4.04.

2023

PAYDAŞ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ VE

PAYDAŞ KATILIMI
Çağlar Çabuk
2023

TEMEL KAVRAMLAR

1
 4.04.2023

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA

Gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılayabilme

yeteneklerini sınırlamadan gerçekleştirilen
kalkınma anlayışı.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Doğanın ve gelecek kuşakların kendi

gereksinimlerine cevap verme yeteneklerini
tehlikeye atmadan, çevresel, ekonomik ve
sosyal ih>yaçların temin edilmesi.

2
 4.04.2023

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YÖNETİM SİSTEMİ

Kuruluşun ekonomik-çevresel-sosyal-yönetsel
faaliyetlerinin doğrudan kurum stratejisi ve iş
sonuçlarıyla ilişkilendirilmesini, konunun kurum
kültürü çerçevesinde içselleştirilmesini ve
stratejik sürdürülebilirlik yol haritasının
oluşturulması.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK POLİTİKASI

Yönetimin, kuruluşun sürdürülebilirlik

performansına ilişkin genel taahhütleri.

3
 4.04.2023

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK TAAHHÜDÜ

Yöne>min, kuruluşun sürdürülebilirlik

performansına ve poli>kasına ilişkin yerine
ge>rmeyi hedeflediği genel amaçları.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PROGRAMI

Yönetimin kuruluşun sürdürülebilirlik

performansına ve politikasına ilişkin oluşturduğu
eylem planlarının bütünü.

4
 4.04.2023

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KONTROL YÖNTEMLERİ

Sürdürülebilirlik ile ilgili tanımlanan riskleri

ortadan kaldırmak veya en aza indirmek üzere
belirlenen yöntemler.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK STRATEJİSİ

Yöne>min kuruluşun sürdürülebilirlik

performansına ve poli>kasına ilişkin vizyonu ve
odak alanları ile uyumlu, belirlediği yönü.

10

5
 4.04.2023

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BOYUTLARI

Çevresel

Ekonomik Sosyal

11

SOSYAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Üre>m, hizmet ve yöne>m süreçlerinin topluma

olumsuz etki yaratmadan, insanlar ve toplumla
uyumlu bir şekilde yürütülmesi.

12

6
 4.04.2023

ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Üretim, hizmet ve yönetim süreçlerinin çevreye

olumsuz etki yaratmadan çevreyle uyumlu
şekilde ve doğal kaynakları koruyarak
yürütülmesi.

13

EKONOMİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Ekonomik büyüme, verimlilik, üretim süreçleri

ve yatırımla ilişkili olarak, mal ve hizmetlerin
üretiminde verimliliği sağlanırken bir yandan da
kaynakların etkin kullanımı.

14

7
 4.04.2023

15

PAYDAŞ

Bir kuruluşun faaliyetlerini etkileyen ve bu

faaliyetlerden etkilenen kişiler/gruplar.

16

8
 4.04.2023

1759 1776

Paydaşlar; işletmelerin ekonomik faydaları olduğu kadar toplumun etik

değerlerini de karşılamayı amaçlayan bir ilişki içinde ele alınmalıdır.
Adam Smith

17

Adam SMITH
Adam Smith, 16 Haziran [1723– 17 Temmuz 1790), "Ekonominin Babası" ve
"Kapitalizmin Babası" olarak anılan İskoç ekonomist, ahlak filozofu, politik
ekonominin öncüsü ve İskoç Aydınlanması sırasındaki önemli bir figürdür.

Smith, Ahlaki Duygular Teorisi (The Theory of Moral Sentiments) (1759)

ve Yaratılışın Sorgulanması ve Ulusların Zenginliğinin Nedenleri ( An Inquiry
into the Nature and Causes of the Wealth of Nations) (1776) adlarında iki
klasik eser yazdı.
Kısaca Ulusların Zenginliği olarak bilinen ikinci kitabının, Smith'in başyapıtı ve
ilk modern ekonomi çalışması olduğu düşünülür. Adam Smith bu
eserinde mutlak üstünlükler teorisini öne sürmüştür.
Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/Adam_Smith

18

9
 4.04.2023

Tüm paydaşlar işletme için değerli

ve eşit öneme sahiptir.

