Przetłumaczone: angielski - polski - www.onlinedoctranslator.

com

1 Biuletyn Kwartalny2014 Q1

Kreacja pieniądza we współczesnej

gospodarce
Michael McLeay, Amar Radia i Ryland Thomas z Dyrekcji Analizy Monetarnej Banku.(1)

• Ten artykuł wyjaśnia, w jaki sposób większość pieniądza we współczesnej gospodarce jest tworzona przez banki komercyjne
udzielające kredytów.

• Tworzenie pieniądza w praktyce różni się od niektórych popularnych błędnych wyobrażeń — banki nie działają jedynie
jako pośrednicy, pożyczając depozyty, które lokują u nich oszczędzający, ani nie „mnożą” pieniędzy banku centralnego
w celu tworzenia nowych pożyczek i depozytów.

• Ilość pieniądza tworzonego w gospodarce ostatecznie zależy od polityki pieniężnej banku centralnego. W
normalnych czasach odbywa się to poprzez ustalanie stóp procentowych. Bank centralny może również
bezpośrednio wpływać na ilość pieniądza poprzez zakup aktywów lub „luzowanie ilościowe”.

Przegląd
We współczesnej gospodarce większość pieniędzy przybiera formę depozytów
bankowych. Jednak sposób, w jaki tworzone są te depozyty bankowe, jest często
źle rozumiany: głównym sposobem jest udzielanie pożyczek przez banki
komercyjne.Za każdym razem, gdy bank udziela pożyczki, jednocześnie
tworzy odpowiedni depozyt na rachunku bankowym pożyczkobiorcy,
niska i stabilna inflacja. W normalnych czasach Bank Anglii
realizuje politykę monetarną, ustalając oprocentowanie rezerw
banku centralnego. To z kolei wpływa na szereg stóp
procentowych w gospodarce, w tym na kredyty bankowe.

tworząc w ten sposób nowe pieniądze. W wyjątkowych okolicznościach, gdy stopy procentowe osiągają
efektywną dolną granicę, kreacja pieniądza i wydatki w gospodarce
Rzeczywistość tego, jak dziś tworzy się pieniądz, różni się od opisu mogą być nadal zbyt niskie, aby były zgodne z celami polityki
zawartego w niektórych podręcznikach do ekonomii: pieniężnej banku centralnego. Jedną z możliwych odpowiedzi jest
podjęcie serii zakupów aktywów lub „luzowania ilościowego” (QE). QE
• Zamiast banków przyjmujących depozyty, gdy gospodarstwa domowe
ma na celu zwiększenie ilości pieniądza w gospodarce bezpośrednio
oszczędzają, a następnie je pożyczają, kredyty bankowe tworzą
poprzez zakup aktywów, głównie od pozabankowych firm
depozyty.
finansowych.
• W normalnych czasach bank centralny nie ustala ilości pieniądza w
obiegu, ani też pieniądz banku centralnego nie jest „pomnażany” QE początkowo zwiększa kwotę depozytów bankowych, które
w kolejne pożyczki i depozyty. te firmy posiadają (w miejsce sprzedawanych aktywów).
Spółki te będą wówczas chciały zrównoważyć swoje portfele
Chociaż banki komercyjne tworzą pieniądze poprzez pożyczanie, nie
aktywów, kupując aktywa o wyższej rentowności, podnosząc
mogą tego robić swobodnie i bez ograniczeń. Banki mają ograniczone
ich cenę i stymulując wydatki w gospodarce.
możliwości pożyczania, jeśli mają zachować rentowność w
konkurencyjnym systemie bankowym. Regulacja ostrożnościowa działa
Jako produkt uboczny QE, tworzone są nowe rezerwy banku
również jako ograniczenie działalności banków w celu utrzymania
centralnego. Ale to nie jest ważna część mechanizmu transmisji.
odporności systemu finansowego. A gospodarstwa domowe i firmy,
Ten artykuł wyjaśnia, jak, tak jak w normalnych czasach, te
które otrzymują pieniądze powstałe dzięki nowym pożyczkom, mogą
rezerwy nie mogą być pomnożone w więcej kredytów i
podjąć działania, które wpłyną na ilość pieniędzy — mogą na przykład
depozytów i jak te rezerwy nie stanowią „darmowych pieniędzy”
szybko „zniszczyć” pieniądze, używając ich do spłaty istniejącego
dla banków.
zadłużenia.

Polityka pieniężna działa jako ostateczny limit kreacji

pieniądza.Bank Anglii dąży do upewnienia się, że ilość Kliknij tutaj, aby obejrzeć krótki film nakręcony w skarbcach złota Banku,
kreacji pieniądza w gospodarce jest zgodna z który omawia niektóre z kluczowych tematów tego artykułu.

(1) Autorzy chcieliby podziękować Lewisowi Kirkhamowi za jego pomoc w przygotowaniu tego artykułu.
 Aktualne artykułyKreacja pieniądza we współczesnej gospodarce 2

Wstęp pożyczki i depozyty. Aby teoria się utrzymała, wielkość rezerw

musi być wiążącym ograniczeniem dla akcji kredytowej, a bank

„Pieniądze we współczesnej gospodarce: wprowadzenie”, część

centralny musi bezpośrednio określać wielkość rezerw. Chociaż

towarzysząca temu artykułowi, zawiera przegląd tego, co oznacza pieniądz i

teoria mnożnika pieniądza może być użytecznym sposobem

różne rodzaje pieniądza, które istnieją we współczesnej gospodarce, krótko

wprowadzenia pieniądza i bankowości do podręczników ekonomii,

mówiąc o tym, jak każdy rodzaj pieniądza jest tworzony . W tym artykule
nie jest to dokładny opis tego, jak w rzeczywistości tworzy się

bardziej szczegółowo omawiamy kreację pieniądza we współczesnej

pieniądz. Zamiast kontrolować ilość rezerw, banki centralne

gospodarce.
zazwyczaj realizują dziś politykę pieniężną, ustalając cenę rezerw –
czyli stopy procentowe.

Artykuł rozpoczyna się od nakreślenia dwóch powszechnych błędnych

W rzeczywistości ani rezerwy nie stanowią wiążącego ograniczenia w
wyobrażeń na temat kreacji pieniądza oraz wyjaśnienia, w jaki sposób
udzielaniu kredytów, ani bank centralny nie ustala wielkości
we współczesnej gospodarce pieniądz jest w dużej mierze tworzony
dostępnych rezerw. Podobnie jak w przypadku relacji między
przez banki komercyjne udzielające pożyczek.(1)Artykuł następnie
depozytami a pożyczkami, relacja między rezerwami a pożyczkami
omawia ograniczenia zdolności systemu bankowego do tworzenia
zwykle działa w sposób odwrotny do opisanego w niektórych
pieniądza oraz ważną rolę polityki banku centralnego w zapewnianiu,
podręcznikach do ekonomii. Banki w pierwszej kolejności decydują, ile
że wzrost kredytu i pieniądza jest zgodny ze stabilnością monetarną i
pożyczyć, w zależności od dostępnych dla nich dochodowych
finansową w gospodarce. Ostatnia część omawia rolę pieniądza w
możliwości pożyczania – co będzie, co najważniejsze, zależeć od stopy
mechanizmie transmisji monetarnej w okresach luzowania ilościowego
procentowej ustalonej przez Bank Anglii. To właśnie te decyzje
(QE) i obala niektóre mity dotyczące kreacji pieniądza i QE. Krótki film
kredytowe określają, ile depozytów bankowych tworzy system
wyjaśnia niektóre z kluczowych tematów poruszanych w tym artykule.
bankowy. Z kolei wielkość depozytów bankowych wpływa na to, ile
(2)
pieniądza banku centralnego banki chcą trzymać w rezerwie (aby
zaspokoić wypłaty publiczne, dokonywać płatności do innych banków
Dwa nieporozumienia dotyczące kreacji pieniądza lub spełnić regulacyjne wymogi płynnościowe), co w normalnych
warunkach dostarczane na żądanie przez Bank Anglii. W dalszej części
Zdecydowana większość pieniędzy znajdujących się w posiadaniu społeczeństwa tego artykułu omówiono te praktyki bardziej szczegółowo.
przybiera formę depozytów bankowych. Często jednak nie rozumie się, skąd

pochodzą zapasy depozytów bankowych.Jednym z powszechnych

nieporozumień jest to, że banki działają po prostu jako pośrednicy,

Kreacja pieniądza w rzeczywistości
pożyczając depozyty, które lokują u nich oszczędzający.Z tego punktu

widzenia depozyty są zazwyczaj „tworzone” w wyniku decyzji gospodarstw

Kredyty tworzą depozyty — szeroka determinacja
domowych o oszczędzaniu, a banki następnie „pożyczają” te istniejące depozyty
pieniądza na poziomie zagregowanym
pożyczkobiorcom, na przykład firmom chcącym sfinansować inwestycje lub
Jak wyjaśniono w „Pieniądze we współczesnej gospodarce: wprowadzenie”,
osobom fizycznym, które chcą kupić domy.
szeroki pieniądz jest miarą całkowitej ilości pieniędzy posiadanych przez
gospodarstwa domowe i firmy w gospodarce. Szeroki pieniądz składa się z
W rzeczywistości, gdy gospodarstwa domowe decydują się zaoszczędzić
depozytów bankowych — które są zasadniczo IOU od banków
więcej pieniędzy na rachunkach bankowych, depozyty te są po prostu
komercyjnych do gospodarstw domowych i firm — oraz waluty — głównie
kosztem depozytów, które w przeciwnym razie trafiłyby do firm w zamian za
IOU z banku centralnego.(4)(5)Spośród tych dwóch rodzajów szerokiego
towary i usługi. Oszczędzanie samo w sobie nie zwiększa depozytów ani
pieniądza depozyty bankowe stanowią zdecydowaną większość — 97%
„dostępnych środków” dla banków. Rzeczywiście, postrzeganie banków po
kwoty, która jest obecnie w obiegu.(6)A we współczesnej gospodarce te
prostu jako pośredników ignoruje fakt, że w rzeczywistości we współczesnej
depozyty bankowe są w większości tworzone przez same banki
gospodarce banki komercyjne są twórcami pieniądza depozytowego. W tym
komercyjne.
artykule wyjaśniono, w jaki sposób zamiast banków pożyczających depozyty,
które są w nich złożone, akt pożyczania tworzy depozyty — odwrotność
sekwencji zwykle opisywanej w podręcznikach.(3)
(1) W całym artykule termin „banki” i „banki komercyjne” odnosi się łącznie do banków i
towarzystw budowlanych.
(2) Zobacz www.youtube.com/watch?v=CvRAqR2pAgw.
(3) Istnieje długa literatura, która w praktyce uznaje „endogenną” naturę
Innym powszechnym błędnym przekonaniem jest to, że bank kreacji pieniądza. Zobacz na przykład Moore (1988), Howells (1995) i
centralny określa ilość kredytów i depozytów w gospodarce, Palley (1996).
(4) Definicja szerokiego pieniądza stosowana przez Bank Anglii, M4były, obejmuje również szerszy zakres zobowiązań
kontrolując ilość pieniądza banku centralnego bankowych niż zwykłe depozyty; zobacz Burgess i Janssen (2007) po więcej szczegółów. Dla uproszczenia, w tym

