ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Πολιτικά Κόμματα

Ομάδα Α

1. Να αιτιολογήσετε την αναγκαιότητα εφαρμογής ,καθώς και το περιεχόμενο της

«Αρχής της Δεδηλωμένης», καθώς και τα θετικά της αποτελέσματα στην πολιτική
ζωή της χώρας.

Μονάδες 13

2. Να κάνετε μια σύντομη αναφορά στους παρακάτω όρους στηριζόμενοι στις

ιστορικές σας γνώσεις:

«ορεινοί», «Εθνικό Κομιτάτον», «θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώθηκαν

στην Εθνοσυνέλευση 1843»

Μονάδες 15

3. Να χαρακτηρίσετε ως Σ (Σωστό) ή Λ (Λάθος) τις παρακάτω προτάσεις και να

διορθώσετε τα λάθη όπου υπάρχουν:

1. Ο Κωλέττης το 1847/48 κατείχε πέντε από τα επτά υπουργεία της κυβέρνησής

του.
2. Ο Βούλγαρης έβρισκε υποστηρικτές ανάμεσα σε εκείνους που είχαν διοριστεί
παράνομα στο δημόσιο, τη βουλή και στο στρατό.
3. Ο βασιλιάς θα ήταν ο αρχηγός του στρατού και θα συμμετείχε στην
εκτελεστική εξουσία.
4. Τα τρία ξενικά κόμματα έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στις εργασίες της
Εθνοσυνέλευσης του 1843-44.
5. Το επίπεδο μόρφωσης είχε ανέβει στις πόλεις, ακόμα και οι αγράμματοι
επέκριναν την κυβέρνηση.

Μονάδες 10

4. Ποιοι ήταν οι λόγοι παρακμής του γαλλικού και του αγγλικού κόμματος;

Μονάδες 12

Ομάδα Β

1) Αξιοποιώντας τις πληροφορίες από τα παρακάτω κείμενα και τις ιστορικές σας
γνώσεις σχετικά με το Σύνταγμα του 1844:

α. να αναφερθείτε στις βασιλικές εξουσίες και στη σημασία του δικαιώματος της
καθολικής ψηφοφορίας
β. να αποτιμήσετε τη σημασία της θέσπισης του Συντάγματος του 1844 στην εξέλιξη
του κοινοβουλευτισμού στην Ελλάδα.

Κείμενο Α

Σύνταγμα μοναρχικό, τον συντηρητισμό του οποίου δεν αναιρούσαν οι αρκετές

φιλελεύθερες διατάξεις που κατάφεραν να επιβάλλουν τα προοδευτικότερα στοιχεία
της Εθνοσυνέλευσης, […] το Σύνταγμα του 1844 συμπληρωνόταν με έναν
επαναστατικό για την εποχή του εκλογικό νόμο.

Πρόκειται για τον εκλογικό νόμο της 18ης Μαρτίου 1844 που ψήφισε η
Εθνοσυνέλευση […] και που αναγνώριζε το δικαίωμα του εκλέγειν «εις όλους τους
εντός βασιλείου γεννηθέντας Έλληνας» που είχαν συμπληρώσει το 25 ο έτος της
ηλικίας τους και είχαν «ιδιοκτησίαν τινά εντός της επαρχίας», είτε κινητή, όπως
διευκρινίστηκε στη σχετική συζήτηση, είτε ακίνητη «προσδοφόρον και φοροτελή» ή
που εξασκούσαν «οποιοδήποτε επάγγελμα ή ανεξάρτητον επιτήδευμα» […].
Καθιερώνοντας έτσι ουσιαστικά την καθολική και- με μια σειρά άλλων διατάξεων-
την άμεση ψηφοφορία για την ανάδειξη της Βουλής, η Εθνοσυνέλευση […]
πρωτοπορούσε, σε σχέση με τα ισχύοντα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες της
εποχής.

Ν.Κ. Αλιβιζάτος, Εισαγωγή στην Ελληνική Συνταγματική Ιστορία,

Εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1981, σελ. 65-66.

