Professional Documents
Culture Documents
TÜMDENGELİM
TÜMDENGELİM
SHOPİER.COM/FERHATATAK
1
TÜMDENGELİM ÖRNEKLERİ İLE GERÇEKTE
NEDİR?
2
tanesi tümdengelimdir. Tüm Kuşların kanadı var
demek daha geniş perspektiften bakıldığında
bazı kuşların kanatları olmayacağı görülür.
Tümevarım ve tümdengelim çıkarım sanatında
kullanılan iyi bir gözlem ustalığını gerektirir.
Fakat bunun için çok iyi bir derecede usta
olmaya gerek yok en basitinden bir örnek
vereyim ve daha iyi anlamanıza yardımcı olayım.
Tüm çocuklar iyimserdir, fakat tüm çocuklarında
gördüğü kötülükler vardır demek tümevarım
yapmaktır. Tüm çocuklar iyimserdir, fakat tüm
çocuklar gördüğü kötülükleri hatırlamayabilir
demek biraz daha analizi ileri alıp
tümdengelimden bir parça koymak demektir.
Tümdengelim benimde çok sık kullandığım bir
yöntemdir. Çıkarım sanatını kullanan her insan
en başında tümdengelim yapar gerek bilinçli
gerek bilinçsiz. Bu sistem dahilinde olasılıkları
daha da keskinleştirirsiniz ve net bir sonuca
bağlarsınız. Örneğin evin içinde sürekli kaybolan
bir eşyanız var ve bu eşya çorabınız olsun.
Çorabınızın yerini hatırlamak için öncelikle
telaşla düşünürsünüz aceleniz varsa. Daha
3
sonrasında hatırlamaya çalışırsınız. Ben en son
odadaydım ve kıyafetlerimi düzenlerken çorabı
kanepenin üstünde unuttum diye hatırlamaya
başlarsınız ve giderek olasılıkları küçültürsünüz.
Kanepenin üstündeydi evet sonra duşa doğru
gittiğimde çorabımı çamaşır kutusuna bıraktım
dersiniz ve sonuç olarak aslında çorabınızı
kaybetmemiş olursunuz bunun yerine çorabınız
hakkındaki düşüncelerini kesinleştirerek bir
sonuca bağlamış olursunuz. Sizin de şimdi daha
iyi anladığı kadarı ile tümdengelim çoğul olan
olasılıkları aza indirgeyerek bir sonuca
vardırma/çıkarıma vardırma işidir.
4
tümdengelim yapmalısınız. Analiz kabiliyetinizin
gelişmiş olmasına bağlı olarak ufak çapta
tümdengelim sisteminden yararlanabilirsiniz. Bu
sistem sizlerin problemlerini, analizlerinizi,
çıkarımlarınızı bir sonuca bağlamak ile birlikte
daha geniş perspektiften olaya dahil olmanızı
sağlar. Çoktan aza doğru indirgeyiniz
problemleri. Günlük yaşantınızda problemlerinizi
ve gözlemlerinizi tekrardan düşünerek çoğul olan
fikirleri ve analizleri/çıkarımları daha az bir
olasılığa bağlı olarak indirgeyiniz ve o şekilde
çıkarım yapınız. Yaptığınız çıkarımların
sonucunda çoğul olan durumlar aza indirgenerek
daha iyi bir şekilde sonuç çıkartmış olacaksınız.
Son olarak tümdengelim için daha pratikte nasıl
yapacağınızdan bahsedeceğim. Pratik olarak
rutininize 2 tane tümdengelim ekleyiniz. Bu 2
Tümdengelimi şu çıkarımlara ve analizlere
dayanarak ilerleyen zamanlarda kendi
sistematiğinizi bulup kendinize özgün bir sistem
dahilinde tümdengelimlerinizi yapınız. Eğer
özgün bir sistematiğiniz yoksa benim
yöntemlerim ile bir süre devam edin, sistematik
5
bulamazsanız benim yöntemlerim ile de devam
edebilirsiniz. Tümdengelime örnek olarak; Çoğul
olan olaylar ve gözlemler dahilinde en aza doğru
indirgenerek daha iyi gözlem ve daha nokta atışı
çıkarımlarda bulununuz. Örnek olarak; Kafede iki
çift gördünüz birbirlerine karşı oldukça sadakatli
ve naif yaklaşıyorlar. Öyle ise birbirlerine değer
verdiklerini, gelecekte birçok işi beraber
atlatmak istediklerini, problemlerin altından
sadakat duyguları ile kalkacaklarını, ailelerine
karşı ayrı bir sorumlulukların olduğunu ve cinsel
çekimin doğru bir şekilde işlediğini çıkartabiliriz.