— tak zwane podejście „mnożnik pieniądza”.Z tego punktu
widzenia banki centralne realizują politykę pieniężną, wybierając
wielkość rezerw. A ponieważ zakłada się, że stosunek szerokiego
pieniądza do pieniądza bazowego jest stały, rezerwy te są następnie
„pomnażane” do znacznie większej zmiany w banku.
artykule opisano wszystkie te zobowiązania jako depozyty. Ramka w dalszej części tego artykułu zawiera
szczegółowe informacje na temat szeregu popularnych agregatów monetarnych w Wielkiej Brytanii.
(5) Około 6% waluty w obiegu to monety produkowane przez Mennicę Królewską. Spośród
banknotów, które krążą w gospodarce Wielkiej Brytanii, niektóre są emitowane przez
niektóre banki komercyjne ze Szkocji i Irlandii Północnej, chociaż są one w pełni zgodne z
pieniędzmi Banku Anglii przechowywanymi w Banku.
(6) Stan na grudzień 2013 r.
3 Biuletyn Kwartalny2014 Q1

Banki komercyjne tworzą pieniądz w postaci lokat bankowych,

Rysunek 1Kreacja pieniądza przez zagregowany sektor bankowy
udzielając nowych kredytów. Kiedy bank udziela pożyczki, na przykład udzielający dodatkowych kredytów(a)
komuś zaciągającemu kredyt hipoteczny na zakup domu, zazwyczaj nie
Przed pożyczkami Po zaciągnięciu pożyczek
robi tego, dając mu banknoty o wartości tysięcy funtów. Zamiast tego
Bank centralny(b)
kredytuje ich konto bankowe depozytem bankowym o wielkości
Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie
hipoteki.W tym momencie powstają nowe pieniądze.Z tego powodu
niektórzy ekonomiści nazywają depozyty bankowe „pieniądzem z pióra Rezerwy
Rezerwy
wiecznego”, tworzonym za jednym pociągnięciem pióra bankiera, gdy Niepieniądze
Baza Niepieniądze
Baza
pieniądze pieniądze
zatwierdzają oni pożyczki.(1)
Waluta Waluta

Ten proces jest zilustrowany wRysunek 1, który pokazuje, jak

nowe kredyty wpływają na bilanse różnych sektorów gospodarki Banki komercyjne(c)
(podobne schematy bilansowe przedstawiono w „Pieniądze we Aktywa Zadłużenie

współczesnej gospodarce: wprowadzenie”). Jak pokazano w

trzecim rzędzieRysunek 1, nowe depozyty zwiększają aktywa Nowy
Nowe pożyczki

konsumenta (tutaj reprezentują gospodarstwa domowe i firmy) — depozyty

dodatkowe czerwone słupki — a nowy kredyt zwiększa ich

Aktywa Zadłużenie

zobowiązania — dodatkowe białe słupki. Powstały nowe szerokie

pieniądze. Podobnie bilans obu stron sektora bankowości
Rezerwy Depozyty Rezerwy Depozyty
komercyjnej rośnie wraz z tworzeniem nowych pieniędzy i
kredytów. Należy zauważyć, że chociaż uproszczony schemat Waluta Waluta

Rysunek 1pokazuje ilość wytworzonego nowego pieniądza jako

identyczną z kwotą nowej pożyczki, w praktyce będzie kilka Konsumenci(d)
Aktywa Zadłużenie
czynników, które mogą następnie spowodować, że kwota
depozytów będzie różnić się od kwoty pożyczki. Zostały one
szczegółowo omówione w następnej sekcji. Nowy Nowe pożyczki
depozyty

Aktywa Zadłużenie Szeroki

Podczas gdy w bilansie konsumenta utworzono nowe szerokie pieniądze, pieniądze

pierwszy wierszRysunek 1pokazuje, że odbywa się to bez – przynajmniej w

Szeroki Depozyty Niepieniądze Depozyty Niepieniądze
pierwszym przypadku – jakiejkolwiek zmiany w ilości pieniądza banku pieniądze

centralnego lub „pieniądza bazowego”. Jak wspomniano wcześniej, wyższy

poziom depozytów może oznaczać, że banki chcą lub są zobowiązane do
przechowywania większej ilości pieniędzy banku centralnego w celu
pokrycia wypłat dokonywanych przez społeczeństwo lub dokonywania
płatności do innych banków. A rezerwy są w normalnych czasach
dostarczane „na żądanie” przez Bank Anglii do banków komercyjnych w
zamian za inne aktywa w ich bilansach. W żadnym wypadku agregat nie
Waluta Waluta
(a) Bilanse są bardzo stylizowane dla ułatwienia prezentacji: ilości każdego rodzaju
pieniądza nie odpowiadają ilościom faktycznie utrzymywanym w bilansie każdego
sektora.
(b) Bilans banku centralnego pokazuje jedynie pasywa w postaci pieniądza bazowego i odpowiadające im aktywa.
W praktyce bank centralny posiada inne zobowiązania niepieniężne. Jego aktywa niepieniężne składają się
głównie z długu publicznego. Chociaż ten dług publiczny jest w rzeczywistości utrzymywany przez instrument
skupu aktywów Banku Anglii, nie pojawia się on bezpośrednio w bilansie.
(c) Bilanse banków komercyjnych pokazują tylko aktywa pieniężne i pasywa przed udzieleniem jakichkolwiek
pożyczek.

Ilośćrezerw bezpośrednio ogranicza wielkość kredytów bankowych lub

d) Konsumenci reprezentują prywatny sektor gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Bilans pokazuje tylko szerokie aktywa
pieniężne i odpowiadające im pasywa – aktywa rzeczywiste, takie jak dom będący przedmiotem transakcji, nie są

tworzenie depozytów.
pokazywane. Zobowiązania niepieniężne konsumentów obejmują istniejące pożyczki zabezpieczone i niezabezpieczone.

Ten opis kreacji pieniądza kontrastuje z poglądem, że banki mogą

karta kredytowa zwiększy niespłacone kredyty w bilansie
pożyczać tylko wcześniej istniejące pieniądze, przedstawionym w
konsumenta i depozyty w bilansie supermarketu (w podobny
poprzedniej części. Lokaty bankowe to po prostu zapis tego, ile sam
sposób, jak pokazano w Rysunek 1). Gdyby konsument miał
bank jest winien swoim klientom. Więc sąodpowiedzialność banku, a
wtedy zapłacić swoją kartą kredytową
niezaletaktóre można wypożyczyć. Powiązanym błędnym
przekonaniem jest to, że banki mogą pożyczać swoje rezerwy. Rezerwy
(1) Pieniądz wieczny jest omawiany przez Tobina (1963), który wspomina o nim w kontekście
można tylko wypożyczyćmiędzy bankami, ponieważ konsumenci nie
argumentu, że banki nie mogą w praktyce tworzyć nieograniczonych ilości pieniądza.
mają dostępu do rachunków rezerw w Banku Anglii.(2)
(2) Część zamieszania może wynikać z używania przez niektórych ekonomistów terminu „rezerwy” w
odniesieniu do „nadwyżek rezerw” — sald utrzymywanych powyżej tych wymaganych przez

Inne sposoby tworzenia i niszczenia złóż
Tak jak zaciągnięcie nowej pożyczki tworzy pieniądze, spłata pożyczek
bankowych niszczy pieniądze.(3)Załóżmy na przykład, że konsument w
ciągu miesiąca wydał pieniądze w supermarkecie, używając karty
kredytowej. Każdy zakup dokonany za pomocą
regulacyjne wymogi dotyczące rezerw. W tym kontekście „wypożyczanie rezerw” może być
skrótowym sposobem na opisanie procesu zwiększania akcji kredytowej i depozytowej, aż bank
osiągnie maksymalny wskaźnik. Ponieważ nie ma wymagań dotyczących rezerwy w
Wielka Brytania proces jest mniej istotny dla banków w Wielkiej Brytanii.
(3) Spadek akcji kredytowej banków w Wielkiej Brytanii od 2008 roku jest ważnym powodem, dla
którego wzrost pieniądza w gospodarce był znacznie niższy niż w latach poprzedzających
kryzys, o czym mówili Bridges, Rossiter i Thomas ( 2011) i Butt i inni(2012).

