• W 1566 roku wydano pierwszą książkę popularyzującą geometrię w języku polskim.

Była to
Geometria, To jest Miernicka Nauka, po Polsku krótko napisana z Greckich i z Łacińskich ksiąg
autorstwa Stanisława Grzepskiego, opublikowana w Krakowie. Był to zarazem pierwszy w
Polsce podręcznik geodezji oraz miernictwa[5].
• W XVII wieku Adam Adamandy Kochański podał przybliżoną metodę rektyfikacji okręgu,
zwaną konstrukcją Kochańskiego. Opiera się ona na skonstruowaniu odpowiedniego

pierwiastnika: liczby 403−23=3,14153⋯≈� [6].

• Pewien wkład do geometrii fraktalnej miał Wacław Sierpiński. Upamiętniają go nazwy kilku
figur jak dywan Sierpińskiego, trójkąt Sierpińskiego czy piramida Sierpińskiego.
• Na pograniczu stereometrii euklidesowej oraz teorii miary sformułowano paradoks Banacha-
Tarskiego. Mówi on, że przy pewnych założeniach w teorii mnogości – jak często używany
aksjomat wyboru – można „podwoić” kulę. Formalnie oznacza to podział na skończoną liczbę
części, z których bez deformacji da się złożyć dwie nowe kule, w dodatku tej samej wielkości,
co figura wyjściowa.
Geometrią wykreślną zajmował się polski premier Kazimierz Bartel, który wykładał ją na Politechnice
Lwowskiej. Geometrię różniczkową badali m.in. Władysław Ślebodziński i Roman Sikorski; Michał Heller
ze współpracownikami zastosował geometrię nieprzemienną do teorii względności, zwłaszcza do
opisu osobliwości czasoprzestrzennych i do kwantowania grawitacji, w tym do kosmologii
kwantowej[potrzebny przypis].

Znaczący geometrzy[edytuj | edytuj kod]

zasłużeni dla geometrii – w kolejnych wierszach:

Euklides (IV–III w. p.n.e.),

René Descartes (XVII w.),
Blaise Pascal (XVII w.),
Leonhard Euler (XVIII w.),
C.F. Gauss (XVIII–XIX w.),
Nikołaj Łobaczewski (XIX w.),
Bernhard Riemann (XIX w.),
Benoît Mandelbrot (XX–XXI w.),
Roger Penrose (XX–XXI w.),

William Thurston (XX–XXI w.)

Z tym tematem związana jest kategoria: Geometrzy.
• Tales z Miletu (VII–VI w. p.n.e.)
• Pitagoras z Samos (VI w. p.n.e.)
• Teajtet (IV w. p.n.e.)
• Euklides z Aleksandrii (IV–III w. p.n.e.)
• Apoloniusz z Pergi (III w. p.n.e.)
• Archimedes z Syrakuz (III w. p.n.e.)
• Heron z Aleksandrii (I w.)
• Pappus z Aleksandrii (III–IV w.)
• René Descartes (1596–1650)
• Bonaventura Cavalieri (1598–1647)
• Gilles de Roberval (1602–1675)
• Vincenzo Viviani (1622–1703)
• Blaise Pascal (1623–1662)
• Leonhard Euler (1707–1783)
• Carl Friedrich Gauss (1777–1855)
• Nikołaj Łobaczewski (1792–1856)
• János Bolyai (1802–1860)
• Pierre Laurent Wantzel (1814–1848)
• Gabriel Lamé (1795–1870)
• Jean Frédéric Frenet (1816–1900)
• Bernhard Riemann (1826–1866)
• Elwin Bruno Christoffel (1829–1900)
• Eugenio Beltrami (1835–1900)
• Gregorio Ricci-Curbastro (1853–1925)
• Hermann Minkowski (1864–1909)
• Tullio Levi-Civita (1873–1941)
• Marcel Grossmann (1878–1936)
• Oswald Veblen (1880–1960)
• Kazimierz Bartel (1882–1941)
• Władysław Ślebodziński (1884–1972)
• Benoît Mandelbrot (1924–2010)
• Michael Atiyah (1929–2019)
• Roger Penrose (1931–)
• Michaił Gromow (1943–)
• William Thurston (1946–2012)
• Alain Connes (1947–)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

a. ↑ Tymi pierwszymi zajmują się kombinatoryka i teoria mnogości, odpowiednio w przypadku zbiorów skończonych i
nieskończonych. Jak sugeruje nazwa, niezmiennikami topologicznymi zajmuje się topologia.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
1. ↑ Skocz do:a b c d e f g h i j k l m n o p q Geometria, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-07-30].
2. ↑ Geometria, [w:] Encyklopedia Popularna PWN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986, ISBN 83-01-01-
750-3, s. 233.
3. ↑ Paweł Strzelecki, Rzut oka na współczesną matematykę, spotkanie 6: Krzywizna powierzchni i historia zagadnienia
Plateau, Instytut Matematyki, Uniwersytet Warszawski, 2011, slajd 3.
4. ↑ Journal of Geometry and Physics (ang.), journals.elsevier.com [dostęp 2022-02-14].
5. ↑ Stanisław Grzepski: Geometria To iest Miernicka Náuká. Po polsku krótko nápisána z Greckich y z Łáćińskich Kśiąg.
Teraz nowo wydaná. [w:] Akademicka Biblioteka Cyfrowa AGH [on-line]. Łázarz Andrysowic wybijał w Krakowie 1566.
[dostęp 2014-05-10]. (pol.).
6. ↑ Eric W. Weisstein, Kochanski’s Approximation, [w:] MathWorld [online], Wolfram Research (ang.). [dostęp 2022-02-
13].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Informacje w projektach siostrzanych

Multimedia w Wikimedia Commons

Cytaty w Wikicytatach

Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Polskojęzyczne
• Michał Heller, Geometria, kanał Centrum Nauki Kopernik w Warszawie na YouTube, 30
października 2015 [dostęp 2022-02-12].
• Jan Zydler, Geometria (podręcznik), wiw.pl [dostęp 2022-02-12].
Anglojęzyczne
• Weisstein E.W., Geometry, [w:] MathWorld [online], Wolfram Research (ang.). [dostęp 2023-06-
01].
• Geometry (ang.), Encyclopedia of Mathematics, encyclopediaofmath.org [dostęp 2023-08-
10].
• Toretti R., Nineteenth Century Geometry, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], CSLI,
Stanford University, 20 października 2016, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-08-07] (ang.).
(Geometria XIX wieku)
• Geometry, philosophical issues in (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy,
rep.routledge.com [dostęp 2023-05-10].

pokaż
• p
• d
• e
Działy geometrii