Buhay ay Ibubuwis:

Kaalaman ng Kabataang
Pilipino sa Historya ng
mga Bayani ng Pilipinas

Kuwalitatibong pananaliksik na ipinasa nina:

Pauleen May P. Biscocho
Ellah Hezixiah V. Blanqueza
Deniel Cruz
Jelliane J. Dubas
Earl Justhin B. Grueso
Mark Francis C. Hilis
Reyca Maala
John Angelo Maiquez
Mykie T. Villanueva

Hunyo, 2023
i
 ABSTRAK
Pangalan: Pauleen May P. Biscocho, Ellah Hezixiah V.
Blanqueza, Deniel Cruz, Jelliane J. Dubas, Earl
Justhin B. Grueso, Mark Francis C. Hilis, Reyca
Maala, John Angelo Maiquez, Mykie T. Villanueva
Pamagat ng Pananaliksik: Buhay ay Ibubuwis: Lebel ng Kaalaman ng
Kabataang Pilipino sa Historya ng mga Bayani ng
Pilipinas
Pangunahing Konsepto: Kaalaman ng kabataan sa historya ng bansa,
kaalaman ng kabataan sa mga bayani ng bansa,
kauukulang dahilan ng lebel ng kaalaman ng
kabataan
Guro: Lalaine T. Borja

Ang kaalaman ng Pilipinong kabataan tungkol sa historya ng bansang kanilang

sinilangan, pati na ng mga kaakibat na bayaning nagtanggol nito ay tila hindi na

nabibigyang-pansin sa panahon ngayon. Iba’t iba ang nakikitang rason kung bakit

lumalaganap ang kawalang kaalaman ng kabataan ukol sa historya ng mga bayani sa

kanilang sariling bansa. Dahil dito, may layunin ang pananaliksik na ito na alamin ang

antas ng kaalaman ng mga kabataan ngayon pagdating sa historya ng bansa at ng mga

bayani nito kung saan inaasahang ang impormasyong makakalap dito ay makakatulong

sa pagtukoy ng solusyon para sa nasabing isyu. Magsasagawa ng pakikipagpanayam

ang mga mananaliksik na naglalaman ng serye ng mga “open-ended questions” kung

saan naglalayon ito na masagot ang mga katanungan na nasa unang bahagi ng pag-

aaral. Ang mga gagamiting respondente ng pag-aaral na ito ay mga mag-aaral ng

Tanauan City Integrated High School (TCIHS) sa kadahilanang kailangang isaalang-

alang ang kanilang kakayanan at oras upang makilahok sa pag-aaral na ito. Ang mga

makukuhang resulta na siyang itatala ang pagkukunan ng mga konklusyon at

rekomendasyon sa huling bahagi ng saliksik na nakalaan para sa mga susunod na pag-

aaral na may kinalaman sa pag-aaral na ito.

1
 PASASALAMAT
Nagpapasalamat ang mga mananaliksik sa mga sumusunod na indibidwal na

tumulong, nagbigay-gabay, at sumuporta sa pag-buo ng pag-aaral na ito:

Una sa lahat ay ang Diyos na siyang nagbigay buhay, talino, at kalakasan upang

matapos ang saliksik na ito;

Sa gurong si Ms. Lalaine T. Borja, sa kanyang suporta at aktibong paggabay sa

mga estudyante na nagdala ng pagtatapos ng saliksik na ito;

Sa iba pang guro ng baitang na silang nagbigay ng mga epektibong payo na syang

nagamit sa saliksik na ito;

Sa pamilya ng mga mananaliksik na walang sawang sumuporta para lamang

maisagawa at matapos ang pananaliksik na ito;

At sa mga kaibigan at kaklase na nanatiling sumuporta at tumulong sa iba’t

ibang paraan sa mga mananaliksik.

Ang Mga mananaliksik

2
 TALAAN NG NILALAMAN
PAHINA
Pamagat ……….……………………………………………………………...….i
Abstrak …………………………………………………………..……………………………1
Pasasalamat …………………………………………………………….……...2
Talaan ng Nilalaman ………………………………………………………….3

MGA KABANATA
I. Background
Panimula …………………………………………………... 4
Paglalahad ng Suliranin ……………………………….. 6
Kahalagahan ng Pag-aaral …………………………….. 6
Depinisyon ng mga Terminolohiya …………………… 7
II. Rebyu ng Kaugnay na Literatura
Kaugnay na mga Pag-aaral …………………….......... 8
Konseptwal na Balangkas …………………………….. 19
Teoretikal na Balangkas ……………………………….. 20
III. Metodolohiya
Disenyo ng Pananaliksik ………………………………. 22
Lokas at Populasyon ng Pag-aaral …………………... 23
Kasangkapan sa Paglikom ng Datos ..………………. 23
Instrumentong Ginamit ………………………………… 24
Pag-aanalisa ng Datos ………………………………….. 25
IV. Interpretasyon, Konklusyon, at Rekomendasyon
Interpretasyon ……………………………………………... 26
Konklusyon …………………………………………………. 28
Rekomendasyon …………………………………………… 29
Mga Sanggunian ........…………………………………………………….. 30
Talahanayan ………………………………………………………………….34
Curriculum Vitae ……………………………………………………………46

3
 KABANATA I

Panimula

Dala ng mabilisang pag-abante ng panahon, tila unti-unting

naipagsasawalang-bahala ang importansya ng pag-alam at pagkilala sa mga

taong siyang nagtanggol para sa kalayaan ng bansa, ang ating mga bayani. Sila

ang ugat sa pagkakaroon ng ating bansa ng mga matatawag na sariling wika,

ugaliin, at kultura. Sila ang mga nanlaban sa mga mananakop na silang nais na

angkinin ang ating bansang sinilangan. Sila ang dahilan kaya’t ang Pilipinas ay

kung ano ito ngayon.

Maraming pinag-uugatan ng ganitong kaantasan ng kaalaman ng mga

Pilipino, lalo na ng mga kabataan, pagdating sa historya ng bansa. Una na ang

pinagkukuhanan ng impormasyon nila ukol sa mga bayani ng bans ana

pinangungunahan ng internet at sosyal media. Ayon sa artikulo ni J.M. (2022),

sa obserbasyon niya sa platapormang Tiktok, madami ang kumakalat na maling

impormasyon dito ukol sa historya at bilang isa sa pinakagamit na plataporma

ng kabataan sa iba’t ibang sulok ng mundo, kabilang na ang Pilipinas, mas

napapadali ang paggkalat ng maling impormasyon na siya namang napapanood

ng mga kabataan.

Ikalawa sa listahan ay ang kuwalidad ng pagtuturo na ayon sa mga pag-

aaral na sumusunod; (Pag-iwayan, 2022), (Waring, 2017), (Wexler, 2020), atbp.

ay nagkakaroon ng pagkakaparehas sa resulta kung saan isa sa mga pinaka-

punong sanhi kung bakit hindi masigasig ang kabataang Pilipino sa pag-aaral

4
ng Historya ay dahil sa paraan ng mga guro ng pagtuturo sa kanila patungkol

rito. Ang tinutukoy na paraan dito ay ang tradisyunal na paraan kung saan hindi

walang gaanong interaktibong kaganapan sa mga diskusyon kaya’t hindi rin

gaanong kinakailangan ng partisipasyon ng kabataan na siya naman

nagdadahilan ng hindi nila pagbibigay ng kanilang buong atensyon sa klase.

Ikatlo sa listahan ay ang persepsyon ng mga kabataan sa mismong pag-

aaral ng historya. Ayon sa pananaliksik ni Tan (2018), may limang madalas na

dahilan ang mga kabataan sa pagka-ayaw nila sa asignaturang ito sa paaralan

at ito ay ang (1) pagiging hindi nito kaaliw-aliw, (2) ito ay laging umiikot lamang

sa mga namayapa na mga tao, (3) puno ito ng memorasisasyon, (4) hindi

interaktibo, at (5) ang kawalan nito ng kagamitan sa kani-kanilang mga buhay.

Sa una, ikatlo, at ikaapat ay maaaring gawan ng p[araan sa eskwelahan

sapagkat dito ay maaaring ibahin ng mga kaguruan ang kanilang pagtuturo sa

mga estudyant ng asignaturang ito. Ang bilang 2 at 5 ang siyang bibigyang

solusyon ng pananaliksik na ito sa pamamagitan ng pagbibigay kaalaman sa

mga mambabasa kung ano ang importansiya ng pag-alam ng impormasyong ito

bilang isang mamamayang Pilipino.

Ang pagkakaroon ng sapat na kaalaman tungkol sa historya ng isang

bansa ay tunay na mayroong importansya sapagkat dito natin naipapakita ang

ating pagiging makabayan. Ito ang dahilan ng pagpapasa-pasa natin ng kultura

at tradisyon sa ating mga susunod na henerasyon. Ang pagkawala ng ating

kaalaman para sa historya ng Pilipinas ay maaaring magpakita ng pagbawas ng

5
ating pagiging makabayan, na sa tradisyon ng mga pIlipino ay nakikita bilang

pagkabawas sa pagiging makabayan ng isa.

Dahil sa mga nabanggit, ang pananaliksik na ito ay nagnanais na

malaman kasalukuyang lebel ng kaalaman ng mga kabataang Pilipino sa

pamamagitan ng serye ng pakikipagpanayam sa mga mag-aaral ng Senior High

School ng Tanauan City Integrated High School patungkol sa historya ng mga

bayani ng Pilipinas. Gamit ang impormasyong makukuha sa pananaliksik na

ito, makatutulong ito upang matukoy kung ano ang dapat na paunlarin sa iba’t

ibang aspeto ng maibahagi ng mas maayos ang impormasyong nakalaan para

sa historya ng ating mga bayani.

Paglalahad ng Suliranin

Ang parteng ito ng pananaliksik ay naglalaman ng mga suliranin na

maaaring malutas sa pamamagitan ng pag-aaral pa nito.

1. Ano ang kaalaman ng kabataang Pilipino sa historya ng mga bayani ng

Pilipinas?

2. Ano ang sanhi na nagdahilan ng ganitong lebel ng kaalaman ng

kabataan?

2.1 Sa paanong paraan nila nakukuha ang impormasyong ito?

3. Ano ang persepsyon nila sa importansya ng pagkakaroon ang

kaalaman patungkol dito?

Kahalagahan ng Pag-aaral

6
 Ang parteng ito ay naglalaman ng kahalagahan ng pananaliksik at kung

sino-sino and maaaring makakalap ng gamit dito.

Estudyante. Ang mga estudyante ay maaaring makakalap ng kagamitan

sa pananaliksik na ito upang matutunan nila at matingnan sa sarili kung ito ba

ay nagaganap sa kanila. Makatutulong rin ito upang malaman nila ang

importansya at ang mga kinakailangan nilang gawin para sa kanilang kaalaman

sa historya ng mga bayani ng Pilipinas.

