PAGBASA AT

PAGSUSURI NG IBA’T
IBANG TEKSTO TUNGO
SA PANANALIKSIK
(Pagsulat ng Papel
Gamit ang
Pananaliksik)
Pangalan:
Section:
Aralin 1 – Kalikasan ng Pananaliksik
 Gawain sa Pag-unawa – P. 94-95
1. Tesis
2. Plaigarism
3. Pmanahong Papel
4. Pananaliksik
5. Pagbagsak
6. Academic dishonesty mark
7. Expulsion o pagkatanggal sa paaralan
8. Bukod na walang doumentasyon
9. Walang panipi (“ “)
10. Pagkopya ng isang sulatin
 Pagtuon – P. 97
1. Magikap na maghanap ng sariling ideya
2. Iwasan ang pag “copy paste”
3. Lagi itala ang source
4. Tandaan ang mga APA at gamitin ng tama
5. Bigyan ng credit ang awtor
6. Ugaliing mag paraphrase
7. I-check gamit ang online sites kung plagiarized
8. Banggitin at sangunnian ang mga gumawa ng teksto
9. Gumamit ng mapagkakatiwalaang sources
10. Maging tapat sa ginagawang pananaliksik

 Pagmumuni – P. 98
-Maliban sa akademikong Gawain, maggamit ko ang pananaliksik sa mga pagbasa ng
akademikong artikulo upang lumawak ang kaalaman.
-Mapapahusay ko ang pagiging mausisa sa pamamagitan ng pag panatili ng pagiging
kompidensiyal at walang pagkiling.
- Ang katangian ng mananaliksik na lilinagin ko sa aking sarili ay ang pagiging mausisa dahil
marami pa akong nais malaman at matuklasan.

Aralin 2 – Pagpili ng Paksa

 Gawain sa Pag-unawa – P. 102-103
1. T
2. M
3. T
4. M
5. T
6. T
7. M
8. T
9. M
 10. M
 Pagtuon – P. 104
1. Mga karanasan ng mga kababaihan sa panahon ng pananakop
Nalimitang Paksa: Mga kababaihan noong panahon ng Hapon
Research Question: Ano ang mga paghihirap na pinagdaanan ng mga Pilipinang ‘comfort
women’ noong sinako ang Pilipinas ng mga Hapon?
2. Epekto ng ASEAN Integration sa kulturang Filipino
Nalimitang Paksa: ASEAN at ang epekto sa kabataang Filipino
Research Question: Sa anong paraan nakaepekto ang pag daraos ng ASEAN sumit sa
kultura ng mga kabataang Filipino?
3. Epekto ng ekolohiya ng pagmimina
Nalimitang Paksa: Pag-taas ng GDP dahil sa Pamimina
Research Question: Ano-ano ang mga salik na direktang nakaapekto sa biglang pagtaas
ng GDP (Gross Domestic Product) at paano ito nakaapekto sa estado ng kapaligiran.
4. Paghambing sa motibasyon sa paggamit ng social media batay sa edad
Nalimitang Paksa: Relasyon ng social media at motibasyon
Research Question: May epekto baa ng paggamit ng iba’t ibang social media sa pag
procrastinate na mga tao?
 Pagmumuni – P. 105
__Check__Marami na akong nabasa hinggil sa paglilimita ng paksa.
__Check__Sapat na ang aking kaalaman tungkol sa pagpili ng paksa.
_Check___Handa na akong pumili ng paksang aking lilinagin.