Κείμενο Β

Στη βαθμιαία ενίσχυση του ρόλου του κοινοβουλίου και στο συνακόλουθο
περιορισμό των υπερτροφικών εξουσιών του μονάρχη συντέλεσε και η καθιέρωση με
νόμο της σχεδόν καθολικής και άμεσης ψηφοφορίας (όλοι σχεδόν οι Έλληνες πάνω
από 25 χρονών είχαν δικαίωμα ψήφου) […] Η καθολική ψηφοφορία προώθησε
σταδιακά την πολιτική χειραφέτηση των λαϊκών στρωμάτων και, όπως όλοι οι
κοινοβουλευτικοί θεσμοί, συνέβαλε στη διαμόρφωση μιας δημοκρατικής ιδεολογίας.

Γ. Αναστασιάδης, Κοινοβούλιο και Μοναρχία στην Ελλάδα,

Θεσσαλονίκη 1995, σελ. 20-21

*ιδιοκτησία φοροτελής: η ιδιοκτησία που υπόκειται σε φορολογία

 
2) Συνδυάζοντας τα στοιχεία που δίνονται στο ακόλουθο κείμενο και τις ιστορικές
γνώσεις σας, να παρουσιάσετε το πρόγραμμα εσωτερικής πολιτικής της «νέας
γενιάς», όπως αυτό εκφράστηκε μέσα από τον πολιτικό λόγο του Αλέξανδρου
Κουμουνδούρου.

Κείμενο

[…] Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος […], περιέγραψε από τους πρώτους το

πρόγραμμα της εσωτερικής πολιτικής της νέας γενιάς, το οποίο ο ίδιος στις δεκαετίες
του 1860 και 1870 συνεισέφερε στο κομματικό φάσμα ως συνδημιουργός του,
αναπτύσσοντάς  το ακόμα περισσότερο. Χαρακτηριστικό είναι ότι στο επίκεντρο των
σκέψεών του βρίσκονταν αρχές οικονομικής πολιτικής […] ως θεμελιώδεις αρχές του
κράτους εν γένει: συνιστούσε τον εφοδιασμό αγροτών με ιδιόκτητη γη ως γενική
προϋπόθεση για την κοινωνική ανάπτυξη και την ευημερία των πολιτών, την
κατάργηση της ενοικίασης των φόρων […] υποστήριζε ότι το εμπόριο και η ναυτιλία
δεν ευνοούσαν μόνο τη γεωργία, την βιοτεχνία και τον ιδιωτικό πλουτισμό εν γένει,
αλλά τροφοδοτούσαν επίσης «τις καλύτερες ελπίδες της Ελλάδας για το μεγαλείο της
χάρη στη γεωγραφική της θέση», ότι η παραγωγή θα έπρεπε να ευνοείται με σταθερή
προσήλωση μέσω επενδύσεων κεφαλαίου και της αξιοποίησης ειδικών, ότι η χώρα
έπρεπε να αναπτυχθεί με έργα οδοποιίας, ύδρευσης και άρδευσης, με την
αποξήρανση ελών και τη δασοκομία. […] Στο τέλος της προγραμματικής ομιλίας του
εξήγγειλε μια νέα βασική αρχή, η οποία οπωσδήποτε ξάφνιασε, αν δεν ξένισε, τους
γηραιότερους από τους ακροατές του: μια «υγιής» δημοσιονομική πολιτική, που θα
αντιστοιχούσε δηλαδή στις προτεραιότητες αυτές, δεν μπορούσε να συνίσταται στον
περιορισμό των δαπανών (δηλαδή στην παραδοσιακή λιτότητα όπως μέχρι τότε),
αλλά στη μέριμνα για τον ιδιωτικό πλούτο ως πηγή του δημόσιου πλούτο- αν το
κράτος ξόδευε περισσότερα για αυτό το σκοπό, τότε θα εισέρρεαν περισσότερα
χρήματα στα ταμεία του.

G. Hering, Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα, 1821-1936,

Εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 2004, τόμος Α’, σελ. 342-343