Republic of the Philippines

D E P A R T M E N T O F E D U CA T I O N
Hermosa, National High School
Culis, Hermosa Bataan

MASUSING BANGHAY ARALIN SA ARALING PANLIPUNAN 9

Paaralan Hermosa National High School Antas Siyam
Guro Ian Carlo Legaspi Asignatura Araling Panlipunan
Petsa/Oras May 18, 2023 (11:00-12:00) 9- Markahan Ika-apat
Amber

Phases of Learning
I. LAYUNIN
Pamantayang Pangnilalaman Ang mga mag-aaral ay may pag-unawa sa mga
sektor ng ekonomiya at mga patakarang
pangekonomiya nito sa harap ng mga hamon at
pwersa tungo sa pambansang pagsulong at pag-
unlad.
Pamantayan sa Pagganap Ang mga mag-aaral ay aktibong nakikibahagi
sa maayos na pagpapatupad at pagpapabuti ng
mga sektor ng ekonomiya at mga patakarang
pangekonomiya nito tungo sa pambansang
pagsulong at pag-unlad.
Pamantayan sa Pagkatuto Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng sektor
ng industriya, tulad ng pagmimina, tungo sa
isang masiglang ekonomiya. (AP9MSPIVe-9)
Tiyak na mga Layunin Sa pagtatapos ng aralin, 80 porsyento ng mga
mag-aaral na may 80 na porsyento ng antas ng
kaalaman ay inaasahang:

1. Nailalahad ang papel na ginagampanan ng

sektor ng industriya tungo sa isang masiglang
ekonomiya;

2. Nakapagmumungkahi ng mga pamamaraang

pang-ekonomiyang makatutulong sa sektor ng
industriya; at

3. Nabibigyang halaga ang sektor ng industriya

tungo sa pag-unlad ng kabuhayan.
PAKSA Sektor Ng Industriya
II. NILALAMAN
KAGAMITANG PANTURO
A. Sanggunian EKONOMIKS: Modyul para sa Mag-aaral (386
– 409)

Cities and Municipalities Competitiveness

Index. (n.d.). CMCI. Retrieved April 27, 2023,
from https://cmci.dti.gov.ph/prov-profile.php?
prov=Bataan&year=2022

B. Iba pang kagamitang Panturo Powepoint, Pisara, Yeso, Laptop, Marker,

Cartolina, Projector, Speaker, Pantulong Visual
(Tarpapel).
III. PAMAMARAAN
Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral
A. Paunang Gawain

1. Panalangin
2. Pagbati sa klase
3. Pag-aayos ng klase
4. Pagtatala ng mga lumiban sa klase
B. Panlinang na Gawain

1. Balik-Aral
Ngayon naman klas, kayo ay aking tatanungin.
Patungkol saan ang ating tinalakay na aralin
kahapon?

Sir, ito po ay patungkol sa Patakaran at

Programang Pangkaunlaran sa Sektor ng
Agrikultura.

Tumpak! Upang bigyang-pansin ang ating

tinalakay kahapon, magsasagawa tayo ng isang
maikling gawain na may pamagat na “Da
Coconut”.

Gawain 1: Da Coconut!

Panuto: Sa loob ng bao na inyong pagpasa-

pasahan ng kapwa ninyo mag-aaral ay
mayroong tanong na nakapaloob na inyong
bubunutin sa loob nito at inyong sasagutin.
Upang malaman kung sino ang sasagot,
papatugtugin ang kantang isinulat ng
Pambansang Alagad ng Sining sa Komposisyon
na si Ryan Cayabyab na “Da Coconut Nut” at
kung kanino matatapat ang bao sa paghinto ng
tugtog, siya ang sasagot sa katanungan.

Mga katanungan:

1. Ang pagtatayo ng daungan ay isang

patakaran at programang pangkabuhayan ng
anong sub-sektor ng agrikultura?

A. Pagsasaka
B. Pangingisda
C. Pagtotroso
D. Pangkahayupan

2. Magbigay ng isang patakaran o programang

pangkaunlaran sa sub-sektor ng pagsasaka

Mga posibleng sagot:

1. Bahay-ugnayan
2. Pangulong Diosdado Macapagal Agrarian
Reform Scholarship
3. KALAHI Agrarian Reform Zones
 4. Comprehensive Agrarian Reform Program

3. Ang CLASP ay ang paglilipat teknolohiya o

pagtuturo sa mga mamayan ng wastong
paglinang sa mga likas na yaman ng bansa.
Ibigay ang kahulugan ng CLASP.

