Mga Pangunahing Teorya at

Konsepto sa Ugnayan ng Wika,

Kultura, at Lipunan

UNIT 1

FIL2- UGNAYAN NG WIKA, KULTURA AT LIPUNAN

Pagisipan mo Ako!
Ano ang kahulugan ng mga salitang ito?

1. Wika
2. Kultura
3. Lipunan
Unawain mo Ako!

Paanong
magkakaugnay ang
wika, kultura at
lipunan?
Wika
Ang wika ay isang sistema ng komunikasyon
na ginagamit ng mga tao upang maipahayag
ang kanilang mga ideya, damdamin,
karanasan, at iba pang impormasyon. Ito ay
binubuo ng mga salita, tunog, gramatika, at
estruktura na may kabatiran ang mga kasapi
ng isang partikular na kultura.
Kultura
Ang kultura ay ang kolektibong pamumuhay at
pag-uugali ng isang grupo ng mga tao. Ito ay
naglalaman ng mga paniniwala, kaugalian,
ritwal, wika, sining, musika, paniniwala, at iba
pang aspeto ng buhay ng isang komunidad. Ang
kultura ay nagpapakita ng mga karanasan,
identidad, at tradisyon ng isang grupo ng mga
tao.
Lipunan
Ang lipunan ay tumutukoy sa organisado at may
ugnayang grupo ng mga tao na naninirahan sa
isang partikular na rehiyon o teritoryo. Ito ay
binubuo ng mga institusyon, organisasyon, at mga
tao na may iba't ibang papel at responsibilidad.
Ang lipunan ay naglalaman ng mga aspeto ng
pulitika, ekonomiya, edukasyon, relihiyon, at iba
pang bahagi ng buhay ng mga tao.
Ang mga konsepto ng wika, kultura, at lipunan
ay naglalaman ng mga malalim na kahulugan at
pag-unawa sa mga ugnayan ng mga tao at
komunidad. Maraming teorya at konsepto ang
nagpapaliwanag sa pagkakaugnay ng tatlong
aspektong ito.


Narito ang ilan sa mga pangunahing

teorya at konsepto
1. Sapir-Whorf Hypothesis (Hypothesis ng Sapir-
Whorf):
Ang teoryang ito ay tinatawag ding "linguistic
relativity" o "linguistic determinism." Ito ay hango
sa mga konsepto na inilatag ni Edward Sapir at
Benjamin Lee Whorf.

Ang teorya ay nagsasaad na ang mga katangian

ng isang wika ay may impluwensya sa kung
paano iniisip at nauunawaan ng mga tao ang
mundo at kultura nila. Sa madaling salita, ang
wika ay nakakaapekto sa ating kaisipan at pag-
unawa sa mundo at lipunan.

 Ang teorya nila ay naglalaman ng dalawang

pangunahing aspeto:
1. Linguistic Relativity (Relatibismo ng Wika)
2. Linguistic Determinism (Determinismo ng
Wika)

Linguistic Relativity (Relatibismo ng Wika)

Ang mga tao ay binubuo ng kanilang mga

kaisipan gamit ang mga termino, kategorya, at
konsepto na natutunan nila sa kanilang wika.
Kung mayroon kang mga salitang nagsasaad ng
mga kahulugan at konsepto na wala sa ibang
wika, malamang na mas malalim ang iyong pag-
unawa sa mga bagay na iyon.

Linguistic Determinism (Determinismo ng Wika)

Ang aspetong ito ay nagmumungkahi na ang mga

indibidwal ay limitado ng kanilang wika sa kanilang
pag-iisip at pag-unawa sa mundo. Ibig sabihin, ang
mga tao ay hindi lamang nahuhulog sa paggamit ng
mga kodigo ng kanilang wika upang maipahayag ang
kanilang mga ideya at karanasan, kundi maaari rin na
ang wika mismo ang nagtatakda kung paano nila
isasalin at mauunawaan ang mga bagay na kanilang
nararanasan.
 2. Cultural Relativism (Kultural na Relativismo):
Ang kultural na relativismo ay isang konsepto sa
antropolohiya na nagpapakita ng pag-unawa at
pagtanggap sa iba't ibang kultura nang walang
kinikilingan o paghuhusga. Ito ay nagpapahiwatig na
ang pag-unawa sa iba't ibang aspeto ng kultura
(kasama na ang wika) ay dapat gawin batay sa
kanilang sariling konteksto at diwa.