Edward Freeman, 1984

Robert Edward Freeman (18 Aralık 1951 doğumlu), özellikle paydaş teorisi
(1984) ve iş eAği üzerine yapDğı çalışmalarla tanınan, Virginia
Üniversitesi Darden Okulu'nda Amerikalı bir filozof ve işletme profesörüdür.

Kaynak: hSps://tr.wikipedia.org/wiki/Edward_Freeman

19

PAYDAŞ YAKLAŞIMI

GELENEKSEL YAKLAŞIM PAYDAŞ ODAKLI YAKLAŞIM

Kuruluşun sahibi olan hissedarların çıkarları ve Kuruluşların faaliyetlerinden etkilenen diğer
hisse değerlerini arttırmak önemli ve önceliklidir. grupların varlığı önemlidir.
Değerlere dayalı bir yönetim anlayışı
doğrultusunda; ekonomik, etik, sosyal ve
çevresel kaygıların da dikkate alındığı bütüncül
bir düşünce ile paydaşlarının karşılıklı
kazanımlarının teşvik edilmesi gerekir.

20

10
 4.04.2023

PAYDAŞ YÖNETİMİ YAKLAŞIMI

Doğrudan kuruluşun paydaşlarına veya kurumsal politika ve faaliyetlerinden
etkilenen veya onları etkileyen kişilere/gruplara yöneliktir.

• Paydaşların kimler olduğu, riskleri ve fırsatları ve mevcut durumla başa

çıkmak için hangi strateji, eylem ve kararların alınması gerektiğinin tespiti,
• Paydaşların işletme faaliyetlerini nasıl etkilediğinin belirlenmesi,
• Paydaşların değer ve çıkar algılarının yönetimi,
• İşletmeler tarafından tasarlanan ve belirli paydaş gruplarının çıkarlarına
ters düşen uygulamaların zararlı ve/veya etik açıdan sorunlu olarak
algılanmasının yaratacağı olumsuz etkilerin önüne geçilebilmesi.

21

PAYDAŞLAR
Kuruluşun faaliyetlerini;
• Kim/nasıl gerçekleşDriyor?
• Kim/nasıl etkiliyor?
Kuruluşun faaliyetlerinden;
• Kimler/nasıl doğrudan
etkileniyor?
• Kimler/nasıl dolaylı olarak
etkilenebiliyor?

22

11
 4.04.2023

İÇ PAYDAŞ DIŞ PAYDAŞ

Kuruluştan etkilenen veya Kuruluştan etkilenen veya
kuruluşu etkileyen kuruluş kuruluşu etkileyen kuruluş
içindeki kişi, grup veya ilgili bağlı dışındaki kişi, grup veya
diğer kurum/kuruluşlar. kurum/kuruluşlar.

23

TEMEL PAYDAŞ STRATEJİK PAYDAŞ

Kuruluşun kanunlarla bağlı olduğu Kuruluşun hedeflenen vizyona
ve işbirliği yapmak zorunda ulaşabilmesi için birlikte çalışmayı
olduğu paydaşlar. seçtiği paydaşlar.

24

12
 4.04.2023

PAYDAŞ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ İLKELERİ

Önem:
Kapsayıcılık:
Kuruluş, paydaşlar
Kuruluşun kararlarını
açısından önemli olan
etkileyecek konularda sürdürülebilirlik
ilgili paydaşlar dikkate
konularını
alınmalıdır.
tanımlamalıdır.

Duyarlılık: Etki:
Kuruluş̧, Kuruluş, içinde
sürdürülebilirlik bulunduğu geniş
açısından önemli ekosistemi nasıl
konularda ilgili paydaş etkilediğini izlemeli,
girdilerine duyarlı ve ölçmeli ve hesap
şeffaf olmalıdır. verebilir olmalıdır.

25

PAYDAŞLARI TANIMAK
• Gözlem yapmak
• Açık ile8şim kurmak
• Süreçleri tanımlamak ve uyarlamak
• İş birliği ve dayanışma faaliyetlerini planlamak ve uygulamaya almak
• Problemlere öngörülü, çözüm ve uzlaşma odaklı yaklaşmak

26

13
 4.04.2023

PAYDAŞ İLİŞKİLERİ
• Paydaş İlişkileri Yöne8mi her kuruluşun birçok yöne8m uygulamalarında yer alır.

