[10:55 am, 06/12/2021] Ali Asher Barot: उतारा क् र.

३
यु नियन हायस्कू लमधील शिक्षकांची वै शिष्ट्ये
प्रश्न. पु ढील गदय उताऱ्याच्या आधारे दिले ल्या सूचनांनुसार
कृती करा : (२) चौकटी पूर्ण करा :

कृती १ : (आकलन) (i) हायस्कू लची प्रवे श फी इतकी होती

(१) आकृत्या पूर्ण करा : (ii) आईच्या मदतीला धावून आले ली

(iii) हायस्कू लमध्ये दर शनिवारी घे तली जाणारी
(1)
परीक्षा
उताऱ्यात आले ली शिक्षकांची नावे
(iv) आईला इथले काम मिळाले नाही
(ii)
(v) शिक्षणाविषयी आईचे मत
ले खकांची सं स्कार केंद्रे म
(३) केव्हा ते लिहा :
(२) चौकटी पूर्ण लिहा :
(1) आईच्या डोळ्यांत पाणी उभे राहायचे .
(1) भावे सर हा विषय शिकवत
(ii) आई ताटकळत रां गेत उभी राहिली.
(Ii) आईने दिले ल्या कागदांचा प्रकार कृती ३ : (स्वमत/अभिव्यक्ती)

(III) भावे सरांनी दिले ला मं तर् * • डॉ. माशे लकर यांची मातृ भक्ती ज्या जाणवते , ते प्रसं ग
लिहा. ज्या प्रसं गातून ठळकपणे
(iv) भावे सरां च्या शिकवणु कीत ले खकांना
उत्तर : हायस्कू ल फी भरणे शक्य नव्हते , तरीही ले खकां च्या
गवसले ले आईने हिं मत न सोडता घरकामे करून प्रवे श फीची रक्कम उभी
केली. मु लासाठी खूप मे हनत करण्याची आईची तयारी होती. दर
उतारा क् र. ३ : (पाठ्यपु स्तक पृ ष्ठ क् र. २९) आठवड्याला दयायच्या चाचणी परीक्षे साठी तीन पै शाची
उत्तरपत्रिका घे ण्यासाठी पै से नसत; तरीही प्रचं ड कष्ट व पडे ल
तिनं प्रत्यक्षात केलं ही तसं च. ते काम करण्याचा आईचा करारी स्वभाव होता. काँ गर् े स
हाऊसजवळ काम मिळे ल या आशे ने दिवसभर ताटकळत रां गेत
शाळे त जाऊ लागतो. उभे राहण्याचे बळ आईकडे होते . शिक्षणाशिवाय जगात मान
नाही, अशी खूणगाठ मनात पक्की करून आईने मु लाला खूप
शब्दार्थ शिकवण्यासाठी कंबर कसली. यावरून आईचा दृढ निश्चय व
शिक्षणाबाबतचा सकारात्मक दृष्टिकोन दिसून ये तो.
अखं ड पूर्ण, सलग entire (here) unused, new.
अशा या दृढनिश्चयी आईमु ळे शाळे शी व सं स्कार करणाऱ्या
| तत्त्वज्ञान - तात्त्विक चिं तन - philosophy. शिक्षकां शी ले खकांचा सं बंध आला. आई माझी केवळ शिक्षकच
नव्हती तर माझे सर्वस्व होती असे ले खक अभिमानाने सां गतात.
एकाग्रता - •एकाच गोष्टीवर लक्ष केंद्रित करणे या सर्व प्रसं गांतन
ू डॉ. माशे लकर यांची अपार मातृ भक्ती
concentration. लक्षात ये ते.
गवसले सापडले found discovered.
गवसले सापडले - found, discovered. -
| शिदोरी अन्नाचे गाठोडे , (ये थे अर्थ) अनु भवाचे गाठोडे a treas
शिदोरी अन्नाचे गाठोडे , (ये थे अर्थ) अनु भवाचे गाठोडे a treas ure trove (of experience), bag full of experiences.
मनोमनी मनातल्या मनात in the mind.
ure trove (of experience), bag full of experiences.
भान जाणीव awareness, sense.
भान - जाणीव
उताऱ्यातील महत्त्वाचे मु द्दे :
- awareness, sense.
(१) भावे सरांनो भौतिकशास्त्र शिकवले आणि जीवनाचे मोठे
- मनातल्या मनात in the mind.
कृती २ : (आकलन) तत्त्वज्ञान शिकवले . (२) माथे सरांनी केले ला प्रयोग. त्यातून
ले खकाला एकाग्रते चा मं तर्
(१) ले खकां च्या आईने अभ्यासासाठी जमवले ल्या वस्तू
मिळाला.
(२) शब्दजाल पूर्ण करा :
(३) शाळा, आई व सर्व शिक्षक यां च्याविषयीची कृतज्ञता,
भावे सरांची शिकवण्यातील वै शिष्ट्ये
कृती २ : (आकलन) उत्तरे

