Professional Documents
Culture Documents
فصل جهارم
فصل جهارم
ل هارمفص
ّواىطَس وِ دس فلل 2اؿاسُ ؿذ طثك تؼشٗف هاٗ ،ىٖ اص هـخلات ػَد تا
و٘ف٘ت تاال ،پاٗذاسٕ ٍ اًؼىاع ػَد تا ثثات تَدٗ .ؼٌٖ ػَد تا و٘ف٘ت ،ؿاخق خَتٖ اص
خشٗاىّإ ًمذٕ آتٖ اػت وِ اًتظاس هٖسٍد اٗداد ؿَد ٍ تِ ّو٘ي دل٘ل خْت تؼ٘٘ي
اسصؽ ؿشوت هشتَط تلمٖ هٖؿَد .دس فلل 3اّو٘ت تدضِٗ ػَد تِ اخضإ ًمذٕ ٍ
تؼْذٕ تـشٗح ؿذ .دس اٗي فلل تش ػاٗش سٍؿْإ تدضِٗ كَستْإ هالٖ وِ هٖتَاًذ تِ
ٗه تحل٘لگش دس اسصٗاتٖ و٘ف٘ت ػَد ٗاسٕ سػاًذ توشوض هًٖواٗ٘ن .تؼ٘اسٕ اص
تحم٘مات كَست گشفتِ دس صهٌِ٘ تحل٘ل كَستْإ هالٖ ،تش پاٗذاسٕ تاصدُ حمَق
كاحثاى ػْام ( ػَد تمؼ٘ن تش اسصؽ دفتشٕ حمَق كاحثاى ػْام) ٍ ًِ سلن خام ػَد
توشوض هًٖواٌٗذ ،صٗشا تاصدُ حمَق كاحثاى ػْام خضء ول٘ذٕتشٗي اطالػات هَسد تَخِ
ػشهاِٗ گزاساى اػت .و٘ف٘ت تاالتش تاصدُ ٕ حمَق كاحثاى ػْام تاػث هٖؿَد وِ ًشخ
تاصدُ ٕ داخلٖ پشٍطُّإ ؿشوت تْتش هٌؼىغ گشدد.
ػپغ تاصدُ حمَق كاحثاى ػْام تِ اخضإ هشتَط تفى٘ه ٍ تشسػٖ گشدٗذ وِ
وذام تخؾ ،تاصدُ ٕ حمَق كاحثاى ػْام آتٖ سا تَض٘ح هٖدّذ .خذٍل ( )4-1ضشٗة
(ٍ اًحشاف هؼ٘اس) سا تشإ 10ػشٕ سگشػَ٘ى ّفت ػالِ تشإ ػالْإ ( 1973الٖ)
اساِٗ هًٖواٗذ .سگشػَ٘ى اٍل ًـاى هٖدّذ وِ تمشٗثاً 66/4دسكذ اص تاصدُ دس ػال تؼذ
پاٗذاس اػت .سگشػَ٘ى دٍم (هذل واهل) ًـاى هٖدّذ وِ تفى٘ه تاصدُ حمَق كاحثاى
ػْام تِ اخضإ هشتَط ،تاصدُ حمَق كاحثاى ػْام آتٖ سا تْتش تث٘٘ي هًٖواٗذ .دس اٗي
1
Fairfield, Sweeney, and Yohn
47 فصل چْارم :اجشای صَرتّای هالی
خلَف تَاى تث٘٘ي تؼذٗل ؿذُ هذل اص 42دسكذ تِ 49دسكذ افضاٗؾ ٗافت.
ّوچٌ٘ي ،ضشاٗة تشآٍسد اخضإ ػَد دس ّ٘چٗه اص هَاسد تِ ً %66وٖسػذ ،تٌاتشاٗي
پاٗذاسٕ اخضإ هختلف ،اص پاٗذاسٕ ه٘اًگ٘ي تاصدُ ٕ حمَق كاحثاى ػْام هتفاٍت
اػت .ضشاٗة تشآٍسد اخضإ ػول٘اتٖ ػَد هـاتِ ّؼتٌذ (اص لحاظ آهاسٕ تفاٍت هؼٌٖ
داسٕ تا ّن ًذاسًذ) وِ ًـاًگش آى اػت وِ تِطَس هتَػط ،اٗي تخؾّإ تاصدُ حمَق
كاحثاى ػْام سا تْتش هٖتَاى تِػٌَاى ٗه گشٍُ ،خْت پ٘ؾ تٌٖ٘ تاصدُ آتٖ تلمٖ
ًوَد.