• Paydaşların odağında faaliyetlerin başarısı ve kendilerine etkisi bulunur.

• Paydaş analizi, kuruluşların değişkenlik ve karmaşıklık gösteren iç ve dış

çevrelerinde risklerin azalJlmasına ve daha sorumlu bir yöne8m sağlanmasına yol
gösterir.

27

PAYDAŞ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ AŞAMALARI

• Paydaşların belirlenmesi
• Paydaş analizi
• Paydaşlarla ileDşim
• Paydaş kaHlımı

28

14
 4.04.2023

PAYDAŞ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ

KURULUŞ ODAKLI BAKIŞ
• Tek yönlü ilişki
• Sadece kuruluş konuşur
• Kuruluş savunma konumundadır
• Kuruluşun ih8yacı varsa toplanılır
• Kuruluş toplanJdan önce karar verir
ve kararları duyurur
KATILIMCI BAKIŞ
• Çok yönlü ilişki
• Kuruluş hem konuşur, hem dinler
• Kuruluş iş birliği içindedir
• Paydaşlar talep eNğinde veya
düzenli olarak toplanılır
• Kuruluş görüş alış verişinde bulunur,
kararlar toplanJ sırasında veya
sonrasında alınır.

29

PAYDAŞ KATILIM SÜRECİ

• Farklı grupların kuruluş üzerindeki etkisini anlama
• Olumlu etkileri arQrıcı, olumsuz etkileri azalJcı çözümler arama
• Kuruluşun performansını sürekli arQracak yollar bulma
• Kuruluşun ve paydaşların arasındaki çıkar çaJşmalarını çözümleme
• Yasal zorunluluklar
• Farklı bakış açılarını öğrenme
• Şeffaflığı ve hesap verebilirliği arQrma
• Ortak çıkarlar için işbirliği oluşturma

30

15
 4.04.2023

PAYDAŞ KATILIMINDA AMAÇ

• Uzun vadeli iş birliği kurulması
• Proak8f yaklaşım
• Kuruluş odaklı değil paydaş odaklı yaklaşım
• Paydaşların süreçlere dahil olması ve
beklen8lerinin karşılanması
• Tercih edilen kuruluş olmak
• Bütünsel bakış (iç ve dış çevreyi kapsayıcı)
• Yerel yöne8mlerle ve devletle iş birliğinin
güçlendirilmesi
• Bir yandan kuruluşun ana iş koluna yönelik
çözüm geliş8rilirken diğer yandan dış
çevredeki çözümlere de katkıda bulunmak

31

PAYDAŞ KATILIM SEVİYELERİ

DANIŞMA MÜZAKERE DAHİL ETME İŞ BİRLİĞİ YETKİ PAYLAŞIMI
Kısıtlı iki yönlü İki yönlü etkileşim, İki veya çok yönlü İki veya çok yönlü Hesap verebilirlik
etkileşim, kuruluş paydaşlar veya etkileşim, tüm etkileşim, ortak adına yeni açılımlar.
soru sorar ve paydaş gruplarıyla paydaşlar öğrenir ve öğrenme, ortak Kararlar paydaşlara
paydaşlar cevaplar toplu müzakere bilgilenir ancak karar verme ve delege edilebilir,
edilir, çözüm bağımsız hareket uygulama paydaşlar
gelişArilir eder yöneAşimde etkin
rol oynar
YÖNTEMLER
Anketler Çok paydaşlı forumlar Ortak projeler Paydaşların
Odak gruplar Danışma panelleri Ortak girişimler yöneAşime, strateji
ToplanDlar Uzlaşma sağlama süreçlerinin Çözüm ortaklığı ve operasyon
Halka açık oluşturulması Kamu-özel sektör yöneAmine
toplanDlar Odak gruplar ortaklığı entegrasyonu
Atölye çalışmaları Çok paydaşlı
Danışma kurulları girişimler

32

16
 4.04.2023

PAYDAŞ HARİTALAMA

Paydaş ilişkileri yöne8m planı belirlemek üzere paydaş haritalama yöntemi kullanılır.
Bu yöntem, her bir paydaşın faaliyet üzerindeki etkilerinin ve faaliyete olan
ilgilerinin bir kombinasyonunu gösterir.