Guro. Ang mga guro ang isa sa mga pinakamalaking populasyong

nagtuturo sa kabataan ng tungkol sa historyakaya’t makakatulong din itong

pananaliksik sa kanila sa pamamaraang matutukoy nila kung nararapat bang

paunlarin o baguhin sa kanilang mga pamamaraan ng paghahatid ng

impormasyong pang-historya sa mga kabataan.

Susunod na mananaliksik. Ang impormasyong makakalap sa

pananaliksik na ito ay makakatulong sa mga susunod pang mga mananaliksik

tungkol sa issue na nabanggit. Matutulungan sila nito na makagawa ng mas

spesipiko at mas pulidong pananaliksik.

Mamamayan ng Pilipinas. Ang mga makakabasa ng pananaliksik na ito

ay matutukoy ang importansya ng pagtuturo ng maayos tungkol sa historya ng

Pilipinas sa ating kabataang Pilipino.

Depinisyon ng mga Terminolohiya

Sarbey. Ang sarbey ay isang serye ng mga katanungan sa isang pananaliksik na

may layunin na masagot ang mga katanungan ng saliksik. Ang mga inang

katanungan dito ay sumasagot sa parte ng Paglalahad ng Suliranin ng pag-aaral.

7
Open-ended questionnaire. Ang open ended questionnaire ay ginagamit ng mga

mananaliksik ng isang kuwalitatibong pag-aaral. Ito ay mga katanungang

naglalayong makakuha ng mga detalyado at mahahabang kasagutan mula sa

mga respondente kung saan hindi nasasagot ang mga katanungan ng “oo” at

“hindi”.

Non-probability sampling. Ang uri na ito ng pagkuha ng datos ay nagbabatay

sa kagalingan at kaalaman ng mananaliksik sa pagpili ng angkop na populasyon

ng tao upang gawing respondente sa saliksik na kaniyang isinasagawa.

Purposive sampling. Ito ay ang pagpili ng mga magiging respondente ng isang

saliksik na isinasaalang-alang ang tunay na pangangailangan ng saliksik at ang

layunin nito.

KABANATA II

Rebyu ng Kaugnay na Literatura

Sanhi ng Lebel ng Kaalaman: Kuwalidad ng Edukasyon

Ang isa sa pinaka-nakikitang sanhi ng lebel ng kaalaman ng mga Pilipino

sa historya ng bansa ay ang kuwalidad ng edukasyon na kanilang kinamulatan.

Ayon kay Pag-iwayan (2022), ang mga mababanggit na rason ay ang mga

pagkukulang ng sistema ng edukasyon ng Pilipinas na nagbubunga sa

mababang kaalaman ng mga kabataang Pilipino sa kasaysayan ng bansa; (1)

Ang pagtuturo ng kasaysayan ng bansa ay naisasagawa lamang sa ika-lima at

ika-anim na baitang lamang at hindi na napapag-aralang tunay sa mga susunod

na taon na siyang nagdadahilan ng pagka-iwan ng kanilang nalalaman tungkol

8
sa kasaysayan ng bansa. (2) Ang pagtuturo ng historya sa kabataan ay mas

naglalaang pansin sa pagkabisa ng mga teksto sa halip na tunay na pagintindi

at pag-alam sa mas malalim sa paraan kaya’t madaling nawawala sa isipan ng

kabataan ang kanilang mga natututunan. (3) Ang madalas na natatapat na guro

sa asignaturang Historya ay katunayang hindi naman eksperto sa kasaysayan

ng bansa.

Ang pagkakaroon ng maayos na pagtuturo ay siyang kinakailangan upang

matutong tunay ang mga kabataan sa paaralan at ito ang tinutukan ng pag-

aaral ni Cowgill at Waring (2017). Sa pag-aaral na ito ay sinusubukang mahanap

ang epekto ng abilidad ng mga guro sa iba’t ibang aspeto sa antas ng kaalaman

ng kabataan patungkol sa historya ng kanilang bansa. Dito ay inalam ang

kakayahan ng mga guro upang mag-analisa ng historical na datos, “sourcing” o

paghahanap ng pinag-ukulan ng impormasyon, “corroboration” o

pagkukumpara ng datos na nakuha, “close-reading” o kritikal na pagbabasa at

pag-intindi sa nakuhang datos, at ang paraan ng pagtuturo ng datos na ito sa

mga mag-aaral. Nakita sa resulta ng pangangalap ng impormasyon ng mga

mananaliksik na may kakulangang kapansin-pansin sa abilidad na ito ng mga

guro, pati na ang kanilang paghahanap ng ibang paraan upang mas maging

epektibo ang kanilang mga klase ng historya sa paaralan.

Ayon sa isang artikulo ni Wexler (2020), mula sa isang diskusyon,

nabanggit na paulit ulit na tila nagiging isang siklo na ang pagtuturo ng history

ang nagbubunga ng pagbawas ng interes dito ng kabataan, na siya ring

nagbubunga sa mababang pagtanggap ng kanilang mga isipan sa mga itinuturo

9
sa kanila patungkol sa kasaysayan. Sinasabi rin ang mababang epektibo ng mga

mahahabang pagsusulit matapos ang pagtuturo nito sapagkat nawawala lang

din sa isipan ng kabataan ang kanilang natututunan pagkatapos ng mga

pagsusulit na ito sapagkat ganoong gumagana ang kanilang paglaman sa kani-

kanilang mga isipan.

Ayon naman sa pag-aaral Rivadulla et al. (2017), humanap sila ng ibang

paraang upang mas maging malalim ang pag-intindi ng mga estudyante sa

historya ng Pilipinas at ito ay sa pamamagitan ng paghalo ng mga interaktibong

laro sa mga klase na ayos sa kanilang nakalap na impormasyon at puna,

lubhang epektibo ito sapagkat hindi lamang natuwa at nakuha nito ang

atensyon ng mga kabataan ngunit nakitaan din nila ng pag-unlad sa kaalaman

ang mga kabataang kalahok sap ag-aaral na ito.

Sa pag-aaral ni Agon (2021), inalam ang kaalaman ng mga ika-12 baiting

ng Leon, Iloilo patungkol sa kani-kanilang kaalaman patungkol sa local na

historya ng Leon at dito ay nakitaan nila ng mayroong primarying kaalaman ang

mga mag-aaral ngunit ang antas nito ay dumedepende sa iba’t ibang

kadahilanan tulad ng pagkakaiba ng paaralan. Inalam din nila kung may epekto

rin ang iba’t ibang demograpikong kalagayan ng mga estudyante dito ngunit

wala silang nakuhang pagkakaiba nito sa lebel ng kaalaman ng mga mag-aaral

na kalahok. Ang pg-aaral na ito ay nagbigay ng implikasyon na kung pagkakaiba

ng paaralan ang nagbibigay ng pagkakaiba-iba ng antas ng kaalaman ng mga

estudyante sa local na historya ay nararapat na magkaroon ng pag-iisip ang mga

kaguruan ng mga paraan upang maibahagi sa isa’t isa ang daan upang pare-

10
parehong umunlad ang kaalaman ng mga mag-aaral ng Leon, Iloilo patungkol

sa lokal na historya, pati na a historya ng bansa.

Sanhi ng Lebel ng Kaalaman: Katamaran

Hindi maikakalila na ang bawat isa sa atin ay may kani-kaniyang

persepyon pagdating sa historya ng ating mga bansa at sap ag-aaral nito. Ayon

kay Tan (2018), mayroong limang dahilan na nasa isipan ng kabataan upang

isipin na nakakatamad ang pag-aaral ng historya at ito ay (1) hindi nakakaaliw,

(2) ito ay umiikot tungkol sa mga namayapa nang mga tao, (3) ito ay puro

pagsasaulo lamang, (4) puro lamang pagbabasa ang nagaganap sa mga klase

nito, at (5) hindi naman magagamit ang kaalaman ng historya sa totoo nilang

mga buhay. Dito rin sa artikulo ay ibinahagi kung ano ang mga maaaring

solusyon sa mga dahilang ito.

Ang malawakang kaisipan ng mga tao pagdating sa kagustuhan sa pag-

aaral sa historya ng kabataan ay hindi ito binibigyang pansin ng mga kabataan

sa kadahilanang mahirap itong aralin at tila nakakatamad para sa kanila.

Ngunit, kung ang pag-aaral sa mahusay na paraan ay mahahanap ng mg

kabataang Pilipino ay tiyak na maiiba ang kaisipang iyan. Kaya’t ito ang payo ng

Education Corner (2023) para sa mga kabataang hirap aralin ang historya. Una

ay gawan ng sariling mga ideya at koneksyon ang bawat pangyayari sa isang

peryodiko ng history ana nais aralin. Ikalawa ay isaisip, unawain, at gawin ang

lahat ng makakaya upang matandaan ang pinakaimportantent mga detalye ng

peryodikong iyon ng historya. Ikatlo ay ang panonood ng mga pelikulang

11
historical, ganoon na rin ang pagbabasa ng mga ganitong uri ng libro, at tunay

na pagbibigay ng atensyon sa klase ng asignaturang ito.

Ayon kay Obeidat (2011), ang katamaran ng mga mag-aaral sap ag-aaral

at pag-intindi sa historya ay nakabase sa paraan ng pag-aaral ng mga bata at

sa kung paano nila natatanggap ang impormasyon ukol dito. Una ay ang

mukhang pananatili ng ibang kaguruan sa tradisyonal na paraa ng pagtuturo

kung saan “one-way” lamang ang nagaganap na sila ang tinatawag na “sender”

at ang mga mag-aaral ang “receiver” na nagbibigay daan upang hindi gaanong

maakit ang mga estudyante sa pag-aaral nito dahil sa kakulangan ng kanilang

sariling partisipasyon sa klase. Ayon din sa resulta ng pag-aaral na ito ay iniisip

ng mga estudyantent ito na hindi naman magagamit ang kaalamang ito, hindi

ito isang praktikal na asignatura, at walang koneksyong nangyayari sa mga

itinuturong historya.

Kaalaman ng Kabataan sa Historya: Bayani

Ayon Kay Gonzales, Noel Cresente V. , MMA32 (2022) . Sa kasalukuyan,

ang mga kabataang Pilipino ay naghihingalo sa mga hamon ng kanilang

panahon. Karamihan sa kanila ay nawawalan ng pag-asa at di-nakakamit ang

kanilang mga pangarap dahil sa mga hamon sa edukasyon, trabaho, at buhayh

pangkalusugan. Ngunit sa pagtingin kay Jose Rizal bilang isang Asyanong

bayani, maaari silang makakita ng inspirasyon upang harapin ang mga hamon

na ito. Sa kanyang pagiging modelo ng pagiging makabayan, mapupukaw ang

damdamin ng mga kabataan upang ipaglaban ang kanilang bansa. Sa kanyang

pagiging modelo ng pagiging makabayan, mapupukaw ang damdamin ng mga

12
kabataan upang ipaglaban ang kanilang bansa. Sa kanyang pagiging lider,

maipapakita sa kanila ang halaga ng pagkakaroon ng tapat at malakas na

pamumuno. Sa kabuuan, ang buhay ni Jose Rizal at pagiging Asyanong bayani

ay nagbibigay ng pag-asa sa mga kabataang Pilipino at naglalayong palakasin

ang kanilang pagkakakilanlan bilang isang bansa.