جدٍل :4-1هیاًگیي بزآٍرد ضزایب ٍ اًحزاف هعیار بزای رگزسیَى ّای باسدُ حقَق
صاحباى سْام بز اجشای حقَق صاحباى سْام پیشیي
اها ضشاٗة تشآٍسد هشتَط تِ تخؾ غ٘ش ػول٘اتٖ تاصدُ حمَق كاحثاى ػْام ،تِ
ه٘ضاى تا اّو٘تٖ ووتش اص اخضإ ػول٘اتٖ ّؼتٌذ .اٗي اهش هث٘ي پاٗذاسٕ ووتش اٗي اخضا
اػت .تٌاتشاٗي خْت پ٘ؾتٌٖ٘ تاصدُ آتٖ حمَق كاحثاى ػْام ،خذاػاصٕ ػَد غ٘ش
ػول٘اتٖ ،هال٘ات ػَد هشتَط تِ ػول٘ات هتَلف ؿذُ ٍ الالم غ٘ش هتشلثِ اّو٘ت داسد.
تحم٘مات دٗگش تش تفى٘ه آتٖ تِ اخضإ ػول٘اتٖ ٍ تاه٘ي هالٖ توشوض ًوَدُاًذ.
پاٗذاسٕ ٍ و٘ف٘ت تاصدُ حمَق كاحثاى ػْام هٖتَاًذ تِكَست اسصٗاتٖ پاٗذاسٕ ٍ
و٘ف٘ت ّش ٗه اص اٗي اخضا ٍ اثش هتماتل اٗي دٍ تش ٗىذٗگش دس ًظش گشفتِ ؿَد .اغلة
کیفیت سَد 48
تحم٘مات تش اسصٗاتٖ پاٗذاسٕ تخؾ فؼال٘تْإ ػول٘اتٖ تاصدُ حمَق كاحثاى ػْام (ٍ ًِ
تخؾ اّشم هالٖ) توشوض ًوَدُاًذ .تاه٘ي هالٖ ،حاكل تاصاس سلاتتٖ اػت ٍ پظٍّـگشاى
ػوَها فشم هًٖواٌٗذ وِ ؿشوتّاً ،شخ تاصدُ هَسد تَلغ سا پشداخت هًٖواٌٗذ (تاه٘ي
هالٖ پشٍطُإ تا خالق اسصؽ فؼلٖ كفش) .اها فؼال٘تْإ ػول٘اتٖ ،اسصؽ آفشٗي ّؼتٌذ؛
صٗشا ؿشوت تِ احتوال صٗاد دس فؼال٘تْإ ػول٘اتٖ داسإ هضٗت سلاتتٖ اػت ٍ تٌاتشاٗي
هٖتَاًذ هٌافغ التلادٕ وؼة ًواٗذ.
تفى٘ه تاصدُ حمَق كاحثاى ػْام تِ تاصدُ ٕ ًاؿٖ اص فؼال٘تْإ ػول٘اتٖ ٍ تاصدُ
ًاؿٖ اص فؼال٘تْإ تاه٘ي هالٖ دس ؿىل ( )4-1تِ ًواٗؾ دسآهذُ اػت .1دس ٍّلٔ اٍل
تِ تحم٘مات كَست پزٗشفتِ دس خلَف فؼال٘تّإ ػول٘اتٖ ٍ ػپغ تِ تحم٘مات
هحذٍد كَست پزٗشفتِ دس خلَف تأث٘ش فؼال٘تّإ تأه٘ي هالٖ تش آى هٖپشداصٗن.
ٗادداؿتْا:
;NOAداساّٖٗإ ػول٘اتٖ هٌْإ وؼش تذّّٖإ ػول٘اتٖ
فعالیتْای عولیاتی
ّواىطَس وِ ؿىل (ً )4-1ـاى هٖدّذ ،تاصدُ فؼال٘تّإ ػول٘اتٖ (تاصدُ خالق
داساْٗإ ػول٘اتٖ) سا هٖتَاى تِ دٍ خضء حاؿِ٘ ٕ ػَد (ًؼثت ػَد تِ فشٍؽ) ٍ
ًؼثت گشدؽ داساّٖٗا (فشٍؽ تمؼ٘ن تش خالق داساّٖٗإ ػول٘اتٖ) تفى٘ه ًوَد.
حاؿ٘ٔ ػَد ،اثشتخـٖ ؿشوت دس وٌتشل تْإ فشٍؽ سا ًـاى هٖدّذً .ؼثت گشدؽ
داساْٗ٘ا ،داساٖٗ الصم خْت دػت٘اتٖ تِ ػطح هؼٌٖ٘ اص فشٍؽ سا ًـاى هٖدّذ ٍ
تٌاتشاٗي هٖتَاًذ تِػٌَاى هؼ٘اسٕ خْت واساٖٗ ػول٘ات هذًظش لشاس گ٘شد.