Aralin 3 – Pagbuo ng Konseptong Papel

 Gawain sa Pag-unawa – P. 102-109
Isang Pag-aaral sa Persepsiyon ng mga Magulang ng Brgy. Payatas sa mga
Kahalagahan (values) ng mga Programa sa Telebisyon
1. T – May sapat na dato na nakukuha bilang ebidensya
2. T – Layunin nitong patunayan ang epekto ng panonood ng TV sa mga kabataan.
3. T – Kpaki-pakinabang ang pag-aaral na ito sa mga institusyong pang-edukasyon
Isang Pagsusuri sa mga Sanhi at Bunga ng Climate Change
4. T-Makikuha ang mga datos sa mga aklat.
5. T- Layunin nitong linawin ang mga dahilan ng climate change.
6. T- Makabuluhan at napapanahon ang paksa.
7. Blanko- Makabubuo ng bagong palagay at sintesis sa taksa
Ang Epekto ng Kabataang Single Parent sa Pagbabahagi ng Pagpapahalaga ng Pre-
Schoolers sa Metro Manila
8. Blanko- Layunin nitong matukoy ang antas ng pagpapahalaga ng mga single
parent.
9. T- Ang paksa ay makapagbubunga ng mga panibagong paksa ng pananliksik.
10. T- Gagamit ng survey at interview ang pananaliksik na ito.
 Pagtuon – P. 111
 Konseptong Papel
Mary Grace G. Soriano
STEM301

Ang pagaaral ukol sa mga epekto ng suob sa paggamot ng mga karaniwang sakit:
Lagnat, ubo, at sipon

Ang papel ay naglalayong magbigay linaw sa isang home remedy na ang tawag ay suob.
Ang pagsusuob ay ang proseso ng pag langhap ng mainit na tubig, na minsan ay
nilalagyan ng asin, ang mag susuob ay gagamit ng pantakloob upang hindi makalabas
ang mainit na singaw nung tubig. Ito ay matagal nang ginagawa ng mga pilipino bilang
alternatibong gamot. Ang pag-aaral ay naka pokus upang maintindihan ang epekto ng
suob sa katawan; kung ito ay maari nga na makagamot o kung ito ay may masamang
epekto sa katawan. Dahil may pandemya, at ang virus ay may mga symptomas tulad ng
lagnat, ubo, at sipon, naging viral ang pag-suob.

Ang layunin ng papel ay mas lalong makapagbigay linaw sa epekto ng suob. Ang mga
taong nagsusuob, doktoro, at siyentipiko ang makakabenepisyo sa pag-aaral na ito.
Gamit sa pag-aaral na ito, nais ng mga mananaliksik na mag-bigay linaw sa mga
maganda at pangit na epekto ng pag-suob, kung ito ay talagang may nakatutulong.
Gaano ba ka-epektib ang paraan na ito? Ito ba ay maaring makapagpagaling ng COVID-
19? Ito ay inaasahang masagot sa papel. Base sa mga pag-aaral ng eksperto ukol sa
suob, napag-alaman na hindi ito maaring magamit upang magamot ang COVID-19, at
hindi ito inabiso na gamitin para doon.

Ang metodolohiya ng pag-aaral na ito ay sa paraaan ng pag-subey. Ito ay pinili dahil

ngayong may pandemya at strikto ang gobyerno. Ang mga mananaliksik ay gagawa ng
surbey questionaire na naglalaman ng tanong na may kinalaman sa pag-suob. Ang target
na populasyon ng mga researcher ay mula edad 18 pataas mula sa Barangay Soccoro, na
may experience sa pag-suob sa loob ng nakaraan limang (5) buwan. Ang surbey ay
isasagawa online, mag-post ng link online ang mga mananaliksik, ang link ay magdadala
sa nag-click papuntang Microsoft Form. Inaasahan na mula sa datos makakakuha ng
ideya ang mga mananaliksik kung tama ba ang kanilang hypothesis.
 Pagmumuni – P. 112
Ang pinkamahirap na bahagi ng pagbuo ng konseptong papel ay paghanap ng
magandang paksa na maaring makatulong o may impact sa panahon ngayon.
Ano ang mga suliranin na hinarap ko sa pagbuo ng konseptiong papel ay marami ring
mga pag-aaral tungkol sa pag-suob.
Nalagpasan ko ang mga balakid na ito sa pamamgitan ng paghanap ng paraan upang
maging unique ang pag-aaral na ito.