Ang pag-aaral na ito ay naglalayong tuklasin ang antas ng kaalaman ng

kabataang Pilipino tungkol sa kasaysayan ng mga bayani ng Pilipinas.

Mahalagang maunawaan ng mga kabataan ang mga kontribusyon at papel na

ginampanan ng mga bayani sa paghubog ng ating pambansang kamalayan.

Ayon sa mga naunang pag-aaral, maraming kabataan ang may limitadong

kaalaman ukol sa mga bayani tulad ni Jose Rizal at iba pang mahahalagang tao

sa kasaysayan ng bansa. Ang kaalaman tungkol sa kanilang mga buhay, mga

ideolohiya, at mga pagsisikap para sa kalayaan at kapakanan ng bansa ay may

malaking impluwensiya sa pagpapalaganap ng pagmamahal sa bayan at

pagpapahalaga sa ating mga pinaglabang pambansang prinsipyo. Sa

pamamagitan ng pag-aaral ng kasaysayan ng mga bayani ng Pilipinas,

inaasahang mapalalim ang kaalaman at kamalayan ng kabataang Pilipino

tungkol sa kanilang mga pinagmulan at magiging gabay sila sa paghubog ng

kinabukasan ng bansa (Hernandez, 2022).

Ayon kay Cruzada at Gan (2021), binigyang-diin na ang paaralan ay isa

sa nakaka-impluwensya sa pag-alam sa historya ng isang bansa. Dahil sa mga

paksang itinuturo sa eskwelahan, nagiging pamilyar sa mga mag-aaral ang

katapangan at sakripisyo ng mga bayani ng Pilipinas. Ngunit ayon sa iilang

13
mamamayan, malaki man ang naitutulong ng paaralan sa karagdagang

kaalaman ng mga Pilipino ukol sa historya ng Pilipinas, ang mga paksang

itinuturo rito ay hindi gaanong maipaliwanag nang mabuti at detalyado dahil

ang pagkakaroon ng kabatiran sa historya ng Pilipinas ay hindi gaanong

pinagtutuunan ng pansin. Sa karagdagan, ang kamakailang pagtanggal ng

paksang “Philippine History” sa hayskul ay mas lalong nagpa-limita sa kaalaman

ng mga kabataan. Sa kabuuan, ang pagkakaroon ng paksang pang-historya sa

paaralan ay isa sa makatutulong upang lumawak ang kaalaman ng mga

kabataan sa historya ng Pilipinas.

Kaalaman ng Kabataan sa Historya: Kasaysayan at Kultura

Sa artikulong "Nilumpong Kaisipan ng Kabataan: Ang Ugat ng Mababang

Kamalayan ng Kabataan sa Kasaysayan ng Pilipinas" ni Rafael Dimsaliaw (2015)

binibigyang-diin ng may-akda ang ugat ng kakulangan sa kaalaman at

kamalayan ng mga kabataang Pilipino tungkol sa kanilang kasaysayan at

kultura. Ipinaliliwanag niya na ang kawalan ng kritikal na pag-iisip at

pagpapasya sa kanilangh edukasyon, pati na rin ang impluwensya ng kulturang

Kanluranin at konsyumerismo ay nagdulot ng ganitong kalagayan.

Inirerekumenda ni Dimsaliaw na maaaaring masolusyonan ang isyung ito sa

pamamagitan ng isang mas malawak na edukasyon na nakapokus sa kultura at

kritikal na pag-iisip, at isang pambansang kamalayan na nagpapahalaga sa

pagkakakilanlan at kultura ng mga Pilipino. Binibigyang-diin ng artikulo ang

kahalagahan ng pagpapalakas ng pagkakakilanlan at kultura sa mga kabataang

Pilipino, at ang papel ng edukasyon sa pagpapalaganap ng kritikal na pag-iisip

14
at mas malalim na pag-unawa sa kanilang kasaysayan at kultura. Sa

pangkalahatan, nananawagan ang artikulo sa kolektibong pagsisikap upang

tugunan ang isyung ito at palakasin ang kamalayan ng mga kabataang Pilipino

tungkol sa kanilang kultura at kasaysayan.

Ang pag-aaral na ito ay isang paghahambing ng mga kasanayang

pangkasaysayan at saloobin ng mga mag-aaral patungkol sa pag-aaral ng

Kasaysayan. Ang mga respondente ay mga mag-aaral na nasa training at

kasalukuyang naka-enroll sa Programang Edukasyong Pangkasaysayan mula sa

dalawang unibersidad sa Malaysia at Indonesia. Ang mga kasanayang

pangkasaysayan (HTS) at mga saloobin na sinuri sa pag-aaral na ito ay ang

sumusunod: kasanayang pang-panahon, kasanayang pagtuklas ng mga

katotohanan, kasanayang pang-imahinasyon, kasanayang pang-interpretasyon,

at kasanayang pangrasyonalisasyon. Isang set ng kwestyunerong ginamit upang

makakuha ng mga datos. Ang mga pagsusuri ng datos ay naglalaman ng

pagsusuri sa paglalarawan at pagsusuri sa impluwensiyal. Ang score ng

Cronbach Alpha na nakuha mula sa isang pilot study ay nagpapahiwatig na

lahat ng konstrukto ay may mataas na antas ng pagtitiwala (nasa pagitan ng

0.73 at 0.89). Ang pagkolekta ng datos ay isinagawa sa Malaysia at Indonesia na

may kalahok na 260 respondente. Ang mga resulta ng pag-aaral na ito ay

nagpapakita na may mataas na antas ng mga Kasanayang Pangkasaysayan

(HTS) sa mga mag-aaral na nasa training mula sa parehong bansa. Ang

detalyadong resulta ay nagpapakita na ang mga guro ng Malaysia ay may mas

mataas na antas ng mga sumusunod na kasanayang pangkasaysayan:

15
pagtuklas ng mga katotohanan, kasanayang pang-interpretasyon, at

kasanayang pangrasyonalisasyon. Gayunpaman, ipinapakita ng mga resulta na

walang estadistikong pagkakaiba sa mga kasanayang pangkasaysayan na ito.

Ibig sabihin, magkapareho ang mga kasanayang pangkasaysayan ng mga guro

sa parehong bansa. Sa pangkalahatan, nagmumungkahi ang kasalukuyang pag-

aaral ng malalimang pagsasanay upang palakasin ang mga kasanayang

pangkasaysayan sa mga mag-aaral na nasa training mula sa parehong bansa.

Isinasaalang-alang din ang implikasyon nito sa mga pamamaraan ng pagtuturo.

(Awang et al., 2016)

Sa pag-aaral nina Ayon et al. (2019), sinukat ang wastong paggamit ng

mga mag-aaral sa lenggwahe ng ating bansa noong sinaunang panahon at dito

ay nakita nila na umiikot lang sa kalahating porsyento ang nakaaalam ng mga

kasagutan sa sampung tanong ukol dito. Ito ay nagpapakita ng implikasyon na

hindi na gaanong nabibigyang-pansin ang historya o pinagmulan ng ating mga

sasalitain na mayroon tayo ngayon na siyang nagdadahilan ng mas mababang

pagpapahalaga sa kultura ng bansang Pilipinas.

Ayon sa obserbasyon ni J.M. (2022), sa paglaan ng ilang oras sa

platapormang Tiktok, nakakalap siya ng mga impormasyon ukol sa historya ng

Pilipinas ngunit ito ay hindi kumpirmado sa kadahilanang matagal nang

naantala ang kaniyang pag-aaral sa historya ng Pilipinas. Sa pagtanggal ng

paksang “Philippine History” sa mga paaralan, masasabing hindi na rin sariwa

at makabago ang kaalaman ng mga kabataan ukol sa ating historya. Dahil sa

kawalan ng paksang tumutukoy sa historya ng Pilipinas, mas lalong dumarami

16
ang kumakalat na mga maling impormasyon sa mga sosyal medya tulad ng

Tiktok. Samakatuwid, ang pagkawala ng paksang pang-historya sa paaralan ay

may malaking dulot sa pag-alam ng tama at maling impormasyon na maaaring

makaapekto sa darating na desisyon ng mga kabataan.

Ang artikulo ni Richard Heydarian sa Inquirer.net ay nag-uulat tungkol sa

kawalan ng kamalayan sa kasaysayan sa Pilipinas at ang kahalagahan ng

pagpapalaganap ng kamalayan na ito. Ayon sa artikulo, ang mga malalaking

bansa tulad ng UK, Russia, at China ay nagkakaroon ng problema sa pag-alaala

sa kasaysayan, na nagreresulta sa pagkaiba ng kolektibong kamalayan. Sa

Pilipinas, mas marami ang kaalaman sa mga rebolusyon ng Amerika at Pransiya

kaysa sa mga rebolusyon laban sa Espanya at US. Hindi rin lubusang

nauunawaan ang prekolonyal na kasaysayan ng Pilipinas. Ang artikulo ay

nagpapahayag na kailangan ng mga hakbang para palakasin ang kamalayan sa

kasaysayan sa pamamagitan ng mga institusyon tulad ng Department of

Education at mga samahang pampamayanan (Heydarian, 2022).

Epekto ng Antas ng Kaalaman sa Historya

Ayos sa artikulo nina Abella at Villasorda (2023) na naglalaman ng

impormasyon ukol sa konperensiya na naganap sa Advocacy group High School

Philippine History Movement (HSPHM). Sa konperensiyang ito ay nabanggit ng

HSPHM na ang kawalan ng asignaturang ito sa High School curriculum ang

nagdadahilan ng mababang pagganap ng mga kabataan sa paaralan at isa rin

sa dahilan ng mga “social media posts” ng kabaaan na nagpapakita ng

mababang lebel ng kaalaman sa historya ng bansa. Ninanais ng grupo na sana

17
ay mas bigyang importansiya ng curriculum ang asignaturang ito na itinuturo

sa mga kabataang Pilipino.

May kaukulang importansiya ang antas ng kaalaman ng mga tao

patungkol sa historya ng kani-kanilang mga bansa at ayon sa NAIS (2023), may

anim na importansiyang makikita sap ag-alam sa historya ng bansa. Una ay ang

pagkakaroon ng kabuuang kaalaman patungkol sa mundong iyong ginagalawan

sapagkat bawat lupang iyong nilalakaran ay may kaukulang historya. Ikalawa

ay ang pagkakaroon ng sariling pag-unlad sapagkat ang historya ng isang bansa

ay may mga kalakip na aral na maaaring gamitin ng sinuman bilang aral na

maaaring magamit sa kanilang sariling mga buhay. Ikatlo ay pagkilala sa

sariling pagkakakilanlan dahil malaking parte ng iyong sarili ay ang historya ng

iyong pinagmulang bansa, ikaapat ay ang pagiging inspirasyon ng mga aral mula

sa mga kaganapan ng bansa, ikalima ay ang pagkatuto mula sa mga aral mula

sa historya ng bansa, at ang ikahuli ay magkaroon ng abilidad na

makapamahagi ng impormasyong tama at magagamit ng iba pang tao.