حاؿِ٘ ػَد سا هٖتَاى حتٖ خْت اسصٗاتٖ تشخٖ ّضٌِّٗإ خاف هَخَد دسكَست
ػَد ٍ صٗاى ّوچَى تْإ فشٍؽ ٍ ّضٌِّٗإ فشٍؽ ،ػوَهٖ ٍ اداسٕ تدضِٗ ًوَد تا
دالٗل حاؿ٘ٔ ػَد تاال ٗا پاٗ٘ي ٗه ؿشوت تشخؼتِ گشدد .تِػٌَاى هثالٗ ،ه ؿشوت
هٖتَاًذ تٍِػ٘لٔ افضاٗؾ ل٘وت هحلَالت (دػت٘اتٖ تِ ًؼثت تاالٕ ػَد ًاخالق تِ
فشٍؽ) حاؿ٘ٔ ػَد تاال اٗداد وٌذ ،دس حالٖوِ ؿشوتٖ دٗگش اص طشٗك واّؾ
ّضٌِّٗإ ػشتاس ،حاؿ٘ٔػَد تاال سا تدشتِ هًٖواٗذ.
ًؼثت گشدؽ داساّٖٗا سا ً٘ض هٖتَاى تدضِٗ ًوَد .تدضِٗ گشدؽ داساّٖٗا ًـاى
هٖدّذ وِ وذاه٘ه اص داساّٖٗإ هٌذسج دس تشاصًاهِ ،ػاهل اكلٖ واساٖٗ ػول٘اتٖ
ؿشوت اػت .تشإ هثال ،تا اًذاصُگ٘شٕ خذاگاًِ گشدؽ حؼاتْإ دسٗافتٖ ٍ گشدؽ
هَخَدّٕإ واال تِػٌَاى دٍ خضء اخضإ گشدؽ داساّٖٗا ،هـخق هٖؿَد وِ تْثَد
واساٖٗ ػول٘ات ؿشوت ًاؿٖ اص هذٗشٗت تْتش هَخَدّٕإ واال اػت ٍ ٗا ٍكَل تْتش
فشٍؿْإ اػتثاسٕ اٗي تْثَد سا اٗداد وشدُ اػت .ؿٌاخت تْتش ػَاهل تغ٘ش ػَد تَػط
کیفیت سَد 55
تحل٘لگشاى تاػث پ٘ؾتٌٖ٘ تْتش پاٗذاسٕ آى تغ٘٘شات دس تاصدُ حمَق كاحثاى ػْام
ػالْإ تؼذ هٖؿَد.
ً٘ؼ٘ن ٍ پٌواى )2001( 1ؿَاّذٕ سا دس خلَف پاٗذاسٕ تاصدُ خالق داساّٖٗإ
ػول٘اتٖ 2اسائِ وشدًذ .آًْا هـاّذات خَد سا دس لالة دّهّإ تاصدُ خالق
داساّٖٗإ ػول٘اتٖ ستثِتٌذٕ ًوَدًذ ٍ اسصؽ تاصدُ خالق داساّٖٗإ ػول٘اتٖ سا تشإ
ّش دّه دس طَل پٌح ػال تؼذ گضاسؽ ًوَدًذ .ؿىل (ً )4-2ـاى هٖدّذ وِ
تاصدُّإ تؼ٘اس تاال ٗا پاٗ٘ي خالق داساّٖٗإ ػول٘اتٖ تِ ػوت ه٘اًگ٘ي تش هٖگشدًذ.
شکل ( :)4-2سیز تکاهل خالص دارایی ّای عولیاتی در طَل سهاى :باًک اطالعاتی
شزکتْای پذیزفتِ شدُ در بَرس اٍراق بْادار ًیَیَرک ٍ بَرس اٍراق بْادار اهزیکي
1999-1963
ؿشوت ّا اتتذا تش هثٌإ خالق داساٖٗ ّإ ػول٘اتٖ ػال كفش دس دُ طثمِ ستثِ تٌذٕ ؿذُ
اًذ ٍ دس پٌح ػال تؼذ هَسد تشسػٖ لشاس گشفتِ اًذ .ستثِ تٌذٕ دس ػالْإ(،1969 ،1964
)1994 ٍ 1989 ،1984 ،1979 ،1974كَست پزٗشفت .اسلام اساِٗ ؿذُ ه٘اًگ٘ي ه٘اًِ
ػثذّإ ػْام هٖ تاؿذ.