Aralin 4 – Pagbuo ng Pansamantalang Bibliyograpiya

 Gawain sa Pag-unawa – P. 122
1. D
2. F
3. C
4. B
5. E
6. A
 Pagtuon – P. 125
1. Kalagayan ng tropiko sa Pilipinas
Aklat
i. Siyentipikong mga libro tungkol sa lagay ng klima sa Pilipinas
ii. Libro na may kinalaman sa kapaligiran
iii. Mga aklat ng DENR
Electronic Source
i. Project NOAH
ii. PAGASA at DOST
iii. Mga libreng artikulo ng DENR
Journals,magasin, diyaryo
i. Media outlets na sumulat tungkol sa paksa, tulad ng inquirer, The Manila times,
atpb.
ii. Mga siyentipikong magasin, tulad ng national geographic.
iii.
2. Social Media at Pagkonsumo Nito
Aklat
i. Mga aklatan na may mga modernong libro na kaugnay sa paksa
ii. Pinagkakatiwalaang news outlets
iii. Mga libro na ang sumulat at experto sa agham panlipunan.
Electronic source
i. Artikulo na konektado sa social media
ii. Mga tweet, video, tungkol sa pag-gamit at epekto ng social media
iii. Pag-aaral ukol sa social media
Journal, magasin, dyaryo
i. Kolumn sa mga pahayagan
ii. Mga magasin at dyaryo na tumatalakay sa modernong issue, tulad ng reader’s
digest.
iii. Jyornal ukol sa social media.
3. Obsesyon sa Komputer Games
Aklat
i. National na aklatan
ii. Mga psycholohikal na libro
iii. Aklat o libro na ang sumulat ay propesyonal sa medisina
Electronic Source
i. Mga artikulo na ukol sa paksa
ii. Galing sa mga mapagkakatiwalaang sanggunian na pinag-aaralan ang paksa
iii. Tweet, video, at post, tungkol sa paksa
 Journal, magasin, dyaryo
i. Mga kolumn na may kinalaman sa sinabing paksa
ii. Mga siyentipikong libro na naka pokus tungkol sa obsesyon
iii. Medikal na papel na sinulat ng isang psychologist
 Pagmumuni – P. 126
SANAYSAY:

Ngayong alam ko na kung paano mag tipon ng impormasyon, mas madali na akong
nakakahanap ng mga panitikan kaugnay sa aming pananaliksik. Gamit ang internet mas
madali nang makahanap ng mga datos at panitikan.

Sa leksiyon na ito, natuto ako kuna paano ang tamang paraan ng pananaliksik ng datos.
Napakalaki ng tulong ng mag ‘online journal’ at search engine dahil dito nakakahanp ng
ibang mga tesis na may kaugnayan sa ginagawang pananaliksik.

Bago ko matutuhan ang tamang paraan, gumagamit lang ako ng search tool tulang ng
Google, para manaliksik. Hindi ito gaanong maasahan dahil hindi lahat ng webist ay
mapagkakatiwalaan. Isang halimbawa ay ang Wikipedia, kung saan lahat ay maaring
maglagay at mag-edit ng impormasyon.

Natuto rin ako kung paano ang tamang paggamit ng journal website; kung anong mga
terminolohiya ang dapat ilagay, at kung paano makukuha ang panitikan na kailangan at
may kaugnayan sa research o pananaliksik.