Ang Cultural Relativism ay mayroong ilang

mahahalagang konsepto:

1. Kultura at Divergence- na ang bawat kultura

ay may kani-kanilang kaugalian, sistemang
moral, at paniniwala na nagmumula sa
kanilang partikular na konteksto. Ito ay
nagdudulot ng iba't ibang anyo ng pag-uugali
sa iba't ibang kultura, at hindi dapat iangkop
ang mga standar o batayang pang-etikal ng
isang kultura sa iba.

2. Respeto sa Kultura ng Iba- mahalaga na

igalang at bigyang halaga ang mga pagkakaiba at
katangian ng iba't ibang kultura.
3. Pakikitungo sa Moral na Baryasyon- Ang mga
kagustuhan at paniniwala ng isang kultura ay
hindi dapat tuwirang masukat o husgahan batay
sa mga moral na pananaw ng ibang kultura.

 3. Intercultural Communication (Pakikipag-

ugnayan sa iba't ibang kultura):
isang proseso ng komunikasyon na naganap sa
pagitan ng mga indibidwal o grupo mula sa
magkaibang kultura. Ito ay nangyayari kapag ang
mga taong may iba't ibang paniniwala, wika, pag-
uugali, tradisyon, at iba pang aspeto ng kultura ay
nagsasama upang maipahayag at maunawaan ang
kanilang mga kaisipan, damdamin, at intensyon.

Mahahalagang elemento ng Intercultural

Communication:
Pag-unawa sa Kultura
Kahusayan sa Wika
Pag-unawa sa Non-Verbal na Komunikasyon
Pagtanggap at Paggalang
Kaalamang Kontekstuwal

4. Social Constructionism (Sosyal na

Konstruksyonismo):
Ang sosyal na konstruksyonismo ay isang teorya
na nagpapakita ng pag-unawa sa wika at kultura
bilang mga likas na resulta ng interaksyon at
proseso ng mga tao sa lipunan.

Ito ay nagpapahiwatig na ang mga kahulugan at

kahalagahan ng mga konsepto ay binuo at
binabago ng mga tao batay sa kanilang mga
paniniwala, karanasan, at konteksto sa lipunan.

5. Code-Switching (Pagpapalit-kodig):
Ang code-switching ay isang kultural na
phenomenon kung saan ang mga taong bihasa sa
dalawang o higit pang wika ay nagpapalit-palit ng
mga wika habang nagsasalita. Ito ay nagpapakita
ng ugnayan ng wika at kultura dahil ang
pagpapalit-kodig ay maaaring mangahulugang
pagtanggap, pagkakakilanlan, o pagkilala sa isang
partikular na kultura o grupo.


Halimbawa:
"Kanina, we went to the tindahan para bumili ng
mga gulay."
Sa halimbawang ito, ang nagsasalita ay nag-code
switch mula sa Ingles ("we went") patungong
Filipino ("para bumili ng mga gulay")

Ang Code-Switching ay maaaring maganap sa

iba't ibang paraan depende sa kultura, lipunan, at
indibidwal na sangkot. Mayroong ilang dahilan
kung bakit nagaganap ang Code-Switching:

1 Multilingual Proficiency
2 Konteksto ng Sitwasyon
3 Ekspresyon ng Identidad
4 Kahusayan sa Wika

6. Language and Power (Wika at

Kapangyarihan):
Ang teoryang ito ay nagpapakita ng ugnayan ng
wika at kapangyarihan sa lipunan. Ang wika ay
maaaring magamit upang mapalakas o mapahina
ang posisyon at impluwensya ng mga indibidwal
o grupo sa lipunan.

Ilang mahahalagang aspeto ng Language and

Power:

1 Paggamit ng Wika Bilang Kapangyarihan

2 Pagkontrol sa Diskurso
3 Sosyal na Identidad
4 Pang-aapi at Diskriminasyon
5 Paglabag sa Karapatang Pantao

Marami pang ibang teorya at konsepto ang

naglilinaw sa ugnayan ng wika, kultura, at lipunan.
Ang mga nabanggit ay ilan lamang sa mga
pangunahing patungkol na tumutulong sa atin na
mas mapagtanto at maunawaan ang malalim na
ugnayan ng tatlong aspetong ito.

UGNAYAN NG WIKA, KULTURA AT LIPUNAN

KATAPUSAN NG UNANG UNIT!