rachunek w całości na koniec miesiąca, jego bank zmniejszyłby kwotę
depozytów na koncie konsumenta o wartość rachunku z karty
kredytowej, niszcząc w ten sposób wszystkie nowo utworzone
pieniądze.
Banki udzielające kredytów i spłacający je konsumenci to
najistotniejsze sposoby tworzenia i niszczenia depozytów
bankowych we współczesnej gospodarce. Ale nie są to jedyne
sposoby. Tworzenie lub niszczenie depozytów nastąpi również za
każdym razem, gdy sektor bankowy (w tym bank centralny)
kupuje lub sprzedaje istniejące aktywa od lub do konsumentów, a
częściej od firm lub rządu.
Kupowanie i sprzedawanie przez banki obligacji rządowych jest szczególnie
ważnym sposobem, w jaki zakup lub sprzedaż istniejących aktywów przez
banki tworzy i niszczy pieniądz. Banki często kupują i przechowują obligacje
rządowe jako część swojego portfela aktywów płynnych, które można
szybko sprzedać za pieniądze banku centralnego, jeśli na przykład
deponenci chcą wypłacić walutę w dużych ilościach.(1)Kiedy banki kupują
obligacje rządowe od niebankowego sektora prywatnego, kredytują
sprzedających depozytami bankowymi.(2)Jak omówiono w dalszej części
tego artykułu, skup aktywów przez bank centralny, znany jako luzowanie
ilościowe (QE), ma podobne implikacje dla kreacji pieniądza.
Pieniądze można również zniszczyć poprzez emisję
długoterminowych instrumentów dłużnych i kapitałowych przez
banki. Oprócz depozytów banki posiadają w swoich bilansach inne
zobowiązania. Banki zarządzają swoimi zobowiązaniami w celu
zapewnienia, że posiadają przynajmniej część zobowiązań
kapitałowych i długoterminowych zobowiązań dłużnych w celu
ograniczenia niektórych ryzyk i spełnienia wymogów
regulacyjnych. Ponieważ te „niedepozytowe” zobowiązania
stanowią długoterminowe inwestycje gospodarstw domowych i
firm w system bankowy, nie można ich wymienić na walutę tak
łatwo jak depozyty bankowe, a zatem zwiększają odporność
banku. Kiedy banki emitują te długoterminowe instrumenty
dłużne i kapitałowe niebankowym firmom finansowym, firmy te
płacą za nie depozytami bankowymi. To zmniejsza kwotę kaucji lub
pieniędzy,(3)
Kupowanie i sprzedawanie istniejących aktywów oraz emitowanie
długoterminowych zobowiązań może prowadzić do powstania luki między
kredytami a depozytami w gospodarce zamkniętej. Ponadto w gospodarce
otwartej, takiej jak Wielka Brytania, depozyty mogą przechodzić z
rezydentów krajowych na rezydentów zamorskich, a depozyty w funtach
szterlingach mogą zostać zamienione na depozyty w walutach obcych. Te
transakcje nie niszczą pieniędzyjako taki, ale depozyty rezydentów
zagranicznych i depozyty w walutach obcych nie zawsze są liczone jako
część podaży pieniądza danego kraju.
Granice tworzenia szerokiego pieniądza
Chociaż banki komercyjne tworzą pieniądze poprzez swoje działania
pożyczkowe, w praktyce nie mogą tego robić bez ograniczeń. W
szczególności cena pożyczek — czyli oprocentowanie (plus
Aktualne artykułyKreacja pieniądza we współczesnej gospodarce 4
wszelkie opłaty) pobierane przez banki — określa kwotę, jaką
gospodarstwa domowe i firmy będą chciały pożyczyć. Na cenę nowej
akcji kredytowej wpływa szereg czynników, między innymi polityka
monetarna Banku Anglii, która wpływa na poziom różnych stóp
procentowych w gospodarce.
Ograniczenia kreacji pieniądza przez system bankowy zostały
omówione w artykule laureata Nagrody Nobla, ekonomisty
Jamesa Tobina, a temat ten był ostatnio przedmiotem debaty
wśród wielu komentatorów ekonomicznych i blogerów.(4)We
współczesnej gospodarce istnieją trzy główne zestawy
ograniczeń, które ograniczają ilość pieniędzy, które mogą tworzyć
banki.
(i)Same banki stoją w obliczu ograniczeń, ile mogą pożyczyć.W
szczególności:
• Siły rynkowe ograniczają udzielanie kredytów, ponieważ poszczególne banki
muszą być w stanie udzielać pożyczek z zyskiem na konkurencyjnym rynku.
• Pożyczki są również ograniczone, ponieważ banki muszą podjąć kroki w
celu ograniczenia ryzyka związanego z udzielaniem dodatkowych
kredytów.
• Polityka regulacyjna ogranicza działalność banków w
celu ograniczenia narastania ryzyk mogących stanowić
zagrożenie dla stabilności systemu finansowego.
(ii)Kreacja pieniądza jest również ograniczana przez zachowanie
posiadaczy pieniądza — gospodarstw domowych i przedsiębiorstw.
Gospodarstwa domowe i firmy, które otrzymują nowo wytworzone
pieniądze, mogą odpowiedzieć, podejmując transakcje, które
natychmiast je niszczą, na przykład poprzez spłatę zaległych kredytów.
(iii)Ostatecznym ograniczeniem kreacji pieniądza jest polityka
pieniężna.Wpływając na poziom stóp procentowych w gospodarce,
polityka monetarna Banku Anglii wpływa na to, jak bardzo
gospodarstwa domowe i firmy chcą pożyczać. Dzieje się to zarówno
bezpośrednio, poprzez wpływ na oprocentowanie kredytów
pobieranych przez banki, ale także pośrednio poprzez ogólny wpływ
polityki pieniężnej na aktywność gospodarczą w
(1) Z tego powodu posiadanie niektórych obligacji rządowych liczy się na poczet spełnienia
ostrożnościowych wymogów płynnościowych, jak opisali bardziej szczegółowo Farag,
Harland i Nixon (2013).
(2) Na diagramie bilansu, takim jakRysunek 1, zakup obligacji rządowych od
konsumentów przez banki byłby reprezentowany przez zmianę struktury
aktywów konsumentów z obligacji rządowych na depozyty oraz wzrost zarówno
depozytów, jak i obligacji rządowych w bilansie banków komercyjnych.
(3) Zakupy obligacji rządowych przez banki komercyjne oraz ich emisja długoterminowego
długu i kapitału własnego miały istotny wpływ na wzrost szerokiego pieniądza podczas
kryzysu finansowego, jak omówiono w Bridges, Rossiter i Thomas (2011) oraz Butt.i inni
(2012).
(4) Tobin (1963) twierdził, że banki nie posiadają „wdowiego czaru”, odnosząc się do biblijnej
historii (wspomnianej wcześniej w ekonomii przez Johna Maynarda Keynesa), w której
wdowa jest w stanie w cudowny sposób napełnić ) ropy podczas głodu. Tobin przekonywał,
że istnieją ograniczenia co do liczby kredytów, które można automatycznie dopasować do
depozytów.
5 Biuletyn Kwartalny2014 Q1

gospodarka. W rezultacie Bank Anglii jest w stanie zapewnić, zrobić wiele takich pożyczek każdego dnia. Jeśli więc dany bank sfinansował w
że wzrost pieniądza będzie zgodny z jego celem, jakim jest ten sposób wszystkie swoje nowe kredyty, szybko zabrakłoby mu rezerw.
niska i stabilna inflacja.

Pozostała część tej sekcji wyjaśnia, jak każdy z tych W związku z tym banki starają się przyciągnąć lub zatrzymać dodatkowe

mechanizmów działa w praktyce. zobowiązania towarzyszące nowym pożyczkom. W praktyce inne banki
również udzielałyby nowych pożyczek i tworzyły nowe depozyty, więc

(i) Limity, ile banki mogą pożyczyć Siły rynkowe jednym ze sposobów, w jaki mogą to zrobić, jest próba przyciągnięcia

stojące przed poszczególnymi bankami niektórych z tych nowo utworzonych depozytów. W konkurencyjnym

Rysunek 1pokazał jak, dlaagregatsektora bankowego kredyty są sektorze bankowym może się to wiązać z podwyższeniem stawki, jaką

początkowo tworzone z dopasowanymi depozytami. Ale to nie znaczy, że oferują gospodarstwom domowym na ich kontach oszczędnościowych.

jakiekolwiek daneindywidualnybank może swobodnie pożyczać i kreować Przyciągając nowe depozyty, bank może zwiększyć swoją akcję kredytową

pieniądze bez limitu. Dzieje się tak, ponieważ banki muszą być w stanie z bez zmniejszania swoich rezerw, jak pokazano w trzecim wierszuRysunek 2.

zyskiem udzielać pożyczek na konkurencyjnym rynku i zapewnić, że Alternatywnie bank może pożyczać od innych banków lub przyciągać inne

odpowiednio zarządzają ryzykiem związanym z udzielaniem kredytów. formy zobowiązań, przynajmniej tymczasowo. Ale czy to poprzez depozyty,
czy inne zobowiązania,bank musiałby się upewnić, że przyciąga i

Banki otrzymują odsetki od swoich aktywów, takich jak kredyty, ale zatrzymuje jakiś rodzaj środków, aby dalej rozwijać akcję kredytową. A

generalnie muszą też płacić odsetki od swoich zobowiązań, takich jak koszt tego należy mierzyć w stosunku do odsetek, jakie bank spodziewa się

rachunki oszczędnościowe. Model biznesowy banku opiera się na zarobić od udzielanych pożyczek, co z kolei zależy od poziomu stopy

wyższym oprocentowaniu kredytów (lub innych aktywów) niż procentowej ustalonej przez Bank Anglii. Na przykład, jeśli bank nadal

oprocentowanie, które płaci od swoich depozytów (lub innych przyciągał nowych kredytobiorców i zwiększał akcję kredytową poprzez

zobowiązań). Oprocentowanie aktywów i pasywów obu banków zależy obniżanie oprocentowania kredytów hipotecznych oraz dążył do

od stopy procentowej ustalonej przez Bank Anglii, która stanowi przyciągania nowych depozytów poprzez zwiększanie oprocentowania

ostateczne ograniczenie kreacji pieniądza. Bank komercyjny depozytów swoich klientów, dalsze zwiększanie akcji kredytowej może mu

wykorzystuje różnicę lub spread między oczekiwanym zwrotem z wkrótce okazać się nieopłacalne. Konkurencja o kredyty i depozyty oraz chęć

aktywów i pasywów na pokrycie kosztów operacyjnych i osiągnięcie osiągnięcia zysku ograniczają zatem kreację pieniądza przez banki.

zysków.(1)Aby zaciągnąć dodatkowe pożyczki, pojedynczy bank

zazwyczaj będzie musiał obniżyć oprocentowanie pożyczek w stosunku
do swoich konkurentów, aby skłonić gospodarstwa domowe i firmy do Zarządzanie ryzykiem związanym z udzielaniem pożyczek

większego pożyczania. A kiedy już udzieli pożyczki, może „stracić” Banki muszą również zarządzać ryzykiem związanym z udzielaniem nowych

depozyty, które utworzył na rzecz konkurencyjnych banków. Oba te kredytów. Jednym ze sposobów, w jaki to robią, jest upewnienie się, że

czynniki wpływają na opłacalność udzielenia kredytu dla pojedynczego przyciągają stosunkowostabilnydepozyty odpowiadające nowym

banku i wpływają na to, jak bardzo zaciąga się pożyczka. pożyczkom, to znaczy depozyty, które są mało prawdopodobne lub
niemożliwe do wypłacenia w dużych kwotach. Może to działać jako
dodatkowy limit kwoty, którą banki mogą pożyczyć. Na przykład, jeśli

Załóżmy na przykład, że pojedynczy bank obniża oprocentowanie wszystkie depozyty, które posiadał bank, miały formę rachunków

swoich kredytów, co skłania gospodarstwo domowe do zaciągnięcia natychmiastowego dostępu, takich jak rachunki bieżące, bank może być

kredytu hipotecznego na zakup domu. W momencie zaciągnięcia narażony na ryzyko wycofania wielu z tych depozytów w krótkim czasie.

kredytu hipotecznego, konto gospodarstwa domowego jest zasilane Ponieważ banki mają tendencję do pożyczania na okresy wielu miesięcy lub

nowymi lokatami. A kiedy kupują dom, przekazują swoje nowe lat, bank może nie być w stanie spłacić wszystkich tych depozytów –

depozyty sprzedającemu. Ta sytuacja jest pokazana w pierwszym groziłoby mu wieleryzyko płynności. W celu ograniczenia ryzyka płynności

rzędzieRysunek 2. Kupującemu pozostaje nowy majątek w postaci banki starają się, aby część ich lokat była stała na określony czas lub termin.
(2)Konsumenci mogą jednak wymagać rekompensaty za niedogodności
domu oraz nowe zobowiązanie w postaci nowego kredytu.
Sprzedającemu zostają pieniądze w postaci lokat bankowych zamiast związane z utrzymywaniem depozytów długoterminowych, więc są one

domu. Jest bardziej prawdopodobne, że konto sprzedającego będzie w prawdopodobnie bardziej kosztowne dla banków, co ogranicza liczbę

innym banku niż konto kupującego. Czyli po dokonaniu transakcji pożyczek, które chcą zrobić. Jak wspomniano wcześniej, jeśli banki chronią

nowe depozyty zostaną przelane do banku sprzedającego, jak się przed ryzykiem płynności, emitując długoterminowe zobowiązania,

pokazano w drugim wierszu Rysunek 2. Bank kupującego miałby może to zniszczyć pieniądze bezpośrednio, gdy firmy płacą za nie

wtedy mniej depozytów niż aktywów. W pierwszej kolejności bank depozytami.

kupującego rozlicza się z bankiem sprzedającego przelewając rezerwy.