Ayos sa pag-aaral ni Santos (2018), ang antas ng kaalaman ng mga

estudyante ng Pampanga ay may kinalaman sa lebel ng pagpapahalaga ng mga

ito sa kultura ng Pilipinas. Ginamitan nila ng deskriptibo at inperensyal na pag-

aanalisa sa korelasyonal na pag-aaral na ito. Natukoy nila mula sa kanilang

nakuhang result na mababa ang korelasyon ng kanilang mga baryabol sapagkat

nakitaan nila ng pagpapahala ang mga estudyante sa kultura ng Pilipinas kahit

na mababa ang ipinakita nilang kaalaman tungkol sa historya ng bansa. Ang

mga implikasyong nakita muloa sa pag-aaral na ito ay ang pagdiskubre pa ng

18
 mga guro sa iba pang paraan ng pagtuturo ng asignaturang ito upang mas

matuto ang mga kabataan. Ikalawa ay ang pagpapalakas at pagpapalaganap pa

ng mga “study centers” na nakatuon sa pagtuturo ng kultural at historical na

kayamanan ng Pilipinas.

Marami ang benepisyo ng pag-aaral ng historya. Isa na rito ay ang pagiging

“need analysis” nito sa pagbuo ng “digital learning media” sa Jambi University

(Syahputra et al. 2020). Sa pag-aaral na ito, unang inalam ang lebel ng kaalaman

ng mga estudyante ng Jambi patungkol sa kanilang historya at kung gaano

kalalim ang kanilang pagkakaalam dito. Kasama sa pinag-aralan ay kung

kinakailangan ba ng historical ng mga kabataan upang mabuo ang digital

learning media at ma-implementa ito sa kanilang unibersidad. Nakuha sa

kanilang result na mataas o nasa maayos na kaantasan ang lebel ng kaalaman

ng mga kalahok sap ag-aaral na ito at siya ring napag-alaman na malaki ang

importansiya nito upang maimplementa and digital learning media.

Konseptwal na Balangkas

Pigura 1. Modelong IPO ng Pananaliksik

-Lebel ng kaalaman ng
Proseso
Input

Output/Awtput

kabataan; Serye ng iba't

ibang katanungan na may
kinalaman sa historya ng
bansa at ng mga bayani
-Paraan ng pagkalap nila
ng impormasyon ukol
dito
-Persepsyon ng kabataan
sa importansya ng
pagkatuto ng historya
-Ano ang mga maaaring
gawin upang matulungan
ang mga kabataang
-Tematikong Pagsusuri ng Pilipino na maayos na
mga kasagutan ng mga matuto at makitaang
respondente importansya ang pag-
aaral ng historya ng
bansa at ng mga bayani
nito?

19
Teoretikal na Balangkas

Ang aklat na "Historical Thinking and Other Unnatural Acts: Charting the

Future of Teaching the Past" ni Sam Wineburg ay naglalayong talakayin ang

kahalagahan ng kasaysayan sa edukasyon at ang kahalagahan ng

pagpapaunlad ng kasanayang pangkasaysayan sa mga mag-aaral. Isinaalang-

alang ng may-akda ang mga paraan ng pag-aaral ng kasaysayan at ang mga

kasanayan na kinakailangan upang maging epektibong magtuturo ng

kasaysayan. Pinuna ni Wineburg ang tradisyunal na paraan ng pagtuturo ng

kasaysayan na nakatuon lamang sa pagbasa at pag-alala ng mga tala at

impormasyon. Sa halip, itinatampok niya ang kahalagahan ng historical

thinking o ang kakayahan ng mga mag-aaral na mag-analisa, magtanong, at

maghusga batay sa mga pinagmulan ng impormasyon. Sinusuportahan niya ang

paggamit ng mga primaryang sanggunian, paglalapat ng kritikal na pag-iisip, at

pag-uugnay ng kasaysayan sa kasalukuyang konteksto. Sa aklat na ito,

pinapakita ni Wineburg ang mga halimbawa at istratehiya ng historical thinking

na maaaring gamitin sa mga klase ng kasaysayan. Layunin ng aklat na ito na

magbigay ng mga gabay at direksyon sa pagtuturo ng kasaysayan at sa

pagpapaunlad ng mga kasanayang pangkasaysayan ng mga mag-aaral.

(Wineburg, 2001)

Ang aklat na "Putting Principles into Practice: Understanding History.

Teaching History" ni Peter J. Lee ay naglalayong magbigay ng mga

20
pagsasalarawan at mga praktikal na gabay sa pagtuturo ng kasaysayan.

Inilalagay ng may-akda ang mga pangunahing prinsipyo ng pagtuturo ng

kasaysayan sa praktikal na konteksto ng silid-aralan. Tinatalakay niya ang

kahalagahan ng malalim na pang-unawa sa kasaysayan at ang pagpapalawak

ng mga kasanayang pangkasaysayan ng mga mag-aaral. Isinasaalang-alang niya

ang paggamit ng mga primaryang sanggunian, pagpapabuti ng kritikal na pag-

iisip, at pagkakaroon ng kontekstong pangkasaysayan. Ang aklat na ito ay

naglalaman ng mga halimbawa ng mga aktibidad sa klase at mga strategiya sa

pagtuturo ng kasaysayan. Layunin ng aklat na ito na magbigay ng mga

konkretong ideya at mga kasangkapan sa mga guro upang maging epektibo

silang magturo ng kasaysayan at mabigyan ang mga mag-aaral ng malalim na

pang-unawa at kasanayang pangkasaysayan. (Lee, 2005)

Ayon kay Obeidat (2011), ang katamaran ng mga mag-aaral sap ag-aaral

at pag-intindi sa historya ay nakabase sa paraan ng pag-aaral ng mga bata at

sa kung paano nila natatanggap ang impormasyon ukol dito. Una ay ang

mukhang pananatili ng ibang kaguruan sa tradisyonal na paraa ng pagtuturo

kung saan “one-way” lamang ang nagaganap na sila ang tinatawag na “sender”

at ang mga mag-aaral ang “receiver” na nagbibigay daan upang hindi gaanong

maakit ang mga estudyante sa pag-aaral nito dahil sa kakulangan ng kanilang

sariling partisipasyon sa klase. Ayon din sa resulta ng pag-aaral na ito ay iniisip

ng mga estudyantent ito na hindi naman magagamit ang kaalamang ito, hindi

ito isang praktikal na asignatura, at walang koneksyong nangyayari sa mga

itinuturong historya.

21
 Ayon pa kay Bain (2012) ay parehas na nasa paraan ng pagtuturo at

persepsyon ng kabataan sa pag-aaral ng historya ang problema. Sa kaso ng mga

guro, ayos sa librong ito, sila ay nahihirapan na makahanap ng mga paraang

angkop sa pagtuturo ng histprya kung saan ang kanilang mga tinuturuan ay

mananatiling interesado sa kanilang itinuturo. Hindi naman nila basta-bastang

matatanggal na lamang ang malibro at masaulong paraan ng pagtuturo nito sa

kabataan dahil ito naman ang pinakaepektibo sa pagtuturo ng mga kaganapan

sa nakaraan. Sa kaso naman ng mga mag-aaral ay ang mga natutunan nilang

mga pangalan, lugar, at kaganapan sa pagtuturo ng histporya ay hindi pamilyar

dahil na nga ang mga ito ay mga bagay ng nakaraan. Ito ang nagdadahilan kung

bakit tila hindi masyadong nakikitaan ng gana ang mga estudyante sap ag-aaral

nito.

KABANATA III

Disenyo ng Pananaliksik

Ang pananaliksik na ito ay iikot sa pagiging isang kwalitatibong pag-aaral

na gagamitan ng temaktikong pag-aanalisa kung saan ayon sa DJS Research,

ang kwalitatibong pag-aaral ay mas nakatutok sa tanong na bakit at paano ng

isang kontrobersiya o isyu. Ang kinakalap na impormasyon dito mula sa mga

kalahok ay nasa panig ng pagiging subhetibo sapagkat madalas na ang

kinakalap na impormasyon ay mula sa kani-kanilang mga karanasan. Ito rin ay

patalata at mahahaba ang mga itinatala kesa sa numerical na datos ng

kuwalitatibo.

22
 Ang tematikong pag-aanalisa naman ay isa sa mga pinakamadalas

gamitin sa mga kuwalitatibong pag-aaral na ayon kay Caulfield (2019) ay isa sa

pinakamabisang paraang upang i-analisa ang isang kuwalitatibong

pananaliksik. Madalas ito ay pinagsama-samang kasagutan ng mga kalahok ng

pag-aaral sa mga interbyu na naganap. Ginagawan ito ng tema ng mga

mananaliksik at iginugrupo ito upang matuklasan ang dapat at nais tuklasin.

Ang pag-aaral din na ito ay gagamit ng “open-ended questionnaire” para sa

interbyu kung saan ang mga katanungan ay masasagot sa pagpapaliwanag ng

kanilang mga naunang kasagutan at hindi nalilimita sa pagsagot ng oo at hindi

lamang.

Lokal at Populasyon ng Pag-aaral

Ang magiging respondente ng pag-aaral na ito ay mga kabataang may

abilidad at pumapayag na makilahok sa pananaliksik na ito. Para malimitihan

ang saliksk na ito ay kukuha lamang ng respondente sa mga mag-aaral ng

Tanauan City Integrated High School. Ang mga makukuhang respondente ay

dapat ding lumaki sa Pilipinas na may talang patunay na sila rito ay nag-aaral

simula elementarya, kung saan panimulang itinuturo ng mga paaralan sa

Pilipinas ang asignatura na Historya. Sa paraang ito, maitatala ng pananaliksik

na ito ang maaaring mga sanhi na hinahanap ng pag-aaral na maaaring

magmula sa paraan ng pagtuturo na naka-base sa sistema ng edukasyon sa

Pilipinas.

Kasangkapan sa Paglikom ng Datos

23
 Ang mga mananaliksik ay naghanap ng mga kaugnay na pag-aaral upang

makakuha ng angkop na basehan para sa sarbey na gagamitin para sa

pananaliksik na ito.

Mga katanungan:

Kaalaman sa mga Bayani

1.1 Pumili ng isang bayani ng bansa at ilarawan ito.

1.2 Ano ang naiambag ng napiling bayani sa ating bansa?

1.3 Ano ang kahalagahan ng pag-alam sa mga naiambag ng mga bayaning ito?

Pagkakalap ng Impormasyon

2.1 Saan mo nakuha ang impormasyon tungkol sa mga bayani?

2.2 Ano ang ginamit mong paraang upang masiguro and katotohanan ng

impormasyong iyong nakalap?

2.3 Ano sa palagay mo ang mga maaaring hadlang sa pagkakalap ng

impormasyon na ito?