33

ÖRNEK PAYDAŞ HARİTASI

PAYDAŞ İÇ DIŞ TEMEL STRATEJİK PAYDAŞ PAYDAŞ

SIRA NO ETKİ ÖNEM SONUÇ
ADI PAYDAŞ PAYDAŞ PAYDAŞ PAYDAŞ SEBEBİ BEKLENTİSİ

34

17
 4.04.2023

İç paydaş; Paydaş BeklenTsi;

Kuruluşta içinde çalışan kişi, bölüm ya da birimler. Paydaşın kuruluştan beklenTsi.

Dış paydaş; Etki;

Kuruluş dışında olan kişi, kuruluşlar.
Temel Paydaş;
Kuruluşun kanunlarla bağlı olduğu ve işbirliği
yapmak zorunda olduğu paydaşlar.
Stratejik Paydaş;
Kuruluşun hedeflenen vizyona ulaşabilmesi için
birlikte çalışmayı seçtiği paydaşlar.
Paydaş Sebebi;
Kuruluşun, paydaş ile paydaş olma sebebi.
Paydaşın, kuruluşun, birimin ya da bölümün faaliyet ve
hizmetlerini olumlu veya olumsuz etkileme gücüdür.
Önem;
Kuruluşun, birimin ya da bölümün ilgili paydaşın
beklenT ve taleplerinin karşılanması konusuna verdiği
önceliği ifade eder.
Sonuç;
Paydaşın önem derecesinin tespiAdir.

35

RACI Şeması
PAYDAŞ
İLİŞKİLERİ
YÖNETİM
ARAÇLARI
Bu yöntem, faaliyetle bağlan1lı olarak
ilgili paydaşın bilgilendirme açısından
rol ve sorumluluğunu gösterir.

36

18
 4.04.2023

RACI
(Sorumluluk)
ŞEMASI

37

Responsible : Görevi yapan/gerçekleştiren kişidir. Her bir görevde en az 1

kişi R olabilir. R için soralım.

• Bu işi kim yapacak?

• Bu işe kim atandı?

Accountable Görevi durdurabilen, devam ettirebilen ve son kararı verebilen kişidir.

Her göreve sadece bir A atanabilir. Proje yöneticisi, evde anne, baba gibi roller örnek
gösterilebilir. A için soralım.

• Görev yanlış ilerlediğinde karar verici kim?

• Görevi yöneten kişi kim?

38

19
 4.04.2023

Consulted Görev yapılmadan hemen önce bilgisine başvurulması gereken kişidir. Bu

kişi yapılacak görevle ilgili yeterli bilgiye sahip kişidir. Bir görevde çok
fazla C olmamalıdır. C için soralım.
• Görevin nasıl yerine ge8rileceği, işleyişin nasıl olacağı konusunda en doğru bilgi
kimden alınabilir?
• Görev ile ilgili paydaş kim?

Informed Görev tamamlandıktan sonra, görevin biNğine ilişkin bilgilendirilen

kişidir. I sorumluluk alanında olan rol veya kişilere mail veya kısa mesaj gibi
yöntemlerle bilgi vermek en iyisidir. I için soralım.

• Çalışmaları bu göreve bağlı olan biri var mı?

• Görev ile ilgili herhangi bir güncellemede veya görev bi8minde kim haberdar
olacak?

39

PAYDAŞ İLİŞKİLERİ YÖNETİM ARAÇLARI

İle/şim Planı:

İle8şim planı, tüm paydaşların faaliye_eki konumlarını, onlarla ile8şim kurma

sıklığını, kullanılacak ile8şim kanalını ve her bir paydaşa özel tercihlerle ilgili notları
içerir.

40

20
 4.04.2023

PAYDAŞ KATILIMI SÜRECİNDE

Faaliyete
İletişim Paydaş
İlişkin
Yönteminin Ka6lımın
İletişimin
Planlanması izlenmesi Yöne7lmesi

41

1. Adım: Paydaşların belirlenmesi

PAYDAŞ 2. Adım: Paydaşların ilgilerinin ve çıkarlarının
ANALİZİ İÇİN 4 tespit edilmesi
3. Adım: Paydaşların güçlü veya zayıf yönlerinin
ADIM tespi8 ve etkilerinin belirlenmesi
4. Adım: Paydaşlara karşı olası eylemlerin
planlanması

42

21
 4.04.2023

İşletmenin faaliyetlerinden kimler, nasıl

etkileniyor? (Olumlu/olumsuz)
Kimler çıkar sağlıyor?