Ale to spowodowałoby, że bank kupującego miałby mniej rezerw i
więcej kredytów w stosunku do depozytów niż wcześniej. Będzie to (1) Zobacz Button, Pezzini i Rossiter (2010) w celu wyjaśnienia, jak banki wyceniają nowe
kredyty.
prawdopodobnie problematyczne dla banku, ponieważ zwiększyłoby (2) Banki chronią również przed ryzykiem płynności, przechowując płynne aktywa (w tym rezerwy i

ryzyko, że nie byłby w stanie pokryć wszystkich prawdopodobnych walutę), które albo mogą być wykorzystane bezpośrednio do pokrycia wypływów, albo, jeśli nie,
mogą być szybko i tanio zamienione na aktywa, które mogą. Chociaż jeśli banki kupują aktywa
wypływów. A w praktyce banki płynne, takie jak obligacje rządowe, od podmiotów niebankowych, może to tworzyć dalsze depozyty.
 Aktualne artykułyKreacja pieniądza we współczesnej gospodarce 6

Rysunek 2Kreacja pieniądza dla pojedynczego banku udzielającego dodatkowej pożyczki(a)

Zmiany w bilansach kupującego i sprzedającego dom

Kupujący dom Sprzedawca domu Kupujący dom Sprzedawca domu Kupujący dom Sprzedawca domu
Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie

Niepieniądze Nowy Niepieniądze Niepieniądze Nowy

Nowa pożyczka Nowa pożyczka
(dom) depozyt (dom) (dom) depozyt

Niepieniądze Niepieniądze Niepieniądze

GoDveeprosmitesnt GoDveeprosmitesnt GoDveeprosmitesnt
Depozyty Depozyty Depozyty
Niepieniądze dług Niepieniądze dług Niepieniądze dług

Waluta Waluta Waluta Waluta Waluta Waluta

Bilanse przed udzieleniem pożyczki. Nabywca domu zaciąga kredyt hipoteczny… …i wykorzystuje swoje nowe depozyty, aby zapłacić sprzedającemu dom.

Zmiany w bilansach banków kupującego i sprzedającego dom

Bank kupującego Bank sprzedającego Bank kupującego Bank sprzedającego Bank kupującego Bank sprzedającego

Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie

Nowy Przeniesione Nowy

Nowa pożyczka
depozyt rezerwy depozyt

Nowa pożyczka
Rezerwy Rezerwy Rezerwy Rezerwy Rezerwy
Depozyty Depozyty Depozyty Depozyty Depozyty Depozyty
Rezerwy

Waluta Waluta Waluta Waluta Waluta Waluta

Bilanse przed udzieleniem pożyczki. Pożyczkodawca hipoteczny tworzy nowe depozyty… …które są przekazywane do banku sprzedającego wraz z rezerwami, którymi
bank kupującego wykorzystuje do rozliczenia transakcji.

Jednak rozliczanie wszystkich transakcji w ten sposób byłoby nie do utrzymania:

• Bank kupującego miałby mniej rezerw na pokrycie ewentualnych
wypływów, na przykład z wypłat depozytów.
• A gdyby udzielił wielu nowych pożyczek, w końcu zabrakłoby mu
rezerw.

Bank kupującego Bank sprzedającego

Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie

Nowy
Nowa pożyczka
depozyt

Rezerwy
Rezerwy
Depozyty Depozyty
Rezerwy

Waluta Waluta

Tak więc bank kupującego będzie w praktyce starał się przyciągnąć lub
zatrzymać nowe depozyty (i rezerwy) — w pokazanym tu przykładzie, z banku
sprzedającego — aby towarzyszyć ich nowym pożyczkom.

(a) Bilanse są bardzo stylizowane dla ułatwienia prezentacji: ilości każdego rodzaju pieniądza nie odpowiadają ilościom faktycznie utrzymywanym w bilansie każdego sektora.

Akcję kredytową poszczególnych banków ograniczają również względy
ryzyko kredytowe. Jest to ryzyko dla banku, który udziela kredytów
kredytobiorcom, którzy okażą się niezdolni do spłaty swoich kredytów.
Po części banki mogą chronić się przed ryzykiem kredytowym,
posiadając wystarczający kapitał, aby zaabsorbować wszelkie
nieoczekiwane straty z tytułu swoich kredytów. Ale ponieważ kredyty
zawsze będą wiązać się z pewnym ryzykiem poniesienia strat przez
banki, koszt tych strat zostanie uwzględniony przy wycenie kredytów.
Kiedy bank udziela pożyczki, naliczana przez niego stopa procentowa
zazwyczaj obejmuje rekompensatę za średni poziom strat
kredytowych, jakie bank spodziewa się ponieść. Wielkość tej składowej
stopy procentowej będzie większa, gdy banki szacują, że poniosą
Siły rynkowe nie zawsze prowadzą poszczególne banki do wystarczającej
ochrony przed ryzykiem płynności i ryzykiem kredytowym. Z tego powodu
regulacja ostrożnościowa ma na celu zapewnienie, że banki nie podejmują
nadmiernego ryzyka przy udzielaniu nowych kredytów, w tym poprzez
wymogi dotyczące pozycji kapitałowej i płynności banków. Wymogi te mogą
zatem działać jako dodatkowy hamulec ograniczający ilość pieniędzy, jakie
banki komercyjne tworzą poprzez udzielanie pożyczek. Ostrożnościowe
ramy regulacyjne, wraz z bardziej szczegółowymi informacjami na temat
kapitału i płynności, opisano w Farag, Harland i Nixon (2013).
Do tej pory w tej części rozważano przypadek pojedynczego banku

większe straty, np. udzielając kredytów hipotecznych o wysokim udzielającego dodatkowych kredytów poprzez oferowanie konkurencyjnego
wskaźniku wartości kredytu do wartości. Ponieważ banki zwiększają oprocentowania – zarówno od swoich kredytów, jak i depozytów. Ale jeśli

akcję kredytową, ich średnia oczekiwana strata na kredyt wszystkobanki jednocześnie decydują się na próbę udzielania większej ilości
prawdopodobnie wzrośnie, co sprawi, że kredyty te będą mniej kredytów, wzrost pieniądza może nie być ograniczany w całkiem ten sam

opłacalne. sposób. Chociaż pojedynczy bank może stracić depozyty na rzecz innych

banków, sam prawdopodobnie pozyska część depozytów w wyniku udzielania

pożyczek przez inne banki.

7 Biuletyn Kwartalny2014 Q1
Istnieje wiele powodów, dla których wiele banków decyduje się na
jednoczesne znaczne zwiększenie akcji kredytowej. Na przykład
rentowność kredytów przy danych stopach procentowych mogłaby
wzrosnąć z powodu ogólnej poprawy warunków ekonomicznych.
Ewentualnie banki mogą zdecydować się na zwiększenie kredytu, jeśli
dostrzegą, że spadło ryzyko związane z udzielaniem kredytów
gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom. Ten rodzaj rozwoju
jest czasami uważany za jeden z powodów, dla których kredyty
bankowe tak bardzo wzrosły w okresie poprzedzającym kryzys
finansowy.(1)Ale jeśli takie postrzeganie mniej ryzykownego środowiska
byłoby nieuzasadnione, rezultatem może być bardziej kruchy system
finansowy.(2)Jedną z odpowiedzi na kryzys w Wielkiej Brytanii było
utworzenie
organ makroostrożnościowy, Komitet Polityki Finansowej, w celu
identyfikacji, monitorowania i podejmowania działań w celu ograniczenia
lub usunięcia ryzyk zagrażających odporności systemu finansowego jako
całości.(3)
(ii) Ograniczenia wynikające z reakcji gospodarstw
domowych i firm
Oprócz szeregu ograniczeń stojących przed bankami, które
działają na rzecz ograniczenia kreacji pieniądza, zachowanie
gospodarstw domowych i firmw odpowiedzido kreacji pieniądza
przez sektor bankowy, jak argumentował Tobin, może mieć
również znaczenie. Zachowanie niebankowego sektora
prywatnego wpływa na ostateczny wpływ kreacji kredytu przez
sektor bankowy na zasób pieniądza, ponieważ może powstać
więcej (lub mniej) pieniędzy, niż chcą oni posiadać w stosunku do
innych aktywów (takich jak własność lub Akcje). Ponieważ
gospodarstwa domowe i firmy, które zaciągają pożyczki, robią to,
ponieważ chcą wydać więcej, szybko przekażą te pieniądze innym,
gdy to robią. Jak tychodpowiedzi gospodarstw domowych i firm
określą ilość pieniądza w gospodarce i potencjalnie będą miały
wpływ na wydatki i inflację.
Istnieją dwie główne możliwości tego, co może się stać z nowo
powstałymi złożami. Po pierwsze, jak sugeruje Tobin, pieniądze mogą
zostać szybko zniszczone, jeśli gospodarstwa domowe lub firmy
otrzymujące pieniądze po wydaniu kredytu zechcą je wykorzystać na
spłatę własnych niespłaconych kredytów bankowych. Jest to czasami
nazywane „teorią refluksu”.(4)
Na przykład osoba kupująca dom po raz pierwszy może zaciągnąć kredyt
hipoteczny na zakup domu od osoby starszej, która z kolei spłaca
dotychczasowy kredyt hipoteczny i wprowadza się do rodziny. Jak
omówiono wcześniej, spłacanie pożyczek bankowych niszczy pieniądze,
podobnie jak ich tworzenie. Tak więc w tym przypadku bilans
konsumentów w gospodarce zostałby przywrócony do stanu, w jakim
znajdował się przed udzieleniem pożyczki.
Drugim możliwym skutkiem jest to, że dodatkowa kreacja pieniądza
przez banki może prowadzić do większych wydatków w gospodarce.
Aby nowo wykreowane pieniądze zostały zniszczone, muszą przejść do
gospodarstw domowych i firm posiadających już kredyty, które chcą je
spłacić. Ale nie zawsze tak będzie, ponieważ zasoby aktywów i długów
różnią się znacznie u poszczególnych osób
w gospodarce.(5)Zamiast tego pieniądze mogą początkowo trafić do
gospodarstw domowych lub firm z dodatnimi zasobami aktywów
finansowych: osoba starsza mogła już spłacić swój kredyt hipoteczny lub
firma otrzymująca pieniądze jako płatność może już mieć wystarczającą
ilość płynnych aktywów na pokrycie ewentualnych wydatków. Mogą
wtedy pozostać w posiadaniu większej ilości pieniędzy, niż by sobie
życzyli, i próbować zredukować swoje „nadmiarowe” zapasy pieniędzy
poprzez zwiększenie wydatków na towary i usługi. (W przypadku firmy
może zamiast tego kupować inne, bardziej dochodowe aktywa.)
Te dwa scenariusze tego, co dzieje się z nowo tworzonymi pieniędzmi —
szybko niszczone lub przekazywane poprzez wydatki — mają bardzo różne
implikacje dla działalności gospodarczej. W tym ostatnim pieniądze mogą
być nadal przekazywane między różnymi gospodarstwami domowymi i
firmami, z których każde może z kolei zwiększać swoje wydatki. Proces ten
– czasami nazywany efektem „gorącego ziemniaka” – może prowadzić, z
innych powodów, do zwiększonej presji inflacyjnej na gospodarkę.(6)W
przeciwieństwie do tego, jeśli pieniądze zostaną szybko zniszczone, jak w
poprzednim scenariuszu, nie ma potrzeby dalszych skutków dla
gospodarki.
W tym rozdziale do tej pory omawialiśmy, w jaki sposób działania
banków, gospodarstw domowych i firm mogą wpływać na ilość
pieniądza w gospodarce, a tym samym presję inflacyjną. Jednak
ostatecznym wyznacznikiem warunków monetarnych w gospodarce
jest polityka pieniężna banku centralnego.
(iii) Polityka pieniężna — ostateczne ograniczenie kreacji
pieniądza
Jednym z głównych celów Banku Anglii jest zapewnienie stabilności
monetarnej poprzez utrzymywanie inflacji cen konsumpcyjnych na
ścieżce prowadzącej do osiągnięcia celu 2% ustalonego przez rząd.
Jak omówiono w ramce na stronach 9–10, w niektórych okresach
różne miary pieniądza rosły w tempie podobnym do wydatków
nominalnych, co determinuje presję inflacyjną w gospodarce w
średnim okresie. Tak więc odpowiednie ustalenie polityki
pieniężnej w celu realizacji celu inflacyjnego powinno ostatecznie
zapewnić stabilną stopę kreacji kredytu i pieniądza, spójną z
realizacją tego celu. Ten rozdział wyjaśnia związek między polityką
pieniężną a różnymi rodzajami pieniądza.
W normalnych czasach Komitet Polityki Pieniężnej (MPC), podobnie jak większość jego
odpowiedników w innych krajach, realizuje politykę pieniężną poprzez ustalanie
krótkoterminowych stóp procentowych, w szczególności poprzez ustalanie stopy
procentowej płaconej od rezerw banku centralnego utrzymywanych przez banki
komercyjne. Jest w stanie to zrobić, ponieważ
(1) Zob. np. Haldane (2009).
(2) Tucker (2009) omawia możliwość takiej „iluzji ryzyka” w systemie finansowym.
(3) Tucker, Hall i Pattani (2013) opisują nowe uprawnienia w zakresie kształtowania polityki
makroostrożnościowej w Wielkiej Brytanii w następstwie ostatniego kryzysu finansowego.
(4) Zob. Kaldor i Trevithick (1981).
(5) Zob. Kamathi inni(2011).
(6) Mechanizm ten jest wyjaśniony bardziej szczegółowo w pracach takich jak Laidler (1984),
Congdon (1992, 2005), Howells (1995), Laidler i Robson (1995), Bridges, Rossiter i Thomas
(2011) oraz Bridges i Thomas ( 2012).