هٌثغ :ؿىل ً٘ 4ؼ٘ن ٍ پٌواى (.)2001
1
Nissim and Penman
2
)Return on net operating assets (RNOA
51 فصل چْارم :اجشای صَرتّای هالی
ؿشوت ّا اتتذا تش هثٌإ سؿذ فشٍؽ ػال كفش دس دُ طثمِ ستثِ تٌذٕ ؿذُاًذ ٍ دس پٌح ػال تؼذ هَسد
تشسػٖ لشاس گشفتِاًذ .ستثِ تٌذٕ دس ػالْإ ()1994 ،1989 ،1984 ،1979 ،1974 ،1969 ،1964
كَست پزٗشفت .اسلام اسائِ ؿذُ ه٘اًگ٘ي ه٘اًِ ػثذّإ ػْام هٖتاؿذ.
هٌثغ :ؿىل ً٘ 4ؼ٘ن ٍ پٌواى ()2001
کیفیت سَد 52
ف٘شف٘لذ ٍ ٗاى ) 2001( 1تِ تشسػٖ اٗي هَضَع پشداختٌذ وِ آٗا تفى٘ه تغ٘٘ش تاصدُ
خالق داساّٖٗإ ػول٘اتٖ تِ دٍ خضء تغ٘٘ش حاؿِ٘ ٕ ػَد ٍ تغ٘ش گشدؽ داساّٖٗا
خْت پ٘ؾتٌٖ٘ تغ٘٘شات آتٖ تاصدُ خالق داساّٖٗإ ػول٘اتٖ هف٘ذ هٖتاؿذ ٗا خ٘ش.
آًْا تِ اٗي ًت٘دِ سػ٘ذًذ وِ تْثَد ًؼثت گشدؽ داساّٖٗا تِ تْثَد دس تاصدُ خالق
داساّٖٗإ ػول٘اتٖ هٌدش هٖؿَد ،اها تغ٘٘ش دس حاؿِ٘ ٕ ػَد استثاطٖ تا تغ٘ش آتٖ
تاصدُ خالق داساٖٗ ّإ ػول٘اتٖ ًذاسد .تِ ت٘اى دٗگش ،تْثَد واساٖٗ ػول٘اتٖ ؿشوت،
پاٗذاستش اص تْثَد حاؿ٘ٔ ػَد ؿشوت اػت ٍ ه٘ضاى حاؿ٘ٔ ػَد تِ احتوال صٗاد دس
ًت٘دِ سلاتت ،واّؾ هٖٗاتذ.
ػل٘واى )2003( 2اؿاسُ ًوَد وِ گشدؽ داساّٖٗا ٍ حاؿ٘ٔ ػَد تاٗذ دس هماتل
الگَٕ كٌؼت اسصٗاتٖ ؿَد .ؿىل ( )4-4تِكَست گشاف٘ىٖ تَاصى ت٘ي حاؿ٘ٔ ػَد ٍ
گشدؽ داساّٖٗا دس كٌاٗغ هختلف سا اسائِ هًٖواٗذ ٍ ًـاى هٖدّذ وِ ؿشوتّا هٖ-
تَاًٌذ اص ساّْإ هختلفٖ تِ تاصدُ خالق داساّٖٗإ ػول٘اتٖ ٗىؼاى دػت ٗاتٌذ .تشإ
هثال ،ه٘اًگ٘ي تاصدُ خالق داساّٖٗإ ػول٘اتٖ فشٍؿگاُّإ خشدُ فشٍؿٖ 20دسكذ
اػت .اٗي ؿشوتّا اص طشٗك گشدؽ تاالٕ داساّٖٗا (حذٍد 8هشتثِ) دس هماتل حاؿِ٘
ػَد پاٗ٘ي (ووتش اص 2دسكذ) تِ اٗي ػطح دػت ٗافتِاًذ .كٌاٗغ هؼذًٖ طال ٍ ًمشُ ً٘ض
داسإ تاصدُ خالق داساّٖٗإ ػول٘اتٖ حذٍدا 20دسكذ هٖتاؿٌذ .دس خلَف اٗي
ؿشوتّا اگش چِ حاؿ٘ٔ ػَد ،تاال (حذٍد 23دسكذ) اػت ،اها گشدؽ داساّٖٗإ
پاٌٖٗ٘ (ووتش اص ٗىثاس) داسًذ .كٌؼت لَلِ وـٖ ًفت داسإ حاؿ٘ٔ ػَد تاالٖٗ
اػت( 38دسكذ) اها تِ دل٘ل گشدؽ داساّٖٗإ پاٗ٘ي (ًاؿٖ اص ّضٌِّٗإ ػشهاِٗإ
ػاخت ٗه خط لَلِ) ه٘اًگ٘ي تاصدّٖ خالق داساّٖٗإ ػول٘اتٖ آًْا تٌْا 13دسكذ
هٖتاؿذ.