1. ADIM:
Faaliyetlere kimler destek veriyor? Kimler
PAYDAŞLARIN direnç gösteriyor?
BELİRLENMESİ
Kırılgan gruplar kimler?

Doğrudan veya dolaylı etkilenen gruplar

kimler?

43

Paydaşların beklentileri neler?

2. ADIM:
PAYDAŞLARIN Paydaşların sağladıkları muhtemel
İLGİLERİNİN VE faydalar neler?
ÇIKARLARININ Hangi paydaşların çıkarları,
TESPİT işletmenin hedefleri ile çelişiyor?
EDİLMESİ
Paydaşlar faaliyetlere ne tür katkı
sağlıyor?

44

22
 4.04.2023

Paydaşların etkileme sıralaması

3. ADIM: nasıl?
PAYDAŞLARIN
GÜÇLÜ VEYA Hangi paydaşlar arasında dolaylı
ZAYIF veya doğrudan bağlantı var?
YÖNLERİNİN Kaynaklar kim tarafından
TESPİTİ VE belirleniyor / kontrol ediliyor?
ETKİLERİNİN
BELİRLENMESİ Yasal sorumluluklar hangi taraBa?

45

Paydaşların beklen. ve
çekincelerinin kontrol al5na
alınması
4. ADIM:
PAYDAŞLARA Olası direnç noktalarının
KARŞI OLASI belirlenmesi ve bunlara yönelik
EYLEMLERİN eylem planları oluşturulması
PLANLANMASI
Paydaşların süreçlere katılımının
sağlanması

46

23
 4.04.2023

PAYDAŞ ETKİ- ÖNEM MATRİSİ

ETKİ

ZAYIF GÜÇLÜ
ÖNEMLİ

İZLE BİRLİKTE ÇALIŞ

ÖNEM

ÇIKARLARINI
ÖNEMSİZ

GÖZET
BİLGİLENDİR
ÇALIŞMALARA
DAHİL ET

47

PAYDAŞ ETKİ- ÖNEM MATRİSİ

BİLGİLENDİR
Paydaşın ÇIKARLARINI
İZLE beklentisini GÖZET BİRLİKTE ÇALIŞ
Paydaşın etkileyecek çalışmalara dahil Kuruluşun/şirketi
kuruluştan değişiklerin et: Paydaşın n tüm birimleri,
beklentisini takip hakkında faaliyet ve ilgili paydaş ile
et. paydaşın çıktılarını takip birlikte çalışır.
bilgilendirilmesini et.
sağla.

48

24
 4.04.2023

ÖNCELİKLENDİRME

Ekonomik, çevresel
Değerlendirme ve
ve sosyal boyutlar ile
kararlara etkisi
ilişkisi

49

ÖNCELİKLENDİRİLEN KONULARIN
PAYDAŞLAR AÇISINDAN ÖNEMİ VE FAALİYETE ETKİSİ

Düşük öncelik Orta öncelik Yüksek öncelik

50

25
 4.04.2023

PAYDAŞ KATILIMI
HABERSİZ Faaliyetin ve potansiyel etkisinden habersiz
Faaliyetin ve potansiyel etkilerin farkında ancak değişime direnç
DİRENÇLİ gösterir
TARAFSIZ Faaliyetin bilincinde ancak destek vermez, direnç de göstermez
Faaliyetin ve potansiyel etkilerin bilincinde ve değişimin
DESTEKLEYİCİ destekçisi
Faaliyetin ve potansiyel etkilerin bilincinde ve başarı için aktif
LİDER katılım gösterir

51

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK UZMANI (SEVİYE 6)

ULUSAL MESLEK STANDARTLARI KAPSAMINDA
PAYDAŞ KATILIMI VE YÖNETİMİ

52

26
 4.04.2023

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASINDA PAYDAŞ KATILIMI

GRI Global Reporting Initiative; işletmelere, yönetimlere ve diğer kurum ve

kuruşlara, iklim değişikliği, insan hakları, yolsuzlukla mücadele gibi önemli
sürdürülebilirlik konularında rehberlik eden uluslararası bağımsız kuruluş.