pozycji Banku jako monopolistycznego dostawcy pieniądza banku
centralnego w Wielkiej Brytanii. A to dlatego, że istnieje popyt na
pieniądz banku centralnego — ostateczny środek rozliczeniowy
dla banków, twórców szerokiego pieniądza — cena rezerw ma
znaczący wpływ na inne stopy procentowe w gospodarce.
Stopa procentowa, jaką banki komercyjne mogą uzyskać za pieniądze ulokowane w
banku centralnym, wpływa na stopę, po jakiej są one skłonne udzielać pożyczek na
podobnych warunkach na rynkach pieniężnych funta szterlinga
— rynki, na których Bank i banki komercyjne udzielają pożyczek sobie
nawzajem oraz innym instytucjom finansowym. Dokładne szczegóły
dotyczące sposobu, w jaki Bank wykorzystuje swoje operacje na rynku
pieniężnym do wdrażania polityki pieniężnej, zmieniały się w czasie, a
obecne procedury operacyjne banków centralnych różnią się nieco w
zależności od kraju, co omówiono w Clews, Salmon i Weeken (2010).(1)
Zmiany międzybankowych stóp procentowych przekładają się następnie
na szerszy zakres stóp procentowych na różnych rynkach io różnych
terminach zapadalności, w tym stopy procentowe, które banki pobierają
od pożyczkobiorców za pożyczki i oferują oszczędzającym za depozyty.(2)
Wpływając w ten sposób na cenę kredytu, polityka pieniężna wpływa na
tworzenie szerokiego pieniądza.
Ten opis relacji między polityką pieniężną a pieniądzem różni się od
opisu w wielu podręcznikach wprowadzających, w których banki
centralne określają ilość szerokiego pieniądza za pomocą „mnożnika
pieniężnego”, aktywnie zmieniając ilość rezerw.(3)Z tego punktu
widzenia banki centralne realizują politykę pieniężną poprzez wybór
wielkości rezerw. A ponieważ zakłada się, że stosunek szerokiego
pieniądza do pieniądza bazowego jest stabilny, rezerwy te są
następnie „pomnażane” do znacznie większej zmiany w depozytach
bankowych, gdy banki zwiększają kredyty i depozyty.
Żaden krok w tej historii nie przedstawia dokładnego opisu relacji
między pieniądzem a polityką pieniężną we współczesnej gospodarce.
Banki centralne zazwyczaj nie wybierają Ilośćrezerw, aby uzyskać
pożądaną krótkoterminową stopę procentową.(4)Koncentrują się
raczej na cenach — ustalając stopy procentowe.(5)Bank Anglii
kontroluje stopy procentowe, dostarczając i wynagradzając rezerwy
według wybranej przez siebie stopy procentowej. Podaż zarówno
rezerw, jak i waluty (które razem tworzą pieniądz bazowy) jest
determinowana przez zapotrzebowanie banków na rezerwy zarówno
do rozliczenia płatności, jak i do zaspokojenia popytu na walutę ze
strony ich klientów – popytu, który bank centralny zazwyczaj
dostosowuje.
Ten popyt na pieniądz bazowy jest więc raczej konsekwencją niż
przyczyną udzielania pożyczek przez banki i kreowania szerokiego
pieniądza. Dzieje się tak, ponieważ decyzje banków o udzieleniu
kredytu są oparte na dostępności dochodowych możliwości pożyczania
w danym momencie. Opłacalność pożyczki będzie zależeć od wielu
czynników, o czym była mowa wcześniej. Jednym z nich jest koszt
środków, z jakimi borykają się banki, który jest ściśle powiązany z
oprocentowaniem rezerw, czyli stopą procentową.
Aktualne artykułyKreacja pieniądza we współczesnej gospodarce 8
W przeciwieństwie do tego, ilość rezerw już znajdujących się w
systemie nie ogranicza tworzenia szerokiego pieniądza poprzez akt
pożyczania.(6)Ta część mnożnika pieniądza jest czasami motywowana
odwoływaniem się do wymogów dotyczących rezerw banku
centralnego, zgodnie z którymi banki są zobowiązane do utrzymywania
minimalnej kwoty rezerw równej ustalonej części ich depozytów.
Jednak rezerwy obowiązkowe nie są obecnie ważnym aspektem ram
polityki pieniężnej w większości rozwiniętych gospodarek.(7)
Luźniejsze stanowisko polityki pieniężnej prawdopodobnie zwiększy zasoby
szerokiego pieniądza poprzez obniżenie oprocentowania kredytów i
zwiększenie wolumenu kredytów. A większy zapas szerokiego pieniądza,
któremu towarzyszy zwiększony poziom wydatków w gospodarce, może
spowodować, że banki i klienci będą domagać się większych rezerw i
waluty.(8)Tak więc w rzeczywistości teoria mnożnika pieniądza działa w
sposób odwrotny do tego, który jest zwykle opisywany.
QE — tworzenie szerokiego pieniądza bezpośrednio za
pomocą polityki pieniężnej
W poprzednim rozdziale omówiono, w jaki sposób polityka pieniężna może
być postrzegana jako ostatecznalimitkreacji pieniądza przez banki
komercyjne. Ale banki komercyjne mogłyby alternatywnie tworzyć zbyt
mało pieniądza, aby utrzymać się w zgodzie z gospodarką realizującą cel
inflacyjny. W normalnych czasach RPP może zareagować obniżeniem stopy
procentowej, aby zachęcić do większej liczby pożyczek, a tym samym do
większej kreacji pieniądza. Jednak w odpowiedzi na kryzys finansowy RPP
obniżyła stopę bankową do 0,5% — tak zwanej efektywnej dolnej granicy.
Gdy krótkoterminowe stopy procentowe osiągną efektywną dolną
granicę, bank centralny nie jest w stanie dalej stymulować
gospodarki poprzez obniżenie stopy oprocentowania rezerw.(9)
Jednym z możliwych sposobów zapewnienia gospodarce dalszych
bodźców monetarnych jest program skupu aktywów (QE).
Podobnie jak obniżki w Banku
(1) Ramy działalności Banku na rynkach pieniężnych funta szterlinga są określone w „Czerwonej
księdze” Banku, dostępnej pod adresem
www.bankofengland.co.uk/markets/Documents/money/publications/redbook.pdf.
Ostatnie wydarzenia na rynkach pieniężnych funta szterlinga omawiają Jackson i Sim
(2013).
(2) Bank of England (1999) bardziej szczegółowo omawia mechanizm transmisji polityki
pieniężnej.
(3) Benes i Kumhof (2012) bardziej szczegółowo omawiają mit mnożnika pieniądza.
(4) Jak omówił Disyatat (2008).
(5) Bindseil (2004) szczegółowo opisuje, w jaki sposób realizacja polityki pieniężnej działa
poprzez krótkoterminowe stopy procentowe.
(6) Carpenter i Demiralp (2012) pokazują, że zmiany ilości rezerw nie są związane
ze zmianami ilości kredytów w Stanach Zjednoczonych.
(7) Na przykład Bank of England nie ma obecnie formalnych wymogów dotyczących rezerw. (Wymaga to
od banków utrzymywania w Banku części nieoprocentowanych „depozytów wskaźnika gotówki” w
odniesieniu do podzbioru swoich zobowiązań. Jednak funkcja tych depozytów wskaźnika gotówki
jest nieoperacyjna. Ich jedynym celem jest zapewnienie dochodu dla the Bank.) Bernanke (2007)
omawia, w jaki sposób rezerwy obowiązkowe stanowią obecnie mniejsze ograniczenie niż w
przeszłości w Stanach Zjednoczonych.
(8) Kydland i Prescott (1990) stwierdzili, że szerokie agregaty pieniężne kierują cyklem, podczas gdy bazowe agregaty
pieniężne mają tendencję do nieznacznego opóźniania cyklu.
(9) Gdyby bank centralny obniżył stopy procentowe znacznie poniżej zera, banki mogłyby
zamienić swoje rezerwy bankowe na walutę, która zapłaciłaby wyższą stopę procentową
(zerową lub nieco niższą po uwzględnieniu kosztów przechowywania waluty). Innymi słowy,
popyt na rezerwy banku centralnego zniknie, więc bank centralny nie będzie już mógł
wpływać na gospodarkę poprzez zmianę ceny tych rezerw.
9 Biuletyn Kwartalny2014 Q1
Zawartość informacyjna różnych rodzajów
pieniądza i agregatów monetarnych
Jednym z głównych celów Banku Anglii jest zapewnienie stabilności
monetarnej poprzez utrzymywanie inflacji na właściwym torze, aby
osiągnąć cel rządu na poziomie 2%. Milton Friedman (1963)
dowodził, że „inflacja jest zawsze i wszędzie zjawiskiem
monetarnym”. Zatem zmiany w podaży pieniądza mogą zawierać
cenne informacje o wydatkach i presji inflacyjnej w gospodarce.
Ponieważ pieniądze są niezbędne do zakupu towarów i usług,
prawdopodobnie zawierają:informacje potwierdzająceoobecny
poziom nominalnych wydatków w gospodarce. Może również
zapewnićinformacje dodatkoweoprzyszłyzmian w wydatkach
nominalnych, a więc może być użytecznym wskaźnikiem przyszłej
presji inflacyjnej. Wreszcie, zachowanie pieniędzy może pomóc w
ujawnieniucharakter mechanizmu transmisji monetarnej,
zwłaszcza gdy polityka pieniężna jest prowadzona poprzez
„luzowanie ilościowe” (QE).
W praktyce kluczową trudnością jest ocena, które miary pieniądza są
odpowiednie dla każdego z różnych celów. Bank konstruuje obecnie
szereg agregatów monetarnych i publikuje szereg danych
pozwalających na tworzenie, podsumowanych wTabela 1.Wykres A
pokazuje pewne historyczne szeregi czasowe dotyczące
długoterminowego wzrostu agregatów monetarnych w porównaniu z
dynamiką nominalnych wydatków w gospodarce.(1)Biorąc pod uwagę
różne zmiany w brytyjskim reżimie monetarnym w ciągu ostatnich 150
lat, jest mało prawdopodobne, aby pojedynczy wskaźnik monetarny
doskonale odzwierciedlał zarówno potwierdzające, jak i dodatkowe
informacje w pieniądzu. Sektor finansowy Wielkiej Brytanii przeszedł
również różne zmiany strukturalne, które należy wziąć pod uwagę przy
rozważaniu podstawowego związku między pieniędzmi a wydatkami.
Na przykład w okresach, w których sektor finansowy rósł w stosunku do
reszty gospodarki (takich jak na początku lat 80. i 2000 r.), szeroki
pieniądz zwykle rósł szybciej niż wydatki nominalne.
Węższe miary pieniądza, takie jak banknoty i monety oraz depozyty na
żądanie (rachunki, które można natychmiast wycofać bez kary) są w zasadzie
lepszymi wskaźnikami potwierdzającymi wydatki, ponieważ prawdopodobnie
są to rodzaje pieniędzy wykorzystywane do przeprowadzania większości
transakcji towarami i usługami w gospodarce. Suma banknotów i monet oraz
depozytów a vista posiadanych przez niebankowy sektor prywatny jest
czasami nazywana pieniędzmi o zerowym terminie zapadalności lub „MZM”.
(2)
Szersze miary pieniądza mogą być bardziej odpowiednie jako
przyrostowe wskaźniki przyszłych wydatków i bardziej ujawniające
charakter mechanizmu transmisji. Na przykład M2 obejmuje dodatkowo
depozyty terminowe gospodarstw domowych, takie jak konta
oszczędnościowe.(3)A M4 to jeszcze szersza miara, obejmująca wszystkie
depozyty na żądanie i depozyty terminowe posiadane przez firmy
niefinansowe i niebankowe firmy finansowe. W głównym artykule
opisano, jak działa QE, najpierw zwiększając depozyty firm finansowych.
Ponieważ firmy te przywracają równowagę
portfeli, ceny aktywów prawdopodobnie wzrosną iz pewnym opóźnieniem
doprowadzą do wzrostu wydatków gospodarstw domowych i
przedsiębiorstw. Tak więc monitorowanie szerokich pieniędzy było ważną
częścią oceny skuteczności QE.(4)
Szereg badań ekonometrycznych sugeruje, że sektorowe ruchy
szerokiego pieniądza mogą również dostarczać cennych informacji
przyrostowych o wydatkach w gospodarce.(5)Na przykład depozyty
przedsiębiorstw niefinansowych wydają się być wiodącym wskaźnikiem
inwestycji przedsiębiorstw w gospodarce.
Można również spróbować zważyć różne rodzaje wąskich i szerokich pieniędzy
razem, używając pewnego wskaźnika określającego, ile każdy rodzaj pieniędzy jest
używany w transakcjach — znanego jako indeks Divisia.(6)W praktyce odsetki
płacone od danego rodzaju pieniędzy są zwykle używane jako metryka ważąca.
Dzieje się tak dlatego, że osoby fizyczne i firmy prawdopodobnie będą trzymać
pieniądze, które są oprocentowane na niskim poziomie w porównaniu z innymi
instrumentami finansowymi, jeśli zrekompensują to im poprzez świadczenie
lepszych usług transakcyjnych.
Identyfikacja odpowiedniego pomiaru pieniądza została skomplikowana
przez ciągły rozwój sektora finansowego. Rozszerzyło to zarówno zakres
instrumentów, które mogą służyć jako pieniądz, jak i zakres instytucji
finansowych, które pożyczają i deponują w tradycyjnym systemie
bankowym. Na przykład umowy sprzedaży i odkupu (znane jako repo)
— w których firma zgadza się kupić papier wartościowy od banku z
umową o jego późniejszej odsprzedaży — są obecnie uwzględniane w
M4, ponieważ wierzytelność posiadana wobec banku może być
traktowana jako zabezpieczony depozyt.
Ponadto niektórzy ekonomiści argumentowali, że szereg
instrumentów, które stanowią zabezpieczenie dla różnych rodzajów
pożyczek i pożyczek, można również włączyć do szerszej miary
pieniądza.(7)Co więcej, wiele instytucji pozabankowych, które
posiadają depozyty, pośredniczy głównie między samymi bankami.
Depozyty tych instytucji, znane jako „inne pośrednie korporacje
finansowe” (IOFC), prawdopodobnie odzwierciedlają działania w
systemie bankowym, które nie są bezpośrednio związane z
wydatkami w gospodarce.(8)Z tego powodu główną miarą Banku
szerokiego pieniądza jest M4były, co nie obejmuje depozytów IOFC.
(1) Szeregi te polegają na łączeniu bieżących danych Banku Anglii z danymi historycznymi dotyczącymi
agregatów monetarnych.
(2) Można również skonstruować węższą miarę znaną jako nieoprocentowane M1. Ta miara stała
się mniej użyteczną sumą, ponieważ większość depozytów a vista płaci teraz jakąś formę
odsetek. Na przykład w czasie kryzysu finansowego, kiedy stopy procentowe spadły do zera,
wzrost nieoprocentowanego M1 wyraźnie przyspieszył, ponieważ względny koszt
utrzymywania nieoprocentowanego depozytu gwałtownie spadł w porównaniu z
oprocentowanym depozytem. Skupienie się na M1 dałoby mylący sygnał o wzroście
nominalnych wydatków w gospodarce.
(3) M2 zawiera posiadane przez niebankowy sektor prywatny banknoty i monety oraz depozyty
„detaliczne”, które są depozytami o reklamowanej stopie procentowej. Będą to w dużej mierze
depozyty gospodarstw domowych, ale będą też dotyczyć niektórych depozytów przedsiębiorstw.
(4) Zobacz Bridges, Rossiter i Thomas (2011) oraz Butti inni(2012).
(5) Patrz, na przykład, Astley i Haldane (1995), Thomas (1997a, b) oraz Brigden i
Mizen (2004).
(6) Zobacz na przykład Hancock (2005).
(7) Zob. np. Singh (2013).
(8) Więcej szczegółów można znaleźć w Burgess i Janssen (2007) oraz www.bankofengland.co.uk/statistics/
Pages/iadb/notesiadb/m4adjusted.aspx.
 Aktualne artykułyKreacja pieniądza we współczesnej gospodarce 10