1
Fairfield and Yohn
2
Soliman
53 فصل چْارم :اجشای صَرتّای هالی
ًماط حاكل تاللٖ ه٘اًِ حاؿِ٘ ػَد ٍ ه٘اًِ گشدؽ داساٖٗ ّإ 248كٌؼت هختلف هٖ
تاؿذ .هٌحٌٖ تاصدُ خالق داساٖٗ ّإ ػول٘اتٖ ساًـاى هٖ دّذ( 14دسكذ).
هٌثغ :ػل٘واى (.)2003
تا تَخِ تِ تفاٍت ت٘ي كٌاٗغ هختلف ،ػل٘واى پ٘ـٌْاد ًوَد وِ پاٗذاسٕ تاصدُ
حمَق كاحثاى ػْام خاسٕ تٍِػ٘لٔ آصهَى اًحشاف ه٘اًگ٘ي كٌؼت اسصٗاتٖ گشددٍٕ .
ًـاى داد وِ ؿشوتٖ تا تاصدُ خالق داساّٖٗإ ػول٘اتٖ ،حاؿ٘ٔ ػَد ٗا گشدؽ
داساّٖٗإ تاالتش اص ه٘اًگ٘ي
كٌؼتً ،ؼثت تِ ػاٗش ؿشوتّا ،تواٗل ت٘ـتشٕ تِ تاصگـت تِ ه٘اًگ٘ي داسد .اص
اٗي گزؿتِ تِ ًظش هٖسػذ ػشهاِٗگزاساى ًؼثت تِ هَلتٖ تَدى حاؿ٘ٔ ػَد ٍ تاصدُ
خالق داساّٖٗإ ػول٘اتٖ غ٘ش ًشهال ٍالف تاؿٌذ ،اها گشدؽ داساّٖٗإ غ٘ش ًشهال
تشإ ػشهاِٗگزاساى چٌذاى لاتل فْن ً٘ؼت .ػل٘واى تَاًؼت تا اػتفادُ اص ٗه
اػتشاتظٕ هؼاهالتٖ هثتٌٖ تش اطالػات گشدؽ داساّٖٗإ غ٘ش ًشهال ،تاصدٓ هثثت خَتٖ
وؼة ًواٗذ.
کیفیت سَد 54
()4-2
()4-3
هؼادلٔ ،4-2پاٗذاسٕ تاصدٓ حمَق كاحثاى ػْام اص ٗىؼال تِ ػال تؼذ سا هٖػٌدذ
ٍ دس اٗي خلَف ٗه هذل اسائِ هًٖواٗذ .هؼادلِ ٕ 4-3ساتطٔ ت٘ي ػَدآٍسٕ آتٖ سا
تا اّشم هالٖ ٍ اّشم ػول٘اتٖ پغ اص وٌتشل ػَدآٍسٕ خاسٕ اًذاصُگ٘شٕ هٖوٌذ .خذٍل
( )4-2ه٘اًگ٘ي ضشاٗة تشآٍسدٕ تشإ سگشػَ٘ى 38ػالِ تا هتَػط هـاّذات 1562
هـاّذُ دس ػال دس طَل ػالْإ ( 1963تا )2000سا اسائِ هًٖواٗذ.
1
)operating leverage (OPLEV
2
(total financial leverage (TLEV
55 فصل چْارم :اجشای صَرتّای هالی
ضشٗة تاصدٓ حمَق كاحثاى ػْام تِ ه٘ضاى 0/623دس هؼادلٔ اٍل ،ت٘اى هًٖواٗذ
وِ تِطَس هتَػط 62/3دسكذ اص آى ،دس ػال تؼذ ً٘ض پاٗذاس هٖهاًذ .اگش تِخاطش
داؿتِ تاؿ٘ذ ،تشسػٖ ف٘شف٘لذ ،ػٌَٖٗ٘ ٍٗاى ً٘ض ًشخ پاٗذاسٕ حذٍدا 66دسكذٕ سا طٖ
ػالْإ ( 1973تا ً )1988ـاى هٖداد .دس هذل واهل (ٍ ،)4-3خَد ضشٗة هثثت
تشإ اّشم ػول٘اتٖ ،حاوٖ اص آًؼت وِ پغ اص وٌتشل ػَدآٍسٕ خاسٕ ،اّشم ػول٘اتٖ،
تَاى ػَد آٍسٕ آتٖ سا تْثَد هٖتخـذ .ضشٗة هٌفٖ اّشم هالٖ ًـاى هٖدّذ وِ ت٘ي
اّشم هالٖ ٍ ػَدآٍسٕ آتٖ ،ساتطٔ التلادٕ وَچىٖ ٍخَد داسد.