Firmaların ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerin değerlendirildiği ve

sürdürülebilirliklerinin ölçülebildiği sürdürülebilirlik raporlamaları GRI tarafından
onaylanarak uluslararası kapsamda yayınlanmaktadır.

53

STRATEJİ

GRI Sorular
102-15 Temel etkiler, riskler ve fırsatlar
Kuruluşun temel etkileri, risklerin ve fırsatların tanımı
(Paydaşlar ve paydaşlardan beklentiler, hedefler, risk ve fırsatların yönetimi vb.
konulardan bahsedilmesi gerekmektedir. Raporlama dönemine ait bu konulara
ilişkin performans)

54

27
 4.04.2023

ETİK VE DÜRÜSTLÜK

GRI Sorular
102-16 Değerler, ilkeler, standartlar ve davranış normları
Kuruluşun değerlerinin, ilkelerinin, standartlarının ve davranış normlarının tanımı
(Nasıl geliştirildiği ve uygulandığı, çalışanlara, paydaşlara ve diğer kuruluşlara nasıl
yansıdığı)

55

YÖNETİM
GRI Sorular
102-21 Paydaşlara ekonomik, çevresel ve sosyal konularda danışma
Ekonomik, çevresel ve sosyal konular hakkında paydaşlarla yürütülen çalışmalar

102-37 Paydaşların ücretlendirmeye katılımı

Paydaşların görüşlerinin nasıl istendiği ve ücretlendirme konusunda izlenen yol

56

28
 4.04.2023

PAYDAŞLAR
GRI Sorular
102-40 Paydaş gruplarının listesi
Kuruluş tarafından dahil edilen paydaş gruplarının listesi
Örn: Sivil toplum, müşteriler, çalışanlar ve çalışan olmayan işçiler, sendikalar, yerel topluluklar,
hissedarlar ve sermaye sağlayıcıları, tedarikçiler
102-42 Paydaşların belirlenmesi ve seçilmesi
Paydaş gruplarının tanımı
102-43 Paydaş katılımı yaklaşımı
Türüne ve paydaş grubuna göre katılım sıklığı dahil olmak üzere kuruluşun paydaş katılımına
yaklaşımı ve herhangi bir katılımın özellikle rapor hazırlama sürecinin bir parçası olarak
gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğine dair göstergeler (Örn: Anketler)
102-44 Önemli konular ve dile getirilen endişeler
Paydaş katılımı yoluyla dile getirilen temel konular ve endişeler

57

PAYDAŞ YÖNETİMİ STANDARTLARI

AccountAbility

İngiltere merkezli global danışmanlık ve sürdürülebilirlik yönetimi şirketi

AccountAbility, 1995 yılından bu yana ticari işletmelerle kamu ve sivil toplum
kuruluşlarının etik, çevreci ve sosyal hesap verebilirliği kurumsallaştırmalarına
destek olmaktadır.

AccountAbility’nin standart setleri ve yöntem kılavuzu:

• AA1000 AS Güvence Standardı (Assurance Standard)

• AA1000 SES Paydaş Katılım Standardı (Stakeholder Engagement Standard)
• AA1000 AP Hesap Verebilirlik Prensipleri (Accountability Principles)

58

29
 4.04.2023

AA1000 Güvence Standardı

AA1000AS Güvence Denetim Standardı sürdürülebilirlik raporlarına
ilişkin güvence denetimi için oluşturulmuştur.
Bu güvence standardının amacı, işletmelerin sürdürülebilirlik
raporlamasının paydaşların beklenti ve isteklerini dikkate alıp
almadıklarını ortaya koymak ve sürdürülebilirlik raporundaki finansal
olmayan bilgilerin doğruluğuna dair güvence raporu sunmaktır.