Pagpapalawak ng Kaalaman Tungkol sa Mga Bayani

3.1 Paano magagamit ang kaalaman na ito sa ating pang-araw-araw na buhay?

3.2 Ano ang kahalagahan ng pagpapalawak ng kaalaman tungkol sa mga bayani

sa ating lipunan

Pamamaraan ng Pangangalap ng Datos

Ang paraan ng pangangalap ng datos na angkop sa pananaliksik na ito ay

ang “non-probability sampling” kung saan ang pamimili ng respondente ay

nakabatay sa manghuhusga ng mga mananaliksik kung angkop ba ang isang

populasyon para sa pananaliksik. Ang spesipikong paraang magagamit sa

24
pananaliksik na ito ay “purposive sampling” kung saan ang mga pipiliin lamang

na kalahok ng pag-aaral ay ayon sa kinakailangang demograpiko ng

pananaliksik at ito ay ang pagiging mag-aaral ng Senior High School ng Tanauan

City Integrated High School.

Ayon kay (McCombes, 2019), ang “purposive sampling” ay isang uri ng

pangangalap ng datos sa isang saliksik na nagbabase sa kaalaman ng

nananaliksik ang pagkuha ng mga respondente sa isang populasyon na silang

nagtutukoy kung sino ang mga nararapat na maging parte ng kani-kanilang mga

particular na pananaliksik.

Pag-aanalisa ng Datos

Ang gagamitin na paraan ng pag-aanalisa ng datos sa saliksik na ito ay

ang tematikong pagsusuri kung saan itinatala ang mga makukuhang datos sa

mga sarbey at pagtatanong isinagawa ng maayos na maanalisa ang mga datos

at makalap ang mga kakailanganin upang masagot ang mga katanungan ng

saliksik. Ayon kay (Caulfield, 2019), ang tematikang pagsusuri ay isang paraan

upang mag-analisa ng kuwalitatibong datos na siyang nakukuha sa mga

panayam o iba pang paraang ng mga mananaliksik sa pagkuha ng datos.

KABANATA IV

Interpretasyon, Konklusyon, at Rekomendasyon

25
 Sa parting ito ng pag-aaral maipapakita ang nakalap na impormasyo mula

sa mga respondente ng pananaliksik.

Interpretasyon

1. Kaalaman sa Historya ng Bayani ng Pilipinas

Ang madalas na isagot ng mga respondente mula sa Senior High School ng

Tanauan City Integrated High School sa katanungang “Pumili ng isang bayani

ng Pilipinas at ilarawan ito.” ay si Jose Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realonda,

o mas kilala bilang si Jose Rizal. Ang implikasyon na makukuha rito ay ang

pagkakaroon ng pangkalahatang kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa mga

bayani at historya ng bansa ngunit masasabi na mababaw lang ang lebel nito.

Ito ay sapagkat

2. Paano nakuha ang mga impormasyon?

Ang mga tugon ay nagpapakita ng iba't ibang pamamaraan kung paano nila

nakuha ang impormasyon tungkol sa mga bayani. Kalimitang sagot ng mga mag-

aaral ay nagsasabing ang matibay na pagkukuhanan ng impormasyon ay ang

eskwelahan, mga libro, at internet o sosyal medya. Kalakip ng matiwasay na

pagkakalap ng impormasyon ay ang walang kasiguraduhang katotohanan ng

mga ito. Ayon sa tugon ng mga estudyante, ang pagsasagawa ng saliksik ukol

sa mga bayani ay isang paraan upang makasiguro na ang impormasyon ay

makatotohanan. Ang pagkakaroon nang malalim na saliksik ay nakatutulong

upang makaiwas sa maaaring hadlang sa pagkakalap ng mga impormasyon.

Nabanggit ng mga mag-aaral na ang hadlang sa paghahanap ng

makatotohanang kaalaman tungkol sa mga bayani at kanilang historya ay ang

26
kumakalat na mga maling impormasyon sa internet o sosyal medya. Sa

madaling salita, naihayag ng mga mag-aaral ang kanilang mga paraan upang

makakalap ng impormasyon na makasisigurong may katunayan ukol sa

historya ng sari-saring bayani ng Pilipinas.

3. Ano ang kahalagahan ng pagkakaroon ng kaalaman patungkol sa bagay

na ito?

Ayon sa respondente ng pag aaral, maraming mga pananaw at pagpapahalaga

ang ipinahayag tungkol sa mga bayani at kahalagahan ng pagpapalawak ng

kaalaman tungkol sa kanila sa pang-araw-araw na buhay at lipunan. Ang mga

respondent ay nagbigay ng iba't ibang mga paraan upang ipakita ang

pagpapahalaga sa mga bayani tulad ng maayos na pakikipag-usap, paggamit ng

mga salitang "po" at "opo," at paggawa ng mabuti sa araw-araw na buhay.

Nakapagsalita rin sila tungkol sa mga benepisyo ng pagpapalawak ng kaalaman

tungkol sa mga bayani tulad ng pagkakaroon ng mas malalim na paggalang,

pagpasa ng kaalaman sa mga susunod na henerasyon, pag-iwas sa maling

impormasyon, pagpapahayag ng karapatan ng kababaihan, pagpapamahagi ng

kaalaman sa ibang kamag-aral, at pagtulungan ang mga kabataan na

maunawaan ang mga naiambag ng mga bayani. Mahalaga rin ang pagbibigay ng

atensyon sa mga bayani, pagpapalalim ng pagka-Pilipino, at pagpapahalaga sa

kasaysayan upang maipakita ang halaga ng paglilingkod at maayos na

lipunan.Ang pag alam kung gaanon kahalaga para sa respondente ang

kaalaman tungkol sa mga bayani ay nag papakita kung gaano kawak Ang

kaalaman na kanilang pinahahalagahan.

27
Konklusyon

Batay sa mga nakalap na datos mula sa mga respondent ng pananaliksik,

malinaw na may kaalaman ang kabataang Pilipino sa mga bayani ng Pilipinas.

Ang mga nabanggit na mga bayani ay sina Jose Rizal, Antonio Luna, Gabriela

Silang, at iba pa. Nabanggit rin ng mga respondent ang mga naiambag ng mga

bayaning ito sa ating bansa, tulad ng pagsusulat ng mga nobela, pagtataguyod

ng mga reporma, paglaban sa mga mananakop, at iba pang mga kontribusyon

sa kasaysayan ng Pilipinas.

Ang mga kabataan ay nagkuha ng impormasyon tungkol sa mga bayani

sa pamamagitan ng pagbabasa ng mga libro, pag-aaral sa paaralan,

pagsasaliksik sa internet, at iba pang mga mapagkukunan. Gayunpaman,

mayroon ding mga hadlang sa pagkakalap ng impormasyon tulad ng maling

impormasyon na kumakalat sa social media at mga maling paniniwala na

naipasa ng mga nakatatanda.

Sa pangkalahatan, mahalaga ang pagkakaroon ng kaalaman tungkol sa

mga bayani ng Pilipinas dahil nagbibigay ito ng inspirasyon, nagpapalawak ng

kaalaman sa kasaysayan, at nagpapakilala sa ating pagka-Pilipino. Ang mga

kabataan ay nakakakita ng halaga sa pagkakaroon ng kaalaman na ito at

inilalagay nila ito sa konteksto ng pang-araw-araw na buhay at sa kinabukasan

ng bansa.

28
 Sa kabuuan, ang pananaliksik na ito ay nagpapakita na may malawak na

kaalaman ang kabataang Pilipino sa historya ng mga bayani ng Pilipinas.

Gayunpaman, may mga hadlang na dapat malampasan para sa mas malawak

at mas tumpak na kaalaman. Ang pagkakaroon ng kaalaman tungkol sa mga

bayani ay may malaking kahalagahan sa pagpapalawak ng kaalaman at

pagpapalalim ng pagka-Pilipino sa ating lipunan.

Rekomendasyon

Mula sa nakalap na impormasyon, mairerekomenda ang pagpapalawig pa

ng kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa historya ng bansa, kabilang na ang

historya ng mga bayani ng Pilipinas. Marami ang mga paraang maaaring gamitin

ng mga estudyante upang makamit ang pagpapalawig ng kaalamang historikal.

Nakuha rin sa pananaliksik na ito na madalan na nakukuha sa mga libro,

turo ng mga klase sa paaralan, at internet ang pinagkukuhanan ng

impormasyon ng mga respondente ukol dito. Inirerekomenda ng mga

mananaliksik na kung sa internet kukuha ng impormasyon ang mga estudyante

tungkol sa historya ay siguraduhing tama at totoo and kanilang mga nababasa

at napapanood.

Ikahuling rekomendasyon ay ang masigasig na pagtuturo sa makabagong

henerasyon ng importansiya ng pagkakaroon ng kaalaman sa historya, lalo na

sa naging buhay at ambag ng mga bayani nang mabigyang halaga ang ating

kultura at mapalakas ang pagiging makabayan ng mga kabataan ng susunod

pang mga henerasyon.

29
 MGA SANGGUNIAN

Abella, C. M. (2023, February 14). Lack of high school PH history subject causes
‘loss of identity’ – advocacy group – Tinig ng Plaridel. Tinig Ng Plaridel.
https://www.tinigngplaridel.net/2023/history-identity/

Agon, M. C. 2021. Uncovering Students' Knowledge in Local History: The

Camando to Leon Case. Al-kindipublisher.
file:///C:/Users/Pauleen/Downloads/Paper+17+(2021.1.1)+Uncovering+Stude
nts'+Knowledge+in+Local+History+The+Camando+to+Leon+Case%20(2).pdf

Anglia, N. (2020, July 20). Why is it Important to Study History? NAIS Manila.
https://www.nordangliaeducation.com/nais-manila/news/2020/07/20/why-
is-it-important-to-study-history

Awang, M. M., Ahmad, A. R., Yakub, N. M., Seman, A. A. 2016. Historical

Thinking Skills among Pre-Service Teachers in Indonesia and Malaysia.
Scientific Research.
https://www.scirp.org/(S(351jmbntvnsjt1aadkozje))/reference/referencespaper
s.aspx?referenceid=1660080

Ayon, A. J. O. . . (2019). Isang Pag-aaral sa Antas ng Kaalaman ng mga Mag-

aaral sa Baitang 11 ng General Academic Strand sa Wastong Paggamit ng
Wikang Filipinong Our Lady of Fatima University sa Kasanayan sa
Pakikipagtalastasan. Pamantasannglungsodngvalenzuela.
https://www.academia.edu/38878530/Isang_Pag_aaral_sa_Antas_ng_Kaalama
n_ng_mga_Mag_aaral_sa_Baitang_11_ng_General_Academic_Strand_sa_Waston
g_Paggamit_ng_Wikang_Filipinong_Our_Lady_of_Fatima_University_sa_Kasana
yan_sa_Pakikipagtalastasan

30
Bain, R., B. 2012. “They Thought the World Was Flat?” Applying the Principles
of How People Learn in Teaching High School History. pp. 179-214.
https://www.bu.edu/hps-scied/files/2012/11/Bain-HPS-How-Students-
Learn-History-They-Thought-the-World-is-Flat.pdf

Caulfield, J. 2019. How to Do Thematic Analysis | Step-by-Step Guide &

Examples. Scribbr. https://www.scribbr.com/methodology/thematic-analysis/

Cowgill, D. A., Waring, S. M. 2017. Historical Thinking: An Evaluation of Student

and Teacher Ability to Analyze Sources. JSSER.
https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1141860.pdf

Cruzada, D., & Gan, M. 2021. Sign of the times: Reviving Philippine Historical
Education. TheLasallian. https://thelasallian.com/2021/03/23/sign-of-the-
times-reviving-philippine-historical-education/

DJS Research. 2023. Qualitative Research Design.

https://www.djsresearch.co.uk/glossary/item/Qualitative-Research-
Design#:~:text=A%20qualitative%20research%20design%20is,format%20as%2
0opposed%20to%20numerical.

