PAGSASALING WIKA (FINALS)
DALAWANG URI NG PAGSASALIN
Pagsasaling Pampanitikan at Pagsasaling
Teknikal
 Ayon kay Ginoong Alfonso Santiago, mas mahirap daw
isalin ang pampanitikan kaysa sa teknikal.
 Sa kaso ng panitikan, hindi sapat na maisalin lang ang
kahulugan o diwa nito minsan kailangan rin tignan ang
estilo, estruktura, at kaanyuhan nito.
 Layunin
 Pamamaraan ng Pagsasalin
 Kinakaharap na Suliranin sa Pagsasalin
Pagsasaling Pampanitikan (Sining)
 subhektibo, napapalamutian ng mga tayutay, at mas
mahirap isalin kumpara sa Teknikal. naka-angkla sa mga
literaturang sulatin/teksto.
 Hal. tula, nobela, etc.
LAYUNIN:
 Lumikha ng katulad na obra mula sa orihinal.
 Mapalapit ang ating emosyon sa bawat isa.
Pagsasaling Teknikal (Agham)
 obhektibo at higit na estrikto.
 Hal. Report, reading manual, research, explaining
something to others, etc.
LAYUNIN:
 Pangkomunikasyon - maghatid ng iba't ibang
kaalaman at karunungan mula sa hindi nauunawaang
wika ng isang tao patungo sa nauunawaang wika
upang maisabuhay ito.
 it is not required to be written or oral but somehow
you do an action then you do a translation.
O'neill: Ang pahayag ni Robinson
Robinson - "it’s easy just fake it", put yourself in the field
na isasalin mo. Believe that you're an engineer kung pang
engineer ang kinakailangan mong isalin, etc.

sa ganitong paraan magiging maingat ka sa pagsasalin.
Gagawa ka ng paraan para maisalin ng tama at wasto
ang akdang isasalin sa field na iyon.
 Kahit hindi mo profession o hindi mo field ang isasaling
materyal ay maari mo pa ring maisalin ito basta ika’y
may malawak na kaalaman sa profession o field na iyon.
 Rehistrong Wika (rehistro) - magkakaparehong salita
ngunit iba-iba ang kahulugan depende sa larangan.
 Hal. program, report
Tatlong Kasanayan ng Tagasalin
1. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang
kasangkot
2. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin
3. Sapat na kaalaman sa kultur ng dalawang wikang
kasangkot
Katangiang Dapat Taglayin ng Pagsasaling
Teknikal
London Institute Translation (LIT)
1. Sapat at malawak na kaalaman sa paksang isasalin.
2. Kinakailangang may malawak kang imahinasyon upang
mai-proseso, mailarawan o maipaliwanag ang paksang
tinatalakay.
 In technical translation, we need to use our imagination
to help us to translate a material.
 Paghahanap ng katumbas para maisalin ang isang
materyal
3. Dapat matalino sa pagsuri para makita ang mga
pagkakamali at pwedeng maitama o ayusin sa materyal.
4. Kailangang magkaroon ng pagpapasya o kasanayan sa
pagpapasya ng mga wastong salitang pipiliin at gagamitin
sa pagsasalin.
Kinakaharap na Suliranin o Hamon sa Pagsasalin
1. Panumbas - May panumbas ba? Hindi lahat kayang
tumbasan ng pagsasalin, walang perpektong salin.
2. Panghihiram – absence of lexical. Mananatiling iiral ang
hiram na salita, walang kinakailangang isauli, at walang
magagalit kahit baguhin mo sa kahit anong paraan at
kapag nanghiram ka sa ibang wika.
Pamamaraan ng Paghahanap ng Katumbas
1. Leksiko / Leksikal ng sariling wika
- humahanap ng panumbas sa leksikal na wika.
Alfonso Santiago - Ang panghihiram ay isang
pangongopya o panggagaya.
Batnag et. al - Ang panghihiram ay pang-aangkin ng
salitang hiniram mo.
Iba’t ibang Uri ng Panghihiram
Batnag et. al
 Panghihiram Kultural
- manghiram ng mga salita na may kultural value.
- Hal. Liquid – liquido (hiram na salita sa mga kastila)
– likido (since walang salin sa wikang filipino ang
liquido hiniram natin ito sa kastila at binaybay
papuntang wikang filipino.
- Iba pang halimbawa: kimono, shomai
- Pero pwede pa ring manghiram ng mga salita sa
dayuhang wika.
a. Katutubong Wika
b. Dayuhang Wika
 Panghihiram Politikal
- nangyayari sa mga bansang may sumakop at
sinakop, at mayroong exertion of power.
- Hal. Kastila – Philippines
- Nanghiram tayo ng mga wika o salita sa kastila
nung sinakop nila tayo.
- Marami tayong hiram mga salita na galing sa
kastila dahil na rin sa sila ang pinakamatagal
PAGSASALING WIKA (FINALS)
na sumakop sa atin. At kung mawala ang mga
wikang kastila magiging kawawa ang wikang
filipino.
Alfonso Santiago (idinagdag)
 Panghihiram Dayalektikal
- pwede manghiram ng mga salita sa mga diyalekto.

 Dialect / Dayalekto – mga variations ng mga wika, nasa

iisang wika ngunit may iba't ibang klase.
2. Katutubong Wika (Kulturang Wika)
3. Dayuhang Wika Espanyol (Kastila) - humiram sa Kastila
muna dahil mas matagal nila tayong nasakop at mas marami
tayong hiram na salita sa kanila.
4. Dayuhang Wika Ingles – at kapag wala nang maihiram na
salita sa sariling wika o sa wikang kastila pwede ng
manghiram ng mga salita sa Ingles.
NOTE: kung may salin parehas sa wikang kastila at wikang
ingles maaari ng dumiretso na hiramin o piliin agad ang
wikang ingles sa pagsasalin kung sa paraan na ito mas
madaling maiintindihan ng mga mambabasa.
Suliranin sa Panghihiram

o Kanino manghihiram
o Paano hihiramin
 Hiramin ng buo
 Hiramin pagkatapos ay baybayin sa sariling wika.
- Pero may mga salita na hindi na kailangang
isalin
- Kapag universal na salita ay hindi na kailangang
isalin ito’y panatilihin na lamang.
- Hal. virus - virus
- Pag inayon sa baybaying Pilipino panatilihin pa rin
ang kahulugan o salita
- Hal. bayrus – virus

 Universal - Kapag kilala ang salita at kayang

maintindihan ng kahit na sino sa iba't ibang bansa, hindi
na kilakailangang baguhin.

 Agos ng Panghihiram – mula sa wikang

maimpluwensya papunta sa wikang maiimpluwensyahan
(wikang maunlad papunta sa wikang di maunlad).

5. Paglikha (Coining) - bahagi ng neologism (neolohismo)

pagbuo ng bagong salita.