59

AA1000 AP Hesap Verebilirlik Standardı

AccountAbility AA1000 AP; açık, hesap verilebilir ve stratejik
sürdürülebilirlik performansı yönetimine geçmek isteyen her ölçekte ve
türde kuruluş için tasarlanmıştır.
İlk olarak 1999 yılında yazılı hale getirilen ve sürekli gözden geçirmeyle
geliştirilen prensipler, her endüstriye, pazara ya da sosyal hedefe
uyarlanabilir.
AA1000 AP, kriterleri kolayca anlaşılır olan ve doğrulanabilir 4 temel
prensipten oluşur.

60

30
 4.04.2023

AA1000 AP Hesap Verebilirlik Prensipleri

• Kapsayıcılık (Inclusivity): Her birey kendisini doğrudan ya da dolaylı
etkileyen kararlarda söz sahibi olmalıdır.
• Gereklilik (Materiality): Karar alıcılar, sürdürülebilirliğin kapsamındaki
hususlarda farkındalık göstermeli ve paydaşlara karşı açık olmalıdır.
• Sorumluluk (Responsiveness): Kurumlar, gereklilik gösteren
sürdürülebilirlik başlıklarında ve bunların etkileri konusunda şeffaf
olmalıdır.
• Etki (Impact): Her kuruluş faaliyetlerinin çevre ekosistemleri nasıl
etkilediğini takip etmeli, ölçmeli ve bu konularda hesap verebilmelidir.

61

AA1000 AP* Prensipler Tablosu

AA1000 AP2nin hesap verebilir kuruluşlarla ilgili prensiplerin kapsamı:
• Bu kuruluşlar içlerinde gerekli yönetimi, yapıyı, politikaları ve yöntemleri
barındırırlar.
• Karar alma mekanizmasının parçası olan paydaşlarının ihtiyaçlarını ve
beklentilerini bilirler.
• Gerekli sürdürülebilirlik başlıklarını ve paydaş kaygılarını tanımlayarak
bunlara cevap vermek için stratejiler geliştirirler.
• Performansın ölçülmesi, değerlendirilmesi, yönetimi ve takibi için hedefler
belirlerler.
• Strateji, amaçlar, standartlar ve performans bilgilerini, karar almak için
bunlara kısmen dahi bağlı olan tüm paydaşların ulaşabileceği şekilde
yayınlarlar.

62

31
 4.04.2023

AA1000 SES* Paydaş Katılımı

AA1000 SES Paydaş Katılım Standardı uyarınca katılım süreci tüm

paydaşlar için değer yaratmalıdır.
Standart her türde ve her seviyede katılım için tasarlanmıştır.
İç ya da dış katılıma uyarlanabilir, özel sektörce, kamu kurumlarınca ya
da sivil toplum örgütlerince benimsenebilir.
Süreklilik gösteren faaliyetlerde ya da proje bazında uygulanabilir.
AA1000 SES standardını katılım sürecinin sorumluları, yönetici konumda
olanlar ya da katılımcılar uygulayabilir.

63

AccountAbility AA1000 SES

Paydaş Katılım Standardı Amaç ve Kapsam
AA1000 SES, kaliteli paydaş katılımını tasarlama, uygulama ve kurumsal
iletişimin bir parçası haline getirme süreçleri için çerçeve oluşturur.
Standardın tarifinde;
• Paydaş katılımına nasıl bağlı kalınacağı,
• Katılımın amacının, çerçevesinin ve katılımcıların nasıl belirleneceği,
• Paydaş katılımı ile idarenin, stratejilerin ve operasyonların nasıl
kaynaştırılacağı ve
• Verimli sonuçlar ve kaliteli katılım sağlanması için yapılması gerekenler yer
alır.

64

32
 4.04.2023

Çalışanlar bir meyve ağacının yaprağı

gibidir ve firmanın büyümesine yardım
etmek için gereklidirler.

Çalışanlar bir firmanın ana

kaynaklarıdır ve firmanın gelişmesinde
önemli bir role sahiptir.

(Freeman,1984:10)

Kaynak:
http://www.canaktan.org/yonetim/kurumsal-
sosyalsorum/kurumsal-sosyal/paydaslar.htm

65

Rakipler çiçek bahçesindeki aynı

türdeki diğer çiçeklere benzetilebilir.
Bahçedeki çiçekler arttıkça bahçe
güzelleşir ve zenginleşir.

