçici
uygulamalardır
 Bir problem ya da soru
üzerinde görüşme yapma,
hipotez geliştirme, yaratıcı
düşünme, örnek bulunma
gibi beceriler gelişir
Vızıltı 22
Vızıltı 44
Vızıltı 66 gibi tekniklerle
uygulanır
 KAR TOPU
 Bir problem durumu
verilir, öğrenci önce tek
başına düşünür
 Sonra bir arkadaşı ile
ikili grup olarak
düşünceler tartışılır
 Daha sonra görüşlerin
tartışılması dörtlü, sekizli
gruplarda yapılır
 Son aşamada sonuçlar
sınıfça paylaşılır
WORKSHOP İSTASYON
(ÇALIŞTAY) DÜŞÜNCE  Yaratıcı düşünmeyi
ATÖLYESİ geliştirmek, öğrenci
 Uzman ve deneyimli 6 katılımını sağlamak, problem
ya da 8 katılımcının sorun çözme becerisini geliştirmek,
çözümüne katkıda yarım bırakılan bir işi
bulunduğu bir tekniktir tamamlamak için kullanılan
bir tekniktir
 Sınıf 3-5 gruba ayrılır
 Öğrenme konusu saptanır
 Gruplar çalışma
alanlarına(istasyon) bölünür
 Slogan yazma
 Afiş hazırlama
 Şiir yazma
 Örnek olay yazma vb.
 Her çalışma alanından
sorumlu bir öğrenci olur.
Gruplar 10’ ar dakika ara ile
yer değiştirir ve kendinden
önceki grubun yarım (eksik)
bıraktığı çalışmayı tamamlar
 ÇEMBER
• Öğrencilerin bilgi ve beceri sahibi
oldukları konularda konuşmaları
sağlanır
• Öğrencilerin konu ile ilgili önceden
hazırlanan sorulara cevap vermesi
istenir
• Her öğrenci 1-2 dakika konuşur.
Doğru cevabı veremiyorsa ipucu verilir.
Öğretmen tartışmanın sonunda ana
noktalara vurgu yapar
• Öğrenciler çember şeklinde oturur. Bir
başkan ve bir sekreter görevlendirilir.
Grup üyeleri başkanın sağından
başlayarak konuşur. Sekreter
konuşmaları yazar.
Başkan Sekreter
AKVARYUM(İÇ ÇEMBER)
• Öğrencilerin ilgi duyduğu konularda ya da üzerinde
anlaşamadıkları konuların öğretiminde kullanılır
• Öğrencilerin tartışma ve grupla etkileşim
becerilerini geliştirir
İki türlü uygulanır:
1. Sınıfta iç içe iki çember oluşturulur. İç
çemberdeki öğrenciler konuyu aralarında
tartışırken, dış çemberdeki öğrenciler tartışmayı
izler. Dış çemberdeki öğrenciler iç çemberdeki
öğrencilere soru sorabilir ve çemberler arasında
yer değişimi sağlanır.
2. Sınıfta çember oturma düzeni kurulur ve ortaya
bir sandalye konulur. Konuşmak isteyen
öğrenciler gönüllü olarak sandalyeye oturarak
konuşur. Diğer öğrenciler konuşmacıyı izler ve
dönüt verir.
 KÖŞELEME
 Cevabı net olmayan sorular
sorulur ve problemler
üzerinde kullanılır
Uygulama aşamaları:
- Problem belirlenir
- Olası çözüm yolları tartışılır
ve seçilir
-Seçilen çözümler kartonlara
yazılarak sınıfın farklı
köşelerine asılır
-Öğrenci kendine uygun gelen
çözümün asılı olduğu köşeye
gider ve orada toplanır
-Aynı köşe de olanlar çözümü
seçme nedenlerini ve
gerekçelerini tartışır
- Sonuç sınıfa sunulur
PAZAR YERİ
 Öğrencilerin birbirini
tanıma, görüşlerini,
çözümlerini birbirleriyle
paylaşma olanağını verir.
Uygulama aşamaları:
- Öğrenciler bir kağıda sahip
olduğu değer, her hangi bir
yaşantı, problemin çözüm
yolu, öğrenmek istediği konu
vb. yazar
- Bir kağıdı üzerlerine asarak
sınıfta gezerler
- Birbirlerinin üzerindeki
yazılar ile ilgili konuşur,
deneyimde bulunurlar
- Sorular sınıfta tartışılır
MİKRO ÖĞRETİM
 Beceri geliştirmede kullanılır.
 Öğretmen adaylarının
eğitiminde kullanılır
 “Öğret –Yeniden öğret” süreci
kullanılır.
 Öğretim süreci, sınıftaki
öğrenci sayısı ve konu
bakımından küçültülmüş ve
yoğunlaştırılmış bir öğretim
deneyimidir
 Her kişi beceriyi ortaya
koyarken görsel yada sözel
kayıt altına alınır
 Birlikte değerlendirme yapılır,
dönüt verilir. Kişi beceriyi tekrar
yapar.
 Gösteri (Demonstrasyon)
 Bilgi edinmek, ilgi uyandırmak
ve çalışma standardı geliştirmek
için yapılır.
 Bir işin nasıl yapıldığını
göstermek için yapılır.
 Öğrenme konusu araç-gereç
kullanarak somutlaştırılır.
 Göze-kulağa hitap ettiği için
etkilidir.
Benzetim (Simülasyon)
 Bir olayı, durum, nesne veya
aktivitenin yapay olarak öğretim
ortamında tasarlayarak yapılmasıdır.
 Gerçeğe benzeyen (yapay)
ortamda yapılan üretimdir. Öğrenci
gerçek duruma hazırlanır.
 Beceri kazanma, problem çözme
gücünü geliştirme özellikleri
nedeniyle etkilidir.
 LATERAL DÜŞÜNME

