BT 1.

3 (Các yếu tố của báo cáo tài chính)

Một công ty hàng không Fun Air đã đặt mua một phi cơ từ công ty chế tạo máy
bay theo hợp đồng không huỷ ngang với mức giá cố định, chuyển giao máy bay
sau 30 tháng và thanh toán một lần tại ngày bàn giao máy bay.

1. Theo khuôn mẫu lý thuyết kế toán, công ty Fun Air có nên ghi nhận một tài sản hay một khoản
nợ phải trả tại ngày ký hợp đồng đặt mua máy bay?
Ÿ Đầu tiên cần: Đối chiếu với định nghĩa về TS và NPT theo khuôn mẫu lý thuyết => Xác định xem tại thời
ký hợp đồng với bên bán, máy bay có đáp ứng đủ điều kiện để ghi nhận là TS hay NPT hay không?
Theo khuôn mẫu lý thuyết:
- TS: là nguồn lực kinh tế hiện tại được kiểm soát bởi DN, phát sinh từ sự kiện trong quá khứ.
- NPT: là nghĩa vụ hiện tại của DN phải chuyển giao một nguồn lực kinh tế, như kết quả của các s
trong quá khứ.

ŸŸ Sau khi đối chiếu định nghĩa:

- Tại ngày ký hợp đồng, tuy giữa 2 bên đã phát sinh sự kiện kinh tế nhưng 30 tháng sau, cty chế tạo
chuyển giao máy bay cho Fun Air.
ð Ở thời điểm hiện tại, Fun Air chưa có quyền kiểm soát đối với máy bay.
ð Không ghi nhận là TS.

- Theo thoả thuận trong hợp đồng, tổng giá trị sẽ được thanh toán một lần tại ngày bàn giao máy ba
ð Ở thời điểm hiện tại, Fun Air chưa được chuyển giao lợi ích kinh tế, cũng như chưa có nghĩa vụ
khoản nợ cho bên bán.
ð Không ghi nhận là NPT.
 +

• Kết luận: tại ngày ký hợp đồng đặt mua máy bay, Fun Air không ghi nhận 1 TS hay 1 khoản NPT nào (chỉ
bên chế tạo đã chuyển giao máy bay vào 30 tháng sau)

2. Một năm sau đó, giá trị của loại máy bay này trên thị trường tăng 5%, nhưng công ty Fun Air đã c
trong hợp đồng với công ty chế tạo. Lúc này, công ty Fun Air có nên ghi nhận là TS hay khoản thu nh
trị máy bay được đánh giá tăng hay không? Ngược lại, nếu giá trị của loại máy bay này trên thị trườn
Fun Air có nên ghi nhận một khoản NPT hay khoản lỗ tại thời điểm giá trị máy bay được đánh giá giả
Ÿ Đầu tiên cần: Đối chiếu với các định nghĩa về TS, NPT, TN và CP để xem xét liệu các sự kiện tăng/giảm g
ứng đủ các điều kiện để ghi nhận vào các khoản mục trên BCTC hay không?
Theo khuôn mẫu lý thuyết:
- Thu nhập: là sự tăng lên về lợi ích kinh tế trong suốt kỳ kế toán do sự tăng lên của TS hay giảm đ
tăng lên của VCSH mà không phải do góp vốn.
- Chi phí: là sự giảm đi về lợi ích kinh tế trong suốt kỳ kế toán do sự giảm đi của TS hay tăng lên c
giảm đi của VCSH mà không phải do rút vốn.

ŸŸ Sau khi đối chiếu định nghĩa:

- Theo thoả thuận trên hợp đồng, máy bay sẽ được chuyển giao cho Fun Air vào 30 tháng sau. Vì vậ
sau khi ký hợp đồng, do vẫn chưa đến thời hạn để nhận máy bay nên Fun Air không ghi nhận là T
nghĩa với việc Fun Air chưa có khả năng tạo ra lợi ích kinh tế từ chiếc máy bay đó.
- Bên cạnh đó, theo điều khoản ban đầu, Fun Air mua máy bay với mức giá cố định. Nên cho dù giá
thì giá trị cũng như lợi ích kinh tế của chiếc máy bay trong tương lai cũng không tăng lên.
ð Không ghi nhận là Thu nhập
 - Theo thoả thuận trên hợp đồng, Fun Air sẽ phải thanh toán một lần tại ngày bàn giao máy bay (30
thời điểm 1 năm sau khi ký hợp đồng, do Fun Air vẫn chưa được chuyển giao lợi ích kinh tế và vẫn
thanh toán khoản nợ đó cho bên bán nên không ghi nhận là NPT.
- Và cũng theo điều khoản ban đầu, Fun Air mua máy bay với mức giá cố định. Nên cho dù giá thị t
giá trị cũng như lợi ích kinh tế của chiếc máy bay trong tương lai cũng không giảm đi.
ð Không ghi nhận là Chi phí