Tamang Sagot:

Community Livelihood Assistance Program

(Nagkaroon ng Partisipasyon ang mga Mag-
aaral).

Tama ang inyong mga sagot. Nagagalak ako at

talagang may natutunan kayo sa ating
tinalakay kahapon.
2. Pagganyak

Bago natin talakayin ang ating aralin ngayong

araw, meron muna akong inihandang kwento
na tatawagin kong “WANSAPANATYM:
Ang Kwento ni Kuya IAN”.

Gawain 2: “WANSAPANATYM: Ang

Kwento ni Kuya IAN”.

Panuto: Ang gagawin ninyo ay makikinig sa

aking kwento at iuugnay natin ito sa bagong
paksang tatalakayin.

Maliwanag ba klas?

Opo Sir!

(Matapos mag-kwento)

Ok klas, ayan ang aking kwento. Ano ang

inyong napansin o ano ang inyong masasabi sa
inyong narinig at nakita sa aking kinuwento?
(Magkakaroon ng bigayan ng sagot ang mga
mag-aaral).

Ano sa tingin nyo ang ating aralin ngayong

araw?

Sagot ng Bata: INDUSTRIYA

Magaling na pagsagot! Ang ating tatalakayin

sa araw na ito ay patungkol sa Sektor ng
Industriya.
Ngayon naman ay inyong babasahin ang ating
mga layunin para sa ating bagong paksa.

(Ang mga mag-aaral ay babasahin ang layunin

 ng sabay-sabay.)

Sa pagtatapos ng aralin, 80 porsyento ng mga

mag-aaral na may 80 na porsyento ng antas ng
kaalaman ay inaasahang:

1. Nailalahad ang papel na ginagampanan ng

sektor ng industriya tungo sa isang masiglang
ekonomiya;

2. Nakapagmumungkahi ng mga pamamaraang

pang-ekonomiyang makatutulong sa sektor ng
industriya; at

3. Nabibigyang halaga ang sektor ng industriya

tungo sa pag-unlad ng kabuhayan.

Maraming salamat sa inyong pagbasa at tayo

ay tumungo na sa pinaka-sentro ng ating
aralin.
3. Pagtalakay ng Aralin

Ang inyong mga kamag-aral ay may

inihandang palabas na isang Newscasting
Program. Ipauunawa nila sa atin kung ano ba
ang sektor ng industriya at ang mga
sekondaryang sektor nito. Ibibigay din nila ang
mga kahalagahan at kahinaan nito. Buksan na
natin ang ating telebisyon at panoorin natin sila
at pagkatapos nito ay magkakaroon tayo ng
isang maikling diskusyon patungkol dito.

(Ang mga piling mag-aaral ay magtatanghal

ng isang newscasting program na
pinamagatang 24 ORAS).

Mga Sanggunian:

Chanco, B. (n.d.). Saving an oil refinery.

Philstar.com. Retrieved May 8, 2023, from
https://www.philstar.com/business/2021/02/08/
2076008/saving-oil-refinery

Manila Water. (2020, October 2). Saan nga ba

nanggagaling ang tubig? [Review of Saan nga
ba nanggagaling ang tubig?].
https://www.facebook.com/manilawater/posts/s
aan-nga-ba-nanggagaling-ang-tubig-ano-ang-
mga-prosesong-pinagdadaanan-nito-bago/
3101044286673567/

Neil. (2021, February 24). Philippine mining: A

contributor to economic recovery.
BusinessWorld Online.
https://www.bworldonline.com/features/2021/0
2/24/349413/philippine-mining-a-contributor-
 to-economic-recovery/
‌
News, A.-C. (2016, May 13). Lamoiyan boss:
Employing the deaf is employing the best.
ABS-CBN News.
https://news.abs-cbn.com/business/05/13/16/la
moiyan-boss-employing-the-deaf-is-employing-
the-best
‌
Pilipinas, agricultural country nga ba? (n.d.).
Www.youtube.com. Retrieved May 8, 2023,
from https://youtube.com/watch?
v=RrPrYc5fTe4&feature=share

Rey, A. (2022, June 28). Build, Build, Build:

Mapping the Duterte administration’s
infrastructure legacy. RAPPLER.
https://www.rappler.com/business/build-build-
build-mapping-duterte-administration-
infrastructure-legacy/

YouTube. (n.d.). Www.youtube.com. Retrieved

May 8, 2023, from https://youtube.com/watch?
v=RdlootzQ5pg&feature=share

Bigyan natin ng tatlong palakpak at tatlong

padyak ang inyong mga kamag-aral sa
kanilang husay na ipinakita.
Tutugon ang mga mag-aaral.