Tabela 1Popularne agregaty monetarne, które można skonstruować na podstawie dostępnych danych z Wielkiej Brytanii(a)

Nazwać Definicja Opis(b) Dostępność

Notatki i monety Banknoty i monety w obiegu poza Najwęższa miara pieniądza i używana jako wskaźnik transakcji gotówkowych. 1870-obecnie(c)
Bankiem Anglii.

M0 Banknoty i monety plus rezerwy banku Historycznie podstawowa miara pieniądza używana w obliczeniach mnożników 1870-obecnie(c)
centralnego. pieniężnych. Często używany jako przybliżona miara wielkości bilansu Banku Anglii.
Nie jest już publikowany przez Bank of England, ale można go zrekonstruować.(d)

Łożysko nieoprocentowane M1 Banknoty i monety oraz nieoprocentowane Wskaźnik transakcji na towarach i usługach w gospodarce, obecnie mniej przydatny, ponieważ 1921-obecnie(c)
depozyty a vista w posiadaniu większość depozytów a vista jest oprocentowana.
niebankowego sektora prywatnego.
Nieopublikowane przez Bank Anglii, ale mogą być skonstruowane z opublikowanych komponentów.

MZM Banknoty i monety oraz wszystkie depozyty a vista Wskaźnik transakcji towarami i usługami w gospodarce. 1977-obecnie
posiadane przez niebankowy sektor prywatny.
Nieopublikowane przez Bank Anglii, ale mogą być skonstruowane z opublikowanych
komponentów. Bank opracowuje również miarę opartą na definicji EBC M1.

M2 lub detaliczna M4 Banknoty i monety plus wszystkie depozyty detaliczne (w
tym depozyty terminowe detaliczne) posiadane przez
niebankowy sektor prywatny.
Szersza miara pieniądza niż MZM obejmująca wszystkie depozyty detaliczne. Najważniejsze pozycje to 1982-obecnie
depozyty terminowe gospodarstw domowych i niektóre detaliczne depozyty terminowe przedsiębiorstw.
Opublikowane przez Bank Anglii. Bank opracowuje również miarę opartą na
definicji EBC M2.

M3 Banknoty i monety oraz wszystkie depozyty na żądanie i
depozyty terminowe utrzymywane w bankach (z
wyjątkiem towarzystw budowlanych) przez niebankowy
sektor prywatny.
Do 1987 r. główny szeroki agregat monetarny skonstruowany przez Bank 1870-1990(c)
Anglii.
Bank opracowuje również miarę opartą na definicji M3 opracowanej przez EBC.

M4 Banknoty i monety, depozyty, certyfikaty Do 2007 r. główny szeroki agregat monetarny skonstruowany przez Bank 1963-obecnie
depozytowe, transakcje repo i papiery wartościowe Anglii.
o terminie zapadalności poniżej pięciu lat w
posiadaniu niebankowego sektora prywatnego.