Buradan yola çıktığım kadarı ve sizin de
anladığınız kadarı ile iki özellikten aza indirgeyip
tekrardan genişletmiş bulundum analizlerimi.
Burada çoğuldan aza indirgeyip tekrardan çoğula
yükselterek daha fazla analiz etmiş oldum ve
onların hakkında daha fazla bilgi sahibi oldum.
Bir nevi ortamda onları tanıyan en iyi ben
olduğumu kanıtlamış oldum. Sizlerin daha iyi
anlamanız açısından tümevarımda yaptığım gibi
bu kitabım içinde 20 adet tümdengelim analizi
6
sunacağım değerli arkadaşlar. En iyi şekilde
öğrenmeniz dileği ile.
7
8- Gece erken uyuyan insanlar günlerini artık
düzene sokması gerektiğini bilir.
8
18- Soğukkanlı insanlar daha az konuşma
eğiliminde olur.
9
Yani burada bu sistemi kullanmak sizlerin zeka
seviyenizi de artırır akıl seviyenizi de tekrardan
yoğruşturur. Yukarıda bulunan 20 örnek bir
fragmandı dostlar. Bu kitabın sonunda 100 adet
sizler ile paylaşmış olacağım ve sizlerinde en
temelden ileri düzeye kadar tümdengelim
yapmanıza yardımcı olmuş olacağım. Bu konuyu
kapatmadan önce tümdengelim konusunda bir
örnek vermek istiyorum. İnsanların kişisel
özellikleri, yaşanmışlıkları, düşünceleri, fikirleri,
kararları, hal ve hareketleri, davranışlarında
yatan temel sebepler bunların hepsini tekrardan
gözden geçirmenize yardımcı olacak bu
tümdengelim sisteminde sizleri sherlcok holmes
gibi gözlem yapmaya itecektir. Sadece bu
tümdengelimi kullanarak daha ince ayrıntıları
kullanabilirsiniz. Şimdi son bir örnek vereyim bu
konudan; Yenilikçi insanlar yaşamlarında yeni
şeyler denemekten hoşlanır öyle değil mi? bu
yüzden yeni insanlar tanır, yeni kişilikler tanır,
yeni hayallere yelken açar ve en önemli yeni
kararlar alarak yaşamını iyi bir şekilde
biçimlendirir. Burada dikkat etiyseniz eğer bir
10
kişilik özelliğinden kişinin neredeyse yaşamına
ulaşmış olduk.
11
doğrularınızı görmenize yardımcı olur. Peki nasıl
yardımcı olur? Şu şekilde öncelik ile geçmişte
arkadaşınıza farklı bir şekilde davrandınız çünkü
ruh halini gerçekten anlayamadınız bu yüzden
onu kırdınız. İlerleyen zamanlarda onu bu sistem
dahilinde daha iyi çözümledikten sonra bu kez
ona karşı daha naif ve kararlı bir şekilde aynı
zamanda onarıcı/yapıcı bir biçimde
yaklaşacağınız için iletişiminiz dengelenebilecek
ve yaşamınıza +1 avans sağlamış olacaksınız.
Burada önemli bulacağınız en iyi kısım şudur;
Değişen olaylar, değişen bilgiler, değişen
duygular, insanlar, hayvanlar her ne olursa olsun
bunun nasıl işlediğini iyi bir şekilde anladığınız
zaman her şeyi aslında çok zor bulduğunuz ya da
kolay bulduğunuz her şeyi çözümleyebilecek ve
çok iyi bir şekilde gelişebilmeye fırsat sunmuş
olacaksınız. Tümdengelim paha biçilmez bir
yaşam stilidir. Bu stil işlerinizi kolaylaştırır,
keyfinizi artırır, zorlukları aşmanıza yardımcı olur
ve olayları daha hızlı anlamanıza yardımcı olur.
Her halükarda bu sistem yani tümdengelim
sizlerin en çok seveceği bir sistem olacağı gibi
12
çevrenizdeki insanlara nerede nasıl ve ne şekilde
davranacağınızı kolay bir şekilde anlamanıza
yardımcı olacağından insan ilişkilerinde başarılı
olmanızı sağlamış olacaktır. Tabi ki burada illa ki
insan ilişkilerinize değer vermeniz açısından değil
kendiniz için en yakın dostunuzun veya en yakın
varlığın bu çıkarım sanatı olduğunu veya
tümdengelim olduğunu anladığınız vakit
neredeyse yalnızlık dahi çekmeyeceğinizin
garantisini veririm değerli dostlar.