Base sa inyong napanood, ano ang inyong

nabuong konsepto sa sektor ng industriya?
(Ang mga mag-aaral ay magbibigay ng kani-
kanilang sagot.

Sa tingin niyo klas, laganap ba ang Sektor ng

Industriya sa bayan ng Hermosa?
Pangatwiranan.
(Depende sa magiging sagot ng mga mag-
aaral)
Opo! dahil ang Bayan ng Hermosa ay kilala na
din sa pagkakaroon ng mga pabrika na
matatagpuan sa Hermosa Ecozone Industrial
Park, NGCP sa Barangay Balsik. Mayroon din
pong Magnolia, Bounty Fresh at mga LPG
Refilling Plants sa ating bayan. Samu’t-sari rin
po ang pag-usbong ng mga konstruksyon sa
iba’t-ibang barangay ng bayan na
nakakapagbigay ng trabaho sa mamamayan at
kita sa pamahalaan.

Malawak na pagsagot! Totoo nga naman na

ang Bayan ng Hermosa ay kilala na sa pag-
usbong pagdating sa sektor ng industriya na
siyang nakakatulong sa paglago ng ekonomiya
lalong-lalo na sa kita ng pamahalaan. Basahin
mo nga ang datos na aking nakalap.

Ayon sa datos mula sa Cities and Municipalities

Competitive Index na noong 2022 ang kita na
nalikom ng Bayan ng Hermosa ay
nagkakahalaga ng Php. 378,759,889.79
kumpara sa kinita nito noong 2019 na Php.
261,863,276.40. Ngayon ay itinuturing na ang
bayan bilang pinaka-maunlad sa buong unang
distrito ng probinsiya.

Maraming salamat sa iyong pagbasa ng datos

na aking nakalap!
4. Paglalapat

Ngayon naman, sa ating pagpapatuloy ay

magkakaroon tayo ng isang gawain na ating
papangalanang “Deal or No Deal”

Gawain 3: Deal or No Deal!

Panuto: Pipili ako ng tatlo (3) sa inyo na tatayo

sa harapan. Gamit ang like o dislike sign ito ay
inyong ididikit sa mga pahayag na may
kinalaman sa sektor ng industriya. Like sign
kung ito ba ay angkop o dislike naman kung ito
ay hindi.

1. Mahalaga ang pagkakaroon ng matatag at

mahusay na polisiyang susuporta sa
pagpapalakas ng industriya.
Sagot: DEAL!

2. Nakakapagbigay ng trabaho ang sektor ng

industriya sa maraming Pilipino.
Sagot: DEAL

3. Walang kinalaman ang industriyalisasyon sa

kaunlaran ng isang bansa.
Sagot: NO DEAL!

Isang mahusay na pagsagot sa mga

prinesentang pahayag!
5. Pagpapahalaga

Kanina, nalaman natin na ang Bayan ng

Hermosa ay kilala na din sa pag-usbong ng
sektor ng industriya na siyang pinakamalaking
pinagkukunan ng kita ng nasabing bayan. Ano
nga ulit ang tag-line ng Bayan ng Hermosa?
 Sagot:
“Lipad Hermosa”

Tumpak! Ngayon naman ay tutungo tayo sa

isang gawain na ating papangalanang “Bayan
Mo, I Tagline Mo!”

Gawain 4: Bayan Mo, I Tagline Mo!”

Panuto: Ang buong klase ay nakahati na sa apat
na pangkat ayon sa naging hatian ninyo
ngayong ika-apat na markahan. sa kalahating
bahagi ng kartolina na aking ibibigay kayo ay
bubuo ng isang panibagong tag-line ng Bayan
ng Hermosa na nagpapakita ng kahalagahan ng
sektor ng industriya tungo sa pag-unlad ng
kabuhayan ng mga mamayan dito.

Ang mga gabay na katanungan:

1. Ano ang ibig sabihin ng inyong tagline na
nabuo? Ipaliwanag.

2. Sa paanong paraan naipapakita ang

kahalagahan ng sektor ng industriya sa Bayan
ng Hermosa sa pag-unlad ng kabuhayan base sa
tagline na inyong nabuo at sa paanong paraan
pa ito dapat mapaunlad? Ipaliwanag.