ŸŸ Trong trường hợp, nếu sau thời gian 30 tháng đó, khi hợp đồng đã được thực thi, máy bay được chuyển g
và khoản nợ được thanh toán theo đúng giá cố định trong hợp đồng. Lúc này, nếu giá trị thị trường của máy
nhiêu thì Fun Air sẽ ghi nhận tương ứng với khoản thu nhập hoặc khoản chi phí đó.
ài sản hay một khoản

t => Xác định xem tại thời điểm

y NPT hay không?

sự kiện trong quá khứ.

nh tế, như kết quả của các sự kiện

g 30 tháng sau, cty chế tạo máy bay mới

ần tại ngày bàn giao máy bay (30 tháng sau)

ũng như chưa có nghĩa vụ phải thanh toán
S hay 1 khoản NPT nào (chỉ ghi nhận vào ngày

ưng công ty Fun Air đã cố định mức giá mua

n là TS hay khoản thu nhập tại thời điểm giá
máy bay này trên thị trường giảm 5%, công ty
máy bay được đánh giá giảm.
iệu các sự kiện tăng/giảm giá trên thị trường có đáp

ăng lên của TS hay giảm đi của NPT, dẫn đến sự

m đi của TS hay tăng lên của NPT, dẫn đến sự

Air vào 30 tháng sau. Vì vậy, vào thời điểm 1 năm

un Air không ghi nhận là TS. Và điều đó cũng đồng
máy bay đó.
giá cố định. Nên cho dù giá thị trường có tăng 5%
ng không tăng lên.
gày bàn giao máy bay (30 tháng sau). Vì vậy, tại
n giao lợi ích kinh tế và vẫn chưa có nghĩa vụ phải

ố định. Nên cho dù giá thị trường có giảm 5% thì

không giảm đi.

thi, máy bay được chuyển giao đến cho Fun Air,
u giá trị thị trường của máy bay tăng hay giảm bao
BT 1.4 (Các yếu tố của báo cáo tài chính)

Công ty mỹ phẩm Lampeter có các tình huống sau. Vận dụng khuôn mẫu lý thuyết kế toán
để giải thích nên xử lý kế toán cho các tình huống 1, 2, 3 như thế nào?

Ÿ Đầu tiên cần: Đối chiếu với định nghĩa trong khuôn mẫu lý thuyết để xem xét trong từng trường hợp có tạo
tăng/giảm bất kỳ khoản mục nào trên BCTC không?

1. Công ty đã chi 2,2 tỷ đồng trong năm nay cho một dự án nghiên cứu một loạt các mỹ phẩm mới dàn
nam giới. Hiện tại còn quá sớm để ban quản trị công ty dự đoán được dự án nghiên cứu này có thành
về mặt thương mại không.
- Theo khuôn mẫu lý thuyết, 1 TS được ghi nhận khi đủ điều kiện để xem là nguồn lực kinh tế, tức l
tạo ra lợi ích kinh tế trong tương lai cho cty.
- Dự án nghiên cứu của cty được dự đoán chưa chắc đã thành công về mặt thương mại, hay nói các
chưa chắc chắn về việc sẽ thu được lợi ích kinh tế trong tương lai đối với dự án này.
ð Không ghi nhận là TS.

- Theo khuôn mẫu lý thuyết, 1 khoản CP được ghi nhận khi có sự giảm đi về lợi ích kinh tế trong s
do sự giảm đi của TS hay tăng lên của NPT, dẫn đến sự giảm đi của VCSH mà không phải do rút v
- Khoản chi 2,2 tỷ đồng trong năm của cty để thực hiện dự án nghiên cứu đã làm giảm lợi ích kinh
điểm hiện tại.
ð Ghi nhận là CP phát sinh trong kỳ.
2. Vào tháng 11 trong năm tài chính kết thúc ngày 31/12/20, công ty Lampeter phát hiện một nhân viê
việc đã đánh cắp tiền mặt 20 triệu đồng khi làm việc tại một cửa hàng bán mỹ phẩm.
- Đối với khoản tiền mặt 20 triệu đồng bị mất cắp, cty không thể ghi nhận là khoản tăng Nợ phải thu
đó đã nghỉ việc)
- Thay vào đó, khoản tiền mặt 20 triệu đồng này đã làm giảm lợi ích kinh tế của cty trong suốt kỳ k
giảm đi của TS (đáp ứng đúng định nghĩa về CP trong khuôn mẫu lý thuyết)
ð Ghi nhận là CP phát sinh trong kỳ.