Altı Şapkalı Düşünme Altı Uygulama Ayakkabısı

 “Nasıl düşüneceği” öğretilir.  Öğrenci farklı durumda nasıl
 Eleştirel, yaratıcı, analitik, empatik davranacağını öğrenir. Böylece öğrenci
düşünceyi geliştirir. farklı durumlara uyum sağlar.
 Bir olay yada olunun tek yönünün değil, Resmidir. Prosedürü(rutini)
bir çok(farklı) yönünün olduğu anlaşılır. Lacivert
uygular
Beyaz (Bilim adamı grubu)
(Boş sayfa) Bilgi ve raporlar üzerinden düşünme Gri Spordur. Bilgi toplar,
araştırma yapar, delil toplar
Kırmızı Ateş Duygusal düşünme sezgi,
(Ateş) duygu ve fikre göre düşünme Kahverengi İnsiyatiflerden ,
esnekliklerden faydalanır
Siyah Kötümser düşünme-olumsuz görüş,
(Yargıç) eleştiri ve çıkacak problemler ortaya Tehlikeyi azaltır. Acil
konur Turuncu müdahale eder, güvenliği
İyimser düşünür. Olumlu, yapıcı sağlar
Sarı
(Güneş) düşünceler ortaya konur Pembe İnsanları korur, hassas
davranır
Yeşil Yenilikçidir. Özgün çözümler
(Bitki) ortaya konur. Yaratıcı düşünür
Mor Rolüne göre davranır
Mavi Sakin düşünür. Tüm süreç gözden
(Gökyüzü) geçirilir. Olaylara tüm yönleriyle
bakılır
 GLOBAL DÜŞÜNME
KAVRAM HARİTASI
 J. Novak tarafından geliştirilmiştir.
 Öğrenmeyi ve hatırlamayı kolaylaştırmak için
yapılan görsel ve örgütsel düzenlemedir.
 İki boyutlu şemalardan oluşur.
 Bir kavram, ilişkili olduğu diğer kavramlarla
görsel bir düzenekte toplanır.
 Bilgi organize edilerek, bağlantı kurularak etkili
bir şekilde sunulur.
Faydaları:
 Kavram öğrenme
 Kavramlar arası ilişki kurma
 Bilgiyi gözden geçirme, hatırlama
 Çelişkileri, ayrılıkları, farklılıkları görme
 İşlenen konuları bütün olarak görme
 Ön bilgi, yeni bilgi ilişkilendirme
 Kavram yanılgılarını belirleme ve giderme
 Dersin her aşamasında (giriş-etkinlikler-değerlendirme)
kullanma
Üç türlüdür:
1) Örümcek Ağı
2) Olaylar Zinciri
3) Balık Kılçığı
ZİHİN HARİTASI
 T. Buzan geliştirmiştir.
 Bir kavramı zihinde çağrıştıran her şey hayal
edilir ve bu kavram ile ilişkilendirilir.
3 temel aşaması bulunur:
1) Kavram oluşturulur
2) Hayal edilir
3) İlişkilendirme yapılır.
 Not alma, hedef oluşturma, toplantı yada
sunum hazırlığı rapor yazma vb. amaçlar için
kullanılır
 Beyni geliştirir, yaratıcılığı artırır, önemli
konuları ortaya çıkarır
 Hedef oluşturmaya yardımcı olur. Önemli
konular arasındaki ilişkileri kurar
 Kavram gelişimini tespit etme, kavram
yanılgılarını belirleme, ön öğrenme-yeni
öğrenme ilişkisini kurar
 Kavram Yanılgılarının TESPİTİNDE (Belirlenmesinde) Kullanılan Teknikler

1. Kavram Haritası
2. Görüşme
3. Vee Diyagramı
4. Tanılayıcı Dallandırılmış Ağaç (TDA)
5. İki Aşamalı Teşhis Testi(Üç Aşamalı Teşhis Testi)
6. Tahmin Gözlem Açıklama
7. Mülakat
8. Tahlil Çizgileri
9. Teşhis Testleri
10. Zihin Haritası
11. Kavram Karikatürü
12. Kavramsal Değişim Metinleri
13. Yapılandırılmış Grid
 Kavram Yargılarının GİDERİLMESİNDE Kullanılan Teknikler