Ang pamantayan ay ang mga sumusunod:

1. Nilalaman – 5pts
2. Kaugnayan – 5pts
3. Pagbibigay ng Kahalagahan at Mungkahi
– 5pts
4. Pagiging Malikhain – 5pts

(Ang buong rubriks ay makikita sa dulong

bahagi ng banghay aralin)

Kayo ay bibigyan ng dalawang minuto upang

mag-isip at magsulat ng panibagong tag-line at
isang minuto naman upang ipresenta ang
inyong gawa.

Isang napakagandang presentasyon ang inyong

ipinakita ngayong araw na ito!

6. Paglalahat

Marami ba kayong natutunan sa araw na ito na

patungkol sa tinalakay natin?

Opo, Sir!

Base sa inyong napanoond kanina, ano-ano

 nga ulit ang apat na sekondaryang sektor ng
industriya? At ipaliwanag ang mga ito ayon sa
inyong pagkakaunawa. Magbigay ng isa sa
apat kasama ang paliwanag.

Sagot na may kasamang paliwanag:

1. Pagmimina
2. Pagmamanupaktura
3. Konstruksyon
4. Utilities

Magaling! Ano ang kahalagahan ng

pagkakaroon ng sektor ng industriya sa ating
lipunan?

(Depende sa magiging sagot ng mga mag-

aaral)
Ang kahalagahan ng pagkakaroon sektor ng
industriya sa ating lipunan ay sa pamamagitan
ng pagbibigay ng trabaho. Makakatulong din ito
sa ating lipunan sapagkat sa tuwing kumikita ng
malaki ang isang industriya ay malaki din ang
buwis na binibigay nito sa pamahalaan na
siyang magagamit sa pagbibigay ng mga
proyekto at serbisyo sa mga mamamayan.
Tumpak! Bilang isang ordinaryong mamayan,
sa paanong paraan ka makakatulong sa pag-
unlad ng sektor ng industriya?

(Depende sa magiging sagot ng mga mag-

aaral)
Bilang isang kabataan makakatulong ako sa
isang simpleng paraan at ito ay sa pagbili ng
mga produkto na sariling atin dahil sa tuwing
ginagawa natin iyon, makakatulong tayo na
kumita ang mga industrya na nasa paligid o
bansa natin gayundin ay makakatulong din tayo
sa mga manggagawa nito dahil doon kinukuha
ang mga pasahod sa kanila.
Mahusay at malawak na pagsagot! Naipakita
niyo nga na marami kayong natutunan sa ating
aralin ngayong araw na ito.

C. Pagtataya

Ngayon naman klas, upang mataya ang inyong kaaalaman sa ating napag-aralan ngayong araw,
tayo ay magkakaroon ng maikling pagsusulit.
Panuto: Kumuha ng ika-apat na bahagi ng papel at piliin ang titik ng tamang sagot.

1. Ipinagmamalaki ng Bayan ng Hermosa ang Hermosa Ecozone, NGCP at ilang bahagi ng

SBMA. Saang sektor ng ekonomiya pasok ang mga ito?
 A. Agrikultura
B. Impormal
C. Industriya
D. Paglilingkod

2. Ang sub-sektor ng pagmimina ay isa din sa pinagkukunan ng kita sa ating ekonomiya. Alin sa
mga sumusunod na mga paraan ang makakatulong sa pag-unlad nito lalong-lalo na sa
ekonomiya?

A. Paghahanap ng mga kabundukan na maraming mineral na pwedeng minahin, iproseso, at

ibenta
B. Pagbuo ng magandang plano upang mapaunlad ito na sinisuguro ang kaligtasan ng mga
mamamayan.
C. Pagkakaroon ng malawak na pagsira sa mga kagubatan at kabundukan upang makahanap
ng mga mineral.
D. Pagkuha ng maraming manggagawa upang masiguro na mapabilis ang pagmina sa mga
mineral na ito.

3. Ang Bayan ng Hermosa ay kilala din sa pagkakaroon ng maliliit na industiya pagdating sa

pagmamanapaktura kagaya ng paggawa ng Balut, Salted Egg, Pinatubo, at Hand-painted Jars.
Bilang isang mamayan sa paano ka makatutulong na mapaunlad ito sa isang simpleng paraan?

A. Sa pamamagitan ng patuloy na pagtangkilik at pagsuporta sa mga produktong ito.

B. Sa pamamagitan ng pagpasok sa trabaho na may kinalaman dito.
C. Sa pamamagitan ng pagbebenta ng mga produktong ito sa merkado.
D. Sa pamamagitan ng pagsasaliksik na may kinalaman sa mga produktong ito.

4. Ang sekondaryang sektor na ito ay nagpapakita na malaking papel ng pamahalaan upang

masiguro ang maayos na serbisyo na binubuo ng mga kumpanyang kuryente, langis, at tubig?