13
olduğudur ve fikirlerinin ne kadar fazla değişiyor
olduğu gibi bazı özellikleri kapsar. Değişkenler ise
kişinin davranışları ve hareketleri sonucunda
nelere yeni bilgiler atayacağını anlamaktan
geçer. Yani kişinin davranışları değişiyor, hal ve
hareketleri de değişiyorsa yeni tümdengelim
yapacağınız olasılıkların olduğunu anlamanızdır.
Burada sadece bir görsel veya sadece bir beden
dili hareketi sonucunda yeni bir tümdengelime
varın demiyorum. Varmanız gereken şeylerden
en önemlileri bunlardır. Değişkenler, olasılıklar
tümdengelimi etkiler. Bunlara dikkat ederseniz
daha iyi çıkarım ve daha geniş çıkarımlar
yaparsınız. Örnek olarak; Kişi aynı pozisyonda
uzun süre kalıyorsa, bir konuda aynı düşüncede
uzun süre kaldığını gösterir. Pozisyonunu
değiştiriyor ve bu kez beden dili üzerine bir
yorum yapmalısınız. Ayaklarını arkaya atması
kendisine karşı çekingen davrandığını
gösteriyorken bir zaman sonra pozisyonunu
değiştirip ayaklarını öne doğru atıyor olması artık
çekingenliğini bir köşeye atmış olduğunu
gösteriyordur. Her ne olursa olsun analizleriniz
14
önemlidir ve yanlış çıkarım/analizlerde
bulunmanızda gayet doğaldır. Bu yüzden
yanlışlarınızı ve hatalarınızı dikkate alarak onlara
da önem verin. Acaba neden hata yaptım bu
analizimde? neden böyle bir kanıya vardım?
acaba nelere dikkat etmeliydim? acaba neler bu
çıkarımı ve analizimi destekliyor nitelikte
olur/olabilir? Bu tarz sorularınıza da cevaplar
verin ve yanlışlarınızla hatalarınızla anlaşın.
Yoksa bir müddet sonra yaptığınız yanlış analiz
veya çıkarımlarda hevesiniz ve
istekleriniz/kararlarınız çıkarıma sanatına dair
azabilir veya kırılabilir. Önem vermeniz gereken
en önemli şey çıkarım sanatında budur zaten.
Yanlışlar hatalar elbette olacaktır dikkat etmeniz
gerekiyor bunlara değerli dostlar.
15
Tam tümdengelim tam tümevarımda olacağı
gibidir bir nevi benzerdir. Tam tümdengelim
eksik bilgilerinizi tamamlamanıza yardımcı olur.
Mesela sürekli bir yanlış çıkarımda
bulunuyorsunuz karşınızdaki insan bunların
hatalı olduğunu söylüyor sırıtıyor. Bunun için
önce bir nefes alıp daha rahat ve olumlu
düşünmeye başlıyorsunuz. Bir zaman sonra en
ufak gözlemlerinizi ona ileterek daha nokta atışlı
veya doğru çıkarımlarda/analizlerde
bulunuyorsunuz. Örnek olarak; bugün
karşınızdaki insanın diğer günlere nazaran daha
mutlu olduğunu anladığınız böyle bir çıkarımda
bulundunuz ve bunu ona ilettiniz. Yanlış
olduğunu söylüyor sizde üzüntü içerisine giriyor
olabiliyorsunuz. Bu kez daha olumlu düşünüp
oturma pozisyonunuzu değiştirip bir kez daha
hakkında çıkarım yapmayı deneyin. Tüyo olarak
diğer günlere nazaran daha mutlu olmaması
aslında bazı konularda olgunlaştığını gösteriyor.
Bunu ona direkt iletebilirsiniz değerli dostlar.
Burada soğuk okuma yaparak çıkarım
yapabilirsiniz illa ki sherlcok holmes olmanıza
16
gerek yok, kendiniz olmanız sizi en iyisi
yapacaktır merak etmeyin. Tam tümdengelim
olasılıklara dikkat etmenizi ve değişkenleri yok
saymanıza yardımcı olarak daha iyi çıkarımlar
yapmanızı sağlar değerli arkadaşlar. Tam
tümdengelimi kullanmak için az önce verdiğim
örneği dikkate alarak yeni örnekler oluşturabilir
ve örneklerini genişletebilirsiniz. Burada önemli
olan noktalar analizlerinizde daha keskin ve
doğru çıkarımlar yapmak için karşınızdaki insanı
iyi bir şekilde gözlemlemekte yatıyor. Yani
karşınızdaki insan hakkında bilgi sahibi olmak için
onun giydiği kıyafeti, kullandığı takıları, saç
modelini vb şeyleri kontrol edip gözlemledikten
sonra hakkında en ufaktan 2 çıkarıma
varabiliyorsunuz. Tabi bu birazda amatörlerin
işidir. Burada uzman seviyeye gelmeniz açısından
örneklerimi pekiştiriyorum. Amatör olmadan
uzman seviyeye gelinmez değerli arkadaşlar.