M4ex M4 z wyłączeniem depozytów IOFC. Od 2007 r. główny szeroki agregat monetarny konstruowany przez Bank Anglii. 1997-obecnie

Divisia Ważona suma różnych rodzajów Ma na celu ważenie aktywów składowych szerokiego pieniądza zgodnie z usługami transakcyjnymi, 1977-obecnie
pieniędzy. które świadczą.(mi)

(a) Wszystkie definicje odnoszą się wyłącznie do instrumentów szterlingowych. Niektóre definicje w tej tabeli były zmieniane w różnych momentach. Na przykład pierwotny agregat M3 obejmował depozyty sektora publicznego oraz depozyty w walutach obcych
niebankowego sektora prywatnego. Pełniejszą historię rozwoju agregatów monetarnych w Wielkiej Brytanii można znaleźć na stronie www.bankofengland.co.uk/statistics/Documents/ms/articles/art2jul03.pdf.
(b) Opublikowane przez Bank of England, o ile nie zaznaczono inaczej.
(c) Ta seria wykorzystuje dane skonstruowane przez Capie i Webber (1985).
(d) Dane dotyczące M0 zostały wycofane po reformach operacji rynku pieniężnego Banku Anglii w 2006 r. Więcej informacji można znaleźć na stronie www.bankofengland.co.uk/statistics/Documents/ms/articles/artjun06.pdf.
(e) Indeksy Divisia dla innych korporacji finansowych i dla niebankowego sektora prywatnego zostały wycofane w 2013 roku. Więcej informacji można znaleźć na stronie www.bankofengland.co.uk/statistics/Documents/ms/articles/art1aug13.pdf.

Wykres ARóżne agregaty pieniężne i wydatki nominalne

Banknoty i monety(a) MZM(c) Divisia nominalny PKB(f)
M2(d)
Nieoprocentowane M1(b) M3/M4/M4ex(e)
Zmiany procentowe na rok wcześniej
60

50

40

30

20

10
+
0
–
10

20

30
1870 80 90 1900 10 20 30 40 50 60 70 80 90 2000 10

Źródła: Bank of England, Capie i Webber (1985), Mitchell (1988), ONS, Sefton i Weale (1995), Solomou i Weale (1991) oraz obliczenia Banku. Wszystkie serie korygowane sezonowo i w
miarę możliwości z podziałem. Dane historyczne skorygowane sezonowo za pomocą X12.

(a) 1969 II kw. do 2013 r. IV kw. – banknoty i monety w obiegu. 1870 Q1 do 1969 Q2 — M0 z Capie i Webber (1985).
(b) 1977 I-IV kw. 2013 r. — banknoty i monety w posiadaniu sektora prywatnego niebankowego i towarzystwa budowlanego oraz nieoprocentowane depozyty. Przed I kw. 2008 r. nie obejmuje depozytów w
towarzystwach budowlanych. 1963 I kw. do 1977 I kw. — dane historyczne M1 zBiuletyny Kwartalne Banku Anglii. 1921 Q4 do 1963 Q1 — Capie i Webber (1985).
(c) Banknoty i monety w posiadaniu sektora prywatnego niebankowego i towarzystwa budowlanego plus suma depozytów a vista. Przed IV kw. 1998 r. nie obejmuje depozytów w towarzystwach budowlanych.
d) Banknoty i monety oraz depozyty detaliczne posiadane przez sektor prywatny niebankowy i towarzystwa budowlanego.
(e) 1997 Q4 do 2013 Q4 — M4 z wyłączeniem pośrednich OFC. 1963 I kw. do 1997 r. IV — M4. 1870 Q2 do 1963 Q1 — M3 z Capie i Webber (1985).
f) Złożony szacunek nominalnego PKB w cenach rynkowych. Więcej informacji można znaleźć w dodatku Hills, Thomas i Dimsdale (2010).
11 Biuletyn Kwartalny2014 Q1

Stopa, skup aktywów to sposób, w jaki RPP może poluzować

Rysunek 3Wpływ QE na bilanse(a)
nastawienie polityki pieniężnej w celu pobudzenia aktywności
Przed zakupem aktywów Po zakupie aktywów
gospodarczej i osiągnięcia celu inflacyjnego. Ale rola pieniądza w
obu politykach nie jest taka sama. Fundusz emerytalny

Aktywa Zadłużenie Aktywa Zadłużenie

QE pociąga za sobą przesunięcie punktu ciężkości polityki pieniężnej Rząd

Inne Depozyty Inne
dług
na ilość pieniądza: bank centralny kupuje pewną ilość aktywów,
finansowanych przez tworzenie szerokiego pieniądza i odpowiadający
mu wzrost wielkości rezerw banku centralnego. Sprzedający aktywa Bank centralny(b)

pozostaną z nowoutworzonymi depozytami w miejsce obligacji Aktywa Zadłużenie

rządowych. Prawdopodobnie będą posiadać więcej pieniędzy, niż by Rząd

dług
chcieli, w stosunku do innych aktywów, które chcą posiadać. Dlatego Aktywa Zadłużenie
Rezerwy
będą chcieli zrównoważyć swoje portfele, na przykład wykorzystując
Inne aktywa Rezerwy Inne aktywa
nowe depozyty do kupowania aktywów o wyższej rentowności, takich
jak obligacje i akcje emitowane przez firmy — co prowadzi do
omawianego wcześniej efektu „gorącego ziemniaka”. Podniesie to Bank komercyjny
wartość tych aktywów i obniży koszty pozyskiwania funduszy na tych Aktywa Zadłużenie

rynkach przez firmy. To z kolei powinno prowadzić do wzrostu

wydatków w gospodarce.(1)Sposób, w jaki działa QE, różni się zatem od
Aktywa Zadłużenie
dwóch powszechnych błędnych wyobrażeń dotyczących zakupu Rezerwy Depozyty

aktywów przez bank centralny: że QE obejmuje dawanie bankom Rezerwy Depozyty

„darmowych pieniędzy”; oraz że głównym celem QE jest zwiększenie

akcji kredytowej banków poprzez zapewnienie większych rezerw
systemowi bankowemu, jak można by to opisać w teorii mnożnika
pieniądza. Ta sekcja wyjaśnia związek między pieniędzmi a luzowaniem
ilościowym i rozwiewa te nieporozumienia.
a) Bilanse są bardzo stylizowane w celu ułatwienia prezentacji: wykazane aktywa i pasywa
nie odpowiadają ilościom faktycznie posiadanym przez te sektory. Rysunek
przedstawia tylko aktywa i pasywa istotne dla transakcji.
(b) Dług publiczny jest faktycznie nabywany przez instrument skupu aktywów Banku Anglii za
pomocą pożyczki z Banku Anglii, więc nie pojawia się bezpośrednio w oficjalnym
skonsolidowanym bilansie Banku.

Dwa nieporozumienia dotyczące działania QE

Związek między QE a ilością pieniędzy
Dlaczego dodatkowe rezerwy nie są „darmowymi pieniędzmi” dla banków
QE ma bezpośredni wpływ na wielkość zarówno pieniądza podstawowego,
Podczas gdy skup aktywów przez bank centralny obejmuje — i ma wpływ…
jak i szerokiego, ze względu na sposób, w jaki Bank dokonuje zakupów
— bilanse banków komercyjnych, podstawową rolą tych banków jest
aktywów. Polityka ma na celu zakup aktywów, obligacji rządowych, głównie
pośrednikw celu ułatwienia transakcji między bankiem centralnym a
od niebankowych firm finansowych, takich jak fundusze emerytalne czy
funduszem emerytalnym. Dodatkowe rezerwy pokazane wRysunek 3
firmy ubezpieczeniowe. Rozważmy na przykład zakup obligacji rządowych o
są po prostu produktem ubocznym tej transakcji. Czasami twierdzi się,
wartości 1 miliarda funtów od funduszu emerytalnego. Jednym ze
że ponieważ są to aktywa posiadane przez banki komercyjne, które
sposobów, w jaki Bank mógłby dokonać zakupu, byłoby wydrukowanie
przynoszą odsetki, te rezerwy stanowią „darmowy pieniądz” dla
banknotów o wartości 1 miliarda funtów i zamienienie ich bezpośrednio z
banków. Podczas gdy banki zarabiają odsetki od nowo utworzonych
funduszem emerytalnym. Ale zawieranie transakcji w tak dużych ilościach
rezerw, QE tworzy również towarzyszące mu zobowiązanie w postaci
banknotów jest niepraktyczne. Tego rodzaju transakcje są zatem
depozytu funduszu emerytalnego, od którego sam bank zazwyczaj
przeprowadzane przy użyciu elektronicznych form pieniądza.
będzie musiał płacić odsetki. Innymi słowy, QE pozostawia banki z
nowymi IOUodbank centralny, ale także nowe IOU o tej samej
wielkoścido konsumentów (w tym przypadku fundusz emerytalny), a
Ponieważ fundusz emerytalny nie posiada rachunku rezerwowego
oprocentowanie obu z nich zależy od stopy bankowej.
w Banku Anglii, pośrednikiem jest bank komercyjny, w którym
posiada konto bankowe. Bank funduszu emerytalnego kredytuje
konto funduszu emerytalnego depozytami w wysokości 1 miliarda
Dlaczego dodatkowe rezerwy nie są pomnażane w nowe
funtów w zamian za obligacje rządowe. Jest to pokazane w
pożyczki i szerokie pieniądze
pierwszym paneluRysunek 3. Bank Anglii finansuje jego zakup,
Jak wspomniano wcześniej, mechanizm transmisji QE opiera się na
kredytując rezerwy w banku funduszu emerytalnego — daje
skutkach nowo utworzonego szerokiego — a nie podstawowego
bankowi komercyjnemu IOU (drugi rząd). Bilans banku
- pieniądze. Początkiem tej transmisji jest stworzenie
komercyjnego powiększa się: nowe zobowiązania depozytowe są
kojarzone z aktywem w postaci nowych rezerw (wiersz trzeci).
(1) Sposoby, w jakie QE wpływa na gospodarkę, omówiono bardziej szczegółowo w
Benfordi inni (2009), Joyce, Tong i Woods (2011) oraz Bowdler i Radia (2012). Rola
pieniądza została dokładniej opisana w Bridges, Rossiter i Thomas (2011), Bridges i
Thomas (2012) oraz Butti inni(2012).