* (१) (१) ()
 (ii)
उताऱ्यात आले ली शिक्षकांची नावे
शाळे ने
जोशी सर
ले खकांना
भावे सर
दिले ली
शिर्के सर
शिदोरी
माले गाववाला
(³3)
सर
केले ला प्रयोग
oughly Updated
भावे
me Textbook and
सरांनी
s Activity Sheet
दिले ला मं तर्
(II)
कृती ३ : (स्वमत/अभिव्यक्ती)
ले खकांची सं स्कार केंद्रे
* (१) 'भावे सरांचे शब्द हीच खरी माशे लकरांची ऊर्जा' या
आई विधानाचा तु म्हां ला समजले ला अर्थ लिहा.

शिक्षक उत्तर : माशे लकरांचे लहानपण फार गरिबीत गे ले. फीचे पै से

नसणे , उत्तरपत्रिका आणण्यासाठी पै से नसणे , पाठकोरे कागद
शाळा वापरणे , तु टक्या पे न्सिलीने लिहिणे , अशा वाईट परिस्थितीत
त्यांचे शिक्षण होत होते . त्यां च्या आईचे खूप कष्ट व
(२) (1) भावे सर हा विषय शिकवत शिकवण्याची जिद्द त्यांना मिळत होती. त्याचबरोबर त्यांची
शाळा व शाळे तील शिक्षक यांनी त्यांचे व्यक्तिमत्त्व घडवले .
भौतिकशास्त्र भावे सरांनी केवळ शास्त्र शिकवले नाही, तर विषयाची गोडी
लावली व जीवनाचे मोठे तत्त्वज्ञान शिकवले . भिं गाच्या मदतीने
(II) आईने दिले ल्या कागदांचा सूर्यकिरणे एकवटू न त्यांनी कागद जाळण्याचा प्रयोग केला नि
त्या वे ळी ले खकांना माशे लकर, तु मची ऊर्जाशक्ती एकत्र करा,
कोरे काहीही जाळता ये ईल' हा एकाग्रते चा मं तर् दिला. या शब्दांनी
माशे लकरांची ऊर्जा जागृ त झाली. उच्चतम शिक्षण घे ऊन ते
व पाठ कोरे जगातील थोर शास्त्रज्ञ झाले . म्हणजे च भावे सरांचे शब्द हीच
खरी माशे लकरांची ऊर्जा होती.
प्रकार
E
(III) भावे सरांनी दिले ला मं तर्
(२) शाले य विद्यार्थ्यां च्या भूमिकेतील डॉ. माशे लकर यांचे
एकाग्रते चा मं तर्
तु म्हां ला जाणवले ले गु णविशे ष सोदाहरण लिहा. (मार्च २०)
(iv) भावे सरां च्या शिकवणु कीत -
उत्तर : डॉ. माशे लकर यांनी शाले य शिक्षण फार गरिबीत पूर्ण
ले खकांना गवसले ले केले . पायात घालायला चप्पलही नव्हती. वयाच्या बाराव्या
वर्षांपर्यं त त्यांना चपले शिवाय राहावे लागले . वयाच्या सहाव्या
आयु ष्याचे मोठे तत्त्वज्ञान वर्षी त्यांचे वडील वारले . त्यामु ळे गाव सोडू न ते व त्यांची आई
खे तवाडीमध्ये लहानशा खोलीत राहिले . आर्थिक परिस्थिती
वाईट व दारिद्र्याशी सं घर्ष करणारी अल्पशिक्षित आई, अशा
vise Tests परिस्थितीत डॉ. माशे लकर शिक्षणासाठी आसु सले ले होते .
आईची जिद्द व शिक्षकांचे मार्गदर्शन या बळावर माशे लकरांनी
QR Code प्रगती केली. भिं गाच्या साहाय्याने सूर्यकिरणाची शक्ती
कागदावर एकत्र केल्यास कागद जळतो. या प्रयोगातून
कृती २ : (आकलन) माशे लकरांना एकाग्रते चा मं तर् मिळाला आणि विज्ञान समजू
लागले . सं घर्षासाठी आत्मविश्वास वाढला. माशे लकरांना
(१) ले खकां च्या आईने अभ्यासासाठी जमवले ल्या वस्तू जगण्याचे भान आले . शाळा, शिक्षक व परमप्रिय आई हे त्यांचे
सं स्कार केंद्र होते .
(२) शब्दजाल पूर्ण करा:

(1)

भावे सरांची शिकवण्यातील वै शिष्ट्ये