Uzman seviyeye direk geldiğinizi düşünürseniz
hep amatör kalırsınız. Olaylara bir de bu açıdan
bakın. Konumuza geri dönelim. Tam
tümdengelim yapmanız konusunda net bir
17
açıklama yapmalıyım sizlerinde tam olarak
anlaması açısından. Tam tümdengelim
çevrenizde bir olaya veya bir nesneye dikkat
ederek onda olan bütünü görüp ve bir analizde
bulunduğuz vakitte, bulunduğunuz bu analizi
doğrulayacak ve haklı payını artıracak olasılıkları
düşünmektir. Yani değişkenlerin çoğu veya
olasılıkların çoğu burada yok sayılabilir bunu çok
önemsemenize gerek yoktur.
18
söylerseniz hataya düşebilirsiniz. Çünkü
çevresindeki insanlar onun arkadaşı, dostları
veya ailesinden bazıları olabilir. Bu yüzden yarım
bir şekilde gözlem yaparken buna dikkat ediniz.
Eğer eksik tümdengelim ilkesinden haberi
olmayanlar çoğu tümdengelim analizlerinde
yanlışı olacaktır ve hatalı çıkarımlara varmış
olacaktır. Eksik tümdengelimde diğer bir önemli
konu ise yaptığınız analizlerin azdan çoğula veya
çoğuldan aza indirgenip yükselttiğiniz takdirde
dikkat etmeniz gereken en önemli husus tam
tamına bir gözlem yapmış olmanızdır. Hızlı giden
bir araba düşünün, olaya dar bir açıdan bakıp
yolun boş olduğu için hızlı sürüyor demek yerine,
ehliyetini almayı hak etmemiş veya A seviyede
bir ehliyeti yok diyebilirsiniz. Burada hızlı giden
bir araç hakkında önemli bir çıkarımda bulunduk.
Hızlı gidiyor ve etrafındaki arabaları
umursamadan hızlıca gidiyor, belki acelesi
olabilir belki arabada hasta vardır acilen
hastaneye yatırılması gerekiyor olabilir. Fakat
diğer sürücülerin ve yayaların hayatını tehlikeye
atıyor ve aşırı hız yapıyorsa ehliyetini en üst
19
düzeyde almadığını çıkartabiliriz. Burada önemli
husus eksik tümdengelim yapmak yerine bu
olasılıklara dikkat ederek kişiyi nokta atışı
çıkarıma eş değer tuttuk. Son olarak sizlerin ileri
düzeyde gelişmeniz açısından 100 adet
tümdengelim örneği vereceğim değerli dostlar.
20
5- Yavaş yürüyen insanlar, huzuru yaşamının
çoğuna yayma eğiliminde olur.
21
14- Hızlı giden arabalar bir zaman sonra
yavaşlama eğiliminde olacaktır.
22
22- Dürüst insanlar daha yalnızdır.
23
30- Olayları iyi bir şekilde hatırlayan insanların
görsel zekası gelişmiştir.
24
37- Rahatına aşırı düşkün kişiler, çok fazla şey ile
uğraşmaktan yana olmazlar.
25
çalışkanlık seviyelerinin iyi bir noktada olduğunu
gösterir.
26
55- Aşırı iyimser kişiler çabuk kırılma
eğilimindedir.
27
62- İçten içe karşısındaki insanın zarar
görmesinden rahatsız olan kişiler, gerçek iyiliği
yakalamış insanlardır.
28
70- Kendisine karşı iyimser olan kişiler mutluluğu
daha kolay yakalar.
29
77- Küçük şeylerden hoşlanan insanlar daha hızlı
mutlu olma eğilimindedir ve hayalperest
olmaktadırlar.
30
84- Yalnız kalmış insanlar daha az mutlu
olacaklarından kendileri ile bir süre sonra
barışmak zorunda kalırlar.
31
90- Aşırı isteklerine düşkün insanlar hayal kırıklığı
yaşamaya daha çok meyillidir.
32
98- Samimi insanlar doğruyu söylerken bazen
duraksayabilirler kullandığı cümlelerde.
"SAYGILARIMLA"
"Ferhat ATAK"
33