depozyty bankowe w bilansie posiadacza aktywów zamiast długu
publicznego (Rysunek 3, pierwszy rząd). Co ważne, rezerwy tworzone
w sektorze bankowym (Rysunek 3, trzeci rząd) nie odgrywają
centralnej roli. Dzieje się tak, ponieważ, jak wyjaśniono wcześniej,
banki nie mogą bezpośrednio pożyczać rezerw. Rezerwy to IOU od
banku centralnego do banków komercyjnych. Banki te mogą używać
ich do dokonywania płatności między sobą, ale nie mogą ich
„pożyczać” konsumentom w gospodarce, którzy nie posiadają
rachunków rezerw. Kiedy banki udzielają dodatkowych kredytów,
dopasowują się do nich dodatkowe depozyty — wielkość rezerw nie
zmienia się.
Co więcej, nowe rezerwy nie są mechanicznie mnożone w nowe pożyczki i
nowe depozyty, jak przewiduje teoria mnożnika pieniądza. QE zwiększa
szerokie pieniądze, nie prowadząc bezpośrednio ani nie wymagając
zwiększenia akcji kredytowej. Podczas gdy pierwsza część teorii mnożnika
pieniądza obowiązuje podczas łagodzenia ilościowego — postawa
monetarna mechanicznie określa ilość rezerw — nowo utworzone rezerwy
same z siebie nie zmieniają w znaczący sposób bodźców dla banków do
tworzenia nowego szerokiego pieniądza poprzez udzielanie pożyczek.
Niewykluczone, że luzowanie ilościowe może pośrednio wpływać na zachęty
dla banków do udzielania nowych kredytów, na przykład poprzez obniżenie
kosztów finansowania lub zwiększenie ilości kredytu poprzez zwiększenie
aktywności.(1)Ale w równym stopniu QE może prowadzić do spłaty kredytów
bankowych przez firmy, jeśli miałyby wyemitować więcej obligacji lub akcji i
wykorzystać te środki
Aktualne artykułyKreacja pieniądza we współczesnej gospodarce 12
na spłatę kredytów bankowych. Podsumowując, możliwe jest zatem
zwiększenie lub zmniejszenie ilości kredytów bankowych w gospodarce
przez QE. Jednak nie oczekiwano, że kanały te będą kluczowymi
elementami jego transmisji: zamiast tego QE działa poprzez obejście
sektora bankowego, dążąc do bezpośredniego zwiększenia wydatków
sektora prywatnego.(2)
Wniosek
W tym artykule omówiono sposób tworzenia pieniądza we
współczesnej gospodarce. Większość pieniądza w obiegu jest
tworzona nie przez prasy drukarskie Banku Anglii, ale przez same
banki komercyjne: banki tworzą pieniądze za każdym razem, gdy
pożyczają komuś w gospodarce lub kupują aktywa od
konsumentów. I w przeciwieństwie do opisów, które można
znaleźć w niektórych podręcznikach, Bank Anglii nie kontroluje
bezpośrednio ilości ani podstawowego, ani szerokiego pieniądza.
Bank Anglii jest jednak nadal w stanie wpływać na ilość pieniądza
w gospodarce. Robi to w normalnych czasach, ustalając politykę
monetarną — poprzez stopę procentową, jaką płaci od rezerw
utrzymywanych przez banki komercyjne w Banku Anglii. Jednak
ostatnio, gdy stopa bankowa jest ograniczona przez efektywną
dolną granicę, Program skupu aktywów Banku Anglii miał na celu
zwiększenie ilości szerokiego pieniądza w obiegu. To z kolei
wpływa na ceny i ilości różnych aktywów w gospodarce, w tym
pieniądza.
(1) Podobny mechanizm, dzięki któremu QE może zwiększyć kredyty bankowe poprzez umożliwienie bankom
przyciągnięcia bardziej stabilnego finansowania, omówiono w Miles (2012).
(2) Kanały te, wraz z wpływem QE na szerzej udzielane przez banki, zostały szczegółowo
omówione w ramce w Butti inni(2012).
13
Bibliografia
Astley, M i Haldane, A (1995), „Pieniądze jako wskaźnik”,Dokument
roboczy Banku Anglii nr 35.
Bank Anglii (1999), „Mechanizm transmisji polityki pieniężnej”,
dostępny na stronie www.bankofengland.co.uk/publications/
Documents/other/monetary/montrans.pdf.
Benes, J i Kumhof, M (2012), „Plan chicagowski zrewidowany”,
Dokument roboczy MFW nr 12/202.
Benford, J, Berry, S, Nikolov, K, Robson, M i Young, C (2009),
'Poluzowanie ilościowe',Biuletyn Kwartalny Banku Anglii, Tom. 49,
nr 2, strony 90–100.
Bernanke, B (2007), „Akcelerator finansowy i kanał kredytowy”,
przemówienie na konferencji „Kanał kredytowy polityki pieniężnej
w XXI wieku”, Bank Rezerwy Federalnej w Atlancie.
Bindseil, U (2004), „Operacyjny cel polityki pieniężnej oraz powstanie
i upadek doktryny pozycji rezerwowej”,Dokument roboczy EBC nr 372
. na stronie www.bankofengland.co.uk/archive/documents/historicpubs/Speakes/
Bowdler, C i Radia, A (2012), „Niekonwencjonalna polityka pieniężna:
ocena”,Oksfordzki Przegląd Polityki Gospodarczej, Tom. 28, nr 4, strony
603–21.
Mosty, J, Rossiter, N i Thomas, R (2011), „Zrozumienie niedawnej
słabości wzrostu szerokiego pieniądza”,Biuletyn Kwartalny Banku
Anglii, Tom. 51, nr 1, strony 22–35.
Mosty, J i Thomas, R (2012), „Wpływ QE na gospodarkę Wielkiej
Brytanii — pewna pomocna arytmetyka monetarystyczna”,Dokument
roboczy Banku Anglii nr 442.
Brigden, A i Mizen, P (2004), „Pieniądze, kredyty i inwestycje w sektorze
przedsiębiorstw przemysłowych i handlowych w Wielkiej Brytanii”,Szkoła w
Manchesterze, Tom. 72, nr 1, strony 72–79.
Burgess, S i Janssen, N (2007), „Propozycje zmiany pomiaru szerokich
pieniędzy w Zjednoczonym Królestwie: konsultacje z użytkownikami”,
Biuletyn Kwartalny Banku Anglii, Tom. 47, nr 3, strony 402–14.
Tyłek, N, Domit, S, Kirkham, L, McLeay, M i Thomas, R (2012), „Co
dane pieniężne mogą nam powiedzieć o skutkach QE?”,Biuletyn
Kwartalny Banku Anglii, Tom. 52, nr 4, strony 321–31.
Button, R, Pezzini, S i Rossiter, N (2010), „Zrozumienie ceny nowych
kredytów dla gospodarstw domowych”,Biuletyn Kwartalny Banku
Anglii, Tom. 50, nr 3, strony 172–82.
Capie, F i Webber, A (1985),Historia monetarna
Wielkiej Brytanii, 1870-1982, Tom. 1, rozściełanie.
Carpenter, S i Demiralp, S (2012), „Pieniądz, rezerwy i
transmisja polityki pieniężnej: czy mnożnik pieniądza istnieje?”,
Dziennik Makroekonomii, Tom. 34, nr 1, strony 59–75.
Biuletyn Kwartalny2014 Q1
Clews, R, Łosoś, C i Weeken, O (2010), „Ramy rynku
pieniężnego Banku”,Biuletyn Kwartalny Banku Anglii, Tom.
50, nr 4, strony 292-301.
Congdon, T (1992),Refleksje na temat monetaryzmu, Clarendon Press.
Congdon, T (2005), „Ceny pieniądza i aktywów w okresie boomu i
załamania”, Instytut Gospodarki,Papier Hobarta nr 152.
Disyatat, P (2008), „Wdrażanie polityki pieniężnej: nieporozumienia i
ich konsekwencje”,Dokument roboczy BIS nr 269.
Farag, M, Harland, D i Nixon, D (2013), „Kapitał i płynność
banku”,Biuletyn Kwartalny Banku Anglii, Tom. 53, nr 3, strony
201–15.
Friedman, M (1963),Inflacja: przyczyny i konsekwencje,
Wydawnictwo Asia.
Haldane, A (2009), „Dlaczego banki nie zdały testu warunków skrajnych”, dostępne
2009/speech374.pdf.
Hancock, M (2005), 'Pieniądze Divisia',Biuletyn Kwartalny Banku
Anglii, Wiosna, s. 39–46.
Hills, S, Thomas, R i Dimsdale, N (2010), „Kontekst recesji w Wielkiej
Brytanii — co mówią nam dane z trzech wieków?”,Biuletyn Kwartalny
Banku Anglii, Tom. 50, nr 4, strony 277–91.
Howells, P (1995), „Popyt na pieniądz endogeniczny”,Journal of Post
Keynesowska Ekonomia, Tom. 18, nr 1, strony 89–106.
Jackson, C i Sim, M (2013), „Ostatnie zmiany na rynku pieniężnym
jednodniowym funta szterlinga”,Biuletyn Kwartalny Banku Anglii, Tom. 53,
nr 3, strony 223–32.
Joyce, M, Tong, M i Woods, R (2011), „Polityka luzowania ilościowego
Zjednoczonego Królestwa: projekt, działanie i oddziaływanie”,Biuletyn
Kwartalny Banku Anglii, Tom. 51, nr 3, s. 200–12.
Kaldor, N i Trevithick, J (1981), „Keynesowskie spojrzenie na
pieniądze”,Przegląd banku Lloyds, styczeń, strony 1–19.
Kamath, K, Reinold, K, Nielsen, M i Radia, A (2011), „Sytuacja
finansowa brytyjskich gospodarstw domowych: dane z badania NMG
Consulting 2011”,Biuletyn Kwartalny Banku Anglii, Tom. 51, nr 4, strony
305–18.
Kydland, F i Prescott, E (1990), „Cykle koniunkturalne: fakty i mit
monetarny”,Kwartalny przegląd Banku Rezerwy Federalnej w Minneapolis,
Tom. 14, nr 2, strony 3–18.
Laidler, D (1984), „Pojęcie zapasu buforowego w ekonomii monetarnej”,
Dziennik Ekonomiczny, Tom. 94, Suplement: Materiały konferencyjne, s.
17–34.

Laidler, D i Robson, W (1995), „Endogeniczny pieniądz buforowy”,
Kredyt, spready stóp procentowych i mechanizm transmisji polityki
pieniężnej, sesja 3, konferencja „Przekazywanie polityki pieniężnej”,
która odbyła się w Banku Kanady w listopadzie 1994 r.
Miles, D (2012), „Ceny aktywów, oszczędności i szersze skutki polityki
pieniężnej”, dostępne na stronie www.bankofengland.co.uk/
publications/Documents/speeches/2012/speech549.pdf.
Mitchell, BR (1988),Brytyjskie statystyki historyczne, Cambridge
University Press.
Moore, B (1988),Horyzontaliści i pioniści: makroekonomia
pieniądza kredytowego, Cambridge University Press.
Palley, T (1996),Ekonomia postkeynesowska: dług, dystrybucja i
makroekonomiaMacmillana.
Sefton, J i Weale, M (1995),Reconciliation of National Income and
Expenditure: zrównoważone szacunki dochodu narodowego dla
Wielkiej Brytanii, 1920-1990, Cambridge University Press.
Singh, M (2013), „Polityka zabezpieczeń i monetarna”,Dokument roboczy MFW nr
13/186.
Aktualne artykułyKreacja pieniądza we współczesnej gospodarce 14
Solomou, SN i Weale, M (1991), „Zrównoważone szacunki PKB Wielkiej Brytanii
1870-1913”,Poszukiwania w historii gospodarczej, Tom. 28, nr 1, strony 54–63.
Tomasz, R (1997a), „Zapotrzebowanie na M4: analiza sektorowa, Część 1 —
Sektor osobisty”,Dokument roboczy Banku Anglii nr 61.
Tomasz, R (1997b), „Zapotrzebowanie na M4: analiza sektorowa,
Część 2 — sektor przedsiębiorstw”,Dokument roboczy Banku Anglii
nr 62.
Tobin, J (1963), „Banki komercyjne jako twórcy „pieniądza”,Dokumenty
dyskusyjne Fundacji Cowles nr 159.
Tucker, P (2009), „Debata na temat odporności systemu finansowego: instrumenty
makroostrożnościowe”, dostępna pod adresem:
www.bankofengland.co.uk/archive/Documents/historicpubs/
Speakes/2009/speech407.pdf.
Tucker, P, Hall, S i Pattani, A (2013), „Polityka makroostrożnościowa
w Banku Anglii”,Biuletyn Kwartalny Banku Anglii, Tom. 53, nr 3,
strony 192–200.