Aralin 5 – Pagkalap at Pag-organisa ng mga Datos

 Gawain sa Pag-unawa – P. 133
1. ___ Ang mahusay na tala ay nagtataglay ng lahat ng mahalagang punto o kaalaman
kaya’t nararapat na ito ay mahaba.
2. __T__ Ang kalakasan at kredibilidad ng papel pampananaliksik ay nakasalaysay sa
kalakasan at kredibilidad ng materyal na makakalap.
3. ___ Sa pagpili ng potensiyal na materyal na gagamitin sa papel pampananaliksik
mahalagang basahin nang buong-buo ang lahat ng materyal.
4. __T__ Ang patatala ng mahahalagang aytem ng impormasyon na nabasa o napakinggan
ay tinatawag na pagkuha ng tala.
5. __T__dahil ang pananaliksik ay naghahain ng bagong sintesis ng mga impormasyon at
ideya mula sa iba’t ibang hanguan o sources, mahalagang maraming basahing materyal
ang mananliksik upang maging maalam siya sa paksang kaniyang isusulat. \
6. ___ Makabubuting pasama-samahin sa isang index card ang mga talang galing lamang sa
isang source o materyal.
7. ___ Ang pagtatasa o ebalwasyon sa mga napiling materyal ay opsyonal na gawain sa
pagbuo ng papel pampananaliksik.
8. __T_ Direktang sipi ang tawag sa pagkopya ng berbatim ng mga impormasyong galing sa
isang source.
 9. ___Ang pinaikling bersyon ng isang panulat ay tinatawag na parapreys.
10. __T_ Ginagamit ang note card upang mapili ang mga datos na isasama sa papel
pampananaliksik.
 Pagtuon – P. 137-138
Pinahusay na parapreys:
Naglunsad ang DOH ng bagong proyekto sa pakikipagsosyo sa NCIP, ang programang
pangkalusugan para sa mga mangyan at katutubo. Ginawa ito upang mas makatulong sa
malayong lugar. Dahil dito mabibigyang pansin ang mga kalusugan at pangagailangan ng
mga katutubo na dapat protektahan. At dahil sa tulong ng mga opisyal ng gobyerno sa
MIMAROPA, maari itong matupad.

Pinahusay na buod:
Ang DOH MIMAROPA ay may proyekto na naglalayong magbigak ng medikal na
supporta sa mga katutubo na may tuberculosis o TB sa iba’t ibang bayan sa Mindanoa.
Nais itong makamit gamit ang tulong ng iba’t ibang miyembro ng iba’t ibang sektor.
 Pagmumuni – P. 139
SANAYSAY:
Ang buod ay pinahigsing taksto, nakatala dito ang mga importanteng impormasyon.
Hinti ito pinapalitan ng salita, ang nananaliksik ay kukuha ng talata mula sa isang buon
teksto.

Ang parapreys, ang nananaliksik ay kukuha ng importanteng puntos o aytem mula sa

isang teksto at saka maglalagay ng saliring input base sa kanyang pagkakaintindi.

Sa pananaliksik maraming mga teksto ang kailangan na basahin, mainam lang na

gumamit ng tamant teknique upang hindi makopya o magaya ang gawa ng ibang tao.
Tama lamang na banggiting ang gumawa ng ginamit na teksto upang magbigay respeto
sa o sa mga gumawa.

Aralin 6 – Pagbuo ng Plano ng Papel Pampananaliksik

 Gawain sa Pag-unawa – P. 148-149
1. A aking palagay, mas mainam gamitin ang Filipino bilang wikang panturo.
Ang paggamit ng lingua franca sa pagturo at ang epekto nito sa pagkakaintindi ng
mga estudyante sa kanilang pinag-aaralan
2. Aling ang mas mahalaga-pisikal na anyo o panloob na katangian ng tao?
Ang kalabasan at kaloobang kagandahan: Ang mas matimbang para sa mga
kabataang pilipino sa pag pili ng kanilang magiging karelasyon
3. Naniniwala ang karamihan na guilty ang Chief Justice.
Pagaaral ukol sa sistema ng hustisya sa Pilipinas ang mga salooboin ng karamihang
Pilipino ukol sa kaso ng Chief Justice
4. Ang sulating ito ay nauukol sa climate change.
Epekto ng climate change at ano-anong maga paraan ang maaring gawin ng mga
kabataang nasa cursong kaugnay sa agham upang ito ay masolusyonan.
 5. Mahirap humanap ng tunay na kaibigan.
Ang clima ng mental health ng kabataan sa digital world at ang epekto nito sa
paghahanap ng kaibigan online.

