Kabanata 55: Ang Kapahamakang Bunga Ng Pagsasabwatan

Ni: Diether Andrei R. Soralde

Mga Tauhan:

 Crisostomo Ibarra – napagbintangan na siya ang nagpakana ng gulo.

 Elias – taga-gabay ni Ibarra.
 Don Saturnino – ang dahilan ng pagkasawi ng pamilya ni Elias.

Maikling Buod:

Dito mangyayari ang sanhi ng pagsasabwatan. Napagbintangan ren si Crisostomo na

siya raw ang may pakana ng lahat. Nautusan ren ang mga guwardiya civil na hulihin siya.
May nakakagulat namang balita natuklusan si Elias sa kabilang banda. Nalaman niya na ang
lolo ni Ibarra na si Don Saturnino, ang dahilan ng pagkamatay ng lolo ni Elias, pati na ren
ang buong pamilya niya. Pero mas pinili pa ren ni Elias na tulungan si Crisostomo.

Mga Gabay na Tanong:

1. Sino-sino ang mga taong nagkakatipon sa tahanan ni Kapitan Tiago?

–Sagot: Kapitan Tiago, Linares, Tiya Isabel, Maria Clara, Padre Salvi, at Sinang.
2. Bakit balisa si Padre Salvi lalo na nang papalapit na ang ikawalo ng gabi?
–Sagot: Dahil alam niya na ang trahedyang mangyayare.
3. Ano ang naging reaksiyon ng lahat nang biglang makarinig ng mga putukan?
–Sagot: Nagkagulo at nagsigawan sila.
4. Bakit hinuli at dinala si Ibarra sa kuwartel? Ano kaya ang kasong ibibintang sakanya?
–Sagot: Dahil kala nila ay kasabwat dito si Ibarra. Ang pagplanong paglusob sa
kuwartel.
5. Kung ikaw si Ibarra, sasama ka ba sa mga taong nanghuhuli sa ‘yo o tatakas ka na
lang gaya ng unang plinano? Ipaliwanag ang iyong sagot.
–Sagot: Sasama ako para mas maiwas sa gulo at maipaliwanag ang mga nangyayare.
6. Bakit labis na nabalisa at nagmistulang baliw na nagtatakbo sa gubat si Elias?
–Sagot: Dahil sa nalaman niya sa nuno ni Ibarra, na si Don Saturnino at kung anong
ginawa nito sa pamilya niya.
7. Sa iyong palagay, anong katangian ang ipinakita niya nang magmalasakit pa rin siya
kay Ibarra sa kabila ng natuklasan niyang katotohanang may kinalaman ang lolo sa
tuhod ni Ibarra sa naging pagdurusa ng kanyang buong pamilya?
-Sagot: Ang pagiging tapat sa isang tao kahit merong ‘di pagkakaintindihang
nanyayare.

Aral:

Pagalam mong tama ang pinagkakatiwalaan mong tago kahit merong balitang
makakasira sa imahe nila, ay dapat pa ring patuloy ang pagiging tapat mo sakanila.
Kabanata 59: Pagkamakabayan At Kapakanang Pansarili

Ni: Diether Andrei R. Soralde

Mga Tauhan:

 Crisostomo Ibarra – naging paksa ng pinaguusapan nina Kapitan Tinchang.

 Kapitan Tinong – naging malapit kay Ibarra, at ayaw masangkot sa gulo.
 Kapitana Tinchang – asawa ni Tinong na galit sakanya dahil sa koneksyon niya kay
Ibarra.
 Don Primitivo – ang nagpayo sa magasawa para di masangkot sa gulo.

Maikling Buod:

Nakarating ang bali-balita sa Maynila. Iba’t-ibang balita ang natanggap ng mga tao
dito. Ang balita kay Padre Salvi at Alperes ay pabor sa simbahan at sa militar. Ang balita
naman tungkol sa mga bilanggo ay laban lahat kay Ibarra. At dahil doon ay palihim na
gumagawa ng mga panayam ang mga tao, at iba’t-ibang usapan ren ito.

Sa kabilang banda naman si Kapitan Tinong na dating malapit kay Ibarra ay

natanggap ren ang balita. Ang kanyang asawa na si Kapitana Tinchang naman ay walang tigil
sa paninisi kay Kapitan Tinong. Pero ito naman dati ang gustong umimbita kay Ibarra dahil
sa kayamanan nito. Dumating naman ang kanyang pinsan na si Don Primitivo na nagpayo
sakanila upang ‘di madamay sa gulo. Nakatanggap ren ng imbitasyon ang ilan sa mga
naninirahan sa Tondo maging sa kalapit na komunidad. Kabilang dito si Kapitan Tinong.

Mga Gabay na Tanong:

1. Anong balita ang nakarating sa Maynila at labis na pinag-usapan ng mga tao?

–Sagot: Tungkol kina Padre Salvi at Alperes, at kay Ibarra tungkol sa bilanggo.
2. Nang sinabing kinatay ang sensor ang balita, ano sa palagay mo ang uri ng balitang
inilabas patungkol sa paglusob sa San Diego?
–Sagot: Ang trahedya at namatay na mga tao.
3. Bakit kaya ginamit ang balitang ito upang takutin ang mga mambabasa o ang mga
mamamayan lalo na ang mga Pilipino?
–Sagot: Dahil alam nilang totoo ito at wala silang kakatakutang sikretong
mabubunyag.
4. Ano-anong mga usap-usapan ang kumalat sa mga prayle? Bakit kaya ganoon na lang
ang interes nila sa isang usaping may kaugnayan sa pamahalaan gayong sila ay may
taong simbahan?
–Sagot: Kung pano kabayani si Padre Salvi dahil sa kanyang ginawa. Dahil alam
nilang plano ito ni Padre Salvi.
5. Ano ang labis na ikinababahala nina Kapitan Tinong at Kapitana Tinchang? Anong
uri ng pagkatao ang ipinakita ng mag-asawa na mababanaag sa kanilang usapan?
–Sagot: Na madamay sila sa gulo ni Ibarra. Ang kanilang panggagamiy at pagtataksil.
6. Ano ang ipinayo ni Don Primitivo sa natutulirong mag-asawa? Paano higit na
nakasama kaysa nakabuti ang payong ito?
 –Sagot: Na bigyan ng alahas ang Kapitan Heneral para maging suhol ito. Mas
nahalata ito dahil sa suhol nila.
7. Bakit nga ba kapag sa panahon ng ligaya at tagumpay ay marami kang kaibigan
subalit sila/y naglalaho sa panahong ika’y bigo at talunan?
–Sagot: Dahil doon ka lang nila nagagamit at, kapag ito ay nawala dun rin naman sila
maglalaho.

Aral:

Di mahalaga ang bilang ng iyong kaibigan, mas mahalaga ang tunay na kaya kang
supportahan kahit saan.