1. Kavram Haritası
2. Tezkip (çürütme) Metinleri
3. Analoji (Benzetim)
4. Kelime İlişkilendirme Testi
5. Tartışma /Soru-Cevap
6. Kavramsal Değişim Metinleri
7. Anlam Çözümleme Tablosu
8. Vee Diyagramı – I Diyagramı
9. Kavram Karikatürü
10. Kavram Ağı
11. Resim-Grafik Kullanma
12. Metin Oluşturma ve İnceleme
13. Yapılandırılmış Grid
Kavram Yanılgılarının HEM TESPİTİNDE HEM DE GİDERİLMESİNDE Kullanılan Teknikler

1. Kavram Haritası
2. Kavram Karikatürü
3. Yapılandırılmış Grid
4. Vee Diyagramı
5. Kavramsal Değişim Metinleri (Yaklaşım)
 Kavram Öğretiminde Kullanılan Teknikler

Kavram Öğrenme Tahmin Kavram Kelime Balık Akrostiş

Karikatürü Halkası Gözlem Ağı İlişkilendirme Kılçığı
Açıklama Testi

Kavram Kavramsal Anlam Tanılayıcı Yapılandırılmış Kavramsal VEEN

Haritası Değişim Çözümleme Dallanmış Grid Gruplama Diyagramı
Metinleri Tabloları Ağaç

Kavram Yanılgısı
 Bireyin doğru olarak kabul edip bir çok beceriyi
sergilemede kaynak olarak kullandığı yanlış
kavramlar ya da kavramalarıdır.
 Kişisel deneyimlerle oluşmuş, bilimsel
gerçeklere ve düşüncelere aykırı, anlamlı
öğrenmeyi engelleyici bilgileridir.
 KAVRAMSAL DEĞİŞİM YAKLAŞIMI
(METİNLERİ)

 Kavram yanılgılarının giderilmesinde kullanılır.

 Piaget ’in özümleme, uyumsama ve dengeleme
ilkelerine dayanır.

TAHMİN-GÖZLEM-AÇIKLAMA(TGA)

 Olay tahmin edilir.

 Gözlem yapılır.
 Tahminler ile gözlem sonuçları karşılaştırılır.

ANLAM ÇÖZÜMLEME TABLOLARI

 İki boyutlu tablodur.

 Tablonun ilk sütununda öğretilecek kavram ya da
varlık yazılır.
 Diğer satıra ise özellikler sıralanır.
 Kavramlar ve özelliklerin uyumlu olduğu satıra “X”
işareti konur.
 KAVRAM KARİKATÜRLERİ KAVRAM AĞI (SEMANTİK AĞ)
 Birkaç karakterin günlük yaşamla ilgili bir
olaya bakış açılarıyla baktığı çizimlerdir.
 Öğrencilerin mevcut bilgilerini harekete
geçirerek kavramların kapsamını geliştirmek
Öğrencileri eğlendirerek bilgilerini
amacıyla kullanılan grafiksel araçlardır.
sorgulatılır.
 Yazılı bilgileri daha iyi anlamak, önceki
 Bilimsel düşünceler üretme, soru sorma
bilgileri harekete geçirmek ve kavramları
becerisini geliştirme, işlevlerini yerine
gruplamak için kullanılır.
getirir.
 Kavramları genişletme ve gruplamada
 Kavram yanılgıları tespit edilir ve giderilir.
kullanılır.
V(VEE) DİYAGRAMI
 Anlamlı öğrenmeyi
sağlar
 Kavram yanılgılarını
belirlemede ve gidermede
kullanılır
 Bilgiyi ispat etmede,
konuya ilgi çekmede
kullanılır
 Öğretimde ve ölçme
işlemlerinde kullanılır.
Planlama (Ana) Değerlendirme
Temel
Soru
VENN DİYAGRAMI BALIK KILÇIĞI
 Kavram öğrenmede kullanılır  Nedenler ile sonuçlar
 Kavramların benzer ve farklı arasındaki ilişki gösterilir.
yanları şemalar üzerinde gösterilir
Aşamaları
1- Boş kümeler çizilir
2- Kavramlar kümelere yerleştirilir
3- Kavramların benzeyen yönleri
kesişen, benzemeyen(farklı)
yönleri kesişmeyen bölgeye
yazılır.
BİLGİ HARİTASI
-Kavramları ve arasındaki ilişkileri bilgiler olarak gösterir
-Bir konunun önemli ve kritik konularının özet şeklinde görsel olarak sunulmasıdır.
-Bilgiler ‘hücre-bağ-hücre’ yapısı kullanılarak özetlenir.
-Hücrelere önemli bilgiler, bağlar ise hücreler arasındaki ilişkiyi gösterir.