 Pagtuon – P. 153-154
A. Graphic Organizer

Epekto ng suob

Nakakagamot
COVID-19

Side-effect Kasaysayan

Makatulong
Hindi gamot sa COVID sa
symptomas
Sipon,ubo at lagnat

Walang masamang epekto

Maaring Matagal
makapaso; 2nd degree ng ginagawa
burns
Muling ginagamit dahil sa pandemya

B. Balangkas
Paksa: Ang pagaaral ukol sa mga epekto ng suob sa paggamot ng mga karaniwang
sakit: Lagnat, ubo, at sipon
Tesis: Ang paraan ng pagsusuob ay nakakatulong sa paggamot ng lagnat, ubo at sipon.
Balangkas:
Ang pagsusuob ay nakakagamot ng mga karaniwang sakit (ubo, sipon , at ubo) ito ay
nakakatulong upang mas mapabuti ang pakiramdam ng taong may sakit. Ang ginagamit
na materyal ay: tubig, kumot, at asin; madaling mahanap sa bahay. Walang masamang
epekto sa katawan, ngunit pag nagkamali ito ay maaring maging delikado at makapaso
sa tao. Ang prosesong ito ay matagal ng ginagawa ng mga Pilipino bilang alternatibo sa
pag inom ng gamot. Dahil sa pandemya at maraming tao ang natatakot na pumunta sa
 ospital kapag may ubo, sipon, at lagnat, sumikat sa social media ang pagsuob; maraming
mga testimonya na ito ay nakakatulong. Dahil sa pagsikat nito, nagsabi ang mga experto
na hindi ito alternatibong gamot para sa COVID, ngunit ito ay maaring makatulong
upang mas madaling makahinga ang isang tao. Inaabiso pa rin ng mga doktor na kung
hindi nakatulong ang suob, at may mga symptomas pa rin matapos ang ilang araw,
mabuti na kumunsolta sa especialista.

 Pagmumuni – P. 155
Mahalaga ang pagbuo ng balangkas dahil ang mga ideya ay maiiaayos sa tamang paraan
upang madali itong maintindihan ng mga nanananliksik. Gamit ang balangkas, maaring
ma review ng mga nananaliksik ang kanilang papel at kayang magbago ang mga mali o
magdagdag ng bagong impormasyon. Sa pamamagitan ng balangkas ang mga punto ay
maisasaayos sa tamang flow.
Mapaghuhusay ko pa ang aking pagbabalangkas sa pamamagitan ng pagbabasa ng mga
balangkas ng ibang nananaliksik, at mag tala upang mas mapabuti ang paggawa nito.
Maari ring gumawa ng mind-map bago isulat ang papel, upang maiayos ang mga
iportanteng punto at ang mga sub-points, pag ginawa ito mas ma-filter ng susulat ang
kanyang mga nais ilagay sa balangkas, ito rin ay makatutulong upang maiayos kung ano
ang ilalagay sa panimula, katawan, at konklusyon ng balangkas.