ً٘ؼ٘ن پٌواى ( )2003ػٌَاى ًوَدًذ وِ ٍخَد ساتطٔ هثثت ت٘ي تاصدُ آتٖ حمَق
كاحثاى ػْام ٍ اّشم ػول٘اتٖ ،تا سٍؿْإ ًادسػت حؼاتذاسٕ لاتل تَخِ٘ اػت .اّشم
ػول٘اتٖ تاالتش هٖ تَاًذ تِ دٍ دل٘ل سخ دّذ .ؿٌاػاٖٗ ت٘ـتش ّضٌِٗ ٗا تؼَٗك ؿٌاػاٖٗ
دسآهذ (افضاٗؾ كَست وؼش) ٍ ٗا حزف داساّٖٗا (واّؾ هخشج)ّ .ش دٍ ػٌاسَٗ
احتواالً تِ واّؾ هَلتٖ دس ػَد ػال خاسٕ هٌدش ؿذُ ٍ تِ تثغ آى ػَد ػال آتٖ
افضاٗؾ هٖٗاتذ .تدضِٗ ٍ تحل٘ل ت٘ـتش ًـاى هٖدّذ وِ افضاٗؾ تذّّٖإ تشآٍسدٕ
هثل تذّّٖإ تدذٗذ ػاختاس ٗا تاصًـؼتگٖ ،ت٘ؾ اص افضاٗؾ تذّّٖإ لشاسدادٕ هثل
حؼاتْإ پشداختٌٖ ٍ هال٘ات پشداختٌ ٖ ،تِ افضاٗؾ تاصدُ آتٖ حمَق كاحثاى ػْام
هٌدش هٖ ؿَد .اّشم هالٖ تضسگتش ً٘ض (پغ اص وٌتشل ػَدآٍسٕ خاسٕ ،سؿذ ٍ سٗؼه)،
کیفیت سَد 56
تا ًؼثت تاالتش ٍ آتٖ ل٘وت تِ اسصؽ دفتشٕ استثاط داسد .اٗي استثاط دس ٍّلٔ اٍل ًاؿٖ
اص تاث٘ش تذّْ٘إ تشآٍسدٕ تش اّشم ػول٘اتٖ اػت.
دسػٖ وِ اص هطالؼٔ ً٘ؼ٘ن ٍ پٌواى ( )2003هٖگ٘شٗن اٗي اػت وِ تِ هٌظَس
وؼة ؿٌاخت اص و٘ف٘ت ػَد ٗا تاصدٓ حمَق كاحثاى ػْام ٗه ؿشوت ،تؼ٘اس هْن
اػت وِ هٌثغ اّشهٖ آى ؿشوت سا ؿٌاػاٖٗ ًواٗ٘ن .وؼة اّشم هالٖ اص طشٗك تاه٘ي
هالٖ خاسخٖ ،ػوَهاً تاصدٓ آتٖ حمَق كاحثاى ػْام سا افضاٗؾ ًوٖدّذ ،دس كَستٖوِ
تِ دل٘ل ٍخَد هحافظِ واسٕ دس حؼاتذاسٕ ،اّشم ػول٘اتٖ تِطَس هتَػط تا تاصدٓ آتٖ
حمَق كاحثاى ػْام تاالتش ساتطِ ٕ هثثت داسد.
1
Abarbanell and Bushee
2تِ اػتثٌإ هَاسد تلشٗح ؿذُ ،هشخغ هطالؼِ آتاستاًل ٍ تَؿٖ وِ دس اٗي تخؾ هؼشفٖ هٖؿَد .هشتَط تِ لثل
اص ػال 1997هٖتاؿذ.
ّ 3ـذاسّإ اؿاسُ ؿذُ دس اٗي تخؾ ،تا تشسػٖ هماالت هٌتـشُ دس سػاًِّاٖٗ ّوچَى ٍال اػتشٗت طٍسًال ٍ
تاسًٍض ٍ وتابّا ٍ هطالؼات هذٗشٗت ػَد ّوچَى اٍگالٍ ( ٍ )1987لَ ٍ ت٘اگاساخاى ( )1993هَسد ؿٌاػاٖٗ لشاس
گشفتٌذ.