(Stoner, Freeman & Gilbert

,1995:69). role sahiptir.
(Freeman,1984:10)

Kaynak:
http://www.canaktan.org/yonetim/kurumsal-
sosyalsorum/kurumsal-sosyal/paydaslar.htm

66

33
 4.04.2023

Kaynak:
http://www.canaktan.org/yonetim/kurumsal-
sosyalsorum/kurumsal-sosyal/paydaslar.htm
Hissedarlar, aynen bir çiçek gibidir. Bir çiçek, bitkinin diğer tüm
parçalarının sonucu olarak ortaya çıkar. Eğer bitkinin bir bölümü zarar
görürse, çiçek çok güzel olmayacak, hatta kimi durumlarda hiç
olmayacaktır.

(Alchian & Demsetz,1972; Fama,1980).

67

Tedarikçiler de bir çiçeğin yaprağı gibi düşünülebilir.

Tedarikçiler, sadece işletmeye mal ve / veya hizmet sağlayan işletmelerle
sınırlı değildir.
Firmaya yetişmiş insan kaynağı sağlayan meslek okulları, sigorta
hizmetlerini yerine getiren işletmeler, para ve kredi temin eden finans
kuruluşları ve bunlara benzer işletme faaliyetlerinin yürütülmesine
destek olan diğer kurumlar da tedarikçiler kapsamına girmektedir.
(Robbins & Coulter, 2002:65)

Kaynak: http://www.canaktan.org/yonetim/kurumsal-sosyalsorum/kurumsal-sosyal/paydaslar.htm

68

34
 4.04.2023

İNCELEME ÖRNEKLERİ

69

PAYDAŞ KATILIM VE YÖNETİMİ ŞİŞECAM ÖRNEĞİ İNCELEMESİ

https://www.sisecam.com.tr/sites/catalogs/tr/Documents/sustainabilit
y/Sisecam-2021-Surdurulebilirlik-Raporu.pdf

Paydaş Katılımı:
Şişecam olarak değer zincirimizdeki her bir paydaşın ihtiyaç ve
beklentisini değerlendirirken, fikir ve geri bildirimlerini sürekli
iyileştirme çalışmalarımızın önemli bir girdisi olarak görüyoruz. Farklı
paydaşlarla, farklı odak alanlarında iletişim kurarken aldığımız tüm karar
ve aksiyonların sürdürülebilirlik önceliklerimize uyumlandırmayı
hedefliyoruz.

70

35
 4.04.2023

PAYDAŞ KATILIM VE YÖNETİMİ KORDSA ÖRNEĞİ İNCELEMESİ

https://www.kordsa.com/tr/images/pdf/kordsa-surdurulebilirlik-
raporu-2021.pdf
Paydaşlarla İletişim:
Müşterilerimizle Sürdürülebilirlik İletişimi
Müşterilerimizin sürdürülebilirlik performansımıza ve odaklanmamızı
bekledikleri konulara yönelik geri bildirimlerini alıyoruz. Her yıl daha
fazla sayıda müşterimizi sürdürülebilirlik süreçlerimize dâhil etmeyi
hedefliyoruz.

71

PAYDAŞ KATILIM VE YÖNETİMİ ETİ SODA ÖRNEĞİ İNCELEMESİ

https://www.etisoda.com/wp-content/uploads/2022/12/Eti-Soda-S.R.-2021-
TR.pdf

Paydaş Katılımı:
Sürdürülebilirlik performansımızı geliştirici en önemli unsurlardan biri
paydaşlarımızın geribildirimleridir. Bu doğrultuda, paydaşlarımızdan etkin ve
verimli bir şekilde geribildirim alabilecek diyalog platformlarını aktif bir
şekilde kullanıyoruz. Paydaşlarımızın sürdürülebilirlik önceliklerimiz ve
performansımıza yönelik görüş ve beklentilerini açık kapı uygulaması, paydaş
komitesi ve saha ziyaretleri kapsamında oluşturduğumuz iletişim yapısı ile
topluyor, ekonomik, çevresel ve sosyal konulardaki görüşlerin Eti Soda
Yönetim Kurulu’na ulaşabilmesini mümkün kılıyoruz.

72

36
 4.04.2023

Sunum Sonu

@caglarcabuk

73

74

37