Gonzales, N. (2022). Kahalagahan Ng Buhay Ni Rizal At Pagiging Asyanong

Bayani Para Sa Mga Kabataang Pilipino. ResearchGate.
https://www.researchgate.net/publication/361687777_KAHALAGAHAN_NG_B
UHAY_NI_RIZAL_AT_PAGIGING_ASYANONG_BAYANI_PARA_SA_MGA_KABATA
ANG_PILIPINO

GSMA. 2015. Children’s use of mobile phones An international comparison

2015. GSMA. https://www.gsma.com/publicpolicy/wp-
content/uploads/2016/10/GSMA_Report_Childrens-use-of-mobile-phones-An-
international-comparison-2015.pdf

Hernandez, J. R. B. (2022). Si Jose Rizal sa Kamalayan ng mga Kilusang Bayan.

ResearchGate.

31
https://www.researchgate.net/publication/363262294_Si_Jose_Rizal_sa_Kam
alayan_ng_mga_Kilusang_Bayan

Heydarian, R. 2022. Philippines and historical consciousness. Inquirer.

https://opinion.inquirer.net/157130/philippines-and-historical-consciousness

J.M. 2022. From One Generation to Another: Students Succumb To

Disinformation As Result Of PH History Education Dearth. Tinig ng Plaridel.
https://www.tinigngplaridel.net/2022/ph-history/

Laindependenciadefilipinas. (2015, October 13). Nilumpong Kaisipan ng

Kabataan: Ang Ugat ng Mababang Kamalayan ng Kabataan sa Kasaysayan ng
Pilipinas. LA INDEPENDENCIA DE FILIPINAS.
https://laindependenciadefilipinas.wordpress.com/2015/10/08/nilumpong-
kaisipan-ng-kabataan-ang-ugat-ng-mababang-kamalayan-ng-kabataan-sa-
kasaysayan-ng-pilipinas/

Lee, P. (2005). Putting Principles into Practice: Understanding History. Teaching

History, 121, 22-29.
https://nap.nationalacademies.org/read/11100/chapter/3#31

McCombes, S. (2019). Sampling Methods | Types, Techniques & Examples.

Scribbr. https://www.scribbr.com/methodology/sampling-methods/

Pag-iwayan, J. 2022. Why we should be alarmed with #MaJoHa. Manila Bulletin.

https://mb.com.ph/2022/04/18/why-we-should-be-alarmed-with-majoha/

Rivadulla, A. M., de Jesus, J. L., Saludo, J. B., Balahadia F. F., and Sandoval,
F. -i. V. "PhilLoveHistory: Enhancing knowledge in Philippine history using
mobile game application," TENCON 2017 - 2017 IEEE Region 10 Conference,
Penang, Malaysia, 2017, pp. 817-821, doi: 10.1109/TENCON.2017.8227971.

Santos, L. C. 2021. International Journal Of Multidisciplinary: Applied Business

And Education Research. IJMABERJournal.
https://ijmaberjournal.org/index.php/ijmaber/article/view/136/70

32
Smith, D. W. (2013). Phenomenology. Stanford.
https://plato.stanford.edu/entries/phenomenology/

Study Skills: Learn How To Study History. (n.d.).

https://www.educationcorner.com/history-study-skills-guide.html

Syahputra, M. A. D., Sariyatun, Ardianto, D. T. 2020. The Level Of Student's

Historical Awareness In Historical Education Program As A Need Analysis Of
Digital Learning Media Development. IJESSR.
https://ijessr.com/uploads2020/ijessr_03_351.pdf

Tan, R. 2018. Top 5 Reasons Students HATE History – And what you can do to
change that. Smile Tutor. https://smiletutor.sg/top-5-reasons-students-hate-
history-and-what-you-can-do-to-change-that/

UNICEF. 2019. Philippines Kids Online The Online Experiences of Children in

the Philippines: Opportunities, Risks and Barriers.
https://www.unicef.org/philippines/media/2616/file/UNIPH-2021-PKO-
Executive-Summary.pdf

Wexler, N. 2020. Why Kids Know Even Less About History Now—And Why It
Matters. Forbes.
https://www.forbes.com/sites/nataliewexler/2020/04/24/why-kids-know-
even-less-about-history-now-and-why-it-matters/?sh=29d1011f6a7a

Wineburg, S. (2001). Historical Thinking and Other Unnatural Acts: Charting

the Future of Teaching the Past. Phi Delta Kappan, 82(5), 344-352.

33
 Talahanayan 1
“Pumili ng isang bayani at ilarawan ito”
Kasagutan ng mga Respondente Tema/ Kategorya
R1 Madami siyang naiambag na mga aklat na Jose Rizal
nakatulong sa pagpapalaya or sa pagiging
malaya ng Pilipinas nakatulong din siya sa
mga kabataan dahil sa mga libro niyang
nailathala.

R2 Si Jose Rizal ay isang pambansang bayani na Jose Rizal

nag lingkod bilang doctor,makata, nobelista,
pintor, at pilosopo isa siya sa mga
pangunahin taga-pagtaguyod ng kalayaan ng
pilipinas mula sa pananakop ng mga kastila
noong panahon ng koloniyalismo.

R3 So ang napili ko ay si Antonio Luna which is Antonio Luna

mostly napapanood ko siya dun sa may movie
na Antonio Luna talaga ko siya nakilala.
R4 Siya Ang pinaka mabuti at magiting sa Jose Rizal
bayan
R5 Jose Rizal – walang deskripsyon Jose Rizal
R6 Isa siyang manunulat at ang ating National Jose Rizal
Hero.
R7 Siya ang namuno sa KKK at siya din ang Gabriella Silang
nanggamot sa mga sundalo
R8 Siya yung isa sa dahilan kung bakit na Jose Rizal
nakalaya ang Filipino sa pananakop
R9 Matapang na bayani, nakagawa ng aklat para Jose Rizal
sa kasaysayan, El Filibusterismo

R10 -Isa siya sa mga pambansang bayani ng Jose Rizal

pilipinas kilala siya bilang awtor na ginamit

34
 yung mga akda niya para patibayin yung loob
ng mga pilipino tapos ma courage na
lumaban sa mga kastila at iba pa.
R11 Matapang at para maligtas ang bansa Jose Rizal
R12 Marami siyang naiambag kagaya ng pagsulat Jose Rizal
ng Noli Me Tangere at El Filibusterismo.
R13 Kung mailalarawan ko si Jose Rizal siya ang Jose Rizal
nag bigay unlak sa ating mga pilipino ang
kasabihan nasa kabataan ang pag -asa ng
bayan.

Talahanayan 2
“Ano ang naiambag sa bansa ng iyong napiling bayani?”

Kasagutan ng mga Respondente Tema/ Kategorya

R1 Yung mga librong naiambag ni Jose rizal is Kasulatan at nobela na
yung mga katulad ng Noli Me Tangere, at tska
ginagamit sa paaralan
yung El Filibusterismo. which is yung aralan
ngayon pinag aaralan siya sa high school and
yung pag aaral nayun nakakadagdag siya
information hinde lang tungkol sa mismong
kwento kundi nadadagdagan din yung
information natin tungkol don sa mismong
author na sumulat ng ng libro na si Jose rizal.
R2 Ay ang pag susulat ng nobela at akda isa sa Nobela
mga pinaka tanyag ni rizal ay ang Noli me
tangere at El Filibusterismo pag tataguyod ng
mga reporma at pag susulong ng pag aaral.
R3 Si Antonio Luna is isang heneral noong Pagiging heneral
unang panahon sa na lumaban sa mga
amerikano.
R4 Pagtatayo ng ibat ibang lunsod sa Tanauan (Nagtayo ng lungsod)
R5 Sya po kase ang sikat na bayani sa atin Nobela/Kasikatan
bansa end may mga na isulat syang

35
 like El filibusterismo at Noli Me tangere
R6 Nakapag sulat siya ng mga libro kagaya ng Nobela/ Rebolusyon
Noli Me Tangere na nag spark ng rebolusyon
para sa mga mananakop.
R7 Pinamunuan niya ang KKK tapos tinulungan Pinamunuan ang
nya ang mga sundalo or mga Pilipino na
KKK/Naggamot ng mga
gamutin ang mga sugat nila.
sundalo
R8 Yung dati tayo ay nasasakop sya yung Pagpapalaya sa mga
dahilan Kung bakit Tayo nakalaya sa
mananakop
pananakop
R9 Malaking tulong sa pag aaral ng mga Mga pag-aaral/
kabataan at sa susunod na henerasyon at Pagpapalawak ng
para sa pagpapalawak ng kaalaman sa ating kaalaman ng bagong
kasaysayan henerasyon
R10 Noli Me tangere Nobela
R11 pagsulat pagsulat
R12 Gamit ang Noli Me Tangere at El Nobela
Filibusterismo, naibahagi niya ang buhay
noong panahon ng Kastila.
R13 Masasabi ko na yung mga pagsulat niya sa (aklat)
aklat ito yung nag bigay sa atin ng
impormasyon patungkol sa mga nagaganap
sa panahon ngayon.

