Professional Documents
Culture Documents
Fonollera Modyul 1 1
Fonollera Modyul 1 1
Edukasyon sa
Pagpapakatao
Unang Markahan – Modyul 1.a: Layunin
ng Lipunan: Kabutihang Panlahat
Linggo: Una
Edukasyon sa Pagpapakatao – Ika-siyam na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 1.a: Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
9
Edukasyon sa
Pagpapakatao
Unang Markahan – Modyul 1.a:
Layunin ng Lipunan: Kabutihang
Panlahat
(Linggo: Una)
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Mga Tala para sa Guro
Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.
ii
iii
Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat
Natutukoy ang mga element ng kabutihang panlahat. (EsP9PL-la-1.1)
Nakapagsusuri ng mga halimbawa ng pagsasaalang-alang sa kabutihang panlahat
sa pamilya, paaralan, pamayanan o lipunan. (EsP9PL-la-1.2)
Mga Layunin
Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod na
kaalaman, kakayahan, at pag-unawa:
1. Naiuugnay sa sariling karanasan ang mga elemento ng kabutihang panlahat.
2. Nakakagawa nang sariling representasyon ng elemento ng kabutihang
panlahat.
3. Nabibigyang-kahulugan ang mga elemento ng kabutihang panlahat.
1
Panimula
Panimulang
Pagtataya
Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangungusap at unawain ang tanong. Pillin ang
pinakaangkop na sagot at isulat ang titik nito sa inyong kuwaderno.
1. Ayon kay Dr. Manuel Dy, isang propesor ng Pilosopiya sa Ateneo de Manila
University, binubuo ng mga tao ang lipunan at binubuo ng lipunan ang mga tao.
Ito ay nangangahulugang:
A. Ang tao ang gumagawa sa lipunan at kaalinsabay nito ay ang lipunan at
hinuhubog ng lipunan ang mga tao.
B. Ang tao ang bumubuo sa lipunan dahil mula sa kaniyang pagsilang ay
nariyan na ang pamilyang nag-aaruga sa kaniya;; binubuo ng lipunan ang
tao dahil matatagpuan ang tao sa lahat ng bahagi nito.
C. Ang tao ang bumubuo sa lipunan dahil ang kanilang mga kontribusyun
ang nagpapalago at nagpapatakbo dito;; binubuo ng lipunan ang mga tao
dahil ang lipunan ang nagbubuklod sa lahat ng tao.
D. Ang tao ang bumubuo sa lipunan dahil pamilya ang nag-aruga sa tao at
dahil matatagpuan ang tao sa lahat ng bahagi nito;; binubuo ng lipunan
ang tao dahil sa lipunan makakamit ang kaganapan ng kaniyang
pagkatao.
2. Ang sumusunod ay hadlang sa pagkamit ng kabutihang panlahat maliban sa:
A. Paggawa ng tao ayon sa kaniyang pansariling hangad.
B. Pagkakaroon ng pakiramdam na mas malaki ang naiaambag ng sarili
kaysa sa nagagawa ng iba.
2
3
4
Pagsusuri
Pagpapalalim
Ang salitang lipunan ay nagmula sa salitang ugat na “lipon” na
nangangahulugang pangkat. Ang mga tao ay may kinabibilangang pangkat na iisa
ang tunguhin o layunin. Ang lipunan o pangkat ng mga indibidwal ay patungo sa iisang
layunin o tunguhin. Kolektibo ang pagtingin sa bawat kasapi nito ngunit hindi naman
nito binubura ang indibidwalidad o pagiging katangi-tangi ng mga kasapi. Sa kabilang
dako, madalas na ginagamit ang salitang komunidad upang tukuyin ang lipunan.
Bigyan naman natin ng linaw ang kahulugan ng kabutihang panlahat. Ano nga
ba ang kabutihang panlahat? Sa simpleng salita, masasabing ito ay kabutihan para
sa bawat isang indibidwal na nasa lipunan. Ito ay isang pagpapahalagang naiiba sa
pansariling kapakanan. Mahalagang maunawaan mong ang tunguhin ng lipunan ay
hindi ang kabutihan lamang ng indibidwal o ang koleksiyon ng indibidwal na kabutihan
ng mga taong bumubuo nito. Kapag ganito ang paniniwalang mangingibabaw, patuloy
na mabibigyan ng laya ang mga malalakas na apihin ang mga mahihina. Ang tunay
na tunguhin ng lipunan ay ang kabutihan ng komunidad na nararapat na bumalik sa
lahat ng indibidwal na kasapi nito. Kaya sinasabing may kaugnayan ang tao at ang
kabutihang panlahat dahil ang kabutihang panlahat ay tinatanggap ng bawat
indibidwal na sumasalamin sa kabuuan.
Ipinapaliwanag ni Santo Tomas de Aquino na ang tunguhin ng lipunan ay
kailangang pareho sa tunguhin ng bawat indibidwal. Nangangahulugan ito ng pagiging
tugma ng personal na kabutihan sa kabutihang panlahat. Ibig sabihin, hindi dapat
ihiwalay ng mga tao ang kani-kanilang sarili sa paghanap ng makabubuti sa bawat isa
sa kanila kundi ang magtipon-tipon upang hanapin ang kabutihang panlahat na
magkakasama.
5
6
Mulat tayo sa isang mundo na kapatid, kamag-anak, kaklase, kababayan, at marami
pang ibang kasama na naaayon sa lipunang ating ginagalawan. Makikita ito maging
sa media. May mga estasyon sa telebisyon na nagtuturing sa kanilang manonood
bilang kapuso, kapamilya, kapatid at iba pa. Ayon kay Jacques Maritain, ang
manunulat ng aklat na “The Person and the Common Good” (1966), hahanapin talaga
ng taong mamuhay sa lipunan sa dalawang mahalagang dahilan.
1. Ito ay dahil sa katotohanang hindi siya nilikhang perpekto o ganap at dahil
likas para sa kaniya ang magbabahagi sa kaniyang kapuwa ng kaalaman
at pagmamahal. Binigyan ang tao ng kakayahang magwika o magsalita
dahil likas na nilikha ng Diyos ang tao na sumalipunan.
2. Ginugusto ng taong mamuhay sa lipunan dahil sa kaniyang
pangangailangan o kakulangan mula sa materl na kalikasan. Mahalaga ring
makipag-ugnayan siya sa kaniyang kapuwa upang matugunan ang
pangangailangang ito at mapunan ang kaniyang kakulangan.
Paglalapat
Gawain 2
Pagpapasulat ng isang essay na may limang pangungusap gamit ang gabay na
tanong. Isulat ito sa inyong kuwaderno:
1. Paano mo maiuugnay sa sariling buhay ang mga elemento ng kabutihang
panlahat?
2. Ano ang dapat mong gawin bilang miyembro ng lipunan?
7
Gawain 3
Mag-isip ng pangyayari o senaryo na kung saan ay ginamit ng tama ang isip
at kilos-loob.
Pamatayan sa Pagmamarka
Nilalaman 5
Organisasyon 3
Wika 2
10
1. Ano-ano ang mga elemento ng kabutihang panlahat? Ibigay ang kahulugan ng bawat isa.
Pagkatapos ay magbigay ng mga angkop na halimbawa o sitwasyon sa bawat elemento nito.
Maaaring isulat ang sariling karanasan na angkop sa mga elemento.
Pagpapayaman/
Pagninilay
8
9
SUSI SA PAGWAWASTO
10
MGA SANGGUNIAN
11