4تشسػٖ هشتَطِ ؿاهل وٌتشل تغ٘٘شات خاسٕ ػَد ّش ػْن (تمؼ٘ن تش ل٘وت ػْن دس ػال لثل) هٖتاؿذ.
57 فصل چْارم :اجشای صَرتّای هالی
هَخَدٕ واال ،حاؿ٘ٔ ػَد ًاخالقً ،شخ هؤثش هال٘اتٖ ،سٍؽ حؼاتذاسٕ هَخَدٕ-
ّإ واال ٍ ً٘شٍٕ واسٕ ،تواهاً داسإ تأث٘ش پ٘ؾتٌٖ٘ ؿذُ (هٌفٖ) تش ػَد آتٖ ّش
ػْن تَدًذ .افضاٗؾ ت٘ـتش هَخَدّٕإ واال ًؼثت تِ فشٍؽ ،هوىي اػت ًـاًگش
افضاٗؾ لذس هطالك هَخَدّٕا تَدُ ٍ پتاًؼ٘ل حزف آتٖ اص حؼاتْا سا تِ ّوشاُ داؿتِ
تاؿذ .افضاٗؾ دس فشٍؽ وِ ّوشاُ تا افضاٗؾ هتٌاػة دس حاؿ٘ٔ ػَد ًاخالق ًثاؿذ،
هٖتَاًذ ًـاًگش افضاٗؾ سلاتت ٗا تغ٘٘ش دس سٍاتط تٌ٘ادٕ ت٘ي ّضٌِّٗإ ثاتت ٍ هتغ٘ش
تاؿذ .تغ٘ش ًشخ هؤثش هال٘اتٖ تذٍى تغ٘ش ًشخ لَاً٘ي هال٘اتٖ ،احتواالً هَلتٖ تَدُ ٍ
ّـذاسٕ هؼىَع تشإ ػَد آتٖ اػت .ػَد هثتٌٖ تش اخشإ سٍؽ اٍل٘ي كادسُ اص
آخشٗي ٍاسدًُ ،ؼثت تِ ػَد هثتٌٖ تش سٍؽ اٍل٘ي كادسُ اص اٍل٘ي ٍاسدُ ،تِ ػَد
التلادٕ ًضدٗهتش تَدُ ،اص اٗي سٍ ،هؼ٘اسٕ تْتش خْت تـخ٘ق تَاى ػَد آٍسٕ ٍالؼٖ
ؿشوت اػت .دس ًْاٗت ًؼثت تاالتش فشٍؽ تِ واسوٌاى ،ػوَها تِ ػٌَاى افضاٗؾ اثش
تخـٖ ً٘شٍٕ واسٕ دس ًظش گشفتِ هٖؿَد.
آتاستاًل ٍ تَؿٖ اًتظاس داؿتٌذ وِ افضاٗؾ حؼاتْإ دسٗافتٖ ت٘ؾ اص افضاٗؾ
فشٍؽ ،ت٘اًگش رخ٘شٓ هطالثات هـىَن الَكَل ٍ ًاوافٖ ٍ دس ًت٘دِ احتوال حزف
هطالثات دس آٌٗذُ تاؿذ .اها ًتاٗح حاكلِ تا اٗي پ٘ؾتٌٖ٘ ّوؼَ ًثَد .استثاط تشآٍسد
ؿذُ ت٘ي هخاسج ػشهاِٗ إ ٍ ػَد آتٖ ّش ػْن ٍ ّوچٌ٘ي ت٘ي حؼاتْإ دسٗافتٖ ٍ
ػَد آتٖ ّش ػْن تشػىغ اًتظاسات پظٍّـگشاى تحم٘ك تَد .اٗي ًتاٗح هث٘ي آى اػت
کیفیت سَد 58
وِ افضاٗؾ ًؼثت حؼاتْإ دسٗافتٌٖ تِ فشٍؽ ،احتواالً ًاؿٖ اص تواٗل ؿشوت تِ
افضاٗؾ فشٍؽ اص طشٗك تؼْ٘ل ؿشاٗط اػتثاسٕ تَدُ اػت .دس خلَف هخاسج ػشهاِٗ-
إ ً٘ض آًْا فشم هًٖواٌٗذ وِ كشف هثالغٖ ووتش اص ه٘اًگ٘ي كٌؼت خْت هخاسج
ػشهاِٗإً ،ـاى هٖدّذ وِ هذٗشٗت ؿشوت دس خلَف ٍخِ ًمذ ًگشاًّٖاٖٗ داؿتِ ٍ
اٗي اهش واّؾ آتٖ ػَد سا دس پٖ داسد .الثتِ ًتاٗح تحم٘ك هٌذسج دس خذٍل ()4-3
حاوٖ اص آى اػت وِ پغ اص واّؾ هخاسج ػشهاِٗإ ًؼثت تِ ه٘اًگ٘ي كٌؼت ،ػَد
ّش ػْن افضاٗؾ ٗافتِ اػت .آتاستاًل ٍ تَؿٖ اؿاسُ هًٖواٌٗذ وِ ًتاٗح هتٌالق هشتَط
تِ هخاسج ػشهاِٗإ ًاؿٖ اص ػولىشد ؿشوتّإ ضؼ٘ف تَدُ اػتّ .وچٌ٘ي ٗىٖ اص
دالٗل آى ً٘ض هٖتَاًذ ػشهاِٗگزاسٕ هاصاد تش ً٘اص تاؿذ وِ دس فلل 3تَض٘ح دادُ ؿذ.
