686229310.

docx

In het eerste uur van een mensenleven gebeuren er mooie en wonderbaarlijke dingen in het lichaam
van de pasgeborene en in de relatie met moeder en kind.
De geboorte is zo ongeveer het meest heftige wat een mens of dier kan overkomen, zowel voor de
moeder als voor het jong. Zolang het jong veilig in de baarmoeder zat, werd alles geregeld; de
temperatuur, de voedselvoorziening, alles ging min of meer vanzelf. Meteen na de geboorte moet de
pasgeborene al die zaken zelf gaan regelen.

Bij veel diersoorten breekt de navelstreng gedurende de uitdrijving. Bij de meeste mensen wordt na de
geboorte de navelstreng doorgeknipt. De bloeduitwisseling tussen moeder en kind is dan verbroken.
De toevoer van stoffen van de placenta naar het kind stopt, andersom kan het kind zijn afvalstoffen
niet meer kwijt via deze weg. CO2 (koolzuur) is zo`n afvalstof. De pasgeborene moet gaan ademen
om zelf de gasuitwisseling op gang te brengen. In de baarmoeder heeft hij de adem beweging al
geoefend, de longen werden daarbij gevuld met vruchtwater. Nu vult het kind de longen voor het eerst
met lucht; de longblaasje openen zich en de baby ademt. Vaak gaat dat gepaard met het beroemde
eerste huilen.
Ook het hart van de pasgeborene zal zonder ondersteuning de eigen bloedsomloop op gang moeten
gaan houden. Er veranderen een paar dingen aan de bloedsomloop na de bevalling;
In de baarmoeder was een open verbinding tussen de grote lichaamsslagader en de longen
noodzakelijk omdat het zuurstof- en voedingsstof rijke bloed uit de navelstreng kwam. Van de navel
naar het hart lag daarvoor een ader (ductus botalli). Deze verbinding wordt met de eerste ademhaling
afgesloten en verdwijnt binnen enkele dagen.
Omdat het zuurstofrijke bloed vanuit de navelstreng kwam en ook de longen moest bereiken, zat er
een ovaal gat met een klepje in de bovenste holtes van het hart, de boezems. (foramen ovale) Bloed
kon dus van de ene boezem in de andere stromen. Als de baby gaat ademen, zetten de longen uit, er
komt zuurstofrijk bloed uit de longen het hart binnen en dit klepje sluit zich. Vanaf dat moment zijn de
harthelften gescheiden en werkt de gasuitwisseling op eigen kracht.

Om dit alles goed te laten verlopen, moeten al die organen klaar en rijp zijn. Om problemen te
voorkomen, is bovendien in verschillende organen van de pasgeborene een enorme hoeveelheid
reservevoorraad opgeslagen. In de longen bijvoorbeeld ligt bij iedereen een dun laagje longslijm
(surfactans) bij een baby is dat drie keer zoveel als nodig en voldoende om een heel voetbalveld mee
te bedekken! Ook de lever en het hart hebben een flinke reserve. Alles in het kleine ‘hulpeloze’
wezentje is voorbereid op een topprestatie: geboren worden en beginnen met leven!

De darmen van de pasgeborene hebben in de baarmoeder nog weinig te doen gehad, een beetje
taaie, donkere ontlasting (meconium) is het bewijs van hun activiteiten voor de geboorte.
Direct na de geboorte is de darmwand enorm doorlatend, om de grote eiwitten die in de eerste melk
(colostrum) zitten, goed kunnen worden opgenomen. Dat is belangrijk; die eiwitten zijn de eerste
afweerstoffen die de baby binnenkrijgt. Een soort eerste vaccinatie dus. De doorlaatbaarheid van de
darm is de eerste 12 uur optimaal en neemt daarna snel af.

Ligt een kind kort na de geboorte ongestoord op de (blote) buik van de moeder dan zullen moeder en
kind elkaar gaan ontdekken en leren kennen. De moeder ruikt, voelt en proeft haar baby. De baby op
zijn beurt zal na enige tijd op zoek gaan naar de moederborst; voor de geboorte heeft hij al geoefend
in zuigen en slikken en de geur van de tepel wijst hem waar hij wezen moet.Zo hulpeloos als een
pasgeborene er misschien uitziet, toch is bijna elke baby in staat zich afzettend met benen en armen
van de buik van de moeder naar haar borst te komen. Als hij de tepel gevonden heeft, neemt hij een
grote hap en hoewel niet altijd in een keer, neemt hij de tepel en tepelhof in zijn mond om goed te
kunnen zuigen. Doordat de lippen van het kind de moederborst raken, komen 19 verschillende
hormonen vrij bij moeder en kind. Deze hormonen zorgen er onder andere voor dat de opname van
voedingsstoffen optimaal verloopt, maar wekken ook bij de moeder een gevoel van liefde voor haar
kind op.
In ziekenhuizen waar veel baby`s in de eerste dagen werden verlaten, liepen deze cijfers drastisch
terug toen het beleid werd de kinderen het eerste uur bij of op de moeder te laten liggen. Wat er in het
eerste uur na de geboorte met moeder en kind gebeurt, kan dus een belangrijke rol spelen in de
relatie die zij samen hebben.

Bronnen:
Vakblad ‘het schaap’ 2007/2 blz.10 ev
Mother and Infant: Early Emotional Ties Marshall Klaus PEDIATRICS Vol. 102 No. 5 1998, pp. 1244-1246
Neonatologie Koppe, J.G ea Bohn Stafleu Van Loghum Houten/Diegem 1997
Het grote wonder Nilsson, L Meijer Wormerveer NV 1965
De voortplanting van de mens Kloosterman, GJ. Ea Centen, Bussum 1975

Nisheetha Pagina 1 21-08-23