Aralin 7 – Pagsulat ng Burador ng Papel Pananaliksik

 Gawain sa Pag-unawa – P. 162
1. T – Ang paglalahad ng layunin ng papel sa unahang bahagi ng papel ay makatutulong
upang mapukaw ang pansin ng babasa ng papel.
2. T – Ang prinsipyo sa mahusay na pagsulat ay ginagamit din sa pagsulat ng
pananaliksik.
3. T- Mahalagang ipaliwanag ang mga teknikal na terminong ginamit din sa papel
upang makatulong sa ikalilinaw ng pananaliksik.
4. T- Isa sa papel ng bahaging introduksiyon ay ang pagliolipat ng kaisipan mula
papukaw ng interes patungo sa katawan ng papel.
5. M- Mahalagang mabakas ang tinig ng mga source ng isang pananaliksik dahil dito
naman talaga nanggaling ang kaalamang ibinahagi sa papel na pananaliksik.
6. M- Sa pagsusulat ng borador, mahalagang gawing perpekto agad ang papel upang
kaunti na lang ang babaguhin sa pinal na anyo nito.
7. M- Bilang editor, iwasan ang pagbibigay ng mungkahi sa papel dahil higit sa sinuman,
ang manunulat ang nakakaalam ng kaniyang isinulat.
8. T- Ang mahusay na pamagat ay nakakapukaw ng interes ng mambabasa at
magpapahiwatig ng nilalaman ng papel.
9. M- Ang pinakamahabang bahagi ng papel ay ang introduksiyon dahil dito inilalatag
ang rasyunal ng papel.
10. M- Ang unang hakbang sa pagbuo ng papel pampananaliksik ay ang pamagat dahil
ito ang nagsisilbing-gabay sa pagbuo ng nilalaman ng pananaliksik.
  Pagtuon – P. 164
A.
1. E.
2. E.
3. E.
4. C.
5. D.
B.
1. PN- Kararating ko pa lang
2. DPN- sobra natin itong pinapahalagahan
3. DPN- Mabilis na tumakbo patungo sa lugar namin
4. DPN- Totoo lamang iyan sa mga Pilipino
5. DPN – Sinabi niya
6. PN- Pagkat ubod ka ng tamad
7. PN- Buo ang ating kasiyahan at interes sa pagsasagawa ng isang bagay o proyekto
8. DPN- Ang magandang pagpapahalagang Pilipinong nag-iiwang ng negatibong
kahuluguhan sa ating pagka-Pilipino
9. PN- Ang pakikisama at kahihiyan ng isang politiko sa isang taong pinagkakautangan
ng loob sahil sa pagtuong nito sa pangagampanya
10. PN- Napakarami ng ating mga pagpapahalaga at paniniwala bilang isang lipi.
 Pagmumuni – P. 165
Ang isang editor ay hindi dapat biased, kahit ito ay kaibigan. Nararapat na maging
matapat at analisahin ang papel dahil nais makatulong sa kanilang kaibigan. Hindi daat
itong ituring na pabor at tratuhin ng may bukas na pag-iisip ang kanilang papel. Mainam
rin na matutuong mag ‘anotate’ ang isang editor at hindi mahiya sabihin ang opinyon at
magtanong sa mga nananaliksik matapos mabasa ang papel, upang ma iclaro kung may
mga tanong.

Aralin 8 – Sistema at Tungkulin ng Dokumentasyon

 Gawain sa Pag-unawa – P. 174
1. MLA – Istilo ng dokumentasyon na karaniwang ginagamit sa larangan ng
humanidades.
2. Sistemang telababaan-bibliograpiya – Sistema ng dokumentasyon kung saan ang
mga impormasyong bibliyograpikal ay inihahanay sa ibang bahagi ng pahina.
3. Dokumentasyon- Ito ay pagtatala ng mahalagang detalye ng sanggunian upang
mabigyan ng karampatang pagbanggit sa papel pananaliksik.
4. Sistemang Parentikal-Sanggunian – Ito ay istilo ng dokumentasyon kung saan ang
mga impormasyong bibiliyograpikal ay nakapaloob sa parentesis.
5. Katotohanan- Datos na hindi nagangailangan ng pagbanggit.
6. Pagilala sa pinaghangguan ng datos o impormasyon- Tungkulin ng dokumentasyon
6-9
7. Pagpapatibay sa pagiging tumpak ng ebidensiya
8. Pagbibigay cross-reference sa loob ng papel
 9. Pagpapalawak ng ideya
10. APA- Ito ay istilong nilinang upang maging gabay sa pagbuo ng mga siyentipikong
papel sa disiplinang sikolohiya.
 Pagtuon – P. 175

1. W
2. D
3. D
4. A
5. A
6. A
7. C
8. W
9. W
10. W

 Pagmumuni – P. 177
May mga pag-aaral na walang mga sanggunian na makikita sa wikang tagalog.
Maraming sangguniang mahahanap na nasa wikang ingles, dahil ito ang universal
language. Batid nito, hindi ibigsabihin na hindi na magagamit ang wikang Filipino;
ang mga sanggunian at direktang panlipi ay kailangan i-explain sa tagalog. Dahil dito
mas mas lalong matututo ang mga nananaliksik ng mga malalalim o mga
terminolohiyang propesyonal. At kung ito naman ay hindi direktang pansipi,
nangagailangan na isalin sa wikang tagalog ang sinabi.