3. Nhận được đơn khiếu nại của khách hàng yêu cầu công ty Lampeter bồi thường thiệt hại do tiêu dù
phẩm chất lượng kém của cty. Tuy nhiên, luật sư cho biết cty Lampeter có 60% khả năng thắng vụ vi
- Luật sư cho biết cty Lampeter có 60% khả năng thắng vụ việc, trong trường hợp này kế toán sẽ k
đo lường hay trình bày kế toán về vụ việc khiếu nại này (vì khoản yêu cầu bồi thường thiệt hại khô
các định nghĩa trong khuôn mẫu lý thuyết để ghi nhận vào bất kỳ khoản mục nào trên BCTC).
• Không ghi nhận là NPT vì ở thời điểm hiện tại, cty chưa có nghĩa vụ phải thanh toán khoản bồi
cho bên khách hàng. (Theo khuôn mẫu lý thuyết, NPT được ghi nhận khi cty có nghĩa vụ phải chu
nguồn lực kinh tế, như kết quả của các sự kiện trong quá khứ.)

• Không ghi nhận là CP vì ở thời điểm hiện tại, việc yêu cầu bồi thường thiệt hại chưa chắc sẽ là
kinh tế của cty trong suốt kỳ kế toán. (Theo khuôn mẫu lý thuyết, 1 khoản CP được ghi nhận khi c
lợi ích kinh tế trong suốt kỳ kế toán do sự giảm đi của TS hay tăng lên của NPT, dẫn đến sự giảm
không phải do rút vốn.)
- Tuy nhiên, vụ việc khiếu nại này nên được công bố trên Thuyết minh BCTC nếu nó được xem
 thuyết kế toán

từng trường hợp có tạo nên sự

các mỹ phẩm mới dành cho

hiên cứu này có thành công

nguồn lực kinh tế, tức là có khả năng

hương mại, hay nói cách khác, cty

dự án này.

lợi ích kinh tế trong suốt kỳ kế toán

mà không phải do rút vốn.
làm giảm lợi ích kinh tế của cty ở thời
hát hiện một nhân viên nghỉ

khoản tăng Nợ phải thu (do nhân viên

của cty trong suốt kỳ kế toán do sự

ng thiệt hại do tiêu dùng sản

khả năng thắng vụ việc này.
ng hợp này kế toán sẽ không ghi nhận,
bồi thường thiệt hại không đáp ứng được
c nào trên BCTC).
ải thanh toán khoản bồi thường thiệt hại
y có nghĩa vụ phải chuyển giao một

hiệt hại chưa chắc sẽ làm giảm lợi ích

CP được ghi nhận khi có sự giảm đi về
NPT, dẫn đến sự giảm đi của VCSH mà
CTC nếu nó được xem là trọng yếu với cty.
BT 1.7 (Bảo toàn vốn - Capital maintenance)

Doanh nghiệp A bắt đầu kinh doanh vào ngày 1/1/x1 với vốn chủ sở hữu ban đầu là 2.000 triệu đồ
mua 200 sản phẩm với giá mua là 10 triệu đồng/sản phẩm. Vào ngày 31/12/x1, 200 sản phẩm này
với giá bán 2.200 triệu đồng. Trong năm x1, giá mua sản phẩm này đã tăng lên 10,75 triệu đồng/sả
tăng 5%.

Yêu cầu: Xác định lợi nhuận của DN theo 3 khái niệm bảo toàn vốn: bảo toàn vốn vật chất, bảo toàn v
tiền tệ danh nghĩa và bảo toàn vốn theo sức mua không đổi.