A. Konstruksyon
B. Pagmamanapaktura
C. Pagmimina
D. Utilities

5. Kabilang sa sekondaryang sektor na ito ang mga gawain tulad ng pagtatayo ng mga gusali,
estruktura at iba pang land improvements halimbawa ay tulay, kalsada, at iba pang bahagi ng
serbisyong publiko ng pamahalaan sa mamayan?

A. Konstruksyon
B. Pagmamanapaktura
C. Pagmimina
D. Utilities

Key Answers.

1. C
2. B
3. A
4. D
5. A

D. Takdang Aralin

Bilang isang mag-aaral, ano sa tingin mo ang magiging kalagayan o hinaharap ng sektor ng
industriya sa buong Bataan na ating lalawigan? Isulat ito sa isang buong papel na naglalaman ng
100 na salita.
E. Rubriks (Bayan Mo, I-Tagline Mo!) (Tagline Making)
Kriterya Napakahusay Mahusay Katamtaman Nangangailan Score
(5 pts) (4 pts) (3 pts) pa ng
pagpupursigi at
pagsasanay
(2 pts)
Nilalaman Ang isinulat na Ang isinulat na Ang isinulat na Ang isinulat na
tagline ay tagline ay tagline ay tagline ay hindi
nagpapakita ng nagpakita ng nagpapakita ng nagpakita ng
kahusayan sa pagkakaroon katamtamang kahusayan sa
pagkakaroon ng malinaw, kagalingan sa pagkakaroon ng
ng malinaw, orihinalidad, at paglilinaw, malinaw,
orihinalidad, at mensahe sa orihinalidad, at orihinalidad, at
mensahe sa ipinakitang mensahe sa mensahe sa
ipinakitang output. ipinakitang ipinakitang
output. output. output.
Kaugnayan Ang Ang Ang Ang ipinakitang
ipinakitang ipinakitang ipinakitang tagline ay hindi
tagline ay tagline ay tagline ay nagpakita ng
nagpapakita ng nagpakita ng bahagyang kaugnayan sa
kahusayan sa pagbibigay ng nagbibigay ng paksa at sa
pagbibigay ng kaugnayan sa kaugnayan sa totoong
kaugnayan sa paksa at sa paksa at sa pangyayari sa
paksa at sa totoong totoong paligid.
totoong pangyayari sa pangyayari sa
pangyayari sa paligid. paligid.
paligid.
Pagbibigay ng Ang Ang Ang Ang
Kahalagahan iprinesentang iprinesentang iprinesentang iprinesentang
at Mungkahi tagline ay tagline ay tagline ay tagline ay hindi
nagpapakita ng nagpapakita ng bahagyang nakitaan ng
kahusayan sa pagbibigay ng nakitaan ng pagbibigay ng
pagbibigay ng kahalagahan at pagbibigay ng kahalagahan at
kahalagahan at mungkahi sa kahalagahan at mungkahi sa
mungkahi sa sektor ng mungkahi sa sektor ng
sektor ng industriya sektor ng industriya tungo
industriya tungo sa pag- industriya sa pag-unlad ng
tungo sa pag- unlad ng tungo sa pag- kabuhayan.
unlad ng kabuhayan. unlad ng
kabuhayan. kabuhayan.
Pagiging Ang isinulat na Ang isinulat na Ang isinulat na Ang isinulat na
Malikhain tagline ay tagline ay tagline ay tagline ay hindi
nagpapakita ng nagpakita ng nakitaan ng nakitaan ng
kahusayan sa pagiging bahagyang pagiging
pagiging malikhain sa pagiging malikhain sa
malikhain sa pamamagitan malikhain sa pamamagitan ng
pamamagitan ng mga pamamagitan mga salitang
ng mga salitang salitang ng mga ginamit at
ginamit at ginamit at salitang lumagpas o
nailimitahan nailimitahan ginamit at nagkulang sa
ang gawa gamit ang gawa bahagyang tatlo hanggang
lamang ang gamit lamang lumagpas o limang salita.
tatlo hanggang ang tatlo nagkulang sa
limang salita. hanggang tatlo hanggang
limang salita. limang salita.
Inihanda ni:

IAN CARLO R. LEGASPI

Student Teacher

Iniwasto nina:

JUNJUN D. FRANCISCO EDLYN A. FERMA

Critic Teacher TIC / Teacher III

ARNOLD D. MARCOS
OIC / Head Teacher III

Binigyang-pansin:

MELODY P. DEL ROSARIO, Ed.D.

School Principal II