ّضٌِّٗإ اداسٕ ،ػوَهٖ ٍ فشٍؽ ٍ اظْاسًظش حؼاتشع ،اص لحاظ آهاسٕ تِ
تغ٘٘شات ػَد آتٖ ّش ػْن هشتَط ًثَدًذ .آتاستاًل ٍ تَؿٖ اًتظاس داؿتٌذ وِ افضاٗؾ
ّضٌِّٗإ اداسٕ ،ػوَهٖ ٍ فشٍؽ تِػٌَاى ؿاخق ػذم هذٗشٗت ّضٌِّٗا ٍ ٗا تالؽ
غ٘ش هؼوَل خْت افضاٗؾ فشٍؽ ،تاث٘ش هثثتٖ تش ػَد آتٖ ّش ػْن داؿتِ تاؿذ .سٍٕ
ّن سفتِ تِ ًظش هٖسػذ ّ٘چٗه اص تَض٘حات فَق حاون ًثاؿذ .پظٍّـگشاى تحم٘ك
اًتظاس داؿتٌذ وِ اظْاس ًظش هـشٍط حؼاتشػٖ ،استثاط هؼىَع تا تغ٘٘شات آتٖ ػَد
ّش ػْن داؿتِ تاؿذ ،صٗشا اظْاس ًظش هـشٍط حؼاتشػٖ تِ هٌضلِ ٕ ًگشاًٖ خذٕ
حؼاتشػاى دس خلَف لاتل٘ت ػَدّٖ ؿشوت ٗا و٘ف٘ت ػَد اػت .آًْا ًت٘دِ
غ٘شهٌتظشُ پاساهتش اظْاس ًظش حؼاتشع ساً ،اؿٖ اص ًوًَِگ٘شٕ تـشٗح ًوَدًذ.ؿشوت-
ّإ ًوًَِ اٗي تحم٘ك ،ؿاهل ؿشوتّاٖٗ تَدًذ وِ پغ اص دسٗافت گضاسؽ هـشٍط
حؼاتشػٖ ،دس فشاٌٗذ تحم٘ك ٍاسد ؿذُ تَدًذ.
آتاستاًل ٍ تَؿٖ تِ تشسػٖ اٗي هَضَع ً٘ض پشداختٌذ وِ آٗا تدذٗذ ًظش دس پ٘ؾ
تٌٖ٘ تحل٘لگشاىً ،ـاًگش آى اػت وِ تحل٘لگشاى اص اٗي ّـذاسّا خْت تِ سٍص ًوَدى
پ٘ؾ تٌٖ٘ ػَد اػتفادُ هٖ ًواٌٗذ .آًْا دسٗافتٌذ وِ تحل٘ل گشاى ،پ٘ؾتٌّٖ٘إ خَد
سا تا اػتفادُ اص ًتاٗح حاؿ٘ٔ ػَد ًاخالقً ،شخ هؤثش هال٘اتٖ ٍ ً٘شٍٕ واسٕ تؼذٗل هٖ
ًواٌٗذ ،اها ظاّشا تِ اطالػات هَخَدٕ واال تَخْٖ ًوٖوٌٌذّ .وچٌ٘ي آًْا ًـاى
دادًذ وِ تحل٘لگشاى ٍاوٌؾ لَٕ تِ اٗي ّـذاسّا ًـاى ًوٖدٌّذ.
آتاستاًل ٍ تَؿٖ ( )1998تا اػتفادُ اص اطالػات هَخَد دس اٗي ّـذاسّإ اػاػٖ،
تَاًؼتٌذ تغ٘٘شات آتٖ سا تْتش اص تحل٘لگشاى ٗا ػشهاِٗگزاساى پ٘ؾتٌٖ٘ ًواٌٗذ.