Talahanayan 3
“Ano ang kahalagahan na alam mo ay naiambag nya sa bansa?”
Kasagutan ng mga Respondente Tema/ Kategorya
R1 Ang kahalagahan noong mga pag alam sa Karagdagang kaalaman
mga bayani sa mga naiambag niya is
nagiging aware tayo na yung bayani na yon
is may mga naitulong sa ating bansa and
kung ano yung kahalagahan ng mga
naiambag niya para sa ating bansa and
yung pag alam din don is parang dagdag
kaalaman na para satin since kailangan din

36
 yun sa pag-aaral and makakatulong din
siya for future natin.
R2 Ang kahalagahan nito ay nag bibigay ng Inspirasyon/ Kaalaman
inspiration sa mga susunod na heneresyon
ng Kabataan
ang pag-aaral ng nga naiambag ng mga
bayani ay nag bibigay ng inspiration at nag
papalawak ng kaalaman sa mga kabataan
tungkol mga pangyayare at tagumpay na
nag bigay daan sa kasalukuyan na kagayan
ng
bansa.
R3 So parang matawag ko na isang bayani Pagbabahagi ng Kaalaman
yung isang tao dapat talaga is may
naiambag talaga siya sa isang lipunan so si
Antonio Luna kaya siya natawag na heneral
na bayani kasi ahm siya talaga is yung
heneral na masasabi mong 27 ilolook
forward ng isang tao na kilala kasi si
Antonio Luna is medyo matapang siya
matapang talaga siya so matapang siya
pero andun yung puso niya talaga para
ipaglaban yung mga Filipino so para sating
mga kabataan kailangan natin itong
malaman kasi papano natin maiispread out
yung mga knowledge kung sarili natin
mismo hindi natin alam yung mga
naiambag or naitulong ng isang bayani
kagaya nalang ni Antonio Luna alam ko
talaga naambag niya sa pilipinas is mostly
about wars kung saan pinaglaban yung
pilipinas ipinaglaban niya mga pilipinas
laban sa mga amerikano so at the end
meron din akong knowledge kung paano

37
 siya namatay or kung ano talaga yung
natulong niya sa bansa.
R4 Republika mga republica mga company (Nagtayo ng lungsod)
R5 Ang kahalagahan ng naiambag ng Pagkamakabayan/Kultura
bayaning ito sa tingin ko ay sa pagiging
Pilipino natin alam natin ang kultura at
iba pa
R6 Mahalaga dahil independence ang pinag Nobela/ Rebolusyon
uusapan doon at nakuha natin muli
ang atin sa pakikipag laban
R7 Para ma-inspire Inspirasyon
R8 Mahalaga na alam natin yung mga past Dahilan ng Kalayaan
history na naganap sa Pilipinas
at kailangan natin tong tangkilikin kasi
dahil sa kanila, tayo ay malaya ngayon.
Masaya tayung namumuhay sa present
time. Dapat ipaalam natin to sa mga tao
kung anong naging ambag nila.
R9 Para imulat ang mga mag aaral kung paano Kaalaman ng mga mag-
ipaglaban ni jose rizal ang aaral
karapatan ng mga pilipino
R10 Kahalagahan nito para makilala pa yung Preservation ng historya
mga bayani ng bansa, para ma preserve din
ang history at para di makalimutan yung
mga ginawa nila para sa
bansa.
R11 Malaking tulong sa pag-aaral at malaking Kaalaman ng Kabataan
tulong din sa susunod na
henerasyon para mashare ang kaalaman
R12 Mahalaga ito para magamit natin sa pang- Pang-araw-araw
araw-araw na buhay
R13 Maaari ko siyang maisabuhay sa akin at Kasabihan
alam kung na yung mga naibahagi
ni Jose Rizal sa panahon niya noon, ay
naisalin ngayon kase nandito tayo at alam

38
 natin yung mga kasabihan na nararapat.

Talahanayan 4
“Saan mo nakuha ang impormasyon tungkol sa Bayani??”
Kasagutan ng mga Respondente Tema/ Kategorya
R1 Yung mga information na ano actually mga Article/ Social Media/
information minsan nakikita ko siya sa article
Libro
tas minsan naman is yung mga pinopost sa
social media and sa mga libro na nababsa ko
R2 Nakuha ko ang impormasyon na ito tungkol Aklat/ internet
sa bayani tungkol sa mga
aklat at internet.
R3 so mostly matuturo sya sa elementary sa mga Internet at mga libro
elementary natin since nasa
where and living in the world full of
technology na. So mostly nalalaman na natin
sya sa internet, books history books o history
sites such as Meron tayong tinatawag na
Wikipedia or mga news channel all talking
about different kind of history or our country
R4 Sa libro ng Jose Rizal Libro
R5 Nakuha ko ng impormasyon na ito sa Asignatura
pagbibigay ng asignatora ng atin guro
R6 Bata pa lamang, nakekwento na Ito ng aking Research
mga guro at hanggang tumanda
ako ay nag research ako at nalaman ko ang
mga ito
R7 Sa libro o sa libro ng paaralan Libro
R8 libro at newsfeed Libro at News Feed
R9 Sa pamamagitan ng school sa ating mga guro Guro

39
R10 merong kwento ng bata pa ako meron di Paaralan at Guro
naman dito sa school lalo na yung
mga academic type
R11 school, facebook at internet Paaralan at Internet
R12 Paaralan at sosyal medya. Paaralan at Social
Media
R13 Nalaman ko siya sa mga internet at sa mga Internet at Guro
impormasyon na naibahagi sa
akin ng mga guro o kaya naman ng aking
kamag - aral na merung kaalaman
patungkol sa ating bansa

Talahanayan 5
“Ano ang ginamit mong paraang upang masiguro ang katotohanan ng
impormasyong iyong nakalap?”
Kasagutan ng mga Respondente Tema/ Kategorya
R1 Nasisigurado kong tama yun if yung ah if yung Article/ Libro
may nabasa ako sa article na isang bagay na
about dito and ahmm mag aano din ako
kunyari sa mga libro titignan ko if nandon yung
certain na sinabe non if nandon siya sa libro na
binasa ko para tiyakin ko kong totoo siya.
R2 ang ginamit kung paraan para masiguro ko ang Aklat/ internet
katotohanan sa mga impormasyon na aking
nakalap ay ang pag hahanap sa internet at
pagbabasa ng libro tungkol sa kanila (bayani)
R3 so Yung sagot ko na yun masasabi Kong totoo Internet at mga libro
sya Lahat Naman Ng nalalaman ko is ALAM din
Ng ibang tao so Yung sagot ko na yun mostly
nanggagaling din sa libro or sa mga newsfeed
minsan dun din sa napanood ko about Kay
heneral luna

40
R4 Ini research ko ito upang Malaman ko Kong Libro
totoo at detalye ang kang yang sinabi
R5 Sa pananaliksik o nagriresearch po Pagsasaliksik
R6 Internet, sa school o mga libro Research
R7 n/a Libro
R8 n/a
R9 Sa internet at facebook internet at facebook
R10 masasabi kung tama kasi madami akong Libro at Research
impormasyon na nalaman galing sa libro at
mga research na ginagawa namin
R11 youtube, sa mga teacher minsan sa mga lesson Paaralan at Internet
ng teacher sa paaralan
R12 Sinisigurado na yung impormasyon ay totoo Di klaro
R13 Hayun nga yung sinabi ko tungkol sa guro o Internet at Guro
kaya naman sa internet hindi ko naman
masasabi na pulidong makatotohanan sa
internet ngunit naibahagi naman ng aking guro
yung pag -aaral patungkol kay jose rizal

Talahanayan 6
“Ano sa palagày mo ang mga maaring hadlang sa pag kakalap ng
impormasyon na ito?”
Kasagutan ng mga Respondente Tema/ Kategorya
R1 Siguro yung mga hadlang is yung mga false Maling impormasyon
information lalo na sa social media since ahmm
laganap yung mga pag popost ng mga kong ano
ano don and minsan nabibiktima mga tao ng
mga false information tapos yung iba naman is
yung mga siguro yung mga dating sa mga mas
nakakatanda nong dati nilang alam is di
tumutugma sa mga alam ng mga kabataan
R2 Siguro sa pag bibigay ng maling impormasyon. Maling impormasyon

41
R3 ang pwedeng maging challenge na mapist Ng Limitasyon ng kaalaman
isang kagaya Kong student is yung mismong
knowledge na Lang talagang maabot ko for
example ako tinatamad ako so mostly hindi ko
talaga sya malalaman pero kung may sipag
talaga at tyaga kung gusto mo malaman yung
isang bagay mostly makakaya mo naman
R4 Mga kinukuhang impormasyon ni Jose Rizal Nadadagdagan ang
tapos nililipat sa iba. Sa ibang libro kukuhain konteksto dahil sa
mo yun impormasyon tapos Ikaw naman yung sinsabi ng iba
gagawa, inuulit ulit lang
R5 Kapag yun nadadagdagan po o biglang may Nagdadagdagan ang
madadagdag Yun mga ibang laman ng konteksto
nagsasabi dahil sa sinasabi ng iba
R6 lack of materials, may mga lugar na alam nila Kakulangan sa internet
na National Hero si Jose Rizal, pero hindi nila
at mga pangunahing
kaya patunayan sa mga lugar na walang
internet at walang magpapatunay sa kanila kaalaman
R7 yung mga haka haka o mga Hindi maling impormasyon
makatotohanan
R8 n/a
R9 minsan sa youtube para makakuha ng more youtube
lesson sa pagsasaliksik
R10 kulang sa resources mga walang libro or Kakulangan sa
internet pagkukunan ng
impormasyon
R11 walang kakayahang mag aral, at kakulangan sa Kakulangan ng access
internet
sa pag-aaral at internet
R12 Maling impormasyon na kadalasang Maling impormasyon
pinaniniwalaan ng mga kabataan.
R13 Masasabi kung magiging haldang nito ay wala Kakulangan ng proweba
akong mismong proweba na maipapakita kung o mga sources

42
 ito ay ibabahagi sa mga taong mag tatanong sa
akin.

Talahanayan 7
“Paano magagamit ang kaalaman na ito sa ating pang-araw-araw na buhay?”
Kasagutan ng mga Respondente Tema/ Kategorya
R1 magagamit nila yun para mas maging aware Lenggwahe
sila and yung sa knowledge sa bayani Kasi is
yung mga sinulat niya like noli me tangere and
El Filibusterismo sinulat in tagalog parang mas
matutulungan yung mga kabataan para sa mga
tagalog words na mas palalimin pa yung alam
nilang mga tagalog words or mas ahmm
maintindihan o mas magamit nilang maayos
yung mga tagalog words.
R2 Sa pag bibigay ng atensyon at pangangalap ng Pagbibigay atensyon
Impormasyon patungkol sa kanila(bayani).
R3 So katulad nito nagtatanong Ka sakin about sa Pamamahagi ng
mga bayani so tungkol dito kung wala akong impormasyon
knowledge pano ko masasagot o spread Kung at
the first place wala akong ALAM so mostly
magagamit ko sya pang araw araw since few
hindi natin alam na time na may mas bata
talagang magtatanong na sinong sino Yan so
mostly nagagamit ko sya kapag my
nagtatanong
R4 n/a
R5 Sa pakikipag usap ng maayos at pag- Nagtuturo ng paggalang
aapproach ng paggamit ng po at opo
R6 Mas marerespeto nila ang bayani natin Respeto sa bayani
R7 Nagagamit ko siya paraan na Kapag May feminism
kaalaman ka ay kaya mo din ipakita
sa iba na May kakayanan ka din bilang isang
babae.
R8 n/a

43
R9 sa pagshashare ng iba pang kaalaman tungkol Pamamahagi ng
sa kasaysayan kaalaman
R10 pang academic type pwede din itong gamitin Sa paaralan
paglalaban ka nang contest at least may alam
ka sa possible na topic tungkol sa mga bayani
R11 maishashare sa iba yung ka naman na meron Pamamahagi ng
ka
kaalaman
R12 Malalaman natin na marami silang maiaambag Pag-alala sa bayani
sa sarili at bayan natin
R13 Ito yung magiging inspirasyon ko o kaya naman Pagiging makabayan
magiging gabay kona maging isang mabuting
pilipino tulad ng binahagi sa akin ni jose rizal