• Bảo toàn vốn vật chất: (duy trì năng lực hoạt động như ban đầu)
*Vốn = Năng lực sản xuất của đơn vị (được đo lường bằng đơn vị sản lượng mỗi ngày). BTV vật c
mối quan tâm chính của người sử dụng BCTC là năng lực hoạt động của đơn vị.
*BTV vật chất cho thấy DN chỉ có lãi khi công suất hoạt động cuối kỳ vượt công suất đầu kỳ. Do đ
sự tăng lên của số vốn đó trong kỳ.
*Đối với BTV vật chất, tất cả những thay đổi về giá của TS và NPT được coi là những thay đổi tro
SX vật chất của đơn vị dưới dạng điều chỉnh duy trì vốn là 1 phần của VCSH chứ không phải là lợ
*Theo đề bài, DN sẽ tự đặt ra câu hỏi: ngày 1/1/x1 với số vốn đó DN mua được 200 sp, vậy vào ng
số vốn đó sẽ mua được bao nhiêu sp.

- Doanh thu: 2.200 triệu đồng

Trong năm x1, giá mua sp tăng lên 10,75 triệu đồng/sp
 - Giá vốn hàng bán: 200sp * 10,75 triệu đồng/sp = 2.150 triệu đồng
ð Lợi nhuận = Doanh thu - GVHB = 2.200 - 2.150 = 50 triệu đồng

• Bảo toàn vốn tài chính về mặt tiền tệ danh nghĩa:

*Đối với bảo toàn vốn tài chính về mặt tiền tệ danh nghĩa, việc tăng giá của TS có thể không được
TS được thanh lý trong một giao dịch trao đổi.
*Do đó, lợi nhuận được tính dựa trên phần tăng danh nghĩa, thể hiện sự gia tăng dòng tiền danh ng
sự thay đổi về giá trị tài sản (sự thay đổi của dòng tiền hiện tại).
*Theo đề bài, các nhà đầu tư sẽ quan tâm vốn của họ được bảo toàn là bao nhiêu khi vốn của DN b
Hay nói cách khác, họ muốn biết vốn của họ tại thời điểm cuối năm, cuối mỗi kỳ là bao nhiêu. Vào
này được bán ra bên ngoài với giá bán 2.200 triệu đồng.

- Doanh thu: 2.200 triệu đồng

So với VCSH ban đầu: 2.000 triệu đồng
ð Khi so sánh Doanh thu với VCSH ban đầu, ta thấy có phần chênh lệch tăng lên. Vậy phần chênh lệ
ð Từ 1/1/x1 - 31/12/x1, DN không nhận thêm bất kỳ khoản vốn góp nào nên phần chênh lệch không
góp ban đầu của CSH.
ð Phần chênh lệch tăng đến từ lợi nhuận.
- Giá vốn hàng bán: 200sp * 10 triệu đồng/sp = 2.000 triệu đồng
ð Lợi nhuận = Doanh thu - GVHB = 2.200 - 2.000 = 200 triệu đồng

• Bảo toàn vốn theo sức mua không đổi: (duy trì sức mua như ban đầu)
*Đối với bảo toàn vốn theo sức mua không đổi, chỉ phần tăng giá của TS vượt quá mức tăng của m
coi là lợi nhuận. Phần còn lại của khoản tăng được coi là điều chỉnh duy trì vốn và do đó, là một ph

- Doanh thu: 2.200 triệu đồng

Chỉ số giá tăng 5% => Giá mua sp tăng = 10 triệu đồng * 105% = 10.5 triệu đồng/sp
- Giá vốn hàng bán: 200sp * 10.5 triệu đồng/sp = 2.100 triệu đồng
ð Lợi nhuận = Doanh thu - GVHB = 2.200 - 2.100 = 100 triệu đồng
 ban đầu là 2.000 triệu đồng, được sử dụng để
12/x1, 200 sản phẩm này được bán ra bên ngoài
ng lên 10,75 triệu đồng/sản phẩm và chỉ số giá

vốn vật chất, bảo toàn vốn tài chính về mặt

ợng mỗi ngày). BTV vật chất được sử dụng nếu

ượt công suất đầu kỳ. Do đó, lợi nhuận thể hiện

c coi là những thay đổi trong phép đo năng lực

CSH chứ không phải là lợi nhuận.
a được 200 sp, vậy vào ngày 31/12/x1 cũng với
ủa TS có thể không được ghi nhận cho đến khi

ia tăng dòng tiền danh nghĩa của đơn vị, bỏ qua

o nhiêu khi vốn của DN bỏ ra là 2.000 triệu đồng.

i mỗi kỳ là bao nhiêu. Vào ngày 31/12/x1, 200 sp

ng lên. Vậy phần chênh lệch này đến từ đâu?

n phần chênh lệch không tăng lên từ khoản vốn

vượt quá mức tăng của mức giá chung mới được
trì vốn và do đó, là một phần của VCSH.

iệu đồng/sp