Talahanayan 8
“Ano ang kahalagahan ng pagpapalawak ng kaalaman tungkol sa mga bayani
sa ating lipunan?”
Kasagutan ng mga Respondente Tema/ Kategorya
R1 n/a
R2 Ang pagpapalawak ng kaalaman tungkol sa Mapalalim ang pag ka
mga bayani sa ating lipunan ay mahalaga
pilipino
upang mapalalim ang ating pag ka pilipino
makakuha ng insperasyon at maipamalas ang
mga mahahalagang halaga ng mag lilingkod
bilang pundasyon ng isang maunlad at maayus
na lipunan.
R3 so kailangan talagang mapagpalawak Yung Maituro ng tama sa iba
isang knowledge in a certain face in a person
lalo na kapag Yung alam mo is totoo so minsan
kasi may naririnig tayo na mga bagay bagay na
hindi totoo Ng gagaling din sya sa iba Pero Yung
pag papalawak na yun in a certain group na
alam nila Yung sinasabi mo nakukuha mo yung

44
 knowledge na gusto mo tapos pede mo syang
spread sa ibang tao na mali ang impormasyon
such as fake ang impormasyon different
perspectives about a certain sitwasyon.
R4 Para Malaman din ng susunod na henerasyon Para malaman din ng
susunod na henerasyon
R5 Para po Malaman po natin Yun pinagmulan po Para malaman ang
nila Yun mga history po nila history
R6 Mas marerespeto nila o mas malalaman natin Respeto sa bayani
ang naiambag nila ay mas mapapahalagahan
natin ang naiambag nila sa bansa.
R7 Para mabigayang pansin ang mga kahalagahan bigyan kahalagahan ang
ng mga bayani ay maaari mo din Ibahagi sa
mga bayani
ibang Kamag aral ang iyo/aking kaalaman.
R8 n/a
R9 mahalaga na may alam ka sa mga Kahalagahan ng
impormasyon, makakatulong sa pang kasaysayan sa kabataan
araw araw na pamumuhay at para makatulong
sa mga kabataan na maipamulat
ang kahalagahan ng kasaysayan
R10 para mapreserve ang history ng ating bansa Para mas makilala ang
para mas lalong makilala at maapreciate ang kanilang ginawa
kanilang ginawa
R11 pag may makaka salamuha ka kunyari sa mga Pagsagot sa interview
interview tungkol sa mga bayani
R12 Mahalaga siya sa tulad nating estudyante. Pagiging estudyante
R13 Upang matangkilik ulit ang mga nagawang Pagpapahalaga sa mga
kabutihan ng mga bayani dahil ngayon sa bayani
henerasyon ng mga kabataan ngayon marami
na sa atin ang mga patungkol sa mga bayani
dahil sa mga impluwensya ng mga tao na
nakapaligid sa atin kase may mga bagay na
nararapat nating gawin ngunit hindi na

45
 nagagawa ka tulad ng lamang ng sinabi ni jose
rizal na kabataan ang pag - asa
ng bayan ngunit ngayon marami ng mga
kababaihan nabubuntis

Pauleen May P. Biscocho

Brgy. San Vicente, Sto. Tomas, Batangas

Mobile No: 09958322943

Email address: pauleenmay0107@gmail.com

PERSONAL
PERSONAL NA TALAAN
NA TALAAN

Edad : 17 taong gulang

Kasarian : Babae

Petsa ng kapanganakan : Enero 07, 2006

Lugar ng kapanganakan : Sto. Tomas, Batangas

Relihiyon : Romanong Katoliko

Pangalan ng Ama : Menandro B. Biscocho

Pangalan ng Ina : Venus P. Mendoza

MGA PAARALANG PINASUKAN

MGA PAARALANG PINASUKAN

Sekondarya Tanauan City Integrated High School

Trapiche 1, Tanauan City

46
 2022 - Kasalukuyan

Elementarya San Vicente Elementary School

Brgy. San Vicente, Sto. Tomas

2017 - 2018

Ellah Hezixiah V. Blanqueza

Brgy. Poblacion 6, Tanauan City, Batangas

Mobile No: 09774587634

Email address: ellahblanqueza739@gmail.com

PERSONAL
PERSONAL NA TALAAN
NA TALAAN

Edad : 17 taong gulang

Kasarian : Babae

Petsa ng kapanganakan : Pebrero 10, 2006

Lugar ng kapanganakan : Legazpi City, Albay

Relihiyon : Romanong Katoliko

Pangalan ng Ama : Melvin R. Blanqueza

Pangalan ng Ina : Christine V. Blanqueza

MGA PAARALANG PINASUKAN

MGA PAARALANG PINASUKAN

Sekondarya Tanauan City Integrated High School

Trapiche 1, Tanauan City

47
 2022 - Kasalukuyan

Elementarya Tinurik Elementary School

Brgy. Tinurik, Tanauan City

2017 - 2018

Deniel Cruz

Brgy. Maugat, Tanauan City, Batangas

Mobile No: 09976442334

Email address: cruzdeniel023@gmail.com

PERSONAL
PERSONAL NA
NA TALAAN
TALAAN

Edad : 16 taong gulang

Kasarian : Babae

Petsa ng kapanganakan : Hulyo 23, 2006

Lugar ng kapanganakan :

Relihiyon : Romanong Katoliko

Pangalan ng Ama : Michael L. Fajardo

Pangalan ng Ina : Gina P. Cruz

MGA PAARALANG PINASUKAN

MGA PAARALANG PINASUKAN

Sekondarya Tanauan City Integrated High School

Trapiche 1, Tanauan City

48
 2022 - Kasalukuyan

Elementarya Paluan Central School

Brgy. 5, Paluan, Occidental Mindoro

2017 - 2018

Jelliane J. Dubas

Trapiche 1, Tanauan City, Batangas

Mobile No: 09155725305

Email address: jelliandubas@gmail.com

PERSONAL NA TALAAN
PERSONAL NA TALAAN

Edad : 17 taong gulang

Kasarian : Babae

Petsa ng kapanganakan : Mayo 27, 2006

Lugar ng kapanganakan : Sta. Maria, Bulacan

Relihiyon : Kristiyano

Pangalan ng Ama : Domingo Dubas

Pangalan ng Ina :

MGA PAARALANG PINASUKAN

MGA PAARALANG PINASUKAN

Sekondarya Tanauan City Integrated High School

Trapiche 1, Tanauan City

49
 2022 - Kasalukuyan

Elementarya Pangdan Elementary School

Catbalogan City, Samar

2017 - 2018

Earl Justhin B. Grueso

Brgy. Bagbag, Tanauan City, Batangas

Mobile No:

Email address: justhingrueso01@gmail.com

PERSONAL NA TALAAN
PERSONAL NA TALAAN

Edad : 18 taong gulang

Kasarian : Lalaki

Petsa ng kapanganakan : Nobyembre 29, 2004

Lugar ng kapanganakan : Tanauan City, Batangas

Relihiyon : Romanong Katoliko

Pangalan ng Ama : Leonarda M. Grueso

Pangalan ng Ina : Dolores B. Grueso

MGA PAARALANG PINASUKAN

MGA PAARALANG PINASUKAN

Sekondarya Tanauan City Integrated High School

Trapiche 1, Tanauan City

50
 2022 - Kasalukuyan

Elementarya Dr. Alcantara Elementary School

Brgy. Mabini, Tanauan City

2016 - 2017

Mark Francis C. Hilis

Trapiche 2, Tanauan City, Batangas

Mobile No: 09632078545

Email address: Franciscarandang92@gmail.com

PERSONAL
PERSONAL NA TALAAN
NA TALAAN

Edad : 18 taong gulang

Kasarian : Lalaki

Petsa ng kapanganakan : Nobyembre 18, 2004

Lugar ng kapanganakan : Bicol, Albay

Relihiyon : Romanong Katoliko

Pangalan ng Ama : Jhay-arh R. Hilis

Pangalan ng Ina : Mary Frances S. Carandang

MGA PAARALANG PINASUKAN

MGA PAARALANG PINASUKAN

Sekondarya Tanauan City Integrated High School

Trapiche 1, Tanauan City

51
 2022 - Kasalukuyan

Elementarya Tapia Elementary School

Brgy. Poblacion 6, Tanauan City

2016 - 2017

Reyca R. Maala

Brgy. Bagbag, Tanauan City, Batangas

Mobile No: 09770313319

Email address: maalareyca@gmail.com

PERSONAL NA TALAAN
PERSONAL NA TALAAN

Edad : 18 taong gulang

Kasarian : Babae

Petsa ng kapanganakan : Disyembre 31, 2004

Lugar ng kapanganakan : Bagbag, Tanauan City, Batangas

Relihiyon : Romanong Katoliko

Pangalan ng Ama : Reynalote R. Maala

Pangalan ng Ina : Evangeline Maala

MGA PAARALANG PINASUKAN

MGA PAARALANG PINASUKAN

Sekondarya Tanauan City Integrated High School

Trapiche 1, Tanauan City

52
 2022 - Kasalukuyan

Elementarya Looc Elementary School

Looc, Balete, Batangas

2016 - 2017

John Angelo G. Maiquez

Brgy. Sambat, Tanauan City, Batangas

Mobile No: 09164379050

Email address: maiquezangelo50@gmail.com

PERSONAL NA TALAAN
PERSONAL NA TALAAN

Edad : 20 taong gulang

Kasarian : Lalaki

Petsa ng kapanganakan : Abril 18, 2003

Lugar ng kapanganakan:

Relihiyon : Romanong Katoliko

Pangalan ng Ama : Narciso L. Maiquez

Pangalan ng Ina : Erlyn G. Maiquez

MGA
MGAPAARALANG PINASUKAN
PAARALANG PINASUKAN

Sekondarya Tanauan City Integrated High School

Trapiche 1, Tanauan City

53
 2022 - Kasalukuyan

Elementarya Trapiche 3 Elementary School

Trapiche 3, Tanauan City

2016 - 2017

Mykie T. Villanueva

Brgy. Poblacion 4, Tanauan City, Batangas

Mobile No: 09705747372

Email address: villanuevamykie4@gmail.com

PERSONAL NA TALAAN
PERSONAL NA TALAAN

Edad : 16 taong gulang

Kasarian : Babae

Petsa ng kapanganakan : Oktubre 10, 2006

Lugar ng kapanganakan : Tanauan City, Batangas

Relihiyon : Romanong Katoliko

Pangalan ng Ama : Michael A. Villanueva

Pangalan ng Ina : Josiefina T. Villanueva

MGA PAARALANG PINASUKAN

MGA PAARALANG PINASUKAN

Sekondarya Tanauan City Integrated High School

Trapiche 1, Tanauan City

54
 2022 - Kasalukuyan

Elementarya Tanauan South Central School

Laurel, Tanauan City

2017 - 2018

55